Lotnictwo Aviation International 12/2022 SHORT

20 lat Urzędu Lotnictwa Cywilnego • Modernizacja polskiej OPL 

ISSN 2450-1298 INDEX 407437 

www.zbiam.pl 

Grudzień 12/2022 

AW101, czyli nowa jakość 

nad Morzem Bałtyckim 

Cena: 21,50 zł, w tym 8% VAT 

TFA „White Eagle” >>> 32 HC-130 Hercules >>> 52

Vol. VIII, nr 12 (88) 

grudzień 2022 

Numer 12 

ISSN 2450–1298 

nakład: 14.5 tys egz. 

Zdjęcie okładkowe: 

Leonardo AW101. Rys. Leonardo 

Redaktor naczelny 

Jerzy Gruszczyński 

jerzy.gruszczynski@zbiam.pl 

Korekta 

Stanisław Kutnik 

Redakcja techniczna 

Adam Mojski, 

redakcja.techniczna@zbiam.pl 

Stali współprawcownicy 

Piotr Abraszek, Paweł Bondaryk, Piotr Butowski, 

Robert Czulda, Jerzy Gotowała, Paweł Henski, 

Andrzej Kiński, Jerzy Liwiński, Marek Łaz, 

Edward Malak, Łukasz Pacholski, 

Michał Petrykowski, Miłosz Rusiecki. 

Wydawca 

Zespół Badań i Analiz Militarnych Sp. z o.o. 

ul. Anieli Krzywoń 2/155 

01-391 Warszawa 

office@zbiam.pl 

Biuro 

ul. Bagatela 10/17 

00-585 Warszawa 

Dział reklamy i marketingu 

Andrzej Ulanowski 

andrzej.ulanowski@zbiam.pl 

Dystrybucja i prenumerata 


Reklamacje 


Prenumerata 

realizowana przez Ruch S.A: 

Zamówienia na prenumeratę w wersji 

papierowej i na e-wydania można 

składać bezpośrednio na stronie 

www.prenumerata.ruch.com.pl 

Ewentualne pytania prosimy kierować 

na adres e-mail: prenumerata@ruch.com.pl lub 

kontaktując się z Telefonicznym 

Biurem Obsługi Klienta pod numerem: 

801 800 803 lub 22 717 59 59 

– czynne w godzinach 7.00–18.00. 

Koszt połączenia wg taryfy operatora. 

Copyright by ZBiAM 2022 

All Rights Reserved. 

Wszelkie prawa zastrzeżone 

Przedruk, kopiowanie oraz powielanie na inne rodzaje 

mediów bez pisemnej zgody Wydawcy 

jest zabronione. Materiałów niezamówionych, 

nie zwracamy. Redakcja zastrzega sobie prawo 

dokonywania skrótów w tekstach, zmian tytułów 

i doboru ilustracji w materiałach niezamówionych. 

Opinie zawarte w artykułach są wyłącznie opiniami 

sygnowanych autorów. Redakcja nie ponosi 

odpowiedzialności za treść zamieszczonych ogłoszeń 

i reklam. Więcej informacji znajdziesz na naszej 

nowej stronie: 

www.zbiam.pl 

Aktualności wojskowe 

Stanisław Kutnik, Łukasz Pacholski.....4 

Pułk w Dziomgi jako pierwszy 

dostanie Su-57 

Piotr Butowski.......................................8 

Su-35S z Dziomgi przeciwko 

Ukrainie 

Piotr Butowski.....................................10 

Tu-141 stał się pociskiem 

samosterującym 

Piotr Butowski.....................................12 

Modernizacja polskiej 

naziemnej obrony przeciwlotniczej cz. I 

Aktualności kosmiczne 

Waldemar Zwierzchlejski...................14 

Aktualności cywilne 

Paweł Bondaryk..................................16 

Nowe schody pasażerskie 

z napędem od WCBKT S.A. 

Stanisław Kutnik.................................18 

Black Hawk, sieciocentryczne 

pole walki, a sprawa polska 

Stanisław Kutnik................................ 20 

Airbus Helicopters i przyszłość 

śmigłowców wojskowych 

Jerzy Gruszczyński, Piotr Wojtas..... 24 

Leonardo AW101, czyli nowa 

jakość na Morzu Bałtyckim 

Łukasz Pacholski............................... 28 

Task Force Air „White Eagle” 

Paweł Bondaryk................................. 32 

32 

Zapraszamy na nasz fanpage 

facebook.com/lotnictwoaviationinternational 

W numerze 

36 

,,VOLFA 2022”. 

Międzynarodowe ćwiczenia 

lotnicze 

Maciej Świderski, Marek Łaz............ 36 

42 


naziemnej obrony 

przeciwlotniczej (1) 

Andrzej Kiński......................................42 

52 

Lockheed Martin HC-130 

w USAF i USCG 

Paweł Henski...................................... 52 

Władza lotnicza w Polsce. 

20 lat Urzędu Lotnictwa 

Cywilnego 

Jerzy Liwiński..................................... 64 

72 

Messerschmitt Me 262 

Schwalbe (2) 

Krzysztof Janowicz............................ 72 

www.zbiam.pl Lotnictwo Aviation International 3

Na tropach postępu 

Black Hawk, 

sieciocentryczne pole walki, a sprawa polska 

Stanisław Kutnik 

Apache i Black Hawk 

stanowią trzon floty 

śmigłowców US Army 

i jeszcze czeka je 

długa przyszłość. 

Wojna sieciocentryczna współcześnie rozumiana jest jako zespół operacji wojskowych prowadzonych 

przez wszystkie połączone siecią elementy sił zbrojnych w ramach wspólnej walki zbrojnej. 

Ważną rolę odgrywają w niej dwa czynniki – dzielenie się danymi i informacjami oraz świadomość 

sytuacyjna. Współużytkowanie informacji jest źródłem szczególnej wartości – podczas operacji 

wojskowych przekłada się na wzrost tempa operacji i skuteczność działań, zwiększenie odporności 

na atak przeciwnika, redukowanie zapasów oraz minimalizację śladów wskazujących kierunek 

głównego wysiłku, a także pozwala na szybszą adaptację do nowych warunków i reakcję na nie. 

To właśnie dzięki temu możliwe jest zastosowanie taktyki „roju” – dynamicznego integrowania, 

a następnie szybkiego rozpraszania się jednostek zadaniowych. 

Prym w wojnie sieciocentrycznej wiodą Stany Zjednoczone 

i obecnie US Army jest w pełni „sieciowa” – 

wszystkie wykorzystywane systemy dowodzenia, zarządzania 

oraz transmisji danych są zintegrowane w Army 

Battle Command System (ABCS). Jednym z nich jest Force 

XXI Battle Command, Brigade & Below – Blue Force Tracking 

(FBCB2-BFT), który został wprowadzony w brygadach 

(w tym w brygadach lotniczych dywizji US Army) i batalionach, 

z terminalami w kompaniach, plutonach i wozach bojowych, 

który pozwala zobrazować sytuację taktyczną na mapie 

i przekazać ją uprawnionym użytkownikom. 

FBCB2-BFT to podstawowy system w ramach którego prowadzi 

się dystrybucję jednolitego obrazu sytuacji taktycznej, 

przekazuje się rozkazy do działania (OPORD – Operations 

Orders) i poprawki do rozkazu do działania (FRAGO – Fragmentary 

Order) oraz składa się meldunki sytuacyjne (SI- 

TREP – Situation Report) w określonym formacie, co ułatwia 

odbiorcy znalezienie właściwych, interesujących go fragmentów. 

Brygada lotnicza dywizji wojsk lądowych dysponuje 

śmigłowcami szturmowymi Apache, wielozadaniowymi 

Black Hawk i transportowymi Chinook oraz bezzałogowymi 

statkami powietrznymi. System zarządzania lotem 

Flight Management System (FMS) zabudowany na Black 

Hawkach wykorzystuje dane automatycznie wprowadzonego 

planu lotu w formacie Digital Aeronautical 

Flight Information Files (DAFIF), który jest generowany 

w jednolitym systemie Aviation Mission Planning System 

(AMPS), stosowanym też na śmigłowcach Apache 

i Chinook. Mając dane o sytuacji taktycznej przekazywane 

przez systemy dowodzenia i zarządzania brygady 

lotniczej oraz dysponując rozkazem do działań w formie 

elektronicznej, planowanie misji jest w znacznym stopniu 

zautomatyzowane. 

20 

Lotnictwo Aviation International grudzień 2022

WYWIAD 

Airbus 

Helicopters 

i przyszłość śmigłowców 

wojskowych 

Jerzy Gruszczyński, 

Piotr Wojtas 

O dniu dzisiejszym i perspektywach śmigłowców 

na polu bitwy przyszłości oraz 

oferty w tym zakresie Airbus Helicopters 

z military advisor w Airbus Helicopters, gen. 

dyw. (rez.) Patrickiem Bréthous, rozmawiają 

Jerzy Gruszczyński i Piotr Wojtas. 

Jaki Pan widzi wykorzystanie śmigłowców na współczesnym 

polu walki? 

Opierając się na mojej wiedzy i doświadczeniu na temat 

bieżących operacji oraz czerpiąc z dyskusji francuskiego dowództwa 

na temat przyszłych operacji, wierzę, że śmigłowce 

nadal będą odgrywać ważną rolę w wielkoskalowych operacjach 

bojowych. Śmigłowce będą musiały przystosować się 

do nowego pola walki i nadal będą kluczowym atutem, gdyż 

pozwalają siłom zbrojnym działać blisko ziemi, ale bez ograniczeń 

wynikających z ukształtowania terenu. Głównymi cechami 

śmigłowców pozostaną: możliwość szybkiego użycia 

i zdolności manewrowe, w tym możliwość zawisu oraz zdolność 

do zaskoczenia przeciwnika. 

Przewaga śmigłowców polega na tym, że mogą operować 

blisko ziemi, blisko oddziałów, blisko przeciwnika i jednocześnie 

wykorzystywać ukształtowanie terenu do ukrycia 

się przed nim. Śmigłowce mogą wspierać wojska lądowe, 

przeprowadzać misje rozpoznawcze, ale też zwalczać wroga, 

dostarczać zaopatrzenie oraz ewakuować rannych żołnierzy. 

Mogą być też wykorzystane do wsparcia misji sił specjalnych. 

We Francji stworzyliśmy pułk śmigłowców do wsparcia operacji 

wojsk specjalnych, który wraz z pułkiem komandosów 

i pułkiem rozpoznania może sprawnie realizować operacje 

specjalne. Była to wymagająca, ale słuszna zmiana. 

Od ponad 30 lat nie ma działań na teatrze operacyjnym 

bez śmigłowców. Na Saharze, w trakcie operacji „Barkhane”, 

którą dowodziłem w latach 2015-2016, znajdowała się grupa 

bojowa śmigłowców ze śmigłowcami wielozadaniowymi 

(Puma, Caracal i Caïman) oraz szturmowymi (Gazelle i Tigre), 

których działania były skoordynowane z bezzałogowymi 

aparatami latającymi oraz samolotami uderzeniowymi Sił 

Powietrznych. Połączony potencjał śmigłowców dał mi bardziej 

przydatne narzędzie bojowe niż wojska na ziemi. Kiedy 

śmigłowce wykorzystywane są jako spójna, taktyczna grupa 

bojowa, wykonują jednocześnie misje rozpoznawcze i logistyczne, 

transportują wojska do wskazanego rejonu, przeprowadzają 

ewakuacje medyczne i niszczą obiekty wroga. 

Jak na tym tle prezentuje się francuskie lotnictwo wojsk 

lądowych? Czy jego struktura i sprzęt są odpowiednie? 

Francuskie siły zbrojne przywiązują bardzo dużą uwagę 

do śmigłowców i ich optymalnego wykorzystania. Posiadają 

wszystkie klasy śmigłowców. W Wojskach Lądowych łącznie 

300 śmigłowców jest podzielonych na kilka pułków. 4. Brygada 

Powietrzno-Bojowa (4e Brigade d’Aérocombat) ma 

w składzie trzy pułki śmigłowców bojowych: 1er Régiment 

d’Helicoptères de Combat, 3e Régiment d’Helicoptères de 

Combat i 5e Régiment d’Helicoptères de Combat, a w każdym 

pułku znajdują się śmigłowce szturmowe (Gazelle, Tigre), 

jak i wielozadaniowe (Puma, Cougar, Caïman). Czwarty 

pułk jest afiliowany przy siłach specjalnych (4e Régiment 

d’Helicoptères des Forces Spéciales). Także i ta jednostka 

ma do dyspozycji różne rodzaje śmigłowców (Gazelle, Tigre, 

Puma, Cougar, Caracal). W szkole École de l’aviation légère 

de L’Armée de terre wykorzystuje się śmigłowce Fennec. 

W Siłach Powietrznych znajdują się śmigłowce Caracal 

przeznaczone do misji bojowego poszukiwania i ratownictwa 

oraz wsparcia niektórych akcji sił specjalnych w Eskadrze 

Śmigłowców 1/67 „Pyrenees”, stacjonującej na zachodzie 

Francji. Poza nimi w wyposażeniu tego rodzaju sił zbrojnych 

znajdują się śmigłowce Puma, Super Puma i Cougar 

(wielozadaniowe średnie) oraz Fennec (wielozadaniowe lekkie). 

Natomiast Marynarka Wojenna ma śmigłowce Panther 

(zwalczania okrętów nawodnych), NH90 Caïman Marine 

(zwalczania okrętów podwodnych i poszukiwawczo-ratownicze), 

Dauphin (poszukiwawczo-ratownicze) i Alouette III 

Patrick Bréthous 

doradcą wojskowym 

prezesa Airbus Helicopters 

jest od 2020 

roku. W trakcie kariery 

wojskowej zajmował 

się programami 

śmigłowców Tigre, 

H225M i NH90. 

24 


Lotnictwo MORSKIE 

Już wkrótce Marynarka 

Wojenna 

RP otrzyma cztery 

śmigłowce AW101 

do walki z okrętami 

podwodnymi oraz 

nawodnymi i ratownictwa 

bojowego 

z baz lądowych, co 

skokowo wzmocni 

zdolności polskiego 

lotnictwa morskiego. 

Leonardo AW101, 

czyli nowa jakość nad Morzem Bałtyckim 

Łukasz Pacholski 

W przyszłym roku 44. Baza Lotnictwa Morskiego, należąca do Brygady Lotnictwa Marynarki 

Wojennej, odbierze cztery śmigłowce Leonardo AW101, które zostały zamówione przez 

ówczesny Inspektorat Uzbrojenia w kwietniu 2019 roku. Głównym wykonawcą umowy jest 

PZL-Świdnik. Maszyny trafią do użytkowników w ciekawej konfiguracji ZOP z modułem bojowego 

poszukiwania i ratownictwa (CSAR), dzięki czemu zapoczątkują proces wymiany 

obecnie eksploatowanych Mil Mi-14PŁ oraz PŁ/R. 

Dla nikogo, kto zna obiektywne potrzeby lotnictwa Sił 

Zbrojnych RP, nie jest tajemnicą, że cztery AW101 to 

za mało dla Brygady Lotnictwa MW – szczególnie 

jak weźmie się pod uwagę, że dotychczas w linii znajdowało 

się dziesięć Mi-14 obu wersji (osiem PŁ i dwa PŁ/R). Dodatkowo 

nie należy także zapominać o tym, że obok „lądowych” 

wiropłatów BLMW będzie potrzebować nowych maszyn pokładowych, 

które zastąpiłyby cztery obecnie eksploatowane 

Kaman SH-2G Super Seasprite – projekt ich wymiany kryje 

się pod kryptonimem Kondor. Zgodnie z publiczną częścią 

informacji, może objąć od czterech do ośmiu egzemplarzy, 

które mają stanowić m.in. lotniczy element wyposażenia (zamówionych) 

fregat rakietowych Miecznik (trzy), a być może 

kolejnych okrętów planowanych do zamówienia na potrzeby 

Marynarki Wojennej. To, oraz gwałtowna zmiana sytuacji 

geopolitycznej w tej części świata, wynikająca z rosyjskiej 

agresji na Ukrainę, powoduje, że debata o kwestii kontynuacji 

zakupów śmigłowców morskich nie jest czysto akademicką 

i zapewne wzbudza już uwagę decydentów w Warszawie. 

Z całą pewnością wiele argumentów stoi za kontynuacją zakupów 

właśnie AW101, o czym w dalszej części artykułu. 

Obecnie specjaliści wyczekują pełnej specyfikacji konfiguracji 

śmigłowców AW101 zamówionych w kwietniu 2019 

roku przez Polskę. Zamawiający nie informował dotychczas 

o wielu szczegółach – analizując dostępne zdjęcia (wykonane 

przez miłośników lotnictwa zamieszkujących okolice Yeovil), 

a także oficjalne komunikaty prasowe dostawców wyposażenia, 

wiadomo na pewno o trzech rzeczach. Po pierwsze 

zamówione przez Polskę maszyny nie są wyposażone w tylne 

rampy ładunkowe, które nie są potrzebne śmigłowcom ZOP, 

ale już do zadań CSAR mogłyby być przydatne. Na pewno 

otrzymają zestawy hydroakustyczne FLASH Sonic, które dostarczy 

koncern Thales – stosowna informacja została opublikowana 

przez powyższy podmiot we wrześniu 2020 roku. 

Każdy z nich obejmie opuszczaną stację hydrolokacyjną niskiej 

częstotliwości i system zbierania oraz przetwarzania informacji 

z boi hydroakustycznych. W październiku bieżącego 

roku General Electric poinformował z kolei, że dla polskich 

28 


Siły powietrzne 

W misji NATO Baltic 

Air Policing, która została 

rozszerzona po 

aneksji Krymu przez 

Federację Rosyjską, 

Włosi uczestniczą od 

2015 r., ale w Polsce 

stacjonowali po raz 

pierwszy. Fot. AMI 

Task Force Air „White Eagle” 

Paweł Bondaryk 

W obliczu napiętej sytuacji międzynarodowej i wojny w Ukrainie kraje Sojuszu Północnoatlantyckiego 

podejmują inicjatywy mające lepiej chronić szczególnie zagrożoną wschodnią 

flankę NATO. W ramach inicjatywy Enhanced Air Policing od 1 sierpnia br. przez cztery 

miesiące w Malborku pełnił służbę wystawiony przez Włoskie Siły Powietrzne (AMI, Aeronautica 

Militare) Lotniczy Zespół Zadaniowy „Orzeł Biały” – Task Force Air „White Eagle”. 

Oficjalnie misja 

Włoskich Sił Powietrznych 

w Polsce 

rozpoczęła się 

1 sierpnia, a zakończyła 

30 listopada 

2022 r. W tym czasie 

myśliwce Eurofighter 

uzyskały nalot ponad 

500 godzin. 

Głównym elementem TFA „White Eagle” były cztery 

wielozadaniowe samoloty myśliwskie Eurofighter 

Typhoon (według włoskiej nomenklatury 

oznaczone F-2000A). Kontyngent podlegał bezpośrednio 

włoskiemu Dowództwu Operacji Połączonych (COVI, Comando 

Operativo Vertice Interforze). Głównym zadaniem 

TFA „White Eagle” była ochrona północno-wschodniej flanki 

NATO (głównie obszaru nad Morzem Bałtyckim, ale również 

nad Litwą, Łotwą i Estonią) za pomocą dyżurujących przez 24 

godziny na dobę, przez 7 dni w tygodniu, dwóch samolotów 

(QRA-I, Quick Reaction Alert-Interceptor). Wśród wykonywanych 

przez parę dyżurną zadań było przechwytywanie 

niezidentyfikowanych statków powietrznych oraz udzielanie 

pomocy samolotom w sytuacjach nadzwyczajnych. 

Działaniami maszyn wypełniających zadania z zakresu Air 

Policing (zadania ochrony integralności suwerennej przestrzeni 

powietrznej państw członkowskich Sojuszu Północnoatlantyckiego) 

dowodzi Sojusznicze Dowództwo Powietrzne 

(AAC, Allied Air Command) w Ramstein, a za ochronę 

północnej części przestrzeni NATO odpowiada bezpośrednio 

centrum operacji powietrznych (CAOC, Combined Air Operation 

Centre) w Uedem w Niemczech. To centrum operacji 

powietrznych decyduje, które zasoby mają zostać uruchomione 

w odpowiedzi na zagrożenie przestrzeni powietrznej 

Sojuszu Północnoatlantyckiego. 

Przygotowania do przebazowania włoskiego lotniczego 

zespołu zadaniowego rozpoczęto jeszcze w czerwcu 2021 r., 

kiedy to przeprowadzono pierwszą inspekcję techniczną 22. 

Bazy Lotnictwa Taktycznego w Malborku, aby zdefiniować 

potrzeby i zadania do wykonania. Kolejna inspekcja precyzująca 

zadania i wyznaczająca niezbędny personel została 

wykonana w lutym bieżącego roku. Siedzibą kontyngentu 

został jeden z hangarów 22. Bazy Lotnictwa Taktycznego 

32 


SZKOLENIE lotnicze 

„VOLFA 2022” 

Międzynarodowe ćwiczenia lotnicze 

Maciej Świderski, Marek Łaz 

Współczesne pole walki, w tym w obszarze działań lotniczych, wymaga ciągłego doskonalenia 

umiejętności, jak również współpracy międzynarodowej. W ramach wielonarodowych 

ćwiczeń lotniczych, które często mają miejsce w Europie, uczestniczą nie tylko statki powietrzne 

państw Sojuszu Północnoatlantyckiego. I tak w tegorocznych manewrach na terenie 

Grecji i Turcji pojawiły się samoloty lotnictwa wojskowego Pakistanu, Azerbejdżanu 

i Kataru. Kolejnymi tego typu ćwiczeniami, w których uczestniczyli przedstawiciele sił powietrznych 

ośmiu państw, była tegoroczna edycja manewrów „VOLFA”, które miały miejsce 

na terenie Francji w bazie BA118 Mont-de-Marsan „Colonel Constantin Rozanoff”. Ponadto 

po raz pierwszy w historii ćwiczeń w działaniach uczestniczyły również statki powietrzne 

znajdujące się w drugiej bazie – BA125 Istres-le-Tubé „Sous-lieutenant Charles Monier”. 

Większość Rafale 

stanowiły jednomiejscowe 

samoloty 

w wersji C. Na zdjęciu 

Rafale C z EC 3/30 

„Lorraine” (30-GD, 

125 w okolicznościowym 

malowaniu). 

Ćwiczenia „VOLFA” (Vol des forces aériennes) to 

najważniejsze francuskie, coroczne manewry Sił 

Powietrznych i Kosmicznych – AAE (armée de 

l’Air et de l’Espace). W ich ramach zaangażowane 

są wszystkie komponenty należące do francuskiego lotnictwa 

– samoloty bojowe, transportowe, walki elektronicznej, 

śmigłowce oraz bezzałogowe statki powietrzne. Dodatkowo 

udział biorą naziemne środki obrony przeciwlotniczej, jak 

również żołnierze wojsk specjalnych. Zadaniem „VOLFA” 

jest symulacja konfliktu zbrojnego o dużej intensywności 

z potencjalnymi siłami wrogich krajów. Obecna sytuacja polityczna 

w świecie, ilość lokalnych konfliktów oraz ostatnie 

działania wojenne w Ukrainie wymagają ciągłego treningu 

i doskonalenia, przygotowania personelu do działań zarówno 

w wymiarze obronnym, jak też poza granicami kraju. 

W ćwiczeniach brały udział również dwumiejscowe Rafale B, 

w tym egzemplarz 30-ID z EC 1/30 „Côte d’Argent” (329). 

36 


Obrona POWIETRZNA 


naziemnej obrony przeciwlotniczej 

Andrzej Kiński 

1 

Pod koniec listopada 

przemysł poinformował 

o przekazaniu 

SZ RP 1000. pocisku 

Piorun. Od końcu 

2018 r. najnowsze 

polskie MANPADS-y 

są sukcesywnie dostarczane 

do jednostek, 

a od kilkunastu 

miesięcy szkolenie 

z ich udziałem staje 

się coraz powszechniejsze. 

Na zdjęciu 

zestawy z celownikami 

dziennymi GR-D. 

Mijający rok 2022 był przełomowy z punktu widzenia procesu modernizacji naziemnej 

obrony przeciwlotniczej Sił Zbrojnych RP. Z jednej strony wynika to z faktu, że w finalną 

fazę – realizacji dostaw sprzętu i szkolenia obsług z wykorzystaniem polskiej wersji 

systemu – wkracza sztandarowy program modernizacyjny polskiej OPL – Wisła, z drugiej 

zaś z przyspieszenia innych przedsięwzięć z racji wzrostu zagrożenia przestrzeni 

powietrznej naszego kraju za sprawą wojny na Ukrainie. To wpłynęło na niezwykle szybkie 

decyzje o pozyskaniu, a także wdrożeniu pierwszych jednostek ogniowych systemu 

rakietowego krótkiego zasięgu nowej generacji – „małej Narwi”, zamówienie wcześniej 

nieplanowego systemu Pilica+, a także rozszerzenie skali zakupów przenośnych zestawów 

Piorun. 

Tocząca się od 24 lutego wojna za naszą wschodnią 

granicą i związana z nią decyzja polskich władz 

o udzieleniu w możliwie szerokim zakresie wsparcia 

Siłom Zbrojnym Ukrainy poprzez dostawy 

uzbrojenia, amunicji, sprzętu itp., a także realizację szkoleń, 

ale również wzmocnienie ochrony nieba nad naszym 

krajem przez zachodnich sojuszników, ma wpływ także na 

wiele aspektów funkcjonowania systemu naziemnej OPL 

Polski. Przekazanie z zasobów Sił Zbrojnych RP pewnej liczby 

przeciwlotniczych rakietowych wozów bojowych systemu 

9K33BM2/3/Osa-AKM-P1, należących do pułków wojsk 

OPL Wojsk Lądowych, a także części baterii systemu S-125 

Newa-SC ze składu 3. Brygady Rakietowej Obrony Powietrznej 

Sił Powietrznych wraz z amunicją, przyspieszyło o kilka 

lat zapoczątkowanie, od dawna planowanego, procesu wycofywania 

nieperspektywicznego sprzętu sowieckiej produkcji 

z jednostek pierwszoliniowych. Z kolei sukcesy odnoszone 

w walce z rosyjskimi środkami napadu powietrznego, odnoszone 

przez ukraińskie obsługi przenośnych przeciwlotniczych 

zestawów rakietowych (PPZR) Piorun, wpłynęły nie 

42 


Siły powietrzne 

Para Herculesów ze 

stacji CGAS Elizabeth 

City w Karolinie Północnej, 

podczas lotu 

17 września 2009 r. 

Na pierwszym planie 

CH-130H w historycznym 

malowaniu 

z lat 60. XX w. naniesionym 

z okazji 

50-lecia służby samolotów 

C-130 Hercules 

w USCG. Na drugim 

planie – HC-130J, 

trzeci egzemplarzy 

otrzymany przez 

USCG. 

Lockheed Martin HC-130 

w USAF oraz USCG 

Paweł Henski 

Od początku lat 60. XX wieku zarówno siły powietrzne Stanów Zjednoczonych (USAF) jak 

i straż wybrzeża Stanów Zjednoczonych (USCG – United States Coast Guard) użytkują kolejne 

wersje samolotów transportowych typu Lockheed Martin C-130 Hercules w wersji 

specjalnej oznaczonej jako HC-130. W USCG samoloty HC-130J pełnią rolę platform poszukiwawczo-ratowniczych 

(SAR), zdolnych do wykonywania patroli morskich na dalekich 

dystansach oraz zrzucania na spadochronach sprzętu ratowniczego. Należące do USAF 

HC-130J wykorzystywane są do prowadzenia i koordynowania cywilnych i bojowych misji 

poszukiwawczo-ratowniczych (SAR/CSAR), jak również przekazywania paliwa w powietrzu 

i na ziemi śmigłowcom oraz zmiennowirnikowcom biorącym udział w takich misjach. Wykonują 

też szereg innych zadań takich jak transport i zrzut zaopatrzenia oraz sprzętu na 

potrzeby misji specjalnych, czy zrzuty para-ratowników (PJ – Para Jumper). 

Na początku lat 60. XX wieku USAF rozpoczęły 

program zakupu nowych samolotów dla podlegającej 

dowództwu transportu powietrznego 

(MATS) powietrznej służby ratownictwa – ARS 

(Air Rescue Service). Miały one zastąpić użytkowane przez 

ARS samoloty Douglas HC-54D/G Skymaster oraz Boeing 

HC-97G Stratofreighter. Ich rolą było prowadzenie pokojowych 

i bojowych misji poszukiwawczo-ratowniczych (SAR/ 

CSAR), jak również powietrzna kontrola i koordynacja operacji 

SAR/CSAR oraz innych działań. Samolot miał być 

zbudowany na bazie produkowanego przez firmę Lockheed 

transportowego C-130E Hercules, ale wyposażonego w mocniejsze 

silniki Allison T56-A-15 (4 x 4910 shp). W 1964 r. 

Lockheed rozpoczął produkcję nowej wersji Herculesa oznaczonej 

jako C-130H. Oprócz silników T56-A-15, model H 

otrzymał zmodernizowaną awionikę, zmienioną zewnętrzną 

część skrzydła, wzmocniony centropłat oraz efektywniejszy 

układ hamulcowy. W związku z tym USAF wybrały C-130H 

jako bazę dla nowego samolotu oznaczonego jako HC-130H. 

Przeznaczony dla ARS HC-130H otrzymał pokładowy radar 

poszukiwawczo-pogodowy Sperry AN/APN-59 oraz poszerzony 

zestaw systemów łączności i nawigacji, w tym automatyczny 

system namierzania kierunkowego (ADF – Automatic 

Direction Finding). 

W samolocie zainstalowano powiększone, prostokątne 

okna w przedniej części kadłuba wraz ze stanowiskami dla 

obserwatorów. Stanowisko radiooperatora zostało przeniesione 

do tylnej części przedziału transportowego, podczas 

52 


Lotnictwo cywilne 

Na przełomie wieków 

kompetencje 

związane z nadawaniem 

uprawnień 

przewoźnikom 

lotniczym posiadały: 

Główny Inspektorat 

Lotnictwa Cywilnego 

(certyfikacja działalności) 

i Departament 

Lotnictwa Cywilnego 

(koncesjonowanie i 

umowy międzynarodowe). 

Na zdjęciu widok 

Lotniska Chopina 

w Warszawie. 

Władza lotnicza w Polsce 

20 lat Urzędu Lotnictwa Cywilnego 

Jerzy Liwiński 

Dwadzieścia lat temu 17 listopada 2002 r. na mocy nowo uchwalonej ustawy Prawo lotnicze, 

rozpoczął działalność Urząd Lotnictwa Cywilnego (ULC). Pełni on funkcję organu administracji 

państwowej i nadzoru lotniczego. Jako urząd realizuje zadania władzy lotniczej, 

zapoczątkowanej ponad sto lat temu, ulegając licznym przekształceniom stosownie do 

rozwoju lotnictwa cywilnego, postępu techniki, zmian organizacyjnych w kraju i wymogów 

zmieniającego się prawa. 

Okolicznościowy 

znaczek wydany 

przez Pocztę Polską, 

który upamiętnia 20 

rocznicę powstania 

Urzędu Lotnictwa 

Cywilnego. 

Władza lotnicza w Polsce funkcjonuje już od lipca 

1919 r. i jest ściśle związana z lotnictwem cywilnym. 

Zakres jej działania obejmował szeroką problematykę: 

transportu powietrznego, infrastrukturę 

lotniskową, eksploatację sprzętu, 

ruch lotniczy, bezpieczeństwo lotów oraz 

uwarunkowania związane ze szkoleniem 

i pracę personelu lotniczego. W ostatnim 

okresie działalność władzy lotniczej skupia 

się przede wszystkim na wydawaniu i wdrażaniu 

przepisów oraz wykonywaniu czynności 

kontrolnych, wynikających z członkostwa 

w międzynarodowych organizacjach 

lotniczych (np. ICAO i EASA). 

Władza lotnicza jako administracja państwowa 

funkcjonowała w różnych strukturach 

administracyjnych, ulegając przekształceniom stosownie 

do zmian organizacyjnych i ustrojowych w kraju oraz 

wymogów zmieniającego się prawa lotniczego. Ponad sto lat 

temu jej przedstawicielem był referent pracujący 

w Wydziale Kolejek Wąskotorowych 

i Miejskich Ministerstwa Kolei Żelaznych, 

a od dwudziestu lat rolę tą pełni wspomniany 

wyżej Urząd Lotnictwa Cywilnego. 

Wydział Kolejek Wąskotorowych 

i Miejskich MKŻ 

W Europie po zakończeniu I wojny światowej 

wzrosło zainteresowanie nowym 

środkiem transportu pasażerów, towarów 

i poczty jakim był samolot. Rozwojowi organizujących 

się towarzystw lotniczych 

64 


HISTORIA 

2 

Messerschmitt Me 262 Schwalbe 

Przekleństwo Luftwaffe 

Krzysztof Janowicz 

30 marca 1945 r. 

w ręce Amerykanów 

wpadł pierwszy 

w pełni sprawny Me 

262. Pilot zakładów 

Erla, antynazista 

Uffz. Hans Frey, podczas 

oblotu odrzutowca 

skierował się 

na dopiero co zajęte 

przez Amerykanów 

lotnisko we Frankfurcie 

nad Menem. Na 

zdjęciu samolot Uffz. 

Freya (W.Nr 111 711). 

Pod koniec lutego 1945 r. lotnicy alianccy zauważyli, że ataki Jetów (od angielskiego słowa 

Jet, czyli odrzutowiec) były wykonywane nie przez pojedyncze samoloty, pary czy klucze, ale 

coraz liczniejsze formacje. Niekiedy można było spotkać 15 i więcej samolotów myśliwskich 

Me 262 Schwalbe. Był to nieomylny znak, że do akcji kierowano większą liczbę pilotów pułku 

myśliwskiego (Jagdgeschwader) JG 7. 

Do zobaczenia w Walhalli! 

W dniu 22 lutego 1945 r. pułk JG 7 wystawił do walki aż 

34 odrzutowe samoloty myśliwskie Me 262, ale atak na amerykańskie 

bombowce został powstrzymany przez Mustangi. 

Niemcy zgłosili zestrzelenie trzech P-51 i dwóch B-17, ale 

sami stracili w walce trzy Schwalbe, a pięć innych rozbiło 

się w drodze powrotnej. Dwa dni później dywizjon III./JG 7 

zgłosił dwa zwycięstwa bez strat własnych, a 26 lutego zanim 

Me 262 zdołały wystartować do odparcia kolejnego nalotu 

ich lotniska zostały zaatakowane przez dziesiątki myśliwców 

US Army Air Force, które uniemożliwiły im start. 

Doskonały sukces, jakiego Luftwaffe od dawna nie widziała, 

piloci III./JG 7 zgłosili 3 marca. Wystartowało 29 odrzutowców 

i choć większość z nich została powstrzymana 

przez eskortę to kilku pilotom udało się przedrzeć do bombowców. 

Zestrzelono pięć B-17 i dwa B-24 oraz trzy myśliwce 

kosztem dwóch samolotów i jednego pilota. Okazał się 

nim Hptm. Heinz Gutmann z 9./JG 7, poprzednio pilot He 

111 z III./KG 53, w maju 1944 r. odznaczony Krzyżem Rycerskim. 

Gutmann strącił Latającą Fortecę jako swoje dziewiąte 

Wiosną 1945 r. dostawy Me 262 trafiały szerszym strumieniem do 

lotnictwa myśliwskiego. Na zdjęciu Me 262a-1a (W.Nr 500 071, 

żółta 3) z 9./JG 7. Dobrze widoczny jest wymalowany przed ogonem 

pas Obrony Rzeszy w kolorach granatowym i czerwonym 

przypisany JG 7. 

72 


N O W A P R E N U M E R A T A 2 0 2 3 

Lotnictwo Aviation International 

Prenumerata roczna: 258,00 zł | 12 numerów 

Obejmuje numery od 1/2023 do numeru 12/2023. 

Wojsko i Technika Historia 

+ numery specjalne (6+6) 

Prenumerata roczna: 282 zł | 12 numerów 

Obejmuje 6 numerów regularnych i 6 numerów 

specjalnych wydawanych w 2023 roku. 

PRENUMERATA 

GWARANCJA 

STAŁEJ 

CENY 

Wojsko i Technika 

Prenumerata roczna: 234,00 zł | 12 numerów 

Obejmuje numery od 1/2023 do numeru 12/2023. 

Prenumeratę zamów na naszej stronie internetowej www.zbiam.pl lub dokonaj wpłaty 

na konto bankowe nr 70 1240 6159 1111 0010 6393 2976

Eurofighter Typhoon to dwusilnikowy, wielozadaniowy samolot myśliwski, zbudowany 

w układzie ,,kaczka”. Posiada bardzo dużą zwrotność oraz zaawansowaną awionikę 

i uzbrojenie, co czyni go jednym z najnowocześniejszych i najsprawniejszych myśliwców 

świata. Fot. Paweł Bondaryk 

Eurofighter Typhoon 

Kombinacja zintegrowanych czujników, nowych możliwości przetwarzania komputerowego 

w połączeniu ze sztuczną inteligencją oraz koncepcją digital stealth i dużą 

wydajnością stawiają myśliwiec Eurofighter Typhoon najwyżej, jeśli chodzi o przewagę 

powietrzną. Fot. Paweł Bondaryk

Lotnictwo Aviation International 12/2022 SHORT

Create successful ePaper yourself

Delete template?

Save as template?