نمایش هملت در روستای مردوش سفلی

Copyright © 2013 Khameneh Multimedia All rights reserved.

نمایش هملت در روستای مردوش سفلی 

تراژدی مضحک در پنج صحنه 

نوشتهی:‏ ایووُ‏ 

برِشان 

ترجمه از متن اصلی کرواتی:‏ مهرداد خامنهای دو 

ویرایش فارسی:‏ شیرین میرزانژاد 

- 1 -

به یاد دراگوتین مهایچ 

نمایش به یاد ماندنی ‏"هملت"‏ در روستای مردوش سفلی،‏ بخش بالتنیک توسط تشکیالت محلی جبههی 

خلق،‏ تعاونی کشاورزی و همینطور شاخهی روستایی حزب با تالش بی وقفه و از خودگذشتگی این رفقا 

به روی صحنه میآید:‏ 

ماته بوکاریتسه معروف به بوکاره،‏ مدیر تعاونی و دبیر تشکیالت محلی حزب،‏ در نقش شاه کالودیوس 

میله پولیزا معروف به پولیه،‏ رئیس تشکیالت محلی جبهه خلق در نقش پولونیوس 

آنجه دختر او ‏)پولیه(‏ در نقش اوفیلیا 

ماره میش معروف به مایکاچه،‏ قهوهچی زن روستا ‏)میخانهدار(‏ در نقش ملکه گرترود 

ماچاک دبیر هیئت رئیسهی تعاونی در نقش لهیرتیز 

یوتسه اشکوکیچ معروف به اشکوکه،‏ جوان روستایی در نقش شاهزاده هملت 

آندره اشکونسه معلم روستا به عنوان کارگردان نمایش 

ماریا،‏ راوی و تحلیلگر نمایش به همراه دیگر افراد از روستای مردوش سفلی 

- 2 -

قسمت اول 

صحنهی یک 

‏)محل تجمع جبههی خلق در روستای مردوش سفلی.‏ بر روی دیوارها پرچم های کاغذی نصب گردیده،‏ 

شعارهای مختلف با خطی نه چندان خوش نوشته شده:‏ زنده باد جبههی خلق،‏ پیش به سوی پیروزیهای 

نوین،‏ همه به سوی تعاونیهای کشاورزی،‏ و...‏ 

محلی متروکه است.‏ در گوشه و کنار مواد زائد ریخته شده،‏ پنجره ها شکسته و به جای آنها مقوا نصب 

شده است.‏ مابین دو پنجره روزنامهی دیواری نصب گردیده.‏ در عقب صحنه،‏ در جایی قدری باالتر،‏ 

میزی قرار گرفته که روی آن با گلیمی محلی تزئین شده و در مقابل آن نیمکتهای دراز واقع شده که 

اهالی روستا بر روی آنها نشستهاند.‏ وقتی که پرده باال میرود،‏ بر روی صحنه همهمه است.‏ روستاییان 

با هیجان سخن میگویند.‏ پولیه وسط میز نشسته و سمت چپ او یک صندلی خالی قرار دارد.‏ آنجه 

سمت راست او مشغول نوشتن صورتجلسه است.‏ سایر روستائییان و معلم ‏)اشکونسه(‏ در مقابل آنها بر 

روی صندلی نشسته اند.‏ ) 

ماریا:‏ زود باش میله!‏ شروع کن دیگه بابا!‏ 

من وقت ندارم.‏ فردا صبح زود باید ذرتها رو دروکنم.‏ 

مایکاچه:‏ بابا زیر پامون علف سبز شد انقدر صبر کردیم!‏ 

ماریا:‏ من احمقو ببین،‏ االن میتونستم توی رختخواب باشم عوض اینکه اینجا خودمو عالف کنم.‏ 

مایکاچه:‏ منتظر چی هستی میله؟ تا خروس برات بخونه؟همه از سر زمین اومدیم و خستهایم بابا!‏ 

پولیه)‏ روی صندلی مینشیند(:‏ خیله خب رفقا!‏ االن شروع میکنیم.‏ بله،‏ رفقا!‏ جلسهی رسمی جبههی خلق 

رو آغاز میکنیم و این موارد رو در دستور کار امروز داریم:‏ 

اول،‏ چطور بگم،‏ فعالیتهای فرهنگی و آموزشی در روستای ما و دوم،‏ متفرقه.‏ تصویب میشه؟ 

- 3 -

مایکاچه:‏ به!‏ تو ما رو برا این صدا کردی اینجا؟ ای لعنت به تو با هرکی که فرهنگ و آموزش درآورده.‏ 

ماریا:‏ این دری وریا به چه درد ما میخوره؟ تو توی دستور جلسه چیزایی که ما احتیاج داریمو بذار.‏ 

مکانیزه کردن،‏ موتوریزه کردن،‏ تا زیر کار جونمون در نیاد.‏ 

مایکاچه:‏ تا حداقل اگه خودتو برای چیزی میکشی ، ارزششو داشته باشه.‏ نه برای اول و آخرش صد 

کیلو ذرت.‏ 

ماریا:‏ میله!‏ با اون فرهنگ میتونی زمینو درو کنی؟ ها میله؟ 

پولیه:‏ خواهش میکنم رفقا!‏ آرومتر!‏ آروم باشید!‏ نوبت به حرفای شما هم میرسه.‏ کمی صبر داشته 

باشید.‏ فکر نکنید که فرهنگ و آموزش،‏ باد هواس.‏ اینا چیزای پیشرفتهس رفقا!‏ اونم چه جور...‏ ببینید 

رفقا!‏ قبل از جنگ،‏ اون بورژوازی به هیچ جاش نبود که ما روستاییا چیزی داشته باشیم،‏ آموزش ببینیم،‏ 

فرهنگ داشته باشیم،‏ میفهمین چی میگم؟ میخواست که توی نادانی و تاریکی بمونیم تا سوارمون 

بشه.‏ ما هم خرشون بودیم.‏ اما امروز رفقا!‏ حکومت خلقی ما جونشو میده برای اینکه ما با فرهنگ بشیم.‏ 

یاد بگیریم.‏ بتونیم بخونیم و بنویسیم.‏ بهداشت به روستامون آورده.‏ همینطور پیشرفتهای علمی،‏ 

صنعتی،‏ خودکفایی،‏ غرور ملی و بقیهی چیزارو...‏ و ما رفقا،‏ باید حداکثر سعیمونو بکنیم که به این 

حکومت خلقیمون کمک کنیم و خوددمون هم به خودمون آموزش بدیم.‏ 

ماریا:‏ آها!‏ پس تو میای به جای من بیل میزنی اگه من آموزش ببینم؟ آره؟ 

مایکاچه:‏ بسه دیگه این دریوریها.‏ یه بارم که شده یه کار درست حسابی برامون انجام بده عوض 

شعار دادن:‏ رفقا الزمه که اینجوری!‏ رفقا الزمه که اونجوری!‏ 

پولیه:‏ خواهش میکنم رفقا!‏ خواهش میکنم...‏ خواهش میکنم...‏ بله رفیق ماچاک میخوان صحبت کنن.‏ 

ماچاک:‏ بله...‏ چطوری بگم...‏ فکر میکنم بعضی از رفقا کمی از خط خارج شدن.‏ یه جوری ناعادالنه 

حرف میزنن که یعنی ما به فرهنگ و آموزش و فعالیتهای اینچنینی احتیاج نداریم.‏ من میخوام از 

- 4 -

این رفقا شدیداً‏ انتقاد کنم.‏ الزمه رفقا!‏ باید واقعاً‏ متاسف باشیم که فرهنگ و آموزش در روستای ما در 

این اواخر،‏ چطوری بگم،‏ رسیده به ته چاه!‏ من از شما میپرسم رفقا!‏ ما چطوری میتونیم باعث پیشرفت 

و ترقی تولیدات کشاورزی سوسیالیستی خودمون باشیم،‏ اگر آموزشی در کار نباشه...‏ 

مایکاچه:‏ برو بابا ماچاک زرت و پرت نکن!‏ از وقتی که تورو عضو حزب کردن،‏ زبونت دراز شده.‏ 

قبل از اون حتی نمیدونستی سوسیالیسمو با کدوم س مینویسن!‏ 

ماریا:‏ تو اول برو خودتو تربیت کن بعد بیا اینجا واسه ما کالس درس اخالق راه بنداز.‏ 

مایکاچه:‏ عوض این حرفا بگو ببینم این پول تعاونی کدوم گوری رفته.‏ 

ماچاک:‏ این چه ربطی به من داره که چیزی دربارش بگم؟ من که برنداشتنم این پولو!‏ 

ماریا:‏ من نمیدونم کی برداشته،‏ ولی حاال که اثری ازش نیست!‏ 

ماچاک:‏ ماریا!‏ مث که خیلی هوا ورت داشته.‏ کاری نکن فکت یه موقع بیاد پایین.‏ 

ماریا:‏ کی میخواد بیاره پایین؟ تو؟ نامردی اگه نیای بزنی!‏ بیا بزن دیگه!‏ 

پولیه:‏ رفقا!‏ آروم باشید!‏ ما توی جلسه رسمی هستیم یا گود زورخونه؟ ای بابا!‏ اینجا که جای کتک کاری 

نیستش!‏ مثالً‏ داریم از فرهنگ و آموزش حرف میزنیم نه از مسائل مالی و اینجور حرفا...‏ رفیق ماچاک 

ادامه بدین و به هیچ کس هم گوش نکنین 

ماچاک:‏ بله،‏ چی داشتم میگفتم؟ آها!‏ رفقا!‏ ما آخرین بار کی یه کار فرهنگی و آموزشی انجام دادیم؟ 

بیشتر از یک ساله که رفقای مردوش علیا اومدن اینجا و آکاردئون زدن و رقص محلی کردن.‏ بعد از 

اونم هیچی.‏ آخه الزمه که ما هم یک بار کاری بکنیم و چیزی از خودمون نشون بدیم.‏ مثالً‏ یه نمایش 

روی صحنه بیاریم.‏ نمایشی که رفقا بتونه واقعیتهای سوسیالیستی مارو همونجوری که هست،‏ هم در 

- 5 -

نکات مثبتش و همینطور در کاستیهاش نشون بده و وقتی مردم زحمتکش ما چنین نمایشی رو میبینن 

میتونن برن و به رفقای مافوق خودشون بگن:‏ ببین رفیق!‏ اینطور خوبه و اینطور خوب نیست 

مایکاچه:‏ ما هیچ احتیاجی به نمایش نداریم.‏ االنشم میدونیم چی خوب نیست و کی خوب نیست.‏ 

ماریا:‏ تو تا قبل از اینکه به پاچهخواری بیفتی،‏ عمراً‏ 

نمیرسید.‏ 

فکر نمایش و از اینجور شامورتی بازی ها به کلهات 

مایکاچه:‏ ماچاک!‏ تو اون خشتکتو بکش رو سرت بعد حرف بزن!‏ اونجوری برات راحتتره!‏ 

‏)بوکاره وارد می شود.‏ با دیدن او پولیه میایستد و به او ادای احترام میکند تا او بنشیند.(‏ 

بوکاره : بسه دیگه!‏ خجالت بکشین!‏ دیگه شورشو درآوردین!‏ یعنی چه!‏ اینجا اومدین که آشوب کنین یا 

اینکه دربارهی 

مسائلتون تصمیم بگیرین؟ 

رفیق میله،‏ این 

دستور جلسه 

که احتیاج به فکر زیاد نداره.‏ 

خلق نمایش میخواد؟ بله!‏ پس یه نمایش باید آماده کنیم.‏ تموم شد و رفت.‏ اگرم اینجا کسی ازدشمنای 

خلق هست که از ترقی ما خوشش نمیاد،‏ این در اینم دروازه.‏ میتونه پاشه بره.‏ ما از هیچ کس خواهش 

نمیکنیم.‏ 

سکوت 

پولیه:‏ بله رفقا!‏ صحبتهای رفیق دبیر تشکیالت رو شنیدید.‏ من فکر میکنم ایشون درست میفرماین.‏ 

خلق،‏ نمایش میخواد و به همین خاطر،‏ باید آستینارو باال بزنیم و بریم توی گود.‏ بحثم نداره.‏ 

مایکاچه:‏ خیله خب بابا!‏ گور باباش!‏ بذا باشه!‏ حاال اصن تو به من بگو کی قراره که این نمایشو آماده 

کنه؟ واسه این کار چارتا آدم باسواد و بافرهنگ الزمه.‏ کی میخواد بره رو صحنه بازی کنه؟ شماها اصن 

از کجا میخواین آدم پیدا کنین؟ 

- 6 -

ماچاک:‏ آدم پیدا کنیم؟ ما چه احتیاج به آدم پیدا کردن داریم؟ خودمون رفقا!‏ اگه الزمه اصن من خودم 

نفر اول داوطلب میشم برم روی صحنه.نمایش رو هم رفیق معلم آماده میکنه.‏ بین ما اون از همه 

باسوادتره.‏ 

اشکونسه:‏ نه،‏ نه،‏ نه،‏ رفقا عذر میخوام.‏ خواهش میکنم منو داخل این ماجرا نکنین.‏ من هیچ وقت از این 

کارا نکردم و...‏ اصالً‏ فکر نمیکنم که بتونم.‏ و از این گذشته،‏ همونطوری که میدونین من آدم سالمی 

نیستم.‏ بیماری کبدی دارم.‏ 

بوکاره:‏ رفیق شما این اواخر خیلی خودتونو از فعالیتهای اجتماعی کنار میکشین.‏ اینجوری نمیشه.‏ 

شما عضوی از جامعهی سوسیالیستی ما هستین و مسئولین تا وظائفی که خلق پیش پاتون گذاشته رو 

انجام بدین.‏ نمیتونین با بهانهی بیماری شونه خالی کنین.‏ مگه کسی از من پرسید کجات درد میکنه 

وقتی الزم بود برم توی سنگرها و بجنگم؟ 

اشکونسه:‏ درسته رفقا درسته.‏ قبول دارم که کمی با مسئله شخصی برخورد کردم...‏ و حق با شماس.‏ 

مسئلهی کبد من مسئلهی کامال شخصیه و باید کامال از درد اون چشمپوشی کرد وقتی که منافع خلقمون 

درمیونه.‏ بسیارخب.‏ نمایش رو آماده میکنیم.‏ 

پولیه:‏ معلومه پس چی که آمادهش میکنی.‏ تو اینجا آدم تحصیلکرده و فهمیدهی ما هستی.‏ کی به غیر 

از تو...‏ رفیق حاال فکر میکنی چی میشه روی صحنه آورد؟ 

اشکونسه:‏ رفقا توروخدا خجالتم ندید.‏ من چیز زیادی هم سرم نمیشه.‏ کمی بهم فرصت بدید...‏ تا فکر 

کنم...‏ همینجوری که نیست...‏ از روی هوا.‏ 

ماریا:‏ میخوام صحبت کنم.‏ 

پولیه:‏ بله.‏ رفیق ماریا میخوان صحبت کنن.‏ 

- 7 -

ماریا:‏ رفقا!‏ همهی شما میدونید که من نه آدم باسوادیم نه مدرسهی درست و حسابی رفتم.‏ من از این 

چیزا سر در نمیآرم.‏ چطوری بگم...‏ همین فرهنگ و آموزش و حرفای اینجوری.‏ با این حال پیشنهادی 

دارم که میخوام بهتون بگم.‏ دو سال پیش وقتی که رفیق رئیس تعاونی منو فرستاد شهر)زاگرب(‏ تا یه 

سری از محصوالتمونو بفروشم،‏ وقتی که من کارا رو به بهترین وجه انجام دادم و امضامو زیر تمام 

کاغذایی که الزم بود امضا بشه انداختم،‏ یکی از رفقای خریدار بهم گفت:‏ هی رفیق بیا امشب با ما بریم 

تیاتر.‏ و رفقا،‏ تیاتر،‏ یه خونهی بزرگیه که توش هر شب یه چیزی نمایش میدن.‏ مثل جشن ملی 

خودمون.‏ 

پولیه:‏ حاال رفتی؟ 

ماریا:‏ اینو ببین!‏ مگه میشه نرم وقتی که یه آدم حسابی منو دعوت کرده...‏ همین که اینو به من گفت،‏ 

منم پا شدم دنبالشون راه افتادم.‏ چی بهتون بگم!‏ تا خودتون به چشم نبینین باورتون نمیشه.‏ وارد که 

شدم،‏ انقدر چراغ داشت مثل اینکه وسط روز روشنی و آفتاب چشمتو میزنه.‏ تعداد المپاش اندازهی سه 

تای ده ما بود.‏ یه سری آدمم اونجا بودن که تا یه ذره تکون میخوردی هی جلوت دوال راست میشدن.‏ 

بدون اینکه بهشون هیچ فرمونی بدی.‏ 

پولیه : اسم نمایشش چی بود؟ 

ماریا:‏ آها...‏ صبر کن بگم...‏ چی بود...‏ فکر کنم اسمش بود ‏"اُملت"‏ 

. 

اشکونسه:‏ اُملت نه و 

‏"هملت"!‏ 

ماریا:‏ دندون به جیگر بگیر آق معلم.‏ وسط حرفم نپر.‏ حاال اُملت یا آملت.‏ مگه فرقیم میکنه؟ بعله رفقا.‏ 

دیگه چی بگم.‏ این نمایش یه جوری مونده تو مخم و فکر کردم پیشنهاد کنم که اونو اجرا کنیم.‏ 

اشکونسه:‏ چی؟!‏ ‏"هملت"‏ و میخوای اجرا کنیم...؟ مگه زده به سرت؟ تو اصن نمیفهمی چی داری می-‏ 

گی!‏ 

- 8 -

پولیه:‏ اینجوری نگین رفیق معلم.‏ حاال درسته که شما تحصیلکردهیی.‏ ولی اینجوری برخورد کردنم 

درست نیست.‏ میفهمی؟ رفیق ماریا فقط پیشنهاد داد و ما همه اینجاییم که دربارهی پیشنهاد بحث 

کنیم.‏ میفهمی؟ 

ماچاک:‏ رفقا من فکر میکنم رفیق ماریا شاید بتونه تو یه چار پنج جمله این نمایشی که دیده رو برامون 

تعریف کنه تا ببینیم که این اسمش چی بود..‏ آملت رو میشه اینجا تو روستای خودمون اجرا کنیم یا نه.‏ 

ماریا:‏ رو چِشَم رفقا!‏ معلومه که میتونم.‏ جونم براتون بگه...‏ واال من خودمم راستش نمیدونم چی دیدم.‏ 

آقاجونم،‏ یک نور زیادی همهی صحنه رو پر کرده بود.‏ همه هم یه جور لباسایی تنشون بود که نه تن 

دهاتی میبینی نه تن شهری.‏ اصن نمیفهمی زیرشلواری پاشونه یا نیست.‏ بعد یهویی شروع میکنن باال 

پایین پریدن و عربده کشیدن.آخرشم همه بین خودشون میزنن همدیگهرو لتوپار میکنن.‏ مرد و زنم 

نداره.‏ وقتی که خواستم پاشم برم،‏ روی صحنه فقط نعش افتاده بود.‏ میگم بهتون که.‏ یه همچین 

عجایبی رو تاحاال تو عمرم ندیده بودم.‏ 

بوکاره:‏ رفیق اینجوری که نشد که!‏ میره و میاد!‏ میره و میاد!‏ 

باید قشنگ به ترتیب بگی:‏ رفقا!‏ اول این-‏ 

جوری شد،‏ بعد اینجوری شد،‏ بعد اینجوری شد،‏ بعدشم اینجوری شد...‏ 

ماریا:‏ روی چشم رفیق ماته!‏ هرجوری که شما بگی.‏ بعله رفقا!‏ حاال که اینجوری میخواین،‏ نمایش از 

اینجا شروع شد که قبل از هر چیز یه پادشاه بود.‏ پادشاه خوب.‏ معتقد.‏ راست در خط سوسیالیسم.‏ 

جونشو میداد برای خلق زحمتکش و فقرا.‏ این شاه،‏ رفقا،‏ یه برادری داشت،‏ آشغال و پست فطرت.‏ 

دشمن خلق.‏ عصبانی و چشدریده.‏ یه بار وقتی که شاه توی دشت خوابیده بود،‏ این برادره میاد و یه 

روغنی توی گوشش میریزه.‏ اون روغنه صاف میره توی مغزش و درجا میکشدش.‏ بعدش که این 

کارو میکنه،‏ میره سراغ بیوهی پادشاه که باهاش روهم بریزه.‏ زنیکه هم چشسفید،‏ اولش ادا در میاره 

که مثالً‏ اینکاره نیست.‏ بعد هی کشش میده میخوام نمیخوام میخوام نمیخوام تا اینکه گندشو درمی-‏ 

آره و با یارو میره تو رختخواب.‏ فرداشم باهم عروسی میکنن.‏ 

- 9 -

ماچاک:‏ زنیکه فاحشه!‏ بره به درک اسفل!‏ اصن همهی زنا همینن!‏ خدا لعنتشون کنه.‏ 

مایکاچه:‏ تو صداتو ببر!‏ فکر کردی چی؟!‏ وقتی که به درک اسفل رفتی زنتم باید دنبالت بیاد همونجا؟ 

معلومه که نمیآد!‏ 

پولیه:‏ همینجوریه قربون شکلت.‏ زنو که نمیشه خرکش کرد.‏ وقتی که هوایی بشه،‏ آخر کار خودشو 

میکنه.‏ 

ماریا:‏ بعله!‏ و این پادشاه معتقد که از عدالت زبانزد همگان بود،‏ رفقا،‏ پسری داشت به اسم آملت.‏ این 

آملت یه پسر قویهیکل و خوشتیپ بود که یه دوستدختر داشت به اسم اوملیا که دختر یکی از 

کارمندای پادشاه بود.‏ باباهه یه جورایی...‏ چطوری بگم،‏ مثل همین رفیق حسابدارمون،‏ یوره تو تعاونی 

بود.‏ آخ این آملت رو اگه میدیدین.‏ از جلو،‏ رفقا!‏ مثل هلوی آبدار رسیده!‏ 

از پشت،‏ مثل این تراکتور 

نوی تعاونیمون،‏ درجه یک!‏ وااای رفقا!‏ من یه تار موشو حاضر بودم با ریاست بخشداری تاخت بزنم.‏ 

اصن یه چیزی بود.‏ 

مایکاچه:‏ آره ارواح خیکت!‏ مگه به خواب ببینی.‏ 

ماریا:‏ خیله خب بابا!‏ بعدش رفقا وقتی که آملت دید که باباش مرده و ننهش هم افتاده به کارای 

نامربوط،‏ خیلی غمگین شد.‏ همینجوری یه شب از غم و غصهی زیاد،‏ دور خودش میچرخیدکه یه 

دفعهیی یه چیز عجیبی جلوش سبز شد.‏ موجودی که آدم با دیدنش خودشو خراب میکرد.‏ آملت 

بیچاره هم از ترس وق زده بود.‏ رفقا!‏ همین که خواست فرار کنه،‏ اون موجود عجیب گفت:‏ 

‏"نترس آملت پسرم!‏ این منم!‏ بابات!‏ بابایی که اون مرتیکهی آشغال،‏ عموی بیشرفت کشت."‏ 

اینجا باباهه همهی داستانو قشنگ گذاشت کف دست آملت.‏ از سیر تا پیاز.‏ بعد بهش گفت:"ای آملت!‏ 

حاال که همه چیو میدونی،‏ نذار اون پدرسگ بیهمهچیز،‏ عموت،‏ از دسترنج خلق زحمتکشمون مفت-‏ 

خوری کنه.‏ بکشش!‏ با چاقو شیکمشو سفره کن و جیگرشو بده سگ بخوره!‏ اون مادر هرزهتم دوتا چپ 

و راستش کن که بره به درک اسفل."‏ 

- 10 -

ماچاک:‏ فقط دوتا؟ اگه زن من همچین بالیی سر من میآورد بهش نشون میدادم.‏ 

مایکاچه:‏ از بس که بیشعوری!‏ اون بیچاره چه میدونست با کی طرفه.‏ 

ماچاک:‏ آره ارواح ننش!‏ مثالً‏ اگه میدونست این کارو نمیکرد؟ خیلی مثالً‏ نشست صبر کرد تا کسی رو 

انتخاب کنه؟ نذاشت خاک شوهر بیچارهش خشک شه!‏ 

ماریا:‏ یه دفعه یکی از همین گروههای فرهنگی هنری میاد پیش آملت برنامه اجرا میکنن.‏ توی این 

گروه پر بود از نمایندههای کارگرا و دهقانا.‏ آملتم با اونا،‏ چطوری بگم،‏ یه جلسهی در حال حرکت می-‏ 

ذاره و بهشون میگه:‏ ‏"رفقا اینجوری و اونجوری.‏ شماها باید بر ضد پادشاه تظاهرات کنین و حالشو جا 

بیارین.‏ یعنی نشون بدین به همه که چقدر ظالمه."‏ حاال اونا هم نه گذاشتن نه برداشتن یه راست رفتن 

پیش پادشاه.‏ یه گندی باال آوردن که نگو و نپرس:‏ ‏"بگو مرگ بر شاه،‏ بگو مرگ بر شاه"‏ با همهی اعوان 

و انصارش.‏ ما پادشاه نمیخوایمو از این چیزا.‏ دیگه هی شعار بده از اینطرف و از اونطرف.‏ الم شنگه به 

پا کردن.‏ اونم دمشو گذاشت رو کولشو از ترس رفت یه جایی قایم شد که به عقل جنم نمیرسید.‏ 

ماچاک:‏ باید بره خدارو شکر کنه که من اونجا نبودم وگرنه از دست من به همین راحتیا نمیتونست فرار 

کنه.‏ 

ماریا:‏ بعدش آملت میره اتاق ننش.‏ ننههه آماده شده بود که بره بخوابه.‏ برا همینم یه لباس سفید نازک 

تنش بود که همه بندوبساطش از اون زیر معلوم میشد.‏ رفقا!‏ کور شم اگه دروغ بگم.‏ این ننههه درسته 

که سنش کم نبود.‏ ولی یه مالی بود که اگه میذاشتی پهلو مرده،‏ زنده میشد.‏ حاال وقتی که این آملته 

اومد تو اتاق،‏ این بابای اوملیا هم اونجا بود...‏ مرتیکه رفته بود پشت یه پرده خودشو قایم کرده بود.‏ 

ماچاک:‏ اون اونجا چیکار میکرد؟ 

ماریا:‏ اینو ببین!‏ فک میکنی چیکار میکرد؟ با ننهی آملت یه قل دوقل بازی میکرد...‏ و اینجا بود که 

رفقا،‏ وقتی که آملت وارد شد،‏ این پرده هه تکون خورد و اونم شمشیرشو کشید و شیکم بابای اوملیارو 

- 11 -

ه"‏ 

سفره کرد و هرچی توش بود ریخت بیرون.‏ بعد برگشت و به ننهش گفت:"ای ننه!‏ تو یه شوهر داشتی 

که جای خودش نشسته بود.‏ اما حاال که اون مرده،‏ شروع کردی با هر الدنگی که بهت میچسبه،‏ بری 

هواخوری.‏ هرزگیم آخه حدی داره!"‏ 

ماچاک:‏ ای قربون اون دهنت آملت!‏ چی میشد اگه با دوتا ضربت همون شمشیرش کلهی زنیکه رو هم 

میفرستاد هوا.‏ 

مایکاچه:‏ خدایا توبه!‏ ببین آدم از بچهی خودش چه چیزا که نمیبینه و نمیشنوه.‏ بعد بهم میگن تو چرا 

بچه نداری.‏ 

ماریا:‏ بعدش رفقا،‏ وقتی که اوملیا دید که آملت باباشو کشته،‏ دیگه نمیخواست ریختشو ببینه و بهش 

نزدیک بشه.‏ یعنی یه جوری مث اینکه خودشو براش لوس میکرد.‏ تا اینکه یه ذره گذشت و دوباره 

کک به تنبونش افتاد و نظرش عوض شد.‏ حاال این دفعه آملت خودشو لوس کرد.‏ بهش گفت:‏ 

اوملیا!‏ " 

خوب گوش کن ببین چی میگم بهت.‏ پاشو برو پهلوی کشیش با اون از این ادا ها دربیار نه با من!"‏ اونم 

که خیلی دختر امروزیی بود،‏ رفقا،‏ اصالً‏ نرفت پهلوی کشیش.‏ به جاش پرید توی رودخونه و خفه شد.‏ 

مایکاچه:‏ تقصیر خودشه که انقدر بیشعوره.‏ من یه قطره اشکم واسه همچین آدمی نمیریزم.‏ حاال می-‏ 

خواد شاهزاده باشه یا هر کی دیگه.‏ 

آنجه:‏ مرتیکهی بیناموس!‏ اول دختره رو بیعفت میکنه بعدم ولش میکنه به امان خدا.‏ 

اشکونسه:‏ رفقا فکر میکنم دیگه کافی باشه.‏ این کمدی به درد کی میخوره؟ نمیخواین که این 

ملت"‏ رو بیارین روی صحنه؟!‏ اصن شما میدونین دارین از چی حرف میزنین؟ این اثر رو شکسپیر 

نوشته.‏ بزرگترین نویسندهی انگلیس...‏ 

- 12 -

بوکاره:‏ رفیق معلم!‏ باز شروع نکن.‏ ما اززیر بته که سبز نشدیم.‏ چی فکر کردی؟ حاال چونکه اون توی 

کشور کاپیتالیستی انگلیس بوده یعنی خداست؟ ما پوزهی آلمانارو به خاک مالیدیم.‏ با انگلیسا هم 

همونکارو میکنیم.‏ 

اشکونسه:‏ ولی رفیق دبیر،‏ یه کم فکر کنین.‏ میدونین این کار چه نقشای پیچیدهیی داره؟ کمر 

هنرپیشههای حرفهای هم زیر این کار خم میشه.‏ لطف کنین یه کم دوروبرتونو نگاه کنین خواهش می-‏ 

کنم.‏ بعد به من بگین کی اصن در حدیه که با این کار پاشو رو صحنه بذاره.‏ 

بوکاره:‏ صبر کن یه کم.‏ تند نرو.‏ فکر میکنی ما کی هستیم آق معلم؟ میگی کی در حدیه که این کارو 

بکنه؟ اگه هیچ کس دیگه نخواست،‏ بفرما من خودم حاضرم!‏ 

رفیق پولیه هم هست.‏ اگر که ما تونستیم 

تمام جنگو رو دوش خودمون حمل کنیم،‏ این نمایشم میتونیم.‏ 

مایکاچه:‏ خبه خبه!‏ ما اینجا نیومدیم که به حرفای شماها گوش کنیم.‏ بذارین قشنگ برامون تعریف کنه 

ببینیم بعدش چی شد.‏ 

مایکاچه:‏ بگو ماریا!‏ ادامه بده!‏ 

ماریا:‏ بعدش رفقا،‏ وقتی که پادشاه همهی اینارو دید،‏ شروع کرد زیر زیرکی یه کارایی کردن 

. بعد 

آملت یه دفعهیی میاد جلوش و بهش میگه ‏)در با ضربه باز میشود و اشکوکه باعجله وارد صحنه می-‏ 

شود(‏ 

اشکوکه:‏ این بوکاره اینجاس؟ 

بوکاره:‏ بعله اینجام.‏ چی میخوای؟ 

اشکوکه:‏ توی تمام ده دارم دنبالت میگردم.‏ بهم گفتن که اینجایی...‏ خوب شد که اینجایی...‏ تا بقیه هم 

بشنون.‏ امروز صبح پلیس اومد خونهی ما.‏ پدرمو گرفتن بردن...‏ دست بسته.‏ میشنوی...‏ مث یه خالفکار 

به دستاش دستنبند زدن.‏ 

- 13 -

بوکاره:‏ خب چرا اینارو به من میگی؟ به من چه مربوطه؟ 

اشکوکه:‏ خیلی هم به تو مربوطه!‏ تو فرستادی که زندانیش کنن...‏ االنم اینجا جلوی همه باید بگی چرا.‏ 

پدر من چیکار کرده بود که پلیس باید میومد و کت بسته میبردش زندان؟ 

بوکاره:‏ چیکار کرده بود؟ اینو از همون بابات باید بپرسی تا خودش بهت بگه.‏ 

اشکوکه:‏ نه نه من هیچی ندارم که از اون بپرسم.‏ میخوام از خودت بشنوم.‏ 

بوکاره:‏ من هیچ وظیفهای ندارم که به تو حساب پس بدم.‏ 

اشکوکه:‏ منم دارم بهت میگم که یا بهم جواب میدی یا اینکه خدا شاهده نمیذارم از اینجا بری 

بیرون.‏ 

بوکاره:‏ اینجارو ببین.‏ این یه الف بچه حاال داره منو تهدید میکنه.‏ نگاش کن.‏ این بچه موش با من 

درمیافته.‏ اون موقع که تو هنوز داشتی به خودت میشاشیدی،‏ من کار صدتا آدم ترسناکتر از تو رو یه 

سره کردم.‏ 

اشکوکه:‏ برای آخرین بار ازت میپرسم.‏ چرا آدمی رو که الیق لیسیدن کف پاشم نیستی فرستادی 

زندون؟ 

بوکاره:‏ رفقا میشنوید چی داره میگه؟ من فرستادم زندون؟ چیه چیزی خوردی زده به سرت یوتسو؟ 

فکر میکنی من کیم اینجا که بتونم آدما رو زندانی کنم،‏ دادگاه یا پلیس؟ مگه توی شهر اون رئیس 

کارخونهای که توش کار میکنی میتونه تورو زندانی کنه؟ 

اشکوکه:‏ خیله خب.‏ اگه تو هیچ شیلهپیلهای تو کارت نیست پس چرا حرف نمیزنی؟ چرا از زیرش در 

میری؟ 

- 14 -

بوکاره:‏ اگه من هیچی نمیگم به خاطر پدرته ولی وقتی انقدربیشعوری...‏ پس بذار همه بشنون...‏ از 

صندوق تعاونی ده میلیون کم اومده.‏ هیچکس به غیر از پدر تو کلید صندوقو نداشته...‏ بفرما.‏ حاال می-‏ 

دونی چیکار کرده.‏ اختالس از پوالی تعاونی.‏ 

اشکوکه:‏ دروغه بیشرفا 

بوکاره:‏ اگه من دروغ میگم،‏ کمیسیونی که به امور حسابرسی و صندوق تعاونی رسیدگی کرده دروغ 

نمیگه.‏ اگه میخوای من میتونم تمام درآمد تعاونی در چند سال گذشته رو بهت نشون بدم.‏ بعدم ببینی 

که چقدر پول تو صندوق موجود بوده.‏ ده میلیون کم آورده.‏ ده میلیون.‏ این پوال کجا رفته؟ ها؟ کجا؟ از 

تو میپرسم.‏ 

پولیه:‏ رفقا من فکر میکنم این حرفا جاش اینجا نیست.‏ این جلسهی جبههی خلقه.‏ و تو رفیق یوتسه،‏ 

اگر مشکلی داری تعاونی اونجاس.‏ برو با اونا جروبحث کن.‏ میفهمی چی میگم؟ 

بوکاره:‏ بعله!‏ حاال میبینی کی کف پای کیو میلیسه.‏ وقتی که من اسلحه رو دوشم بود و تیر مث پشه از 

رو سرم رد میشد،‏ اون بابای تو نشسته بود کنار اجاق کونشو گرم میکرد.‏ حاال هم میخواد میلیونی 

جیب خودشو پر کنه.‏ 

اشکوکه:‏ چی داری اینجا زرت و پرت میکنی.‏ تو کی هستی اصن.‏ خودتو گم کردی.‏ مرتیکه گه 

عوضی.‏ تو فکر میکنی من نمیدونم تو چهجوری اون تفنگو رو دوشت گذاشتی؟ تو کل جنگ سه تا 

تیرم باهاش در نکردی.‏ اونم تیر هوایی.‏ منتها خوب بلدی چسی بیای...‏ 

پولیه:‏ رفقا من پیشنهاد میکنم که رفیق ماریا بحث خودشو دربارهی آملت ادامه بده.‏ 

روستاییان:‏ درسته،‏ درسته،‏ درسته...‏ ادامه بده...‏ 

ماریا:‏ و بعدش رفقا...‏ 

- 15 -

اشکوکه:‏ صبر کن بینم بابا.‏ بذا اینم بهتون بگم بدونین.‏ من نمیدونم پول تعاونی کجا رفته ولی پدر من 

این پولو برنداشته.‏ از این مطمئنم.‏ یه کسی بین شماها اونو باال کشیده.‏ منم االن دارم بهتون میگم که 

اون دزدو پیداش میکنم.‏ وقتیم که پیداش کنم بالیی سرش میارم که تیکه بزرگش گوشش باشه.‏ 

بوکاره:‏ ‏)پس از چند لحظه سکوت(‏ بله رفقا.‏ حاال رک و راست بگین من اینجا چه تقصیری دارم.‏ خب 

کمیسیون کسری پولو پیدا کرده.‏ مدیریت تصمیم گرفته که موضوع رو به دادگاه بفرسته.‏ من هم فقط 

تصمیم مدیریتو به اجرا گذاشتم...‏ اصن گور بابای تعاونی و صندوق و مدیریت همه با هم!‏ آدم میخواد 

کارا به بهترین شکلش انجام بشه.‏ مث سگ جون میکنه.‏ آخرشم از گه خوردن خودش پشیمون میشه.‏ 

پولیه:‏ خیله خب ماته.‏ حاال خودتو عصبانی نکن.‏ آروم بگیر.‏ کی به حرف یه آدم خل و چل که زرت و 

پرت میکنه گوش میده.‏ اونم چونهش زیادی کار میکنه بدتر از باباش.‏ 

ماچاک:‏ ناراحت نشو رفیق ماته.‏ هیچ نگران نباش.‏ ما همه به تو اعتماد داریم.‏ 

بوکاره:‏ آخه ببین چطوری راست راست تو روی آدم وایمیسته و فحش میده.‏ اونم به یه کهنه سرباز 

جنگ.‏ اونم کی.‏ یه بزمجه که خشتک خودشم نمیتونه باال بکشه.‏ 

ماچاک:‏ ول کن رفیق ماته.‏ ما خوب میدونیم که تو کی هستی و اون کیه با اون باباش.‏ 

مایکاچه:‏ خیله خب بسه دیگه.‏ ما اینجا نیومدیم که بشینیم دعوای شماها رو گوش کنیم.‏ این چیزا اصن 

به ما چه ربطی داره.‏ برین بشینین تو قهوهخونه دعوا کنین.‏ من میخوام ببینم تکلیف این آملت چی شد 

باالخره.‏ 

روستاییان:‏ آملت...‏ آملت...‏ آملت...‏ 

ماریا:‏ بعدش جونم برات بگه،‏ پادشاه خودشو آماده میکرد که دخل آملتو بیاره.‏ اِ...‏ ولی این آملت ما از 

اون بیدایی نبود که با این بادا بلرزه...‏ 

- 16 -

پولیه:‏ خیله خب ماریا.الزم نیست دیگه بیشتر از این تعریف کنی.‏ بعدش دیگه چه اتفاقی میافته،‏ وقتی 

که نمایش آماده بشه میبینیم.‏ رفقا،‏ نمایشی که رفیق ماریا پیشنهاد کرد،‏ تصویب میشه.‏ و تو رفیق 

معلم،‏ من از طرف جبههی خلق شمارو موظف میکنم که این کتاب آملتو پیدا کنین و چطوری بگم،‏ به 

بهترین شکلی برامون آمادش کنین.‏ میفهمی چی میگم؟ هر کسی رو هم که خواستی،‏ از بین ما برای 

این نمایش میتونی به کار بگیری.‏ بله دیگه.‏ به این ترتیب جلسهی ما به پایان میرسه.‏ 

همهمه.‏ روستاییان صحنه را ترک میکنند.‏ 

اشکونسه به ماریا:‏ ای ماریا.‏ اگه میدونستی چقدر به فرهنگ خدمت میکردی اگه نمیرفتی به شهر و 

جنساتونو نمیفروختی.‏ 

ماریا:‏ چیکار کنم آق معلم.‏ تقصیر منم که نیست.‏ فرهنگ یه جوری خودش خودشو به من چسبوند.‏ 

پایان صحنهی یک 

- 17 -

صحنهی دو 

صحنه بدون تغییر مانند قبل.‏ آنجه وارد میشود و کمی پس از او،‏ اشکوکه.‏ 

اشکوکه:‏ پس کجایی آنجه؟ عزیزم.‏ این اواخر اصن پیدات نیست.‏ همش تو خونه نشستی.‏ انگار از من 

خودتو قایم میکنی.‏ 

آنجه:‏ اصن میدونی چیه؟برو گمشو.‏ چی فکر کردی؟ من میدوم دنبالت؟من از اوناش نیستم.‏ اگه 

سرتاپامم طال بگیری من نمیام منتتو بکشم.‏ رفتی با همه تو اون تعاونی درافتادی،‏ منم پاک فراموش 

کردی.‏ 

اشکوکه:‏ به خدا من تورو فراموش نکردم آنجه.‏ میدونی،‏ هر دفعه از دم خونتون رد میشم الکی بلند 

بلند آواز میخونم که شاید صدامو بشنوی و بیای دم پنجره.‏ ولی تو هیچ وقت نیستی.‏ 

آنجه:‏ خدا یه عقلی به تو بده با همونایی که با صدای تو میپرن دم پنجره.‏ 

اشکوکه:‏ آنجه جونم،‏ میدونی هر دفعه که میبینمت قلبم تاپ تاپ میزنه.‏ یه حالی میشم ... 

به طرف آنجه میرود و به او نزدیک میشود.‏ 

آنجه ‏)باصدای بلند(:‏ هوی!‏ چته؟ خودتو جمعوجور کن.‏ برو اونور.‏ من از اوناش نیستم که هرکاری دلت 

خواست بتونی بکنی.‏ 

اشکوکه:‏ آنجه جونم توروخدا یه ذره با من مهربون باش.‏ به خدا من منظور بدی ندارم.‏ 

آنجه:‏ آره!‏ حتماً‏ با یه آدم خوبی مث تو باید خیلی مهربون بود.‏ برو پیش مایکاچه اون حتماً‏ بهت خیلی 

مهربونی میکنه.‏ 

اشکوکه:‏ من به مایکاچه چیکار دارم.‏ من از تو خوشم میاد.‏ آخه بگو چرا منو نمیخوای.‏ بگو چی کم 

دارم.‏ همه اون چیزایی که دخترا خوششون میادو من دارم.‏ 

- 18 -

آنجه : اِ‏ چقدر خوب.‏ سفت نگه دار همه اون چیزای خوبتو که یه وقت ندزدن ازت.‏ اگه من دنبال این 

چیزا بودم خیلی وقت پیش برا خودم پیدا کرده بودم.‏ 

اشکوکه:‏ پس چرا به من گفتی بیام اینجا؟ 

آنجه:‏ من گفتم بیای اینجا؟ آقا معلم گفته.‏ به منم همینطور.‏ 

اشکوکه:‏ آقا معلم؟ واسه چی؟ 

آنجه:‏ آره دیگه...‏ به خاطر اون نمایش...‏ آملت.‏ من و تو قراره بازی کنیم.‏ میدونی؟ تو قراره بشی 

آملت،‏ منم اوملیا.‏ 

اشکوکه:‏ خیله خب.‏ اون آملت و اوملیا چه رابطهای با هم دارن؟ ها؟ 

آنجه:‏ اِم...‏ چطوری بگم...‏ به هم نگاه میکنن.‏ 

اشکوکه:‏ آها.‏ به همین خیال باش.‏ از االن به بعد من دیگه خودم نیستم،‏ بلکه من توام آقا آملت...‏ بگو 

ببینم توی این نمایش این آملت با اوملیا کار دیگهای هم میکنن؟ اگه نه که من بازی نمیکنم.‏ میدونی؟ 

آنجه:‏ برو گمشو!‏ همش فکرت توی کارای دیگهس.‏ 

اشکوکه:‏ آنجه جونم،‏ قربونت برم،‏ آخه من چیکار کنم؟ وقتی تورو اینجوری میبینم چطور میخوای 

کارای دیگه تو سرم نیاد؟ ... حاال بگو قراره من و تو تنها این نمایشو اجرا کنیم یا کسای دیگه هم 

هستن؟ 

آنجه:‏ تو هم دلت خوشه ها.‏ فقط من و تو؟ توی نمایش بابامم هست با بوکاره،‏ مایکاچه،‏ ماچاک با ماریا.‏ 

اشکوکه ‏)جدی میشود(:‏ چی؟ چی گفتی؟ چرا از اول اینو بهم نگفتی؟ ببخشید آنجه.‏ به بابات نمیخوام 

بیاحترامی کنم،‏ ولی من توی این نمایش نمیتونم بازی کنم.‏ از طرف من از آقای معلم تشکر کن که 

انتخابم کرد.‏ ولی متاسفم.‏ یه کس دیگه رو باید به جای من بذاره.‏ خداحافظ!‏ 

- 19 -

‏)قصد رفتن دارد.(‏ 

آنجه ‏)با سرعت به طرفش میرود(:‏ صبر کن یوتسه صبر کن.‏ آخه بگو چرا؟ 

اشکوکه:‏ تو خودت میدونی آنجه.‏ اونا بابامو با نامردی انداختن زندان.‏ من با اونا نمیخوام هیچ کاری 

داشته باشم.‏ 

آنجه:‏ یوتسه توروخدا نرو.‏ به خاطر من.‏ میدونی بابام اصن بهم اجازه نمیده که این روزا از خونه بیام 

بیرون.‏ اینجا تنها جاییه که میتونیم همدیگه رو ببینیم.‏ اگه بری خدا میدونه دیگه کی میتونیم با هم 

باشیم.‏ 

اشکوکه:‏ چرا بابات نمیذاره که منو ببینی؟ مگه من چیکارش کردم؟ اون که با رفت و آمد ما موافق 

بود...‏ 

آنجه:‏ بابا تو هیچ کارش نکردی.‏ اصن اون خودش به آقا معلم گفتش که آملتو تو بگیری.‏ با بوکاره هم 

سروکله زد که مخالفت نکنه.‏ اگه با تو مشکلی داشت که این کارا رو نمیکرد.‏ ولی تو که میدونی اینجا 

چهجوریه.‏ اون دوست نداره قبل از اینکه با هم ازدواج کنیم معاشرت داشته باشیم.‏ نرو یوتسه.‏ اگه 

اینجا با هم کار کنیم خیلی بهمون خوش میگذره.‏ تو آملت،‏ منم اوملیا...‏ 

اشکوکه:‏ ولی آخه من چطور میتونم این کارو بکنم...‏ آخه درکم کن دختر...‏ اگه بابام بشنوه که رفتم با 

این آدما نمایش اجرا کردم چی میگه...‏ اونوقت حق داره که تف تو صورتم بندازه یا نه؟ 

آنجه:‏ فکرشو بکن چی میشه اگه بابام به خاطر رفتنت عصبانی بشه و دیگه نذاره با هم ازدواج کنیم.‏ 

ها؟ میدونی که اگه رگ غیرتش باال بزنه دیگه هر کاری ممکنه ازش سر بزنه...‏ یوتسه...‏ توروخدا...‏ اگه 

منو دوست داری...‏ 

سکوت 

اشکوکه:‏ خیله خب.‏ میمونم...‏ ولی فقط به خاطر تو،‏ اینو بدون.‏ 

- 20 -

آنجه:‏ یوتسه...‏ راستشو بگو...‏ تو واقعاً‏ میخوای با من ازدواج کنی یا فقط حرفشو میزنی؟ 

اشکوکه:‏ اول تو به من بگو منو چندتا دوست داری؟ 

آنجه:‏ اِم...‏ ‏)به انگشتانش نگاه میکند.‏ انگشت سبابه را باال میآورد.(‏ یه دونه!‏ 

اشکوکه:‏ همون یه دونه بهتر از اینه که بهم بدوبیراه بگی...‏ حاال یه کم بیا باهام مهربون باش.‏ 

آنجه ‏)فاصله میگیرد(:‏ برو پی کارت خجالت بکش!‏ 

اشکوکه ‏)به طرفش میرود(:‏ مگه نگفتی که دوستم داری؟ 

آنجه:‏ آروم بگیر.‏ دارن میان.‏ 

‏)با صدای بلند هر دو میخندند و دنبال هم میدوند(‏ 

‏)پولیه،‏ بوکاره،‏ اشکونسه،‏ ماچاک و ماریا وارد میشوند.(‏ 

پولیه:‏ بفرمایید رفقا.‏ ببینیم به درد آق معلم میخوریم یا نه.‏ 

اشکونسه:‏ دیگه چیکار میشه کرد.‏ 

ماریا:‏ چی شده رفیق ماته؟ معدهت ناراحته؟ 

‏)بوکاره با صدای بلند آروغ میزند.(‏ 

بوکاره:‏ معدهم ناراحت نیست.‏ زیادی خوردم.‏ دیشب این ماچاک بره درست کرده بود.‏ همه رو به زور 

داد به خورد من و میله.‏ ما سه تا یه بره رو خوردیم.‏ امروز هیچی نتونستم بخورم از بس که شیکمم پر 

بود.‏ چه میدونم.‏ از باال و پایینم تمام روز داره باد در میره.‏ ببین شیکمم چه باد کرده.‏ 

‏)شکمش را جلو میآورد و نشان میدهد.(‏ 

- 21 -

پولیه:‏ حقته.‏ وقتی که نمیتونی مث آدم یواش یواش غذا بخوری همین میشه.‏ میفهمی؟ نصف بره رو 

خودت تنهایی خوردی.‏ 

بوکاره:‏ چی فکر کردی؟ بشینم مث تو غذا رو ناز کنم؟ اینجوری تیکه تیکههای کوچیک یواش یواش 

بذارم دهنم؟ قربونت برم بورژواها اونجوری غذا میخورن.‏ من دوست دارم گوشتو با استخون تو مشتم 

بگیرم بعد دندونامو فرو کنم توش.‏ بعدم قُلُپی بدمش پایین.‏ ما اینیم.‏ 

‏)مایکاچه وارد میشود.(‏ 

مایکاچه:‏ اِ‏ ببخشید دیر شد.‏ عذر میخوام آق معلم.‏ میدونین که توی قهوهخونه چه جوریه.‏ پر از آدمه.‏ 

تا بیام همهشونو بندازم بیرون و درشو ببندم یه عالمه طول میکشه.‏ 

بوکاره:‏ کجا بودی عزیز دلم؟ هر دفعه که میام قهوهخونه هی بهت نگاه میکنم تو اصن محل نمیذاری.‏ 

مایکاچه:‏ اونجای آدم دروغگو!‏ 

بوکاره:‏ بیا اینجا.‏ بیا اینجا پهلوی من بشین بهت بد نمیگذره.‏ 

‏)مایکاچه میرود و کنار بوکاره مینشیند.(‏ 

بوکاره:‏ میگم تو هم جنس بدی تو بازار نیستی ها.‏ خودمونیم!‏ 

مایکاچه:‏ آره.‏ منتها تو توی خونهی خودت اقتصادت قویتره.‏ زنت دوتای منه.‏ 

پولیه:‏ شروع کنیم رفقا.‏ من زیاد وقت ندارم.‏ فردا صبح باید برم سر زمین.‏ 

همه:‏ بله شروع کنیم.‏ واسه چی صبر کنیم.‏ 

اشکونسه:‏ خیله خب رفقا.‏ حاشیه نمیخوام برم.‏ همتون نظر منو میدونین.‏ ولی با این حال من وظیفهای 

رو که بهم محول کرده بودید انجام دادم.‏ نمایشی رو که خواسته بودید پیدا کردم و به تعداد کافی کپی 

- 22 -

گرفتم.‏ ولی قبل از اینکه شروع کنیم یک بار دیگه میخوام بهتون گوشزد کنم که این نمایش کار ما 

نیست.‏ بیش از اندازه پیچیدهست و اگه موافقت کنین هنوز وقت هست که عوضش کنیم.‏ 

ماچاک:‏ چه دلیلی داره عوضش کنیم.‏ این یا یه چیز دیگه.‏ چه فرقی میکنه.‏ 

پولیه:‏ در جلسهی جبههی خلق تصمیم گرفتیم که آملتو اجرا کنیم.‏ حاال دوباره قروقمبیل نداره.‏ 

بوکاره:‏ همینطوره.‏ یا این یا هیچی.‏ 

اشکونسه ‏)عصبی(:‏ خیله خب رفقا.‏ اگر اینجور میخواین بفرمایین.‏ شما رفیق ماته،‏ شاه.‏ شما رفیق ماره،‏ 

ملکه گرترود.‏ 

پولیه:‏ به به چه شود.‏ 

اشکونسه:‏ ‏...شما رفیق میله،‏ پولونیوس.‏ 

مایکاچه:‏ بفرما!‏ تو هم پول دیوثی.‏ 

اشکونسه ‏)به اشکوکه و آنجه(‏ : شما دوتا هم هملت و اوفیلیا.‏ تو ماچاک،‏ لهیرتیز...‏ 

ماچاک:‏ یعنی من تیزم؟ 

اشکونسه:‏ و تو ماریا،‏ هورِیشیو.‏ 

ماریا:‏ من چی چی ام؟ 

ماچاک:‏ 

بیا بیا تا بهت بگم کی هستی.‏ ‏)در گوشش زمزمه میکند.(‏ 

پولیه ‏)به آن دو نزدیک میشود و به آنها گوش میدهد.(:‏ چی؟ چی؟ 

‏)هر سه میخندند.(‏ 

- 23 -

اشکونسه ‏)متنها را بینشان پخش میکند.(:‏ حاال ببینیم.‏ تمرینو شروع میکنیم با صحنهی بین پادشاه و 

هملت در صحنهی اول.‏ صفحهی بیست لطفاً.‏ شروع کنید رفیق دبیر.‏ شما پادشاه هستید.‏ از اینجا.‏ 

‏)با انگشت روی صفحه نشان میدهد.(‏ 

بوکاره:‏ چی؟ بخونم؟ آره؟ ماره یه ذره برو اونورتر بذا هوا بیاد.‏ ‏)به طرزی یکنواخت و به سختی می-‏ 

1 

خواند.(‏ ‏"این شیرین و ستودنی است در سرشت شما،‏ هملت،‏ که این پاسگزاریهای سوگوارانه را در 

حق پدر خود به جای میآورید..."‏ ای زهرمار.‏ چی پیچونده.‏ نمیتونه تو دو خط مث آدم بگه:‏ دمت گرم 

که اینجوری واسه بابات 

آبغوره میگیری...‏ ‏)میخواند(:‏ ‏"ولی شما باید بدانید که پدر شما یک پدر را از 

دست داد،‏ و آن پدر از دست رفته،‏ پدر خود را از دست داد..."‏ نه بابا!‏ راس میگی؟ اگه از دست نمیداد 

میخواست چیکار کنه.‏ فکر کن چی میشد اگه بابام همونجوری پیر و ناتوان هنوز نشسته بود کنار 

آتیش توی خونه،‏ کنارشم باباش نشسته بود،‏ اونطرفم بابای باباش.‏ منم اونجا سرمو میکوبیدم به 

دیوار...‏ ‏)میخواند(:‏ ‏"این ناسپاسی است در برابر دادار آسمان،‏ ناسپاسی است به آخشیج مردگان.‏ 

ناسپاسی است به سامان طبیعت،‏ برای خرد،‏ بس پوچ،‏ چه،‏ نهشتهی عام طبیعت مرگ پدران است،‏ 

طبیعتی که همواره بانگ فراداده است،‏ از نخستین نَسا،‏ تا آنکه مُرد امروز،‏ این باید چنین باشد..."‏ ای 

بر پدرش لعنت.‏ هیچی من نفهمیدم از این.‏ آخه توروخدا نیگا کن.‏ این چه مزخرفاتیه داره به هم می-‏ 

بافه:‏ آسمان،‏ مردهها،‏ طبیعت،‏ ناشکری،‏ عقل،‏ مرگ،‏ بعد آخرشم برمیگرده میگه:‏ ‏"این باید چنین 

باشد."‏ آق معلم تو بودی میگفتی این یه آدم بزرگیه؟ به نظر من که این بابا فیوز پرونده.‏ 

اشکونسه:‏ رفیق دبیر شما با شجاعت فقط ادامه بدین.‏ این حاال چطوری بگم...‏ سختیهای کوچیک این 

کاره.‏ 

بوکاره ‏)میخواند(:‏ ‏"به خاک افکنید این تلواسهی بیهوده را،‏ و ما را بیاندیشید..."‏ ای تو روحش با اون 

کسی که قلم داد دست این.‏ بابا این کار هر کسی نیست.‏ آق معلم!‏ این مرتیکه دیوانهس.‏ نه میتونی 

سرشو بگیری نه تهشو.‏ 

1. ویلیام شکسپیر-‏ هملت ‏)پرده یکم،‏ صحنه دوم،‏ صفحه 

- 24 - 

-)43 تا 43 

ترجمه م.ش.ادیب سلطانی-‏ 

موسسه ان تشارات نگاه

اشکونسه ‏)با خندهای پیروزمندانه(:‏ من چیکار میتونم بکنم رفقا.‏ من همون اول بهتون گفتم که این 

متن بیش از اندازه سخته.‏ 

بوکاره:‏ اِ...‏ نه نه.‏ اینجا رو اشتباه کردی آق معلم.‏ اینجا هیچ چیزی سخت نیست.‏ عزیز من وقتی سواد 

داری میتونی بخونی.‏ وقتی هم که بیسوادی نمیتونی.‏ به همین سادگی.‏ قسم میخورم که بابابزرگ 

خدابیامرز من سه برابر این مرتیکه بهتر مینوشت...‏ راهی نیست جز اینکه تو تمام اینارو تصحیح کنی.‏ 

اینجوری نمیشه اینو خوند.‏ 

اشکونسه:‏ من تصحیح کنم؟ شما میدونین چی دارین میگین؟ من شکسپیرو تصحیح کنم؟ بزرگترین 

نویسندهی انگلیس در تمام دورانها رو؟ خیلی عذر میخوام.‏ من جسارت همچین کاری رو ندارم.‏ 

بوکاره:‏ تو هیچ نگران نباش رفیق جونم.‏ حاال که چی مثالً‏ اگه اون نویسندهس توی کشور بورژوایی 

انگلیس،‏ عوضش منم اینجا در یک کشور سوسیالیستی دبیر حزبی هستم.‏ تو فقط تصحیحش کن.‏ اونم 

هیچ غلطی نمیتونه بکنه.‏ 

اشکونسه:‏ ولی آخه چی رو تصحیح کنم؟ چهجوری تصحیح کنم؟ 

بوکاره:‏ کاری نداره که.‏ تصحیح کن یه جوری که اینجا مردم روستا بفهمن.‏ آخه ببینم تو خودت بگو.‏ 

برای تو قشنگتر و حتی روشنفکرانهتر نیست 

شروع به رقص محلی میکند.(‏ میله،‏ میله،‏ پاشو تو هم بیا!‏ 

اگه مثالً‏ مثل رقصای محلی خودمون باشه؟ ‏)میایستد و 

‏)بوکاره و پولیه با هم میرقصند.(:‏ 

بوکاره:‏ بفرما!‏ کاری نداره.‏ تو هم قشنگ بشین اینجوری درستش کن.‏ 

اشکونسه:‏ شماها زده به سرتون.‏ این چیزی که شما از من میخواین جرمه!‏ قابل پیگرد قانونیه!‏ 

بوکاره:‏ چه جرمی؟ قابل پیگرد از طرف کدوم قانون؟ چی داری میگی؟ اینجا قانون انگلیسه یا قانون 

خلق زحمتکش ما؟رفیق تو اینو اونجوری که بهت گفتم تغییر میدی.‏ حرفم نداره.‏ خالص.‏ 

- 25 -

اشکونسه:‏ انگلیسا چیه؟ خلق زحمتکش کدومه؟ چرا قاطی کردی؟ این جرم بر علیه فرهنگه.‏ من 

همچین کاری نمیتونم بکنم.‏ 

بوکاره:‏ اگه تو رفیق معلم همچین کاری نمیتونی بکنی،‏ اصن الزم نکرده.‏ ما خودمون یه کس دیگه رو 

پیدا میکنیم.‏ ولی بهت قول میدم که اینجا نمیتونی مفتخوری کنی.‏ ما به رفقای مسئول تو گزارش 

میدیم که تو از آموزش دادن به خلق زحمتکش تو روستای ما سر باز میزنی.‏ اونوقت مطمئن باش 

رفیق که دیگه هیچجا تو این جامعهی سوسیالیستی ما کار فرهنگی و آموزشی نمیتونی انجام بدی.‏ هیچ 

جا.‏ میفهمی؟ 

اشکونسه:‏ ببخشید،‏ من نگفتم که نمیخوام به خلق آموزش بدم.‏ خواهش میکنم مسئله رو بیخود 

سیاسیش نکنید.‏ خواهش میکنم.‏ من فقط فکر میکنم این چیزی که شما از من میخواین هیچ ربطی به 

آموزش نداره،‏ بلکه بر عکس،‏ تحمیق خلقه...‏ ولی من چهکار میتونم بکنم؟ ... اصالً‏ میدونین چیه؟ چرا 

که نه.‏ همون چیزی رو که میخواین انجام میدم.‏ فقط از االن بگم.‏ من هیچ مسئولیتی در قبال نتیجهی 

این کار شما قبول نمیکنم.‏ 

سکوت 

ماچاک:‏ رفقا من میخواستم در رابطه با بحثی که رفیق دبیر داشتن به یه نکتهی دیگه هم اشاره کنم...‏ 

من فکر میکنم این آملت الزمه که یک رفیق مثبتی باشه و همینطور صاحب منصبی که در راه حقوق 

خلق زحمتکش مبارزه میکنه.‏ نمیشه که اون اینجا یه شاهزاده باشه یا ولیعهد،‏ چه میدونم.‏ مث زمانای 

قدیم که اینجا داشتیم...‏ شبیه اون یارو...‏ کی بود...‏ شاه پیتر.‏ این در خط و راستای حزب نیست.‏ 

بایدعوضش کنیم.‏ 

اشکونسه:‏ آفرین بر شما.‏ حاال که حاضر شدم متنو سادهتر کنم میخواین که محتواشم عوض کنم.‏ فکر 

میکنم دیگه دارین خیلی زیادهروی میکنین.‏ 

- 26 -

بوکاره:‏ نه نه نه.‏ اصالً‏ هم زیادهروی نیست.‏ رفیق ماچاک خیلی هم حرف خوبی میزنه.‏ شاه پیتر که 

مدافع خلق زحمتکش نبود.‏ بلکه برعکس،‏ بر ضدش بود.‏ این رفیق در آملت اصن داستانو اشتباهی 

تعریف کرده.‏ 

اشکونسه:‏ آخه عزیز من!‏ جان من!‏ شاه پیتر یه چیزه،‏ هملت یه چیز دیگهس.‏ آخه کی به ما این حقو 

داده که به خاطر شاه پیتر محتوای ‏"هملت"و عوض کنیم؟ 

بوکاره:‏ اگر که این آملت،‏ رفیق،‏ دست به تبلیغات ضدانقالبی بزنه،‏ اونوقت ما میتونیم و باید این کارو 

بکنیم...‏ آملت باید نمایندهی کارگرا و دهقانا باشه.‏ تو هم وظیفته که تصحیحش کنی.‏ خالص.‏ 

ماچاک:‏ رفقا من فکر میکنم اون کسی که این آملتو نوشته در زمان جنگ ستون پنجم دشمن بوده.‏ 

اشکونسه:‏ من حرفمو صریح گفتم.‏ نمایشو میتونم کوتاه کنم،‏ متنو میتونم آسون کنم.‏ مسئلهیی نیست.‏ 

ولی دستکاری کردن محتوای اثر از من بر نمیاد.‏ حاال اگه میخواین دارم بزنین،‏ بفرمایین.‏ 

بوکاره:‏ آها!‏ پس یعنی تو با اون چیزی که بورژوازی انگلیس اینجا نوشته موافقی!‏ یعنی تو میگی که شاه 

پیتر مردمی بوده و الزمه که برگرده به قدرت،‏ آره؟ اگه اینجوریه ما هیچ احتیاجی به کمک تو نداریم.‏ 

بفرما راهتو بکش برو.‏ ضد انقالب هیچ جایی در صفوف ما نداره.‏ 

اشکونسه:‏ خواهش میکنم انقدر حرفای منو باال پایین نکنین.‏ من همچین چیزی نگفتم.‏ من فقط میخوام 

بگم که نمیتونم یه ‏"هملت"‏ دیگه بنویسم.‏ خودمو برای همچین کاری ناتوان میبینم.‏ من شکسپیر 

نیستم.‏ 

بوکاره:‏ صبر کن.‏ صبر کن حاال بهت نشون میدم.‏ مشت تورو ما جلوی تودهی مردم باز میکنیم.‏ چهره-‏ 

ی واقعیتو به خلق نشون میدیم.‏ فکر نکن تو میتونی مارو گول بزنی.‏ خوب تورو شناختیم.‏ تو رفیق،‏ 

آنتن قدرتهای سرمایهداری هستی.‏ 

- 27 -

اشکوکه ‏)به میان میآید(:‏ چیه چه خبرتونه؟ 

مظلوم گیر آوردین؟ بذارین هر جوری که کارشو بلده 

انجام بده.‏ مثالً‏ اون اینجا تحصیلکردهس نه شما.‏ چرا خودتونو گم کردین؟ 

بوکاره:‏ کسی از تو چیزی نپرسید یوتسه.‏ بهتره که ساکت باشی و تو چیزای که سرت نمیشه فضولی 

نکنی.‏ 

اشکوکه:‏ من سرم نمیشه؟ حتماً‏ فکر میکنی تو خیلی سرت میشه.‏ اگه تو سرت میشه و به همه چیم 

واردی،‏ چرا خودت نمیگیری نمایشو درست کنی؟ چرا مردمو آزار میدی؟ 

بوکاره:‏ تو اینجا چیکارهیی جقل که میخوای منو تربیت کنی؟ 

اشکوکه:‏ تو اینجا چیکارهیی که فکر میکنی از همهی ما بیشتر سرت میشه؟ 

بوکاره:‏ هر چی نباشه من از همهی شما بزرگترم.‏ بعالوه،‏ از مدرسهیی بیرون اومدم که نه تو و نه معلمت 

نرفتین.‏ اونم مدرسهی جنگ میهنیه.‏ 

اشکوکه:‏ تو هم اون مدرسه رو با پای خودت نرفتی.‏ فکر میکنی ما نمیدونیم؟ آخر جنگ اومدن 

سربازگیری به زور بردنت.‏ اونجا هم تو واحدت مسئول مالی بودی.‏ تا اون موقع هم نشسته بودی خودتو 

باد میدادی.‏ 

بوکاره:‏ دهنتو ببند یوتسه.‏ مواظب باش چی داری میگی.اینجا دیگه داری به من توهین میکنی،‏ و نه 

فقط به من،‏ بلکه به حکومت خلقی داری توهین میکنی.‏ 

اشکوکه:‏ اِ‏ راس میگی؟ اون کدوم خلقیه که پشت سر توئه؟ شاید منظورت ماچاکه،‏ آره؟ 

اشکونسه:‏ صبر کن جوون.‏ نیازی به این حرفا نیست.‏ من احتیاجی به عدالت و حمایت ندارم.‏ من از تو 

بهتر میدونم که چهجوری با حماقت کنار بیام.‏ االن دهساله که عمالً‏ دارم باهاش دست و پنجه نرم می-‏ 

کنم.‏ تاحاال منو از پنج تا روستا بیرون انداخته و تو این ششمین جا،‏ برام مث روز روشن شده که باید 

مثل یه همسایه خوب در 

کنارش زندگی کرد...‏ خیله خب رفقا.‏ من کوتاه میام.‏ همهی کارایی که گفتین 

- 28 -

رو مطابق میل شما انجام میدم.‏ یه نمایش جدید براتون مینویسم.‏ فقط ازتون یک خواهش دارم.‏ به هیچ 

عنوان در هیچ کجا نه اسمی از من برده بشه نه شکسپیر.‏ 

بوکاره:‏ زنده باد رفیق معلم!‏ اینجوری ازت خوشم میاد.‏ بیا با هم دست بدیم.‏ حاال میدونم که یکی از 

ماهایی.‏ 

اشکونسه:‏ خیله خب خیله خب رفقا!‏ نیازی به تبریک گفتن نیست...‏ ازتون فقط خواهش میکنم که تنهام 

بذارین...‏ میخوام که دربارهی همهی این مسائل فکر کنم.‏ وقتی که کارم تموم شد،‏ دوباره همتونو صدا 

میکنم که تمرین کنیم.‏ 

‏)حاضرین بلند میشوند.(‏ 

ماریا:‏ آق معلم یه سوال میخواستم ازتون بکنم.‏ میشه که وقتی نمایشو آماده میکنین،‏ یه جوری منو 

روی صحنه جا بدین که با مردم حرف بزنم؟ مث اون روز توی جلسهمون؟ آخه میدونین چهجوریه؟ 

اینجا اگه نمایشو برای مردم تعریف نکنی نمیفهمن.‏ ماها اینجا اینجوری هستیم دیگه.‏ میدونی؟ اگه 

به منم اون رفقا توی شهر تمام مدت نمیگفتن که چی داره روی صحنه اتفاق میافته،‏ نمیفهمیدم که 

اصن چی دیدم.‏ 

پولیه ‏)میخندد(:‏ اِ!‏ پس اونوقت کی اون دوست آملتو بازی کنه؟ 

اشکونسه:‏ مشکلی نیست!‏ باشه ماریا.‏ چطور نمیشه.‏ همهچی امکانپذیره.‏ هر چی که دلت بخواد میشه.‏ 

برای هوریشیو هم راه حل سادهای پیدا میکنیم.‏ االن وقتی که هملت شده مردی از خلق،‏ خلق هم می-‏ 

شه دوست هملت.‏ 

ماریا ‏)زمزمه میکند(:‏ یعنی االن خلقه...‏ 

اشکونسه:‏ درسته...‏ خلق هوریشیو ئه.‏ 

ماریا ‏)در حال رفتن(:‏ بله،‏ مردم،‏ االن شما...‏ دوست آملتین.‏ 

- 29 -

‏)حاضرین در حال خارج شدن(‏ 

بوکاره ‏)به طرف مایکاچه میرود(:‏ خوشگله!‏ تو به خدا که حرف نداری.‏ 

مایکاچه ‏)خودش را کنار میکشد(:‏ تو چه مرگته امروز؟ نکن از این کارا اینجا.‏ مردم چی میگن.‏ هنوز 

یه سالم نشده که شوهرم مرده.‏ 

بوکاره:‏ خبه خبه!‏ حاال ادای راهبههارو واسه من درنیار.‏ وقتی که شوهرت زنده بود برات فرقی نمیکرد 

مردم چی دربارت میگن.‏ حاال یه دفعه واسه ما بااخالق شدی.‏ 

مایکاچه:‏ اون موقع از لج شوهرم بود که یه ذره یاد بگیره مث آدم رفتار کنه.‏ ولی االن هر کاری میکنم 

برای دل خودمه.‏ واسه همین برام مهمه.‏ 

بوکاره:‏ قربونت برم بیا منم یه ذره تو اون دلت جا بده.‏ 

مایکاچه:‏ ای لعنت بر شیطون!‏ 

بوکاره:‏ گوش کن...‏ تا نیم ساعت دیگه زیر اون درخت انجیر آخر ده منتظرتم.‏ 

مایکاچه:‏ خیله خب بابا.‏ فقط از االن بهت بگم.‏ من روی علف ملف نمیشینما!‏ 

‏)خارج میشوند(‏ 

‏)اشکونسه تنها میماند.‏ در افکار خود غرق شدهاست.‏ آفتاب در حال غروب است.‏ او به آرامی کتاب 

‏"هملت"‏ شکسپیر را باز میکند و با بیمیلی صفحات آنرا ورق میزند.‏ بر روی یک صفحه مکث میکند 

و در متن آن دقیق میشود.(‏ 

اشکونسه ‏)به آرامی میخواند(:‏ 

سرانجام من تنهایم.‏ وای که چه فرومایه و بردهی زمخت و ناهنجاری هستم من!‏ 

- 30 -

.... 

‏...یک بدنهاد منگ و زنگار گرفته در روح،‏ 

افسرده مانند یک آدم خوابگرد،‏ بیتفاوتم نسبت به امر خویش و نمیتوانم هیچ بگویم...‏ 

آیا من ترسویم؟ 

چه کسی مرا پستفطرت میخواند،‏ به من توسری میزند،‏ ریشم را میکند و به چهرهام پرتاب میکند؟ 

بینیام را میپیچاند و میکشد،‏ مرا در گلو دروغگو میخواند،‏ دورغگو تا ژرفنای ریههایم.‏ چه کسی با 

من چنین میکند؟ هاه!‏ 

من باید تاب آورم:‏ زیرا این نتواند بود جز آنکه من دل و جگر کبوتر دارم و ندار صفرایم تا بتوانم 

2 

ستمگری را تلخ گردانم،‏ وگرنه بیش از این من میبایستی همهی زغنهای هوا را فربه کرده بودمی...‏ 

پایان صحنه دو 

-)153 

1 ویلیام شکسپیر-‏ هملت ‏)پرده دوم-‏ صحنه دوم-‏ صفحه الی ترجمه م.ش.ادیب سلطانی-‏ موسسه انتشارات نگاه 

- 31 - 

151

صحنه سه 

‏)محل مشابه،‏ تنها به فاصلهی چند روز دیرتر.‏ بر روی صحنه بوکاره،‏ پولیه و آنجه هستند.‏ بوکاره نقش 

خود را برای حفظ کردن تمرین میکند.‏ ) 

پولیه:‏ به جون تو ماته.‏ خوشت بیاد یا نیاد،‏ حقیقت همونه.‏ 

بوکاره:‏ کدوم حقیقت؟ 

پولیه:‏ همونی که یوتسه گفت که تو آخر جنگ رفتی جبهه.‏ 

بوکاره:‏ خب بستگی به این داره که چطوری به قضیه نگاه کنی.‏ یه جورایی حقیقته یه جورایی هم نیست.‏ 

درسته که من آخر جنگ رفتم جبهه،‏ ولی اونجوری که اونم زرتوپرت میکرد تا اون موقع دست رو 

دست نذاشته بودم.‏ 

پولیه:‏ نه بابا!‏ 

بوکاره:‏ چی چی نه بابا.‏ تو خودت دو ماه قبل از من رفتی جبهه.‏ حاال به من میگی نه بابا؟ 

پولیه:‏ خب من که نمیشینم الفشو بزنم.‏ 

بوکاره:‏ واسه اینکه نمیتونی خودتو با من مقایسه کنی.‏ من از اول جنگ به نوع خودم در جبهه بودم و 

مبارزه کردم.‏ به رزمندهها کمک کردم.‏ بهشون غذا دادم.‏ تو خونهم مخفیشون کردم.‏ نعشکشیشونو 

کردم.‏ 

پولیه:‏ ای ماته!‏ چه راحته اینجوری رزمنده بودن.‏ 

بوکاره:‏ اینجوری نگو میله.‏ همهی ما که برای حمل کردن اسلحه خلق نشدیم...‏ من همیشه با تمام روح 

و جسمم طرفدار حزب بودم و هرجوری که در توانم بود براش مبارزه کردم...‏ حاال چی بذارم یه بچه 

- 32 -

دماغو اینجا برام زرتوپرت کنه که تو آخر جنگ رفتی جبهه؟ اگه دخترتو نشونکردهش نبود،‏ حالیش 

میکردم دنیا دست کیه.‏ 

پولیه:‏ اون یه بحث دیگهس.‏ ولی اونجوری هم که با تو حرف زد درست نبود.‏ 

بوکاره:‏ گوش کن میله.‏ بذار بهت یه چیزی بگم.‏ من و تو دوستای قدیمی هستیم.‏ میتونیم با هم رک و 

پوستکنده حرفامونو بزنیم.‏ این پسره میخواد داماد تو بشه.‏ خیله خب.‏ من تو این مسئله اصن نمی-‏ 

خوام خودمو داخل کنم،‏ ولی تو باید یه کم بیشتر مواظب باشی که دخترتو داری به کی میدی...‏ به 

نظرت اون این اواخر کاراش یه کم مشکوک نیست؟ نگاه کن دیگه.‏ میاد اینجا مثالً‏ تمرین.‏ همیشه یه 

گوشهیی میشینه تنها.‏ نه با کسی حرفی میزنه نه هیچی.‏ نه کسی رو میبینه نه حرف کسی رو میشنوه.‏ 

شبا هم مث روح دوروبر روستا میگرده.‏ یه دفعهای هم مث جن جلوت سبز میشه.‏ همش زل زده به یه 

جایی و یه شری میخواد به پا کنه.‏ فکر کن عزیز من.‏ یه کم فکر کن.‏ 

پولیه:‏ من اینجا هیچ چیز مشکوکی نمیبینم.‏ این جوون گرفتاره.‏ ذهنش مشغوله.‏ باباشو به خاطر دزدی 

انداختن تو زندان.‏ این که چیز کمی نیست.‏ 

بوکاره:‏ منم دارم بهت میگم که اون به فکر یه شریه که به پا کنه.‏ ما بودیم که مچ باباشو به خاطر دزدی 

گرفتیم و فرستادیمش آب خنک بخوره و مطمئن باش که اون داره یه نقشهای میکشه که ازمون انتقام 

بگیره...‏ حاال اگه چیزای بدتر تو کلهش نباشه.‏ این اواخر چند دفعه دیدمش که با اون یارو مارکان که 

باباش ضد انقالب بود میپلکید.‏ با کشیش هم دیدمش که داشت یه چیزی پچپچ میکرد.‏ 

پولیه:‏ یعنی فکر میکنی ممکنه یه چیز سیاسی باشه؟ ها؟ 

آنجه:‏ این حقیقت نداره.‏ باور نکن بابا.‏ یوتسه اصن اینجوری نیست.‏ آزارش به مورچه هم نمیرسه.‏ 

بوکاره:‏ ساکت باش دختر.‏ تو چه میفهمی از این چیزا.‏ تو به اون با چشمات نگاه نمیکنی.‏ با قلبت نگاه 

میکنی...‏ ولی میله تو فکر کن ببین چرا اینجوری به دخترت چسبیده.‏ اینجا توی روستا ده تا دختر 

- 33 -

مرَ‏ 

خوشگلتر و جوون تر از این هست.‏ چرا باید درست همینو انتخاب کنه...‏ باور کن اون میخواد که یه 

جوری خودشو توی صف ما جا بزنه و شایدم از تو سواستفاده کنه برای مقاصد خودش.‏ 

پولیه:‏ اِ‏ اِ‏ اِ‏ تف تو روحش...‏ آره ممکنه اینجوری باشه...‏ 

آنجه ‏)گریه میکند(:‏ بابا توروخدا این حرفا رو باور نکن.‏ خدایا چقدر بدبختم من.‏ هیچوقت عروسی 

نمیکنم.‏ کی دیگه میاد منو بگیره اگه منو از یوتسه جدا کنین.‏ 

پولیه:‏ ای بابا ساکت باش!‏ انقدر خودتو لوس نکن.‏ آبغوره میگیری چرا.‏ ما حاال باید ببینیم این حرفایی 

که زده شده حقیقت داره یا نه.‏ میفهمی چی میگم؟ اگه رفیق ماته درست بگه اون پسره دیگه به چه 

دردت میخوره؟ 

بوکاره:‏ آره همینجوره.‏ ما باید از اون بازجویی کنیم.‏ باید ببینیم که چه نقشهای داره تو سرش میکشه.‏ 

پولیه:‏ میدونم.‏ باید همینکارو بکنیم.‏ فقط...‏ چهجوری؟ 

بوکاره:‏ عزیزم برای هر دردی درمونی هست.‏ برای این دردم بهترین دوا همین آنجهی خودته.‏ همین-‏ 

جوریشم این دوتا با هم بعله...‏ میفهمی که چی میگم...‏ اون همه چیزو میاد کف دست این میذاره...‏ 

فقط اگه این دخترت میتونست...‏ یه جورایی حرفهای بازجوییش کنه.‏ 

آنجه:‏ بابا به خدا من نمیتونم همچین کاری کنم.‏ من بلد نیستم.‏ 

پولیه:‏ تو خوب به همهچیش فکر کردی.‏ فقط یه چیز میمونه،‏ اونم اینکه طرف همچین خَ‏ 

نیستش.‏ 

بوکاره:‏ خر بودن و نبودنشو حاال ول کن.‏ اگه این دخترت مثالً‏ بره پیشش و بگه:‏ قربونت برم،‏ عزیز 

دلم،‏ یوتسه جونم،‏ بگو ببینم فدات شم،‏ آخه چته این چند وقته.‏ بعد اگه اون یه چیزی بهش جواب داد 

ادامه میده:‏ قربون شکل ماهت برم.‏ تو به من بگو ببینم نظرت دربارهی حکومت خلقی چیه؟ ها؟ چی 

میگی؟ بهت قول میدم که نتونه مقاومت کنه.‏ نه اون،‏ هیچ کس دیگه هم نمیتونه در مقابل بازجویی 

زنا مقاومت کنه.‏ زنا روباهن.‏ خودشونم اینو خوب میدونن.‏ 

- 34 -

پولیه:‏ اِ‏ این یکیو خوب اومدی.‏ اصن همین کارو میکنیم.‏ 

آنجه:‏ نه..‏ توروخدا.‏ بابا،‏ من بلد نیستم دروغ بگم و گول بزنم.‏ اون حتماً‏ میفهمه که یه کاسهای زیر نیم 

کاسهس.‏ من این کارو نمیکنم.‏ 

پولیه:‏ خوب گوشاتو باز کن ببین چی بهت میگم آنجه.‏ وقتی که من بهت یه چیزی رو میگم انجام بدی 

میخوام نمیخوام نداره.‏ فهمیدی؟ میری قشنگ ازش بازجویی میکنی.‏ همونجوری که رفیق ماته 

گفت.‏ تموم شد و رفت.‏ فهمیدی؟ 

بوکاره:‏ صبر کن صبر کن صبر کن...‏ میدونی؟ اصن ما میتونیم همین امروز بعد از تمرین اینکارو 

بکنیم...‏ یعنی وقتی که کارمون تموم شد تو برو یه جوری براش تور بنداز که همینجا بمونه.‏ اینم که 

برات کار سختی نیست.‏ ما درهارو باز میذاریم چراغارم خاموش میکنیم که مشکوک نشه...‏ بعد من و 

تو هم میتونیم همین پشتمشتها قایم بشیم میله...‏ 

آنجه:‏ ولی آخه من اینکار از دستم بر نمیاد.‏ چهجوری اینکارو بکنم؟ چهجوری...؟ 

بوکاره:‏ دخترم نگران نباش.‏ هیچ کاری نداره.‏ تو اتفاقاً‏ خوب توری هم داری.‏ یه کم قروقمیش بیا.‏ 

پیازداغشم زیاد کن.‏ بعد میبینی چهجوری اون با پای خودش میافته توی تور و دنبالت میاد.‏ 

آنجه:‏ ولی آخه این کار خوبی نیست...‏ من و یوتسه همدیگهرو دوست داریم...‏ میخوایم با هم ازدواج 

کنیم...‏ 

بوکاره:‏ ول کن این حرفارو دخترم.‏ کی کی رو دست داره اصن این روزا مهم نیست.‏ اینا حرفای درپیته.‏ 

میاد و میره مثل اینکه اصن هیچی از اول نبوده.‏ تو این حرف عمو ماتهتو آویزهی گوشت کن.‏ 

پولیه:‏ به غیر از اونشم تو اصن از کجا میدونی اون چهجوری تورو دست داره و برای چی دوسِت داره.‏ 

ما اینجا صالحیت اینو داریم که این مسئله رو مورد سنجش قرار بدیم.‏ میفهمی چی میگم؟ این اصن به 

صالح خودته و باید به حرف پدرت گوش بدی.‏ وقتی که تمرین تموم شد اینجا تور میاندازی.‏ خالص.‏ 

- 35 -

بوکاره:‏ مواظب باشین...‏ یکی داره میاد...‏ 

آنجه:‏ بابا توروخدا.‏ هر کاری که بگی میکنم...‏ فقط اینو از من نخواه...‏ 

پولیه:‏ همینی که گفتم آنجه.‏ دیگه هم با من چونه نزن.‏ بعدشم مواظب باش چیزی از دهنت نپره در 

مورد همهی این صحبتایی که کردیم.‏ وگرنه اون زبونتو میبرم.‏ فهمیدی یا نه؟ 

آنجه:‏ ای خدا!‏ منو بکش که راحت بشم.‏ 

‏)اشکونسه و اشکوکه وارد میشوند.(‏ 

اشکونسه:‏ روزبخیر!‏ عذر میخوام رفقای رئیس.‏ همونطور که میبینین یه ذره دیر کردم...‏ خودتون که 

میدونین،‏ کارای مدرسه و از اینجور چیزا...‏ 

پولیه:‏ هیچ اشکالی نداره.‏ ما هم،‏ چه جوری بگم،‏ ما هم...‏ یه کمی...‏ درددل کردیم با هم،‏ حوصلمون سر 

نرفت.‏ 

بوکاره:‏ رفیق معلم تا االن به نظر شما چهجوری هستیم؟ این نمایش ما چطور داره پیش میره؟ 

اشکونسه:‏ راستشو بخواین یه کمی کُندین.‏ سریعتر از اینم میشه کار کرد.‏ ولی چه میشه کرد.‏ من سرم 

خیلی شلوغه.‏ 

بوکاره:‏ خب فکر میکنین که تقریباً‏ کی کار تموم میشه؟ 

اشکونسه:‏ با توجه به اینکه برای ما این یه کار خیلی پیشپاافتادهای هستش فکر کنم یه ماهه بتونیم 

کارو ببندیم.‏ 

بوکاره ‏)به اشکوکه(:‏ پس اینطور.‏ خیلی هم خوبه.‏ یوتسه تو چطوری؟ چته؟خیلی تو خودتی.‏ مث 

الکپشت که رفته تو الکش و بیرون نمیاد.‏ 

اشکوکه:‏ که چی!‏ 

- 36 -

بوکاره:‏ اِ!‏ ‏"که چی"‏ که نشد جواب.‏ 

من که منظور بدی نداشتم.‏ فقط همینجوری حالتو پرسیدم.‏ 

اشکوکه:‏ الزم نکرده تو از من چیزی بپرسی.‏ ما حرفی با هم نداریم.‏ فهمیدی؟ 

پولیه:‏ خیله خب دیگه.‏ حاال نمیخوایم اینجا دوباره دعوا راه بندازیم.‏ واسه این نیومدیم اینجا.‏ اومدیم 

تمرین کنیم.‏ رفیق معلم من فکر میکنم بهتره که زودتر شروع کنیم.‏ 

اشکونسه:‏ بله.‏ حتماً.‏ هرچه زودتر بهتر.‏ اصالً‏ ادبیات وامیمونه اگه ما شروع نکنیم...‏ خب رفقا امروز فقط 

شما چهار نفرو صدا کردم به خاطر اینکه میخوایم روی صحنهی سوم جایی که هملت،‏ اوفیلیا،‏ پادشاه و 

پولونیوس هستند کار کنیم.‏ دقت کنید یه بار دیگه شرایطو تو این صحنه میخوام براتون توضیح بدم.‏ 

هملت،‏ این مظهر پاکترین ایدهآلهای خلق،‏ میدونه که پادشاه جنایتکاره و خودشو به دیوونگی زده 

که یه جایی بتونه مچشو بگیره...‏ عوامل اهریمنی ضدانقالب که در نقش پادشاه و پولونیوس ظاهر شدن 

شک کردن که اون از قضایا بو برده و اوفیلیا رو میفرستن سراغش...‏ منظورم اینه که اوملیا رو می-‏ 

فرستن.‏ لعنتی همیشه این دو تا رو با هم اشتباه میکنم...‏ که یعنی یه جوری از زیر زبونش حرف 

بکشه...‏ ولی خب احتیاج زیادی هم به توضیح نیست.‏ شما بهتر از من میدونین.‏ خواهش میکنم 

بفرمایین روی صحنه...‏ متنو که حفظ کردین.‏ 

بوکاره:‏ پس چی.‏ 

اشکونسه:‏ بسیار خب.‏ پس میتونیم شروع کنیم.‏ اول خودتونو به تماشاچیا معرفی میکنین.‏ اول شما 

رفیق دبیر.‏ بفرمایید...‏ ‏"ای مردم منم..."‏ 

بوکاره:‏ ای مردم منم شاه شاهان،‏ شاه سرزمینهای دور،‏ شاه بزرگ،‏ شاه مخوف 

که با مشتهای آهنین،‏ فرمانروایی میکنم هر موجود زنده و مردهای را در زیر این چرخ کبود.‏ 

از اهلی و وحشی،‏ چهارپا و دوپا،‏ خزنده و پرنده و چرنده و جهنده.‏ 

فقط این آملت،‏ 

- 37 -

پا بر روی دم من گذاشته و بر ضد من قیام کرده است.‏ 

ولی من به او نشان خواهم داد که دنیا دست کیست و با یک چپ و راست...‏ صبر کن صبر کن.‏ 

کجاش بود؟ آها!‏ 

زنم بر جبین اندرش 

اشکونسه:‏ خیله خب،‏ فقط میدونین،‏ باید خیلی بیشتر ترسناک باشین.‏ فراموش نکنین که شما پادشاه 

هستین.‏ یک بار دیگه از اول لطفاً.‏ 

بوکاره ‏)بار دیگر متن را میخواند.‏ این بار با فریاد و توام با اداهای مضحک(‏ 

اشکونسه:‏ عالیه.‏ و حاال شما رفیق میله...‏ ‏"ببینید مردم..."‏ 

پولیه:‏ ببینید مردم،‏ پولونیوس را 

که یک گاو را به تنهایی قادر به بلعیدن است 

پادشاه هماره،‏ ... پادشاه هماره،...‏ چی بود؟ آها 

پادشاه هماره نزد خود فراخواند او را 

چرا که اوست پاچهخواری برگزیده 

آق معلم به خدا منو بکشی این هیچجوری تو زبونم نمیچرخه.‏ 

اشکونسه:‏ ولی آخه چرا؟ این که شما نیستین.‏ این پولونیوسه.‏ مگه نه؟...‏ و حاال برگردید به این طرف...‏ 

‏"اعالحضرتا..."‏ 

پولیه:‏ اعالحضرتا،‏ و این است اوملیا دخت من 

که باشد تا ابد جاننثار شما 

- 38 -

بُوَد پاسدار استخوانهای فرتوت شما 

بشوید به خانه،‏ بروبد به انبان و آغل برای شما 

اشکونسه:‏ براوو!‏ عالیه.‏ فقط یه مطلبو توجه کنین.‏ وقتی دارین دربارهی موضوعات این شکلی صحبت 

میکنین...‏ که مربوط میشه به شخصیتهای نمایش...‏ اصالً‏ نباید دستپاچه بشین.‏ ادامه میدیم.‏ 

‏)دو صندلی برمیدارد.(‏ 

و حاال آملت قراره که بیاد اینجا.‏ پادشاه و پولونیوس از روشهای ضدانقالبی استراق سمع استفاده می-‏ 

کنن و خودشونو پشت دیوار قایم میکنن.‏ مثالً‏ بگیم این دیواره.‏ 

‏)صندلی میگذارد.(‏ 

خواهش میکنم بیاین اینجا پشت این صندلی و چمباتمه بزنین!‏ پایینتر،‏ بازم پایینتر.‏ همین طوری!‏ 

اوملیا رو میذارن اینجا بشینه روی نیمکت...‏ بفرمایین اینم نیمکت!‏ و بهش یه کتاب میدن که بخونه.‏ 

‏)صندلی سوم را میگذارد.(‏ 

پولیه:‏ خوب نیست خوب نیست رفیق معلم.‏ کتاب کوفتی به چه دردش میخوره؟ اوملیا یه چهرهی 

خلقیِ‏ با رگ و ریشهی ماست.‏ نه یه زن اشرافزادهی ترشیدهی عینکی.‏ بذار یه کار خلقی اینجا بکنه.‏ 

اشکونسه:‏ آخ راست میگی.‏ ببین چطور حواسم نبود.‏ البته که اینطوره.‏ توی اون متن عقبافتاده اوملیا 

کتاب میخوند...‏ حق با شماست.‏ مثالً‏ اینجا میتونه خشتک باباشو وصله بزنه.‏ 

بوکاره:‏ ای بابا اینم خوب نیست.‏ اینم یه جورایی به بخش خصوصی ربط داره.‏ باید یه کاری بکنه که 

جنبهی عمومی داشته باشه.‏ بذار با کاموا بافتنی ببافه.‏ دخترای ما اینکارو میکنن.‏ 

اشکونسه:‏ عالیه.‏ پس همون کاموا ببافه.‏ میریم جلو...‏ االن آملت وارد میشه و اون مونولوگ معروفشو 

میگه:‏ بودن یا نبودن...‏ و اینجاس که باید به من آفرین بگین.‏ چونکه من از متن قدیمی شکسپیر این 

- 39 -

معمای ذهنیشو حذف کردم.‏ اینجا به جای این بودن یا نبودن یه چیزی که وصفالحال ما باشه،‏ یه 

جایگزین قهرمانانه منطبق با روحیات و سنتهای اجتماعی خودمون گذاشتم:‏ 

یا من تو را...‏ یا تو مرا...‏ 

متوجه میشین؟ نه؟ فرقی نمیکنه.‏ ‏)به اشکوکه(:‏ جوون بریم!‏ 

اشکوکه:‏ ولم کن آقا معلم...‏ نمیتونم.‏ 

اشکونسه ‏)به زور میکشدش(:‏ یاال یاال این چیزی نیست...‏ حفظ کردی؟ 

اشکوکه ‏)از جیب کاغذها را درمیآورد(:‏ نه.‏ 

اشکونسه و اشکوکه ‏)با هم میخوانند،‏ اشکونسه با افتخار و اشکوکه با بیمیلی میخواند(:‏ 

یا هستم و یا نیستم،‏ 

نه میدانم که هستم و نه کجا هستم،‏ 

یا خواهم بود و یا نخواهم بود،‏ 

و یا در دردسر بزرگتری خواهم افتاد.‏ 

ای پادشاه بر صورتت تف میاندازم،‏ چرا حق خلق را پایمال میکنی؟ 

جرات داری بیا اینجا تا نشونت بدم چه کسی که را...،‏ 

بالیی به سرت بیارم که مرغای آسمون به حالت گریه کنن،‏ 

نمیذارم از دسترنج ما مفتخوری کنی،‏ 

هرچی هم تا حاال خوردی از حلقومت میکشم بیرون...‏ 

- 40 -

اشکونسه:‏ بله.‏ یه جورایی اینجوری باید باشه...‏ یه کم با ادا اطوارهای تهدید آمیز،‏ یه کم دندان قروچه،‏ 

یه کم پشت چشم نازک کردن،‏ تا همهی پادشاههای جهان از ترس عرق مرگ به تنشون بشینه.‏ وگرنه 

ممکنه اینجور تعبیر بشه که برای سلطنت تاسف میخوریم.‏ 

اشکوکه:‏ حاال منو داری مسخره میکنی آقا معلم؟ 

اشکونسه:‏ عذر میخوام جوون عذر میخوام!‏ اگر کسی رو مسخره میکنم اون تو نیستی.‏ خودمم...‏ خودم 

‏)با صدای بلندتر(:‏ خیله خب!‏ ادامه میدیم!‏ اینجا صحنهی عاشقانه بین آملت و اوملیا رو میگیریم.‏ پس 

میبینی که اوملیا نشسته و داره کتاب میخونه.‏ یعنی منظورم اینه که گفتیم کتاب نمیخونه بلکه داره 

بافتنی میبافه.‏ بهش نزدیک میشی و باهاش حرف میزنی:‏ اوملیا،‏ ای عشق جاودانهی من،‏ ای که ربودی 

دل و دینم ز کف...‏ 

بوکاره:‏ صبر کن آق معلم!‏ میگم چطوره اگه اون این چیزارو با رقص و آواز بگه،‏ هان؟ 

اشکونسه:‏ عالیه!‏ رقص و آوازم میتونه باشه!‏ یاال جوون بخون.‏ 

اشکوکه:‏ شماها هم منو اینجا گیر آوردین...‏ نمیخوام!‏ 

بوکاره:‏ اونو ولش کن اصن آق معلم.‏ اگه نمیخواد ما که اینجا هستیم.‏ بیا میله ببینم...‏ 

بوکاره و پولیه ‏)آواز میخوانند(:‏ اوملیا،‏ ای عشق جاودانهی من،‏ 

ای که ربودی دل و دینم ز کف 

اشکونسه:‏ همینطوره همینطوره همینطوره.‏ و حاال،‏ آنجه،‏ تو جوابشو میدی...‏ ‏"ای آملت..."‏ 

آنجه ‏)برای اشکوکه میخواند.‏ بوکاره و پولیه تمرین رقص محلی میکنند.(:‏ 

ای آملت،‏ عشق عصبانی من،‏ 

- 41 -

تو را دوست دارم بیحدوحصر 

اشکوکه ‏)با بیمیلی میخواند(:‏ اوملیا ای آفتاب سحرم،‏ 

تو تابیدهای بر جان و دلم 

آنجه:‏ ای آملت،‏ ای مرد قویپنجهی من،‏ 

تویی گرمای قلب و روح و جان من 

اشکوکه:‏ اوملیا تویی دلیل هستی من،‏ 

بدون تو بیچاره من،‏ آی بیچاره من 

آنجه:‏ ای آملت گل زیبای زندگی من،‏ 

بدون تو وای بر من وای بر من 

اشکوکه:‏ اوملیا ای عشق من بگریز از اینجا،‏ 

تو را از من بادهای سرد خزانی خواهد ربود 

آنجه:‏ ای آملت باد بهاری من،‏ 

اکنون دگر کسی ما را ز هم جدا نتوان کرد 

بوکاره و پولیه:‏ هوپ هوپ هوپ ‏)با هیجان تمام میرقصند.(‏ 

اشکونسه:‏ براوو!‏ انقدر از شکسپیر فاصله داره که اون به آرامی میتونه تو قبرش بخوابه.‏ ادامه میدیم!‏ 

صحنهی بعدی.‏ آملت خودشو به خلی زده و اوملیا سعی میکنه از زیر زبونش بکشه که چقدر در مورد 

کارای پادشاه میدونه...‏ 

- 42 -

آنجه:‏ میخواستم یه چیزی بپرسم آقا معلم.‏ این اوملیا چهجور دختریه؟ اگه آملتو دوست داره درسته 

که به پادشاه کمک کنه؟ 

اشکونسه:‏ درست نیست،‏ ولی عاقالنهست!‏ این دوست داشتن اصن یعنی چی؟ همینجوریشم یه دفعهای 

دود میشه میره به آسمون.‏ ولی در اینجا اگر خوب دقت کنین باید پادشاهو زیر سوال برد.‏ چرا که در 

حقیقت پدر اوملیا رو در موقعیت بدی قرار داده.‏ شوخی بردارم نیست.‏ از این گذشته نمیشه گفت که 

کار اوملیا تو این جمع از همه بدتره.‏ اینجا کسایی هستن که تمام عقلشونو دادن دست دیگران فقط به 

این خاطر که یه جورایی از گوشهی امن و آرام خودشون بیرون نیان...‏ ادامه بدیم!‏ صحنهی دیوانگی:‏ 

آملت داد و هوار میکنه.‏ به زمین و زمان مشت و لگد میاندازه و اوملیا ازش میپرسه:‏ تو چت شده...‏ 

یاال آنجه!‏ 

آنجه:‏ تو چت شده آملت عزیز من،‏ 

آیا کسی تو را آزرده است؟ 

اشکونسه:‏ و آملت جوابشو میده:‏ اوملیا پرندهی زیبای من...‏ یاال یوتسه!‏ 

اشکوکه ‏)با عصبانیت از او رو برمیگرداند و اشکونسه ادامه میدهد(:‏ 

اوملیا پرندهی زیبای من،‏ 

عقلم همه از سر یکجا برفت،‏ 

زیرا نبُوَد پدرخوبم دگر در این دار فانی،‏ 

پدرم،‏ پدرِ‏ شوی تو.‏ 

ای پدر تو بودی قهرمان واقعی خلق،‏ 

- 43 -

تو بودی رهبر خلق به سوی آزادی،‏ 

و از وقتی تو دیگر با ما نیستی،‏ 

خلق به روز سیاه نشسته.‏ 

و حاال تو دوباره بهش خطاب میکنی...‏ چهجوری بود ها؟ 

آنجه:‏ 

ای آملت،‏ تو را به خدا قسم بگو به من،‏ 

چه کسی او را به زیر خاک سپردهاست؟ 

اشکونسه ‏)با حرارت بیشتر و بیشتر میخواند تا در آخرتبدیل به عصبانیت میشود(:‏ 

پادشاه با نیرنگ و فریب،‏ 

به قتلگاهش کشانید،‏ 

پادشاه این سگ دریوزه 

این دشمن قسمخوردهی خلق زحمتکش.‏ 

ننگت باد،‏ 

میرسد آخر،‏ روز رستاخیز.‏ 

خروسخوان نزدیک است.‏ 

ای زالوی خلق به هوش باش،‏ 

ما در راهیم 

- 44 -

‏)به طرف صندلی خم میشود.‏ به آرامی میگوید(:‏ 

اوملیا،‏ خودت را نزد کشیش مخفی کن،‏ 

و همیشه دوشیزه بمان 

‏)اشکوکه به سرعت خارج میشود.(‏ 

سکوت 

بوکاره:‏ میگم آق معلم،‏ چرا میفرستدش پیش کشیش آخه؟ اونجا چیکار داره؟ عزیزم کی تا حاال 

دیده که کشیشها به دنیای مترقی کمک کنن؟ 

اشکونسه:‏ آها بله.‏ عذر میخوام!‏ این دوباره تاثیر اون متن عقبافتادهس که میگه:"اوفیلیا برو به 

صومعه!"‏ حق دارید.‏ میتونه به جاش مثالً‏ به...‏ اردوی کار خلقی بفرستدش.‏ اینو عوضش میکنیم...‏ حاال 

دیگه من باید ازتون عذر بخوام رفقا.‏ کاری دارم که باید زودتر برم.‏ یه سری بازرس هستن که میخوان 

بیان مدرسه بازدید کنن.‏ تمرین بعدی فردا ساعت شش بعدارظهر...‏ و خواهش میکنم متنو سریعتر 

حفظ کنین.‏ به خصوص شما رفقای ریاست.‏ به امید دیدار.‏ 

بوکاره:‏ پس...‏ ما هم میریم دیگه؟ 

پولیه:‏ بعله دیگه...‏ آنجه،‏ تو که میدونی قرارمون چی بود.‏ 

‏)پولیه چراغها را خاموش میکند و در پی آن همگی خارج میشوند.‏ سپس پس از مدت کوتاهی از 

خارج بوکاره از پشت پنجره دیده میشود.(‏ 

بوکاره:‏ زود باش میله...‏ بیا از این طرف...‏ دنبالم بیا.‏ 

پولیه:‏ صبر کن...‏ اگه ما رو دیده باشن چی؟ 

- 45 -

بوکاره ‏)وارد صحنه میشود(:‏ نمیتونستن ما رو ببینن.‏ اون از اون طرف منتظر دخترته.‏ ما از اینور 

اومدیم.‏ پشت ساختمون...‏ زود باش بیا تو دیگه.‏ هر لحظه ممکنه بیان تو.‏ 

‏)پولیه و بوکاره خودشان را در گوشهای پشت انبوهی از پرچمها و وسایل دیگر مخفی میکنند.‏ پس از 

مدتی در باز میشود و آنجه درحالیکه اشکوکه را به دنبال خود دارد وارد میشود.(‏ 

آنجه:‏ بیا ببین!‏ چی بهت گفتم؟ بابام یادش رفته درو قفل کنه.‏ اینجا از همه جا بهتره...‏ بیا دیگه.‏ بیا تو 

نترس...‏ خداروشکر یه دفعه میتونیم با هم حداقل تنها باشیم.‏ 

اشکوکه:‏ آره!‏ میتونیم!‏ 

آنجه:‏ ای بابا این چه طرز حرف زدنه؟ ‏"میتونیم!"‏ مثل اینکه اصن خوشحال نیستی از اینکه تنهاییم.‏ 

اشکوکه ‏)با بیمیلی(:‏ خوشحالم.‏ 

آنجه:‏ نیگاش کن ها!‏ ‏"خوشحالم خوشحالم."‏ چرا یه جورایی عجیب و غریبی یوتسه؟ مث آدم بهم بگو 

خوشحال هستی یا نیستی.‏ 

اشکوکه:‏ گفتم بهت که.‏ خوشحالم از اینکه تنهاییم.‏ دیگه چی میخوای...‏ امیدوارم که همهی این آدما از 

جلوی چشمم دور شن.‏ برای همیشه.‏ همشون.‏ 

آنجه ‏)به طرف گوشهای که پرچمها انباشته شده نگاه میکند(:‏ یوتسه،‏ اگه از اینجا خوشت نمیاد بیا 

بریم...‏ من یه جای دیگهای هم بلدم...‏ 

اشکوکه:‏ به اون ربطی نداره.‏ همینجا هم خوبه.‏ 

آنجه:‏ پس چرا اینجوری هستی؟ 

اشکوکه:‏ ولم کن آنجه بذار به حال خودم باشم.‏ مگه نمیبینی چه حالی دارم؟ دیگه قاطی کردم.‏ از هیچی 

دیگه سر در نمیآرم.‏ 

- 46 -

آنجه:‏ حرف بزن باهام یوتسه.‏ بگو این اواخر چته آخه.از من دوری میکنی.‏ تنها میری اینور اونور.‏ 

همش...‏ بگو چی شده؟ تورو خدا بگو!‏ 

اشکوکه:‏ ول کن آنجه.‏ بگمم تو نمیفهمی.‏ 

آنجه:‏ من نمیفهمم؟ اگه من نفهمم پس کی میتونه؟ 

اشکوکه:‏ تو واقعاً‏ کوری؟ نمیبینی؟ چشم داری که خودت.‏ نمیبینی این همه هرزگی رو دوروبرت؟ 

نمیبینی چه اتفاقاتی اینجا میافته؟ 

آنجه:‏ یوتسه...‏ بیا از اینجا بریم...‏ بریم بیرون...‏ بیرون بهم بگو.‏ 

اشکوکه ‏)ادامه میدهد(:‏ خوبیش اینه که من اینجا هرزهترین این آدمام.‏ آره آره من.‏ من کثافتم.‏ 

آشغالم.‏ آدم پستیم که دمم رو گذاشتم رو کولم.‏ دیروز بابامو به پنج سال زندان با کار شاقه محکوم 

کردن.‏ یک کالم هم در دفاع از خودش از دهنش بیرون نیومد.‏ و من...‏ هنوزم اینجام و انگشت 

کوچیکمم تکون نمیدم.‏ به جای اینکه پاشم برم همهجا هوار بکشم،‏ خودمو اینجا دلقک مردم کردم.‏ 

هرهر میخندم،‏ شعر میخونم،‏ آواز سر میدم،‏ اونم برای کیا؟ کسایی که بابامو انداختن نو زندان...‏ آخه 

به منم میگن آدم،‏ خاک تو سرم.‏ 

آنجه:‏ ولی یوتسه،‏ تو حق نداری اینجوری از دست همشون عصبانی باشی.‏ تو نمیدونی که بابات 

گناهکار بوده یا نه.‏ 

اشکوکه:‏ آنجه،‏ اینو االن گفتی ولی دیگه نمیخوام از دهنت همچین حرفی رو بشنوم.‏ تو هیچی نمیدونی.‏ 

بابای من گناهکار نبوده...‏ هیچ گناهی نداشته...‏ گوش کن...‏ گوش کن چی برام نوشته!‏ این نامهایه که 

دیروز از زندان ازش به دستم رسید.‏ گوش کن بعد به من بگو کی اینجا دزده و کی اینجا به ناحق 

محکوم شده...‏ 

آنجه:‏ یوتسه...‏ توروخدا...‏ اینجا برام این نامه رو نخون.‏ یه دفعه دیگه برام بخون.‏ 

- 47 -

اشکوکه:‏ نه نه!‏ تو باید بشنوی!‏ همینجا همین االن!‏ تو باید همه چیزو بدونی.‏ 

آنجه:‏ یوتسه،‏ نه...‏ حاال نه...‏ تورو خدا...‏ من قبولت دارم...‏ همه چیزایی که میگی رو من باور میکنم.‏ 

اشکوکه:‏ درست به خاطر همین االن باید بشنوی.‏ باید بدونی که چرا قبولم داری.‏ 

آنجه:‏ نه نه...‏ نمیخوام بشنوم...‏ هیچی نمیخوام بشنوم...‏ 

اشکوکه ‏)در روشنایی کبریت که مستمراً‏ روشن میکند،‏ میخواند(:‏ آنجه گوش کن وقتی بهت میگم...‏ 

این مهمه...‏ ‏"پسر عزیزم..."‏ 

آنجه:‏ یوتسه...‏ یوتسه...‏ بهت التماس میکنم...‏ 

اشکوکه ‏)با اصرار(:‏ ‏"...میخواستم در چند کلمه تو را از حال خودم باخبر کنم که خوبم و سالمت.‏ اینجا 

هر چیزی که مورد احتیاج هست دارم.‏ هیچی کم ندارم.‏ الزم نیست خودتو ناراحت کنی از اینکه شاید 

چیزی الزم داشته باشم..."‏ 

و ادامه میده...‏ این مهم نیست...‏ آها!‏ اینو گوش کن...‏ ‏"پسر عزیزم،‏ تو حتماً‏ 

مثل بقیه فکر میکنی که پدرت از صندوق تعاونی پول دزدیده.‏ ولی من همچین کاری رو نکردم.‏ حتی یه 

پول سیاه هم از اون تو برنداشتم.‏ اون ده میلیونی که کسر اومده،‏ من به بوکاره دادم طبق درخواستی که 

برای خرید تراکتور و یکسری تعمیرات از تعاونی کرده بود.‏ تمام اینها دقیقاً‏ و موبهمو در دفتر مخارج 

تعاونی ثبت شده بود.‏ با تاریخ دقیق و نام افراد.‏ ولی این دفتر درست در روزی که کمیسیون برای 

بازبینی میخواست بیاد غیبش زد..."‏ 

آنجه:‏ یوتسه،‏ بسه دیگه...‏ بسه...‏ دیگه بیشتر نگو!‏ 

اشکوکه:‏ اینو گوش کن!‏ این از همه مهمتره.‏ 

" 

و اینطوری،‏ پسر عزیزم،‏ کمیسیون فقط دفتر 

درآمدهارو پیدا کرد و نه دفتر مخارج و چون پول کم اومده بود،‏ به من تهمت اختالس زدن.‏ در 

دفترچهی مخارج همه چیز ثبت شده بود و این مسئله رو ماچاک هم که با من در دفتر کار میکرد می-‏ 

- 48 -

دونست.‏ ولی ماچاک االن ساکت شده و نمیخواد شهادت بده.‏ اینم یا به خاطر اینه که کسی به زور 

دهنشو بسته،‏ یا خودشم دستش تو کاره...‏ 

" 

آنجه:‏ ای واای...ای وااای...‏ چه خاکی به سرم شد...‏ چیکار کردم من...‏ به خدا من نمیخواستم اینجوری 

بشه.‏ خدا شاهده.‏ 

اشکوکه:‏ حاال آنجه درست میبینی که اینجا کی چیکار کرده...‏ ولی صبر کن.‏ صبر کن بوکاره.‏ وقتی به 

چنگم بیفتی با سنگ مث مار سرتو از تنت جدا میکنم.‏ ‏)با حرکات دست نشان میدهد(‏ این برای یه 

سال زندان با اعمال شاقه...‏ این برای سال دومش...‏ این برای سال سومش...‏ این برای سال چهارمش...‏ 

این برای سال پنجمش...‏ بعدشم تیکهتیکهت میکنم میاندازمت جلوی سگ و گربه که بخورنت...‏ این-‏ 

جوری...‏ اینجوری...‏ اینجوری...‏ 

آنجه:‏ آروم باش یوتسه.‏ توروخدا آروم بگیر.‏ توروخدا داد نزن.‏ یه وقت میشنون.‏ 

اشکوکه:‏ ببخش منو آنجه...‏ نمیخواستم اینجوری بشه.‏ 

آنجه:‏ یوتسه،‏ نباید اینجوری خلبازی از خودت دربیاری.‏ اگه این کارا رو بکنی نمیدونی چه بالیی می-‏ 

تونن سرمون بیارن.‏ میتونن ما رو برای همیشه از هم جدا کنن.‏ هیچوقتم دیگه نمیتونیم همدیگه رو 

ببینیم.‏ 

اشکوکه:‏ جدامون کنن؟ اونا ما رو؟ این موضوع چه ربطی داره به ما؟ 

آنجه:‏ ازم نپرس چطور.‏ فقط حرفمو گوش کن.‏ با اونا کاری نداشته باش یوتسه.‏ خودتو با شاخ گاو 

وحشی به جنگ ننداز.‏ 

اشکوکه:‏ با شاخ گاو،‏ آره...‏ هنوز مونده که ببینن کی اینجا شاخ گاوه.‏ 

آنجه:‏ یوتسه،‏ توروخدا!‏ اصن تو به من فکر نمیکنی.‏ تو منو دوست نداری.‏ 

- 49 -

اشکوکه:‏ اصن موضوع این نیست.‏ بابای من ناحق داره قربانی میشه.‏ منم...‏ منم اینجا خودمو با این 

نمایش مسخره کردم.‏ من میخوام تکلیفمو با اینا یه سره کنم.‏ 

آنجه ‏)به پایش میافتد و گریه میکند(:‏ توروخدا یوتسه...‏ نکن اینکارو...‏ به بابات کمکی نمیکنی،‏ منم 

بدبخت میکنی.‏ 

اشکوکه ‏)از او فاصله میگیرد(:‏ آنجه،‏ تو اینجا چیکار میکنی بین این دزدا و شیادا؟ فرار کن برو شهر!‏ 

یه جایی کار برای خودت پیدا کن و دیگه پشت سرتم نگاه نکن.‏ 

‏)ناگهان از صحنه خارج میشود و آنجه میماند در حال گریه کردن.‏ بوکاره و پولیه از مخفیگاه خود 

بوکاره:‏ هاها...‏ شاخ گاو ها؟ 

خارج میشوند.(‏ 

پولیه:‏ ماته راستشو بهم بگو.‏ مث یه دوست.‏ کی اون پوال رو برداشته؟ 

بوکاره:‏ بیا جلو مرتیکه!‏ فکر کردی چی؟ بهت نشون میدم کی کی رو تیکهتیکه میکنه...‏ آنجه عزیزم.‏ 

اون نامه رو باید ازش بگیری.‏ 

آنجه ‏)با فریاد(:‏ نمیخوام...‏ نمیخوام...‏ دیگه هیچکاری براتون نمیکنم...‏ سیاهبختم کردین...‏ منو 

کردین جاسوس خودتون...‏ دیگه براتون جاسوسی نمیکنم...‏ 

‏)در چارچوب در اشکونسه ظاهر میشود و چراغ را روشن میکند.‏ همه حیرتزده برگشته و به او نگاه 

میکنند.(‏ 

اشکونسه:‏ خیلی عذر میخوام...‏ نمیخواستم مزاحم بشم...‏ دیدم...‏ چراغا خاموشه...‏ فکر کردم...‏ 

پولیه ‏)گیج(:‏ چیزی نیست چیزی نیست آقا معلم.‏ راحت باشین...‏ چیزی الزم داشتین؟ 

- 50 -

اشکونسه:‏ چیز مهمی نبود...‏ فکر میکنم یه جایی همینجاها گذاشتمش...‏ ‏)در دور و اطراف به دنبال 

چیزی میگردد و به زیر میز و صندلیها نگاه میانداز.د(‏ سن و ساله دیگه چیکارش میشه کرد.‏ آدم 

فراموشکار میشه...‏ ‏)زیر یک نیمکت کتابی را میبیند.(‏ بله همونجوری که حدس میزدم اینجاست.‏ 

‏"هملتِ"‏ شکسپیر...‏ ‏)کتاب را صاف و تمیز میکند.(‏ حیف یه کسی زیر پا لگدمالش کرده...‏ یه بار دیگه 

ازتون عذر میخوام که مزاحمتون شدم رفقا...‏ و یادتون نره فردا ساعت شش.‏ 

پولیه:‏ ماته ازت پرسیدم کی اون پوال رو برداشته؟ 

‏)خارج میشود.(‏ 

بوکاره ‏)با نگاه اشکونسه را تعقیب میکند(:‏ اگه همه حرفارو شنیده باشه چی؟ 

پولیه ‏)با صدای بلند(:‏ ماته...‏ کی اون پوال رو برداشته؟ 

بوکاره ‏)ساکت میماند(‏ 

پایان قسمت اول 

- 51 -

قسمت دوم 

صحنه چهار 

‏)چند هفته گذشتهاشت.‏ تغییری در صحنه دیده نمیشود.‏ اشکونسه و اشکوکه وارد میشوند و صندوق 

بزرگی را با خود به روی صحنه حمل میکنند.‏ اشکونسه بالفاصله در آن را باز میکند.‏ ) 

اشکوکه:‏ این دیگه چیه آقا معلم؟ 

اشکونسه ‏)از دورن صندوق شنل پادشاهی را بیرون میآورد(:‏ میبینی که،‏ صندوق.‏ و داخل صندوق،‏ 

لباسهای شاهانه.‏ اونم لباسهای واقعی نه از اون قالبیهاش...‏ حقیقتش نمیفهمم چی این تئاتر شهرو 

واداشت که این لباسهارو برامون بفرستن.‏ مطمئنم که به خاطر عشق به ادبیات نبوده.‏ 

اشکوکه ‏)به لباسها نگاه میکند(:‏ یعنی ما میخوایم اینارو موقع نمایش تنمون کنیم؟ 

اشکونسه:‏ بله همینطوره...‏ البته این هیچ تاثیر مثبتی در کار نداره.‏ لباس هیچ کمکی نمیکنه جوون!‏ 

بوکاره همون بوکاره میمونه،‏ پولیه هم همون پولیه.‏ 

اشکوکه:‏ اینارو باید آتیش زد...‏ همهی اینارو باید سوزوند...‏ بنزین بریز و یه کبریت بنداز روش.‏ این 

لباسا،‏ این صحنه،‏ با این نمایش...‏ همهچی با هم.‏ 

اشکونسه:‏ اوهو!‏ همچین فکری از هنرپیشهی اصلی یه کم بعیده.‏ 

اشکوکه:‏ دست رو دلم نذار آقا معلم.‏ دیگه فقط مونده شما سربهسرم بذارین.‏ به اندازهی کافی گرفتاری 

دارم.‏ بابامو کردن زندان،‏ منم مث این خرسایی که زنجیر گردنشون میاندازن آوردن اینجا که مردمو 

سرگرم کنم.‏ 

- 52 -

اشکونسه:‏ باید بگم جوون ازت تعجب میکنم.‏ اینجوری که من میبینم تو هم باهوشی و هم صادق،‏ و...‏ 

البته میبخشی...‏ برای چی خودتو میمون اینا کردی اینجا؟ شاید البته این کمی خندهدار باشه که این 

حرفو از من میشنوی.‏ چون من خودم هزار بار از تو میمونترم.‏ ولی خب من سن و سالی ازم گذشته.‏ 

خانواده دارم و سخته برام که خالف جریان آب شنا کنم.‏ ولی تو جوونی و رو پای خودت وایسادی.‏ نمی-‏ 

فهمم چی تو رو اینجوری اسیر این نمایش کرده؟ 

اشکوکه:‏ اِی بابا،‏ آقا معلم کاشکی میدونستم...اگه بدونی تا حاال چند دفعه به خودم گفتم دیگه بسه!‏ 

میرم بهشون میگم گور باباتون...‏ ولی هر دفعه وقتی یادم میافته که ممکنه آنجه رو از دست بدم...‏ 

قدرتشو ندارم...‏ بعد فکر میکنم...‏ اونا میتونن بابامو نابود کنن...‏ اونوقته که میخوام فرار کنم...‏ بعد 

میاد تو سرم که شاید بهتر باشه بمونم و دزد واقعی رو پیدا کنم و به همه نشون بدم...‏ برای همینه که 

موندم،‏ ولی دل موندن هم ندارم.‏ بعدش همه چی تو سرم قاطی میشه.‏ نه میدونم چی میخوام یا چی 

نمیخوام...‏ زمانم همینجور میگذره منم هنوز تو این نمایش احمقانه موندم...‏ داره دود از کلهم بلند 

میشه،‏ مث اینکه میخواد منفجر بشه...‏ 

اشکونسه ‏)دو صندلی بر روی میز میگذارد(:‏ ای یوتسه تو چقدر سادهای.‏ تو فکر میکنی اگه دزدو پیدا 

کنی و با انگشت به همه نشونش بدی همه چی حل میشه؟ تو نمیدونی با چه جور آدمایی طرفی.‏ همهی 

اینا مطمئن باش که از اون طرف دفاع میکنن بعدشم خودتو متهم به دزدی میکنن.‏ تو شاید هنوز هم 

نمیدونی کیا قادرن که زیر پاتو جارو کنن.‏ من نمیخوام کسی رو متهم کنم ولی...‏ اون روز که با 

همدیگه دم در برخورد کردیم به نظرم آنجه جاسوسیتو میکرد...‏ 

اشکوکه:‏ همچین چیزی امکان نداره!‏ حقیقت نداره!‏ 

اشکونسه:‏ متاسفانه این عین حقیقته.‏ بعدشم توی تاریکی شنیدم که اون با بوکاره و پولیه درست درباره-‏ 

ی همین حرف میزدن.‏ فکر میکنم قرار بر این بوده که اون از زیر زبونت حرف بکشه.‏ اونا هم همهی 

حرفایی که بهش زده بودی رو شنیدن.‏ 

- 53 -

اشکوکه:‏ امکان نداره...‏ همچین چیزی محاله!‏ داری بهم دروغ میگی آقا معلم!‏ 

اشکونسه:‏ من به تو دروغ بگم؟ اگه تو این آشغالدونی کسی باشه که من خیرشو بخوام،‏ اون تویی.‏ 

مطمئن باش!‏ 

اشکوکه:‏ ولی آخه چطور میشه که آنجه بر ضد من کاری بکنه...‏ نمیتونم باور کنم...‏ این محاله!‏ 

اشکونسه:‏ جوون اگه من به جای تو بودم خیلی بااحتیاط بیشتری عمل میکردم،‏ یا اینکه اصن از اینجا 

میرفتم.‏ چیکار میشه کرد...آدما اینجورین!‏ 

اشکوکه:‏ آقا معلم...‏ آخه چهجوری یه همچین چیزی ممکنه...‏ آقا معلم بهم بگو...‏ 

اشکونسه:‏ هیس...‏ ساکت باش!‏ دارن میان!‏ 

‏)با سروصدا پولیه،‏ بوکاره،‏ ماچاک،‏ آنجه،‏ مایکاچه،‏ ماریا و تعدادی روستایی وارد میشوند.‏ یکی از 

روستاییان ویلن در دست دارد.(‏ 

بوکاره:‏ مگه چند سال دیگه از عمر آدم باقی مونده؟ بعدشم دیگه هیچی.‏ نه کسی میگه کی بودی و نه 

اینکه از کجا اومدهبودی.‏ تموم شد و رفت.‏ دیگه چی برات میمونه؟ به شیکم صابمردهت برسی.‏ 

حداقل مزهی زندگی رو چشیده باشی قبل از اینکه ریق رحمتو سربکشی.‏ 

ماچاک ( از بطری چنان مینوشد که از کنار صورتش سرازیر میشود(:‏ عجب چیزیه این!‏ حرف نداره 

ماته!‏ هرچقدر پول باالش بدی میارزه.‏ از کجا خریدی؟ 

بوکاره:‏ از کجا خریدم؟ خودم درست کردم.‏ همین االن تازه از بشکه ریختمش تو شیشه.‏ بردارین رفقا!‏ 

نوش جونتون!‏ مزهشو امتحان کنین.‏ 

روستایی اول ‏)مینوشد(:‏ دستت درد نکنه،‏ عجب چیزِ‏ مَشتیه!‏ 

- 54 -

ماچاک:‏ تا حاال چیزی هم از این فروختی؟ 

بوکاره:‏ آره،‏ همین اطراف.‏ دویست تا برای دوتا بشکه.‏ بیشتر دیگه نمیخواستن پول بدن.‏ 

ماچاک:‏ فقط دویست تا؟ تو صورتشون تف هم نباید میانداختی.‏ 

پولیه ‏)مینوشد(:‏ بابا این عجب چیزیه!‏ مرده رو زنده میکنه!‏ 

مایکاچه:‏ یه کم هم به من بدین.‏ گلوم خشک شده.‏ 

اشکونسه:‏ یاال رفقا!‏ شروع کنیم!‏ زیاد وقت نداریم.‏ 

پولیه:‏ امروز خیلی کار داریم آقا معلم؟ من سرم شلوغه.‏ 

اشکونسه:‏ نه.‏ امروز میخوایم با ادبیات نمایشی یه کم از نزدیکتر آشنا بشیم.‏ خب رفقا خواهش می-‏ 

کنم توجه کنین.‏ تمرینو شروع میکنیم.‏ امروز روی صحنهی معروف ‏"تلهموش"‏ و یا محک زدن وجدان 

پادشاه کار میکنیم.‏ در ‏"هملت"‏ اصلی،‏ در این صحنه تعدادی هنرپیشه نمایشی رو برای پادشاه اجرا 

میکنن که هدفشون به دام انداختن وجدان اونه.‏ ولی اون وجدانی رو که میشه به دام انداخت،‏ فکر می-‏ 

کنم در جامعهی پیشرفتهای مث ما اصالً‏ نیازی بهش نباشه.‏ به همینخاطر طبیعتاً‏ این صحنهی عقبمونده 

و پوسیدهی ‏"تلهموش"‏ 

هملتی رو تبدیل کردم به تظاهرات خلق زحمتکش علیه دیکتاتوری رژیم 

سلطنتی.‏ پس شروع کنیم!‏ این باال شاه میشینه.‏ بفرمایین رفیق دبیر.‏ برین باال.‏ رفیق مایکاچه در 

کنارش...‏ رفیق پولیه اینجا،‏ و رفیق ماچاک،‏ اینجا...‏ و رفیق آنجه هم کنار پدرش.‏ 

‏)بوکاره و مایکاچه به باالی میز میروند و روی صندلی ها مینشینند و پولیه و ماچاک و آنجه هم جای 

خود را در اطراف میز میگیرند.‏ ماریا و سایر روستاییان زیر میز روی زمین مینشینند.(‏ 

شروع میکنیم!‏ 

- 55 -

بوکاره:‏ صبر کن!‏ صبر کن!‏ اینجوری خوب نیست رفیق معلم.‏ ما اینجا یه مشت آدم بردهدار و 

ضدمردمی رو نشون میدیم یا نه؟ پس باید این خوب به چشم بیاد.‏ بیار یه چندتا لیوان و بطری بذار 

اینجا که نشون بده که اینا دارن از دسترنج خلق زحمتکش لذت میبرن،‏ بعدشم بازی کردن این صحنه 

یه جوری راحتتره وقتی گلومون خشک نباشه.‏ 

ماچاک:‏ ای ماته!‏ دستت درد نکنه.‏ خدا از اون دهنت بشنوه.‏ 

ماریا:‏ یه دونه از اون بطریها به ما هم بدین که گلومون خشک نمونه.‏ 

روستایی اول:‏ بابا با گلوی خشک گوسفندم نمیشه چروند،‏ چه برسه به نمایش بازی کردن.‏ 

مایکاچه:‏ ای بابا!‏ اینجوری اصن نمیشه با شیکم خالی.‏ آنجه دخترم بیا این کلیدو بگیر برو مغازه یه کم 

سوسیس کالباس بردار بیار...‏ یادت نره نونم باهاش بیاری.‏ 

بوکاره:‏ براوو ماره!‏ انگار که از دل من خبر داشتی.‏ 

پولیه:‏ آنجه آنجه...‏ برای من دوتا سوسیس بیار.‏ 

ماچاک:‏ منم یه پیشنهاد دارم.‏ میگم حاال که اینجوریه ورق بازی هم باید بکنیم.‏ بدون اون که نمیشه.‏ 

درسته؟ 

بوکاره:‏ صددرصد.‏ خیلی هم خوبه.‏ بذار خلق ببینه که چهجوری این اربابا خوش میگذرونن درحالیکه 

زحمتکشا دارن عرق میریزن،‏ وگرنه از کجا بفهمن که کی هستیم و چی هستیم.‏ درسته آقا معلم؟ 

اشکونسه:‏ واال چی بگم...‏ مردم همینجوری هم بدون اینکارا میدونن.‏ 

بوکاره:‏ تو هیچ نگران نباش آقا معلم!‏ همه رو بذار به عهدهی من.‏ وقتی من نمایشو رهبری میکنم،‏ 

امکان اشتباه وجود نداره.‏ 

- 56 -

اشکونسه:‏ خواهش می کنم خواهش میکنم!‏ من که جسارت نکردم.‏ شما خود حکومتین و تصمیم با 

شماست.‏ 

‏)بوکاره،‏ مایکاچه،‏ پولیه و ماچاک ورق بازی میکنند و هرازگاهی مینوشند.‏ اشکونسه بر روی تراکتها 

شعار مینویسد.(‏ 

بوکاره ‏)با لیوان پر در دست میخواند و دیگرانه همراهی میکنند(:‏ 

و به این خاطر،‏ دوستان،‏ بنوشیم...‏ ‏)از لیوان مینوشد...(‏ تا خود سحر 

چرا که این عادت ماست در دربار کالودیوس 

ماچاک:‏ بازی کن پولونیوس،‏ ای پدر من،‏ نوبت توست!‏ 

پولیه:‏ چه برایت بیندازم،‏ پسرم،‏ لهیرتیز؟ 

آیا خشت میخواهی یا گشنیز؟ 

مایکاچه:‏ اعالحضرتا،‏ کالودیوس،‏ همسر من!‏ 

بکشش با آن ده لو خوشگلهت!‏ 

بوکاره:‏ نمیتوانم ای گرترود!‏ بزرگ است...‏ این شاه 

مایکاچه:‏ بینداز خدا لعنتش کند!‏ 

برای چه نگهش داشتی؟ 

بوکاره:‏ این درپیت ارزشش را ندارد ای گرترود،‏ 

که شاه را فدایش کنم!‏ 

- 57 -

پولیه:‏ لهیرتیز،‏ پسرم!‏ این شاهو با یه چیز قویتر نفله کن!‏ 

بوکاره:‏ تف!‏ سه انداخت!‏ ای بخشکی شانس!‏ حاال درست باید همین تو دستش میبود.‏ 

‏)آنجه وارد میشود.‏ نان و سوسیس با خود میآود.(‏ 

ماچاک:‏ پدر بزرگوارم پولونیوس!‏ این هم اوملیا دخترت و خواهر من!‏ سوسیس میآورد!‏ 

بوکاره:‏ اوملیا!‏ برای پادشاه دو تیکه از اون جاهای خوبش ببر و بیاور!‏ 

پولیه:‏ و پدرت را فراموش مکن،‏ ای اوملیا!‏ 

مایکاچه:‏ و حاال پولونیوس،‏ ای وزیر من،‏ برای گرترود،‏ شهبانویت،‏ توی این لیوان یه کم بریز!‏ 

‏)آنجه سوسیس و نان میبُرد و برای آنها میآورد.‏ آنها نیز مشغول خوردن،‏ نوشیدن و بازی هستند.(‏ 

روستایی اول:‏ بابا شماها هم اون باال مث اربابای واقعی دارین حال میکنین.‏ ما هم این پایین گلومون 

خشک شده.‏ 

ماریا:‏ اونم رفقای مسئول و رئیس.‏ این سوسیالیسم و برابری و عدالت اجتماعی چی شد؟ 

بوکاره:‏ ماریا!‏ خوب گوش کن ببین بهت چی میگم.‏ تو اصن فهمیدی داستان چیه؟ ما اینجا نظام 

سلطنتی رو به نمایش میذاریم.‏ تو هم فقیر فقرا و همهی بدبختا رو.‏ برای همین تو اون پایین باید از 

گشنگی و تشنگی جونت درآد.‏ گرفتی؟...کجا بودیم؟ 

پولیه:‏ بیبی رو بنداز لهیرتیز!‏ بیبی!‏ ای خدا بگم چیکارت کنه.‏ 

مایکاچه:‏ کالودیوس،‏ با سربازت کارشونو بساز!‏ 

بوکاره:‏ گرترود،‏ سربازو نمیتونم!‏ بیا این دهو بگیر.‏ 

- 58 -

ماچاک:‏ مواظب باش پولونیوس،‏ االن حساسه.‏ گرترود عصبانی شده.‏ 

پولیه:‏ پسرم،‏ لهیرتیز،‏ بپا اینو!‏ گرترود نزنه تو سرش.‏ 

بوکاره:‏ ای گرترود...‏ خشت یا گشنیز؟ 

ماچاک:‏ بجنب بابا گندش اون پایین دراومد.‏ 

مایکاچه:‏ لعنت به این دست!‏ یا باید با آس بکشمش یا رد کنم.‏ 

بوکاره:‏ بیخیال!‏ ای گرترود!‏ آسو بنداز.‏ هنوز بازی جا داره...‏ یاال رفقا!‏ االن وقت رقص محلیه.‏ 

‏)روستایی سوم شروع به نواختن ویلن میکند.‏ ماچاک و پولیه شروع به رقص محلی میکنند.(‏ 

بوکاره:‏ یاال شماها اون پایین!‏ منتظر چی هستین؟ االن نوبت شماس.‏ شورش کنین وسلطنتو سرنگون 

کنین.‏ اونجا وایسادین که چی؟ ما خودمون خودمونو ساقط کنیم؟ 

اشکونسه ‏)تراکتها را به دست روستاییان میدهد.‏ به روستایی اول(:‏ اینم تراکتها رفقا!‏ تموم شد.‏ 

آمادهس.‏ شورشو میتونیم شروع کنیم.‏ تو داد بزن:‏ مرگ بر شاه کالودیوس و دارودستهش.‏ 

روستایی اول ‏)به طرف تماشاچیان برمیگردد(:‏ مرگ بر شاه کالودیوس و دارودستهش!‏ 

اشکونسه ‏)به روستایی دوم(:یاال یاال!‏ بالفاصله جوابشو بده!‏ 

روستایی دوم:‏ مرگ بر!‏ 

بوکاره:‏ صبر کن صبر کن آقا معلم!‏ اینجا تماشاچیا پادشاهن یا من؟ اینا به کی دارن داد میزنن؟ چرا 

به طرف من برنمیگردن؟ 

- 59 -

اشکونسه ‏)به روستایی دوم(:‏ کامالً‏ درسته!‏ برگردید همه به طرف رفیق دبیر...‏ حاال تو:‏ در دانمارک دیگه 

سلطنت نمیخوایم!‏ 

روستایی دوم:‏ در دانمارک دیگه سلطنت نمیخوایم!‏ 

روستاییان:‏ نمیخوایم!‏ 

اشکونسه ‏)به روستایی اول(:‏ حاال تو جملهی خودتو...‏ سریعتر...‏ 

روستایی اول:‏ مرگ بر استبداد ملکه گرترود!‏ 

روستاییان:‏ مرگ بر!‏ 

ماریا:‏ یه چیزی هم به من بده داد بزنم...‏ من هیچی ندارم.‏ 

اشکونسه:‏ خیلهخب!‏ داد بزن:‏ مرگ بر دارودستهی ضدخلقی رژیم سلطنتی و در رأسش پولونیوس 

خائن!‏ 

ماریا:‏ مرگ بر دارودستهی ضدخلقی...‏ ای بابا آقا معلم یه چیز کوتاهتری به من بده!‏ 

روستاییان:‏ مرگ بر!‏ 

اشکونسه:‏ زندهباد جمهوری خلق قهرمان دانمارک به رهبری رئیسجمهور دانا،‏ آملت!‏ 

روستاییان:‏ زندهباد!‏ 

بوکاره:‏ یاال!‏ یاال برقصین!‏ 

‏)روستایی سوم دوباره شروع به نواختن میکند.‏ سایر روستاییان مشغول رقص دور بوکاره هستند.‏ پولیه،‏ 

ماچاک،‏ مایکاچه و آنجه به آنها ملحق میشوند.‏ زنان با دست زدن و کوبیدن پا ریتم را نگه میدارند و 

- 60 -

مردان دست در دست هم رقص محلی میکنند.‏ بوکاره تنها بر روی صندلی نشسته،‏ میخورد،‏ مینوشد و 

همچنان که رقص دور او ادامه دارد،‏ تکههای سوسیس را برای آنها پرتاب میکند.‏ بوکاره به پا می-‏ 

ایستد.‏ سوسیسها و بطری را در هوا میچرخاند.‏ موسیقی و رقص به اوج خود میرسد.(‏ 

دستهی رقص:‏ بچرخ...‏ اوپ اوپ اوپ...‏ بپر...‏ اوپ اوپ اوپ...‏ بزن...‏ اوپ اوپ اوپ...حاال بچرخ،‏ بپر،‏ 

بزن!‏ هوپ!‏ 

بوکاره:‏ براوو،‏ عالی بود!‏ اینجوری کار میکنن.‏ دستتون درد نکنه.‏ خسته نباشین!‏ بیاین اینجا گلوتونو 

تازه کنین.‏ همهتون.‏ دوستون دارم مث خواهرا و برادرای خودم.‏ از بس که خوب بازی کردین!‏ ‏)لیوان پر 

میکند.(‏ 

ماچاک:‏ برین جلو.‏ برین جلو مردم!‏ اینم دوای دردتون!‏ دیگه الزم نیست برین دکتر.‏ زنده باد رفیق 

بوکاره!‏ 

همه ‏)همه لیوانهای خود را بلند میکنند(:‏ زنده باد!‏ 

بوکاره:‏ آق معلم تو هم بیا!‏ چرا اون گوشه تنهایی وایسادی؟ تو هم حقته بابا!‏ 

ماچاک:‏ زنده باد آق معلم!‏ زنده باد نمایش!‏ 

همه ‏)میخوانند(:‏ زنده باد!‏ 

مایکاچه ‏)داخل صندوق را جستجو میکند و تاجی را بیرون میآورد(:‏ اینجا رو ببین!‏ همهچی توش 

هست.‏ این چیه آق معلم؟ 

اشکونسه ‏)در حال نوشیدن(:‏ این تاجه رفیق.‏ تاجی که پادشاها و ملکهها به سر میذارن.‏ 

مایکاچه:‏ راست میگی؟ پس این مال منه!‏ اینو گفتی کجاشون میذارن؟ سرشون؟ 

- 61 -

اشکونسه:‏ بله،‏ البته اگه داشته باشن.‏ 

مایکاچه ‏)تاج را بر سر خود میگذارد(:‏ اینجوری!‏ اگه االن شاه پیتر منو میدید با خودش میبردم 

تبعید.‏ 

اشکونسه:‏ صبر کنید صبر کنید!‏ ملکه باید شنلم داشته باشه.‏ 

‏)از صندوق شنل شاهانهای را بیرون میآورد و بر روش شانههای او میگذارد.‏ او نیز از میز باال میرود و 

در کنار بوکاره میماند.(‏ 

بوکاره:‏ آق معلم برا منم یه تاج داری اون تو؟ مگه من پادشاه نیستم؟ 

پولیه:‏ ماته اندازه سر تو پیدا نمیشه.‏ برای سر تو باید یه پیت حلبی صدلیتری رو ببُرم تا جا بشه.‏ 

بوکاره ‏)تاجی را که ماچاک میآورد را بر روی سر خود میگذارد(:‏ منو ببین!‏ توروخدا منو بیین!‏ اگه یه 

روزی روزگاری سلطنت برمیگشت من میتونستم شاه بشم.‏ 

‏)همه به طرف صندوق میروند و از آن لباسهای دوران رنسانس را بیرون میکشند.‏ با تعجب نگاه 

کرده و میپوشند.(‏ 

ماچاک:‏ این چیه دیگه؟ معلوم نیست شلواره یا پیرهن!‏ 

پولیه:‏ ماته این کتو ببین.‏ آستیناشو ببین چهجوریه.‏ شونههاش پف کرده مث تاج خروس.‏ 

آنجه ‏)لباسی ابریشمی بیرون میآورد(:‏ ای وای خاک تو سرم!‏ اینو من چهجوری بپوشم؟ زیر پام گیر 

میکنه میخورم زمین.‏ 

ماچاک:‏ این شلوارکو ببین!‏ شورت من از این بلندتره.‏ 

- 62 -

مایکاچه:‏ این درباریا هم یه چیزیشون میشه ها!‏ وقتی تو خونه این همه لباس میپوشن،‏ بیرون که سرده 

دیگه چیکار میکنن؟ 

ماریا ‏)زره فوالدی را برمیدارد(:‏ اینو نگاه کن!‏ عجب جنسی داره!‏ جون میده برا اینکه آدم سر زمین 

بپوشه.‏ نه پاره میشه نه هیچی.‏ 

بوکاره:‏ شهبانو،‏ بیا یه کم پهلوی پادشاه!‏ ‏)بوکاره میخواهد به او نزدیک شود.‏ مایکاچه خودش را جمع-‏ 

وجور میکند.(‏ 

مایکاچه:‏ برو پی کارت مرتیکه پررو!‏ خجالت نمیکشی جلوی این همه آدم؟ 

ماریا ‏)کاله پردار بر سر میگذارد(:‏ قوقولی قوقو!‏ قوقولی قوقو!‏ قوقولی قوقو!‏ 

ماچاک ‏)شمشیری در دست دارد(:‏ این شمشیرو ببین!‏ مثل خالل دندون برای دهن اسب میمونه.‏ 

روستایی 

اول ‏)در شنلی مشکی خود را پیچیدهاست(:‏ هووووو....هوووو...‏ فرار کنین لولوخورخوره اومد!‏ 

پولیه ‏)در لباسی زنانه(:‏ روزبخیر!‏ روزبخیر!‏ من مادام پولیتا هستم!‏ 

روستایی دوم ‏)دامنش را باال میزند(:‏ پاهاشو نگاه کن!‏ گرتا گاربو هم همچین لنگوپاچهای نداره!‏ 

ماچاک ‏)شلوار تریکو بر تن کردهاست.‏ با اداهای مضحک در مقابل پولیه تعظیم میکند(:‏ خواهش می-‏ 

کنم دوشیزهی گرامی!‏ اگر ممکن است بوسهای از گونهی خود به من هدیه دهید.‏ 

پولیه ‏)لبانش را غنچه میکند(:‏ بیار اون لبای قلوهای تو.‏ 

ماچاک ‏)با لگد او را به عقب میراند(:‏ برو گمشو دهنت بو گند میده.‏ ‏)سر شمشیر را به پشت پولیه فرو 

میکند(‏ دوشیزهی عزیز!‏ خونهی خاله از اون وره!‏ 

ماریا ‏)با کاله خود در دست(:‏ ماچاک بیا اینتو کارتو بکن بریم بدیم تحویل ملکه تشنگیش رفع شه!‏ 

- 63 -

مایکاچه:‏ بیاین اینجا!‏ همتون!‏ دور من!‏ باال و پایین بپرین!‏ برقصین!‏ بخونین!‏ من ملکهتونم،‏ بهتون دستور 

میدم.‏ میخوام شادی کنیم تا آسمون هفتم صداش بره!‏ 

‏)روستاییان دور مایکاچه در حالیکه لباسهای دوران الیزابت را بر تن کردهاند پایکوبی میکنند.‏ بوکاره 

و مایکاچه در حالکه لباسهای شاهانه پوشیدهاند،‏ با افتخار به آنها نگاه میکنند.‏ در تمام این مدت،‏ 

اشکوکه در گوشهای نشسته است و عمیقاً‏ در فکر فرو رفته.‏ هیچ گونه توجهی به وقایع اطراف خود 

ندارد.‏ زمانی که شادی به اوج خود میرسد و میخواهند که او را به زور به جمع خود بکشانند،‏ تحملش 

تمام میشود و نمیتواند خود را نگه دارد.(‏ 

اشکوکه ‏)با تمام وجود فریاد میزند(:‏ ولم کنین...‏ ولم کنین،‏ شیادای بیهمهچیز!‏ چی فکر کردین؟ که 

من اینجا احمقم و هر کاری دلتون خواست میتونین باهام بکنین؟ بابای منو بیگناه انداختین تو زندان،‏ 

منم میخواین بازیچهی خودتون بکنین؟ ولی کور خوندین!‏ بهتون گفته باشم دزدای کثافت!‏ 

‏)سکوت طوالنی.‏ همه بهت زده و با تعجب بسیار به اشکوکه نگاه میکنند.‏ آنجه به طرف او میرود.(‏ 

آنجه:‏ یوتسه...‏ عزیزم!‏ تو چت شده؟ 

اشکوکه:‏ تو هم همینطور آنجه.‏ با تو هم حسابای زیادی دارم که باید صاف کنم...‏ همینجوری که آدم 

بهت نگاه میکنه فکر میکنه که چقدر معصوم و بیشیلهپیلهای،‏ ولی زیر این نقابت تو یه ماری که نیشت 

از همهی اینای دیگه سمی تره.‏ 

آنجه ‏)بسیار متعجب(:‏ چی داری میگی یوتسه؟ این چه حرفیه میزنی؟ 

اشکوکه:‏ هنوز میپرسی که چی دارم میگم؟ من یه احمق بودم...‏ که فکر میکردم دوستم داری،‏ می-‏ 

تونم همه چیزو بهت بگم...‏ ولی تو جاسوسیمو کردی.‏ حرفامو رفتی گذاشتی کف دست همین آشغاال.‏ 

نمیخوام دیگه ببینمت.‏ میشنوی چی میگم؟ بین ما همهچی دیگه تموم شد!‏ 

- 64 -

آنجه ‏)از خود بیخود شده و با فریاد(:‏ ای خدا...‏ این چه بالیی بود به سر من اومد؟ مردم ببینین.‏ نگهم 

دارین.‏ االن خودمو میکشم...‏ خودمو میکشم!‏ 

‏)به گوشهای فرار میکند،‏ خود را به زمین انداخته و گریه میکند.(‏ 

پولیه:‏ جوون تو دیگه پاتو خیلی از گلیمت درازتر کردی.‏ فکر نکن اینجا فقط تویی که میتونی عربده 

بکشی.‏ بقیه هم میتونن فیوز بپرونن.‏ 

اشکوکه:‏ تو ساکت باش رئیس قالبی.‏ کسی از تو چیزی نپرسید.‏ همون بهتر که بری خودتو زیر بغل 

بوکاره قایم کنی.‏ بیشتر از اونم عرضهی کاری رو نداری.‏ 

پولیه ‏)عصبانی(:‏ چی گفتی؟ 

بوکاره:‏ صبر کن میله،‏ تو حداقل آدم باشعوری هستی!‏ مگه نمیبینی این یارو یه تختهش کمه؟ بذا من 

درستش میکنم...‏ گوش کن یوتسه!‏ ما هممون درک میکنیم که تو شرایط سختی رو میگذرونی.‏ 

باالخره پدر آدم،‏ پدرشه و هیچ به دل نمیگیریم این حرفایی که نثارمون میکنی.‏ ولی جوون،‏ یه کم 

دوروبرتو نگاه کن.‏ ما هیچ بر ضد بابای تو نیستیم.‏ تقصیر ما هم نیست...‏ و واقعاً‏ متأسفیم که این پیشامد 

شده...‏ خیله خب.‏ یه ذره آروم بگیر.‏ بیا اینو بخور گلوت باز شه.‏ همه چی درست میشه نگران نباش.‏ 

‏)لیوانی به سمتش میبرد.(‏ 

اشکوکه ‏)ناخودآگاه لیوان را از دستش میگیرد(:‏ آها.‏ بله.‏ گلوم باز بشه.‏ تو فکر کردی به همین ارزونی 

میتونی منو بخری...‏ بیا!‏ اینم واسه تو!‏ ‏)محتویات لیوان را به صورتش میپاشد.(‏ 

بوکاره ‏)عصبانیت خود را فروخورده و صورتش را پاک میکند(:‏ این چیزا رو نمیشه بخشید یوتسه.‏ ولی 

باشه.‏ عیب نداره.‏ میبینم که عقل دیگه تو سرت نمونده.‏ فقط نمیفهمم کجای دنیا رو میخوای بگیری با 

این کارات.‏ بابای تو اشتباهی کرد و داره تاوونشو پس میده.‏ تو با این رفتارت هیچ چیزی رو نمیتونی 

تغییر بدی.‏ 

- 65 -

اشکوکه:‏ صبر کن صبرکن تند نرو.‏ کی باید تاوون پس بده؟ ها؟ بگو ببینم کی؟ تو یا اون؟ 

بوکاره:‏ من؟ تاوون پس بدم؟ منظورت چیه؟ 

شه.‏ 

اشکوکه:‏ آها!‏ حاال یعنی میخوای بگی نمیدونی آره؟ فکر میکردی که دیگه هیچوقت دستت رو نمی-‏ 

بوکاره:‏ منظورتو از این حرفا نمیفهمم.‏ 

اشکوکه:‏ رفقا!‏ ایناها!‏ این دزده!‏ این کسیه که پولو از صندوق برداشته...‏ اونم به بهونهی خرید تراکتور،‏ 

تعمیرات و چیزای واهی دیگه.‏ اون بابای بدبخت منم فکر کرده که...‏ آقا رئیسه،‏ مسئوله،‏ مبارز بوده 

خیر سرش...‏ اون که نمیاد کالهبرداری کنه.‏ گوش کنین!‏ گوش کنین رفقا!‏ ببینین بابام برام چی نوشته 

از توی زندان،‏ بعد خودتون قضاوت کنین...‏ ‏)جیبهایش را میگردد ولی چیزی پیدا نمیکند.(‏ کجاست 

نامه؟ االن تو همین جیبم بود...‏ یکی از جیبم زده.‏ این کار توئه بوکاره.‏ میخوای نامهرم مث همون دفتر 

مخارج از بین ببری.‏ نامه رو بهم بده.‏ همین االن.‏ بده وگرنه هر چی بشه پای خودته.‏ 

‏)اشکونسه که حالش سر جایش نیست به آرامی به گوشهای از صحنه میرود و سر خود را در دست-‏ 

هایش میگیرد.(‏ 

بوکاره:‏ نامه؟ رفقا!‏ کسی از شما نامهای اینجا دیده؟ ای یوتسه،‏ تو چته؟ خودتم دیگه نمیفهمی داری 

چی میگی.‏ 

اشکوکه:‏ تو دفتر مخارجو از بین بردی.‏ تو اون دقیقاً‏ میشد دید که تو پول تعاونی رو برداشتی.‏ 

ماچاک...‏ ماچاک...‏ تو میدونی که یه همچین دفتری وجود داشته.‏ تو با بابام تو همونجا کار میکردی...‏ 

ماچاک حرف بزن!‏ ‏)یقهی ماچاک را میگیرد.(‏ 

ماچاک ‏)خود را رها میکند(:‏ من هیچ دفتری ندیدم.‏ من هیچی نمیدونم.‏ 

- 66 -

اشکوکه ‏)تکانش میدهد(:‏ اعتراف کن کثافت!‏ آشغال!‏ وگرنه...‏ 

ماچاک:‏ ولم کن...‏ تو پاک زده به سرت!‏ ‏)از او فرار میکند.‏ روستاییان به سر اشکوکه میریزند.(‏ 

بوکاره:‏ صبر کنین!‏ صبر کنین رفقا!‏ اینجوری درست نیست.‏ این جوون بیماره.‏ باید جور دیگه باهاش 

رفتار کرد.‏ آره یوتسه جان.‏ تو حق داری.‏ همهچی همونجوری که تو میگیه.‏ اصالً‏ خودتو ناراحت نکن.‏ 

پاشو برو خونه یه کم استراحت کن حالت بهتر میشه.‏ رفقا کمکش کنین.‏ راهیش کنین بره خونه.‏ 

اشکوکه ‏)خود را از دست روستاییان میرهاند(:‏ صبر کنین.‏ کسی به من نزدیک نشه.‏ من بیمار نیستم.‏ 

خیلی خوب هم میدونم که چی دارم میگم...‏ آها...‏ پس شماها همتون از یه قماشین.‏ همتون نوکر همین 

دزدین.‏ ولی صبر کنین.‏ هنوز من حسابم با شما تصفیه نشده.‏ خورشید زیر ابر نمیمونه.‏ ‏)به طرف در 

میرود.(‏ 

آنجه ‏)راهش را میبندد(:‏ صبر کن یوتسه...‏ گوش کن!‏ توروخدا به من گوش کن!‏ تقصیر من نبود...‏ 

قسم میخورم...‏ 

اشکوکه:‏ برو از جلو راهم کنار هرزهی کثافت!‏ ‏)از آنجه فاصله میگیرد و خارج میشود.(‏ 

آنجه ‏)گریه میکند(:‏ بابا...رسوایی،‏ کی االن دیگه توی چشمای من نگاه میکنه؟ آخه مادر چرا منو 

زاییدی؟ 

‏)سکوت طوالنی.‏ صدای هقهق آنجه به گوش میرسد.(‏ 

بوکاره:‏ اِی بابا رفقا!‏ اینجوریه دیگه.‏ سخته با مردم کار کردن.‏ باور میکنین این روستا و این تعاونی 

درست وسط قلب من جا داره.‏ اینم دیدین.‏ حاال منو به دزدی متهم میکنن.‏ وقتی با صداقت کار میکنی،‏ 

خوب نیست.‏ وقتی دزدی هم میکنی،‏ خوب نیست.‏ حقمه هرچی که سرم میاد.‏ میگن:‏ ‏"وقتی که با بچه 

سربهسر بذاری،‏ با کون گهی بلند میشی از جات..."‏ بریم خونه بابا!‏ بریم.‏ دیگه بسه برای امروز.‏ 

- 67 -

‏)روستاییان متفرق میشوند.(‏ 

پولیه ‏)پس از آنکه روستاییان میروند(:‏ ماته...‏ بگو ببینم اون دفتر مخارج کجا رفته؟ تو باید بدونی.‏ 

بوکاره:‏ میله!‏ تو کاری که بهت مربوط نیست دخالت نکن.‏ 

میله:‏ خیلی ببخشیدا ماته!‏ خیلی هم به من مربوطه.‏ من حق دارم که بدونم.‏ 

بوکاره:‏ اگه برات خیلی جالبه که در مورد اون دفتر بدونی،‏ ممکنه پیش بیاد که برای منم خیلی جالب 

بشه که بدونم از چه طریقی تو بهترین خونهی توی روستا رو ساختی.‏ حقوق تو اونقدر نیست که بتونی 

همچین خونهای بسازی عزیز!‏ گرفتی مطلبو؟ 

پولیه:‏ حیوون...‏ کثافت...‏ تف به روت بیاد!‏ 

‏)خارج میشود و آنجه را به دنبال خود میبرد.‏ بوکاره پس از آنها میرود.‏ اشکونسه تنها میماند.(‏ 

اشکونسه ‏)با صدایی فروخورده(:‏ 

بودن یا نبودن،‏ این است پرسمان:‏ 

آیا واالتر است در واروم،‏ رنج بردن 

از فالخنها و تیرهای بخت دُژآهنگ،‏ 

یا جنگافزار برگرفتن در برابر دریایی از آشوبها،‏ 

و یا رویاروی رزمیدن،‏ آنها را پایان بخشیدن؟ مردن-خفتن،‏ 

نه بیش؛ و با خوابی توانیم گفت که پایان میبخشیم 

درد دل،‏ و هزاران تکانهی طبیعی را 

- 68 -

که تن مردهریگ برِ‏ آنها است؟ : این فرجامی است 

که به تخشایی باید آرزو شود.‏ مردن،‏ خفتن؛ 

خفتن،‏ شاید هم رویا دیدن،‏ - 

3 

... 

پایان صحنه چهار 

4 

. ویلیام شکسپیر-‏ هملت ‏)پرده سوم،‏ صحنه یکم،‏ صفحه 133 تا 131(- ترجمه م.ش.ادیب سلطانی-‏ موسسه انتشارات نگاه 

- 69 -

صحنه پنج 

‏)بوکاره و مایکاچه بر روی صندلیهایی که روی میز قرار گرفته،‏ مانند صحنهی قبل نشستهاند.‏ در مقابل 

آنها ماریا با کاغذی در دستش.‏ اطراف آنها نیز،‏ پولیه،‏ ماچاک،‏ اشکوکه،‏ آنجه،‏ روستایی اول،‏ دوم،‏ 

سوم.‏ در وسط آنها اشکونسه در حالیکه کاغذی را در دست دارد با حرارت و حرکات مختلف توضیح 

میدهد.(‏ 

اشکونسه:‏ حاال خوب دقت کنید رفقا!‏ این آخرین صحنهست.‏ سعی کنین یه بار دیگه این صحنه رو جدی 

تمرین کنیم تا اونجوری که الزمه دربیاد.‏ میدونین که یکشنبه اجرا داریم...‏ تو ماریا،‏ نقش خودتو که 

میدونی.‏ تو به مردم باید اون چیزایی که روی صحنه داره اتفاق میافته رو توضیح بدی.‏ خوب دقت کن!‏ 

همه چی بستگی به این داره که تو چهجوری اینکارو میکنی.‏ االنم فکر کن که تماشاچیا جلوتن.‏ یاال 

شروع کن!‏ 

ماریا ‏)با شور بسیار سخن میگوید و هرازگاهی به کاغذ در دستش نگاه میکند.(:‏ و اینجوری،‏ مردم 

خوب،‏ رسیدیم به آخر داستان.‏ این تهشم بهتون بگم و پاشین برین خونههاتون بخوابین...‏ رفقا!‏ تا این-‏ 

جا دیدین که چهجوری آملت و اوملیا چندین بار به جون هم افتادن.‏ دفعهی آخری دیگه گندشو 

درآوردن و حسابی زدن به تیپ و تاپ هم.‏ یعنی آملت،‏ چهجوری بگم،‏ ریق زد به سر تا پای اوملیا و 

رفت پی کارش...‏ 

اشکونسه ‏)به روستایی اول(:‏ بالفاصله با سوالت حرفشو قطع کن!‏ 

روستایی اول:‏ چطوری ریق زد بهش؟ 

ماریا:‏ ای خدا بگم چیکارت کنه از بس که خنگی.‏ یعنی باهاش به هم زد.‏ فهمیدی حاال؟...‏ و رفقا!‏ 

بعدشم آملت نه گذاشت و نه برداشت،‏ زرتی ویزای مهاجرت گرفت و رفت خارج.‏ اوملیا هم مث همهی 

زنا تازه دوزاریش افتاد که چه خریتی کرده که همچین دستهگلی به آب داده.‏ وقتی که دید چهجوری 

- 70 -

خودش با پای خودش حسابی لگد زده به بختش،‏ عذاب وجدان گرفت و پشیمونی اومد سراغش.‏ دیگه 

تو حال خودش نبود تا اینکه یه روز از بس که خنگ بوده تو یه رودخونهای غرق میشه.‏ 

اشکونسه ‏)به روستایی دوم(:‏ اینجا رفیق شما حرفشو قطع میکنین...‏ ‏"چی داری اینجا مزخرف می-‏ 

گی؟..."‏ 

روستایی دوم ‏)با کمک اشکونسه میگوید(:‏ چی داری اینجا مزخرف میگی؟ دختر بیچاره رو بیعفت 

کرده و بعدشم گذاشته رفته،‏ اونوقت میگی خنگ بوده؟ تو خودت خنگی نه اون!‏ 

ماریا:‏ صداتو ببر!‏ پررو بازی هم درنیار.‏ تو سرت نمیشه من چی دارم میگم...‏ و بعد رفقا،‏ وقتی که 

پادشاه از قضیه باخبر میشه،‏ فکر میکنه که...‏ 

اشکونسه:‏ حاال اینجا رفیق دبیر شما از جاتون بند شین...‏ 

بوکاره ‏)از جای خود بلند میشود(:‏ صبر کن صبر کن!‏ آها!‏ آملت،‏ ای کثافت!‏ االن دیگه...‏ چی بود این-‏ 

جا؟ آها!‏ االن دیگه سوتی رو دادی.‏ حقتو کف دستت میذارم.‏ 

ماریا:‏ بعدشم پا میشه میره پیش برادر اوملیا که اسمش الورتیز بود...‏ 

اشکونسه:‏ لهیرتیز!‏ 

گه...‏ 

ماریا:‏ ... لهیرتیز...‏ رفقا این لهیرتیز تمام این مدت یه جایی خارج بوده...‏ بعد میاد و میره پیشش و می-‏ 

اشکونسه:‏ ماچاک!‏ برو پیش شاه!‏ رفیق دبیر اینجا شما بهش خطاب میکنین...‏ ‏"گوش کن..."‏ 

بوکاره:‏ گوش کن ببین چی بهت میگم رفیق لهیرتیز!‏ اون مرتیکهی عنچوچک آملت،‏ خواهرتو به باد 

فنا داد.‏ تو هم اینجا نشستی بروبر نگاه میکنی.‏ اگه من به جای تو بودم،‏ به سر جدم،‏ یه کاری میکردم 

که مث اختف به دیوار بچسبه...‏ 

- 71 -

اشکونسه:‏ یاال ماریا...‏ ادامه بده!‏ منتظر چی هستی؟ 

ماریا:‏ و رفقا!‏ وقتی آملت از سفر خارج برگشت به کشور...‏ 

روستایی دوم:‏ چرا دیگه برگشت تو اون خراب شده؟ 

اشکونسه:‏ و ادامهش؟ ‏..."خب چه کاریه؟..."‏ 

روستایی دوم ‏)به روستایی سوم اشاره میکند(:‏ اینو به دو قسمت کردیم.‏ بقیهشو اون باید بگه.‏ 

روستایی سوم:‏ خب چه کاریه؟ همونجا که بود میموند!‏ 

ماریا:‏ خنگو ببین!‏ 

ماچاک:‏ خوب نیست!‏ خوب نیست...‏ خنگا حاال دو تا شدن!‏ 

ماریا:‏ باباجان!‏ خب اون چه میدونست چی منتظرشه؟ فکر میکرده که اوملیا زندهست و کوپنش هنوز 

جا داره...‏ خالصه وقتی که اونجوری برگشت،‏ پادشاه تو گوش لهیرتیز میخونه که با آملت کشتی 

بگیرن...‏ حاال یکی بین شماها هست که از من بپرسه چرا همچین نقشهای کشید؟ یعنی میخواست ببینه 

که کدومشون قویترن؟ 

روستایی اول:‏ چیکار میخواست بکنه؟ 

ماریا:‏ آها!‏ اینجا منتظرت بودم!‏ حاال اومدی سر خط.‏ موضوع اینه که چیکار دیگه نمیخواست بکنه.‏ 

نقشه اینه که لهیرتیز یواشکی آملتو موقع کشتی گرفتن بکشه...‏ و االن رفقا،‏ روی صحنه میبینین که چی 

میشه.‏ برای همین خوب گوشا و چشماتونو باز کنین.‏ 

اشکونسه:‏ خب االن موقع مبارزهی صحنهایه.‏ دقت کنین این باید عالی دربیاد.‏ دفعهی پیش تعریفی 

نداشت.)اشکوکه را سر جایش قرار میدهد و او با بیمیلی خود را در اختیارش میگذارد.(‏ تو یوتسه،‏ 

اینجا وایسا.‏ و تو ماچاک،‏ دورش چرخ میزنی و با عصبانیت بهش نگاه میکنی و میگی...‏ 

- 72 -

ماچاک ‏)با نگاهی غضبناک به دور اشکوکه میچرخد(:‏ باالخره برگشتی آملت،‏ ها؟ بیا،‏ بیا نالوطی.‏ بوی 

گندت داره از اینجا حالمو به هم میزنه.‏ همچین لتوپارت میکنم که هیچ خیاطی نتونه به هم 

بدوزدت.‏ 

اشکوکه ‏)با بیمیلی میخواند(:‏ حاال تو هم برا ما اینجا آدم شدی انآقا؟ یه کم دوروبرتو نگاه کن یادت 

بیاد کی هستی.‏ مگس بچُسه پرت میشی رو زمین.‏ شلغمم شده جزو میوهها؟ 

اشکونسه:‏ خب،‏ ماچاک...‏ چرا وایسادی؟ ادامه بده!‏ 

‏)ماچاک توقف میکند.‏ سکوت(‏ 

ماچاک:‏ چی بود اون جمله؟ ‏"تو هوا"...‏ مث مُف پرتت میکنم تو هوا!‏ 

اشکونسه:‏ اونو نداریم.‏ حذفش کردیم.‏ 

ماچاک ‏)مثل قبل(:‏ از وقتی خارج رفتی زبون باز کردی گالبی!‏ برو یه ذره جلو آینه وایسا تا یادت بیاد 

کی هستی...‏ ‏)توقف کرده و فکر میکند(‏ اینجا چی میومد؟ 

اشکونسه:‏ حاال باید بزنی به پشتت.‏ 

ماچاک ‏)به پیشانی خود میکوبد و به پشت خود میزند(:‏ درسته.‏ یادم افتاد.‏ میزنه به تهش!‏ بیا برو سگ 

نگیردت.‏ 

اشکوکه:‏ اونجاتو برو به جدت نشون بده آشغال!‏ اگه یه ذره عقل تو اون کلهی پوکت بود اینجا نبودی.‏ 

ماچاک:‏ بچه پررو!‏ بهت نشون میدم که خواهر کی رو به باد فنا دادی.‏ وقتی که شیکمتو سفره کردم 

میفهمی.‏ 

اشکوکه:‏ اِ‏ راس میگی؟ خودتو خیس نکنی از این حرفا میزنی!‏ بزمجه برو خودتو با شاخ گاو به جنگ 

ننداز!‏ 

- 73 -

اشکونسه:‏ نشون بده!‏ با دستت شاخو بهش نشون بده!‏ کافی نیست فقط بگی.‏ 

‏)اشکوکه با بی میلی انگشتانش را شبیه شاخ کنار سرش میگذارد و نشان میدهد.(‏ 

بوکاره:‏ رفیق لهیرتیز و رفیق آملت!‏ من پادشاه هستم و به شما فرمان میدهم:‏ کرکری کافیست.‏ وقتی 

نمیتوانید با آرامش و دوستی در کنار هم زندگی کنید،‏ باید اینجا در مقابل من کشتی بگیرید.‏ هر کسی 

قویتر بود،‏ حق با اوست.‏ 

اشکونسه:‏ یاال یوتسه!‏ حرف بزن...‏ ‏"باشه..."‏ 

اشکوکه ‏)به آرامی(:‏ باشه.‏ 

اشکونسه:‏ ماچاک منتظر چی هستی؟ تو هم میگی:‏ ‏"باشه!"‏ 

ماچاک:‏ ای بابا اصن دست و دلم بر نمیداره...‏ این اینجوری که بیرمق کار میکنه منم حالشو ندارم.‏ 

اشکونسه:‏ خواهش میکنم رفقا!‏ خواهش میکنم کمی انضباط داشته باشین...‏ یاال ماریا!‏ تو با توضیحاتت 

ادامه میدی.‏ 

ماریا:‏ بله...‏ جونم براتون بگه مردم عزیز.‏ االن اینجا کشتی کم کم داره شروع میشه.‏ آملت و لهیرتیز 

آمادهی مبارزه هستن.‏ همینطور نمایندگان رژیم ضدانقالبی هم حضور دارن.‏ این فالنفالن شدهها جمع 

شدن که ببینن چهجوری آملت جوون،‏ جون عزیزشو در راه حقیقت فدا میکنه...‏ 

روستایی اول:‏ مواظب باش آملت!‏ میخوان بهت کلک بزنن!‏ میخوان بکشنت!‏ 

ماریا:‏ رفقا!‏ هیچ نگران نباشین!‏ اونا برضد آملت هیچ غلطی نمیتونن بکنن.‏ نگاه کنین چه یالوکوپالی 

داره.‏ مثل گاو نر میمونه!‏ آملت عزیز ما سینهش ستبره.‏ بازوهاش پوالدینه!‏ 

اشکونسه:‏ تو یوتسه!‏ دستاتو ببر باال.‏ بروبازوتو نشون بده که ببینن چقدر قوی هستی.‏ ‏)نشانش میدهد.(‏ 

ماریا:‏ و حاال رفقا!‏ مبارزه آغاز میشود.‏ 

- 74 -

‏)ماچاک میپرد و پای اشکوکه را گاز میگیرد.(‏ 

اشکونسه:‏ یاال رفقا...‏ تشویق کنین!‏ از هملت حمایت کنین!‏ شما طرفدار اون هستین.‏ 

روستایی اول:‏ خودتو نگه دار آملت!‏ عزیز ما!‏ 

روستایی دوم:‏ روی خلق زحمتکشو سفید کن!‏ 

روستایی سوم:‏ به این حرومزادهها قدرت پهلوانیتو نشون بده!‏ 

روستایی اول:‏ به پیش آملت!‏ افتخار و غرور خلق دانمارک و حومه!‏ 

اشکونسه:‏ حاال شما دو تا کشتی بگیرین،‏ کشتی بگیرین،‏ کشتی بگیرین...‏ و هملت لهیرتیزو میزنه 

زمین.‏ ماچاک بیفت زمین،‏ به پشت.‏ و تو یوتسه،‏ بشین رو سینهش.‏ با دو تا دستات گلوشو فشار بده...‏ 

اینطوری...‏ ( اشکونسه صحنه را نشان میدهد.(‏ یاال رفقا!‏ شما هم فریاد بزنین!‏ شماها با حرارت مبارزه 

رو دنبال میکنین.‏ هیجانزدهاید.‏ شماها از آملت پشتیبانی میکنین.‏ 

روستایی اول:‏ براوو آملت!‏ براوو!‏ قهرمان ما!‏ کبوتر آزادی ما...‏ 

روستایی دوم:‏ همچین گلوی لهیرتیز آشغالو فشار بده که جونش از دماغش بیاد بیرون!‏ 

روستایی سوم:‏ بزن زمین!‏ بزن زمین این پاچهخوارای پادشاهو!‏ االن وقتشه که مشت خلق تو سرشون 

فرود بیاد!‏ 

اشکونسه:‏ حاال همه با هم!‏ 

همه:‏ هورااا!‏ زنده باد آملت!‏ 

ماریا:‏ رفقا!‏ ببینید که چطور نمایندگان خلق زحمتکش بهپاخاستند تا نظام پوسیدهی سلطنتی رو نابود 

کنن!‏ 

- 75 -

اشکونسه:‏ پس چرا خشکتون زده رفقا؟ سلطنت رو ساقط کنین!‏ شاه و ملکه رو از تختشون بکشین 

پایین!‏ ‏)روستاییان بوکاره و مایکاچه را از صندلیهای خود به پایین میآورند.(‏ 

روستاییان:‏ 

ضدانقالبو میاندازیم به زبالهدان تاریخ!‏ 

زمان رستاخیز خلق فرارسیده است!‏ 

ماریا:‏ رفقا!‏ خلق تحت رهبری بادرایت آملت بهپاخاسته...‏ شاه و دارودستهشو به زانو درآوردن...‏ 

اشکونسه:‏ و حاال خوشحالی کنین...‏ خوشحالی خواهش میکنم!‏ 

روستایی اول:‏ زندهباد آزادی!‏ 

روستایی دوم:‏ مرگ بر گرترود چشدریده!‏ 

روستایی سوم:‏ مرگ بر پولونیوس خائن!‏ 

روستایی اول:‏ مرگ بر لهیرتیز،‏ سگ دربار!‏ 

ماریا:‏ و اینجوری رفقا!‏ حقیقت،‏ پیروز شد.‏ حقیقت همیشه باید پیروز بشه.‏ چراکه اون همیشه طرف 

فقرا و مردم زحمتکشه.‏ 

همه:‏ همینطوره!‏ براوو!‏ زندهباد آملت!‏ مرگ بر دشمنان حقیقت و آزادی!‏ 

ماچاک:‏ کمک...‏ کمک...‏ داره خفهم میکنه...‏ اون واقعاً‏ داره خفهم میکنه!‏ 

اشکوکه:‏ همتون برین عقب...‏ هیچکس نزدیک من نیاد!‏ اگر کسی کاری بکنه میکشمش...‏ گوش کن 

ماچاک...‏ قسم میخورم همینجا خونتو میریزم اگه االن جلوی همه نگی که چه بالیی سر دفتر مخارج 

اومده...‏ تو میدونی،‏ تو دیدی...‏ حرف بزن کثافت...‏ ‏)گلوی ماچاک را فشار میدهد.(‏ 

- 76 -

ماچاک:‏ نه...‏ یوتسه...‏ نکن اینکارو!‏ درد میگیره.‏ تقصیر من نیست...‏ بوکاره...‏ بوکاره بهم دستور داد 

که آتیشش بزنم...‏ من نمیدونستم برای چی میخواد اینکارو بکنه.‏ قسم میخورم...‏ به من گفت که بهم 

یه عالمه پول میده.‏ توروخدا یوتسه!‏ منو نکش!‏ توروخدا!‏ 

اشکوکه ‏)بلند میشود(:‏ همین...‏ همین...‏ همینو میخواستم که همه بشنون،‏ حاال رفقا همتون میدونین که 

دزد کیه...‏ حاال میدونین کی پوالرو از صندوق تعاونی برداشته بعدشم دفتر مخارجو آتیش زده تا کسی 

نفهمه کی بوده...‏ بابای من بیگناهه.‏ به پلیس زنگ بزنین.‏ برین دادگاه،‏ زود باشین!‏ 

بوکاره:‏ صبر کن ببینم!‏ پلیس چیه؟ دادگاه کدومه؟ کی میتونه ثابت کنه که من دفتر مخارجو آتیش 

زدم؟ مگه خود بابای تو نمیتونست اینکارو کرده باشه وقتی که فهمید بازرسا اومدن و میفهمن پول 

صندوق کمه...‏ مگه نمیشه اینو اینجوری هم تفسیر کرد،‏ ها؟ 

اشکوکه ‏)با مشت به کف دست خود میکوبد(:‏ کور خوندی بوکاره،‏ دیگه هیچی بهت کمک نمیکنه!‏ این 

دفعه دیگه نمیتونی از زیرش در بری!‏ همه شنیدن که ماچاک چی گفت.‏ بریم رفقا!‏ بریم دادگاه!‏ همهی 

شما شاهدای من هستین!‏ 

بوکاره:‏ تو باز چت شد یوتسه؟ بازم زد به سرت؟ چی فکر کردی؟ فکر میکنی این آدما انقدر احمقن 

که حرف یه آدمی رو که به زور ازش حرف کشیدی باور کنن...‏ بیا!‏ اگه راست میگی االن حرفایی که 

زده بودو دوباره تکرار کنه.‏ ماچاک!‏ من بهت دستور دادم که دفترو آتیش بزنی؟ 

ماچاک:‏ اول اونو از من دور کنین تا حرف بزنم!‏ 

بوکاره:‏ اونو ولش کن!‏ تا ما اینجا هستیم اون هیچکار نمیتونه بکنه.‏ حرف بزن.‏ 

ماچاک:‏ آخه...‏ میدونین رفقا...‏ چهجوری بگم...‏ 

روستایی چهارم ‏)سرآسیمه وارد میشود(:‏ مردم...‏ مردم...‏ اشکوکیچ خودشو تو زندان حلقآویز کرده...‏ 

االن یکی از شهر اومد خبرشو آورد...‏ خودشو دار زده،‏ خدا بیامرزدش!‏ ‏)صلیب میکشد.(‏ 

- 77 -

‏)همه بهتزده.‏ صلیب میکشند.‏ سکوت طوالنی.(‏ 

اشکوکه:‏ کشتینش...‏ شماها کشتینش...‏ آزارش به مورچه هم نمیرسید.‏ شماها نابودش کردین که 

خودتونو حفظ کنین...‏ منم همهی مدت اینجا با شماها بودم...‏ توی این کثافتخونه...‏ 

بوکاره:‏ بله رفقا.‏ حاال دیگه همهچی روشنه.‏ االن میتونین ببینین که ما هیچ تقصیری نداشتیم!‏ آدمی که 

حق به جانبشه،‏ هیچوقت نمیاد خودشو دار بزنه.‏ و من هم یوتسه امیدوارم که تو هم برات همهچی 

روشن شده باشه...‏ حقیقتش من درکت میکنم.‏ باالخره پدر آدم،‏ پدرشه.‏ ما هم خیلی متأسفیم برای 

همهی این اتفاقات که پیش اومد.‏ راستش نباید اینجوری میشد...‏ گرون،‏ خیلی گرونتر از اونچیزی 

که الزم بود برای اشتباه خودش تاوون پس داد.‏ ولی تو هم باید ما رو درک کنی...‏ 

اشکوکه:‏ من خیلی خوب شماها رو درک کردم.‏ شماها یه گله کفتارین.‏ باند راهزنا!‏ شماها مجبورش 

کردین که خودشو دار بزنه...‏ ولی صبر کن،‏ صبر کن...‏ اینجوری نمیمونه.‏ وقتی که هیچجا حق و 

عدالت برای بابای من وجود نداره،‏ من خودم حقشو میگیرم.‏ 

‏)به سمت بوکاره حملهور میشود.‏ همه به طرف او هجوم میبرند.‏ صدای آنها شنیده میشود:‏ نگهش 

دار!‏ بکشش عقب!‏ بگیرش!‏ پس از مدت کوتاهی درگیری همهچیز ساکت میشود.‏ اشکوکه را گرفتهاند 

و بوکاره که در درگیری بر روی زمین افتاده،‏ به آرامی با کمک دیگران بلند میشود.(‏ 

بوکاره ‏)به روستاییانی که به او کمک میکنند(:‏ چیزی نیست چیزی نیست رفقا!‏ همهچی خوبه.‏ 

اشکوکه ‏)خودش را رها میکند(:‏ ولم کنین...‏ ولم کنین وقتی بهتون میگم!‏ 

بوکاره ‏)قد راست میکند(:‏ منتظر چی هستین؟ مگه نمیبینین این بابا از غم و غصه به سرش زده؟ یکی 

بره تلفن کنه به بیمارستان شهر بیان ببرنش...‏ این بیچاره دکتر الزم داره.‏ 

- 78 -

اشکوکه:‏ صبر کنین!‏ از جاتون تکون نخورین!‏ هیچکس هیچجا نمیره.‏ االن همهچی روشن میشه.‏ من 

مریض نیستم.‏ ‏)به پولیه(‏ رفیق میله!‏ شما بهشون بگین که من مریض نیستم...‏ بگین که من دارم حقیقتو 

میگم...‏ تو میدونی اینجا دزد کیه...‏ 

پولیه ‏)به آرامی(:‏ ول کن یوتسه!‏ دیگه بسه این تهمتا به همهی ما!‏ بازم میخوایم به هم تهمت بزنیم؟ 

همینجوریشم بابات دیگه برنمیگرده.‏ 

اشکوکه:‏ آنجه...‏ آنجه عزیزم...‏ منو ببخش!‏ خیلی بهت بدوبیراه گفتم...‏ کمکم کن...‏ نه به من،‏ به بابام 

کمک کن...‏ تو نامهشو دیدی...‏ 

آنجه:‏ یوتسه به من نزدیک نشو...‏ گفتی که من هرزهم،‏ یادته...‏ حاال دیگه چی از من میخوای؟ ولم 

کن...‏ همتون دست از سر من بردارین...‏ ‏)با گریه خارج میشود.(‏ 

اشکوکه ‏)به مایکاچه(:‏ ماره...‏ ماره...‏ تو یه چیزی بگو!‏ 

مایکاچه:‏ منو داخل اینچیزا نکن!‏ من هیچی نمیدونم.‏ 

اشکوکه:‏ آقا معلم...‏ آقا معلم...‏ 

اشکونسه:‏ منو ببخش یوتسه...‏ خودت که میدونی!‏ من خودمو داخل هیچی نمیکنم.‏ این به من مربوط 

نیست.‏ 

اشکوکه:‏ ماریا...‏ حرف بزن...‏ آخه یه نفر آدم بین شما پیدا نمیشه؟...‏ هیچ کس؟...‏ هیچ آدم انسانی 

اینجا نیست...‏ لعنت به همتون!‏ ‏)با سرعت خارج میشود.(‏ 

بوکاره ‏)پس از سکوتی طوالنی(:‏ ای رفقا!‏ خودتون دیدین!‏ اصالً‏ راحت نیست که یه شرکتی رو به بزرگی 

این تعاونی ما اداره کرد.‏ آره عزیزم،‏ اینجا تنفر هست،‏ دزدی هست،‏ حسادت هست،‏ دیگه چی بگم.‏ تو 

بخش مدیریت هم هیچی صددرصد نیست.‏ ما هم اشتباه میکنیم.‏ یه جاهایی شاید حق کسی خورده 

- 79 -

بشه.‏ اهمالکاری بشه.‏ باالخره ما هم آدمیم دیگه.‏ همینجورم باید باشه...‏ ولی اینچیزا که گفتن نداره،‏ 

خودتون میدونین.‏ ما با همدیگه نمایشی رو درست کردیم که تاحاال هیچکس به یاد نداره در مردوش 

سفلی.حاال اینکه آملتمون رفته هیچ مهم نیست.‏ اگه الزم باشه اصن بدون اون اجرا میکنیم.‏ مگه نه 

رفقا؟ ‏)سکوت...(‏ چیه چرا ساکت شدین؟...‏ ما این نمایشو آماده کردیم،‏ میشنوین؟...‏ اینو باید جشن 

گرفت...‏ آواز...‏ اون آهنگ چهجوری بود؟ یوره...‏ ماریا...‏ ماچاک...‏ یاال!‏ یاال برقصین 

روستایی سوم ‏)با بیمیلی به آرامی شروع به نواختن میکند و بقیه کم کم همراهیاش میکنند(:‏ 

بوکاره:‏ جمع شین...‏ 

‏)روستاییان کمکم دور بوکاره جمع میشوند،‏ در ابتدا به آرامی میرقصند،‏ انگار که ترسی در وجودشان 

است،‏ و سپس خود را بیشتر و بیشتر رها کرده و ریتم رقص هم تندتر و تندتر میشود.بوکاره همراه با 

ریتم،‏ میرقصد.(‏ 

بوکاره:‏ اوپ،‏ اوپ،‏ اوپ،‏ اوپ.‏ ماریا دم بگیر!‏ 

برو باال یاال!‏ ‏)ماریا به روی میز میرود.(‏ 

ماریا ‏)با ریتم رقص میگوید(:‏ 

بیل و کلنگ،‏ آجر و سیمان،‏ 

کارت عضویت،‏ منشی جوان،‏ 

کادر ریاست،‏ تختخواب نرم،‏ 

زن توی خونه،‏ پول توی بانک،‏ 

حقوق باال،‏ ماشین قشنگ،‏ ببر و بیار،‏ 

یه کم دود و دم،‏ شنگول و منگول،‏ 

- 80 -

حبهی انگور،‏ دست کی باال؟ 

دستمالو بگیر،‏ ببر و بیار،‏ سابقهی کار،‏ 

حرفای جدی،‏ همش دروغی،‏ دست کی باال؟ 

‏)موزیک تندتر میشود.دستهی رقص تندتر و تندتر میگردند.‏ از خود بیخود و سرگیجهآور.(‏ 

ماریا ‏)تندتر میگوید(:‏ کبک،‏ خروس،‏ ماست و خیار 

سفید،‏ سیاه،‏ ببر و بیار 

بوکاره:‏ اوپ،‏ اوپ،‏ اوپ،‏ اوپ 

ماریا:‏ ماشین ملی،‏ تعطیالت تابستون 


ماریا:‏ 

بخور،‏ بریز،‏ بگیر،‏ ببر 

وام،‏ چک،‏ سفته 

نقد و نسیه 

بگیر،‏ ببند،‏ بخر،‏ بفروش 


ماریا:‏ 

تندتر،‏ تندتر،‏ تندتر،‏ تندتر 

وجدان،‏ صندوق،‏ تعاونی،‏ ویال،‏ 

- 81 -

مرغ سوخاری،‏ بخشداری،‏ 

دستگاه دولتی،‏ کباب کوبیده،‏ 

کمیسیون،‏ دزد خانگی،‏ پول دزدی،‏ 


ماریا:‏ گزارش،‏ جلسه،‏ صورتمجلس،‏ سوسیس،‏ قرارداد،‏ توضیحات،‏ تراکتور،‏ تعمیرات،‏ اسبا،‏ گاوا،‏ 

آشغاال،‏ تعاونی،‏ تعاونی،‏ تعاونی،‏ تعاونی،‏ بچرخ،‏ دوال شو،‏ راست شو،‏ اوپ،‏ اوپ،‏ اوپ،‏ اوپ...‏ 

‏)چراغها خاموش میشود-تاریکی(‏ 

صدای بوکاره:‏ کی چراغارو خاموش کرد؟ کی چراغارو خاموش کرد؟ 

صدای اشکونسه:‏ چراغ...‏ چراغارو روشن کنین...‏ چراغ...‏ 

پایان 

- 82 -

نمایش هملت در روستای مردوش سفلی

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

Delete template?

Save as template?