Tristotrojka #2

uništenje, 1992. godina
Konstrukcija i materijalizacija
Po pitanju konstrukcije i materijalizacije
Vijećnice, budućem sjedištu Gradske uprave
i centralnom dijelu nove čaršije, opravdano
su iskorišteni najkvalitetniji materijali i
dekoracije tog vremena. Dizajnirana je
tako da eksterijer odaje utisak masivnosti i
grandioznosti, dok enterijer obiluje sitnim
detaljima i raskošnim dekoracijama svakog
elementa. Suterenska etaža je, paralelno
temeljima koji su urađeni od kamena u
malteru, izvedena od kamena i opeke u
malteru. Zidovi u prizemlju, mezaninu, na
prvom i drugom spratu, tavanu te lučne
stropne konstrukcije su građeni u opeci,
dok su stropne i krovna konstrukcija izvedeni
u drvenoj građi i utvrđeni željeznim
nosačima. Kameni podovi su od lijevanog
teraca, dekorativno obrađenog sa bojenim
prugama i kasetama, dok su svečane i
radne prostorije obložene parketom u formi
riblje kosti. U nosivoj konstrukciji objekta
najvažniju ulogu je imalo željezo; obrazni
nosači od masivnih kamenih stepeništa,
nadvoji iznad prozora i vrata, stropne konstrukcije
i željezni nosači na kojim je počivala
glavna kupola iznad aule. Glavno masivno
stepenište je građeno od bijelog mermera
koji je uvezen iz Mađarske, položenog preko
zidova i željeznih nosača. Aula, centralni
prostor u srcu tlocrta Vijećnice, je izvedena
u formi šestougaonika na čijim krajevima su
smješteni nosivi stubovi. Njena kompletna
konstrukcija se proteže kroz dvije etaže te se
veže za konstrukciju tavana galerije i glavne
kupole. Arhitektonsko oblikovanje i dizajn
enterijera i eksterijera Vijećnice je vjerovatno
najbolji primjer primjene neomaurskog
stila na ovim prostorima. Slikarska i plastična
dekoracija karakteristična za taj vremenski
period, historicizam i klasicizam, je integrisana
sa tradicionalnim dizajnom prisutnim na
arabeskama i izvedena na svim javnim prostorima
u enterijeru, poput ulaznog vestibila,
aule, glavnog stepeništa, galerije prvog sprata,
svečane sale i sale za sjednice ukrašenih
drvenim dekorativnim stropovima, horizontalnim
obodnim vijencima, dekorativnim
arkadama na galeriji tavana i brojnim linijskim
dekoracijama. Vitraži u prvoj izgrađenoj
Vijećnici su izvedeni prema originalnim nacrtima
arhitekte Ćirila Ivekovića, međutim, ni
nacrti ni fragmenti nisu preživjeli agresiju.
Eksterijer je primjer neomaurskog stila, te se
ističe bogatom arhitektonskom plastičnom
i slikarskom obradom u stilu dekorativnih
elemenata sa sjevera Afrike. Estetski koncept
i dizajn se najviše uočava na elementima
poput složenih floralnih motiva tavanice,
obradom niza prozora na prvom spratu ili u
arabesknim poljima iznad lođe i oko balkona
koji su ukrašeni panelima od gleđosane žolnaj
keramike iz Mađarske.
Rekonstrukcija
U periodu agresije na Bosnu i Hercegovinu
Vijećnica je pretrpila ogromnu štetu.
Uništenje svih fondova biblioteke je procijenjeno
na preko 70%, dok je konstrukcija bila
devastirana skoro izvan svake nade za popravak.
Uništeni su elementi koji su činili osnovu
glavne nosive konstrukcije, međuspratne i
krovne drvene konstrukcije, čelična kupola
iznad prostora aule, vrata i prozori od
ukrašene hrastovine su izgorjeli, dekorativni
elementi i fasada su u potpunosti
uništeni, dok su zidovi prizemlja i aule bili
teško oštećeni. Također, nakon razaranja
1992. godine objekat je četiri godine bio
bez krova, te je pored oštećenja od vatre
bio izložen stalnim uticajima kiše i mraza. U
1996. godini, po završetku agresije, Vlada
Republike Austrije donira 1 500 000 DEM
za početne radove na obnovi. Projektant
D.D.Dom Studije započinje prvu obnovu
vijećnice u četiri faze, kojom je predviđeno
da budu realizirani najneophodniji radovi
koji će pomoći da se spasi struktura koja
je opstala i spriječi daljnje propadanje.
Započeto je sa stabilizovanjem konstruktivnog
sklopa zidanih konstrukcija putem
novih čeličnih nosača, time tvoreći osnovu
za sanaciju tavanskih zidova i rekonstrukciju
krovnog dijela, nakon čega je riješen krovni
dio sa pratećim instalacijama, opečnom
konstrukcijom tavana i dijelom izvornih
dimnjaka, što je napravilo osnovu za sanaciju
čelične kupole, njenog staklenog
pokrova i spuštenog stropa. Na kraju je konstrukcija
dodatno potpomognuta teškom
nosivom skelom, koja će podupirati aulu do
njene konačne obnove. Radovi su projektovani
i izvedeni od 1996. do 1997. godine.
Nekoliko godina poslije, Evropska komisija
finansira drugu fazu obnove u iznosu
od 4 500 000 KM. Predviđena je rekonstrukcija
aule i horizontalnih konstruktivnih
10
broj 2, maj 2014.