AĞUSTOS 2013

elediye seçimlerinde kadınlara seçme ve seçilme döneminden sonra kesin olarak uygulamaya
hakkı verilmesi bu kanuna ayrı bir nitelik konmasını da kabul ettirmeyi başarmıştır. Bu geçiş
kazandırmaktadır.
süresinin çok kısa olduğunu ileri süren ve İsviçre'de
Türk Hukuk Devrimini anlayabilme adına özellikle bile 4 yılık geçiş döneminin yaşandığını, din
Ankara Hukuk Fakültesinin açılması ve Türk kaynağına dayanan hukuk sisteminin kolay kolay
Medeni Kanunu üzerinde durulması gerektiği değiştirilemeyeceğini ileri sürenlere karşı, ''Türk
görüşündeyim.
Hukukçuları için 6 aylık sürenin yeterli olacağına
-Ankara Hukuk Fakültesinin Açılması (1925) dair inancını'' belirtmiştir. Kanunun uygulamaya
Bu fakültenin açılması Türk Devrimi açısından geçişindeki başarı Mahmut Esat Bey'in bu konuda
önemli bir gündür. Çünkü;
ne kadar haklı olduğunu göstermiştir.
1-Cumhuriyet ilk yükseköğretim kurumunu Türk Medeni Kanunu ile; kadın-erkek eşitliğinin
kurmuştu. Bir bilim kurumu kurmak dünyanın sağlanması, evlilikte resmi nikah zorunluluğunun
her vaktinde ve her yerinde önemli bir iştir. getirilmesi, erkekler için tek eşle evlilik esasının
Kendini, en yetkili oğlunun diliyle, bilime ve bilim getirilmesi, kadınlara istedikleri mesleğe girebilme
adamlarının telkinlerine dayandıran genç Türkiye hakkı tanınması, mahkemelerde tanıklık yapma,
için de en belli başlı işti.
miras ve boşanma konularında kadın-erkek
2-Devlet merkezi (Ankara) ilk yükseköğretim eşitliğinin sağlanması, reşit olan her vatandaşın
kurumuna kavuşmuştu. Bilim kurumları yalnızca kendi dinini seçmekte özgür bırakılması,
yüksek bilgi öğretmez, yalnız bilim yapmaz ve Patrikhanenin din işleri dışındaki yetkilerinin
bilimi ilerletmez; kurulduğu yeri de yükseltir. kaldırılması gibi önemli adımlar atılmıştır. Ayrıca
3-Türk Devrimi bu fakülte ile birlikte Atatürk'ün Türk Medeni Kanunun doğal sonucu olarak ileriki
deyişiyle ''mevcudiyetini ve zihniyetini sosyal yıllarda kadınlara siyasal alanda da haklar
hayatın temeli olan yeni hukuki esaslarda tespit ve tanınmıştır. Belediye ve muhtarlık seçimlerine
teyit etmek çaresine tevessül' ediyordu.
katılma hakkı, milletvekili seçme ve seçilme hakkı
Ankara Hukuk Fakültesinin açılmasının ana sebebi gibi. Türk Medeni Kanununun yürürlüğe
adli teşkilatın yetersizliğidir. Mahmut Esat Bozkurt girmesinin ardından, Mahmut Esat Bozkurt'un
Adliye Vekili olunca, hakim kadrolarında çok açık yükseköğrenim yaptığı ve doktorasını aldığı
bulunduğunu ve hakimlerin çoğunun hukuk Fribourg Üniversitesi kendisine bir mektup
mezunu olmadığını gözlemlemiştir. O yıllarda göndererek başarısını kutlamıştır.(7)
İstanbul Hukuk Fakültesi yılda 40—50 mezun -Lotus-Bozkurt Davası
vermekteydi ve bu mezunlarla bu açıkların 2 Ağustos 1926'da Naki Bey Vapurculuk şirketinin
kapatılması ve eksikliklerin telafi edilmesi mümkün Bozkurt yük gemisi ile Fransız bandıralı Lotus
görünmüyordu.
yolcu vapuru Midilli Adası kuzeyinde çarpıştı ve
İnkılapçı Mahmut Esat, ihtilaller tarihi dersinin Bozkurt gemisi battı. Gemi personelinin 8'i
profesörlüğünü de üzerine almıştı. İngiliz, Fransız boğularak öldü. Bu olay üzerine Lotus Gemisinin
ve Sovyet Rusya inkılap ve ilkelerini, merkezi kaptanı Desmons ile Bozkurt gemisinin kazadan
Avrupa hareketlerini, Türk ihtilallerini bu fakültede kurtulan kaptanı Hasan Kaptan tutuklanarak
anlatacaktı. Bu ders vasıtasıyla Mahmut Esat'ın da cezaevine gönderildi. Ayrıca mahkeme Lotus
bizzat görev aldığı Ankara Hukuk Fakültesi personelini tazminat ödemeye mahkum etti. Fransa
ilkmezunlarını 8 Temmuz 1932 tarihinde ise bu karara itiraz etti ve hapisteki kaptanın serbest
vermiştir.(6)
bırakılmasını talep etti. Türkiye bu talebi kabul
-Türk Medeni Kanunu (17 Şubat 1926)
etmeyince iki ülke arasında sorun doğdu. Ancak iki
17 Şubat 1926'da Türk Medeni Kanunun kabul ülke sorunu Lahey Adalet Divanına götürme
edilmesinde Mahmut Esat önemli bir rol konusunda anlaştılar.(8)Lahey Adalet Divanına
oynamıştır. Bu kanunun tarihi gerekçesi de onun gönderilen bu davada Mustafa Kemal Paşa
eseridir. 4 Nisan 1926 tarihinde Resmi Gazetede tarafından Türkiye Cumhuriyetini temsil etmek
yayınlanan Türk Medeni Kanununun 6 aylık geçiş üzere Mahmut Esat Bey görevlendirildi ve
21