TAYTOTHTA #4

~
σελίδα
10
Οδοιπορικό
Κωνσταντινούπολη – Η Πόλη των πόλεων
Στο αριστούργημα του Τάσου Μπουλμέτη «ΠΟΛΙΤΙΚΗ κουζίνα», ο Σάββας θέλοντας να
εξηγήσει στον γιο του πώς επικράτησε ο όρος «Πόλη», του λέει: «την είπαν Πόλη, γιατί
είναι η πιο όμορφη πόλη του κόσμου». Υπερβολή; Ένα ταξίδι στην Πόλη των πόλεων, ένα
κούρνιασμα στον Κεράτιο, ένα γλυκό νανούρισμα στο Βόσπορο, ένα σεργιάνι στο Γαλατά, μια
μοιραία συνάντηση με τους σημερινούς Ρωμιούς και τους φιλόξενους Τούρκους, μας βοήθησαν
να ξεσκεπάσουμε το πέπλο μυστηρίου που τυλίγει τη Βασιλεύουσα, να την αγγίξουμε, να
γευτούμε τη μαγεία της και ν’ ανακαλύψουμε τους θησαυρούς της.
της Ιωάννας Παναγιώτου Μάμαλη
Στο προηγούμενο τεύχος
περιηγηθήκαμε
στα
καλντερίμια της Ίμβρου, το
νησί του Ουρανού. Ένα ταξίδι
αναζήτησης ελληνικού στοιχείου
εκτός συνόρων δεν θα μπορούσε
όμως να μην περάσει και μέσα
απ’ τα καντούνια της Πόλης.
Πρώτος μας σταθμός δεν είναι
άλλος από το ξακουστό «Πέραν»
που ενώνει την πλατεία «Ταξίμ»
με τον «Γαλατά», το πάλαι ποτέ
Πέραν εν Συκεαίς.
Κόσμος πάει, κόσμος έρχεται.
Άλλος στις δουλειές του (στην
Κωνσταντινούπολη μπορεί να
περάσεις και ένα τετράωρο
μες στο ταξί για να φτάσεις
στον προορισμό σου), άλλος
αυτοφωτογραφίζεται, άλλος
στέκεται να προσευχηθεί σαν
ακουστεί το γνωστό «αντάν»
(πρόσκληση για προσευχή που
γίνεται πέντε φορές την ημέρα),
άλλος αγοράζει λίγα κάστανα,
άλλος πίνει ένα σφηνάκι μαύρο
τσάι, άλλος χάνεται μέσα σε ένα
από τα πιο χαώδη κυκλοφοριακά
συστήματα του κόσμου, κι άλλος
λούζεται λίγο ήλιο μετά από
στιγμές χαλάρωσης στο κοντινό
χαμάμ.
Εικόνες από μια κλασσική
μεγαλούπολη… Κι όμως. Η πόλη
των 15 εκατομμυρίων έχει κάτι
το διαφορετικό. Όσο διαρκεί η
παραμονή σου εκεί, τόσο διαρκεί
και η αναζήτηση της απάντησης
στο ερώτημα: Τι διαφορετικό έχει
και μαγεύει τον επισκέπτη;
Σίγουρα κάθε άνθρωπος έχει
διαφορετικές αναζητήσεις
και προσμονές. Όμως εδώ,
τ’ αντανακλαστικά των
περισσοτέρων ευαισθητοποιούνται
από ένα στοιχείο: το «σμίξιμο».
Εδώ είναι που σμίγουν μυρωδιές
ανάκατες, ήχοι, στοιχεία διαφόρων
πολιτισμών, η Δύση με την
Ανατολή, το χθες με το σήμερα, η
ελπίδα με το παράπονο.
Καθώς διασχίζεις τα εμπορικά
καταστήματα, ο νους
αναμοχλεύει ιστορικές μνήμες.
Από εδώ άλλωστε ξεκίνησαν τα
«Σεπτεμβριανά». Εδώ άνοιξε
τον Σεπτέμβρη του 1955 ο ασκός
του Αιόλου που άφησε ελεύθερη
την καταστρεπτική μανία του
τουρκικού όχλου ν’ αλωνίσει και
να κατασπαράξει τις περιουσίες
και τα καταστήματα των Ελλήνων,
αναπόσπαστα κομμάτια της
εύρωστης τουρκικής οικονομίας
της εποχής.
Τα χρόνια πέρασαν, κι αν και
παρεμβλήθηκαν οι απελάσεις
του 1964/65, αυτή η χούφτα
Ρωμιών (δεν είναι παραπάνω
από 1.000 πολίτες) που ζουν
εδώ, καλούνται να συνεχίσουν
μια παράδοση αιώνων. Τολμούν
δε υπό το άγρυπνο βλέμμα του
εκάστοτε ηγέτη ν’ αντιστέκονται,
να υπενθυμίζουν την ύπαρξή τους,
να βροντοφωνάζουν: «Είμαστε
εδώ, ανάμεσά σας, υπάρχουμε,
είμαστε διαφορετικοί, δεν
μπορείτε να μας αφανίσετε».
Ένας από αυτούς είναι ο Γιάννης
Δερμιτζόγλου, ο Διευθυντής του
Ζωγράφειου Γυμνασίου-Λυκείου.
Τα Χριστούγεννα «αρματώνεται»
το ακορντεόν του και παρέα
με τους μαθητές του λένε τα
κάλαντα στα σοκάκια του Πέραν.
Παρακάμπτω την τουριστική οδό
και πηγαίνω να τον συναντήσω.
Είναι δυο βήματα πιο πέρα.
Πάντα μου άρεσαν οι άνθρωποι,
οι οποίοι διαφεντεύονται από μια
ωραία τρέλα που τη διοχετεύουν
σε δημιουργία και προσφορά.
Εμφανίζομαι, όπως σχεδόν
πάντα, απροειδοποίητα. Σαν να
γνωριζόμαστε, όμως, χρόνια μου
ανοίγει διάπλατα την πόρτα και με
καλεί σ’ ένα από τα πιο φιλόξενα
μέρη του κόσμου: Το σχολείο με
τη βαριά ιστορία που ανάγεται
στον 19ο αιώνα και αποτελεί έναν
αξιόλογο πολιτισμικό φάρο που
αντιστέκεται στη φθορά.