Mamino Sunce | broj 77.

se vrlo često javljaju u obliku
epidemije. Kako bi se razvila
prehlada virus najprije prijanja
na sluznicu nosa, očiju ili ustiju,
ali za razliku od kože sluznica
ne ostvaruje čvrstu barijeru
prema uzročniku. Virus dopire
do sluznica inhalacijom sitnih
kontaminiranih kapljica osoba
koje imaju prehladu i koje su
kašljale ili kihale. Također,
virusi se mogu prenositi
kontaminiranim rukama ili
predmetima osoba koje su već
zaražene (igračke, čaše..).
Virus može preživjeti i do 7
dana na suhim, beživotnim
površinama. Period inkubacije
je vrlo kratak i varira od desetak
sati (rhinovirusi) do nekoliko
dana.
Različiti čimbenici pogoduju
pojavi prehlade kao npr. dob,
djeca mlađa od 5 godina te
odrasli stariji od 60 godina
češće razvijaju prehladu
zbog oslabljenog imuniteta i
smanjene brzine obnavljanja
epitela nosne sluznice.
Nastanku prehlade obzirom
na širenje virusa pogoduje i
klima, osobito nagle promjene
temperature te zagađenje
zraka i pasivno pušenje koji
dodatno mogu prouzročiti lezije
površinskog sluzničkog epitela i
usporiti funkciju mukocilijarnog
aparata. Vrlo često se prehlada
javlja i kod ljudi koji imaju
nedostatak željeza i vitamina C
te moguću anemiju.
Najčešći uzročnici prehlada
su rhinovirusi koji uzrokuju 30
do 50% svih prehlada, postoji
stotine različitih serotipova od
kojih su tridesetak dominantni,
a incidencija im se smanjuje
s godinama. 10% prehlada
uzrokuju adenovirusi kod
kojih se razlikuju serotipovi
u djece i odraslih. Virus se
također širi kapljičnim putem.
Ostali virusi češći uzročnici
prehlade su enterovirusi,
respiratorni sincicijski virusi
(najčešći uzročnici bronhioloitisa
kod dojenčadi) te miksovirus
influenze i parainfluenze.
Smatra se, patofiziološki, da
bolest nastaje kao posljedica
virusne upale sluznice i aktivacije
upalnih medijatora sa stvaranjem
edema tkiva, vazodilatacijom i
transudacijom tekućine. U sklopu
upale nastaje i neurovegetativna
kolinergična stimulacija s
hiperprodukcijom sluzi i
bronhokonstrikcijom.
Simptomi prehlade javljaju se
u nekoliko faza, u početnoj
fazi koja traje 24 do 48 sati
javlja se malaksalost, bolovi
u mišićima, osjećaj hladnoće
i peckanja u nosu i ždrijelu.
U kasnijoj fazi najizraženije
bolesti koja traje od 3 do 5
dana javljaju se nespecifični
simptomi poput glavobolje, opće
slabosti te specifični simptomi
poput obostrane nosne
opstrukcije, prednje i stražnje
nosne sekrecije, smanjeni osjet
mirisa gotovo do anosmije,
preosjetljivost u regiji lica i kašalj.
U završnoj fazi bolesti koja
također traje 3 do 5 dana javlja
se pojačana nosna sekrecija, s
gušćim i gnojnim sekretom vrlo
često potaknuta i bakterijskom
superinfekcijom. Gotovo u
pravilu bolest završava suhoćom
sluznice nosa i ždrijela.
Zbog karakteristične kliničke
slike, umjerene temperature,
bolest se jednostavno
dijagnosticira.
Sama prehlada nema
komplikacija, ali oštećuje sluznicu
26 MaminoSunce