POMPA FUNEBRIS

More documents

Recommendations

Info

4. Rzymskie korony pogrzebowe: a. korona w formie blanków, b. korona w formie okrętów, c. korona w formie ostrokołu, d. korona obywatelska, e. korona triumfalna, f. korona owalna >18
przed wschodem słońca. Biedota rzymska zachowała ten zwyczaj także znacznie później. W czasach republiki i cesarstwa, kiedy pogrzeby wielkich ludzi przypominały triumfy, wyprowadzenie zwłok odbywało się przed południem, w godzinie ożywionego ruchu ulicznego. Porządek pochodu ustalał dissignator, a accensus wraz z towarzyszącymi mu liktorami czynił swobodne przejście w tłumie ulicznym 19 . Dla rzymskich uroczystości pogrzebowych {pompa) charakterystyczna jest gorąca i żywiołowa manifestacja żałoby (nenia) i smutku [planctus). Na czele szło dziesięciu muzykantów (tibicines) z rogami i fletami. Za nimi płaczki śpiewające pochwalne pieśni (mortualia). Zwyczaj ten został zapomniany od poł. III w. Frywolny charakter procesji nadawali tancerze, aktorzy i mimowie (scenici artilices), którzy odgrywali nawet scenki parodiujące zmarłego. Wśród nich najważniejszy był archimimus, który ,,personam eius „ferens imitansgue..." 20 . Za aktorami szli lub jechali na rydwanach klienci zmarłego z maskami przodków zmarłego na twarzach, ubrani w szaty odpowiadające ich godności i stanowisku. Były to imagines przodków, które każda rodzina przechowywała w atrium. Propercjusz pisał nawet, że „nie ma procesji bez masek" 21 . Za nimi niesiono na noszach (lecti) ulubione przedmioty, drogocenne sprzęty domowe, zdobyte łupy, insygnia i chorągwie. Wyzwoleńcy ze znakiem swej wolności — pileusem 22 — stanowili osobną grupę idącą najbliżej mar. Zwłoki na marach ustawione były w pozycji stojącej. Za lub przed zmarłym postępowali liktorzy z pochylonymi pękami rózg i karawaniarze z pochodniami. Wokół ciała szła rodzina, przyjaciele, nieco dalej osoby reprezentujące urzędy, senat, a następnie tłum 23 . Mężczyźni narzucali na głowy togi, kobiety z rozpuszczonymi włosami nie wkładały na siebie żadnych ozdób. Obowiązywał szary lub czarny strój, natomiast w czasach cesarstwa noszono białe szaty. Jeśli kondukt przechodził przez Via Sacra, pod Łukiem Tytusa, koło świątyni Kybele i Koloseum, to zatrzymywał się na Forum Romanum przy mównicy {rostra). Ozdobne nosze (vespiłlones) ze zwłokami ustawiano na podwyższeniu, obok siadali na krzesłach kurulnych mimowie z maskami przodków na twarzach. Mówca stojący na rostra wygłaszał mowę pochwalną (laudatio funebris). Było to, jak byśmy dziś określili, „wywoływanie du- )19(
Page 1 and 2: JULIUSZ A. CHROŚCICKI POMPA FUNEBR
Page 3 and 4: SPIS TREŚCI WSTĘP 7 1. OBRZĘDY P
Page 5 and 6: WSTĘP Uroczyste pogrzeby staropols
Page 7 and 8: grzebach 55 osobistości polskich.
Page 9 and 10: korekty wielu fragmentów pracy dzi
Page 11 and 12: w wodzie (np. ciała biedaków w In
Page 13 and 14: 1. Próthesis. Wystawienie zwłok n
Page 15: mu oczy i usta. Krewni wołali go p
Page 19 and 20: i wonnościami. W urnie lub dzbanie
Page 21 and 22: cza, gdy senat uchwalił ubóstwien
Page 23 and 24: dalu Septymiusza Sewera świadczy,
Page 25 and 26: 10. Jan van Eyck Msza św. za zmar
Page 27 and 28: grzebu, jaka nastąpiła we wczesny
Page 29 and 30: czy Teodozjusza. Niezgodność z to
Page 31 and 32: nalnej imitowały powierzchnie marm
Page 33 and 34: 15. Trumna na katafalku z portretem
Page 35 and 36: 17. Chorągiew nagrobna Katarzyny t
Page 37 and 38: * W 1964 r. spalono zwłoki J. Nehm
Page 39 and 40: 36 Leclerca hasło Funérailles, op
Page 41 and 42: 2 POGRZEB W OKRESIE NOWOŻYTNYM W P
Page 43 and 44: skich, gdy tymczasem w Polsce już
Page 45 and 46: 20. Brama triumfalna na wjazd kard.
Page 47 and 48: 21. Brama triumfalna (od zachodu) n
Page 49 and 50: 22. Brama triumfalna (od zachodu) n
Page 51 and 52: 23. „Siódma" brama z okazji koro
Page 53 and 54: 24. Dekoracja prezbiterium katedry
Page 55 and 56: ne tendencje musiały ustąpić wob
Page 57 and 58: 26. Nagrobek Amalii Mniszech, wyk.
Page 59 and 60: czajom podjął autor publikacji O
Page 61 and 62: oku odbył się na wyraźne życzen
Page 63 and 64: Vanitate y to iako naypredzey pocho
Page 65 and 66: W testamencie legowano również ob
Page 67 and 68:
32. Jerzy III, ks. legnicko-brzeski
Page 69 and 70:
33. Zygmunt Kazimierz Waza na bed o
Page 71 and 72:
wuja" 74 . Panegiryki pogrzebowe, m
Page 73 and 74:
gend 83 . Równocześnie ponawiano
Page 75 and 76:
yło w kościele, który w ciągu w
Page 77 and 78:
na pogrzeb ostatniego z Wiśniowiec
Page 79 and 80:
TRIUMF ŚMIERCI Porównanie pomięd
Page 81 and 82:
grzebie bpa Mateusza Aleksandra So
Page 83 and 84:
39. Popiersie Aleksandra I na bed o
Page 85 and 86:
su uroczystości po śmierci cara A
Page 87 and 88:
umarłe (...) o mękach Czyścowych
Page 89 and 90:
56 Polska XVII w s. 6. 57 M. Karpow
Page 91 and 92:
inwencji \...\ Pawła Giżyckiego [
Page 93 and 94:
3 ROZWÓJ FORM ARCHITEKTONICZNYCH C
Page 95 and 96:
41. Katafalk z ciałem Marii Klemen
Page 97 and 98:
dziej rozpowszechnionych uroczysto
Page 99 and 100:
ków czy konfesji. Przedstawienia t
Page 101 and 102:
Dekoracji okolicznościowej, uzupe
Page 103 and 104:
45. Projekt II castrum doloris na p
Page 105 and 106:
Lorenzo Bernini, Francois Blondel,
Page 107 and 108:
48. Widok dekoracji naw na egzekwie
Page 109 and 110:
50. Castrum doloris wystawione na p
Page 111 and 112:
w formie szkiców rysunkowych. Trze
Page 113 and 114:
53. Rzut kościoła śś. Piotra i
Page 115 and 116:
55. Castrum doloris wystawione na e
Page 117 and 118:
57. Castrum doloris wystawione na e
Page 119 and 120:
59. Rzut poziomy katedry z castrum
Page 121 and 122:
61. Nagroda I: Widok wewnętrzny ko
Page 123 and 124:
Ostatnio Tadeusz Witczak pisał o z
Page 125 and 126:
65. Projekt II katafalku na egzekwi
Page 127 and 128:
67. Katafalk wystawiony na egzekwia
Page 129 and 130:
69. Katafalk od strony wejścia na
Page 131 and 132:
Page 133 and 134:
75. Dekoracja okolicznościowa ści
Page 135 and 136:
77. Katafalk z dekoracją okoliczno
Page 137 and 138:
79. „Piramida" żałobna wystawio
Page 139 and 140:
w kościele. Dlatego w dalszych roz
Page 141 and 142:
Page 143 and 144:
86. Nie zrealizowane ściany sarkof
Page 145 and 146:
88. Apoteoza Kościuszki. Dekoracja
Page 147 and 148:
Page 149 and 150:
95. Katafalk, z dekoracją okoliczn
Page 151 and 152:
97. Dekoracja rzeźbiarska z katafa
Page 153 and 154:
99. Podstawki pod trumnę w formie
Page 155 and 156:
103. Podstawka pod trumnę w formie
Page 157 and 158:
106. Projekt katafalku na egzekwie
Page 159 and 160:
108. Katafalk wzniesiony na egzekwi
Page 161 and 162:
111. Putto w hełmie z surmą z kat
Page 163 and 164:
114. Katafalk z dekoracją okoliczn
Page 165 and 166:
116. Cnota kardynalna z katafalku J
Page 167 and 168:
119. Personifikacja Korony Polskiej
Page 169 and 170:
121. Przekrój poprzeczny kościoł
Page 171 and 172:
124. Putto z atrybutami roztropnoś
Page 173 and 174:
127. Kartusz z herbem Bruhlów z de
Page 175 and 176:
stopniach karmazynowym suknem dosta
Page 177 and 178:
131. Sala paradna urządzona podcza
Page 179 and 180:
132. Dekoracja okolicznościowa naw
Page 181 and 182:
większej wartości artystycznej, p
Page 183 and 184:
skiej w 1649 r. powtarza ogólny sc
Page 185 and 186:
trzeba wymienić przede wszystkim z
Page 187 and 188:
136. Katafalk wystawiony na pogrzeb
Page 189 and 190:
137. Dekoracja na egzekwie za cesar
Page 191 and 192:
138. Castrum doloris wystawione na
Page 193 and 194:
139. Projekt katafalku Delfina, J.
Page 195 and 196:
141. Dekoracja na egzekwiach za Mic
Page 197 and 198:
spozycja. Jednak najciekawsze tempi
Page 199 and 200:
nej we wnętrzu kościelnym traktow
Page 201 and 202:
144. Katafalk wzniesiony na egzekwi
Page 203 and 204:
z dekoracją okolicznościową wnę
Page 205 and 206:
Vogel, rysownik i malarz Stanisław
Page 207 and 208:
czci Michała Anioła zamówione pr
Page 209 and 210:
kolumn w miejsce wieńców laurowyc
Page 211 and 212:
A. C] ... złotem malarskim wszyste
Page 213 and 214:
* H. Mitterer Zasady budownictwa cy
Page 215 and 216:
s. 176 nn.; — E. Forssroan Saule
Page 217 and 218:
71 J. Muczkowski Pomnik Kazimierza
Page 219 and 220:
katafalku przez plebs. W 1627 w Ost
Page 221 and 222:
163 Diariusz S. Oświęcima..., s.
Page 223 and 224:
220 Breve racconto delia transporta
Page 225 and 226:
wierszowanych panegiryków, opisów
Page 227 and 228:
składa się tylko z obić i świat
Page 229 and 230:
149. Katafalk i dekoracja okoliczno
Page 231 and 232:
118). Nad katafalkiem zawieszono po
Page 233 and 234:
150. Katafalk z dekoracją okoliczn
Page 235 and 236:
151. Herb Róża z dekoracją okoli
Page 237 and 238:
castrum doloris i katafalków w Pol
Page 239 and 240:
większość inskrypcji z programó
Page 241 and 242:
wystawionych na pogrzebie Marii Ann
Page 243 and 244:
w końcu XVIII w. Początek wieku X
Page 245 and 246:
stawień orła psychopompos, opróc
Page 247 and 248:
zpadał, tak y Trumna z katafalku,
Page 249 and 250:
nika z dziełka G. B. Gisleniego Va
Page 251 and 252:
51 Jw., k. M-M: v. 52 Jw., k. m,v.
Page 253 and 254:
93 Por. m.in. dyskusję nad sarmaty
Page 255 and 256:
ZAKOŃCZENIE Pogrzeb królewski, ma
Page 257 and 258:
czenia wystawności pogrzebów i st
Page 259 and 260:
obiektów pominięto tylko najsłab
Page 261 and 262:
skich, jak i magnackich w 2 poł. X
Page 263:
wej nawet najbardziej funkcjonalneg
Page 266 and 267:
Żałoba Sukna prostego czarnego, o
Page 268 and 269:
zali Mnichom od s. Marcina 6 Mnicho
Page 270 and 271:
IN MEDIO GLORIAE ADEPTAE ET ADIPISC
Page 272 and 273:
Anno 1689 Die 16 Julii [...J zł gr
Page 274 and 275:
1.mo Drzewo w kostkę oprawnego dł
Page 276 and 277:
22do Do ustawienia zas tego ornamen
Page 278 and 279:
Aneks 9 KOPIA ZARZĄDZENIA W SPRAWI
Page 280 and 281:
nych Lampach, y Świecach: W kaplic
Page 282 and 283:
8. Kapela Zamówiona y ztargowana b
Page 284 and 285:
Nr 14. Białystok, 10 VII 1776 ...
Page 286 and 287:
sztuk co są gotowe i które się j
Page 288 and 289:
Aneks 15 LIST KAPITANA PILECKIEGO D
Page 290 and 291:
ALEKSANDER -» Kulawski Aleksander
Page 292 and 293:
BONNEVAL ANDRE (działał w 1 poł.
Page 294 and 295:
Antoine i ks. Grandchamps na egzekw
Page 296 and 297:
zy na Zamku Warszawskim (po 9 VIII
Page 298 and 299:
Wykonywał pod kierunkiem J. F. A.
Page 300 and 301:
KOLISZ FRANCISZEK (działał w 1 po
Page 302 and 303:
LINDEMANN CHRISTIAN PHILIPP (1700-1
Page 304 and 305:
Projektował między innymi katafal
Page 306 and 307:
Kierował i nadzorował wykonanie c
Page 308 and 309:
katafalk Jakuba III Stuarta w bazyl
Page 310 and 311:
SACCHETTI ANTONI (1790 • 1870) Ma
Page 312 and 313:
Leszczyńską w Nótre-Dame w Pary
Page 314 and 315:
Wykonał popiersie gen. Stanisława
Page 316 and 317:
WITUNSKI AUGUSTYN (t 1654) Bernardy
Page 318 and 319:
Abel, A. 216 Abicht, J. 41 Adam, Ro
Page 320 and 321:
Brix, Michael 11, 222, 224 Bronie,
Page 322 and 323:
Flettner, P. 216 Floding, P. 216 Fl
Page 324 and 325:
Innocenty XI, papież 58 Innocenty
Page 326 and 327:
Logeay, architekt 216 Lohmann, Jan
Page 328 and 329:
Miinch, Jerzy il. 21 Muratori, Dome
Page 330 and 331:
Potocka, Teresa 210 Potocki, Artur
Page 332 and 333:
Sawicki, Andrzej 11 Sawicki, Jakub
Page 334 and 335:
Tessier, Andre 225, 250 Tęczyńscy
Page 336 and 337:
Ziarnko, Jan 186, 222, 318 Zielińs
Page 338 and 339:
Goźlina 182 Góra Kalwaria 313 Gó
Page 340 and 341:
Rzeszów — kościół bernardynó
Page 342 and 343:
РОМРА Funebris К ПРОБЛЕ
Page 344 and 345:
траур. Лица, приним
Page 346 and 347:
и магнатскими похо
Page 348 and 349:
ческого характера.
Page 350 and 351:
POMPA FUNEBRIS FROM THE PROBLEMS OF
Page 352 and 353:
One can hardly ignore the considera
Page 354 and 355:
magnates, painted in most cases on
Page 356 and 357:
details, ornamentation and colours.
Page 358 and 359:
SPIS ILUSTRACJI 1. Próthesis. Wyst
Page 360 and 361:
waną zaznaczono katafalk w nawie i
Page 362 and 363:
109. Zwieńczenie katafalku. Fragme
Page 364 and 365:
145. Katafalk na egzekwie za Marią
show all

POMPA FUNEBRIS

Create successful ePaper yourself

Delete template?

Save as template?