VI MANTIK ÇALIŞTAYI KİTABI

Recommendations

Info

ise 5çocuğuVardır konseptine aittir, eğer bütün çocukları doktor ise çocuğuVardır. Doktor konseptine aittir. Yukarıdaki tanımlanan biçimselliğine ek olarak, betimleyici mantıklar genel olarak bir terminolojik (terimsel) ve bir de iddiasal biçimselliğe sahiptir. Terminolojik biçimselliğin aksiyomlarının kümesine Terminoloji (terimler dizgesi) Kutusu; ya da kısaca TBox denir. TBox, kavram hiyerarşilerini yani konseptler arasındaki ilişkileri betimleyen cümleleri içerir. En sade biçiminde, terminolojik aksiyomlar karmaşık tanımlamaların betimlenmesinde ve kısaltılmasında kullanılır. Örneğin, mutlu kadın konseptinin tanıtılması için MutluKadın kısaltması kullanılabilir. Benzer şekilde, ifade gücü daha etkili sınırlamaların da terminolojik biçimselleştirmesi yapılabilir. Örneğin; ÇocuğuVardır. İnsan İnsan, sadece insanların, insan olan çocuğa sahip olduğunu söyler. Öte yandan İddiasal Kutu olarak bilinen ABox, bu betimleme hiyerarşi içindeki bireyleri ya da başka bir deyişle kavramlar ve bireyler arasındaki ilişkileri içeren temel bildirimleri içerir. Yani, bireylerin özelliklerini belirtmede, iddiasal biçimlendirme kullanılır. Örneğin; Mutluİnsan(OYA); Oya’nın mutlu bir insan konseptine dahil olduğunu, çocuğuVardır(OYA, ATLAS); Atlas’ın Oya’nın çocuklarından biri olduğunu belirtir. Bu tür iddiaların kümesine ABox denir. ABox içinde adlandırılan bireylere ABox bireyleri denir. TBox ve ABox örneklenecek olursa: (TBox) (1) Her kimyager bir insandır. (∀Kimyager İnsan) (ABox) (2) Hasan bir kimyagerdir. (Kimyager (HASAN) ) Yukarıdaki örneklemede de görüldüğü üzere, TBox ve ABox arasında kayda değer bir ayrım bulunmamaktadır. Zaten Birinci-Basamak Mantıkta bu iki cümle farklı kategorilerde ele alınmamaktadır. Birinci-Basamak Mantığa dönüştürüldüğünde, (1) gibi bir kapsam aksiyomu temel olarak üzerinde sadece değişkenlerin bulunduğu tekil yüklemlerin bir koşul kısıtlamasıdır (conditional restriction). Açıkça görülmektedir ki bu cümle, sadece sabitlerin bulunduğu (2) cümlesinden farklı değildir. O halde neden bu türden bir ayrım yapılmaktadır? İlk neden, çeşitli betimleyici mantıklar için oluşturulan karar verme algoritmaları tanımlanırken ve formüle edilirken, TBox ve ABox farklılıklarının ayrıştırılmasının faydalı olmasıdır. Örneğin, TBox ve ABox ayrı ayrı işlemlenerek, birisine bağlı olan fakat diğerine bağlı olmayan temel çıkarım problemlerinden kaçınabilir. İkinci bir neden ise TBox’un karmaşıklığı, ABox’dan bağımsız olarak, belirli betimleyici mantık sistemleri için karar verme aşamalarını geniş ölçüde etkileyebilir. Böyle bir ayrım, bilgi tabanının özelleşmiş parçaları hakkında farklı uslamlama yöntemlerine sahip olmak açısından oldukça kullanışlı olacaktır. Üçüncü neden ise bilgi tabanı modellenirken bu tür bir ayrımın önem teşkil etmesidir. Kavram dünyaları (TBox içindeki sınıf aksiyomları) ve kav- 22
amsal terimlere olan bakış açımız ile bu konseptlerin ayrıntılı olarak ifadesi (ABox içindeki durum iddiaları) arasında bir ayrım yapmak akla oldukça yatkındır. Yukarıdaki örnekte görüldüğü üzere, bir insan topluluğunda her meslek için aynı bir görev hiyerarşi söz konusudur. Ancak insanlara verilen meslekler söz konusu olduğunda, her mesleğin farklı insanları olduğu için, farklı meslekler için aynı TBox kullanılabilir; fakat farklı meslekler için aynı ABox kullanımı söz konusu değildir. Betimleyici Mantıklar, ontoloji kullanıcılarına açıkça ifade edilen bilgilerden örtük veya dolaylı bilgilerin türetilmesini sağlayan, çeşitli çıkarım olanakları sağlar. Bu çıkarımı gerçekleştiren üç temel algoritma vardır. Birinci tür algoritma olan Kapsam (Subsumption) Algoritmaları altkonsept-üstkonsept ilişkilerini belirler. İkinci tür algoritma olan Özelleme (Instance) Algoritmaları durum-özelleme ilişkileri belirler. Üçüncü tür algoritma olan Tutarlılık (Consistency) Algoritmaları ise terminolojik aksiyomların kümesinden (TBox) ve iddialar kümesinden (ABox) oluşan bilgi temelinin çelişik olup olmadığını belirler. Betimleyici Mantıkların uslamlanabilir ve öngörülebilir (predictable) davranışlarının sağlanabilmesi için, bu çıkarım problemleri ontoloji sistemi tarafından kullanılan betimleyici mantık için en azından karar-verilebilir (decidable) olmalıdır ve tercihen düşük karmaşıklığa sahip olmalıdır. Sonuç olarak, betimleyici mantıkların ifade etme gücü uygun bir şekilde sınırlandırılmalıdır. Ancak sınırlandırmalar çok katı olursa, uygulama alanının diğer önemli kavramları ifade edilemez. Betimleyici Mantıkların ifade etme gücü ve çıkarım problemlerinin karmaşıklığın arasındaki bu tür dengenin (trade-off) kurulması, Betimleyici Mantık çalışmalarında en önemli konulardan biridir. DL Sisteminin Mimarisi Bilgi Temeli Terminolojik Bilgi (TBox) İddiasal Bilgi (ABox) Çıkarım Araçları Uygulamalar 23
Page 1: VI. MANTIK ÇALIŞTAYI KİTABI Yay
Page 4 and 5: VI. Mantık Çalıştayı Kitabı Y
Page 6 and 7: 8. Aristoteles Mantığında «Beli
Page 9: Prof. Dr. İsmail TUNALI'nın aziz
Page 12 and 13: Bu durumu I. Mantık Çalıştayı
Page 15: AÇIŞ KONUŞMALARI
Page 18 and 19: kadar da başta okuma yazma oranı
Page 20 and 21: 6 mektedir. Platon’un deyimi ile
Page 22 and 23: 8 mamı kapatacağım. Şimdi biliy
Page 24 and 25: 10 hocalarıma, meslektaşlarıma,
Page 26 and 27: alanına giren anlamıyla doğrulu
Page 29: VI. MANTIK ÇALIŞTAYI METINLERI *
Page 32 and 33: development of Description Logics w
Page 34 and 35: denle mantık dilinin etkili kullan
Page 38 and 39: 3. Betimleyici Mantığın Uygulama
Page 40 and 41: USING PREMISES IN THE FORM OF QUEST
Page 42 and 43: 28 “anlam postülatı ya da varsa
Page 44 and 45: lardır. 2 Sorunsalda bahsi geçen
Page 46 and 47: 32 tarafından böylesi bir yanıt
Page 48 and 49: sorgulayıcı edimler olarak tanım
Page 50 and 51: etmeye çalıştığı bilgiyi içe
Page 52 and 53: Bu örnekte de görüleceği üzere
Page 54 and 55: 40 Walton, D., 1999, “The fallacy
Page 56 and 57: ‘geometrik yargılar sentetik a p
Page 58 and 59: lamlaması vardır. 1768 tarihli
Page 60 and 61: 1. Kant Öklidyen uzayın zorunlu o
Page 62 and 63: ki görüntüler, Öklidyen gözlem
Page 65 and 66: ANALİZ METODU VE MENON’DAKİ Bİ
Page 67 and 68: Öte yandan Proklus, Öklid’in El
Page 69 and 70: 7. Qx 6 8. ∀x (Px→Qx) 1, 7 ve U
Page 71 and 72: irimlik olan karenin köşegeni üz
Page 73 and 74: KLİNİK TANIDA GERİ ÇIKARIM KULL
Page 75 and 76: - Dedüktif ve indüktif çıkarım
Page 77 and 78: c) Somut bir veri değil de soyut-s
Page 79: Kaynaklar Tosam, M. J. “The Role
Page 82 and 83: MODAL LOGIC IN AVICENNA ABSTRACT Th
Page 84 and 85: doğru ya da yanlış olabilir. Ön
Page 86 and 87:
Varlıksal varsayma ilkesinin ilk i
Page 88 and 89:
S, P değildir,” önermesi S’ni
Page 90 and 91:
modern izdüşümü (O)⋀(I) şekl
Page 92 and 93:
1. Konunun kendisinin varlığına
Page 94 and 95:
cağının garantisini vermek epey
Page 96 and 97:
linde, kendi içinde tutarlı kıl
Page 98 and 99:
Giriş 1959 yılında “A Complete
Page 100 and 101:
2.1. Frege ’de anlam - gönderim
Page 103 and 104:
ARİSTOTELES MANTIĞINDA “BELİRS
Page 105 and 106:
Olumsuzlar; 1. Ad + Ad + Kopula =
Page 107 and 108:
ONTOLOJIK BIR BAKIŞ AÇISINDAN “
Page 109 and 110:
I. Hesap karmaşıklığı çalış
Page 111 and 112:
Görüldüğü gibi bu arama proble
Page 113 and 114:
nom zamanda indirgenebilmektedir. B
Page 115 and 116:
varlığı ise dört ayrıma dayana
Page 117 and 118:
de aranması gerekmektedir. Aşağ
Page 119 and 120:
Ontolojik bir perspektiften bakıld
Page 121 and 122:
DURSUN MURAT ÇÜÇEN’İN ÖDEV M
Page 123 and 124:
indeki mantıksal yapıyı gösterm
Page 125 and 126:
a) Öp p(j) (j sayal sayı ve yeni)
Page 127 and 128:
Bu önerme ‘a nın F yi yapması
Page 129 and 130:
Görüldüğü gibi, çizelge Ö∃
Page 131 and 132:
ması, bir başka deyişle yeni olm
Page 133 and 134:
5. Açık Önermelerden Kurulu İzi
Page 135 and 136:
3.58 ∀x(Fx ⇒ İGx) Bu önerme
Page 137 and 138:
indirgeme kuralı uyarınca Ö ~ p
Page 139 and 140:
Y∀xFx Ö~∀xFx Görüldüğü gi
Page 141 and 142:
Görüldüğü gibi, çizelge ~Öp
Page 143 and 144:
Açıklama: 1. adımda başlangıç
Page 145 and 146:
~p(2) 7 x Açıklama: 1. adımda ba
Page 147 and 148:
~∀xFx önermesinin 1- evrenindeki
Page 149 and 150:
MANTIKSAL MUHAKEME BECERİLERİ, D
Page 151 and 152:
1. Giriş Düşünce deneyleri bir
Page 153 and 154:
deneyi, deneysel olguyu yapılandı
Page 155 and 156:
pompası metaforu ve düşünce den
Page 157 and 158:
ğin genel görecelik kuramı Newto
Page 159 and 160:
Şekil 1.2. Düşünce deneyleri ma
Page 161 and 162:
seviyesinde olacağı bu bağlamda
Page 163 and 164:
za olanak sağlar. Metaforik düş
Page 165 and 166:
3. 3. Model Şekil 3.1 Çalışman
Page 167 and 168:
nesnenin doğal bir yeri bulunmakta
Page 169 and 170:
impetus impressus devinimi ortaya
Page 171 and 172:
olmayan hareketin sonlanması gerek
Page 173 and 174:
hareketin göreceli olduğunu; mutl
Page 175 and 176:
Yukarıdaki Klasik fizik öncesi ve
Page 177 and 178:
CA doğrultusuna paralel bir ID do
Page 179 and 180:
Analojik düşünme, bir durum hakk
Page 181 and 182:
Şekil 4.11. Olber Paradoksu’nun
Page 183 and 184:
Kombinezonlarla Düşünme Belirsiz
Page 185 and 186:
2.3 Condillac’ın Heykeli Şekil
Page 187 and 188:
Oranlı Düşünme Değişkenler ar
Page 189 and 190:
2.4 Platon’un Mağrası, İbn Sî
Page 191 and 192:
asansör düşünce deneyine şekil
Page 193 and 194:
ilgilerini bile bize doğruymuş gi
Page 195 and 196:
Korelasyonel Düşünme Değişen b
Page 197 and 198:
5. 5. Sonuç ve Tartışma Brendel
Page 199 and 200:
Düşünce deneylerinin bu imgesell
Page 201 and 202:
Düşünce deneyleri nitel akıl y
Page 203 and 204:
Gaukroger, S., (2006), The Emergenc
Page 205:
Özçelik, E.,Yıldırım S. (2002)
Page 208 and 209:
“izm”lerin verdikleri yanıtlar
Page 210 and 211:
olandır” önermesi analitik bir
Page 212 and 213:
yükselerek en genel düşüncelere
Page 215 and 216:
ELEŞTİREL OLARAK DÜŞÜNMEK NE K
Page 217 and 218:
Eğitimin temel amacının düşün
Page 219 and 220:
Öncelikle sözcüğün anlamına b
Page 221 and 222:
koşullarda ortaya çıkabilir; ç
Page 223 and 224:
ARİSTOTELES GELENEĞİNE BAĞLI B
Page 225 and 226:
sorusu, nesnenin neden devindiğidi
Page 227 and 228:
Renaissance (“yeniden doğuş”)
Page 229 and 230:
oş bir uzay olarak düşünülmesi
Page 231 and 232:
tutumluluk taşıdığı ilkesidir.
Page 233 and 234:
BROUWER’IN GÖRÜSELCILIĞI * Öz
Page 235 and 236:
Giriş Son 150 yılda mantıkta ger
Page 237 and 238:
Brouwer için görüye dayandığı
Page 239 and 240:
Zamansal tutum Brouwer’in matemat
Page 241 and 242:
ir aracısıdır. Dilden yola çık
Page 243 and 244:
CHARLES SANDERS PEIRCE’ÜN BAĞIN
Page 245 and 246:
Ünlü Amerikalı mantıkçı ve fi
Page 247 and 248:
Ardından üçlü bireysel bağıll
Page 249 and 250:
ya da kk = 1 Peirce ayrıca aşağ
Page 251 and 252:
Hesaplamanın formunu ise şu şeki
Page 253 and 254:
____ A : B (-||) B : C = A : C. Ayn
Page 255 and 256:
____ ____ A : B ( - - |) B : C = A
Page 257:
Peirce ardından da bağıllar cebr
Page 260 and 261:
Mantık tarihinden en zor bozulan d
Page 262 and 263:
akarak daha önce olanları veya da
Page 264 and 265:
uçtuğu sonucuna varılır. Bize T
Page 266 and 267:
Gerekçe, iddia ve veri arasında g
Page 268 and 269:
254 Patrick Doherty, Witold Lukasze
Page 270 and 271:
ise onların sadece varlığına ve
Page 272 and 273:
problemi olan bilimsel tanım ve bi
Page 274 and 275:
akımından son derece önemli meti
Page 276 and 277:
ulsa da başka pek çok işte yeter
Page 278 and 279:
olarak kanıtlamanın matlûbâtın
Page 280 and 281:
266 ______, Kitâbu’ş-Şifâ, Ma
Page 282 and 283:
ABSTRACT In CPrV Kant entitled the
Page 284 and 285:
(Vernunft) zihin (Mind) sözcüğü
Page 286 and 287:
nımının temel, mutlak ve zorunlu
Page 288 and 289:
(Erkundigung) toplanması (einziehu
Page 290 and 291:
276 nu söyleyen- ilk tanım da ort
Page 292 and 293:
ir yargı, genel bir yargıdan özs
Page 294 and 295:
(Apodiktische) önerme ise, onaylay
Page 296 and 297:
Kategoriler Çizelgesi 13 Bu çizel
Page 298 and 299:
esas olan nokta türdeş olmayan bi
Page 300 and 301:
286 Höffe, Otfried, Kant’s Kriti
Page 302 and 303:
mathematical discussions in Ancient
Page 304 and 305:
özellikleriyle Babil ve Mısır ge
Page 306 and 307:
kuramsal sorunları akılcı yönde
Page 308 and 309:
3. Yukarıdaki denklemde görüldü
Page 310 and 311:
296 bizi döngüsel bir açmaza gö
Page 312 and 313:
çıkarımın aksiyomlar arasında
Page 315 and 316:
ERZURUM BÖLGE EĞİTİM VE ARAŞTI
Page 317 and 318:
ABSTRACT We aimed to determine the
Page 319 and 320:
Amaç Bilim dallarının kendine ha
Page 321 and 322:
yer (“anabilim dalı” veya “b
Page 323 and 324:
Ek: Anket formu Uyguladığımız a
Page 325 and 326:
DİL-MANTIK İLİŞKİSİ: DİLİN
Page 327 and 328:
Giriş Mantık, düşüncenin dil
Page 329 and 330:
Dil-Düşünce İlişkisinden Dil-M
Page 331 and 332:
saptamasını yapan Altuğ için,
Page 333 and 334:
gösterebilmektedir (Rossi, 2001: 9
Page 335 and 336:
sal sentaksının (ya da dilin sent
Page 337 and 338:
tem olan niceleme/yüklemler mantı
Page 339:
Kaynaklar Altuğ, T. (2001) “Giri
Page 342 and 343:
According to the research, metaphor
Page 344 and 345:
Metaforlar edebiyat ve sanatla sın
Page 346 and 347:
Ancak metaforun anlaşılmasının
Page 348 and 349:
Metaforda meydana gelen anlam kayma
Page 350 and 351:
dük. Ancak söz konusu model, cüm
Page 352 and 353:
Birinci resimde ifade, anlam ve gö
Page 354 and 355:
felç edip anlaşılmayı ilerleyem
Page 357 and 358:
İBN SÎNÂ’NIN KIYAS TANIMIN ANA
Page 359 and 360:
Giriş Bu sunumda önce Aristoteles
Page 361 and 362:
Anlaşılan o ki; İbn Sînâ’ya
Page 363 and 364:
nımı yapıyor. Ama Aristoteles’
Page 365 and 366:
evetleme”ye (ve-) karşılık gel
Page 367 and 368:
SÜRELER MANTIĞININ FORMEL TEMELLE
Page 369 and 370:
Süreler mantığı ya da zaman man
Page 371 and 372:
Tablo 1: Yoğunluk, Başlangıç ve
Page 373 and 374:
düşünen biri için Qt veya Rt’
Page 375:
nin imkânı gösterilmiş oldu. O
Page 378 and 379:
ABSTRACT The purpose of this articl
Page 380 and 381:
matiksel nesneyi “şey”lerle bi
Page 382 and 383:
ve zaman sezgisi ile algılayabilir
Page 384 and 385:
Bilgiye bakışı açısından eği
Page 386 and 387:
372 davranışçı yaklaşıma geri
Page 388 and 389:
374 Gözkân, Bülent. (2008). “S
Page 390 and 391:
ackspace. İt is possible to pursue
Page 392 and 393:
Bunlar yapı olarak ele aldığım
Page 394 and 395:
göz önünden kaldırılmayacak ik
Page 396 and 397:
Gösteren ve gösterilen arasındak
Page 399 and 400:
BİLİM AĞINDA TUTARLILIK Serdal T
Page 401 and 402:
savunacağım. Uygun düşmenin var
Page 403 and 404:
tutarlılığın bilimdeki yeri üz
Page 405 and 406:
Madem Öyle, Neden Bilime Güveneli
Page 407 and 408:
SOLİPSİST AÇIDAN “NESNE” KAV
Page 409 and 410:
de düşünülebilir. Bu açıdan b
Page 411 and 412:
Platon’un felsefesi fizik nesnele
Page 413 and 414:
Reinman geometrisini) kullanmak dur
Page 415 and 416:
düşünmeyiz. Diğer bir ifadeyle
Page 417 and 418:
kım kurallardan oluşan bir tasar
Page 419 and 420:
İNFORMEL MANTIKTA TOULMIN MODELI K
Page 421 and 422:
İnformel Mantık kitaplarında (Ö
Page 423 and 424:
Bazı insanlar değerlerin mutlak s
Page 425 and 426:
Değerler ve İhtiyaçlar (ile ilgi
Page 427 and 428:
Motivasyonal Garanti: Garantiyi olu
Page 429 and 430:
Sonuç: (O halde,) Harry, Britanya
Page 431 and 432:
yahut İnformel Mantık, gerek öğ
Page 433 and 434:
Bize Göre (Kıyasın Tersine Çevr
Page 435 and 436:
MANTIKTA BAĞINTI KAVRAMI * Yücel
Page 437 and 438:
Ali’ye” ve “Ayşe’den Ayşe
Page 439 and 440:
3.3. Hasse Diyagramı Mantıkta, bi
Page 441 and 442:
şeklinde sembolleştirilecektir.
Page 443 and 444:
“aynı yaşta olma” bağıntıs
Page 445 and 446:
mantıkta, kümeler teorisi yardım
Page 447 and 448:
5.2.1. Bakışımlı Bağıntılar
Page 449 and 450:
5.2.3. Ne Bakışımlı Ne de Bakı
Page 451 and 452:
$x$y(Bxy∧Byx) 50 şeklinde göste
Page 453 and 454:
5.3.2. Geçişsiz Bağıntılar Her
Page 455:
şeklinde ifade edilir. Bu sembolik
Page 459 and 460:
I. MANTIK ÇALIŞTAYI 25-26 Haziran
Page 461 and 462:
ETKİNLİK PROGRAMI 25 Haziran 2012
Page 463 and 464:
FOTOĞRAFLAR 449
Page 465 and 466:
451
Page 467 and 468:
453
Page 469 and 470:
455
Page 471 and 472:
II. MANTIK ÇALIŞTAYI 3-4 Mayıs 2
Page 473 and 474:
12:00 Prof. Dr. David Grünberg (Or
Page 475 and 476:
461
Page 477 and 478:
463
Page 479 and 480:
465
Page 481 and 482:
467
Page 483 and 484:
469
Page 485:
471
Page 488 and 489:
ETKİNLİK PROGRAMI 28 Şubat 2014
Page 490 and 491:
476
Page 492 and 493:
478
Page 494 and 495:
480
Page 496 and 497:
ETKİNLİK PROGRAMI 19 Haziran 2014
Page 499 and 500:
V. MANTIK ÇALIŞTAYI 15-16 Mayıs
Page 501 and 502:
ETKİNLİK PROGRAMI 15 Mayıs 2015
Page 503 and 504:
FOTOĞRAFLAR 489
Page 505 and 506:
VI. MANTIK ÇALIŞTAYI 26-27 Mayıs
Page 507 and 508:
11:30 Doç. Dr. Aziz F. Zambak (Ort
Page 509 and 510:
Artvin Çoruh Üniversitesi Şehir
Page 511 and 512:
FOTOĞRAFLAR 497
Page 513 and 514:
499
Page 515 and 516:
501
Page 517 and 518:
503
Page 519 and 520:
505
Page 521 and 522:
507
Page 523 and 524:
509
Page 525 and 526:
511
Page 527 and 528:
513
Page 529 and 530:
515
Page 532:
518
show all

VI MANTIK ÇALIŞTAYI KİTABI

Create successful ePaper yourself

Delete template?

Save as template?