Fachowy Elektryk 2/2016

2/2016 

Kwiecień 2016 

ISSN 1643-7209

®

Projekt produktu, projekt interfejsu: schmitz Visuelle Kommunikation hgschmitz.de 

Gira G1 

Wszechstronna obsługa 

technicznego wyposażenia 

budynku 

Nowy panel Gira G1 to inteligentne 

centralne urządzenie 

do obsługi całego technicznego 

wyposażenia budynku. 

Dzięki oferującemu doskonałą 

jakość obrazu wyświetlaczowi 

wielodotykowemu wszystkie 

funkcje systemu KNX można 

łatwo obsługiwać jednym dotknięciem 

palca lub gestem. 

W połączeniu z bramką domofonową 

IP panel Gira G1 może 

służyć również jako wideodomofon. 

Zaprojektowany całkowicie 

od nowa, intuicyjny interfejs 

użytkownika Gira 

sprawia, że obsługa technicznego 

wyposażenia budynku 

jak łatwiejsza, niż kiedykolwiek 

dotąd. Panel Gira G1 

można w łatwy sposób zainstalować 

jak normalny łącznik 

instalacyjny w jedynej puszce 

podtynkowej. 

Więcej informacji pod 

adresem: www.gira.com/pl 

Wyróżnienia 

Gira G1: 

iF Design Award 2015, 

German Design Award 2015 

Good Design Award 

Chicago 2014, 

ICONIC Awards 2014, 

Plus X Award 2014, 

Design Plus 2014 

Interfejs Gira: 

ADC Award 2015, 

Red Dot Award 2014 

Best of the Best

www.fachowyelektryk.pl 

Wydawca: 

Wydawnictwo Target Press 

sp. z o.o. sp. k. 

Biuro w Warszawie: 

ul. Przasnyska 6B, 01-756 Warszawa 

tel. +48 22 635 05 82 

tel./faks +48 22 635 41 08 

Redaktor Naczelna: 

Małgorzata Dobień 

tel. kom. 502 255 773 

malgorzata.dobien@targetpress.pl 

Redaktor Prowadzący 

Jerzy Wierzbowski 

tel. kom. 501 602 059 

jerzy.wierzbowski@targetpress.pl 

Dyrektor Marketingu i Reklamy: 

Robert Madejak 

tel. kom. 512 043 800 

robert.madejak@targetpress.pl 

Dział Promocji i Reklamy: 

Andrzej Kalbarczyk 

tel. kom. 531 370 279 

andrzej.kalbarczyk@targetpress.pl 

Marcin Sikora 

tel. kom. 515 251 052 

marcin.sikora@targetpress.pl 

Ryszard Staniszewski 

tel. kom. 503 110 913 

ryszard.staniszewski@targetpress.pl 

Dyrektor Zarządzający: 

Robert Karwowski 

tel. kom. 502 255 774 

robert.karwowski@targetpress.pl 

Adres Działu Promocji i Reklamy: 

ul. Przasnyska 6B, 01-756 Warszawa 

tel./faks +48 22 635 41 08 

Prenumerata: 

prenumerata@fachowyelektryk.pl 

Skład: 

As-Art Violetta Nalazek 

as-art.studio@wp.pl 

Druk: 

MODUSS 

Redakcja nie zwraca tekstów 

niezamówionych, zastrzega sobie prawo 

ich redagowania oraz skracania. 

Nie odpowiadamy za treść 

zamieszczonych reklam. 

ISSN 1643-7209 

Drodzy czytelnicy! 

W terminie 01-04 marca br. odbyły się w Warszawie targi AUTOMATICON, w dniach 25-28 kwietnia 

br. będą miały miejsce w Poznaniu targi SECUREX. To dwie najważniejsze w Polsce imprezy 

wystawiennicze w swoich branżach: automatyki i zabezpieczeń. Poświęcamy im kilka materiałów 

w tym zeszycie Fachowego Elektryka. Warto tylko zwrócić uwagę na bogatą oprawę tych 

wydarzeń, którym towarzyszy wiele dodatkowych przedsięwzięć i inicjatyw. 

Przeglądając w internecie informacje o konkursach na najciekawsze, najbardziej wartościowe 

wyroby obu ekspozycji – zgłaszające je firmy mogą pochwalić się Złotymi Medalami – czy też 

o prezentowanych tam nowościach, uświadamiałem sobie znaczenie rozwiązań informatycznych 

i komunikacyjnych dla rozwoju techniki. A idąc dalej o coraz silniejszym – może nawet 

nie zawsze pożądanym – splataniu się świata wirtualnego i realnego, codziennego życia. 

Autorzy wirtualnych rozwiązań, stworzonych najpierw w ludzkim umyśle, a potem prezentowanych 

na ekranie komputera, smartfona, telewizora i mnóstwa innych urządzeń, starają się 

uzyskać efekt tak realistyczny, by wydawał się rzeczywisty. Motywują to chęcią zapewnienia, 

by użytkownik mógł funkcjonować łatwiej, wydajniej, skutecznej, ponosząc niższe koszty, 

z poczuciem satysfakcji itd. I często mają pod tym względem czyste intencje. 

Nie mogę się jednak oprzeć wrażeniu, że niekiedy motywacją do tych działań jest przede 

wszystkim chęć zysku, z pominięciem skutków ubocznych. Mnie, starszego już faceta niepokoi 

np. zalew gier militarnych, związanych z demolowaniem, przemocą itp. Podobnie jak programów 

i filmów o podobnym charakterze w mediach. Obawiam się psychicznego klonowania 

i naśladownictwa takich wątków, choć zdaję sobie sprawę, że skomplikowany charakter świata, 

w którym żyjemy, zależy od bardzo wielu czynników. 

Z zaskoczeniem obserwuję i podziwiam, jak młodzi ludzie (czytaj: moi wnukowie z przedziału 

wiekowego 2–10 lat) z ogromną swobodą opanowują posługiwanie się sprzętem dającym 

wstęp do wirtualnej rzeczywistości, ale i widzę, jak łatwo może się to przerodzić w nałóg. 

Życzę wszystkim, by na styku świata realnego i wirtualnego przeważały pozytywy, a przenikanie 

się tych rzeczywistości owocowało jednoznacznymi korzyściami. Przed autorami rozwiązań 

spełniających takie oczekiwania – chylę czoła. 

Jerzy Wierzbowski 

redaktor prowadzący 

SPIS TREŚCI 

6, 8-12, 14, 19 Aktualności 

20, 21, 32, 33, 48, 51, 75 Nowości, w tym m.in.: 

31 Nowe narzędzie do usuwania izolacji 

32 Szybszy dobór chillerów 

16 Kompleksowy program złączek listwowych do rozdzielnic budynkowych 

22 Rola wyłącznika różnicowoprądowego w ochronie układów napędowych 

24 IDEAL TS Profesjonalna aparatura modułowa do zastosowań komercyjnych 

i domowych 

26 Przegląd wyłączników różnicowoprądowych 

34 Co nowego z Gira? 

36 One.platform. Rewolucyjna idea osprzętu 

38 Zabezpieczenia instalacji fotowoltaicznych 

42 Ochrona instalacji fotowoltaicznych 

44 Normy i przepisy w instalacjach odgromowych 

50 LED-ukacja 

52 Nowoczesne oświetlenie biurowe 

56 Domofony i wideofony. Usłyszeć i zobaczyć, kto to. 

60 Nowości w ofercie automatyki budynkowej EXTA firmy ZAMEL 

62 Listwy i kanały elektroinstalacyjne 

64 Domat przedstawia nową serię regulatorów z dostępem przez Internet 

66 Wydajne sterowanie – budynki zrównoważone energetycznie wyposażone w LCN 

69 Multimetry – przybywa atutów 

72 UPS o konstrukcji modułowej 

76 Miernik rezystancji uziemienia i rezystywności gruntu Sonel MRU-30. 

Teraz taniej znaczy lepiej 

79 Objęte promocją produkty firmy ENERGOTYTAN 

80 Przegląd narzędzi dla instalatorów serii Energotytan ® Expert 

82 Pozytywne wibracje

AKTUALNOŚCI 

Fachowego Elektryka 

SECUREX 2016 

– całościowe ujęcie tematu zabezpieczeń! 

SECUREX – to największe targi branży 

zabezpieczeń w Polsce i w Europie Środkowej. 

Są organizowane co dwa lata w Poznaniu, 

tym razem w terminie 25-28 kwietnia 

br. Będzie to już 21. edycja Międzynarodowych 

Targów Zabezpieczeń. 

Kompleksowa oferta czołowych dostawców 

produktów i usług z zakresu ochrony mienia, 

informacji, systemów alarmowych, monitoringu 

wizyjnego oraz zabezpieczeń przyciąga 

regularnie szerokie grono profesjonalnych 

zwiedzających, na co dzień wykorzystujących 

prezentowane przez wystawców produkty. 

SECUREX jest miejscem prezentacji innowacyjnych 

rozwiązań oraz nowości technologicznych 

i właśnie poznanie nowości rynkowych 

jest głównym powodem, dla którego profesjonaliści 

traktują te targi jako wydarzenie, na którym 

obecność jest obowiązkowa. 

SECUREX to impreza o wyjątkowo międzynarodowym 

charakterze. Edycja 2014 przyciągnęła 

blisko 250 wystawców z Polski, 

Europy i ze świata, między innymi z takich 

krajów jak: USA, Izrael, Kanada, Litwa, 

Wielka Brytania, Korea Południowa (rys.). 

– Najwyższą wartością jest życie i zdrowie naszych 

bliskich, współpracowników, partnerów 

biznesowych w tym podwykonawców, dostawców 

usług. Dzisiejsze rozwiązania techniczne, 

technologiczne i teleinformatyczne sprawiają, 

że coraz lepiej możemy je chronić, a także dbać 

o nasz dobytek, mienie firmowe i publiczne. 

Międzynarodowe Targi Poznańskie przygotowały 

dla Państwa targi, które są imponującym 

centrum technologii poprawiających jakość 

naszego życia w wielu obszarach – mówi 

Tomasz Kobierski, wiceprezes Międzynarodowych 

Targów Poznańskich. 

Cyberprzestępczość powoduje coraz 

większe szkody, rodzi zagrożenia fatalne 

w skutkach, a innowacyjność i pomysłowość 

hakerów nie ma granic. Czy wiesz, 

że zostaniesz zaatakowany? Liczy się twoja 

aktywność i gotowość na odparcie ataku. 

Podstawą są czujność i strategiczne podejście 

do bezpieczeństwa. Nieświadomość 

i niefrasobliwość może okazać się bardzo 

kosztowna. Z badań firmy CheckPoint Software 

Technologies wynika, że w Polsce 

średnio jednorazowe straty wywołane atakiem 

szacowane są na 450 tys. zł. Stać Cię 

na to? Uważasz, że Ciebie to nie dotyczy? 

Weź udział w konferencji Securex BE-In 

27 kwietnia podczas targów SECUREX. 

Podczas targów SECUREX odbędzie się pokaz 

pt. „Napad na bank”, którego celem jest praktyczne 

zaprezentowanie ochrony fizycznej i zabezpieczenia 

technicznego obiektu. Na przykładzie 

specjalnie zaaranżowanej placówki bankowej 

zagrożonej napadem rabunkowym, rozegrane 

zostaną dramatyczne sceny. Wszystko odbywać 

się będzie na żywo. Przebieg symulowanego 

napadu oraz reakcję pracowników ochrony będzie 

można obserwować w zaimprowizowanym 

na terenie targów obiekcie bankowym. Natomiast 

równoległą reakcję alarmowego centrum 

odbiorczego oraz grupy interwencyjnej na wielkoformatowych 

ekranach. W pokazie zostaną 

użyte nowoczesne urządzenia techniczne będące 

w ofercie targowych wystawców. 

Wspólnie z Polską Izbą Systemów Alarmowych 

przygotowany został wielki finał V Mistrzostw 

Instalatorów Systemów Alarmowych, 

podczas którego, na scenie Parku Mistrzostw, 

przed publicznością i kamerami, obciążeni 

presją czasu i ambicją zwyciężania, finaliści, 

którzy przeszli trudne testy eliminacyjne dowiodą, 

iż poza najwyższym poziomem wiedzy 

teoretycznej posiadają umiejętności i zdolności 

praktyczne. Organizator targów oraz członkowie 

PISA inwestują w rozwój przyszłych 

inżynierów systemów zabezpieczeń i dlatego 

w ostatnim dniu targów uruchomili program 

edukacyjny pt. „MTP i PISA dla przyszłych 

profesjonalistów”, do którego zaprosili uczniów 

szkół zawodowych i technicznych. Istotnym 

punktem programu targów będzie debata, 

która odbędzie się 25 kwietnia pt. „Prawdy 

i mity o integracji systemów zabezpieczeń”. 

Ponadto w programie SECUREX-u: konferencja 

„3S Service, Safety and Security”, DronZone, 

czyli bezpieczeństwo z wyższej perspektywy, 

program „Jestem Inteligentny – Inteligentny 

Budynek”, Poznań Media Expo warsztaty dla 

inwestorów. Więcej informacji na temat tegorocznej 

edycji można znaleźć na stronie internetowej 

www.securex.pl. 

• 

6 Fachowy Elektryk 2 • 2016

Nowe produkty sygnalizacji 

przeciwpożarowej 

firmy Eaton 

Firma Eaton oferuje szeroki asortyment produktów sygnalizacji 

- 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

www.eaton.pl

AKTUALNOŚCI 


AUTOMATICON 2016 – podsumowanie 

Targi AUTOMATICON od kilku lat gromadzą 

podobną liczbę wystawców, nieco 

ponad trzystu. W tegorocznej edycji było 

to 309 firm. W tym było 265 polskich firm 

(86%) i 44 z zagranicy (14%). 

W ramach naturalnej rotacji co roku następuje 

wymiana około 15-20% wystawców, 

z tego około 5% stanowią wystawcy 

zagraniczni. Przez nowych wystawców 

organizatorzy rozumieją takich, którzy nie 

brali udziału w żadnej z poprzednich edycji. 

Część firm bierze udział w targach co dwa, 

trzy lata i tacy wystawcy nie są traktowani 

jako nowi. W tym roku nowych wystawców 

było 45 – 29 polskich i 16 zagranicznych. 

Tradycyjnie najliczniejszą grupę wystawców 

zagranicznych stanowią firmy niemieckie 

(20). Z Włoch i Czech było po 

5 stoisk, z Wielkiej Brytanii i Holandii 

po 2, i po 1 z Austrii, Białorusi, Bułgarii, 

Danii, Finlandii, Francji, Korei, Słowacji, 

Szwajcarii oraz 

USA. Należy przy 

tym zauważyć, 

że wystawcy, którzy 

biorą w targach 

udział jako 

oddziały zarejestrowane 

w Polsce, 

nie są traktowani 

jako firmy 

zagraniczne 

(np. SIEMENS 

czy KUKA). 

W statystyce organizatorów te firmy występują 

jako wystawcy PL. 

Zainteresowanie firm niemieckich udziałem 

w targach jest odzwierciedleniem atrakcyjności 

naszego rynku, ale jednocześnie wskazuje na to, 

z jak potężną konkurencją muszą zmagać się 

polscy przedsiębiorcy. W tym roku spośród 16 

nowych firm zagranicznych, firm niemieckich 

jest aż 6, tzn. ponad jedna trzecia. Jednocześnie 

co roku obserwujemy zjawisko przekształcania 

się poprzez otwieranie oddziałów lub przedstawicielstw 

w naszym kraju, firm zagranicznych 

w firmy polskie. W ten sposób z roku na rok 

kilku wystawców przechodzi z kategorii „zagraniczni” 

do kategorii PL. 

Zakres tematyczny imprezy był tradycyjnie 

bardzo szeroki. Obejmował ok. 60 wyróżnionych 

przez organizatorów działów i tematów. 


AKTUALNOŚCI 


Były to m.in.: 

• Aparatura kontrolno-pomiarowa i elementy 

automatyki (elementy systemów sterowania 

procesami przemysłowymi, systemy monitorowania 

procesów, przemysłowe sieciowe 

systemy komunikacyjne, przemysłowe 

urządzenia alarmowe, czujniki i przetworniki 

pomiarowe, aparatura i systemy pomiarowe, 

elementy wykonawcze, systemy wizyjne); 

• Automatyzacja (analogowe i cyfrowe systemy 

sterowania procesami przemysłowymi, 

projektowanie systemów automatyzacji, 

montaż i uruchamianie systemów 

automatyzacji); 

• Robotyzacja (roboty przemysłowe, projektowanie 

i wykonywanie zrobotyzowanych 

stanowisk, gniazd i linii technologicznych, 

systemy zapewnienia bezpieczeństwa 

pracy); 

• Napędy (napędy elektryczne i hydrauliczne, 

układy sterowania napędów); 

• Elektronika przemysłowa i energoelektronika; 

• Laboratoryjna aparatura pomiarowa do 

celów przemysłowych, naukowych i dydaktycznych; 

• Narzędzia, przyrządy i aparatura do montażu 

i serwisu urządzeń i systemów automatyki. 

Na kolejną edycję targów, AUTOMATICON 

2017 organizatorzy zapraszają do Warszawy 

za rok w dniach 14-17 marca. 

www.automaticon.pl 

Fachowy Elektryk 2 • 2016 

9

AKTUALNOŚCI 


Złote medale AUTOMATICONU 2016 

Konkursy na najlepszy, najciekawszy, najbardziej 

wartościowy wyrób oraz przyznawane 

w wyniku obrad jury medale, nagrody 

i wyróżnienia są ważnymi akcentami większości 

branżowych imprez targowych. Są 

traktowane jako element promocji godnych 

uwagi rozwiązań technicznych, zwracają 

na nie uwagę zwiedzający targi, a ich autorom 

przynoszą satysfakcję. 

Na targach AUTOMATICON 2016 Złote 

Medale przyznano sześciu wymienionym 

poniżej firmom i wystawianym przez nie 

na imprezie rozwiązaniom inżynierskim. 

Na załączonych fotografiach widać chwile 

ogłaszania wyników konkursu oraz wręczania 

dyplomów świadczących o zaszczytnych 

wyróżnieniach. 

1. B&R Automatyka Przemysłowa Sp. z o.o. 

Serwonapęd ACOPOS P3 (fot. 1). 

2. BOSCH REXROTH Sp. z o.o. 

Zdecentralizowane napędy indraDrive Mi 

(fot. 2). 

3. C&C Partners. 

Inteligentny Skaner 3D Serii Gocator 2300 

Model 2320 (fot. 3). 

4. SIMLOGIC Iwona Jabłońska. 

CODESYS – the IEC 61131-3 Automation 

Software (fot. 4). 

5. MSF-Vathauer Polska Sp. z o.o. 

ENERGY-RECOVERY-SYSTEM (ERS) 

(fot. 5). 

6. PRZEMYSŁOWY INSTYTUT AUTO- 

MATYKI i POMIARÓW PIAP 

Tachograf TC-XXXP do pojazdów szynowych 

z magistralą CAN (fot. 6). 

Red. FE 

Fot. 1. 

B&R Automatyka Przemysłowa 

Sp. z o.o. 

Fot. 2. 

BOSCH REXROTH Sp. z o.o. 

Fot. 3. 

C&C Partners 

Fot. 4. 

SIMLOGIC Iwona Jabłońska Fot. 5. MSF-Vathauer Polska Sp. z o.o. Fot. 6. PRZEMYSŁOWY INSTYTUT 

AUTOMATYKI i POMIARÓW 

PIAP 


AKTUALNOŚCI 


TYGODNIE ODNAWIALNEJ ENERGII 

Na rynku produktów elektrotechnicznych obserwujemy zwrot w kierunku energooszczędności. 

Producenci zalecają stosowanie nowoczesnych źródeł światła oraz urządzeń pomagających 

kontrolować ilość zużytej energii. 

PROMOCJA 

„Alfa Elektro”, jako dystrybutor produktów 

elektrotechnicznych, zwraca 

szczególną uwagę na stosowanie produktów 

energooszczędnych. Co roku 

organizujemy akcję, która ma na celu 

zwrócenie uwagi na produkty energooszczędne. 

W tym roku wydarzenie odbywa 

się pod nowym hasłem – Tygodnie 

Odnawialnej Energii i potrwa dwa 

tygodnie (2-13 maja). Naszymi partnerami 

w tej akcji są firmy: Beghelli, 

Eaton Electric, Kontakt Simon, Led- 

-Pol, Lovato Electric, Lug, Osram, PCE, 

Philips Lighting, Schneider Electric, 

Socomec. W tym czasie chcemy przybliżyć 

Państwu zagadnienia efektywnego 

zmniejszenia kosztów energii oraz 

odnawialnych źródeł. Ograniczenie zużycia 

energii i pozytywny wpływ na środowisko 

są jedną z naszych zasad. 

Producenci kuszą nie tylko atrakcyjnym 

designem wyrobów, ale przede wszystkim 

ich wysoką jakością i wydajnością 

oraz ekologicznym wpływem na środowisko 

naturalne. Świadomość ta wzrasta 

również wśród konsumentów, którzy 

coraz częściej i chętniej wymieniają 

tradycyjne oświetlenie na bardziej energooszczędne 

i stosują urządzenia, które 

w większym stopniu pozwalają na kontrolę 

kosztów. 

Hurtownie „Alfa Elektro” mają w swoim 

asortymencie produkty energooszczędne 

oraz urządzenia, dzięki którym łatwiej 

i sprawniej możemy monitorować ilość 

zużytej energii. Warto zapytać o nie naszych 

przedstawicieli, którzy przybliżą 

Państwu różne marki i modele. 

Podczas Tygodni Odnawialnej Energii 

będą mogli Państwo dowiedzieć się m.in. 

jakie oświetlenie wybrać, aby zmniejszyć 

koszty i zużycie energii. Do tego mogą 

posłużyć bezpłatne kalkulatory oszczędności, 

które dostępne są na stronach internetowych 

naszych dostawców. W czasie 

naszych Tygodni proponujemy również 

naszym klientom promocję z nagrodami 

na zakupy produktów energooszczędnych. 

Zapraszamy do wzięcia udziału w Tygodniach 

Odnawialnej Energii. 

ALFA ELEKTRO 


11

AKTUALNOŚCI 


Lena Lighting na targach Light + Building 2016 

Od 13 do 18 marca br. we Frankfurcie 

nad Menem odbywały się jedne z najbardziej 

prestiżowych targów oświetleniowych 

Light+Building. Spotykają się tam najwięksi 

producenci oświetlenia na świecie, a prezentowane 

nowości produktowe oraz przedstawiane 

najnowsze osiągnięcia i rozwiązania będą wytyczać 

trendy na kolejny rok. Swoje produkty 

i rozwiązania prezentowała też Lena Lighting 

S.A. Była to okazja do nawiązania nowych 

kontaktów biznesowych, spotkań z klientami, 

do podsumowań i oceny osiągnięć na tle najbardziej 

rozpoznawalnych marek tej branży. 

Jesteśmy otwarci na cały świat i możemy 

poszczycić się, że nasi klienci pochodzą 

z 70 państw świata. Jesteśmy liderem 

wśród eksporterów branży oświetleniowej. 

Fakt, że polski producent Lena Lighting 

jest doceniany i rozpoznawalny za granicą 

jest naszą dumą. Nasze produkty zostają 

poddane weryfikacji nie tylko wśród producentów 

na rodzimym rynku, ale świetnie 

konkurują z innymi, również globalnymi 

markami. 

W naszej ofercie wyróżniają się na pewno 

oprawy przemysłowe. Udoskonalamy i projektujemy 

nowoczesne oprawy, do optymalnego 

oświetlenia hal produkcyjnych i magazynowych, 

przy jednoczesnej znaczącej 

oszczędności energii. Podczas targów największym 

zainteresowaniem cieszyły się 

nasze nowości z tej kategorii – CODAR RS 

LED EVO, INDUSTRY LED, LINEA LED 

i OVAL LUX LED. 

Ważną pozycję w naszej ofercie stanowią 

oprawy „architektoniczne”, które idealnie 

komponują się z otoczeniem i charakteryzują 

się wysokimi walorami estetycznymi. Podczas 

targów prezentowaliśmy między innymi oprawy 

SWING LED, CORIA LED i MODERN 

LED, które przyciągały wzrok i zapraszały 

na nasze stoisko architektów i designerów. 

Jednak estetyka i idealna harmonia opraw 

z otoczeniem, to nie jedyne wymagania jakie 

dziś stawiane są oświetleniu. Drugim, 

a właściwie najważniejszym kryterium doboru 

opraw oświetleniowych jest ich energooszczędność. 

Budujemy własne know how 

Oprawa CORONA 

LITE LED klasa 

energetyczna A ++ 

od 27 lat. Mamy wiele innowacyjnych rozwiązań. 

Dział Badań i Rozwoju Lena Lighting 

konstruuje nowe produkty, wykorzystując 

najnowsze, światowe rozwiązania technologii 

LED oraz rozwiązania techniczne z zakresu 

sterowania oświetleniem. Oprawy oświetleniowe 

wyposażone są w zintegrowane energooszczędne 

panele LED GO! o wysokich 

parametrach świetlnych. – Dzięki staraniom 

naszych inżynierów udało nam się wprowadzić 

do oferty oprawy o klasie energetycznej 

A ++ , które również prezentowane były podczas 

targów – powiedziała Magdalena Chojnacka, 

Marketing Manager Lena Lighting S.A. 

www.lenalighting.pl 

ES-SYSTEM na targach we Frankfurcie 

Już od 2002 r. ES-SYSTEM jest uczestnikiem 

i wystawcą międzynarodowych targów 

oświetleniowych Light+Building we Frankfurcie 

– w tym roku było to 13-18 marca. 

Za każdym razem jest to doświadczenie 

niezwykle cenne, pełne ciekawych spotkań 

i inspirujących rozmów, a zarazem okazja 

do zaprezentowania własnych, innowacyjnych 

rozwiązań oświetleniowych zgodnych 

z ideą 3xS, czyli save money, save energy, 

save time. Na tegorocznej ekspozycji 

ES-SYSTEM zaprezentował produkty, które 

w pełni wyrażają ideę zawartą w słowach 

Light is life – Światło to życie. 

ES-SYSTEM – wiodąca polska firma 

w branży oświetleniowej – od 1990 r. skutecznie 

działa na rynku krajowym i zagranicznym. 

Bogate doświadczenie i doskonała 

znajomość branży pozwalają jej kształtować 

trendy w technice oświetleniowej oraz nakreślać 

nowe kierunki rozwoju. Jest liderem 

technologii LED. 

Kompleksowa oferta ES-SYSTEM od lat 

zaspokaja potrzeby klientów z ponad 100 

krajów. Bliska współpraca z klientami jest 

możliwa dzięki 14 oddziałom handlowym 

w Polsce, Szwecji, Niemczech, Francji, 

Rosji oraz na Ukrainie. 

Systemy oświetleniowe produkcji ES-SYSTEM 

znajdują szerokie zastosowanie w obiektach 

użyteczności publicznej, takich jak: 

biura, obiekty kulturalno-rozrywkowe, 

sportowe, handlowe, przemysłowe, służby 

zdrowia, a także w wyposażeniu domów 

i mieszkań. 

O innowacyjność wyrobów dbają dwa 

nowoczesne zakłady produkcyjne. Firma 

na każdym kroku przestrzega rygorystycznych 

standardów dotyczących 

trwałości, wytrzymałości oraz energooszczędności. 

Jej produkty mają deklaracje 

zgodności z dyrektywami: RoHS, LVD 

oraz kompatybilności elektromagnetycznej. 

Ponadto wszystkie systemy oświetleniowe 

spełniają wymagania w zakresie 

bezpieczeństwa fotobiologicznego. 

W celu zagwarantowania najwyższej jakości 

oprawy badane są w firmowym, certyfikowanym 

laboratorium, przy wykorzystaniu 

nowoczesnych stanowisk badawczych. 

Potwierdzeniem spełniania tych praktyk jest 

przynależność ES-SYSTEM – jako jedynej 

polskiej firmy – do organizacji DALI. 

Na podstawie informacji 

firmy ES-SYTEM 


AKTUALNOŚCI 


Berker by Hager na targach w Krakowie 

Oferta domowej automatyki marki Berker 

by Hager zostanie zaprezentowana po raz 

pierwszy na krakowskich targach Dom Inteligentny, 

8-10 kwietnia br., w centrum wystawienniczym 

EXPO Kraków. Firma przygotowała 

prezentację zarówno uznanych, 

jak i najnowszych rozwiązań w tej dziedzinie. 

Na jej stoisku będzie można zapoznać 

się z inteligentnymi systemami automatyki 

budynkowej Berker by Hager, które oferują 

komfort, bezpieczeństwo i najwyższej klasy 

design. 

Automatyka budynkowa ma z założenia 

ułatwiać codzienne czynności, budować odpowiedni 

klimat pomieszczeń, zapewnić 

energooszczędność i pełne bezpieczeństwo. 

Systemy Berker by Hager podnoszą komfort 

życia i chronią mienie, również także pozwalają 

na elastyczne dopasowanie do potrzeb 

i przyzwyczajeń domowników. Podczas targów 

Dom Inteligentny odwiedzający stoisko 

będą mieli okazję zapoznać się 

z uniwersalnymi systemami 

KNX quicklink i KNX easy, 

które umożliwiają lokalne 

i zdalne sterowanie elementami, 

jak żaluzje, rolety okienne 

czy oświetlenie, zarówno za 

pośrednictwem urządzeń stacjonarnych, 

jak i mobilnych. 

Platforma Berker.Net daje 

w tym zakresie mnóstwo możliwości, 

pozwalając instalatorom 

na łatwe skonfigurowanie 

poszczególnych funkcji systemu. 

Dwukierunkowa komunikacja radiowa 

sprawia, że każdy odbiornik może być również 

nadajnikiem, co znacznie poszerza liczbę 

możliwych funkcji do aż 400 opcji! Ofertę intuicyjnych 

rozwiązań marki Berker by Hager 

uzupełnia panel sterujący Domovea, umożliwiający 

kontrolę urządzeń i wizualizowanie 

poszczególnych procesów. 

Osprzęt instalacyjny Berker 

by Hager staje się harmonijną 

częścią wnętrza 

i jego szlachetną ozdobą. 

Wyjątkowe serie wzornicze 

obejmują unikatowe pod 

względem projektowym 

ramki, do których produkcji 

używane są wysokogatunkowe 

materiały, takie jak: 

stal szlachetna, szkło, akryl, 

a także surowce o wyczuwalnej 

w dotyku teksturze, 

między innymi łupek, skóra czy beton. Wygląd 

i poszczególne funkcje wszystkich elementów 

osprzętu elektrycznego marki Berker 

by Hager można łatwo zaprojektować samemu, 

za pomocą innowacyjnego internetowego 

konfiguratora. 

Na postawie informacji firmy Hager 

Rittal na targach w Hanowerze 

Firma Rittal przygotowała na tegoroczne Targi 

Przemysłowe w Hanowerze (25-29 kwietnia) 

ekspozycję inteligentnych rozwiązań 

sieciowych dla przemysłu. Chodzi o produkty, 

rozwiązania i usługi przynoszące oszczędność 

czasu, redukcję kosztów oraz zwiększanie 

własnej konkurencyjności. Oferta 

obejmuje inteligentne klimatyzatory, dane 

produktów do profesjonalnej inżynierii przy 

budowie aparatury sterowniczej i rozdzielczej, 

programy narzędziowe oraz konfiguratory 

online upraszczające procesy techniczne 

i handlowe, efektywne rozwiązania automatyzacji, 

a także bezpieczne rozwiązania IT 

„na żądanie”. 

Na czoło wysuwają się inteligentne rozwiązania 

dla szybkiego tworzenia wartości. 

Branża budowy aparatury sterowniczej i rozdzielczej 

potrzebuje dzisiaj wsparcia w postaci 

uproszczonego doboru produktów oraz rozwiązań 

dla całkowicie usieciowionych łańcuchów 

wartości, które przyspieszą ich procesy techniczne 

i handlowe. Rittal postanowił zaprezentować, 

jak można uprościć cały proces planowania 

i zakupu szafy sterowniczej, od wyboru 

produktu, aż po wysyłkę; jak działa nowy konfigurator 

systemowy dla obudów małogabarytowych 

i jakie funkcje realizuje nowy sklep 

internetowy Rittal. 

Drugi punkt ciężkości ekspozycji to inteligentne 

produkty dla przemysłu w sieci. 

Usieciowienie produkcji nie jest celem samym 

w sobie: poza planowaniem zasobów, konfigurowaniem 

i logistyką, ważnym elementem 

jest zwiększenie bezpieczeństwa i dostępności 

systemów. Klimatyzatory Rittal Blue e+ są 

na przykład wyposażone w całkowicie nowe 

interfejsy komunikacyjne. Po włączeniu do sieci 

umożliwiają niezwłoczne przesyłanie informacji 

serwisowych. Serwis otrzymuje konkretną 

informację w przypadku usterki, a w idealnej 

sytuacji może nawet zareagować na podstawie 

danych z Blue e+, zanim dojdzie do awarii. 

Kolejny cel to przyspieszenie procesów konstruowania 

i inżynierii. Rittal udostępnia wysokiej 

jakości dane CAE i CAD dla wszystkich 

swoich produktów – od systemów szaf sterowniczych, 

po dystrybucję zasilania i klimatyzację. 

Inteligentne usługi pozwalające osiągnąć 

jeszcze większe korzyści dla klientów. Internet 

rzeczy generuje duże ilości bardzo wrażliwych 

danych (Big Data), które spływają do procesów 

tworzenia wartości i w związku z tym muszą 

być chronione. Rittal oferuje rozwiązania IT 

z efektywnymi koncepcjami bezpieczeństwa 

dla wszystkich obszarów zastosowań – od szaf, 

przez Micro Data Center, aż po kontenery. Megaprojekty, 

jak Lefdal Mine Datacenter, oraz 

gotowe do użycia, chmurowe centra danych 

w kontenerze z serwerami i oprogramowaniem 

pokazują, że szybkie realizowanie wysokowydajnych 

i bezpiecznych rozwiązań IT jeszcze 

nigdy nie było tak łatwe. 

Na podstawie materiałów firmy Rittal 


AKTUALNOŚCI 


Spotkania Firmowe Schrack Technik 

Wystawy w 11 miastach i ponad 1300 gości 

to efekt tegorocznych Spotkań Firmowych 

Schrack Technik. Bezpłatne konferencje 

dla wykonawców instalacji elektrycznych 

i teletechnicznych są organizowane przez 

Schrack Technik od 1994 r. Na wystawach 

prezentowane są specjalne show-roomy 

z przykładami nowych rozwiązań i produktów 

dostępnych w punktach Schrack STORE 

i sklepie internetowym. Wydarzenie podzielone 

jest na część szkoleniową, podczas której 

eksperci prezentują aktualne tematy oraz 

część bankietową, która jest okazją do integracji 

i wymiany doświadczeń. 

Tematami szkoleń podczas tegorocznych 

Spotkań Firmowych były sposoby rozwiązywania 

problemów z instalacjami oświetlenia 

LED, systemy światłowodowe oraz 

bezpłatne programy do projektowania 

w oparciu o normę PN-EN 61439 – Schrack 

CAD i Schrack Design. Eksperci zaprezentowali 

także nowości z oferty ponad 20 000 

produktów Schrack Technik. Konferencje 

odbyły się w miastach, w których firma 

ma swoje oddziały oraz punkty STORE. 

W ciągu kilku tygodni marca ekspozycja 

przebyła tysiące kilometrów – od Krakowa 

po Szczecin. Fachowy Elektryk był patronem 

medialnym tegorocznej edycji Spotkań 

Firmowych. 

Schrack Technik jest dostawcą produktów 

i rozwiązań w zakresie rozdziału energii 

elektrycznej oraz transmisji danych teletechnicznych. 

Podczas Spotkań Firmowych 

2016 obchodziła jubileusz 24-lecia działalności 

w Polsce. Austriacki koncern działa 

w blisko 50 krajach, a w 13 posiada swoje 

przedstawicielstwa. 

www.schrack.pl 

Aż 77% obrotów z e-sklepu 

Przychody ze sprzedaży przez internet wyniosły 

76,6% ogółu obrotów uzyskanych 

w styczniu 2016 r. przez TIM SA. To najwięcej 

od uruchomienia przez firmę e-sklepu 

TIM.pl 2,5 roku temu. Udziału przychodów 

ze sprzedaży online rośnie systematycznie 

od zainicjowanej w 2013 r. zmiany modelu 

sprzedaży z tradycyjnego na hybrydowy. 

Łączy on doświadczenie zdobywane przez 

TIM SA przez ponad 25 lat w tradycyjnym 

handlu B2B z dużym udziałem kanału 

online, który wystartował w postaci TIM.pl 

w lipcu 2013 r. 

W całym 2015 r. kanał internetowy przyniósł 

TIM SA 67% przychodów ze sprzedaży, tj. 

358,7 mln zł, wobec 62% i 307,5 mln zł w roku 

poprzednim. W listopadzie e-commerce wygenerował 

nawet 72% obrotów. W 2016 r. udział 

tego kanału powinien ustabilizować się na poziomie 

70-80% ogółu przychodów. 

– Działamy z konsekwencją pioniera e-commerce 

w branży dystrybucji artykułów elektrotechnicznych 

w Polsce. Wybierając tę drogę, 

wiedzieliśmy, że nie będzie odwrotu. Zlikwidowaliśmy 

lokalne magazyny, zmieniliśmy sposób 

pracy naszych handlowców i nawyki klientów 

– wspomina Krzysztof Folta, prezes zarządu 

TIM SA. 

Oferta TIM.pl jest dostępna za pomocą wielu 

kanałów: online poprzez wersję webową 

(www.tim.pl), aplikację mobilną mTIM (Android, 

iOS), a także infolinię oraz ogólnopolską 

sieć biur i przedstawicieli handlowych. 

Te wysiłki doceniło jury e-Commerce awards 

2015, nagradzając TIM.pl w kategoriach „Mobilny 

design roku” i „Najlepsze dostosowanie 

do sprzedaży wielokanałowej” w grupie średnich 

i dużych sklepów. Dane za cały 2015 r. zostały 

podane w raporcie rocznym 21 marca 2016 r. 

TIM SA stawia nie tylko na jak najszerszy, multikanałowy 

dostęp do swojej oferty, ale również 

na natychmiastową (wysyłka w 24 h) dostępność 

jak najszerszego asortymentu. Na koniec 

2015 r. poprzez TIM.pl dostępnych od ręki było 

niemal 62 500 unikalnych produktów. W ciągu 

2016 r. wskaźnik ten wzrośnie do 80 000. 

www.tim.pl 


15

PRODUKTY 


Rodzina WAGO TOPJOB ® S 

Kompleksowy program 

złączek listwowych 

do rozdzielnic budynkowych 

Instalacyjne złączki listwowe WAGO do rozdzielnic budynkowych pozwalają na zachowanie 

porządku w szafie rozdzielczej, podnoszą poziom bezpieczeństwa podczas rozruchu 

i eksploatacji, ułatwiają pomiar oraz umożliwiają szybką identyfikację awarii. 

Tradycyjna rozdzielnica 

budynkowa 

Każdy, kto miał do czynienia z oprzewodowywaniem, 

serwisowaniem oraz 

pomiarami w rozdzielnicach budynkowych 

wie, ile problemów stwarza 

podłączenie przewodów instalacyjnych 

bezpośrednio do aparatów czy 

szyn zbiorczych PE i N, rozlokowanych 

w różnych częściach rozdzielnicy. 

Układający przewody w budynku 

zostawia zazwyczaj dłuższy zapas 

przewodów, gdyż na etapie tworzenia 

instalacji nie zna dokładnej topografii 

rozdzielnicy. 

Monter oprzewodowujący rozdzielnicę 

musi podłączyć dosyć długie, 

sztywne przewody jednodrutowe 

o przekroju 1,5 mm 2 , 2,5 mm 2 lub 

4 mm 2 do aparatów i szyn zbiorczych. 

Zasilanie rozdzielnicy może 

być realizowane przewodem o przekroju 

nawet 16 mm 2 . Te operacje 

na pewno nie należą ani do łatwych, 

ani do przyjemnych. Dodatkowo pojedyncze 

żyły przewodów podłączone 

w różnych miejscach rozdzielnicy 

mocno ograniczają przejrzystość 

oprzewodowania, co nie ułatwia 

identyfikacji poszczególnych obwodów. 

Niewygodne jest również stosowanie 

zacisków gwintowych, które 

wymagają okresowej kontroli, polegającej 

na dokręcaniu luźnych styków. 

Poza tym odkręcanie poszczególnych 

przewodów neutralnych 

Fot. 1. 

Typowa rozdzielnica mieszkaniowa ze złączkami listwowymi 

podczas pomiaru rezystancji izolacji jest 

bardzo pracochłonne. 

Wadą tradycyjnych rozdzielnic jest także 

to, że nie ma możliwości wstępnej prefabrykacji 

oprzewodowania w warunkach 

warsztatowych, a wykonanie tych czynności 

na budowie, często w utrudnionych 

warunkach, nie daje odpowiedniej gwarancji 

jakości połączeń. Również rozbudowa 

tradycyjnej rozdzielnicy o dodatkowe 

obwody wymaga ingerencji w oprzewodowanie 

aparatów. 

16 

Fachowy Elektryk 2 • 2016

PRODUKTY 


WAGO proponuje złączki listwowe 

Biorąc pod uwagę wszystkie te utrudnienia 

WAGO opracowało kompleksowy program 

złączek przeznaczony do rozdzielnic budynkowych. 

Instalacyjne złączki piętrowe 

TOPJOB ® S to najmniejsze dostępne na rynku 

złączki do rozdzielnic budynkowych. 

Dzięki ich kompaktowym wymiarom w szafie 

pozostaje o 30% więcej miejsca niż przy 

zastosowaniu jednopoziomowych przelotowych 

złączek listwowych. 

Atutem jest również jednolita architektura 

wszystkich złączek pozwalająca na tworzenie 

spójnych listew. Niewielkie wymiary 

i optymalne nachylenie płaszczyzny podłączania 

przewodów zapewniają szybki 

i łatwy montaż nawet w małej rozdzielnicy. 

Wszystkie połączenia wewnętrzne można 

wykonać w warsztacie. Najlepszym rozwiązaniem 

jest w tym przypadku zastosowanie 

przewodów linkowych, które w sposób estetyczny 

i niewymagający większego wysiłku 

można ułożyć w rozdzielnicy. Pod zacisk 

aparatu doprowadza się wyłącznie jedną 

żyłę, a ewentualne mostkowanie wspólnych 

obwodów dokonujemy na listwie zaciskowej. 

Identyfikacja poszczególnych 

obwodów również nie sprawia większych 

problemów – numer na oznaczniku złączki 

pokrywa się z identyfikatorem odpowiedniego 

obwodu. Na budowę dostarcza się 

w pełni oprzewodowaną rozdzielnicę, zawierającą 

aparaturę rozdzielczą i coraz częściej 

elementy automatyki budynkowej. Do 

tak przygotowanego urządzenia wystarczy 

jedynie przyłączyć przewody z zewnątrz. 

Przewody dochodzące do rozdzielnicy można 

zostawić odpowiednio krótkie, nie ma 

konieczności prowadzenia poszczególnych 

żył w różne miejsca obudowy. 

Przemyślane rozwiązania 

Cała rodzina instalacyjnych złączek piętrowych 

przygotowana została z myślą 

o rozdzielnicach budynkowych. Wszystkie 

potencjały pojedynczego obwodu znajdują się 

w jednej złączce o standardowej szerokości. 

Dzięki integracji potencjałów L, N i PE w jednej 

obudowie zyskuje się przejrzysty układ 

połączeń w rozdzielnicy, co maksymalnie 

ogranicza błędy łączeniowe i ułatwia operacje 

pomiarowe, a przewody dochodzące do rozdzielnicy 

mogą być stosunkowo krótkie. 

Bardziej rozbudowane układy (np. 3-fazowe, 

pięcioprzewodowe) można zrealizować 

Fot. 2. 

Zestaw złączek z rozłącznikiem suwakowym do układów z grupowym wyłącznikiem 

różnicowoprądowym 

za pomocą dwóch złączek piętrowych: jednej 

z L1, N i PE i drugiej z L2 i L3. Tory 

L i N mają odpowiednie kanały umożliwiające 

mostkowanie poprzeczne wielu złączek. 

Mostkując tor L z innymi złączkami, 

uzyskuje się możliwość zabezpieczenia 

wielu obwodów za pomocą pojedynczego 

wyłącznika nadprądowego. Zaś mostkowanie 

torów N ułatwia tworzenie małych grup 

odbiorników (do 5 odpływów) zabezpieczonych 

zbiorczym wyłącznikiem różnicowoprądowym. 

Mostkowanie torów N w przypadku większych 

grup odbiorów (więcej niż 5 odpływów) 

jest realizowane za pomocą specjalnych 

złączek z łącznikami suwakowymi 

N. Łączą one poszczególne tory N złączek 

z miedzianą szyną zbiorczą przyciętą na odpowiednią 

długość. 

Pomiar zgodny z normą 

Instalacje elektryczne w obiektach budowlanych 

wymagają wykonania pomiarów: 

odbiorczych (po oddaniu do eksploatacji) 

i/lub okresowych (w przypadku budynków 

użyteczności publicznej co 5 lat). Jednym 

z istotnych testów jest pomiar rezystancji 

izolacji, który powinien być przeprowadzony 

przy całkowitym odłączeniu przewodów 

roboczych (L i N) zarówno od strony rozdzielnicy, 

jak i odbiorów. 

Piętrowe złączki instalacyjne są zgodne 

z wymogami normy dotyczącej rozłączania 

potencjału N bez wypinania przewodu 

z zacisku podczas pomiaru rezystancji 

izolacji. Norma ta określa, że przy przewodach 

o przekrojach poniżej 10 mm 2 musi 

istnieć możliwość prostego pomiaru rezystancji 

izolacji wszystkich przewodów pojedynczego 

obwodu względem ziemi, bez 

odłączania przewodu neutralnego z zacisku. 

Każdy bowiem demontaż i ponowny 

montaż przewodu powoduje pogorszenie 

jakości połączenia. Nie ma możliwości 

zapewnienie tego samego miejsca styku 

przewodu z szyną prądową, który uprzednio 

był chroniony przed utlenianiem i nie 

był pokryty warstwą tlenków. Dodatkowo 

możliwość rozłączenia pojedynczego toru 

neutralnego ułatwia identyfikację doziemionego 

obwodu – operacja ta wymaga 

rozłączenie zarówno toru L, jak i N. Aby 

sprostać tym wymaganiom, WAGO przygotowało 

2 typy złączek: 

• z łącznikiem suwakowym – zapewniające 

dużą powierzchnię styku z miedzianą szyną 

zbiorczą 10 x 3 mm, do układu z grupowym 

wyłącznikiem różnicowoprądowym, 


17

PRODUKTY 


Do wszystkich rodzajów przewodów 

Instalacyjne złączki piętrowe WAGO są 

wyposażone w nowatorskie rozwiązanie 

zacisków sprężynowych Push-in CAGE 

CLAMP ® , umożliwiające szybki, beznarzędziowy 

montaż przewodów jednodrutowych 

i linkowych zakończonych tulejkami. 

Wystarczy wcisnąć przewód do oporu. Jakość 

połączenia jest niezależna od staranności 

montażu, w przeciwieństwie do połączeń 

śrubowych. Samo połączenie jest gazoszczelne 

i nie wymaga serwisowania w czasie 

eksploatacji. 

W ofercie znajdują się: przelotowe złączki 

zasilające do 35 mm 2 włącznie wraz ze 

specjalnymi złączkami zasilającymi szynę 

zbiorczą N z łącznikiem suwakowym. 

W przypadku instalacyjnych złączek piętrowych 

(L, N i PE) dostępne są rozwiązania 

do 4 mm 2 do typowych odbiorników w budynkach, 

a także złączki do 6 mm 2 – do zasilania 

odbiorów o większej mocy lub bardziej 

odległych, wymagających grubszych 

przewodów ze względu na ograniczenie 

spadku napięcia. 

PROMOCJA 

Fot. 3. 

Zestaw złączek z rozłącznikiem nożowym do układów z indywidualnymi wyłącznikami 

różnicowoprądowymi 

• z łącznikiem nożowym – umożliwiające 

rozłączenie pojedynczych torów N 

w przypadku zastosowania indywidualnych 

wyłączników różnicowoprądowych. 

Nad wymiar bezpieczne 

Piętrowe złączki instalacyjne umożliwiają 

podłączenie wszystkich typów przewodów 

stosowanych w budownictwie, o przekrojach 

od 0,2 mm 2 do nawet 35 mm 2 . Złączki 

TOPJOB ® S mogą być obciążone prądem 

nominalnym największego możliwego 

do podłączenia przewodu. I tak np. przy 

złączce 2,5 mm 2 o prądzie nominalnym 24 A 

przy zastosowaniu przewodu 4 mm 2 bez tulejki 

obciążalność złączki wynosi aż 32 A! 

Duże prądy nominalne umożliwiają liczne 

zastosowania i bezpieczną eksploatację. 

Dodatkowym elementem zapewniającym 

bezpieczeństwo użytkowania jest miedziana 

szyna zbiorcza N o wymiarach 10 x 3 mm, 

umożliwiająca przepływ sumarycznego prądu 

powrotnego rzędu 140 A. 

Zalety zastosowania listwy zaciskowej w rozdzielnicy budynkowej 

• uporządkowanie oprzewodowania 

• przejrzyste przyporządkowanie przewodów do poszczególnych obwodów 

• łatwa identyfikacja doziemionego obwodu 

• łatwy pomiar rezystancji izolacji przewodów względem ziemi 

• dwuetapowy montaż rozdzielnicy 

• skrócenie czasu przyłączenia na obiekcie 

• oszczędność materiału (wymagany mały zapas przewodów na przyłącza) 

• bezpieczna eksploatacja i serwisowanie 

• łatwość rozbudowy rozdzielnicy 

Bogaty zestaw akcesoriów 

Na uwagę zasługuje bogaty system mostków, 

które można indywidualnie modyfikować 

w zależności od potrzeb. Listwę zaciskową 

można opisać za pomocą ciągłych 

pasków oznacznikowych, pozwalających 

na znaczną oszczędność czasu montażu. 

Wielowierszowy opis na oznacznikach nie 

tylko ułatwia identyfikację poszczególnych 

obwodów, ale może również wskazać jego 

funkcję. 

Oferta WAGO obejmuje również cały zestaw 

akcesoriów związanych z miedzianą szyną 

zbiorczą N. Są to m.in. złączki zasilające 

z łącznikiem suwakowym, wsporniki szyny 

zbiorczej, przezroczyste pokrywy oraz 

specjalne blokady mechaniczne, uniemożliwiające 

przesunięcie suwaka. Na szczególną 

uwagę zasługują także akcesoria ułatwiające 

pomiary: od prostych wtyków bananowych, 

aż po specjalne adaptery skracające czas 

pomiaru rezystancji izolacji przewodów doprowadzonych 

do rozdzielnicy. Dzięki automatycznemu 

zwarciu potencjałów roboczych 

podczas wetknięcia adaptera do złączki, skracamy 

czas pomiaru o 50% i chronimy ewentualnie 

podłączone odbiory przed uszkodzeniem, 

pod wpływem wysokiego napięcia 

pomiarowego 500 V DC. 

Henryk Ziegler 

menedżer produktu, WAGO ELWAG 


AKTUALNOŚCI 


EXPOPOWER wiodące targi innowacji 

Tegoroczne EXPOPOWER, które odbywają 

się w Poznaniu, 10-12 maja br., w sposób 

szczególny poświęcone są rozwojowi 

w energetyce, w ramach cyklu wydarzeń 

targowo-konferencyjnych Energy Future 

Week. Do udziału w nich zaproszono liderów 

branży z Polski i zagranicy, cenionych 

ekspertów, naukowców i doświadczonych 

przedsiębiorców. 

Targi kontaktów i biznesu 

W imprezie uczestniczą wystawcy z Polski 

i wielu krajów świata. W ubiegłorocznej 

edycji targów EXPOPOWER i równolegle 

odbywających się targów GREENPOWER 

wzięło udział ponad 200 firm. Uzupełnieniem 

ekspozycji były liczne konferencje 

branżowe oraz kongres Energia.21, który 

przyciągnął do stolicy Wielkopolski setki 

profesjonalistów z energetyki. 

Liderzy w Poznaniu 

Targi EXPOPOWER umożliwiają kontakt 

z tysiącami klientów, którzy przyjeżdżają 

do Poznania w poszukiwaniu rynkowych 

nowości oraz osobistego kontaktu. 

Innowacje w branży energetycznej są niezwykle 

istotne i stanowią napęd dla biznesu. 

Potwierdza to rosnący stan zgłoszeń na tegoroczną 

edycję EXPOPOWER. Wśród wielu 

firm, które zadeklarowały już swój 

udział, warto zaznaczyć takich liderów, 

jak ABB, Elektrobudowa, 

ZPUE, Jean Mueller, Efen, Nexas 

Power Accessories Poland, Elektromontaż 

Poznań, Mikronika, Agmar, Eti 

Polam i Zircon Poland. 

Energy Future Week 

– międzynarodowo o energetyce 

Energy Future Week obejmuje oprócz targów 

EXPOPOWER wystawę InnoPower 

wraz z ERRA Regulatory Innovation Day, 

Międzynarodowy Kongres Naukowo-Przemysłowy 

ENERGIA.21, międzynarodową 

konferencję GASREG.21 oraz Międzynarodowe 

Targi Energii Odnawialnej GREEN- 

POWER. Celem Energy Future Week jest 

szersze otwarcie się na problemy nowoczesnej 

energetyki, gazownictwa, ciepłownictwa, 

paliw ciekłych i odnawialnych źródeł 

energii, wyznaczanie trendów dla energetyki 

Europy Środkowowschodniej, wymiana 

międzynarodowych doświadczeń i inspirowanie 

krajowego sektora do rozwoju. 

W duchu innowacyjności 

W pawilonach 7, 7A i 8A, w ramach 

Expopower i GreenPOWER, swoją ofertę 

zaprezentują firmy z Polski, Niemiec, 

Belgii, Turcji, Litwy, Ukrainy, Tajwanu, 

Szwecji, Chin, a nawet z odległego Izraela. 

Skupienie pod jednym dachem oferty dedykowanej 

dla energetyki daje możliwość 

poznania trendów. Co ciekawego 

z nowości będzie można 

zobaczyć w Poz-naniu? 

Zwiedzający ekspozycję 

znajdą sporo produktów ze 

znaczkiem nowość. M.in. będą 

to urządzenia i instalacje przeciwprzepięciowe 

i odgromowe, 

technologie, sprzęt i narzędzia do budowy 

oraz eksploatacji przesyłowych i dystrybucyjnych 

sieci elektroenergetycznych, 

materiały, osprzęt i aparatura telekomunikacyjna, 

urządzenia i technologie zasilania 

gwarantowanego oraz oświetlenie. Będzie to 

oświetlenie drogowe i miejskie LED: od ulic 

i parków, poprzez obiekty sportowe i tereny 

przemysłowe, po iluminacje. Jako innowacja 

prezentowany będzie także energooszczędny 

monitoring zarządzający oświetleniem miejskim 

– Lesss. W pawilonie 7 zapoznamy się 

z nowościami GreenPOWER, w większości 

z zakresu fotowoltaiki. Zaprezentują je m.in. 

firmy Efen, Busch Polska, Jean Mueller Polska, 

Janex-Elektro, Spectra Lighting, ES- 

System, Elko-Bis, WSE Aktywizacja, DGT, 

NO-EL, Sprivent, Acaldo Solar. 

Nowoczesna energetyka, czyli jaka? 

InnoPower Forum to dwudniowe spotkanie 

czołowych specjalistów z rynku energii 

z Polski, Europy i Stanów Zjednoczonych, 

którzy wezmą pod lupę innowacje energetyczne. 

Które z nich faktycznie mają 

sens? Czy bycie innowatorem się opłaca? 

W dniach 12-13 maja b.r. w Poznaniu padnie 

wiele odpowiedzi na pytania dotyczące 

inteligentnej energetyki. 

Program InnoPower Forum obejmuje 14 paneli 

dyskusyjnych, w ramach których zostaną 

poruszone takie tematy jak: regulatorzy 

a innowatorzy – problemy i wyzwania, 

źródła finansowania innowacji, możliwości 

wytwarzania własnej energii elektrycznej, 

smart grids i smart metering, magazynowanie 

energii, cyfryzacja infrastruktury energetycznej 

a cyberataki. 

• 


19

NOWOŚCI 


Pierwszy termowizyjny miernik cęgowy 

Od lat elektrycy stają przed koniecznością 

znajdowania i rozwiązywania złożonych 

problemów z instalacją elektryczną 

– muszą wykonywać pojedyncze pomiary, 

aż do znalezienia usterki. Często nie 

udaje się znaleźć rzeczywistej przyczyny 

problemu. Efektem są telefony od klientów, 

którzy co jakiś czas domagają się 

naprawiania powtarzającego się uszkodzenia. 

Elektrycy marnują więc czas, 

rozwiązując problemy, które, wydawałoby 

się, rozwiązali już wcześniej. Do 

tego narażają się na niebezpieczeństwo, 

ponieważ nie wiedzą, z jakimi zagrożeniami 

tak naprawdę się spotykają. 

Firma FLIR ogłosiła wprowadzenie 

do sprzedaży w Europie pierwszego 

na świecie termowizyjnego miernika cęgowego 

FLIR CM174 z funkcją IGM 

(Infrared Guided Measurement – pomiar 

wspomagany podczerwienią). 

Miernik cęgowy CM174 600A AC/DC 

ma wbudowaną kamerę termowizyjną, 

która stanowi podstawę technologii 

IGM firmy FLIR. Dzięki kamerze 

użytkownicy mogą dostrzec różnice 

temperatury i określić, gdzie występują 

anomalie. Mogą więc naprawić całą 

instalację, a nie tylko jedną usterkę, 

i uruchomić sprzęt, mając pewność, 

że problem się nie powtórzy. Elektrycy 

mogą nawet znaleźć problemy, 

Pierwszy na świecie termowizyjny miernik cęgowy 

Przyrząd od strony gniazd na wtyki przewodów 


NOWOŚCI 


Pomiar prądu w instalacji trójfazowej 

Termiczne skanowanie instalacji trójfazowej 

o których wcześniej nie wiedzieli. To 

zwiększa ich zakres pracy i pozwala 

na wykonywanie większej liczby zleceń. 

Przykład: elektryk podejrzewa, 

że awarię sprzętu spowodował uszkodzony 

sterownik silnika. Dzięki CM174 

odkrywa, że przyczyną jest przegrzewający 

się silnik lub brak styku w złączu. 

Gdy specjalista staje przed plątaniną 

przewodów lub sprawdza skomplikowane 

tablice elektryczne w poszukiwaniu 

zagrożeń, może stać w bezpiecznej 

odległości, nie dotykając urządzeń, 

a funkcja IGM pokazuje mu anomalie. 

Wąskie cęgi i wbudowane lampy 

robocze ułatwiają przyczepienie miernika 

do przewodów w ciasnych, słabo 

oświetlonych miejscach. CM174 

przy użyciu zaawansowanych funkcji 

pomiarowych pomaga wykrywać 

problemy i naprawiać skomplikowane 

usterki instalacji elektrycznej. 

To również niezastąpione narzędzie 

do weryfikacji, czy naprawa się udała 

i czy wszystko działa jak należy. 

Na podstawie informacji firmy FLIR 

REKLAMA

PRODUKTY 


Rola wyłącznika 

różnicowoprądowego 

w ochronie układów napędowych 

PROMOCJA 

W przypadku napędów zauważalne jest dość powszechnie nonszalanckie podejście do stosowania 

wyłącznika różnicowoprądowego jako elementu ochrony przeciwporażeniowej. 

Brak RCD lub jego nieprawidłowy dobór jest bezpośrednio związany z brakiem wiedzy na 

temat zjawisk zachodzących podczas pracy chronionych urządzeń. Poniżej omówione zostaną 

kluczowe zakłócenia i ich negatywny wpływ na pracę urządzeń. 

Pierwszym problemem, z którym musimy 

się zmierzyć, to uszkodzenie prostownika 

na wejściu falownika. W takim 

przypadku prąd różnicowy będzie 

wygładzony, wobec czego zalecane jest 

zastosowanie aparatu czułego na tego 

rodzaju prąd różnicowy. Ze względu 

na spodziewaną wartość tego prądu 

rozsądnym rozwiązaniem jest stosowanie 

wyłącznika różnicowoprądowego 

typu B np. FRCdM typu B firmy Eaton 

Electric. Niezalecane jest używanie wyłącznika 

typu A, ponieważ przy prądzie 

różnicowym gładkim rdzeń takiego aparatu 

zostaje wstępnie namagnesowany 

powodując, że RCD jest mniej czułe. 

Kolejnym stwarzającym problemy zjawiskiem 

jest uszkodzenie przewodu 

między falownikiem a silnikiem. Z racji 

charakteru pracy urządzenia sterującego 

prędkością obrotową silnika spodziewamy 

się prądu różnicowego o składowych 

o różnych częstotliwościach. 

Oznacza to, że stosowany wyłącznik 

różnicowoprądowy powinien być czuły 

na prądy różnicowe o częstotliwości 

Fot. 1. 

Cyfrowy wyłącznik różnicowoprądowy 

FRCdM typu B 

różnej od znamionowej (50 Hz). Warto nadmienić, 

że przy regulacji prędkością obrotową występują 

również składowe częstotliwościowe 

nawet powyżej 1000 Hz oraz ich harmoniczne. 

Projektując i dobierając wyłącznik różnicowoprądowy, 

powinniśmy znać przynajmniej górną 

granicę częstotliwości. Często jest to trudne 

bądź niemożliwe do określenia. 

W przypadku prostych aplikacji typu pompa 

małej mocy, winda itp. może się okazać, że wystarczającym 

będzie zastosowanie wyłącznika 

różnicowoprądowego typu U: 

Fot. 2. 

Cyfrowy wyłącznik różnicowoprądowy 

dRCM typu U+ 

• FRCmM typu U – wyłącznik różnicowoprądowy, 

• dRCM typu U+ - cyfrowy wyłącznik różnicowoprądowy 

z optyczną i zdalną sygnalizacją 

poziomu prądu różnicowego. 

Aparat dRCM ma tą zaletę, że oprócz ochrony 

oferuje w standardzie dodatkowo diagnostykę 

chronionego obwodu. 

W przypadku bardziej złożonych aplikacji, 

gdzie spodziewamy się prądu różnicowego 

o składowych o szerokim spektrum częstotliwości, 

Eaton Electric proponuje stosowanie 

wyłączników typu B: 

• FRCdM typu B – cyfrowy wyłącznik 

czuły do 2 kHz, 

• FRCdM typu Bfq – cyfrowy wyłącznik 

czuły do 20 kHz. 

Stosowanie FRCdM-a ma jeszcze tą zaletę, 

że w odróżnieniu od typu U, że będzie czuły 

na prądy wygładzone (ryzyko uszkodzenia 

prostownika falownika). Ponadto FRCdM ma 

optyczną i zdalną sygnalizację poziomu prądu 

upływu w chronionym obwodzie. 

Fot. 3. 

22 

Optyczna sygnalizacja poziomu prądu różnicowego 


Bartłomiej Jaworski

TYP A 

KRD6-2/16/10-A 

KRD6-2/25/30-A 

KRD6-2/40/30-A 

KRD6-2/63/30-A 

KRD6-2/25/300-A 

KRD6-4 

 

 

 

 

 

 

 

 

TYP AC 

KRD6-2/16/10 

KRD6-2/25/30 

KRD6-2/40/30 

KRD6-2/63/30 

KRD6-2/25/100 

KRD6-2/25/300 

TYP A 

KRD6-4/25/30-A 

KRD6-4/40/30-A 

KRD6-4/63/30-A 

KRD6-4/100/30-A 

KRD6-4/40/300-A 

TYP AC 

KRD6-4/25/30 

KRD6-4/40/30 

KRD6-4/63/30 

KRD6-4/100/30 

KRD6-4/40/300 

KRD6-4/63/300 

IDEAL TECHNICAL SOLUTIONS 

tel.: +48 /32/ 388 74 00, fax: +48 /32/ 388 74 99 

ul.: Objazdowa 1-3, 41-922 Radzionków 

e-mail: idealts@ideal-ts.pl 

www.ideal-ts.pl

PRODUKTY 


IDEAL TS 

Profesjonalna aparatura modułowa do 

zastosowań komercyjnych i domowych 

IDEAL Technical Solutions to nowa, 

profesjonalna marka, która oferuje 

szeroki wybór innowacyjnych produktów 

z zakresu elektrycznej aparatury 

modułowej. 

W IDEAL TS specjalizujemy się 

w aparaturze modułowej między 

innymi w: aparaturze mocy, aparaturze 

zabezpieczającej, aparaturze 

kontrolno-sterującej, w ofercie 

mamy także obudowy i rozdzielnice. 

Dzięki przemyślanym rozwiązaniom 

oraz wysokiemu poziomowi technicznemu 

urządzenia marki IDEAL 

TS gwarantują niezawodną pracę 

przez długie lata. 

Naszym klientom zapewniamy obsługę 

i wsparcie inżynierskie na najwyższym 

poziomie przez cały cykl 

życia produktu, włączając w to usługi posprzedażowe, 

doradztwo techniczne oraz 

do 5 lat gwarancji. 

Portfolio Produktów (IDEAL TS) 

Podstawowy asortyment marki IDEAL TS to 

aparatura modułowa z zakresu wyłączników 

nadprądowych (MCB), wyłączników różnicowoprądowych 

(RCCB), wyłączników różnicowoprądowych 

z członem nadprądowym 

(RCBO) oraz rodzina ochronników przeciwprzepięciowych 

z elementami warystorowymi. 

Dodatkowo zakres oferowanych produktów 

uzupełniają aparaty łączeniowe (rozłączniki 

izolacyjne), sterujące (styczniki modułowe) 

i sygnalizacyjne (wskaźniki obecności napięcia, 

przekaźniki czasowe). Portfolio produktowe 

zostało również uzupełnione o aparaturę 

z zakresu bezpieczników topikowych D02. 

Ochrona przed porażeniem prądem 

Wyłączenie obwodu elektrycznego w przypadku 

osiągnięcia przez prąd upływu (prąd 

różnicowy) zbyt dużej wartości stanowi 

obecnie wymóg dla instalacji elektrycznych 

w zakresie ochrony przed porażeniem prądem. 

Określane jest to jako ochrona bezpośrednia 

lub ochrona uzupełniająca (w sytuacji 

ochrony przed dotykiem bezpośrednim). 

Samo zjawisko powstawania prądów różnicowych 

jest związane z użytkowaniem nieosłoniętych 

elementów przewodzących, uszkodzeń 

izolacji urządzeń i przewodów, źle lub 

niezgodnie z wymogami technicznymi podłączonych 

elementów aparatury modułowej. 

W szczególności prąd upływu może pojawiać 

się w wyniku niespełniania swojej roli przez 

izolację przewodów elektrycznych, co może 

prowadzić do ryzyka porażenia prądem. 

Fot. 1. KRD6-2/40/30-A Fot. 2. KRO6-2/B16/30-A 

24 


PRODUKTY 


PROMOCJA 

Fot. 3. 

Wartości prądów upływy i skutek oddziaływania na ciało ludzkie 

Prąd przepływający przez ciało człowieka stanowi 

zagrożenie. Przepływ prądu przez ciało 

człowieka może mieć negatywne skutki dla 

funkcji życiowych – oddychania, czy pracy 

serca. Prawidłowo dobrany wyłącznik typu 

RCCB może wykryć mały prąd przepływający 

do ziemi i zredukować ryzyko porażenia prądem 

elektrycznym. Powyżej pokazano przykładowe 

skutki porażenia prądem ciała ludzkiego. 

W nawiązaniu do powyższego chcielibyśmy 

przedstawić ofertę aparatów, które realizują 

założenia ochrony przed porażeniem. Są to rodziny 

KRD6 – wyłączniki różnicowoprądowe 

oraz KRO6 – wyłączniki różnicowoprądowe 

z członem nadmiarowym marki IDEAL Technical 

Solutions. 

Fot. 4. 

KRD6-4/40/30 

Wyłączniki różnicowoprądowe KRD6 

W rodzinie produktów KRD6 znajdują się 

aparaty 2-polowe (1P+N) oraz 4-polowe 

(3P+N). Zakres prądów znamionowych 

wynosi od 16 A do 100 A, natomiast prądy 

upływu dla tej rodziny to zakres od 10 mA 

do 300 mA (ochrona pożarowa, zapalenie 

się izolacji na skutek prądów różnicowych). 

Dodatkowo do oferty wprowadzone zostały 

dwie czułości aparatów: typ AC – wyłącznik 

czuły na prąd różnicowy, sinusoidalny 

oraz typ A – wyłącznik czuły na prąd różnicowy, 

sinusoidalny oraz wyprostowany, 

pulsacyjny. Tak szeroka gama wyłączników 

różnicowoprądowych sprawia, iż oferta 

IDEAL Technical Solutions w tym zakresie 

produktowym staje się bardzo atrakcyjna 

dla zastosowań zarówno w instalacjach domowych, 

jak i komercyjnych. 

Parametry wyłączników 

różnicowoprądowych z członem 

nadmiarowoprądowym (KRO6) 

W zakresie produktowym rodziny KRO6 

znajdują się aparaty 2-polowe (1P+N). 

Aparaty te oprócz realizacji wcześniej 

omówionej ochrony przed porażeniem 

prądem elektrycznym stanowią zabezpieczenie 

instalacji w zakresie przeciążeń 

oraz zwarć. Zakres prądów znamionowych 

wynosi od 6 A do 25 A, człon nadmiarowoprądowy 

realizuje wyłączenia zgodnie 

z charakterystykami B i C dokładnie tak 

jak jest to w ofercie standardowych wyłączników 

nadmiarowoprądowych KMB6. 

Podstawowy parametr ochrony przed porażeniem, 

czyli prądy upływu, to dla tej rodziny 

wartość 30mA dodatkowo, oferta dla 

rodziny KRO6 została wzbogacona o dwie 

czułości członu różnicowoprądowego: typ 

AC – wyłącznik czuły na prąd różnicowy, 

sinusoidalny oraz typ A – wyłącznik czuły 

na prąd różnicowy, sinusoidalny oraz wyprostowany, 

pulsacyjny. 

Wybierając produkty marki IDEAL TS, 

nasi klienci zyskują pewność: bezpieczeństwa, 

bezawaryjnego użytkowania 

oraz jakość spełniającą najwyższe normy 

wymagane na rynkach europejskich. 

Aby poznać pełną ofertę nowej aparatury 

modułowej IDEAL TS, wystarczy odwiedzić 

stronę www.ideal-ts.pl. Znajdą tam 

państwo również kontakt do ekspertów 

z działu wsparcia technicznego nowej 

marki aparatury modułowej. 

Ireneusz Daniel 

Menadżer Kategorii Produktu 

Kanlux SA 


25

PRZEGLĄD 


Przegląd wyłączników różnicowoprądowych 

Producent BEMKO Sp. z o.o. BEMKO Sp. z o.o. DOEPKE 

Model 

N7-2-25-030/100/300 

N7-2-40-030/100/300 

N7-2-63-030/100/300 

N7-4-25-030/100/300 

N7-4-40-030/100/300 

N7-4-63-030/100/300 

DFS4 40-4/0,03 AC 

Napięcie znamionowe [V] 230 230/400 230/400 

Prąd znamionowy [A] 25/40/63 25/40/63 40 

Znamionowy prąd różnicowy [mA] 30/100/300 30/100/300 30 

Wytrzymałość zwarciowa [kA] 6 6 10 

Szybkość wyzwalania (zwłoczność) – (bezzwłoczny) – (bezzwłoczny) bezzwłoczny 

Liczba biegunów 2 4 4 

Szerokość – liczba modułów 2 4 4 

Szerokość [mm] 71 35 72 

Zakres przekrojów przewodów 

przyłączeniowych [mm 2 ], sposoby 

przyłączania 

Pojemność zacisków 

1–25 

Pojemność zacisków 

1–25 

Przewody i linki 1,5–50 

Linki o cienkim drucie 1,5–35 

Temperatura pracy [°C] od -5 do 40 od -5 do 40 od -25 do 40 

Sposób montażu szyna TH/DIN 35 szyna TH/DIN 35 Szyna TH35 

Cechy charakterystyczne 

(np. przebieg prądu, przy którym 

jest zapewnione prawidłowe 

wyzwalanie aparatu, opóźnienie 

wyzwalania) 

Typ AC oraz A 

N – biegun neutralny lewostronny, 

moment dokręcenia zacisków 3 Nm, 

możliwość podłączenia za pomocą szyn 

grzebieniowych 

Typ AC oraz A 

N – biegun neutralny lewostronny, 

moment dokręcenia zacisków 3 Nm, 

możliwość podłączenia za pomocą szyn 

grzebieniowych 

Klasyczny wyłącznik różnicowoprądowy 

typu AC dedykowany do 

instalacji, o prądach różnicowych 

sinusoidalne zmiennych. 

N – biegun neutralny z lewej strony, 

dźwignia z sygnalizacją wyzwalania 

Badania i certyfikaty 

2006/95/WE, 2004/108/WE, PN-EN 

61008-1, PN-EN 61008-2-1, CE 

2006/95/WE, PN-EN 61009-1, 

PN-EN 61009-2-1, CE 

VDE 0664-10, EN61008-1, 

IEC61008-1 

Cena katalogowa netto [zł] Od 68,30 Od 90,20 108,20 


PRZEGLĄD 



DOEPKE EATON ELECTRIC EATON ELECTRIC 

DFS4 40-4/0,03 BSK FRCdM-63/4/03-S/Bfq CFI6-40/4/003-A 

230/400 240/415 AC, 50 Hz 230/400 AC, 50 Hz 

40 63 40 

30 300 30 

10 10 6 z dobezpieczeniem 

bezzwłoczny S, selektywny Bezzwłoczny 

4 4 4 

4 4 4 

72 70 70 

Przewody i linki 1,5–50 

Linki o cienkim drucie 1,5–35 

1,5–35 pojedynczy 

2 x 16 wielożyłowy 

Zaciski szynowe i windowe 

1,5–35 pojedynczy 

2 x 16 wielożyłowy 

Zaciski szynowe i windowe 

od -25 do 40 od -25 do 40 od -25 do 40 

Szyna TH35 Na szynie TS 35 mm zgodnie z IEC/EN 60715 Na szynie TS 35 mm zgodnie z IEC/EN 60715 

Specjalistyczny wyłącznik różnicowoprądowy typu B 

dedykowany do instalacji, o prądach różnicowych 

stałych gładkich, odkształconych i sinusoidalnych 

do 1 MHz. Dedykowany do falowników, przetwornic 

częstotliwości i wybranej aparatury medycznej. 

Odporność na udary prądowe do 5 kA. 

N – biegun neutralny z lewej strony, dźwignia 

z sygnalizacją wyzwalania 

Cyfrowy wyłącznik; optyczny i zdalny wskaźnik 

prądu upływu; wyzwalacz czuły na każdy rodzaj 

prądu różnicowego; czułość na składowe prądu 

różnicowego do 20 kHz (ochrona napędów); 

prewencyjna ochrona i diagnostyka chronionego 

obwodu z możliwością realizacji funkcji alarmu 

akustycznego i/lub optycznego; możliwość 

dobudowy styków pomocniczych 

Zaciski szynowe i windowe od góry i od dołu; 

dowolny kierunek zasilania; wyzwalanie niezależne 

od napięcia sieci; optyczny wskaźnik ustawienia 

zestyków; czułość na prądy ze składową stałą 

(ochrona komputerów i elektroniki); możliwość 

dobudowy styków pomocniczych 

VDE 0664-10, VDE 0664-40, 

VDE 0664-400, ÖNORME E 8601 

IEC/EN 61008, 

IEC/EN 62423 

IEC/EN 61008 

2269,20 Cennik dostępny na stronie www.moeller.pl Cennik dostępny na stronie www.moeller.pl 


27

PRZEGLĄD 



Producent ETI ETI HAGER 

Model EFI-4 EFI-4 B CDB440D 

Napięcie znamionowe [V] 230/400 50 Hz 230/400 50 Hz 230/400 

Prąd znamionowy [A] 16, 25, 40, 63, 80, 100 25, 40, 63 40 

Znamionowy prąd różnicowy [mA] 30, 100, 300, 500 30, 100, 300 30 

Wytrzymałość zwarciowa [kA] 10 10 10 

Szybkość wyzwalania (zwłoczność) Bezzwłoczne Bezzwłoczne Standardowy 

Liczba biegunów 4 4 4 

Szerokość – liczba modułów 4 4 4 

Szerokość [mm] 72 72 70 




1–25 (1–35 dla 100 A) 

Zaciski tulejkowe. Możliwość 

jednoczesnego przyłączania przewodów 

i szyn mostkujących 

1–25 

Zaciski tulejkowe. Możliwość 

jednoczesnego przyłączania przewodów 

i szyn mostkujących 

drut do 50, linka do 35 


Sposób montażu Szyna montażowa TH 35 Szyna montażowa TH 35 Szyna TH 35 





wyzwalania) 

Typ wyzwalania A, AC 

Typ wyzwalania B 

Charakterystyka B, prądy różnicowe 

zmienne sinusoidalne (0–1 MHz) 

i jednopołówkowo wyprostowane, 

prądy stałe, dedykowany do 

obwodów zasilających przekształtniki 

elektroniczne (falowniki), 

instalacje fotowoltaiczne, zasilacze 

bezprzerwowe, agregaty spawalnicze 

Badania i certyfikaty OVE-Wiedeń, Deklaracja CE OVE-Wiedeń, Deklaracja CE PN-EN 61008-1, PN-EN 61008-2-1 

Cena katalogowa netto [zł] 5500 


PRZEGLĄD 



HAGER 

CDH440J 

HYUNDAI - SLAViTECH 

HIRC63-N 

230/400 230/400 AC 

40 16, 25, 32, 40, 63 

30 10, 30, 100, 300, 500 

6 6 

HI – krótkozwłoczny 

A, AC 

4 2 (1+N), 4 (3+N) 

4 Od 2 do 4 

70 35–140 

drut do 25, linka do 16 16 

od -25 do 40 od -25 do 55 

Szyna TH 35 

35 mm szyna DIN 

Charakterystyka A, prądy różnicowe zmienne 

sinusoidalne i jednopołówkowo wyprostowane 

• Samo gasnące, wysokoudarowe tworzywo obudowy 

• Jednoznaczny mechaniczny, barwny wskaźnik stanu włączony/wyłączony 

• Możliwość przyłączania przewodem lub szyną miedzianą 

• Konstrukcja ograniczająca zwarcia 

• Możliwość plombowania w pozycji ON i OFF 

• Zacisko osłonięte zgodnie z IP20 

• Przycisk testowy prądu upływu 

• Solidna obudowa 

• To samo usytuowanie zacisków w każdym modelu 

PN-EN 61008-1, PN-EN 61008-2-1 

KEMA, KERI, GOST, IRAM, Berau Veritas, TSE, DEKRA, IEC, CE, UL 

608,10 Od 29 


29

PRZEGLĄD 



Producent KANLUX S.A. SCHRACK TECHNIK SCHRACK TECHNIK 

Model KRD6 BCF0 PRIORI 

Napięcie znamionowe [V] 230/400 AC 230/400 AC 230/400 AC 

Prąd znamionowy [A] 16–100 od 25 do 100 od 40 do 80 

Znamionowy prąd różnicowy [mA] 10–300 30, 100, 300, 500 (inne na życzenie) 30, 300 

Wytrzymałość zwarciowa [kA] 6 6/10 10 

Szybkość wyzwalania (zwłoczność) 

Bezzwłoczny 

Min. 10 ms zwłoki, krótkozwłoczne (typ G) 

Min. 40 ms zwłoki, selektywne (typ S) 

Bezzwłoczny 

10 ms zwłoki, krótkozwłoczne (typ G) 

40 ms zwłoki, selektywne (typ S) 

Liczba biegunów 2 i 4 2 i 4 4 

Szerokość – liczba modułów 2 i 4 2 i 4 4 

Szerokość [mm] 

2 bieguny – 36 

4 bieguny – 72 

2 modułowe – 35 

4 modułowe – 70 

70 




Do 35 

Zaciski windowe dwustronne, 

1-35 pojedynczy, 2x16 wielożyłowy 

Zaciski szczękowe, windowe 

dwustronne, 

1-35 pojedynczy, 2x16 wielożyłowy 


Sposób montażu Na szynie DIN (TH35) Na szynie TH 35 Na szynie TH 35 





wyzwalania) 

Czułość AC, czułość A 

• Wskaźnik położenia styków 

głównych, wskaźnik wyzwolenia 

• Czułe na prąd przemienny 

sinusoidalny (typ AC) oraz na prąd 

przemienny sinusoidalny i prąd 

pulsacyjny stały (typ A) 

• Dowolna pozycja montażu 

• Dowolna strona podłączenia zasilania 

AKCESORIA: 

• Styki pomocnicze 

• Styki sygnałowe 

• Moduł zdalnego sterowania (FSA) 

• Oszynowanie 

• Osłony zacisków 

• Wskazania wartości prądu upływu 

za pomocą trzech diod (czerwonej, 

żółtej i zielonej) 

• Bezpotencjałowe wyjście 

przekaźnikowe 

• Sygnalizacja stanu położenia styków 

głównych 

• Dowolna strona podłączenia zasilania 

• Przycisk TEST – testowanie raz 

w roku 

Badania i certyfikaty CE (zgodność z EN-61008-1) IEC/EN 61008 IEC/EN 61008 

Cena katalogowa netto [zł] www.schrack.pl www.schrack.pl 


NOWOŚCI 


SEZ KROMPACHY/Dystrybutor DOKTORVOLT 


SEZ KROMPACHY/Dystrybutor DOKTORVOLT 

Nowe narzędzie 

do usuwania izolacji 

PFB4 40/0,03 

PFI2 B16/0,03 

Nowy produkt stripax ® ULtimate XL firmy 

Weidmüller to narzędzie o rozszerzonym zakresie 

przekrojów obrabianych przewodów, 

do zdejmowania i twardej, bezhalogenowej 

izolacji o wymiarze XL. 

400 AC 230 AC 

40 16 

30 30 

10 10 

4 2 

4 2 

4 moduły, 70 2 moduły, 35 

od 1,5 do 25 od 1,5 do 25 

od -25 do 40 od -25 do 40 

Na szynie DIN (TH/TS 35) Na szynie DIN (TH/TS 35) 

Typ A 

wyłącznik różnicowoprądowy 

CE, ISO 14001, ISO 9001, PN-EN 61008-1 

Typ A 

Wyłącznik różnicowoprądowy z członem 

nadprądowym 

CE, VDE, ISO 14001, ISO 9001, PN-EN 61009-1, 

PN-EN 61009-2-1 

69,10 59,83 

Specyficzne dla danej aplikacji przewody 

i kable o dużych przekrojach żył, z izolacją 

o wysokich parametrach, są stosowane w wielu 

obszarach – przewody sterownicze, przewody 

uziemiające, przewody zasilające silniki 

czy główne magistrale zasilające. W takich 

sytuacjach efektywne zdejmowanie izolacji 

z kabli i przewodów staje się wyzwaniem. 

Narzędzie stripax ULtimate XL wykonuje 

to zadanie z powodzeniem. Zaprojektowane 

do ściągania izolacji z przewodów i kabli 

o przekrojach żył od 2,5 mm 2 do 10 mm 2 , 

może sobie poradzić nawet z najbardziej nieustępliwymi 

materiałami izolacyjnymi. Nawet 

twarde, wykonane z poliuretanu (PUR) 

powłoki kabli stosowanych do podłączenia 

czujników i elementów wykonawczych, 

o średnicy od 4,1 mm do 7,2 mm, nie mają 

szans w zetknięciu z opisywanym tu ściągaczem 

izolacji. 

Unikalny zestaw ostrzy z samoregulacją pozwala 

na automatyczną obróbkę praktycznie 

każdego kabla, czy przewodu z danego zakresu. 

Funkcja trzyetapowego, częściowego 

ściągania izolacji umożliwia prefabrykowanie 

przewodów i kabli z krótkimi odcinkami zdjętej 

izolacji. Aby symetrycznie nastawić ściągacz 

do zdejmowania izolacji o ekstremalnej 

grubości, można ustawić położenie niższej 

szczęki tnącej za pomocą śruby regulacyjnej. 

www.weidmuller.pl 


31

NOWOŚCI 


Szybszy dobór chillerów 

Konstruktorzy aparatury rozdzielczej i sterowniczej 

muszą polegać na aktualnych, kompleksowych 

i przejrzystych informacjach o produktach. 

Nowa aplikacja Rittal Chiller App 

zapewni teraz użytkownikom łatwość wyboru 

urządzeń za pomocą smartfonu: uzupełniając 

istniejącą wersję online, aplikacja umożliwi 

automatyczne obliczanie wymaganej mocy 

chłodniczej. Odpowiedni chiller wybiera się 

interaktywnie w zaledwie czterech krokach 

– i to w zakresie mocy od 1 do 40 kW. Bezpłatna 

aplikacja jest dostępna na iPhone’a 

(system operacyjny iOS) na platformie iTunes. 

W aplikacji Chiller App firma Rittal znacznie 

ułatwiła i zoptymalizowała drogę od niezobowiązującego 

zapytania do zamówienia. 

Konstruktorzy maszyn, aparatury sterowniczej 

i rozdzielczej oraz użytkownicy końcowi 

mogą w ten sposób osiągnąć znaczne 

oszczędności kosztów inżynierii. „Ten program 

narzędziowy wyróżnia się przyjazną 

obsługą. Dzięki przejrzystemu interfejsowi 

użytkownika, klient intuicyjnie wybiera 

właściwe rozwiązanie”, objaśnia Marcin 

Lisowski, Product Manager Cooling Units 

Fot. Rittal Sp. z o.o. 

w Rittal. Pozwala to uniknąć utraty informacji 

i danych, a także przewymiarowania. 

W pierwszym kroku klient określa swoje indywidualne 

zapotrzebowanie na chłodzenie. 

Na tej podstawie aplikacja wyznacza niezbędną 

moc chłodniczą i automatycznie proponuje 

odpowiedni chiller wybranego typu. W drugim 

kroku (fot.) następuje dopasowanie akcesoriów 

do wybranego chillera. 

W kolejnym, trzecim kroku, do dyspozycji są 

liczne pakiety opcji, np. wydajniejsza pompa, 

wersja chłodzona wodą lub obudowa ze stali 

nierdzewnej, która może być stosowana np. 

w przemyśle spożywczym. W czwartym etapie 

aplikacja dostarcza indywidualne charakterystyki 

mocy dla wybranego chillera. Jednym 

kliknięciem można wywołać dodatkowe informacje, 

jak np. specyfikacja lub dwu- i trójwymiarowe 

rysunki obudów. Więcej danych jest 

dostępnych po zalogowaniu: klient uzyskuje 

interaktywny przegląd wszystkich informacji. 

Poza dostępnością w magazynie w czasie rzeczywistym 

są to także informacje cenowe. 

Na podstawie informacji firmy Rittal 

Dotykowy pilot Somfy 

W sprzedaży w Polsce pojawiła się NINA 

– pierwszy na rynku dotykowy pilot 

do sterowania urządzeniami francuskiej firmy 

Somfy. Dzięki intuicyjnemu menu zaledwie 

jednym ruchem dłoni można zmieniać 

ustawienia wszystkich domowych sprzętów 

wyposażonych w napędy pracujące w technologii 

io-homecontrol. 

NINA to pilot niestandardowy. Elegancki 

i łatwy w użytkowaniu. Pasuje do najbardziej 

nowoczesnych i wysublimowanych 

pomieszczeń. Można go spersonalizować 

dobierając kolor oraz jedną spośród czterech 

opcji materiałów, z których wykonano 

obudowę, a także wyposażyć w etui wykonane 

ze skóry. Dlatego przypomina on designerską 

ozdobę naszego mieszkania, a nie 

tylko pełni funkcję zwykłego pilota. 

Projektanci urządzenia pomyśleli jednak nie 

tylko o jego wyglądzie. Intuicyjny interfejs 

nowoczesnego pilota pozwala w niezwykle 

łatwy sposób sterować, integrować i ustawiać 

wszystkie urządzenia w domu. Jednym ruchem 

opuszcza się rolety w sypialni, zmienia 

ustawienie żaluzji w kuchni, otwiera bramę 

wjazdową dla gości, a kiedy mocno zacznie 

świecić słońce, rozwija markizę na tarasie. 

NINA to pilot, który pozwala sterować wszystkimi 

urządzeniami w domu, które mają napęd 

Somfy w technologii io-homecontrol. To swego 

rodzaju centrum dowodzenia, a ekspert 

firmy Somfy. Koziarek zapowiada, że funkcje 

pilota będą rozbudowane. W przyszłości 

NINA pozwoli zaprogramować automatyczne 

scenariusze, np. „wychodzę z domu”. Dzięki 

temu spiesząc się do pracy zamiast biegać 

po całym domu, dosłownie za pomocą kilku 

kliknięć użytkownik nieruchomości zamknie 

rolety i włączy alarm. NINA zastąpi dotychczasowego 

pilota Telisa Composio oferowanego 

przez Somfy. 

Na podstawie informacji firmy Somfy 


NOWOŚCI 


Solarna oprawa LED 

XSolar LH-N to nowa ekologiczna i energooszczędna 

solarna oprawa LED marki 

STEINEL. 

W wielu krajach, w tym także w Polsce, istnieje 

obowiązek oznaczania numerem budynków 

mieszkalnych. Standardowe tabliczki bardzo 

często pozostają niewidoczne, co utrudnia znalezienie 

odpowiedniego adresu po zachodzie 

słońca. Lampy montowane na nowocześnie 

wykończonej elewacji niejednokrotnie psują 

ich wygląd. Poprawne działanie tego typu 

oświetlenia wiąże się z obowiązkiem podłączenia 

go do zasilania sieciowego, co generuje 

dodatkowe koszty. Dzięki XSolar LH-N 

z czujnikiem zmierzchu problem ten może 

zostać zażegnany. System solarny przetwarza 

światło słoneczne w energię elektryczną, dając 

możliwość stałego oświetlenia elewacji budynku 

przy wykorzystaniu odnawialnych źródeł 

energii. Oprawa LED STEINEL XSolar LH-N 

za dnia gromadzi wystarczającą ilość energii, 

aby oświetlić fasadę budynku po zmierzchu. 

STEINEL XSolar LH-N ma wysokiej jakości 

panel słoneczny o dużej wydajności, pozwalający 

na skuteczne oświetlanie domu przez 

365 dni w roku. Rezerwa energii zgromadzona 

w baterii gwarantuje działanie oprawy przez 60 

dni bez potrzeby kolejnego ładowania, dzięki 

czemu produkt działa bez zarzutów nawet w najbardziej 

pochmurne, deszczowo-śnieżne wieczory 

w okresie zimowym. Wszystko za sprawą 

litowo-nano-fosforanowego (Li-FePO4) 

akumulatora, łączącego w sobie zalety wysokiej 

wydajności energetycznej, bezpieczeństwa 

oraz długiego czasu eksploatacji. Zaletą tego 

rozwiązania jest zwiększona w stosunku do innych 

technologii litowo-jonowych odporność 

na trudne warunki użytkowania. Oprawa LED, 

wyposażona w automatyczny czujnik zmierzchu, 

dzięki inteligentnemu sterowaniu samoistnie 

zapala oświetlenie po zmroku oraz wyłącza 

je, gdy nadchodzi świt. 

Montaż lampy numerycznej STEINEL XSolar 

LH-N jest bardzo prosty. W zestawie otrzymuje 

się stelaż ścienny, który zamontować należy 

do fasady budynku za pomocą 3 śrub. Kolejnym 

krokiem jest nastawienie włącznika sterującego 

na opcję ON, co pozwoli na automatyczne 

działanie lampy. Ostatnim etapem montażu 

jest przykręcenie drugiej części oprawy oraz 

umieszczenie na jej przednim panelu numeru 

domu (z kompletu samoprzylepnych cyfr 

i liter dołączanego do każdej oprawy). 

Lampy fotowoltaiczne XSolar LH-N dostępne 

są w dwóch uniwersalnych wariantach kolorystycznych 

– białym z paskiem ze stali szlachetnej 

oraz srebrnym oraz w kolorze stali szlachetnej 

ze srebrnym paskiem. Zintegrowany 

czujnik zmierzchu to dodatkowa oszczędność, 

bo oprawa świeci tylko wtedy, gdy jest to konieczne. 

www.langelukaszuk.pl 

REKLAMA 


33

PRODUKTY 


Co nowego z Gira? 

Jedną z ważniejszych firm na rynku elektrotechnicznym jest Gira. Jako wiodący 

producent, z jednej strony wprowadza nowe linie wzornicze produktów, a z drugiej stale 

zwiększa funkcjonalność swoich wyrobów. Trwa ciągły rozwój w dziedzinie wzornictwa, 

wykorzystywanych materiałów oraz technologii. Każdego roku wprowadzane są na rynek 

nowe urządzenia. Poniżej opiszemy dwie wybrane ich grupy. 

Firma Gira przykłada najwyższą 

wagę do wyglądu oferowanych wyłączników 

i gniazdek. Programy 

stylistyczne Gira zawsze nadążają 

za najnowszymi trendami w dziedzinie 

wzornictwa przemysłowego oraz 

prądami panującymi w architekturze, 

a w szczególności w projektowaniu 

wnętrz. 

Wzornictwo w cenie 

Seria osprzętu elektroinstalacyjnego 

Gira E3 jest przykładem nowatorskiego 

podejścia do wzornictwa w oparciu 

o system NCS, który gwarantuje 

najwyższe odwzorowanie kolorów. 

Standard NSC (obecnie już NCS2) 

powstał w wyniku analizy percepcji 

odbioru braw przez ludzkie oko. Przy 

wyborze kolorów z nowej, znacznie 

poszerzonej palety, brane są pod uwagę 

rynkowe trendy. Dzięki bardzo 

precyzyjnemu określaniu barw jest 

możliwe jednoznaczne zdefiniowanie 

barw typowych dla konkretnych producentów, 

produktów lub grup odbiorców. Każdy 

wskazany odcień może zostać określony za 

pomocą kodu określającego stosunek danej 

barwy do sześciu kolorów podstawowych. 

Takie kodowanie ułatwia produkcję i ją 

przyspiesza. Wystarczy podać kooperantom 

odpowiednie parametry. 

Program stylistyczny Gira E3 korzysta z nowej 

własnej palety barw. W oparciu o NCS 

została opracowana ekskluzywna kolekcja 

w ciepłych odcieniach szarości i brązu. Delikatne 

kontury i jedwabiście miękkie w dotyku 

ramki nadają wnętrzom obiektów, budowanych 

w nowoczesnych technologiach, 

atrakcyjny, nowoczesny wygląd. A dzięki 

nawiązaniu do obszernego asortymentu 

Gira System 55, nowy program stylistyczny 

również zawiera ponad 300 różnych urządzeń 

i rozwiązań technicznych. 

Osprzęt Gira E3 jest tworzony z połączenia 

trzech elementów: podstawy, ramki oraz 

samego urządzenia – wkładu funkcjonalnego. 

Podstawy są elementami bezpośrednio 

przylegającymi do ścian względnie innego 

podłoża. Oferowane w dwóch kolorach, 

antracytowym i białym, mają identyczne 

kształty jak same ozdobne ramki. Delikatny 

kształt ramki, o łagodnie wyoblonych 

rogach kontrastuje ostrymi wykończeniami 

osłon Systemu 55. Jednak doskonałe wyważenie 

kształtu i precyzyjnie dobrana kolorystyka 

tworzy harmonijny efekt finalny. 

Dziewięć kolorów ramek Gira E3 doskonale 

łączy się z białymi i antracytowymi 

klawiszami i osłonami gniazd. Dodatkowo 

można, kierując się indywidualnymi preferencjami, 

korzystać ze wszystkich wzorów 

dostępnych w ramach Systemu 55 Gira. 

W ten sposób, pomimo niewielkiego asortymentu 

elementów składowych, tworzy 

się potężną ofertę wyjątkowo bogatą pod 

względem kolorystycznym, stylistycznym 

i funkcjonalnym. 

Do dyspozycji są ramki białe, jasnoszare, 

szare, ciemnoszare, piaskowe, beżowe, 

umbra, niebieskie i zielone. 

Dobór stylistyki jest niezwykle prosty dzięki 

konfiguratorowi Gira-Designkonfigurator. 

34 


PRODUKTY 


Ściemniacze LED 

Niezależnie od stylistyki wprowadzane są 

nowe urządzenia ułatwiające budowanie instalacji 

elektrycznych. Na szczególną uwagę 

zasługuje rozwój ściemniaczy służących do regulacji 

strumienia świetlnego nowoczesnych 

źródeł światła, jakimi są LED-y. Wielkim problemem 

jest dobór odpowiednich algorytmów 

ich ściemniania ledówek. Wynika to z jednej 

strony ze specyfikacji LED, a z drugiej z wielości 

rozwiązań technicznych elektronicznych 

układów zasilających te źródła światła. Każda 

dioda wymaga doprowadzenia określonej minimalnej 

ilości energii (dlatego lampy LED nie 

ściemniają się płynnie do zera), aby zaczęła 

emitować światło. Układy zasilające muszą 

równocześnie zapewnić stabilny dopływ tej 

energii oraz informacji dotyczącej stopnia 

ściemnienia. Dotyczy to nie tylko ściemniania 

ledowych lamp monochromatycznych, ale także 

wszystkich ledówek RGB oraz RGBW. 

Od pewnego czasu w ofercie handlowej znajduje 

się kilka rodzajów ledówek. Dla przeciętnego 

człowieka są to „żarówki LED” i paski LED. 

Przez pojęcie „żarówek” LED rozumie się zamienniki 

tradycyjnych żarówek. Są to źródła 

światła wyposażone zwykle w trzonki typu E27, 

E14 i GU10 – typowe do zasilania napięciem 

230 V. Tego rodzaju „żarówki” mają wbudowane 

układy zasilania LED. Takie rozwiązanie jest 

konieczne, gdyż diody świecące muszą być zasilane 

niskim napięciem, rzędu kilku volt. 

Oprócz zamienników tradycyjnych żarówek 

bardzo szerokie zastosowanie znajdują diody 

niskonapięciowe. Najczęściej są on kojarzone 

z paskami LED na 12 V. Czasem są też LED 

na zasilanie napięciem 24 V lub więcej volt. 

Dotyczy to diod o większej mocy. Do zasilania 

diod o zdefiniowanym napięciu znamionowym 

używane są zasilacze napięciowe. Równie popularne 

są tzw. powerledy. Są to diody świecące, 

które mają zdefiniowany prąd znamionowy, 

który płynie przez LED. Najczęściej jest to prąd 

350 mA, 500 mA, 700 mA lub 1050 mA. Inne 

prądy są rzadziej spotykane. Do ich zasilania 

konieczne są zasilacze prądowe. Diody niskonapięciowe 

są zazwyczaj sterowane za pomocą 

zasilaczy (prądowych lub napięciowych) 

mających dodatkowe wejście sterownicze. Do 

precyzyjnej regulacji wykorzystuje się sygnał 

DALI względnie 1-10 V. Nieco rzadziej DMX. 

Najpopularniejsze zasilacze regulowane mogą 

mieć wejście push-dim, tj. wejście fazowe podawane 

za pomocą przycisku dzwonkowego. 

Jednak takie instalacje wymagają doprowadzenia 

dodatkowej pary przewodów lub w przypadku 

push-dim dodatkowej żyły sterowniczej. 

Obecnie coraz częściej oferowane są zasilacze, 

które mogą być stosowane w zwykłych, trójprzewodowych 

instalacjach. Przetwarzają one 

sygnał ze ściemniaczy fazowych (regulujących 

natężenie oświetlenia za pośrednictwem zmiany 

napięcia skutecznego). W praktyce okazuje 

się, że nie zawsze ściemniacz fazowy dobrze 

reguluje lampy LED-owe. Często jest bardzo 

trudno albo nie da się dopasować odpowiedniego 

ściemniacza. Z tego powodu Gira postanowiła 

opracować ściemniacze przystosowane 

do ściemniania wszystkich stosowanych w budynkach 

źródeł światła. 

Ostatnio pojawiła się IV generacja ściemniaczy 

KNX. Są to ściemniacze działające wg kilku 

charakterystyk. Są to charakterystyki dostosowane 

do różnych źródeł światła: lamp żarowych 

i halogenów, niskonapięciowych halogenów 

zasilanych za pomocą układów pojemnościowych 

lub indukcyjnych, LED na 230 V i kompaktowych 

świetlówek (także o charakterze pojemnościowym 

lub indukcyjnym), a teraz także 

do LED z zasilaczami o obu charakterystykach. 

Wielką zaletą tych ściemniaczy jest możliwość 

ustawienia na automatyczne rozpoznawanie rodzaju 

obciążenia i dostosowanie charakterystyki 

regulacji do wymagań użytych zasilaczy. Nowe 

ściemniacze Gira KNX charakteryzują się następującymi 

właściwościami: 

• ulepszonym łagodnym startem, 

• nową charakterystyką dla niskonapięciowych 

LED, 

• rozpoznawaniem LED 230 V i niskonapięciowych, 

• oddzielnym programowaniem zakresu 

regulacji, 

PROMOCJA 

• wysyłaniem meldunków zwrotnych, 

• możliwością zablokowania, 

• możliwością sterowania wymuszonego, 

• miękkim wygaszaniem, 

• możliwością wprowadzania opóźnień 

czasowych, 

• funkcją automatu schodowego z ostrzeganiem 

za pomocą powolnego ściemniania 

lub migania. 

Każdy kanał ściemniacza ma pamięć 8 scen 

świetlnych, centralne załączanie wszystkich kanałów, 

ochronę przed zwarciem, przeciążeniem 

lub zanikiem napięcia, z możliwością wysłania 

meldunku zwrotnego oraz licznik godzin pracy. 

Te cechy czynią tę rodzinę ściemniaczy uniwersalnym 

rozwiązaniem we wszystkich 

instalacjach oświetleniowych. Gira oferuje 

ściemniacze 1-, 2- i 4-kanałowe. W przypadku 

ściemniaczy wielokanałowych istnieje możliwość 

równoległego łączenia kanałów w celu 

uzyskania zwiększonej mocy wyjściowej. 

* * * 

Nowe rozwiązania wprowadzane przez Gira są 

zawsze projektowane zgodnie z najnowszymi 

trendami w sztuce i technice. Wielka waga jest 

przykładana do wykorzystywania ekologicznych 

surowców poddających się recyklingowi. Drugą 

istotną kwestią jest stałe dążenie do zapewnienia 

coraz większego komfortu, zarówno użytkowania 

jak i projektowania i uruchamiania instalacji. 

Nowe rozwiązania w zakresie automatyki budynkowej 

pozwalają na dalsze minimalizowanie strat 

i co za tym idzie zmniejszenia zużycia energii, bez 

zmniejszania wygody korzystania z instalacji. 

Andrzej Dubrawski, 

kierownik działu technicznego 

w firmie Tema, 

przedstawicielstwie Gira w Polsce 


35

PRODUKTY 


Rewolucyjna idea osprzętu 

One.platform to rewolucyjne rozwiązanie konstrukcyjne mechanizmów 

gniazd i łączników Berker by Hager. O szczegółach nowej 

platformy opowiada ekspert ds. osprzętu elektroinstalacyjnego 

firmy Hager – Marcin Nawrocki. 

1. Co to jest one.platform? 

One.platform to rewolucja na rynku elektroinstalacyjnym. 

To system opierający się 

na jednym mechanizmie gniazd i jednym mechanizmie 

łączników, które można doposażyć 

w dowolny sposób. Oznacza to, że na ten sam 

mechanizm możemy założyć elementy wierzchnie 

z różnych serii osprzętu Berker by Hager. 

To pierwsze takie rozwiązanie na rynku. Stoi za 

nim firma Hager, która czerpie z doświadczeń 

firmy Berker – lidera w produkcji osprzętu elektroinstalacyjnego. 

One.platform to nic innego 

jak ogromna korzyść dla klienta. 

2. Co ta zmiana oznacza dla klientów? 

Jakie są korzyści z one.platform? 

One.platform to system korzyści skierowany 

do każdego klienta, zarówno do inwestora, 

elektroinstalatora, jak i dystrybutora naszego 

osprzętu. Inwestor, użytkownik końcowy 

zyskuje na czasie, ponieważ nie musi podejmować 

decyzji od razu. Dzięki one.platform 

w początkowym etapie inwestycji może założyć 

same mechanizmy, a po ostatecznym 

projekcie aranżacji wnętrza, dokonać wyboru 

serii osprzętu i koloru. Wszystkie elementy 

centralne pasujące do one.platform sprzedawane 

są oddzielnie, mam tu na myśli ramki, 

klawisze czy pozostałe elementy centralne 

gniazd. Kolejną korzyścią jest możliwość wymiany 

osprzętu przy minimalnych kosztach. 

Wyobraźmy sobie, że za kilka sezonów dokonujemy 

zmian aranżacyjnych w mieszkaniu 

czy innym obiekcie. Możemy na własną rękę 

wymienić osprzęt, wykorzystując te same mechanizmy 

Berker by Hager. Zakładamy jedynie 

nowe ramki wybierając fakturę lub kolor 

z dowolnej, ulubionej serii. To duża oszczędność 

dla klienta, ponieważ ponosi wyłącznie 

koszt wymiany elementów wierzchnich. Mechanizm 

przecież zostaje w ścianie, nie musimy 

kupować nowego. 

3. A jakie korzyści z one.platform 

odniosą instalatorzy? 

One.platform w żaden sposób nie ogranicza 

czasowo instalatora. Montując instalację, nie 

musi czekać na decyzję inwestora. Może montować 

mechanizmy gniazd i łączników, a klient 

spokojnie może później dokonać wyboru serii 

i koloru, dzięki temu prace trwają zgodnie 

z zaplanowanym trybem. Na samym końcu, 

już po malowaniu, instalator zakłada wybrane 

przez klienta elementy wierzchnie na mechanizmy. 

Dzięki one.platform nie trzeba też 

od razu kupować ramek czy klawiszy, które 

leżąc na budowie często gubią się czy brudzą 

– inwestor lub instalator może dokonać zakupu 

na samym końcu inwestycji. Nie zapominamy 

też o korzyściach dla naszej sieci dystrybucji. 

Dzięki rozwiązaniu opierającemu się na jednym 

mechanizmie, hurtownia zmniejsza wartość 

magazynu przy jednoczesnym poszerzeniu 

oferty. Teraz wystarczy trzymać na stanie 

36 


PRODUKTY 


PROMOCJA 

jeden mechanizm one.platform oraz elementy 

centralne do wybranych serii osprzętu Berker 

by Hager. 

4. A co z mechanizmami stosowanymi 

dotychczas? Czy nadal będą dostępne 

na rynku? 

Czeka nas duża operacja logistyczna. Planujemy 

wymienić cały dotychczasowy osprzęt u naszych 

dystrybutorów. Operacja obejmie przede 

wszystkim wymianę mechanizmów łączników 

i klawiszy do flagowej serii Berker B.Kwadrat 

Zapewniam, że jesteśmy starannie przygotowani 

i zrobimy to bardzo szybko. Po wymianie 

mechanizmów, dotychczasowe rozwiązania 

trafią do naszego magazynu, gdzie będą przetrzymywane 

przez kilka następnych lat. Mamy 

świadomość, że będą one jeszcze potrzebne 

w celach serwisowych. Są klienci, którzy będą 

potrzebować dotychczasowych rozwiązań, a my 

nie możemy ich zawieść. Oznacza to, że przez 

określony czas klient będzie mógł zamówić 

osprzęt ze starej platformy. 

5. Czy zmienią się numery katalogowe? 

Tak, numery katalogowe zmienią się, jednak nie 

wszystkie. Zmiana obejmuje mechanizmy łączników 

i klawiszy do serii Berker B.Kwadrat. 

Zmianie ulegną też numery gniazd zasilających. 

Teraz na gniazdo składać się będą dwa produkty: 

mechanizm i element centralny. Oznacza to, 

że pojawią się dwa numery katalogowe. Zapewniam, 

że zmiany będą czytelne i logiczne. 

Oczywiście wszystkie nasze narzędzia dostosujemy 

tak, aby maksymalnie ułatwić dobór 

naszego osprzętu, aby wszystko było łatwe dla 

klientów. Planujemy szkolenia z tego zakresu. 

Niebawem pojawi się też nowy katalog, broszury, 

no i oczywiście zmiany w naszym konfiguratorze 

osprzętu dostępnym na stronie 

www.hagerhome.pl Przejdziemy przez tą rewolucję 

razem z klientami, prowadząc ich, by czuli 

się bezpiecznie. 

6. Czy zmiana numerów katalogowych 

zostanie uwzględniona w konfiguratorze 

osprzętu? 

Tak jak już wspominałem, wszystkie zmiany 

będą uwzględnione w konfiguratorze – naszym 

narzędziu do wyceny i doboru osprzętu. 

Jednak, aby korzystać z konfiguratora, znajomość 

numerów katalogowych jest zbędna. 

Program sam generuje numery katalogowe 

wybranego osprzętu, wskazuje listę elementów 

wraz z cenami netto. Wycenę bądź listę 

produktów wraz z numerami możemy wydrukować, 

zapisać w formacie pdf czy excel, wysłać 

pocztą elektroniczą. To pierwszy na rynku 

tak rozbudowany konfigurator, który obejmuje 

możliwość doboru klasycznych łączników 

i gniazd, ale i całej elektroniki domowej, bo 

przecież inwestycja, to także czujniki ruchu, 

regulatory temperatury i rozwiązania multimedialne. 

7. Kiedy ukaże się katalog? Co nowego 

się w nim znajdzie? 

Nowy katalog ukaże się w kwietniu i będzie 

oczywiście zawierał wszystkie zmiany numerów 

katalogowych. Będziemy też inaczej 

pozycjonować serie Berker Q.1 i Berker Q.3. 

Chcemy, aby serie Q zastąpiły dotychczasową 

serię Berker Modul. Dla klientów oznacza to, 

że będzie zdecydowanie atrakcyjniejsza cenowo. 

Pojawi się też trochę nowości w serii Berker 

B.Kwadrat, jak gniazda z podświetleniem 

led czy gniazda „DATA” z kluczem. Pojawią 

się również nowe rozwiązania w dziedzinie 

elektroniki domowej, mam tu na myśli ofertę 

KNX czy nowość KNX Easy. Chcemy 

też zmierzyć się z wypromowaniem gniazd 

zasilających z szybkozłączami. Rynek w Polsce 

to głównie gniazda zasilające na zaciski 

śrubowe. Chcemy pokazać klientom korzyści 

płynące z używania gniazd z szybkozłączami, 

ponieważ ich montaż jest szybszy i tańszy. 

• 


37

PORADY 


Zabezpieczenia instalacji 

fotowoltaicznych 

1 

http://photovoltaik-solar-speicher.de/ 

Mimo że decyzje i działania polskich organów państwowych nie traktują odnawialnych 

źródeł energii z należytą życzliwością, ich wykorzystanie, w szczególności pozyskiwanie 

energii z promieniowania słonecznego, w Polsce rozpowszechnia się. Stwarza to nowe 

i specyficzne wymagania co do prawidłowej, a przede wszystkim bezpiecznej pracy 

urządzeń elektrycznych. Firma NOARK Electric oferuje innowacyjne rozwiązania dedykowane 

do zabezpieczania instalacji PV. 

Aparatura łączeniowa 

i zabezpieczeniowa 

Istnieją trzy główne różnice pomiędzy 

przydomowymi aplikacjami fotowoltaicznymi 

a innym tradycyjnym 

systemem DC. Pierwsza z nich związana 

jest z wysokim napięciem, które 

najczęściej zawiera się w granicy 

400–1000 V DC. Kolejna różnica 

wynika z faktu, iż prąd zwarciowy 

paneli jest bliski ich prądowi znamionowemu. 

Ostatnią i najważniejszą 

różnicą jest zmiana polaryzacji 

prądu płynącego przez wyłącznik 

lub przełącznik podczas nieprawidłowej 

pracy systemu fotowoltaicznego. 

Wymienione kwestie stawiają 

zupełnie nowe wymagania dotyczące projektowania, 

budowy i działania elementów 

DC, takich jak wyłączniki lub przełączniki. 

Jedną z ważniejszych części systemu fotowoltaicznego 

są urządzenia zabezpieczające 

i kontrolujące. Są to zabezpieczenia 

nadprądowe (wyłączniki, bezpieczniki), 

rozłączniki oraz ograniczniki przepięć. 

W większych aplikacjach fotowoltaicznych 

może być stosowany także system 

kontrolujący lub pomiarowy. Konfiguracja 

urządzeń zależy od rozmiaru systemu, 

liczby stringów (pasm, łańcuchów, w jakie 

zestawia się moduły), ich połączenia oraz 

innych wymagań. Urządzenia są zazwyczaj 

instalowane w specjalnych obudowach 

DC. 

Ochrona 

przed przetężeniami prądowymi 

Pierwszym zagadnieniem, które trzeba 

wziąć pod uwagę przy projektowaniu systemu 

fotowoltaicznego, jest cel stosowania 

urządzeń nadprądowych. Jest on różny przy 

zabezpieczaniu pojedynczego stringu oraz 

przy zabezpieczaniu wielu stringów jednocześnie. 

Wprawdzie ochrona przewodów przed przeciążeniem 

i uszkodzeniem termicznym ma 

takie same zasady, jak w każdym innym 

systemie elektrycznym, jednak projektowanie 

zabezpieczeń przed skutkami zwarć 

ma zupełnie inną procedurę. Konieczne jest 

zainstalowanie zabezpieczeń prądowych 

do wszystkich poszczególnych stringów. 

38 Fachowy Elektryk 2• 2016

PORADY 


Najważniejszymi parametrami przy doborze 

odpowiedniego urządzenia ochronnego 

jest prąd znamionowy oraz jego zwarciowa 

zdolność łączeniowa. 

Typowe prądy zwarciowe w systemach fotowoltaicznych 

są tylko o ok. 10% większe 

od wartości znamionowych. Jest to zdecydowanie 

odmienne zjawisko, w porównaniu 

do jakiegokolwiek systemu DC lub AC. 

Utrudnia to znacznie zabezpieczenie paneli, 

ponieważ nie ma urządzeń zabezpieczających, 

które by szybko wyłączały takie prądy 

zwarciowe. 

W oparciu o normę IEC 62548-1, powinno 

zostać zainstalowane urządzenie zabezpieczające 

panel lub string. W istocie istnieją 

dwa urządzenia służące do zabezpieczenia 

paneli i stringów, tj. wyłączniki nadprądowe 

oraz podstawy bezpiecznikowe z wkładką 

topikową. 

Najbardziej niezawodnym sposobem ochrony 

obwodów PV są dedykowane wyłączniki 

nadprądowe DC. Jednak standardowe 

wyłączniki nadprądowe DC o stałej polaryzacji 

nie zapewniają wystarczającej ochrony 

i niezawodności systemu. Ze względu 

na możliwość zmiany polaryzacji w układach 

fotowoltaicznych, np. przy zakłóceniach, 

należy stosować aparaty niezależne 

od polaryzacji. W tym zakresie firma 

NOARK Electric oferuje swoją aparaturę 

typu Ex9BP-N i Ex9BP-H (rys. 1) odpowiednio 

dla zdolności zwarciowej 6 i 10 kA. 

Te rodzaje aparatów wykonane są na maksymalne 

napięcie 1000 V DC, co odpowiada 

liczbie czterech modułów wyłącznika (250 V 

na biegun). Prąd znamionowy aparatu może 

być dobrany w przedziale od 10 do 63 A, dla 

charakterystyk C oraz K. 

Istnieją cztery główne zalety stosowania 

wyłączników nadprądowych Ex9BP 

2 

do aplikacji PV firmy NOARK Electric. Po 

pierwsze – w przypadku zadziałania wyłączników 

mogą one zostać załączone ponownie 

bez żadnych dodatkowych kosztów, 

takich jak związane z kupnem nowej wkładki 

bezpiecznikowej. Kolejną zaletą tego 

typu aparatów jest możliwość dobudowy 

akcesoriów. Można zainstalować dodatkowe 

styki pomocnicze umożliwiające sygnalizację 

stanu położenia dźwigni oraz zdalne 

odłączanie systemu PV przez zastosowanie 

wyzwalaczy. Trzecią zaletą wyłączników 

nadprądowych jest spełnienie funkcji rozłączającej, 

a czwartą – możliwość obsługiwania 

przez osoby niewykwalifikowane, 

co ma szczególne znaczenie, gdy instalacje 

znajdują się na dachach budynków mieszkalnych. 

3 

Kolejnym podstawowym urządzeniem 

do ochrony systemów PV są podstawy bezpiecznikowe 

z cylindryczną wkładką bezpiecznikową. 

W ofercie NOARK Electric 

jest to pozycja typu Ex9FP (rys. 2). Zaletą 

stosowania podstaw bezpiecznikowych 

Ex9FP jest ich niski koszt produkcji. Kolejnym 

atutem tego urządzenia jest niewielka 

ilość miejsca potrzebna do zainstalowania 

aparatu. W przypadkach, w których 

jest wymagane rozłączanie obu biegunów 

w stringu, należy stosować podstawy bezpiecznikowe 

dwubiegunowe. Należy jednak 

pamiętać, że podstawy bezpiecznikowe z cylindrycznymi 

wkładkami bezpiecznikowymi 

nie są rozłącznikami izolacyjnymi, tj. ich 

kategoria pracy to DC-20 (łączenie bez obciążenia). 

W przypadku, gdy to urządzenie 

powinno spełniać dodatkowo rolę rozłącznika, 

zgodnie z normą HD 60364-7-712:2005, 

konieczne jest zastosowanie dodatkowego 

urządzenia – rozłącznika izolacyjnego. Jego 

zadaniem będzie rozłączanie części systemu 

fotowoltaicznego wcześniej, niż podstawa 

bezpiecznikowa. Kolejną kwestią jest to, 

że wszystkie podstawy bezpiecznikowe 

z cylindrycznymi wkładkami przeznaczone 

są do stosowania i obsługiwania przez osoby 

wykwalifikowane elektrycznie. 

W stringach mogą znajdować się także 

wspomniane rozłączniki izolacyjne. W przypadku, 

kiedy w stringu znajduje się już 

wyłącznik nadprądowy Ex9BP, nie ma 

konieczności stosowania osobnego rozłącznika 

izolacyjnego, gdyż wyłączniki te 

mogą służyć także do rozłączania obwodu. 

W przeciwnym razie rozłącznik izolacyjny 

musi być zainstalowany i powinien być on 

także niespolaryzowany. Firma NOARK 

Electric ma w swojej ofercie serię rozłączników 

izolacyjnych DC typu Ex9IP (rys. 3). 

Są to aparaty do maksymalnego napięcia 

1000 V DC (analogicznie jak w wyłącznikach 

nadprądowych – 250 V na biegun), 

do prądu znamionowego 63 A. Jego kategoria 

użytkowania to DC-22B. 

Ochrona przeciwprzepięciowa 

i odgromowa 

Każdy system fotowoltaiczny jest narażony 

na wyładowania atmosferyczne i przepięcia, 

dlatego konieczne jest stosowanie ograniczników 

przepięć. Oprócz odpowiedniej klasy 

ogranicznika i prawidłowo dobranych parametrów, 

ważne jest, aby dobrać ogranicznik 

4 


39

PORADY 


przepięć przeznaczony do odpowiedniej 

konfiguracji systemu fotowoltaicznego (system 

fotowoltaiczny uziemiony lub nieuziemiony). 

Firma NOARK Electric wprowadziła 

do oferty ograniczniki przepięć dedykowane 

do instalacji PV uziemionych i nieuziemionych 

serii Ex9UEP typu II (rys. 4). 

Użytkownik może wybrać spośród dwóch 

rodzajów ograniczników: na napięcie U cpv 

równe 600 V DC (wykonanie o szerokości 

dwóch modułów) oraz 1200 V DC (wykonanie 

o szerokości trzech modułów). Możliwa 

jest optyczna sygnalizacja przepalenia 

wkładki, wymiana jej bez konieczności 

odłączania podstawy urządzenia oraz zrealizowanie 

zdalnej sygnalizacji z wykorzystaniem 

opcjonalnego styku pomocniczego. 

Dla skutecznej ochrony instalacji nieuziemionych, 

które w Europie są najbardziej 

powszechne, ograniczniki przepięć należy 

Fot. Kaco 

5 

podłączyć do uziemienia. Jest to 

zasadnicza różnica między aplikacjami 

uziemionymi a nieuziemionymi. 

Schematy podłączenia ograniczników 

przepięć DC serii Ex9UEP 

do instalacji nieuziemionej zostały 

przedstawione na rysunku 5. 

Zasady i kryteria doboru 

zabezpieczeń 

Najczęstszym powodem zwarcia 

paneli lub stringu jest przebicie 

elektryczne. Uszkodzony panel lub 

string nie produkuje wtedy energii 

elektrycznej, natomiast przewodzi 

prąd elektryczny (praca instalacji 

w przypadku zwarcia w jednym ze stringów 

– rys. 6). Moc wyjściowa inwertera jest wtedy 

najczęściej zerowa, ponieważ napięcie 

jest zbyt niskie i nie mieści się w zakresie 

napięć, w których inwerter może poprawnie 

pracować. Kolejnym problemem, zwłaszcza 

w przypadku dużej liczby połączeń 

równoległych stringów (prądy stringów się 

sumują), jest duże przeciążenie przewodów 

łączących uszkodzony string z innymi. 

Prąd znamionowy i charakterystyka wyzwalania 

urządzenia zabezpieczającego zależy 

od parametrów paneli w danym stringu. Zabezpieczenia 

z jednej strony muszą prawidłowo 

chronić instalację, a z drugiej umożliwiać 

jej pracę w przypadku braku zakłóceń. 

Głównym parametrem panelu jest prąd 

w punkcie mocy maksymalnej I mpp . Wartość 

tego prądu musi być mniejsza od wartości 

prądu zadziałania urządzenia ochronnego. 

Istnieją dwie metody pozwalające na odpowiedni 

dobór zabezpieczenia. Pierwsze 

rozwiązanie podane jest w normie IEC 

62548-1, która określa, że prąd zadziałania 

wyłącznika powinien zawierać się w przedziale 

1,4–2,0-krotności prądu zwarcia I sc 

panelu. Aby spełnić takie wymaganie, należy 

znać charakterystykę czasowo-prądową 

zastosowanego urządzenia zabezpieczającego. 

Drugie rozwiązanie pochodzi wprost 

od producentów paneli fotowoltaicznych. 

W danych technicznych producenta danego 

panelu określona jest maksymalna wartość 

prądu bezpiecznika, jakim może być zabezpieczony 

panel. Związane jest to z maksymalnym 

dopuszczalnym prądem diod blokujących 

połączonych wewnątrz panelu. 

Przykładowo w celu zabezpieczenia polikrystalicznego 

panelu fotowoltaicznego o parametrach: 

moc w punkcie mocy maksymalnej 

P mpp = 240 W p , prąd w punkcie mocy maksymalnej 

I mpp = 8,2 A, prąd zwarciowy I sc = 

8,62 A, maksymalna wartość prądu bezpiecznika 

15 A (dane techniczne panelu fotowoltaicznego 

CHSM6610P firmy Astronergy). 

Jednym ze sposobów ochrony będzie zastosowanie 

wyłącznika nadprądowego. Norma 

PN-EN 60947-2, zgodnie z którą wyłączniki 

powinny być wykonane i przetestowane, 

określa prąd niezadziałania I nf = 1,05 × I n 

oraz prąd zadziałania I f = 1,30 × I n . Na podstawie 

normy IEC 62548-1 podane zostały 

dwa równania: 

I nf ≥ 1,4 × I sc 

I f ≤ 2,0 × I sc 

Dla prądu znamionowego I n wyłącznika: 

7 

6 

oraz 


PORADY 


Oznacza to, że dla panelu o mocy szczytowej 

240 W p zalecany prąd znamionowy 

wyłącznika wynosi 11,49 A ≤ I n ≤ 13,26 A. 

Można również zastosować wyłącznik 

o mniejszym prądzie znamionowym. Jednak 

w celu uniknięcia niechcianych wyzwoleń 

należy spełnić warunek I nf > I sc (wartość 

prądu I sc może zostać również osiągnięta 

podczas normalnej pracy w czasie załączania 

trackerów inwertera). Należy dodatkowo 

uwzględnić pewien zakres tolerancji 

prądu. W każdym przypadku wartość prądu 

8 

9 

znamionowego wyłącznika musi być mniejsza 

od podanej maksymalnej wartości prądu 

zabezpieczenia bezpiecznikiem. Prawidłowa 

praca paneli fotowoltaicznych została 

przedstawiona na rysunku 7. 

Podsumowanie 

Fotowoltaika rozwija się bardzo dynamicznie, 

a Polska dysponuje jednymi z najlepszych 

warunków do wykorzystywania 

energii słonecznej w tej części Europy. 

Wszystkie przedstawione w artykule aspekty 

sprawiają, że aplikacje fotowoltaiczne 

znacznie różnią się od innych systemów AC 

lub DC, co sprawia, że niezbędne jest fachowe 

podejście i wiedza techniczna w celu poprawnego 

zabezpieczenia takiej instalacji. 

Dlatego też tak ważnym elementem systemów 

fotowoltaicznych jest aparatura zabezpieczająca. 

Firma NOARK Electric bazując 

na doświadczeniu uzyskanym w innych 

krajach Europy i świata, gdzie fotowoltaika 

jest jednym z podstawowych źródeł energii, 

wprowadziła sprawdzone rozwiązania 

do zabezpieczania systemów PV na rynek 

Polski. Cała aparatura do zabezpieczenia 

aplikacji fotowoltaicznych objęta jest 5-letnią 

gwarancją, tak jak wszystkie pozostałe 

aparaty. Karty katalogowe, instrukcje montażu, 

deklaracje zgodności dostępne są w języku 

polskim na stronie internetowej. 

Grzegorz Waligórski 

Marketing Manager 

– NOARK Electric Sp. z o.o. 


41

PRODUKTY 


Ochrona instalacji 

fotowoltaicznych 

Firma Eaton Electric proponuje kilka 

rozwiązań w ramach ochrony instalacji 

PV. Kluczem do sukcesu jest prawidłowy 

dobór aparatury, a ściślej mówiąc 

parametrów urządzeń zabezpieczających. 

Ważne też jest prawidłowe zrozumienie 

zjawisk zachodzących podczas 

normalnej i awaryjnej pracy instalacji. 

Sercem instalacji są moduły fotowoltaiczne, 

potocznie zwane panelami (norma 

IEC 61836). Moduły są łączone 

w łańcuchy szeregowo, a kilka łańcuchów 

połączonych ze sobą równolegle 

jest następnie łączonych z falownikiem. 

Oznacza to, że wszystkie moduły 

w tych samych łańcuchach osiągają ten 

sam prąd, a wszystkie równoległe łańcuchy 

osiągają to samo napięcie. Producent 

każdego modułu podaje maksymalną 

dopuszczalną wartość prądu 

płynącego przez moduł. Oznacza to, 

że jeżeli spodziewany prąd zwarciowy 

Fot. 1. 

Rozdzielnica IKA 

przekracza tą wartość, koniecznym jest stosowanie 

dodatkowego zabezpieczenia. Inne 

problemy rodzi sytuacja, w której jeden z paneli 

zostaje zacieniony. Zarówno zacienienie 

czy uszkodzenie modułu powoduje przepływ 

prądu wstecznego pochodzącego z pozostałych 

gałęzi instalacji. Zazwyczaj taki prąd nie 

powinien przekraczać ok. 2,5 prądu zwarcia 

Isc. Dokładną wartość podaje producent modułu. 

Najczęstszym stosowanym rozwiązaniem 

jest stosowanie podstaw bezpiecznikowych 

z wkładkami o charakterystyce gPV. 

Eaton Electric proponuje w tym przypadku 

szeroki wachlarz rozwiązań: wkładki cylindryczne 

10x38mm, 14x51mm oraz nożowe 

na napięcia do 1500 VDC oraz podstawy 

do tych wkładek. 

Innym stosowanym rozwiązaniem są wyłączniki 

DC, które mają tę zaletę nad podstawami, 

że po wyłączeniu są od razu gotowe 

do pracy, nie wymagają ich serwisowania 

po każdym zadziałaniu i mają regulowaną 

nastawę wyzwalacza. Dodatkowo możemy 

do wyłącznika PKZ-SOL dobudować wyzwalacz 

wzrostowy, by realizować ochronę 

przeciwpożarową. 

Drugim podstawowym zabezpieczeniem 

są ograniczniki przepięć. W przypadku instalacji 

wykonanych w drugiej klasie izolacji 

stosowane są ograniczniki klasy II. 

W instalacjach uziemionych stosowane są 

ograniczniki klasy I+II. Eaton Electric ma 

Fot. 2. Wyłącznik PKZ-SOL Fot. 3. Rozłącznik P-SOL 

42 


PRODUKTY 


PROMOCJA 

Fot. 4. Podstawa bezpiecznikowa CHPV na wkładki 10x38mm Fot. 5. Ogranicznik przepięć SPPVT2 

w swojej ofercie ograniczniki do instalacji 

o napięciu do 1000 VDC, zarówno tych 

uziemionych jak i nieuziemionych. Technologia 

warystorowa pozwala na łatwy 

i szybki serwis ze względu na wymienne 

wkładki oraz zdalną i optyczną sygnalizację 

przepalenia wkładki. 

Samą aparaturę powinniśmy zamontować 

w specjalnie do tego przeznaczonej rozdzielnicy. 

Eaton Electric proponuje rozdzielnice 

serii IKA, które cechuje stopień ochrony IP65, 

II klasa izolacji, oraz wysoki stopień wytrzymałości 

mechanicznej IK08. Taka rozdzielnica 

może być zamontowana wewnątrz jak 

i na zewnątrz budynku, co w przypadku instalacji 

PV ma kluczowe znaczenie przy projektowaniu. 

Ponadto Eaton Electric oferuje również rozłączniki 

izolacyjne P-SOL do zabudowy 

na szynie TH. Pozwalają one na bezpieczną 

(beznapięciową) pracę, ponieważ nieosłonięty 

moduł fotowoltaiczny cały czas jest 

źródłem prądu. Do rozłącznika P-SOL możemy 

z boku dobudować wyzwalacz wzrostowy, 

by realizować funkcje ppoż. 

Te i inne produkty związane z ochroną instalacji 

fotowoltaicznych produkcji Eaton Electric 

są dostępne w sieci hurtowni elektrycznych 

Grodno S.A. na terenie całego kraju. 

Bartłomiej Jaworski 

REKLAMA 

Niezawodna ochrona 

instalacji PV 


43

PORADY 


Normy i przepisy 

w instalacjach odgromowych 

Zewnętrzna instalacja odgromowa (LPS ang. Lightning Protection System) ma na celu 

ochronę obiektu, a tym samym przebywających w nim istot żywych oraz znajdującego 

się tam wyposażenia przed skutkami bezpośredniego uderzenia pioruna. Zadaniem LPS 

jest przechwycenie wyładowania atmosferycznego skierowanego w obiekt, a następnie 

bezpieczne odprowadzenie prądu piorunowego i rozproszenie go w ziemi za pomocą 

systemu uziemiającego. Ponieważ instalacja odgromowa ma na celu ochronę życia 

ludzkiego, to powinna być zaprojektowana i wykonana z należytą starannością zgodnie 

z obowiązującymi normami i przepisami. 

W niektórych przypadkach do stosowania 

systemów ochrony odgromowej 

jesteśmy zobligowani poprzez 

Rozporządzenie Ministra Infrastruktury 

z dnia 7 kwietnia 2004 r. w sprawie 

warunków technicznych, jakim 

powinny odpowiadać budynki i ich 

usytuowanie. W rozporządzeniu tym 

stwierdzono co następuje: 

• zgodnie z § 53.2 budynek należy 

wyposażyć w instalację chroniącą 

od wyładowań atmosferycznych, 

jeżeli obowiązek taki wynika 

z postanowień zawartych 

w polskiej normie dotyczącej 

ochrony odgromowej obiektów 

budowlanych; 

• punkt 12 w ustępie 1 §183 dotyczący 

ochrony wewnętrznej stanowi, 

że w instalacjach elektrycznych 

należy stosować urządzenia 

ochrony przeciwprzepięciowej; 

• paragraf 184 ustęp 1 zawiera 

zalecenie stosowania uziomów 

fundamentowych w instalacji 

elektrycznej (można przez analogię 

przyjąć, że i w instalacji piorunochronnej) 

oraz metalowych 

konstrukcji budynków, zbrojenia 

fundamentów, a także innych 

metalowych elementów umieszczonych 

w niezbrojonych fundamentach. 

Fot.: Elko-Bis 

Rozporządzenie zawiera załącznik 

nr 1, w którym umieszczono normy 

przywołane do wybranych paragrafów. 

Aktualnie obowiązuje wersja załączona 

do Rozporządzenia Ministra Infrastruktury 

z dnia 10 grudnia 2010 r. zmieniającego 

rozporządzenie w sprawie warunków technicznych, 

jakim powinny odpowiadać budynki 

i ich usytuowanie. W załączniku tym 

do §53 ustęp 2 przywołano normy z serii 

PN-EN 62305, które przedstawiono w dalszej 

części artykułu. Poza tym załącznik 

ten przywołuje też normę PN-IEC 60364 

– 4-443:2006 Instalacje elektryczne 

w obiektach budowlanych − Ochrona dla zapewnienia 

bezpieczeństwa − Ochrona przed 

przepięciami − Ochrona przed przepięciami 

atmosferycznymi lub łączeniowymi (także 

i w tym przypadku od października 2006 r. 

istnieje wydana przez PKN w oryginale 

wersja tej normy). 

Ponieważ niektóre normy występują w wersji 

anglojęzycznej, co niesie za sobą ryzyko 

niewłaściwego ich zrozumienia, to w ustawie 

o normalizacji zawarto zastrzeżenie, 

że w aktach prawnych mogą być przywoływane 

tylko normy polskojęzyczne. Warto 

też przypomnieć, że ustawa o normalizacji 

mówi, że stosowanie norm nie jest obligatoryjne. 

Normy „historyczne”. 

Potrzebę stosowania instalacji odgromowej 

po raz pierwszy określono w normie 

PN-E-05003-01:1986 „Ochrona odgromowa 

obiektów budowlanych – Wymagania ogólne.” 

W normie tej na podstawie wskaźnika 

W określano trzy stopnie zagrożenia piorunowego 

i podejmowano decyzję o stosowaniu 

instalacji piorunochronnej. Wskaźnik W był 


PORADY 


określony specjalnym wzorem uwzględniającym 

m.in. liczbę ludzi w obiekcie, położenie 

obiektu, roczną gęstość powierzchniową wyładowań 

oraz powierzchnie zbierania wyładowań. 

W zależności od wyniku konieczność 

stosowania ochrony odgromowej określano 

następująco: 

• dla W ≤ 5·10 -5 – zagrożenie małe, 

ochrona zbędna, 

• dla 5·10 -5 < W ≤ 10 -4 – zagrożenie średnie, 

ochrona zalecana, 

• dla W > 10 -4 – zagrożenie duże, ochrona 

wymagana. 

Zasady projektowania ochrony zależne były 

od typu obiektu i występującego w nim zagrożenia 

i opisane były w kolejnych arkuszach 

normy dotyczących tak zwanej: 

• ochrony podstawowej – PN-E-05003- 

02:1986 „Ochrona odgromowa obiektów 

budowlanych – Ochrona podstawowa”, 

• obostrzonej – PN-E-05003-03:1989 „Ochrona 

odgromowa obiektów budowlanych 

– Ochrona obostrzona”, 

• specjalnej – PN-E-05003-04:1992 „Ochrona 

odgromowa obiektów budowlanych 

– Ochrona specjalna”. 

Norma PN-E-05003-01:1986 wycofana została 

bez zastąpienia dopiero w 2009 r. czyli 

w chwili ukazania się serii norm PN-EN 

62305. 

Przez pewien okres równolegle z PN-E- 

-05003 opublikowana była seria norm 

PN-IEC 61024. Norma ta wprowadziła obowiązującą 

do dziś klasyfikację poziomów 

ochrony odgromowej (LPL ang. Lightning 

Protection Level) i klasy instalacji LPS definiujące 

wymagania dotyczące zasad projektowania 

LPS. 

Poszczególnym poziomom ochrony przypisane 

zostały klasy LPS o określonej skuteczności 

E zgodnie z tabelą 1. 

Tabela 1. 

Poziom ochrony Klasa LPS 

LPL 

E 

I 0,98 

II 0,95 

III 0,90 

IV 0,80 

„Cykl życia” normy PN-EN62305-1: 




Norma PN-IEC 61024 została wycofana 

i zastąpiona przez serię norm PN-EN 

62305. 


45

PORADY 


Aktualne normy i przepisy 

Obecnie obowiązującą normą w zakresie 

ochrony odgromowej jest norma PN-EN 

62305. Jest to czteroarkuszowa norma wg 

poniższego wykazu: 

• PN-EN 62305-1:2011 (wersja polska) 

Ochrona odgromowa – Część 1: Zasady 

ogólne, 

• PN-EN 62305-2:2012 (wersja angielska) 

Ochrona odgromowa – Część 2: 

Zarządzanie ryzykiem, 


Ochrona odgromowa – Część 3: Uszkodzenia 

fizyczne obiektów i zagrożenie 

życia, 



Urządzenia elektryczne i elektroniczne 

w obiektach. 

W odniesieniu do „starych” norm aktualna 

norma wprowadziła „rewolucję” w procedurze 

oceny potrzeby stosowania ochrony 

odgromowej. Praktycznie ocenie tej został 

poddany osobny – drugi – arkusz tej normy 

zatytułowany „zarządzanie ryzykiem”. 

Procedura ta polega na obliczeniu ryzyka 

R i doborze odpowiednich środków, tak 

aby wartość R nie przekraczała wartości 

dopuszczalnych ryzyka tolerowanego RT. 

Przykładowe wartości ryzyka tolerowanego 

dla różnych strat przedstawiono w poniższej 

tabeli 2. 

Tabela 2. 

Typ straty R T (rok -1 ) 

Utrata życia ludzkiego 

R 

lub trwałe porażenie 

1 10 -5 

Utrata usług publicznych R 2 10 -3 

Utrata dziedzictwa 

kulturowego 

R 3 10 -3 

Tabela 3. 

Zestawienie aktualnych norm i rozporządzeń dotyczących ochrony odgromowej. 

Rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia 07 kwietnia 2004 r. w sprawie warunków technicznych, 

jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie. Dz.U. nr 109 poz.1156 oraz z dnia 

12.03.2009 r. 

Rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia 10 grudnia 2010 r. zmieniające rozporządzenie 

w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie. Dz.U. 

2010 nr 239 poz. 1597. 

PN-EN 62305-1:2011 (wersja polska) 

Ochrona odgromowa – Część 1: Zasady 

ogólne. 

PN-EN 62305-2:2012 (wersja angielska) 


Zarządzanie ryzykiem. 



Uszkodzenia fi zyczne obiektów i zagrożenie 

życia. 


Ochrona odgromowa – Część 4: Urządzenia 

elektryczne i elektroniczne 

w obiektach. 

PN-HD 60364-4-443:2016-03 – wersja 

angielska. 

Instalacje elektryczne niskiego napięcia 

– Część: 4-443: Ochrona dla zapewnienia 

bezpieczeństwa – Ochrona przed 

zaburzeniami napięciowymi i zaburzeniami 

elektromagnetycznymi – Ochrona 

przed przejściowymi przepięciami 

atmosferycznymi lub łączeniowymi. 

Norma PN-EN 62305-2 zawiera dokładny 

opis i metodykę obliczeń poszczególnych 

komponentów ryzyka RX zależnych 

od źródła zagrożenia oraz typu wywołanej 

szkody – dlatego warto się z nią szczegółowo 

zapoznać, aby właściwie ocenić zapotrzebowanie 

na ochronę odgromową. 

Zgodnie z Rozporządzeniem Ministra Infrastruktury 

z dnia 7 kwietnia 2004 r. (Rozporządzenie 

Ministra Infrastruktury z dnia 

7 kwietnia 2004 r. w sprawie warunków 

technicznych, jakim powinny odpowiadać 

budynki i ich usytuowanie. Dz.U. nr 109 

poz. 1156 wraz z późniejszym Rozporządzeniem 

Ministra Infrastruktury z dnia 

10 grudnia 2010 r. zmieniające rozporządzenie 

w sprawie warunków technicznych, 


i ich usytuowanie. Dz.U. 2010 nr 239 

poz. 1597) budynek należy wyposażyć 

w instalację chroniącą od wyładowań atmosferycznych. 

Obowiązek ten odnosi się 

do budynków wyszczególnionych w polskiej 

normie dotyczącej ochrony odgromowej 

obiektów budowlanych” (§ 53 ust. 2), 

a instalacja piorunochronna, o której mowa 

w § 53 ust. 2, powinna być wykonana zgodnie 

z polską normą dotyczącą ochrony odgromowej 

obiektów budowlanych” (§ 184 

ust. 3). Zmiany z dnia 10 grudnia 2010 r. 

wprowadzone do powyższego Rozporządzenia 

(weszły w życie z dniem 21 marca 

2011 r.) zawierają wykaz norm przywołanych 

do wymienionych paragrafów, z którego 

wynika, że polskimi normami odgro- 

Zawiera podstawowe zalecenia dotyczące ochrony odgromowej 

budynków wraz z ich wyposażeniem technicznym 

oraz przyłączy, a także ochrony osób przebywających 

w tych budynkach. 

Zawiera wytyczne obliczania ryzyka wyładowania piorunowego 

oraz doboru środków ochrony redukujących 

poziom ryzyka do wartości akceptowalnej. 

Określa wymagania dotyczące ochrony obiektów budowlanych 

przed uszkodzeniami fi zycznymi oraz istot żywych 

przebywających w pobliżu instalacji odgromowej przed 

porażeniem napięciami dotykowymi i krokowymi. Norma 

ma zastosowanie przy projektowaniu, instalowaniu, 

sprawdzaniu i eksploatacji LPS w obiektach budowlanych 

oraz przy montażu środków ochrony istot żywych przed 

porażeniem w wyniku przepięć. 

W normie określono wymagania dotyczące ochrony urządzeń 

elektrycznych i elektronicznych w obiektach budowlanych 

przed skutkami działania piorunowego udaru elektromagnetycznego. 

Norma dotyczy ochrony instalacji elektrycznych przed 

przenoszonymi do nich przez zasilającą sieć rozdzielczą 

przepięciami przejściowymi pochodzenia atmosferycznego, 

włącznie z przepięciami wywoływanymi przez bezpośrednie 

wyładowania w te sieci i przed przepięciami 

łączeniowymi. 

Dobór i instalacja urządzenia do ograniczania przepięć 

(SPD) powinny być zgodne z sekcją 534 części IEC 60364- 

5-53. 



PORADY 



mowymi w zakresie ochrony obiektów 

budowlanych są powyżej wymienione normy 

serii PN-EN 62305. 

W pierwszym arkuszu normy zapisano zasady 

ogólne z których wynika, że ustalenie 

konieczności stosowania ochrony odgromowej 

obiektu odbywa się na podstawie 

oceny ryzyka przeprowadzonej zgodnie 

z wspomnianym powyżej arkuszem 2. Natomiast 

z 3. części normy 62305 wynika 

z kolei, że klasa wymaganego LPS powinna 

być wybierana na podstawie oceny ryzyka 

– czyli reasumując można stwierdzić, 

że analiza ryzyka przeprowadzona zgodnie 

z PN-EN 62305-2 stanowi podstawę do oceny 

konieczności stosowania ochrony odgromowej 

budynku oraz podstawę do określenia 

klasy instalacji piorunochronnej. 

W skład zewnętrznej instalacji odgromowej 

wchodzą zwody, przewody odprowadzające 

oraz uziomy. W części trzeciej normy 

PN-EN 62305-3 określono materiały i ich 

kształty oraz minimalne dopuszczalne wymiary 

poprzeczne. Wspomniana trzecia 

część normy określa także zasady układania 

zwodów w zależności od rodzaju pokrycia 

dachu budynku, a także warunki wykorzystania 

pokrycia dachu jako elementu naturalnego 

instalacji piorunochronnej. 

W normach z serii PN-EN 62305 zawarto 

przykłady obliczeniowe ułatwiające zapoznanie 

się z przedstawionymi algorytmami. 

Przykłady te dotyczą domu wiejskiego, 

budynku biurowego, szpitala oraz bloku 

mieszkalnego. Pozwala to w łatwiejszy sposób 

zrozumieć algorytmy i metodykę obliczeń 

ryzyka. 

Z porównań norm obecnych jak i „historycznych” 

wynika, że najbardziej rygorystyczną 

pod kątem doboru klasy instalacji 

odgromowej była norma PN-IEC 61024 

z poprawką Ap1, bowiem wymagała najwyższej 

klasy LPS. Po uwzględnieniu poprawki 

Ap1 ochrony odgromowej w niektórych 

przypadkach wymagały nawet obiekty 

o wymiarach 3 × 3 × 3 m lub słup o wysokości 

4 m (przy założeniu T d = 30). Według 

norm serii PN-EN 62305 wymagania są zazwyczaj 

niższe. 

Dość istotnym jest też fakt, że na wstępie 

normy PN-EN 62305-2 znajduje się zapis, 

według którego decyzja o stosowaniu środków 

ochrony może być podjęta przez projektanta 

bez względu na wynik analizy wszędzie 

tam, gdzie uzna on, że ryzyko jest nie do uniknięcia. 

Daje to w pewnym sensie „wolną 

rękę” projektantowi, który pomimo tego, 

że wynik obliczeń ryzyka może wskazywać 

iż ochrona nie jest wymagana, może podjąć 

zupełnie odwrotną decyzję, kierując się 

własnym doświadczeniem 

i wiedzą. 

Na diagramach pokazano 

„cykl życia” 

norm z serii PN- 

EN62305. Przedstawiono, 

jak poszczególne 

arkusze 

normy były zastępowane 

nowszymi 

wersjami aż 

do obowiązujących 

obecnie. Natomiast 

w tabeli 3 jako 

podsumowanie powyższych 

rozważań 

zestawiono obecnie 

obowiązujące 

normy i przepisy 

dotyczące ochrony 

odgromowej. 

Jak wspomniano 

na początku artykułu, 

stosowanie 

norm obecnie nie 

jest obligatoryjne. 

Odstępstwo stanowią 

jednak normy 

przywołane w stosownych 

rozporządzeniach 

stanowiących akty prawne. 

Taka sytuacja występuje w przypadku 

norm odgromowych serii PN-EN 62305, 

które są przywołane we wspomnianym już 

wcześniej rozporządzeniu ministra infrastruktury 

w sprawie warunków technicznych, 


i ich usytuowanie. Dlatego wszystkim, 

którzy projektują, wykonują czy serwisują 

instalacje odgromowe polecam je jako lektury 

obowiązkowe. 

Robert Gabrysiak 

Źródła informacji: 

1. www.pkn.pl 

2. http://www.redinpe.com/attachments/article/168/11.pdf 

3. http://www.rst.pl/pl/o-firmie/dla-projektantow/9-centrum-ochrony/124-wybor-klasy 

-instalacji-odgromowej.html 

4. http://www.dehn.pl/publikacje/normy.php 

5. http://www.automatyka-budynkowa.com/ 

artykuly/108/nowe-wymagania-dotyczaceochrony-odgromowej.htm 

REKLAMA 


47

NOWOŚCI 


TRANSPARENT 3 CIRCADIAN 

Długotrwałe przebywanie w pomieszczeniach o ograniczonym 

dostępie dziennego światła może skutkować 

wieloma negatywnymi dolegliwościami, takimi jak: 

brak koncentracji, złe samopoczucie, senność, apatia, 

zmęczenie, a nawet depresja. 

Światło słoneczne reguluje dobowy rytm człowieka, odpowiednio 

hamując lub zwiększając stopień uwalniania melatoniny 

– tak zwanego hormonu snu. Długotrwałe przebywanie 

w sztucznym świetle naraża nas na niekorzystne zjawisko 

uwalniania melatoniny na stałym poziomie przez cały dzień. 

System TRANSPARENT 3 CIRCADIAN, w którym została 

zastosowana dynamiczna zmiana widma światła, minimalizuje 

te negatywne konsekwencje. Oprawy mogą 

automatycznie dostosowywać się do strefy 

czasowej oraz pory dnia, wywierając 

odpowiedni wpływ na proces 

uwalniania melatoniny. 

System TRANSPARENT 

3 CIRCADIAN to próba jak 

najlepszego odwzorowania światła 

słonecznego i jego zbawiennego wpływu na funkcjonowanie 

ludzkiego organizmu. Oprawa imituje dwie jego najważniejsze 

cechy – ogranicza w godzinach porannych, a następnie 

przed zachodem słońca ponownie uruchamia proces 

uwalniania melatoniny. To sprawia, że osoby przebywające 

w pomieszczeniu nie są narażone 

na negatywne skutki stałego sztucznego 

oświetlenia. 

System, ze względu na swoje właściwości, 

przeznaczony jest przede 

wszystkim do pomieszczeń długotrwałego 

pobytu osób z ograniczonym 

dostępem światła dziennego, 

zwłaszcza do sal szpitalnych, domów 

spokojnej starości, biur, galerii 

handlowych i obiektów użyteczności 

publicznej. 

ES-SYSTEM 

DYNAWHITE to system sterowania temperaturą 

barwową. Jego zastosowanie 

w oprawach pozwala na płynną regulację 

barwy światła od ciepłej, białej, 

przez neutralną, po wpadającą 

w kolor niebieski barwę zimną. 

Światło dzienne w zależności 

od pory ma różną barwę. 

Dzięki temu wpływa na proces 

uwalniania melatoniny 

i reguluje okołodobowy 

rytm człowieka, dzieląc 

go na fazy aktywności 

i odpoczynku. Dzięki 

temu rano mamy siłę 

i energię do działania, 

a wieczorem powoli wyciszamy 

się do snu. 

Wykorzystanie zmiennej 

temperatury barwowej 

w oprawach ze źródłem LED 

stwarza ogromne możliwości zastosowań 

w oświetleniu ogólnym i dekoracyjnym. 

Dzięki odpowiedniej temperaturze 

barwowej możemy wykreować pożądaną 

atmosferę. W pomieszczeniach, w których 

wymagana jest wzmożona aktywność 

i koncentracja, warto stosować światło 

o temperaturze powyżej 5000 K. Aby stworzyć 

atmosferę sprzyjającą rozluźnieniu 

i relaksowi, temperatura światła powinna 

wynosić maksymalnie 2900 K. Oprócz 

tego zmienna temperatura barwowa doskonale 

sprawdzi się również w wyjątkowych, 

świetlnych aranżacjach przestrzeni. 

Zastosowany w oprawach ES-SYSTEM system 

DYNAWHITE pozwala na regulację 

temperatury barwowej w zakresie od 2700 

K do 6500 K. Płynna i łatwa zmiana barwy 

światła pozwala na dostosowanie oświetlenia 

do preferencji i oczekiwań wszystkich 

użytkowników, bez konieczności 

wielokrotnego wymieniania źródeł. System 

DYNAWHITE zastosowano między 

innymi w systemach LUNA IRREGULAR, 

RODIA, MILIEU oraz OPPOSITE. 

ES-SYSTEM 


Nieskończone możliwości 

aranżacji wnętrz 

Możliwe kierunki rozsyłu światła 

Więcej informacji: 

essystem@essystem.pl 

Tel.: 12 295 80 00 

www.essystem.pl 

- wnętrzowa oprawa zwieszana LED 

z możliwością montażu na ścianie lub stropie 

- cztery kierunki rozsyłu światła – na dół, do 

góry i na boki 

- w ścianach bocznych zamontowane źródło 

LED z dynamiczną zmianą koloru 

- dyfuzor opalowy lub raster 

- niski współczynnik olśnienia oprawy 

(UGR 16-19)

OŚWIETLENIE 


LEDukacja 

Energooszczędność, innowacja, technologia, design i nastrój – oto słowa klucze, które 

określają najnowszą kampanię edukacyjną firmy OSRAM. Pod hasłem LEDukacja będą 

prowadzone działania, dzięki którym będzie można się dowiedzieć, dlaczego lampy LED 

stają się coraz częściej wybieranymi źródłami światła, jakie są ich zalety i na co zwracać 

uwagę podczas zakupów. 

Lampy LED z oferty firmy OSRAM 

obejmują bogaty wybór produktów 

oświetleniowych, które nie tylko dają 

światło o ciepłej 

barwie, 

tworzące 

atmosferę 

i do pracy, 

i do 

relaksu, 

lecz także 

dekorują wnętrza, 

stając się 

nieodłącznym elementem 

domu. Do tego 

lampy te są bardzo trwałe, 

energooszczędne i bezpieczne 

dla zdrowia. 

Czego zatem więcej wymagać od nowoczesnego 

światła? Technologia LED na naszych 

oczach zdobywa rynek, warto więc odkryć 

jej tajniki, stworzyć przewodnik po tym 

świetlnym świecie. Przewodnik ten miałby 

i informować, jakie produkty wybierać i jakie 

rozwiązania stosować do konkretnych pomieszczeń 

oraz co jest teraz na czasie. Takim 

przewodnikiem po świecie LED pomoże poruszać 

się nowy serwis – www.ledukacja.pl. 

Jest to miejsce, które w przejrzysty sposób 

wprowadzi użytkowników w temat nowoczesnego 

oświetlenia. Będzie tu można znaleźć 

ciekawe filmy, które w pigułce zaprezentują 

najistotniejsze informacje na temat zalet 

lamp LED oraz korzyści z ich użytkowania. 

W serwisie napotkamy też rekomendacje 

produktów, które będzie można kupić online. 

Kampania LEDukacja to jednak nie tylko 

nowy serwis internetowy. To szersza 

akcja, która potrwa kilka miesięcy 

i przypomni o tym, jak ważne jest światło 

w życiu współczesnego człowieka 

i jak istotne jest to, by wybierać najlepsze 

jakościowo rozwiązania oświetleniowe. 

Podczas kampanii organizatorzy 

pragną porozmawiać z użytkownikami 

oświetlenia o ekologii, innowacyjności 

oraz bezpieczeństwie – pojęciach nieodłącznie 

związanych z zaawansowanymi 

technikami oświetlenia. Lampy LED to 

nie tylko oszczędność nawet do 90% 

energii elektrycznej i imponujący bilans 

ekologiczny, lecz także doskonały 

współczynnik oddawania barw i szeroki 

kąt rozsyłu światła. 

Organizatorzy LEDukacji zapewniają, 

że kupując lampy OSRAM, wybiera się 

najwyższą jakość oraz komfort i bezpieczeństwo 

użytkowania oraz pewność 

wytrzymałej konstrukcji, solidnego wykonania, 

a do tego gwarancję trwałości 

nawet do 25 lat. 

Więcej informacji: www.ledukacja.pl 

• 


NOWOŚCI 


Kamera z nowym 

systemem regulacji 

ostrości 

Fluke wprowadza do sprzedaży kamerę 

termowizyjną Fluke Ti450 FC 

z nowym systemem regulacji ostrości 

MultiSharp Fokus. Zapewnia ona 

unikalną ostrość zdjęć dzięki wykorzystaniu 

nowej technologii MultiSharp 

Focus. Wykonanie niewystarczająco 

ostrych zdjęć termowizyjnych może dostarczyć 

informacje prowadzące do postawienia 

złej diagnozy, a to może oznaczać dla 

przedsiębiorstwa duże wymierne koszty. 

Nowa rozwiązuje ten problem – pozwala 

zarejestrować wyraźne i ostre obrazy 

w całym polu widzenia kamery – wystarczy 

wycelować i nacisnąć spust migawki, a kamera automatycznie 

wykona wiele ujęć o różnej ostrości, z bliska i z daleka, i połączy 

je w jedno. Nowa kamera oferuje także funkcję SuperResolution 

(4x więcej pikseli) oraz bezprzewodowe synchronizowanie obrazów 

z kamery z chmurą, do których można dołączyć pomiary lub 

przebiegi pracy. 

Najważniejsze cechy kamery Ti450 FC to: 

• rejestracja wyraźnych i ostrych obrazów na całej powierzchni 

pola widzenia, dzięki technologii regulacji ostrości 

MultiSharp. Wystarczy wycelować i nacisnąć spust migawki 

– kamera automatycznie wykonuje wiele ujęć o różnej 

ostrości (z bliska i z daleka) i łączy je w jedno; 

• funkcja autofokusu LaserSharp ® korzysta z wbudowanego 

dalmierza laserowego do precyzyjnego określania odległości 

od wskazanego celu, ta wartość jest następnie wyświetlana na 

przyrządzie; 

• zwiększona rozdzielczość dzięki funkcji SuperResolution, 

w ramach której wykonane zostaje kilka obrazów, które są 

następnie łączone, tak aby stworzyć obraz o rozdzielczości 

640 x 480; 

• możliwość bezprzewodowej synchronizacji obrazów bezpośrednio 

z kamery z systemem Fluke Connect ® i przypisywania 

ich do rejestru zasobów lub konkretnego zlecenia prac; 

• technologia IR-Fusion® umożliwia uzyskanie kontekstu poprzez 

wyświetlanie szczegółów w świetle widzialnym i pomiarów 

w podczerwieni, dzięki dokładnemu połączeniu obrazów 

lub funkcji obrazu w obrazie. 

Urządzenie pozwala na nagrywanie wideo, transmisje wideo oraz 

zdalne sterowanie. 

Kamera termowizyjna Ti450 FC jest kompatybilna z aplikacją 

Fluke Connect. Jest to jedyny bezprzewodowy system pomiarowy, 

który pozwala na kontakt z zespołem bez opuszczania miejsca pracy. 

www.fluke.pl 

REKLAMA 

Obudowy podtynkowe 4XP160 

Obudowy natynkowe 4XN160 

Obudowy hermetyczne GT 

infolinia: 801 501 571 


51

OŚWIETLENIE 


Nowoczesne 

oświetlenie biurowe 

Projekt oświetlenia biurowego powstaje na styku potrzeb użytkownika oraz wymagań 

określanych przez przepisy. Producenci nie mają problemu z realizacją ani jednych, ani 

drugich, proponują zatem coraz doskonalsze rozwiązania z dziedziny automatyzacji 

i inteligentnego zarządzania oświetleniem. 

Fot.: Philips Lighting Poland 

Fot. 1. 

Triumfy święci oświetlenie dynamiczne odtwarzające parametry światła naturalnego oraz stymulujące samopoczucie pracowników 

Parametry oświetleniowe wymagane 

w przypadku stanowisk, na których 

realizowane są takie zadania, 

jak pisanie ręczne, rysowanie, praca 

przy komputerze czy czytanie, są 

niezmienne w ciągu roku. Wynika 

to z regulacji PN-EN 12464-1:2012. 

Niezależnie od pory roku pracodawca 

jest zobowiązany do wyposażenia 

miejsca pracy w takie oprawy 

oświetleniowe, które wytwarzać będą natężenie 

na poziomie 500 lx na miejscu pracy, 

współczynniku odzwierciedlenia barw Ra 

na poziomie co najmniej 80 oraz wskaźniku 

olśnieni UGR równym lub niższym niż 19. 

Po pierwsze: 

imitacja światła naturalnego 

Skoro wymagania dotyczące parametrów 

oświetlenia nie zmieniają się w zależności 

do pory roku, dostosowanie systemu 

oświetleniowego do warunków zewnętrznych 

oraz parametrów światła naturalnego 

jest zasadne zarówno z uwagi na zdrowie 

i samopoczucie pracowników, jak 

i koszty eksploatacyjne. Przepisy unijne 

jednoznacznie określają, że oświetlenie 

stanowisk pracy może być realizowane 

zarówno przez system sztuczny, światło 

naturalne, jak i kombinację obydwu, 


OŚWIETLENIE 


Fot.: Trilux 

Fot.: Trilux 

Fot.: Trilux 

Fot. 2. 

Producenci do przeprowadzenia 

modernizacji oświetlenia proponują 

ultrapłaskie rozwiązania 

Fot. 3. 

W oświetleniu biurowym zależy nam 

na uzyskaniu najwyższego komfortu 

widzenia oraz niemal bezcieniowego, 

jednorodnego światła 

Fot. 4. 

Nowoczesne projekty systemów 

oświetleniowych mają pozytywnie 

wpływać na pracowników 

pod warunkiem, że spełnione zostaną 

opisane wymagania. Wykorzystywanym 

od dość niedawna rozwiązaniem jest tzw. 

oświetlenie dynamiczne (lub inaczej biologicznie 

efektywne). W tym przypadku 

źródła światła nie pracują w jednym 

nadanym, sztywnym trybie, a naśladują 

rytm dobowy, optymalny dla ludzkiego 

organizmu. Producenci opierają się przy 

tym na odkryciu trzeciego fotoreceptora 

w ludzkim oku, do którego doszło 

na początku XXI wieku. Badania wykazały, 

że reaguje on na niebieską część 

promieniowania świetlnego, która to 

steruje procesami biologicznymi w ciele 

człowieka. Tym samym odpowiednie sterowanie 

oświetleniem pozwala na imitację 

światła dziennego oraz wpływa m.in. 

wydzielanie kortyzolu oraz melatoniny. 

System opiera swoje działanie na zasadzie 

automatycznej zmiany temperatury 

barwowej i intensywności światła np. 

poprzez zmieszanie strumieni światła 

– ciepłego i zimnego – z dwóch różnych 

lamp. Zwiększenie zawartości niebieskiej 

wiązki sprawia, że lampy w coraz 

doskonalszy sposób „udają” światło 

dzienne. Tego rodzaju oprawy często są 

wyposażone w diody imitujące światło 

o temperaturze barwowej 3000–6500 K. 

Po drugie: strefowość i możliwość 

realizowania różnych funkcji 

Kluczowe jest takie zaprojektowanie 

oświetlenia biurowego oraz sięgnięcie 

po takie rozwiązania, dzięki którym 

możliwe będzie osiągnięcie warunków 

maksymalnie zbliżonych do zapewnianych 

przez światło naturalne, dzienne 

– to oczywiste. Kolejną istotną kwestią 

jest dostosowanie oświetlenia biurowego 

do kolejnych, nowych funkcji, które 

ma spełniać wnętrze obiektu. Nowoczesne 

biura mają często formę otwartą 

(open space). Jedna, wspólna przestrzeń 

ma umożliwiać realizację wielu odmiennych 

zadań – obok standardowych 

stanowisk pracy tworzone są miejsca 

przeznaczone do spotkań z kontrahentami 

i wydziela się sale konferencyjne. 

Konieczne stało się wdrażanie kilku różnych 

rozwiązań oświetleniowych, które 

muszą ze sobą współpracować oraz komunikować 

się pomiędzy sobą. 

W zależności od potrzeb zastosowanie 

znajdują zintegrowane układy skomunikowane 

np. z systemem zarządzania 

obiektem lub autonomiczne rozwiązania 

odpowiedzialne za realizację danej funkcji 

w danym miejscu. 

EKSPERT Fachowego 

Elektryka 

Źródła światła LED w tradycyjnych oprawach 

świetlówkowych? 

Adam Ciesielski, 

technolog oświetlenia, 

GTV 

Szybki rozwój technologii oświetleniowej 

pozwala na przeprojektowanie 

schematów oświetleniowych 

biur i przestrzeni użyteczności 

publicznej na nowoczesne, wysokowydajne 

i oszczędne instalacje 

wykorzystujące źródła światła 

LED. Problemem nurtującym 

każdego inwestora jest zwykle dobór 

odpowiedniego rozwiązania, 

a tu możemy wybierać spośród 

dwóch opcji. 

Inwestor może zadecydować 

o użyciu tradycyjnych opraw świetlówkowych 

przystosowanych do 

źródeł LED, które są najtańszym 

sposobem przechodzenia na nowoczesną 

technologię oświetleniową. Jednak, jak to bywa 

w przypadku rozwiązań najprostszych i oszczędnych, nie jest 

to wyjście idealne. Dlaczego? Tradycyjne oprawy oświetleniowe 

były projektowane z myślą o źródłach charakteryzujących 

się określonym rozsyłem światła, często niekompatybilnym 

ze źródłami światła LED. Takie działanie może więc znacząco 

wpłynąć na krzywą światłości oprawy, a co za tym idzie skutkować 

koniecznością ponownego badania krzywej w celu korekty 

niezbędnych obliczeń. Dlatego też najlepszym rozwiązaniem 

zarówno pod względem niezawodności, jak i wydajności jest 

stosowanie opraw specjalnie zaprojektowanych do LED-owych 

źródeł światła, w których układy optyczne, zasilające, termiczne 

i mechaniczne są przystosowane do właściwości i potrzeb 

diod elektroluminescencyjnych. To rozwiązanie pozwoli w pełni 

korzystać z zalet technologii LED, takich jak stosunkowo niewielkie 

rozmiary, wysoka skuteczność świetlna oraz wysoka 

trwałość. 

Fachowy Elektryk 6• 2015 

53

OŚWIETLENIE 


Fot.: Lug 

Fot.: GTV 

Fot. 5. 

Regulacja temperatury barwowej pozwala na dostosowanie 

oświetlenia do sytuacji, nastroju, potrzeb czy aktualnie 

wykonywanej czynności 

Fot. 6. 

Skomunikowanie wszystkich opraw oraz sterowanie ich pracą 

przez system BMS to optymalny sposób na uzyskanie doskonałych 

warunków oświetleniowych w obiekcie biurowym 

Ochrona przed olśnieniem 

Charakter pracy w biurze, czyli w większości 

przypadków wykonywanej za pomocą 

komputera, stawia systemowi oświetleniowemu 

wysokie wymagania. Priorytetem 

jest tu wyeliminowanie zjawiska 

olśnienia, do którego dochodzi w momencie, 

gdy do oka człowieka dociera (często 

niespodziewanie) intensywny, powodujący 

dyskomfort widzenia strumień światła 

– pochodzący bezpośrednio ze źródła 

światła lub od powierzchni odbijającej 

światło (jak chociażby ekran monitora). 

Olśnienie wynika z zastosowania złego 

rodzaju opraw lub nieprawidłowego ich 

ustawienia i powoduje obniżenie zdolności 

rozpoznawania szczegółów, zmęczenie 

wzroku, a ostatecznie również ogólne pogorszenie 

samopoczucia. 

Wykorzystanie mogą tu znaleźć oprawy 

wykorzystujące technologię mikroodbłyśników 

(MRX), czyli takie, które 

dzięki specjalnej konstrukcji układu optycznego 

nie powodują olśnienia nawet 

przy wysokim strumieniu świetlnym. 

Oprawy oświetleniowe powinny chronić 

użytkowników przed widzeniem źródła 

światła lub jego jaskrawych odbić. Odpowiednie 

będą oprawy świetlówkowe 

wyposażone w rastry z odbłyśnikiem lub 

nowoczesne oprawy do źródeł LED. Profile 

powierzchni rastrów oferowanych 

aktualnie przed producentów mogą mieć 

formę paraboli, elipsy, okręgu, kombinacji 

prostej lub kombinacji kilku krzywizn 

– poszczególne wykończenia pozwalają 

na osiągnięcie kontroli nad sposobem 

rozsyłu promieniowania. 

Przede wszystkim czujniki 

Niezależnie od obranego scenariusza 

działanie systemu oświetleniowego w nowoczesnym 

biurze powinno uwzględniać 

zastosowanie szeregu czujników. Podstawą 

są tu czujniki mierzące natężenie 

światła naturalnego w pomieszczeniu 

i dostosowujące do niego parametry 

oświetlenia sztucznego. Ponadto czujni- 



Współczynnik oddawania barw: jeden z najważniejszych 

parametrów oświetlenia biurowego 

Maciej Gronert, 

projektant oświetlenia 

TRILUX Polska 

Według normy PN-EN 12464- 

1:2012 parametry oświetleniowe 

wymagane dla stanowisk, na których 

wykonuje się zadania biurowe, 

takie jak: pisanie ręczne, 

czytanie czy obsługa klawiatury, 

obejmują: natężenie światła na 

poziomie 500 lx, ujednolicony 

wskaźnik olśnień UGR nie przekraczający 

19 oraz współczynnik 

odzwierciedlenia barw (oznaczany 

jako Ra bądź CRI) wynoszący 

co najmniej 80. 

Współczynnik odzwierciedlenia 

barw to ilościowa miara mówiąca 

o tym, jak wiernie oddana jest 

kolorystyka obiektów oświetlonych 

przez dane źródło światła 

w porównaniu ze światłem naturalnym. Im mniejsza jest ta 

różnica, tym wyższy współczynnik odzwierciedlenia barw. 

Niska wartość parametru powoduje, że obiekty mają nienaturalne, 

„przygaszone” barwy. Długotrwałe przebywanie 

w przestrzeniach oświetlonych lampami o niskim CRI pogarsza 

samopoczucie i skutkuje spadkiem efektywności 

pracy. W związku z tym w pomieszczeniach, w których ludzie 

przebywają przez dłuższy czas, należy stosować oświetlenie 

o wskaźniku oddawania barw wynoszącym co najmniej 80. 

Różne typy źródeł światła są dość silnie zróżnicowane pod 

względem tego parametru. Lampy żarowe osiągają Ra 95-100, 

lampy fluorescencyjne od około 50 do 99, natomiast LED-y 

– 60-95. Dlatego, decydując się na energooszczędne rozwiązania, 

należy upewnić się co do ich współczynnika oddawania 

barw. Pominięcie tej kwestii może skutkować niewypełnieniem 

wymagań normatywnych oraz nierealizowaniem 

pełnego potencjału pracowników. 


OŚWIETLENIE 


Fot. 7. 

Parametry strumienia światła powinny różnić się w zależności o rodzaju wykonywanej 

pracy czy charakteru pomieszczenia 

Fot.: GTV 

ki powinny dokonywać pomiaru światła 

odbitego od płaszczyzn roboczych, dzięki 

czemu do systemu zostaną przekazane informacje 

jedynie o czynnikach mających 

realny wpływ na warunki oświetleniowe 

w pomieszczeniu. 

Oczywiście, w kompletnym układzie nie może 

zabraknąć czujek obecności. Co istotne, cechujące 

się wysoką czułością urządzienia tego 

rodzaju mogą wykrywać ruch odbywający się 

na kilkucentymetrowym wycinkowym polu. 

Dzięki temu lampa nie ma prawa wyłączyć 

się, jeśli w pomieszczeniu przebywa człowiek 

piszący na klawiaturze – wystarczy ruch ręką, 

aby „poinformować” układ o czyjejś obecności. 

Poza godzinami pracy opóźnienie wyłączenia 

może być krótsze, niż w ciągu dnia, np. tylko 

kilka sekund, po biurze bowiem przemieszcza 

się tylko ekipa sprzątająca. Co interesujące, 

czujka obecności może współpracować jednocześnie 

z systemem zarządzania oświetleniem, 

jak i instalacją klimatyzacyjną czy grzewczą. 

Niezależnie od tego, czy współpracują one 

z układem zarządzania budynku, czy nie, 

umożliwiają uzyskanie oszczędności rzędu 

35% w porównaniu do przełączników ręcznych. 

Iwona Bortniczuk 



Rewolucja: oświetlenie dynamiczne 

Bogdan Ślęk, 

Government Affairs 

Lead, Philips Lighting 

Poland Sp. z o.o. 

Prace nad wdrożeniem idei „dynamicznego 

oświetlenia” rozpoczęto 

w firmie Philips na początku 

2003 roku, zaraz po odkryciu 

przez naukowców nowego typu 

fotoreceptorów powodujących 

efekt biologiczny tj. produkcję 

hormonów. Stwierdzono, że skoro 

reakcje biologiczne człowieka są 

tak mocno uzależnione od światła, 

należy opracować rozwiązanie, 

które pozwoli uzyskać w pomieszczeniach 

zamkniętych zmienność 

oświetlenia podobną do tej znanej 

z natury. 

Normalne oświetlenie ma wpływ na 

to, jak postrzegamy nasze otoczenie. 

Dynamiczne oświetlenie marki 

Philips idzie o krok dalej, wpływając 

na to, jak myślimy i co czujemy. 

Technologia LED umożliwia personifikację oświetlenia – 

pozwala ludziom wpływać na miejsca, w których przebywają 

dzięki pełnej kontroli zainstalowanych tam urządzeń. 

W praktyce oznacza to, że w domu np. przy użyciu źródeł 

światła HUE ustawiamy oświetlenie zgodnie z naszym rytmem 

biologicznym, łatwiej się relaksujemy czy koncentrujemy 

nad wykonywanym zadaniem. Natomiast w biurze 

oznacza, że oświetlenie będzie automatycznie zapewniane 

tylko w pomieszczeniach, a nawet wydzielonych strefach 

pomieszczeń, w których przebywają pracownicy. Co 

więcej, poziom oświetlenia sztucznego będzie dobierany 

z uwzględnieniem ilości światła naturalnego docierającego 

aktualnie do wnętrza. 

W praktyce dynamiczne oświetlenie realizuje się poprzez 

kreowanie dynamicznego otoczenia (dynamic ambiance) 

oraz możliwość personalizacji oświetlenia (personal light). 

Przykładem takiej realizacji jest biurowiec The Edge w Amsterdamie, 

gdzie na 15 piętrach budynku zainstalowanych 

jest 6,5 tysiąca opraw oświetleniowych pozwalających na 

optymalizację warunków oświetleniowych i zużycia energii 

poprzez współpracę z dedykowanym oprogramowaniem Envision 

i wykorzystaniu gromadzonych przez niego danych. 

W ramach infrastruktury sytemu działa 750 przełączników 

typu PoE (Power over Ethernet) umożliwiających przesyłanie 

nie tylko energii elektrycznej, ale również danych 

z sensorów, w które wyposażonych jest ponad 3000 opraw 

oświetleniowych. Dodatkowo każdy z pracowników może za 

pomocą specjalnej aplikacji na telefon komórkowy dodatkowo 

dostosować warunki oświetleniowe do własnych preferencji. 

Funkcjonujący biurowiec jest dowodem, że innowacje 

usprawniające prace i zwiększające komfort pracowników 

można skutecznie łączyć z wydajnością energetyczną. 

Fachowy Elektryk 2• 2016 

55

ZABEZPIECZENIA 

Budynków 

Domofony i wideofony 

Usłyszeć i zobaczyć, kto to 

Domofony i wideofony są nieodzownym elementem wyposażenia budownictwa jednoi 

wielorodzinnego. W nowoczesnych urządzeniach tego typu uwzględnia się wiele 

przydatnych rozwiązań. 

Fot. 1. 

Wpuszczą, czy nie wpuszczą? 

Oferta rynkowa w zakresie 

domofonów jest bogata, stąd też nabyć 

można urządzenia ściśle dostosowane 

do potrzeb użytkowników, 

zarówno pod względem funkcjonalności 

jak i stylistyki. Warto zwrócić 

uwagę na ergonomiczność i przyjazność 

klawiatury dla użytkownika. 

Estetyczne, ale nieczytelne po zmroku 

– mimo podświetlania maleńkich 

klawiszy – urządzenie może być 

zmorą dla ludzi o gorszym wzroku, 

zwłaszcza starszych wiekiem. 

Domofony – jak z rogu obfitości 

Podstawę w ofercie rynkowej domofonów 

stanowią systemy analogowe, 

gdzie każdy unifon jest połączony 

z bramofonem za pomocą oddzielnego 

kabla. Urządzenia analogowe 

sprawdzą się w domach jednorodzinnych 

z jednym bramofonem oraz jednym 

lub dwoma unifonami. 

Bardziej zaawansowanymi urządzeniami 

są systemy, w których wykorzystywana 

jest technologia cyfrowa. Rozwiązania tego 

typu szczególnie nadają się do budynków 

wielorodzinnych. W typowym systemie 

Fot.: ORNO 

Fot.: Archiwum redakcji 

wykorzystuje się centralkę cyfrową z dekoderami. 

W centrali przewidziano numeryczną 

klawiaturę, na której wprowadza się 

odpowiedni numer lokalu lub kod dostępu 

dla odblokowania drzwi lub furtki. Można 

wprowadzić czas otwarcia zamka – elektrozaczepu 

– oraz długość czasu trwania 

dzwonka i rozmowy. Liczba przewodów 

w instalacji zależy od tego, ilu użytkowników 

będzie korzystało z systemu. Dodatkowo 

unifon może być połączony z systemem 

ochrony budynku. 

Na rynku dostępne są też domofony analogowo-cyfrowe. 

Urządzenia tego typu 

stanowią kombinację obu rozwiązań, gdzie 

analogowe unifony łączy się z cyfrowym 

bramofonem. Drzwi są otwierane kodem 

lub kartą kodową. 

Zobaczyć lepiej, niż tylko usłyszeć 

Wideofony można traktować jako bardziej 

rozbudowane domofony. W nowoczesnych 

urządzeniach tego typu uwzględniono kolorowe 

kamery i ekrany dotykowe. Kamera 

jest uruchamiana wraz z naciśnięciem 

przycisku w bramofonie. Przydatne rozwiązanie 

stanowi możliwość jej załączenia 

za pomocą panelu wewnętrznego. Jeżeli 

w budynku nie ma nikogo z użytkowni- 

Fot. 2. 

Schemat bardzo prostej instalacji domofonowej 



Budynków 

Fot. 3. 


Panel zewnętrzny do budynku 

z rozdzielonymi wejściami na klatki 

schodowe 

ków, to po naciśnięciu przycisku w furtce 

kamera jest uruchamiana i rozpoczyna się 

rejestracja obrazu. Obraz zapisywany jest 

w pamięci, łącznie z datą i godziną wizyty. 

Zebrane obrazy można więc w dowolnej 

chwili odtworzyć i mieć wgląd, kto starał 

się o kontakt. Rozwiązanie to szczególnie 

sprawdza się, gdy domownicy często 

przebywają poza domem. Nowoczesne wideofony 

pozwalają również na monitoring 

otoczenia. Tym sposobem po naciśnięciu 

odpowiedniego przycisku na unifonie kamera 

będzie rejestrowała obraz automatycznie, 

zapisując go w określonych odstępach 

czasowych. Dzięki zewnętrznej 

karcie pamięci dane można przenieść 

do komputera PC. W wielu modelach przewidziano 

system głośnomówiący, rozmowy 

wewnętrzne oraz regulację głośności 

i jasności obrazu. Wybrać można pomiędzy 

modelem montowanym natynkowo lub 

podtynkowo. Niektórzy producenci oferują 

możliwość dopasowania koloru obudowy 

unifonu do stylistyki pomieszczenia. 

Fot. 4. 


Unifon w mieszkaniu współpracujący 

z panelem z fot. 3 

Unifony 

Podstawowy podział dzieli unifony na urządzenia 

z słuchawką i głośnomówiące. Dzięki 

unifonowi z słuchawką rozmowa jest 

prowadzona dyskretnie. Dużym uznaniem 

cieszą się unifony głośnomówiące z wbudowanymi 

przyciskami wywoławczymi, 

mikrofonem i głośnikiem. Wiele urządzeń 

wyposaża się w dodatkowe przyciski, które 

mogą być użyte np. do załączania oświetlenia 

czy uruchamiania mechanizmu otwierania 

drzwi. 

Nowoczesne unifony są w stanie współpracować 

z dodatkowymi sygnalizatorami 

optycznymi i akustycznymi, dzięki którym 

sygnał dzwonka jest przekazywany 

do dalszych miejsc budynku lub posesji. 

Można zróżnicować dźwięki dzwonka, co 

pozwoli na identyfikowanie źródła wywołania. 

Do wyboru są obudowy natynkowe 

i podtynkowe. 

Niektóre modele domofonów umożliwiają 

prowadzenie rozmowy pomiędzy 

panelem rozmownym a telefonem komórkowym. 

Używając klawiatury telefonu 

komórkowego, można również otworzyć 

furtkę. 

Wideounifony 

W zaawansowanych modelach wideounifonów 

stosuje się pojemnościowe przyciski 

dotykowe, a więc obsługa odbywa 

się poprzez dotknięcie odpowiedniej ikony 

na ekranie, pozwalając na przyjmowanie 

rozmów, dezaktywację dzwonka 

oraz otwieranie furtki (drzwi) czy bramy. 

W niektórych rozwiązaniach przewidziano 

funkcję samoczynnego otwierania 

drzwi, która sprawdzi się np. w przychodniach 

lekarskich. Ważny jest przy tym 

wyższy poziom czułości wideounifonu, 

a więc osoba dzwoniąca nie musi znajdować 

się bardzo blisko mikrofonu. 

Odpowiednie urządzenie można wybrać 

pod kątem obsługi urządzeń inteligentnego 

budynku wymieniających dane w magistrali 

KNX/EIB. Jako wyposażenie dodatkowe 

można uwzględnić czytnik linii 

papilarnych, czy czytnik kart zbliżeniowych. 

Przydatne rozwiązanie stanowi 

możliwość połączenia równoległego 

kilku terminali wideo. Funkcje sterujące 

pozwolą na zaprogramowanie sekwencji, 

w której np. otwarcie drzwi spowoduje 

załączenie światła lub ogrzewania. 

Wyświetlacz można dostosować do indywidualnych 

preferencji użytkownika. 

Fot.: GIRA 

Fot.: GIRA 

Fot.: GIRA 

Fot. 5. 

Panel domofonowy w stylistyce elektroinstalacyjnego 

osprzętu ramkowego 

Fot. 6. Terminal wideo Fot. 7. Funkcjonalny i elegancki wideounifon 


57


Budynków 

Fot.: JUNG 

Fot. 8. 

Rozwiązania firmy Jung 

Panele wewnętrzne mogą komunikować się 

ze sobą. Oprócz tego przewiduje się funkcję 

kalendarza, dyktafonu, ramki elektronicznej 

oraz odtwarzacza multimedialnego. Obraz 

może być wywołany na żądanie użytkownika. 

Reguluje się rozdzielczość obrazu, 

poziom głośności rozmowy i dzwonka oraz 

nasycenie barw i jasności. 

Dzięki specjalnym urządzeniom jest możliwe 

wykorzystanie telewizora do realizowania 

funkcji wideo. Wraz z próbą nawiązania 

połączenia w telewizorze załącza się funkcja 

„obraz w obrazie” i zostanie wyświetlony 

obraz z kamery. 

Urządzenia dodatkowe 

Warto zwrócić uwagę na specjalne rozdzielacze 

wideo będące aktywnymi komponentami 

dopasowania mocy i wzmocnienia sygnału 

wideo w domofonie. Tym sposobem 

zyskuje się możliwość rozdzielenia sygnału 

wideo bramofonów i bramek domofonowych 

IP na unifony. 

Niejednokrotnie zastosowanie znajdują 

wzmacnianie pozwalające na podwojenie 

długości przewodu i liczby użytkowników 

instalacji domofonowej. Urządzenia tego 

typu są nieodzownym elementem instalacji, 

w których wymagane jest zastosowanie 

długich przewodów. Wzmacniacz może pracować 

w trybie regeneracyjnym, co pozwala 

na zwiększenie długości przewodu. Z kolei 

w trybie podziału jest możliwe prowadzenie 

kilku rozmów za pomocą jednego systemu. 

Specjalne wzmacniacze oferuje się pod kątem 

zwiększenia mocy sygnału wideo. Tym 

sposobem sygnał wideo osiąga poziom, 

który jest wymagany na wejściu określonej 

magistrali. Kluczową rolę odgrywa przy 

tym kompensowanie tłumienia i rezystancji 

przewodów. Interesujące rozwiązanie 

stanowią multipleksery, które łączą sygnały 

wideo, bramek domofonowych do kamery 

oraz bramek domofonowych IP. Multiplekser 

wizyjny przetwarza sygnały z kilku kamer. 

Na rynku oferowane są bramki domofonowe 

do kamery. Tym sposobem za pomocą przewodu 

dwużyłowego jest możliwe włączenie 

kamery analogowej do systemu domofonowego. 

Kilka bramek może być połączonych 

w gwiazdę lub szeregowo. 

W przypadku gdy nie ma możliwości poprowadzenia 

instalacji elektrycznej, można 

skorzystać z urządzeń technologii bezprzewodowej. 

Jak wybrać? 

Nie ma wątpliwości, co do tego, że zarówno 

domofon jak i wideofon powinien być 

ściśle dobrany do potrzeb użytkowników 

urządzenia. Jednak warto zadbać o model, 

który w razie potrzeby można rozbudować. 

Już na etapie wyboru systemu trzeba 

zwrócić uwagę na sposób podłączenia 

elektrycznego. Odpowiednie elementy instalacyjne 

warto już przewidzieć podczas 

budowy domu lub w czasie generalnego 

remontu. Wybór wideofonu powinien 

uwzględniać sposób zasilania. Stąd też, 

jeżeli przewody przeznaczone do połączenia 

monitora i kamery doprowadzone 

są do rozdzielnicy elektrycznej, warto nabyć 

wideofon z zewnętrznym zasilaczem, 

który można zamontować na szynie DIN. 

Jeżeli do monitora doprowadzone jest napięcie 

230 V, to warto skorzystać z monitora 

z wbudowanym zasilaczem. 

Wybierając domofon, trzeba zorientować 

się, czy zastosowano podzespoły elektroniczne 

odpowiednio wysokiej jakości. 

Co prawda budowa typowego domofonu 

nie jest skomplikowana, bowiem zawiera 

wzmacniacz akustyczny z tranzystorem 

i układem scalonym z dołączonymi do wejścia 

i wyjścia głośnikami dynamicznymi, 

to jednak od klasy zastosowanych podzespołów 

zależy trwałość i jakość dźwięku. 

Instalując domofon, należy zadbać o to, aby 

miejsce montażu nie było narażone na bez- 

Fot.: JUNG 

Fot. 9. 

Modułowy wideounifon w potrójnej 

ramce osprzętowej 



Budynków 

Fot.: JUNG 

REKLAMA 

 

 

 

 

 

Fot. 10. 

Dotykowy wideounifon skonfigurowany do biura podzielonego 

na strefy dostępu 

pośrednie działanie opadów atmosferycznych i promieni słonecznych, 

a przed wyborem wideofonu sprawdzić, w jakich 

warunkach środowiskowych i oświetleniowych urządzenie 

może pracować, a w jakich będzie pracowało. 

Do furtki można wybrać duży lub mały panel. W małych panelach 

najczęściej uwzględnia się kamery ukryte. Stąd też 

w urządzeniach tego typu jakość obrazu może być nieco gorsza. 

Oprócz tego kamery ukryte nie mają możliwości regulowania 

kąta widzenia. 

Przy wyborze wideofonu trzeba dobrać odpowiednie pole obserwacji. 

Jeśli chce się zapewnić odpowiednią widoczność, 

konieczne może okazać się zamontowanie dodatkowej kamery. 

Standardowa kamera cechuje się kątem widzenia wynoszącym 

około 80°. 

Nie bez znaczenia pozostają warunki oświetleniowe. Jeżeli 

kamera będzie zainstalowana w miejscu o ograniczonym 

oświetleniu, należy zamontować panel zewnętrzny nieco 

wyżej i skierować kamerę w dół. Problem z oświetleniem 

może rozwiązać także zamontowanie dodatkowej kamery 

lub oświetlenia zapalającego się wraz z chwilą naciśnięcia 

dzwonka. 

Damian Żabicki 

Wykorzystano materiały firm: 

Orno, Jung, Gira, Zamel-Cet, Miwi Urmet 

Siedle Basic 

 

 

 

 

 


59

PRODUKTY 


Nowości w ofercie automatyki 

budynkowej EXTA firmy ZAMEL 

System automatyki budynkowej EXTA to kompleksowe rozwiązanie stworzone przez 

konstruktorów firmy ZAMEL pozwalające na sterowanie oświetleniem, ogrzewaniem, 

wentylacją oraz wszystkimi elementami instalacji budynkowej. 

EXTA doskonale sprawdza się zarówno 

w budownictwie jednorodzinnym, jak 

i wielorodzinnym, ponadto stosowana jest 

z powodzeniem w inwestycjach użyteczności 

publicznej, hotelach, szpitalach oraz obiektach 

przemysłowych. EXTA odznacza się 

prostotą instalacji, dużą intuicyjność rozwiązań 

oraz łatwością obsługi. Propozycja firmy 

ZAMEL w zakresie automatyki budynkowej 

poszerzona została o ponad 20 urządzeń. 

Sterowniki rolet 

Nowe konstrukcje sterowników rolet dostosowane 

są do sterowania napędami zasilanymi 

napięciem 230 V lub niskim napięciem 

12-24 V. Urządzenia występują w obudowach 

przystosowanych do montażu w puszce 

elektroinstalacyjnej lub na szynie TH35. 

Sterowniki mają wejścia do sterowania lokalnego 

oraz centralnego. Sterowanie lokalne 

może być prowadzone za pomocą przycisku 

pojedynczego lub podwójnego. Urządzenia 

są przystosowane do współpracy z systemami 

alarmowymi – po podaniu na stałe sygnału 

na zaciski centralne sterujące zamykaniem 

rolet (poprzez centralę alarmową) sterowniki 

zamykają rolety i blokują możliwość ich otworzenia 

do czasu, gdy centrala alarmowa 

nie zdejmie sygnału z zacisków sterujących. 

Fot. 1. Sterownik rolet SRP-04 Fot. 2. Przekaźnik bistabilny dopuszkowy 

typu PBP-04 

Sterowniki umożliwiają sterowanie grupowe 

przy zastosowaniu separatorów wejść typu 

SEM-01 (rys. 1). 

Przekaźniki bistabilne 

Oferta przekaźników bistabilnych poszerzyła 

się o 3 nowe konstrukcje: przekaźnik bistabilny 

dopuszkowy typu PBP-04 (rys. 2), przekaźnik 

bistabilny 2-polowy typu PBM-07 (rys. 4) 

oraz przekaźnik bistabilny sekwencyjny typu 

PBM-06 (rys. 3). Przekaźnik bistabilny dopuszkowy 

pozwala na sterowanie za pomocą 

przycisków (również podświetlanych diodą 

LED) obwodem wyjściowym o maksymalnym 

obciążeniu 10 A. Urządzenie umożliwia 

sterowanie obwodami świetlnymi tradycyjnymi, 

halogenowymi oraz LED. Kompaktowa 

obudowa zapewnia łatwą i szybką instalację 

w puszce elektroinstalacyjnej 60 mm. 

Przekaźnik bistabilny 2-polowy ma dwa 

skonfigurowane równolegle wyjścia przekaźnikowe. 

Montowany jest na szynie 

TH35. Urządzenie po podaniu impulsu sterującego 

zmienia stan obydwu wyjść typu 

NO/NC na przeciwny. Umożliwia to m.in. 

łączne odłączenie zasilania od dwóch różnych 

obwodów lub całkowicie bezpieczne 

odłączenie źródła światła z instalacji (jednoczesne 

odłączenie przewodu fazowego oraz 

neutralnego w tym samym czasie). 

Przekaźnik bistabilny sekwencyjny typu PBM-06 

pozwala na sterowanie niezależne dwoma ob- 

Fot. 3. 

Przekaźnik 

bistabilny 

sekwencyjny 

typu PBM-06 

Fot. 4. 

Przekaźnik 

bistabilny 

2-polowy typu 

PBM-07 Fot. 5. Tryby pracy przekaźnika bistabilnego sekwencyjnego typu PBM-06 


PRODUKTY 


PROMOCJA 

Fot. 6. 

Programator astronomiczny 

2-kanałowy 

ZCM-32 

Fot. 7. 

Programator astronomiczny 

ZCM-32P/U umożliwiający przenoszenie 

ustawień za pomocą 

zewnętrznej kości pamięci 

Fot. 8. 

Automatyczny przełącznik 

faz APM-20 

Fot. 9. 

Przekaźnik czasowy 

do rozruchu silników 

typu gwiazda-trójkąt 

PCM-08 

wodami świetlnymi wg ściśle ustalonego algorytmu 

przełączeń. Za pomocą potencjometru obrotowego 

wybierany jest tryb pracy urządzenia. 

Dostępne tryby pracy prezentuje rysunek 5. 

Programatory astronomiczne 

2-kanałowe 

Programatory astronomiczne, np. ZCM-32 

(rys. 6) służą do sterowania oświetleniem w zależności 

od godzin wschodu i zachodu słońca. 

Urządzenie ma dwa wyjścia przekaźnikowe. 

Każde z nich może pracować z inną korekcją 

czasową dotyczącą godziny uruchomienia oraz 

wyłączenia oświetlenia, a także umożliwia 

ustawienie osobnej przerwy nocnej. Dodatkowo 

programator astronomiczny ZCM-32P/U 

(rys. 7) pozwala na zasilenie napięciem w zakresie 

24-230 V AC. Urządzenie ma także 

możliwość przenoszenia ustawień za pomocą 

zewnętrznej kości pamięci na inne programatory. 

Takie rozwiązanie ułatwia proces programowania 

i konfiguracji urządzenia. 

Fot. 10. Przekaźnik zalania 

PZM-20 

Fot. 11. Ściemniacz oświetlenia 

DIM-30 

Automatyczny przełącznik faz APM-20 

Automatyczny przełącznik faz typu APM- 

20 (rys. 8) to uproszczona wersja automatycznego 

przełącznika faz typu APM-10. 

Urządzenie ma fabrycznie skonfigurowane 

optymalne ustawienia i reaguje w przypadku 

spadku napięcia lub zaniku napięcia 

na danej fazie, zapewniając stałe zasilanie 

obwodów jednofazowych. 

Przekaźnik czasowy do rozruchu 

silników typu gwiazda-trójkąt PCM-08 

Przekaźnik czasowy PCM-08 (rys. 9) 

w postaci przełącznika gwiazda/trójkąt służy 

do sterowania procesem rozruchu silnika, 

przełączając po odliczeniu nastawionych 

czasów uzwojenia silnika z konfiguracji 

gwiazdy w trójkąt. Urządzenie ma kompaktową, 

1-modułową obudowę. Panel przedni 

ma potencjometry służące do nastawy czasu 

pracy w układzie gwiazdy i czasu przełączania 

przekaźnika w układ trójkąta. Diody LED 

informują o stanie urządzenia. 

Przekaźnik zalania z kontrolą 

trzech poziomów cieczy 

Przekaźnik zalania z kontrolą trzech poziomów 

cieczy PZM-20 (rys. 10) pozwala 

na automatyczne regulowanie pracy 

pomp i utrzymywanie cieczy na zadanym 

poziomie. Dzięki zastosowaniu czujników 

2-przewodowych poszczególne sondy 

można łączyć ze sobą i dopasowywać się 

do różnych kształtów zbiorników. Potencjometr 

obrotowy pozwala na dopasowanie 

się do różnej przewodności cieczy występującej 

w zbiorniku. Definiuje on czułość 

urządzenia. 

Ściemniacz oświetlenia – uniwersalny 

Urządzenie DIM-30 (rys. 11) pozwala 

na ściemnianie oświetlenia tradycyjnego, 

halogenowego oraz LED ściemnialnego, 

zasilanego za pomocą napięcia 230 V AC. 

Urządzenie ma dwa wejścia dedykowane służące 

do podłączenia przycisku podwójnego. 

Każde z wejść realizuje odrębnie rozjaśnianie 

oraz ściemnianie oświetlenia. Trzecie wejście 

umożliwia podłączenie przycisku pojedynczego 

oraz sterowanie oświetleniem za pomocą 

pojedynczego przycisku. Dodatkowo urządzenie 

ma wejście na potencjometr obrotowy, 

przez co możliwe jest płynne regulowanie 

oświetlenia za pomocą potencjometru. 

Na panelu przednim urządzenia znajdują się 

dwa potencjometry. Pozwalają one na ustalenie 

dynamiki procesu rozjaśniania – w jakim 

czasie oświetlenie ma osiągać poziom maksymalny. 

Drugi potencjometr pozwala na nastawę 

minimalnej wartości, do jakiej możliwe 

jest przyciemnienie oświetlenia. Takie 

rozwiązanie ułatwia współpracę ściemniacza 

z różnymi źródłami oświetlenia. 

Moduł programowania PP1 

Moduł PP1 pozwala na zaprogramowanie 

pamięci przenośnych stosowanych w programatorach 

serii ZCM-XXP/U za pomocą dedykowanego 

oprogramowania na komputer 

PC. Urządzenie dostarczane jest wraz z darmowym, 

prostym oprogramowaniem konfiguracyjnym. 

Moduł stanowi niezastąpioną pomoc 

dla każdego instalatora w przypadku bardziej 

skomplikowanych instalacji zawierających 

większą liczbę programatorów. 

Na podstawie materiałów firmy ZAMEL 


61

PRODUKTY 


Listwy i kanały elektroinstalacyjne 

Systemy listew i kanałów elektroinstalacyjnych to wygodne i skuteczne rozwiązanie 

w prowadzeniu instalacji elektrycznych wszędzie tam, gdzie kładziony jest nacisk na 

możliwość łatwego i szybkiego doprowadzania zasilania oraz mediów. Dotyczy to szczególnie 

instalacji, o których wiemy, że będą rozbudowywane lub modyfikowane. 

Fot. 1. 

Listwy i kanały kolorowe 

Fot. 2. 

Listwy z folią 

Systemy te są niezwykle praktyczne także 

z innego powodu – dają możliwość 

dotarcia do przewodów i ingerencji 

w ich przebieg bez konieczności uszkadzania 

ścian. Jest to szczególnie przydatne 

w obiektach biurowych, obiektach 

użyteczności publicznej (szkoły, szpitale, 

urzędy), obiektach przemysłowych 

oraz w budownictwie mieszkaniowym 

i pomieszczeniach gospodarczych. 

Firma Kopos Elektro PL ma w swoim 

portfolio szeroki wybór listew i kanałów 

elektroinstalacyjnych o różnym przeznaczeniu, 

rozmiarach oraz właściwościach. 

Większość z nich (a w przyszłości wszystkie) 

dostarczana jest w specjalnej niebieskiej folii 

ochronnej, która zabezpiecza listwy przed 

uszkodzeniami podczas transportu oraz montażu. 

Folia jest bardzo łatwa do usunięcia już 

po zakończeniu montażu. 

Listwy i kanały produkcji Kopos spełniają 

wymagania próby odporności na rozszerzanie 

płomienia. Ich montaż zalecany jest 

na i w materiałach budowlanych o klasie 


PRODUKTY 


Fot. 3. 

Fot. 4. 

Fot. 5. 

Listwy i kanały 

Listwa LP35 z nośnikiem osprzętu PNLP 

Kanał PK 210x70 

reakcji na ogień A1 do F. Są one odporne 

na korozję oraz agresywne oddziaływanie 

środowiska chemicznego. Część z nich 

(LHD 20X10; LHD 20X20; LHD 40X20; 

LHD 40X40; EKD 80X40; PK 110X70; 

PK90X55 D) wyprodukowana jest z materiału 

bezhalogenowego, co jest szczególnie 

ważne w przypadku wyboru listew i kanałów 

do montażu w pomieszczeniach użyteczności 

publicznej. 

Do wykonania instalacji w pomieszczeniach 

mieszkalnych przewidziano tzw. 

małe listwy (LV, LH) opatrzone taśmą 

samoprzylepną, a także listwy podłogowe 

nadające się zarówno do podłóg pływających, 

jak i klasycznych wykładzin 

(LP 35). W mieszkaniach zastosowanie 

może znaleźć także listwa obła LO do montażu 

przewodów na podłodze – listwa ta ma 

wysoką odporność na nacisk. Często stosowane 

są także w tym przypadku listwy kanciaste 

LH i LHD wykorzystywane głównie 

na ścianach do doprowadzenia przewodów 

do gniazd wtyczkowych lub wyłączników. 

Planując prowadzanie instalacji elektrycznej 

za pomocą listew lub kanałów i dokonując 

ich wyboru, należy najpierw określić, co 

będzie wygodniejsze dla instalatora i użytkownika: 

instalacja podłogowa, naścienna 

czy parapetowa. Niezbędne jest także określenie, 

jak duża powinna być pojemność kanałów 

oraz jaką liczbę punktów elektrycznych 

dana instalacja będzie obejmowała. 

Kanały i listwy produkcji Kopos wyposażone 

są w rowki umożliwiające wsunięcie 

przegród służących do rozdzielenia wewnętrznej 

przestrzeni kanałów, a tym samym 

do wygodniejszego układania i grupowania 

kabli i przewodów. Ponadto kanały typu 

LP 80X25, LPK 80X25, PK 120X55 D; 

PK 160X65 D; PK 210X70 D mają dwie 

lub trzy komory. Umożliwia to prowadzenie 

przewodów elektrycznych, telefonicznych, 

antenowych lub komputerowych w jednym 

kanale, ale w wydzielonych komorach, co 

z kolei wpływa na oszczędność czasu oraz 

materiałów. 

Jeśli planujemy instalację z dużą liczbą 

punktów elektrycznych oraz zależy nam 

na poprowadzeniu różnych rodzajów instalacji 

w jednym kanale (pomieszczenia 

biurowe, open space, szkoły, szpitale etc.), 

warto wybrać duże kanały parapetowe typu 

PK. Kanały PK mają podwójne ścianki zapewniające 

wysoką odporność mechaniczną 

i trwałość. Wymienne osłony kanału można 

z łatwością nakładać po zakończeniu montażu, 

przykrywając nawet mniej dokładnie 

przycięte obrzeża. 

Ofertę Kopos w asortymencie listew oraz 

kanałów uzupełniają puszki osprzętowe 

oraz nośniki osprzętu, kanały ekranujące, 

a także zaciski kanału ekranującego. Do 

każdego typu listwy czy kanału przyporządkowanych 

jest wiele rodzajów pokryw 

(końcowa, łącząca, odgałęźna, narożna, 

przepustowa). 

Jeśli potrzebne są kanały do rozdzielnic, 

warto przyjrzeć się kanałom typu RK 

oraz RK SF. Kanały tego typu zapewniają 

przejrzyste prowadzenie przewodów oraz 

zwiększają bezpieczeństwo eksploatacji 

rozdzielnic i sterownic elektrycznych. 

W ostatnim czasie Kopos poszerzył swoją 

ofertę o gniazda modułowe Quadro 45x45 

Fot. 6. 

Fot. 7. 

Fot. 8. 

Fot. 9. 

Kanał PK 210 x 70 D z akcesoriami 

Listwa LHD 50 x 20 (z przegrodami i bez) 

Puszki listwowe 

Kanał do rozdzielnic RK 

(ze stykiem ochronnym, z przesłonami, 

schuko) produkowanych specjalnie do 

kanałów PK 210X70; PK 160X65 D; 

PK 120X55 D; PK 90X55 D oraz do kanału 

PK 110X70 D (przy montażu wraz z puszką 

Kopobox mini P). Gniazda instaluje się 

metodą zatrzaskową, można je instalować 

w sposób ciągły. 

www.kopos.pl 

PROMOCJA 


63

KOMPLETNA OFERTA SYSTEMÓW I ELEMENTÓW STEROWANIA DO BUDYNKÓW 

DOMAT PRZEDSTAWIA NOWĄ SERIĘ REGULATORÓW 

Z DOSTĘPEM PRZEZ INTERNET 

Domat Control System to firma oferująca szeroką 

gamę produktów oraz rozwiązań systemowych 

w dziedzinie sterowania budynkami, zarządzania 

energetycznego oraz techniki pomiarowej 

i regulacyjnej. Firma kładzie nacisk na nowoczesne 

technologie i standardy łączności, zdalny dostęp 

do urządzeń, niezawodność i elastyczność: 

reaguje szybko na oczekiwania klientów, co przy 

dzisiejszych projektach stanowi podstawowy 

warunek ich pomyślnej realizacji. Na każdym 

poziomie systemu stosujemy standardowe i otwarte 

protokoły komunikacyjne, sygnały i interfejsy. Dzięki 

temu nasz system ma zastosowanie w szerokim 

zakresie rozwiązań zintegrowanych. 

W tym roku wprowadziliśmy stacje procesowe 

serii mark, oferujące elastyczność swobodnego 

programowania na poziomie modułów I/O. 

Dzięki nowoczesnym technologiom możemy 

w ramach tej nowej serii zaoferować kompaktowe 

regulatory IMIO100 (16 I/O) i ICIO205 (30 I/O) 

z interfejsami Ethernet i RS485. Do większych 

układów przeznaczona jest stacja markMX z 88 

I/O. Kompaktowe stacje zawierają jednostkę 

sterującą oraz moduły wejścia-wyjścia w jednej 

obudowie, co ułatwia instalację. Równocześnie 

można je rozszerzać o standardowe moduły I/O, 

podłączone do interfejsu RS485. Wszystkie stacje 

posiadają serwer internetowy do wizualizacji. 

Typ Wyświetlacz RS232 RS485 I/O Inne Moc 

IMIO100 nie – – 16 * 

IMIO105 nie – 1 16 większy RAM ** 

ICIO200 nie – – 30 * 

ICIO205 nie – 1 30 większy RAM ** 

markMX nie 2 2 88 *** 

mark100 nie – 1 – * 

mark120 LCD 4x20 – – – * 

mark125 LCD 4x20 1 1 – większy RAM ** 

mark150 nie – – 15 M-Bus * 

mark150/485 nie – 1 15 M-Bus * 

mark220 LCD 3x16 – 1 – *** 

mark320 LCD 3x16 2 2 – ***

PROMOCJA 

Strony są w formacie HTML 5, co zapewnia kompatybilność ze wszystkimi 

nowoczesnymi przeglądarkami. Interfejs Ethernet służy do programowania 

oraz do komunikacji z klientami, takimi jak wizualizacja, przeglądarka www 

czy też zewnętrzny program do odczytu danych. Dzięki uwierzytelnieniu 

oraz opcjonalnemu szyfrowaniu połączenie nadaje się do przesyłu danych 

przez internet, co oprócz innych zastosowań umożliwia zdalne przegrywanie 

programów aplikacyjnych. Nie brakuje równocześnie wsparcia dla 

serwera proxy, umożliwiającego komunikację stacji również w sieciach, 

nieposiadających możliwości mapowania portów (NAT) i dostępu przez VPN. 

Stacje bez zintegrowanych wejść i wyjść nadają się do klasycznych układów 

sterujących z modułami I/O oraz do użycia jako przetworniki i komunikatory 

z możliwością swobodnego programowania. Oferujemy modele z jedną 

magistralą RS485 (mark100, mark125, mark220), z dwiema magistralami 

RS485 i dwiema RS232 (mark320) oraz z wbudowanym przetwornikiem 

M-Bus dla 10 urządzeń pomiarowych (mark150, mark150/485). Stacje 

te są idealnym rozwiązaniem w małych układach, takich jak kompaktowe 

stacje wymiennikowe, węzły mieszkaniowe, czy też w regulacji pomp ciepła 

i małych jednostek wentylacyjnych. 

Seria stacji mark to element otwartego systemu sterującego Domat Control 

System, a aby zapewnić łatwą integrację z innymi systemami, załączamy 

do nich bezpłatnie serwery Modbus RTU i Modbus TCP. Na poziomie 

procesowym można zintegrować na przykład termometry, przepływomierze, 

liczniki energii elektrycznej i inne (przykładowo przetwornice frekwencji 

i pompy ciepła), ponieważ stacje wspierają standardowe protokoły, takie jak: 

M-Bus, Modbus RTU / TCP, protokół odczytu liczników energii elektrycznej 

IEC 62056-21. 

Domat oferuje dodatkowo kompletną paletę czujników i pilotów 

z czujnikami temperatury, wilgoci, ciśnienia, natężenia światła, ruchu, 

jakości powietrza i stężenia CO2. To wszystko w wersji analogowej 

lub skomunikowanej z protokołem Modbus RTU, umożliwiającym łatwą 

integrację z różnymi systemami sterowania. Do tej serii zaliczają się również 

skomunikowane regulatory grzejników, sufitowych modułów chłodzących 

i klimakonwektorów, również z możliwością sterowania silnikami EC 

i regulatorami VAV. Dla rozwiązań hotelowych oferujemy również połączenie 

z hotelowym systemem rezerwacji. 

Na poziomie operatorskim stacje i urządzenia do odczytu pomiarów łączą 

się z programem do wizualizacji (SCADA) RcWare Vision, wydajną bazą 

danych, lub z usługą zarządzania energetycznego w chmurze. To wszystko 

sprawia, że oferta firmy Domat obejmuje oprócz systemów sterowania dla 

typowych budynków również rozwiązania dla sieci handlowych, kompleksów 

produkcyjnych oraz dystrybutorów energii. 

WYŁĄCZNY DYSTRYBUTOR W POLSCE: 

P&B Sp. z o. o., Szosa Chełmińska 26/610, 87-100 Toruń 

+48 606 694 627, patryk@domat-cs.pl 

www.domat-cs.pl

INTELIGENTNY 

budynek 

Wydajne sterowanie 

– budynki zrównoważone energetycznie wyposażone w LCN 

Kto chce zbudować zrównoważony energetycznie budynek, ten nie może obejść się bez 

zastosowania systemu do automatyki budynku. Sterowanie lub regulacja ogrzewaniem, 

klimatyzacją, oświetleniem i zacienieniem oferuje – obok ogromnego potencjału oszczędnościowego 

– także zwiększenie wartości budynku, czego nie należy bagatelizować, 

w szczególności gdy budynek jest certyfikowany. 

Fot. 1. 

Przykład zmiany barwy światła w biurze 

Zrównoważenie energetyczne to coś 

więcej, niż tylko oszczędzanie energii. 

Zrównoważenie energetyczne rozpoczyna 

się już na etapie planowania 

oraz doboru produktów. Ich wytwórcy 

również pracują w sposób zrównoważony 

energetycznie i takie cele wdrażają 

już na etapie opracowywania koncepcji 

swoich towarów. Zwracają przy 

tym uwagę na materiały ekologiczne 

i podlegające recyklingowi, niewielkie 

zużycie energii oraz niskie koszty 

konserwacji. Obok czysto ekonomicznych 

i ekologicznych aspektów 

kolejną ważną kwestią jest włączenie 

człowieka i społeczeństwa w planowanie 

przedsięwzięcia budowlanego. 

Socjokulturowe akcenty podczas planowania 

służą do zwiększenia poziomu 

akceptacji oraz do poszanowania 

wartości przedsięwzięcia budowlanego. 

Jest to widoczne m.in. w przypadku 

obiektów komercyjnych. Patrząc 

np. na amerykańskie biura wielkopowierzchniowe 

z lat 60. XX w., 

w których pracownicy pracowali 

w małych działach, odcięci od świata 

zewnętrznego, dostrzegamy, że nowoczesne, 

zrównoważone energetycznie biura obecnych 

czasów są dopasowane do życia użytkowników. 

Można wręcz rzec: obecnie tworzy 

się budynki dla ludzi, zamiast budynków 

pod określony cel, w którym człowiek pełni 

tylko podrzędną rolę. Koncepcją budowlaną 

obejmuje się również takie wartości społeczne 

jak integracja, zdrowie, jakość życia, 

bezpieczeństwo i mobilność oraz wartości 

estetyczno-kulturowe jak aranżacja. 

Fot. 2. 

Zrównoważenie energetyczne to 

koncepcja, w której różne cele można 

połączyć w większą całość 

Dopiero nowoczesna automatyzacja budynku 

wyposażona w takie inteligentne systemy 

budowlane jak LCN umożliwia zrównoważone 

energetycznie, kompleksowe sterowanie 

budynkiem. Słowo „kompleksowe” oznacza 

w tym przypadku połączenie ze sobą w sieć 

wszystkich funkcji wymaganych do eksploatacji 

budynku. Zalicza się do nich ogrzewanie, 

klimatyzację, oświetlenie i energię elektryczną 

jako główne podstawy, które równocześnie są 

czynnikami najbardziej kosztotwórczymi, oraz 

powodują emisję CO 2 . Należy zatem minimalizować 

emisję gazów cieplarnianych, obniżać 

koszty i jednocześnie myśleć o potrzebach 

użytkowników. 

Oświetlenie 

Wybór prawidłowych lamp oraz właściwego 

producenta lamp pracującego w sposób zrównoważony 

energetycznie to tylko jeden krok 

w kierunku aranżacji oświetlenia zgodnie z zasadami 

zrównoważenia energetycznego. Układy 

sterowania i regulacji optymalizują zużycie 

energii, dbają o przestrzeganie norm (np. zasad 

technicznych dla stanowisk pracy) i zwiększają 

komfort użytkowników budynku. Oświetlenie 

powinno być włączane tylko na czas obecno- 


INTELIGENTNY 

budynek 

Fot. 3. 

Stacja pogodowa LCN-WIH mierzy 

oprócz aktualnej prędkości wiatru 

także dane natężenie światła docierające 

z trzech kierunków świata. 

Dzięki temu można różnie sterować 

żaluzjami w zależności od ekspozycji 

danej części budynku 

Tab. 1. Wydajność świetlna typowych źródeł światła 

ści osoby w pomieszczeniu. Do tego celu służą 

zainstalowane w pomieszczeniu detektory 

obecności jak LCN-GBL. W tym detektorze 

obecności jest dodatkowo zabudowany czujnik 

do pomiaru natężenia światła. Na bazie takich 

danych można tworzyć układy regulacji stałego 

oświetlenia. W oparciu o aktualny poziom 

natężenia oświetlenia w pomieszczeniu lampę 

reguluje się w taki sposób, by osiągnięta 

została ściśle określona wartość (np. 500 lx). 

Natomiast regulacja odbywa się albo za pośrednictwem 

modułów LCN-HU lub LCN-DDR 

poprzez DALI, albo też za pośrednictwem napięcia 

sterującego 0-10 V. Zastosowanie kilku 

detektorów obecności pozwala na dalszą optymalizacją 

układu regulacji stałego oświetlenia. 

W zależności od wielkości pomieszczenia inne 

warunki świetlne panują przy oknie, a inne 

w części pomieszczenia oddalonej od okna. 

Podzielenie oświetlenia na kilka obszarów oraz 

obwodów regulujących pozwala na wyrównanie 

tej różnicy. Jak dotąd podczas aranżacji 

oświetlenia często pomijano następujący ważny 

czynnik: badania pokazują, że można polepszyć 

dobre samopoczucie człowieka, dopasowując 

do przebiegu dnia nie tylko natężenia 

światła, ale także barwę światła. Przykładowo 

nadając oświetleniu o poranku niższą temperaturę 

barwową, w południe – gdy słońce jest 

w najwyższym punkcie – zapewniając oświetlenie 

z dużym udziałem barwy niebieskiej, 

natomiast po południu lub wieczorem nadając 

oświetleniu znowu niższą, czerwonawą temperaturę 

barwową. Ponieważ pracownicy są 

bardziej wydajni, gdy mają dobre samopoczucie, 

stąd układ sterowania oświetlenia RGBW 

uzyskuje także wyraźne znaczenie komercyjne. 

Dzięki technice LED znacznie spadły koszty 

kolorowego światła – LCN jest na to przygotowany: 

Wszystkie moduły ściemniające (np. 

LCN-HU lub LCN-SH) mają 4 kanały do sterowania 

poszczególnych kanałów barwowych. 

Kolejnym „miękkim” aspektem jest zmniejszanie 

zanieczyszczenia świetlnego, w celu niezakłócania 

zwykłego zachowania zwierząt i owadów. 

Podczas nocy w lecie każde oświetlenie 

uliczne działa jak jasne słońce. Trzeba wręcz 

podkreślić, że sytuacji, w której co pięć sekund 

ćma zderza się z lampą, nie można określić jako 

„naturalnej”. 

Dlatego też już na etapie planowania należy 

określić, które lampy są bezwzględnie konieczne 

w ciemności, a które można wyłączyć w nocy. 

Również i wybór właściwego typu lamp ma 

kluczowe znaczenie. Prawidłowy kąt padania 

światła lub powierzchnia oświetlana powinny 

być dokładnie takie, jak wymagają tego np. 

przepisy bezpieczeństwa. Detektory obecności 

lub czujniki ruchu przesyłają zebrane informacje 

do magistrali. W ten sposób światło będzie 

włączane zgodnie z zapotrzebowaniem. Także 

i funkcje programatora czasowego mogą pomóc 

w ograniczeniu zanieczyszczenia świetlnego. 

Ochrona przeciwsłoneczna 

Należy znaleźć odpowiedni kompromis: korzystanie 

ze światła słonecznego pozwala 

Typ 

Moc [W] 

Wydajność świetlna 

[lm/W] 

Świeca ok. 50 0,1 

Żarówka 60 10 

Halogen 50 15 

Lampa fl uorescencyjna wyposażona 

w stateczniki konwencjonalne (KVG) 

55 80 

Lampa fl uorescencyjna wyposażona 

w stateczniki elektroniczne (EVG) 

50 100 

Dioda elektroluminescencyjna (LED) do 5 50-140 

Wysokoprężna lampa sodowa od 50 wzwyż 100-150 

Fot. 4. 

Układy automatycznej regulacji są 

bardziej wydajne energetycznie. 

Mimo to nie można pomijać życzeń 

użytkownika. Przykładowo temperaturę 

w pomieszczeniu można 

ustawiać manualnie na panelu 

szklanym z serii LCN-GT 

w naturalny sposób oszczędzać energię, a także 

ją wykorzystywać. To, co sprawia radość 

zwolennikowi fotowoltaiki, jest zmartwieniem 

technika klimatyzacji. Na skutek wysokiego 

udziału promieniowania podczerwonego pomieszczenia 

wystawione na bezpośrednie działanie 

słońca silnie się nagrzewają. A dodatkowo 

użytkownicy pomieszczenia niepotrzebnie są 

oślepiani przez światło. Także i specjalne szyby 

nie potrafią w 100% odfiltrować promieni 

podczerwonych, zaś problem z oślepianiem 

pozostaje nierozwiązany. Pomoc oferuje inteligentnie 

sterowany system ochrony przeciwsłonecznej 

– przykładowo z wykorzystaniem 

żaluzji. 

Stacja pogodowa LCN-WIH może mierzyć 

oprócz aktualnego natężenia światła także 

i temperaturę, a za pomocą sygnału GPS aktualny 

czas. Dzięki temu pojawiają się rożne opcje 

sterowania żaluzji. W oparciu o temperaturę 

oraz aktualne natężenie światła można podnosić 

lub opuszczać żaluzje. Ważne jest przy 

tym uwzględnienie temperatury, aby w zimie 

wykorzystywać do celów grzewczych promieniowanie 

podczerwone słońca. Dzięki temu, 

że stacja pogodowa wyposażona jest w trzy 

czujniki mierzące natężenie światła na wschodzie, 

zachodzie i południu, można sterować 

rożnymi obszarami budynku w różny sposób. 

Na przykład rano, gdy słońce jest na wschodzie, 

można zacienić tylko wschodnią cześć 

budynku, podczas gdy pozostałe części będą 

wykorzystywać światło dzienne. A w ciągu 

dnia przed promieniami słonecznymi chroniona 

będzie najpierw południowa część budynku, 

a potem jego zachodnia część. 

Wadą ochrony przeciwsłonecznej jest odcięcie 

widoku na zewnątrz budynku po opuszczeniu 


67

INTELIGENTNY 

budynek 

żaluzji i konieczność sztucznego oświetlania 

pomieszczenia. Z perspektywy energetycznej 

należy znaleźć kompromis pomiędzy oszczędnością 

wynikającą ze zmniejszonej mocy klimatyzacji 

oraz większym zużyciem energii 

na skutek korzystania z oświetlenia sztucznego. 

Ważne jest w tym przypadku, a także w pozostałym 

układzie sterowania budynkiem, by nie 

narzucać wszystkiego użytkownikowi: w każdym 

przypadku powinna istnieć możliwość 

sterowania żaluzjami ręcznie bądź za pomocą 

szklanych paneli z serii LCN-GT. 

Może się dla przykładu zdarzyć, że natężenie 

światła na zewnątrz będzie poniżej wartości 

żądanej – zatem żaluzje będą podniesione – ale 

na skutek odbić światła w oknie sąsiedniego 

domu osoby w pomieszczeniu będą oślepiane. 

Ewentualnie użytkownik lub mieszkaniec 

pomimo automatycznie opuszczonych żaluzji 

chciałby zerknąć, co się dzieje na zewnątrz. 

Ogrzewanie 

Wszystkie moduły LCN dysponują rozbudowanym 

systemem przetwarzania analogicznych 

wartości pomiarowych w oparciu 

o 12 zmiennych, formuły, obrazy wartości 

średnich, regulatory, rejestry wartości progowych 

itp. Dzięki temu każdy pojedynczy 

moduł inteligentny LCN może równocześnie 

sterować 6 obwodami regulacyjnymi 

i przekazywać wartości do innych modułów, 

do programu wizualizacyjnego i do obcych 

systemów. 

LCN umożliwia powiązanie ze sobą wszystkich 

części składowych koniecznych do eksploatacji 

ogrzewania. Czujniki ustalają aktualne wartości 

jak np. temperaturę na wejściu i na powrocie 

ogrzewania. A za pomocą przetwornika analogowo-cyfrowego 

dane te zostaną przygotowane 

i przesłane do magistrali celem dalszego 

wykorzystania. Pojedynczy moduł LCN-HU 

Fot. 5. 

może przejąć sterowanie palnika oraz sterować 

prędkością obrotową pomp elektronicznych 

w zależności od odbioru ciepła. Wartości żądane 

dopasowywane są dynamicznie w oparciu 

o parametryzację przeprowadzoną w programie 

LCN-PRO. Użytkownik może jednak 

ciągle wpływać na wartości żądane za pomocą 

aplikacji LCN-GVS. 

Takie części składowe układu jak pompy mogą 

wysyłać także komunikaty zwrotne do magistrali. 

W razie wystąpienia błędu pracownicy 

mogą szybko i prosto być o tym poinformowani 

za pomocą komunikatu typu push wyświetlanego 

na smartfonie. Istnieje również 

możliwość zintegrowania instalacji grzewczej 

sterowanej przez LCN z nadrzędnymi systemami 

sterowania jak BACnet, Modbus lub OPC. 

Sprzężenie odbywa się za pomocą Globalnego 

Systemu Wizualizacji (LCN-GVS). Dane zgromadzone 

w budynku mogą być wykorzystywane 

w dalszym zakresie, co umożliwia powstanie 

kompleksowego systemu obejmującego 

wszystkie ważne części składowe budynku. 

Ogrzewanie lub chłodzenie ma podobnie jak 

w przypadku oświetlenia odbywać się tylko 

Zrównoważanie energetyczne oraz ochrona środowiska są oczywistością 

również i dla produktów firmy ISSENDORF KG. Następujące punkty 

zostały już wdrożone: 

• opakowania kartonowe produktów są wykonane ze skrobi kukurydzianej, 

• brak stosowania takich materiałów jak tantal, które zostały wyprodukowane 

w nieludzkich warunkach, 

• transformatory są przewidziane dla wyższego napięcia wejściowego 

(> 230 V), dzięki czemu występują mniejsze straty magnetyczne, 

a transformatory pracują bardziej wydajnie, 

• wszystkie podzespoły opracowano pod kątem maksymalnej wydajności 

i oferują najwięcej funkcji w przeliczeniu na jeden wat. 

Czujniki LCN-GRT (po lewej) i LCN-GBL (po prawej) utrzymane w stylu paneli szklanych 

LCN służą do pomiaru temperatury, wykrywania obecności osób i pomiaru 

natężenia światła 

wówczas, gdy ktoś przebywa w pomieszczeniu. 

Jeśli zainstalowano w pomieszczeniu detektory 

obecności, które włączają oświetlenie 

w przypadku obecności osoby, to dane te można 

oczywiście wykorzystać również do sterowania 

ogrzewaniem. Panele z serii LCN-GT lub panel 

LCN-GRT (szklany czujnik temperatury) 

ustalają aktualną temperaturę w pomieszczeniu. 

Sterowanie grzejników odbywa się za pomocą 

elektrozaworów C.O. jak LCN-AVN lub 

LCN-AVC. LCN-AVN to prosty elektrozawór 

nadający się do sterowania pomieszczeniami, 

w których jest tylko jeden grzejnik. Natomiast 

LCN-AVC jest sterowany sygnałem 0-10 V 

i kalibruje się samoczynnie. Dzięki temu także 

i większe pomieszczenia, w których jest zainstalowanych 

kilka grzejników, można sterować 

z dokładnością do jednego stopnia. 

Zalety są oczywiste: pełna elastyczność, mniejsze 

nakłady na okablowanie i maksymalna wydajność 

energetyczna. 

Wnioski 

Ten, kto obecnie planuje budowę budynku, nie 

może obejść się bez wykorzystania chociażby 

w niewielkim stopniu koncepcji z rozległej 

dziedziny zrównoważenia energetycznego. Zużycie 

energii można zoptymalizować poprzez 

zastosowanie automatyzacji budynku. Pozwala 

ona na obniżenie kosztów eksploatacji budynku, 

a zainwestowane nakłady ulegają szybkiej 

amortyzacji. Należy wszakże pamiętać, że profesjonalnie 

zautomatyzowany budynek nie jest 

jeszcze gwarantem otrzymania certyfikatu (np. 

DGNB lub LEED) zrównoważonego budynku. 

By go uzyskać, należy połączyć ze sobą i wdrożyć 

cele ekologiczne, ekonomiczne i społeczne. 

Tomasz Lipski 

LCN POLSKA 


PORADY 


Multimetry – przybywa atutów 

Multimetr cyfrowy to jeden z podstawowych elementów wyposażenia każdego elektryka, 

elektronika, automatyka, czy nawet mechanika samochodowego. To wielofunkcyjne urządzenie 

pozwala na dokonywanie pomiarów wielu wielkości elektrycznych i nieelektrycznych. 

I jest wciąż udoskonalane. 

Obecnie na rynku znajduje się bardzo 

wiele multimetrów. Szczególnie 

rzucającym się w oczy jest duże zróżnicowanie 

cenowe między urządzeniami 

poszczególnych producentów. 

Powszechne jest również naśladowanie 

przez tanich producentów projektu 

obudowy na wzór wiodących 

marek, takich jak Fluke, którego obudowy 

mają charakterystyczną żółto- 

-szarą kolorystykę. 

Skąd więc biorą się, często kilkuset 

procentowe, różnice cenowe pomiędzy 

multimetrami? 

Bezpieczeństwo 

Dobór urządzenia pomiarowego pod 

kątem bezpieczeństwa można porównać 

do wyboru kasku przez motocyklistę. 

Na piewszy rzut oka różne kaski nie 

różnią się zbytnio od siebie – jedynie 

ceną. Ich kształt i wygląd zewnętrzny 

jest do złudzenia podobny. Jednak to, 

co najważniejsze dla bezpieczeństwa 

motocyklisty, znajduje się pod błyszczącą 

skorupą – specjalnie uformowane 

i wytrzymałe wypełnienie pochłaniające 

siłę uderzenia warunkuje bezpieczeństwo, 

stąd wynika cena produktu. 

W ten sam sposób możemy rozpatrywać 

urządzenia służące do pomiarów 

elektrycznych. Z pozoru wyglądające 

niemalże identycznie multimetry mogą 

istotnie różnić się pod względem zastosowanych 

w nich rozwiązań zapewniających 

bezpieczeństwo osoby dokonującej 

pomiaru. W multimetrach Fluke 

stosowane są specjalistyczne bezpieczniki 

uniemożliwiające wydostanie się 

łuku elektrycznego poza urządzenie 

pomiarowe. Najwyższe starania o bezpieczeństwo 

dokładane przez projektantów 

Fluke dają wysoką pewność 

pomiarów nawet w punkcie zdawczo- 

-odbiorczym sieci elektroenergetycz- 

Fot. 1. 

nej. Należy pamiętać, że czym bliżej przyłącza 

elektroenergetycznego instalacji, tym wyższa 

moc zwarciowa systemu i tym wyższa energia 

wyzwalana podczas zwarcia. Określając miejsce 

pomiaru, powinniśmy dobrać multimetr 

w odpowiednej klasie bezpieczeństwa (fot. 1). 

Wymóg ten dotyczy również sond i przewodów 

pomiarowych. 

Dobór multimetrów 

Większość multimetrów Fluke może pracować 

w obszarze CAT IV przy napięciu znamionowym 

600 V. Dobierając multimetr, 

zwróćmy dodatkowo uwagę na takie parametry, 

jak maksymalny zakres oraz rozdzielczość 

pomiaru. W tym celu powinniśmy dokładnie 

określić miejsca, w których będziemy dokonywali 

pomiaru. Przykładowo jeśli będziemy 

chcieli dokonać pomiarów wyjścia prostownika 

w przetwronicy częstotliwości, powinniśmy 

wybrać miernik z jak najwyższym zakresem 

częstotliwości, ponieważ składowa 

zmienna w tych przebiegach jest bardzo szybkozmiennym 

sygnałem okresowym. Powinniśmy 

być również świadomi wielu zaburzeń 

w sieciach elektroenergetycznych, w których 

występuje coraz więcej nieliniowych odbiorników 

energii elektycznej generujących wyższe 

harmoniczne. Dlatego też jeśli zależy nam 

na dokładnych wynikach pomiarów, powinniśmy 

wybrać multimetr z pomiarem w trybie 

TrueRMS, np. model Fluke 289. 

Lider wśród multimetrów 

Fluke 289 to znany na całym świecie przemysłowy 

multimetr rejestrujący. Poza 

podstawowymi funkcjami pomiarowymi 

i najwyższą klasą bezpieczeństwa przyrząd 

ten daje szereg możliwości rejestrowania 

pomiarów. Pozwala na zapis wielu sesji pomiarowych 

w określonym przez użytkownika 

przedziale czasowym i z określonym 

interwałem. Nieprzerwany zapis danych 

może trwać nawet 200 godzin. Duży, podświetlany 

wyświetlacz umożliwia podgląd 

zapisanych pomiarów w postaci graficznej 


69

PORADY 


Fot. 2. Fot. 3. Fot. 4. 

i zobrazowanie trendu zmierzonych wartości 

(TrendCapture) – fot. 2. 

Jest to również najdokładniejszy multimetr 

z oferowanych przez Fluke (o ile nie na całym 

rynku). Podstawowa dokładność przy pomiarze 

napięcia stałego wynosi 0,025%. Częstotliwość 

próbkowania sygnału AC (Bandwidth) 

wynosi 100 kHz. Na uwagę zasługuje również 

możliwość pomiaru współczynnika szczytu 

(CF – Creas Factor), czy funckja LoZ – niska 

impedancja wejścia, która eliminuje efekt występowania 

napięć szczątkowych (fot. 3). 

Unikatową funkcją multimetru jest odczyt 

wartości napięcia wyrażony jako dBV lub 

dBm, co znajduje zastosowanie w diagnostyce 

urządzeń audio-wideo oraz urządzeń 

radarowych. 

Z kolei bardzo przydatną funkcją dla elektryków 

przemysłowego utrzymania ruchu 

jest zakres 50 Ω. Pierwsze zastosowanie – to 

pomiar małych rezystancji z rozdzielczością 

do 0,001 Ω i możliwością kompensacji rezystancji 

przewodów pomiarowych. Drugie 

– wynika z zastosowania w tej funkcji pomiarowej 

źródła prądu o wartośći 10 mA, 

co daje większą dokładność pomiaru w środowisku 

z dużymi zakłóceniami i szumami. 

Fluke 289 oferuje również możliwość podłączenia 

wielu akcesoriów, np. cęgów wysokoprądowych 

(pomiar do 6000 A AC) (fot. 4), 

cęgów prądowych z czujnikiem hallotronowym 

(umożliwiających pomiar natężenia 

prądu AC/DC) (fot. 5) lub termopar. 

Kolejnym godnym uwagi akcesorium jest 

złącze Fluke Connect ir3000 FC Connector 

(fot. 6), dzięki któremu użytkownik ma możliwość 

skomunikowania multimetru z aplikacją 

Fluke Connect. Moduł ten umożliwia 

bezprzewodowy transfer danych z miernika 

Fluke do smartfona, zbiera pomiary w czasie 

rzeczywistym, umożliwia na bieżąco sporządzanie 

wykresów, zapisywanie i udostępnienie 

odczytów. 

System Fluke Connect obejmuje w chwili 

obecnej ponad 30 przyrządów Fluke, 

a liczba ta ciągle się powiększa. Urządzenia 

Fluke oznaczone symbolem FC mają 

możliwość połączenia się bezprzewodowo 

(Bluetooth lub WiFi) z aplikacją Fluke Connect. 

Aplikacja uruchomiona na smartfonie 

(fot. 7) umożliwia zbieranie i wyświetlanie 

na jego ekranie wyników pomiarów 

z 11 różnych urządzeń jednocześnie. Aplikacja 

umożliwia także zarządzanie wynikami 

pomiarów – współdzielenie z innymi 

użytkownikami i archiwizowanie w bazie 

danych Fluke Cloud. Dostęp do danych 

w chmurze mamy poprzez smartfona i poprzez 

komputer PC za pomocą przeglądarki 

internetowej. 

Fot. 5. Fot. 6. 

Optymalizacja diagnostyki instalacji elektrycznych 

z użyciem przyrządów Fluke oraz 

technologii Fluke Connect polega przede 

wszystkim na możliwości dokonywania wielu 

pomiarów jednocześnie. Otrzymane wyniki 

mogą być przypisywane do zdefiniowanych 

wcześniej urządzeń. Dokonując systematycznej 

kontroli i przypisując pomiary do zdefiniowanych 

w aplikacji urządzeń, będziemy 

w stanie zaobserwować ogólne trendy zachodzących 

zmian. Korelując ze sobą trendy 

różnych zmierzonych wielkości (także termogramy 

z badań termowizyjnych kamerami 

Fluke) możemy przewidywać niebezpieczeństwo 

wystąienia awarii, co jest najważniejszą 

korzyścią płynącą z zastosowania technologii 

Fluke Connect – oszczędza czas i pieniądze. 

Ponadto wykorzystanie Fluke Connect 

wpływa na uproszczenie i standaryzację ra- 


PORADY 


Fot. 7. Fot. 8. 

portowania, które jest pochodną wykonanych 

pomiarów. 

Fluke 289 jest multimetrem od lat wykorzystywanym 

przez fachowców na całym 

świecie. Swoją funcjonalnością, dokładnością, 

a także wytrzymałością mechaniczną 

zasużył sobie na prymat lidera wśród 

multimetrów. Teraz, wzbogacony o moduł 

ir3000 FC Connector dołącza do rodziny 

Fluke Connect, co jeszcze bardziej umacnia 

jego pozycję. 

Multimetr Fluke 289 sprzedawany jest samodzielnie 

lub w zestawie Fluke 289/FVF 

zawierającym etui, dodatkowe akcesoria 

i oprogramowanie (fot. 8). Dostępny jest 

również bogaty zestaw akcesoriów (duże 

i małe krokodylki, haki, sondy, termopara, 

uchwyt magnetyczny) o symbolu TLK-289. 

REKLAMA 

Karol Bielecki, Piotr Kornacki 

firma FLUKE 


71

PORADY 


UPS o konstrukcji modułowej 

Z różnych względów na rynku zasilania gwarantowanego firmy często określają jako UPS-y 

modułowe urządzenia, które faktycznie nimi nie są. W artykule poświęcamy uwagę tej 

sprawie. 

Zacznijmy od definicji: UPS o konstrukcji 

modułowej składa się z modułów 

będącymi kompletnymi zasilaczami 

UPS wyposażonymi we własne układy 

prostownika, falownika, ładowarki 

baterii, układu sterowania i są umieszczone 

w szafie, w której pionowo jeden 

nad drugim są zamontowane. Cechą 

UPS-ów modułowych jest możliwość 

ich zamontowania w szafie poprzez 

wsunięcie w odpowiednie miejsce. 

Prawidłowa specyfikacja 

systemu modułowego 

Konstrukcja rzeczywiście modułowego 

UPS-a charakteryzuje się poniższymi 

cechami: 

• każdy moduł UPS jest wyposażony 

we własne układy prostownika, 

falownika, ładowarki baterii, 

układu by-pass statycznego, układu 

sterowania i panelu kontroli, 

• montaż modułu UPS w szafie 

mieszczącej moduły odbywa się 

„na gorąco” (ang. HOT SWAP) 

bez wykonywania jakichkolwiek 

przełączeń kablowych i bez konieczności 

wyłączania falownikowego 

trybu zasilania odbiorników, 

• UPS modułowy ma możliwość 

konfiguracji tzw. „baterii rozdzielonej”, 

co pozwala na separację obwodów 

DC w systemie – każdy bank bateryjny 

współpracuje ze swoim modułem UPS, 

• szafa na moduły UPS jest wyposażona 

w by-pass serwisowy dla całego systemu 

UPS, w interfejsy komunikacyjne 

(np. SNMP, styki bezpotencjałowe, 

RS232 itp.). 

Ze względu na zamieszanie na rynku 

zasilania gwarantowanego często firmy 

określają jako UPS-y modułowe, które 

faktycznie nimi nie są. W żaden sposób 

nie można nazywać modułowymi UPS- y, 

które są wykonane jako jeden UPS w jednej 

szafie, pomimo że takie urządzenia 

też można łączyć do pracy równoległej. 

Fot. 1. 

Przykłady modułów UPS EcoPower. Moduł zawiera wszystkie elementy zasilacza 

UPS tj. prostownik, falownik, ładowarkę baterii, by-pass statyczny, układ sterowania. 

Poniżej przykłady różnych wykonań UPS-ów modułowych EcoPower. Pierwszy na lewo 

Powyżej w tzw. „subrack” do zamontowania w szafie rack 19”. Skrajny prawy – przykład 

UPS-a z modułami 100 kW 

Fot. 2. 

W module jest umieszczone złącze mocy i złącze szyny sterowania. W szafie są złącza odpowiadające złączom w modułach. 

Po wsunięciu i dociśnięciu modułu jest on galwanicznie włączony do systemu 


Kiedy stosować modułowe systemy UPS? 

Generalnie można powiedzieć, że zawsze, bo to jest bardzo nowoczesna 

i elastyczna konstrukcja. Jednak UPS-y modułowe 

są droższe od UPS-ów monoblokowych (w zestawieniu jeden 

do jeden), więc zawsze warto wykonać analizę ekonomiczną/ 

techniczną zastosowania takich urządzeń. Jak później będzie 

wykazane, w niektórych przypadkach zastosowanie UPS-ów 

modułowych może być tańsze niż monoblokowych. 

Jest kilka przypadków, kiedy ewidentnie warto zastosować 

UPS-y modułowe, które poniżej zostaną opisane. 

REKLAMA 

Potrzeba skalowalności mocy – elastyczność 

W wielu przypadkach inwestorzy planują osiągnięcie mocy 

docelowej systemu UPS na podstawie przewidywań, obliczeń 

projektanta. Najczęściej są to założenia przesadzone i faktycznie 

do planowanego poziomu obciążenia nigdy nie dochodzi. 

Po jakimś czasie następuje wzrost poboru mocy, ale nie na tym 

poziomie, jaki był zakładany na początku. 

Tak czy inaczej, w UPS-ach modułowych można dokonać łatwej 

rozbudowy mocy poprzez zamontowanie kolejnych modułów. 

Taką operację przeprowadza się bez wyłączania bezpiecznego, 

falownikowego zasilania odbiorników. Aby rozbudowę 

mocy można było wykonać całkowicie bezprzerwowo – cała 

instalacja elektryczna (kable, rozdzielnice) muszą być zawczasu 

do tego przygotowane. 

Systemy modułowe są odpowiedzią dla nowoczesnych modeli 

biznesowych „Pay as you grow” pozwalając idealnie dopasować 

się do istniejącego obciążenia na obiekcie. 

Wymóg dużej dyspozycyjności zasilania gwarantowanego 

Dla niektórych zastosowań jak np. zasilanie serwerowni o podstawowym 

znaczeniu wymagana jest tzw. dyspozycyjność zasilania 

na bardzo wysokim poziomie. Jednym z parametrów 

wpływającym na poziom dyspozycyjności systemu UPS jest 

jego czas naprawy. Przy UPS-ch modułowych czas naprawy to 

tylko czas wymiany uszkodzonego modułu na sprawny. Dlatego 

dyspozycyjność UPS-ów modułowych jest najwyższa z wszystkich 

innych konstrukcji UPS-ów. 

Budowa systemów redundantnych (nadmiarowych) 

Tam, gdzie wymagana jest duża niezawodność zasilania, stosuje 

się metodę budowy systemów redundantnych (nadmiarowych) 

i polega to na tym, ze jedno urządzenie jest nadmiarowe. 

Jeśli jedno z urządzeń w systemie uszkodzi się – pozostałe 

przejmują zadania urządzenia uszkodzonego. Systemy redundantne 

„N+M” oznaczają, że N jednostek potrzeba do spełniania 

funkcji, a M jednostek jest nadmiarowych. Ze względów 

ekonomicznych najczęściej buduje się systemy redundantne 

„N+1”. UPS-y modułowe są przeznaczone do pracy równoległej. 

Dlatego idealnie nadają się do budowy systemów redundantnych. 

W redundantnych systemach modułowych można również 

przeprowadzać naprawę bez wyłączenia bezpiecznego, falownikowego 

zasilania odbiorników. Naprawa odbywa się w najkrótszy 

możliwy sposób (wymiana uszkodzonego modułu).

PORADY 


Fot. 3. 

Przykłady rozbudowy systemu modułowego 

Potrzeba unifikacji w dużych organizacjach 

Dla użytkowników dużej liczby UPS-ów bardzo 

wygodne może być unifikowanie sprzętu 

w ramach systemów modułowych. Wtedy 

istnieje możliwość przemieszczania modułów 

z jednego do drugiego systemu. W dynamicznie 

zmieniających się potrzebach biznesowych 

często zmienia się (zwiększa lub 

zmniejsza) zapotrzebowanie na moc systemu 

zasilania gwarantowanego. Mając do dyspozycji 

systemy modułowe, można zabrać 

do szafy. Moduł, po włączeniu, przejmuje 

przypadającą na ten moduł część obciążenia 

i cała operacja odbywa się bez utraty falownikowego 

(tzn. gwarantowanego, z podtrzymaniem 

bateryjnym) zasilania odbiorników. 

Zalecana konstrukcja systemu 

modułowego 

Najbardziej elastyczny i niezawodny układ pracy 

równoległej systemu UPS jest układ pozbawiony 

pojedynczych punktów awarii (ang. Single 

Fot. 4. System pozbawiony pojedynczych punktów awarii 

Fot. 5. 

System z pojedynczymi punktami awarii: wspólny by-pass, 

wspólne sterowanie i wspólny pulpit kontrolny, wspólna bateria 

moduł z miejsca, gdzie nie potrzeba zainstalowanej 

mocy i przenieść do systemu, który 

wymaga większej mocy. 

Łatwość, pewność i szybkość 

czynności serwisowych 

Systemy modułowe naprawia się poprzez wymianę 

modułu na sprawny, a następnie wykonuje 

się naprawienie modułu w warsztacie serwisowym. 

Po naprawie moduł jest testowany 

pod obciążeniem. Tylko w ten sposób można 

zapewnić 100% skuteczność naprawy. Niektóre 

instalacje są wykonywane w bardzo odległych 

miejscach, gdzie dojazd serwisu byłby bardzo 

kosztowny. W takim przypadku osoba po bardzo 

prostym przeszkoleniu jest w stanie sama 

dokonać wymiany uszkodzonego modułu. 

Przeglądy serwisowe takich systemów również 

są bardzo proste i bezpieczne. 

Przy rozdzielonej baterii (każdy moduł UPS ma 

swoją baterię) można wykonywać test rozładowania 

baterii podczas normalnej pracy całego 

systemu. 

Procedura rozbudowy mocy 

systemu UPS 

Posłużmy się takim przykładem. W obiekcie 

planowana jest sukcesywna rozbudowa 

mocy UPS do ok. 500 kW. Przy systemie 

UPS-ów modułowych rozbudowę przeprowadza 

się przez wsunięcie modułu UPS 

Point Of Failure – SPOF). Taka konstrukcja cechuje 

układy UPS-ów modułowych. 

Na lewym rysunku pokazano system pozbawiony 

pojedynczych punktów awarii. 

Na prawym rysunku jest pokazany system 

z pojedynczymi punktami awarii: wspólny 

by-pass, wspólne sterowanie i wspólny pulpit 

kontrolny, wspólna bateria 

Aleksander Redlich 

FAST Group Sp. z o.o. 


NOWOŚCI 


Wavestore – nowość w ofercie LINC Polska 

Często partnerzy biznesowi spółki LINC 

Polska trafiają z produktami marki 

MOBOTIX do klientów, którzy mają już 

inne rozwiązania IP lub analogowe. Jednym 

z podstawowych wymagań klientów 

jest integracja dotychczasowego systemu 

monitoringu z kamerami marki MOBOTIX. 

Wychodząc naprzeciw tym oczekiwaniom 

firma LINC Polska postanowiła wprowadzić 

do swojej oferty oprogramowanie Wavestore, 

które umożliwia rozbudowę istniejącego 

już systemu monitoringu o kamery 

marki MOBOTIX. W związku z powyższym 

zastosowanie oprogramowania marki 

Wavestore zdecydowanie rozszerza możliwości 

wykorzystania rozwiązań marki 

MOBOTIX, co stanowi kolejny atut w rozmowie 

z potencjalnym klientem. 

Rozwiązanie Wavestore wybrano po przetestowaniu 

wielu platform typu VMS. Oferuje 

ono wysoki poziom integracji z kamerami 

marki MOBOTIX. Ma pelne wsparcie kodowania 

MxPEG, zapewniając przy tym 

najwyższą jakość obrazu w każdej zarejestrowanej 

klatce. Dodatkowo oprogramowanie 

Wavestore ma funkcję dewarpingu pozwalającą 

na wygodną obslugę m.in. tak popularnych, 

hemisferycznych (360°) kamer marki 

MOBOTIX. Możliwa jest 

także, zdarzeniowa rejestracja 

obrazu za pomocą analityki 

wbudowanej w kamerach. 

Urządzenie marki MOBO- 

TIX może przesłać informacje 

do serwera o wykrytym 

zdarzeniu i na tej podstawie 

rozpoczyna się nagrywanie. 

„Wavestore to nowy produkt 

w naszej ofercie, który 

daje naszym partnerom większe możliwości. 

Oferując takie rozwiązanie, będą mogli być 

bardziej konkurencyjni na rynku” – mówi 

Harald Dingemans, dyrektor zarządzajacy 

LINC Polska. „Stabilność i szybkość działania 

oprogramowania Wavestore jest na najwyższym 

poziomie. Potwierdziły to także nasze 

testy”. 

Oprogramowanie Wavestore może być 

gotowe do pracy w kilka sekund – działa 

na platformie Linux, osiągając dwukrotnie 

wiekszą przepustowość danych, w porównaniu 

z kompilacją na system Windows. 

Oznacza to, że można nagrać podwójną 

liczbę strumieni wideo, podnieść ich jakość 

lub odtwarzać więcej strumieni jednocześnie. 

To sprawia, że jest to bardzo 

wydajny system zaprojektowany na lata. 

Wavestore uruchamia się w ciągu minuty. 

Ponieważ oprogramowanie pracuje na systemie 

Linux, żaden inny proces nie opóźnia 

jego restartu. Gwarantuje to, że nawet 

w sytuacjach awaryjnych nagrywanie zostanie 

wznowione już po kilku sekundach. 

www. linc.pl 

Centrala alarmowa SATEL 

Centrala alarmowa VERSA Plus firmy 

SATEL to jedna z nowości prezentowanych 

na targach SECUREX 2016. Jest 

ona przeznaczona do ochrony małych 

i średniej wielkości obiektów. Umożliwia 

stworzenie systemu przewodowego 

lub bezprzewodowego, a także hybrydowego, 

łączącego obie te formy instalacji. 

Współpracuje z kontrolerami ACU-120 

i ACU-270, które oferują uzyskanie doskonałego 

zasięgu działania urządzeń 

z rodziny ABAX – nawet do 500 m 

w terenie otwartym, co daje powierzchnię 

chronioną 78,5 ha. 

VERSA Plus to jedyne rozwiązanie łączące 

w sobie funkcjonalności, które 

do tej pory były dostępne wyłącznie 

poprzez zastosowanie kilku odrębnych 

urządzeń. Jej płyta główna integruje moduły: 

ETHM, GSM, INT-VG, INT-AV 

oraz dialer PSTN. Dzięki temu centrala 

VERSA Plus umożliwia komunikację aż 

trzema kanałami (Ethernet, PSTN, GSM/ 

GPRS), zapewniając skuteczne przekazywanie 

informacji. 

System alarmowy VERSA Plus może być 

idealnie dopasowany do potrzeb, oferuje 

elastyczną konfigurację i wszechstronność 

zastosowań przy zachowaniu 

najwyższego poziomu bezpieczeństwa, 

dostępnego z każdego miejsca na świecie. 

Jest to rozwiązanie dedykowane dla 

osób, którym równie mocno zależy na jakości, 

funkcjonalności, nieskomplikowanej 

i intuicyjnej obsłudze, jak i na szybkim 

i czystym montażu. 

Instalacja systemu, którego serce stanowi 

centrala VERSA Plus, jest szybka i prosta. 

Co więcej, jeśli zdecydujemy się na opcję 

w pełni bezprzewodową, unikniemy prac 

budowlanych, które byłyby konieczne 

w przypadku prowadzenia okablowania. 

Dzięki temu zyskujemy czas i dbamy 

o domowy budżet. Nowoczesne i wygodne 

rozwiązania związane z konfiguracją 

i programowaniem systemu alarmowego 

opartego na centrali alarmowej 

VERSA Plus oznaczają dla instalatora 

szybką i bezproblemową pracę w komfortowych 

warunkach. 

www.satel.pl 


75

POMIARY 


Miernik rezystancji uziemienia i rezystywności gruntu Sonel MRU-30 

Teraz taniej znaczy lepiej 

Wykonywanie pomiarów rezystancji uziemienia jest procesem wymagającym znacznie 

większego zaangażowania od pomiarowca, niż pozostałe pomiary związane z ochroną 

przed porażeniem prądem elektrycznym. Każde ułatwienie, mogące pomóc w prawidłowym 

przeprowadzeniu badania i skróceniu czasu jego trwania, jest zatem nie do przecenienia. 

Fot. 1. 

Miernik Sonel MRU-30 i akcesoria 

W bogatej rodzinie mierników 

do pomiarów rezystancji uziemienia, 

produkowanych przez Sonel SA, 

znajdziemy rozwiązania obejmujące 

w zasadzie wszystkie dostępne metody 

pomiarowe. Ścisła, do tej pory, zależność 

możliwości funkcjonalnych 

od ceny skutkowała tym, że mierniki 

najtańsze dysponują jedynie metodą 

techniczną trójbiegunową. Mierniki 

oferujące wiele metod pomiarowych są 

z kolei bardziej kosztowne. Lukę w tym zakresie 

wypełni z pewnością nowy, tani ale 

i rozbudowany miernik Sonel MRU-30 wyprodukowany 

przez Sonel SA. 

Nowa obudowa 

Z pewnością pierwszą rzeczą, na którą użytkownik 

zwraca uwagę, jest obudowa nowego 

przyrządu Sonel MRU-30. Wykonanie jej w tak 

prostej formie pozwoliło nie tylko zmniejszyć 

gabaryty prezentowanego urządzenia, ale i uzyskać 

stopień ochrony IP65. Nowy przyrząd jest 

zatem odporny na pył i strugi wody z każdej 

strony, co niewątpliwie jest przydatną cechą, 

jeśli prace wykonywane są praktycznie wyłącznie 

na zewnątrz pomieszczeń. Stwierdzenie 

„ergonomiczna i prosta obsługa” nabiera w tym 

przypadku nowego wymiaru. Dwukomponentowa 

obudowa, ze specjalnie wyprofilowany- 


POMIARY 


mi pochwytami, pozwala na pewne trzymanie 

urządzenia w rękach, nawet jeśli obudowa jest 

mokra. Dostęp do wszystkich funkcji pomiarowych 

jest możliwy bezpośrednio z klawiatury. 

Przemieszczanie się po menu miernika odbywa 

się sekwencyjnie, a wybrana aktualnie funkcja 

jest oznaczona jasną diodą LED. 

Funkcje pomiarowe 

Jak już wspomniano we wstępie, miernik 

– pomimo niskiej ceny – charakteryzuje się 

znacznie większą liczbą funkcji pomiarowych, 

niż pozostałe tanie modele oferowane 

przez Sonel. 

W mierniku Sonel MRU-30 zastosowano 

większość znanych metod pomiaru rezystancji 

uziemień: 

• metodę techniczną (2p, 3p, 4p), 

• metodę techniczną z użyciem dodatkowych 

cęgów (uziemienia wielokrotne), 

• metodę dwucęgową (uziemienia wielokrotne 

– niepołączone ze sobą pod ziemią). 

Fot. 2. 

Panel czołowy miernika Sonel MRU-30 (2p, 3p, 4p itd. – diody oznaczające wybraną 

funkcję) 

Metoda dwucęgowa pozwala na wykonywanie 

w niektórych sytuacjach pomiarów 

rezystancji uziemień bez konieczności stosowania 

sond pomocniczych wbijanych 

do gruntu. 

Uzupełnieniem możliwości przyrządu są 

pomiary: 

• rezystywności gruntu (metoda Wennera), 

• ciągłości połączeń ochronnych i wyrównawczych 

prądem 200 mA z funkcją 

autozerowania (zgodnie z PN-EN 

61557-4), 

• prądów upływu z użyciem dodatkowych 

cęgów (w metodzie 3p + cęgi i w metodzie 

dwucęgowej), 

• napięć zakłócających. 

W mierniku dostępne są również inne bardzo 

przydatne funkcje: 

• pomiar rezystancji elektrod pomocniczych 

RS i RH, 

• pomiar napięcia zakłócającego, 

• pomiar w obecności napięć zakłócających 

w sieciach z częstotliwością 50 Hz 

i 60 Hz, 

• wybór maksymalnego napięcia pomiarowego 

(25 V i 50 V), 

• wprowadzanie odległości między elektrodami 

dla rezystywności w metrach 

(m) i stopach (ft), 

• pamięć 990 pomiarów (10 banków po 

99 komórek), 

REKLAMA 


77

POMIARY 


• możliwość kalibracji cęgów pomiarowych, 

• transmisja danych do komputera (USB), 

• wskazywanie poziomu naładowania 

akumulatorów. 

PROMOCJA 

Wbudowany akumulator jest rozwiązaniem 

nowatorskim dla tego typu urządzeń. 

Jednak przy obecnej jakości baterii akumulatorów 

z pewnością można to uznać 

za zaletę. Zwłaszcza że nawet w przypadku 

jego rozładowania mamy możliwość 

zastosowania ładowarki samochodowej. 

To akcesorium dodatkowe pozwoli na dokończenie 

pomiarów w warunkach terenowych. 

Miernik Sonel MRU-30 ma podwójną izolację, 

zgodnie z PN-EN 61010-1 i PN-EN 

61557, kategorię pomiarową CAT III 300V 

wg PN-EN 61010-1 oraz, jak wspomniano 

wcześniej, stopień ochrony obudowy IP65 

wg PN-EN 60529. 

Fot. 3. 

Miernik w futerale umożliwiającym pracę bez wyjmowania 

Zakres zastosowania 

Biorąc pod uwagę zaimplementowane 

funkcje pomiarowe, możliwy zakres zastosowania 

tego urządzenia jest bardzo 

szeroki. Metoda 3p i 4p może być stosowana 

we wszystkich miejscach, gdzie 

mamy możliwość rozpięcia zwodów dla 

układów złożonych lub mierzymy wypadkową 

rezystancję uziemienia bez 

rozpinania złącz kontrolnych. Dotyczy 

to zarówno małych firm, wykonujących 

badania w obiektach jedno- i wielorodzinnych, 

zakładów przemysłowych i zawodowej 

energetyki. 

Metody jedno- i dwucęgowa mogą znacznie 

przyśpieszyć selektywne badania uziemień 

wielokrotnych. Niezależnie od miejsca badań 

napowietrzne linie przesyłowe, układy 

uziemień odgromowych czy inne uziemienia 

złożone z wielu zwodów połączonych 

ze sobą górą mogą być mierzone z wykorzystaniem 

cęgów tylko wtedy, jeśli nie są 

połączone ze sobą pod ziemią. 

Ciekawą funkcją jest pomiar rezystywności 

gruntu metodą Wennera. Przy jej wykorzystaniu 

można określić, na jakiej głębokości 

występuje grunt o najmniejszej rezystywności. 

Jest to informacja nie do przecenienia 

dla projektantów i wykonawców układów 

uziemiających, ponieważ pozwala na znaczne 

obniżenie kosztów zużytych materiałów 

i skrócenie czasu pracy przy budowie uziemienia. 

W wielu przypadkach pomiar rezystywności 

jest niezbędny w celu określenia 

wymaganej wartości rezystancji dla badanego 

uziemienia. 

Wyposażenie 

Standardowy zestaw mimo atrakcyjnej ceny 

wyposażony jest w wiele przydatnych akcesoriów. 

Sam przyrząd ma specjalny odrębny 

futerał uszyty tak, aby można było podłączyć 

do niego przewody bez wyjmowania. 

Miernik w futerale można umieścić w drugim, 

większym, który służy jako zbiorcze 

opakowanie transportowe również na akcesoria. 

W dużym pokrowcu znajdziemy dwie 

sondy 30 cm do wbijania w grunt, szpulę 

z przewodem o dł. 25 m, szpulę z przewodem 

o dł. 50 m, przewody pomiarowe 

1,2 m i 2,2 m, sondę ostrzową, krokodyla, 

przewód USB do transmisji danych, 

zasilacz do ładowania akumulatora i – co 

niespotykane w tanich zestawach – zacisk 

imadełkowy służący do przyłączenia miernika 

do badanego uziemienia. Zacisk zapewnia 

uzyskanie dobrego kontaktu z uziemieniem. 

Jest to możliwe nawet w sytuacji, 

kiedy uziemienie, do którego się podłączamy, 

jest skorodowane lub zamalowane. 

Specjalna konstrukcja trzpienia nacina taki 

element, zapewniając pomijalną rezystancję 

połączenia. 

Warto dodać, że dokupując kilka elementów 

dodatkowych, takich chociażby jak cęgi nadawcze 

i odbiorcze, możemy się stać posiadaczami 

profesjonalnego zestawu do badania 

uziemień za umiarkowaną cenę. 

Fot. 4. 

Pokrowiec z zawartością – widok z obu stron 

Roman Domański, 

SONEL S.A. 


WARSZTAT 


Objęte promocją produkty firmy ENERGOTYTAN 

 

• wymiary: 450 x 360 x 140 

• izolacja dwuwarstwowa 

• walizka transportowa 

• izolacja 1000V 

• waga: 5,5 kg 

• IEC 60900 

 

• zasilanie 18V DEWALT 

• zakres pracy 6-300 mm² 

• 

• akumulator, pojemnik na matryce 

PROMOCJA 

Model Ilość narzędzi Cena netto 

253109 29 sztuk 2100 zł 

 

• 

• 

• 

• 

Model Długość Cena netto 

EBF30 30 m 320 zł 

EBF60 60 m 499 zł 

Model Zakres Cena netto 

EK-300K 6-300 mm² 6000 zł 

 

• 

• 


• w zestawie walizka transportowa 

 

• 

• 

• idealny zestaw do mocowania 

• 

• 

• 

Model Zakres pracy Cena netto 

E877 0,08-16 mm 550 zł 

 

• 

• 

• zakres 6-50 / 6-120 mm² 


HH622 6-300 mm² 3500 zł 

 

• 

• 


• w zestawie walizka transportow 


PM-0650K 6-50 mm² 390 zł 

PM-06120K 6-120 mm² 450 zł 

Model Długość Cena netto 

PM-60-CK 6-300 mm² 1999 zł 

www.energotytan.pl 


79

WARSZTAT 


Przegląd narzędzi dla instalatorów serii 

Energotytan ® Expert 

Kluczowym elementem decydującym o bezpiecznym i sprawnym przebiegu robót elektroinstalacyjnych 

jest wiedza i doświadczenie instalatora oraz dobór odpowiedniego sprzętu i narzędzi 

monterskich. W dzisiejszym wydaniu przedstawimy pokrótce zarys podstawowych grup 

narzędziowych, które gwarantują profesjonalną realizację prac, dostosowaną do specyficznych 

wymagań danego projektu. 

Fot. 1. Fot. 2. 

Grupa pierwsza to podstawowe wyposażenia 

warsztatu elektromontera. 

Należą do niej praski, zaciskarki 

i nożyce z napędem mechanicznym, 

hydraulicznym lub elektrohydraulicznym, 

służące do zakańczania 

i cięcia przewodów oraz ich łączenia 

w rozdzielnicach, przyłączach, czy 

też puszkach instalacyjnych. Firma 

Energotytan oferuje całą gamę tego 

typu narzędzi od najprostszych 

zaciskarek i prasek mechanicznych 

służących do zaprasowywania 

wszystkich rodzajów końcówek 

i złączek izolowanych, nieizolowanych 

oraz złącz BNC, do bardziej 

skomplikowanych i wygodniejszych 

w użyciu prasek i nożyc akumulatorowych, 

wykorzystywanych zwykle 

przy większych przekrojach kabli 

i konieczności wykonywania dużej 

liczby zagnieceń i cięć (fot. 1). 

W przeciwieństwie do napędów hydraulicznych, 

w których wytwarzanie 

ciśnienia i zaprasowywanie/cięcie 

dokonuje się poprzez pompowanie 

ruchomą dźwignią, urządzenia akumulatorowe 

(fot. 2) z racji swojej ergonomii mogą 

być obsługiwane jedną ręką, co zapewnia 

operatorowi duży komfort pracy. Do tej 

grupy urządzeń należą także głowice hydrauliczne 

zaciskające i tnące, których 

atutem jest stosunkowo niewielka waga 

i wymiary, co daje możliwość manewrowania 

i pracy nawet w bardzo wąskich 

przestrzeniach, przy zachowaniu 

dużej siły nacisku. Do napędu głowic 

wykorzystać można oferowane przez nas 

pompy ręczne, pneumatyczne, elektryczne, 

akumulatorowe oraz spalinowe agregaty 

hydrauliczne. 

Drugą grupę urządzeń stanowią 

ręczne narzędzia 

izolowane. W jej skład 

wchodzą m.in.: wkrętaki, 

szczypce boczne, 

szczypce wygięte, ściągacze 

izolacji, klucze 

płaskie, klucze nasadowe, 

rękawice, itp. 

narzędzia zapewniające 

ochronę operatora przy pracy pod 

napięciem. Poszczególne pozycje można 

zamawiać pojedynczo na sztuki lub wyposażyć 

w gotowe zestawy narzędziowe 

(fot. 3). 

Fot. 3. 


WARSZTAT 


Fot. 4. 

Trzecia grupa narzędzi służy do wycinania 

otworów w blachach rozdzielnic, pulpitów, 

obudowach urządzeń służących do mocowania 

dławnic, przycisków sterowniczych, 

Fot. 5. 

lampek sygnalizacyjnych, manipulatorów lub 

przyrządów pomiarowych itp. Wycinaki firmy 

Energotytan służą do wycinania otworów 

okrągłych, kwadratowych, prostokątnych 

oraz specjalnych w blachach stalowych St37 

do grubości 3 mm, oraz w stali nierdzewnej 

VA do grubości 2 mm (fot. 4). W zależności 

od modelu stempla i matrycy odpad technologiczny 

jest rozcinany na dwie lub trzy części, 

co znacznie ułatwia i przyśpiesza jego usuwanie 

z matrycy podczas pracy. Standardowo 

wycinaki podzielone są na zestawy walizkowe 

(fot. 5) ze względu na rozmiary otworów i rodzaj 

otworowanej stali. Bardzo przydatnym 

i zwiększającym wydajność rozwiązaniem 

podczas otworowania jest dodatkowy napęd 

hydrauliczny lub elektrohydrauliczny, który 

zastępuje ułożyskowaną śrubę pociągową. 

Czwarta grupa narzędzi to produkty służące optymalizacji 

pracy z przewodami i kablami. W jej 

skład wchodzą obrotowe stojaki do odwijania 

kabli i peszli z krążków (fot. 6) oraz stojaki 

z włóknem szklanym do przeciągania przewodów 

(fot. 7). Przy korzystaniu z ciężkich bębnów 

kablowych bardzo przydatne okazują się 

podnośniki hydrauliczne, za pomocą których 

PROMOCJA 

Fot. 6. 

Fot. 7. 

Fot. 8. 

z łatwością podniesiemy bębny o wadze do 10 T. 

Każdy z podnośników wyposażony jest dodatkowo 

w niezależne kółka transportowe, które 

ułatwiają dostarczenie urządzenia na plac budowy, 

oraz pozwalają na samodzielne przygotowanie 

miejsca pracy i podniesienie bębna przez 

jednego operatora (fot. 8). 

Szczegółowy opis wszystkich przedstawionych 

i naszych pozostałych urządzeń można 

znaleźć na stron www.energotytan.pl. 

Adrian Zając 


81

POZYTYWNE WIBRACJE 


••• 

Policjant upomina kobietę prowadzącą samochód: 

– Proszę pani, tą ulicą można jeździć tylko w jednym 

kierunku! 

– A czy ja jeżdżę w dwóch? 

Jestem doskonałym: 

a) konserwatorem latarni, 

b) samozwańczym parkingowym, 

c) kibicem piłkarskim. 

(niepotrzebne skreślić) 

••• 

Wpływowy polski polityk prowadzi za rączki dwójkę dzieci. i. 

Jedno z nich dopytuje: 

– Podobno od niedawna podsłuchuje Pan mego tatę. 

– To nie jest twój tata… 

••• 

Nauczyciel usiłuje opisać uczniom rodzaje małżeństwa. 

– Wiecie, że Arabowie mogą mieć kilka żon? To się 

nazywa poligamia. Natomiast chrześcijanie mają tylko 

jedną żonę. A to się nazywa..., może ktoś z Was wie? 

W klasie cisza, nikt się nie zgłasza. 

– To się nazywa – podpowiada pan – mono... mono... 

Krzyś zdobywa się na odwagę: 

– Monotonia! 

••• 

Dyrektor szkoły otwiera drzwi szatni zapasowym kluczem 

i pyta woźną: 

– To niby dlaczego Kozłowski z II C zamknął panią tutaj? 

– Spodziewał się okupu. 

••• 

Gilotyna jest bardzo demokratyczna – może równie łatwo 

ściąć głowę każdemu. 

••• 

Spotkania koleżeńskie 

Paczka 40-latków dyskutuje o miejscu na jubileuszowy 

obiad. W końcu ustalają, że spotkają się w restauracji 

„Wysokie Napięcie”; tamtejsze kelnerki mają bluzeczki 

z głębokimi dekoltami i ładne piersi. 

Fot. http://bythewayphoto.blog.com 

10 lat później, grupa znowu zastanawia się, gdzie 

spotkać się na obiad. W końcu zgadzają się, że 

najlepiej wybrać się do restauracji „Wysokie 

Napięcie”, ponieważ jest tam bardzo dobre 

jedzenie i duży wybór win. 

Po kolejnych 10 latach mają już szósty krzyżyk na 

karku. Zapada decyzja, że najlepiej spotkać się 

w restauracji „Wysokie Napięcie”; można tam zjeść 

w spokoju, w dodatku jest sala dla niepalących. 

Gdy mija następne 10 lat przyjaciele dzwonią 

do siebie i dyskutują, gdzie się spotkać. 

Ustalają, że najlepiej wybrać się do restauracji 

„Wysokie Napięcie” – jest tam wjazd dla wózków 

inwalidzkich, a nawet winda. 

Gdy przyjaciołom stuknęła 80-ka, postanawiają 

podtrzymać tradycję spotkań i dyskutują, gdzie tu 

pójść. Ostateczna zgodna decyzja: najlepiej spotkać 

się w restauracji „Wysokie Napięcie” – pomysł jest 

wspaniały, bo jeszcze nigdy tam nie byli.

Fachowy Elektryk 2/2016

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

Delete template?

Save as template?