03.06.2017 Views

Sanat ve Arkeoloji Dergisi 1. SAYI

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.

ahşap bir merdi<strong>ve</strong>nle çıkılmaktadır.<br />

Portalin iki yanındaki duvarların<br />

ortalarında da, yarım yuvarlak mihrap<br />

nişlerine yer <strong>ve</strong>rilmiştir. 21<br />

Harimde nefler dikdörtgen kesitli<br />

iki sıra kesme taş pâyeye oturan sivri<br />

kemerlerle ayrılmaktadır. Neflerin üstü<br />

içten ahşap tavanla, dıştan kiremit<br />

kaplı meyilli bir çatıyla örtülüdür. Harim<br />

mekânının ortasında enine dikdörtgen<br />

bir alanda yükseltilmiş, bol pencereli<br />

ikinci bir çatı yer almaktadır. Doğu<br />

yönünde eğimli araziden kazanılan,<br />

harimden 3 m. kadar yüksekteki hafif<br />

çarpık planlı mahfil bodur sütunlara<br />

oturan beş sivri kemerli açıklıklı olarak<br />

düzenlenmiştir. Bey mahfili şeklinde<br />

düzenlendiği tahmin edilen bu bölüme<br />

doğu cephesinin kuzey köşesinde<br />

açılan bir kapıdan <strong>ve</strong> harimin<br />

kuzeydoğu köşesindeki merdi<strong>ve</strong>nlerle<br />

ulaşılmaktadır.<br />

22<br />

Alaüddevle Bey’in<br />

kardeşi Melik Arslan Bey, Ulu Camii’de<br />

namaz kılarken 870 / 1465 – 66 yılında<br />

öldürülmüştür. Alaüddevle Bey’in<br />

camiyi 907 / 1501 yılında<br />

yenilenircesine tamir ettirirken gü<strong>ve</strong>nlik<br />

sebebiyle “Bey Mahfili”ni de<br />

yaptırdığını sanmaktayız. Orjinalinden<br />

basık kemerli olduğu belirtilen mahfil<br />

kapısı, 1945’teki tamirde dikdörtgen<br />

kesitli yapılmıştır. 23<br />

Harimin kuzey duvarında<br />

portalin batı tarafında yer alan müezzin<br />

mahfili ile harimin batı tarafında<br />

boydan boya uzanan mahfil önceleri<br />

ahşapken yakın zamanda betonla<br />

yeniden yapılmıştır. Son cemaat<br />

yerindeki kapıdan ulaşılan batıdaki<br />

mahfilin 1194 onarımında inşa edildiği<br />

21<br />

Gündoğdu, “Dulkadirli Beyliği Mimarisi” s. 40.<br />

22<br />

Çobanoğlu, DIA, “Maraş Ulu Camii” C.42, ss.<br />

111, 112.<br />

23<br />

Özkarcı, “Türk Kültür Varlıkları Envanteri<br />

Kahramanmaraş 46” C.1 s. 298.<br />

kapı üzerindeki kitâbesinde<br />

belirtilmektedir. 24<br />

Kıble duvarında mihrabın<br />

doğusunda 0,60 x 0,90 x 1,32 m.<br />

Boyutlarında dolap nişi ile batısında<br />

<strong>1.</strong>04 x 1,65 m. Ölçülerinde bir kapı<br />

bulunmaktadır. Dikdörtgen kesitli kapı,<br />

üç dilimli tahfif kemeriyle kuşatılmıştır.<br />

Önceden caminin güney tarafında<br />

bulunan hazire ile bağlantı kurmak için<br />

açılan kapının, onarımlar sırasında<br />

yapıldığını sanmaktayız. 25<br />

Mihrap Osmanlı tarzındadır <strong>ve</strong><br />

bugün boyalı durumdadır. 26 Cami<br />

içerisinde dikkati çeken mihrap<br />

bordürleri, dıştan profiller <strong>ve</strong> mukarnas<br />

dizileriyle çerçe<strong>ve</strong>lenmiş, bunu takip<br />

eden geniş bitkisel bordürle kabartma<br />

olarak lotus, palmet <strong>ve</strong> rumilerden<br />

oluşan bir bezeme dikkat çeker.<br />

Simetrik şekilde birbirini takip eden<br />

motifler, başarılı köşe dönüşleriyle<br />

Osmanlı mihraplarının süsleme<br />

özelliklerini aksettirir. Geniş bitki motifli<br />

bordür, mihrap kavsara <strong>ve</strong> nişini de<br />

içine alan, gittikçe küçülen iç bükey <strong>ve</strong><br />

dışbükey satıhlardan meydana gelen iç<br />

çerçe<strong>ve</strong>yle sınırlıdır. Mihrap nişi altı<br />

köşeli olup üstü de yedi sıra dik<br />

mukarnasılıdır. Mukarnasıların araları<br />

geniş tutulmuş <strong>ve</strong> içlerine, yelpaze<br />

şeklinde<br />

bezemeler<br />

yerleştirilmiştir.(Fotoğraf 3) 27<br />

Yapının orijinal ahşap minberi<br />

XVIII. yüzyılın ikinci yarısındaki<br />

yangında zarar görmüş, sadece iki<br />

parçası günümüze ulaşmıştır. 28<br />

24<br />

Çobanoğlu, DIA, “Maraş Ulu Camii” C.42, ss.<br />

111, 112.<br />

25<br />

Özkarcı,“Türk Kültür Varlıkları Envanteri<br />

Kahramanmaraş 46” C.1 s. 299.<br />

26<br />

Bayburtluoğlu, “Kahramanmaraşta Bir Grup<br />

Dulkadiroğlu Yapısı” s. 240.<br />

27<br />

Gündoğdu, “Dulkadirli Beyliği Mimarisi” s. 40.<br />

28<br />

Çobanoğlu, DIA, “Maraş Ulu Camii” C.42, ss.<br />

111, 112.<br />

29

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!