UWARUNKOWANIA PRAWNE I TECHNICZNE STOSOWANIA ...

UWARUNKOWANIA PRAWNE 

I TECHNICZNE 

STOSOWANIA URZĄDZEŃ 

BEZPIECZEŃSTWA RUCHU 

DROGOWEGO W POLSCE 

Leszek Kornalewski 

INSTYTUT BADAWCZY DRÓG i MOSTÓW 

03-302 Warszawa, ul. Instytutowa 1 

lkornalewski@ibdim.edu.pl 

tel. kom.: 660 890 330 

Zespół Centrum Monitoringu Bezpieczeństwa Ruchu Drogowego

UWARUNKOWANIA PRAWNE I TECHNICZNE STOSOWANIA 

URZĄDZEŃ BEZPIECZEŃSTWA RUCHU DROGOWEGO W POLSCE 

Podstawy prawne: 

► art. 7 ust. 3 ustawy z dnia 20 czerwca 1997 r. Prawo o ruchu drogowym 

(Dz.U. z 2005 r. Nr 108, poz. 908, z późn. zm.): 

„Minister właściwy do spraw transportu w porozumieniu z ministrem 

właściwym do spraw wewnętrznych, uwzględniając konieczność zapewnienia 

czytelności i zrozumienia znaków i sygnałów drogowych dla uczestników ruchu 

drogowego, okresli w drodze rozporządzenia, szczegółowe warunki techniczne 

dla znaków i sygnałów drogowych oraz urządzeń bezpieczeństwa ruchu 

drogowego, a także warunki ich umieszczania na drogach”. 

► §1 pkt 4 rozporządzenia ministra infrastruktury z dnia 3 lipca 2003 r. w sprawie 

warunków technicznych dla znaków i sygnałów drogowych oraz urządzeń 

bezpieczeństwa ruchu drogowego i warunków ich umieszczania na drogach 

(Dz.U. Nr 220, poz. 2181 oraz z 2008 r. Nr 67, poz. 413, Nr 126, poz.813, Nr 

235, poz.1596 i z 2010 r. Nr 65, poz.411): 

„Szczegółowe warunki techniczne dla …. urządzeń bezpieczeństwa ruchu i 

warunki ich umieszczania na drogach …. określa załącznik nr 4 do 

rozporządzenia”



Podstawy prawne cd: 

► art. 7 ust. 2 pkt 2 ustawy z dnia 7 lipca 1994 r. Prawo budowlane (tekst 

jednolity: Dz.U. z 2010 r. Nr 243, poz. 1623): 

Właściwi ministrowie, w porozumieniu z ministrem właściwym do spraw 

budownictwa, gospodarki przestrzennej i mieszkaniowej określą w drodze 

rozporządzenia warunki techniczne, jakim powinny odpowiadać obiekty 

budowlane i ich usytuowanie. 

► §128 rozporządzenia ministra transportu i gospodarki morskiej z dnia 2 marca 

1999 r. w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać drogi 

publiczne i ich usytuowanie (Dz.U. Nr 43, poz.430) 

„Na drodze powinno być przewidziane miejsce na urządzenia techniczne 

określone w odrębnych przepisach, w taki sposób, aby gwarantowało to 

bezpieczne korzystanie z drogi”.



WYMAGANIA OGÓLNE DLA URZĄDZEŃ BRD 

� Urządzenia brd stosuje się przede wszystkim w celu: zapewnienia 

ochrony życia oraz w ograniczonym zakresie mienia uczestników ruchu 

drogowego i osób pracujących na drodze. 

� Na drodze można umieszczać urządzenia brd, dopuszczone do obrotu i 

powszechnego stosowania w budownictwie, które zostały właściwie 

oznaczone, dla których wydano: 

� certyfikat na znak bezpieczeństwa – w odniesieniu do wyrobów 

podlegających certyfikacji, 

� dokonano oceny zgodności – w odniesieniu do wyrobów nie 

podlegających certyfikacji. 

� wydano atest lub certyfikat w kraju wytworzenia, co do których nie 

jest wymagane nadanie znaku bezpieczeństwa.




� Urządzenia brd powinny mieć wyraźne i trwałe oznakowanie podające: 

� nazwę lub znak towarowy, 

� rok produkcji. 

� W urządzeniach bezpieczeństwa ruchu, z którymi mogą stykać się piesi 

należy zaokrąglać ich ostre krawędzie. 

� Lica urządzeń brd, od strony ruchu pieszych i pojazdów, takie jak: 

� zapory drogowe, 

� tablice kierujące i prowadzące 

powinny być odblaskowe. Odblaskowość ta nie powinna być mniejsza niż 

odblaskowość znaków drogowych pionowych zastosowanych na danym 

odcinku drogi. 

� Pozostałe urządzenia brd, takie jak: separatory ruchu, bariery 

ochronne powinny być wyposażone w elementy odblaskowe.




� Konstrukcje wsporcze urządzeń brd powinny być stabilne i nie powodować 

zagrożeń dla uczestników ruchu drogowego. 

� Urządzenia brd powinny mieć estetyczny wygląd, być możliwie łatwe w 

konserwacji, odporne na działanie środków chemicznych i warunków 

atmosferycznych. 

ZADANIA URZĄDZEŃ BEZPIECZEŃSTWA RUCHU DROGOWEGO 

� optyczne prowadzenie ruchu, 

� wskazanie pikietażu drogi, 

� oznaczenie obiektów znajdujących się w skrajni drogi, 

� zabezpieczenia ruchu pojazdów i pieszych, 

� informowanie i ostrzeganie kierujących, 

� zamykanie dróg dla ruchu, 

� zabezpieczenia robót w pasie drogowym, 

� prowadzenie nadzoru nad ruchem drogowym



PODZIAŁ FUNKCJONALNY URZADZEŃ BEZPIECZEŃSTWA RUCHU DROGOWEGO 

1. Urządzenia optycznego prowadzenia ruchu 

1) słupki prowadzące stosuje się w celu ułatwienia kierującym, szczególnie w porze 

nocnej i w trudnych warunkach atmosferycznych, orientacji co do szerokości 

drogi, jej przebiegu – na łukach pionowych i poziomych. 

Słupki prowadzące umieszcza się po obu stronach jezdni w odległości 1,0 m 

od jej krawędzi. 

Na odcinkach dróg, na których zastosowano bariery ochronne, słupki prowadzące 

umieszcza się bezpośrednio nad barierą


URZĄDZEŃ BEZPIECZEŃSTWA RUCHU DROGOWEGO W POLSCE



2) słupki krawędziowe stosuje się w celu bardziej precyzyjnego zlokalizowania 

zjazdu z drogi na skrzyżowaniu na inną drogę. 

Słupki te określają dokładniej geometrię skrzyżowania i ułatwiając manewr 

skręcania, szczególnie w porze nocnej i w trudnych warunkach atmosferycznych.



3) Tablice prowadzące stosuje się w celu uprzedzenia kierującego pojazdem o 

koniecznej zmianie kierunku jazdy. Tablice te stosuje się przede wszystkim: 

� na łukach poziomych, których geometria może być zaskoczeniem dla 

kierujących lub mają promień mniejszy od normatywnego dla danej drogi 

oraz duży kąt zwrotu, 

� na skrzyżowaniach typu T, 

� na wyspach małych i średnich rond, w szczególności położonych poza 

obszarem zabudowanym, 

� w obszarach robót drogowych. 

Tablice dzielą się one na pojedyncze i ciągłe.



4) Tablice rozdzielające stosuje się w celu wskazania kierującemu pojazdem miejsca 

rozdzielenia się kierunków ruchu. 

Tablice te stosuje się: 

� na autostradach i drogach ekspresowych (A) 

� na drogach ogólnodostępnych (B) 

� przy robotach drogowych (C). 

A B 

C



5) Słupki przeszkodowe stosuje się w celu oznaczenia przeszkód na jezdni, takich 

jak: 

� bariery rozdzielające pasy ruchu, 

� azyle dla pieszych, 

� wysepki wyodrębnione krawężnikami, 

� miejsca rozpoczęcia pasów dzielących jezdnie, itp. 

A 

B 

C



6) Tablice kierujące stosuje się w celu wskazania kierującemu pojazdem miejsca 

występowania na jezdni przeszkód, takich jak: 

� bariery, 

� azyle dla pieszych, 

� wysepki wyodrębnione krawężnikami, 

� miejsca rozpoczęcia pasów dzielących jezdnie, itp 

zlokalizowane od strony odcinka pomiędzy skrzyżowaniami, gdzie występuje 

najazd na przeszkodę tylko z jednej strony. 

Tablice kierujące wąskie stosuje się do oznaczania zwężonej szerokości jezdni lub 

skrajni w tunelach 

Tablice kierujące szerokie 

Tablice kierujące wąskie



3. Znaki wskazujące pikietaż drogi 

Są to znaki kilometrowe i hektometrowe – umieszczane na odcinkach dróg, na 

których zastosowano słupki prowadzące (drogi krajowe, wojewódzkie, 

powiatowe). 

1) znaki kilometrowe stosuje się w celu oznaczenia przebiegu drogi i wskazania 

jej kilometrażu narastająco od początku do końca drogi. 

Znaki kilometrowe na oddzielnych tabliczkach umieszcza się na drogach 

dwujezdniowych w pasie dzielącym. Są one instalowane na słupkach barwy szarej o 

wysokości 1,0 m i średnicy ~ 0,6 m.



2) znaki hektometrowe stosuje się w celu uściślenia przebiegu drogi drogi oraz 

ułatwienia lokalizacji elementów składowych drogi podlegających ewidencji dróg 

oraz zdarzeń drogowych. 

W sytuacji, gdy na odcinku drogi nie można zastosować słupków prowadzących 

zaleca się stosowanie tabliczek wskazujących bieżący kilometr i hektometr drogi 

umieszczanych na elementach wyposażenia drogi (elementy oświetleniowe, 

konstrukcje bramowe, itp.).



4. Urządzenia do oznaczania obiektów znajdujących się w skrajni drogi stosuje się w 

celu ostrzeżenia kierujących pojazdami o ograniczeniu skrajni oraz ochrony 

niektórych obiektów przed uszkodzeniem przez pojazdy. 

Tablicami do oznaczania ograniczenia skrajni pionowej i poziomej drogi oznacza się: 

w szczególności budynki, podpory wiaduktów , wystające murki przepustów, 

poręcze mostowe, konstrukcje nad jezdnią itp. 

Tablice umieszczone na obiekcie 

o niezmiennej skrajni 

Tablice umieszczone na obiekcie 

o zmiennej skrajni



Urządzenia umieszczane przed obiektem stosuje się w celu wskazania 

maksymalnych gabarytów pojazdów, które nie spowodują uszkodzenia 

obiektu na drodze i uprzedzeniu kierujących o występowaniu obiektów 

ograniczających skrajnię pionową poniżej 4,5 m 

Urządzenie bez elementów uchylnych Urządzenie z elementami uchylnymi



5. Urządzenia zabezpieczające ruch pieszych i rowerzystów stosuje w celu 

wyeliminowania lub ograniczenia niebezpieczeństw, na jakie narażony jest pierwszy 

lub rowerzysta korzystający z drogi i obiektów przy niej położonych. 

Mogą one być wykonane z betonu lub metalu. 

Urządzenia te stosuje się: 

� na wszystkich drogach i w ich obrębie, 

� na obiektach leżących w ciągu dróg, 

� na kłakach dla pieszych, 

� wzdłuż ciągów pieszych oddzielonych od jezdni, 

� przy ścieżkach rowerowych przebiegających przez obiekty inżynierskie itp. 

1) Balustrady i poręcze stosuje się w celu zabezpieczenia przed upadkiem z 

wysokości, jeżeli powierzchnia, po której odbywa się ruch pieszych i rowerzystów 

położona powyżej 0,5 m od poziomu terenu



2) Barieroporęcze stosuje się na obiektach mostowych, a także w innych miejscach, 

gdzie nie ma możliwości oddzielnego stosowania barier i balustrad, a zachodzi 

konieczność zastosowania ochrony ruchu pieszego i kołowego.



3) Ogrodzenia stosuje się w celu ochrony pieszych i oddzielenia ich od jezdni, 

uniemożliwienia im przekraczania jezdni w miejscach niedozwolonych lub 

skanalizowania ruchu pieszych. 

Ogrodzenia mogą być segmentowe lub łańcuchowe



4) Słupki blokujące stosuje się w celu niedopuszczenia do wjeżdżania pojazdów na 

chodniki lub ciągi pieszych. 

Słupki blokujące mogą być wykonane z metalu, tworzyw sztucznych lub drewna. 

Barwa słupków powinna być biało-czerwona. Dopuszcza się też słupki ozdobne, 

dostosowane do architektury otoczenia o barwach innych niż biało-czerwone



6. Aktywne urządzenia bezpieczeństwa ruchu drogowego są to urządzenia, z 

którymi pojazd wchodzi w bezpośredni kontakt podczas niezamierzonych zdarzeń 

drogowych. Konstrukcja tych urządzeń zapewnia minimalizację bezpośrednich 

zderzeń z pojazdem, zwłaszcza ich następstw dla osób znajdujących się w 

pojeździe.



1) drogowe bariery ochronne stosowane są w celu ochrony zdrowia i życia 

uczestników ruchu drogowego oraz bezpieczeństwa osób i budowli 

znajdujących się w otoczeniu drogi. 

Stosowanie drogowych barier ochronnych dopuszczalne jest tylko i w takich 

miejscach, w których skutki wypadków będą poważniejsze niż skutki najechania 

pojazdu na barierę. 

Podział barier ze względu na: 

a) funkcję: 

� skrajne – umieszczane przy krawędzi jezdni, korony drogi lub obiektu 

mostowego, 

� dzielące – umieszczane na pasie dzielącym drogę, 

� osłonowe – umieszczane między jezdnią a obiektami lub przeszkodami 

stałymi znajdującymi się w pobliżu jezdni. 

b) materiał 

� stalowe, 

� betonowe, 

� stalowo – betonowe, 

� stalowe linowe, 

� z tworzyw sztucznych wypełniane woda lub piaskiem.



Bariera osłonowa



2) Osłony energochłonne i zabezpieczające służą do pochłaniania energii pojazdu 

uderzającego w urządzenie, co skutkuje zmniejszeniem skutków wypadków, w 

porównaniu do zderzenia pojazdu bezpośrednio przeszkodą 

Przykłady segmentowych 

osłon energochłonnych 

Prowerk-Alpina



3) osłony zabezpieczające stosowane są jako oznakowanie i zabezpieczenie 

rozgałęzień drogi. 

Mogą być stosowane dla oznaczenia obiektów i przeszkód znajdujących się na 

obrzeżach drogi. Mogą także służyć jako dodatkowe oznakowanie np. stanowisk 

poboru opłat na autostradach płatnych. Umożliwiają one wczesne dostrzeżenie 

zagrożenia - stanowiąc skuteczne ostrzeżenie przed najechaniem przez pojazdy 

samochodowe. 

Uwaga: osłony zabezpieczajace nie mają praktycznie żadnych właściwości 

energochłonnych i stąd nie mogą pełnić funkcji osłon energochłonnych. 

Przykłady osłon zabezpieczających Prowerk-Alpina



7. Urządzenia bezpieczeństwa ruchu drogowego stosowane przy robotach 

prowadzonych w pasie drogowym. 

� Zabezpieczenie i oznakowanie robót drogowych powinno być dostosowane do 

występujących utrudnień na drodze, atakże zapewniać bezpieczeństwo 

uczestnikom ruchu drogowego. 

� Urządzenia brd użyte do zabezpieczenia robót powinny być dobrze widoczne 

zarówno w dzień jak i w nocy. 

� W przypadku zastosowania elementów odblaskowych, powinny być one widoczne 

w okresie od zmroku do świtu, co najmniej z odległości 150 m. 

� Pojazd wykorzystywany przy robotach powinien być: 

� wyposażony w lampę błyskowa widoczna co najmniej z odległości 500 m, 

przy dobrej przejrzystości powietrza, 

� oznakowany pasami na przemian barwy białej i czerwonej o wymiarach 250 x 

250 mm, na całej szerokości pojazdu. 

� Konstrukcje wsporcze po umieszczeniu na nich urzadzeń powinny zapewniać 

stabilność. 

� Osoby wykonujące czynności związane z robotami, powinny być ubrane w odzież 

barwy pomarańczowej lub żółtej i wyposażone w elementy odblaskowe.



1) Zapory drogowe stosuje się do wygradzania miejsc robót prowadzonych w pasie 

drogowym 

Zapora pojedyncza – 

do wygradzania wzdłuż jezdni 

Zapora pojedyncza – 

do wygradzania poprzecznego 

Zapora podwójna i potrójna – do wygradzania robót na chodnikach, ciągach 

pieszych, pieszo-rowerowych lub ścieżkach rowerowych



2) Tablice kierujące – przeznaczone są do oznaczania krawędzi: 

� zawężonego pasa ruchu, zajętego lub zaniżonego (zawyzonego) pobocza, pasa 

awaryjnego lub dzielącego, 

� pasa ruchu z załamaniami w planie. 

Tablice umieszcza się prostopadle do osi jezdni w odstępach nie większych 10 m 

w obszarze zabudowanym i 20 m poza obszarem zabudowanym. 

Tablice kierujące do oznaczania 

ograniczonej skrajni 

Tablice kierujące wysokie stosowane na początku 

wygrodzenia od strony nadjeżdżających pojazdów



3) Taśmy ostrzegawcze mogą być stosowane jedynie do wygradzania miejsc robót 

prowadzonych poza jezdnią w miejscach nie przeznaczonych do ruchu pojazdów 

oraz pieszych. 

� Odległość taśmy od miejsc ruchu pojazdów lub pieszych powinna być ≥ 1,0 m. 

� Wysokość zawieszenia taśmy: 0,9 ÷ 1,2 m. 

� Wygrodzenia taśmą jest dopuszczalne tylko przy wykopach do głębokości 0,5 m. 

Krótkotrwałe wygrodzenie obszarów drogi przez służby mundurowe mogą być 

wykonane taśmą z napisem np. „POLICJA”



4) Pachołki drogowe należy stosować do: 

� wyznaczania skosów – stopniowe zwężanie jezdni, 

� wyznaczania toru jazdy pojazdów, 

� prowadzenia robót krótkotrwałych i szybko postępujących, 

� awaryjnego, doraźnego oznakowania miejsca niebezpiecznego na jezdni, 

� oznaczenia podłużnego uskoku przy wykonywaniu nakładek bitumicznych, 

� wygrodzeń wzdłuż jezdni powierzchni wyłączonych z ruchu, 

� zabezpieczenia świeżo malowanych linii oznakowania poziomego, 

� zabezpieczenia świerżo wykonywanych remontów cząstkowych, nie większych niż 

o powierzchni 1,0 m 2



5) Tablice uchylne z elementami odblaskowymi są wyposażone w punktowe elementy 

odblaskowe, stosuje się do tymczasowej organizacji ruchu dla uzupełnienia: 

� linii oddzielających pasy o przeciwnych kierunkach ruchu, 

� linii oddzielających pasy o tych samych kierunkach ruchu. 

Tablice powinny mieć konstrukcje podatną w celu zabezpieczenia przed zniszczeniem 

wskutek najechania pojazdu.



6) Separatory ruchu przeznaczone są do optycznego i fizycznego: 

� rozdzielenia pasów o przeciwnych kierunkach ruchu, 

� rozdzielenia pasów o tych samych kierunkach ruchu, 

� oddzielenia pwsów dla pojazdów komunikacji zbiorowej, 

� wyznaczenia toru jazdy pojazdów, 

� zawężonych pasów ruchu, 

� wyznaczania krawędzi jezdni, 

oraz przeciwdziałania nieporządanemu wjeżdżaniu na powierzchnie wyłączone 

z ruchu, ciągi piesze i rowerowe. 

Przykład separatora ciągłego 

Przykład separatora punktowego



7) Tablica ostrzegawcza



8) Tablice zamykająca służy do zamykania pasa ruchu podczas prowadzenia robót 

drogowych; są one mocowane na pojeździe. 

Pojazd , na którym umieszczona jest tablica, znajduje się na odcinka wyłączonego z 

ruchu, od strony nadjeżdżających pojazdów. 

Rozróżnia się dwie wielkości tablic: 

� duża – stosowana na drogach krajowych, 

� mała – stosowana na pozostałych drogach



9) Tablica wcześnie ostrzegająca



8. Urządzenia do ograniczenia prędkości pojazdów: 

� progi zwalniające, 

� progi podrzutowe. 

Urządzenia te można wyłącznie stosować w tych miejscach i natych odcinkach dróg, 

na których konieczne skuteczne jest ograniczenie prędkości ruchu pojazdów, jeśli inne 

metody nie mogą być stosowane lub ich skuteczność jest niewystarczająca. 

1) Progi zwalniające są urządzeniami brd wykonanymi z zasady w formie wygarbienia. 

Progi zwalniające można stosować w obszarze zabudowanym, drogach lokalnych (L), 

dojazdowych (D), a wyjątkowo na drogach zbiorczych (Z). 

Niedopuszczalne jest stosowanie progów zwalniających na drogach: 

� krajowych i wojewódzkich, 

� miejskich drogach ekspresowych, ulicach klasy GP i P, 

� wyjazdu straży pożarnej, pogotowia ratunkowego (bazy), 

� po których odbywa się ruch autobusowy komunikacji zbiorowej, 

� na łukach dróg.



Liniowy - listwowy próg zwalniający o ograniczonej prędkości przejazdu 25-30 km/h 

Liniowy - płytowy próg zwalniający o ograniczonej prędkości przejazdu 25-30 km/h



Kształt i wymiary progu zwalniającego 

o zmniejszonej szerokości 

w poprzecznym przekroju jezdni 

Przykłady progów zwalniających wyspowych


URZĄDZEŃ BEZPIECZEŃSTWA RUCHU DROGOWEGO W POLSCE



2) Progi podrzutowe można stosować poza drogami publicznymi: 

� na obszarach o ograniczonej dostępności lub na obszarach zamkniętych 

(obszary osiedli tereny zakładowe, parkingi itp.), gdy konieczne jest 

ograniczenie prędkości do 5-8 km/h. 

� przy wjazdach na parkingi, tereny zakładowe tereny jednostek użyteczności 

publicznej, jeżeli są tam zainstalowane urządzenia zamykające wjazd na teren. 

Na drogach publicznych dopuszcza się stosowanie progów podrzutowych na obszarach 

przejścia granicznego. 

Kształt i wymiary w przekroju poprzecznym 

Przykładowych progów podrzutowych



DZIĘKUJĘ 

PAŃSTWU 

ZA UWAGĘ

UWARUNKOWANIA PRAWNE I TECHNICZNE STOSOWANIA ...

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

Delete template?

Save as template?