Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
HISTORIA<br />
Jerzy Gruszczyński<br />
100 lat<br />
polskiego lotnictwa wojskowego<br />
W 1914 r. wybuchła I wojna światowa z udziałem mocarstw rozbiorowych: Austro-Węgier,<br />
Niemiec i Rosji. Doprowadziła ona do wzmocnienia wśród Polaków<br />
poczucia tożsamości narodowej, a jej przebieg i rezultaty (przede wszystkim<br />
upadek wszystkich trzech mocarstw zaborczych) umożliwiły odtworzenie<br />
niepodległego państwa polskiego.<br />
Krte i zawiłe drogi wiodły polsich lotniów<br />
do upragnione broni. ie udały si pierwsze<br />
próby utworzenia polsiego lotnictwa wosowego<br />
w egionach ózea iłsudsiego.<br />
Mimo ogromnego zapału spełzły na niczym nadziee<br />
na sormowanie polsich ednoste lotniczych w orpusach<br />
wschodnich. A edna wielu olaów wiedzionych<br />
instyntem oniecznoci utworzenia własnego lotnictwa<br />
postanowiło powróci do rau. ostrzegali oni bowiem<br />
nowe moliwoci aie stwarzał samolot. W tracie ończce<br />
si wony wiatowe w pełni dorzał on do słuby<br />
i stopniowo stal si niezbdnym elementem pola wali.<br />
esieni 1918 r. podli oni nowe wyzwanie utworzenia<br />
lotnictwa olsi iepodległe.<br />
o odzysaniu niepodległoci powstała nowa sytuaca.<br />
Wraz z tworzeniem państwa przystpiono do organizowania<br />
sił zbronych. ormowali e od podstaw wspólnym<br />
wysiłiem ludzie tórzy nigdy nie pogodzili si z utrat niepodległoci<br />
czyzny. oczti nie były łatwe braowało<br />
dowiadczeń aie inne państwa zdobyły w czasie wony<br />
pitrzyły si trudnoci adrowe materiałowe i waterunowe.<br />
Mimo to powołanie lotnictwa stało si atem.<br />
listopada 1918 r. rozpoczła działalno Seca eglugi<br />
apowietrzne epartamentu echnicznego Ministerstwa<br />
Spraw Wosowych. 0 grudnia 1918 r. za na mocy roz-<br />
azu Sztabu eneralnego W przyto pierwsz organizac<br />
lotnictwa wosowego.<br />
Wielozadaniowy samolot bojowy Lockheed Martin F-16C Jastrząb – duma lotnictwa polskiego. Polska zakupiła<br />
48 samolotów tego typu, w tym: 36 jednomiejscowych F-16C i 12 dwumiejscowych F-16D. Fot. Bartosz Bera<br />
wowsie lotniso ewandówa zostało opanowane<br />
przez olaów 5 listopada 1918 r. W tym samym dniu por.<br />
pil. Stean Bastyr i por. obs. anusz de Beaurain wyonali<br />
pierwszy lot boowy w obronie walczcego o powrót do olsi<br />
miasta. worzone od podstaw polsie ednosti lotnicze<br />
wziły udział we wszystich wanieszych operacach<br />
militarnych prowadzonych przez Woso olsie w latach<br />
1918-190. Walczyły w ampanii polso-uraińsie wonie<br />
z os bolszewic i onicie z owieńs itw.<br />
W oresie dwudziestolecia midzywoennego lotnictwo<br />
wosowe ila razy przeszło reorganizac. oncepce<br />
wyorzystania lotnictwa w ewentualnym onicie<br />
zbronym zmieniały si w ilarotnie co szło w parze<br />
ze zmianami personalnymi. uy nacis ładziono na ra-<br />
ow produc sprztu lotniczego.<br />
W tym oresie podstawowe wyposaenie polsiego lotnictwa<br />
stanowiły samoloty myliwsie Z- i Z-11 bombowe<br />
Z- o rozpoznawczo-bombowe Z- ara<br />
obserwacyne - i W-1 zapla oraz szolne W-8<br />
i WS-. Ze wzgldu na wybuch wony produci seryne nie<br />
doczeał si samolot myliwsi Z-50 astrzb rozpoznawczo-bombowy<br />
Z- Sum i obserwacyny WS- Mewa.<br />
prócz sprztu luczow wes dla istnienia i rozwou<br />
lotnictwa było zapewnienie odpowiednio przygotowanych<br />
adr. W latach 1919-190 szolenie pilotów<br />
odbywało si w Warszawie raowie oznaniu i blinie<br />
a szolenie obserwatorów lotniczych w Warszawie<br />
i oruniu. o zaończeniu wony szolenie pilotów prowadzono<br />
w Bydgoszczy podstawowe i rudzidzu zaawansowane<br />
obserwatorów za w oruniu. W 195 r. utworzono<br />
cers Szoł otnictwa w rudzidzu dwa lata<br />
pónie przeniesion do blina gdzie w 199 r. przemianowano<br />
na Szoł odchorych otnictwa. o wybuchu<br />
wony ształciła ona od podstaw ocerów lotnictwa<br />
w specalnoci pilot i obserwator.<br />
1 wrzenia 199 r. ogólna liczba samolotów wosowych<br />
lotnictwa polsiego wynosiła 5 z czego w ednostach<br />
pierwszoliniowych 00 maszyn. ozostałe 5<br />
stanowiło sprzt rezerwowy. W sład lotnictwa boowego<br />
wchodziła Brygada Bombowa Z- o Z- ara<br />
i Brygada ocigowa Z- i Z-11 oraz armine esadry<br />
myliwsie Z- i Z-11 rozpoznawcze Z- ara<br />
i obserwacyne - i W-1 zapla. oszczególne<br />
esadry Brygady ocigowe broniły Warszawy przed nalotami<br />
uwae. Brygada Bombowa zwalczała niemiecie<br />
ormace szybie na strategicznych ierunach uderzeń<br />
Wehrmachtu. sadry myliwsie poszczególnych armii<br />
usiłowały walczy z niemiecim lotnictwem zapewniacym<br />
wsparcie siłom ldowym. ednosti rozpoznawcze lotnictwa<br />
arminego wyposaone w samoloty Z- ara<br />
ierowano czsto do zadań bombowych na polu wali.<br />
iedy polsie wosa zaprzestały zorganizowanego oporu<br />
wiszo lotniów zdołała si przedosta do ranci i Wielie<br />
Brytanii. W ampanii rancusie 190 r. wziło udział ponad<br />
00 polsich pilotów myliwsich tórym zaliczono zestrzelenie<br />
ponad 50 samolotów wroga. itnastu z nich poległo<br />
w walach oraz w wyniu niemiecich nalotów.<br />
o apitulaci ranci wszyscy polscy ołnierze w tym<br />
rau dostali rozaz ewauowania si do Wielie Brytanii.<br />
W lipcu 190 r. sierowano do dywizonów A pierwszych<br />
polsich pilotów myliwsich władacych angielsim<br />
i wrótce rozpoczli oni loty boowe. ierwsze zwycistwo<br />
8<br />
Lotnictwo Aviation International SIERPIEŃ LIPIEC <strong>2018</strong>
Change language