Fahir Armaoglu 20. YY. Siyasi Tarihi 64. sayfa

Sovyetler bununla da yetinmeyerek, çocukları öldürmek suretiyle halkı ve
milliyetçileri yıldırmak istedi. Bunun için de uçaklardan, kalemler, ağız mızıkaları, radyolar,
kibrit kutuları v.s. atmaya başladılar. Bunlar arasında çocukların en hoşuna gideni ise,
oynar kanatlı kuşlardı. Halbuki bunların hepsi birer bomba idi. Radyoların düğmesini
çevirdiğinizde, mızıkaları çaldığınızda veya çocuklar kuşların kanadını oynattığında, infilak
ediyorlar ve etrafındakileri öldürüyor veya yaralıyordu. Bunlar hep, Afgan halkını yıldırma
taktiği idi.
Lakin bu tatiklerin hiç biri yürümedi. 1985 Martında Sovyet liderliğine Mihail
Gorbaçov'un gelmesinden sonra, Moskova, Afganistan savaşının yürümeyeceğini kabul
etmeye başladı. Fakat buna rağmen, iki barışçı yola başvurmuş görünüyor. Birincisi, 7-10
yaşlarındaki çocukların kitleler halinde ve 10 yıllık bir öğretim için Rusya'ya
gönderilmeleridir. Böylece, "müstakbel" bir komünist kadronun hazırlanması
öngörülmekteydi. Bunlar Afganistan'ın gelecekteki komünist kadrosunu teşkil edecekti.
Bir diğer politika da, "İslam"ın kullanılması oldu. Bununla halkın sempati ve desteği
kazanılmak isteniyordu. Bir "Diyanet İşleri Başkanlığı" kuruldu. Bütün okullara haftada 3
saat din dersi konuldu. Bazı din adamları, komünist "Devrim Konseyi" ne üye olarak alındı.
Kabil radyosu, haftada 1 saat İslami program yayınlamaya başladı. Camilere, Sovyet Rusya
taraftarı imamlar yerleştirildi.
Fakat bunların hiç biri Sovyetleri Afganistan bataklığından kurtaramadı. Kurtaran,
silah gücü değil, Birleşmiş Milletler'in barış çabaları oldu.
a) Afgan Direniş Örgütleri:
Başta da söylediğimiz gibi, Sovyetler Birliği'ni Afganistan hezimetine iten en önemli
faktör, Afgan halkının milliyetçi direnişidir. Ne var ki, Afgan milliyetçileri, bir yandan
Sovyet askeri ile mücadele ederken, bir yandan da kendi içlerinde çeşitli örgütlere
ayrılmışlardı. Hatta bunların kendi aralarında da mücadeleler vardı.
Afgan milliyetçilerinin bu bölünmüşlüğü, Sovyetler için hem avantaj ve hem de
dezavantaj teşkil etti. Avantaj teşkil etti; çünkü, bu direniş örgütleri, Sovyet emperyalizmine
karşı, tek veya birleşik bir cephe meydana getiremediler. Hatta her birinin kendisine ait
askeri kuvveti bile vardı. Bu durum, şüphesiz, Sovyetler için bir avantaj ve milliyetçiler için
de bir handikaptı.
Fakat buna karşılık, milliyetçilerin bu bölünmüşlüğü, Sovyetler için de bir handikap
veya dezavantaj teşkil etti. Çünkü, Sovyetler tek bir cephede savaş yapma imkanından
yoksun kaldılar. Ülkenin her bir yanında bir başka direniş örgütü ile savaşmak zorunda
kaldılar.
Bu direniş örgütlerini Radikaller ve Ilımlar şeklinde ele almak gerekir.
Radikaller, "aşırı İslami" gruplar olup, başlıcaları şunlardı:
Hizb-i İslami: Direniş gruplarının en güçlüsü ve son derece muhafazakar Sünni bir
grup olan bu örgüt, lideri Gulbeddin Hikmetyar'ın, Kabil Üniversitesinde mühendislik
öğrenimi görürken, 1969 yılında kurduğu Müslüman Öğrenciler Örgütü'nden doğmuştur.
Hikmetyar, Krallık zamanında hapse atılmış ve daha sonra Pakistan lideri Zülfikar Ali
Butto'dan büyük yardım görmüştür. 1978 Nisanındaki komünist darbesinden sonra,
komünist rejime karşı ilk silahlı mücadeleyi başlatmıştır.
Cemiyet-i İslami: Lideri, Kabil Üniversitesi'nde İslami Bilimler Profesörlüğü de
yapmış olan Dr. Seyyid Burhanuddin Rabbani idi. Rabbani aslen Tacik'tir. Cemiyet'in askeri
lideri ise, yine bir tacik olan ve Panşir Aslanı diye anılan Ahmet Şah Mesud'tur. Cemiyet, iki
defa Hizb-i İslami ile birleşmiş ise de, bu birleşmeler uzun ömürlü olmamıştır.
Bu iki büyük radikal örgütün dışında, bir takım küçük gruplar da bulunmaktaydı.
Ilımlı direniş örgütleri ise, daha dağınık bir görüntü sergilemişlerdir. Bunların
başlıcaları da şöyledir:
20. Yüzyıl Siyasi Tarihi 449