Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
Glam MODNA IKONA<br />
Britanska glumica Tilda Swinton u protekloj se<br />
godini više nego ikad prije prošetavala po<br />
crvenom tepihu - početkom veljače, kao predsjednica<br />
žirija jednog od najuglednijih svjetskih<br />
festivala, Berlinalea, potkraj istog mjeseca<br />
na dodjeli Oscara, gdje je predala nagradu<br />
za sporednu žensku ulogu, potom na filmskim festivalima<br />
u Cannesu, Veneciji, na premijerama svojih filmova<br />
- od kojih “Julie” trenutačno izaziva najveću pažnju.<br />
U svakoj od tih prigoda mogli smo se iznova<br />
diviti njezinom jedinstvenom stilskom izričaju,<br />
zahvaljujući kojem je stekla status jedne<br />
od najvećih modnih ikona današnjice.<br />
Tilda Swinton po mnogočemu je vrlo<br />
osobita pojava u svijetu filma i mode. U<br />
posljednjih petnaestak godina nije bilo<br />
glumice čija je karijera bila toliko isprepletena<br />
modnim artizmom i koji je na nju<br />
toliko utjecao, osim, možda, Chloe Sevigny<br />
(obje ih, stoga, najvažniji vizionari<br />
mod ne avangarde često ističu kao svoje<br />
mu ze). Tilda je uvijek bila samo svoja i u<br />
svemu tome izrazito karizmatična, a sve<br />
to naglašavala je njezina neobična pojava:<br />
androgin izgled i blijeda put, kratka<br />
zalizana kosa te izražajno lice bez trunke<br />
make-upa nisu je nikada svrstavali u ka -<br />
tegoriju seks-simbola, ali je u svakom<br />
slučaju privlačila pažnju jer je bila - drukčija.<br />
Ponekad se različitost čini kao hendikep<br />
u moru prosječnosti koje vladaju<br />
medijima, ali Tilda je svoju neobičnost<br />
iskoristila na najbolji mogući način. To ne<br />
treba čuditi. Svijet mode je uvijek volio<br />
žene - i muškarce - snažnih osobnosti,<br />
koji se nisu bojali to istaknuti. Uz to, njezin<br />
neizmjeran glumački talent, ali i talent za<br />
odabir odjeće, neupitni su. Njezino lice u<br />
jednom trenutku podsjeti na Marlene<br />
Dietrich, a već u sljedećem na Goluma. Katkad<br />
izgleda kao da je sišla s Vermeerovih ili Botticellijevih<br />
slika, a takav joj je i raspon uloga: od zle vještice u<br />
“Narnijs kim kronikama” preko fatalne žene u<br />
“Benjaminu Buttonu” do Majke Božje u filmu “Vrt”.<br />
Katherine Mathilda Swinton, dijete sir Johna Swintona,<br />
generala škotske kraljevske garde, i Australke Ju -<br />
dith, rodila se 5. studenoga 1960. Odrasla je uz troje<br />
braće u Velikoj Britaniji, a dijelom i Njemačkoj, gdje je<br />
nje zin otac bio neko vrijeme stacioniran. Obitelj Swinton<br />
se spominje kao jedna od najstarijih obitelji u Škot -<br />
skoj, čiji se korijeni mogu pratiti do 9. stoljeća. Tilda je<br />
pohađala West Heath srednju školu za djevojke (išla je u<br />
isti razred s lady Dianom Spencer, budućom princezom<br />
od Walesa), a zatim fakultet Fettes, koji je ubrzo napustila<br />
i prijavila se kao volonterka za rad s djecom u Ke -<br />
niji i Južnoj Africi. Dvije godine poslije vratila se kući i<br />
upisala se na prestižno sveučilište u Cambridgeu, gdje<br />
je 1983. diplomirala političke i društvene znanosti.<br />
Odmah nakon studija posvetila se glumi - najprije u<br />
ka zalištu Traverse u Edinburghu, potom u Royal Shakes<br />
peare Company, a 1986. snimila je prvi film. Bio je to<br />
Alber<br />
Elbaz za<br />
Lanvin<br />
“Caravaggio”, biografska drama o renesansnom slikaru,<br />
koju je režirao Derek Jarman. Slavni redatelj odabrao ju<br />
je za tu ulogu jer ga je podsjetila na likove s Caravaggiovih<br />
slika, a bio je to i početak njihova velikog prijateljstva. Na<br />
početku karijere, mnogo prije nego što je postala muza<br />
modnih kreatora, nadahnula je tog velikog filmskog inovatora<br />
s kojim je snimala sve do njegove smrti 1994. Ne -<br />
zaboravne su njihove suradnje na filmovima “Posljednje<br />
od Engleske”, “Aria”, “Vrt”, “Ratni rek vijem” i<br />
“Wittgen stein”, ali svakako najdojmljivija je njezina<br />
interpretacija kraljice Isabelle u filmu<br />
“Edward II”. Tom ulo gom demonske kraljice,<br />
koja izdaje svog sup ruga homoseksualca te uz<br />
pomoć ljubavnika dolazi na vlast, osvojila je<br />
svoje prvo veliko priznanje - nagradu za najbolju<br />
glumicu na filmskom festivalu u Ve neciji<br />
1991. Mnoge je njezin lik asocirao na beskrupuloznu<br />
vladavinu Margaret Thatcher - što<br />
nije slučajno jer Jar man je bio veliki kritičar<br />
kontroverzne britanske premijerke.<br />
Posljednji film koji je Tilda snimila s<br />
De rekom Jar manom bio je “Pl avo”,<br />
na kon ko jeg je redatelj preminuo od<br />
AIDS-a. Njegova smrt ostavila je dubok<br />
trag na Tildu, a počast svom velikom prijatelju<br />
i mentoru odala je i lani, snimivši<br />
dokumentarac o njegovu radu i životu.<br />
Što se tiče umjetnosti, Tilda je uvijek<br />
bi la buntovna. S obzirom na svoj androgini<br />
izgled, više je puta glumila muškarca<br />
- u kazališnoj predstavi “Mozart i Salieri”<br />
tumačila je lik slavnog skladatelja, u filmu<br />
“Man To Man” glumila je ženu koja se preobražava<br />
u svog preminulog supruga, u<br />
hitu “Constantine” s Keanuom Reeve som<br />
bila je anđeo Gabrijel, a zanimljivu ulogu<br />
imala je i u filmu “Orlando”, snimljenom<br />
1992. prema romanu Virginije Woolf. Priča o<br />
muškarcu koji se rodio u 16. stoljeću, u doba kraljice<br />
Elizabete I., i živi do danas, a u međuvremenu<br />
promijeni spol te postaje žena (bez pomoći plastične<br />
kirurgije), odmah je stekla kultni status.<br />
Umjetnički senzibilitet Tilde Swinton nije ograničen<br />
samo na glumu: primjerice, 1995. je tijekom cijelog jednog<br />
tjedna - osam sati dnevno - spavala na javnom mjestu,<br />
u londonskoj galeriji Serpentine, što je bio dio njezinog<br />
nas tupa u instalaciji britanske umjetnice Cornelije<br />
Parker, a nastupila je i u videoradu Husseina Chalayana.<br />
Taj video britanskog modnog dizajnera turskog podrijetla<br />
prikazan je na Biennaleu u Veneciji 2005. Osim s<br />
Chalayanom, jednim od najvećih modnih inovatora da -<br />
našnjice, Tilda Swinton surađuje s nizozemskim dizajnerima<br />
Viktorom Horstingom i Rolfom Snoerenom. Kao<br />
njihova dugogodišnja muza, često je njihove avangardne<br />
i zahtjevne kreacije nosila na crvenom tepihu, a pojavila<br />
se i kao manekenka na njihovoj reviji za proljeće-ljeto<br />
2004. Izbor eksperimentima sklonih autora kakvi su<br />
Viktor&Rolf te Hussein Chalayan samo potvrđuje njezin<br />
sofisticirani modni ukus, u kojem ima mjesta i za kreacije<br />
Martina Margiele, Jeana Paula Gaultiera za modnu<br />
▲<br />
Snimci: Corbis/Red Dot (1) i Splash/Red Dot (1)<br />
163
Change language