Fahir Armaoglu 20. YY. Siyasi Tarihi 64. sayfa

Daha güneyde, eski adı Hollanda Hindistan'ı ve şimdiki adı ile Endonezya bağımsız
olabilmek için Hollanda'ya karşı uzun bir mücadele vermek zorunda kaldı. Endonezya
adaları İİ'inci Dünya Savaşı'nın ilk yıllarından itibaren Japonya'nın işgaline uğradı. Bu,
Endonezya'nın Hollanda ile bağlantısının kopması demekti. Bu durum, esasında 20'inci
yüzyılın başlarındanberi gelişmekte olan, fakat zayıf bir durumda bulunan ve halkının
hemen tamamı Müslüman olan Endonezya'nın bağımsızlık çabalarını hızlandırdı. Bütün
işgal ettiği topraklarda yaptığı gibi, Japonlar Endonezya bağımsızlık hareketini
kışkırtmışlardı. Japonların taktiği, bu ülkeler halklarının sömürgecilere karşı tepkilerini
tahrik ederek ve bağımsızlıklarını destekleyerek, bunların Japonya'ya bağlı kalmalarını
sağlamaktı. Japonya'nın hesabının bu son kısmı gerçekleşmese bile, Japonya yenilip
buralardan çekildikten sonra bütün Asya sömürgelerinde bağımsızlık hareketlerinin
hızlandığını görüyoruz. Endonezya için de böyle oldu ve Ahmet Sukarno liderliğindeki
bağımsızlık hareketi de 1945'ten itibaren birdenbire hızlandı. Hollanda'nın, binlerce adadan
meydana gelen bu sömürgesini bırakmaya niyeti yoktu. Bu sebeple Endonezya'nın
bağımsızlık mücadelesi gayet sert oldu ve dört yıl kadar sürdü. Neticede Hollanda
gerçekleri kabul ederek Hollanda Hindistan'ı dediği bu sömürgesinden çekilmeyi kabul etti
ve Endonezya 30 Aralık 1949 tarihinden itibaren bağımsızlığına kavuştu.
Bir diğer bağımsız devlet ise, yine bir adalar devleti olan Filipinler idi. Hatırlanacağı
üzere, Filipinleri Amerika 1899'da İspanya ile yaptığı savaş sonucu bu devletten almıştı.
Amerika Filipinlere 1946 Temmuzunda bağımsızlığını verdi.
Güney Asyada, Hindistan alt-kıtasının (Sub Contident) güneyinde bulunan ve eski
adı Seylan, şimdiki adı ile Sri-Lanka ise, 1948 Şubatında bağımsız olmuştur.
Lakin Hindistan alt-kıtasının bağımsızlığı, yani Pakistan ve Hindistan'ın bağımsızlığı
ise, birer bağımsız devlet olarak ortaya çıktıktan sonra, Asya politikasında meydana
getirdikleri gelişmeler açısından, üzerinde biraz daha ehemmiyet ve ayrıntı ile durulması
gereken bir hadisedir. Zira, Asya kıtasında üç bölge, milletlerarası politikanın hasas
noktaları olmuştur. Bunlar Çin, Vietnam veya Hindiçini yarımadası ve Hindistan alt-kıtası
veya Pakistan ve Hindistan'dır. Çin meselesini şu ana kadar yeterince ele almış
bulunuyoruz. Vietnam'ı ise, sadece 1950'lerde değil, 1970'lerde bile problem olmaya devam
edecektir. Pakistan ve Hindistan ise, en az 30 yıldanberi Asyadaki milletlerarası politikanın
iki önemli mihrakı olarak karşımıza çıkmaktadır. Bu sebeple, önce bu konuyu ele alacağız.
2
Pakistan ve Hindistan
Pakistan ve Hindistan'ın kapladığı ve Asya alt-kıtası veya Hindistan alt-kıtası denen
geniş topraklar 18'inci yüzyılın ortalarındanberi İngiltere'nin sömürgesi idi. İngiltere
burasını Yedi Yıl Savaşları (1756-1763) sonunda 1763 Paris barışı ile Fransa'dan almıştı.
İngiltere Hindistan'ı tam bir sömürge şeklinde idare etmekle beraber, bilhassa 18'inci
yüzyıldan itibaren yerli halk İngiliz idaresine karşı, zaman zaman çok çetin mücadeleler açtı.
İ'inci Dünya Savaşı sırasında İngiltere sadece Hintlilerden meydana gelen bir askeri
kuvvet teşkil etti ve kuvveti bilhassa Orta Doğu'da kullandı. Bundan dolayı, İngiltere
1919'da, bazı eyaletlerdeki bir kısım yetkilerini halk tarafından seçilen yerlilere bıraktı.
Fakat bu küçük taviz Hindistan halkını tatmin etmekten uzaktı. Kaldı ki şimdi bağımsızlık
hareketi de genişlemişti. Bağımsızlık hareketinde Hinduların lideri Mahatma Gandhi ve
Kongre Partisi, Müslümanların lideri ise Muhammed Ali Cinnah ve Müslüman Ligi idi. Bu
liderlerin İngiliz idaresine karşı mücadeleleri uzun sürdü. İngiltere nihayet 1935 de, halk
tarafından seçilmiş üyelerden meydana gelen eyalet meclisleri kurulmasını kabul etti ve
1937'de ilk seçimler yapıldı.
Bütün Asyadaki sömürgelerde olduğu gibi, İİ'inci Dünya Savaşında Hindistan
halkının bir kısmı Japonya'yı destekledi ve hatta Hindistan Milli Ordusu adı ile bir kuvvet
334
Prof. Dr. Fahir Armaoğlu