You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
DOĞU ANADOLU BÖLGESİ<br />
Çukurca'nın<br />
tarihi kale<br />
evleri restore<br />
edilecek<br />
İçişleri Bakanlığı’nca görevlendirme yapılan<br />
Çukurca Belediyesi, Cumhuriyet<br />
Mahallesi'nde bulunan tarihi kale evlerinin<br />
turizme kazandırılması ve yeni bir<br />
yaşam alanı oluşturulması için proje çalışması<br />
başlattı.<br />
Geçen yıl İl Kültür Turizm Müdürlüğü tarafından<br />
birinci derece sit alanı olarak<br />
tescillenen ve sivil mimarinin en güzel<br />
örneklerinden biri olma özelliğini taşıyan<br />
kale evleri restore edilerek; bu evlerde<br />
kafe, restoran, sosyal donatı alanları<br />
ve butik oteller gibi yeni yaşam alanları<br />
oluşturulacak. Çukurca Kaymakamı ve<br />
Belediye Başkan Vekili Temel Ayca, konu<br />
ile ilgili yaptığı açıklamada yaklaşık 400<br />
yıllık tarihi geçmişe sahip kale evleri bölgesinde<br />
21 yapının bulunduğunu söyledi.<br />
ANADOLU'DA KAT MÜLKİYETİ<br />
VERİLMİŞ İLK YERLER ARASINDA<br />
Proje çalışmasının ardından bu yapıların<br />
aslına uygun olarak restore edileceğini<br />
belirten Ayca; "Kaymakamlık ve belediye<br />
binalarımızı da bu evlere taşıyacağız.<br />
Yeni müze ve kütüphane oluşturacağız.<br />
Hem tarihi kale evleri kullanılabilir hale<br />
gelecek, hem de ilçenin eksikleri giderilecek.<br />
Kale evleri, Anadolu'da kat mülkiyeti<br />
verilmiş ilk yerler arasında bulunuyor. Bu<br />
evleri tarihi dokusuna uygun bir biçimde<br />
restore ederek, turizme kazandırmak istiyoruz"<br />
açıklamasında bulundu.<br />
Kayıp tarihi kitabe,<br />
20 yıl sonra tesadüfen bulundu<br />
Tunceli'de, Anadolu'daki Türk-İslam kültürünü<br />
yansıtması açısından önem arz eden ve<br />
yaklaşık 20 yıldır kayıp olan tarihi bir kitabe,<br />
tesadüfen bulunarak muhafaza altına alındı.<br />
Tunceli İl Kültür ve Turizm Müdürü İsmet Hakan<br />
Ulaşoğlu, konu ile ilgili yaptığı açıklamada<br />
yıllar önce Çemişgezek ilçesine yaptığı<br />
bir ziyarette Ulukale köyündeki Ferruh Şat<br />
Türbesi'ni gezdiğini anlattı. Köy muhtarının<br />
türbenin kitabesinin kayıp olduğunu ve bulunamadığını<br />
söylemesi üzerine 20<strong>13</strong> yılında<br />
çalışma başlattığını belirten Ulaşoğlu;<br />
"Adeta bir dedektif gibi kitabenin peşine<br />
düştüm. Fakat bir noktaya gelince çalışmamız<br />
nihayetlendi, çünkü bir şeye ulaşamadık.<br />
Savcılıkla, ilgili jandarma komutanlıklarıyla<br />
yazıştık, fakat bir sonuç alamamıştık" dedi.<br />
500 YILLIK TARİHİ KİTABE<br />
İsmet Hakan Ulaşoğlu, yaklaşık 500 yıldır<br />
dışarıda kaldığı için doğanın tahribatına<br />
uğrayan, İslami tarzda çok iyi işçilikle yazılmış<br />
yazılarında bazı harfleri silinen kitabeyi<br />
tesadüfen bulduklarını ifade ederek; "Bir<br />
görevli yakın zamanda bana bir fotoğraf<br />
gösterdi. Fotoğrafı görür görmez bunun<br />
Ferruh Şad Bey Türbesi'ne ait kitabe olduğunu<br />
anladım. Daha sonra tarihi kitabeyi<br />
teslim alıp, bakanlığımızın müsaadesiyle<br />
müdürlüğümüze getirdik. Açılacak müzemizde<br />
de müstesna yerini alacaktır" şeklinde<br />
konuştu. 1500'lü yıllarda Tunceli'de<br />
beylikler bulunduğunu, Ferruh Şad Bey'in<br />
de bölgedeki beylerden biri olduğunu dile<br />
getiren Ulaşoğlu, bulunan kitabenin önemini<br />
vurguladı.<br />
"Kanlı Tabya" tarihe yolculuk yaptıracak<br />
Kars'ta, Osmanlı Devleti tarafından doğu<br />
sınırlarının korunması için yapılan, Osmanlı-Rus<br />
Savaşı'nda bir tabur askerin şehit<br />
olması nedeniyle literatüre "Kanlı Tabya"<br />
olarak geçen ve restore edilip "Kafkas Cephesi<br />
Harp Tarihi Müzesi" olarak ziyarete<br />
açılan tabya, misafirlerini tarihte yolculuğa<br />
çıkartıyor.<br />
Müzede sergilenen balmumu heykellerin<br />
yanı sıra girişteki aynalar vasıtasıyla da şehit<br />
askerlerin sonsuza kadar anılması amacıyla<br />
çarıkları üzerine konulan ışıklarla görsellik<br />
oluşturuldu. Müzede söz konusu dönemde<br />
tabyada, savaş meydanlarında ve yörede<br />
kullanılan savaş aletleri ile askerlere ait bazı<br />
fotoğraflar da yer alıyor. Araştırmacı-Yazar<br />
Sezai Yazıcı; tabyanın askeri, stratejik ve<br />
taktik olarak savunulması gereken önemli<br />
yerlerin tahkim edilerek, etrafının hendeklerle<br />
çevrilmesi anlamına geldiğini söyledi.<br />
Yazıcı, tabyaların Osmanlı döneminde Rus<br />
tehdidine karşı 17. ve 18. yüzyıllarda özellikle<br />
sınır bölgelerinden başlayarak pek çok yere<br />
yapıldığını sözlerine ekledi.<br />
KANLI TABYA<br />
Özgün mimarisinde çevresi doğu, batı ve güneyden<br />
savunma hendeğiyle çevrili olan tabya,<br />
hafif eğimli bir araziye inşa edilmiş, 'boynuz tabya'<br />
formunda ikili tabyadan oluşuyor. Dış cephe<br />
duvarları düzgün kesme taşla kaplanan, iç<br />
duvarları tuğla ve moloz taş karışımıyla örülen,<br />
iç duvarları yaklaşık 1 metre genişliğinde olan<br />
tabyanın kışla binasının doğuya bakan arka bölümü,<br />
yapıyı boydan boya ve enine kesen uzun<br />
bir koridor biçiminde düzenlenerek, küçük birimlere<br />
bölünmüş olarak yapıldı.<br />
Ocak / Şubat / Mart | 2018<br />
January / February / March<br />
29
Change language