Wojsko i Technika Historia nr specjalny 5/2019 promo

MONOGRAFIA LOTNICZA
Operacja „Torch”, listopad 1942 r. Na pierwszym planie wszystkie sześć Seafire’ów z 884. NAS na pokładzie
lotniskowca HMS Victorious. W głębi inne okręty Zespołu H: pancerniki HMS Duke of York
i HMS Nelson oraz lotniskowiec HMS Formidable.
jąc się między Tafraoui i La Senią, zostały
zaatakowane z przewagą wysokości przez
siedem D.520 z GC III/3. Jeden z Francuzów
zestrzelił S/Lt. H. Rowlanda, który zginął.
Chwilę później S/Lt C.F. Hargreaves zestrzelił
jeden z myśliwców Vichy. Pokonanym
przez niego pilotem najprawdopodobniej
był Sgt/Chef Charles Leroy.
Piloci Seafire’ów wywiązali się ze swoich
zadań TAC/R nader sumiennie. Kiedy S/Lt L.P.
Twiss zauważył, że kolumna amerykańskich
pojazdów zmierza wprost na stanowisko
działa przeciwpancernego, wylądował obok
czołgu jadącego na czele kolumny i przekazał
ostrzeżenie. Następnie na prośbę amerykańskiego
dowódcy wykonał jeszcze dwa wypady
rozpoznawcze po okolicy. Wyczerpawszy
zapas paliwa na powrót, wylądował na lotnisku
Tafraoui i przeczekał tam noc. Rano przekonał
Francuzów, by uzupełnili paliwo w jego
samolocie i wrócił na Furiousa. Inny pilot
z 801. NAS, S/Lt P.J. Hutton, pierwszego dnia
operacji musiał lądować awaryjnie z wciągniętym
podwoziem. Zabrany przez czołgistów
do Tafraoui, rankiem następnego dnia
dołączył do 31. FG – amerykańskiej grupy
myśliwskiej, która wieczorem poprzedniego
dnia przebazowała się na to lotnisko. Razem
z nią rankiem 9 listopada wykonał lot bojowy
za sterami Spitfire’a Mk VC.
Trzeciego dnia operacji (10 listopada) Furious
zgodnie z planem wziął kurs powrotny
na Gibraltar. Lotniskowce Argus, Formidable
i Victorious zostały zatrzymane dłużej, gdyż
alianci, zachęceni szybkimi postępami i niewielkim
oporem przeciwnika, postanowili
przeprowadzić dodatkowy desant w Bougie,
prawie 200 km na wschód od Algieru. Przed
południem tego dnia pełniące dyżur Seafire’y
z 884. NAS dwukrotnie przepędzały pojedyncze
Ju 88 z pobliża okrętów, ale nie mogły
ich dogonić. Junkersy wróciły po południu,
formacją liczącą 15 samolotów. Zaatakowały
Argusa i mimo interwencji Seafire’ów zdołały
trafić lotniskowiec jedną małą bombą
w krawędź pokładu startowego, następnie
umknęły, nie ponosząc strat.
Te deprymujące doświadczenia z prób
przechwytywania Ju 88 były impulsem
do przyspieszenia wymiany w Seafire’ach
12
redukując prędkość samolotu na tyle, że Hall
nie zdołał zbliżyć się do Junkersa na odległość
mniejszą niż 300 m. Z tego dystansu
wystrzelał całą amunicję do działek i 360 naboi
do karabinów maszynowych, ale zgłosił
tylko uszkodzenie.
Krótko przez zachodem słońca MacDonald-Hall
wystartował na kolejny patrol. Ponownie
napotkał pojedynczego Ju 88, który
śledził brytyjskie okręty. Mimo 10-minutowego
pościgu, nie zdołał dogonić Junkersa,
który zszedł tuż nad powierzchnię morza.
Skrzydłowy MacDonald-Halla, który pilotował
jeden z Mk IIC należących do 807. NAS,
został daleko w tyle.
Operacja „Torch” rozpoczęła się 8 listopada
1942 r. Wczesnym rankiem wszystkie
sześć Seafire’ów z 885. NAS i sześć Martletów
z Formidable wyruszyło ostrzelać lotnisko
w Maison Blanche, ale z powodu przygruntowej
mgiełki piloci nie mogli zidentyfikować
celu. Nad Mers El Kebir S/Lt A.S. Long ostrzelał
bombowiec rozpoznany przez niego jako
Martin 167 (w RAF znany jako Maryland), który
zapalił się i nisko nad ziemią znikł z widoku.
W rzeczywistości był to DB-7 (lepiej znany
jako Boston) z GB I/19, pilotowany przez Cdt
Couilleau, dowódcę 1ere Escadrille. Samolot
rozbił się; zginęła cała jego załoga.
W tym czasie Furious wysłał dziesięć
Seafire’ów z 807. NAS nad bazę lotnictwa
francuskiej marynarki w Tafraoui. Tam ich
piloci zniszczyli m.in. skład paliwa i bombowiec
LeO 451 należący do Flotille 4F. W drodze
powrotnej jeden z kluczy zaatakował lotnisko
w La Senia. Lt Alexander Fraser-Harris
(dowódca dywizjonu), trafiony ogniem przeciwlotniczym,
musiał lądować awaryjnie, ale
uniknął niewoli. W tym czasie pozostałe siedem
Seafire’ów zostało zaatakowanych przez
grupę myśliwców Dewoitine D.520. Chociaż
Brytyjczykom kończyła się amunicja, bez
trudu odparli atak. S/Lt George Baldwin przy
użyciu tylko czterech kaemów zestrzelił samolot,
którego pilotem był Sgt Albert Caussé
Lotniskowiec HMS Argus; operacja „Torch”; listopad 1942 r. W tym okresie okręt miał na pokładzie
18 samolotów myśliwskich Supermarine Seafire z 880. NAS.
z GC III/3. Chwilę później Baldwin sam został
trafiony pociskiem z działka. Zdołał jednak,
podobnie jak pozostałe osiem Seafire’ów,
wrócić na pokład lotniskowca.
Tymczasem 807. NAS wykonywał zadania
typu TAC/R (rozpoznania taktycznego)
wokół Oranu. W trakcie pierwszego z tych
wypadów cztery Seafire’y, przemieszcza-
silników Merlin 46 na 32 i wprowadzenia
do służby wersji L.IIC. Równie problematyczna
była duża wypadkowość nowych
myśliwców FAA, spowodowana zarówno ich
nieprzystosowaniem do służby pokładowej
– wąski rozstaw kół podwozia głównego, słaba
widoczność z kokpitu i ogólna „kruchość”
konstrukcji – jak i bardzo słabą widocznością
podczas pierwszego dnia operacji. W dniach
8-10 listopada przepadło aż 21 Seafire’ów
(40% użytych sił), w tym tylko trzy w wyniku
działań nieprzyjaciela.
Po zakończeniu operacji „Torch” Furious
i Formidable pozostały na Morzu Śródziemnym
(ten pierwszy do lutego 1943 r.). Rankiem
28 listopada S/Lt D. Platt z 801. NAS
i jego skrzydłowy wystartowali na przechwycenie
pojedynczego Ju 88, który zbliżył
się do okrętów. Platt dogonił go i ostrzelał,