Fahir Armaoglu 20. YY. Siyasi Tarihi 64. sayfa

Fakat Nisan ortalarında çatışmalar daha da şiddetlendi ve bu sefer Beyrut'a sıçradı.
13 Nisan günü Beyrut'un kenar mahallelerinde bir otobüs dolusu Filistinliler, Cemayel'in
Falanjistlerinin saldırısına uğradı ve bütün Filistinliler öldürüldü. Bunun üzerine Beyrut'ta
bir hafta süren kanlı çarpışmalar oldu. Bu sefer her iki taraf da ağır silahlar kullanmıştı. Bu
çarpışmalara paralel olarak Sidon ve Trablus'ta (Tripoli) genel grevler başladı.
Beyrut'ta sağlanan ateş-kese rağmen, Hıristiyan-Müslüman çatışmalarının arkası
kesilmedi. Çarpışmalar ülkenin diğer yerlerine de yayıldı. O kadar ki, Nisan-Temmuz
arasındaki dönemde vukubulan çarpışmalarda 2.300 kişi ölmüş ve 16.000 kişi
yaralanmıştır. Temmuz ayından itibaren çarpışmalar şekil değiştirmeye başladı. Her iki
taraf da, stratejik üstünlük sağlamak amacı ile Beyrut'un mahallelerini işgale başladılar.
Beyrut'taki bu bölünme, ülkenin diğer yerlerine de yayıldı. Her iki taraf da, ülkenin stratejik
bölgelerini kendi kontroluna almak için harekete geçti. Ülkede başlayan bu bölünme ve iç
savaş, yabancı işadamlarının ve zengin Lübnanlıların ülkeden kaçmalarına sebep oldu.
Yabancı bankalar ve şirketler, Orta Doğu'nun en büyük ticaret ve bankacılık merkezi olan
Beyrut'tan çekilmeye başladılar. Yerli halk ise, çarpışmalardan canını kurtarabilmek için
dağlara sığındılar. Aynı zamanda Orta Doğu'nun eğlence merkezi de olan Beyrut ve yine
Orta Doğu'nun İsviçresi denen Lübnan, artık yavaş yavaş sönüyordu.
Mayıs ayının ortalarında Cumhurbaşkanı Süleyman Franjiye, bir milli birlik kabinesi
kurması için Raşit Kerami'yi başbakanlığa getirdi. Kerami, bütün din gruplarının
temsilcilerini içine alan bir kabine teşkil etti ve gerçekten Müslümanlarla Hıristiyanları
uzlaştırmak için çaba harcadı. Fakat muvaffak olamadı. Müslümanlar Anayasa'nın
değiştirilerek kendilerine Hıristiyanlarla eşit haklar verilmesini istediler. Hıristiyanlar ise,
anayasa değişikliği yapılmadan önce, Müslümanların silahlarını teslim etmelerini istediler.
Buna da Müslümanlar yanaşmadı. Bunun üzerine, yukarda da belirttiğimiz gibi,
Temmuzdan itibaren çarpışmalar daha da şiddetlendi. Çarpışmaların genişlemesi ise,
Filistinlileri aktif hale getirdi. Bir halde ki, çarpışmalar nerdeyse Hıristiyanlarla
Filistinlilerin mücadelesine dönüştü. Şimdi Hıristiyanlarla Filistinliler karşı karşıya
geliyordu.
Aralık ayında Falanjist kuvvetleri Beyrut'un doğu ve kuzey mahallelerinde bulunan
Filistin kamplarına saldırmaya başladılar. Bunun üzerine Filistinliler de Beyrut'un
kuzeyindeki Hıristiyan köylerine saldırdılar.
Nihayet Suriye'nin müdahalesi ve aracılık yapması ile, Hıristiyanlar Müslümanların
isteklerini kabul ederek, iki taraf arasında, 21 Ocak 1976'da bir uzlaşma ve anlaşma
meydana geldi. Buna göre Milli Mecliste Müslümanlarla Hıristiyanlar eşit sayıda temsil
edilecek, memuriyetlerde din esasına göre kota sistemi kaldırılacak, cumhurbaşkanı yine
Marunilerden olmakla beraber, Başbakanı Cumhurbaşkanı değil, Milli Meclis seçecekti. Bu
anlaşma gereğince Elias Sarkis 1976 Mayısında Cumhurbaşkanlığına seçildi.
Bu anlaşmaya rağmen Lübnan iç savaşı durmadı. Bu sefer Hıristiyanlarla Filistinliler
arasında anlaşmazlık çıktı. Şöyle ki: Diğer Arap devletlerinin baskısı sonucu, Lübnan
hükümeti ile Filistin gerillaları arasında 1969'da ve 1973'de iki anlaşma yapılmıştı. Bu
anlaşmalara göre, Filistinliler kendi kamplarının dışında da faaliyette bulunabilecekler,
İsrail'e bitişik olan Güney Lübnan'a serbestçe girebilecekler, kendi kamplarını dış
saldırılara, yani İsrail saldırılarına karşı savunabilmek için havan topları, ağır makinalı
tüfekler ve uçaklara karşı füzelere sahip olabileceklerdi. Şimdi Hıristiyanlar Filistinlilerin
ülkeden çıkmasını veya bu haklarının kaldırılmasını istediler.
Durum bu safhada iken, ülkenin üçte ikisini kontrolları altında tutan solcu
Müslümanların ve Filistin gerillalarının kışkırtması ile Lübnan ordusunda, Ahmed el-Katib
adında bir Müslüman subayın liderliğinde ayaklanma çıktı. Mart ayında meydana gelen bu
ayaklanmada, çoğunluğu teşkil eden Müslüman askerler, hemen hemen üçte ikisi
20. Yüzyıl Siyasi Tarihi 367