RAPORT ROCZNY teatr PL LINKI pages

Kiedy patrzy się na zestawienie spektakli prezentowanych w Azji, widać
przede wszystkim wielką różnorodność propozycji, w której łatwo jednak
znaleźć wspólny mianownik: to sztuka najwyższej próby, poszukująca,
podejmująca często tematy drastyczne, dotykająca tabu, ryzykowna –
czyli teatr artystyczny. To znaczy, że udało się zainteresować azjatyckich
partnerów tym, co znaczące, chociaż niekoniecznie łatwe w odbiorze. To
znaczy, że kultura polska może znaczyć wiele, nawet w odległych miejscach,
a nawet rewolucjonizować tamtejsze środowiska artystyczne i widzów,
budzić nowe oczekiwania wobec sztuki.
Pamiętam, jakie niesamowite wrażenie zrobiła „(A)pollonia” Krzysztofa
Warlikowskiego, pokazywana w Moskwie na festiwalu Złota Maska. Wielu
twórców rosyjskich powoływało się potem na ten spektakl jako modelowy
sposób mówienia o historii i nowy sposób mówienia teatrem w ogóle.
Ten efekt rewolucji powtarzał się nie tylko przy wyjazdach „(A)pollonii”.
Spektakle Krystiana Lupy w dużej mierze odmieniły chińskie myślenie
o teatrze. Myślę, że tak jest z każdym dużym lub małym spektaklem, bo
propozycje dobierane są niezwykle starannie i w sposób przemyślany.
Można oczywiście powiedzieć, że spektakle Lupy czy Warlikowskiego
budzą zainteresowanie w wielu krajach i ich promowanie nie jest potrzebne,
ale to wrażenie złudne, albo płynące ze skrzywionej perspektywy: są kraje,
w których pozycja tych reżyserów jest na tyle mocna, że nie trzeba ich
wspierać. Ale nie należą do nich kraje dalekie.
W ciągu kilku lat kilkadziesiąt tysięcy widzów na spektaklach niełatwych
i nieoczywistych – to bardzo dużo. Teatr przecież, nawet w wielkich salach, do
jakich często trafiamy za granicą, liczy swoją oglądalność powoli. Za to często
te zdobycze są bezcenne i zaczynają pracować na rzecz polskiego teatru.
Polskie prezentacje inaugurowały w 2016 roku nową przestrzeń
teatralną w północnochińskim Harbinie. Teatr jak z następnego wieku,
w ultranowoczesnych kształtach, z ogromną widownią, zbudowany
pośrodku niczego, między starym miastem a nowym, jeszcze właściwie
niezamieszkałym. Tam zaczyna się praca nad zbudowaniem nowej,
poszukującej widowni. Po naszemu powiedzielibyśmy: „praca u podstaw”.
Trzeba dużo objaśnić, w jakimś sensie nadawać głośniej. Mierzyć się
z poważną konkurencją, choćby niemiecką obecnością Thomasa Ostermeiera.
To ciężkie zadanie i czasem pewnie można stracić pewność, czy warto.
Ale szlak z Harbinu wiedzie do Tianjinu. Tam najlepszy teatr z Europy,
w tym z Polski, prezentowany jest od kilku lat. To niedługo, ale różnica
14