Pro Lusatia - Instytut Historii Uniwersytetu Opolskiego - Uniwersytet ...

informacje na temat kodyfikowanych leksemów, jak również rozważania
oraz wątpliwości językoznawców, którzy zajmują często
stanowisko przeciętnego użytkownika języka. Uwagi te nie zostały
uwzględnione w NHS NL w formie odpowiednich kwalifikatorów,
a dotyczą:
● weryfikacji i aktualizacji dawniejszych ustaleń kodyfikacyjnych
6 , na przykład: „W słownikach njeje serbski wotpowědnik
nihdźe zapisany. Jako sobuawtorka „Němsko-hornjoserbskeho
słownika noweje leksiki” pak Wam přeradźu, zo so ekwiwalent w
našim manuskripće jewi (...) Tež problem chlěba, němsce tak mjenowaneho
„Fladenbrot” je so rozrisał, a jewi so namjet „plincaty
chlěb”. Motiwacija bě prawdźepodobnje forma chlěba. Awtorska
skupina dwuzwjazkoweho słownika z lětow 1989 a 1991 pak je
měła hinaše asociacije, dokelž je tam zapisany za „Fladen” drje
„plinc” - ale hnydom w zwisku z tym přikład: „Na dróze leža wulke
plincy wot kruwow” 7 ;
● wyboru pomiędzy tłumaczeniem dosłownym lub kalką językową
a utworzeniem nowego wyrazu, nienawiązującego bezpośrednio
do niemieckiego pierwowzoru, na przykład: „„Kruta syć”
by rěkał posłowny přełožk z němčiny. Čehodla pak so stajnje na
němčinje orientować?” 8 ;
● pochodzenia podjętych rozważań, na przykład: „„Nowe serbske
słownistwo nastawa w rěčnej praksy” – a tak přemyslowach-
6 Przede wszystkim zawartości słownika J e n č H., F. M i c h a ł k et al., Němskohornjoserbski
słownik, t. I-II, Budyšin 1989-1991 (dalej NHS). W RK znajduje się
wiele odniesień do NHS, w licznych przypadkach celem audycji jest modyfikacja
i aktualizacja poszczególnych artykułów hasłowych. Zazwyczaj jeżeli wyraz
ujęty w NHS ma już nowe znaczenie, znaczeń poprzednich nie ujęto w NHS NL,
a jedynie wymieniono je w RK (zob. Rěčny kućik dr. Jany Šołćineje z wusyłanja
09.08.2006, tema: Aushängeschild, dostępny pod adresem http://www.mdr.de/
serbski-program/rundfunk/3420639.html). Na tym tle wyjątek stanowi tylko
jedna audycja (zob. Rěčny kućik dr. Jany Šołćineje z wusyłanja 15.07.05, tema:
Pfandflasche, http://www.mdr.de/serbski-program/rundfunk/2083300.html),
ponieważ w NHS NL umieszczono wariant występujący w NHS, a skrytykowany
w RK.
7 Rěčny kućik dr. Jany Šołćineje z wusyłanja 25.10.2006, tema: Dener, kebab a
plincaty chlěb, http://www.mdr.de/serbski-program/rundfunk/3664077.html.
8 Rěčny kućik dr. Jany Šołćineje z wusyłanja 17.01.2007, tema: Festnetz, http://
www.mdr.de/serbski-program/rundfunk/4020269.html.
Tom 6
- 35 -