Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
POKYATWI<br />
kwbangma sakur kuphur borokrok<br />
South Africa o phainani<br />
chengkha. Aboni swkang South<br />
Africao sakur kosom borokrok<br />
simi se tongmani. Mai khul<br />
kaimani bisingtwi tei malmata<br />
rimani bisingtwi bohrok chalai<br />
nwnglaikhe nukhung khalai<br />
tonglaio.<br />
Phiya South Africani ha tolao<br />
eba ha bisingo kwbangma thok<br />
tongmani, abono aroni borokrok<br />
saimanya. Aroni borokrok kisa<br />
ajima baino kwchang kwchangkhe<br />
tongbaio Bohrok belaikheno<br />
kha kosong borokmang.<br />
Puila Dutch dophani borokrok<br />
South Africao phaio. Holand<br />
haktorni phainai bohrokni ojama<br />
tongmani Jan Van Riebeeck. Bini<br />
logi khorok chukuchi sebuk tongo.<br />
Bohrok jotono Dutch East India<br />
companyni sebukrok. 1652 bisi<br />
April talni saldok salo (6 April<br />
1652) Jan Van Riebeeck puila<br />
South Africao phaio. South<br />
Africani hapung hathai tei<br />
kwkhrang awar nugwi belai<br />
naithokjakha. Aboni logi aroni<br />
borokrok nograi rokno aswk<br />
khabai lamsokma tei bohrokni kha<br />
kwchang, kha kosong tongmungno<br />
Dutch borokrok kha phurjakha.<br />
Phiyaba bohrokni o halok<br />
kaham kwbang sal tongliya. Silai<br />
patham eba rangni phanbai<br />
Africani borokrokno mechenna<br />
chengkha. Jora kisani bisingno,<br />
Dutchrok South Africao nok huk<br />
tangwi tongbaikha. Bohrokni<br />
kahamni bagwi kerong tei<br />
raidarok swnamwi African rokno<br />
satok pitok khlaina chenglaikha.<br />
A joraono, tongthai naphainairok<br />
African rokno nogo seleng<br />
khatinani kerong chengwi rwo tei<br />
joto tongthai naphainairok<br />
khoroksakhe Africanno seleng<br />
nanani phan mankha.<br />
South Africao puila phaima<br />
thaino bohrok ‘Cape Town’<br />
hwnwi mung rwkha. Tongthai<br />
naphainairokno ‘BOERS’ hwnwi<br />
sinijago. O ‘BOERS’ bosongrok<br />
puila Cape Town o tongphano, ulo<br />
salka babai bwkhabo thangna<br />
chengo. Yang o salka babai<br />
bwkhak Africani ‘XHOSA’<br />
bosongni borokrok tongbaio.<br />
Nelson Mandela o ‘XHOSA’<br />
bosongni borok tongmani. Puila<br />
bwkhak ‘XHOSA’ bosongbai<br />
halok kaham tongphano,<br />
‘XHOSA’ bosongno kebel nugui<br />
satokna chengkha Dutchrok.<br />
Kechen Africani kwcham<br />
borokrok bebak kwkha kwtwi<br />
monogwino tonglaikha. Hani<br />
kwcham borokrokni tongthok<br />
chathokni mungsa sep kwrwi,<br />
belai biyalni bisingo bohrok ma<br />
tongbaikha.<br />
1790 bisio Holand o choba<br />
nango, aphru Holandni ha bugra<br />
England hao tongthai nao. A ha<br />
bugrani koimungbai Englad South<br />
Africano mecheno. Haikhe South<br />
Africano segwi nakha. 1803 bisio<br />
hani kwcham borokrokbai kok<br />
khalai, Englandrok South Africano<br />
Dutchrokno kiphilwi rwo. 1806<br />
bisio England teiwaisa South<br />
Africano segwi nakha. Aphrukhe<br />
aitorma 21<br />
Dutch tei Engladni borokrok hani<br />
kwcham borokrokno teibo satok<br />
pitok khlailaikha. Englandni thani<br />
chenwi Dutchrok Cape Town<br />
yakarwi hakchalni XHOSA tei<br />
kubuni bosongni borokrokni<br />
tongthai tei chahmungrok sekna<br />
naimabai Dutchrokbai hani<br />
kwcham borokrokni bising<br />
belaikhe choba nangkha. Englandni<br />
Engrej ojarok, Dutch tei hani<br />
kwcham borokrokno juda<br />
judakhe tongnani lam kariwi rwo.<br />
Phiya baniya khlaina hwnkhe<br />
hani kwcham borokrokno nangu.<br />
Aboni bagwi hani kwcham<br />
borokrokni thang laisuma<br />
naichomna bagwi ‘Pass law’<br />
hinwi kerong kaisa chengwi<br />
rwjakha. O kirima singsa kerongni<br />
bagwi South Africani kosom<br />
sakurni borokrok o Pass lawni<br />
gosimung kwrwi hinkhe, thang<br />
laisui manya. O gosimung manya<br />
borok thang laisukhe belaikhe<br />
majra berjagu. Aboni ulobo<br />
kwbangma hamya kerong<br />
swnamwi aroni kosom borokrokni<br />
langmano kesebo khiklai sukha.<br />
South Africao (Diamond)<br />
heera, mukta tei rangchak<br />
kwbangma ha tolao tongo.<br />
Engrejrok ha tola kwbangma<br />
rangchakrok mankhe, South<br />
Africani tongmung belai hamchai<br />
phaikha. phiya kosomsarok, aboni<br />
kisa phano banta manliya. Yang<br />
haktorni rangni halok hamwi<br />
phairwrwk baniya bo hamwi<br />
phairwrwk. Haikhe Europeni tei<br />
Asia haktorni borok kwbangkhe<br />
South Africao, thangna chengkha.<br />
Dutchrok khe kisa borok tei<br />
Europeni khe borok kwbang<br />
wngwi thangkha. Aboni bagwi<br />
1899 bisio bohrokni bising choba<br />
nanglaikha.<br />
A choba laibuma o ‘BOER’<br />
Choba hinwi sinijago. A chobao<br />
Europeni borokrok kwplai wngo.