102 - Senat RP - Senat Rzeczypospolitej Polskiej

sposób poszczególnych dziejów swojego kraju” oraz „uznaje dążenie historyków do prowadzenia
badań, a społeczeństwa obywatelskiego do lepszego zrozumienia całej złożoności procesu historycznego
w ogólności, w tym historii XX wieku w szczególności”.
I wreszcie w przejętej w dniu 25 stycznia 2006 roku rezolucji O potrzebie międzynarodowego
potępienia zbrodni totalitarnych reżimów komunistycznych Zgromadzenie Parlamentarne
Rady Europy nie pozostawiło wątpliwości, że „Totalitarne reżimy komunistyczne, które rządziły
Centralną i Wschodnią Europą w poprzednim stuleciu, są jeszcze wciąż u władzy w wielu krajach
w świecie; a są to reżimy, które bez wyjątku charakteryzuje masowe pogwałcanie praw człowieka.
Pogwałcenia te różniły się w zależności od kultury, kraju i okresu historycznego i obejmowały pojedyncze
i zbiorowe zabójstwa i egzekucje, obozy zagłady i obozy koncentracyjne, głód, deportacje,
tortury, pracę niewolniczą i inne formy terroru fizycznego, motywowane nienawiścią etniczną
lub religijną represje karne, naruszanie wolności sumienia, myśli i słowa, wolność prasy oraz brak
pluralizmu politycznego” (§ 2); „Zbrodnie usprawiedliwiane były w imię teorii walki klasowej
i zasady dyktatury proletariatu. Interpretacja obu »zasad« legitymizować miała »eliminację« ludzi
uznanych za przeszkodę dla budowy nowego społeczeństwa, i jako takich za wrogów totalitarnych
reżimów komunistycznych” (§ 3); „Świadomość opinii publicznej zbrodni popełnionych przez totalitarne
reżimy komunistyczne jest bardzo niska. W niektórych krajach partie komunistyczne są
legalne i aktywne, nawet wówczas, gdy nie zdystansowały się wobec zbrodni popełnionych w przeszłości
przez totalitarne reżimy komunistyczne” (§ 6); „Zgromadzenie jest przekonane, iż świadomość
historii jest jednym z warunków wstępnych uniknięcia podobnych zbrodni w przyszłości.
Co więcej, ocena moralna i potępienie popełnionych zbrodni odgrywa ważną rolę w wychowaniu
młodych pokoleń. Jasne stanowisko społeczności międzynarodowej na temat przeszłości może być
punktem odniesienia do jej przyszłych działań” (§ 7); „Co więcej, Zgromadzenie wierzy, że żyjące
jeszcze ofiary zbrodni popełnionych przez totalitarne reżimy komunistyczne oraz ich rodziny zasługują
na naszą sympatię, zrozumienie i uznanie ich cierpień” (§ 8); „Totalitarne reżimy komunistyczne
są wciąż aktywne w niektórych krajach i wciąż dopuszczają się zbrodni. Zważanie na interes
narodowy nie powinno powstrzymywać krajów przed stosownym krytykowaniem obecnych
totalitarnych reżimów komunistycznych” (§ 9).
Nie możemy mylić przebaczenia przeszłych i rozpoznanych zbrodni państwa i jego funkcjonariuszy
z bagatelizowaniem winy. Demokracji i rządów prawa nie sposób budować na wyparciu
odpowiedzialności i winy do betonowego sarkofagu. Jak przekonują zgodne poglądy specjalistów,
demokratyczna kultura polityczna wymaga mechanizmów umacniających zaufanie do siebie obywateli,
skłonnych i zdolnych do odpowiedzialnego i trwałego wsparcia oraz obrony takich wartości
jak poczucie własnej autonomii, poszanowanie innych osób, sprawiedliwość, poszanowanie prawa
oraz poszanowanie instytucji publicznych. Instytut Pamięci Narodowej–Komisja Ścigania Zbrodni
przeciwko Narodowi Polskiemu służy i będzie służył tym wartościom.
23