4 kwietnia 2008, Poznań www.drema.pl - Forum Branżowe

nać przy użyciu różnych urządzeń przenośnych bądź stacjonarnych, spełniających
wymagania tego typu badań.
Oznaczeniem zawartości gazu specjalnego w szybach zespolonych zajmuje
się od kilku lat Oddział Szkła w Krakowie. Potrzeba badania zawartości gazu
specjalnego w szybach zespolonych pojawiła się z chwilą rozpoczęcia oznaczania
współczynnika przenikania ciepła U. Zdarzało się, że nie otrzymywano
spodziewanych niskich wartości U, mimo zapewnień producenta o spełnieniu
wszelkich wymogów odnośnie prawidłowej budowy szyb zespolonych.
Najczęstszą przyczyną negatywnych wyników było nieprawidłowe wypełnienie
gazem specjalnym przestrzeni międzyszybowej. Dlatego też szyby
poddaje się wstępnemu badaniu na zawartość gazu specjalnego w przestrzeni
międzyszybowej przed przystąpieniem do badań szyb zespolonych,
w pomiarach, gdzie gaz wewnątrz jest czynnikiem istotnym. Do oznaczania
stopnia wypełnienia gazem stosowane są różne urządzenia, mniej lub bardziej
dokładne.
Zasada chromatografi i gazowej jest następująca: w górną listwę szyby zespolonej
wbijany jest próbnik z uszczelką, poprzez który strzykawką chromatografi
czną z przestrzeni międzyszybowej szyby zespolonej, pobierana jest próbka
gazu, którą następnie wprowadza się poprzez dozownik do kolumny rozdzielczej
chromatografu gazowego.
Tabela 2. Przykładowe wyniki oznaczenia zawartości gazu specjalnego
(argonu) metodą chromatografi czną, współczynnika przenikania
ciepła U oraz parametry deklarowane przez producentów.
L.p. Parametry deklarowane
przez producenta szyb
zespolonych
U= 0,9 W/m
1.
2K krypton ≥ 95 %
2.
U= 1,1 W/m2K argon ≥ 95%
Wynik badania współczynnika
przenikania
ciepła U [W/m 2 K]
0,9 ≥ 95
1,1 95
3. 1,1 ≥ 95
4. 1,1 95
5.
U= 1,1 W/m2 1,25 60
6. K
1,25 70
7. argon ≥ 95%
1,25 78
8. 1,25 67
Wynik analizy chromatografi
cznej (zawartość
gazu specjalnego) [%]
Gaz wypełniający przestrzeń międzyszybową szyby zespolonej jest mieszaniną
gazu specjalnego i składników powietrza. Urządzenie pozwala wyliczyć udział
procentowy poszczególnych gazów (po uprzednim wykalibrowaniu urządzenia
mieszanką wzorcową). Błąd metody wynosi ±2 proc.
Obecnie na rynku pojawiło się urządzenie do nieinwazyjnego badania
stopnia wypełnienia gazem specjalnym. Ma ono jednak szereg istotnych
ograniczeń. Jeśli sprawdzi się w specyfi cznych warunkach pracy laboratorium,
będzie wykorzystane podczas badań na zgodność z normą na równi
z metodą chromatografi czną. Pozwoli to na nieznaczne ograniczenie liczby
dostarczanych próbek do badań oraz na bardziej precyzyjne monitorowanie
zachowania się samych próbek w trakcie cyklu badawczego. Obecnie urządzenie
podlega serii testów.
Norma PN-EN-1279 stanowi zbiór badań pozwalający ocenić jakość
dostępnych na rynku szyb zespolonych. Są to badania bardzo czasochłonne,
kosztowne i wymagające drogiej specjalistycznej aparatury badawczej.
Pozwalają jednak w sposób obiektywny wybrać z szerokiej oferty rynkowej
produkt dobrej jakości, dający gwarancję zachowania swych parametrów
przez długi czas użytkowania. Niestety, pomimo kilkuletniego już obowiązywania
ostrych norm dotyczących jakości, zdarzają się nadal fi rmy niesolidne
lub niezdające sobie sprawy z nieprawidłowości, jakie mają miejsce podczas
produkcji. Surowe wymagania stawiane szybom zespolonym na zgodność
z normą PN-EN 1279-3 powodują, że jedynie produkt wysokiej jakości może
otrzymać wynik pozytywny. Dokument potwierdzający tę informację jest atutem
dla producenta i niejednokrotnie pozwala pokonać konkurencję w twardej
walce o klienta.
mgr inż. Anna Kuśnierz
luty 2008 55