Fachowy Elektryk 1/2021

oświetlenie
awaryjne
Oprawy w systemach
oświetlenia ewakuacyjnego
W zakładach przemysłowych lub w budynkach użyteczności publicznej konieczne jest
wyznaczenie dróg ewakuacyjnych, które będą pełniły swoją rolę również w ciemności.
Zadanie te spełniają lampy awaryjne oświetlające drogę oraz ewakuacyjne, które za pomocą
naniesionych na ich oprawy piktogramów dostarczają dodatkowych informacji, np. wskazują
drogę ewakuacji.
W systemach oświetlenia ewakuacyjnego
występują dwa rodzaje lamp: ewakuacyjne
i awaryjne doświetlające drogę wyjścia, mające
charakter oświetlenia antypanicznego.
Ten drugi typ lamp wyposażony został
w moduł awaryjny, a także elektroniczny
układ zasilania ze źródłem światła i diodą
LED. Oprawy tych lamp, w zależności
od potrzeb, mogą być przeznaczone
do użytkowania w obiektach publicznych,
w zakładach pracy, w magazynach a także
w miejscach, które są narażone na działanie
wilgoci lub wysokich/niskich temperatur.
Ich walorem powinna być łatwość montażu,
jak w przypadku opraw typu downlight, które
pozwalają na sprawną instalację w sufitach
gipsowo-kartonowych.
W oprawach awaryjnych często wykorzystywane
są tzw. soczewki road plus, dzięki
którym lampa zawieszona na wysokości ok.
3 m oświetla nawet kilkanaście metrów korytarza
z wymaganym natężeniem światła.
Oprawy ewakuacyjne powinny się znajdować
przy każdych drzwiach wyjściowych
otwierających drogę ewakuacyjną oraz
na ścianach korytarzy, które do nich prowadzącą.
Natomiast oprawy oświetlenia
ewakuacyjnego należy zamontować przy
wyjściach i znakach bezpieczeństwa, w sąsiedztwie
schodów, przy każdym skrzyżowaniu
korytarzy, na zewnątrz i w pobliżu
wyjść końcowych a także przy urządzeniach
gaśniczych i przyciskach alarmowych.
System Centralnej Baterii
Planując instalację systemu oświetlenia ewakuacyjnego,
powinno się wziąć pod uwagę,
że będzie ono niezbędne w sytuacji wystąpienia
awarii zasilania sieciowego. W tym
zakresie rozwiązaniem może być System
Centralnej Baterii (SCB), którego podstawowym
zadaniem jest dostarczenie zasilania
dla opraw oświetlenia awaryjnego, przy zachowaniu
100% mocy w czasie co najmniej
1 godziny. Co istotne, bez względu na to, czy
w oświetleniu zastosowano oprawy LED,
fluorescencyjne czy kompaktowe, można
je podpiąć do tego samego systemu.
SCB składa się z inwertera odpowiedzialnego
za utrzymanie napięcia oraz własnych
baterii o zróżnicowanej pojemności (np. akumulatory
VRLA). W przypadku tego typu
zasilania do ustalenia parametrów bierze się
pod uwagę całość oświetlenia lub jego wybrane
elementy. System wyposażony jest
również w sterownik, który kontroluje poziom
naładowania akumulatora i samoczynnie
przeprowadza jego testy funkcjonalne,
zapobiegając rozładowaniu baterii, a w przypadku
jej pełnego naładowania, uruchamiając
pracę w trybie buforowym.
Systemy oświetlenia awaryjnego współpracujące
z baterią centralną mają zazwyczaj budowę
modułową. Osobne moduły przełączające
są przypisane do poszczególnych obwodów
FOT: adobeStock
wyjściowych, a sieć zasilająca i akumulatory
mają zapewnioną ochronę za pomocą odrębnych
bezpieczników. Dzięki temu, jeżeli podczas
pracy w trybie AC dojdzie do zwarcia
jednego z przewodów zasilających do przewodu
ochronnego to system samoczynnie zostanie
przełączony na tryb DC.
Sterowanie oprawami
Nowoczesne systemy centralnego sterowania
oprawami integrują i monitorują wszystkie
typy lamp systemu oświetlenia awaryjnego,
za pośrednictwem odpowiednich sieci
komunikacyjnych, z różnymi topologiami.
Tego typu urządzenia współpracują nie tylko
ze świetlówkami i lampami LED, ale także
z lampami dynamicznymi, przekazującymi
informacje w postaci wizualizacji.
Zazwyczaj centralne urządzenie takiego
systemu wykorzystuje specjalną centralę
lub komputer PC z odpowiednim oprogramowaniem,
które pozwala na zdalne zarządzanie
oraz sporządzanie raportów z pracy
systemu.
56 Fachowy Elektryk