Pawilon 4, Stoisko 14 - Forum Branżowe
Pawilon 4, Stoisko 14 - Forum Branżowe
Pawilon 4, Stoisko 14 - Forum Branżowe
You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
ISSN 1730-9522<br />
NR 1 (57) STYCZEŃ 2008<br />
AKTUALNE<br />
NORMY<br />
str. 26–30<br />
Krzysztof Zięba<br />
ALUMINIUM<br />
ROŚNIE SZYBCIEJ
4<br />
10<br />
<strong>14</strong><br />
17<br />
22<br />
35<br />
42<br />
51<br />
56<br />
58<br />
60<br />
GOŚĆ NUMERU<br />
Krzysztof Zięba, Metalplast Karo<br />
SONDA<br />
Jak minął rok<br />
OPINIE<br />
Dawno nie było tak dobrze<br />
REPORTAŻ<br />
Dwadzieścia lat minęło<br />
RYNKI ZAGRANICZNE<br />
Stolarka za oceanem<br />
PRZEGLĄD<br />
Systemy mocowań<br />
DREWNO<br />
Certyfi kacja FSC<br />
REALIZACJE<br />
Drugie życie elektrowni<br />
FINANSE<br />
Podatek od pożyczki<br />
FUNDUSZE UNIJNE<br />
Mazowsze dla przedsiębiorców<br />
PRAWO<br />
Upadek z wysokości<br />
FORUM BRANŻOWE – miesięcznik<br />
Wydawca:<br />
Centrum Informacji <strong>Branżowe</strong>j<br />
ul. Koniczynowa 2a, 03-612 Warszawa<br />
tel. (0-22) 424 06 46;<br />
tel./fax (0-22) 678 41 32<br />
e-mail: cib@okna-forum.pl<br />
www.okna-forum.pl<br />
Redaguje zespół: Anna Błaszczyńska<br />
(redaktor prowadząca, tel. 500 002 538),<br />
Hanna Czerska (przeglądy), Robert<br />
Klos (analizy rynkowe), Sylwia Melon<br />
(szkło), Magda Rocka (aktualności),<br />
Jan Stolczyk (drewno), Anna Kopeć<br />
(rynek niemiecki), Magdalena Piekarz<br />
oraz Aneta Jarosz (informacje).<br />
Rysunki: Jerzy Czapiewski<br />
Redakcja: tel. (0-22) 424 06 46,<br />
e-mail: redakcja@okna-forum.pl<br />
Reklama:<br />
tel./faks (0-22) 678 41 32,<br />
kom. 0-509 834 998<br />
e-mail: marketing@okna-forum.pl<br />
Prenumerata:<br />
tel./fax (0-22) 678 50 73, 678 41 32<br />
e-mail: prenumerata@okna-forum.pl<br />
Nakład: 3 300 egz.<br />
Skład i łamanie: Maciej Kiełkucki<br />
Za treść i formę materiałów reklamowych<br />
i promocyjnych Redakcja<br />
nie odpowiada.<br />
Na Słowacji, w Liptowskim Mikulaszu,<br />
uciąłem sobie ostatnio pogawędkę<br />
z właścicielką małego pensjonatu. Latem<br />
tego roku wymieniła stare, drewniane<br />
okna na nowe, z tworzywa, oklejone<br />
z zewnątrz na złoty dąb.<br />
– Ile u was takie okno kosztuje? – spytała,<br />
wskazując na duże dwudzielne okno<br />
o wymiarach 150 x 180 cm. Gdy na chybił-trafi<br />
ł rzuciłem cenę 1000 zł netto,<br />
odpowiedziała: – To i tak o połowę taniej<br />
niż u nas...<br />
A nie wykluczam, że wszystkie 20 okien,<br />
które wymieniła, i tak przyjechały z Polski, tyle że miejscowy sprzedawca<br />
źródła pochodzenia jej nie ujawnił, ale skasował akurat tyle, ile owa pani<br />
skłonna była zapłacić. I tym się chyba różnią dilerzy nie-polscy, od polskich,<br />
że okien nie rozdają, a starają się zarobić tyle, ile się w określonych warunkach<br />
da. I producent zadowolony, bo sprzedał, i diler, bo zarobił, i nawet<br />
owa pani, bo wierzy, że płacąc więcej ma również najlepsze okna na wiele,<br />
wiele lat.<br />
Na szczęście i u nas wraca rozsądek na rynek, o czym świadczą dobre wyniki<br />
fi rm w roku ubiegłym (str. 10). Dla producentów stolarki wróciły lata tłuste<br />
(str. 13), lecz jeśli nie wykorzystają ich na poszerzenie swojej oferty, choćby<br />
tak, jak radzi szef Metalplastu Karo (str. 4), to kolejny okres dekoniunktury<br />
może ich zaskoczyć dość zasadniczo. Może sprawić, że 20-lecia swojej fi rmy,<br />
czym może pochwalić się już Gerda (str. 17), nie uda się im fetować.<br />
Oby więc rozpoczęty właśnie rok 2008 sprzyjał w fi rmach okienno-drzwowych<br />
podejmowaniu śmiałych i trafnych decyzji strategicznych, umiejętnemu<br />
inwestowaniu z wykorzystaniem unijnych funduszy (str. 42) i realizacjom<br />
na miarę ikon polskiej architektury (str. 46). Czego w imieniu Redakcji,<br />
i Państwu, i nam wszystkim serdecznie życzę.<br />
Przed nami czas podsumowań minionego roku, zbierania ankiet z wynikami<br />
zakończonego właśnie okresu. Zebrane dane pozwolą na zaprezentowanie<br />
sytuacji w całej branży, na określenie, jaki był średni wzrost w poszczególnych<br />
segmentach, jakie miejsce w hierarchii producentów i dostawców zajmują<br />
poszczególne fi rmy. W tym miejscu zwracam się z prośbą do szefów<br />
wszystkich fi rm: odsyłajcie nam wypełnione ankiety, informujcie o swoich<br />
wynikach, podawajcie wielkości eksportu. Tylko w ten sposób, wobec ułomności<br />
państwowej statystyki, jesteśmy w stanie określić kondycję naszej<br />
branży, określić współczynniki i wskazać perspektywy, które pozwolą Wam<br />
podejmować trafne decyzje inwestycyjne oraz nakreślać plany sprzedaży.<br />
Ta wiedza ma Wam właśnie służyć, a „<strong>Forum</strong>” jedynie ją zbierze i przekaże<br />
w formie uporządkowanej. Zróbmy to wspólnie.<br />
Robert Klos<br />
W NASTĘPNYCH NUMERACH:<br />
Rzeczywiste nowości 2007<br />
Związkowe badanie okien<br />
Analiza rynku profi li aluminiowych<br />
VAT w 2008 roku<br />
Z wizytą u Marcina Trońskiego
FORUM BRANŻOWE<br />
GOŚĆ NUMERU<br />
Krzysztof Zięba<br />
lat 52, absolwent Politechniki<br />
Lubelskiej (rocznik 1982),<br />
do roku 1992 pracował<br />
w energetyce, następnie 4<br />
lata w fi rmie konsultingowej<br />
ProInvest Int. w Warszawie,<br />
zajmując się projektami<br />
restrukturyzacyjnymi.<br />
Od roku 1996 prezes zarządu<br />
Metalplast ERG-Ząbkowice,<br />
w latach 2000–2005 kierował<br />
zarządem Metalplast<br />
Częstochowa, a od roku<br />
2005 pełni funkcję prezesa<br />
zarządu Metalplast Karo<br />
w Bielsku-Białej, która<br />
przejęła w roku 2007 spółkę<br />
Metalplast Złotów.<br />
Miłośnik gór, znawca<br />
Beskidów, gdzie wraz z żoną<br />
spędza każdą wolną chwilę.<br />
Sylwestry także spędza w górach.<br />
Żonaty, trójka dzieci.<br />
4 styczeń 2008<br />
ALUMINIUM ROŚNIE SZYBCIEJ<br />
rozmowa z Krzysztofem Ziębą, prezesem zarządu Metalplast Karo<br />
Co fachowiec od okuć robi w grupie fi rm spod znaku<br />
aluminium?<br />
A czy sądzi pan, że aluminiowe okna i drzwi nie potrzebują<br />
okuć? Zaproszony zostałem przed dwoma laty przez kierownictwo<br />
Grupy Kęty do zorganizowania segmentu akcesoriów<br />
do systemów aluminiowych i nie ukrywam, że traktuję<br />
to jako projekt mojego życia, do którego przymierzałem się<br />
od wielu lat. Nie było bowiem do tej pory w Polsce fi rmy,<br />
która dostarczałaby kompleksowo akcesoria do systemów<br />
aluminiowych. Postanowiliśmy w Karo tę lukę wypełnić, kierując<br />
ofertę do wszystkich systemodawców w Polsce. Robimy<br />
narożniki, łączniki do aluminium, izolatory do systemów<br />
ciepłych, profi le pomocnicze z PCW, zaślepki, wypełnienia<br />
do systemów ppoż., elementy gipsowe, elementy ze stali<br />
nierdzewnej i wszystko to, co jest niezbędne do „uzbrojenia”<br />
konstrukcji aluminiowej. Wykonujemy również narzędzia,<br />
które pozwalają na szybki i sprawny montaż fasady.<br />
A najważniejsze jest to, że doradzamy bezpośrednio u producenta,<br />
jak daną fasadę wykonać, jakie elementy zastosować,<br />
by była mocna, trwała, a praca nad nią pochłaniała jak<br />
najmniej sił i czasu.<br />
Co znaczy: dla wszystkich systemodawców?<br />
Czy nie ma w tym konfl iktu interesów dla waszej<br />
Grupowej spółki, Aluprofu?<br />
Metalplast Karo jest niezależne od Aluprofu. Owszem, jesteśmy<br />
w jednej grupie kapitałowej; Aluprof jest obecnie<br />
naszym największym odbiorcą, ale oferta nasza skierowana<br />
jest do całego rynku, do każdego systemodawcy. Specjalizujemy<br />
się w takim zakresie, z którego może korzystać każdy<br />
system aluminiowy. Na przykładzie Ponzio, gdzie sprzedaż<br />
w ostatnim roku podwoiła się pod względem wartościowym<br />
widać, że współpraca może się rozwijać harmonijnie,<br />
niezależnie od innych spółek Grupy Kęty. Tu nie ma konfl iktu<br />
interesów, tak jak nie ma ich w tłoczni, która wykonuje przecież<br />
zlecenia i Reynaersa, i Ponzio, i Aluprofu.<br />
Czy doradzając wykonawcom, zauważacie zwiększone<br />
zainteresowanie producentów okien i drzwi<br />
ślusarką aluminiową?<br />
Owszem, da się zauważyć, że wszyscy więksi producenci<br />
stolarki PCW otwierają się na aluminium. W zasadzie każdy,<br />
kto chce mieć silną pozycję na rynku, stara się mieć pełną<br />
ofertę. Wystarczy spojrzeć na Drutex czy Sokółkę, które<br />
mają i PCW, i aluminium, i drewno. Bo w walce rynkowej<br />
nie chodzi dzisiaj o rodzaj materiału, z jakiego robi się okno,<br />
ale o klienta, który już wie, czy chce okna z drewna, czy PCW,<br />
czy też z aluminium. Warto więc mieć każdy z tych materiałów<br />
w ofercie, aby nie przeoczyć nikogo, kto już do nas trafi .<br />
Także dzięki temu rynek się rozwija.<br />
Jak bardzo w ostatnich latach rosną obroty w segmencie<br />
aluminium?<br />
Szacuję, że przyrosty obrotów sięgają 30 proc. rocznie.<br />
A już z całą pewnością projekt Euro 2012 spowoduje,<br />
że ta dynamika jeszcze bardziej się zwiększy. Zwiedzałem<br />
ostatnio nowoczesny stadion w Neuchatel w Szwajcarii<br />
i jestem pod wrażeniem tego miejsca. To nie jest już obiekt<br />
sportowy, jaki znamy z Polski. Ten stadion to ogromne<br />
centrum biurowe, handlowe, rozrywkowe, gdzie pod trybunami<br />
znajduje się pełna infrastruktura dla sklepów, biur,<br />
punktów usługowych i restauracji. W ten sposób wykorzystano<br />
mnóstwo aluminium, stali i PCW; sprzedano systemy<br />
elewacyjne, przegrody wewnętrzne oraz drzwi o wartości<br />
wielu milionów euro. Każdy taki stadiom jest więc dla naszej<br />
branży dużą szansą na zwiększenie sprzedaży. I oby takich<br />
obiektów powstawało jak najwięcej.<br />
Na takim stadionie raczej nie widać miejsca na klasyczne<br />
okna, jest to więc szansa dla aluminium<br />
i stali…<br />
Zgoda, lecz jeżeli nie możemy tam dostarczać okien, to spróbujmy<br />
sprzedać drzwi, witryny albo coś innego. Szczególne<br />
miejsce zajmuje tu aluminium: fasady i przegrody. Dzisiaj<br />
już nie tylko wielkie stadiony czy drapacze chmur, ale byle<br />
salon, byle biurowiec czy choćby sklep – każdy z nich ma jakiś<br />
element fasady lub stolarki aluminiowej. To nie jest już materiał<br />
ekskluzywny, ale masowo stosowany element stolarki<br />
w budynkach i błędem byłoby pomijanie go w planach biznesowych.<br />
Z tego też chyba powodu większość producentów<br />
okien oraz drzwi stara się mieć go w swojej ofercie.<br />
Ale też chyba dlatego, że jest to segment mniej konkurencyjny<br />
niż PCW?<br />
Rynek aluminium w Polsce nie jest jeszcze nasycony, dlatego<br />
na razie praca tu jest dość komfortowa i rzeczywiście<br />
można osiągać bardzo przyzwoite marże. Lecz ten stan<br />
nie będzie trwał wiecznie i nadejdzie chwila natężenia walki<br />
konkurencyjnej. Zależy to od wielu czynników, także makroekonomicznych,<br />
ale w każdych warunkach przetrwają fi rmy<br />
oparte na solidnych, rzetelnych dostawcach, na partnerach,<br />
którzy ich nie opuszczą w chwili kryzysu rynkowego. Dlatego<br />
właśnie, wchodząc w segment aluminium, warto patrzeć<br />
dalej niż horyzont jednego sezonu.<br />
Tak jak wy zapewne patrzycie na produkcję okuć<br />
do okien aluminiowych. Czy dlatego właśnie przejęliście<br />
kontrolę nad złotowskim Metalplastem?<br />
Z pewnością był to jeden z powodów naszego zainteresowania<br />
tą spółką. Brak w ofercie okuć do aluminium był chyba<br />
błędem poprzedniego zarządu Złotowa. Jest to kwestia wyższej<br />
rentowności, ale też spojrzenia na kierunki, w jakich rozwija<br />
się rynek: segment aluminium, choć jeszcze stosunkowo<br />
niewielki, rośnie szybciej niż inne. Zaczął dominować rynek<br />
okien tworzywowych i zagraniczni dostawcy okuć do tych<br />
okien. Z kolei rynek okien drewnianych skurczył się; duzi producenci<br />
mieli kłopoty i zmniejszali sprzedaż. Drewno z konieczności<br />
musiało znaleźć się na wyższej półce produktowej<br />
(czy: cenowej) i tu będzie miało z pewnością przyszłość.<br />
Konkurowanie wyrobami drewnianymi na niższych półkach<br />
nie ma raczej szans powodzenia i nie można liczyć na masową<br />
sprzedaż. Także na masową sprzedaż okuć do nich.<br />
Ale przecież w ofercie Złotowa jest również okucie<br />
do okien PCW, które mogło konkurować z zagranicznymi?<br />
Cóż z tego, skoro fi rma regularnie traciła rynek na rzecz dostawców<br />
zagranicznych, którzy mieli lepiej zorganizowany
marketing na rynku polskim, jak choćby Maco, Winkhaus<br />
czy Siegenia-Aubi. Złotów jest technologicznie na niezłym<br />
poziomie, natomiast brakowało mu dotychczas umiejętności<br />
poruszania się na rynku. I dlatego z pozycji fi rmy, która<br />
jako jedyna produkowała okucia okienne w Polsce, spadła<br />
do roli drugoplanowej.<br />
Domyślam się, że nowy zarząd chce tę pozycję odbudować,<br />
wzmocnić marketing-mix Metalplastu i skutecznie<br />
konkurować z potentatami?<br />
Podjęliśmy działania mające na celu przekonanie polskich<br />
producentów do polskich okuć. Wykorzystuję tu swoje doświadczenia<br />
z budowania marketingu-mix w Metalplaście<br />
Częstochowa, wprowadzając wsparcie marketingowe<br />
do podstawowej oferty produktowej.<br />
Po pierwsze, jest to pomoc techniczna – nasi ludzie są przy<br />
okuwaniu; do dyspozycji przez całą dobę. Po drugie, dajemy<br />
producentom akredytowane laboratorium techniczne,<br />
gdzie można przebadać każde okno, okucie, zawias<br />
czy wkładkę, a nawet fasadę. W tej chwili rozpoczęliśmy<br />
starania o notyfi kację tego laboratorium. Po trzecie, nasi<br />
klienci otrzymają wraz z produktem program komputerowy<br />
Stolcad, który służy do tego, aby wyliczyć zapotrzebowanie<br />
na okucia do konkretnego zlecenia. Po czwarte wreszcie,<br />
do dyspozycji producentów okien stawiamy dwa magazyny:<br />
jeden w Bielsku, drugi w Złotowie, gdzie będzie można<br />
składać zamówienia on-line. Dzięki temu będziemy mogli<br />
dostarczyć wymagane elementy okucia w ciągu najwyżej<br />
24 godzin do każdego miejsca w Polsce. Tego dotychczas<br />
w fi rmie nie było.<br />
Przekłada się to na efekty fi nansowe spółki?<br />
Przejęliśmy spółkę w Złotowie w momencie, kiedy wykazywała<br />
ona stratę w wysokości 1,5 mln zł. Obecny rok<br />
zamykamy już zyskiem w wysokości ok. 1,5 mln zł, przy<br />
sprzedaży wynoszącej 41 mln zł. A więc w ciągu pół roku<br />
wypracowaliśmy nadwyżkę 3 mln zł. W tym czasie zmodernizowaliśmy<br />
park maszynowy nakładem 5 mln zł, wprowadziliśmy<br />
system zintegrowany BAAN, uregulowaliśmy<br />
wszelkie zobowiązania spółki, a przy tym jeszcze udało się<br />
wypracować zysk. To był więc dobry rok dla spółki, a mając<br />
obecnie czyste przedpole zakładamy, że przyszły będzie<br />
jeszcze lepszy.<br />
Czy lepszy także dzięki bogactwu oferty?<br />
Współpraca z Metalplastem Karo już dzisiaj pozwala<br />
na zaopatrzenie się w akcesoria do systemów aluminiowych<br />
w nowoczesne okucia obwiedniowe do okien z drewna<br />
i PCW, a już niebawem także do aluminium. W tę stronę<br />
chcemy się rozwijać. Myślimy również o powrocie do zawiasów<br />
wkręcanych do drzwi, gdyż kończy się czas byle jakich<br />
zawiasów chińskich i producenci coraz częściej szukają wyrobów<br />
wysokiej jakości, a nie najtańszych. To też jest szansa<br />
dla tego segmentu.<br />
Szansą na uporządkowanie tego rynku wydaje się<br />
być również współpraca producentów zamków<br />
i okuć w ramach branżowego związku.<br />
Jestem właśnie po spotkaniu członków Związku Polskich<br />
Producentów Zamków i Okuć, na którym postanowiliśmy,<br />
że podejmiemy współpracę na rzecz promowania okuć wysokiej<br />
jakości. Zamierzamy podjąć działania, by pokazać,<br />
że także w tym zakresie istnieje polska myśl techniczna,<br />
że warto ją promować i z niej<br />
korzystać. Będziemy chcieli<br />
również integrować środowisko<br />
wokół wspólnego kodeksu<br />
etycznego.<br />
I sądzi pan, że taka integracja<br />
wśród konkurentów<br />
się powiedzie?<br />
A dlaczegóż by nie? Od wielu<br />
lat uczestniczę w międzynarodowych<br />
spotkaniach Europejskiego<br />
Stowarzyszenia Producentów<br />
Zamków i Okuć (ARGE),<br />
gdzie przyjeżdżają ludzie, którzy<br />
na co dzień konkurują ze sobą, ale to nie przeszkadza<br />
im być kolegami i przyjaciółmi. Podobne warunki musimy<br />
stworzyć w Polsce. Przecież nie ma aż tak wielu ludzi w tej<br />
branży, nie ma wielu fachowców – w większości się znamy<br />
i szanujemy. Dlaczego więc nie mielibyśmy na tym rynku<br />
działać etycznie, według jasnych, uczciwych zasad prowadzenia<br />
interesów. Jeżeli resztę swojego życia planujemy<br />
spędzić w tej właśnie branży, to dlaczego nie mielibyśmy<br />
określić zasad, które pozwolą nam eliminować oszustów<br />
i kanciarzy. Trzeba znaleźć takie miejsce, takie polskie ARGE,<br />
gdzie każdy dostawca, każdy producent będzie mógł usiąść<br />
i porozmawiać ze swoimi konkurentami, ale też kolegami<br />
branżowymi, stojącymi wobec tych samych kłopotów,<br />
problemów i dylematów.<br />
FORUM BRANŻOWE<br />
GOŚĆ NUMERU<br />
Z PUBLIKACJI GRUPY KĘTY<br />
Chcemy, aby Metalplast Karo Złotów<br />
w 2007 roku osiągnął 40 mln zł przychodów<br />
ze sprzedaży, a Metalplast Karo ok.<br />
25 mln zł. Obie fi rmy wypracują łącznie ok.<br />
2 mln zł zysku netto. W 2009 roku te dwie<br />
fi rmy powinny mieć dwukrotnie wyższe<br />
przychody i co najmniej kilka milionów złotych<br />
zysku netto. W 2012 roku ich obroty<br />
wzrosną do 150 mln.<br />
Trzymam kciuki za tę inicjatywę<br />
i dziękuję za rozmowę<br />
Robert Klos<br />
styczeń 2008 5
FORUM BRANŻOWE<br />
MIESZANKA FIRMOWA<br />
LUBARTOWSKA FABRYKA OKIEN FERNO czeka<br />
na decyzję sądu dotyczącą likwidacji – rozprawa<br />
odbędzie się 17 stycznia. Wniosek w tej sprawie<br />
złożył 27 września ówczesny prezes fi rmy, Stefan<br />
Majewski. 28 września zmienił się w fi rmie zarząd<br />
i obecnie prezesem jest Dariusz Bil. Jednocześnie<br />
dwie spółki handlowe – FERNO Sp. z o.o. oraz<br />
FERNO-PLAST Sp. z o.o. postawione już zostały<br />
– decyzją Sądu Rejonowego w Lublinie – w stan<br />
upadłości. Firmy i osoby, którym przysługują prawa<br />
oraz roszczenia osobiste ciążące na nieruchomościach<br />
należących do upadłych spółek, mają<br />
dwa miesiące na ich zgłoszenie. Syndykiem mas<br />
upadłościowych jest Joanna Pielak, adres do doręczeń:<br />
20-410 Lublin, ul. 1 Maja 4c.<br />
DRUTEX z Bytowa osiągnął w roku 2007 przychody<br />
na poziomie 225 mln zł, z czego 200 mln<br />
ze sprzedaży okien PCW. Firma poniosła nakłady<br />
inwestycyjne w wysokości 50 mln zł, a kolejnych<br />
kilkadziesiąt milionów zamierza wydać w roku<br />
bieżącym na dalsze inwestycje w ekstruzję oraz<br />
w kupno samochodów. Produkcja profi li PCW<br />
wydzielona zostanie do odrębnej spółki, a jej przychody<br />
mają wynieść w 2008 roku 130 mln zł,<br />
z czego 50-60 mln zł ze sprzedaży klientom zewnętrznym.<br />
W roku 2008 Drutex zamierza kupić<br />
działkę w Bułgarii lub Rumunii pod budowę swojego<br />
pierwszego zagranicznego zakładu. Budowa<br />
rozpoczęłaby się w roku 2009 i ma pochłonąć<br />
w sumie 30 mln zł.<br />
TRAS-INTUR z Inowrocławia osiągnął w październiku<br />
i listopadzie ub. roku ponad 21 mln zł<br />
przychodów ze sprzedaży i był to wynik o 62 proc.<br />
lepszy niż w analogicznych miesiącach roku poprzedniego.<br />
Tak duży wzrost związany był z pojawieniem<br />
w Grupie Tras-Intur, przejętego w październiku<br />
Humdrexu.<br />
ADAMS z Mrągowa wyprodukował w 2007<br />
roku 100 tys. jednostek okiennych, przekraczając<br />
wartość sprzedaży 40 mln zł. Eksport stanowi 40<br />
proc. obrotów tej fi rmy i kierowany jest przede<br />
wszystkim na rynki unijne. W najbliższym czasie<br />
Adams zamierza wejść na rynek litewski i łotewski.<br />
Firma zatrudnia obecnie 300 pracowników,<br />
stosuje systemy Aluplast i Ponzio oraz okucia<br />
Roto.<br />
FENSTERBAU FRONTALE 2008<br />
6 styczeń 2008<br />
IZOTERM z Pszczyny, zajmujący się produkcją stolarki<br />
oraz termomodernizacją budynków osiągnął<br />
w ub. roku ok. 80 mln zł ze sprzedaży, a na rok<br />
bieżący planuje wynik zbliżony do 100 mln zł. Firma<br />
w ub. roku pozyskała nowego współwłaściciela:<br />
74 proc. udziałów w tej fi rmie objął fundusz<br />
inwestycyjny NPN II s.a.r.l.; w związku z tym niewykluczone<br />
jest w perspektywie najbliższych kilku<br />
lat wprowadzenie tej spółki na Giełdę. Obecnie<br />
70 proc. przychodów Izoterm uzyskuje z realizacji<br />
zamówień publicznych, a 25 proc. z eksportu<br />
do Czech i na Słowację.<br />
BUDVAR CENTRUM ze Zduńskiej Woli sprzedał<br />
w listopadzie wyroby za 7,73 mln zł, a w okresie<br />
od stycznia do listopada 2007 łącznie za 61,4 mln zł.<br />
Był to wynik o 1/3 wyższy niż w analogicznym<br />
okresie rok wcześniej. W ostatnim dniu listopada<br />
fi rma otrzymała dofi nansowanie ze środków unijnych<br />
w wysokości 250 tys. zł.<br />
VELUX Polska poinformował o 50-procentowym<br />
wzroście sprzedaży w roku 2007 w stosunku<br />
do roku poprzedniego. Na bieżący rok fi rma<br />
planuje dużą akcję szkoleniową wśród dekarzy,<br />
w której zamierza przygotować do tego zawodu<br />
ponad 900 osób.<br />
SOKÓŁKA OKNA I DRZWI zamierza w ciągu 3<br />
lat zwiększyć swoje moce produkcyjne o 160<br />
proc. W roku 2008 spółka planuje osiągnąć sprzedaż<br />
na poziomie 150 mln zł, zaś w latach kolejnych<br />
zwiększyć ją do 180 mln zł w roku 2009<br />
i do 200 mln zł w roku 2010.<br />
AGAT PLUS ze Szczecina planuje wybudowanie<br />
nowej hali produkcyjnej, a ostatnio wymieniono<br />
tu park maszynowy na produkty fi rmy Soenen<br />
Hendrik. Agat pracuje w systemach Gealan i Salamander<br />
oraz Yawal i Reynaers, wykorzystując<br />
okucia Maco i BKV. Firma zatrudnia 50 osób<br />
i ponoć produkuje miesięcznie 8–9 tys. okien.<br />
ABAKUS z Choroszczy otworzył od 2008 roku<br />
nowy dział gięcia łuków z profi li PCW, dzięki czemu<br />
ma nadzieję skrócić terminy realizacji okien<br />
nietypowych. Firma fi nansuje kolejne inwestycje<br />
korzystając częściowo z programów pomocowych<br />
Unii Europejskiej.<br />
Na tych największych targach branży stolarki budowlanej w Europie, Związek Polskie Okna i Drzwi<br />
posiadać będzie 12-metrowe stoisko informacyjne (hala 5 stoisko 5-<strong>14</strong>9), w którym promować będzie<br />
fi rmy członkowskie. Firmom zainteresowanym dodatkową promocją podczas targów Związek<br />
proponuje:<br />
� kolportaż fi rmowych materiałów reklamowych przez przedstawiciela fi rmy (1 dzień),<br />
� kolportaż fi rmowych materiałów reklamowych przez przedstawicieli Związku,<br />
� logo fi rmy na banerze,<br />
� umieszczenie oferty fi rmy na związkowym CD-Romie przygotowanym specjalnie na targi.<br />
Przed targami biuro Związku roześle do prawie tysiąca fi rm branży budowlanej (przedsiębiorstwa<br />
handlowe, deweloperzy, biura architektoniczne) informacje o obecności na targach z zaproszeniem<br />
do odwiedzenia stoiska.<br />
Szczegółowych informacji udziela Agnieszka Matys, pod numerem telefonu: (022) 678 65 73.<br />
NOTOWANIA<br />
na 31 XII 2007 r.<br />
Ropa brent,<br />
transakcja terminowa<br />
(USD/baryłka): 94,92<br />
Kurs NBP (zł)<br />
EU 3,58<br />
USD 2,44<br />
Ceny metali (USD/tona)<br />
Cu 6715,00<br />
Sn 16 500,00<br />
Pb 2532,00<br />
Zn 2331,50<br />
Al 2405,50<br />
Ni 26 050,00<br />
Źródła: Londyńska Giełda Metali, Londyńska Giełda Paliwowa, NBP<br />
POL-PLAST z Elbląga, zatrudniający obecnie 80<br />
pracowników, a wykorzystujący profi le Decco<br />
i Aluprofu, sprzedał w ub. roku 70 tys. okien<br />
o wartości 22 mln zł. Firma zaczęła od grudnia<br />
oznaczać swoje wyroby znakiem CE. Robi to głównie<br />
z myślą o swoich zagranicznych odbiorcach<br />
na Litwie, Łotwie, ale też w Czechach, na Słowacji<br />
i w Szwecji. Właściciel fi rmy, Leopold Skowroński,<br />
jest również współwłaścicielem drużyny piłkarskiej<br />
Concordia Elbląg.<br />
VETREX z Tczewa wprowadził do swojej oferty<br />
okna Alphaline 90 o głębokości zabudowy<br />
90 mm, wyposażone w okucia Roto NT Design,<br />
szybę o współczynniku<br />
U=0,8, dodatkową<br />
uszczelkę środkową<br />
oraz klamki Secustik.<br />
Od listopada fi rma<br />
oznacza wszystkie<br />
swoje okna znakiem<br />
CE, umieszczając we wrębie metalową tabliczkę<br />
informacyjną z logo fi rmy, adresem internetowym<br />
i symbolem CE.<br />
METALPLAST-STOLARKA z Bielska-Białej osiągnął<br />
w roku 2007 ponad 80 mln zł przychodów,<br />
z czego ok. 15 proc. z eksportu. Na rok bieżący<br />
Stolarka planuje przekroczyć próg 110 mln zł<br />
ze sprzedaży. Firma podpisała ostatnio umowę<br />
na wykonanie stolarki aluminiowej do Centrum<br />
Handlowo-Usługowego Justin Center. Obiekt<br />
zlokalizowany będzie we Wrocławiu przy ul. Krawieckiej,<br />
a powierzchnia stolarki wynosić będzie<br />
ok. 5500 m 2 .<br />
WINDOWS 2000 z Rumii kupił dwie linie produkcyjne,<br />
a wartość tej inwestycji, która w części<br />
sfi nansowana została z funduszy unijnych, wynosi<br />
2 mln zł. Firma rozpoczęła produkcję okien angielskich<br />
przy użyciu profi li Rehau oraz okien przeznaczonych<br />
do domów pasywnych.<br />
POL-SKONE z Lublina wybudowało w Niemcach<br />
halę produkcyjną o powierzchni ponad 4,5 tys. m 2 .<br />
Wykonawcą hali była frma Ocmer z Łodzi.<br />
BEM z Płocka uzyskał dwie nowe Aprobaty Techniczne<br />
ITB na drzwi wewnątrzlokalowe DPW-40<br />
i DPW-41. Brytyjska fi rma Halspan Limited autoryzowała<br />
natomiast produkcję drzwi BEM w klasach<br />
EI-30 oraz EI-60, co pozwoli eksportować<br />
je bez przeszkód na rynek brytyjski.
AIB z Knurowa otworzył nowy magazyn wysokiego<br />
składowania o powierzchni całkowitej 1500 m 2 .<br />
Dzięki tej inwestycji zwiększyły się trzykrotnie<br />
możliwości magazynowe fi rmy. Stary magazyn zaś<br />
został zaadaptowany do celów produkcyjnych.<br />
STOLBUD z Włoszczowej zaprezentował w grudniu<br />
nową stronę internetową fi rmy i nowy katalog<br />
wyrobów na rok 2008. Nowością w nim są okna<br />
drewniane Capital o grubości ramiaków 92 mm<br />
oraz okna drewniano-aluminiowe w systemie Aluron<br />
Gemini, z ramiakami 90 mm, o znacznie podwyższonych<br />
parametrach cieplnych i akustycznych.<br />
ALUPROF z Bielska-Białej osiągnął w roku 2006<br />
przychody powyżej 420 mln zł, tj. o 75 mln zł więcej<br />
niż rok wcześniej. 70 mln zł spółka uzyskała z działalności<br />
swoich spółek zagranicznych, a 30 proc.<br />
sprzedaży krajowej z Działu Realizacji Obiektów.<br />
O połowę w stosunku do roku 2006 zwiększył<br />
swoją sprzedaż zakład w Opolu, specjalizujący się<br />
w wytwarzaniu aluminiowych rolet zewnętrznych.<br />
YAWAL z Herbów uzyskał po trzech kwartałach<br />
2007 roku sprzedaż w wysokości 63,55 mln zł,<br />
co było wynikiem wyższym o 1/3 niż w analogicznym<br />
okresie roku 2006. W tym samym czasie spółka<br />
wypracowała 17,4 mln zł zysku netto, co oznacza<br />
niemal podwojenie zysku z poprzedniego roku.<br />
GAMET z Torunia zamierza w najbliższym czasie<br />
zadebiutować na Warszawskiej Giełdzie Papierów<br />
Wartoścowych. Przedsiębiorstwo, sprzedając<br />
klamki drzwiowe o wartości 15-16 mln zł rocznie<br />
szacuje, że obejmuje 10 proc. tego rynku. Podstawową<br />
grupą produktów są jednak akcesoria<br />
meblowe, w których fi rma zajmuje, wg własnych<br />
badań, <strong>14</strong> proc. polskiego rynku. 40 proc. produktów<br />
spółki eksportowane jest na rynki zagraniczne,<br />
z czego ponad połowa na Wschód.<br />
KPPD ze Szczecinka sprzedało w ciągu 3 kwartałów<br />
2007 roku 171,3 tys. m 3 tarcicy iglastej<br />
i 25,6 tys. m 3 tarcicy liściastej, osiągając przychody<br />
o wartości prawie 190 mln zł. Zatrudniając ponad<br />
1300 pracowników, spółka uzyskała w tym czasie<br />
zysk netto 13,1 mln zł, co było wynikiem ponad<br />
3-krotnie lepszym niż rok wcześniej.<br />
KRISPOL z Wrześni ocenia, że w roku 2007 zwiększył<br />
swój udział w rynku bram, poprawił świadomość<br />
marki w otoczeniu handlowym oraz zyskał<br />
pozytywny wizerunek pewnego i dynamicznie<br />
się rozwijającego producenta. To skłoniło fi rmę<br />
do zmiany strategii marketingowej, która obecnie<br />
wyraża się hasłem: Rozwiązania indywidualnie<br />
dopasowane. Modyfi kacji uległo również logo<br />
Krispolu.<br />
ROTO FRANK od 2008 wprowadza nowe logo.<br />
Zmiana ta dotyczy całego koncernu, czyli zarów-<br />
no działu okuć, jak i elementów budowlanych.<br />
W przyszłości zmieni się też nazwa z „Techniki okuć<br />
budowlanych” na „Technologię okien i drzwi” oraz<br />
z „Elementów budowlanych” na „Okna dachowe<br />
i systemy solarne”.<br />
WINKHAUS z Rydzyny wyliczył, że już 136 swoim<br />
partnerom pomógł pozyskać środki unijne. Łączna<br />
kwota unijnego dofi nansowania wspomaganego<br />
przez fi rmę wyniosła w latach 2003–2007 prawie<br />
<strong>14</strong> mln zł. 63 proc. pozyskanych środków producenci<br />
okien przeznaczyli na wsparcie inwestycji<br />
w nowe maszyny lub urządzenia produkcyjne.<br />
DECEUNINCK postanowł, że od początku 2008<br />
roku cała działalność operacyjna, a także współpraca<br />
handlowa Grupy w Polsce będzie prowadzona<br />
przez fi rmę Deceuninck Polska Sp. z o.o. Zarząd<br />
fi rmy zdecydował o ujednoliceniu działalności<br />
spółek zależnych na całym świecie i w każdym kraju<br />
funkcjonuje tylko jedna fi rma Grupy.<br />
GEZE z Warszawy wprowadziło od listopada<br />
2007 nową 24-miesięczną gwarancję na wszystkie<br />
napędy do drzwi automatycznie rozsuwanych. Ma<br />
to być potwierdzenie uznanej już jakości napędów<br />
Geze, a bezpośrednim impulsem podjęcia takiej<br />
decyzji było wprowadzenie do sprzedaży nowego<br />
produktu: napędu ECdrive.<br />
FORUM BRANŻOWE<br />
MIESZANKA FIRMOWA<br />
WAGNER-SERVICE ze Świętochłowic zorganizował<br />
w listopadzie w Bełchatowie siódme już sympozjum<br />
poświęcone lakierowaniu proszkowemu. 280<br />
uczestników wysłuchało 20 referatów, które wygłosili<br />
przedstawiciele fi rm wystawiający swoje produkty<br />
na towarzyszącej seminarium wystawie.<br />
ŚNIEŻKA z Lubziny znalazła się wśród laureatów<br />
tegorocznej edycji Rankingu najcenniejszych<br />
polskich marek, opublikowanego przez dziennik<br />
„Rzeczpospolita”. Wartość marki Śnieżka została<br />
wyceniona na 101,6 mln złotych (wzrost o 34 proc.<br />
w stosunku do poprzedniej edycji, kiedy wartość<br />
tę oszacowano na 75,7 mln złotych). Ranking<br />
ukazał się w tym roku po raz czwarty, a obejmuje<br />
wyłącznie marki konsumenckie.<br />
PRESS-GLAS z Częstochowy został wyróżniony<br />
jako jedna z Pereł Polskiej Gospodarki. Pozycja na liście<br />
rankingowej Pereł zależy nie tylko od wielkości<br />
przedsiębiorstwa mierzonej wartością przychodów<br />
ogółem, ale od jego efektywności, dynamiki i płynności<br />
fi nansowej. A w kolejnym sezonie dynamika<br />
ta zapewne się zwiększy, ponieważ fi rma buduje<br />
swój nowy, czwarty już zakład w Radomsku.<br />
ORŁY POLSKIEGO BUDOWNICTWA to kolejna<br />
okazja do wręczenia dyplomów i honorowania<br />
fi rm naszej branży. W tegorocznej, listopadowej<br />
edycji Orłów, konkursu organizowanego przez<br />
Związek Pracodawców Warszawy i Mazowsza, nagrodzeni<br />
zostali: Aluprof (I miejsce), Vetrex (II<br />
miejsce) i Deceuninck (III miejsce). Konkursowe<br />
jury wyróżniło również fi rmy: Interdrex, Dako,<br />
Anmark, Technika Okienna i Norma 2000.<br />
PREZ-MET z Częstochowy wyróżniony został<br />
statuetką Jurajski Produkt Roku w konkursie organizowanym<br />
przez Regionalną Izbę Przemysową-<br />
Handlową w Częstochowie. Nagroda przyznana<br />
została za najnowszy produkt tej fi rmy – poziomą<br />
zgrzewarkę 4-głowicową.<br />
ALURON z Zawiercia po raz drugi został uhonorowany<br />
nagrodą Gazela Biznesu. Ranking najbardziej<br />
dynamicznych fi rm w Polsce po raz siódmy<br />
przygotowała fi rma Coface Poland we współpracy<br />
z „Pulsem Biznesu”.<br />
styczeń 2008 7
FORUM BRANŻOWE<br />
MIESZANKA FIRMOWA<br />
POWIEDZIELI W MEDIACH:<br />
Karolina Dobranowska, wiceprezes,<br />
Drutex: „Obecnie potencjał fi rmy pozwala<br />
na produkcję 3000 okien dziennie. (…) Oczekujemy,<br />
że rok 2008 będzie jeszcze bardziej<br />
pomyślny, a przychody ze sprzedaży okien<br />
wzrosną o co najmniej 20 proc. (…) Odnotowany<br />
po 11 miesiącach wzrost sprzedaży<br />
o 27,5 proc. jest konsekwencją intensywnej<br />
aktywności w zakresie inwestycji oraz aktywnej<br />
penetracji rynku”. /Gazeta Wyborcza/<br />
Krzysztof Pióro, prezes zarządu, Gamet:<br />
„W ciągu zaledwie 3 lat osiągnęliśmy 10procentowy<br />
udział w tym (klamek do drzwi<br />
– red.) segmencie rynku. Wartość sprzedaży<br />
w roku 2004 wynosiła ponad 4,5 mln zł,<br />
a w 2006 prawie 12 mln zł. W naszej ofercie<br />
jest 6,5 tys. produktów i ponad 1000 modeli.<br />
Wprowadzamy na rynek ponad 40 nowych<br />
modeli rocznie.” /Materiały Budowlane/<br />
Janos Egyud, dyrektor, Guardian: „Naszą<br />
pozycję potwierdza udział w rynku (środkowoeuropejskim<br />
– red.), który stanowi 18-20 proc.<br />
w przypadku szkła bazowego fl oat i 40-45<br />
proc. w przypadku szkła termoizolacyjnego,<br />
tzn. tego, które stanowi główny składnik nowoczesnej<br />
termoizolacyjnej szyby zespolonej”.<br />
/Świat Szkła/<br />
Tomasz Mogilski, wiceprezes zarządu,<br />
Grupa Koelner: „Skupimy się na porządkowaniu<br />
i zwiększaniu efektywności działania<br />
naszej grupy. Szacujemy, że m.in. dzięki<br />
temu będziemy mogli w najbliższych latach<br />
zwiększyć przychody o kilkadziesiąt procent<br />
rocznie. Dziś nie jesteśmy jeszcze fi rmą globalną,<br />
ale już na pewno ponadeuropejską”.<br />
/Rzeczpospolita/<br />
Waldemar Filipowsky, szef fi rmy Filplast:<br />
„Generalnie najmniej wyedukowanym dilerem<br />
jest diler w Polsce. (…) Zdecydowanie<br />
łatwiej jest współpracować na rynkach zagranicznych,<br />
czy to niemieckim, czy czeskim.<br />
Tam diler ma świadomość, że odpowiedzialność<br />
za prawidłowe zdefi niowanie zlecenia<br />
jest po jego stronie. /Oknonet/<br />
Michał Dudziak, dyrektor generalny, Schüco:<br />
„Firma Schüco jest postrzegana na świecie<br />
jako synonim jakości. Jesteśmy swoistym<br />
Mercedesem w branży budowlanej”. /Rzeczpospolita/<br />
Stuart Lees, prezes zarządu, Latium Plastics<br />
Holding: „Spectus poszukiwał fabryki<br />
ekstruzji w Europie wschodniej. Jesteśmy<br />
bardzo zadowoleni, że udało nam się znaleźć<br />
taką fi rmę z fachową, kompetentną załogą<br />
i rozwiniętą infrastrukturą techniczną i handlową”.<br />
/mat. fi rmowe/<br />
8 styczeń 2008<br />
DRUTEX z Bytowa zdobył statuetkę Geparda Biznesu<br />
2007 w konkursie o tytuł najcenniejszych<br />
i najdynamiczniejszych przedsiębiorstw województwa<br />
pomorskiego. Statuetki Geparda Biznesu<br />
przyznaje Instytut Bankowości Spółdzielczej fi rmom,<br />
których wartość rynkowa wzrosła o ponad<br />
30 proc. w ciągu dwóch ostatnich lat.<br />
KOELNER z Wrocławia został laureatem Best of<br />
European Business, konkursu zorganizowanego<br />
w Polsce po raz trzeci przez fi rmę doradczą Roland<br />
Berger Strategy Consultants. Jego laureatami<br />
zostają najlepsze i najbardziej efektywne<br />
przedsiębiorstwa, wybierane co roku w trzech<br />
kategoriach: wzrost, fuzje, przejęcia oraz konkurencyjność<br />
międzynarodowa.<br />
KLINGSPOR z Bielska-Białej zrezygnował z sygnowania<br />
swoich wyrobów marką Union. Od tego<br />
roku wszystkie papiery i płótna ścierne „made<br />
in Klingspor” sprzedawane bedą pod marką<br />
Klingspor, marką o 100-letniej tradycji.<br />
ROYAL EUROPA z Polkowic był organizatorem<br />
Świątecznej Pomocy dla wychowanków domów<br />
dziecka z terenu powiatu polkowickiego. Pomoc<br />
skierowano do 37 dzieci w wieku od 6 do 18 lat<br />
z Placówki Socjalizacyjnej „Skarbek” w Polkowicach<br />
oraz Rodzinnego Domu Dziecka w Chocianowie.<br />
MACO buduje kosztem 1,6 mld rubli nowy zakład<br />
w rosyjskiej Kałudze, około 160 km na południowy<br />
zachód od Moskwy. Uruchomienie produkcji planowane<br />
jest na początek 2009 roku, a docelowo<br />
zatrudnienie znajdzie tam 400 osób.<br />
LOCKPOL z Łodzi ograniczył zakupy dla swoich<br />
dilerów. Od 1 marca 2008 roku minimalna kwota<br />
zakupu wynosi 400 zł netto. Przy zakupach poniżej<br />
tej kwoty sprzedaż będzie możliwa tylko za gotówkę<br />
i w cenach detalicznych.<br />
PERSONALIA<br />
Stanisław Pieciukiewicz<br />
został powołany<br />
18 grudnia<br />
przez radę nadzorczą<br />
Tras-Inturu w skład<br />
zarządu. Nowy członek<br />
pełni w fi rmie<br />
funkcję dyrektora<br />
ekonomiczno-administracyjnego.<br />
Jerzy Studziński, prezes zarządu Dako z Nowego<br />
Sącza wyróżniony został przez krakowski<br />
Business Centre Information tytułem Manager<br />
EuroFirmy 2007. Statuetkę tej nagrody prezes<br />
odebrał w gronie 15 laureatów na początku<br />
grudnia na uroczystej gali w krakowskim hotelu<br />
Cracovia.<br />
MAJSTER – sieć 18 sklepów franczyzowch<br />
z drzwiami, panelami podłogowymi oraz materiałami<br />
wykończeniowymi dla domu planuje<br />
w tym roku podwoić liczbę swoich placówek.<br />
Może to być również ciekawa propozycja dla<br />
producentów stolarki: Składy Budowlane<br />
VOX – właściciel marki, oczekuje od franczyzobiorcy<br />
budynku przystosowanego do prowadzenia<br />
działalności handlowej oraz doświadczenia<br />
w biznesie. W ramach pakietu franczyzowego<br />
zapewnia natomiast wyposażenie w emblematy<br />
przynależności sieciowej, wsparcie marketingowe<br />
oraz dobre warunki handlowe. Wkład własny<br />
wynosi 40 tys. zł, a więc zaledwie połowę kwoty<br />
wymaganej w innych sieciach franczyzowych.<br />
Pieniądze te w całości przeznaczane są na zakup<br />
towarów, natomiast opłata licencyjna to tylko<br />
1000 zł.<br />
KLAUS BORNE FABRYKA DRZWI z Barlinka<br />
otrzymał od lokalnych władz nagrodę Złotej Gęsiarki<br />
za utworzenie nowoczesnych miejsc pracy<br />
dla mieszkańców. Fabryka dysponuje powierzchnią<br />
produkcyjną 2800 m 2 na ponad półtorahektarowej<br />
działce i zatrudnia obecnie 30 osób, produkując<br />
płyty meblowe dla Ikei. Kolejnym etapem<br />
rozwoju fi rmy będzie uruchomienie wydziału produkcji<br />
drzwi.<br />
ATRYA GROUP z Gundershofen (Alzacja), działająca<br />
w latach 1980-2004 pod marką Tryba, należy<br />
do piątki największych w Europie producentów<br />
stolarki PCW. Grupa zatrudnia 1500 pracowników,<br />
a w roku 2006 zanotowała ponad 270 mln euro<br />
wartości sprzedaży. Firma jest aktywna przede<br />
wszystkim na rynkach francuskim, niemieckim,<br />
szwajcarskim, belgijskim i hiszpańskim.<br />
VITROSZLIF z Częstochowy obchodził w grudniu<br />
30-lecie działalności. Firma produkuje szyby zespolone<br />
i okna drewniane, a od 2003 roku należy<br />
do Grupy Sanco.<br />
Łukasz Nowiński powołany został na stanowisko<br />
prezesa zarządu fi rmy Assa Abloy<br />
Poland. Zastąpił na tym stanowisku Jacka<br />
Szczepana, wcześniej dyrektora handlowego<br />
fi rmy Brügmann. Łukasz Nowiński pracował<br />
wcześniej jako dyrektor generalny polskiego<br />
oddziału DOM Sichercheitstechnik, Key<br />
Account Manager w Black&Decker Polska<br />
oraz specjalista ds. marketingu w FTT Stomil<br />
Wolbrom.<br />
Bogusław Peczela objął od grudnia ubiegłego<br />
roku stanowisko prezesa zarządu – dyrektora<br />
naczelnego Aluminium Konin. Zastąpił<br />
na tym stanowisku pełniącego czasowo obowiązki<br />
prezesa Jana Popławskiego, który pozostaje<br />
nadal członkiem zarządu i dyrektorem<br />
fi nansowym.
O OSŁONACH W PARYŻU<br />
W pierwszych dniach listopada 2007 w siedzibie SNFPSA w Paryżu (Francuskie Stowarzyszenie<br />
Producentów Branży Osłonowej) odbyło się spotkanie grupy roboczej TC33/WG3/TG4<br />
zajmującej się problematyką norm europejskich dla branży osłonowej.<br />
Na spotkaniu, na którym byli obecni stali członkowie<br />
grupy (w tym przedstawiciele narodowych<br />
stowarzyszeń branżowych oraz największych europejskich<br />
fi rm), omawiano wpływ najnowszych<br />
zmian w tzw. Dyrektywie Maszynowej na najważniejsze<br />
normy naszej branży, a szczególnie<br />
EN13659 i EN13561, które dotyczą rolet, żaluzji,<br />
bram. Komitet CEN zobowiązał wszystkie grupy<br />
robocze do sprawdzenia wpływu zmian Dyrektywy<br />
na normy. Zmiany dotyczą jedynie Aneksu<br />
Z i zostaną wkrótce ofi cjalnie przedstawione<br />
do akceptacji przez WG3.<br />
Ważnym punktem spotkania było sporządzenie<br />
wykazu fi rm – europejskich producentów żaluzji<br />
fasadowych, które zostaną ofi cjalnie zaproszone<br />
do wzięcia udziału w specjalistycznych badaniach<br />
odporności na napór wiatru dla tych wyrobów.<br />
W najbliższym czasie ofi cjalne pisma zostaną wysłane<br />
do około 10 fi rm. Wyniki tych testów powinny<br />
być dostępne w pierwszej połowie roku.<br />
Bardzo ważnym punktem spotkania była dyskusja<br />
dotycząca określenia warunków odporności<br />
BUDMA 2008<br />
Nasi czytelnicy zapewne już wiedzą, że tegoroczna<br />
Budma odbędzie się od 22 do 25 stycznia. W tym<br />
samym czasie czeka nas w Poznaniu jeszcze jedna<br />
impreza targowa, która co dwa lata gromadzi<br />
wystawców i zwiedzających. Chodzi o Bumasz<br />
– Międzynarodowe Targi Maszyn, Pojazdów<br />
i Sprzętu Budowlanego. W tym roku organizatorzy<br />
spodziewają się, że Budma i Bumasz łącznie,<br />
na powierzchni 43 tys. m 2 , przyjmą około 1600<br />
wystawców, którzy przedstawią 150 nowości.<br />
Na targach wyodrębniono kilka salonów tematycznych<br />
– ekspozycja okien i drzwi będzie tym razem<br />
częścią działu: ściany i stropy. Na Budmie pojawi<br />
się około 300 wystawców związanych z branżą<br />
stolarki otworowej. Organizatorzy zakładają,<br />
że tematyka okienno-drzwiowa będzie nielicznie<br />
rolet zewnętrznych na wtargnięcie i opracowanie<br />
propozycji zmian do normy EN13659. Głównym<br />
zamiarem jest dostosowanie wymagań normy<br />
do wymagań określonych w propozycjach norm<br />
ENV 1627 do 1630, w zakresie odporności na próby<br />
włamania. Kilku producentów zobowiązało się<br />
do przeprowadzenia stosownych badań i przedstawienia<br />
wyników na następnym spotkaniu grupy roboczej<br />
TG4. Celem jest ustalenie warunków, które<br />
powinna spełniać w tym zakresie roleta, aby móc<br />
ją przyporządkować do jednej z dwóch klas. Wyniki<br />
tych badań będą omówione na następnym spotkaniu,<br />
wtedy też zaproponowane zostaną ostateczne<br />
kryteria oceny odporności rolet zewnętrznych<br />
na próby ataku ręcznego. Na następne spotkanie<br />
zaplanowano również dyskusję na temat normy<br />
EN 13125 „Dodatkowy opór cieplny”. Chodzi<br />
szczególnie o różnice wyników otrzymanych metodą<br />
obliczeniową wskazaną w tej normie a metodą<br />
badawczą proponowaną przez ISO 12567-2<br />
Następne potkanie grupy zaplanowane jest na początek<br />
marca 2008 r. w Cluses. (mi)<br />
reprezentowana, ponieważ w roku 2009 stanie się<br />
jednym z przewodnich tematów Budmy.<br />
W przyszłości salon stolarki będzie organizowany<br />
w latach nieparzystych. Na obecnych zaś targach<br />
już po raz czwarty będzie można popatrzeć, jak<br />
powstaje dom według projektu BudShow; po raz<br />
drugi zaprezentują się też fi rmy informatyczne oferujące<br />
rozwiązania dla przedsiębiorstw budowlanych<br />
– będzie to Infosystem. Nowością zaś jest salon<br />
Centrum Budownictwa Sportowego. Dział ten<br />
będzie miejscem, gdzie przedstawiciele każdego<br />
sektora budownictwa, czyli fi rmy zajmujące się<br />
planowaniem, budowaniem, modernizacją i zarządzaniem<br />
dużymi obiektami znajdą coś dla siebie.<br />
Jak co roku pojawią się imprezy towarzyszące,<br />
które skierowane są do konkretnych grup zawodowych,<br />
będą to m.in. Dni Inżyniera Budownictwa<br />
oraz Dzień Urbanisty. (mroc)<br />
KTO JEST KIM W STOLARCE<br />
FORUM BRANŻOWE<br />
WYDARZENIA<br />
Maciej Mąka ma 34<br />
lata. Ukończył Wydział<br />
Zarządzania na Akademii<br />
Ekonomicznej w Krakowie<br />
oraz studia podyplomowe<br />
w Wyższej Szkole<br />
Przedsiębiorczości i Zarządzania<br />
Akademii Ekonomicznej<br />
w Krakowie.<br />
W Grupie Kęty pracuje<br />
od 1998 roku. Pracę rozpoczynał w dziale kontrolingu.<br />
W 2005 roku był prezesem zarządu<br />
w toruńskiej fi rmie Run-Pak, należącej do Grupy.<br />
Od 2 stycznia 2006 roku pełni funkcję dyrektora<br />
fi nansowego w Aluprofi e, a od marca<br />
2006 r. jest członkiem zarządu tej fi rmy. Maciej<br />
Mąka jest również członkiem rady nadzorczej fi rmy<br />
Impet oraz wiceprezesem klubu sportowego<br />
BKS Stal Bielsko-Biała. Od października 2007<br />
roku jest także członkiem Business Centre Club.<br />
Maciej Mąka mieszka w Wadowicach i ma<br />
dwoje dzieci: trzynastoletnią Karolinę i dziewięcioletniego<br />
Karola; jest zawodnikiem w drugoligowych<br />
mistrzostwach Polski w brydżu sportowym;<br />
uprawia siatkówkę i narciarstwo.<br />
Rafał Niewczas jest absolwentem<br />
Wydziału Budownictwa<br />
Politechniki<br />
Warszawskiej. Od 1994<br />
roku zajmuje się sprzedażą<br />
wyrobów Sikkensa,<br />
poprzez fi rmę handlową<br />
VBH. Na początku<br />
swojej drogi zawodowej<br />
zajmował się sprzedażą,<br />
atestacją i marketingiem. Wielokrotnie organizował<br />
szkolenia w Polsce i za granicą. Obecnie<br />
do jego obowiązków należy nadzór nad biurem<br />
i grupą techników. Od sześciu lat odpowiada<br />
również za sprzedaż produktów fi rmy na terenie<br />
Białorusi oraz od niedawna na Słowacji.<br />
Rafał Niewczas wraz z żoną i córką, uczennicą<br />
gimnazjum, mieszka w Warszawie. W wolnym<br />
czasie jeździ zimą na nartach, latem zaś na rowerze,<br />
uprawia też turystykę pieszą.<br />
styczeń 2008 9
FORUM BRANŻOWE<br />
SONDA<br />
JAK MINĄŁ ROK?<br />
Jerzy Karpiński, DLH<br />
Rok 2007 był nieco lepszy<br />
niż poprzedni, biorąc<br />
po uwagę obrót; w<br />
zakresie zysku było już<br />
nieco gorzej. Zupełnie<br />
inaczej natomiast wygląda<br />
sprawa w dziale<br />
stolarki otworowej – tu<br />
zanotowaliśmy zdecy-<br />
MAPA KLIMATU... BIZNESOWEGO<br />
Krajowa Izba Gospodarcza przeprowadziła badanie nastrojów polskich przedsiębiorców<br />
w 2007 roku i ich oczekiwań na przyszły rok. W ten sposób powstała tzw. mapa klimatu<br />
biznesowego. W ankiecie udział wzięło 1906 fi rm, a jest ona częścią projektu European<br />
Economic Survey, realizowanego we wszystkich krajach Unii Europejskiej przez narodowe<br />
izby gospodarcze zrzeszone w Eurochambres (Stowarzyszenie Europejskich Izb Przemysłowo-Handlowych).<br />
W tegorocznej edycji badania udział wzięło 25 krajów członkowskich<br />
UE oraz Chorwacja i Turcja, a odpowiedzi udzieliło ponad 85 000 przedsiębiorstw ze 119<br />
regionów Europy.<br />
Optymizm europejskich fi rm na 2008 rok został<br />
nieco przyhamowany, jako że oczekiwania sprzed<br />
roku nie sprawdziły się w wielu krajach. Z pewnością<br />
przyczynił się do tego niekorzystny kurs euro/<br />
dolar oraz spowolnienie gospodarki USA. Wyniki<br />
za 2007 rok w eksporcie polskich fi rm pokryły<br />
się w dużej mierze z ich oczekiwaniami sprzed<br />
roku. Na wciąż duży optymizm europejskich fi rm<br />
co do przyszłorocznego eksportu wpływa głównie<br />
fakt, iż 67 proc. eksportu z krajów Europy kierowane<br />
jest do Unii, podczas gdy 33 proc. poza nią.<br />
Ponadto rosnące znaczenie w eksporcie fi rm europejskich<br />
mają inne, wschodzące rynki.<br />
10 styczeń 2008<br />
dowany spadek, czyli wystąpił typowy efekt huśtawki<br />
rynkowej. Po dużym wzroście cen i sprzedaży<br />
w roku 2006, nastąpił równie duży spadek<br />
w 2007. (W tym miejscu należy dodać, że tylko<br />
35–40 proc. naszej działalności to zaopatrzenie<br />
rynku producentów stolarki otworowej.)<br />
Poniżej komentarz do tej sytuacji.<br />
Nie pamiętam w 15-letniej historii naszej fi rmy<br />
roku, który w ciągu dwunastu miesięcy układałby<br />
się jednakowo dobrze lub całkowicie źle. Przed<br />
W Polsce optymizm<br />
Do października ub. roku polscy przedsiębiorcy<br />
znaleźli się w grupie krajów, przejawiających<br />
największy optymizm w UE. Wskaźnik optymizmu<br />
był powyżej średniej dla wszystkich krajów<br />
uczestniczących w badaniu. Oprócz nas znalazły<br />
się w tej grupie także Czechy i Grecja. Mimo<br />
że polscy eksporterzy wciąż zmagają się z aprecjacją<br />
złotego i mają do czynienia z zawirowaniami<br />
na rynkach fi nansowych oraz symptomami<br />
osłabienia w globalnej gospodarce, ponad połowa<br />
fi rm liczy na wzrost swojego eksportu w 2008<br />
roku.<br />
wejściem Polski do Unii w 2004 roku pierwsza połowa<br />
wspaniała, druga już bardzo słaba, kolejny<br />
rok słaby na początku coraz lepszy w drugiej połowie.<br />
W 2006 – doskonała pierwsza połowa (jako<br />
rezultat paniki na rynku drzewnym) z gwałtownymi<br />
wzrostami cen i gorączką zakupów; druga połowa<br />
zgoła odmienna: odwrócenie trendu, krótka<br />
stabilizacja, a następnie wyhamowanie. Niestety,<br />
to wyhamowywanie charakteryzowało cały 2007<br />
rok. To, co stało się z ceną surowców i półfabrykatów<br />
drzewnych w 2006 roku, musiało przynieść<br />
w efekcie opóźnionej reakcji łańcuchowej – zwolnienie<br />
czy nawet stagnację, w roku 2007. �<br />
Polskie przedsiębiorstwa planują inwestować<br />
jeszcze więcej niż deklarowały w poprzednim badaniu.<br />
Jednocześnie przewidywania polskich fi rm<br />
na 2008 rok są najbardziej optymistyczne w całej<br />
Europie (wskaźnik na poziomie 59 proc.), bo aż 2/3<br />
badanych planuje w tym czasie wzrost inwestycji.<br />
W ocenie warunków prowadzenia działalności gospodarczej<br />
w 2008 roku, wyrażonej tzw. wskaźnikiem<br />
zaufania biznesowego, polscy przedsiębiorcy<br />
przejawiali najwięcej powściągliwości – jest to jedyny<br />
wskaźnik, gdzie Polska jest poniżej średniej<br />
dla wszystkich badanych krajów. Niemniej zaufanie<br />
biznesowe polskich przedsiębiorców jest wyraźnie<br />
pozytywne, w odróżnieniu od szeregu krajów,<br />
gdzie wskaźnik oscyluje wokół zera (Austria,<br />
Luksemburg) lub jest ujemny (Estonia, Hiszpania,<br />
Grecja czy Węgry). Także w stosunku do oczekiwań<br />
z ubiegłego roku, w Polsce nastąpił wzrost<br />
optymizmu ponad dwukrotnie.<br />
W Europie – zaufanie<br />
W skali całej Europy, jak podaje raport europejski<br />
Eurochambres, nastąpiła poprawa zaufania biznesowego<br />
o 0,9 proc. w stosunku do poziomu<br />
oczekiwań z ubiegłego roku. Pomimo że wzrost<br />
ten jest nieznaczny, wskaźnik zaufania biznesowego<br />
na kolejny rok w Europie jest na najwyższym<br />
poziomie od 7 lat.<br />
W ciągu ostatnich dwóch miesięcy opublikowano<br />
badania, których wyniki wskazały jednak na pogorszenie<br />
nastrojów w biznesie, jakie nastąpiło<br />
w listopadzie. Zdaniem Krajowej Izby Gospodarczej<br />
związane jest to głównie z sytuacją na rynku<br />
pracy oraz brakiem projektów konkretnych rozwiązań<br />
prawnych, które miałyby na celu uproszczenie<br />
prowadzenia działalności gospodarczej. Krajowa<br />
Izba wyraża zadowolenie, że nowy rząd, zgodnie<br />
z deklaracjami resortu gospodarki, w niedługim<br />
czasie przygotuje pakiet ustaw, które mogą<br />
zmienić negatywne nastawienie przedsiębiorców<br />
do otoczenia prawnego, w jakim funkcjonują.<br />
Trudne warunki na rynku pracy, związane ze stałą<br />
presją na wzrost wynagrodzeń, oraz kurczące się<br />
zasoby kadrowe stanowią istotną barierę rozwoju<br />
fi rm. Likwidacja utrudnień administracyjnych<br />
pozwoliłaby przedsiębiorcom skupić się na swojej<br />
podstawowej działalności, a nie na wypełnianiu<br />
biurokratycznych zobowiązań. (red.)
�<br />
Wzrost cen musiał doprowadzić do spadku popytu<br />
i zamiany okien drewnianych na okna PCW.<br />
Pomimo wielu wysiłków i zabiegów z naszej<br />
strony sytuacja wciąż nie ulega poprawie. I nawet,<br />
tradycyjnie, czwarty kwartał nie przyniósł<br />
spodziewanego ożywienia. Pomimo odwrócenia<br />
trendu i powrotu niektórych cen do stanu sprzed<br />
kryzysu, nie da się odwrócić wielu decyzji inwestycyjnych,<br />
nie łatwo jest też odzyskać utracone<br />
zaufanie klientów i producentów do produktu,<br />
który może płatać takie niespodzianki jak<br />
w 2006 roku.<br />
Podsumowując wydarzenia mijającego roku,<br />
trzeba powiedzieć, że musieliśmy zapłacić rachunek<br />
za nietypową sytuację z roku poprzedniego.<br />
Mam jednak nadzieję, że poziom cen, w drugiej<br />
połowie minionego już roku, większości produktów<br />
drzewnych pomoże odbudować rynek<br />
i odzyskać klientów w 2008. A po huśtawce<br />
2006/2007 nastąpi okres stabilizacji. Prawdę<br />
powiedziawszy, chciałbym jak najszybciej zapomnieć<br />
o roku 2007, licząc że następny przyniesie<br />
odmianę na lepsze.<br />
Aleksandra Gierjatowicz,<br />
Mercor<br />
Po trzech kwartałach<br />
2007 roku osiągnęliśmy<br />
rekordowe wyniki<br />
fi nansowe. Co prawda,<br />
za wcześnie jeszcze<br />
na pełne podsumowanie<br />
12 miesięcy, ale spodziewamy<br />
się, że będzie<br />
to dla naszej fi rmy bardzo<br />
udany rok!<br />
W lipcu z sukcesem zadebiutowaliśmy na warszawskiej<br />
Giełdzie Papierów Wartościowych. Wyniki,<br />
które odnotowaliśmy po trzech kwartałach<br />
(w porównaniu z rokiem ubiegłym w ujęciu pro<br />
forma), dotyczą nie tylko gdańskiej spółki, ale całej<br />
Grupy Mercor. Wzrost przychodów w tym okresie<br />
wyniósł 26 proc., dynamika zysku EBITDA przekroczyła<br />
45 proc., a wzrost zysku netto wyniósł<br />
63 procent. Wraz z wysokim tempem rozwoju,<br />
Grupa poprawiła także wypracowywane marże.<br />
Jesteśmy bardzo zadowoleni z faktu, że w mijają-<br />
cym roku sprzedaż dynamicznie rośnie nie tylko<br />
w Polsce, Czechach i na Słowacji, ale także na Ukrainie<br />
i w Rumunii, gdzie od niedawna działają nasze<br />
spółki zależne. Na podstawie trzech kwartałów<br />
2007 możemy także pochwalić się wzrostem<br />
sprzedaży na pozostałych rynkach eksportowych<br />
Grupy Mercor. W samym trzecim kwartale wyniósł<br />
on 40 proc., a po trzech kwartałach narastająco:<br />
19 procent. To wszystko pozwala nam optymistycznie<br />
patrzeć w przyszłość.<br />
Andrzej Karolewski,<br />
Ponzio Polska<br />
Rok, który właśnie przeminął – to dla Ponzio czas<br />
nieustannego rozwoju. Ciągły wzrost obrotów przyczynił<br />
się do powstania nowych inwestycji w fi rmie:<br />
przykładem jest nowo wybudowana, kolejna hala<br />
wysokiego składowania o powierzchni około 3 tys.<br />
m 2 oraz nowa – czwarta linia lakiernicza. Nowoczesna<br />
technologia w lakiernictwie proszkowym, którą<br />
stosujemy od początku jesieni, pozwala na uzyskanie<br />
na profi lach aluminiowych efektownej struktury<br />
drewna. W porównaniu z rokiem 2006 znacznie<br />
zwiększyła się także liczba zamówień na gięcie profi<br />
li stosowanych w konstrukcjach łukowych, gdzie<br />
wykonujemy specjalistyczną obróbkę.<br />
Wzrost obrotów związany jest także z ekspansją<br />
na Wschód. Obiekty wykonane w naszych systemach<br />
można spotkać nie tylko na Łotwie, Litwie<br />
i w Rosji (gdzie najnowszą inwestycją jest lotnisko<br />
międzynarodowe w Kaliningradzie). Poszerzyliśmy<br />
nasz zasięg działania także o Ukrainę – w centrum<br />
Kijowa powstaje obecnie okazały, pięciokondygnacyjny<br />
obiekt handlowy. Coraz większy popyt<br />
na systemy aluminiowe ma związek z wdrożeniem<br />
systemów przeciwpożarowych w klasach<br />
odporności ogniowej EI 30 i EI 60. Dysponujemy<br />
tu pełną gamą rozwiązań: dymoszczelność, drzwi<br />
progowe, bezprogowe, wewnętrzne, zewnętrzne.<br />
Na bieżąco wprowadzamy także modyfi kacje techniczne,<br />
które usprawniają pracę i dają coraz większe<br />
możliwości kreacji. Miniony rok to również czas<br />
owocnej współpracy z architektami, którzy w swoich<br />
projektach korzystają z naszych rozwiązań. Organizowany<br />
w tym roku cykl konferencji dla architektów<br />
znacznie usprawnił wzajemną współpracę<br />
w zakresie doradztwa obiektowego.<br />
FORUM BRANŻOWE<br />
SONDA<br />
Bogumił Kochel,<br />
Kosz<br />
Miniony rok był bardzo<br />
udany. Kiedy porównamy<br />
go z poprzednim,<br />
widzimy, że nasze obroty<br />
wzrosły o 35 procent.<br />
Rozwojowi z całą pewnością<br />
sprzyja dobra<br />
koniunktura na rynku<br />
budowlanym, która<br />
w kolejnych latach powinna się utrzymywać.<br />
Dzięki uczestnictwu w wielu imprezach targowych<br />
w Europie ciągle wzrasta nasza sprzedaż<br />
eksportowa. W chwili obecnej eksportujemy<br />
do ponad 40 krajów. Rozbudowa linii do produkcji<br />
drzwi płycinowych pozwoliła nam dołączyć<br />
do grona producentów, którzy się liczą. Naszym<br />
celem na nowy rok jest dalsze zwiększanie udziału<br />
w rynku, doskonalenie naszych produktów,<br />
a także rozwój i umocnienie wprowadzonej<br />
właśnie marki Invado na rynku krajowym i zagranicznym.<br />
Wiktor Strach,<br />
Tras-Intur<br />
Rok 2007 będzie się<br />
wszystkim kojarzył z dobrą<br />
koniunkturą dla budownictwa<br />
w naszym<br />
kraju. Firma Tras-Intur<br />
odnotowała wzrost<br />
sprzedaży stolarki budowlanej,<br />
w szczególności<br />
na rynku krajowym.<br />
Obroty ogółem<br />
za dziesięć miesięcy są wyższe o 10 proc. w porównaniu<br />
z tym samym okresem ubiegłego roku,<br />
zaś obroty ze sprzedaży krajowej wzrosły o 19<br />
procent.<br />
Szczególnie wysoką dynamikę sprzedaży odnotowaliśmy<br />
w zakresie wyrobów z drewna (okna,<br />
drzwi), oraz z aluminium (okna, fasady, ogrody zimowe).<br />
Rokowania na kolejny rok wydają się bardzo<br />
korzystne i pozwalają zarządowi spółki giełdowej<br />
– jaką jesteśmy od 2001 roku – planować<br />
wzrost obrotów.<br />
styczeń 2008 11<br />
�
�<br />
FORUM BRANŻOWE<br />
SONDA<br />
Lidia Mikołajczyk-<br />
Gmur, Velux<br />
Z punktu widzenia wyników<br />
fi rmy oceniam<br />
ubiegły rok bardzo dobrze,<br />
ale na ostateczne<br />
podsumowanie przyjdzie<br />
jeszcze czas. Sezon<br />
na okna do poddaszy<br />
rozpoczął się wcześnie,<br />
a obecnie pogoda jest na tyle dobra, że nadal<br />
trwa. Niezmiernie się cieszę, że udało nam się<br />
realizować zamówienia w ciągu dwóch dni roboczych,<br />
choć inni producenci z różnych branż mieli<br />
problemy z dostępnością. Velux, dzięki zwiększonym<br />
mocom produkcyjnym w obydwu fabrykach,<br />
w Gnieźnie i Namysłowie, sprostał wzrastającemu<br />
popytowi.<br />
Istotną barierą w sprzedaży jest brak dostatecznej<br />
liczby wykwalifi kowanych ekip dekarskich.<br />
W związku z tym w bieżącym roku planujemy<br />
działania, które będą miały na celu wparcie młodych<br />
i nowo powstających fi rm, a także tych,<br />
gdzie rotacja pracowników jest największa.<br />
W przyszłym roku ze względu na rosnący popyt<br />
planujemy powiększyć dział sprzedaży, aby zaoferować<br />
naszym partnerom handlowym zwiększone<br />
wsparcie.<br />
Damian Kujawa,<br />
Interstal<br />
Mijający rok oceniam pod<br />
względem handlowym<br />
pozytywnie. Zwiększyła<br />
się sprzedaż, co jednak<br />
nie wpłynęło w takim<br />
stopniu, jak planowaliśmy,<br />
na powiększenie<br />
obrotów. W ubiegłym<br />
roku stal była tańsza, więc mimo tego, że więcej<br />
sprzedajemy, nie przekłada się to na wyższy wynik<br />
fi nansowy.<br />
Tomasz Rybka,<br />
Meesenburg<br />
Dla naszej fi rmy był<br />
to rok, w którym postawiliśmy<br />
na wzmocnienie<br />
wszystkich oddziałów<br />
pod względem<br />
profesjonalnej obsługi<br />
klientów – zainwestowaliśmy<br />
w szkolenia<br />
handlowców. Oczywiście, tak jak wszyscy pracodawcy,<br />
odczuliśmy brak wykwalifi kowanej siły<br />
roboczej, wynikający z dużej emigracji Polaków<br />
na Wyspy Brytyjskie. Dużo fi rm z branży nadal<br />
boryka się z brakiem rąk do pracy. Nam w ubiegłym<br />
roku udało się tę kwestię z powodzeniem<br />
rozwiązać.<br />
Punktem kluczowym dla naszej fi rmy była decyzja<br />
o rozszerzeniu oferty o maszyny stacjonarne<br />
do produkcji okien Pertici. Wszyscy doradcy handlowi<br />
oraz serwisanci przeszli szkolenia, które za-<br />
12 styczeń 2008<br />
kończyły się uzyskaniem przez nich certyfi katów.<br />
Pomimo tylko półrocznego działania w tej nowej<br />
dziedzinie już odnieśliśmy duże sukcesy. Zwiększyły<br />
się obroty fi rmy, zaś klienci polecają nas jako<br />
solidnego partnera handlowego.<br />
Adam Krużyński,<br />
Nice<br />
Za nami wyjątkowo korzystny<br />
rok, w którym<br />
realizowaliśmy priorytetowe<br />
dla nas cele:<br />
zwiększyliśmy sprzedaż<br />
i udział w rynku,<br />
utrzymując pozycję<br />
lidera w dziedzinie automatyki<br />
użytkowej. Niewątpliwie duży wpływ<br />
na osiągnięte w 2007 roku wyniki miało wprowadzenie<br />
kilku istotnych nowości produktowych.<br />
We wrześniu rozpoczęliśmy rozbudowę<br />
siedziby naszej fi rmy – zakończenie planowane<br />
jest na wiosnę 2008 r. Konieczność realizacji tego<br />
projektu wynika z dynamicznego rozwoju fi rmy.<br />
Koniec roku i początek nowego to okres wzmożonej<br />
pracy i planowania nowych przedsięwzięć<br />
ukierunkowanych na zwiększenie świadomości<br />
marki.<br />
Teresa Hauser,<br />
SCM<br />
Dla polskiego oddziału<br />
SCM Group, rok 2007<br />
był niezwykle udany.<br />
Branże drzewna i meblarska<br />
rozwijają się bardzo<br />
szybko, a duży odpływ<br />
pracowników za granicę<br />
powoduje zwiększone<br />
zapotrzebowanie na profesjonalne maszyny<br />
do obróbki drewna. Coraz większa produkcja,<br />
ale również coraz wyższe wymaga klientów<br />
co do jakości powodują, że ogromna liczba zakładów<br />
stolarskich staje przed koniecznością zakupu<br />
maszyn, które po pierwsze przyspieszą proces<br />
produkcji, a po drugie poprawią jakość oferowanych<br />
produktów. Ta sytuacja wpłynęła na znaczny<br />
wzrost sprzedaży, bo o około 28 proc.; dotyczy<br />
on zarówno średniej wielkości maszyn do obróbki<br />
drewna (pilarki tarczowe, wyrówniarki, grubościówki<br />
czy frezarki), jak też maszyn do obróbki<br />
płyty (okleiniarki wąskich płaszczyzn, wiertarki,<br />
formatyzerki do rozkroju pakietów, szlifi erki oraz<br />
różnego rodzaju centra obróbcze).<br />
Podobną sytuację, i związany z nią spory wzrost<br />
sprzedaży, można zaobserwować w fabrykach<br />
mebli oraz przemysłowych zakładach produkcyjnych.<br />
Tutaj potrzeba automatyzacji zaowocowała<br />
zapytaniami o maszyny przemysłowe lub wręcz<br />
linie technologiczne.<br />
SCM zanotowała 18-procentowy wzrost sprzedaży<br />
maszyn do tych zakładów; w szczególności<br />
dotyczy to: jedno- i dwustronnych przemysłowych<br />
formatyzerko-okleiniarek, wiertarek przelotowych,<br />
centrów obróbczych z funkcją okleinowania<br />
czy wysokowydajnych formatyzerek do rozkroju<br />
pakietów płyt. W wielu przypadkach maszyny zostały<br />
wyposażone w systemy za- i rozładunkowe<br />
lub połączone ze sobą w linie. W ubiegłych latach<br />
podobne zapytania zdarzały się sporadycznie;<br />
w roku 2007 były one praktycznie na porządku<br />
dziennym.<br />
Rok 2007 przyniósł również wzrost zainteresowania<br />
w zakresie obróbki drewna litego, produkcji<br />
okien, drzwi i schodów. W październiku SCM<br />
zorganizowała Warsztaty Otwarte na ten temat.<br />
Zainteresowanie i frekwencja przerosły wszelkie<br />
oczekiwania. Ponad 400 osób z 300 fi rm odwiedziło<br />
warsztaty, co jasno pokazuje, że i ci producenci<br />
poszukują kompleksowych rozwiązań oraz<br />
nowych technologii produkcji zwiększających wydajność<br />
i poprawiających jakość.<br />
Wpływ na tak olbrzymi wzrost sprzedaży miały<br />
również coraz łatwiej dostępne środki fi nansowe,<br />
jak leasing, kredyty czy dotacje. Obserwując<br />
tę tendencję i zwiększone zapotrzebowanie naszych<br />
klientów na możliwość sfi nansowania zakupu<br />
nowej maszyny, już ponad dwa lata temu<br />
nawiązaliśmy współpracę z niezależnym doradztwem<br />
leasingowym Nova Finance. Jest to dla<br />
nas niezwykle istotne. Możemy bowiem dziś zaproponować<br />
naszym klientom zaufanych doradców,<br />
którzy na specjalnych warunkach zaoferują<br />
sfi nansowanie nowej maszyny, co przy obecnym<br />
poziomie popytu, a jednocześnie licznej konkurencji,<br />
często bywa argumentem przetargowym.<br />
Podsumowując, rok 2007 był bardzo pomyślny,<br />
a biorąc pod uwagę nadchodzące EURO 2012<br />
i co za tym idzie budowę nowych stadionów, hoteli<br />
i całego zaplecza, oczekujemy jeszcze lepszego<br />
roku 2008.<br />
Barbara Ahlers, Roto<br />
Firma Roto Frank Okucia<br />
Budowlane odnotowała<br />
w 2007 roku kilkuprocentowy<br />
wzrost sprzedaży<br />
w porównaniu<br />
z analogicznym okresem<br />
przed rokiem. Wyraźnie<br />
widać narastającą<br />
dynamikę rozwoju<br />
rynku ukraińskiego i białoruskiego. Na polskim<br />
rynku obserwujemy proces stabilizowania się popytu,<br />
zwłaszcza w drugiej połowie roku. Widać<br />
wyraźną tendencję do zmian jakościowych kupowanego<br />
asortymentu. Odnotowujemy wzrost<br />
zainteresowania elementami okuć typu Komfort<br />
i Premium – okucia do wielkopowierzchniowych<br />
drzwi tarasowych Patio Life – zwłaszcza w budownictwie<br />
apartamentowym, oraz duże zainteresowanie<br />
elementami podnoszącymi komfort<br />
obsługi i estetykę okien, jak np. ukryta strona<br />
zawiasowa Roto NT Designo. Bardzo dobrze rozwija<br />
się sektor okien z profi li aluminiowych. Niesłabnący<br />
eksport polskiego przemysłu okiennego<br />
potwierdza rosnąca sprzedaż okuć do okien na<br />
potrzeby rynków o odmiennych tradycjach w zakresie<br />
stolarki.
Marek Sałaga, Aliplast<br />
Rok 2007, tak jak poprzedni, był bardzo udany<br />
dla naszej fi rmy. Sprzedaż systemów zwiększymy<br />
o prawie 50 proc. w porównaniu z poziomem<br />
osiągniętym w roku 2006. Ekspansja ma miejsce<br />
zarówno w kraju, jak i zagranicą. Dynamika<br />
eksportu wyniosła ponad 100 procent. Sprzedajemy<br />
na rynkach Czech i Słowacji, Węgier, Rumuni,<br />
w krajach nadbałtyckich oraz, od ubiegłego<br />
roku, w Bośni i Chorwacji. Poza tym poprzez naszych<br />
klientów obecni jesteśmy w krajach praktycznie całej Europy.<br />
Bardzo pracowity i obfi tujący w nowości rok miał nasz dział R&D. Wprowadziliśmy<br />
sporo nowych rozwiązań między innymi nowy system ściany osłonowej<br />
Tanagra, gdzie słup i rygiel to ten sam profi l – co niejednokrotnie<br />
pozwala zoptymalizować dobór profi li w konkretnym obiekcie. Rok 2007,<br />
a szczególnie druga jego połowa, to również przygotowanie do inwestycji,<br />
którą rozpoczynamy wiosną.<br />
Korzystając z możliwości chciałbym naszym dotychczasowym, jak i potencjalnym<br />
klientom, oraz wszystkim z branży życzyć wszystkiego najlepszego<br />
w 2008 roku.<br />
Tomasz Grela,<br />
Metalplast Stolarka<br />
Miniony rok obfi tował w naszej fi rmie w wiele<br />
ważnych wydarzeń. Jak przystało na lidera wśród<br />
producentów fasad, uzyskaliśmy bardzo wysokie<br />
przychody, wyższe o ponad 20 proc. w stosunku<br />
do poprzedniego roku. Zakupiliśmy nową halę<br />
produkcyjną, gdzie na początku 2008 roku przeniesiemy<br />
całą produkcję. Pozyskaliśmy kilka bardzo<br />
ciekawych kontraktów i zwiększyliśmy udział<br />
eksportu w naszej sprzedaży, przewożąc wyroby<br />
nawet za ocean. Dodatkowo uruchomiliśmy w fi rmie drugi segment<br />
związany z produkcją stalowych profi li zimnogiętych wykorzystywanych<br />
między innymi w przemyśle drogowym. Liczymy na dalszy rozwój fi rmy<br />
i przekroczenie w przyszłym roku bariery 100 mln zł przychodu.<br />
Witold Waśko, Śnieżka<br />
Miniony już rok był dla mojej fi rmy bardzo dobry.<br />
Po trzech kwartałach nasze przychody były o 17<br />
proc. większe w porównaniu z tymi, uzyskanymi<br />
w analogicznym okresie roku ubiegłego. Biorąc<br />
pod uwagę dynamikę sprzedaży, najlepsze były<br />
dwa pierwsze kwartały. Sprzyjały temu dobra<br />
pogoda oraz koniunktura na rynku budowlanym.<br />
Dla producentów farb najważniejszy jest okres<br />
od kwietnia do września, bo wtedy trwa sezon<br />
remontowo-budowlany.<br />
Adrianna Kiełbiowska, Dubrex<br />
Z roku na rok sprzedaż drzwi Sapeli na rynku<br />
polskim odnotowuje ciągły wzrost. Tak stało<br />
się i w ro ku 2007: wyniki sprzedaży wskazują<br />
na zwyżkę 40-procentową w stosunku do<br />
roku ubiegłego. Sukces nasz to przede wszystkim<br />
nasi pracownicy oraz partnerzy handlowi,<br />
którzy oferują nie tylko wyrób, ale i cały pakiet<br />
usług z nim związany, co zaczyna się liczyć w<br />
wyborze dostawcy. Ponieważ jesteśmy producentem<br />
drzwi ze średniej i wyższej półki cenowej,<br />
na dobre wyniki miał też wpływ wysoki poziom zaufania klientów<br />
oraz pozytywna ocena zmian sytuacji ekonomicznej kraju. Okazuje się,<br />
że z roku na rok inwestorzy coraz bardziej doceniają kompetentną obsługę<br />
i produkt niekoniecznie najtańszy, lecz wysokiej jakości. (red)<br />
Systemy profili aluminiowych<br />
dla architektury budownictwa<br />
■ Rolety<br />
■ Bramy rolowane<br />
■ Okna<br />
■ Drzwi<br />
■ Fasady<br />
■ Zabezpieczenia<br />
przeciw owadom<br />
heroal-Johann Henkenjohann<br />
GmbH & Co. KG<br />
Österwieher Str. 80 · D-33415 Verl<br />
Tel. +49 (0) 52 46-5 07-0 · Fax +49 (0) 52 46-5 07-222<br />
info@heroal.de · www.heroal.de
FORUM BRANŻOWE<br />
OPINIE<br />
DAWNO NIE BYŁO TAK DOBRZE<br />
Początek minionego roku sprawił nam niewątpliwie<br />
duże zaskoczenie. Stosunkowo łagodna<br />
i krótka zima oraz ciepła wiosna znacznie przyspieszyły<br />
cykl inwestycyjny w kraju, czego następstwem<br />
stał się zwiększony popyt na materiały<br />
budowlane i nieoczekiwana zmiana struktury<br />
popytu na polskim rynku usług budowlanych.<br />
Większość producentów po sezonie podejmuje<br />
decyzje o ograniczeniu kosztów, a więc obniża<br />
produkcję do niezbędnego minimum. Toteż gdy<br />
nagle okazało się, że niewspółmiernie w stosunku<br />
do poprzednich lat zwiększył się popyt na materiały<br />
budowlane, większość magazynów z tymi<br />
materiałami oraz podzespołami do ich produkcji<br />
świeciła pustkami.<br />
Ekstremalnym przykładem był niepokojący<br />
na początku roku brak szkła na rynku. Sytuację<br />
tę skrzętnie wykorzystały wielkie koncerny<br />
i huty szkła, doprowadzając kilka razy do znaczących<br />
podwyżek jego cen. Ze względu na dużą<br />
konkurencję na rynku, większość producentów<br />
stolarki okiennej nie była w stanie przerzucić<br />
w całości tej podwyżki na klientów końcowych,<br />
doprowadzając w ten sposób do obniżenia i tak<br />
już niskiej rentowności. Był to swoisty paradoks.<br />
Pojawił się bowiem zwiększony popyt, ale wzrost<br />
cen monopolistycznych dostawców podzespołów<br />
do produkcji nie pozwolił końcowym producentom<br />
na poprawę rentowności sprzedaży. Niestety,<br />
rynek polskich producentów i odbiorców<br />
jest w dalszym ciągu bardzo wrażliwy na cenę.<br />
Jednak mimo to, wzrastający popyt na rynku pozwolił<br />
na zwiększenie produkcji i sprzedaży na tyle,<br />
że w bardzo wielu fi rmach pojawiły się dodatnie<br />
wyniki ekonomiczne, co pozwoliło po długich la-<br />
<strong>14</strong> styczeń 2008<br />
tach posuchy na odbicie się od dna. Powoli zaczęła<br />
się normować sytuacja w zakresie cen szkła, rynek<br />
bowiem nie lubi pustki: rozpoczęto import docelowy<br />
szkła z Azji, w szczególności z Chin. Był to produkt<br />
dobrej jakości, a jego ceny były niższe nawet<br />
o 30 proc. w stosunku do tych oferowanych przez<br />
największych graczy rynkowych w Polsce i Europie<br />
(ceny szkła w Polsce i Europie – w przeciwieństwie<br />
do stolarki okiennej – należą do najwyższych). Ten<br />
dobrze zorganizowany import szkła przyhamował<br />
i ostudził nieco zapędy cenowe koncernów<br />
zachodnich, które odbudowały zapasy magazynowe<br />
na tyle, by wznowić płynne dostawy. Ceny<br />
Sytuacja gospodarcza: szanse<br />
� szybki wzrost gospodarczy (w 2007 roku produkcja przemysłowa w październiku wzrosła o 10,6<br />
proc. w stosunku do roku 2006),<br />
� wzrost produktu krajowego brutto (plan na rok, 2007 do poziomu ok. 7 proc.),<br />
� wzrost przeciętnego wynagrodzenia brutto do 2951 zł,<br />
� organizacja mistrzostw Europy w piłce nożnej, EURO 2012 i szybka rozbudowa infrastruktury oraz<br />
rozwój regionalny,<br />
� napływ pomocowych środków fi nansowych z Unii Europejskiej i ich umiejętnie wykorzystywanie<br />
– nawet na poziomie 75–80 proc.,<br />
� bardzo dobre położenie geografi czne względem rozwijających się w szybkim tempie rynków<br />
wschodnich (Litwa, Łotwa, Estonia, Ukraina) – szansa dla eksportu,<br />
� zmiana rządu w Polsce i położenie nacisku na rozwój wymiany handlowej z Rosją oraz unormowanie<br />
stosunków politycznych z Rosją i UE,<br />
� szybki wzrost eksportu i zrównoważenie importu z eksportem w obrocie handlowym,<br />
� emigracja zarobkowa Polaków do krajów UE (około 2 mln) i reinwestowanie przez nich środków<br />
fi nansowych w kraju (budownictwo, usługi, przemysł samochodowy),<br />
� zapowiedziana przez nowy rząd i oczekiwana przez Polaków zmiana polityki fi skalnej oraz zapowiedź<br />
wprowadzenia liniowego podatku dochodowego na poziomie 20 proc.,<br />
� niski poziom infl acji – około 2 proc.,<br />
� stałe umacnianie się polskiej waluty, szansa na wejście do Unii Walutowej Euro<br />
w 2012 r.,<br />
� bardzo dobra koniunktura dla budownictwa na najbliższe 5–7 lat; brak około 2 mln mieszkań na<br />
rynku pierwotnym,<br />
� do wymiany w starym i obecnym budownictwie zakwalifi kowane jest około 65 proc. stolarki<br />
okiennej.<br />
na szkło wróciły szybko do akceptowanych cen<br />
rynkowych.<br />
Problem braków w zakresie materiałów<br />
do produkcji stolarki w nieznacznym stopniu<br />
dotknął w I półroczu 2007 roku producentów<br />
okuć i profi li okiennych. W przypadku<br />
profi li okresowe braki dotyczyły jedynie profi li<br />
kolorowych, pokrywanych foliami dekoracyjnymi.<br />
Ale i tak producenci okuć oraz profi li pozwolili so-<br />
Sytuacja gospodarcza: zagrożenia<br />
� wysoki wskaźnik bezrobocia, wynoszący w 2007 roku około 12 proc.,<br />
� zmiana w 2008 r. stawki podatku VAT na materiały budowlane z 7 na 22 proc. i możliwość schłodzenia<br />
koniunktury na materiały budowlane,<br />
� wysokie obciążenia podatkowe (podatek dochodowy, CIT i ZUS) ograniczające szybki rozwój<br />
przedsiębiorstw,<br />
� 15 proc. społeczeństwa polskiego ma dochody poniżej poziomu minimalnego najniższego wynagrodzenia,<br />
� postępujący wzrost cen ropy naftowej na rynkach światowych i ich wpływ na gospodarkę globalną,<br />
� uzależnienie się od dostaw ropy oraz gazu z Rosji, brak zabezpieczenia polityki energetycznej<br />
kraju,<br />
� schłodzenie stosunków polityczno-gospodarczych z Rosją,<br />
� pogarszająca się kondycja gospodarki USA i jej globalne oddziaływanie na gospodarki krajów UE,<br />
� niespójne przepisy podatkowo-skarbowe i opieszałość rządu w nowelizacjach ustaw o przedsiębiorczości,<br />
� brak wykwalifi kowanych pracowników w branży i wysokie koszty zatrudnienia; nasila się przy tym<br />
emigracja zarobkowa, a najważniejszym czynnikiem decydującym o zatrzymaniu w kraju pracowników<br />
jest zmiana ich wynagrodzenia. Wprawdzie płace w budownictwie i w branży rosną, jednak<br />
nie są zbyt konkurencyjne dla wyjeżdżających za granicę. Średnia płaca w budownictwie, utrzymująca<br />
się na poziomie 3080 złotych (około 800 euro), to zbyt mało, żeby zahamować emigrację<br />
zarobkową.<br />
bie na płynne wprowadzenie podwyżek na swoje<br />
produkty, które zostały w tym przypadku – w przeciwieństwie<br />
do szkła – zaakceptowane przez rynek.<br />
Okresowe braki w dostawach materiałów<br />
do produkcji miały też skutki pozytywne. Pomogły<br />
producentom zdyscyplinować fi nansowo swoich<br />
odbiorców, którzy przeciągali terminy płatności.<br />
Ważną rolę w tym czasie zaczął odgrywać<br />
nie termin płatności, ale termin dostawy. Tę sytuację<br />
szczególnie odczuli nierzetelni producenci<br />
stolarki.<br />
Prawdą jest, że nie tylko łagodna zima miała<br />
wpływ na znaczne ożywienie w branży.<br />
Produkcja budowlano-montażowa w pierwszym<br />
kwartale 2007 r. osiągnęła wartość 9,4 mld zł<br />
(3,2 mld $, 2,4 mld €), podczas gdy w tym samym<br />
okresie 2006 roku wyniosła 5,9 mld zł (1,9 mld $,<br />
1,5 mld €). Rośnie liczba udzielonych pozwoleń<br />
na budowę. Do 2010 roku ma być wybudowane<br />
około <strong>14</strong>1 tysięcy nowych mieszkań. Od ubiegłego<br />
roku inwestycje realizowane w sektorze budowlanym<br />
wykazały dynamiczny wzrost, którego<br />
skutkiem jest osiągnięcie ponad 5-procentowej<br />
rentowności. Od trzech lat w budownictwie notuje<br />
się największy wzrost – w pierwszym półroczu<br />
osiągnął on 30 proc. i zakłada się, że do końca<br />
2007 r. utrzyma się na poziomie 25–30 procent.<br />
Istotny wpływ na wzrost sprzedaży stolarki<br />
okiennej rodzimych producentów miała<br />
duża dynamika eksportu. Udział eksportu<br />
waha się i wynosi 10–20 proc., a najlepsi osiągają<br />
nawet 40 procent. Eksport umożliwia polskim<br />
producentom uniezależnienie się od wrażliwego<br />
�
�<br />
FORUM BRANŻOWE<br />
OPINIE<br />
na zmianę cen klienta krajowego i znacząco wpływa<br />
na wzrost rentowności produkcji oraz sprzedaży.<br />
Warto jednak podkreślić, że rosnące tendencje<br />
eksportowe w branży – które producenci traktują<br />
jako szansę na zwiększone obroty i rentowność<br />
– może nieco zaciemniać obraz, jeśli chodzi o faktyczny<br />
wzrost popytu na polskim rynku budowlanym.<br />
Wielu producentów ma podstawy ku temu,<br />
aby patrzeć w przyszłość optymistycznie.<br />
Ten rok uratował pod względem ekonomicznym<br />
wiele polskich fi rm, które włączyły się w wojnę<br />
cenową. W 2006 roku upadło około 200 fi rm<br />
działających w naszej branży, w 2007 szacuje<br />
się, że liczba ta nie przekroczy 50. W 2006 roku<br />
podejmowano próby ratowania się niektórych<br />
producentów poprzez sprzedaż fabryk dużym<br />
wytwórcom. Były to jednak tendencje marginalne<br />
i z pewnością nie możemy mówić o symptomach<br />
globalizacji produkcji. Jeśli następowało przejęcie<br />
innych fi rm, to najczęściej chodziło o zróżnicowa-<br />
16 styczeń 2008<br />
ECO NA BUDMIE<br />
Już od wielu lat firma eco instruments bierze udział w targach Budma.<br />
Również w tym roku zaprezentujemy nasze produkty na tej<br />
największej w Polsce imprezie budowlanej.<br />
nie produkcji (przejmowanie przez producentów<br />
stolarki PCW małych zakładów wytwarzających<br />
okna drewaniane i odwrotnie). Pewne próby<br />
centralizacji były widoczne w latach poprzednich<br />
wśród producentów profi li okiennych: Deceuninck<br />
– Thyssen, Brügmann – Salamander,<br />
Roplasto – Plastmo, KBE – Trocal – Kömmerling,<br />
Aluplast – Forbo Helmitin czy niedawno<br />
Roplasto Polska – Spectus. Te połączenia<br />
na pewno mają charakter polityki koncernowej<br />
i mogą wskazywać na próby globalizacji europejskiego<br />
rynku producentów profi li. Niewykluczone,<br />
że w niedalekiej przyszłości na rynku europejskim<br />
zostanie tylko kilka koncernów profi lowych.<br />
Wszystko wskazuje jednak na to, że nastąpił<br />
okres stabilnego wzrostu gospodarki,<br />
który jest szansą dla rozwoju naszej branży.<br />
Mówi się, że te optymistyczne prognozy mogą potrwać<br />
do roku 2012, a według niektórych nawet<br />
do 20<strong>14</strong>. Dzięki wzrostowi eksportu rośnie rentowność<br />
zakładów produkujących stolarkę i ich skłon-<br />
Tym, na co chcielibyśmy zwrócić Państwa szczególną uwagę, jest folia do oklejania<br />
profili okiennych i parapetów Haogenplast. Jest ona odporna na ekstremalne warunki<br />
klimatyczne, takie jak wysoka temperatura i promieniowanie UV. Ze względu na swoje<br />
właściwości jest przyjazna w procesie oklejania.<br />
Producent folii – firma Haogenplast to czołowy dostawca nowoczesnych powłok<br />
i laminatów dla różnych sektorów przemysłu, budownictwa oraz rolnictwa. Swoją wiodącą<br />
pozycję zawdzięcza zaawansowanej wiedzy specjalistycznej, zaangażowaniu<br />
i doświadczeniu personelu oraz dynamicznej kadrze kierowniczej. Przedsiębiorstwo to<br />
dysponuje nowoczesnym zakładem produkcyjnym i przoduje pod względem możliwości<br />
projektowych.<br />
Powłoki i folie firmy Haogenplast produkowane są z polichlorku winylu przy wykorzystaniu<br />
najnowocześniejszych urządzeń i procesów technologicznych. W zależności od<br />
zastosowania końcowego, folie te poddawane są dodatkowym procesom z wykorzystaniem<br />
drukarek, laminatorów, kalandrów wytłaczających oraz rozcinarek.<br />
Firma Haogenplast stosuje szereg norm zapewniających jakość, m.in. ISO 9001 (2000)<br />
i Din SKZ.<br />
Poza folią Haogenplast, na BUDMIE 2008 pokażemy m.in. rozcinarkę do folii oraz oprzyrządowanie<br />
do automatycznej produkcji szprosów.<br />
Zapraszamy! <strong>Stoisko</strong> nasze znajdować się będzie w pawilonie 5. na piętrze.<br />
***<br />
Ważnym wydarzeniem w ostatnich tygodniach 2007 roku, było uzyskanie przez eco<br />
instruments Certyfikatu Zarządzania Jakością ISO 9001:2000. Certyfikat ten obejmuje:<br />
sprzedaż materiałów do produkcji szyb zespolonych, okleinowania i lakierowania profili<br />
aluminiowych oraz sprzedaż i konfekcjonowanie folii okiennych.<br />
ność do nowych inwestycji. Niska cena przestała<br />
już odgrywać tak dominującą rolę dla klienta, który<br />
stał się bardziej wymagający, a więc poszukuje<br />
dobrego produktu i fachowej obsługi. Wyznacznikiem<br />
dobrego produktu stają się okna pięcio- lub<br />
sześciokomorowe z powracającym uszczelnieniem<br />
środkowym MD, a w przypadku okien drewnianych<br />
rośnie rola okien produkowanych na bazie<br />
mahoniu i dębu oraz dobrej gatunkowo sosny.<br />
Udział stolarki drewnianej w strukturze materiałów<br />
do produkcji stolarki (PCW, aluminium, drewno)<br />
po latach spadku będzie powoli wykazywał<br />
tendencje wzrostowe. Zaryzykuję stwierdzenie,<br />
że może nie mamy jeszcze do czynienia z hossą<br />
w produkcji stolarki okiennej, ale z pewnością widać<br />
ożywienie i wyraźne, stałe tendencje wzrostowe,<br />
które mogą potrwać 5–7 lat. Tak dobrych prognoz<br />
w naszej branży już dawno nie było. W jaki<br />
sposób rodzimi producenci unikną zagrożeń i wykorzystają<br />
szanse – pokaże najbliższy czas.<br />
Krzysztof Łakota<br />
Charakterystyka folii Haogenplast<br />
Produkt wielowarstwowy produkt składający się z półsztywnej, zadrukowanej<br />
lub jednobarwnej folii bazowej oraz akrylowej warstwy<br />
folii wierzchniej zapewniającej zwiększoną odporność na<br />
warunki atmosferyczne; zgrzewany na gorąco<br />
Zastosowanie oklejanie profili okiennych z PCW i aluminium oraz drzwi na<br />
zewnątrz budynków<br />
Grubość 200 μm ± 15 μm<br />
Grubość akrylowej ≥50 μm<br />
warstwy wierzchniej<br />
Wytrzymałość na >20 N/mm<br />
rozciąganie<br />
2<br />
Wydłużenie całkowite >80%<br />
Stabilność wymiarów maks. skurcz 2,5% (10 min. przy 60oC) maks. skurcz 4% (10 min. przy 100oC) Połysk przy 60o 17-24<br />
Odporność na wa- spełnia wymagania RAL-GZ 716/1, rozdział 1, część 7,<br />
runki atmosferyczne w zakresie testowania poprzez sztuczne starzenie w warunkach<br />
atmosferycznych, zgodnie z DIN EN 513, do dawki<br />
promieniowania wynoszącej 16 GJ/m2 .<br />
Dodatkowo, po min. 11 tys. godzin przyspieszonego starzenia<br />
poprzez naświetlanie promieniami UV-A w testerze QUV<br />
o długości folii przy 340 nm, zgodnie z ASTM G 53, próbki<br />
nadal nadawały się do użytku<br />
Odporność cieplna bez zmian wypukłości, połysku i koloru przy krótkotrwałej<br />
wysokiej temperaturze (10 min. przy 100°C) lub dłuższym<br />
wystawieniu na działanie umiarkowanie wysokiej temperatury<br />
(24 h przy 65°C)<br />
Zgrzewanie zgrzewanie profili zgodnie z instrukcjami producenta nie<br />
powinno mieć negatywnego wpływu na folię; zginanie profili<br />
w temperaturze 130°C może spowodować zwiększony połysk<br />
powierzchni<br />
Odporność che- odporność na działanie zwykłych domowych środków<br />
miczna<br />
czyszczących, jak również benzynę alifatyczną, olej roślinny,<br />
alkohol 15% i mleko; brak odporności na rozpuszczalniki organiczne,<br />
włącznie z rozcieńczalnikami i zmywaczami lakieru<br />
Konserwacja odpowiednie czyszczenie przy użyciu zwykłych środków<br />
czyszczących, poza produktami o właściwościach ściernych;<br />
nie jest konieczna dodatkowa konserwacja
DWADZIEŚCIA LAT MINĘŁO<br />
Nazwę Gerda kojarzy prawdopodobnie większość Polaków. To rzadkość, by fi rma produkująca<br />
drzwi i okucia była tak powszechnie rozpoznawana przez klientów indywidualnych.<br />
I choć ludzie czasami błędnie sądzą, że to zagraniczny producent, albo że wytwarza tylko<br />
zamki, prawie zawsze jego nazwa kojarzona jest z bezpieczeństwem.<br />
Niewiele osób pamięta, chyba tylko pracownicy<br />
Gerdy, czym zajmowała się na początku działalności.<br />
A to czasy dość odległe, patrząc na krótką<br />
jeszcze historię polskiej gospodarki rynkowej. Firmę<br />
bowiem zarejestrowano w 1987 roku, co oznacza<br />
już dwie dekady jej działalności. W tym czasie<br />
przedsiębiorstwo się rozrastało, niektórzy z niego<br />
odchodzili, ale też znacznie wzrastało zatrudnienie.<br />
Dlatego tych, którzy byli przy pierwszych krokach<br />
Gerdy na rynku, obecnie pracuje niewielu. Ci<br />
nieliczni jednak pamiętają, że fi rma rozpoczynała<br />
jako producent... podnośników do remontu samochodów.<br />
Był to jednak produkt przeznaczony dla<br />
miłośników motoryzacji, nie miał więc szansy trafi ć<br />
do szerszego grona klientów. Jednak już rok po rozpoczęciu<br />
działalności zapadła decyzja, by rozpocząć<br />
produkcję zamków. Szybko się okazało, że był<br />
to strzał w dziesiątkę. Co ciekawe, Gerda, jako<br />
jedna z pierwszych w Polsce fi rm, reklamowała<br />
się w telewizji. Wówczas właśnie zachwalane były<br />
owe podnośniki, których produkcji dość szybko zaniechano.<br />
Na szczęście nikt już prawie nie pamięta<br />
tego pierwszego produktu, lecz nazwa Gerda mocno<br />
utrwaliła się w świadomości klientów. Potem<br />
przecież pojawiły się następne produkty – zamki<br />
i kłódki, i to z nimi zaczęła być fi rma utożsamiana.<br />
Produkcja drzwi zaś rozpoczęła się w 1994 roku.<br />
Organizacja<br />
Oprócz Gerdy w skład grupy wchodzą jeszcze inne<br />
fi rmy, na przykład Gerda Plast, która zajmuje się<br />
zupełnie odrębną działalnością – produkuje nakrętki<br />
do butelek. W całej grupie zatrudnionych<br />
jest w sumie około 1250 osób. W fi rmie skupionej<br />
wokół stolarki pracuje 250 osób. Zakład wytwarzający<br />
drzwi oraz magazyny główne znajduje się<br />
w Starachowicach, a w Warszawie mieści się dział<br />
konstrukcyjny, technologiczny i kontroli jakości.<br />
Jednostki te, w porozumieniu z działem handlowym,<br />
zajmują się rozwojem produktu. W Warszawie<br />
również wytwarza się zamki.<br />
Producent ma określoną strategię wobec pracowników,<br />
nastawił się bowiem na zapewnienie<br />
im stabilności zatrudnienia oraz wynagrodzenia.<br />
Jednak daleki jest od popularnego w ostatnich latach<br />
w różnych fi rmach tzw. integrowania. Nie organizuje<br />
się tu wspólnych wyjazdów, zawodów<br />
sportowych, nie buduje się wizerunku fi rmy wokół<br />
hobby kierownictwa. Jest jednak jedno wydarzenie<br />
w życiu przedsiębiorstwa, które w pewien sposób<br />
sprzyja integracji. Są to regularne, organizowane<br />
co roku spotkania dla klientów. Pojawia się<br />
wówczas doskonała okazja, aby podsumować rok<br />
działalności, ale też się pobawić. Rok 2007 był wyjątkowy,<br />
bo Gerda obchodziła dwudziestą rocznicę<br />
działalności na polskim rynku. W Jachrance pod<br />
Warszawska siedziba Gerdy.<br />
Warszawą 12 maja była możliwość, by to uczcić<br />
z klientami. A dwa tygodnie później świętowali<br />
już sami pracownicy.<br />
Odbiorcy<br />
Jakich klientów Gerda ma więcej? Otóż najczęściej<br />
decyzję o zakupie produktu z logo tej fi rmy podejmuje<br />
przeciętny Kowalski, czyli marka bardzo silne<br />
się zakorzeniła w świadomości klientów indywidualnych.<br />
Co ciekawe, większość ludzi postrzega<br />
Gerdę jako producenta<br />
zamków, choć<br />
obecnie sprzedaż tych<br />
produktów jest mniejsza<br />
od drzwi o połowę.<br />
Według handlowców,<br />
do tej „zamkowej” sławy<br />
przyczynił się konkretny<br />
produkt, czyli<br />
zamek ZX. W fi rmie<br />
uważa się, że jest on<br />
niezawodny, nawet<br />
nie trzeba go konserwować.<br />
Niestety, sprawia<br />
to również pewien<br />
kłopot: ZX nie sprzedaje<br />
się na odtworzenie,<br />
czyli na rynek<br />
wtórny. Jednak dzięki<br />
temu produktowi,<br />
producent kojarzony<br />
jest z wysoką jakością<br />
i z bezpieczeństwem.<br />
Gerda około 20<br />
proc. swojej produkcji<br />
sprzedaje też<br />
za granicą. Transporty<br />
z drzwiami i zamkami<br />
trafi ają do Anglii,<br />
Hiszpanii i Niemiec,<br />
ale też do Czech,<br />
Słowacji i na wschód<br />
FORUM BRANŻOWE<br />
REPORTAŻ<br />
od naszej granicy. Jednak sprzedaż do Rosji wiąże<br />
się z dwoma problemami. To ogromny kraj, dlatego<br />
zwykle czas oczekiwania na towar mocno się<br />
wydłuża. Na przykład transport do Nowosybirska<br />
dociera po dwóch, trzech tygodniach. Gdy polski<br />
producent dostaje zamówienie, musi wyprodukować,<br />
przygotować do wysyłki i w specjalny sposób<br />
opakować towar.<br />
Jeśli chodzi o zamki, nie wymagają one specjalnej<br />
troski. Inaczej jest jednak z drzwiami – należy<br />
je odpowiednio zabezpieczyć, by nie uszkodziły<br />
się w transporcie. Drugim problemem są regulacje<br />
prawne związane z granicami. Trzeba być bardzo<br />
dobrze przygotowanym, czyli należy poświęcić<br />
dużo uwagi i czasu, by przejść odprawę.<br />
W Rosji są także inne wymagania dotyczące wykończenia.<br />
Okazuje się, że niezwykle popularny<br />
jest kolor złoty, dlatego trafi ają tam zamki w tej<br />
barwie. Gerda jednak, pomimo różnych trudności,<br />
chce na długie lata współpracować ze wschodnimi<br />
partnerami, bo Rosja to rynek o dużych możliwościach.<br />
Jedną z zalet sprzedawania tam jest fakt,<br />
że produkt zachodni, czyli także polski, jest lepiej<br />
postrzegany.<br />
Firma, oprócz dość długiej swojej historii działalności,<br />
ma też inną cechę, która wyróżnia ją na rynku.<br />
Zamki i okucia są zaprojektowane oraz wykonane<br />
tylko do produktów Gerdy i nie są sprzedawane<br />
na wolnym rynku. Według pracowników tego producenta,<br />
żadna z innych, polskich fi rm nie wytwarza<br />
i drzwi, i okuć.<br />
Magdalena Rocka<br />
styczeń 2008 17
FORUM BRANŻOWE<br />
ANALIZY<br />
WSKAŹNIKI ALUMINIUM<br />
Rozpoczął się nowy rok; również w analizach. Pracując<br />
nad styczniowym numerem „<strong>Forum</strong>”, przyjrzeliśmy<br />
się sytuacji, jaka miała miejsce w roku<br />
2006 w sektorze aluminium (dotychczas analizowaliśmy<br />
wyniki fi nansowe branży z roku 2005).<br />
Spójrzmy zatem, co tym razem kryje się pod<br />
przedstawionymi w tabelach cyframi i wyrazami.<br />
Interpretacja wskaźników (tabela 1)<br />
Pierwszy w tabeli 1. jest wskaźnik bieżącej<br />
płynności. Informuje on o tym, czy przedsiębiorstwo<br />
jest w stanie na bieżąco regulować swoje<br />
zobowiązania handlowe, czyli czy nie traci płynności<br />
fi nansowej. A nie traci jej, jeżeli omawiany<br />
wskaźnik mieści się w przedziale [1;2]. I tak właśnie<br />
(z małymi wyjątkami) było w przedstawionym<br />
przypadku – większość fi rm osiągnęła zalecaną<br />
wartość wskaźnika płynności, dwie ją nieznacznie<br />
Tabela 1. Wskaźniki fi nansowe wybranych przedsiębiorstw<br />
WSKAŹNIK<br />
18 styczeń 2008<br />
NAZWA FIRMY<br />
Grupa Kapitałowa YAWAL SA<br />
SAPA ALUMINIUM Sp. z o. o.<br />
przekroczyły. Również przyjęta przez nas wartość<br />
optymalna [1,81] potwierdza fakt, iż w roku 2006<br />
w sektorze aluminium ogólnie nie było problemów<br />
ze ściąganiem należności czy też regulowaniem<br />
zobowiązań. Im wskaźnik bieżącej płynności<br />
jest bliższy cyfrze 2, tym na lepszej pozycji znajduje<br />
się dana fi rma. Tylko w przypadku jednego przedsiębiorstwa<br />
odchylenie od normy było na tyle duże,<br />
że można mówić o wystąpieniu zjawiska nadpłynności.<br />
Dzieje się tak w momencie, gdy fi rma niepotrzebnie<br />
magazynuje zapasy lub gdy część swych<br />
zobowiązań reguluje w gotówce. W obu przypadkach<br />
bowiem skutkiem jest wzrost wskaźnika płynności.<br />
Dla omawianego przedsiębiorstwa wskaźnik<br />
rotacji zapasów wyklucza ich magazynowanie, pozostają<br />
więc transakcje gotówkowe.<br />
Spójrzmy teraz na wspomniany już wskaźnik rotacji<br />
zapasów. Średni cykl rotacji dla sektora alu-<br />
1. Wsk. bieżacej płynności:<br />
aktywa bieżące/pasywa bieżące<br />
1,86 3,07 1,08 1,08 2,42 1,53 1,76 8,<strong>14</strong> 1,81<br />
2. Wsk. rotacji zapasów w dniach:<br />
przeciętny poziom zapasów x 360 /<br />
roczna sprzedaż netto<br />
47 29 10 57 77 52 44 2 46<br />
3. Wsk. rotacji należności<br />
w dniach:<br />
przeciętny stan należności x 360 /<br />
roczna sprzedaż netto<br />
84 52 124 111 46 66 71 104 78<br />
4. Wsk. spłaty zobowiązań w<br />
dniach:<br />
przeciętny stan zobowiazań z tyt.<br />
dst. i usł. x 360 / roczna sprzedaż<br />
netto<br />
99 2 127 <strong>14</strong>7 0 37 47 0 42<br />
5. Wsk. rentowności sprzedaży<br />
netto w %:<br />
ROS = zysk netto/sprzedaż netto<br />
15% 7% 2% 4% 18% 8% 10% 34% 9%<br />
6. Wsk. rentowności aktywów<br />
w %:<br />
ROA = zysk netto/aktywa ogółem<br />
<strong>14</strong>% 10% 4% 4% 23% 8% 16% 45% 12%<br />
7. Wsk. rentowności kapitału<br />
własnego w %:<br />
ROE = zysk netto/kapitały własne<br />
(całość)<br />
23% 13% 37% 9% 31% 13% 28% 51% 25%<br />
8. Mnożnik:<br />
aktywa ogółem / kapitał własny<br />
(całość)<br />
1,57 1,27 8,48 2,11 1,36 1,73 1,73 1,<strong>14</strong> 1,65<br />
9. Wsk. ogólnego zadłużenia w %:<br />
zobowiązania ogółem/aktywa<br />
ogółem<br />
36% 21% 88% 53% 26% 42% 42% 26% 39%<br />
10. Wsk. udziału zadłużenia w kapitale<br />
własnym w %:<br />
DER = suma zobowiązań/kapitał<br />
własny<br />
57% 27% 748% 111% 36% 73% 73% 29% 65%<br />
METALPLAST-STOLARKA Sp. z o. o.<br />
METRA POLAND ALUMINIUM Sp. z o. o.<br />
PONZIO POLSKA Sp. z o. o.<br />
Grupa Kapitałowa GRUPA KĘTY SA<br />
ALUPROF S.<br />
MEGA ALUMINIUM Sp. z o. o.<br />
mediana<br />
minium wynosił 46 dni, a więc praktycznie co półtora<br />
miesiąca analizowane fi rmy odnawiały stan<br />
swoich zapasów. Wartość równą 2 i 10 dni należy<br />
przyjąć za skrajną, podobnie zresztą jak liczbę 77.<br />
Pozostałe wyniki natomiast oscylują wokół średniej,<br />
mieszcząc się w przedziale [44;57]. Oczywiście,<br />
im krótszy cykl rotacji zapasów, tym bardziej<br />
efektywnie fi rma gospodaruje posiadanymi aktywami<br />
i szybciej zużywa je w procesie produkcji.<br />
Nieco gorzej natomiast kształtuje się poziom wskaźnika<br />
rotacji należności. Wyrażony w liczbie dni,<br />
pokazuje nam, co ile dni do danej fi rmy spływają<br />
należności od jej wierzycieli. W roku 2006 wśród<br />
przedstawionych przedsiębiorstw wskaźnik ten<br />
przyjmował dosyć wysokie wartości. Za optymalną<br />
uznaliśmy wartość równą 78. Tak więc cykl obrotu<br />
należnościami w sektorze aluminium przekraczał<br />
okres dwóch miesięcy, a w skrajnym przypadku<br />
nawet czterech (124 dni). Ponieważ pożądane<br />
są niskie wartości wskaźnika obrotu należnościami,<br />
należałoby uznać, iż te, które przekraczają wartość<br />
optymalną, świadczą o zbyt długim okresie spływu<br />
należności. Wydłużony proces windykacji odbija się<br />
automatycznie na wskaźnikach płynności – obniża<br />
je, pomniejszając stan aktywów.<br />
Ostatni ze wskaźników rotacji wskazuje na bardzo<br />
duże różnice, jeżeli chodzi o terminy płatności dla<br />
fi rm z sektora aluminium. Wartości tego wskaźnika<br />
mieściły się bowiem w roku 2006 w przedziale<br />
[0;<strong>14</strong>7] – rozpiętość chyba największa, i to nie tylko<br />
w tej analizie. Przyjrzyjmy się jednakże dokładniej<br />
dwóm najniższym wartościom. Otóż wyrażony<br />
w liczbie dni wskaźnik spłaty zobowiązań liczony<br />
jest jako stosunek zobowiązań handlowych fi rmy,<br />
pomnożony przez 360 dni, do jej przychodów<br />
ze sprzedaży. W przypadku fi rm, które osiągnęły zerową<br />
wartość omawianego wskaźnika, nie odnotowaliśmy<br />
w badanych okresie żadnych zobowiązań.<br />
Natomiast przedsiębiorstwo, dla którego wartość<br />
wskaźnika spłaty zobowiązań równa była cyfrze 2,<br />
w 2006 roku miało bardzo niski udział bieżących<br />
zobowiązań w całości swych pasywów, zwłaszcza<br />
w stosunku do wartości sprzedaży. Takiej sytuacji<br />
możemy tylko pozazdrościć. Pozostałe fi rmy regulowały<br />
swe zobowiązania średnio co 42 dni, a więc<br />
co półtora miesiąca. Im krótszy jest ten okres, tym<br />
bardziej rzetelnym płatnikiem jest dana fi rma.<br />
Spójrzmy teraz na efektywność działania poszczególnych<br />
fi rm. W roku 2006 rentowność sprzedaży<br />
w omawianym sektorze oscylowała wokół<br />
9 proc., a więc tyle zysku analizowane przedsiębiorstwa<br />
generowały z jednostki sprzedaży. Pamiętajmy<br />
jednak, iż chodzi tu o wartość średnią.<br />
Im wyższy jest omawiany wskaźnik, tym mniejszą<br />
sprzedaż należy zrealizować dla osiągnięcia zamierzonej<br />
kwoty zysku. Ogólnie należy stwierdzić, iż<br />
ROS przyjmował zadowalające wartości, wskazujące<br />
na jak najbardziej opłacalną sprzedaż. Nad<br />
jej efektywnością należałoby się jedynie zastanowić<br />
w przypadku wskaźników równych 4 i 2 procent.<br />
Troszkę wyższe wartości osiągnął wskaźnik rentowności<br />
aktywów. W tym przypadku za optymalną<br />
przyjęliśmy wartość równą 12 proc., tak<br />
więc za pozytywne należy uznać te wartości, które
ją przekraczają. Im wyższa rentowność aktywów,<br />
tym lepiej fi rma wykorzystuje posiadany majątek<br />
(bardziej efektywnie) w celu wypracowania zysku.<br />
Podobnie wygląda sytuacja, jeżeli chodzi o kapitał<br />
własny fi rmy – tu także pożądane są jak najwyższe<br />
wartości wskaźnika. W naszym przypadku za pozytywne<br />
należy uznać te, które są przynajmniej zbliżone<br />
do 25 proc. (taką bowiem wartość uznaliśmy<br />
za optymalną). Warto tu podkreślić, iż w omawianym<br />
przypadku ROE przyjmował najwyższe wartości,<br />
jeżeli chodzi o wskaźniki mierzące efektywność<br />
działania fi rmy. Zdolność kapitałów własnych<br />
analizowanych przedsiębiorstw do generowania<br />
zysku nie pozostawia zatem nic do życzenia.<br />
Spójrzmy teraz na mnożnik. Jego wartości świadczą<br />
o tym, iż omawiane tu fi rmy bardzo umiejętnie<br />
kształtowały relacje pomiędzy kapitałem własnym<br />
a kapitałem obcym, wpływając na wzrost rentowności<br />
tego pierwszego. Chodzi tu, oczywiście,<br />
o dodatni efekt działania dźwigni fi nansowej, który<br />
możemy osiągnąć zwiększając stopniowo wartość<br />
zadłużenia – do momentu, aż związane z tym<br />
zadłużeniem koszty nie wpłyną na generowany<br />
przez fi rmę zysk na tyle, by zmniejszyć wartość<br />
wszystkich wskaźników rentowności. Taka sytuacja<br />
ma miejsce, kiedy ROE dwukrotnie przewyższa<br />
wartość ROA. Wśród przedstawionych fi rm<br />
tylko jedna znacznie przekroczyła dopuszczalny<br />
limit [2:1], pozostałe oscylowały wokół wartości<br />
optymalnej, za jaką uznaliśmy liczbę 1,65. Ponieważ<br />
zwyczajowo wartości mnożnika rosną wraz<br />
ze wzrostem zadłużenia fi rmy, przyjrzyjmy się teraz<br />
sposobowi fi nansowania działalności poszczególnych<br />
przedsiębiorstw.<br />
Jeżeli chodzi o wskaźnik ogólnego zadłużenia,<br />
to w analizowanym sektorze jego wartości mieściły<br />
się w przedziale [21 proc. ;88 proc.]. A zatem<br />
każde z analizowanych przedsiębiorstw czerpało<br />
środki fi nansowe z dwóch źródeł: własnych i obcych.<br />
Sytuacja taka jest normalna i pozytywna,<br />
a granice jej opłacalności wyznacza omówiony wyżej<br />
mnożnik. Jeżeli chodzi o wartość optymalną dla<br />
udziału zadłużenia w fi nansowaniu majątku fi rmy,<br />
to za taką uznaliśmy wartość równą 39 procentom.<br />
Im niższe zadłużenie, tym oczywiście lepiej.<br />
Większą rozpiętość zauważyć możemy w przypadku<br />
wskaźnika udziału zadłużenia w kapitale własnym.<br />
Tu za optymalną przyjęliśmy wartość równą 65<br />
proc., tak więc za korzystne należy uznać wartości<br />
mniejsze lub równe optymalnej. Te przekraczające<br />
100 proc. wskazują na całkowite zadłużenie kapitału<br />
własnego fi rmy. Zauważmy, iż wysokim wartościom<br />
mnożnika odpowiadają wysokie wartości<br />
wskaźników zadłużenia. A zatem potwierdza się<br />
fakt, iż dwa spośród omawianych przedsiębiorstw<br />
przekroczyły dopuszczalną granicę zadłużenia,<br />
w tym jedno w sposób znaczny. Wysokie wartości<br />
trzech ostatnich wskaźników są równoznaczne<br />
z niskimi wartościami wskaźników mierzących efektywność<br />
działania fi rmy. Jeżeli bowiem zadłużenie<br />
wzrośnie do granicznego poziomu, koszty związane<br />
z jego obsługą (jak np. odsetki) zaczynają wpływać<br />
na zmniejszenie osiąganego zysku i – co za tym<br />
idzie – spadek wskaźników rentowności.<br />
Tabela 2. Przepływy pieniężne<br />
FORUM BRANŻOWE<br />
ANALIZY<br />
Nazwa fi rmy Przepływy pieniężne netto z działalności<br />
operacyjnej inwestycyjnej fi nansowej<br />
Grupa Kapitałowa YAWAL SA minus plus plus<br />
SAPA ALUMINIUM Sp. z o. o. plus minus brak<br />
METALPLAST-STOLARKA Sp. z o. o. plus minus minus<br />
METRA POLAND ALUMINIUM Sp. z o. o. plus minus plus<br />
PONZIO POLSKA Sp. z o. o. plus minus minus<br />
Grupa Kapitałowa GRUPA KĘTY SA plus minus plus<br />
ALUPROF SA plus minus minus<br />
MEGA ALUMINIUM Sp. z o. o. plus minus minus<br />
Przepływy (tabela 2)<br />
Dla analizowanych przedsiębiorstw w roku 2006<br />
najczęściej powtarzał się układ „+ – -„. Taki zestaw<br />
strumieni świadczy niewątpliwie o dużym zysku,<br />
który uzyskują fi rmy z ich podstawowej działalności.<br />
Środki pieniężne, generowane przez sprzedaż<br />
bądź inny rodzaj działalności operacyjnej fi rm, pozwalały<br />
nie tylko na pokrycie ich bieżących potrzeb,<br />
lecz również na prowadzenie działalności inwestycyjnej.<br />
Ujemny strumień z działalności fi nansowej<br />
wskazuje z kolei na spłatę odsetek lub innych zobowiązań<br />
fi nansowych. Co do posiłkowania się kapitałem<br />
obcym – być może fi rmy korzystały z obcych<br />
aktywów fi nansowych, jednak ich wielkość była<br />
dosyć niska i nie przekraczała wartości wydatków,<br />
poniesionych w ramach działalności fi nansowej.<br />
Kolejnym powtarzającym się układem jest zestaw<br />
„+ – +”, również wskazujący na dodatni wynik<br />
z działalności podstawowej fi rmy. Tym razem jednak<br />
wypracowany zysk nie wystarczał na pokrycie<br />
wszystkich zaplanowanych inwestycji. Dochodzi<br />
tu zatem do dopływu kapitału zewnętrznego,<br />
co potwierdza plus na działalności fi nansowej.<br />
Na uwagę zasługuje jedna z fi rm, która nie prowadziła<br />
w roku 2006 żadnych ruchów na polu fi nansowym.<br />
Nie korzystała ona z kredytów, pożyczek,<br />
nie spłacała również żadnych odsetek i innych<br />
zobowiązań wynikających z zadłużenia fi rmy.<br />
Wypracowany przez nią zysk w zupełności wystarczał<br />
na pokrycie potrzeb związanych z bieżącym<br />
funkcjonowaniem oraz na prowadzenie działalności<br />
inwestycyjnej. Brak kredytów potwierdzają<br />
bardzo niskie wskaźniki zadłużenia. Zdawać by się<br />
mogło, iż przy braku wpływów i wydatków fi nan-<br />
sowych zadłużenie winno być równe zeru. I słusznie.<br />
Jednak przy dokładniejszej analizie zauważyć<br />
można, że odnotowane zobowiązania to głównie<br />
zobowiązania handlowe, niezwiązane z kapitałem<br />
obcym, a obecne w toku działania każdej fi rmy.<br />
Jedno z omawianych przedsiębiorstw w analizowanym<br />
okresie poniosło stratę na swej podstawowej<br />
działalności. Dodatni strumień z działalności<br />
inwestycyjnej wskazywać może na wyprzedanie<br />
części aktywów w celu uzyskania środków na pokrycie<br />
zobowiązań bieżących. Mamy tu również<br />
do czynienia z kapitałem zewnętrznym, w postaci<br />
zaciągniętych kredytów lub pożyczek bądź też<br />
w postaci nowych kapitałów właścicieli. Sytuacja<br />
zatem nie może być krytyczna, kapitałodawcy bowiem<br />
nie obawiają się swojego zaangażowania.<br />
oprac. Izabela Kolimaga<br />
styczeń 2008 19
FORUM BRANŻOWE<br />
ANALIZY<br />
WSKAŹNIKI WYBRANEJ FIRMY<br />
Do tej pory staraliśmy się przybliżyć sytuację fi nansową fi rm z podziałem na poszczególne<br />
sektory, zestawiając ich wyniki i przedstawiając je obok siebie. Teraz chcielibyśmy zwrócić<br />
uwagę na zmiany sytuacji fi nansowej w wybranym sektorze na przestrzeni lat.<br />
W tym celu posłużymy się przykładem jednego<br />
z wiodących producentów szyb – fi rmy X. Analizowany<br />
okres obejmuje trzy kolejne lata obrotowe:<br />
2003–2005. Dzięki takiej analizie od razu widać,<br />
jak zmieniała się płynność fi rmy, jej zadłużenie<br />
czy też rentowność oraz jakie wzajemne związki<br />
istniały między nimi.<br />
Zacznijmy od analizy płynności fi rmy X. Jak wynika<br />
z tabeli 1., w analizowanym okresie nie pozostawiała<br />
ona wiele do życzenia. W latach 2003 i 2004<br />
wskaźniki płynności mieściły się w pożądanym<br />
przedziale [1:2], zachowując tendencję wzrostową.<br />
Firma X zatem na bieżąco regulowała swe<br />
należności, korzystając z majątku obrotowego.<br />
Niepokojąca może być natomiast wielkość wskaźnika<br />
w roku 2005, ponad dwukrotnie przewyższająca<br />
płynność osiągniętą w roku 2004. Tak nagły<br />
wzrost płynności niekoniecznie jest pozytywnym<br />
zjawiskiem – może być bowiem oznaką nadpłynności,<br />
bo wysoka wartość wskaźnika może wynikać<br />
z zatrzymania w fi rmie niesprzedanych towarów<br />
bądź niewykorzystanych zapasów.<br />
Druga ewentualność to regulowanie bieżących<br />
zobowiązań w gotówce, co pociąga za sobą ni-<br />
Tabela 1. Wskaźniki fi nansowe fi rmy X w kolejnych latach<br />
20 styczeń 2008<br />
ski stan tych zobowiązań przy jednoczesnym wysokim<br />
stanie środków pieniężnych. Zmniejszają<br />
się wówczas pasywa, natomiast aktywa ulegają<br />
zwiększeniu. Spójrzmy zatem na rotację zapasów<br />
i należności.<br />
Wskaźnik rotacji zapasów wyrażony w liczbie dni<br />
pokazuje, jak długi w danej fi rmie jest cykl obrotu<br />
zapasami, czyli co ile dni są one uzupełniane.<br />
W analizowanej fi rmie początkowo był to miesiąc<br />
(w przybliżeniu), który w kolejnych latach<br />
ulegał skracaniu. Fakt ten świadczy niewątpliwie<br />
o lepszym zarządzaniu posiadanymi aktywami<br />
i ich szybszym przetwarzaniu na środki pieniężne.<br />
Jak widać w tabeli 1., w roku 2005 rotacja zapasów<br />
była niższa niż w latach poprzednich, a zatem<br />
wzrost wskaźnika płynności w tym właśnie okresie<br />
nie był spowodowany ich zaleganiem w fi rmie.<br />
Należności natomiast w analizowanym przedsiębiorstwie<br />
spływały początkowo średnio co 34 dni,<br />
z tym, że w kolejnych latach okres ten uległ znacznemu<br />
skróceniu. W 2005 roku nastąpił niewielki<br />
wzrost w porównaniu z rokiem 2004, jest to jednakże<br />
i tak niska wartość – zakładając, że przeciętny<br />
termin płatności w branży wynosi 30 dni,<br />
WSKAŹNIK rok 2003 rok 2004 rok 2005<br />
1. Wsk. bieżacej płynności:<br />
aktywa bieżące / pasywa bieżące<br />
1,35 1,49 3,10<br />
2. Wsk. rotacji zapasów w dniach:<br />
przeciętny poziom zapasów x 360 / roczna<br />
sprzedaż netto<br />
32 28 26<br />
3. Wsk. rotacji należności w dniach:<br />
przeciętny stan należności x 360 / roczna sprzedaż<br />
netto<br />
34 20 23<br />
4. Wsk. spłaty zobowiązań w dniach:<br />
przeciętny stan zobowiazań z tyt. dst. i usł. x 360 /<br />
roczna sprzedaż netto<br />
1 1 1<br />
5. Wsk. rentowności sprzedaży netto w %:<br />
ROS = zysk netto / sprzedaż netto<br />
-6% 28% 16%<br />
6. Wsk. rentowności aktywów w %:<br />
ROA = zysk netto / aktywa ogółem<br />
-3% 17% 10%<br />
7. Wsk. rentowności kapitału własnego w %:<br />
ROE = zysk netto / kapitały własne<br />
-6% 26% 15%<br />
8. Mnożnik:<br />
aktywa ogółem / kapitał własny (całość)<br />
2,47 1,53 1,50<br />
9. Wsk. ogólnego zadłużenia w %:<br />
zobowiązania ogółem / aktywa ogółem<br />
60% 35% 33%<br />
10. Wsk. udziału zadłużenia w kapitale własnym<br />
w %:<br />
DER = suma zobowiązań / kapitał własny<br />
<strong>14</strong>7% 53% 50%<br />
Tabela 2. Przepływy pieniężne fi rmy X w kolejnych latach<br />
Przepływy pieniężne netto z działalności<br />
operacyjnej inwestycyjnej fi nansowej<br />
rok 2003 plus minus plus<br />
rok 2004 plus minus minus<br />
rok 2005 plus minus minus<br />
można uznać, iż kontrahenci fi rmy na bieżąco regulują<br />
swe zobowiązania, nawet przed upływem<br />
terminu płatności. Firma zatem nie kredytuje swoich<br />
odbiorców, a ściągalność należności w latach<br />
2004–2005 znacznie poprawiła się w porównaniu<br />
z rokiem 2003.<br />
Podsumowując, nie ma tu praktycznie niespłaconych<br />
należności, tak więc to również nie one<br />
spowodowały podwyższenie wskaźnika płynności<br />
w roku 2005. Pozostaje regulowanie zobowiązań<br />
w gotówce.<br />
Zupełnie inaczej wygląda sytuacja, jeżeli chodzi<br />
o spłatę zobowiązań bieżących przez analizowaną<br />
fi rmę. Jak widać w tabeli, termin płatności wynosi<br />
tu jeden dzień (mimo, iż przeciętnym terminem<br />
dla branży jest, jak przyjęliśmy, jeden miesiąc).<br />
Zatem nie ma tu praktycznie zobowiązań z tytułu<br />
dostaw czy usług – są one regulowane na bieżąco,<br />
tuż po powstaniu. Takiego płatnika pewnie każdy<br />
z nas sobie życzy.<br />
Rentowność z kolei ulegała na przestrzeni lat wyraźnym<br />
wahaniom. Początkowo, w 2003 roku,<br />
wskaźniki rentowności miały wartość ujemną – jak<br />
wynika z opublikowanych sprawozdań fi nansowych,<br />
fi rma ta w tym właśnie roku obrotowym<br />
poniosła stratę na całokształcie swej działalności,<br />
stąd też – spójrzmy na pozostałe wskaźniki rentowności<br />
– ujemne wartości ROA i ROE. Zjawisko<br />
takie nazywamy defi cytowością. Kolejny rok obrotowy<br />
przyniósł dość znaczny zysk, co spowodowało<br />
wzrost wskaźników rentowności, zarówno<br />
jeżeli chodzi o sprzedaż, aktywa, jak i kapitał własny.<br />
Wzrosła też sprzedaż, jednakże w mniejszym<br />
stopniu niż generowany przez nią zysk. A zatem,<br />
w roku 2004 fi rma X dla zamierzonej kwoty zysku<br />
musiała zrealizować stosunkowo małą sprzedaż,<br />
co wskazuje na wzrost jej efektywności. Podobnie<br />
wygląda sytuacja w przypadku aktywów i kapitałów<br />
własnych – ich zdolność do generowania zysku<br />
w roku 2004 także uległa znacznemu podwyższeniu.<br />
W kolejnym roku obrotowym zauważyć możemy<br />
ponowny spadek wskaźników rentowności.<br />
Dla porównania, sięgając do poprzedniego numeru<br />
<strong>Forum</strong>, możemy odczytać średnie wartości<br />
wskaźników rentowności dla branży w tym właśnie<br />
okresie, a zatem w roku 2005: ROS – 4 proc.,<br />
ROA – 6 proc., ROE – 13 proc. Tak więc mimo spadku<br />
wskaźników efektywności analizowana fi rma<br />
mogła cieszyć się w roku 2005 rentownością wyższą<br />
niż przeciętna w branży. Efektywność sprzedaży<br />
oraz wykorzystania posiadanych zasobów<br />
kształtowała się na dosyć wysokim – jeżeli chodzi<br />
o branżę – poziomie. Niepokojące mogą być jedynie<br />
wahania wielkości osiąganego zysku, które<br />
przekładają się na skoki wskaźników rentowności.<br />
W 2005 roku nastąpił bowiem ich spadek, na tyle<br />
jednak niegroźny, iż fi rma nadal mogła cieszyć się<br />
wysokim stopniem rentowności oraz dużą efektywnością<br />
działania.<br />
Następnym w tabeli jest wskaźnik ogólnego zadłużenia.<br />
Jego wartości osiągane w kolejnych la-
tach wskazują wyraźnie na coraz mniejszy udział<br />
kapitałów obcych w całości źródeł fi nansowania.<br />
Mimo iż w roku 2003 zadłużenie omawianej fi rmy<br />
było dosyć wysokie, w porównaniu z kolejnymi<br />
latami, jego wartość i tak mieściła się w przyjętym<br />
przez teoretyków z zakresu analizy przedziale<br />
[55%:70%].<br />
Przyjrzyjmy się teraz możliwości pokrycia całości<br />
zobowiązań fi rmy X jej kapitałem własnym. Otóż<br />
w latach 2003–2005 wyznaczający taką możliwość<br />
wskaźnik zmieniał się proporcjonalnie do wskaźnika<br />
ogólnego zadłużenia. W 2004 roku odnotowaliśmy<br />
zatem jego znaczny spadek – o ponad 50<br />
proc., po czym w kolejnym roku utrzymał się on<br />
na podobnym poziomie, zachowując minimalną<br />
tendencję spadkową, co jest zjawiskiem jak najbardziej<br />
pożądanym.<br />
Na koniec warto jeszcze zwrócić uwagę na kształtowanie<br />
się zależności pomiędzy rentownością<br />
aktywów, kapitałów własnych oraz sposobem<br />
fi nansowania majątku. Posłużę się w tym celu<br />
mnożnikiem (Mn), którego wielkość reprezentuje<br />
sposób fi nansowania majątku, a także<br />
wskaźnikami ROA i ROE. Mn bowiem rośnie wraz<br />
ze wzrostem udziału zadłużenia w fi nansowaniu<br />
aktywów fi rmy. Jak widać, w roku 2003, kiedy<br />
to zadłużenie fi rmy X kształtowało się na wysokim<br />
poziomie, fakt ten znalazł potwierdzenie<br />
w relacji ROA i ROE. Teoria mówi o zbyt dużym<br />
zadłużeniu fi rmy w sytuacji, gdy ROE dwukrotnie<br />
przewyższa ROA, co właśnie ma miejsce w analizowanym<br />
przypadku w roku 2003. W roku 2004<br />
mnożnik obniżył znacznie swą wartość – co z kolei<br />
ma odzwierciedlenie w mniejszej wartości wskaźników<br />
zadłużenia. Jednocześnie wzrosły wartości<br />
ROA i ROE, a ich proporcje nie przekraczały dopuszczalnej<br />
zasady 1:2. Niestety, w kolejnym roku<br />
obrotowym nastąpił spadek zarówno ROA, jak<br />
i ROE. Spadła również wartość mnożnika, zadłużenie<br />
obniżyło się jednakże tylko o parę punktów<br />
procentowych.<br />
Znajomość mnożnika i jego zasad pozwala na wykorzystanie<br />
dodatniego efektu dźwigni fi nansowej,<br />
czyli daje możliwość, przy stałym poziomie<br />
ROA, podniesienia wartości ROE poprzez zmniejszenie<br />
udziału kapitałów własnych w fi nansowaniu<br />
fi rmy na rzecz kapitałów obcych. Praw-<br />
dopodobnie analizowana fi rma posiłkowała się<br />
dźwignią, tyle że w 2003 roku osiągnęła ona krytyczną<br />
wartość wskaźnika rentowności kapitału<br />
własnego. Jak już wspominałam, ROE dwukrotnie<br />
przewyższał ROA, a taka sytuacja świadczy o jednym<br />
– posiłkowanie się kapitałem obcym przestaje<br />
być opłacalne, bowiem odsetki i pozostałe koszty<br />
kredytu zmniejszają zysk na tyle, że maleją wskaźniki<br />
rentowności. Dlatego też fi rma zaczęła się<br />
wycofywać z kredytów, zadłużenie spadło i automatycznie<br />
wzrosła zyskowność kapitału własnego<br />
oraz aktywów (rok 2004).<br />
Przedstawiona interpretacja wskaźników wykazanych<br />
w tabeli 1. jest zgodna z sytuacją, jaką<br />
obrazuje tabela 2. Co prawda w roku 2003 pokazuje<br />
ona dodatni wynik działalności operacyjnej,<br />
jednakże należy pamiętać, że zysk ze sprzedaży<br />
nie oznacza zysku z całokształtu działalności<br />
fi rmy. Ponadto był to na tyle mały przychód, iż<br />
fi rma musiała posiłkować się dopływem kapitału<br />
z zewnątrz (stąd dodatni strumień działalności<br />
fi nansowej), by móc pokryć swe bieżące wydatki<br />
i jednocześnie prowadzić działalność inwestycyjną.<br />
W kolejnych latach nie zaprzestała ona<br />
inwestycji, z tym, że osiągany zysk z działalności<br />
operacyjnej był tym razem na tyle duży, że fi rma<br />
mogła wycofać się z korzystania z kapitału<br />
obcego.<br />
Tak więc posługując się analizą fi nansową możemy<br />
śledzić zmiany, jakie zachodzą na przestrzeni<br />
lat w danej branży oraz w poszczególnych fi rmach.<br />
Znajomość wskaźników pozwala bowiem<br />
na uzyskanie istotnych informacji o fi nansach<br />
czy polityce danej fi rmy. W naszym przypadku<br />
wyraźnie widać, iż fi rma X to przedsiębiorstwo<br />
o stabilnej pozycji na rynku, rozwijające się, zachowujące<br />
płynność fi nansową. Śledzi ono własne<br />
zmiany i szybko na nie reaguje, wykorzystując<br />
relacje pomiędzy kapitałem własnym a kapitałem<br />
obcym. Firma X dąży do utrzymania swej<br />
rentowności na ustalonym poziomie, a w razie<br />
trudności natychmiast podejmuje odpowiednie<br />
działania. Terminowo rozlicza się z kontrahentami,<br />
nie ma również kłopotów ze ściąganiem<br />
własnych należności.<br />
oprac. Izabela Kolimaga<br />
CENY Z KOŃCA ROKU<br />
FORUM BRANŻOWE<br />
ANALIZY<br />
Przejrzeliśmy, jak co miesiąc, ogłoszenia prasowe,<br />
aby sprawdzić, jakie ceny – tym razem drzwi<br />
– proponowane są klientom w całej Polsce.<br />
Zwróciliśmy uwagę również na drzwi wejściowe,<br />
by skonstatować, że bałagan w nazewnictwie<br />
jest tu ogromny. Bo przecież trudno sobie wyobrazić,<br />
by drzwi „antywłamaniowe” za 500 zł<br />
były zbliżone choćby swoją odpornością na włamanie<br />
do drzwi Gerdy za 1300 zł. A mimo to też<br />
są sprzedawane jako antywłamaniowe… (red)<br />
Drzwi wejściowe<br />
Cena Miasto Oferent Uwagi<br />
499 Lipno Impol wejściowe<br />
499 Zamość Lux-Kolor netto, antywłamaniowe<br />
499 Toruń Okno-Meet brutto, wewnątrzlokalowe<br />
490 Kostrzyn Witex netto, antywłamaniowe<br />
635 Słupsk Fimal wewnątrzklatkowe,antywłamaniowe,<br />
kl. B<br />
650 Zielona<br />
Góra<br />
Elado zewnętrzne,<br />
antywłamaniowe,<br />
okleina<br />
699 Toruń EuroDom brutto, antywłamaniowe<br />
750 Kalisz Technobud netto, wejściowe<br />
750 Zielona<br />
Góra<br />
799 Gorzów<br />
Wlkp.<br />
Mes-Pol brutto, antywłamaniowe<br />
Omega, kl. B<br />
Conte antywłamaniowe<br />
799 Szczecin Bergen netto, antywłamaniowe<br />
Labrador<br />
800 Leszno Sal-Plast wejściowe<br />
1345 Koszalin TomSan antywłamaniowe<br />
Gerda TT<br />
1399 Częstochowa<br />
Termobud brutto z<br />
montażem,<br />
wewnątrzlokalowe<br />
2199 Wrocław OBI brutto, drewniane<br />
Garbaś<br />
styczeń 2008 21
FORUM BRANŻOWE<br />
RYNKI ZAGRANICZNE<br />
STOLARKA ZA OCEANEM<br />
W Kanadzie i USA okna w ponad 80 procentach<br />
produkowane są z drewna. Ciekawe, że ich ramy<br />
nie są pokrywane powłokami ochronnymi, a tylko<br />
impregnowane minimalną zawartością bezbarwnych<br />
żywic ochronnych. Dopiero po wbudowaniu,<br />
fi rmy montażowe zgodnie z życzeniem<br />
klientów pokrywają ramy kolorowymi<br />
środkami, również impregnatami<br />
(tzw. steyn). Nie tylko nie zakrywają<br />
one wyraźnie widocznego usłojenia<br />
stosowanego powszechnie drewna<br />
sosnowego, ale je uwypuklają,<br />
co jest efektem różnego czasu wnikania<br />
tych środków w drewno.<br />
Elementy ramy skrzydeł okiennych<br />
są produkowane z drewna<br />
litego (nie są warstwowo klejone)<br />
i są znacznie cieńsze niż te<br />
wykonywane w Polsce i Europie.<br />
Ich grubość nie przekracza 56 mm,<br />
w Polsce – 68 mm, a ościeżnice są<br />
z elementów sklejanych w rodzaj<br />
odpowiednio profi lowanej skrzynki,<br />
która „obejmuje” całą grubość ściśle<br />
znormalizowanych ścian. Owo znormalizowanie<br />
jest bardzo ważne, ponieważ<br />
dotyczy wszystkich budynków<br />
stawianych w USA i Kanadzie. Jedyną<br />
różnicą jest sposób obudowania<br />
budynków cegłami lub okładzinami<br />
– sidingiem aluminiowym bądź PCW<br />
– które nie stanowią ich integralnej<br />
konstrukcji, a jedynie są swego rodzaju<br />
osłonami.<br />
Wydawać by się mogło, że ze względu<br />
na występujące w Kanadzie i niektórych<br />
stanach USA ostre zimy, producenci<br />
powinni wyposażać okna w szyby<br />
o dobrej izolacyjności termicznej,<br />
ale tak nie jest. Najczęściej są szklone<br />
pojedynczymi szybami o niskiej izolacyjności.<br />
Jest to kompromis, który uwzględnia<br />
wzrost kosztu produkcji okien w stosunku do obowiązujących<br />
w tych krajach cen energii przeznaczonej<br />
na ogrzewanie domów. Są one niewielkie,<br />
a w stosunku do przeciętnych zarobków – minimalne.<br />
Dlatego też wyposażanie okien w najprostsze nawet<br />
szyby zespolone jest w tych krajach dopiero<br />
pewną ciekawostką, wynikającą bardziej z ogólnej<br />
tendencji do oszczędzania energii, której nadmierne<br />
zużycie wpływa na globalne ocieplenie klimatu,<br />
niż z kosztów jej zużycia.<br />
Znaczna część okien, przeznaczonych głównie<br />
na wymianę to okna przesuwane, w których górna<br />
część jest podnoszona – otwieranie okna ułatwia<br />
przeciwwaga. Do zablokowania zamknięcia części<br />
podnoszonej służy prosta dźwignia mimośrodowa,<br />
która wchodzi w specjalny zaczep blokujący.<br />
Okna te zostały zmodernizowane i są wyposażane<br />
22 styczeń 2008<br />
w specjalne uszczelki szczotkowe, podwyższające<br />
ich szczelność, która przy tradycyjnej konstrukcji<br />
była bardzo niska. Można ją obecnie porównać<br />
ze szczelnością polskich jednoramowych okien<br />
z funkcją mikrowentylacji, która zapewnia wymianę<br />
powietrza rzędu 10 m 3 na 1h.<br />
W Kanadzie drewniane ramy okien są dość wąskie.<br />
Okna przesuwane jednak coraz częściej<br />
są zastępowane oknami o klasycznej funkcji<br />
uchylania. Wyposażane są w zawiasy nożycowe,<br />
ukryte w przymyku ościeżnicy i skrzydła, których<br />
rozwarcie następuje przez przekręcenie zamocowanej<br />
w ościeżnicy korbki sprzężonej z mechanizmem<br />
ślimakowym. Pozwala to na blokowanie<br />
rozwarcia skrzydła w żądanym położeniu.<br />
Okna te są otwierane na zewnątrz, co ogranicza<br />
ich zastosowanie tylko do domów jednorodzinnych,<br />
ze względu na konieczność mycia szyb<br />
od zewnątrz. Rozwiązaniem jest z jeden z wariantów<br />
okucia – przy otwieraniu skrzydła na zewnątrz<br />
do środka ościeżnicy jest przesuwany tzw.<br />
ramiak zawiasowy, który tworzy między ościeżnicą<br />
a skrzydłem lukę, umożliwiającą umycie szyby<br />
od zewnątrz. Okucie takie jest stosowane w oknach<br />
montowanych na wyższych kondygnacjach,<br />
ale ograniczeniem konstrukcyjnym jest tu niewiel-<br />
ka szerokość skrzydeł, nieprzekraczająca długości<br />
ludzkiej ręki (40–50 cm).<br />
Jeśli chodzi ogólnie o wymiary, to jak na polskie<br />
oczekiwania, okna amerykańskie i kanadyjskie<br />
mają niewielkie rozmiary – szerokość i wysokość<br />
nie przekraczają 1,5 m. Duże zakłady produkują<br />
głównie okna na zamówienie, jednak także ograniczone<br />
wymiarowo, oraz typowe o ogólnie przyjętych<br />
wymiarach modułowych, które też są dosyć<br />
małe. Moduł ma około 5 cm szerokości<br />
i wysokości, podczas gdy w typowych<br />
polskich oknach wynosi 30 cm. Tak<br />
mały moduł pozwala projektantom<br />
dobrać typowe okna do różnych rodzajów<br />
budynków, co pozwala na obniżenie<br />
kosztów budowy – podobnie<br />
jak w Polsce okna typowe są wyraźnie<br />
tańsze od nietypowych.<br />
Interesujący jest w tych krajach<br />
również rynek drzwi, a w zasadzie<br />
skrzydeł drzwiowych. W całej<br />
Kanadzie skrzydła wytwarzają tylko<br />
dwie fabryki, które zaspokajają<br />
w całości potrzeby rynku. Dzienna<br />
produkcja każdej z nich sięga kilkunastu<br />
tysięcy (ok. 18 tys.) sztuk. Przy<br />
takich ilościach nie ma mowy o urozmaiconym<br />
asortymencie (np. skrzydła<br />
pełne, szklone, różnej szerokości). Są<br />
to głównie skrzydła tzw. płytowo-płycinowe,<br />
bezprzylgowe, o jednakowej<br />
szerokości, produkowane w czterech<br />
typowych szerokościach, białe, malowane<br />
tylko podkładowo, z podkładowym<br />
zabezpieczeniem boków,<br />
o jednym wzorze płyty. Produkuje się<br />
też skrzydła z płaskiej płyty, rzadziej<br />
lakierowanej sklejki – najczęściej mahoniowej<br />
– z bardzo prostym, wręcz<br />
symbolicznym wypełnieniem papierowym<br />
o konstrukcji tektury falistej,<br />
klejonej w „plastry miodu”, ale o bardzo<br />
dużych oczkach 100–150 mm.<br />
Dla porównania, używane w Polsce<br />
wypełnienia mają oczka 20–30 mm. Skrzydła te<br />
nie mają żadnych wzmacniających wkładek pod<br />
okucia, nie są również wykonywane gniazda pod<br />
ich montaż.<br />
Okucia są montowane na budowach.<br />
Jest to łatwe, ponieważ mają one bardzo prostą<br />
konstrukcję i są identyczne pod względem wymiarów.<br />
Konieczne jest tylko nawiercenie w skrzydłach<br />
kilku otworów, których położenie i średnicę określa<br />
wykonawcy prosty, papierowy szablon. Zamki<br />
są zawsze tzw. gałkowe, z jednej strony zamykane<br />
i otwierane kluczem, a z drugiej obrotową dźwigienką<br />
montowaną w gałce od wewnętrznej strony<br />
skrzydła. Drugim elementem okuć są zawiasy,<br />
ich montaż jest nawierzchniowy i polega na przykręceniu<br />
jednego skrzydełka do drzwi, a drugiego<br />
do ościeżnicy, bez wpuszczania w skrzydło<br />
czy ościeżnicę.
W Kanadzie i USA w zasadzie nie produkuje<br />
się ościeżnic w polskim rozumieniu tego<br />
pojęcia. Jedynym klasycznym wzorem ościeżnic<br />
drzwiowych są ościeżnice metalowe, przystosowane<br />
do montażu typowych skrzydeł drzwiowych,<br />
skrzynkowe, regulowane. Stosuje się je w obiektach,<br />
takich jak szpitale, biblioteki, biura itp., gdzie<br />
na ogół montuje się skrzydła drzwiowe specjalne,<br />
np. o większej wytrzymałości, podwyższonej odporności<br />
ogniowej lub izolacyjności akustycznej.<br />
W budownictwie jednorodzinnym ościeżnice wykonywane<br />
są z desek grubości ok. 1/2 cala i szerokości<br />
równej grubości ściany – ok. 89 mm. Są<br />
one mocowane bezpośrednio do szkieletu ściany<br />
wkrętami do drewna, a nawet ryfl owanymi gwoździami.<br />
Jako uszczelnienie skrzydeł (tzw. przymyk)<br />
stosuje się listwę (z zaokrągloną jedną krawędzią)<br />
montowaną po zawieszeniu skrzydeł w ościeżnicy<br />
na styk z ich płaszczyzną, przy użyciu gwoździ stolarskich<br />
z mniejszym łepkiem. Listwa ta również<br />
ma przekrój znormalizowany ok. 12 x 30 mm. Tak<br />
prosta konstrukcja ościeżnicy sprawia, że jej koszt<br />
jest bardzo niski, a produkcja w zakładach stolarki<br />
jest nieopłacalna.<br />
Głównym wzmocnieniem ościeżnicy jest dwustronna<br />
opaska przybijana do jej boków i konstrukcji<br />
ścian, która tworzy wraz z główną deską<br />
przekrój w kształcie litery „C” – na tyle sztywny,<br />
że utrzymuje bez odkształceń nawet skrzydła specjalne<br />
ze wzmocnionym wypełnieniem, np. z płyty<br />
wiórowej. Po zamontowaniu drzwi są malowane<br />
zgodnie z życzeniem klienta.<br />
Skrzydła drzwiowe są dostarczane z zakładów<br />
do sieci hurtowni, które zajmują się<br />
także ich detaliczną sprzedażą. Przewożone<br />
są samochodami, a pakowane na paletach w stosy<br />
po ok. 30–40 szt. Każde skrzydło jest zabezpieczone<br />
narożnikami tekturowymi i owinięte folią<br />
termokurczliwą. Cały stos skrzydeł jest również<br />
owinięty folią termokurczliwą,<br />
co zabezpiecza<br />
je przed przesuwaniem się<br />
w czasie transportu. Palety<br />
ustawiane są prostopadle<br />
do osi platformy załadowczej,<br />
a wolne przestrzenie<br />
między bokami platformy<br />
wypełniane są workami<br />
powietrznymi, które<br />
po napełnieniu doskonale<br />
je zabezpieczają przed<br />
przesuwaniem się na boki.<br />
Tak zabezpieczone skrzydła<br />
docierają do odbiorców<br />
praktycznie w stanie nienaruszonym.<br />
Zamówienia, np. na skrzydła<br />
szklone, są realizowane w hurtowniach,<br />
z których każda ma mini stolarnię – najczęściej<br />
z jednym pracownikiem, wyposażoną w elektronarzędzia<br />
umożliwiające wycięcie odpowiedniego<br />
otworu pod szybę i jej montaż. Szyba najczęściej<br />
jest mocowana tworzywową szczebliną na tyle<br />
wytrzymałą, że zapewnia solidne zamontowanie<br />
FORUM BRANŻOWE<br />
RYNKI ZAGRANICZNE<br />
w skrzydle, bez konieczności stosowania dodatkowych<br />
ram przyszybowych. Klient wybiera wzór<br />
szyby w hurtowni, która dysponuje sporym asortymentem.<br />
Takie formy produkcji i sprzedaży powodują,<br />
że koszty skrzydeł drzwiowych są bardzo niskie,<br />
np. skrzydło płytowo-płycinowe w cenie hurtowej<br />
Okna otwierane na zewnątrz można stosować tylko w domach jednorodzinnych.<br />
kosztuje ok. 20 dolarów amerykańskich, a zamontowane<br />
i wykończone nie przekracza 30 dolarów.<br />
Jest to nawet jak na polskie realia cena zdecydowanie<br />
niewielka, ponieważ gotowe skrzydła<br />
w najtańszych hurtowniach kosztują ponad 100 zł,<br />
a z ościeżnicami na ogół przekraczają 200 zł.<br />
mgr inż. Andrzej Podobas<br />
styczeń 2008 23<br />
Zdjęcia: Andrew Mastalerz
24 styczeń 2008<br />
RYNEK BUDOWLANY W ROSJI<br />
W ostatnim czasie nastąpiło znaczne ożywienie w sektorze budowlanym największego kraju<br />
świata. Po wyjątkowo słabym roku 2002, w kolejnych czterech latach całkowita wartość<br />
robót budowlanych wzrastała średnio w tempie 12,3 proc. rocznie. W roku 2007 natomiast<br />
tempo wzrostu rynku było aż dwukrotnie wyższe. Co więcej, rosyjskie fi rmy budowlane<br />
jeszcze nigdy nie oceniały tak optymistycznie swojej pozycji fi nansowej i perspektyw rozwoju<br />
tej gałęzi gospodarki – stwierdza raport fi rmy PMR Publications.<br />
Sektor budowlany wytwarza 5,6 proc. całego PKB<br />
Rosji i udział ten systematycznie wzrasta – jeszcze<br />
rok temu utrzymywał się on na poziomie 4,7 proc.<br />
Jest to wynikiem szybkiego rozwoju branży: o ile<br />
w 2006 r. całkowita wartość produkcji budowlanej<br />
wzrosła o 15,7 proc., do 66 mld euro, o tyle<br />
w pierwszej połowie tego roku tempo wzrostu<br />
było o blisko 10 punktów procentowych wyższe.<br />
Tradycyjnie większość prac budowlanych jest skoncentrowana<br />
w kilku regionach kraju. Moskwa,<br />
obwód moskiewski oraz Petersburg odpowiadają<br />
za niemal 30 proc. całkowitej produkcji budowlanej<br />
w Rosji, zaś na dziesięć czołowych regionów przypada<br />
aż ponad połowa tej wartości dla całego kraju.<br />
Budownictwo mieszkaniowe, na które przypada<br />
około 95 proc. całkowitej liczby obiektów oddanych<br />
do użytku i prawie 90 proc. ich łącznej powierzchni,<br />
w obecnej dekadzie rozwija się stabilnie. Jednak<br />
dopiero w 2005 roku ten segment budownictwa<br />
osiągnął poziom notowany w roku 1992. W 2006<br />
roku odnotowano intensywny wzrost, wspierany<br />
przez programy rządowe oraz dodatkowo pobudzany<br />
przez ogromny popyt na mieszkania.<br />
W pierwszej połowie 2007 roku można zaobserwować<br />
nasilenie trendu – liczba nowych mieszkań<br />
oddanych do użytku wzrosła o prawie 25 proc.,<br />
a ich całkowita powierzchnia aż o 35 proc. w stosunku<br />
do tego samego okresu roku 2006.<br />
W przypadku segmentu niemieszkaniowego liczba<br />
budynków oddawanych do użytku spadała<br />
w ostatnich latach. Obiekty te stają się jednak<br />
coraz większe, dzięki czemu ich całkowita po-<br />
wierzchnia utrzymała tendencję wzrostową.<br />
Nowoczesne centra handlowe<br />
i biurowe pojawiają się na terytorium<br />
kraju niemal codziennie, podobnie jak<br />
kompleksy logistyczne. Rozwój tych ostatnich<br />
jest jednak hamowany przez fatalny<br />
stan sieci drogowej. Szacuje się, że wciąż<br />
około 50–60 proc. rynku nieruchomości<br />
komercyjnych przypada na Moskwę i okolice,<br />
20–25 proc. na Petersburg, reszta zaś<br />
na duże ośrodki regionalne.<br />
Doskonałe nastroje w budownictwie znajdują<br />
swoje odzwierciedlenie w badaniach<br />
przeprowadzanych co kwartał przez CEA<br />
(Centrum Badania Koniunktury Gospodarczej<br />
przy rządzie Federacji Rosyjskiej) wśród<br />
kadry menadżerskiej przedsiębiorstw budowlanych.<br />
Od czasu rozpadu ZSRR ocena<br />
ogólnej sytuacji ekonomicznej fi rm sektora<br />
nie była tak pozytywna, jak w ostatnim badaniu.<br />
W podziale regionalnym kondycja<br />
fi rm została najwyżej oceniona w obwo-<br />
dzie uralskim, północnokaukaskim oraz północnozachodnim,<br />
zaś najmniej pozytywnie – w obwodzie<br />
centralnym. Indeks koniunktury w sektorze budowlanym<br />
osiąga obecnie najwyższe wartości w całej<br />
historii badania.<br />
Wzrost całkowitej wartości robót<br />
budowlanych w Rosji (%), 2000–2007<br />
23,0<br />
20%<br />
13,5<br />
10%<br />
10,4<br />
2,9<br />
12,8<br />
10,1 10,5<br />
15,7<br />
2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007<br />
Formułowane przez respondentów oceny zmian<br />
wielkości robót budowlanych oraz liczby zamówień<br />
w sektorze są najlepsze od 13 lat. Dodatkowo<br />
fi rmy oceniają, że ich moce produkcyjne są wykorzystywane<br />
w stopniu nienotowanym od dziesięciolecia.<br />
Spodziewany jest również wzrost zatrudnienia<br />
w branży, choć nigdy przed rokiem 2007<br />
badanie nie ujawniło tego typu oczekiwań.<br />
Czynnikami, które są najczęściej wymieniane przez<br />
kierownictwa fi rm jako bariery działalności na rynku<br />
budowlanym pozostają: wysokie podatki, niewypłacalność<br />
klientów, wysokie ceny materiałów budowlanych<br />
oraz silna konkurencja. Na uwagę zasługuje<br />
jednak stopień, w jakim wiele barier straciło na znaczeniu<br />
w czasie ostatnich dwunastu miesięcy.<br />
Robert Obetkon<br />
Bariery dla działalności na rosyjskim rynku bud.<br />
(% odp. twierdzących), III kw. 2006–III kw. 2007<br />
Wysokie podatki<br />
Niewypłacalność klientów<br />
Wysokie ceny materiałów<br />
budowlanych<br />
Silna konkurencja<br />
Niewystarczjąca<br />
liczba zamówień<br />
Niedobór siły<br />
roboczej<br />
Wysoki koszt<br />
kredytu<br />
Niedobór nowoczesnych<br />
maszyn budowlanych<br />
Brak barier<br />
2<br />
5<br />
5<br />
6<br />
7<br />
11<br />
10<br />
13<br />
13<br />
11<br />
19<br />
28<br />
27<br />
29<br />
26<br />
27<br />
33<br />
35<br />
35<br />
32<br />
43<br />
42<br />
40<br />
44<br />
49<br />
51<br />
III kw. 2006<br />
II kw. 2007<br />
III kw. 2007<br />
58
FORUM BRANŻOWE<br />
NORMALIZACJA<br />
NORMY EUROPEJSKIE I ICH POLSKIE ODPOWIEDNIKI<br />
Miniony już rok 2007 rozpoczął się dla Komitetu<br />
Technicznego nr 169 ds. okien, drzwi, żaluzji<br />
i okuć zorganizowanym przez Polski Komitet<br />
Normalizacyjny w lutym nadzwyczajnym posiedzeniem<br />
dotyczącym interpretacji postanowień<br />
normy PN-EN <strong>14</strong>351-1 „Okna i drzwi – Norma wyrobu,<br />
właściwości eksploatacyjne – Część 1: Okna<br />
i drzwi zewnętrzne bez właściwości dotyczących<br />
odporności ogniowej i/lub dymoszczelności” (norma<br />
zharmonizowana z dyrektywą 89/106/EWG<br />
Wyroby budowlane). W rozszerzonym składzie<br />
uczestników oprócz członków znaleźli się przedstawiciele<br />
Ministerstwa Budownictwa, Głównego<br />
Urzędu Nadzoru Budowlanego, Polskiej Izby Przemysłowo-Handlowej<br />
i Instytutu Techniki Budowlanej<br />
oraz reprezentujący producentów okien i drzwi<br />
przedstawiciele Związku Producentów, Dostawców<br />
i Dystrybutorów: Polskie Okna i Drzwi. Podjęto<br />
na nim próbę wyjaśnienia kwestii istotnych dla<br />
producentów w ramach współistnienia na rynku<br />
europejskim. Warto przy okazji zaznaczyć, że z początkiem<br />
roku w skład Komitetu weszło trzech<br />
nowych członków reprezentujących.<br />
W wyniku całorocznej pracy Komitetu zostały opublikowane<br />
w języku polskim następujące normy:<br />
� PN-EN 1303:2007 „Okucia budowlane<br />
– Wkładki bębenkowe do zamków – Wymagania<br />
i metody badań“,<br />
� PN-EN 12519:2007 „Okna i drzwi – Terminologia”,<br />
� PN-EN 13120:2007 „Zasłony wewnętrzne<br />
– Wymagania eksploatacyjne łącznie z bezpieczeństwem”,<br />
26 styczeń 2008<br />
� PN-EN 13126-1:2007 „Okucia budowlane<br />
– Wymagania i metody badań dotyczące okuć<br />
do okien i drzwi balkonowych – Część 1: Wymagania<br />
wspólne dla wszystkich rodzajów<br />
okuć”,<br />
� PN-EN 13126-8:2007 „Okucia budowlane<br />
– Wymagania i metody badań dotyczące okuć<br />
do okien i drzwi balkonowych – Część 8: Okucia<br />
rozwierano-uchylne, uchylno-rozwierane<br />
i tylko rozwierane”,<br />
� PN-EN <strong>14</strong>024:2007 „Kształtowniki metalowe<br />
z przekładką termiczną – Właściwości mechaniczne<br />
– Wymagania, sprawdzenia i badania<br />
do oceny”.<br />
Uznane za polskie normy w języku oryginału zostały<br />
następujące normy:<br />
� PN-EN 1670:2007 (U) „Okucia budowlane<br />
– Odporność na korozję – Wymagania i metody<br />
badań”,<br />
� PN-EN 13119:2007 (U) „Ściany osłonowe – Terminologia”,<br />
� PN-EN 13126-7:2007 (U) „Okucia budowlane<br />
– Wymagania i metody badań dotyczące okuć<br />
do okien i drzwi balkonowych – Część 7: Zatrzaski<br />
zapadkowe”,<br />
� PN-EN <strong>14</strong>637:2007 (U) „Okucia budowlane<br />
– Sterowane elektrycznie systemy przytrzymywania<br />
otwarcia do drzwi przeciwpożarowych/<br />
dymoszczelnych – Wymagania, metody badań,<br />
stosowanie i konserwacja”,<br />
� PN-EN <strong>14</strong>648:2007 (U) „Okucia budowlane<br />
– Okucia do okiennic – Wymagania i metody<br />
badań”.<br />
bramy – stan na 31 grudnia 2007<br />
Norma europejska Tytuł normy Odpowiednik krajowy<br />
EN 12424:2000 Bramy – Odporność na obciążenie wiatrem – Klasyfi<br />
kacja<br />
PN-EN 12424:2002<br />
EN 12425:2000 Bramy – Odporność na przenikanie wody – Klasyfi<br />
kacja<br />
PN-EN 12425:2002<br />
EN 12426:2000 Bramy – Przepuszczalność powietrza – Klasyfi kacja PN-EN 12426:2002<br />
EN 12427:2000 Bramy – Przepuszczalność powietrza – Metoda<br />
badania<br />
PN-EN 12427:2002<br />
EN 12428:2000 Bramy – Współczynnik przenikania ciepła – Wymagania<br />
dotyczące obliczeń<br />
PN-EN 12428:2002<br />
EN 12433-1:1999 Bramy – Terminologia – Część 1: Typy bram PN-EN 12433-1:2002<br />
EN 12433-2:1999 Bramy – Terminologia – Część 2: Elementy bram PN-EN 12433-2:2002<br />
EN 12444:2000 Bramy – Odporność na obciążenie wiatrem – Badania<br />
i obliczenia<br />
PN-EN 12444:2002<br />
EN 12445:2000 Bramy – Bezpieczeństwo użytkowania bram z napę- PN-EN 12445:2002<br />
dem – Metody badań<br />
EN 12453:2000 Bramy – Bezpieczeństwo użytkowania bram z napę- PN-EN 12453:2002<br />
dem – Wymagania<br />
EN 12489:2000 Bramy – Odporność na przenikanie wody – Metoda PN-EN 12489:2002<br />
badania<br />
EN 12604:2000 Bramy – Aspekty mechaniczne – Wymagania PN-EN 12604:2002<br />
EN 12605:2000 Bramy – Aspekty mechaniczne – Metody badań PN-EN 12605:2002<br />
EN 12635:2002 Bramy – Instalowanie i użytkowanie PN-EN 12635:2004<br />
EN 12978:2003 Drzwi i bramy – Urządzenia zabezpieczające do<br />
drzwi i bram z napędem – Wymagania i metody<br />
badań<br />
PN-EN 12978:2006<br />
EN 13241-1:2003 Bramy – Norma wyrobu – Część 1: Wyroby bez<br />
właściwości dotyczących odporności ogniowej lub<br />
dymoszczelności<br />
PN-EN 13241-1:2004 (U)<br />
EN <strong>14</strong>600:2005 Drzwi, bramy i otwieralne okna z właściwościami<br />
dotyczącymi odporności ogniowej i/lub dymoszczelności<br />
– Wymagania i klasyfi kacja<br />
PN-EN <strong>14</strong>600:2005 (U)<br />
W ramach prac europejskich Komitet opiniował<br />
następujące projekty europejskie:<br />
� prEN 179 „Okucia budowlane – Zamknięcia<br />
awaryjne do wyjść uruchamiane klamką lub<br />
płytką naciskową, przeznaczone do stosowania<br />
na drogach ewakuacyjnych – Wymagania<br />
i metody badań (nowelizacja)”,<br />
� prEN 1125 „Okucia budowlane – Zamknięcia<br />
przeciwpaniczne do wyjść uruchamiane prętem<br />
poziomym – Wymagania i metody badań<br />
(nowelizacja)”,<br />
� prEN 13120 „Zasłony wewnętrzne – Wymagania<br />
eksploatacyjne łącznie z bezpieczeństwem<br />
(nowelizacja)”,<br />
� prEN 15684 „Okucia budowlane – Wkładki bębenkowe<br />
mechatroniczne – Wymagania i metody<br />
badań”.<br />
W 2008 roku zaplanowane jest między innymi<br />
omawianie projektów norm:<br />
� prPN-EN 1670 „Okucia budowlane – Odporność<br />
na korozję – Wymagania i metody badań<br />
(nowelizacja)”,<br />
� prPN-EN <strong>14</strong>600 „Drzwi, bramy i otwierane<br />
okna z właściwościami dotyczącymi odporności<br />
ogniowej i/lub dymoszczelności – Wymagania<br />
i klasyfi kacja (opracowywana we współpracy<br />
z KT 180 ds. Bezpieczeństwa Pożarowego<br />
Obiektów)”.<br />
Zachęcam do odwiedzania stron internetowych<br />
www.pkn.pl, gdzie znajduje się aktualizowany na<br />
bieżąco katalog Polskich Norm, który zawiera również<br />
normy wycofane.<br />
Małgorzata Pogorzelska<br />
ściany osłonowe – stan na 31 grudnia 2007<br />
Numer normy Tytuł normy Odpowiednik<br />
krajowy<br />
EN 949:1998 Okna i ściany osłonowe, drzwi,<br />
zasłony i żaluzje – Oznaczanie<br />
odporności drzwi na uderzenie<br />
ciałem miękkim i ciężkim<br />
EN 12152:2002 Ściany osłonowe – Przepuszczalność<br />
powietrza – Wymagania<br />
eksploatacyjne i klasyfi kacja<br />
EN 12153:2000 Ściany osłonowe – Przepuszczal-<br />
ność powietrza – Metoda badania<br />
EN 12154:1999 Ściany osłonowe – Wodoszczelność<br />
– Wymagania eksploatacyjne<br />
i klasyfi kacja<br />
EN 12155:2000 Ściany osłonowe – Wodoszczelność<br />
– Badanie laboratoryjne pod<br />
ciśnieniem statycznym<br />
EN 12179:2000 Ściany osłonowe – Odporność<br />
na obciążenie wiatrem – Metoda<br />
badania<br />
EN 13051:2001 Ściany osłonowe – Wodoszczel-<br />
ność – Badanie poligonowe<br />
EN 13116:2001 Ściany osłonowe – Odporność na<br />
obciążenie wiatrem – Wymagania<br />
eksploatacyjne<br />
PN-EN<br />
949:2000<br />
PN-EN<br />
12152:2004<br />
PN-EN<br />
12153: 2004<br />
PN-EN<br />
12154: 2004<br />
PN-EN<br />
12155: 2004<br />
PN-EN<br />
12179: 2004)<br />
PN-EN<br />
13051: 2004<br />
PN-EN<br />
13116: 2004<br />
EN 13119:2007 Ściany osłonowe – Terminologia PN-EN 13119<br />
:2007 (U)<br />
EN 13830:2003 Ściany osłonowe – Norma wyrobu PN-EN<br />
EN <strong>14</strong>019:2004 Ściany osłonowe – Odporność na<br />
uderzenie – Wymagania eksploatacyjne<br />
13830:2005<br />
PN-EN<br />
<strong>14</strong>019: 2006
�yj ciep�o<br />
Okna pvc bez o�owiu<br />
Nasze okna charakteryzują się bardzo dobrymi<br />
współczynnikami przenikalności cieplnej. Twój dom będzie<br />
przytulny o każdej porze roku.<br />
Oszcz�dno�� energii<br />
nawet do 60%<br />
O ilości energii cieplnej „uciekającej” przez okno decyduje współczynnik przenikania<br />
ciepła dla okna U w , zasadniczo obowiązuje zasada - im niższa wartość współczynnika<br />
tym lepsza izolacja termiczna okna. Przy zastosowaniu trójkomorowego systemu<br />
FORIS 100 współczynnik dla profi li U f = 1,6 W/(m 2 x K), a przy wykorzystaniu<br />
pięciokomorowego systemu FORIS 500 U f = 1,2 W/(m 2 x K) co w połączeniu<br />
z pakietem szkła o współczynniku U g = 1,0 W/(m 2 x K) daje oszczędności na kosztach<br />
ogrzewania sięgające nawet 60%. W biurach sprzedaży bezpłatnie wykonamy<br />
komputerową symulację oszczędności kosztów energii.<br />
Je�li chcesz zosta� licencjonowanym<br />
producentem bezo�owiowych okien<br />
i drzwi FORIS skontaktuj si� z nami<br />
Twój profesjonalny partner w biznesie<br />
GARBALINSKI POLSKA Sp. z o.o.<br />
ul. Ostrowska 388, 61-312 Pozna�<br />
www.foris.eu<br />
tel. +48 61 87 44 100<br />
fax +48 61 87 44 299<br />
e-mail: info.pl@foris.eu<br />
FORUM BRANŻOWE<br />
styczeń 2008 27
FORUM BRANŻOWE<br />
NORMALIZACJA<br />
okna i drzwi – stan na 31 grudnia 2007<br />
Norma europejska Tytuł normy Odpowiednik krajowy<br />
EN 107:1980 Metody badań okien – Badania mechaniczne PN-EN 107:2002 (U)<br />
EN 130:1984 Metody badań drzwi – Badanie zmian sztywności skrzydeł drzwiowych przez wielokrotne wichrowanie PN-EN 130:1998<br />
EN 477:1995 Kształtowniki z nieplastyfi kowanego (poli)chlorku winylu (PVC–U) do produkcji okien i drzwi – Określenie odporności<br />
kształtowników głównych na uderzenie spadającego ciężarka<br />
PN-EN 477:1997<br />
EN 478:1995 Kształtowniki z nieplastyfi kowanego (poli)chlorku winylu (PVC–U) do produkcji okien i drzwi – Wygląd po wygrzewaniu<br />
w temperaturze 150oC – Metoda badania<br />
PN-EN 478:1997<br />
EN 479:1995 Kształtowniki z nieplastyfi kowanego (poli)chlorku winylu (PVC–U) do produkcji okien i drzwi – Oznaczanie skurczu<br />
termicznego<br />
PN-EN 479:1997<br />
EN 513:1999 Kształtowniki z niezmiękczonego (poli)chlorku winylu (PVC–U) do produkcji okien i drzwi – Oznaczanie odporności<br />
na sztuczne starzenie klimatyczne<br />
PN-EN 513:2002<br />
EN 5<strong>14</strong>:2000 Kształtowniki z niezmiękczonego (poli)chlorku winylu (PVC–U) do produkcji okien i drzwi – Oznaczanie wytrzymałości<br />
zgrzewanych naroży i połączeń w kształcie T<br />
PN-EN 5<strong>14</strong>:2002<br />
EN 947:1998 Drzwi rozwierane – Oznaczanie odporności na obciążenie pionowe (zastępuje EN 108:1980) PN-EN 947:2000<br />
EN 948:1999 Drzwi rozwierane – Oznaczanie wytrzymałości na skręcanie statyczne (zastępuje EN 129:1984) PN-EN 948:2000<br />
EN 949:1998 Okna i ściany osłonowe, drzwi, zasłony i żaluzje – Oznaczanie odporności drzwi na uderzenie ciałem miękkim i<br />
ciężkim (zastępuje EN 162:1985)<br />
PN-EN 949:2000<br />
EN 950:1999 Skrzydła drzwiowe – Oznaczanie odporności na uderzenie ciałem twardym (zastępuje EN 85:1980) PN-EN 950:2000<br />
EN 951:1998 Skrzydła drzwiowe – Metoda pomiaru wysokości, szerokości, grubości i prostokątności (zastępuje EN 25:1975) PN-EN 951:2000<br />
EN 952:1999 Skrzydła drzwiowe – Płaskość ogólna i miejscowa – Metoda pomiaru (zastępuje EN 24:1974) PN-EN 952:2000<br />
EN 1026:2000 Okna i drzwi – Przepuszczalność powietrza – Metoda badania (zastępuje EN 42:1975) PN-EN 1026:2001<br />
EN 1027:2000 Okna i drzwi – Wodoszczelność – Metoda badania (zastępuje EN 86:1980) PN-EN 1027: 2001<br />
EN 1121:2000 Drzwi – Zachowanie się pomiędzy dwoma różnymi klimatami – Metoda badania (zastępuje EN 79:1985) PN-EN 1121:2001<br />
EN 1191:2000 Okna i drzwi – Odporność na wielokrotne otwieranie i zamykanie – Metoda badań PN-EN 1191:2002<br />
EN 1192:1999 Drzwi – Klasyfi kacja wymagań wytrzymałościowych PN-EN 1192:2001<br />
EN 1294:2000 Skrzydła drzwiowe – Określenie zachowania się pod wpływem zmian wilgotności w kolejnych jednorodnych klimatach<br />
(zastępuje EN 43:1985)<br />
PN-EN 1294:2002<br />
EN 1522:1998 Okna, drzwi, żaluzje i zasłony – Kuloodporność – Wymagania i klasyfi kacja PN-EN 1522:2000<br />
EN 1523:1998 Okna, drzwi, żaluzje i zasłony – Kuloodporność – Metoda badania PN-EN 1523:2000<br />
EN 1529:1999 Skrzydła drzwiowe – Wysokość, szerokość, grubość i prostokątność – Klasy tolerancji PN-EN 1529:2001<br />
EN 1530:1999 Skrzydła drzwiowe – Płaskość ogólna i miejscowa – Klasy tolerancji PN-EN 1530:2001<br />
EN 12046-1:2003 Siły operacyjne – Metoda badania – Część 1: Okna PN-EN 12046-1:2005<br />
EN 12046-2:2000 Siły operacyjne – Metoda badania – Część 2: Drzwi PN-EN 12046-2:2001<br />
EN 12207:1999 Okna i drzwi – Przepuszczalność powietrza – Klasyfi kacja PN-EN 12207:2001<br />
EN 12208:1999 Okna i drzwi – Wodoszczelność – Klasyfi kacja PN-EN 12208:2001<br />
EN 12210:1999 Okna i drzwi – Odporność na obciążenie wiatrem – Klasyfi kacja PN-EN 12210:2001<br />
EN 12210:1999/<br />
AC:2006<br />
Okna i drzwi – Odporność na obciążenie wiatrem – Klasyfi kacja PN-EN 12210:2001/AC:2006<br />
EN 12211:2000 Okna i drzwi – Odporność na obciążenie wiatrem – Metoda badania PN-EN 12211:2001<br />
EN 12217:2003 Drzwi – Siły operacyjne - Wymagania i klasyfi kacja PN-EN 12217:2005<br />
EN 12219:1999 Drzwi – Wpływ klimatu – Wymagania i klasyfi kacja PN-EN 12219:2002<br />
EN 12320:2001 Okucia budowlane – Kłódki wraz z osprzętem – Wymagania i metody badań PN-EN 12320:2002<br />
EN 12400:2002 Okna i drzwi – Trwałość mechaniczna – Wymagania i klasyfi kacja PN-EN 12400:2004<br />
EN 12519:2004 Okna i drzwi – Terminologia PN-EN 12519:2007<br />
EN 12608:2003 Kształtowniki z nieplastyfi kowanego (poli)chlorku winylu (PVC-U) do produkcji okien i drzwi – Klasyfi kacja, wymagania<br />
i metody badań<br />
PN-EN 12608:2004<br />
EN 13049:2003 Okna – Uderzenie ciałem miękkim i ciężkim – Metoda badania, wymagania dotyczące bezpieczeństwa i klasyfi kacja PN-EN 13049:2004<br />
EN 13115:2001 Okna – Klasyfi kacja właściwości mechanicznych – Obciążenie pionowe, zwichrowanie i siły operacyjne PN-EN 13115:2002<br />
EN 13123-1:2001 Okna, drzwi, żaluzje – Odporność na wybuch – Wymagania i klasyfi kacja – Część 1: Rura uderzeniowa PN-EN 13123-1:2002 (U)<br />
EN 13123-2:2004 Okna, drzwi, żaluzje – Odporność na wybuch – Wymagania i klasyfi kacja – Część 2: Próba poligonowa PN-EN 13123-2:2004 (U)<br />
EN 13124-1:2001 Okna, drzwi, żaluzje – Odporność na wybuch – Metoda badania – Część 1: Rura uderzeniowa PN-EN 13124-1:2002 (U)<br />
EN 13124-2:2004 Okna, drzwi, żaluzje – Odporność na wybuch – Metoda badania – Część 2: Próba poligonowa PN-EN 13124-2:2004 (U)<br />
EN 13049:2003 Okna – Uderzenie ciałem miękkim i ciężkim – Metoda badania, wymagania dotyczące bezpieczeństwa i klasyfi kacja PN-EN 13049:2004<br />
EN 12608:2003 Kształtowniki z niezmiękczonego (poli)chlorku winylu (PVC–U) do produkcji okien i drzwi – Klasyfi kacja, wymagania<br />
i metody badań<br />
PN-EN 12608:2004<br />
EN <strong>14</strong>024:2004 Kształtowniki metalowe z przekładką termiczną – Właściwości mechaniczne – Wymagania, sprawdzenie i badania do<br />
oceny<br />
PN-EN <strong>14</strong>024:2007<br />
EN <strong>14</strong>351-1:2006 Okna i drzwi – Norma wyrobu, właściwości eksploatacyjne – Część 1: Okna i drzwi zewnętrzne bez właściwości<br />
dotyczących odporności ogniowej i/lub dymoszczelności<br />
PN-EN <strong>14</strong>351-1:2006<br />
EN <strong>14</strong>608:2004 Okna – Oznaczanie odporności na obciążenia w płaszczyźnie skrzydła PN-EN <strong>14</strong>608:2006<br />
EN <strong>14</strong>609:2004 Okna – Oznaczanie odporności na skręcanie statyczne PN-EN <strong>14</strong>609:2006<br />
28 styczeń 2008
FORUM BRANŻOWE<br />
styczeń 2008 29
FORUM BRANŻOWE<br />
NORMALIZACJA<br />
Okucia budowlane – stan na 31 grudnia 2007<br />
Norma europejska Tytuł normy Odpowiednik krajowy<br />
EN 179:1997 Okucia budowlane – Zamknięcia awaryjne do wyjść, uruchamiane klamką lub płytką naciskową – Wymagania<br />
i metody badań<br />
PN-EN 179:1999<br />
EN 179:1997/A1:2001 Okucia budowlane – Zamknięcia awaryjne do wyjść, uruchamiane klamką lub płytką naciskową – Wymagania<br />
i metody badań<br />
PN-EN 179:1999/A1:2002<br />
EN 1125:1997 Okucia budowlane – Zamknięcia przeciwpaniczne do wyjść, uruchamiane prętem poziomym – Wymagania<br />
i metody badań<br />
PN-EN 1125:1999<br />
EN 1125:1997/A1:2001 Okucia budowlane – Zamknięcia przeciwpaniczne do wyjść, uruchamiane prętem poziomym – Wymagania<br />
i metody badań<br />
PN-EN 1125:1999/A1:2002<br />
EN 1154:1996 Okucia budowlane – Zamykacze drzwiowe z regulacją przebiegu zamykania – Wymagania i metody badań PN-EN 1154:1999<br />
EN 1154:1996/A1:2002 Okucia budowlane – Zamykacze drzwiowe z regulacją przebiegu zamykania – Wymagania i metody badań PN-EN 1154:1999/A1:2004<br />
EN 1155:1997 Okucia budowlane – Elektryczne przytrzymywacze otwarcia drzwi rozwieranych i wahadłowych – Wymagania<br />
i metody badań<br />
PN-EN 1155:1999<br />
EN 1155:1997/AC:2006 Okucia budowlane – Elektryczne przytrzymywacze otwarcia drzwi rozwieranych i wahadłowych – Wymagania<br />
i metody badań<br />
PN-EN 1155:1999/AC:2006<br />
EN 1155:1997/A1:2002 Okucia budowlane – Elektryczne przytrzymywacze otwarcia drzwi rozwieranych i wahadłowych – Wymagania<br />
i metody badań<br />
PN-EN 1155:1999/A1:2004<br />
EN 1158:1997 Okucia budowlane – Regulatory kolejności zamykania skrzydeł drzwiowych – Wymagania i metody badań PN-EN 1158:1999<br />
EN 1158:1997/A1:2002 Okucia budowlane – Regulatory kolejności zamykania skrzydeł drzwiowych – Wymagania i metody badań PN-EN 1158:1999/A1:2004<br />
EN 1158:1997/A1:2002/<br />
AC:2006<br />
Okucia budowlane – Regulatory kolejności zamykania skrzydeł drzwiowych – Wymagania i metody badań PN-EN 1158:1999/AC:2006<br />
EN 1303:2005 Okucia budowlane – Wkładki bębenkowe do zamków – Wymagania i metody badań PN-EN 1303:2007<br />
EN 1527:1998 Okucia budowlane – Okucia do drzwi przesuwnych i drzwi składanych – Wymagania i metody badań PN-EN 1527:2000<br />
EN 1670:2007 Okucia budowlane – Odporność na korozję – Wymagania i metody badań PN-EN 1670:2007 (U)<br />
EN 1906:2002 Okucia budowlane – Klamki i gałki – Wymagania i metody badań PN-EN 1906:2003<br />
EN 1935:2002 Okucia budowlane – Zawiasy jednoosiowe – Wymagania i metody badań PN-EN 1935:2003<br />
EN 12051:1999 Okucia budowlane – Zasuwy drzwiowe i okienne – Wymagania i metody badań PN-EN 12051:2002<br />
EN 12209:2003 Okucia budowlane – Zamki. Zamki mechaniczne wraz z zaczepami – Wymagania i metody badań PN-EN 12209:2005<br />
EN 12209:2003/AC:2006 Okucia budowlane – Zamki. Zamki mechaniczne wraz z zaczepami – Wymagania i metody badań PN-EN 12209:2005/AC:2006<br />
EN 12320:2001 Okucia budowlane – Kłódki wraz z osprzętem – Wymagania i metody badań PN-EN 12320:2002<br />
EN 12365-1:2003 Okucia budowlane – Uszczelki i taśmy uszczelniające do drzwi, okien, żaluzji i ścian osłonowych – Część 1: Wymagania<br />
eksploatacyjne i klasyfi kacja<br />
PN-EN 12365-1:2006<br />
EN 12365-2:2003 Okucia budowlane – Uszczelki i taśmy uszczelniające do drzwi, okien, żaluzji i ścian osłonowych – Część 2: Metoda<br />
badania liniowej siły ściskającej<br />
PN-EN 12365-2:2006<br />
EN 12365-3:2003 Okucia budowlane – Uszczelki i taśmy uszczelniające do drzwi, okien, żaluzji i ścian osłonowych – Część 3: Metoda<br />
badania powrotu poodkształceniowego<br />
PN-EN 12365-3:2006<br />
EN 12365-4:2003 Okucia budowlane – Uszczelki i taśmy uszczelniające do drzwi, okien, żaluzji i ścian osłonowych – Część 4: Metoda<br />
badania powrotu poodkształceniowego po przyspieszonym starzeniu<br />
PN-EN 12365-4:2006<br />
EN 13126-1:2006 Okucia budowlane – Wymagania i metody badań dotyczące okuć do okien i drzwi balkonowych – Część 1: Wyma- PN-EN 13126-1:2007<br />
gania wspólne dla wszystkich rodzajów okuć<br />
EN 13126-7:2007 Okucia budowlane – Wymagania i metody badań dotyczące okuć do okien i drzwi balkonowych – Część 7:<br />
Zatrzaski zapadkowe<br />
PN-EN 13126-7:2007 (U)<br />
EN 13126-8:2006 Okucia budowlane – Wymagania i metody badań dotyczące okuć do okien i drzwi balkonowych – Część 8: Okucia PN-EN 13126-8:2007<br />
rozwierano-uchylne, uchylno-rozwierane i tylko rozwierane<br />
EN <strong>14</strong>637:2007 Okucia budowlane – Sterowane elektrycznie systemy przytrzymywania otwarcia do drzwi przeciwpożarowych/dymoszczelnych<br />
– Wymagania, metody badań, stosowanie i konserwacja<br />
PN-EN <strong>14</strong>637:2007 (U)<br />
EN <strong>14</strong>648:2007 Okucia budowlane – Okucia do okiennic – Wymagania i metody badań PN-EN <strong>14</strong>648:2007 (U)<br />
żaluzje i zasłony – stan na 31 grudnia 2007<br />
Norma<br />
europejska<br />
Tytuł normy Odpowiednik krajowy<br />
EN 949:1998 Okna i ściany osłonowe, drzwi, zasłony i żaluzje – Oznaczanie odporności drzwi na uderzenie ciałem miękkim i ciężkim PN-EN 949:2000<br />
EN 1522:1998 Okna, drzwi, żaluzje i zasłony – Kuloodporność – Wymagania i klasyfi kacja PN-EN 1522:2000<br />
EN 1523:1998 Okna, drzwi, żaluzje i zasłony – Kuloodporność – Metoda badania PN-EN 1523:2000<br />
EN 1932:2001 Zewnętrzne zasłony i żaluzje – Odporność na obciążenie wiatrem – Metody badań PN-EN 1932:2005<br />
EN 1933:1998 Zasłony zewnętrzne – Odporność na obciążenie nagromadzoną wodą – Metoda badania PN-EN 1933: 2005<br />
EN 12045:2000 Żaluzje i zasłony z napędem – Bezpieczeństwo użytkowania – Pomiar siły przenoszonej PN-EN 12045: 2005<br />
EN 12194:2000 Żaluzje, zasłony zewnętrzne i wewnętrzne – Niewłaściwe użytkowanie – Metody badań PN-EN 12194: 2005<br />
EN 12216:2002 Żaluzje, zasłony zewnętrzne, zasłony wewnętrzne – Terminologia, słownik i defi nicje PN-EN 12216: 2005<br />
EN 12833:2001 Żaluzje zwijane do okien dachowych i werand – Odporność na obciążenie śniegiem – Metoda badania PN-EN 12833: 2005<br />
EN 12835:2000 Żaluzje powietrznoszczelne – Badanie przepuszczalności powietrza PN-EN 12835: 2005<br />
EN 13120:2004 Zasłony wewnętrzne – Wymagania eksploatacyjne łącznie z bezpieczeństwem PN-EN 13120:2007<br />
EN 13123-1:2001 Okna, drzwi, żaluzje – Odporność na wybuch – Wymagania i klasyfi kacja – Część 1: Rura uderzeniowa PN-EN 13123-1:2002 (U)<br />
EN 13123-2:2004 Okna, drzwi, żaluzje – Odporność na wybuch – Wymagania i klasyfi kacja – Część 2: Próba poligonowa PN-EN 13123-2:2004 (U)<br />
EN 13124-1:2001 Okna, drzwi, żaluzje – Odporność na wybuch – Metoda badania – Część 1: Rura uderzeniowa PN-EN 13124-1:2002 (U)<br />
EN 13124-2:2004 Okna, drzwi, żaluzje – Odporność na wybuch – Metoda badania – Część 2: Próba poligonowa PN-EN 13124-2:2004 (U)<br />
EN 13125:2001 Żaluzje i zasłony – Dodatkowy opór cieplny – Przyporządkowanie do wyrobu klasy przepuszczalności powietrza PN-EN 13125: 2005<br />
EN 13330:2002 Żaluzje – Uderzenie ciałem twardym – Metoda badania PN-EN 13330: 2005<br />
EN 13527:1999 Żaluzje i zasłony – Pomiar siły operacyjnej – Metoda badania PN-EN 13527: 2005<br />
EN 13561:2004 Zasłony zewnętrzne – Wymagania eksploatacyjne łącznie z bezpieczeństwem PN-EN 13561:2006<br />
EN 13659:2004 Żaluzje – Wymagania eksploatacyjne łącznie z bezpieczeństwem PN-EN 13659:2006<br />
EN <strong>14</strong>201:2004 Żaluzje i zasłony – Odporność na wielokrotne działanie (trwałość mechaniczna) – Metody badań PN-EN <strong>14</strong>201:2006<br />
EN <strong>14</strong>202:2004 Zasłony i żaluzje – Przydatność układów napędowych rurowych i prostokątnych, do zastosowania – Wymagania i metody badań PN-EN <strong>14</strong>202:2006<br />
EN <strong>14</strong>203:2004 Żaluzje i zasłony – Przydatność mechanizmów z korbą ręczną, do zastosowania – Wymagania i metody badań PN-EN <strong>14</strong>203:2006<br />
EN <strong>14</strong>501:2005 Zasłony i żaluzje – Komfort cieplny i wizualny – Właściwości eksploatacyjne i klasyfi kacja PN-EN <strong>14</strong>501:2005 (U)<br />
EN <strong>14</strong>759:2005 Żaluzje – Izolacyjność akustyczna odnosząca się do dźwięków powietrznych – Wyrażanie osiągów PN-EN <strong>14</strong>759:2005 (U)<br />
30 styczeń 2008
FORUM BRANŻOWE<br />
styczeń 2008 31
FORUM BRANŻOWE<br />
NOWOŚCI<br />
FAKRO<br />
proponuje<br />
nowe, obrotowe<br />
okno dachowe<br />
FTP-V Electro.<br />
Wyposażone<br />
jest w urządzeniaumożliwiające<br />
otwieranie<br />
i zamykanie za<br />
pomocą pilota.<br />
Okno ma<br />
również czujnik<br />
deszczu, który w przypadku pojawienia się opadów<br />
automatycznie uruchamia funkcję zamykania<br />
skrzydła. Cały zintegrowany mechanizm<br />
obsługi – centralka i siłownik, mieszczą się pod<br />
aluminiową osłoną, zamontowaną w dolnej części<br />
ościeżnicy. (m)<br />
32 styczeń 2008<br />
STOLARKA WOLOMIN<br />
ma w ofercie drzwi wewnątrzlokalowe<br />
Caro<br />
Optimum. Rama drzwi<br />
wykonana jest z drewna<br />
iglastego, oklejona<br />
obustronnie lakierowaną<br />
płytą HDF. W standardowym<br />
wyposażeniu są<br />
zamek z kluczem, szyba<br />
mleczna w drzwiach<br />
szklonych i zawiasy. (m)<br />
ALUPROF<br />
produkuje system<br />
drzwi harmonijkowych<br />
z przegrodą<br />
termiczną.<br />
Konstrukcję drzwi<br />
otwieranych do wewnątrz<br />
można wykonać<br />
w systemach<br />
okienno-drzwiowych:<br />
MB-59S, MB-<br />
60, MB-70. System<br />
MB-59S Casement<br />
pozwala natomiast<br />
zrobić drzwi harmonijkowe<br />
otwierane<br />
na zewnątrz. Głębokość konstrukcyjna kształtowników<br />
zależy od wybranego systemu i wynosi od:<br />
50 mm (ościeżnica), 59 mm (skrzydło) w przypadku<br />
MB-59S i MB-59S Casement do odpowiednio:<br />
70 mm i 79 mm w przypadku MB-70. (m)<br />
KOELNER<br />
wprowadził na rynek pistolet marki Modeco Expert N-99-006 do<br />
klejenia na gorąco. Urządzenie sprawdza się nie tylko przy klejeniu<br />
drobnych uszkodzeń i elementów dekoracyjnych, ale<br />
także w łączeniu większych powierzchni. Regulowana<br />
i zdejmowana podpórka umożliwia łatwe odłożenie<br />
pistoletu, a silikonowa osłona dyszy chroni przed<br />
poparzeniem. Do pistoletów przeznaczone są<br />
specjalne, nietoksyczne kleje w sztyftach. (m)<br />
SELENA<br />
wprowadziła na rynek pod marką Tytan Professional<br />
gotową do użycia szpachlówkę.<br />
Przeznaczona jest ona do uzupełniania dziur<br />
w drewnie. Produkt po utwardzeniu może być<br />
pokrywany wszelkimi rodzajami farb. Można<br />
również mieszać szpachlówki, które występują<br />
w kolorze sosny, dębu, ciemnego buka,<br />
świerku, pinii, orzechowym, palisandrowym<br />
i hebanowym. (m)<br />
HAUTAU<br />
oferuje swoim klientom innowacyjne jedno-, dwu-<br />
i trzynożycowe otwieracze elektryczne Primat Kompakt<br />
A, zasilane napięciem 230 i 24 V. Przeznaczone<br />
są do okien odchylanych na zewnątrz, uchylnych<br />
oraz obrotowych<br />
w osi<br />
poziomej<br />
i pionowej.<br />
Otwieracze<br />
te znalazły<br />
zastosowanie<br />
w skrzydłach<br />
z PCW,<br />
drewna<br />
i aluminium.<br />
Szerokość skrzydeł wynosi od 450 do 3000 mm,<br />
odchył skrzydeł od 90 do 190 mm, pas montażowy<br />
na skrzydle ma zaledwie 38 mm, grubość<br />
przylgi od 0 do 100 mm, zaś siła rozwarcia zablokowanych<br />
skrzydeł od 8000 do 24 000 N. (a)<br />
ROTO FRANK<br />
wprowadził na swoje okucia nową powłokę RotoSil Nano, opartą na nanotechnologii.<br />
Pomysł jest odpowiedzią na potrzeby rynku, Roto bowiem<br />
sprzedaje swoje wyroby na całym świecie; wysyła je do krajów, w których<br />
panują różne warunki klimatyczne. W związku z tym powstała konieczność<br />
stosowania powłoki, która sprawdziłaby się zarówno w klimacie<br />
umiarkowanym, jak i w warunkach ekstremalnych, czyli w strefi e gorącej<br />
i suchej, wilgotnej oraz zimnej. Taka jest właśnie powłoka, która dzięki<br />
technologii nanocząstek odporna jest na działanie agresywnych czynników<br />
zewnętrznych. Poza tym powłoka ma zdolność tzw. samoregeneracji<br />
powierzchni uszkodzonej, na przykład podczas transportu.<br />
Nowa powłoka charakteryzuje się jednorodnym, srebrnomatowym kolorem,<br />
jednak nie różni się optycznie od dotychczasowych produktów.<br />
Można ją zatem bez problemu łączyć z elementami pokrytymi starą<br />
powłoką. A nowa pojawiła się na wszystkich produktach rozwiernouchylnych<br />
Roto. Firma przedłużyła na nie gwarancję. Dotychczas obejmowała<br />
ona dwa lata, obecnie zaś, dzięki zastosowaniu RotoSil Nano<br />
– dziesięć. (m)
ITA<br />
proponuje centrum obróbcze Hexagon fi rmy SAC<br />
Sueri. Maszyna w jednym cyklu produkcyjnym<br />
obrabia samodzielnie elementy potrzebne do<br />
zmontowania okna wyposażonego we wszystkie<br />
akcesoria – dzięki niej można wyprodukować od<br />
35 do 45 okien podczas jednej zmiany roboczej.<br />
Nowością jest połączenie dwóch podstawowych<br />
obróbek wykonywanych od czoła (czopowanie)<br />
oraz z boku (profi lowanie) z obróbką wiercenia<br />
i frezowania. Dodatkowo przy wykonywaniu<br />
wszystkich operacji nie trzeba wymieniać narzędzi,<br />
a procesy technologiczne odbywają się zgodnie<br />
z normami dotyczącymi oszczędności energii<br />
i ochrony środowiska. (m)<br />
JAROMA<br />
wprowadziła do oferty szlifi erkę szerokotaśmową<br />
Sandrite marki Boere. Urządzenie charakteryzuje<br />
między innymi<br />
szerokość robocza<br />
1100/1300 mm, długość<br />
pasa szlifującego<br />
1900 mm, szerokość<br />
pasa szlifierskiego<br />
150 mm, prędkość<br />
posuwu 4,4 (2,5-11)<br />
m/min., a ciśnienie<br />
robocze maszyny to 6<br />
barów. (m)<br />
KLEIBERIT<br />
wypuścił na rynek nową technologię uszlachetniania<br />
powierzchni materiałów dekoracyjnych<br />
HotCoating, która służy do okleinowania profi li<br />
kształtowych. W odróżnieniu<br />
od standardowychtechnologii<br />
lakierowania<br />
powierzchni, proces<br />
technologiczny<br />
zostaje skrócony<br />
do dwóch czynności.<br />
Pozwala to na<br />
oszczędność energii,<br />
materiałów i narzędzi<br />
wymiennych<br />
(lampy UV, papier<br />
ścierny itd.). Powłoka ochronna zostaje stworzona<br />
przez naniesienie jednej warstwy poliuretanu<br />
i jednej ochronnej warstwy TopCoating. Preparat<br />
nałożony na fornir w formie taśmy do okleinowania<br />
stwarza nowe możliwości wzornicze przy<br />
produkcji profi li okiennych. (a)<br />
URBAN<br />
ma w swoim asortymencie nową oczyszczarkę sterowaną<br />
numerycznie SV 410. Maszyna ta przeznaczona<br />
jest dla zakładów, które mają ograniczoną<br />
powierzchnię produkcyjną i nie planują montażu<br />
stacji obracania. Urządzenie zajmuje powierzchnię<br />
1050 x 1600 mm. Komputer przemysłowy sterujący<br />
maszyną został zamontowany bezpośrednio w<br />
jej korpusie, co ułatwia bezpośrednią obserwację<br />
cyklu pracy. Sterowanie odbywa się za pomocą<br />
CNC przez wprowadzenie danych na ekran oraz<br />
proste programowanie grupowe lub pojedynczy<br />
wybór programów obróbczych z menu w języku<br />
polskim. Dzięki temu możliwe jest automatyczne<br />
i proste diagnozowanie oraz usuwanie usterek<br />
niemal natychmiast.<br />
Maksymalna wysokość czyszczonego profi lu wynosi<br />
200 mm. Maszyna ma możliwość automatycznego<br />
rozpoznawania obrabianego profi lu<br />
oraz zamontowania aż 11 agregatów obróbczych<br />
z pojedynczymi, podwójnymi lub potrójnymi narzędziami<br />
obróbczymi do profi li prostych, skośnych,<br />
zaokrąglonych i półzlicowanych. (a)<br />
SIKKENS<br />
produkuje nową<br />
kolekcję farb pod<br />
nazwą Natural<br />
Balance. Przeznaczone<br />
są one<br />
do drewna i charakteryzują<br />
się wysoką<br />
przezroczystością. Farby<br />
te można stosować zarówno do produktów przemysłowych,<br />
jak i renowacyjnych, osiągając ten<br />
sam kolor. (m)<br />
KOMPAN<br />
oferuje oprogramowanie do obsługi fi rm produkujących<br />
stolarkę pod<br />
nazwą Kompan Okna.<br />
Szczególny nacisk jest<br />
położony na intuicyjność<br />
obsługi systemu.<br />
Zastosowane w programie<br />
rozwiązania<br />
ułatwiają pracę producentów<br />
na etapie<br />
konstruowania, wyceny,<br />
produkcji oraz<br />
magazynowania. (m)<br />
KOMPLETNE LINIE DO PRODUKCJI OKIEN<br />
NARZĘDZIA DO OKIEN<br />
LAKIERNIE DO OKIEN<br />
NOWA SIEDZIBA<br />
Zapraszamy do odwiedzenia<br />
naszego stoiska na Targach BUDMA<br />
Poznań 22 - 25.01.2008<br />
<strong>Pawilon</strong> 4, <strong>Stoisko</strong> <strong>14</strong><br />
styczeń 2008 33
FORUM BRANŻOWE<br />
PROMOCJA<br />
GÓRĄ ZAMKI WIELOPUNKTOWE!<br />
CZYLI CO WYNIKA Z PRZEPISÓW TOWARZYSTW UBEZPIECZENIOWYCH<br />
Przywykliśmy uważać, że firmy ubezpieczeniowe w Polsce wymagają montowania w drzwiach zewnętrznych<br />
dwóch zamków. Czy aby na pewno?<br />
Sięgnijmy do obowiązujących w czołowych polskich<br />
towarzystwach warunków ubezpieczenia mieszkań<br />
i domów jednorodzinnych. Okazuje się, że dwa zamki<br />
wymagane są tylko wówczas, gdy montujemy tzw. zamki<br />
wielozastawkowe (czyli takie, do których klucz ma<br />
więcej niż dwa nacięcia prostopadłe do pióra klucza).<br />
Chodzi tu o niezbyt skomplikowane zamki jednopunktowe,<br />
nieposiadające atestów. Jeśli zainwestujemy<br />
w nowoczesny zamek wielopunktowego ryglowania,<br />
zamek elektroniczny, mechaniczno-elektroniczny lub<br />
inny zamek z atestem, zasada ta przestaje obowiązywać.<br />
Jaka płynie z tego korzyść? Po pierwsze dysponujemy<br />
nowoczesnym rozwiązaniem, które znacznie<br />
lepiej chroni drzwi przed włamaniem aniżeli tradycyjne<br />
zamki pojedyncze. Ponadto nie musimy każdorazowo<br />
otwierać i zamykać dwóch zamków. Bywa to uciążliwe,<br />
zwłaszcza jeśli do każdego z zamków używamy innego<br />
klucza. Nie potrzebujemy też górnego szyldu (rozetki)<br />
osłaniającego dodatkowy zamek. To kolejna ważna zaleta,<br />
bo oszczędzamy sobie kłopotów z doborem pasującej<br />
rozety. Niedopasowana do szyldu zamka głównego<br />
rozeta może zeszpecić eleganckie drzwi. Jest jeszcze<br />
jeden powód, dla którego warto montować do drzwi<br />
zamki wielopunktowe. Jeśli taki zamek ma atest (przy<br />
zamkach tej klasy jest to niemal zasadą), towarzystwa<br />
ubezpieczeniowe traktują go często jako dodatkowe<br />
zabezpieczenie, uprawniające do korzystania z obniżek<br />
składki ubezpieczeniowej (PZU i Warta udzielają 5 proc.<br />
obniżki składki za zamek z certyfikatem).<br />
Jakie zamki warto polecać klientom?<br />
Z całą pewnością opłaca się wybrać nowoczesne zamki<br />
wielopunktowe, najlepiej z certyfikatem akredytowanej<br />
jednostki badawczej. Dla niektórych ubezpieczycieli,<br />
np. Ergo Hestii, atest na zamek jest wymogiem minimalnym,<br />
uprawniającym do wypłaty ubezpieczenia. Zazwy-<br />
� Wszystkie drzwi zewnętrzne lokalu mieszkalnego lub domu jednorodzinnego są zamknięte na minimum<br />
dwa zamki wielozastawkowe, jeden zamek wielopunktowego ryglowania, jeden zamek elektroniczny<br />
(mechaniczno-elektroniczny) bądź jeden zamek z certyfikatem.<br />
Warunki zabezpieczenia mieszkań i domów jednorodzinnych zawarte w Ogólnych Warunkach Ubezpieczeń<br />
Towarzystwa Ubezpieczeń i Reasekuracji Warta SA.<br />
� Wszystkie wejścia do domu jednorodzinnego lub mieszkania zabezpieczone są pełnymi drzwiami<br />
zewnętrznymi, prawidłowo osadzonymi, które są zamknięte na co najmniej dwa zamki wielozastawkowe<br />
lub jeden posiadający atest (Instytutu Mechaniki Precyzyjnej bądź innej instytucji uprawnionej<br />
do jego wydania).<br />
Obowiązki ubezpieczającego zawarte w Ogólnych Warunkach Ubezpieczenia Sopockiego Towarzystwa<br />
Ubezpieczeń Ergo Hestia SA.<br />
� Mieszkanie uważa się za należycie zabezpieczone, jeżeli spełnione zostały łącznie następujące warunki:<br />
drzwi zewnętrzne prowadzące do mieszkania są zamknięte co najmniej na dwa zamki wielozastawkowe<br />
lub na jeden zamek wielopunktowy, bądź na zamek mechaniczno-elektroniczny (…).<br />
Obowiązki ubezpieczającego zawarte w Ogólnych Warunkach Ubezpieczenia PZU.<br />
34 styczeń 2008<br />
czaj jednak wybór zamka wielopunktowego wystarcza,<br />
by spełnić minimalne warunki zabezpieczenia. Certyfikat<br />
zaś uprawnia do skorzystania z obniżki składki.<br />
Winkhaus proponuje zamki wielopunktowe typu STV,<br />
spełniające warunki zabezpieczeń określone przez<br />
popularne towarzystwa ubezpieczeniowe, jak Warta,<br />
Ergo Hestia czy PZU.<br />
Już podstawowy zamek wielopunktowy STV-M2 z jednym<br />
dodatkowym ryglem u góry i jednym na dole skrzydła<br />
odpowiada wymaganiom podwyższonej odporności<br />
na włamanie w klasie 5 i ma certyfikat Instytutu Techniki<br />
Budowlanej. W myśl przepisów towarzystw ubezpieczeniowych,<br />
drzwi wyposażone w taki zamek nie tylko spełniają<br />
wymagane minimum zabezpieczeń, ale często<br />
uprawniają do skorzystania z obniżki składki.<br />
Obniżki stawek ubezpieczeniowych przyznawane są<br />
nie bez kozery. Towarzystwa ubezpieczeniowe bardzo<br />
dobrze orientują się w skuteczności różnego typu<br />
zabezpieczeń. Dlatego nawet li tylko dla własnego<br />
bezpieczeństwa warto przyjrzeć się proponowanym<br />
obniżkom stawek. Przy ubezpieczeniu mieszkań od<br />
kradzieży z włamaniem w PZU można uzyskać aż 20<br />
proc. obniżki (przy 30-procentowej obniżce maksymalnej)<br />
za drzwi atestowane klasy C. Przypomnijmy,<br />
że bardzo ważnym elementem takich drzwi jest zamek<br />
wielopunktowy z certyfikatem. Dla porównania<br />
– monitoring prowadzony przez profesjonalną agencję<br />
ochrony mienia wyceniono już tylko na 10 proc. obniżki,<br />
choć wynajęcie ochrony będzie z pewnością znacznie<br />
droższe niż zakup drzwi antywłamaniowych. Lepiej<br />
więc zainwestować w dobre zabezpieczenie drzwi niż<br />
sprawić sobie strażnika. I czyż może być lepsza puenta<br />
do artykułu o zamkach antywłamaniowych?<br />
Zofi a Kott<br />
Więcej na temat zamków wielopunktowych STV<br />
na www.winkhaus.pl (technika drzwiowa).<br />
Certyfi kowany zamek STV-M2 (Winkhaus) z dodatkowym<br />
ryglem u góry i na dole skrzydła nie<br />
tylko spełnia wymagania ubezpieczycieli, ale<br />
może być także podstawą do ubiegania się<br />
o obniżki opłat.
SYSTEMY MOCOWAŃ<br />
Prawidłowe osadzenie drzwi w otworze budowlanym jest stosunkowo proste, ale takie osadzenie okna,<br />
żeby działało prawidłowo i nie odkształcało się z czasem, jest już sztuką. Wielu inwestorom wydaje się,<br />
że osadzenie „na piankę” wystarczy, a tymczasem asortyment wyspecjalizowanych mocowań jest bardzo<br />
duży.<br />
W naszym przeglądzie zamieściliśmy opisy niektórych z nich. Uwzględniliśmy przy tym następujące – najistotniejsze<br />
– dane: 1. producent/dytrybutor, 2. nazwa produktu, 3. rodzaj powierzchni, do której może<br />
być stosowane mocowanie, 4. cechy produktu, 5. co można za jego pomocą mocować, 6. jakie obciążenia<br />
przenosi, 7. elementy zaślepiające.<br />
1. Altenloh, Brinck & Co<br />
2. Wkręty budowlane Spax<br />
3. Budownictwo drewniane<br />
4. Stal zwykła węglowa, pokryta cynkową powłoką galwaniczną, chromianową<br />
(żółtą, opalizującą) o grubości co najmniej 8 nm (nanometrów);<br />
gwint częściowy, główka stożkowa lub talerzowa; szpic 4 CUT,<br />
gniazdo T-STAR plus, główka Multi, dodatkowy frez 4 CUT; gwint<br />
pełny, główka stożkowa; średnice 8, 10, 12 mm, długość: od 80 do<br />
600 mm<br />
5. Do łączenia elementów konstrukcyjnych więźby dachowej oraz ścian z drewna litego, drewna klejonego<br />
warstwowo, forniru klejonego warstwowo lub z płyt drewnopochodnych (sklejka, OSB, płyty<br />
wiórowe lub cementowo-wiórowe), do mocowania warstw dachowych systemów izolacyjnych<br />
6. Wytrzymałość wkrętu na rozciąganie min. 600 MPa<br />
7. Brak<br />
1. Dromet<br />
2. OSR – śrubowy łącznik mocowania ościeżnic<br />
3. Beton zwykły, cegła pełna, klinkier, kamień<br />
4. Tuleja rozporowa z blachy stalowej ocynkowanej, śruba – stal ocynkowana galwanicznie 10 um,<br />
stożek rozporowy – stop ZnAl; średnica zewnętrzna/długość: 10/72, 10/92, 10/112, 10/132,<br />
10/152, 10/182, 10/202<br />
5. Okna PCW, drewniane, aluminiowe, drzwi PCW, drewniane, aluminiowe, systemy garażowe<br />
6. Wytrzymałość – brak<br />
7. Brak<br />
1. F.P.H. Wojciech Franke – Systemy Zamocowań<br />
2. Kotwa do montażu ościeżnicy PF<br />
3. Kamień naturalny, beton, beton lekki, gazobeton, cegła pełna, płyta gipsowo-kartonowa<br />
4. Tuleja ze stali zabezpieczonej powłoką aluminiowo-cynkową (min. 20μm), śruba – stal<br />
ocynkowana galwanicznie (min. 5μm) i żółta pasywacja chromianowa; gwint M6; stożek<br />
rozporowy – stop ZnAl; średnica – 10 mm, długość: 72, 92, 112, 132, 152, 182,<br />
202 mm<br />
5. Ościeżnice, futryny drzwiowe i ramy okienne z tworzyw sztucznych, aluminium i drewna,<br />
a także listwy z drewna i tworzyw sztucznych<br />
6. W przypadku mocowania w betonie – 51 kN, gazbeton – 0,4 kN, cegła pełna – 2,5 kN<br />
7. Zaślepki ND do kotew ościeżnicowych<br />
1. ITB Import-Export<br />
2. Wkręt typu WSV<br />
3. Do przykręcania wzmocnień stalowych w profi<br />
lu.<br />
4. Stal węglowa C1022 z ocynkiem srebrnym lub<br />
żółtym; średnica – 3,9 mm, długość od 16 mm<br />
do 38 mm<br />
5. Wzmocnienia stalowe<br />
6. Odporność na skręcanie min 34,7 kg/cm<br />
7. Gniazdo typu PH2<br />
1. Inox-plus<br />
2. Elementy złączne nierdzewne A2 i kwasoodporne A4<br />
3. Stolarka aluminiowa<br />
4. Stal nierdzewna A2 (AISI 304, PN OH18N9), stal kwasoodporna<br />
A4 (AISI 316, PN H17N12M2); śruby od M2 do<br />
M36, podkładki od M1,6 do M54, nakrętki od M1 do<br />
M52, wkręty dociskowe od M3 do M20, nakrętki kołpakowe<br />
od M3 do M30, wkręty metryczne od M2 do<br />
M12<br />
5. Okna i drzwi PCW, drewniane, aluminiowe, systemy<br />
fasad etc.<br />
6. Wytrzymałość na rozciąganie w klasie 70 dla średnicy do<br />
M20 jest równa 700 N/mm 2 , w klasie 80 dla średnicy do<br />
M20 jest równa 800 N/mm 2<br />
7. Brak<br />
FORUM BRANŻOWE<br />
PRZEGLĄD<br />
1. Metalo / Impax-Metal<br />
2. Zamocowanie do ram i ościeżnic TF<br />
3. Beton, kamień naturalny o zwartej<br />
strukturze, cegła ceramiczna pełna<br />
i kratówka, cegła piaskowo-wapienna<br />
pełna i perforowana, bloczki z betonu<br />
lekkiego, gazobeton, płyty gipsowokartonowe<br />
4. Stalowe mocowanie ramowe przeznaczone<br />
do montażu przelotowego, zabezpieczone<br />
powłoką cynkową; średnica<br />
– 10 mm; długość 72-202 mm<br />
5. Listwy, ramy okienne i drzwiowe<br />
6. Beton od kl. B25 – 1,38 kN, cegła pełna od<br />
Mz 12 – 1,28 kN, cegła pełna piaskowo-wapienna<br />
od KS 12 – 1,28 kN, bloczki z betonu<br />
lekkiego od V 2 – 0,48 kN, cegła kratówka od<br />
KSL 6 – 0,55 kN<br />
7. Zaślepki umożliwiające zakrycie wkrętu po zamocowaniu<br />
1. Metalo / Impax-Metal<br />
2. Zamocowanie do ram i ościeżnic TX<br />
(z łbem cylindrycznym lub płaskim)<br />
3. Beton, beton lekki, cegła piaskowowapienna,<br />
cegła ceramiczna pełna<br />
i kratówka<br />
4. Ramowy wkręt z samonawiercającym<br />
gwintem, montaż przelotowy;<br />
stal hartowana zabezpieczona ocynkiem;<br />
średnica – 7,5 mm; długość<br />
52–212 mm<br />
5. Listwy, ramy okienne i drzwiowe, drzwi ognioodporne<br />
6. Beton od C20/25 – 6,0 kN, gazobeton – 1,0 kN,<br />
cegła pełna – 3,2 kN, cegła kratówka – 1,0 kN<br />
7. Zaślepki umożliwiające zakrycie wkrętu po zamocowaniu<br />
1. ITB Import-Export<br />
2. Wkręt typu WMV<br />
3. Do przykręcania<br />
okuć do profi lu<br />
PCW i stali<br />
4. Stal węglowa C1022, zabezpieczona<br />
ocynkiem srebrnym lub<br />
żółtym; średnica – 4 mm, długość od 25 mm<br />
do 45 mm<br />
5. Okucia do drzwi i okien<br />
6. Odporność na skręcanie min. 3,2 Nm<br />
7. Gniazdo typu PH2<br />
styczeń 2008 35
FORUM BRANŻOWE<br />
DRZWI<br />
WYPEŁNIENIA SKRZYDEŁ<br />
W dawnych skrzydłach drzwiowych wykonanych z litych, często nieheblowanych desek,<br />
problem wypełnienia nie był znany. Co najwyżej miejsce spojeń utykano mchem albo innym<br />
naturalnym materiałem izolacyjnym. Drzwi twardniały albo przez lata były zżerane przez<br />
korniki i nie sprawiały kłopotów. Obecnie drzwi również strzegą wielu wejść, ale ze względu<br />
na cenę i ciężar oraz wyobraźnię architektów są zastępowane konstrukcjami lżejszymi,<br />
bardziej fantazyjnymi.<br />
Typowe skrzydło drzwiowe jest wykonane z ramy<br />
drewnianej tworzącej mocny szkielet i z wypełnienia.<br />
W drzwiach tzw. profi lowych, ale również<br />
w drewnianych ramowych, wypełnienie<br />
jest tym, co zamyka wolne przestrzenie<br />
w ramie. Jest widocznym, wręcz decydującym<br />
o estetyce elementem skrzydła.<br />
Dlatego takie wypełnienia wykonuje się<br />
z eleganckich paneli drewnianych albo<br />
drewnopochodnych, płyt ze stali nierdzewnej,<br />
z aluminium anodowanego<br />
albo lakierowanego, z tworzywa sztucznego.<br />
Stosuje się także materiały ciekawe<br />
dla wystroju wnętrz, przykładowo rattan,<br />
witraże i co kto jeszcze sobie wymarzy.<br />
Oczywiście, wypełnieniem stosowanym<br />
najchętniej jest szkło – przezroczyste<br />
barwione albo bezbarwne, przez które<br />
widać dokładnie, co się dzieje po drugiej<br />
stronie drzwi. Szkło mleczne albo faktu-<br />
Connected by EJOT<br />
Wieżowiec RONDO1 (194 m) przy rondzie ONZ w Warszawie, w którym do mocowania<br />
elementów aluminiowej fasady ryglowo słupkowej zastosowano łączniki PT- DG fi rmy EJOT<br />
36 styczeń 2008<br />
rowane, przepuszczające światło i cień, ale dające<br />
poczucie intymności. Lustra zwykłe bądź weneckie,<br />
pozwalające widzieć, pozostając niewidocz-<br />
nym. W miejscach o dużym nasłonecznieniu szkło<br />
powinno również pochłaniać promieniowanie<br />
ultrafi oletowe.<br />
Nieco inny charakter ma wypełnienie<br />
w drzwiach płytowych o bardziej jednolitym<br />
wyglądzie, gdzie widać płytę skrzydła jako<br />
jedną płaszczyznę urozmaiconą zamkiem i ewentualnie<br />
paroma małymi przeszklonymi otworami.<br />
W tego rodzaju konstrukcji wypełnieniem jest materiał,<br />
który zapełnia sobą przestrzeń między powierzchniami<br />
licowymi skrzydła.<br />
Przy dobieraniu wypełnienia konstruktor musi<br />
uwzględnić wymagania techniczne wynikające<br />
z funkcji drzwi. Najmniej wymagające<br />
są lekkie skrzydła umieszczane<br />
we wnętrzu budynku, zamykające raczej<br />
symbolicznie poszczególne pomieszczenia<br />
w biurze albo w mieszkaniu. Tu fantazja<br />
architekta w zasadzie nie zna granic,<br />
materiał wypełnienia może być lekki,<br />
na przykład dla drzwi profi lowych cienka<br />
płyta wiórowa albo metalowa, cienkie<br />
szkło, nawet fi ranka, jeżeli ktoś to lubi.<br />
Z kolei drzwi płytowe wypełnia się przestrzenną<br />
papierową konstrukcją znaną<br />
jako „plaster miodu”. Jest to materiał<br />
stosowany bardzo chętnie ze względu<br />
na mały ciężar, niski koszt wytwarzania<br />
i dużą sztywność gwarantującą stabil-<br />
Poznaj najnowsze trendy w technice połączeń.<br />
Zobacz innowacyjne rozwiązania.<br />
Przekonaj się czym jest prawdziwa jakość!<br />
Zapraszamy na targi<br />
BUDMA 2008<br />
w Poznaniu w dniach<br />
22–25.01.2008<br />
pawilon nr 3<br />
stoisko nr 40<br />
EJOT Polska Sp. z o.o.<br />
ul. Jeżowska 9, 42-793 Ciasna<br />
tel. +48 / 34 / 35 10 660<br />
fax +48 / 34 / 35 35 410<br />
ejot@ejot.pl<br />
www.ejot.pl
ność. Spotyka się również drzwi wewnętrzne,<br />
w których plaster miodu zastępuje drewniana<br />
kratka wykonana z listewek, między którymi pozostają<br />
puste przestrzenie.<br />
Jednak w budynkach biurowych, ale<br />
i w mieszkaniach, coraz częściej wymaga się<br />
ciszy i dyskrecji. Drzwi muszą tworzyć izolację<br />
akustyczną, której nie zapewni obity cienką płytą<br />
„plaster miodu” – w tym przypadku trzeba między<br />
zewnętrzne warstwy wkładać materiał tłumiący<br />
dźwięki, na przykład płyty wiórowe ułożone warstwowo.<br />
Takie rozwiązanie, poza tym że zapewnia<br />
skuteczne wygłuszenie drgań akustycznych, zwiększa<br />
również mechaniczną wytrzymałość konstrukcji.<br />
Niektóre fi rmy stosują wiórowe albo drewniane<br />
płyty zaopatrzone w otwory odciążające. Często<br />
płyty te są zbrojone stalowymi prętami – znacznie<br />
poprawia to właściwości przeciwwłamaniowe<br />
skrzydła. Lekkie drzwi dźwiękoszczelne wypełniane<br />
są materiałem piankowym, zwłaszcza rozprężonym<br />
polistyrenem, który na całej powierzchni jest<br />
przyklejony do zewnętrznych płyt okładzinowych.<br />
Podobne wymagania akustyczne plus skuteczne<br />
zabezpieczenie przed utratą ciepła są stawiane<br />
drzwiom zewnętrznym do budynków albo mieszkań.<br />
Konstrukcja drzwi płytowych jest podobna<br />
do opisanej wyżej, w drzwi profi lowe wkłada się<br />
panele wielowarstwowe (sandwich), szkło izolacyjne,<br />
panele drewniane.<br />
Często drzwi wejściowe do budynków nie muszą<br />
bronić wnętrza przed chłodem, raczej wymaga<br />
się od nich obrony przed intruzem<br />
albo przed nieuważnym lokatorem,<br />
który uderzy w szybę nogą<br />
niesionego krzesła. W przewidywaniu<br />
takiej możliwości skrzydło<br />
wyposaża się w hartowane lub<br />
klejone szkło o dużej wytrzymałości<br />
albo stosuje się szkło zbrojone<br />
cienką siatką metalową wtopioną<br />
w jego strukturę.<br />
Osobną kategorie stanowią<br />
wypełnienia do drzwi przeciwpożarowych<br />
– tych drewnianych,<br />
profi lowych i płaszczowych.<br />
Tu oczywiście nie ma mowy o plastrze<br />
miodu. Konstrukcja skrzydła<br />
jest sztywna sama w sobie, zaś wypełnienie<br />
odpowiada za właściwości<br />
izolacyjne, dzięki którym przegroda skutecznie<br />
ograniczy zasięg ognia.<br />
W przeciwpożarowych drzwiach profi lowych stosuje<br />
się przeważnie szkło ogniochronne, którego<br />
właściwości przeciwpożarowe są charakteryzowane<br />
przez klasy odporności ogniowej: szczelność<br />
na płomienie (E), która powoduje, że jęzory ognia<br />
nie przenikają na drugą stronę, izolacja cieplna (I)<br />
nie przepuszczająca wysokiej temperatury grożącej<br />
samozapłonem oraz tłumienie promieniowania<br />
cieplnego (W). Szkło ogniochronne jest wykonywane<br />
jako monolityczne, składające się z pojedynczej<br />
tafl i albo wielowarstwowe, w którym po-<br />
FORUM BRANŻOWE<br />
DRZWI<br />
szczególne tafl e szkła są oddzielone<br />
przekładkami żelowymi. Przekładki te<br />
pod działaniem wysokiej temperatury<br />
pęcznieją i rozkładają się pochłaniając<br />
ciepło. Im więcej przekładek, tym<br />
dłużej szyba będzie chronić pomieszczenie<br />
przed ogniem.<br />
Drzwi płaszczowe składają się przeważnie<br />
z ramy stalowej obitej stalowym<br />
płaszczem i wypełnionej<br />
materiałem izolacyjnym. Stosuje<br />
się wypełnienia z wełny mineralnej,<br />
ognioodpornych płyt mineralnych<br />
czy płyt gipsowych.<br />
Wypełnieniem drzwi drewnianych<br />
jest przykładowo ognioodporna płyta<br />
wiórowa, stosuje się również wypełnienie<br />
z litego drewna.<br />
Szczególnie mocną i skutecznie chroniącą<br />
przed ogniem konstrukcję tworzą drzwi<br />
płaszczowe składające się z drewnianego wypełnienia<br />
pokrytego od zewnątrz blachą. Tę wyjątkową<br />
wytrzymałość uzyskuje się m.in. dzięki połączeniu<br />
klejowemu płaszcza i wypełnienia na całej<br />
jego powierzchni.<br />
Przy dobieraniu wypełnienia konstruktor musi pamiętać,<br />
że współdecyduje ono o właściwościach<br />
termoizolacyjnych, przeciwpożarowych, akustycznych<br />
i mechanicznych drzwi. Dlatego też rodzaj<br />
tego wypełnienia musi być dopasowany do budowy<br />
ramy i do funkcji skrzydła.<br />
Krzysztof Spiechowicz<br />
Zdjęcia: archiwum<br />
styczeń 2008 37
FORUM BRANŻOWE<br />
BRAMY<br />
BEZPIECZNY DOM<br />
Głównym problemem w kwestii bezpieczeństwa bram jest rozróżnienie podstawowych<br />
pojęć dotyczących właśnie bezpieczeństwa. Mówimy o: bezpieczeństwie bram, bramach<br />
bezpiecznych, zabezpieczających, wreszcie o zabezpieczeniach antywłamaniowych. Warto<br />
rozgraniczyć te pojęcia.<br />
W języku angielskim istnieją dwa odrębne pojęcia:<br />
safety to bezpieczeństwo, pewność, zabezpieczenie<br />
przed nieszczęśliwymi wypadkami, natomiast<br />
security to również bezpieczeństwo, ale i zaufanie,<br />
solidność, gwarancja. Widzimy tu wyraźne rozróżnienie<br />
dwóch znaczeń tego słowa. W pierwszym<br />
przypadku mówimy o tych wszystkich właściwościach<br />
bramy, które mają wpływ na to, czy wyprodukowany<br />
i zamontowany wyrób nie będzie<br />
stanowił zagrożenia dla użytkowników, osób oraz<br />
pojazdów znajdujących się w jego sąsiedztwie.<br />
Drugie pojęcie obejmuje zabezpieczenie mienia,<br />
ochronę własności, zabezpieczenie przed sforsowaniem.<br />
Niestety, na naszym rynku bardzo często<br />
znaczenia te są mylone i źle rozumiane. Tymczasem<br />
brama bezpieczna to w ujęciu normatywnym<br />
produkt, który nie zrobi krzywdy użytkownikowi.<br />
Z punktu widzenia nabywcy bezpieczeństwo<br />
to przede wszystkim ochrona „antywłamaniowa”<br />
pomieszczeń nią zamykanych.<br />
Właściwości bram<br />
Bezpieczeństwo użytkowania bram weryfi kuje się<br />
przez potwierdzenie (na podstawie wstępnego<br />
38 styczeń 2008<br />
badania typu, wykonanego przez akredytowane<br />
laboratorium) ich zgodności z normą zharmonizowaną.<br />
Każdy wyrób budowlany wprowadzany<br />
na rynek państw UE powinien być oznakowany<br />
znakiem CE. Zgodnie z normą EN 13241-1, podstawowe<br />
właściwości bram, które należy poddać<br />
badaniom to:<br />
� wodoszczelność,<br />
� odporność na obciążenia wiatrem,<br />
� opór cieplny (dla określonych typów bram),<br />
� przepuszczalność powietrza,<br />
� bezpieczne otwieranie,<br />
� określenie geometrii elementów szklanych,<br />
� wytrzymałość mechaniczna i stateczność,<br />
� siły wywierane (w bramach z napędem),<br />
� trwałość wodoszczelności, oporu cieplnego<br />
i przepuszczalności powietrza, bez pogorszenia<br />
cech.<br />
Ważne jest, aby działanie bramy nie stwarzało jakiegokolwiek<br />
zagrożenia dla użytkownika i osób<br />
postronnych znajdujących się w obrębie jej działania.<br />
Wykluczyć należy zarówno ewentualność<br />
wkręcenia bądź wciągnięcia palców czy elementów<br />
odzieży, jak i możliwość przytrzaśnięcia,<br />
opuszczenia na człowieka lub samochód, porażenia<br />
prądem itp.<br />
Świadomy wybór<br />
Z punktu widzenia zabezpieczenia obiektu zamkniętego<br />
bramą, powinniśmy zwrócić uwagę<br />
na kilka aspektów. Przede wszystkim, na bramę<br />
nie możemy patrzeć przez pryzmat ceny. Wszelkiego<br />
rodzaju zabezpieczenia muszą kosztować,<br />
więc najtańszy na rynku produkt na pewno<br />
nie będzie ich miał. Dlatego istotne jest określenie<br />
priorytetów: czy zależy nam na efekcie wizualnym<br />
(estetyce), minimalizacji kosztów, czy zapewnieniu<br />
konkretnych funkcji bramy (izolacji cieplnej,<br />
dźwiękowej, zabezpieczenia przed intruzem).<br />
Oczywiście, możliwe jest połączenie wszystkich<br />
powyższych cech. W takim przypadku należy<br />
jednak liczyć się ze zwiększonymi wydatkami.<br />
Wiadomo, że przydomowy garaż w strzeżonym<br />
osiedlu nie będzie wymagał inwestycji w super
zabezpieczenia; natomiast już wolno stojący domek<br />
na obrzeżach miasta lub magazyn wypełniony<br />
drogim towarem zmuszają do zastanowienia<br />
się nad opłacalnością oszczędzania na bezpieczeństwie.<br />
Ważne jest zatem, aby dobierając<br />
odpowiedni typ bramy świadomie wybrać produkt,<br />
który będzie spełniał nasze oczekiwania.<br />
Decydując się na tę o zwiększonej odporności<br />
na włamanie należy pamiętać o tych elementach<br />
konstrukcji, które bezpośrednio zabezpieczają<br />
przed intruzem.<br />
Brama, którą można otworzyć od zewnątrz,<br />
wykonana z pojedynczej warstwy blachy,<br />
na pewno w niewielkim tylko stopniu utrudni<br />
dostęp osób trzecich. Świadomie nie używam<br />
tu pojęcia „antywłamaniowości”, gdyż sforsowanie<br />
takiej przeszkody to tylko kwestia<br />
czasu i zastosowanych narzędzi. W przygotowywanych<br />
wstępnych projektach norm<br />
z pakietu ENV 1627–1630 podano zestawy<br />
narzędzi, których użycie w odpowiednim<br />
czasie określa stopień zabezpieczenia przed<br />
włamaniem. Spośród istniejących na rynku,<br />
bramy segmentowe wydają się mieć najlepsze<br />
zabezpieczenia. Już ze względu<br />
na swoją budowę (podwójna blacha stalowa<br />
z wewnętrzną, czterocentymetrową warstwą<br />
pianki poliuretanowej) są zdecydowanie sztywniejsze<br />
i solidniejsze niż bramy uchylne czy rolowane<br />
– wykonane z profi li aluminiowych. Nadają<br />
się więc najlepiej do ochrony garażu. Należy przy<br />
tym pamiętać o pewnych zasadach. Każdy zamek<br />
zewnętrzny ułatwia dostęp do środka nie tylko<br />
właścicielowi. Jeśli to tylko możliwe, należy unikać<br />
montowania zamków zewnętrznych. Niestety,<br />
czasami nie mamy innego wyjścia, gdyż przy bramie<br />
z napędem elektrycznym, w przypadku awarii<br />
prądu nie będziemy mieli możliwości jej otworzenia<br />
– ze względu na konstrukcję samego napędu<br />
siłowe podniesienie jej od zewnętrz jest prawie<br />
niemożliwe. W bramach sterowanych ręcznie korzystne<br />
jest zastosowanie jednego lub dwóch rygli<br />
ręcznych (jest to zalecane również w przypadku<br />
bram sterowanych elektrycznie, w momencie,<br />
FORUM BRANŻOWE<br />
BRAMY<br />
gdy opuszczamy dom na dłużej). Sterowanie<br />
dobrego napędu powinno pracować na częstotliwości<br />
868 MHz o zmiennym kodzie, aby sąsiedzi<br />
mimowolnie nie otwierali naszej bramy pilotem<br />
do telewizora lub konsolą do zdalnego sterowania<br />
zabawkami. Należy też zwrócić uwagę na niesymetryczne<br />
zamontowanie napędu, uniemożliwiające<br />
potencjalnemu włamywaczowi sforsowanie<br />
przeszkody poprzez nawiercenie górnej sekcji<br />
i jego odryglowanie.<br />
Ważne jest, aby brama została prawidłowo<br />
osadzona, to znaczy zamocowana odpowiednio<br />
długimi śrubami w murze, a nie na przykład<br />
w zewnętrznej warstwie ocieplenia budynku<br />
(w tym przypadku całej bramy wraz z futryną<br />
nie nastręczałoby większych trudności).<br />
***<br />
Podsumowując: gdy myślimy o bezpieczeństwie<br />
bram, pamiętajmy o podwójnym znaczeniu<br />
tego słowa w języku polskim i odpowiedzmy<br />
sobie na pytanie, o które ze znaczeń<br />
nam chodzi. Miejmy przy tym świadomość,<br />
że żaden z wprowadzonych na rynek polski<br />
czy unijny produktów nie może stwarzać zagrożenia<br />
dla jego użytkownika – bezpieczne<br />
korzystanie z bramy musi zagwarantować<br />
jej producent. Decydując się na kupno, pamiętajmy<br />
o zdefi niowaniu, czy ważniejsza jest niższa<br />
cena, czy też zależy nam, aby brama jak najlepiej<br />
strzegła obiektu i pozostawionych w nich dóbr.<br />
Maciej Ignaszak<br />
Zdjęcia: archiwum<br />
styczeń 2008 39
FORUM BRANŻOWE<br />
HISTORIA<br />
POMYSŁ NA USZCZELKĘ<br />
Artykułem tym chciałbym rozpocząć cykl traktujący o uszczelkach, elemencie jak dotychczas<br />
niezastąpionym w produkowanej dzisiaj nowoczesnej stolarce okiennej. W dziejach okna<br />
jest to produkt bardzo młody, a jego początki sięgają nie więcej niż pięćdziesięciu lat wstecz.<br />
Wielu czytelników zapewne pamięta problemy<br />
związane z uszczelnianiem drewnianych okien<br />
dwuramowych lub skrzynkowych u progu sezonu<br />
jesienno-zimowego. Chwytano się najprzeróżniejszych<br />
metod, od kłębków waty upychanych<br />
we wszelkie nieszczelności, poprzez zaklejanie<br />
styków ramy i skrzydła szeroką taśmą samoprzylepną,<br />
aż do specjalnie produkowanych w tym celu<br />
pasków samoprzylepnej gąbki, kupowanej w sklepach<br />
z artykułami gospodarstwa domowego. Powszechnym<br />
widokiem na przełomie lat siedemdziesiątych<br />
i osiemdziesiątych były ekipy fachowców<br />
montujące w oknach paski specjalnie uformowanej<br />
sprężystej taśmy stalowej przybijanej do ramy<br />
okiennej gwoździkami. Wymienione metody były<br />
raczej izolacją przeciwkurzową, a nie termiczną<br />
i sprawdzały się przez jeden sezon pod warunkiem,<br />
że okno nie było zbyt często otwierane.<br />
Kolejnym etapem rozwoju systemu doszczelniania<br />
starych i wypaczonych okien drewnianych był,<br />
zapoczątkowany w Skandynawii, system Euro-<br />
Strip. Były to uszczelki w kształcie okręgu o trzech<br />
różnych średnicach – 5, 8 i 10 mm, ze stopką<br />
mocującą w kształcie jodełki. Produkowane były<br />
z gumy silikonowej lub EPDM oraz, w późniejszych<br />
40 styczeń 2008<br />
latach, z elastomeru termoplastycznego TPE.<br />
Ich montowaniem zajmowały się wyspecjalizowane<br />
ekipy, które w ramie okiennej frezowały rowek<br />
do umieszczenia uszczelki, a dobór średnicy zależał<br />
Rys. 1 Rys. 2 Rys. 3<br />
od stopnia nieszczelności okna. Było to rozwiązanie<br />
wyrafi nowane, pozwalające doszczelniać również<br />
stare okna skrzynkowe, ale przede wszystkim<br />
trwałe i pozwalające na nieograniczoną liczbę cykli<br />
otwierania i zamykania okna.<br />
Mniej więcej w tym samym czasie pojawiły<br />
się na rynku, produkowane do dzisiaj,<br />
uszczelki samoprzylepne z gumy porowatej,<br />
w kształcie liter P, D i E. Zróżnicowany kształt<br />
i rozmiary umożliwiały dokładne doszczelnienie<br />
nawet bardzo sfatygowanych okien. Rozwiązanie<br />
to, przewidziane do samodzielnego montażu, było<br />
dużo tańsze od systemu EuroStrip, ale niestety tylko<br />
jednosezonowe, głównie ze względu na słabą<br />
jakość gumy, która się trwale odkształcała oraz<br />
niezbyt mocny klej, mało odporny na wodę.<br />
Historycznym przełomem było pojawienie się tzw.<br />
euro-okien, jednoramowych, łatwo zamykających<br />
się, bo wyposażonych w nowoczesne okucia obwiedniowe,<br />
ale najważniejsze, że wyposażonych<br />
w dopasowaną, systemową uszczelkę, która gwarantowała<br />
całkowitą wiatro- i wodoszczelność<br />
na co najmniej kilka sezonów.<br />
Pierwsze uszczelki okienne przeznaczone były<br />
do okien drewnianych. Twardy polichlorek winylu<br />
w branży stolarki budowlanej dopiero rozpoczynał<br />
swą drogę. Uszczelki były wykonywane z syntetycznej<br />
gumy, a właściwie jednej z jej odmian,<br />
nazywanej EPDM. Był to materiał znany w innych<br />
branżach przemysłu, głównie w motoryzacji. Ten<br />
najpowszechniej do dziś stosowany w branży<br />
okiennej kauczuk etylenowo-propylenowo-dienowy<br />
otrzymywany jest przez polimeryzację mieszaniny<br />
etylenu i propylenu oraz dodanie do mieszanki<br />
odpowiednich monomerów dienowych. Uszczelki<br />
te były w kolorze czarnym o przekroju otwartym,<br />
zbliżonym do przedstawionego na rysunku nr 1.<br />
Brak zamkniętej komory powodował, że były one<br />
mało sprężyste, łatwo odkształcały się w sposób<br />
trwały, miały niską izolacyjność termiczną oraz<br />
akustyczną. Zwłaszcza produkowana w później-
szych latach wersja z miękkiego PCW była słabej<br />
jakości, gdyż oprócz opisanych wad twardniała<br />
w niskich temperaturach i była nadmiernie miękka<br />
w wysokich.<br />
Kolejnym krokiem była uszczelka pokazana<br />
na rysunku nr 2. Była ona produkowana zarówno<br />
z EPDM jak i miękkiego PCW, a później TPE.<br />
Jej walory użytkowe były zdecydowanie lepsze<br />
od poprzedniczki, jednak wciąż niewystarczające<br />
dla wymagających klientów. Po kilku latach intensywnego<br />
użytkowana uszczelka traciła sprężystość<br />
i trwale się odkształcała. Dopiero dwukomorowe<br />
rozwiązanie, pokazane na rysunku nr 3., wykonane<br />
z materiału o dwóch różnych twardościach, zapewniło<br />
właściwe i trwałe uszczelnienie. Oprócz<br />
wysokiej izolacyjności termicznej, wiatrowej i akustycznej,<br />
uszczelka jest trwale sprężysta, a dodatkowa<br />
komora powoduje, że jej opór podczas<br />
zamykania okna rośnie. Zapobiega to nieprzyjemnemu<br />
trzaskaniu skrzydła o ramę.<br />
Jeśli chodzi o uszczelki do okien z PCW,<br />
to ze względu na mnogość systemów<br />
trudno jest wyodrębnić jeden dominujący<br />
kształt przekroju poprzecznego. Wszystkie<br />
jednak przebyły podobną drogę. Początek to profi<br />
l otwarty, nacinany w narożach i produkowany<br />
z EPDM. Kolejne nie musiały być nacinane w narożach,<br />
co eliminowało nieszczelności w tych miejscach.<br />
Po kilku latach opracowano bardziej elastyczny<br />
profi l zamknięty o dużo wyższych własnościach<br />
uszczelniających. W ostatnich latach uszczelki<br />
z EPDM są wypierane przez wykonane z elastomerów<br />
termoplastycznych. Związane jest to ze zmianą<br />
technologii ich montażu. Wielu producentów<br />
profi li okiennych z PCW umieszcza uszczelki<br />
w czasie wytłaczania. Procesy te są określane jako<br />
koekstruzja – montaż uszczelki w momencie wytłaczania<br />
profi lu okiennego i postekstruzja – tuż<br />
po wytłoczeniu profi lu okiennego. Technologia<br />
ta skraca proces wytwarzania okna, eliminując<br />
jeden z etapów jego produkcji, czyli montaż<br />
uszczelek. Koekstruzja czy postekstruzja dotyczą<br />
uszczelek z TPE, gdyż mogą one być zgrzewane<br />
w narożach w tym samym czasie i temperaturze<br />
co profi l okienny, zapewniając tym samym właściwą<br />
szczelność na całym obwodzie okna.<br />
Pisząc o uszczelkach nie można pominąć<br />
tych produkowanych na bazie pianki poliuretanowej.<br />
Są one stosowane w oknach<br />
drewnianych. Jest to specyfi czna konstrukcja<br />
polegająca na połączeniu powstającej z żywicy<br />
poliestrowej pianki poliuretanowej (PU) będącej<br />
wypełnieniem i powlekającego ją cienkiego płaszcza<br />
z polietylenu (PE). Polietylen, który jest odporny<br />
na kwasy, zasady, sole i większość związków<br />
organicznych, nie wchodzi w reakcje chemiczne<br />
z używanymi w przemyśle farbami oraz lakierami<br />
i dodatkowo jest łatwy do utrzymania w czystości.<br />
Częścią nośną tego rodzaju uszczelek jest twardy<br />
polipropylenowy (PP) tył. Polipropylen, podobnie<br />
jak polietylen, jest termoplastem o strukturze<br />
FORUM BRANŻOWE<br />
HISTORIA<br />
częściowo krystalicznej, ale o zwiększonej wytrzymałości<br />
i sztywności. Nadmienić należy, że pianka<br />
poliuretanowa jest bardzo dobrym termoizolatorem<br />
o niskim współczynniku przewodności<br />
cieplnej U od 0,025 do 0,028. Jest także bardzo<br />
dobrym izolatorem akustycznym.<br />
Dzisiaj każdy zdaje sobie sprawę, że bez<br />
uszczelki nie obejdzie się żadne nowoczesne<br />
okno czy drzwi, niezależnie od materiału,<br />
z jakiego są wyprodukowane. Umieszcza się<br />
je na całym obwodzie, nadając im różne nazwy:<br />
przylgowe, oporowe, środkowe, przyszybowe lub<br />
akustyczne. Zabezpieczają przed utratą ciepła,<br />
wnikaniem chłodu, wilgoci, kurzu, pyłów i hałasu.<br />
Ich zdolności uszczelniające, izolacyjne oraz,<br />
przede wszystkim, trwałość zależą od materiału,<br />
z jakiego są wykonane, a także od jego właściwego<br />
doboru uzależnionego od warunków, w jakich<br />
będzie stosowany wyrób. Zaawansowana technologia<br />
pozwala łączyć ze sobą w jednym profi lu materiały<br />
o różnych twardościach (dwu- lub trzykomponentowe),<br />
strukturze (np. połączone z częścią<br />
piankową) i kolorach. Wciąż odkrywamy nowe<br />
zastosowania oraz mieszanki do ich produkcji,<br />
poprawiające właściwości izolacyjne i użytkowe<br />
stolarki otworowej, jak też ułatwiające ich produkcję<br />
oraz montaż. Zwłaszcza uszczelki z termoplastycznych<br />
elastomerów dostarczają wciąż innowacyjnych<br />
rozwiązań, po to, by pełniej zaspokoić<br />
rosnące wymagania klientów.<br />
mgr inż. Marcin Różalski<br />
styczeń 2008 41
FORUM BRANŻOWE<br />
DREWNO<br />
CERTYFIKACJA FSC<br />
Biblia, Harry Potter i katalogi Ikei – jedne z najbardziej popularnych wydawnictw na świecie<br />
są drukowane na papierze z certyfi katem FSC (Forest Stewardship Council). Polskie okna<br />
oznakowane logo FSC robią furorę na wymagających rynkach Wielkiej Brytanii i Holandii.<br />
Z roku na rok popyt na certyfi kowane wyroby rośnie.<br />
Logo FSC staje się coraz bardziej rozpoznawalne<br />
na rynku, coraz więcej fi rm wykorzystuje<br />
je do oznaczania swoich produktów, także dla<br />
celów promocyjnych.<br />
Istnieje też wiele innych korzyści płynących z certyfi<br />
kacji – przede wszystkim certyfi kat to dowód,<br />
że dane przedsiębiorstwo dba o aspekty środowiskowe<br />
i społeczne w lasach, a przez to kreuje swój<br />
lepszy wizerunek. Dzięki temu fi rma może utrzymywać<br />
i rozszerzać kontakty handlowe na rynku<br />
światowym, gdzie odpowiedzialność odgrywa<br />
coraz większą rolę. Coraz więcej rządów krajów<br />
europejskich podczas zamówień publicznych wyraźnie<br />
preferuje certyfi kowane wyroby ze znanego<br />
źródła. FSC jest więc często sposobem na podpisanie<br />
niezłego kontraktu.<br />
Większość drewna na rynku w Polsce jest certyfi<br />
kowana, co jest unikatem na skalę europejską,<br />
i grzechem byłoby tego nie wykorzystać.<br />
Obecnie (listopad 2007) ponad 7600 fi rm na całym<br />
świecie, w tym 402 w Polsce, dysponuje certyfi<br />
katami FSC. Reprezentują one wszystkie sektory<br />
prowadzące obrót wyrobami z drewna – od tartaków,<br />
poprzez producentów stolarki otworowej,<br />
42 styczeń 2008<br />
popularnej „ogrodówki”, na producentach papieru,<br />
zabawek czy też wydawcach książek kończąc.<br />
Co to jest certyfi kacja FSC<br />
Ogólnie rzecz ujmując, Certyfi kacja Kontroli Pochodzenia<br />
Produktu FSC zapewnia, że pochodzenie<br />
drewna zawartego w gotowym wyrobie jest znane<br />
i może być śledzone wstecz – aż do miejsca<br />
jego pozyskania w lesie.<br />
Wszystkie fi rmy uczestniczące w przerobie i handlu<br />
muszą mieć certyfi katy FSC, co umożliwia<br />
sprzedaż fi nalnego wyrobu jako certyfi kowanego.<br />
Logo FSC na produkcie oznacza, że drewno pochodzi<br />
z lasów, gdzie spełnione są Zasady Dobrej<br />
Gospodarki Leśnej. Certyfi kacja przeprowadzana<br />
jest według standardów ustanowionych przez organizację<br />
Forest Stewardship Council.<br />
Jak to się zaczęło<br />
Certyfi kacja lasów rozpoczęła się na początku<br />
lat 90. jako reakcja organizacji pozarządowych<br />
na niekontrolowaną degradację i niszczenie lasów<br />
na świecie. Inicjatywy poszczególnych rządów<br />
były niewystarczające, co potwierdzały największe<br />
organizacje pozarządowe, takie jak Friends of the<br />
Earth, Greenpeace i WWF (World Wildlife Fund).<br />
Zaproponowały one powstanie systemu certyfi -<br />
kacji jako alternatywy. Organizacje pozarządowe<br />
wierzyły, że zwiększona świadomość środowiskowa<br />
konsumentów i popyt na leśne produkty certyfi<br />
kowane wpłynie na początek łańcucha produkcyjnego<br />
i zatrzyma niszczenie lasów tropikalnych.<br />
Propozycja założenia Rady Dobrej Gospodarki<br />
Leśnej – tak po polsku nazywa się FSC – jako<br />
niezależnej, niedochodowej organizacji pozarządowej<br />
wypłynęła po serii spotkań w latach 1991<br />
i 1992. Między założycielami byli WWF, Rainforest<br />
Alliance (RA), Woodworkers Alliance for Rainforest<br />
Protection (WARP), kilka amerykańskich fundacji<br />
i fi rm handlowych, w tym największych, typu<br />
„zrób to sam”, m.in. B&Q i największy na świecie<br />
sprzedawca mebli – Ikea.<br />
PRODUCENT<br />
NAJWYŻSZEJ JAKOŚCI<br />
SZYB ZESPOLONYCH<br />
CIEPŁO - BEZPIECZNIE - CICHO<br />
z miłości do wnętrza<br />
ZAKŁAD PRODUKCJI SZYB ZESPOLONYCH<br />
25-2<strong>14</strong> Kielce, ul. Hauke Bosaka 2,<br />
tel. +48 41 34 82 070, fax +48 41 34 82 080<br />
e-mail:kielce@effector.com.pl<br />
ZAKŁAD PRODUKCJI SZYB ZESPOLONYCH<br />
83-200 Starogard Gdański, ul. Pelplińska 19, skr. poczt. 76,<br />
tel. +48 58 66 42 096, fax +48 58 66 38 709<br />
e-mail:starogard@effector.com.pl<br />
www.effector.com.pl
Obecnie FSC jest międzynarodową organizacją<br />
typu non profi t, której celem jest wspieranie<br />
takiej gospodarki leśnej na całym świecie, która<br />
bierze pod uwagę aspekty środowiskowe, społeczne<br />
i ekonomiczne. FSC działa poprzez niezależną<br />
certyfi kację i oznakowanie produktów<br />
– obecnie ponad 90 milionów hektarów lasów<br />
w 76 krajach spełnia standardy FSC; jest to więc<br />
największy światowy system certyfi kacji leśnej,<br />
biorąc pod uwagę wielkość kontrolowanego obszaru.<br />
Poza tym organizacja udziela akredytacji<br />
dla programów certyfi kacyjnych, takich jak np.<br />
SmartWood, którego przedstawicielem w Polsce<br />
jest NEPCon.<br />
Jak dostać certyfi kat<br />
W większości fi rm audytujących, proces certyfi kacji<br />
składa się z następujących etapów:<br />
1. Nawiązany zostaje pierwszy kontakt pomiędzy<br />
fi rmą starającą się o certyfi kat a biurem fi rmy<br />
audytującej;<br />
2. Firma wypełnia i przesyła formularz zgłoszeniowy;<br />
3. Wyceniane są koszty procesu certyfi kacji<br />
i przesyłana jest oferta, która zawiera całkowite<br />
koszty procesu, koszt audytów okresowych<br />
oraz przewidywany termin wykonania usługi;<br />
4. Po uzgodnieniu warunków fi nansowych podpisywana<br />
jest odpowiednia umowa na przeprowadzenie<br />
audytu. Ponadto przedsiębiorstwo<br />
ubiegające się o certyfi kat może poprosić<br />
fi rmę audytującą o zorganizowanie opcjonalnego,<br />
płatnego spotkania informacyjnego,<br />
mającego charakter szkolenia zamkniętego;<br />
5. Firma wdraża system kontroli pochodzenia<br />
produktu i przygotowuje się do certyfi kacji.<br />
W przypadku, gdy przedsiębiorstwo częściowo<br />
wdrożyło system kontroli pochodzenia<br />
produktu i chce go przetestować przed poddaniem<br />
się audytowi zasadniczemu, można<br />
w niektórych fi rmach zamówić opcjonalny audyt<br />
wstępny. Jego rezultatem jest raport, identyfi<br />
kujący główne braki w procedurach fi rmy,<br />
które mogłyby być przeszkodą w przyznaniu<br />
certyfi katu. Jeśli owe braki występują, fi rma<br />
je uzupełnia i przygotowuje się do audytu certyfi<br />
kującego;<br />
6. Najważniejszym etapem procesu certyfi kacji<br />
jest przeprowadzenie audytu zasadniczego,<br />
podczas którego sprawdzane jest wdrożenie<br />
procedur wymaganych normą (szczegóły poniżej).<br />
W raporcie audytor opisuje system procedur<br />
działających w fi rmie. W przypadku wystąpienia<br />
niezgodności z normą może wydać tzw.<br />
zasadnicze polecenia działań korygujących,<br />
które muszą być wykonane przed wydaniem<br />
certyfi katu, lub drugorzędne polecenia działań<br />
korygujących, które mogą być wykonane<br />
po wydaniu certyfi katu (zwykle ich wykonanie<br />
jest weryfi kowane przy następnym audycie<br />
okresowym);<br />
7. Po przeprowadzeniu audytu zasadniczego raport<br />
jest wysyłany do fi rmy w celu wniesienia<br />
uwag;<br />
8. Raport jest oceniany przez recenzenta, który<br />
wydaje tzw. decyzję certyfi kacyjną i wraz<br />
z kopią raportu przesyła ją do biura programu<br />
akredytowanego przez FSC;<br />
9. Jeżeli decyzja o przyznaniu certyfi katu jest pozytywna,<br />
fi rma otrzymuje umowę na otrzymanie<br />
certyfi katu;<br />
10. Po podpisaniu umowy i uregulowaniu wszystkich<br />
należności wobec fi rmy audytującej<br />
wydawany jest kod certyfi katu (przesyłany<br />
e-mailem) oraz przesyłany jest certyfi kat wraz<br />
z ostatecznym raportem;<br />
11. Certyfi kat FSC jest przyznawany na pięć lat,<br />
ale warunkiem jego utrzymania jest poddawanie<br />
się fi rmy corocznym audytom okresowym.<br />
Jeżeli podczas nich pojawią się niezgodności<br />
Dobrym obyczajem jest umieszczanie logotypu FSC na drukach fi rmowych.<br />
z normą, mogą zostać wydane zasadnicze lub<br />
drugorzędne polecenia działań korygujących.<br />
Podobnie jak w przypadku audytu zasadniczego,<br />
drugorzędne polecenia są zazwyczaj weryfi<br />
kowane są podczas kolejnego audytu okresowego,<br />
a zasadnicze w ciągu trzech miesięcy<br />
od przesłania raportu. Niespełnienie poleceń<br />
zasadniczych pociąga za sobą zawieszenie certyfi<br />
katu. Może on zostać przywrócony po przeprowadzeniu<br />
audytu weryfi kującego.<br />
Koszty i terminy<br />
W zależności od stopnia skomplikowania produkcji,<br />
wielkości fi rmy oraz terminu wykonania usługi<br />
FORUM BRANŻOWE<br />
DREWNO<br />
koszt audytu zasadniczego (certyfi kującego) dla<br />
fi rm produkcyjnych wynosi od 4000 do 8000<br />
złotych netto. Jest on każdorazowo ustalany<br />
na podstawie przesłanego niezobowiązującego<br />
formularza zgłoszeniowego. Koszty spotkań informacyjnych<br />
i audytów wstępnych, jak również<br />
innych usług, ustalane są na podstawie rzeczywistych<br />
potrzeb fi rm. W przypadku pomyślnego<br />
przejścia audytu zasadniczego, certyfi kat wydawany<br />
jest zazwyczaj w ciągu dwóch, trzech tygodni<br />
od dnia audytu.<br />
Andrzej Czech<br />
Więcej informacji: www.fsc.org, www.fsc.pl,<br />
www.fsc-info.org, www.nepcon.net<br />
styczeń 2008 43<br />
Zdjęcia: autor
FORUM BRANŻOWE<br />
SZYBY<br />
PRZENIKANIE WILGOCI<br />
Izolacyjne szyby zespolone należą do wyrobów budowlanych objętych obowiązkiem znakowania<br />
znakiem CE lub budowlanym B. Dokumentem odniesienia w obu przypadkach<br />
jest norma PN-EN 1279: „Szkło w budownictwie. Izolacyjne szyby zespolone”.<br />
Zgodnie z PN-EN 1279-5: „Ocena zgodności wyrobu<br />
z normą”, oznacza to, że w celu ustalenia,<br />
czy wyrób jest zgodny z defi nicją izolacyjnych szyb<br />
zespolonych, wstępne badanie typu powinno<br />
potwierdzić spełnienie wymagań podanych w poszczególnych<br />
arkuszach normy. W arkuszu PN-EN<br />
1279-2: „Długotrwała metoda badania i wymagania<br />
dotyczące przenikania wilgoci” wymieniono te<br />
wymagania oraz opisano metody badania izolacyjnych<br />
szyb zespolonych, Gwarantuje to, poprzez<br />
odpowiednią ocenę zgodności z niniejszą normą,<br />
że własności wyrobu w czasie jego użytkowania<br />
pozostaną niezmienione.<br />
Głównym kryterium, ocenianym podczas badań,<br />
jest wskaźnik przenikania wilgoci. Określa on stopień<br />
zdolności sita molekularnego do osuszania<br />
przestrzeni międzyszybowej po zużyciu w standardowych<br />
warunkach starzenia. Istota metody<br />
polega na tym, że zestawy izolacyjnych szyb zespolonych<br />
poddaje się badaniu klimatycznemu,<br />
czyli starzeniu. Odpowiednio mierzy się ich początkowy<br />
i końcowy punkt rosy oraz początkową<br />
i końcową zawartość wilgoci a następnie oblicza<br />
wskaźnik przenikania wilgoci.<br />
Izolacyjne szyby zespolone powinny spełniać swoje<br />
funkcje przez uzasadniony ekonomicznie czas<br />
użytkowania. Dlatego na próbkach dostarczanych<br />
do Laboratorium Badawczego przez producentów<br />
szyb zespolonych i poddawanych badaniom<br />
klimatycznym opisanym w niniejszej części normy,<br />
sprawdza się następujące wartości:<br />
� średni wskaźnik przenikania wilgoci I av z pięciu<br />
próbek, który nie powinien przekraczać<br />
0,20,<br />
� szyba zespolona o najwyższym wskaźniku<br />
przenikania wilgoci powinna mieć wartość I<br />
nieprzekraczającą 0,25.<br />
Próbki do badań dostarczają do Laboratorium<br />
Badawczego producenci izolacyjnych szyb zespolonych.<br />
Zestaw taki składa się z 15 próbek, które<br />
44 styczeń 2008<br />
powinny odpowiadać opisowi systemu, sporządzonemu<br />
dla swojego wyrobu przez każdego producenta.<br />
Szczegóły konstrukcyjne obrzeży i naroży<br />
powinny odpowiadać szczegółom obrzeży oraz<br />
naroży w szybach zespolonych dostarczanych<br />
na rynek. Próbki zbudowane są z dwóch przezroczystych<br />
tafl i szkła fl oat o grubości 4 mm i mają<br />
wymiary:<br />
Przegląd warunków klimatycznych w komorze<br />
Θ [ o C]<br />
60<br />
40<br />
20<br />
0<br />
-20<br />
1 2 3<br />
Θ h = (53,0±1,0) o C<br />
Θ l = (18,0±2,0) o C<br />
peraturze otoczenia 23±2°C, przy wilgotności<br />
względnej 50±5 proc. Kolejnym krokiem jest zbadanie<br />
temperatury punktu rosy na wszystkich 15<br />
próbkach. Również ten pomiar przeprowadza<br />
się w normalnych warunkach laboratoryjnych.<br />
Naczynie oziębiające przykłada się do powierzchni<br />
szkła w środku szyby zespolonej. Napełnia się<br />
je etanolem i wkłada do niego termometr. Wrzuca<br />
się do etanolu stopniowo, z określoną prędkością,<br />
pokruszony suchy lód i obserwuje nieprzerwanie<br />
wewnętrzną powierzchnię szkła. Gdy tylko wystąpi<br />
skroplenie, odczytuje się temperaturę cieczy<br />
Θ c = (58,0±0,5) o C<br />
Θ jest temperaturą szkła próbki położonej centralnie<br />
1 – 56 temperaturowych cykli dwunastogodzinnych (4 tygodnie)<br />
2 – odstęp czasu od 2 do 4 godzin na przeniesienie próbek z jednej komory do<br />
drugiej, gdy używa się dwóch komór<br />
3 – 1176±4 h stałej temperatury i wilgotności względnej r.h. ≥95 proc.<br />
(7 tygodni)<br />
� długość 502±2 mm,<br />
� szerokość 352±2 mm.<br />
Odstęp między szybami wynosi 12 mm. Przestrzeń<br />
międzyszybowa jest wypełniona powietrzem.<br />
Po dostarczeniu do Laboratorium próbki należy<br />
klimatyzować przez co najmniej 2 tygodnie w normalnych<br />
warunkach laboratoryjnych, czyli w tem-<br />
oziębiającej. Temperatura ta jest temperaturą<br />
punktu rosy.<br />
Kolejnym krokiem jest ponumerowanie próbek<br />
zgodnie z wartościami punktu rosy, zaczynając<br />
od najwyższej wartości jako numer 1 a kończąc<br />
na najniższej wartości jako numerze 15. Szyby zespolone<br />
o wartościach punktu rosy poniżej -60°C<br />
numeruje się losowo. Następnie przeznacza się<br />
f
szyby zespolone do dalszych badań zgodnie z następującymi<br />
wskazaniami:<br />
� 7, 8, 9 i 10 – pomiar początkowej zawartości<br />
wilgoci środka osuszającego (Ti),<br />
� 4, 5, 6, 11 i 12 – badania klimatyczne i pomiar<br />
końcowej zawartości wilgoci w środku osuszającym<br />
(Tf ),<br />
� 2, 3, 13 i <strong>14</strong> – zastosowanie jako zapasowe<br />
szyby zespolone do zastąpienia rozbitych szyb,<br />
do pomiaru końcowej zawartości wilgoci (Tf),<br />
� 1 i 15 – odrzucenia lub pomiar normalnej zdolności<br />
adsorbowania wilgoci przez środek osuszający<br />
(Tc) w miarę potrzeby.<br />
Przed rozpoczęciem badania klimatycznego trzeba<br />
zmierzyć początkową zawartość wilgoci (Ti)<br />
w środku osuszającym na czterech wybranych<br />
próbkach. Pomiar wykonuje się metodą suszenia<br />
sita molekularnego w temperaturze 950 °C.<br />
W tym celu wysypuje się sito z ramek, zachowując<br />
określoną procedurę i praży w piecu. Pięć innych<br />
wybranych próbek poddaje się badaniom w warunkach<br />
klimatycznych.<br />
Procedura badawcza w wysokiej wilgotności<br />
i temperaturze składa się z dwóch części.<br />
Warunki klimatyczne w komorze w pierwszej<br />
części badania obejmują 56 cykli 12-godzinnych<br />
w temperaturze od –18°C do 53°C, ze spadkiem<br />
<strong>14</strong>°C/h – badanie trwa 4 tygodnie. Po tym czasie<br />
następuje druga część badania, obejmująca stałą<br />
temperaturę +58°C i wilgotność r.h. ≥95 proc.<br />
i trwa 7 tygodni.<br />
Na zmianę warunków badania (przeniesienie<br />
do innej komory klimatycznej) przewidziano maksymalnie<br />
4 godziny.<br />
Po zakończeniu testu klimatycznego ponownie<br />
należy przechowywać szyby w normalnych warunkach<br />
laboratoryjnych przez minimum 2 tygodnie.<br />
Po tym czasie należy zmierzyć końcową zawartość<br />
wilgoci (Tf) w środku osuszającym pobranym<br />
z pięciu próbek. Pomiar zawartości wilgoci przeprowadza<br />
się metodą suszenia w temperaturze<br />
950°C.<br />
Ostatnim krokiem jest przeprowadzenie analizy<br />
liczbowej.<br />
Po obliczeniu wskaźnika przenikania wilgoci dla<br />
każdej z pięciu wybranych lub wyznaczonych<br />
do badań klimatycznych próbek oraz obliczeniu<br />
średniego wskaźnika dla wszystkich, ocenia się,<br />
jak uzyskane wartości mają się do granicznych,<br />
przedstawionych w normie. Pozytywny wynik<br />
tego badania jest potwierdzeniem właściwości<br />
użytych do produkcji materiałów uszczelniających,<br />
ale nie tylko. O jakości wyrobu decyduje bowiem<br />
cały zespół czynników – kontrola surowców<br />
dostarczonych do zakładu produkującego szyby<br />
zespolone, rygorystyczne przestrzeganie procedur<br />
procesu produkcyjnego, wreszcie wizualna<br />
kontrola wyrobu pod kątem wad wykonania oraz<br />
kontrola wyrobu w laboratorium zakładowym.<br />
Tylko wtedy, gdy spełnione zostaną te warunki,<br />
można mieć pewność, że szyba zespolona ma walory,<br />
których oczekujemy – potwierdzona jest tym<br />
samym fachowość producenta.<br />
mgr inż. Barbara Mazur<br />
MALOWANIE DREWNA<br />
Pomimo wielu zalet wyrobów rozpuszczalnikowych<br />
(napisaliśmy o nich w poprzednim numerze)<br />
ich głównym mankamentem jest obecność szkodliwych<br />
dla zdrowia rozpuszczalników organicznych.<br />
Dlatego dążenia technologów zmierzają<br />
do opracowania ekologicznych, przyjaznych człowiekowi<br />
i środowisku wyrobów, w których rozpuszczalnikiem<br />
jest woda. Ich właściwości użytkowe<br />
zależą w głównej mierze od rodzaju spoiwa<br />
zawartego w wodorozcieńczalnym wyrobie i,<br />
podobnie jak w przypadku wyrobów rozpuszczalnikowych,<br />
mogą bardzo różnić się między sobą.<br />
Jako spoiwo do nowoczesnych wyrobów lakierowych<br />
do malowania drewna stosuje się dyspersje<br />
akrylowe, emulsje alkidowe, dyspersje poliuretanowe<br />
i dyspersje poliuretanowo-akrylowe.<br />
Rodzaje spoiw<br />
Emulsje alkidowe<br />
Drugą grupą spoiw, która według przepisów<br />
ochrony środowiska ma dużą przyszłość, są emulsje<br />
alkidowe, szczególnie te do wymalowań dekoracyjnych.<br />
Mają wiele zalet kompensujących<br />
wady dyspersji akrylowych.<br />
Emulsje alkidowe, są to spoiwa<br />
heterogeniczne, w których „bazą”<br />
jest woda, a żywica jest w niej zawieszona<br />
w postaci kropel. Podczas<br />
schnięcia powłoki, po odparowaniu<br />
wody, następuje zlanie (koalescencja)<br />
kropel w ciągłą powłokę.<br />
Odpowiednie właściwości użytkowe<br />
uzyskuje się dopiero po usieciowaniu.<br />
Efektem jest dłuższy czas<br />
schnięcia, wydłużony dodatkowo<br />
przez obecność wody i środków<br />
Wyroby wodorozcieńczalne:<br />
Zalety Wady<br />
mała emisja związków<br />
organicznych<br />
pomocniczych w powłoce. Jednakże po pełnym<br />
wyschnięciu uzyskuje się powłokę odporną<br />
na sklejanie.<br />
Zachowanie emulsji alkidowych jest zbliżone<br />
do zachowania ich rozpuszczalnikowych odpowiedników.<br />
Wadą wyrobów lakierowych zawierających<br />
emulsje oraz żywice alkidowe jest mała<br />
odporność na żółknięcie. Powłoki alkidowe często<br />
stosunkowo szybko zmieniają barwę i tracą<br />
połysk.<br />
Dyspersje akrylowe<br />
Dyspersje zawierają spoiwo, którym jest np. kopolimer<br />
akrylowy lub akrylowo-styrenowy, zawieszone<br />
w postaci drobnych cząstek w wodzie.<br />
Jednym z głównych parametrów wyrobu lakierowego,<br />
interesujących użytkownika, jest czas<br />
schnięcia powłok.<br />
Powłoka tworzy się wskutek fi zycznego odparowania<br />
składników lotnych (woda i rozpuszczalniki<br />
koalescencyjne). Procesowi temu nie towarzyszą<br />
przemiany chemiczne i dlatego substancja<br />
błonotwórcza zawarta w wyrobie lakierowym<br />
jest identyczna z odpowiadającą jej substancją<br />
w wyschniętej powłoce lakierowej. Proces ten<br />
FORUM BRANŻOWE<br />
aplikacja i suszenie wymagają<br />
odpowiedniej temperatury oraz<br />
wilgotności<br />
FARBY<br />
jest szybki i w krótkim czasie uzyskuje się powłokę<br />
o dobrych właściwościach użytkowych. Zaznaczyć<br />
należy, że szybkość jej schnięcia zależy od wilgotności<br />
i temperatury powietrza.<br />
Bardzo ważną właściwością spoiw, jest ich zdolność<br />
do wnikania w pory drewna. Dyspersje akrylowe<br />
bez styrenu wykazują doskonałą odporność<br />
na żółknięcie.<br />
Dyspersyjne wyroby lakierowe odznaczają się<br />
wieloma niepodważalnymi zaletami. Ale oprócz<br />
tych zalet mają wiele wad, do których można zaliczyć<br />
termoplastyczność powłok, która powoduje<br />
ich podatność na brudzenie.<br />
Dyspersje poliuretanowe<br />
Dyspersje poliuretanowe należą do najnowocześniejszych<br />
(niestety, najdroższych) typów wodorozcieńczalnych<br />
spoiw lakierowych. Są to wtórne<br />
dyspersje termoplastycznych poliuretanów. Znajdują<br />
zastosowanie wszędzie tam, gdzie potrzebne<br />
są bardzo dobre parametry jakościowe. W celu<br />
obniżenia ceny wyrobów wykorzystuje się również<br />
tańsze kompozycje akrylowo-poliuretanowe.<br />
komfort pracy nienajlepsze właściwości mechaniczne<br />
krótki czas schnięcia nienajlepsza odporność na działanie<br />
wody i promieniowania UV<br />
łatwe czyszczenie narzędzi przechowywanie wyrobów w odpo-<br />
malarskich<br />
wiedniej temperaturze<br />
odpady nieklasyfi kowane<br />
jako niebezpieczne<br />
ograniczony czas eksploatacji<br />
Powłoki dyspersji poliuretanowych odznaczają<br />
się szczególnie dobrą odpornością na działanie<br />
wody, czynników chemicznych oraz warunków<br />
atmosferycznych. Mają też i wady związane<br />
z ich termoplastycznością oraz heterogenicznością.<br />
Dlatego też najlepsze rezultaty uzyskuje się,<br />
stosując dyspersje poliuretanowe samosieciujące<br />
lub sieciowane zewnętrznie izocyjanianami.<br />
Właściwości dwuskładnikowych, wodorozcieńczalnych<br />
lakierów poliuretanowych w wyniku<br />
reakcji sieciowania mają szansę dorównać lakierom<br />
rozpuszczalnikowym, osiągając wysoką<br />
twardość, odporność mechaniczną (na ścieranie<br />
i zarysowanie) oraz chemiczną.<br />
Produkcja wodorozcieńczalnych wyrobów lakierowych<br />
na drewno, w porównaniu do wyrobów<br />
rozpuszczalnikowych, jest znacznie trudniejsza<br />
i bardziej odpowiedzialna. Wymaga znajomości<br />
oraz wiedzy na temat natury wyrobów dyspersyjnych,<br />
jak też ścisłego przestrzegania kolejności<br />
i ilości dozowania poszczególnych surowców<br />
– zgodnie z technologią produkcji. Liczba składników<br />
w tych wyrobach najczęściej jest większa niż<br />
w wyrobach rozpuszczalnikowych.<br />
Krystyna Kortylewska<br />
styczeń 2008 45
FORUM BRANŻOWE<br />
REALIZACJE<br />
NA PRZEKÓR SCHEMATOM<br />
Bydgoszcz może się pochwalić budynkiem, który, choć wzniesiony w 1999 roku, szybko<br />
został uznany za symbol miasta. Siedziba BRE Banku, wyróżniająca się charakterystyczną<br />
sylwetką, znalazła także swoje miejsce wśród dwudziestu Ikon Polskiej Architektury.<br />
Koncepcja obiektów – bo są dwa – została opracowana<br />
przez architektów Andrzeja Bulandę,<br />
Włodzimierza Muchę, Martę Busłowicz<br />
i Annę Albiniak z warszawskiej pracowni Bulanda,<br />
Mucha Architekci. I choć projektanci<br />
na co dzień pracowali w innym mieście, stworzyli<br />
obiekt, który znakomicie wpisuje się w otoczenie<br />
oraz stanowi nawiązanie do historii Bydgoszczy.<br />
Siedziba banku mieści się bowiem w budynkach,<br />
które przypominają średniowieczne spichlerze,<br />
a umiejscowione są nad rzeką Brdą.<br />
Spichlerz to nie tylko odwołanie się do historii<br />
miejsca, ale także budynek, w którym przechowywano<br />
kiedyś zboże – skarb Polski. Współcześnie<br />
symbolem bogactwa są banki, stąd koncepcja nawiązania<br />
do takiej budowli.<br />
Siedziba BRE Banku różni się zdecydowanie od innych<br />
tego typu obiektów. Otóż przyzwyczailiśmy<br />
Posiadamy:<br />
Specjalistyczny osprzęt<br />
do produkcji stolarki PVC i AL.<br />
Linie do gięcia łuków<br />
z profili okiennych PVC<br />
Okleiniarki profili PVC<br />
46 styczeń 2008<br />
się już do siedzib instytucji fi nansowych, które<br />
są pełne bogactwa i przepychu. Architekci chcieli<br />
zerwać ze złą tradycją budowania „z marmurów”,<br />
które przytłaczają klienta. W Bydgoszczy miał powstać<br />
budynek, który odzwierciedlałby nowoczesne,<br />
otwarte podejście do niego.<br />
Obiekt składa się z dwóch spichlerzy połączonych<br />
ze sobą betonowym, pionowym łącznikiem,<br />
gdzie znajdują się między innymi windy. Budynki<br />
są trzypiętrowe z podziemiami, w których mieści<br />
się skarbiec. Jeden od drugiego różni się wykończeniem<br />
zewnętrznym, bo architekci chcieli<br />
w ten sposób podkreślić ich odmienne funkcje.<br />
Otóż w pierwszym znajduje się część administracyjna,<br />
przeznaczona przede wszystkim dla<br />
pracowników banku, są tu też biura maklerskie.<br />
Pokryta jest ona okładziną ceramiczną z argetonu.<br />
Za to drugi budynek jest osłonięty szklaną<br />
ZPH “FREZWID” sp.j.<br />
ul. Piłsudskiego 7 B, 32-050 Skawina<br />
Tel : +48 12 276 33 51<br />
Fax :+48 12 276 50 68<br />
e-mail: marketing@frezwid.com.pl<br />
www.frezwid.com.pl<br />
ścianą kurtynową. Ta część jest dostępna dla<br />
klientów i ma symbolizować przejrzystość zawieranych<br />
tu transakcji fi nansowych. Andrzej Bulanda<br />
chciał w projekcie połączyć dwie sprzeczne<br />
ze sobą funkcje banku – z jednej strony otwartość,<br />
zaufanie, a z drugiej zamkniecie, niedostępność,<br />
ale też solidność. Dlatego zdecydował się<br />
na koncepcję jednego budynku zakrytego dla<br />
postronnych widzów, a drugiego otwartego<br />
i dostępnego dla każdego – stąd szklana elewacja.<br />
Stolarka aluminiowa okienna i drzwiowa<br />
zostały wyprodukowane przez Polnord. Firma<br />
ta dostarczyła całą systemową elewację aluminiowo-szklaną<br />
i aluminiowo-argetonową oraz<br />
aluminiowe elementy architektury wewnętrznej,<br />
wykonane z alukobondu. Systemowa elewacja<br />
została wyprodukowana na podstawie projektu<br />
technicznego i pod nadzorem Schüco. Wewnątrz<br />
zaprojektowano systemowe ścianki działowe,<br />
które są przeszklone u góry. Ich dostawcą była<br />
fi rma Bene. We wnętrzach banku, co jest dość<br />
nietypowe jak na wystrój instytucji fi nansowych<br />
przeważają szkło i surowy beton. Jednak dzięki<br />
drewnianym podłogom, odpowiednim dodatkom<br />
i meblom wnętrza nie są zimne.<br />
Architekci, pracując nad projektem, wyznaczyli<br />
sobie również inny cel. Otóż dzięki wyjątkowej<br />
lokalizacji, bo usytuowaniu banku na nadbrzeżu,<br />
chcieli stworzyć ramy do życia wokół, a budynek<br />
miał się przyczynić do tworzenia przestrzeni publicznej;<br />
miał być początkiem bulwaru.<br />
Wysiłki projektantów zostały nagrodzone – architekci<br />
otrzymali w 2000 roku nagrodę SARP-u.<br />
Pracowni udało się zrealizować także inny pomysł,<br />
bo przełamali stereotypowe dotychczas myślenie<br />
o projektowaniu banków.<br />
Magdalena Rocka<br />
Produkujemy:<br />
�Głowice z wymiennymi płytkami �Noże strugarskie<br />
�Narzędzia diamentowe �Piły tarczowe �Frezy trzpieniowe<br />
Zdjęcia: BRE Bank
FASADA A DOM PASYWNY<br />
Dom pasywny jest budynkiem o niezbyt ciekawym kształcie i małych oknach,<br />
ale jest za to bardzo energooszczędny i przyjazny dla środowiska. Jego<br />
południowa fasada powinna być przeszklona. Ma to na celu chwytanie dostępnego<br />
światła i dalsze jego wykorzystanie. Okna, drzwi oraz połączenia<br />
z pozostałymi ścianami muszą mieć niski współczynnik przenikania ciepła.<br />
Większość producentów fasad aluminiowych nie ma w swojej ofercie tych<br />
przeznaczonych tylko do domów pasywnych. A już zdecydowaną rzadkością<br />
są systemy z odpowienim certyfi katem. Na szczęście coraz więcej fi rm<br />
oferuje fasady o niskim współczynniku przenikania ciepła i takie rozwiązania<br />
mogą być zastosowane w domu pasywnym.<br />
Pierwszą prezentowaną w tym cyklu fi rmą jest Schüco, której motto – Energy<br />
2 – deklaruje oszczędzanie i pozyskiwanie energii. Oferuje ona szeroką<br />
gamę rozwiązań systemowych, które pozwalają także na realizację indywidualnych<br />
koncepcji klientów. Począwszy od perfekcyjnie wyglądających<br />
licznych odmian fasady słupowo-ryglowej, poprzez ciekawe fasady strukturalne,<br />
fasady przeciwpożarowe, po fasady<br />
synergiczne wykorzystujące promieniowanie<br />
słoneczne do produkcji energii elektrycznej lub<br />
ciepła. W numerze czerwcowym <strong>Forum</strong> opisaliśmy<br />
fasadę przeciwpożarową FW50+.BF, fasadę<br />
FW50+.HI oraz fasadę synergiczną FW50+<br />
z modułami fotowoltaicznymi. Oto kolejne:<br />
Fasada SMC 50.HI<br />
� Duża oszczędność energii ze względu<br />
na ekstremalnie niskie wartości współczynnika<br />
przenikania ciepła Uf już od 0,9 W/m<br />
� Najlepsza jakość i bezpieczeństwo dzięki<br />
wysokiemu stopniowi prefabrykacji<br />
ENERGOOSZCZĘDNOŚĆ<br />
Dużymi krokami zbliża się moment, w którym zaczną także w Polsce obowiązywać<br />
przepisy narzucające rozwiązania energooszczędne w budownictwie.<br />
Od 1 stycznia 2009 roku nowe mieszkania, budynki mieszkalne<br />
i biurowe będą musiały mieć świadectwa energetyczne, informujące<br />
o zapotrzebowaniu na energię potrzebną do ogrzania budynku. I choć<br />
dyrektywa EPBD (ang. the Energy Performance of Buildings Directive)<br />
obowiązuje w krajach UE już od stycznia 2006 roku, u nas ciągle jeszcze<br />
jest w fazie prac. Te nieuniknione przepisy prawne będą miały duże<br />
znaczenie także dla producentów okien i drzwi, ponieważ z jednej strony<br />
zwiększą rynek odbiorców energooszczędnych produktów, z drugiej zaś<br />
wymuszą ich produkcję.<br />
Wspomniana dyrektywa zmusi deweloperów oraz inwestorów do korzystania<br />
z elementów budowlanych spełniających podwyższone w stosunku<br />
do dziś obowiązujących standardy. Jednym z elementów nowych przepisów<br />
będzie obowiązek certyfi kacji budynków pod względem zapotrzebowania<br />
na energię. Pozwoli to potencjalnemu nabywcy zawczasu poznać<br />
zapotrzebowanie na ciepło i koszt ogrzewania budynku. Uzyskane świadectwo<br />
energetyczne zachowa swoją ważność przez 10 lat.<br />
Warto tutaj zaznaczyć, że pierwsze tego typu przepisy pojawiły się w Europie<br />
już w 1988 roku. Propagowały ideę budownictwa energooszczędnego,<br />
ale też kładły m.in. duży nacisk na odpowiednią jakość materiałów<br />
do izolacji termicznej, co w efekcie pozwoliło właścicielom domów<br />
i mieszkań płacić mniejsze rachunki za ogrzewanie. Wymagania stawiane<br />
budynkom energooszczędnym są, oczywiście, łagodniejsze od tych dla<br />
obiektów pasywnych. Jednak wydaje się, że w miarę obniżania kosztów<br />
inwestycji, te drugie będą stawały się coraz bardziej popularne. A niektóre<br />
ich cechy mogą zapewnić odpowiednie okna. (hacz)<br />
FORUM BRANŻOWE<br />
ALUMINIUM<br />
� Ten sam wygląd uszczelek wewnętrznych słupka i rygla<br />
� Możliwość zastosowania listew mocujących szkło oraz listew maskujących<br />
z systemu fasadowego FW 50+<br />
� Wewnętrzna i zewnętrzna uszczelka przyszybowa jest osadzana w warsztacie<br />
� Prosta linia cięcia profi li rygla przy zachowaniu drenażu kaskadowego<br />
Ponadto fi rma proponuje okna z tworzywa sztucznego PCV-U systemu Corona<br />
CT 70, Corona SI 82 i Corona SI 82+, o bardzo nowoczesnej linii i smukłej budowie<br />
profi lu. Bogata paleta kolorów oraz oklein zapewnia swobodę projektowania<br />
wnętrz i elewacji. Jako przykład opiszmy okno Corona SI 82+<br />
Okno Corona SI 82+<br />
� Nadaje się do domów pasywnych i wysokoenergooszczędnych,<br />
Uf od 0,75 W/(m 2 K)<br />
� Głębokość zabudowy tylko 82 mm, szerokość<br />
czołowa widocznych profi li tylko 120<br />
mm<br />
� Optymalna szczelność dzięki 3 płaszczyznom<br />
uszczelnień<br />
� Najwyższa izolacyjność cieplna zapewniona<br />
przez 8 komór<br />
� Eliminacja mostków termicznych dzięki<br />
zastosowaniu innowacyjnej, opatentowanej<br />
technologii łączenia PVC z aluminium<br />
� Bardzo duża oferta kolorystyczna: okleiny drewnopodobne i jednobarwne<br />
Wygląda na to, że w przyszłości jest szansa, iż domy pasywne będą nie tylko<br />
miały wysoki standard energetyczny, ale też atrakcyjny wygląd. (dod)<br />
HeKaPlast – OKNA DLA WYMAGAJĄCYCH<br />
Firma HeKaPlast Polska w 2006 roku rozpoczęła w Lesznie produkcję okien i drzwi.<br />
Fabryka w Polsce jest już czwartym zakładem należącym do Grupy HeKa – niemieckiego<br />
producenta stolarki o ponad czterdziestoletniej tradycji i doświadczeniu.<br />
Szeroka oferta okien i drzwi Schüco, doświadczenie i zaangażowanie pracowników<br />
oraz dbałość o wysoką jakość wyrobów są nadrzędnymi wartościami, a wysokie standardy<br />
obsługi oraz rozsądna polityka cenowa – to atuty, którymi HeKaPlast chce zdobyć<br />
klientów także z Polski i krajów Europy Środkowej. Na powierzchni ponad 2000 m2 hali produkowane jest 45 tys. jednostek okiennych rocznie. Zautomatyzowane linie<br />
produkcyjne gwarantują wysoką jakość i szybką realizację zleceń. W naszej podstawowej<br />
ofercie znajdziecie Państwo profile pięciokomorowe systemu Corona CT70 AS<br />
aż w trzech wariantach stylistycznych: Classic, Design oraz Cava. Wszystkie skrzydła<br />
wykonywane są standardowo w wersji uchylno-rozwieranej oraz wyposażone w 2 narożniki<br />
antywyważeniowe i blokadę błędnej obsługi.<br />
Naszym priorytetem jest promowanie rozwiązań mających na celu zwiększenie bezpieczeństwa,<br />
uwzględniających potrzeby osób starszych i niepełnosprawnych oraz<br />
oszczędność zużywanej do ogrzewania domów energii.<br />
Zapraszamy do zapoznania się z naszą ofertą oraz do współpracy zainteresowane<br />
salony sprzedaży stolarki, firmy budowlane, deweloperów oraz spółdzielnie mieszkaniowe<br />
z terenu całej Polski. HeKaPlast Polska ma ambicje stać się ważnym i rzetelnym<br />
partnerem w realizacji Państwa planów i inwestycji przez wiele następnych lat.<br />
Kontakt:<br />
HeKaPlast Polska Sp. z o.o.<br />
i Spółka. Spółka komandytowa<br />
ul. Wiosenna 17, 64-100 Leszno<br />
Tel. +48 (0) 65 525 42 90<br />
Fax. +48 (0) 65 525 42 91<br />
e-mail: info@hekaplast.pl,<br />
m.sprengel@hekaplast.pl<br />
www.hekaplast.pl<br />
styczeń 2008 47
FORUM BRANŻOWE<br />
PRODUKCJA<br />
MASZYNY DUŻE I MAŁE<br />
Żaden producent nie ma szans na wykonywanie swoich zadań i wypracowywanie zysków<br />
bez odpowiedniego parku maszynowego. Dla wytwórców stolarki jest to określony szereg<br />
maszyn, uzależniony od wielkości fi rmy i produkcji. Ponieważ na rynku najwięcej jest przedsiębiorstw<br />
średniej wielkości, przyjrzyjmy się typowemu parkowi maszynowemu na przykładzie<br />
gościnnego Techmaprojektu.<br />
Firma powstała ze struktur przedsiębiorstwa<br />
państwowego, kontynuując 15-letnie doświadczenie<br />
w branży projektowo-budowlanej swego<br />
poprzednika. Przekształcona w spółkę prawa handlowego,<br />
nie poddała się załamaniom gospodarki<br />
i przetrwała na rynku. Radzi sobie całkiem nieźle,<br />
choć jak każdy ekspansywny przedsiębiorca,<br />
nie jest do końca zadowolona ze swoich osiągnięć<br />
i chce zwiększać produkcję. Ze względu na umiejscowienie<br />
zakładu produkcyjnego i koszty transportu,<br />
głównym rynkiem jest dla niej Warszawa<br />
i województwo mazowieckie.<br />
Usytuowana w podwarszawskim Nieporęcie<br />
fabryka ma zdolność produkcyjną na poziomie<br />
100 okien dziennie przy jednej zmianie. Główną<br />
specjalnością fi rmy jest stolarka okienna z PCW,<br />
niezmiennie od 1992 roku produkowana z profi li<br />
Veka. Od 1994 roku rozszerzono produkcję o sto-<br />
48 styczeń 2008<br />
larkę aluminiową z profi li Yawal, Metalplast<br />
i Ponzio.<br />
Firma sukcesywnie wymienia i unowocześnia swój<br />
park maszynowy. Jako typowy przedstawiciel tej<br />
klasy przedsiębiorstw korzysta głównie z maszyn<br />
oferowanych przez uznanych producentów, takich<br />
jak Urban, Wegoma, ale też Haffner czy polska<br />
Delta. Wprowadzenie nowych automatycznych<br />
maszyn zastępuje też w pewnym stopniu pracę<br />
ludzi, którzy w obecnych polskich realiach często<br />
szukają zatrudnienia poza granicami kraju.<br />
Na początku ciągu produkcyjnego profi -<br />
le są przycinane pod wymiar na sterowanej<br />
numeryczne pile dwugłowicowej Rapid, zgodnie<br />
z programem optymalizującym listę cięć (fot. 1).<br />
System pneumatyczny wysuwa tarcze i dostosowuje<br />
docisk profi lu. Operator ustawiając parametry<br />
może liczyć na automatyczne regulowanie<br />
1 2<br />
kątów. Niedaleko stoi wysłużona dwugłowicowa<br />
piła (fot. 2). Ten zestaw był za każdym razem<br />
nastawiany ręcznie, co wydłużało czas pracy<br />
z jednym profi lem. I choć został zastąpiony przez<br />
nowocześniejsze maszyny, nadal działa. Nie złomowano<br />
go i może zastąpić półautomaty podczas<br />
przerw technologicznych, konserwacyjnych<br />
czy w chwilach awarii.<br />
Do cięcia wzmocnień przewidziano oddzielne,<br />
równoległe do pierwszego, stanowisko pracy<br />
(fot. 3). Piła do metalu doskonale radzi sobie<br />
ze wszystkimi stalowymi profi lami przewidzianymi<br />
przez systemodawcę jako wzmocnienia konstrukcji<br />
stolarki.<br />
W typowych oknach montowane są standardowo<br />
profi le grubości 1,5 mm, zaś w konstrukcjach wymagających<br />
większej sztywności 2- lub 3-milimetrowe.<br />
3<br />
Do wykonania odwodnień i frezowania otworów<br />
używa się w Techmaprojekcie frezarek<br />
marki Haffner i Urban (fot. 4, 5). Elektropneumatycznie<br />
sterowane maszyny są wytrzymałe. Dzięki<br />
prostej obsłudze, krótkiemu czasowi uzbrajania<br />
i indywidualnym regulacjom, frezarki te łatwo<br />
dostosować do parametrów obrabianych profi<br />
li. Wyposażono je w wysokoobrotowe silniki<br />
dużej mocy. Głowice robocze można regulować<br />
na wysokość i głębokość. Również na tym stanowisku<br />
starsze modele maszyn, ustawiane ręcznie,
są utrzymywane w ruchu i używane w sytuacjach<br />
awaryjnych lub wówczas, gdy nawał zamówień<br />
wymaga utworzenia dodatkowych stanowisk.<br />
Uzbrojone w stal profi le łączy dwugłowicowa<br />
4<br />
zgrzewarka marki Wegoma (fot. 6). Wypływka<br />
zgrzewu jest regulowana w zakresie 0,2–2mm.<br />
Systemy bezpieczeństwa kontrolują między innymi<br />
odpowiedni docisk profi li, sprawdzają temperaturę<br />
i ciśnienie. Firma planuje w niedługim czasie<br />
zakup zgrzewarki czterogłowicowej.<br />
W hali produkcyjnej Techmaprojektu jedną<br />
z bardziej efektywnych maszyn jest automat<br />
5 8<br />
oczyszczający narożniki. Kiedyś tę operację<br />
wykonywano ręcznie. Obecnie w automatycznej<br />
maszynie czujniki odczytują grubość profi lu i rozpoznają<br />
go spośród zaprogramowanych. Zgodnie<br />
z odczytanymi parametrami narożniki zgrzanego<br />
okna są oczyszczane przez frezowanie. Automatyczne<br />
usunięcie wiórów kończy ten proces<br />
i element stolarki jest przygotowany do założenia<br />
uszczelek. Odbywa się to ręcznie, na kolejnym<br />
stanowisku. Kierownik produkcji uważa, że taki<br />
sposób montażu jest najskuteczniejszy i najmniej<br />
zawodny.<br />
6 9<br />
Podczas zakładania okuć specjalistyczne stoły<br />
przechylają element okienny do wybranego położenia<br />
roboczego (fot. 7). Mogą odchylać się nawet<br />
o 180°. Podajnik rolkowy sprzyja wydajnej pracy.<br />
Bardzo pomocna w hali produkcyjnej jest możli-<br />
wość ustawiania wysokości stołu, tak aby była<br />
zintegrowana z całą linią produkcyjną.<br />
Na kolejnym stole odbywa się okuwanie ram<br />
i montaż skrzydeł (fot. 8). W dalszym etapie ciągu<br />
7<br />
produkcyjnego następują: szklenie, regulacja wyrobu<br />
i ostateczna kontrola jakości.<br />
Prasa do montażu i kontroli szklenia, na której<br />
umieszcza się element okienny, jest wyposażona<br />
w belki dociskowe (fot. 9). Mają one możliwość<br />
pneumatycznego obniżania elementu poniżej powierzchni<br />
urządzenia, co ułatwia transport. Wysokość<br />
można ustawiać bezstopniowo o 500 mm.<br />
Ciśnienie mocowania nastawiane jest przez regulator<br />
ciśnienia z manometrem.<br />
Pracownicy Techmaprojektu używają narzędzi<br />
pneumatycznych pracujących pod<br />
ciśnieniem 5 atmosfer. Zakupione pierwotnie<br />
wkrętarki, młotki itp. zostały zastąpione przez<br />
urządzenia tak dobrane, aby miały większe obroty,<br />
były mocniejsze i ciche. Obecnie postawiono<br />
na japońskie produkty Makity.<br />
Na zakończenie warto wspomnieć o bardzo użytecznym,<br />
ale zupełnie niekojarzonym z procesem<br />
produkcyjnym narzędziu, mianowicie o Interne-<br />
cie. Produkcja nie może rozwijać się bez zbytu,<br />
czyli bez klientów.<br />
Wielcy gracze na rynku stolarki otworowej mają<br />
możliwość sprzedaży poza granicami, choćby<br />
ze względu na swoje powiązania z kapitałem za-<br />
FORUM BRANŻOWE<br />
PRODUKCJA<br />
granicznym. Najmniejsi, drobni producenci nie mają<br />
takich mocy przerobowych, aby o tym myśleć. Jednak<br />
fi rmy ze środka, mogą produkować więcej, jeśli tylko<br />
będą miały zamówienia. I tu Internet może przyjść<br />
z pomocą. Dzięki swojej stronie WWW i zamieszczonej<br />
na niej ofercie, Techmaprojekt dokonał już kilku<br />
udanych sprzedaży poza granicami Polski. Okazuje<br />
się, że nawet po doliczeniu, wydawałoby się dużych,<br />
kosztów transportu, wyrób jest konkurencyjny cenowo<br />
w stosunku do produktów niemieckich czy skandynawskich.<br />
Poza tym emigrujący Polacy, gdy już osiądą<br />
w nowym kraju, czasem kierowani sentymentem,<br />
a czasem możliwością dokładnego porozumienia się,<br />
wybierają fi rmy polskie.<br />
Wisława Karolewska<br />
styczeń 2008 49
FORUM BRANŻOWE<br />
MASZYNY<br />
O PRACY LINII<br />
Linie zgrzewająco-czyszczące są obecnie najchętniej<br />
kupowanym ogniwem ciągów produkcyjnych.<br />
Jednocześnie trudno oprzeć się wrażeniu, iż jakość<br />
oferowanych na naszym rynku linii jest bardzo<br />
różna, co ma oczywiście swoje odzwierciedlenie<br />
w wysokości cen. Czym jednak jest jakość linii?<br />
Co ją określa, co ma na to wpływ? Na tych kilka<br />
– wydawałoby się – podstawowych pytań, warto<br />
odpowiedzieć sobie przed zakupem maszyn.<br />
Zasadniczo jakość linii zgrzewająco-czyszczących<br />
określają cechy z zakresu: budowy mechanicznej,<br />
szeroko rozumianego systemu sterowania (software,<br />
elektronika) oraz sposobu pracy linii.<br />
Na dwa z powyżej wymienionych zagadnień,<br />
większość kupujących zna odpowiedź, ale jak<br />
scharakteryzować sposób pracy linii?<br />
Jest oczywiste, że budowa mechaniczna jest odpowiedzialna<br />
za długowieczność maszyny i zachowanie<br />
tych samych parametrów pracy przez lata,<br />
a wspólnie z systemem sterowania – za precyzję<br />
pracy i łatwość obsługi.<br />
Skoncentrujmy się na jakości linii: na sposobie<br />
pracy. Ten punkt łączy w sobie po trosze oba<br />
poprzednie, ale jego sedno leży w przemyśleniu<br />
konstrukcji linii zgrzewająco-czyszczącej jako elementu<br />
całości ciągu produkcyjnego. Zapominając<br />
więc na chwilę, w jaki sposób zgrzewarka czyta<br />
pozycję głowic, a oczyszczarka napędza swoje<br />
osie, zobaczmy co dzieje się na początku i na końcu<br />
pracy linii.<br />
Faza 1. Operator ma za zadanie nałożenie czterech<br />
odcinków profi lu, uciętych na odpowiedni<br />
wymiar na poszczególne głowice – załóżmy,<br />
że pełne nałożenie (od pobrania pierwszego odcinka<br />
ze stojaka, aż do włączenia przycisku start)<br />
trwa 30 sekund. Załóżmy też, że czas centrowania<br />
i zaciskania tych elementów wynosi 8 sekund,<br />
a czasy technologiczne (topienie i łączenie) odpowiednio<br />
30 i 30 sekund, że wyładowanie zgrzewki<br />
(na stół chłodzący) tak, by można było wkładać<br />
następny element zajmuje 10 sekund. Suma tych<br />
czasów daje 108 sekund. Tyle potrzeba na pierwsze<br />
fazę taktu pracy linii.<br />
Faza 2. Studzenie (najmniej istotne z punktu widzenia<br />
wydajności linii), które trwa ok. 30 sekund.<br />
50 styczeń 2008<br />
Faza 3. Trzeci składnik pracy linii, czyli oczyszczanie<br />
i obracanie zgrzewki. Aby nie zaburzyć wydajności<br />
linii, ostatnie ogniwo nie może być wolniejsze niż<br />
108 sekund, inaczej elementy ze zgrzewarki będą<br />
czekały w kolejce, więc wydajność linii drastycznie<br />
spadnie. Skoncentrujmy się zatem na stole<br />
obrotowym i oczyszczarce. Obecnie, przy dużym<br />
zaawansowaniu technicznym urządzeń, możemy<br />
oczyścić jedno naroże ramy czy skrzydła „okrąglaka”<br />
w czasie do 20 sekund, zachowując wysoką<br />
jakość obróbki. Tak więc licząc sam czas „maszynowy”,<br />
oczyszczanie 4 naroży trwa 80 sekund.<br />
Pozostaje 28 sekund na obracanie elementu,<br />
co oznacza, że na pobranie go do oczyszczarki<br />
(ze stacji obrotowej) i obrót dla jednego naroża<br />
mamy średnio 7 sekund!<br />
W tym miejscu się dowiadujemy się, czym<br />
jest sposób pracy linii. Otóż, jest to takie przemyślenie<br />
konstrukcji i zsynchronizowanie pracy<br />
całej linii, aby mając „niewygodne” wymiary zgrzewek<br />
(duże ramy np. 2000 x 2000 mm czy wąskie<br />
i długie skrzydła, balkony, drzwi) można było obracać<br />
element w czasie nie zaburzającym wydajności<br />
– tu 7 sekund. Istotą dobrego sposobu pracy linii<br />
będzie zatem takie zaprojektowanie poszczególnych<br />
składowych zestawu, by uwzględniały one<br />
realne, produkcyjne potrzeby, a nie zapewniały<br />
testową wydajność liczoną dla prostej zgrzewki<br />
1500 x 1500 mm. W większości pracujących u nas<br />
w kraju konstrukcji to trzecia faza (obracanie<br />
i czyszczenie) jest tzw. wąskim gardłem, ze względu<br />
na nieergonomiczny sposób pracy linii (w tym<br />
wypadku dotyczy to głównie stacji obrotowych).<br />
Obecnie pojawiły się już najnowsze modele linii,<br />
wyposażone w szybkie stacje obrotowe, które bez<br />
problemu umożliwiają osiąganie niemożliwej dotąd<br />
wydajności całej linii jako ciągu pracującego<br />
w takcie. Kolejnym krokiem będzie wprowadzenie<br />
systemu sterowania, pozwalającego na połączenie<br />
wszystkich trzech faz dodatkowym oprogramowaniem<br />
analitycznym, które znając czasy technologiczne<br />
każdej z tych faz, będzie informowało,<br />
np.: operatora zgrzewarki, ile ma sekund na nałożenie<br />
czterech odcinków i zatwierdzenie cyklu,<br />
by nie zaburzyć taktu.<br />
Przy tak szerokiej ofercie<br />
maszyn na rynku,<br />
warto zacząć fi ltrowanie<br />
ofert na podstawie<br />
konstrukcji linii<br />
jako całości, zakładając<br />
pracę z profi lami<br />
dla wszystkich (przekrojowo)<br />
wymiarów<br />
zgrzewek, co warunkuje<br />
prawdziwe<br />
utrzymanie wydajności<br />
w przemysłowym<br />
ciągu produkcyjnym.<br />
Grzegorz Osada<br />
Fimtec Polska<br />
Muzeum Powstania Warszawskiego łączy<br />
historię z nowoczesnością na wielu płaszczyznach.<br />
Dotyczy to bowiem nie tylko<br />
sposobu ekspozycji, przeplatającego najnowsze<br />
techniki multimedialne ze stricte<br />
muzealnymi eksponatami, ale także samej<br />
architektury obiektów i sposobu ich renowacji.<br />
Znakiem rozpoznawczym Muzeum jest widoczna<br />
z dala 32-metrowej wysokości wieża zwieńczona<br />
kotwicą – symbolem Polski Walczącej. Osłonięto ją<br />
ścianami kurtynowymi. Szerzej opiszemy je w następnym<br />
numerze „<strong>Forum</strong>”.<br />
Wygląd wieży, jakby nieco zrujnowanej, nawiązuje<br />
do zniszczonego w czasie wojny miasta,<br />
ale w jej wnętrzu znajduje się panoramiczna winda,<br />
dowożąca zwiedzających do tarasu widokowego<br />
znajdującego się na szczycie. Można z niego<br />
podziwiać panoramę Warszawy, zaś patrząc w dół<br />
widzi się połączenie starego z nowym – jakby ideę<br />
Muzeum. Mieści się ono bowiem w budynkach na-<br />
Taras widokowy na szczycie wieży osłaniają szklane<br />
ściany kurtynowe.<br />
leżących niegdyś do elektrowni tramwajowej przy<br />
ul. Przyokopowej 28. Wybudowano ją z inicjatywy<br />
Towarzystwa Tramwajów Warszawskich w latach<br />
1904–1908. W tym czasie ułożono również<br />
bocznicę kolejową, wykopano studnię artezyjską<br />
i postawiono budynek administracji. Po eksplozji<br />
kotłów w 1917 roku wstawiono nowy kocioł parowy<br />
fi rmy Babcock-Werke. Jako ciekawostkę podam,<br />
że jego powierzchnia grzewcza miała ponad<br />
300 m 2 , a z wydajnością 6000 kg pary na godzinę<br />
należał do najnowocześniejszych ówcześnie konstrukcji.<br />
Kocioł ten po wojnie był wykorzystywany<br />
do ogrzewania budynków w promieniu kilometra,<br />
a działał do końca lat 80. XX wieku. Obecnie,<br />
po odrestaurowaniu, jest jednym z elementów<br />
ekspozycji Muzeum.<br />
Obiektu nie ominęła wojna – w 1944 roku elektrownia<br />
została zbombardowana przez Niemców,<br />
a ocalałe mury wysadzono. Po wojnie przekształcono<br />
go w ciepłownię, zaś budynek administracji
DRUGIE ŻYCIE ELEKTROWNI<br />
obniżono o jedno piętro – jego ostatnim użytkownikiem<br />
był SPEC.<br />
W latach 70. ub. wieku ceglaną fasadę pokryto<br />
tynkiem, tzw. barankiem – w kolorze szarym – który<br />
podczas renowacji obiektu przysporzył sporo<br />
kłopotu.<br />
Stolarka<br />
W obiektach wchodzących w skład Muzeum Powstania<br />
Warszawskiego odtworzono dawne okna,<br />
precyzyjnie kopiując ich wygląd i materiały. Kilka<br />
stalowych okien było w na tyle dobrym stanie, iż<br />
po gruntownej renowacji wróciły na swoje miejsce.<br />
Pozostałe wykonano według dokumentacji<br />
konserwatorskiej w Metlaplast Bielsko.<br />
Otwory okienne w obu budynkach przemysłowych<br />
mają dwa odrębne elementy wypełniające. Od zewnątrz<br />
są to okna żeliwne, bez szklenia, w formie<br />
kraty. Natomiast od wewnątrz, w pomieszczeniach<br />
klimatyzowanych, znajdują się szyby zespolone<br />
o kształcie łukowym, bezszprosowe, osadzone<br />
w ramie stalowej i nieotwierane. Otwiera się jedynie<br />
drzwi balkonowe, przez które wychodzi się<br />
z sal ekspozycyjnych na tarasy pierwszego piętra.<br />
Są to konstrukcje przesuwne z kształtowników<br />
aluminiowych z przekładkami termicznymi, wykonane<br />
na zamówienie także w Metalplast Bielsko.<br />
W budynku biurowym okna są znacznie mniejsze,<br />
z drewna iglastego, klejonego warstwowo, lakierowane<br />
kryjąco na ciemny brąz (kolor RAL 8017).<br />
Ich wykonawcą jest Stolbud Włoszczowa, konstrukcja<br />
zaś jednoramowa, w systemie WS-6000,<br />
wyposażona w okapnik SoftTermo i szklona<br />
szkłem niskoemisyjnym U=1,1.<br />
Na poziomie dziedzińca, w głównym wejściu<br />
do budynku znajdują się szerokie bezprogowe<br />
drzwi z uchwytami – podczas adaptacji budynku<br />
postarano się, by był on przyjazny dla osób niepełnosprawnych.<br />
Pozostałe drzwi zewnętrzne,<br />
a jest ich w Muzeum kilka i to różnej wielkości pochodzą<br />
z fi rmy Jakra Corporation; pomieszcze-<br />
Budynek kasy muzeum po i przed remontem; z tyłu widoczny budynek biurowy.<br />
nia muzealne są natomiast porozdzielane płaszczowymi<br />
drzwiami przeciwpożarowymi ze stali,<br />
wyprodukowanymi w Mercorze.<br />
Trudy przebudowy<br />
Głównymi obiektami Muzeum są dawna maszynownia<br />
i elektrownia. Z wnętrza ogromnej hali<br />
Z bezprogowych drzwi mogą korzystać osoby niepełnosprawne.<br />
elektrowni na czas prac zdemontowano kotły.<br />
Sporym problemem i wyzwaniem dla wykonawców<br />
było usunięcie starego tynku.<br />
– Tradycyjne metody mechaniczne takie jak skuwanie,<br />
piaskowanie czy ścieranie, zupełnie się<br />
nie sprawdzały. Beton bardzo mocno przylegał<br />
do pierwotnej warstwy cegły – skuwany dłutem<br />
i motkiem odrywał się razem z warstwą cegieł,<br />
a ścierany w niewielkim stopniu, topił się niszcząc<br />
tarcze – jak się potem okazało z powodu domieszki<br />
polimerów – wyjaśniał konserwator, Bogusław<br />
Kornecki, w jednym z wywiadów. Ostatecznie<br />
FORUM BRANŻOWE<br />
REALIZACJE<br />
wynalazł nowatorską metodę, polegającą na podgrzewaniu<br />
tynku palnikiem. „Przypieczony” tynk<br />
staje się bardzo kruchy i łatwo go skuć. Za ten<br />
wynalazek jego autor został w 2006 roku na 34.<br />
Międzynarodowej Wystawie Wynalazczości w Genewie<br />
uhonorowany złotym medalem z wyróżnieniem<br />
i statuetką „Geniusza”. Sprawdzona na elewacjach<br />
Muzeum metoda pokazała, jak można<br />
czyścić stare mury szybko i nieinwazyjnie – w ciągu<br />
3 miesięcy usunięto stare tynki z około 6 tys. m 2<br />
elewacji i ogrodzenia. Odsłonięte w dawnej hali<br />
generatorów cegły następnie oczyszczono, uzupełniono<br />
ubytki i zakonserwowano. Natomiast<br />
na murach hali kotłów położono gruboziarnisty<br />
tynk szlachetny kategorii IV, grubości 15 mm.<br />
W końcu na gotową elewację powrócił herb stolicy<br />
– żeliwna tarcza z Syreną, będąca elementem<br />
symbolu Tramwajów Warszawskich.<br />
Perełka architektury przemysłowej<br />
Znajdujące się na terenie elektrowni tramwajowej<br />
obiekty, mimo zniszczenia, miały dużą wartość zabytkową<br />
i architektoniczną. Zajrzyjmy do ich dokumentacji:<br />
„Ceglane budynki o niesymetrycznym<br />
układzie z wieloosiowymi elewacjami, z oknami<br />
w rzędach tworzących arkady zamknięte ceglanymi<br />
nadłuczami, dekoracyjnymi ceglanymi fryzami,<br />
narożnymi wieżami i elewacjami wyłożonymi<br />
licowaną cegłą. Charakteryzują się one wyjątkowo<br />
starannym i jednolitym opracowywaniem<br />
architektonicznym. Zniszczenia wojenne oraz<br />
powojenna dewastacja doprowadziły do zniszczenia<br />
dużej części walorów architektonicznych<br />
i przestrzennych całego zespołu. Jest to jednak jeden<br />
z najciekawszych pomników okresu bujnego<br />
rozwoju wielkomiejskiej infrastruktury technicznej<br />
Warszawy. Zespół składa się z następujących<br />
budynków: hali kotłowni wraz z maszynownią<br />
i pompownią, administracyjno-mieszkalnego,<br />
portierni z bramą wjazdową z metalowymi ogrodzeniami<br />
na ceglanej podmurówce, ceglanym<br />
murem, według projektów i licencji fi rmy Siemens-Schuckert.”<br />
Hanna Czerska<br />
styczeń 2008 51<br />
Zdjęcia: Sławomir Czerski
FORUM BRANŻOWE<br />
MARKETING<br />
EMOCJE CZYNNIKIEM RYNKOWYM<br />
Przed sześcioma laty, kiedy to fi rma Kömmerling wycofała ze stosowania stabilizatory ołowiowe,<br />
rzecznik jej, Helmut Marzahn, udzielił miesięcznikowi „Bauelemente Bau” wywiadu,<br />
w którym wyjaśniał, jakie nadzieje wiąże fi rma z tą decyzją. Jako pierwszoplanowych<br />
używał wówczas argumentów społecznych, uzasadniając wprowadzenie nowych stabilizatorów<br />
chęcią dostosowania się do rosnącej świadomości proekologicznej społeczeństwa.<br />
A oto kilka cytatów z ówczesnego wywiadu Marzahna:<br />
Jako przedsiębiorstwo jesteśmy bardzo dalecy<br />
od tego, by w jakikolwiek sposób atakować<br />
czy dyskredytować (…) sprawdzony już stabilizator<br />
ołowiowy. Naszym tematem nie jest produkt<br />
„bezołowiowy”, lecz „zawierający CaZn”. Musimy<br />
jednak przyjąć też do wiadomości, że oczywiście<br />
istnieje coraz większa grupa ekspertów, opiniotwórców<br />
i polityków, którzy dążą do zmniejszenia<br />
skali stosowania ołowiu w procesach produkcyjnych,<br />
aby w ten sposób wykluczyć wszelkie ryzyko<br />
dla określonych grup osób.<br />
JEDNAK<br />
Kömmerling nie prowadzi przecież żadnej wojny<br />
religijnej w sprawie stabilizatorów (...). Kto potrafi<br />
produkować profi le stabilizowane ołowiem lepiej<br />
i bardziej ekonomicznie oraz umie nadal przekonać<br />
inwestorów o ich zaletach, powinien pozostać<br />
przy ołowiu, i zapewne to zrobi,<br />
BO<br />
Stabilizatory ołowiowe – tak samo, jak i kadm –<br />
nie są uważane w fazie użytkowania, a więc podczas<br />
eksploatacji okien, za powodujące ryzyko.<br />
Natomiast fazom produkcji i utylizacji przypisuje<br />
się duże ryzyko.<br />
DLATEGO<br />
W marcu 2000 roku cały przemysł związany z PCW<br />
– a więc producenci PCW, wytwórcy dodatków<br />
i przetwórstwo PCW – podpisali wspólną deklarację<br />
w sprawie ustawicznego doskonalenia tworzywa<br />
PCW i produkowanych z niego wyrobów.<br />
Tym samym przemysł zobowiązał się do ciągłego<br />
rozwoju i systematycznej jego kontroli oraz oceny<br />
przez instytucje niezależne. Godne uwagi jest to,<br />
że stabilizator kadmowy w roku 2001 całkowicie<br />
został wyeliminowany z produkcji, natomiast zastosowanie<br />
stabilizatorów ołowiowych zmniejszy<br />
się do roku 2010 o jedną trzecią. Naszą decyzją<br />
wyprzedziliśmy zatem w sposób bardzo znaczący<br />
te długofalowe zamierzenia.<br />
ALE<br />
Ostatecznie każde przedsiębiorstwo samo musi<br />
zdecydować, czy nadal chce wykorzystywać<br />
i bronić stabilizatorów ołowiowych, czy też raczej<br />
pragnie już na wstępie uniknąć takiej dyskusji<br />
z opinią publiczną. Gdyby rzeczywiście<br />
konkurencja poszła naszym śladem, przyjąłbym<br />
to ze smutkiem, ale i z radością: z mojego punktu<br />
widzenia mogłoby to przyczynić się do umocnienia<br />
wiarygodności okien PCW i pozytywnego oddziaływania<br />
na opinię publiczną, w tym również<br />
52 styczeń 2008<br />
– i szczególnie – na opinię instytucji politycznych.<br />
Ostatecznie wszyscy mogliby przecież na tym<br />
skorzystać, a okna PCW mogłyby przeżyć swój<br />
renesans.<br />
PONIEWAŻ<br />
Profi le CaZn znacznie lepiej zachowują się w normalnych<br />
warunkach pogodowych, a zwłaszcza<br />
w agresywnej atmosferze. Niezauważalna prawie<br />
zmiana barwy przez lata użytkowania okna teraz<br />
wydaje się jeszcze mniejsza, ponadto profi le<br />
dłużej zachowują połysk. Wraz z poprawą jakości<br />
powierzchni zmniejsza się podatność na zabrudzenie.<br />
Równie ważne jest jednak i to, że udało<br />
się nam zachować właściwości mechaniczne i termiczne<br />
marek profi li stabilizowanych ołowiem.<br />
Drugim rodzajem argumentacji, jaką przytaczał<br />
wówczas w swym wywiadzie Helmut Marzahn,<br />
były względy marketingowe. Motywował on<br />
swoją admirację stabilizatora CaZn czynnikami<br />
rynkowymi i wizją PCW jako materiału proekologicznego:<br />
Nie chcielibyśmy podążać za oczekiwanym wynikiem<br />
dyskusji publicznej na temat ołowiu, lecz<br />
wyprzedzać go. Są już pewne niepodważalne fakty,<br />
które wyznaczają nowe drogi: w Danii stabilizator<br />
ołowiowy jako dodatek do twardego PCW<br />
jest od 1 grudnia 2001 roku zabroniony. W tym<br />
wypadku nie chodzi zatem o uczucia czy interpretacje,<br />
lecz o konkretne decyzje.<br />
ALBOWIEM<br />
W świadomości nabywcy okno z tworzywa<br />
sztucznego jest wytworem techniki, natomiast<br />
okno drewniane to część natury. Przekonanie<br />
takie nie jest aż tak bardzo oczywiste, ale też<br />
nie jest z gruntu fałszywe.<br />
Dzięki prowadzonym przez nas badaniom rynkowym<br />
wiemy jednak, że istnieje pewna, wcale<br />
niemała grupa nabywców, którzy ciągle wahają<br />
się między racjonalnością i emocjonalnością obu<br />
materiałów. Wybór pro PCW lub kontra drewno<br />
i odwrotnie jest często zupełnie przypadkowy.<br />
Dla tej grupy stabilizator może być elementem<br />
decydującym o zakupie, ponieważ klient dbający<br />
o czystość środowiska naturalnego dostrzeże<br />
tu istnienie zalety lub nieobecność przypisywanej<br />
tworzywu wady. A zatem: przejście od stabilizatorów<br />
ołowiowych do tych bazujących na CaZn<br />
jest dla fi rmy Kömmerling przede wszystkim<br />
klasyczną optymalizacją produktu, drogą dającą<br />
partnerom i klientom możliwość nabycia jeszcze<br />
lepszych okien.<br />
DLATEGO<br />
Nasi klienci otrzymali znacznie lepszy produkt bez<br />
narzutów cenowych, produkt, który lepiej pasuje<br />
do obecnego klimatu opinii publicznej i zachowań<br />
rynkowych, i który zapewnia im szczególną pozycję<br />
wobec konkurencji.<br />
BO<br />
Dla producenta okien – niezależnie od tego,<br />
czy jest on zorientowany na produkcję rzemieślniczą,<br />
czy przemysłową – a także jego odbiorcy,<br />
istotne korzyści wypływają już choćby z faktu,<br />
że otrzymuje on lepszy produkt bez dodatkowych<br />
kosztów. Stabilizatory CaZn mają wystarczająco<br />
dużo zalet, by w rywalizacji z konkurencją zyskać<br />
przewagę. Wszyscy wiemy, że producenci<br />
i handlowcy pilnie poszukiwali argumentów,<br />
by zdystansować się od konkurencji. Wprowadzając<br />
do produkcji CaZn, dajemy im do dyspozycji<br />
kolejny argument emocjonalny, ale i racjonalny,<br />
wręcz nowy temat, który przemawia za naszymi<br />
systemami. Właśnie przeszłość okna z tworzywa<br />
sztucznego pokazuje, jak silnie zakorzeniły się<br />
w świadomości inwestorów i projektantów zalety<br />
fi zyczne, technologiczne i ekologiczne tego tworzywa.<br />
Oferując stabilizatory CaZn dajemy więcej<br />
– i równocześnie usuwamy z rynku wątpliwości<br />
wokół tradycyjnych dodatków.<br />
I jeżeli temat profi li bezołowiowych pojawia się<br />
dzisiaj na polskim rynku, to nie miejmy złudzeń<br />
– jest efektem jakiejś szczególnej, proekologicznej<br />
wrażliwości niektórych dostawców profi li okiennych.<br />
Jest to bowiem jedynie element tworzenia<br />
odmienności rynkowej, budowania przewagi<br />
emocjonalnej, która zawarta w „ekologiczności”,<br />
komunikowana zostaje klientowi jako możliwość<br />
jego wkładu w „czystość” otoczenia.<br />
W tym znaczeniu jest to zachowanie standardowe,<br />
wykorzystujące realną przewagę rynkową.<br />
Natomiast argumentacja, że wprowadzenie stabilizatorów<br />
CaZn jest przeciwwagą dla ekologicznego<br />
drewna wydaje się być zwykłą hipokryzją.<br />
Bo „okno bezołowiowe” znajduje się w tej samej<br />
grupie co „okno drewniane” (też przecież bezołowiowe!),<br />
ale obydwa umieścić należy na przeciwnym<br />
biegunie niż „okno z zawartością ołowiu”. Jeżeli<br />
więc obecni dostawcy „okien bezołowiowych”<br />
szukają rzeczywistego kontrapunktu rynkowego,<br />
to nie są nim okna drewniane, ale – w sposób<br />
oczywisty – te wykonane z profi li ze stabilizatorem<br />
ołowiowym. I w miarę dalszych nakładów na promocję<br />
tej technologii ekstruzji postępować będzie<br />
walka między ołowiem a cynkiem w poszczególnych<br />
wytwórniach, w poszczególnych punktach<br />
sprzedaży i w głowach klientów. A że stabilizator<br />
CaZn nie jest dzisiaj ani droższy, ani trudniejszy<br />
technologicznie, to można się spodziewać, że walkę<br />
tę wygra. I stanie się to chyba szybciej niż sięga<br />
horyzont roku 2010. A w ten sposób rynkowe<br />
emocje wpłyną na okienną technologię. (stol)
Okna z polichlorku winylu charakteryzują się znakomitą<br />
wieloletnią odpornością na najostrzejsze<br />
nawet warunki atmosferyczne, są lekkie, trudnopalne,<br />
dają znakomitą izolację cieplną oraz<br />
zapewniają ochronę przed hałasem. Mają nieosiągalną<br />
dla innych profi li szczelność przed przenikaniem<br />
kurzu, pleśni, zarodników grzybów i innych<br />
alergenów. Nie wymagają żadnej konserwacji<br />
podczas wieloletniego użytkowania.<br />
Profi le okienne z tego materiału wybrało<br />
gremium architektów, lekarzy i mikrobiologów<br />
do tzw. antyalergicznych domów<br />
w osiedlach w Danii (tzw. Jutlandzki Projekt<br />
Osiedli Zdrowych Domów, zainicjowany przez<br />
Jensa Korsgaarda z Uniwersytetu Aarhus).<br />
Pierwsze osiedle zbudowano w początkach lat 90.<br />
w Skejby koło Aarhus – 111 domów wyposażonych<br />
w materiały najlepsze, tak z inżynierskiego,<br />
jak i medycznego punktu widzenia, pod kątem<br />
umożliwienia alergikom normalnej egzystencji bez<br />
konieczności zażywania leków, bo bez dostępu<br />
alergenów. Wśród materiałów znalazły się okna<br />
PCW. Okna i okładziny z tworzywa dają znakomitą<br />
izolację cieplną, co zmniejsza straty energii,<br />
możliwe jest więc słabsze ogrzewanie mieszkań,<br />
czyli mniejszy koszt opału. Ich trwałość oblicza się<br />
na 30–50 lat, a recykling jest możliwy i powszechnie<br />
stosowany w krajach, gdzie okna PCW zaczęto<br />
montować kilkadziesiąt lat temu. W roku 2005<br />
w krajach Unii Europejskiej poddano recyklingowi<br />
ponad 20 tys. ton profi li budowlanych, głównie<br />
okiennych, a w roku 2006 już ponad 37 tys. ton.<br />
PCW charakteryzuje się nie tylko znakomitymi<br />
właściwościami w stosunku do ceny,<br />
ale także bardzo dobrym zachowaniem podczas<br />
pożaru – nie inicjuje pożaru, spowalnia jego rozprzestrzenianie,<br />
gaśnie po odjęciu źródła ognia,<br />
a dzięki słabemu przenikaniu ciepła wydłuża czas<br />
FORUM BRANŻOWE<br />
MARKETING<br />
EKOLOGICZNY PUNKT WIDZENIA<br />
przetrwania ludzi w warunkach pożaru. Toksyczność<br />
dymu z wyrobów PCW – jak podają wiarygodne<br />
źródła światowej bibliografi i pożarniczej<br />
– jest tego samego rzędu, co z innych materiałów<br />
naturalnych i syntetycznych (zatrucie powoduje<br />
przede wszystkim tlenek węgla CO), a sama ilość<br />
dymu z PCW jest ok. dwukrotnie mniejsza niż z tej<br />
samej ilości (w kg) spalanego papieru i półtorakrotnie<br />
mniejsza niż pochodząca ze spalania płyt<br />
wiórowych, pilśniowych oraz drewna brzozowego.<br />
Mamy więc do czynienia ze znakomitym materiałem<br />
budowlanym, co powoli wszyscy bardziej<br />
lub mniej chętnie uznają.<br />
Względy ekologiczne są częstym argumentem<br />
w wielu dyskusjach przy porównywaniu<br />
materiałów. Ekobilans, czyli rachunek obciążenia<br />
środowiska konkretnym produktem „od kołyski<br />
do grobu”, tj. od jego wytwarzania poprzez użytkowanie<br />
aż po późniejszą utylizację, preferuje PCW<br />
w wielu zastosowaniach, także jeśli chodzi o okna<br />
(w porównaniu z drewnem i aluminium). I nie trzeba<br />
na ramę okienną ścinać 80-letniej sosny.<br />
Ponieważ wszystko, co ekologiczne, ma pozytywny<br />
odbiór społeczny, często używa się tych argumentów<br />
jako chwytów marketingowych w celu<br />
zwiększenia sprzedaży i przedstawienia swojego<br />
produktu jako bardziej ekologicznego niż produkty<br />
konkurencji. Marketing i reklama rządzą się<br />
swoimi prawami, a najważniejszym ich elementem<br />
jest skuteczność. Jednym z przykładów reklamy<br />
pod hasłami ekologii jest reklama okien PCW<br />
jako ekologicznych, bo niezawierających ołowiu.<br />
Jest prawdą, że takie okna są bardzo przyjazne<br />
dla środowiska, ponieważ wszystkie okna z tego<br />
materiału są właśnie takie w trakcie użytkowania,<br />
a także ze względu na łatwy recykling dowolnego<br />
profi lu po kilkudziesięciu latach. Okna reklamowane<br />
jako bezołowiowe są świetne, ale tak samo<br />
świetne są okna zawierające inne stabilizatory<br />
cieplne. Żadne okna PCW nie mają negatywnego<br />
wpływu na nasze zdrowie. W trakcie kilkudziesięcioletniego<br />
użytkowania z okna nie wydostają<br />
się – i nie szkodzą nam – substancje zastosowane<br />
w procesie przetwarzania mieszanki PCW na pro-<br />
fi l – nie jest fi zycznie możliwe „wypacanie się”<br />
tych związków, jako że są trwale związane z polimerem.<br />
Stabilizatory cieplne stosowane są tylko<br />
po to, by zapobiec rozkładowi polichlorku winylu<br />
podczas wytwarzania z niego wyrobów, co zwykle<br />
odbywa się w temperaturze rzędu 180–200°C.<br />
W reklamach podawana bywa informacja, że okna<br />
„nie zawierają ołowiu”, co sugeruje, że inne być<br />
może, albo na pewno, zawierają metaliczny<br />
ołów. Jest to gra w skojarzenia. Ołów jest szkodliwy,<br />
a „nasze” okna go nie zawierają. Żeby być<br />
ścisłym trzeba by powiedzieć, że te profi le, które<br />
w produkcji były stabilizowane związkami ołowiu,<br />
także nie zawierają ołowiu (metalicznego), tylko<br />
jego związki chemiczne o innych właściwościach<br />
niż sam ołów, w dodatku w postaci trwale związanej.<br />
Jeśli dodać do tego informację, że woda źródlana<br />
zawiera pewną ilość związków ołowiu…<br />
Trzeba wyraźnie powiedzieć, że w UE przemysł<br />
PCW dobrowolnie odchodzi od stabilizowania polichlorku<br />
winylu związkami ołowiu z jednego tylko<br />
powodu: żeby wyeliminować ewentualne narażenie<br />
zdrowia osób pracujących przy wytwarzaniu<br />
stabilizatorów zawierających związki ołowiu.<br />
Natomiast dla zdrowia użytkowników wyrobów<br />
z PCW nie ma żadnego znaczenia, jakie związki<br />
są trwale zatopione w polimerze w etapie produkcji<br />
profi li i związane z PCW na całe „życie” okna.<br />
Powtórzę, żebyśmy się dobrze zrozumieli<br />
– reklama okien „bezołowiowych” mówi<br />
prawdę, one są ekologiczne, czyli przyjazne<br />
zdrowiu i środowisku. Ale inne okna PCW,<br />
w tym te stabilizowane związkami ołowiu,<br />
także są ekologiczne i nam przyjazne.<br />
Nie ulegajmy więc zbyt łatwo sugestiom, jakoby<br />
wiele wyrobów stanowiło dla nas zagrożenie,<br />
ponieważ pod hasłami ekologicznymi toczy się<br />
od lat normalna walka o rynek, o klienta, zysk fi rmy.<br />
A wszystkie wyroby budowlane dopuszczane<br />
na rynek troskliwie sprawdza dla nas Instytut Techniki<br />
Budowlanej wydający stosowne aprobaty.<br />
dr Maria Obłój-Muzaj<br />
kierownik Zespołu Polichlorku Winylu<br />
w Instytucie Chemii Przemysłowej w Warszawie<br />
styczeń 2008 53
FORUM BRANŻOWE<br />
MARKETING<br />
W DRODZE PO SUKCES<br />
Bardzo ważnym polem walki o potencjalnych klientów mogą stać się wkrótce niezwykle<br />
dynamicznie rozwijające się w Internecie serwisy społecznościowe. Nawiązywanie nowych<br />
kontaktów, odświeżanie starych znajomości czy budowanie powiązań biznesowych to potrzeby,<br />
które właśnie zaspokajają tego typu serwisy.<br />
Zjawiska tego nie należy ignorować, czego dowodem<br />
są chociażby dokonane na tym rynku ruchy<br />
globalnych graczy. W październiku Microsoft zapłacił<br />
250 milionów dolarów za 1,6 proc. udziałów<br />
w jednym z największych serwisów społecznościowych<br />
– Facebook, co w sumie pozwala wycenić<br />
go na ok. 15 miliardów dolarów. Co więcej, ma on<br />
blisko 50 milionów użytkowników na całym świecie,<br />
a dziennie przybywa około 250 tys. nowych.<br />
Fenomen tego typu serwisów widoczny jest coraz<br />
lepiej również w Polsce i nie jest to już zabawa<br />
małych grup zapaleńców, ale bardzo rozbudowane<br />
sieci powiązań osób przejawiających dużą<br />
aktywność. A jak dowodzą badania, aktywność<br />
ta bardzo często ogranicza się wyłącznie do tych<br />
serwisów. Badanie Teenage Research Unlimited<br />
i Marketing Evolution z ubiegłego roku pokazuje,<br />
że 17 proc. z osób zaangażowanych w wirtualne<br />
społeczności rezygnuje na ich rzecz z innych form<br />
rozrywki. Ich życie realne bardzo silnie przeplata<br />
się z tym wirtualnym: dla 15 proc. z nich zalogowanie<br />
się do serwisów, takich jak YouTube<br />
czy MySpace, to pierwsza czynność każdego poranka.<br />
16 proc. robi to przed pójściem do pracy<br />
lub szkoły, 18 – w trakcie przerwy obiadowej,<br />
25 – w czasie przeznaczonym na pracę lub naukę,<br />
31 -– po powrocie do domu, 68 – wieczorami,<br />
30 proc. – późno w nocy.<br />
Polskie serwisy<br />
Ich rozwój jest coraz bardziej dynamiczny, a wzorcowym<br />
przykładem może być chociażby niezwykle<br />
popularny w ostatnim czasie i szeroko komento-<br />
Jaka jest pańska opinia o trwającej ciągle kampanii<br />
okien bezołowiowych?<br />
Jestem przekonany, że jest to wyłącznie zabieg marketingowy,<br />
bo dla funkcjonalności i stabilności okna<br />
nie ma to najmniejszego znaczenia, a podnoszenie<br />
kwestii bezpieczeństwa zdrowotnego jest po prostu<br />
nieuczciwe. My na tym stabilizatorze już od trzech<br />
lat wytwarzamy wszystkie profi le, które są barwione<br />
w masie jako podkład do okleinowania, ale szumu<br />
wokół tego nie robimy. Obserwując reakcje na obecną<br />
kampanię antyołowianą muszę powiedzieć, że nie zauważam jakichś nerwowych<br />
ruchów czy zapytań naszych producentów, choć na życzenie w każdej<br />
chwili możemy ich w taki produkt zaopatrzyć. Ta kampania nie spowodowała<br />
więc chyba większych szkód w świadomości nabywców.<br />
Ale także pańska fi rma przymierza się do zaprzestania stosowania<br />
stabilizatorów zawierających związki ołowiu?<br />
54 styczeń 2008<br />
wany serwis nasza-klasa.pl. Założony w listopadzie<br />
ubiegłego roku zyskał 1 milion użytkowników,<br />
a tylko w ostatnim miesiącu dołączył kolejny<br />
milion osób. Dziennie przybywa 50 tys. „klasowiczów”,<br />
którzy miesięcznie generują 2 miliardy<br />
odsłon. Między innymi to spowodowało, że założyciele<br />
serwisu odsprzedali ostatnio niemieckiemu<br />
funduszowi 20 proc. udziałów za milion dolarów.<br />
A nie jest to największy polski serwis – MojaGeneracja<br />
na przykład ma już ponad 5 milionów użytkowników.<br />
Widząc ogromną siłę serwisów społecznościowych,<br />
wiele fi rm, poza korzystaniem z ich oferty<br />
promocyjnej, stara się również tworzyć własne<br />
alternatywne serwisy. Przykładem jest chociażby<br />
Sony Ericsson, który w listopadzie uruchomił<br />
własny serwis, skierowany do miłośników fotografi<br />
i cyfrowej. Poza częścią społecznościową,<br />
gdzie internauci mogą dzielić się swoimi wrażeniami<br />
czy emocjami zamieszczając zdjęcia zrobio-<br />
Trzy pytania do: Janusza Tyczyńskiego, dyrektora Gealan Polska<br />
ne cyfrówkami, integralną cześć serwisu stanowi<br />
dział poświęcony telefonom z linii Cyber-shot,<br />
co pozwala fi rmie, oprócz tworzenia bardzo wartościowej<br />
bazy danych użytkowników, promować<br />
wybrane produkty i usługi.<br />
Telewwwizja<br />
Pisząc o nowych mediach i kanałach dotarcia<br />
do klientów, nie sposób pominąć telewizji internetowej<br />
i radia. Budujące duży zasięg, ale jednocześnie<br />
bardzo kosztowne i często przeładowane<br />
reklamami, tradycyjne telewizja i radio zapewne<br />
jeszcze przez pewien czas nie stracą swojej pozycji.<br />
Jednak być może warto już dzisiaj zastanowić<br />
się nad alternatywnym oraz tańszym rozwiązaniem,<br />
jakim jest telewizja internetowa. Tym bardziej,<br />
że przybywa jej odbiorców i jest to grupa<br />
bardzo interesująca z punktu widzenia reklamodawców.<br />
Jak donoszą opublikowane na początku<br />
roku badania Gemiusa, ponad 30 proc.<br />
internautów ogląda telewizję za pośrednictwem<br />
sieci, a 70 proc. w ten sposób słucha też radia.<br />
Być może nie jest to jeszcze oszałamiająca liczba,<br />
ale dodać należy, że w ciągu dwóch ostatnich lat<br />
odsetek odbierających telewizję przez Internet<br />
zwiększył się o ponad 80 procent.<br />
Przypuszczać należy, że zwiększający się zasięg<br />
Internetu i coraz szybsze łącza pozwolą na gwałtowny<br />
wzrost znaczenia internetowych mediów.<br />
Świadczyć o tym może chociażby fakt, że w ostatnim<br />
czasie wszystkie liczące się portale uruchomiły<br />
własne wirtualne telewizje, a nie chcąc tracić<br />
rynku, na podobny krok zdecydowały się również<br />
tradycyjne stacje telewizyjne.<br />
Internet niewątpliwie stworzył nową płaszczyznę<br />
funkcjonowania wielu fi rm, a dla wielu osób stał<br />
się nową przestrzenią życiową. Pozwala na szybką<br />
wymianę informacji i bardzo mocno kształtuje otaczającą<br />
nas rzeczywistość, którą powinniśmy cały<br />
czas na nowo odkrywać. Oczywiście, pod warunkiem,<br />
że chcemy osiągać sukcesy w przyszłości.<br />
Marcin Szewczuk<br />
Wszyscy producenci profi li PCW zobowiązali się do roku 2010 wprowadzić<br />
stabilizatory zamienne z ołowianymi i każdy ma to w planach; także my.<br />
Nie chcemy jednak czekać na tę przełomową datę i zamierzamy wywiązać się<br />
z tego zobowiązania wcześniej. W przypadku naszej fi rmy może się to stać<br />
już na początku przyszłego roku, czemu służy spokojniejszy okres zimowowiosenny.<br />
Chcę jednak podkreślić, że nie jest to spowodowane obecną kampanią<br />
antyołowianą czy jakąś specjalną sytuacją na rynku, stanowi element<br />
dalekosiężnej strategii naszego koncernu. Technicznie i technologicznie jesteśmy<br />
do tego przygotowani od dawna.<br />
Czy taka zmiana nie spowoduje wzrostu cen profi li tzw. bezołowiowych?<br />
W ostatnim okresie ceny stabilizatorów ołowiowych rosły tak dynamicznie,<br />
że stały się niekiedy nawet droższe niż cynkowo-wapniowe. Tak więc sama<br />
zamiana tego surowca nie powinna wpłynąć na cenę profi lu jako materiału<br />
do produkcji. Jeszcze kilka lat temu powodowałoby to wzrost kosztów wyprodukowania<br />
profi lu, ale dzisiaj z pewnością już nie. (red.)
PRACA NA ODLEGŁOŚĆ<br />
Poranny ruch chyba każdemu daje się we znaki. Niekończące się korki na ulicach, autobus<br />
czy tramwaj, do którego po prostu nie da się wejść… Tak wygląda droga do pracy w dużym<br />
mieście. Tracimy na dojazdy nie minuty, lecz godziny. Szefowie się złoszczą, bo pracownicy<br />
znowu się spóźniają.<br />
Zwłaszcza rano ciężko jest gdziekolwiek zdążyć<br />
– nie tak dawno nawet wicepremier utknął<br />
w gigantycznym korku i zmuszony był udzielić<br />
wywiadu radiowego przez… telefon komórkowy.<br />
A może – tu postawię ryzykowną tezę – właśnie<br />
tak powinno być zawsze? Może w dobie tak dużego<br />
postępu technologicznego należy bardziej<br />
efektywnie wykorzystywać narzędzia pracy, jakie<br />
mamy pod ręką? Po co się denerwować, siedząc<br />
bezczynnie w samochodzie, skoro można zostać<br />
w domu i to, co trzeba, załatwić przez telefon albo<br />
Internet?<br />
Dwudziesty wiek, razem z Internetem, laptopem,<br />
komórką czy wideokonferencjami podsunął nam<br />
też pod nos telepracę. Jest to innowacyjna forma<br />
zatrudnienia, która pozwala bardziej efektywnie<br />
wykorzystać czas na pracę i rozwiązuje problem dużych<br />
miast, jakim niewątpliwie są poranne korki.<br />
Co prawda telepraca jest znana chyba większości<br />
z nas, jednak owa większość z różnych przyczyn<br />
nie wykorzystuje jej w życiu codziennym. Do tej<br />
pory bowiem ta forma świadczenia pracy nie była<br />
uregulowana prawnie. Sytuacja zmieniła się parę<br />
miesięcy temu, kiedy to w treść Kodeksu pracy<br />
wpisano tę specyfi czną formę zatrudnienia, łączącą<br />
w sobie elementy stosunku pracy z elementami<br />
umowy cywilnoprawnej.<br />
Telepraca jest powszechnie stosowana<br />
w całej Unii Europejskiej. Jest bowiem nie tylko<br />
wygodna, lecz także relatywnie tania; tania dla<br />
pracodawcy. W Polsce, niestety, znajduje się w powijakach.<br />
Być może dopiero teraz, kiedy czytamy<br />
o niej w Kodeksie, stanie się bardziej popularna.<br />
Pozwala bowiem na obniżenie kosztów związanych<br />
z prowadzeniem fi rmy. Zatrudniając telepracowników<br />
nie musimy martwić się o zapewnienie<br />
i wyposażenie stanowiska pracy w siedzibie fi rmy,<br />
co pozwala na zmniejszenie wynajmowanej<br />
powierzchni. Taniej jest zapłacić pracownikowi<br />
za Internet oraz telefon i kupić mu komputer niż<br />
wynająć większą siedzibę. A przecież – poza sprzętem<br />
– trzeba nabyć biurko i parę innych przedmiotów,<br />
wchodzących w skład wyposażenia biura.<br />
Musimy jednakże pamiętać, iż telepracownik<br />
ma takie same prawa i przywileje, jak każdy inny<br />
zatrudniony na podstawie umowy o pracę. Poza<br />
tym należy zapewnić mu sprzęt (komputer, telefon,<br />
Internet), czyli kupić, bądź też zwrócić jego<br />
wartość w formie ekwiwalentu (jeżeli pracownik<br />
ma odpowiedni sprzęt i może go wykorzystywać<br />
do pracy w domu).<br />
Telepraca jest szansą na podjęcie aktywności<br />
zawodowej dla wielu osób chętnych<br />
do pracy, lecz niemogących jej podjąć w tradycyj-<br />
ny sposób. Do tej grupy zaliczyć możemy np. młode<br />
matki, które nie mają z kim zostawić dziecka,<br />
a przed ciążą były cenionymi<br />
pracownikami na wysokich stanowiskach.<br />
Czy założenie rodziny<br />
rzeczywiście musi oznaczać<br />
koniec kariery zawodowej?<br />
Poza tym istnieje duża liczba<br />
osób niepełnosprawnych fi -<br />
zycznie, lecz w pełni sprawnych<br />
umysłowo. Dla nich dojazdy<br />
do pracy to duże wyzwanie.<br />
Czy to oznacza, że ludzie ci<br />
nie mogą pracować, mimo<br />
że chcą i mają odpowiednie<br />
kwalifi kacje? Mogą – ponieważ<br />
istnieje telepraca. A jej istota<br />
polega na wykonywaniu przez<br />
pracownika powierzonych mu<br />
zadań poza siedzibą pracodawcy, głównie przy<br />
użyciu telefonu i komputera, oraz na zdalnym rozliczaniu<br />
się z pracodawcą z ich wykonania.<br />
Należy tu zwrócić uwagę na fakt, iż telepracownik<br />
powinien mieć odpowiednie cechy charakteru,<br />
takie jak zdyscyplinowanie czy odpowiedzialność.<br />
Pracując w domu, łatwo bowiem oderwać się<br />
od obowiązków i przejść życia prywatnego.<br />
Jednak nie każdą pracę można wykonywać<br />
przez Internet czy telefon. Istnieje tu pewne<br />
ograniczenie co do rodzaju powierzanych zadań.<br />
Co zatem można powierzyć telepracownikom?<br />
Na pewno szeroko rozumiany marketing, czyli pozyskiwanie<br />
reklam, zdobywanie nowych klientów,<br />
propagowanie marki czy fi rmy. Również tworzenie<br />
stron internetowych oraz baz danych nie wymaga<br />
od ich wykonawców obecności w siedzibie<br />
pracodawcy. Usługi księgowe, oferowane przez<br />
biura rachunkowe, także można powierzyć osobie<br />
pracującej w domu.<br />
Mimo ograniczeń<br />
zatem, mamy<br />
tu jednak dosyć<br />
szerokie pole manewru.<br />
Jest w czym<br />
wybierać. I pewnie<br />
nie brakuje chętnych.<br />
Do tej pory w Polsce<br />
główną barierą<br />
dla telepracy była<br />
niedoskonałość<br />
technologii informatyczno-komunikacyjnych<br />
oraz zbyt<br />
mała szybkość łączy<br />
FORUM BRANŻOWE<br />
KADRY<br />
internetowych. Uwarunkowania te zmieniają się<br />
praktycznie z dnia na dzień, Internet jest coraz<br />
bardziej powszechny, ciężko nam wyobrazić sobie<br />
życie bez niego. Łącza są coraz szybsze, a ich koszty<br />
– coraz niższe. Ciągle jednak istnieje pewna obawa,<br />
bo przecież skąd pewność, iż osoba pracująca<br />
w domu pracuje faktycznie? Otóż o tym świadczą<br />
wyniki jej pracy. A do tych zawsze mamy wgląd.<br />
Ponadto – jako pracodawca – mamy prawo skontrolować<br />
pracownika pracującego w domu. Musimy<br />
go jednak wcześniej<br />
o tym poinformować.<br />
Poza tym pamiętajmy,<br />
iż pracując w domu,<br />
w spokoju, w pewnych<br />
dziedzinach możemy być<br />
bardziej skuteczni niż pracując<br />
w gwarnej siedzibie<br />
fi rmy, gdzie bez przerwy<br />
ktoś nas odrywa od wykonywania<br />
powierzonych<br />
zadań. Zresztą spróbować<br />
nie zaszkodzi. A Kodeks<br />
pracy pozostawia nam<br />
możliwość przywrócenia<br />
telepracownika do pracy<br />
na tradycyjnych warunkach,<br />
przed upływem trzech miesięcy od rozpoczęcia<br />
telepracy. Wystarczy tylko podpisać porozumienie<br />
zmieniające. To samo należy uczynić,<br />
chcąc zatrudnić na podstawie umowy o telepracę<br />
pracownika, który dotychczas pracował na miejscu.<br />
Jeśli jednak pracownik nie będzie chciał<br />
się zgodzić na zmianę warunków zatrudnienia,<br />
nie możemy go do tego zmusić. Nie możemy<br />
również zwolnić pracownika za niechęć do pracy<br />
w domu. Natomiast po upływie trzech miesięcy<br />
od momentu rozpoczęcia pracy na nowych warunkach<br />
nie musimy godzić się na przywrócenie<br />
telepracownika na poprzednie stanowisko pracy,<br />
powinniśmy jednakże jego wniosek rozważyć.<br />
A przy zatrudnianiu nowych osób w charakterze<br />
telepracowników, od razu można podpisać z nimi<br />
umowę o telepracę, ustalić zasady wykorzystywania<br />
sprzętu oraz pokrycia związanych z tym<br />
kosztów. Może więc warto spróbować...<br />
Izabela Kolimaga<br />
styczeń 2008 55
FORUM BRANŻOWE<br />
FINANSE<br />
PODATEK OD POŻYCZKI<br />
Wyobraźmy sobie taką sytuację: prezesi dwóch<br />
spółek – lubelskiej spółki akcyjnej Vivako oraz,<br />
dajmy na to, Dyzma Collection z Warszawy spotykają<br />
się na V piętrze hotelu Victoria w Zawierciu.<br />
Czyżby spotkanie sił „układu” lub grupy trzymającej<br />
władzę? Być może. W wyniku tego spotkania<br />
Vivako SA udzieliła pożyczki (w kwocie, która pozostaje<br />
tajemnicą) Dyzma Collection Sp. z o.o. Przy<br />
tym istotny jest fakt, że w dacie zawarcia umowy<br />
pożyczki Vivako była wspólnikiem pożyczkobiorcy<br />
– Dyzma Collection.<br />
Abstrahując od rozliczenia „układu”, zastanówmy<br />
się, jakie skutki prawne wywoła ta transakcja w zakresie<br />
podatku od czynności cywilnoprawnych.<br />
Z założenia podatek ten dotyczy głównie tak zwanego<br />
„obrotu nieprofesjonalnego”, a więc dokonywanego<br />
pomiędzy konsumentami, osobami<br />
dokonującymi różnorodnych czynności prawnych<br />
prywatnie, a nie w ramach prowadzonej działalności<br />
gospodarczej. Jednakże przedsiębiorcy<br />
również powinni pamiętać o regulacji zawartej<br />
w Ustawie z 9 września 2000 r. o podatku od czynności<br />
cywilnoprawnych (tekst jednolity Dz. U.<br />
z 2007 r. nr 68 poz. 450), w zakresie reguł poboru<br />
i odprowadzania podatku, na podstawie delegacji<br />
art. 10 ust. 4 uzupełnionej Rozporządzeniem<br />
Ministra Finansów z 18 grudnia 2006 r. w sprawie<br />
szczegółowych zasad poboru podatku od czynności<br />
cywilnoprawnych (Dz. U. nr 243, poz. 1764,<br />
obowiązuje od 1 stycznia 2007 r.).<br />
Przedmiot opodatkowania<br />
W art. 1 ust. 1 cytowanej Ustawy określono, jakie<br />
zdarzenia prawne podlegają opodatkowaniu podatkiem<br />
od czynności cywilnoprawnych. Najliczniejszą<br />
grupą zdarzeń prawnych, podlegających<br />
podatkowi od czynności cywilnoprawnych (dalej<br />
w skrócie: PCC), są umowy (kontrakty), zawierane<br />
w ramach obrotu nieprofesjonalnego, który<br />
nie podlega lub jest zwolniony z podatku VAT.<br />
Wskazany przepis zawiera zamknięty katalog<br />
czynności cywilnoprawnych, których dokonanie<br />
jest opodatkowane przedmiotowym podatkiem.<br />
To oznacza, że nie podlegają opodatkowaniu PCC<br />
inne, niewymienione w art. 1 Ustawy, czynności.<br />
Przy tym przepisy Ustawy nie zawierają własnych<br />
defi nicji czynności cywilnoprawnych, posługując<br />
się defi nicjami prawa cywilnego. We wszystkich<br />
przypadkach są to umowy nazwane, a więc takie,<br />
które zostały zdefi niowane w Kodeksie cywilnym<br />
lub innej ustawie.<br />
Ponadto Ustawa stanowi, że opodatkowaniu PCC<br />
podlegają zmiany wskazanych umów, jeśli powodują<br />
podwyższenie podstawy opodatkowania.<br />
Na przykład: zmiana umowy pożyczki, która polega<br />
na odroczeniu terminu spłaty nie podlega opodatkowaniu,<br />
ale zmiana, zwiększająca kwotę pożyczki<br />
ma wpływ na podstawę opodatkowania i dlatego<br />
będzie podlegała odrębnemu opodatkowaniu.<br />
Pamiętać należy również, że opodatkowaniu PCC<br />
podlegają orzeczenia sądów, w tym także polu-<br />
56 styczeń 2008<br />
bownych oraz ugody, jeżeli wywołują one takie<br />
same skutki prawne, jak czynności cywilnoprawne<br />
wymienione w ustawie.<br />
Zauważmy, że wśród wyliczonych w art. 1 ust. 1<br />
czynności cywilnoprawnych podlegających opodatkowaniu<br />
znajduje się między innymi interesująca<br />
nas umowa pożyczki. Wynika z tego,<br />
że umowa pożyczki, co do zasady, podlega opodatkowaniu<br />
podatkiem PCC. Ale zwróćmy uwagę<br />
również na inną czynność powodującą powstanie<br />
obowiązku podatkowego – umowę spółki.<br />
Zgodnie z powołaną regulacją opodatkowaniu<br />
PCC podlega zawarcie umowy spółki osobowej,<br />
tj. spółki cywilnej, jawnej, partnerskiej, komandytowej<br />
oraz komandytowo-akcyjnej. W przypadku<br />
spółek kapitałowych (spółka z ograniczoną odpowiedzialnością<br />
i spółka akcyjna) opodatkowaniu<br />
podlega zarówno zawarcie umowy, jak również<br />
– w przypadku jednoosobowych spółek kapitałowych<br />
– przyjęcie aktu założycielskiego.<br />
Ciekawe jest również to, że ustawa wprowadza<br />
własną defi nicję „zmiany umowy spółki”, która<br />
odbiega od rozumienia tego pojęcia wykształconego<br />
na gruncie Kodeksu spółek handlowych.<br />
Za zmianę taką, w przypadku spółek kapitałowych<br />
(a takimi są Vivako SA oraz Dyzma Collection Sp.<br />
z o.o.), ustawa uważa czynności, takie jak: wniesienie<br />
lub podwyższenie wniesionego do spółki<br />
wkładu, którego wartość powoduje podwyższenie<br />
kapitału zakładowego, pożyczkę udzieloną spółce<br />
przez wspólnika (akcjonariusza) oraz dopłaty.<br />
Ten zapis w istotny sposób modyfi kuje kwalifi kację<br />
zawartej przez spółki Vivako i Dyzma Collection<br />
umowy jako czynności cywilnoprawnej, podlegającej<br />
opodatkowaniu podatkiem PCC. Umowa<br />
pożyczki zawarta przez Vivako SA jako pożyczkodawcę,<br />
będącego wspólnikiem pożyczkobiorcy<br />
– Dyzma Collection Sp. z o.o. jest pożyczką udzieloną<br />
spółce przez wspólnika i co za tym idzie opodatkowaną<br />
tak, jak zmiana umowy spółki.<br />
Zakres terytorialny<br />
Istotne jest ustalenie zakresu terytorialnego obowiązywania<br />
omawianej ustawy. Zasady podlegania<br />
obowiązkowi podatkowemu w PCC w odniesieniu<br />
do czynności cywilnoprawnych z zagranicą reguluje<br />
art. 1 ust. 4 Ustawy o PCC. Na podstawie tego<br />
artykułu należy przyjąć zasadę, że jeżeli rzecz lub<br />
prawo znajduje się lub jest wykonywane w kraju,<br />
to czynności (umowy) dotyczące tych rzeczy lub<br />
praw będą podlegały podatkowi od czynności<br />
cywilnoprawnych w każdym przypadku, gdy dana<br />
czynność podlega opodatkowaniu, np. sprzedaż<br />
samochodu na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej<br />
będzie podlegała opodatkowaniu niezależnie<br />
od miejsca zamieszkania stron umowy.<br />
Jeżeli natomiast będąca przedmiotem umowy<br />
rzecz lub prawo znajduje się lub jest wykonywane<br />
za granicą, wówczas o powstaniu obowiązku<br />
podatkowego decydują: miejsce dokonania czynności<br />
cywilnoprawnej oraz miejsce zamieszkania<br />
(siedziba) nabywcy. W takim przypadku czynność<br />
prawna będzie podlegała opodatkowaniu podatkiem<br />
od czynności cywilnoprawnych, jeśli spełnione<br />
zostaną (łącznie) dwa warunki: nabywca ma<br />
miejsce zamieszkania lub siedzibę na terytorium<br />
RP i czynność została dokonana na terenie RP.<br />
Na przykład sprzedaż samochodu znajdującego się<br />
za granicą będzie podlegała podatkowi od czynności<br />
cywilnoprawnych tylko wówczas, gdy nabywcą<br />
(kupującym) będzie podmiot mający miejsce<br />
zamieszkania lub siedzibę w Polsce i jednocześnie<br />
umowa sprzedaży zostanie zawarta w Polsce.<br />
Ustawa jednak przewiduje wyjątki od wskazanych<br />
wyżej reguł ogólnych. To, co nas interesuje, to jak<br />
już ustaliliśmy czynność prawna określana przez<br />
ustawę jako „zmiana umowy spółki”. Właśnie<br />
w tym przypadku, dla zakresu terytorialnego zastosowania<br />
Ustawy o PCC, decydujące znaczenie<br />
ma siedziba spółki (jeśli chodzi o spółki osobowe)<br />
lub rzeczywisty ośrodek zarządzania spółki kapitałowej,<br />
ewentualnie siedziba tej spółki, jeżeli<br />
jej rzeczywisty ośrodek zarządzania nie znajduje<br />
się na terytorium żadnego z państw członkowskich,<br />
a jeżeli ośrodek ten znajduje się na terytorium<br />
takiego państwa, gdy umowa spółki nie podlega<br />
podatkowi kapitałowemu w tym państwie.<br />
W takich przypadkach umowy spółki podlegają<br />
opodatkowaniu PCC niezależnie od tego, gdzie<br />
znajdują się rzeczy lub prawa majątkowe wnoszone<br />
tytułem wkładu, dopłat czy też pożyczki.<br />
Biorąc pod uwagę fakt, że wskazana w przykładzie<br />
umowa pożyczki zawarta została pomiędzy spółkami<br />
Vivako i Dyzma Collection mającymi swoje<br />
siedziby w Polsce, nie może budzić wątpliwości,<br />
że Ustawa o PCC znajdzie zastosowanie.<br />
Obowiązek podatkowy, podstawa opodatkowania,<br />
wysokość podatku,<br />
Obowiązek podatkowy powstaje z chwilą dokonania<br />
czynności cywilnoprawnej i ciąży na spółce (tej,<br />
w której dokonano zmiany umowy spółki), w tym<br />
wypadku Dyzma Collection Sp. z o.o., co wynika<br />
z art. 3 ust. 1 pkt. 1 oraz art. 4 pkt 9 Ustawy. Inaczej<br />
jest w przypadku umowy pożyczki, w której<br />
obowiązek podatkowy obciąża pożyczkobiorcę.<br />
Podstawę opodatkowania określa art. 6 ust. 1<br />
pkt 8 lit. d Ustawy, który stanowi, iż przy pożyczce<br />
udzielonej spółce przez wspólnika podstawą<br />
tą jest kwota lub wartość pożyczki, a stawka podatku<br />
powinna być określona według art. 7 ust.<br />
1 pkt 9 Ustawy jako stawka właściwa dla umowy<br />
spółki w wysokości 0,5 proc. (a nie jako stawka<br />
przewidziana dla umowy pożyczki – 2 proc.). Warto<br />
pamiętać, że od podstawy opodatkowania odlicza<br />
się kwoty pożyczek udzielonych spółce kapitałowej<br />
przez wspólnika (akcjonariusza) oraz kwoty dopłat<br />
w spółce kapitałowej, które były już opodatkowane<br />
podatkiem od czynności cywilnoprawnych,<br />
a następnie zostały przeznaczone na podwyższenie<br />
kapitału zakładowego. Gdyby więc w przyszłości<br />
Vivako SA i Dyzma Collection Sp. z o.o. postanowiły<br />
dokonać konwersji udzielonej pożyczki na kapitał<br />
zakładowy, to czynność ta nie wymagałaby ponownego<br />
opodatkowania podatkiem PCC.
Opisany przykład, potwierdza znaną prawdę,<br />
że w prawie podatkowym nic nie jest tak oczywiste,<br />
jak się na pierwszy rzut oka wydaje. Niby<br />
to pożyczka, ale jednak zmiana umowy spółki.<br />
A skutki podatkowe obu czynności różnią się<br />
w znaczący sposób – ogólne reguły opodatkowania<br />
nie znajdują zastosowania, a co najważniejsze,<br />
inna jest stawka należnego podatku. Warto<br />
w związku z tym pamiętać, że stosowanie prawa<br />
podatkowego zawsze powinno być poprzedzone<br />
dogłębną analizą konkretnej sytuacji.<br />
Na marginesie zwróćmy uwagę na fakt, że istnieje<br />
inna regulacja opisywanej materii zawarta w<br />
dyrektywie Rady nr 69/335/EWG z 17 lipca 1969<br />
roku, dotyczącej podatków pośrednich od podwyższenia<br />
kapitału, zwanej Dyrektywą o podatku<br />
kapitałowym. Jak zapisano w preambule tego<br />
aktu prawnego, celem tej regulacji było ujednolicenie<br />
zasad opodatkowania kapitału spółek handlowych<br />
w państwach członkowskich, tak aby poszczególne<br />
regulacje nie powodowały zakłócenia<br />
swobody przepływu kapitału.<br />
W art. 4 Dyrektywy wskazano, że opodatkowaniu<br />
podatkiem od spółek kapitałowych podlegają<br />
m.in. utworzenie spółki kapitałowej, przekształcenie<br />
spółki czy też podwyższenie kapitału zakładowego<br />
spółki kapitałowej, a także inne wymienione<br />
tam działania.<br />
Dyrektywa zawiera określenia spółek kapitałowych<br />
zgodne z prawem belgijskim, niemieckim,<br />
francuskim, włoskim, luksemburskim i holenderskim.<br />
I tak, spółka kapitałowa w rozumieniu<br />
dyrektywy to spółka akcyjna, komandytowa od<br />
akcji, spółka z ograniczoną odpowiedzialnością,<br />
a także każda spółka, stowarzyszenie osób lub<br />
osoba prawna, prowadzące działalność w celu<br />
uzyskania zysku, których członkowie mają prawo<br />
sprzedaży swoich udziałów osobom trzecim bez<br />
uprzedniego zezwolenia oraz których członkowie<br />
odpowiadają za długi spółki, stowarzyszenia osób<br />
lub osoby prawnej, tylko do wysokości swoich<br />
udziałów. Ponadto spółką kapitałową jest każda<br />
spółka, stowarzyszenie osób lub osoba prawna,<br />
których kapitał lub udziały majątkowe w jednym<br />
z państw członkowskich mogą być przedmiotem<br />
obrotu giełdowego. Tak więc regulacja Dyrektywy<br />
dotyczy wielu polskich podmiotów.<br />
Natomiast w art. 7 (w brzmieniu nadanym Dyrektywą<br />
Rady 85/393/EWG z 10. 06. 1985 r. zmieniającą<br />
Dyrektywę Rady nr 69/335/EWG w sprawie<br />
podatków pośrednich od podwyższenia kapitału)<br />
dyrektywa Rady zawiera postanowienie bardzo<br />
istotne z naszego punktu widzenia. Zgodnie z tym<br />
artykułem „...państwa członkowskie zwolnią z podatku<br />
od spółek kapitałowych te transakcje, które<br />
w 1 lipca 1984 r. były zwolnione z tego podatku<br />
lub opodatkowane stawką 0,5 proc. lub niższą”.<br />
W tym kontekście istotny jest fakt, że 1 lipca 1984<br />
r. w Polsce nie obowiązywała żadna regulacja<br />
prawna przewidująca opodatkowanie zawarcia<br />
umowy spółki i jej zmiany. Obowiązująca w tym<br />
okresie ustawa o opłacie skarbowej regulowała<br />
opodatkowanie czynności prawnych, aktualnie<br />
objętych Ustawą o PCC, jednakże nie zawierała<br />
FORUM BRANŻOWE<br />
FINANSE<br />
postanowień dotyczących opodatkowania umów<br />
spółek, czy też ich zmian.<br />
Dyrektywa Rady jest aktem prawnym wiążącym<br />
państwo członkowskie, jest to podstawowy akt<br />
prawny służący harmonizacji prawa Unii Europejskiej.<br />
Państwo członkowskie UE ma obowiązek<br />
wprowadzić do swojego ustawodawstwa we<br />
wskazanym terminie postanowienia Dyrektywy.<br />
Ponieważ zakres regulacji Ustawy o PCC jest tożsamy<br />
z przedmiotem regulacji Dyrektywy Rady, to po<br />
1 maja 2004 r., czyli po przystąpieniu Polski do Unii<br />
Europejskiej, ustawa krajowa powinna być dostosowana<br />
do obowiązujących przepisów wspólnotowych.<br />
Należy również pamiętać, że wspólnotowy<br />
porządek prawny oparty jest, między innymi, na<br />
zasadzie pierwszeństwa prawa wspólnotowego w<br />
porządkach prawnych państw członkowskich.<br />
Co z tego wynika? Możliwe jest twierdzenie, że<br />
art. 1 ust. 1 pkt 1 lit. k - „Podatkowi podlegają<br />
następujące czynności cywilnoprawne: umowy<br />
spółki (akty założycielskie -<br />
oraz art. 1 ust. 1 pkt 2 („Podatkowi podlegają<br />
zmiany umów wymienionych w pkt 1, jeżeli powodują<br />
one podwyższenie podstawy opodatkowania<br />
podatkiem od czynności cywilnoprawnych,<br />
z zastrzeżeniem ust. 3 pkt. 4”.) Ustawy o podatku<br />
od czynności cywilnoprawnych, jako niezgodne<br />
z Dyrektywą Rady o podatku kapitałowym, nie<br />
mogą stanowić podstawy opodatkowania umów<br />
oraz zmian umów spółek kapitałowych w rozumieniu<br />
Dyrektywy.<br />
Małgorzata Rumowska<br />
styczeń 2008 57
FORUM BRANŻOWE<br />
FUNDUSZE UNIJNE<br />
MAZOWSZE DLA PRZEDSIĘBIORCÓW<br />
Regionalny Program Operacyjny Województwa<br />
Mazowieckiego (RPO WM) jest jednym z 16 programów<br />
regionalnych, które będą realizowały<br />
Strategię Rozwoju Kraju na lata 2007–2015 (SRK)<br />
oraz Narodowe Strategiczne Ramy Odniesienia<br />
2007–2013, wspierające wzrost gospodarczy<br />
i zatrudnienie (Narodowa Strategia Spójności).<br />
Program będzie realizował cele Strategii Rozwoju<br />
Województwa Mazowieckiego (SRWM), których<br />
współfi nansowanie będzie możliwe z Europejskiego<br />
Funduszu Rozwoju Regionalnego (EFRR). Przy<br />
tworzeniu projektu programu uwzględnione<br />
zostały równie zapisy odnowionej Strategii<br />
Lizbońskiej w zakresie rozwoju gospodarczego<br />
i wzrostu zatrudnienia.<br />
Poprzez RPO WM dofi nansowanie będzie<br />
można uzyskać w ramach ośmiu<br />
priorytetów:<br />
I. Tworzenie warunków do rozwoju potencjału<br />
innowacyjnego i przedsiębiorczości<br />
na Mazowszu<br />
II. Przyspieszenie e-rozwoju Mazowsza<br />
III. Regionalny system transportowy<br />
IV. Środowisko, zapobieganie zagrożeniom<br />
i energetyka<br />
V. Wzmacnianie roli miast w rozwoju regionu<br />
VI. Wykorzystanie walorów naturalnych i kulturowych<br />
do rozwoju turystyki i rekreacji<br />
VII. Tworzenie i poprawa warunków do rozwoju<br />
kapitału ludzkiego<br />
VIII. Pomoc techniczna<br />
Rozkład środków na poszczególne priorytety<br />
w województwie mazowieckim został pokazany<br />
w tabeli 1.<br />
Priorytety podzielono na działania, które dotyczą<br />
konkretnych rodzajów przedsięwzięć. Większość<br />
działań stworzona została w celu szeroko rozumianego<br />
rozwoju regionu, a więc z założenia kryją one<br />
fundusze skierowane do jednostek samorządu terytorialnego,<br />
organizacji pozarządowych i innych<br />
podmiotów, które działają na rzecz społeczeństwa<br />
(budowa infrastruktury, działania na rzecz ochrony<br />
środowiska i rozwoju turystyki, rozwój kapitału<br />
ludzkiego). Wśród tego rozbudowanego systemu<br />
są również działania skierowane bezpośrednio<br />
do przedsiębiorców. Najistotniejszy dla tej grupy<br />
podmiotów gospodarczych jest Priorytet I, z którego<br />
będzie można pozyskać dotacje na inwestycje.<br />
Celem głównym Priorytetu I jest poprawa<br />
konkurencyjności Mazowsza poprzez tworzenie<br />
korzystnych warunków dla rozwoju<br />
potencjału innowacyjnego i wsparcie rozwoju<br />
przedsiębiorczości.<br />
W zakresie zwiększenia innowacyjności przedsiębiorstw<br />
i wzmocnienia dyfuzji innowacji przewiduje<br />
się między innymi: wsparcie powstawania<br />
i rozwoju przedsiębiorstw innowacyjnych, wspieranie<br />
projektów celowych i wdrożeń wyników<br />
prac badawczo-rozwojowych (B+R). W celu roz-<br />
58 styczeń 2008<br />
woju technologicznego i organizacyjnego przedsiębiorstw<br />
istotne będzie ułatwienie dostępu<br />
do usług certyfi kujących i standaryzacyjnych. Tworzenie<br />
i rozwój współpracy w zakresie innowacji<br />
między przedsiębiorcami i sektorem badawczorozwojowym<br />
oraz biegunami nauki i technolo-<br />
Mapa pomocy regionalnej w Polsce<br />
w latach 2007–2013<br />
40%<br />
50%<br />
40%<br />
40%<br />
40%<br />
50%<br />
50%<br />
Z powodu relatywnie niższego<br />
poziomu PKB w Polsce pułapy<br />
dopuszczalnej pomocy publicznej<br />
są wyższe niż w większości krajów UE<br />
50%<br />
40%<br />
50%<br />
40% do 2010<br />
30% od 2011<br />
50%<br />
Warszawa<br />
50%<br />
30%<br />
50%<br />
gii służyć mają transferowi nowych technologii<br />
i know-how w ramach klastrów (zorganizowane<br />
grupy przedsiębiorstw). Wspierane będą także<br />
inwestycje przedsiębiorstw w zakup nowych technologii<br />
i wdrażanie innowacji, wsparcie rozwoju<br />
instytucji otoczenia biznesu, działających na rzecz<br />
innowacyjnych przedsiębiorstw, usług doradczych<br />
dla fi rm innowacyjnych oraz rozwój systemów informacji<br />
o innowacjach i ich promocji.<br />
Realizowane będą również projekty wsparcia dla<br />
przedsiębiorstw we wprowadzaniu przyjaznych<br />
środowisku technologii oraz usprawnieniu zarządzania<br />
środowiskiem, w tym w zakresie pozwoleń<br />
zintegrowanych, oczyszczania ścieków przemy-<br />
Tabela 1.<br />
słowych, ochrony powietrza oraz gospodarki odpadami<br />
przemysłowymi i niebezpiecznymi. Dofi -<br />
nansowane będą przedsięwzięcia wprowadzające<br />
proekologiczne technologie (energooszczędność,<br />
materiałooszczędność, zmniejszenie wodochłonności<br />
produkcji, energia odnawialna, zmniejszenie<br />
ilości wytwarzanych odpadów). Inwestycje związane<br />
z utworzeniem nowego przedsiębiorstwa,<br />
rozbudową istniejącego, zmianą produktu i procesu<br />
produkcyjnego, celem dostosowania technologii<br />
i produktów do wymagań środowiskowych<br />
oraz dyrektyw unijnych.<br />
Wsparcie biznesowe w ramach RPO będzie<br />
skupiało się na małych i średnich przedsiębiorstwach<br />
(MSP). Jedynie w absolutnie<br />
50% wyjątkowych przypadkach wsparcie dla<br />
dużych fi rm może być dopuszczone<br />
pod następującymi warunkami: 1) wielkość<br />
inwestycji poniżej 2 mln euro; 2) jasna<br />
i znaczna korzyść dla regionu. Będzie<br />
przestrzegany maksymalny, proponowany<br />
próg wynoszący 10 proc. bezpo-<br />
50%<br />
średniego fi nansowania na wsparcie<br />
dużych przedsiębiorstw.<br />
Z Priorytetu I bezpośrednio<br />
do przedsiębiorców skierowane<br />
będą następujące działania:<br />
Działanie 1.2. Budowa sieci współpracy nauka<br />
–gospodarka<br />
Przykłady:<br />
Projekty dotyczące zamówienia/realizacji projektów<br />
celowych w zakresie innowacji technologicznej,<br />
produktowej i wdrożenia wyników prac B+R,<br />
obejmujące:<br />
� prace badawcze;<br />
� prace przygotowawcze do wdrożenia wyników<br />
prac B+R, powstałych wyłącznie na rzecz<br />
projektów realizowanych w ramach działania;<br />
� wdrożenia wyników prac B+R, powstałych<br />
w wyniku projektów, prototypów realizowanych<br />
na rzecz działania;<br />
� zakup środków trwałych niezbędnych do prowadzenia<br />
prac B+R;<br />
� zakup usług doradczych (wyłącznie dla mikro-,<br />
MSP).<br />
Priorytety RPO WM 2007–2013 (mln euro)<br />
Środki UE 2007–2013<br />
1831,50<br />
Rozkład procentowy<br />
100,00<br />
1. Tworzenie warunków dla rozwoju potencjału innowacyjnego<br />
i przedsiębiorczości na Mazowszu<br />
430,40 23,50<br />
2. Przyspieszenie e-rozwoju Mazowsza 205,18 11,20<br />
3. Regionalny system transportowy 538,46 29,40<br />
4. Środowisko, zapobieganie zagrożeniom i energetyka 197,80 10,80<br />
5. Wzmocnienie roli miast w rozwoju regionu 89,74 4,90<br />
6. Wykorzystanie walorów naturalnych i kulturowych do<br />
rozwoju turystyki i rekreacji<br />
150,18 8,2<br />
7. Tworzenie i poprawa warunków do rozwoju kapitału<br />
ludzkiego<br />
164,84 9,00<br />
8. Pomoc techniczna 54,95 3,00
W ramach działania wspierane będą projekty celowe,<br />
które przedsiębiorca będzie mógł przeprowadzić<br />
sam, jeśli dysponuje bazą infrastrukturalną<br />
i innymi niezbędnymi zasobami lub może zlecić<br />
jednostce naukowej, sieci naukowej czy konsorcjum<br />
naukowo-przemysłowemu lub spółce powołanej<br />
z udziałem tych jednostek, nie działającej dla zysku.<br />
Współfi nansowanie w ramach działania mogą<br />
otrzymać projekty:<br />
� mające innowacyjny charakter;<br />
� wykazujące trwałość skutków projektu;<br />
� mające udokumentowane zapotrzebowanie<br />
rynku na dany produkt/technologię/usługę;<br />
� wykazujące konkurencyjność rezultatu projektu<br />
szczególnie na rynku regionalnym;<br />
� mające znaczenie dla rozwoju regionu;<br />
� wykazujące efektywność ekonomiczną projektu.<br />
Maksymalny udział środków UE w wydatkach<br />
kwalifi kowanych na poziomie projektu to 30 proc.<br />
dla badań przemysłowych, 55 proc. – dla prac rozwojowych<br />
Kwota wsparcia: projekty celowe o wartości wydatków<br />
kwalifi kowanych poniżej 400 tys. złotych.<br />
Działanie 1.5. Rozwój przedsiębiorczości<br />
Przykłady:<br />
Projekty polegające na dokonywaniu inwestycji<br />
początkowych (rozumie się przez to inwestycję<br />
w środki trwałe, wartości niematerialne i prawne),<br />
związanych z utworzeniem nowego zakładu, rozbudową<br />
istniejącego, rozpoczęciem wytwarzania<br />
nowego produktu w istniejącym zakładzie lub zasadniczą<br />
zmianą procesu produkcyjnego):<br />
� rozpoczęcie w przedsiębiorstwie działalności<br />
obejmującej dokonywanie zasadniczych zmian<br />
produkcji, produktu lub procesu technologicznego;<br />
� wyposażenie niezbędne do prowadzenia<br />
i rozwoju działalności gospodarczej lub modernizacji<br />
środków produkcji, prowadzące<br />
do zwiększenia zdolności inwestycyjnej i innowacyjności<br />
przedsiębiorstwa;<br />
� działania modernizacyjne w przedsiębiorstwie,<br />
czyli:<br />
� dostosowywanie technologii i produktów<br />
do wymagań dyrektyw unijnych, zwłaszcza<br />
norm zharmonizowanych i prawodawstwa<br />
w zakresie BHP,<br />
� dywersyfi kacja produkcji zakładu poprzez<br />
jego rozbudowę celem wprowadzenia nowych<br />
produktów/usług,<br />
� zasadnicza zmiana dotycząca procesu produkcyjnego<br />
istniejącego zakładu,<br />
� rozbudowa przedsiębiorstwa (produkcyjnego/usługowego).<br />
Małe projekty inwestycyjne; koszty kwalifi kowane<br />
do 5 tys. euro<br />
� modernizacja środków produkcji;<br />
� unowocześnienie wyposażenia niezbędnego<br />
do prowadzenia działalności gospodarczej;<br />
� zmiana wyrobu, usługi;<br />
� inwestycje w zmianę procesu produkcyjnego.<br />
Projekty inwestycyjne; koszty kwalifi kowane<br />
do 50 tys. euro:<br />
� rozbudowa lub nabycie przedsiębiorstwa;<br />
� rozszerzenie zakresu działalności fi rmy;<br />
� zmiana wyrobu, usługi poprzez wprowadzenie<br />
innowacji;<br />
� inwestycje – innowacje w procesie produkcji.<br />
Nowe inwestycje innowacyjne o wysokim potencjale<br />
innowacyjnym: do 8 mln zł kosztów kwalifi<br />
kowanych.<br />
Udział środków UE w wydatkach kwalifi kowanych<br />
na poziomie projektu – wynika z właściwego<br />
rozporządzenia Ministra Rozwoju Regionalnego.<br />
Maksymalna całkowita wartość projektu – 2 mln<br />
euro<br />
Działanie 1.6. Wspieranie powiązań kooperacyjnych<br />
o znaczeniu regionalnym<br />
W tym działaniu przewiduje się:<br />
� wspieranie działalności promotorów kooperacji;<br />
� wdrażanie wspólnych przedsięwzięć inwestycyjnych<br />
podejmowanych przez przedsiębiorstwa;<br />
� wdrażanie i komercjalizacja technologii oraz<br />
produktów innowacyjnych,<br />
� doradztwo z zakresu opracowania planów<br />
rozwoju i ekspansji;<br />
� tworzenie i rozwój klastrów;<br />
� doradztwo z zakresu opracowania planów<br />
rozwoju klastra.<br />
Maksymalny udział środków UE w wydatkach kwalifi<br />
kowanych na poziomie projektu: 70 procent.<br />
Działanie 1.8. Wsparcie dla przedsiębiorstw w zakresie<br />
wdrażania najlepszych dostępnych technik<br />
(BAT - Best AvailableTechniques)<br />
Przykłady:<br />
Wsparcie dla przedsiębiorstw w zakresie wdrażania<br />
najlepszych dostępnych technik (BAT):<br />
� zmiany technologii służące eliminowaniu<br />
szkodliwych oddziaływań i uciążliwości poprzez<br />
zapobieganie emisji do środowiska;<br />
� zmiany technologii służące zmniejszeniu zapotrzebowania<br />
na energię, wodę oraz surowce,<br />
ze szczególnym uwzględnieniem wtórnego<br />
wykorzystania ciepła odpadowego oraz eliminacji<br />
wytwarzania odpadów;<br />
� zmiany technologii ukierunkowane na ograniczenie<br />
wielkości emisji niektórych substancji<br />
i energii do poziomu określonego w przepisach<br />
krajowych i wspólnotowych oraz w dokumentach<br />
referencyjnych BAT;<br />
� inwestycje w urządzenia ograniczające emisję<br />
do środowiska, których zastosowanie jest niezbędne<br />
dla spełnienia zaostrzających się standardów<br />
emisyjnych lub granicznych wielkości<br />
emisji.<br />
Maksymalny udział środków UE w wydatkach<br />
kwalifi kowanych na poziomie projektu – wynika<br />
z właściwego rozporządzenia Ministra Rozwoju<br />
Regionalnego<br />
W zakresie Priorytetu II Przyspieszenie<br />
e-rozwoju Mazowsza do przedsiębiorców<br />
skierowane będą następujące działania:<br />
Działanie 2.3. Technologie informacyjne<br />
i komunikacyjne(ICT) dla małych i średnich przedsiebiorstw<br />
FORUM BRANŻOWE<br />
FUNDUSZE UNIJNE<br />
Przykłady:<br />
Przedsięwzięcia z zakresu wdrażania ICT w przedsiębiorstwach<br />
oraz zapewnienie szerokiego dostępu<br />
i wykorzystania technik ICT dla MSP:<br />
� zastosowanie i wykorzystanie technologii gospodarki<br />
elektronicznej;<br />
� zastosowanie i wykorzystanie technologii informatycznych<br />
w przedsiębiorstwach, w tym<br />
w procesach zarządzania przedsiębiorstwem,<br />
� budowa lub przebudowa infrastruktury telekomunikacyjnej;<br />
� zastosowanie i wykorzystanie technologii informatycznych<br />
oraz komunikacyjnych w procesach<br />
zarządzania przedsiębiorstwem.<br />
Maksymalny udział środków UE w wydatkach<br />
kwalifi kowanych na poziomie projektu: 40 procent.<br />
W przypadku niektórych działań wysokość<br />
dofi nansowania określona jest w dokumentach<br />
następująco: „Na poziomie wynikającym<br />
z właściwego rozporządzenia Ministra<br />
Rozwoju Regionalnego”. Obecnie obowiązuje<br />
tzw. mapa pomocy, zapisana w Rozporządzeniu<br />
Rady Ministrów z 13 października 2006 r., które<br />
weszło w życie z początkiem 2007 roku. Jest ono<br />
zgodne z przyjętymi na lata 2007–2013 wytycznymi<br />
Komisji Europejskiej (KE). Zasady postępowania<br />
w sprawach dotyczących pomocy publicznej<br />
w Polsce reguluje Ustawa o postępowaniu<br />
w sprawach dotyczących pomocy publicznej (Dz.<br />
U.94.123.600).<br />
Wysokość pomocy publicznej zależna jest od lokalizacji<br />
inwestycji (patrz mapka), wielkości inwestycji,<br />
kosztów kwalifi kowanych inwestycji, a także<br />
sektora gospodarki. W przypadku projektów<br />
inwestycyjnych nieprzekraczających 50 mln euro<br />
pułap pomocy dla małych przedsiębiorstw może<br />
być zwiększony o 20 proc., dla średnich o 10 procent.<br />
Zaznaczyć należy, że opisane priorytety i działania<br />
podlegają nadal ewaluacji, a ich ostateczny<br />
kształt może nieco odbiegać od przedstawionego<br />
powyżej.<br />
Aby zapewnić płynne i efektywne wydatkowanie<br />
środków unijnych na lata 2007–2013<br />
Sejmik Województwa Mazowieckiego powołał<br />
Mazowiecką Jednostkę Wdrażania<br />
Programów Unijnych (MJWPU).<br />
Adres: ul. Jagiellońska 74, 03-301 Warszawa<br />
tel.: (022) 32 31 998, (022) 32 31 999;<br />
fax: (022) 32 31 997.<br />
W Jednostce Wdrażania, w godzinach 8.30 –15.30<br />
działa Punkt Kontaktowy dla Benefi cjentów oraz<br />
infolinia 0 801 101 101 lub (022) 32 31 964;<br />
e-mail: punkt_kontaktowy@mazowia.eu.<br />
Jednostka ma również oddziały zamiejscowe<br />
w Ciechanowie, Ostrołęce, Płocku, Radomiu<br />
i Siedlcach. Więcej informacji znajduje się na stronie<br />
www.mazowia.eu. Zapisy są czytelne i przejrzyste.<br />
Polecam.<br />
Agnieszka Chmielińska-Wankiewicz<br />
styczeń 2008 59
FORUM BRANŻOWE<br />
PRAWO<br />
UPADEK Z WYSOKOŚCI<br />
Przed wieloma laty usłyszałem niewiarygodą<br />
wręcz opowieść. Młody człowiek, stając przed<br />
wojskową komisją lekarską, miał nadzieję że powołanie<br />
do wojska będzie przynajmniej odroczone.<br />
Tymczasem – jak mi opowiadał – został uznany<br />
za zdolnego do służby wojskowej bez jakichkolwiek<br />
ograniczeń. W pierwszej chwili byłem zaskoczony<br />
jego rozżaleniem i zapytałem, dlaczego<br />
to orzeczenie uważa za nieuzasadnione. Okazało<br />
się, że zaledwie przed kilkoma miesiącami, pracując<br />
na budowie, spadł z wysokości szóstego piętra<br />
między tory kolejki i doznał jedynie ogólnego<br />
potłuczenia, może jakichś nieznacznych obrażeń<br />
wewnętrznych. Patrzyłem na niego z niedowierzaniem.<br />
Pokazał mi dokumenty, które miał ze sobą,<br />
m.in. protokół powypadkowy. Rzeczywiście miał<br />
taki wypadek, przede mną zaś stał żywy, a do tego<br />
cały, bez jakiegokolwiek śladu uszczerbku na zdrowiu.<br />
A jednak się nie cieszył.<br />
Konsekwencje<br />
Gdyby skutkiem takiego wypadku była natychmiastowa<br />
śmierć, albo poważne obrażenia i zgon<br />
przed upływem sześciu miesięcy od zdarzenia,<br />
mielibyśmy do czynienia z konsekwencjami w wielu<br />
płaszczyznach.<br />
Po pierwsze, pracodawca musi niezwłocznie zawiadomić<br />
o każdym wypadku przy pracy właściwego<br />
inspektora pracy, a o śmiertelnym jeszcze<br />
prokuratora (art. 234 § 2 Kodeksu pracy).<br />
Załóżmy, że był to montaż balkonu. Pracownik był<br />
na nim i spadł nieszczęśliwie. Załóżmy, że niczym<br />
nie został uderzony, ani nie oderwał się element<br />
konstrukcji, na którym stał. Dlaczego więc spadł?<br />
Na to pytanie powinna dać odpowiedź komisja<br />
powołana do zbadania wypadku, a sporządzony<br />
z jej prac protokół powinien zawierać ocenę przyczyny<br />
zdarzenia. Mogło nią być niedopełnienie<br />
obowiązku zapewnienia bezpieczeństwa w pracy,<br />
co obciążałoby pracodawcę.<br />
Karna czy cywilna<br />
Obowiązek taki wynika z przepisu art. 207 Kodeksu<br />
pracy. W tej hipotetycznej sytuacji pracownik<br />
musiałby być przeszkolony, jak posługiwać<br />
się sprzętem asekuracyjnym, a ponadto<br />
musiałaby go ubezpieczać druga osoba. Tak<br />
stanowi w punkcie 29 załącznika Rozporządzenie<br />
Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z 28 maja<br />
1996, w związku z przepisem art. 225 § 2 Kodeksu<br />
pracy („Prace wykonywane na wysokości<br />
powyżej 2 m w przypadkach, w których wymagane<br />
jest zastosowanie środków ochrony indywidualnej<br />
przed upadkiem z wysokości”). Jeśli<br />
te warunki zostały przez pracodawcę spełnione<br />
i nie było wobec niego innych zarzutów o zaniedbanie<br />
obowiązku zapewnienia bezpieczeństwa<br />
w pracy, nie powinna grozić mu odpowiedzialność<br />
karna ani cywilna.<br />
Karna, bo nie ma winy, cywilna – bo na przedsiębiorcy<br />
spoczywa obowiązek ubezpieczenia<br />
60 styczeń 2008<br />
pracownika od następstw wypadku przy pracy.<br />
Kwestie z tym związane reguluje Ustawa z 30 października<br />
2002 r. o ubezpieczeniu społecznym z tytułu<br />
wypadków przy pracy i chorób zawodowych<br />
(Dz. U. nr 199, poz. 1673).<br />
Wypadek przy pracy<br />
Wszystkie okoliczności zdarzenia, które można zakwalifi<br />
kować jako wypadek przy pracy, są podane<br />
w art. 3 przytoczonej wyżej Ustawy. Jest ich bardzo<br />
wiele. Bez względu na to, czy wypadek został<br />
zawiniony przez pracodawcę czy nie, pracownik<br />
ma zapewnione świadczenie z tytułu tego ubezpieczenia.<br />
A jeśli poniósł śmierć, jego uprawnienia<br />
dziedziczą spadkobiercy, jednak pod pewnymi<br />
warunkami.<br />
Tu wyłania się następna kwestia: rodzaje odszkodowania,<br />
do którego mają prawo spadkobiercy.<br />
Rodzaje świadczeń określa art. 6 przywołanej<br />
Ustawy, a m.in. w ust. 1. pkt 5: „jednorazowe odszkodowanie”<br />
– dla członków rodziny zmarłego<br />
ubezpieczonego lub rencisty; pkt 8: „renta rodzinna”<br />
– dla członków rodziny zmarłego ubezpieczonego<br />
lub rencisty; pkt 9: „dodatek do renty rodzinnej”<br />
– dla sieroty zupełnej. Dalej ustawa wymienia<br />
warunki uzyskania poszczególnych rodzajów odszkodowania,<br />
a nawet wysokość świadczeń. Dla<br />
przykładu posłużymy się tylko jednym rodzajem:<br />
„jednorazowego odszkodowania”.<br />
W tej kwestii art. 13 w ust. 1 stanowi, że: „Członkom<br />
rodziny ubezpieczonego, który zmarł wskutek<br />
wypadku przy pracy (...) przysługuje jednorazowe<br />
odszkodowanie (...)” i w ust. 2 wymienia<br />
się, kto – w rozumieniu ustawy – jest członkiem<br />
rodziny i jakie musi spełniać warunki, by nabyć<br />
prawo do świadczenia. I tak członkiem rodziny<br />
jest małżonek, ale jeśli pozostawali w separacji,<br />
nie przysługuje mu prawo do uzyskania jednorazowego<br />
odszkodowania. Oprócz dzieci własnych<br />
i drugiego małżonka, także wnuki przysposobione<br />
i przyjęte na wychowanie i utrzymanie przed<br />
osiągnięciem pełnoletności, wreszcie rodzeństwo<br />
i także dzieci będące w rodzinie zastępczej.<br />
Wreszcie „rodzice, osoby przysposabiające, macocha<br />
oraz ojczym, jeżeli w dniu śmierci ubezpieczonego<br />
lub rencisty prowadzili z nim wspólne<br />
gospodarstwo domowe lub jeżeli ubezpieczony<br />
lub rencista bezpośrednio przed śmiercią przyczyniał<br />
się do ich utrzymania albo jeżeli ustalone zostało<br />
wyrokiem lub ugodą sądową prawo do alimentów<br />
z jego strony”. Krąg osób uprawnionych<br />
jest więc bardzo szeroki, ale wysokość świadczenia<br />
jest zróżnicowana. I temu jest poświęcony art.<br />
<strong>14</strong> Ustawy.<br />
„Jeżeli do jednorazowego odszkodowania uprawniony<br />
jest tylko jeden członek rodziny zmarłego<br />
(...), przysługuje ono w wysokości: 18-krotnego<br />
przeciętnego wynagrodzenia, gdy uprawnionymi<br />
są małżonek lub dziecko”, ale dwukrotnie<br />
mniej, gdy jest to inny członek rodziny. Jeżeli<br />
do jednorazowego odszkodowania uprawnie-<br />
ni są równocześnie małżonek i jedno lub więcej<br />
dzieci - odszkodowanie przysługuje w wysokości<br />
18-krotnego przeciętnego wynagrodzenia, zwiększonej<br />
o 3,5-krotne przeciętne wynagrodzenie<br />
na każde dziecko. W sytuacji, gdy uprawnionych<br />
jest dwoje lub więcej dzieci odszkodowanie przysługuje<br />
w wysokości 18-krotnego przeciętnego<br />
wynagrodzenia, zwiększonej o 3,5-krotne przeciętne<br />
wynagrodzenie na drugie i każde następne<br />
dziecko.<br />
Na zimne dmuchać<br />
Nie będę dalej przytaczał pozostałych możliwości,<br />
bo jest ich jeszcze wiele, a chcę zwrócić uwagę<br />
na to, że w przypadku stwierdzenia niedopełnienia<br />
przez pracodawcę obowiązku zapewnienia<br />
bezpiecznych warunków pracy, każdy uprawniony<br />
może domagać się od niego odszkodowania<br />
w procesie cywilnym, niezależnie od otrzymanego<br />
świadczenia z tytułu ubezpieczenia. Podstawę<br />
do tego dają przepisy kodeksu cywilnego w Tytule<br />
VI. Czyny niedozwolone.<br />
Mianowicie art. 415 stanowi, że „Kto z winy<br />
swej wyrządził drugiemu szkodę, obowiązany<br />
jest do jej naprawienia”. W związku z tym przepisem,<br />
w naszym przypadku, podstawę do roszczenia<br />
odszkodowawczego daje przepis art. 446.<br />
Oto jego treść:<br />
§ 1. Jeżeli wskutek uszkodzenia ciała lub wywołania<br />
rozstroju zdrowia nastąpiła śmierć poszkodowanego,<br />
zobowiązany do naprawienia szkody powinien<br />
zwrócić koszty leczenia i pogrzebu temu,<br />
kto je poniósł.<br />
§ 2. Osoba, względem której ciążył na zmarłym<br />
ustawowy obowiązek alimentacyjny, może żądać<br />
od zobowiązanego do naprawienia szkody renty<br />
obliczonej stosownie do potrzeb poszkodowanego<br />
oraz do możliwości zarobkowych i majątkowych<br />
zmarłego przez czas prawdopodobnego<br />
trwania obowiązku alimentacyjnego. Takiej samej<br />
renty mogą żądać inne osoby bliskie, którym<br />
zmarły dobrowolnie i stale dostarczał środków<br />
utrzymania, jeżeli z okoliczności wynika, że wymagają<br />
tego zasady współżycia społecznego.<br />
§ 3. Sąd może ponadto przyznać najbliższym<br />
członkom rodziny zmarłego stosowne odszkodowanie,<br />
jeżeli wskutek jego śmierci nastąpiło znaczne<br />
pogorszenie ich sytuacji życiowej.<br />
Warto zwrócić uwagę na dwa zapisy, w § 2 i 3,<br />
dające zobowiązanemu do naprawienia szkody,<br />
w naszym przykładzie pracodawcy, możliwość<br />
obrony wobec roszczeń nadmiernych. Sąd bowiem<br />
oceniając zasadność żądanej wysokości<br />
renty, w odniesieniu do wysokości świadczenia<br />
z tytułu ubezpieczenia, może się kierować także<br />
zasadami współżycia społecznego, a w przypadku<br />
odszkodowania dla najbliższych członków<br />
rodziny, jego wysokość powinna odpowiadać<br />
rzeczywistemu stopniowi pogorszenia się ich sytuacji<br />
życiowej. Nie mniej, gdyby to hipotetyczne<br />
zdarzenie miało miejsce, i to z winy pracodawcy,<br />
jego skutki fi nansowe mogłyby stanowić dla<br />
przedsiębiorstwa poważny problem.<br />
Wojciech Brodnicki
RAJD BARBÓRKI<br />
To już 45. raz odbył się Rajd Barbórki. Zawodnicy<br />
i sympatycy tych zawodów spotkali się<br />
w sobotę, 8 grudnia, w Warszawie. Wśród<br />
startujących załóg reprezentowany był Płock<br />
z Michałem Jackiewiczem i Katarzyną<br />
Kowalską, którzy wyruszyli na 300-konnym<br />
mitsubishi lancer evo VIII. Na masce samochodu<br />
płockiej ekipy pojawiło się między innymi<br />
logo BEM, który wspierał zawodników. Rajd<br />
podzielony był na dwa etapy: pierwszy składał<br />
się z sześciu krótkich odcinków specjalnych<br />
w różnych miejscach miasta, a drugi, fi nałowy,<br />
odbył się na ulicy Karowej. Płocka załoga niestety nie zakwalifi kowała się do tego etapu. Tutaj mistrzem<br />
okazał się Krzysztof Hołowczyc. W klasyfi kacji generalnej zaś wygrał Tomasz Kuchar.<br />
MŁODZI NA START<br />
Młodzi dekarze z całego świata spotkali się tym razem na Węgrzech<br />
w miejscowości Veszprem, by wziąć udział w zawodach<br />
dekarskich. Zawodnicy walczyli w dwóch kategoriach: dachy<br />
płaskie i dachy pochyłe. Do rywalizacji w kategorii dachów płaskich<br />
przystąpiło dziewięć drużyn, wśród nich zwycięzcami okazali<br />
się Austriacy, zaś w kategorii dachów pochyłych przystąpiło<br />
do zawodów czternaście drużyn, wśród których najlepsi byli<br />
gospodarze. Polska reprezentacja w kategorii dachów płaskich<br />
zajęła piąte miejsce, a w kategorii dachów pochyłych – czwarte.<br />
Młodzi dekarze mieli między innymi zamontować okno Fakro<br />
FTP-V 05 (78 x 98cm) z kołnierzem EFW (system płaskich dachów).<br />
Podczas mistrzostw odbył się także kongres Międzynarodowego<br />
Stowarzyszenia Dekarzy (IFD). Za rok mistrzostwa<br />
odbędą się w Czechach.<br />
MARTON DLA WYTRWAŁYCH<br />
Justyna Majewska-Patelka, która na co dzień<br />
odpowiada za kontakty ze sprzedawcami okien<br />
i drzwi w Winkhausie, od roku uprawia nordic<br />
walking – marsz połączony z techniką odpychania<br />
się od podłoża za pomocą specjalnych kijków.<br />
24 listopada odbył się maraton, w którym udział<br />
wzięła właśnie reprezentantka Winkhausa. Trasa,<br />
która przebiegała przez lasy w okolicach Strzyżewic<br />
i Przybyszewa, podzielona była na trzy odcinki<br />
po <strong>14</strong> kilometrów. Na starcie pojawiło się 11 zawodników.<br />
Maraton ukończyło tylko siedem osób,<br />
wśród nich była też Justyna Majewska-Patelka.<br />
Pokonanie 42-kilometrowej trasy zajęło zawodnikom<br />
ponad sześć godzin.<br />
FORUM BRANŻOWE<br />
SPORT I REKREACJA<br />
PUCHAR ZDOBYTY<br />
Choć już zima dawno się rozpoczęła, w Kętach odbył<br />
się 1 grudnia III Jesienny Turniej Piłki Siatkowej<br />
o Puchar Prezesa Grupy Kęty. Wystartowało osiem<br />
drużyn z poszczególnych zakładów działających<br />
w ramach Grupy. Wygrała drużyna reprezentująca<br />
segment wyrobów wyciskanych. Zawodnicy<br />
Aluprofu z Bielska Białej zajęli piąte miejsce,<br />
a z Opola siódme.<br />
styczeń 2008 61<br />
Informacje sportowe redaguje Magdalena Rocka.
FORUM BRANŻOWE<br />
Z WIZYTĄ<br />
DOM Z POMYSŁEM<br />
Wywiad z Januszem Rafałem Nowickim, aktorem<br />
Masz wraz z rodziną<br />
dom pod Warszawą<br />
w stylu dworkowym.<br />
Co zdecydowało o takim<br />
właśnie wyborze?<br />
Gdy kupowaliśmy działkę<br />
to było swojsko-wiejskie<br />
obrzeże Puszczy Kampinoskiej.<br />
Wymyśliliśmy<br />
sobie, że najlepiej będzie, jeśli nadamy naszemu<br />
domowi charakter wiejski i nie będzie niczego<br />
udawał. Stąd taki, a nie inny jego kształt.<br />
Czym dla ciebie jest dom?<br />
Dom pełni funkcje ochronne; ma tworzyć azyl,<br />
ale przede wszystkim jest to miejsce, do którego<br />
chce się wracać. Istotne znaczenie dla mnie ma<br />
również to, aby przestrzeń, w której się znajduję<br />
(a dom jest taką przestrzenią) miała wymiar estetyczny,<br />
spełniający moje kryteria. To dom dla nas.<br />
Macie wszystkie okna drewniane, z mahoniu.<br />
Dlaczego drewno, a nie PCW?<br />
Po pierwsze mahoń mi się podoba jako gatunek<br />
drewna. Jak widać w wystroju naszego domu ten<br />
kolor dominuje. Lubię w ogóle wszystkie kolory<br />
pochodne od wiśni i bordo. Mahoń mi się również<br />
podoba dzięki swojej fakturze.<br />
Kiedy coś wybierasz, co decyduje o zakupie:<br />
marka, jakość, cena, opinia znajomego,<br />
a może etykieta?<br />
Przywiązuję wagę do jakości, ale myślę, że wszystkie<br />
te elementy są ważne. Nie jestem snobem,<br />
więc marka nie jest tu najważniejsza, ale jeśli coś<br />
jest złej jakości, to mnie od razu przestaje interesować.<br />
Nauczony doświadczeniem przy budowie<br />
tego domu, gdzie, niestety, jakość nie była głównym<br />
atutem wykonawców, wszystko musiałem<br />
nadrabiać dodatkowymi remontami i opłatami.<br />
Uważam, że jesteśmy zbyt biedni, by wybierać<br />
materiały złej jakości i złych wykonawców.<br />
W jadalni znajduje się nietypowe okno,<br />
bo wykuszowe. Czy mieliście jakieś kłopoty<br />
z tym oknem np. podczas budowy,<br />
zamawiania, może montażu?<br />
W projekcie wyglądało inaczej, w trakcie budowy<br />
zdecydowaliśmy się je powiększyć, aby miało lepszą<br />
perspektywę na ogród. A kłopoty pojawiły się<br />
już na etapie murowania, ponieważ wykonawca<br />
miał problemy z wymierzeniem załamań. Potem zastanawiano<br />
się, jak mają być połączone. Tego typu<br />
okien się nie otwiera, więc wymyśliłem, że trzeba<br />
wyciąć słupki łączące, które zachowają odpowiedni<br />
kąt. To się sprawdziło. Jednak dopiero po półrocznych<br />
rozmowach z fi rmą dołożono listwy uszczelniająco-maskujące.<br />
Problem był nie w samych oknach,<br />
tylko w szczelności połączeń.<br />
62 styczeń 2008<br />
Ty w ogóle wymyślasz różne rozwiązania<br />
– na przykład to w łazience, gdzie połączyłeś<br />
drewno i armaturę. Jest tam też okno<br />
– jak się sprawdza, czy jest potrzebne w tym<br />
pomieszczeniu?<br />
Bardzo, ja w ogóle nie wyobrażałem sobie łazienki<br />
bez okna. Światło naturalne jest niezbędne przy<br />
goleniu, a paniom podczas robienia makijażu.<br />
Myślałem też o umieszczeniu w łazience drzwi<br />
wyjściowych do ogrodu, ale ze względów bezpieczeństwa<br />
zrezygnowałem z tego pomysłu.<br />
Inspirują mnie fachowe pisma dotyczące wnętrz<br />
i nietypowej architektury. Zbieram je od wielu lat.<br />
Mam też dużo książek i albumów, z których czerpię<br />
pomysły.<br />
Jakie twoim zdaniem powinny być idealne<br />
okna. Co jest ważne: szczelność, wygląd,<br />
konstrukcja, łatwość obsługi, montażu?<br />
Montaż mnie nie interesuje, powierzam go fachowcom.<br />
Natomiast łatwość otwierania i zamykania<br />
to już jest standard międzynarodowy. Problemów<br />
nastręcza trwałość: dobrze żeby okna były długo-<br />
wieczne. Oczywiście, istotny jest wygląd i bardzo<br />
ważny współczynnik izolacyjności termicznej,<br />
ponieważ teraz dbamy, żeby dom nie oddawał<br />
za dużo ciepła.<br />
Na poddaszu są okna dachowe, gdybyś teraz<br />
miał je kupować, jakie byś wybrał?<br />
Wybrałbym te najnowocześniejsze, o najlepszych<br />
parametrach, z najnowszymi okuciami, roletami,<br />
zabezpieczeniami, bo przy mnożących się zagrożeniach<br />
systemy zabezpieczające są istotne. Kiedy<br />
kupowałem okna, nie było takiego wyboru jak<br />
teraz, ale jak się okazało, wybrałem właściwie,<br />
bo są ciągle w dobrym stanie.<br />
Zmieńmy temat: jesteś ostatnio znany z ról<br />
dyplomatów bądź adwokatów, np. w serialu<br />
„Kryminalni” czy w fi lmie „Świadek koronny”.<br />
W warszawskim Teatrze Współczesnym,<br />
gdzie pracujesz od wielu lat, wcielasz<br />
się też w komediowe postacie. Jakie role<br />
są ci bliższe?<br />
Gdy mężczyzna osiąga pewien wiek, wszystkim się<br />
wydaje, że jego twarz nabiera godności. Reżyserzy<br />
dali się temu stereotypowi uwieść i tak mnie obsadzają.<br />
Ja mimo wszystko chciałbym grać różne<br />
postaci. Chcę być też postrzegany jako człowiek<br />
z poczuciem humoru i żeby to się przenosiło<br />
na scenę. Aktor lubi być kochany, a wiadomo,<br />
że człowiek, który jest dowcipny, miły i sympatyczny<br />
zostanie łatwiej pokochany przez widzów niż<br />
brutal czy łajdak.<br />
W Związku Zawodowym Aktorów Polskich<br />
organizujecie wraz ze sponsorami coroczne<br />
regaty aktorów, na które zapraszacie swoje<br />
koleżanki i kolegów. Po co są te regaty?<br />
Poprzez organizację regat chcemy pozyskać<br />
środki fi nansowe na Fundusz Pomocy Wzajemnej<br />
Związku. To jest impreza charytatywna, dzięki<br />
której możemy pomóc naszym kolegom aktorom<br />
będącym w potrzebie. Poza tym sprawia nam<br />
ogromną radość spotkanie po latach koleżanek<br />
i kolegów, możliwość wymienienia się emocjami.<br />
Nie mówiąc już o sportowej rywalizacji. Jest ona<br />
na poziomie emocjonalnym co najmniej igrzysk<br />
olimpijskich. Są to przecież normalne zawody<br />
sportowe z sędziami i całą procedurą sportową.<br />
Sponsorzy są nam niezbędni, bo koszty są duże.<br />
W zamian dajemy reklamę w prasie, radiu i telewizji.<br />
Każda forma sponsoringu jest mile widziana<br />
i serdecznie potem obdarzamy darczyńców<br />
wdzięcznością i podziękowaniami.<br />
Nad czym teraz pracujesz?<br />
W moim macierzystym teatrze trwają próby<br />
do „Procesu” Kafki, premiera będzie w styczniu.<br />
Mamy nadzieję, że będzie to przedstawienie znaczące,<br />
które będzie dotyczyło istoty ludzkiego<br />
bytowania. Jeżeli się uda, w co głęboko wierzę,<br />
będzie to istotne wydarzenie dla naszego teatru,<br />
a przez to i dla naszych widzów.<br />
Zdjęcia: Dorota Długaszek<br />
Czyli do zobaczenia w teatrze.<br />
Dziękuję za rozmowę<br />
Dorota Długaszek
PUSTKA UJĘTA W RAMY<br />
Rozmowa z architektem Tomaszem Koniorem<br />
Swoim projektem zagospodarowania<br />
centrum<br />
Katowic wywołał pan<br />
istną burzę. Dlaczego<br />
wybrał pan właśnie<br />
to miasto?<br />
Bo to jest moje miasto.<br />
Wprawdzie pochodzę<br />
z Żywca, a studiowałem<br />
w Krakowie, ale jestem<br />
tutaj już od 11 lat. I jako mieszkaniec tego miasta<br />
odczuwałem brak miejsca, które działałoby w sposób<br />
magnetyczny, koncentrowało mieszkańców.<br />
Po studiach przez jakiś czas jeszcze pracowałem<br />
w Krakowie, który jest, oczywiście, miejscem absolutnie<br />
fascynującym. Katowice jednak mają o wiele<br />
krótszą historię i jestem pewien, że dopiero<br />
kształtują swoją tożsamość. Dopiero na przełomie<br />
XIX i XX wieku z wsi stały się tętniącym życiem<br />
miastem. Później, w okresie 20-lecia międzywojennego,<br />
w wielu innych miejscach, dużo bardziej<br />
znanych i o bogatszej historii, nie działo się<br />
w architekturze tyle ciekawych rzeczy, co właśnie<br />
w Katowicach. Chodzi mi przede wszystkim o modernizm<br />
i funkcjonalizm.<br />
Jednak w każdym przypadku życie miasta powinno<br />
koncentrować się wokół centrum. Zaś obecnie<br />
centrum miasta to po prostu pustka.<br />
Ten projekt jest swego rodzaju manifestem...<br />
Wyraziłem w projekcie swoją frustrację związaną<br />
z tym, że w Katowicach w okresie powojennym<br />
zatraciło się poczucie centrum miasta. Dziś brakuje<br />
przestrzeni o silnym, śródmiejskim oddziaływaniu,<br />
bogatej w atrakcyjne funkcje i ciekawe<br />
treści. Centrum musi działać jak magnes. Musi<br />
być tętniącym życiem miejskim sercem. Wierzę,<br />
że witalność i bogactwo zostaną przywrócone<br />
centrum Katowic!<br />
Okolice Spodka i socmodernistyczne założenie<br />
z aleją o pierwotnej nazwie Armii Czerwonej<br />
to stosunkowo nowa część miasta. Charakterystyczna<br />
w swej skali i wymowie dla minionej epoki.<br />
Dziś życie weryfi kuje te rozwiązania. Miasto musi<br />
być dla ludzi, a nie dla pocztówek. Najważniejsza<br />
jest jego funkcjonalność i to, co oferuje ono człowiekowi.<br />
W centrum wszystko jest ważne: kompozycja,<br />
przestrzenie publiczne, wygodny transport,<br />
miejsca do rekreacji. Ważna jest różnorodność<br />
i harmonia. Ogromne znaczenie ma jakość przestrzeni<br />
i architektury. I wreszcie to fenomenalne<br />
nawarstwianie się epok i cywilizacji, tak silnie odczuwane<br />
w historycznych miastach. W tej sytuacji<br />
mamy to szczęście, że historia Katowic tworzy się<br />
na naszych oczach.<br />
Nasza koncepcja spotkała się jednak z ostrą krytyką.<br />
Szczególnie starszych kolegów – tych, którzy<br />
budowali to miasto...<br />
Czy pańska propozycja nie narzuca zbyt<br />
konkretnych rozwiązań?<br />
Ona w istotny sposób zmienia skalę tej przestrzeni.<br />
To człowiek ze swoimi potrzebami ma być<br />
w niej podmiotem! Do projektu na potrzeby<br />
konkursu dołączyliśmy grafi ki, które miały<br />
wskazywać, jak ta przestrzeń może wyglądać.<br />
Nie chodziło jednak w żadnym razie o szczegóły.<br />
Charakter budynków wskażą poszczególni inwestorzy<br />
i architekci. Ja tylko tworzę ramy. Jakby<br />
taki blejtram, który będzie dopiero wypełniany<br />
treścią. Wskazaliśmy gabaryty obiektów, funkcje,<br />
skalę zabudowy i jej linię, przestrzenie publiczne.<br />
Szczegóły, czyli to, jak te budynki będą ostatecznie<br />
wyglądały, z jakiej materii będą stworzone,<br />
to są kolejne kroki.<br />
Nie korciło pana, by stać się twórcą miasta?<br />
Chyba nie znalazł się jeszcze nikt, kto mógłby<br />
wymyślić miasto do końca. Może Oskar Nimeyer<br />
razem z Lucio Costą, gdy tworzyli Brasilię. W Polsce<br />
tak planowano Nowe Tychy. Historia potwierdza<br />
jednak słowa Arystotelesa, że miasto tworzą<br />
ludzie różnego rodzaju. Ludzie tego samego rodzaju<br />
nie stworzą miasta. Podstawą jest dobra urbanistyka,<br />
lecz nieporozumieniem jest tworzenie<br />
miasta poprzez defi niowanie go w szczegółach do<br />
końca. Mówimy, jak to miasto powinno być zaplanowane,<br />
żeby było dobre dla ludzi i miało ludzką<br />
skalę. Trzeba zadbać o przestrzenie publiczne, infrastrukturę,<br />
transport publiczny, skalę zabudowy,<br />
funkcjonalną różnorodność. Tego wszystkiego nie<br />
zrobi sam architekt.<br />
Projekt nowej alei Korfantego w Katowicach.<br />
FORUM BRANŻOWE<br />
ZAPROSILIŚMY DO FORUM<br />
Zajmuje się pan też „zwyczajnym” projektowaniem...<br />
Lubię tworzyć budynki dla konkretnego użytkownika,<br />
którego mogę poznać, dla którego mogę być<br />
partnerem i znajdować rozwiązania dla jego potrzeb.<br />
Natomiast tak się złożyło, że moja edukacja<br />
i częste zwracanie się w kierunku obiektów historycznych<br />
sprawiły, iż jestem kojarzony jako architekt,<br />
który lubi projektować w zabytkowej tkance<br />
współczesne obiekty. Jest to dla mnie niezwykle nobilitujące,<br />
gdy słyszę takie opinie, ale też czuję ciężar<br />
odpowiedzialności, ponieważ budowanie wśród<br />
obiektów, które mają swoją historię i ogromną wartość,<br />
wymaga wyczucia oraz dużej wrażliwości.<br />
Który projekt pamięta pan najlepiej?<br />
Każdy obiekt traktuję jako doświadczenie, pewien<br />
etap na zawodowej drodze. Oczywiście,<br />
pierwszy budynek był najbardziej radosnym<br />
przeżyciem. To był dom dla mojego brata. Ważna<br />
była szkoła na warszawskiej Białołęce, za którą<br />
dostaliśmy najwięcej nagród. Ostatnia realizacja<br />
to Centrum Nauki i Edukacji „Symfonia” przy Akademii<br />
Muzycznej w Katowicach, z unikalną salą<br />
koncertową. W tym momencie jest mi najbliższa.<br />
Żyję jeszcze tym projektem, stworzył on przestrzeń<br />
dla innej sztuki. Mam na świeżo w pamięci<br />
złożoność problemów, które rozwiązywaliśmy<br />
w miarę postępu prac budowlanych. Niedawno<br />
odbył się koncert inauguracyjny. Monumentalna<br />
II Symfonia Gustava Mahlera. Niesamowite przeżycie!<br />
Projektowanie kończy się dla mnie dopiero<br />
w momencie wzniesienia budynku. Tak było i tym<br />
razem. Do ostatniej chwili dogrywaliśmy szczegóły.<br />
Za każdym razem czuję się odpowiedzialny<br />
za ostateczny efekt.<br />
Dziękuję za rozmowę<br />
Hanna Czerska<br />
styczeń 2008 63
FORUM BRANŻOWE<br />
Z NOTATNIKA<br />
MELKA<br />
ul. Boczna 3<br />
44-240 Żory<br />
� +48 (0) 32 435 94 33<br />
� +48 (0) 32 734 06 85<br />
melka@melka.com.pl<br />
www.melka.com.pl<br />
64 styczeń 2008<br />
MASZYNY<br />
PRODUCENT MASZYN I URZĄDZEŃ DO OBRÓBKI, TRANSPORTU,<br />
MAGAZYNOWANIA SZKŁA I OKIEN<br />
MEGABUD<br />
ul. Paderewskiego 2<br />
84-230 Rumia<br />
�/� (058) 671 38 18<br />
biuro@megabud.pl<br />
www.megabud.pl<br />
INNE<br />
FIRMA HANDLOWO-USŁUGOWA<br />
AUTORYZOWANY PRZEDSTAWICIEL TECHNIKI OKIENNEJ AVANTE<br />
POSZUKIWALI PRACOWNIKÓW<br />
ROLLFIX<br />
ul. Bakalarska 19<br />
02-212 Warszawa<br />
�(022) 575 09 00<br />
�(022)<br />
575 09 02<br />
rollfix@rollfix.pl<br />
www.rollfix.pl<br />
INTER DEVENTER<br />
TAŚMY I FOLIE SAMOPRZYLEPNE<br />
ul. Gen. Grota Roweckiego 187<br />
41-200 Sosnowiec<br />
�(032) 291 90 00<br />
� (032) 674 13 20<br />
deventer@wp.pl<br />
ADPOL z Chełmży – dyrektora kontraktów, kierowników i specjalistów<br />
ALU-NOVA z Warszawy – kierownika budowy (fasady)<br />
BILDAU & BUSSMANN z Płocka – stolarzy do produkcji<br />
BUDVAR Centrum ze Zduńskiej Woli – montażystów okien<br />
DAKO z Nowego Sącza – kierownika lakierni proszkowej<br />
DOOR-POL z Wrocławia – magazyniera<br />
ELUMATEC z Piaseczna – przedstawiciela handlowego<br />
GERDA w Katowicach – monterów drzwi<br />
GROEMIX z Nowego Dworu Maz. – przedstawicieli handlowych<br />
GTP Gruppe z Ustki – przedstawiciela handlowego<br />
HEROAL Polska z Poznania – przedstawiciela handlowego, sekretarki<br />
HÖRMANN w Legnicy – elektronika, brygadzisty<br />
INDECO z Warszawy – specjalisty ds. informatyki<br />
INNE<br />
USZCZELNIENIA<br />
PRODUCENT USZCZELEK DO OKIEN<br />
DRZWI I OŚCIEŻNIC STALOWYCH<br />
Wybrane dane z opublikowanych sprawozdań fi nansowych za rok 2006 (w tysiącach złotych)<br />
lp nazwa fi rmy aktywa<br />
obrotowe<br />
środki<br />
trwałe<br />
kapitał<br />
własny<br />
zobozobowiązaniawiązaniadługotermikrótkoternoweminowe przychody<br />
netto ze<br />
sprzedaży<br />
GEBHARDT-STAHL PL<br />
Modła Królewska 28H<br />
62-571 Stare Miasto<br />
�(063) 241 46 94<br />
� (063) 241 46 95<br />
info@gspl.eu<br />
www.gspl.eu<br />
PROFILE<br />
PROFILE WZMACNIAJĄCE ZE STALI OCYNKOWANEJ DO<br />
SYSTEMÓW PCV, PROFILE FREZOWANE I NA ŻYCZENIE KLIENTA<br />
JARBETAL z Pruszkowa – konstruktora ślusarki aluminiowej<br />
KEY Polska w Poznaniu – przedstawiciela handlowego<br />
KIMAR-PRO ART z Warszawy – handlowca<br />
MEETH we Wrocławiu – przedstawiciela handlowego<br />
OKNOVID w Bydgoszczy – pracownika salonu fi rmowego<br />
OPAL z Wrocławia – pracowników warsztatowych<br />
PILKINGTON Polska w Sandomierzu – konstruktorów – projektantów<br />
PLASTICO z Kołobrzegu – pracownika działu eksportu<br />
PRESS-GLAS z Częstochowy – pracownika działu księgowości<br />
PRÓSZYŃSKI I RADZIO z Warszawy – monterów okien<br />
ROTO Frank z Warszawy – przedstawiciela hand. w zachodniopomorskim<br />
SOMMER Polska z Warszawy – specjalisty ds. fi nansów i administracji<br />
SYSTEMY BRAMOWE z Grudziądza – monterów bram i drzwi<br />
koszty zysk/strata<br />
działaln.<br />
operacyjnej<br />
netto<br />
wydatki<br />
inwestycyjne<br />
wynagrodzenia<br />
nr MPB/poz.<br />
1 BORYSZEW SA 442 787,00 273 534,00 296 237,00 400 017,00 377 339,00 1 380 435,00 22 515,00 -64 003,00 36 928,00 bd 1893/10900<br />
2 STOMIL SANOK SA 109 592,00 151 020,00 182 457,00 0,00 76 736,00 383 322,00 298 190,00 33 195,00 37 552,00 bd 1951/11237<br />
3 ŚRUBEX SA 71 868,00 46 901,00 74 521,00 3 571,00 39 829,00 138 751,00 117 474,00 46,00 12 470,00 bd 1903/10958<br />
4 SOUDAL Sp. z o. o. 31 239,53 11 073,09 20 020,78 29,90 22 025,07 115 043,29 91 201,99 2 990,31 1 109,18 bd 1980/1<strong>14</strong>00<br />
5 HARDEX S.A. 23 433,15 45 3<strong>14</strong>,73 50 509,72 0,00 11 622,89 99 659,06 93 691,59 6 483,25 3 563,54 10 797,38 1991/1<strong>14</strong>70<br />
6 SKLEJKA-EKO SA 19 745,33 7 944,36 10 134,33 2 049,43 15 930,66 69 038,80 67 053,72 838,06 1 008,06 12 093,31 1953/11253<br />
7 Grupa YAWAL SA 31 035,00 25 201,00 45 112,00 8 355,00 16 260,00 66 095,00 46 278,00 10 241,00 16 547,00 bd 1876/10800<br />
8 DYRUP Sp. z o. o. 34 455,33 <strong>14</strong> 257,40 18 300,36 16 941,57 <strong>14</strong> 374,60 58 979,38 54 960,75 2 688,47 1 233,87 4 178,32 1911/11004<br />
9 KOSZ Sp. z o. o. 15 718,73 16 045,33 16 330,48 1 052,40 15 <strong>14</strong>4,47 57 288,96 45 840,30 2 689,80 7 713,47 bd 1948/11225<br />
10 TORUŃSKIE PRZEDSIĘ-<br />
BIORSTWO PRZEMYSŁU<br />
DRZEWNEGO SA<br />
8 597,25 7 948,70 10 574,65 44,67 4 162,58 51 537,78 44 689,59 1 476,12 825,92 bd 1889/10877<br />
11 TEKNOS Sp. z o. o. <strong>14</strong> 006,31 778,48 2 417,53 0,00 12 806,72 32 967,27 30 157,56 1 907,78 404,89 2 578,21 1877/10805<br />
12 SIGMAKALON DECO POLSKA 125 562,91 113 682,77<br />
Sp. z o. o.<br />
326 379,54 50,92 37 731,21 32 877,51 46 551,77 -11 093,56 703,69 7 562,58 1918/11051<br />
13 Grupa JAROMA S.A. 9 461,62 5 763,<strong>14</strong> 7 993,92 150,00 7 428,60 25 725,23 18 904,49 435,25 1 011,84 bd 1912/11012<br />
<strong>14</strong> MEGA ALUMINIUM Sp. z<br />
o. o.<br />
18 271,75 376,11 16 430,75 0,00 2 244,24 24 871,03 <strong>14</strong> 833,00 8 375,91 188,50 1 236,20 1187/6860<br />
15 JAROMA SA 9 254,76 5 612,41 8 035,64 150,00 7 079,40 24 303,36 19 337,<strong>14</strong> 503,23 900,70 bd 1912/11011<br />
16 LB PROFILE - POLAND Sp.<br />
z o. o.<br />
9 481,83 2 730,02 11 660,92 0,00 652,48 24 291,44 23 399,69 663,62 1 487,92 1 396,41 1952/11246<br />
17 RADOMSKA FABRYKA FARB I<br />
LAKIERÓW SA<br />
7 549,71 7 004,41 11 225,84 0,00 2 503,93 23 704,70 23 154,49 335,15 832,76 4 939,13 1910/11003<br />
18 OKNOPLUS Sp. z o. o. 2 807,65 5 099,24 4 912,04 28,03 3 120,77 21 434,04 21 054,77 280,74 76,36 2 845,09 1946/11209<br />
19 SANGLASS SA 5 975,00 19 921,20 11 702,00 0,00 18 159,90 20 492,90 19 636,70 317,30 4 102,40 2 806,00 1951/11241<br />
20 YAWAL SA 3 084,00 26,00 56 460,00 0,00 36,00 25,00 2,00 11 629,00 10 633,00 bd 1876/10799<br />
bd – brak danych oprac. Izabela Kolimaga<br />
CIB<br />
ul. Koniczynowa 2A<br />
03-612 Warszawa<br />
�(022) 678 41 32<br />
� (022) 678 50 73<br />
cib@okna-forum.pl<br />
www.budonet.pl<br />
INNE<br />
OPRACOWANIA ANALIZ RYNKOWYCH STOLARKI BUDOWLANEJ<br />
ORAZ RAPORTÓW Z RYNKÓW ZAGRANICZNYCH