03.06.2017 Views

Sanat ve Arkeoloji Dergisi 1. SAYI

Create successful ePaper yourself

Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.

Uygulamanın en büyük avantajı, kısa tek kişilik<br />

küreklerin kullanılmasına izin <strong>ve</strong>rmesidir;<br />

böylece kürekçiler otururken kürek<br />

çekebilmekteydiler.<br />

M.Ö. 8. yüzyıl içinde denize indirilen<br />

kadırgaların kürekçileri alt <strong>ve</strong> üst olmak üzere<br />

iki seki üzerinde oturmaktaydılar. Pentekonter<br />

gemiler söz konusu olduğunda iki katlı tekne,<br />

tek katlı gemilerden 1/3 oranında daha<br />

kısaydı; hem daha dayanıklı hem de açık<br />

denize daha el<strong>ve</strong>rişliydi. Ayrıca düşman<br />

mahmuzlarına daha az hedef olmaktaydı.<br />

Tek ya da çift katlı Pentekonter’in denizlerdeki<br />

hâkimiyeti uzun sürmemiştir. Pentekonterler,<br />

M.Ö. 500 civarında, antik savaş gemisinde bir<br />

sonraki büyük ilerleme olan ünlü Trireme‟nin<br />

ortaya çıkmasıyla demode olmuşlardır.<br />

.<br />

Triakonter Savaş Gemileri<br />

M.Ö. 500 yılından itibaren gemi yapımı, Hellas şehir-devletleri tersanelerinde önemli bir endüstri<br />

haline gelmiştir. Homeros’un kahramanları tarafından kullanılan basit, açık kadırgalar geliştirilerek,<br />

artık savaşlarda önemli görevler alıyordu. Dönemin deniz tarihinde Pentekonterler’den sonra sıkça<br />

görülen diğer bir kadırga tipi Triakonter (Triakonteres), yani otuzludur. Triakonteresler, M.Ö. 4.<br />

yüzyılda gelişen, bir bank üzerinde oturan üçlü gruplar halindeki tekli - çiftli ya da çoklu kürekçi<br />

sıraları olan savaş gemileridir.<br />

Bu gemiler, bir tarafında on beş <strong>ve</strong> diğer tarafında on beş kürekçi olmak üzere otuz kürekçiden<br />

oluşuyordu. İsmini bu kürek sayılarından alarak otuzlu olmuştur. Bu gemilerin uzunluğu yaklaşık 23<br />

metredir. Elimizdeki bütün kanıtlar, Pentekonter <strong>ve</strong> Triakonterler’in dar <strong>ve</strong> uzunluğun genişliğe<br />

oranının 1/10 olduğunu göstermektedir.<br />

Bu dönemdeki tasvirlerde mahmuzlarda önemli bir şekil değişikliği görülmektedir. Mahmuz artık sivri<br />

bir şekilde son bulmaz; onun yerine bir balık ağzı ya da domuz burnu şeklinde biter. Genellikle bütün<br />

mahmuz yaban domuzu olarak şekillendirilmiştir; domuzun burnu da ön yüzü oluşturur. Mahmuzun<br />

bu hale gelmesi olasılıkla savaş tecrübesinin bir sonucudur. Sivri uçlu mahmuz, teknede delik açarak<br />

düşman gemisini etkisiz kılar, ancak delik içinde sıkışma riskini de beraberinde getirir. Eğer bu olursa<br />

<strong>ve</strong> saldırıyı yapan gemi kendini çabucak kurtaramazsa, çevredeki düşman gemileri için savunmasız bir<br />

5

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!