Fahir Armaoglu 20. YY. Siyasi Tarihi 64. sayfa

ortak menfaatlerini ilgilendiren meselelerde birbirleriyle temas edeceklerdi. Antlaşma on yıl
için imzalanmıştı.
Pakt'a ekli gizli bir protokol, Sovyetlerin Barış Cephesi müzakerelerindeki gerçek
niyetlerini de açığa vurmaktaydı. Bu protokola göre, Litvanya'nın kuzey sınırının
yukarısında kalan Baltık bölgesi yani Finlandiya, Estonya ve Letonya, Sovyet nüfuz alanı
oluyordu. Litvanya Almanya'nın nüfuzuna bırakılmıştı. Bununla beraber, her iki devlet,
Polonya'nın Vilna bölgesinin Litvanyaya ait olduğunu da kabul ediyordu. Polonyaya gelince;
bu devlet de Sovyet Rusya ile Almanya arasında paylaşılmaktadır. Narev, Vistül ve San
nehirlerinin meydana getirdiği çizginin doğu kısmı Sovyet nüfuzu, batı kısmı da Alman
nüfuzuna bırakılıyordu. Polonya'nın bağımsız bir devlet olarak kalıp kalmıyacağına, ileride
duruma göre karar vereceklerdi. Nihayet, yine bu protokol ile Almanya, Sovyet Rusya'nın,
Romanyaya ait Besarabya'yı eline geçirmesine razı oluyordu.
Barış Cephesi müzakerelerinde Sovyet Rusya'nın, Baltık memleketlerine garanti
verilmesinde ve Polonya'nın da Sovyet askerine geçit vermesinde ısrar etmesinde, gerçek
niyetlerinin ne olduğunu bu protokol bu şekilde gün ışığına çıkarmış olmaktaydı.
Sovyetler Almanya ile bu kazançlı antlaşmayı yapınca, Moskova'daki İngiliz ve
Fransız askeri heyetlerine, 25 Ağustosta, "şartların değişmiş olması dolayısiyle" artık
görüşmelere devama lüzum kalmadığını bildirerek, aylardanberi oynamakta oldukları
komediyi sona erdirdiler.
Ğ) Savaşın Çıkması
Rus-Alman Saldırmazlık Paktı Hitler'i, Bismarck'ın kabusundan kurtarmıştı.
Almanya iki cepheli savaş tehlikesinden kurtulmuştu. Artık Polonya meselesini kesin olarak
çözümleyebilir ve arkasından emin olduğu için de, Batılılarla savaşı rahatlıkla göze
alabilirdi. Yıllardanberi Batılıların Almanyayı kendi üzerine saldırtmak için çalıştıklarını
iddia eden Sovyet Rusya, şimdi son anda, herhalde pek de ahlaki olmayan bir dönüşle,
Almanyayı Batılılara saldırmakta serbest bırakmış oluyordu.
İngiltere bu durumu açık olarak gördüğünden, Rus-Alman Saldırmazlık Paktı'na
cevap olarak, 25 Ağustos 1939 da Polonya ile bir ittifak antlaşması imzaladı. Buna göre, bir
Avrupa devleti tarafından, birine bir saldırı olursa veya kendilerinin veya Dantzig Serbest
Şehri'nin, Belçika ve Hollanda ile Litvanya'nın bağımsızlığı, yine bu Avrupa devleti
tarafından "doğrudan doğruyan veya dolayısiyle" tehdit edilirse, birbirlerine bütün
güçleriyle yardım edeceklerdi. Burada "bir Avrupa devleti" ile sadece Almanya kasdetilmişti.
31 Martta yatıştırma politikasından ayrılan İngiltere artık zarlarını kesin olarak
atmış oluyordu. Fakat İngiltere'nin 23 Ağustos Paktı'na vermiş olduğu bu cevap savaşı
önliyemedi.
Almanya'nın 27 Nisan 1939 da, 1934 tarihli Almanya-Polonya Saldırmazlık
Andlaşması'nı feshetmesinden sonra Dantzig buhranı her gün şiddetini attıran bir hızla
gelişti. Şimdi Batılıların da desteğini kazanan Polonya'nın Dantzig ve Koridor bölgelerini
Almanyaya terketmemekte diretmesi, Almanyayı büsbütün sinirlendirdi. Avusturya ve
Südetler meselesinde olduğu gibi. Dantzig'deki Nazi Partisinin faaliyetlerini kışkırttı.
Dantzig Nazileri Berlin'den aldıkları direktifle, Mayıs ayından itibaren ortalığı büsbütün
karıştırmaya başladılar. Bütün bu karışıklıkları Dantzig Gauleiter'i Forster idare ediyordu.
Mayıs ayının sonlarından itibaren Dantzig Nazileri saldırılarını Polonya, gümrük
memurlarına yönelttiler. Alman basını da durmadan Polonyaya hücum ediyordu. Tabii
Polonya basını da bu hücumları cevapsız bırakmadı. Durum gittikçe gerginleşiyordu.
İngiltere ve Fransa Almanya nezdinde teşebbüslerde bulunarak buhranın giderilmesine
çalıştılar. Fakat Hitler'i yumuşatmak mümkün değildi. Ağustos başında durum daha da
gerginleşti. Dantzig hükümetinin, birçok yerde Polonya gümrük memurlarının geri
çekilmesini istemesi, Dantzig hükümeti ile Polonya'nın münasebetlerini gerginleştirdi ve
20. Yüzyıl Siyasi Tarihi 157