GÖÇ-MER Rapor

Uluslararası Kitlesel Göçler
ve Türkiye’deki Suriyeliler
lilerle/göçmenlerle ilişkilendirilmektedir.
Göçmenler hem kültürel anlamda, hem
ekonomik anlamda hem de toplumsal anlamda
bir tehdit olarak toplum tarafından
görülebilmektedir. Suriyeliler, toplum tarafından,
toplumsal düzeni tehdit eden önemli
bir tehdit unsuru olarak görülmektedir.
Değişen kentsel güvenlik ve suç korkusu/
güvenlik algısı bağlamında; güvenlik algısının
ekonomik sistemle ilişkili olduğu belirlenmiştir.
Ekonomik krizlerle birlikte bu algı
ortaya çıkmakta ve artmaktadır. Bununla
birlikte hem medyanın hem de toplumsal
yapının korku kültürü oluşturulmasıyla ilgili,
isteyerek veya istemeyerek, korku kültürünü
artırdığı görülmektedir.
Türkiye’nin Helsinki süreci ile başlayan
Avrupalılaşma süreci ve AB’nin güvenlik
kaygısı, yani bir bakıma göçün AB tarafından
güvenlikleştirilmesi, Türkiye’nin göç
ve sınır yönetimi politikasının belirli oranda
Avrupalılaşmasına neden olmuştur. Türkiye
tarafından gerçekleştirilen kayda değer hukuksal
değişiklikler (6458 sayılı Yabancılar
ve Uluslararası Koruma Kanunu gibi) ve yapısal
düzenlemeler, birçok AB ülkesi ile imzalanan
projeler, geri kabul anlaşmaları göç
ve sınır yönetimi konusunda Avrupalılaşma
sürecinin politika anlamında etkisiyle gerçekleşen
önemli adımlardır. Ancak Türkiye
milli çıkarları, jeopolitik konumu itibariyle
komşuları ile tarihi, kültürel ilişkileri, kendine
has özellikleri de mevcut göç politikasının
şekillenmesinde ve sınır güvenliğinin
sağlanmasında belirleyici olmuştur. Türkiye’nin
mevcut göç politikası Türkiye için
maddi zararlar doğursa da dünya barışı için
ümit vermektedir.
Göç ve sınır yönetimi politikalarında
Türkiye’nin Avrupa’dan değil, Avrupa’nın
Türkiye’den alması gereken modeller vardır.
Türkiye bu bağlamda sadece Avrupa’ya
değil, dünyaya model olmaktadır. Türkiye
ve AB’nin güvenlik algılamaları aynı değildir.
Dolayısıyla Türkiye’den AB’nin politikalarına
harfi harfine uymasının beklenmesi
AB ülkeleri insanlık
birikimini Suriyeliler
bağlamında heba
etmiştir. Türkiye ise
Suriye’den gelen kitlesel
göçler karşısındaki tutumu
ile bu birikimi sahiplendiğini
ortaya koymuştur.
gerçekçi değildir. Güvenlik yönetişimi temelinde
stratejik yönetim odaklı göç ve
sınır yönetimi politikasının gerek düzensiz
göçün engellenmesi, gerekse mültecilere
ilişkin insan hakları ihlallerinin en aza indirilmesinde
ve etkin güvenlik politikalarının
izlenmesinde önemli bir model olacağı vurgulanmıştır.
AB’nin keskin sınır ve göç politikası
izlemesi yerine, insan hakları temelli,
kendi kuruluş değerleriyle örtüşen politikalara
yer vermesi gerekmektedir.
Göçler ülkelerin hem iç siyasetini hem
de uluslararası siyasetini belirleyen ana
aktörler olmuştur. Türkiye önceden göç
konusunu, özellikle göçmen kaçakçılığı
bağlamında, suç ile değerlendirmekte idi.
Günümüzde ise konu ile ilgili olarak Türkiye’nin
yaklaşımı tamamıyla değişmiştir. Bu
süreçte Türkiye’nin yaptığı kanuni yenilikler
birçok paydaşın katkısı ile düzenlenmiştir.
Birçok Avrupa ülkesindeki kanunlar, Türkiye’de
yapılan düzenlemeler kadar çağı
yakalar nitelikte değildir. Avrupa Birliği’nin
son dönem politikalarında değişiklikler söz
konusudur. Bu değişiklikte son beş yıldaki
çatışmaların etkisi büyüktür. AB daha
güvenlikli bir ortam yaratma bağlamında
üçüncü ülkelerle yeni politikalar izlemeye
yönelmiştir. Geri kabul anlaşması bunun
bir sonucudur. AB yaşanan süreçte güvenliği
elden hiç bırakmamıştır. Ana düşünce,
sorunu yerinde çözme yaklaşımına dayan-
24