Fahir Armaoglu 20. YY. Siyasi Tarihi 64. sayfa

amacı ile Panislavizm (Slav Birliği) politikasına girişmiş bulunmaktaydı. Böylece, kuzeygüney
doğrultusunda Balkanlara inmeğe çalışan Rusya ile, batı-doğu doğrultusunda
Balkanlarda yayılmaya çalışan Avusturya-Macaristan İmporatorluğu bir çatışma durumuna
girmiş oluyorlardı. İkinci olarak, Avusturya-Macaristan'ın Adriyatik Denizine çıkma
çabaları, daha sonraları kendisini, 1878'de bağımsızlığını alan Sırbistan ile de bir çatışma
içine sokacaktır. Sırbistan da bir slav devletiydi. Böyle olunca, Avusturya-Macaristan'ın
Rusya karşısında Almanya'ya dayanması ve Panislavizm karşısında bir Pan-Cermen Bloku
meydana getirmesi zorunlu oldu. Bismarck Avusturya meselesini bu şekilde çözümledi.
Fransa'nın birleşeceği ikinci devlet İtalya olabilirdi. Lakin Bismarck bu nokta
üzerinde fazla durmadı. Çünkü, İtalya miili birliğini kurmuştu, ama Almanya gibi güçlü bir
devlet olarak ortaya çıkmamıştı. İkincisi, İtalya'nın Almanya ile ortak sınırı yoktu ki, bir
Fransız-İtalyan bloku Almanya üzerinde etkili bir baskı aracı olabilsin. Üçüncüsü, her ne
kadar İtalya milli birliğini kurarken Fransa'nın askeri yardımından yararlanmış ise de, bazı
İtalyan topraklarının (Venedik gibi) Avusturyanın elinden alınmamış olması ve Fransa'nın
bu konuda da yardımını devam ettirmemiş olması, ve ayrıca, Fransa'nın yaptığı yardıma
karşılık, 1860'da, İtalyanların İtalyan toprağı saydıkları Nice ve Savoie topraklarını alması
Fransız-İtalyan münasebetlerinin bozulmasına sebep oldu. Fransız-İtalyan
münasebetlerinin bu bozuk durumu 19'uncu yüzyılın sonuna kadar devam edecektir.
Şu halde, Bismarck'a göre, Fransa'nın İtalya ile birleşmesi Almanya üzerinde bir
ağırlık meydana getiremiyeceği gibi, o günkü şartlar içerisinde böyle bir birleşmenin
ihtimali ve hatta imkanı da yoktu. Bu sebepten İtalya'yı Almanya'nın yanına çekmenin bir
gereği yoktu.
Geriye İngiltere ile Rusya kalıyordu. Bismarck bu iki devletin durumlarını ele
aldığında, İngiltere için şu noktaları tesbit etti: Fransa'nın İngiltere ile de birleşip
Almanya'ya karşı bir cephe birliği kurmasına imkan yoktu. Çünkü, Osmanlı
İmparatorluğunun gelişmelerini ele aldığımızda ayrıntılı bir şekilde açıklayacağımız üzere,
İngiltere ile Fransa bu sırada Mısır üzerinde bir çatışma halindedirler ve bundan dolayı da
münasebetleri iyi değildi. Bu şartlar içinde de İngiltere'nin Fransa ile birleşmesi mümkün
değildi.
Rusya'ya gelince: Bismarck, Rusya bakımından gerçekten endişe duydu. Çünkü bir
Fransız-Rus birleşmesi Almanya için iyi olmazdı. Zira Fransa ile Rusya, Almanya'ya karşı
birleştikleri takdirde, Almanya bu iki kuvvetin arasında sıkışmış olacaktı. Yani bir savaş
halinde, Almanya iki cepheli bir savaş karşısında kalacaktı. Böyle bir savaşın sonucu ise
Almanya için herhalde pek parlak olmazdı. İşte böyle bir ihtimal, yani Fransa ile Rusya'nın
birleşmesi ihtimali Bismarck için korkutucu olmuş ve buna Bismarck'ın Kabusu denilmiştir.
Demek oluyor ki, Fransa'nın yalnız bırakılması ve dolayısiyle Fransa'nın bir intikam
savaşına girmesini önlemek suretiyle Avrupa'da barışın korunmasında, Avusturya ve
Rusya'nın Almanya'nın yanında yer alması, daima Almanya'nın yanında bulunmaları çok
önemli ve zorunlu idi. Bundan dolayı Bismarck, 1871'den 1890'da başbakanlıktan ayrıldığı
yıla kadar daima bu iki devleti Almanya'nın yanında tutmak için çaba harcamış ve bu
konuda çeşitli kombinezonlar kurmuştur. Bu ise Almanya'ya aynı devre içinde, yani 1871-
1890 arasında, Avrupa diplomasisinde kesin bir üstünlük sağlamıştır.
Şimdi bu çeşitli kombinezonlar nelerdir, ana çizgileri ile bunları görelim:
a) Birinci Üç İmporatorlar Ligi
Bismarck Alman milli birliğini kurmak için 1866'da Avusturya'yı savaş alanında
yenerken, bu Alman devletinin ilerde kendisine lazım olacağını görmüş ve ona yenik bir
devlet muamelesi yapmamıştı. 1866'dan sonra da Avusturya ile münasebetlerini
geliştirmeye ehemmiyet vermişti. Hele 1871 ve 1872 yıllarında, iki devlet İmparatorlarının
karşılıklı ziyaretleri ile bu münasebetler daha da gelişmiştir. Almanya ve Avusturya-
20. Yüzyıl Siyasi Tarihi 21