03.06.2017 Views

Sanat ve Arkeoloji Dergisi 1. SAYI

Create successful ePaper yourself

Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.

Minarede gövde iki bölümden<br />

oluşur. 35 Gövdenin alt bölümü silindirik,<br />

üstü onikigen kesitli olarak<br />

yükselmekte, alt <strong>ve</strong> üst gövdeyi<br />

ortadan profilli bir silme <strong>ve</strong> saç örgüsü<br />

şeklinde geçme ayırmış bulunmaktadır.<br />

Gövdenin üst kısmında ki şerefe altlığı,<br />

yoğun biçimde süslenmiştir. En altta<br />

her kenar ortasına denk gelecek<br />

şekilde siyah taşlarla başlayan süs<br />

unsurları, biri iç bükey, diğeri dış bükey<br />

<strong>ve</strong> bir de düz silmeden oluşan şerefe<br />

silmelerin altında, stilize bitki<br />

kompozisyonlarından ibaret frizle<br />

devam etmektedir.<br />

yukarı giderek genişleyen şerefe<br />

altığının aşağısında her kenar ortasına<br />

rastlayan mavi – beyaz renkle çinili<br />

tabaklarla bunların arasında kabartma<br />

olarak işlenmiş çarkıfelek, yıldız<br />

motifleri <strong>ve</strong> üst kısımlarda da birer iri<br />

çarkıfelek <strong>ve</strong> ince mukarnas dizilerinin<br />

oluşturduğu üst ortaları sivri kemerle<br />

sınırlı irer birer mukarnastan meydana<br />

gelen plastik değerlerle<br />

zenginleştirilmiş süsleme unsurlarına<br />

sahiptir. 36<br />

Şerefe korkuluğunu alt<br />

bölümünde her kenarın ortasına<br />

gelecek şekilde kırık hatlı ikişer sivri<br />

kemer yerleştirilmiştir. Şerefe kısmı<br />

köşke tipinde <strong>ve</strong> on kenarlıdır. Köşkün<br />

üzeri ahşaptan geniş <strong>ve</strong> parçalı<br />

saçakla korunmakta, bunun üstünde<br />

de kısa <strong>ve</strong> küt biçimde sonuçlanan<br />

petek kısmı bulunmaktadır. Petek<br />

kısmından külaha geçişte yine küçük<br />

parçalı geniş saçaklı saç örtü koruma<br />

görevini sürdürmektedir. Şerefenin<br />

köşk biçimde ele alınması, üstte iki<br />

35<br />

Özkarcı, “Türk Kültür Varlıkları Envanteri<br />

Kahramanmaraş 46” C.1 s. 300.<br />

36<br />

Gündoğdu, Kahramanamaraş Sempozyumu,<br />

“Dulkadirli Cami Minareleri” s. 778.<br />

(http://docplayer.biz.tr/13732694-<br />

Kahramanmaras-sempozyumu-775-dulkadirlicamii-minareleri.html)<br />

farklı boyutta saç örtü kullanılması 37<br />

yöresel bir özellik olup, müezzini yazın<br />

güneşin sıcağından, kışın da<br />

yağmurdan korunmak amacıyla böyle<br />

bir uygulamaya gidilmiştir. Aynı şeklide<br />

Gaziantep, Adana gibi güney illerinde<br />

de bu tip minare inşa edilmiştir.<br />

Merdi<strong>ve</strong>n boşluğu gövde kısmında yer<br />

alan beş küçük pencereyle<br />

aydınlatılmıştır. 38 Ayrıca burada iki<br />

renkli taş kullanımı da Dulkadirlilerin<br />

uzun süre metbu tanıdıkları Memlûk<br />

etkileriyle bağlantılıdır. 39<br />

Minarenin kaide, pabuçluk <strong>ve</strong><br />

silindirik alt gövdesi orijinal olup,<br />

onikigen üst gövdeden itibaren diğer<br />

bölümler, Dulkadiroğulları’ndan İbrahim<br />

Bey’in oğlu Hacı Halil Bey tarafından<br />

H. 1264 / M. 1848 yılında yaptırılmıştır.<br />

Kaynaklarda, önceki minare gövdesi<br />

kısa olduğu için böyle bir ilâ<strong>ve</strong>nin<br />

yapıldığı ifade edilmektedir. [Arif Paşa<br />

5/5 (1313), 696]. Minarenin orijinal<br />

kısımlarıyla onarımda yapılan<br />

bölümlerde kullanılan malzemenin<br />

farklılığı da dikkati çekmektedir. 40<br />

Kahramanmaraş ulu camii genel<br />

plan şeması bakımından, erken dönem<br />

Anadolu Selçuklu yapılarından biri olan<br />

Sivas Ulu cami ile benzeşmektedir.<br />

Sivas Ulu Cami’nin harim kısmında<br />

dikey uzanan <strong>ve</strong> birbirine sivri<br />

kemerlerle bağlanan payelerle onbir<br />

sahın bulunmaktadır. Kahramanmaraş<br />

Ulu Camii, sahınların kıble duvarına<br />

37<br />

Gündoğdu, Kahramanamaraş Sempozyumu,<br />

“Dulkadirli Cami Minareleri” s. 778.<br />

(http://docplayer.biz.tr/13732694-<br />

Kahramanmaras-sempozyumu-775-dulkadirlicamii-minareleri.html)<br />

38<br />

Özkarcı, “Türk Kültür Varlıkları Envanteri<br />

Kahramanmaraş 46” C.1 s. 30<strong>1.</strong><br />

39<br />

Gündoğdu, Kahramanamaraş Sempozyumu,<br />

“Dulkadirli Cami Minareleri” s. 778.<br />

(http://docplayer.biz.tr/13732694-<br />

Kahramanmaras-sempozyumu-775-dulkadirlicamii-minareleri.html)<br />

40<br />

Özkarcı, “Türk Kültür Varlıkları Envanteri<br />

Kahramanmaraş 46” C.1 s. 30<strong>1.</strong><br />

31

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!