Gjuha shqipe 2 - Albas
Gjuha shqipe 2 - Albas
Gjuha shqipe 2 - Albas
You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
Libër mësuesi për tekstin “<strong>Gjuha</strong> <strong>shqipe</strong> 2”<br />
Libër mësuesi për tekstin<br />
“<strong>Gjuha</strong> <strong>shqipe</strong><br />
2”<br />
Përgatitur nga:<br />
Ilda Alushaj<br />
Mirela Tërova<br />
Natasha Pepivani<br />
Botime shkollore <strong>Albas</strong><br />
1
Libër mësuesi për tekstin “<strong>Gjuha</strong> <strong>shqipe</strong> 2”<br />
Botues:<br />
Latif AJRULLAI<br />
Rita PETRO<br />
Redaktore:<br />
Natasha PEPIVANI<br />
Jorina KRYEZIU<br />
Redaktore letrare:<br />
Vasilika DINI<br />
Arti grafik:<br />
Gjergji KOLLUMBI<br />
© <strong>Albas</strong>, Tiranë 2008<br />
Të gjitha të drejtat janë të rezervuara<br />
Shtëpia Botuese <strong>Albas</strong><br />
Në Tiranë: Rr. Budi, Pall. “Clasic Construction”, zyra nr. 2<br />
Tel/Fax: ++ 355 4 2379184<br />
e-mail: albas_tr@yahoo.com<br />
Në Tetovë: Rr.Ilindenit, nr.105<br />
Tel: 044 344047<br />
e-mail: albas_te@yahoo.com<br />
Në Prishtinë: Rr.Eqrem Çabej, nr.47<br />
Tel: 038 5457139<br />
e-mail: albas_pr@yahoo.com
Libër mësuesi për tekstin “<strong>Gjuha</strong> <strong>shqipe</strong> 2”<br />
Hyrje<br />
Të nderuar mësues/e,<br />
Shtëpia botuese ALBAS, në zbatim të politikave të saj të botimit, që çdo libër<br />
për nxënësin të shoqërohet edhe me librin e mësuesit, iu vë në dispozicion “Librin e<br />
mësuesit për tekstin <strong>Gjuha</strong> <strong>shqipe</strong> 2” të autoreve Rita Petro dhe Mimoza Gjokutaj,<br />
botim i kësaj Shtëpie botuese.<br />
Teksti i nxënësit <strong>Gjuha</strong> <strong>shqipe</strong> 2, është hartuar në përputhje me programin e ri<br />
dhe realizon këto objektiva të përgjithshëm:<br />
a. Të aftësojë nxënësit në të dëgjuar e të folur, në të lexuar e të shkruar për të<br />
përdorur gjuhën <strong>shqipe</strong> si mjet komunikimi me gojë e me shkrim.<br />
b. Të zhvillojë të menduarit e pavarur të nxënësit:<br />
- për të shprehur lirisht mendimet, idetë, ndjenjat, emocionet,<br />
- për të reflektuar për vlerat e tij dhe të shokëve në situata të dhëna,<br />
- për të kërkuar, zbuluar, klasifikuar, argumentuar në situata të njohura me gojë<br />
e me shkrim.<br />
Realizimi i këtyre objektivave mbështetet në katër linja kryesore, të cilat në tekstin<br />
e nxënësit vijnë me emërtimet e mëposhtme:<br />
TË LEXUARIT<br />
- Pjesët e zgjedhura të Leximit<br />
TË FOLURIT<br />
- Bisedojmë së bashku<br />
TË SHKRUARIT<br />
- Shkruajmë<br />
NJOHURI RRETH GJUHËS - Njohim gjuhën tonë<br />
Këto linja janë të lidhura ngushtë e të integruara me njëra-tjetrën, por secila ka<br />
objektivat e veta specifikë, të cilët sa më shumë të njihen e të zbatohen, aq më mirë<br />
do të realizojnë standardet e lëndës së gjuhës <strong>shqipe</strong>.<br />
Libri i mësuesit për Gjuhën <strong>shqipe</strong> 2 mbështetur në sa thamë më sipër, synon<br />
t’u vijë në ndihmë mësuesve, duke dhënë modele se si mund të realizohen gjatë<br />
procesit mësimor synimet e programit, realizuar nëpërmjet librit të nxënësit.<br />
Libri i mësuesit ka strukturën e mëposhtme:<br />
a. Hyrja, ku jepen sqarime të domosdoshme për materialin e paraqitur.<br />
b. Plani sintetik dhe analitik, i zbërthyer në orë, linja, tematikë dhe objektiva.<br />
c. Model mësimi për çdo temë të planifikuar, modeluar sipas metodave dhe<br />
teknikave bashkëkohore të mësimdhënies, ku mbizotëron struktura PNP (Parashikimi,<br />
Ndërtimi i njohurive dhe përforcimi).<br />
d. Teste për kapitujt kryesorë.
Libër mësuesi për tekstin “<strong>Gjuha</strong> <strong>shqipe</strong> 2”<br />
• Plani analitik<br />
Temat mësimore janë planifikuar, ashtu si janë konceptuar nga autorët e tekstit<br />
<strong>Gjuha</strong> <strong>shqipe</strong> 2, pra zhvillohen në mënyrë lineare duke integruar linjat. Në përgjithësi<br />
temat e rubrikës Lexojmë dhe Njohim gjuhën tonë janë parashikuar të zhvillohen në<br />
dy orë, kurse të rubrikave të tjera në një orë.<br />
Në plan ka katër tema të rubrikës Flasim, të cilat janë parashikuar të realizohen<br />
me orët e leximit me të njëjtën temë. Po kështu janë planifikuar edhe orët e përsëritjes,<br />
të diktimit, të leximeve jashtëklase dhe të testimeve. Plani është orientues. Mësuesi<br />
është i lirë të bëjë ndryshime në të, aty ku e sheh të arsyeshme.<br />
Në tekst materiali letrar është mjaft i gjerë. Në raste kur mësuesi/ja e sheh se<br />
pjesët e planifikuara janë të gjata dhe nuk përvetësohen nga nxënësit, mund të<br />
mos i zhvillojë të gjitha pjesët, por sugjerojmë që të jepen si lexime të pavarura. Në<br />
këtë përzgjedhje duhet të mbahet parasysh lidhja e pjesës me dy rubrikat e tjera:<br />
Bisedojmë së bashku dhe Shkruajmë, përsëritja e tematikës, lidhja e saj me mjedisin<br />
ku jeton nxënësi dhe problematikën e tij etj.<br />
• Modelimi i çdo teme mësimore është bërë në përputhje me kërkesat që ka<br />
ditari i mësuesit.<br />
Çdo mësim model ka strukturën e vet, që përbëhet nga:<br />
Rubrika, tema, objektivat e arritjes, mjetet, fjalët kyç, struktura dhe ecuria e orës<br />
së mësimit.<br />
Në një tabelë të veçantë jepet struktura e mësimit, metodat, teknikat e veprimtaritë,<br />
kurse koha i është lënë mësuesit për ta planifikuar.<br />
• Objektivat e nxjerra për çdo orë mësimi mbajnë parasysh të tria nivelet e<br />
nxënësve. Ata janë nxjerrë duke u nisur nga objektivat e përgjithshëm e specifikë<br />
të programit, që janë realizuar në tekstin e nxënësit sipas linjës.<br />
LEXOJMË<br />
1. Linja e të lexuarit<br />
Nëpërmjet rubrikës Lexojmë nxënësi duhet:<br />
a. Të zhvillojë aftësitë për të lexuar: rrjedhshëm, saktë, me intonacionin e duhur,<br />
me ndjenjë e emocion në përputhje me pjesën e leximit.<br />
b. Të zhvillojë aftësitë për të kuptuar atë që lexon:<br />
- ta ritregojë të gjithë pjesën ose një pjesë të saj me anë të pyetjeve, ose me fjalët e veta,<br />
- ta ritregojë me hollësi a përmbledhtas,<br />
- të ilustrojë mendimin me pjesë nga teksti.<br />
c. Të zhvillojë aftësitë për të zbuluar informacionin e ri, mesazhin, cilësitë e<br />
personazheve etj.<br />
d. Të zhvillojë aftësitë për të ndierë kënaqësinë që të fal leximi, zbulimi i së<br />
vërtetës dhe fantastikes.
Libër mësuesi për tekstin “<strong>Gjuha</strong> <strong>shqipe</strong> 2”<br />
e. Të zhvillojë aftësitë për të interpretuar situata të dhëna dhe për të argumentuar<br />
mendimin e vet.<br />
Zhvillimi i aftësive për të lexuar me kuptim është themeli mbi të cilin ngrihen<br />
muret e gjithë sistemit të shkollimit dhe ky themel hidhet që në vitet e para të<br />
shkollimit, ku në këtë proces klasa e dytë luan rolin më të rëndësishëm.<br />
Shumica e pjesëve të zgjedhura janë parashikuar të zhvillohen në dy orë:<br />
Në orën e parë, mësuesi duhet t’i kushtojë kujdes dhe vëmendje të lexuarit me<br />
kuptim të pjesës. Nxënësi fillimisht njihet me pjesën nëpërmjet leximit të mësuesit/<br />
es, pastaj u shpjegohet kuptimi i fjalëve të reja a të vështira. Për këtë orë në librin e<br />
mësuesit do të gjeni metoda dhe teknika efikase, që nxënësi të ndjekë me dëshirë<br />
leximin e pjesës, siç është leximi i drejtuar, leximi zinxhir, leximi me zë të lartë e në<br />
heshtje, leximi me role, leximi me kodim etj.<br />
Është mirë që gjatë leximit të pjesës së re mësuesi t’i aktivizojë intensivisht<br />
nxënësit në klasë për lexim. Ai vetë duhet ta lexojë fillimisht pjesën me intonacionin<br />
e duhur, për ta familjarizuar dhe ndihmuar nxënësin në leximin e mëpasshëm të<br />
saj. Gjatë leximit zinxhir, u kërkohet nxënësve të lexojnë fjali ose paragrafë, (pasi<br />
nxënësi që në mësimet e para të Gjuhës <strong>shqipe</strong> 2 mëson se ç’është fjalia dhe teksti).<br />
Kjo jo vetëm që e aktivizon nxënësin, por dhe e bën të vëmendshëm njëherazi në<br />
dëgjim dhe lexim.<br />
Gjithashtu, pjesët me dialog mund të ndahen në role, ku dhe vetë mësuesi duhet<br />
të jetë pjesëtar i këtij leximi, për të krijuar afërsi me nxënësin.<br />
E njëjta mënyrë përdoret edhe për poezinë. Nëpërmjet intonacionit të ndryshëm<br />
të leximit nga mësuesi, nxënësi të jetë në gjendje që intuitivisht të dallojë llojet e<br />
ndryshme të shkrimeve: përrallën nga tregimi, poezinë e natyrës nga fabula etj.<br />
Fjalët kyç janë evidentuar për çdo temë. Ndonjëherë fjala kyç identifikohet me<br />
fjalën e re ose të vështirë. Për të kapërcyer këtë vështirësi, në Librin e mësuesit i<br />
rekomandohet si metodë efektive Parashikimi me terma paraprakë, ku si terma në<br />
lexim përdoren fjalët kyç. Nëse me titullin dhe dy tri fjalë nxënësi është në gjendje të<br />
krijojë një tekst, që parashikon si zhvillohen ngjarjet në pjesën e dhënë, do të thotë<br />
se fjalët kyç janë zgjedhur saktë. Në tekstin e nxënësit, fjalët kyç janë shpjeguar<br />
edhe nëpërmjet ilustrimit.<br />
Në orën e dytë të leximit, përgjithësisht është parashikuar të ushtrohen nxënësit<br />
nëpërmjet rubrikës Kuptojmë tekstin:<br />
a. Pyetje,<br />
b. Gjetja e përgjigjeve të sakta (E saktë e gabuar),<br />
c. Vlerësimi subjektiv i pjesës (Po ti?).<br />
Rubrika Pyetje synon që me anë të pyetjeve nxënësi të zbërthejë kuptimin<br />
tërësor të tekstit, prandaj përgjigjet e pyetjeve janë shumë të rëndësishme, pasi
Libër mësuesi për tekstin “<strong>Gjuha</strong> <strong>shqipe</strong> 2”<br />
që aty kalohet në shkallët e tjera të njohjes së tekstit. Nëpërmjet pyetjeve, nxënësi<br />
ushtrohet jo vetëm për të folurin, po edhe për lidhjen logjike të mendimeve të tij.<br />
Rubrika e dytë: Gjetja e përgjigjeve të sakta, e bën nxënësin që t’i rikthehet<br />
edhe një herë tekstit. Alternativat në këtë rubrikë jepen herë mirë dhe herë gabim.<br />
Nëpërmjet kësaj rubrike synohet të ushtrohet vëmendja e nxënësit në drejtim të<br />
detajeve, hollësive. Alternativa që i kërkohet e bën nxënësin të kërkojë në tekst atë<br />
pjesë që i duhet atij. Pra, kemi të bëjmë jo më me një lexim tërësor, por me një lexim<br />
me synim. Ky është një lexim me laps në dorë.<br />
Përveç këtyre rubrikave, që janë më kryesoret, në rubrikat e leximit ka edhe<br />
punë me kërkesa të ndryshme dhe specifike për secilin tekst të zgjedhur. Disa herë<br />
nxënësit i kërkohet ndonjë detyrë e shkurtër me shkrim, e cila mund të punohet<br />
ose drejtpërdrejt në libër me laps, ose mund të shkruhet në fletoren e detyrave të<br />
shtëpisë apo të klasës, sipas rastit.<br />
Në librin e mësuesit janë dhënë modele të ndryshme që e ndihmojnë nxënësin<br />
të përvetësojë sa më mirë kuptimin e pjesës. Grafikët organizues, Dora e pyetjeve,<br />
Harta e ngjarjes, Rrjedha e ngjarjes etj. e bëjnë nxënësin që të kuptojë pjesën në<br />
mënyrë logjike e tërheqëse dhe ta ritregojë saktë e bukur përmbajtjen.<br />
TË FOLURIT<br />
2. Nëpërmjet rubrikës Bisedojmë së bashku, nxënësi duhet të arrijë:<br />
- Të dëgjojë e të flasë rreth një teme të caktuar.<br />
- Të shprehë lirisht mendimet e veta.<br />
- Të fitojë shprehitë e bashkëbisedimit dhe të folurit në grup.<br />
Secila temë e kësaj rubrike është parashikuar të zhvillohet në 1 orë. Këto tema<br />
janë të integruara me temat e pjesëve të leximit. Pasi nxënësi lexon dhe kupton një<br />
pjesë, në këto orë mësimore ai ka mundësi të reflektojë se si e përjeton atë ngjarje<br />
në jetën e tij.<br />
Qëllimi i këtyre temave nga ana e standardeve lëndore është që nxënësi:<br />
• të ushtrojë të folurin duke bashkëbiseduar, diskutuar dhe shfaqur mendime për<br />
tema nga më të ndryshmet,<br />
• të pasurojë fjalorin në varësi të fushës tematike,<br />
• të shprehë mendimet a të japë informacionin që i kërkohet, me fjali të ndërtuara<br />
saktë dhe sa më shkurt,<br />
• të flasë qartë e pa gabime,<br />
• të shprehë gojarisht mendimin e tij për një personazh,<br />
• të tregojë se si ka kaluar një shëtitje, si luan me shokët, si reflekton ndaj të<br />
tjerëve, në shtëpi apo mjedisin e jashtëm, si i përjeton ngjarjet, përrallat, tregimet,<br />
emocionet dhe mbresat.
Libër mësuesi për tekstin “<strong>Gjuha</strong> <strong>shqipe</strong> 2”<br />
Nxënësit duhet të nxiten që të shprehen sa më lirshëm dhe të flasin sa më shumë<br />
për veten. Mësuesi duhet të jetë i vëmendshëm, veçanërisht ndaj nxënësve, të cilët<br />
janë të heshtur dhe të mbyllur në vetvete.<br />
Për të arritur që nxënësit të shprehen lirshëm duhet të krijohet mjedis i ngrohtë, ku<br />
secili e ndien veten të aftë dhe të vlerësuar. Në natyrën e fëmijës është veti sinqeriteti<br />
dhe spontaniteti. Këto veti me rritje fillojnë të humbasin. Prandaj mësuesi duhet të<br />
bëjë kujdes që të nxitë iniciativën e të shprehurit dhe të sinqeritetit. Ky sinqeritet duhet<br />
të respektohet nga të dyja palët. Edhe nga nxënësit që flasin, edhe nga nxënësit që<br />
dëgjojnë të cilët duhet të vlerësojnë sinqeritetin e shokut të tyre. Prandaj titujt e këtyre<br />
rubrikave zakonisht fillojnë me: Edhe unë.....Ideja e kësaj rubrike është që nxënësi ta<br />
identifikojë veten me personazhet e tekstit.<br />
Metodat e larmishme të mësimdhënies, si: lojërat mësimore gjithëpërfshirëse,<br />
pyetje përgjigjet, përvetësimi i temës së leximit që paraprin këtë rubrikë, pasurimi i<br />
fjalorit, situatat intriguese, mjetet figurative e bëjnë nxënësin të ndihet i aftë dhe të<br />
jetë aktiv.<br />
Gjatë zhvillimit të këtyre temave mësuesi mund të kombinojë në ndonjë rast<br />
edhe kërkesat e rubrikës Të folurit me ato të rubrikës Të shkruarit, nëpërmjet ndonjë<br />
ushtrimi të thjeshtë që është dhënë në tekst. Por kryesore në temat e kësaj rubrike<br />
është Të folurit. Prandaj nuk duhet të ketë shmangie nga ky standard i parashikuar<br />
në program.<br />
TË SHKRUARIT<br />
3. Nëpërmjet rubrikës Shkruajmë nxënësi duhet të arrijë:<br />
• Të zhvillojë aftësitë për të shkruar nëpërmjet:<br />
• kopjimit të një fjalie a një teksti të dhënë,<br />
• shkrimit të një teksti të dhënë sipas modelit, si: letër, kartolinë, shënim, këshillë etj.,<br />
• plotësimi i një teksti me fjalët e dhëna,<br />
• krijimi i një teksti duke iu përgjigjur pyetjeve,<br />
• realizimi i përmbledhjes së një përralle, duke renditur si duhet fjalitë e dhëna,<br />
• krijime të thjeshta me imagjinatë,<br />
• përshkrimi fizik a i karakterit të një personazhi, duke u ndihmuar me pyetje a me<br />
fjalë të dhëna etj.<br />
Secila temë është parashikuar të zhvillohet në 1 orë.<br />
Temat e kësaj rubrike janë të integruara me temat e pjesëve të leximit nga ana<br />
tematike.<br />
Përpara se nxënësi të shkruajë, bëhet një parapërgatitje me gojë rreth temës që<br />
do të shkruhet.<br />
Qëllimi i këtyre temave nga ana e standardeve lëndore është që:<br />
Nxënësi të shkruajë saktë dhe pa gabime fjalë nga fjalori i fushave të ndryshme,<br />
të lidhë me logjikë fjalët në fjali, si dhe të lidhë fjalitë për të arritur në përshkrimin e<br />
një teksti të shkurtër.
Libër mësuesi për tekstin “<strong>Gjuha</strong> <strong>shqipe</strong> 2”<br />
Në tekst, si dhe në fletoren e punës, është bërë kujdes që kërkesat të rriten<br />
shkallë-shkallë, si brenda një teme, ashtu edhe në tërësi të rubrikës. Renditja e<br />
kërkesave është bërë e tillë, që çdo nxënës, pavarësisht nga niveli, të gjejë veten,<br />
të fitojë besim se mund të flasë, të lexojë e të shkruajë rreth një teme të dhënë.<br />
Gjithashtu, nëpërmjet kësaj rubrike, nxënësi merr elementet e para fillestare për<br />
përshkrimin e personazhit, për shkrimin e përmbledhjes, renditjen e ngjarjeve, për<br />
titullin e tekstit, përbërësit e përrallës etj. Për këtë nxënësve u vjen në ndihmë teksti<br />
me modele gjysmë të gatshme.<br />
Njohuritë gjuhësore<br />
4. Nëpërmjet rubrikës Të njohim gjuhën tonë nxënësi, sipas disiplinave<br />
gjuhësore, duhet të arrijë:<br />
Në Sintaksë:<br />
• Të njohë tekstin dhe fjalinë dëftore e pyetëse, mohore e pohore.<br />
Në Morfologji:<br />
• Të njohë fjalët sipas klasave leksiko-gramatikore: emër, mbiemër, folje.<br />
• Të njohë kategoritë kryesore gramatikore të emrit e të mbiemrit (gjini e numër)<br />
dhe të foljes (kohë, vetë).<br />
Drejtshkrim:<br />
• Të përdorë drejt shkronjën e madhe.<br />
• Të përdorë drejt shenjat pikësimit: pikë, pikëpyetje e pikëçuditje.<br />
• Të shkruajë saktë emra të gjinisë femërore e mashkullore në numrin njëjës e shumës.<br />
• Të shkruajë saktë mbiemra të gjinisë femërore e mashkullore në numrin njëjës<br />
e shumës etj.<br />
Leksikologji:<br />
• Të njohë e të dallojë fjalë të thjeshta nga fjalët e përbëra.<br />
• Të gjejë fjalë antonimike e sinonimike me fjalët e dhëna.<br />
Temat gjuhësore përgjithësisht janë parashikuar të zhvillohen në dy orë. Në<br />
orën e parë mësuesi, duke u mbështetur në tekstin e nxënësit, do të shpjegojë dhe<br />
interpretojë dukuritë gjuhësore. Në ndihmë i vijnë sa shembujt e zgjedhur, aq edhe<br />
ilustrimet që mësuesi duhet t’i shfrytëzojë që nxënësi të bëjë lidhjen ndërmjet figurës<br />
dhe fjalëve që trajtojnë njohurinë gjuhësore. Dukuritë gjuhësore jepen nëpërmjet<br />
shembujve shumë të thjeshtë e të pangarkuar stilistikisht. Shembut nuk jepen me<br />
fjali të shkëputura, por përgjithësisht në tekste të shkurtra, në dialogë etj. Në mënyrë<br />
që njohuritë të mos merren të shkëputura, e si qëllim në vetvete.<br />
Pra, në orën e parë nxënësi duhet të rrokë kuptimin e dukurisë gjuhësore, ta dallojë<br />
atë nga forma dhe logjikisht.<br />
Në orën e dytë nxënësi, duhet të ushtrohet me shkrim e me gojë për të përvetësuar<br />
dukurinë gjuhësore të caktuar. Për këtë vlejnë ushtrimet gjuhësore që janë dhënë në<br />
tekst dhe në Fletoren e punës. Ushtrimet, si në tekst dhe në Fletoren e punës, janë
Libër mësuesi për tekstin “<strong>Gjuha</strong> <strong>shqipe</strong> 2”<br />
dhënë sipas shkallës së vështirësisë, duke kaluar nga ushtrimi më i lehtë, që ka karakter<br />
zbatues, në më të vështirin, që ka karakter krijues, krahasues, argumentues etj.<br />
Si në tekst, ashtu edhe në modelet e dhëna, njohuritë gjuhësore e letrare jepen<br />
në mënyrë intuitive e praktike, duke i integruar në mënyrë sistematike dhe të natyrshme<br />
me njohuritë e secilës rubrikë: Lexojmë, Shkruajmë dhe Bisedojmë së bashku. Kjo<br />
bëhet me qëllim që nxënësi të mos mbingarkohet me njohuri të tepërta teorike, pasi<br />
këto njohuri do të rimerren nga klasa në klasë deri në fund të sistemit 9-vjeçar. Prandaj,<br />
synimi kryesor në këtë klasë është që nxënësi të fitojë njohuri e shprehi në mënyrë<br />
logjike dhe të qëndrueshme.
Libër mësuesi për tekstin “<strong>Gjuha</strong> <strong>shqipe</strong> 2”<br />
10
Libër mësuesi për tekstin “<strong>Gjuha</strong> <strong>shqipe</strong> 2”<br />
11
Libër mësuesi për tekstin “<strong>Gjuha</strong> <strong>shqipe</strong> 2”<br />
12
Libër mësuesi për tekstin “<strong>Gjuha</strong> <strong>shqipe</strong> 2”<br />
13
Libër mësuesi për tekstin “<strong>Gjuha</strong> <strong>shqipe</strong> 2”<br />
14
Libër mësuesi për tekstin “<strong>Gjuha</strong> <strong>shqipe</strong> 2”<br />
15
Libër mësuesi për tekstin “<strong>Gjuha</strong> <strong>shqipe</strong> 2”<br />
16
Libër mësuesi për tekstin “<strong>Gjuha</strong> <strong>shqipe</strong> 2”<br />
17
Libër mësuesi për tekstin “<strong>Gjuha</strong> <strong>shqipe</strong> 2”<br />
18
Libër mësuesi për tekstin “<strong>Gjuha</strong> <strong>shqipe</strong> 2”<br />
19
Libër mësuesi për tekstin “<strong>Gjuha</strong> <strong>shqipe</strong> 2”<br />
20
Libër mësuesi për tekstin “<strong>Gjuha</strong> <strong>shqipe</strong> 2”<br />
21
Libër mësuesi për tekstin “<strong>Gjuha</strong> <strong>shqipe</strong> 2”<br />
ERA NË SHTËPI<br />
Rubrika: Lexojmë<br />
Tema: Albumi i familjes (Ora I)<br />
Objektivat: Në fund të orës së mësimit nxënësi duhet të jetë i aftë:<br />
• Të lexojë bukur, me intonacion, emocion dhe duke respektuar shenjat e<br />
pikësimit.<br />
• Të pasurojë fjalorin me fjalë të reja rreth temës dhe të formojë fjali me to.<br />
• Të flasë për faqen e një albumi me fotografi.<br />
• Të hartojë një pesëvargësh, duke u bazuar në mendimet e dhëna për një<br />
album.<br />
Mjetet: teksti, albume, fotografi, fisha me terma paraprakë.<br />
Fjalët kyç: albumi i vjetër, gjyshja e Erës, shikojnë.<br />
STRUKTURA PNP Metoda, teknika e veprimtari Koha<br />
Parashikimi<br />
Ndërtimi i njohurive<br />
Përforcimi<br />
Zhvillimi i mësimit<br />
Parashikimi me terma paraprakë<br />
Lexim i drejtuar<br />
Pesëvargësh<br />
Parashikimi: Parashikimi me terma paraprakë<br />
Mësuesi/ja paraqet fishat e parapërgatitur (ose i shkruan në dërrasë) dhe pyet:<br />
- A mund të formoni një tregim me këto fisha (këta terma paraprakë)?<br />
albumi i vjetër gjyshja e Erës shikojnë albumi i Erës<br />
U lihet nxënësve një kohë e mjaftueshme dhe mirëpritet çdo krijim i nxënësve,<br />
duke nxitur dhe ngacmuar imagjinatën e tyre.<br />
Ndërtimi i njohurive: Leximi i drejtuar<br />
Mësuesi/ja lexon paragrafin e parë të pjesës.<br />
Ndalesa I. Gjyshja e Erës... deri te... pranon me dëshirë.<br />
- A do t’i pëlqejnë fotografitë Erës?<br />
- A do të njohë ndonjërën prej tyre?<br />
- A do të jetë ajo në ndonjërën nga fotografitë?<br />
Nxënësit shprehin hamendjet e tyre dhe mësuesi/ja vazhdon leximin.<br />
Ndalesa II. Ja, këta këtu...deri te ... se sa shumë i ngjan.<br />
- A do t’i pëlqejë fotografia e gjyshes, kur ka qenë nuse?<br />
22
Libër mësuesi për tekstin “<strong>Gjuha</strong> <strong>shqipe</strong> 2”<br />
- Do të qeshë apo do të kënaqet Era me to?<br />
Pas hamendjeve të nxënësve, mësuesi/ja vazhdon të lexojë:<br />
Ndalesa III. Ua, vërtet...deri te...kur linda unë.<br />
- Po tani? A do të ketë gjyshja fotografi me Erën e rritur?<br />
- A do ta pëlqejë ajo albumin e Erës?<br />
Ndalesa IV. Sigurisht... deri në fund.<br />
- Si mund t’i jetë përgjigjur gjyshja?<br />
- A mund të parashikoni ndonjë fund tjetër për pjesën?<br />
Nxënësit lexojnë pjesën disa herë në heshtje dhe më pas me role.<br />
Përforcimi: Pesëvargësh<br />
Nxënësit plotësojnë pesëvargëshin e mëposhtëm mbi bazën e pyetjeve:<br />
Si është?<br />
Ç’bën?<br />
Një fjali<br />
Një sinonim<br />
Albumi<br />
___________ ___________<br />
___________ ________ _______<br />
____________________________________<br />
____________<br />
Nxënësit punojnë të pavarur dhe më pas lexojnë punët e tyre. Punët më të mira<br />
mësuesi/ja i shkruan në dërrasën e zezë. Po japim një shembull:<br />
Albumi<br />
i ri<br />
i vjetër<br />
shikoj kujtoj kënaqem<br />
Albumi ka shumë fotografi.<br />
Kujtime<br />
23
Libër mësuesi për tekstin “<strong>Gjuha</strong> <strong>shqipe</strong> 2”<br />
Rubrika: Lexojmë<br />
Tema: Albumi i familjes (Ora II)<br />
Objektivat: Në fund të orës së mësimit nxënësi të jetë i aftë:<br />
• Të përshkruajë një album.<br />
• Të dallojë personazhet.<br />
• Të kuptojë përmbajtjen dhe ta riprodhojë atë.<br />
• Të luajë në role dhe të argëtohet.<br />
Mjetet: album, fletë, tekst, fletore.<br />
Fjalët kyç: pyetje, zgjedh, lexoj.<br />
STRUKTURA PNP Metoda, teknika e veprimtari Koha<br />
Parashikimi<br />
Stuhi mendimesh<br />
Ndërtimi i njohurive Pyetja sjell pyetjen, punë në dyshe<br />
Përforcimi<br />
Luajmë në role<br />
Zhvillimi i mësimit<br />
Parashikimi: Stuhi mendimesh.<br />
Mësuesi/ja i nxit nxënësit të flasin për albumin.<br />
Albumi<br />
Disa nga përgjigjet mund të ishin: foto me ngjyra, pa ngjyra, të reja, të vjetra,<br />
libër, i trashë, i hollë, me shumë fletë,... etj.<br />
Të gjitha përgjigjet e nxënësve, mësuesi/ja i shkruan në skemën e mësipërme.<br />
Ndërtimi i njohurive: Pyetja sjell pyetjen, punë në dyshe.<br />
Formohen grupe dyshe me shokun e bankës dhe punohen pyetjet e tekstit.<br />
Nxënësi A lexon pyetjen, nxënësi B gjen në tekst dhe lexon përgjigjen. Mësuesi/ja<br />
e ka ndarë paraprakisht tekstin në aq pjesë, sa pyetje janë.<br />
Për të nxitur mendimin e nxënësve, u kërkohet dysheve që t’i drejtojnë njëritjetrit<br />
pyetje shtesë për çdo fjali a paragraf të mësimit që të fillojë me fjalën PSE?<br />
P.sh.:<br />
- Pse i ruan gjyshja me kujdes fotografitë e saj?<br />
- Pse gjyshja i tregon Erës fotografitë kur ka qenë e vogël?<br />
- Pse i tregon fotografinë e saj kur ka dalë nuse?<br />
- Pse Era i tregon albumin e saj?<br />
24
- Pse kujton ditën e lindjes?<br />
Pastaj, mësuesi/ja dhe nxënësit fl asin për përvojat e tyre.<br />
Libër mësuesi për tekstin “<strong>Gjuha</strong> <strong>shqipe</strong> 2”<br />
Tek ushtrimi me kërkesën: Shëno me V përgjigjen e saktë dhe me X<br />
përgjigjen e gabuar. Ky ushtrim kërkon që të rritë vëmendjen e nxënësve gjatë leximit.<br />
- Gjyshja nuk pranoi të tregonte albumin. X<br />
- Era iu lut gjyshes ta shihnin albumin bashkë. V<br />
- Albumi i gjyshes është i ri. X<br />
- Era nuk u çudit që gjyshja kishte pasur mama. X etj.<br />
Pasi dëgjon përgjigjet e nxënësve, mësuesi/ja kërkon që ata të gjejnë në tekst<br />
përgjigjen e saktë dhe ta lexojnë.<br />
Shënim. Ky tip ushtrimi përsëritet shpesh në tekst dhe realizon synime që<br />
lidhen me leximin e vëmendshëm, me evidentimin e hollësirave që kanë përdorur<br />
autorët e pjesëve, vënien në dukje të fjalëve kyç etj.<br />
Përforcimi: Luajmë në role.<br />
Nxënësit lexojnë pjesën me role dhe gjejnë porosinë e gjyshes.<br />
Sipas kohës që është në dispozicion, ndahen rolet sipas personazheve të<br />
tregimit dhe luhet pjesa në role.<br />
Nxënësi I→ autori, Nxënësi II → gjyshja, Nxënësi III→ Era<br />
Nxënësit mund ta lexojnë pjesën me rolet e përcaktuara.<br />
Detyrë shtëpie. Plotësoni ushtrimet e Fletores së punës.<br />
Rubrika: Bisedojmë së bashku<br />
Tema: Familja ime<br />
Objektivat: Në fund të orës së mësimit nxënësi të jetë i aftë:<br />
• Të dallojë dhe të emërtojë anëtarët e familjes.<br />
• Të shpjegojë lidhjet e pjesëtarëve të familjes me njëri-tjetrin (nga brezi në brez).<br />
• Të sjellë kujtimet e tij/saj me disa fotografi .<br />
• Të ndërtojë një album personal.<br />
Mjetet: foto, teksti, album, fisha, lëmsh fi lli.<br />
Fjalët kyç: familje, foto, album personal.<br />
STRUKTURA PNP Metoda, teknika e veprimtari Koha<br />
Parashikimi<br />
Stuhi mendimesh<br />
Ndërtimi i njohurive Bashkëbisedim<br />
Përforcimi<br />
Turi i galerisë
Libër mësuesi për tekstin “<strong>Gjuha</strong> <strong>shqipe</strong> 2”<br />
Zhvillimi i mësimit<br />
Parashikimi: Stuhi mendimesh.<br />
Mësuesi/ja i pyet nxënësit dhe me përgjigjet e tyre plotëson skemën e<br />
mëposhtme.<br />
- Cilët janë pjesëtarët e një familjeje?<br />
nëna<br />
babai<br />
motra<br />
Pjesëtarët<br />
e familjes<br />
gjyshi gjyshja<br />
vëllai<br />
Ndërtimi i njohurive: Bashkëbisedim.<br />
Nxënësit vendosen në formë rrethore dhe thonë emrat e pjesëtarëve të familjes<br />
së tyre. Nxënësi I hedh lëmshin, mban fillin e parë të tij në dorë dhe kërkon nga<br />
nxënësi që merr lëmshin (zakonisht nxënësi përballë) t’u përgjigjet pyetjeve, p.sh.:<br />
Nxënësi 1 → Si e ka emrin babai yt?<br />
Nxënësi 2 → Artan. (i hedh lëmshin nxënësit 3)<br />
Nxënësi 3 → Si e ka emrin mamaja?<br />
Nxënësi 4 → Entela.<br />
Nxënësi 5 → Si e ka emrin gjyshi nga nëna?<br />
Nxënësi 6 → Sami.<br />
Nxënësi 7 → Si e ka emrin gjyshi nga babai?<br />
Nxënësi 8 → Nikolla.<br />
Nxënësi 9 → Si e ka emrin gjyshja nga nëna?<br />
Nxënësi 10 → Flutura ... etj.<br />
Më pas, nxënësit ulen dhe plotësojnë ushtrimin b dhe c. Për ushtrimin b, është<br />
mirë që mësuesi/ja të paraqesë fishat dhe formon me to fjalët:<br />
STËR + GJYSH STËR + GJYSHE<br />
Përforcimi: Turi i galerisë.<br />
Nxënësit krijojnë albumin e tyre me fotot që kanë sjellë. I vendosin albumet në<br />
tryezë dhe të gjithë ngrihen dhe shohin punën e njëri-tjetrit.<br />
26
Libër mësuesi për tekstin “<strong>Gjuha</strong> <strong>shqipe</strong> 2”<br />
Rubrika: Njohim gjuhën tonë<br />
Tema: Teksti<br />
Objektivat: Në fund të orës së mësimit nxënësi të jetë i aftë:<br />
• Të dallojë një tekst.<br />
• Të dallojë fjalinë nga teksti.<br />
• Të formojë me gojë një tekst, duke lexuar figurat e dhëna.<br />
• Të formojë tekstin duke lexuar fjalitë e dhëna nën figurat.<br />
Mjetet: letër, tekst, laps, etiketa.<br />
Fjalët kyç: tekst, fjalë, fjali.<br />
STRUKTURA PNP Metoda, teknika e veprimtari Koha<br />
Parashikimi<br />
Ndërtimi i njohurive<br />
Përforcimi<br />
Zhvillimi i mësimit<br />
Parashikim me terma paraprakë<br />
Marrëdhëniet pyetje-përgjigje<br />
Punë në grupe<br />
Parashikimi: Parashikim me terma paraprakë.<br />
Hapi I. Mësuesi/ja nxjerr etiketat e përgatitura dhe ua tregon nxënësve:<br />
- Çfarë janë shkruar në këto etiketa?<br />
Nxënësit: fjalë.<br />
Mund të formojmë me këto fjalë një fjali? Le ta provojmë.<br />
Shtëpia ime është me dy kate<br />
Mësuesi/ja: Ç’tregon kjo fjali?<br />
Pasi dëgjon përgjigjen e disa nxënësve, mësuesi/ja jep përkufizimin:<br />
Fjalia ka disa fjalë dhe tregon diçka.<br />
Përkufizimi nuk është nevoja të mësohet përmendsh nga nxënësit, por të<br />
kuptohet prej tyre.<br />
Ndërtimi i njohurive: Marrëdhëniet pyetje-përgjigje.<br />
Hapi II. Mësuesi/ja shkruan në dërrasë dy fjali të tjera:<br />
Flutura fluturon.<br />
Në katin e dytë janë dy dritare.<br />
Mësuesi/ja: Cila nga këto dy fjali ka lidhje me fjalinë që krijuam me etiketa?<br />
Nxënësi: Fjalia e dytë.<br />
Mësuesi/ja: Pse?<br />
Nxënësit: Tregon si është shtëpia. Nuk tregon për fluturat.<br />
27
Libër mësuesi për tekstin “<strong>Gjuha</strong> <strong>shqipe</strong> 2”<br />
Hapi III. Vazhdon veprimtaria me fjalitë e tjera të tekstit, që ndodhet në krye të f. 17.<br />
Mësuesi/ja shpjegon lidhjet e fjalive me fi gurat.<br />
Fjali + Fjali + Fjali = Tekst<br />
Fjalitë, që lidhen me njëra-tjetrën sipas kuptimit, formojnë një tekst.<br />
Për ta dhënë më të qartë konceptin e tekstit, mësuesi/ja kërkon nga nxënësit të<br />
lexojnë fi gurat e dhëna, pa lexuar fjalitë nën to.<br />
Për fi gurën e parë mund të thuhet vetëm një fjali, kurse për fi gurën e fundit<br />
mund të thuhen disa fjali, të cilat formojnë tekstin që lidhet me përshkrimin e<br />
shtëpisë nga ana e jashtme.<br />
Në fund, një nxënës lexon fjalitë që janë nën fi gurat.<br />
Përforcimi: Punë në grupe.<br />
Ndahet klasa në tri grupe. Secilit grup i jepen katër – pesë fi sha dhe u kërkohet<br />
të ndërtojnë me fjalitë e fi shave nga një tekst.<br />
Përfaqësuesi i çdo grupi lexon tekstin. Bëhet vlerësimi i grupit që ka punuar më<br />
mirë.<br />
Në fund të kësaj veprimtarie, mësues/ja përforcon njohurinë: Me fjalitë e<br />
dhëna ju keni formuar tekst, sepse i keni renditur sipas kuptimit.<br />
Detyrë shtëpie. Ushtrimi 1 në Fletoren e punës, faqe 6.<br />
Rubrika: Njohim gjuhën tonë<br />
Tema: Ushtrime për tekstin (Ora II)<br />
Objektivat: Në fund të orës së mësimit nxënësi të jetë i aftë:<br />
• Të formojë një tekst duke i radhitur fjalitë e dhëna sipas kuptimit.<br />
• Të formojë tekste duke i ndarë fjalitë sipas kuptimit.<br />
• Të plotësojë fjalitë e një teksti me fjalët e dhëna.<br />
<br />
Mjetet: teksti, fletë, laps.<br />
Fjalët kyç: tekst, fjalë, fjali.<br />
STRUKTURA PNP Metoda, teknika e veprimtari Koha<br />
Parashikimi<br />
Lëviz, ndalo, krijo në dyshe<br />
Ndërtimi i njohurive Diagrami piramidal<br />
Përforcimi<br />
Studim në dyshe
Libër mësuesi për tekstin “<strong>Gjuha</strong> <strong>shqipe</strong> 2”<br />
Zhvillimi i mësimit<br />
Parashikimi: Lëviz, ndalo, krijo në dyshe.<br />
Nxënësit lëvizin nëpër klasë dhe, kur mësuesi/ja përplas duart një herë, ata<br />
ndalojnë dhe formojnë dyshe me shokun që kanë afër. Nxënësi I duhet të thotë<br />
një fjali, ndërsa nxënësi II të thotë një fjali tjetër, që ka lidhje me të parën. Fjalën e<br />
parë të fjalive: mëngjes, drekë, darkë e thotë mësuesi/ja për t’i orientuar nxënësit<br />
lidhur me fjalitë që do të formojnë, të cilat do të shërbejnë edhe për etapën tjetër të<br />
mësimit:<br />
Nxënësi I. Në mëngjes unë ngrihem në orën shtatë.<br />
Nxënësi II. Lahem, krihem, vishem dhe shkoj në shkollë..<br />
Përsëritet kjo lojë edhe dy herë.<br />
Nxënësi I. Në drekë ……………………...<br />
Nxënësi II. ………………………………………..<br />
Nxënësi I. Në darkë ……………………...<br />
Nxënësi II. ………………………………………..<br />
Nxënësit nëpërmjet kësaj veprimtarie kujtojnë veprimet që bëjnë gjatë ditës dhe<br />
parapërgatiten për etapën e dytë të mësimit.<br />
Ndërtimi i njohurive: Diagrami piramidal.<br />
Nxënësit shohin për disa minuta në heshtje figurat në krye të faqes 18 dhe<br />
lexojnë fjalitë. Mësuesi/ja u drejton pyetjen:<br />
- A mund të formohet një tekst me fjalitë e dhëna nën figurat? Çfarë të bën<br />
për të qeshur?<br />
Përgjigjja: Fjalitë nuk janë vendosur sipas kuptimit. Edhe figurat nuk lidhen me<br />
kuptimin e fjalive.<br />
Mësuesi/ja i nxit nxënësit të shpjegojnë mospërputhjen e kuptimit të fjalive me<br />
figurën. P.sh.:<br />
Figura → në mbrëmje Fjalia → Nxënësi shkon në shkollë.<br />
Figura → ora tregon 18 00 Fjalia → Agimi ngrihet herët.<br />
Plotësohet diagrami piramidal.<br />
Agimi<br />
Mëngjes Pasdite Darkë<br />
1. Agimi u ngrit herët.<br />
2. Ai u nis për në shkollë.<br />
3. Gjithë pasditen bëri<br />
detyrat.<br />
4. Pastaj erdhi darka.<br />
5. Sapo u shtri, e zuri<br />
gjumi.<br />
Tekstin e plotë nxënësit do ta shkruajnë në fletore, ndërsa mësuesi/ja në tabelë.<br />
29
Libër mësuesi për tekstin “<strong>Gjuha</strong> <strong>shqipe</strong> 2”<br />
Përforcimi: Studim në dyshe.<br />
Për plotësimin e ushtrimeve 1 dhe , nxënësit punojnë në dyshe (me shokun<br />
e bankës). Ata punojnë në fl etë të bardha dhe, në fund, punët e tyre varen nëpër<br />
mure ose lexohen.<br />
Teksti 1 Teksti 2<br />
Ana lexon shumë libra. Një ditë ajo bleu<br />
një libër të ri. Libri i pëlqeu shumë. Pasi e<br />
lexoi librin, e vendosi me kujdes në raftin<br />
e bibliotekës. Ana është e para e klasës<br />
në lexim.<br />
Agimi ka një mace të bukur. Macja<br />
e tij i ka sytë jeshilë. Ai kujdeset<br />
shumë për macen. Macja e pret me<br />
padurim Agimin.<br />
Detyrë shtëpie. Ushtrimet 3, 4 nga Fletorja e punës, faqe 6.<br />
Rubrika: Lexojmë<br />
Tema: Supa me perime (Ora I, II)<br />
Objektivat: Në fund të orës së mësimit nxënësi të jetë i aftë:<br />
• Të lexojë saktë, bukur, duke respektuar shenjat e pikësimit.<br />
• Të pasurojë fjalorin me fjalë të tematikës së ushqimeve.<br />
• Të fl asë për ushqimet dhe gjellët që ai shijon.<br />
Mjetet: teksti, tabela me ushqime të ndryshme.<br />
Fjalët kyç: supë, perime, vitamina, darkë, familje.<br />
STRUKTURA PNP Metoda, teknika e veprimtari Koha<br />
Parashikimi<br />
Kllaster<br />
Ndërtimi i njohurive Ditari dypjesësh<br />
Përforcimi<br />
Lojë në role<br />
Zhvillimi i mësimit<br />
Parashikimi: Kllaster.<br />
gjalpë<br />
qumësht<br />
domate<br />
djathë<br />
bulmet<br />
perime<br />
patate<br />
banane<br />
Ushqime<br />
speca<br />
mollë<br />
fruta<br />
mish<br />
dardhë<br />
0
Libër mësuesi për tekstin “<strong>Gjuha</strong> <strong>shqipe</strong> 2”<br />
Nxënësit do të thonë lloje të ndryshme ushqimesh, të cilat mësuesi/ja do t’i<br />
shkruajë në tabelë. Më pas, ajo do të ndalet në secilën prej tyre, p.sh.:<br />
Mësuesi/ja: - Cila lloj supe të pëlqen?<br />
me mish<br />
- Supë: me pulë<br />
me perime<br />
Mësuesi/ja ndihmon në rast se nxënësit mbeten pa përgjigje.<br />
Ndërtimi i njohurive: Ditari dypjesësh.<br />
Mësuesi/ja lexon pjesën të ndarë në paragrafë. Ai/ajo ndalet dhe plotëson tabelat<br />
e mëposhtme, të cilat ose i ka parapërgatitur, ose i bën në dërrasë të zezë:<br />
Mësuesi/ja pyet:<br />
- Çfarë po bën gjyshja?<br />
- Po Diana?<br />
Personazhet<br />
Gjyshja →<br />
Diana →<br />
Veprimi<br />
Po mbushte pjatat me supë.<br />
Shikonte në televizor një film vizatimor.<br />
Pasi nxënësit lexojnë paragrafin e dytë, mësuesi/ja pyet dhe plotëson tabelën:<br />
- Çfarë i tha e ëma Dianës?<br />
- Çfarë lloj supe kishte përgatitur gjyshja?<br />
- Çfarë tha babai?<br />
Personazhet<br />
E ëma →<br />
Diana →<br />
Gjyshja →<br />
Diana →<br />
Babai →<br />
Mamaja →<br />
Babai →<br />
Veprimi<br />
E thirri Dianën pranë.<br />
Pyeti: Çfarë do të hamë?<br />
Iu përgjigj: Supë me perime.<br />
U ul dhe rrudhi buzët.<br />
U kënaq nga supa.<br />
E uroi gjyshen.<br />
Perimet përmbajnë vitamina.<br />
Paragrafi i fundit mund të lexohet nga një nxënës tjetër. Në fund, mësuesi/ja pyet<br />
dhe plotëson tabelën, si më poshtë:<br />
Diana<br />
Të gjithë<br />
→<br />
→<br />
Diana e pëlqeu supën. Ajo kërkonte në supë vitaminat.<br />
Qeshën.<br />
Nxënësit lexojnë pjesën duke e ballafaquar dhe me tabelën përmbledhëse.<br />
Përforcimi: Lojë në role.<br />
Krijohen grupe me pesë nxënës dhe ndahen rolet: Diana, mamaja, babai, gjyshja<br />
dhe autori.<br />
31
Libër mësuesi për tekstin “<strong>Gjuha</strong> <strong>shqipe</strong> 2”<br />
Nxënësit lexojnë pjesën të ndarë në role.<br />
Bëhet vlerësimi për nxënësin që lexoi dhe interpretoi më bukur rolin.<br />
Kjo veprimtari mund të përsëritet sipas kohës që mësuesi/ja ka në dispozicion.<br />
Detyrë shtëpie. Punohet rubrika: Shëno me V përgjigjen e saktë dhe me X<br />
përgjigjen e gabuar, në faqen 20.<br />
Rubrika: Shkruajmë<br />
Tema: Ushqimet më të mira për shëndetin<br />
Objektivat: Në fund të orës së mësimit nxënësi të jetë i aftë:<br />
• Të listojë me gojë ushqimet sipas vakteve.<br />
• Të shkruajë për ushqimet duke i klasifi kuar ato sipas grupeve.<br />
• Të shkruajë një listë ushqimesh duke parë fi gurën.<br />
Mjetet: teksti, fruta, figura frutash dhe perimesh, tabela.<br />
Fjalët kyç: mëngjes, drekë, darkë, ha, perime, fruta.<br />
STRUKTURA PNP Metoda, teknika e veprimtari Koha<br />
Parashikimi<br />
Stuhi mendimesh<br />
Ndërtimi i njohurive Vija e vlerës<br />
Përforcimi<br />
Shkrim i lirë<br />
Zhvillimi i mësimit<br />
Parashikimi: Stuhi mendimesh.<br />
Klasa ndahet në tri grupe. Çdo grup do të shkruajë në një tabelë ushqimet që<br />
hanë dhe pinë në:<br />
Mëngjes Drekë Darkë<br />
Ha Pi Ha Pi Ha Pi<br />
................ .................. ................ .................... ................ ...................<br />
................ .................. ................ .................... ................ ...................<br />
................ .................. ................ .................... ................ ..............<br />
Në fund, tabelat varen para klasës dhe nxënësit e grupeve të tjera mund të<br />
shtojnë edhe fjalë të tjera.<br />
Ndërtimi i njohurive: Vija e vlerës.<br />
Pasi është plotësuar ushtrimi 1 në punë të pavarur nga nxënësit, punohet edhe<br />
ushtrimi . Mësuesi/ja u paraqet nxënësve dy lista të përgatitura:<br />
Te lista I, ushqime dhe lëngje të shëndetshme (natyrore).
Te lista II, ushqime dhe lëngje të dëmshme (artifi ciale).<br />
Libër mësuesi për tekstin “<strong>Gjuha</strong> <strong>shqipe</strong> 2”<br />
1. Ushqime dhe lëngje të shëndetshme<br />
frutat, ...<br />
. Ushqime dhe lëngje jo të shëndetshme<br />
sandviç, ...<br />
Nxënësit ndahen në dy grupe sipas vlerësimit që kanë për ushqimet. Lexojnë<br />
fjalitë e ushtrimit 2 dhe shkruajnë ushqimet në listat përkatëse. Listat e plotësuara<br />
vendosen në anë të ndryshme të klasës. Gjatë diskutimit të listave, nxënësit mund<br />
të ndryshojnë mendim dhe të kalojnë në krahun tjetër.<br />
Përforcimi: Shkrim i lirë.<br />
Punohet ushtrimi . Nxënësit mësojnë të shkruajnë një listë ushqimesh duke<br />
parë fi gurën në tekstet e tyre. Ata punojnë për rreth 10 minuta. Në fund punët e<br />
tyre varen nëpër mure, lexohen dhe diskutohen.<br />
Detyrë shtëpie. Ushtrimi 4, faqe 21.<br />
Rubrika: Njohim gjuhën tonë<br />
Tema: Fjalia (Ora I, II)<br />
Objektivat: Në fund të orës së mësimit nxënësi të jetë i aftë:<br />
• Të dallojë tekstin, si grup fjalish, të cilat lidhen me njëra-tjetrën sipas kuptimit.<br />
• Të dallojë fjalinë, si grup fjalësh, të cilat lidhen sipas kuptimit.<br />
• Të dallojë fjalinë nga jofjalia.<br />
• Të formojë fjali duke i vendosur fjalët njëra pas tjetrës sipas kuptimit.<br />
• Të krijojë dhe të luajë me etiketa fjalësh.<br />
Mjetet: teksti, fisha me fjalë, fjali, tekst, fi gura të ndryshme.<br />
Fjalët kyç: fjalë, fjali, tekst, sipas kuptimit.<br />
STRUKTURA PNP Metoda, teknika e veprimtari Koha<br />
Parashikimi<br />
Parashikimi me terma paraprakë<br />
Ndërtimi i njohurive Studim në dyshe<br />
Përforcimi<br />
Ruaje fjalën e fundit për mua<br />
Zhvillimi i mësimit<br />
Parashikimi dhe Ndërtimi i njohurive: Parashikimi me terma paraprakë,<br />
Studim në dyshe.
Libër mësuesi për tekstin “<strong>Gjuha</strong> <strong>shqipe</strong> 2”<br />
Punohet ushtrimi 1 në libër. Mësuesi/ja e ndan klasën në disa grupe. Çdo grupi<br />
i jep fisha ku janë shkruar fjalë dhe kërkon që ata të ndërtojnë fjali:<br />
perimet për janë shëndetin të mira<br />
Çdo grup lexon fjalinë e ndërtuar.<br />
Mundësitë për të ndërtuar fjalitë janë:<br />
Fjali të sakta<br />
Perimet janë të mira për shëndetin.<br />
Perimet për shëndetin janë të mira.<br />
Për shëndetin perimet janë të mira.<br />
Fjali të pasakta<br />
Për perimet janë shëndetin të mira.<br />
Perimet janë shëndetin për të mira.<br />
Për shëndetin të janë perimet mira.<br />
Mësuesi/ja shkruan në dërrasë fjalitë e sakta që thonë nxënësit. Nëse nxënësit<br />
kanë arritur të krijojnë fjalitë e sakta, mësuesi/ja u paraqet nxënësve fjalitë e pasakta<br />
dhe kërkon prej tyre të dallojnë pasaktësinë e tyre në radhitjen e fjalëve, sidomos<br />
në kuptim.<br />
Punohet ushtrimi 2. Nxënësit lihen për disa minuta të lexojnë ushtrimin në tekst.<br />
Pastaj u drejtohet pyetja:<br />
- Cili tren mban fjalinë dhe cili mban jofjalinë? (I pari) Pse?<br />
- Çfarë ndodhet në fillim të një treni? (Lokomotiva)<br />
- Po vagonët ku qëndrojnë? (Pas lakomotivës)<br />
Në fund, nxënësit ndërtojnë si duhet fjalinë:<br />
Babai u nis dje për në Kosovë.<br />
Mësuesi/ja u shpërndan nxënësve fisha me fjalë. (Mirë do të jetë që fjalët të<br />
shkruhen në vagonë e lokomotivë dhe t’u kërkohet nxënësve të ndërtojnë trenin.)<br />
Nxënësit përpiqen t’i renditin siç duhet vagonët dhe të formojnë një fjali me<br />
kuptim.<br />
Kalohet te rubrika Ushtrohu.<br />
Punohet ushtrimin 1. Nxënësit përforcojnë njohuritë rreth fjalisë dhe tekstit. Në<br />
fillim kthejnë jofjalitë në fjali (fjalinë 2 dhe 4), pastaj lexojnë tekstin.<br />
Jepen këto përgjigje:<br />
1. Ishte e diel.<br />
2. Familja ishte ulur rrotull tryezës për të ngrënë darkë.<br />
3. Diana e vogël po shihte një film vizatimor në televizor.<br />
4. Gjyshja po mbushte pjatat me supë.<br />
Punohet ushtrimi 2. Nxënësit studiojnë në dyshe (me shokun e bankës) pjesët<br />
e fjalive të dhëna, më pas ndërtojnë fjalitë: nxënësi I thotë pjesën e parë, ndërsa<br />
nxënësi II plotëson fjalinë me fjalët e dhëna. Përgjigjja e ushtrimit 2:<br />
34
Libër mësuesi për tekstin “<strong>Gjuha</strong> <strong>shqipe</strong> 2”<br />
1. Lulja i ktheu kryet + nga dielli.<br />
2. Lulet e tjera + ulën kokën.<br />
3. Petlat e verdha + ndriçuan si kurorë.<br />
4. Ajo është + lulja e diellit.<br />
5. Që nga ajo ditë + lulet nuk tallen me të.<br />
Nxënësit u vendosin numra fjalive që të formojnë një tekst, si më lart.<br />
Përforcimi: Ruaje fjalën e fundit për mua.<br />
Punohet ushtrimi . Mësuesi/ja ka përgatitur etiketat me ngjyra, si në libër, dhe i<br />
ndan në pesë grupe. Secili grup, i ndihmuar dhe nga ngjyrat e etiketave, formon një<br />
fjali dhe e shkruan në një fl etë të bardhë. Nxënësit e tjerë japin versione të ndryshme<br />
për fjalitë dhe, në fund, përfaqësuesi i çdo grupi lexon zgjidhjen e tij.<br />
Fjalitë e ushtrimit 3 janë:<br />
1. Tani është vjeshtë.<br />
2. Mua më pëlqen shumë kjo stinë.<br />
3. Nganjëherë trishtohem kur bie shi.<br />
4. Vjeshta ka ngjyra të bukura.<br />
5. Cilat janë ato?<br />
Mësuesi/ja mund të bëjë edhe një përmbledhje të njohurive që morën nxënësit:<br />
Fjalë fjali tekst<br />
- Si formohen fjalitë?<br />
- Si formohet një tekst?<br />
- A mund të vendosim tri fjali që s’kanë lidhje me njëra-tjetrën për të formuar<br />
një tekst?<br />
Detyrë shtëpie. Mësuesi/ja i ndan nxënësit sipas niveleve dhe u jep të<br />
punojnë nga një ushtrim të Fletores së punës, faqe 8.
Libër mësuesi për tekstin “<strong>Gjuha</strong> <strong>shqipe</strong> 2”<br />
Rubrika: Lexojmë<br />
Tema: Është imja (Ora I)<br />
Objektivat: Në fund të orës së mësimit nxënësi të jetë i aftë:<br />
• Të flasë me imagjinatë rreth figurave të librit dhe të titullit.<br />
• Të lexojë tekstin bukur, me intonacion, duke respektuar shenjat e pikësimit.<br />
• Të pasurojë fjalorin me fjalë të reja rreth temës dhe të formojë fjali me to.<br />
• Të ritregojë përmbajtjen duke iu përgjigjur pyetjeve.<br />
Mjetet: teksti, mjete personale të nxënësve, dry, etiketat: Është imi, Është imja,<br />
Janë të miat, Mos e prek etj.<br />
Fjalët kyç: Adriatiku, zemërngushtë, etiketa, dry, mjetet e tij.<br />
STRUKTURA PNP Metoda, teknika e veprimtari Koha<br />
Parashikimi<br />
Ndërtimi i njohurive<br />
Përforcimi<br />
Imagjinatë e drejtuar<br />
Leximi i drejtuar<br />
Luajmë së bashku<br />
Zhvillimi i mësimit<br />
Parashikimi: Imagjinatë e drejtuar.<br />
Iu sugjerohet nxënësve të shikojnë figurën e librit dhe të lexojnë titullin e pjesës.<br />
Lihen nxënësit në qetësi për pak çaste të përfytyrojnë. Nxiten nxënësit të futin në punë<br />
imagjinatën dhe të krijojnë një ngjarje. Më pas, disa nxënës thonë para klasës krijimin<br />
e tyre imagjinar. Në fund, lexohet pjesa dhe nxënësit shohin sa afër apo larg të vërtetës<br />
ishin. Mirëpriten mendimet e nxënësve, inkurajohen dhe nxitet imagjinata e tyre.<br />
Ndërtimi i njohurive: Leximi i drejtuar.<br />
Mësuesi/ja lexon paragrafin e parë të pjesës.<br />
Ndalesa I. Vëllai i Erës... deri te ... por ai i tha.<br />
- A do t’u japë Tiku karamele shokëve?<br />
- A do të kënaqet shoqja e tij, Lira?<br />
- Do të mërzitet apo çuditet ajo?<br />
Nxënësit shprehin mendimet e tyre, mësuesi/ja dëgjon dhe, më pas, vazhdon leximin.<br />
Ndalesa II. Janë të gjitha të miat... deri tek ... u vuri etiketa.<br />
- Cilave gjëra mendoni se u vuri etiketa Tiku?<br />
- A do të zemërohet mamaja e Tikut?<br />
- Ç’bëri Tiku në dhomën e tij?<br />
Pas hamendjeve të nxënësve, mësuesi/ja vazhdon të lexojë:<br />
36
Libër mësuesi për tekstin “<strong>Gjuha</strong> <strong>shqipe</strong> 2”<br />
Ndalesa III. Pantallonat e Tikut... deri te... dhe me etiketa.<br />
- Po tani, si mendoni se do të vazhdojë ngjarja?<br />
- A do të ketë shokë Tiku?<br />
Ndalesa IV. Rrugës për në shkollë....deri tek... Është imja.<br />
- A do ta tallin shokët Tikun?<br />
- Do të ketë ndonjë shok që do ta kuptojë?<br />
- Si do të përfundojë pjesa?<br />
Mësuesi/ja pret sugjerimet e nxënësve, më pas lexon paragrafi n e fundit.<br />
Ndalesa IV. Në drekë Tiku ... deri në fund.<br />
- A mendonit se do të përfundonte kështu pjesa?<br />
- A vazhdoni të keni simpati për Tikun?<br />
- Po ju, keni vepruar ndonjëherë si Tiku?<br />
Nxënësit lexojnë pjesën disa herë në heshtje dhe, më pas me role. Gjatë leximit<br />
në heshtje, mësuesi/ja i këshillon nxënësit të nënvizojnë fjalët e panjohura.<br />
Mësuesi/ja shpjegon kuptimin e tyre, nxënësit formojnë fjali me to.<br />
Përforcimi: Luajmë së bashku.<br />
Nxënësit u ngjitin etiketat e përgatitura produkteve dhe objekteve të ndryshme dhe<br />
përpiqen të imitojnë Tikun. Loja përsëritet disa herë dhe në fund nxjerrin mësime.<br />
Detyrë shtëpie. Të lexojnë rrjedhshëm pjesën dhe të ndërtojnë fjali me<br />
fjalët e reja.<br />
Rubrika: Lexojmë<br />
Tema: Është imja (Ora II)<br />
Objektivat: Në fund të orës së mësimit nxënësi të jetë i aftë:<br />
• Të ritregojë përmbajtjen me anë të pyetjeve dhe me fjalët e veta.<br />
• Të fl asë për gjërat e veta personale.<br />
• Të dallojë dhe të mësojë sesi formohen disa fjalë të përbëra.<br />
• Të luajë pjesën në role.<br />
• Të dallojë personazhet dhe të fl asë për personazhin e Tikut.<br />
Mjetet: album, fl etë, tekst, fletore.<br />
Fjalët kyç: pyetje, zgjedh, lexoj.<br />
STRUKTURA PNP Metoda, teknika e veprimtari Koha<br />
Parashikimi<br />
Ndërtimi i njohurive<br />
Përforcimi<br />
Përvijimi i të menduarit. Harta e mendimit<br />
Përvijimi i të menduarit. Harta e mendimit<br />
Punë individuale
Libër mësuesi për tekstin “<strong>Gjuha</strong> <strong>shqipe</strong> 2”<br />
Zhvillimi i mësimit<br />
Parashikimi dhe Ndërtimi i njohurive: Përvijimi i të menduarit. Harta e mendimit.<br />
Pasi bëhet një diskutim i shkurtër rreth temës dhe pjesës së marrë në orën e<br />
kaluar, mësuesi/ja përpilon tabelën e mëposhtme:<br />
Hapi I. Mësuesi/ja pyet:<br />
- Kush është personazhi i tregimit?<br />
- Si është ai?<br />
- Cili është vesi i tij?<br />
Hapi II. Mësuesi/ja: - Çfarë i dha mamaja?<br />
- Çfarë i kërkoi Lira?<br />
- A u dha Tiku shokëve karamele?<br />
- Ç’bëri me sendet e tij Tiku?<br />
Pas çdo përgjigjeje, mësuesi/ja plotëson tabelën, si më poshtë:<br />
Adriatiku<br />
Është vëllai<br />
i Erës.<br />
Është zemërngushtë.<br />
Është bukurosh.<br />
Merr nota<br />
të mira.<br />
Vuri etiketa<br />
te gjërat e tij.<br />
Mamaja i dha Tikut<br />
karramele që t’i ndante<br />
me të tjerët.<br />
I mbylli me<br />
dry sendet<br />
nuk i dha<br />
Lirës<br />
nuk u dha<br />
shokëve<br />
çantën<br />
dhe pjatat<br />
pantallonat<br />
dhe qenin<br />
topin<br />
dhe bukën<br />
Hapi III. Mësuesi/ja: - Cilave gjëra u vuri etiketa?<br />
- Me çfarë i kyçi ato?<br />
- A qeshën fëmijët e tjerë me Tikun?<br />
- Ç’ndodhi në fund me të?<br />
- A e kuptoi ai gabimin?<br />
Ai e kuptoi gabimin dhe i hoqi gjithë drynat dhe etiketat nga sendet e tij. Të gjithe<br />
njerëzit që e rrethonin u kënaqën nga ky ndryshim.<br />
38
Libër mësuesi për tekstin “<strong>Gjuha</strong> <strong>shqipe</strong> 2”<br />
Përforcimi: Punë individuale.<br />
Punohet rubrika Rretho. Nxënësit lexojnë fjalitë dhe rrethojnë Po ose Jo.<br />
Zgjidhja e ushtrimit “Rretho”: 1. Po 2. Jo 3. Po 4. Po 5. Jo<br />
Detyrë shtëpie. Nxënësit punojnë rubrikën Plotëso.<br />
Macja ime<br />
Librat e mi<br />
Mollët e mia<br />
Macja jote<br />
Librat e tu<br />
Mollët e tua<br />
Rubrika: Bisedojmë së bashku<br />
Tema: Gjërat e mia<br />
Objektivat: Në fund të orës së mësimit nxënësi të jetë i aftë:<br />
• Të shprehë mendimin e vet rreth tregimit “Është imja”.<br />
• Të emërtojë sendet e veta.<br />
• Të klasifi kojë sendet e veta sipas kërkesës së dhënë.<br />
• Të përshkruajë sende të ndryshme, duke u bazuar te karakteristikat e tyre.<br />
Mjetet: foto, sende të ndryshme, fi sha, lëmsh, tabela e ushtrimit 3.<br />
Fjalët kyç: gjërat e mia, sendet e shkollës, veshjet, lodrat.<br />
STRUKTURA PNP Metoda, teknika e veprimtari Koha<br />
Parashikimi<br />
Stuhi mendimesh<br />
Ndërtimi i njohurive Vija e vlerës<br />
Përforcimi<br />
Turi i galerisë<br />
Zhvillimi i mësimit<br />
Parashikimi: Stuhi mendimesh.<br />
Mësuesi/ja pyet: - Cilat janë sendet e tua?<br />
Me përgjigjet e nxënësve plotësohet tabela e mëposhtme:<br />
Sendet e mia<br />
Nxënësit mund të përgjigjen: çanta, bluza, fustani, biçikleta, molla, xhupi, fundi,<br />
pjata, furça e dhëmbëve, makina lodër etj.
Libër mësuesi për tekstin “<strong>Gjuha</strong> <strong>shqipe</strong> 2”<br />
Ndërtimi i njohurive: Vija e vlerës.<br />
Mësuesi/ja shtron para nxënësve pyetjen:<br />
Po<br />
Jo<br />
- A ju pëlqen sjellja e Tikut?<br />
Në njërin skaj të klasës shkojnë nxënësit, të cilët mendojnë pozitivisht për sjelljen<br />
e Tikut. Në skajin tjetër të klasës, nxënësit që mendojnë se Tiku sillet keq. Secili<br />
grup sjell argumente për qëndrimin e tij. Në qoftë se ndonjë nxënës, pasi dëgjon<br />
argumentet, mund të ndryshojë opinion, mund të kalojë te grupi tjetër.<br />
Grupi I<br />
Klasa<br />
Grupi II<br />
Kjo teknikë mund të përdoret dhe për situatat e tjera të dhëna në tekst:<br />
- A do ta ndash një mollë me një shok? Grupi I - Po; Grupi II - Jo<br />
- A ke dëshirë të falësh ndonjë nga sendet e tua? Grupi I - Po; Grupi II - Jo<br />
Përforcimi: Turi i galerisë.<br />
Klasa ndahet në tri grupe. Secili grup zgjedh një nga sendet që sheh në fi gurën<br />
e ushtrimit dhe, pasi lexon përshkrimin e dhënë për sendin që ka zgjedhur, bën<br />
përshkrimin e hollësishëm të tij. Në fund ata i lexojnë përshkrimet e tyre dhe i varin<br />
nëpër mure. Nxënësit ngrihen, i shohin dhe i gjykojnë ato.<br />
Në fund, mësuesi/ja bën vlerësimin për orën e mësimit dhe për nxënësit që u<br />
dalluan.<br />
Detyrë shtëpie. Shkruaj disa nga gjërat e tua dhe formo tri fjali me ato<br />
që ti i konsideron më të rëndësishme.<br />
0
Libër mësuesi për tekstin “<strong>Gjuha</strong> <strong>shqipe</strong> 2”<br />
Rubrika: Njohim gjuhën tonë<br />
Tema: Fjalia me të cilën tregojmë (Ora I, II)<br />
Objektivat: Në fund të orës së mësimit nxënësi të jetë në gjendje:<br />
• Të dallojë fjalinë me të cilën tregojmë për diçka (fjalia dëftore).<br />
• Të përdorë me vend pikën dhe shkronjën e madhe në fjalinë me të cilën<br />
tregojmë.<br />
• Të formojë fjali me të cilat tregojmë.<br />
Mjetet: letër, tekst, laps, fisha me fjali dëftore.<br />
Fjalët kyç: fjalia me të cilën tregojmë, pikë, shkronjë e madhe.<br />
STRUKTURA PNP Metoda, teknika e veprimtari Koha<br />
Parashikimi<br />
Çfarë?, E çfarë?, Po tani çfarë?<br />
Ndërtimi i njohurive Çfarë?, E çfarë ?, Po tani çfarë ?<br />
Përforcimi<br />
Shkrim i lirë<br />
Zhvillimi i mësimit<br />
Parashikimi dhe Ndërtimi i njohurive: Çfarë?, E çfarë?, Po tani çfarë?.<br />
Mësuesi/ja prezanton temën e mësimit: Fjalia me të cilën tregojmë, dhe e<br />
shkruan në dërrasë të zezë. Pasi nxënësit njihen me temën e mësimit, bëhet tabela<br />
e mëposhtme:<br />
ÇFARË? E ÇFARË? PO TANI ÇFARË?<br />
Lexuam një tekst që<br />
përbëhet nga disa fjali.<br />
Fjalitë e këtij teksti<br />
tregojnë cili është Tiku<br />
dhe si është ai.<br />
Në fund të fjalisë, me<br />
të cilën tregojmë, do të<br />
vendosim pikë.<br />
1. Pasi nxënësit kanë lexuar tekstin në krye të mësimit, mësuesi/ja i pyet:<br />
- Çfarë lexuat? (Një tekst.)<br />
- Nga çfarë ishte përbërë teksti? (Nga disa fjali.)<br />
Te kolona e parë “ÇFARË?”, mësuesi/ja shkruan përgjigjet e nxënësve: lexuam<br />
një tekst që përbëhet nga disa fjali.<br />
2. Mësuesi/ja vazhdon me pyetje të tjera duke nënvizuar për çdo fjali fjalën tregon.<br />
- E çfarë tregon fjalia e parë? (Vëllai i Erës quhet Adriatik.)<br />
- Po fjalia e dytë ç’tregon? (Atij i thërrasin shkurt Tiku.)<br />
Mësuesi/ja u tregon nxënësve fishat e përgatitura me fjali me të cilat tregojmë<br />
(fjalitë e mësimit):<br />
41
Libër mësuesi për tekstin “<strong>Gjuha</strong> <strong>shqipe</strong> 2”<br />
1. Vëllai i Erës quhet Adriatik. - Kjo fjali tregon për emrin e vëllait të Erës.<br />
2. Atij i thërrasin shkurt Tiku. - Kjo fjali tregon për shkurtimin e emrit.<br />
3. Tiku merr nota të mira në mësime. - Kjo fjali tregon se Tiku është nxënës i mirë.<br />
4. Por ai ka një ves të keq. - Kjo fjali tregon një cilësi të Tikut.<br />
5. Është shumë zemërngushtë. - Kjo fjali tregon një cilësi.<br />
Në fund, nxënësit plotësojnë kolonën e dytë “E ÇFARË?”. Aty nxënësit shkruajnë<br />
vetëm atë çka është më e rëndësishme në këtë mësim: Fjalitë e këtij teksti tregojnë<br />
cili është Tiku dhe si është ai. Ato tregojnë të dhëna të ndryshme.<br />
3. Mësuesi/ja u kërkon nxënësve të shikojnë me se fi llon fjalia dhe me se mbaron.<br />
Ata dallojnë se fjalia me të cilën tregojmë fi llon me shkronjë të madhe dhe mbaron<br />
me pikë. Secili nxënës shkruan nga një fjali me të cilën tregojmë.<br />
Te kolona e tretë “PO TANI ÇFARË?”, nxënësit shkruajnë: Në fund të fjalisë me të<br />
cilën tregojmë vëmë pikë. Mësuesi/ja shkruan në dërrasë të zezë dy fjali dhe kërkon<br />
nga nxënësit t’i vërejnë me kujdes.<br />
1. Tiku është vëllai i Erës<br />
2. Tiku është nxënës i mirë.<br />
Pastaj pyet: - A janë shkruar drejt këto?<br />
Përgjigje: Në fjalinë e parë mungon pika në fund të fjalisë.<br />
Punohet ushtrimi . Nxënësit shikojnë fi gurat dhe lexojnë fjalët nën fi gura.<br />
Mësuesi/ja i pyet: - Në cilin rast kemi fjali?<br />
1. Djali po hedh<br />
2. Djali po hedh tullumbacen.<br />
Jepen edhe raste të tjera të ngjashme, p.sh.:<br />
Vajza mori<br />
Beni është<br />
Vajza mori librin.<br />
Beni është në shkollë.<br />
Përforcimi: Shkrim i lirë.<br />
Nxënësit shkruajnë në fl etë të bardha disa fjali me të cilat tregojnë. Ata punojnë<br />
në punë të pavarur. Në fund, punët e tyre lexohen dhe vlerësohen.<br />
Detyrë shtëpie. Jepen ushtrimet 1, 2 nga Fletorja e punës, faqe 8.
Libër mësuesi për tekstin “<strong>Gjuha</strong> <strong>shqipe</strong> 2”<br />
Rubrika: Njohim gjuhën tonë (Drejtshkrim)<br />
Tema: Përdorimi i pikës dhe shkronjës së madhe (Ushtrohu)<br />
Objektivat: Në fund të orës së mësimit nxënësi të jetë i aftë:<br />
• Të dallojë shkronjën e madhe dhe pikën në një fjali me të cilën tregojmë<br />
(dëftore).<br />
• Të përdorë ku duhet shkronjën e madhe dhe shenjën e pikësimit.<br />
• Të dallojë gabimet dhe t’i korrigjojë ato.<br />
• Të dallojë fjalët që bëjnë pjesë në një fjali.<br />
Mjetet: teksti, fletë, laps, tabela, fjali të tekstit.<br />
Fjalët kyç: fjali, pikë, gjej, vendos, mbaj mend.<br />
STRUKTURA PNP Metoda, teknika e veprimtari Koha<br />
Parashikimi<br />
Lëviz, ndalo, krijo dyshe<br />
Ndërtimi i njohurive Dora e fshehtë dhe Studim në dyshe<br />
Përforcimi<br />
Tryeza e rrumbullakët<br />
Zhvillimi i mësimit<br />
Parashikimi: Lëviz, ndalo, krijo dyshe.<br />
Nxënësit lëvizin nëpër klasë. Kur mësuesi/ja përplas duart një herë, ata ndalojnë<br />
dhe bëjnë shok grupi atë që kanë ngjitur. Nxënësit do t’i thonë njëri-tjetrit nga një<br />
fjali. Për shembull:<br />
Nxënësi 1: Lulja ka petla.<br />
Nxënësi 2: Libri ka përralla.<br />
Përsëritet kjo lojë edhe njëherë tjetër.<br />
Ndërtimi i njohurive: Dora e fshehtë dhe Studim në dyshe<br />
Klasa ndahet në 4 grupe. Fjalitë e ushtrimit 1 janë të parapërgatitura nga<br />
mësuesi/ja. Ai/ajo u jep nga 2 fjali secilit grup. Ata i punojnë duke gjetur dhe nënvizuar<br />
shkronjën e madhe dhe pikën në fund të fjalisë. Një përfaqësues nga çdo grup lexon<br />
përgjigjet. Plotësohet edhe teksti paralelisht.<br />
Ushtrimi 2 ka një shkallë vështirësie më të madhe. Ai punohet në grupe dyshe<br />
me shokun e bankës. Fillimisht nxënësit lexojnë me vëmendje. Më pas shkruajnë<br />
zgjidhjen në tekstin e tyre dhe në fund e lexojnë.<br />
Ushtrimi 3 kërkon punë individuale. Nxënësit korrigjojnë dhe shkruajnë në fletore<br />
zgjidhjen, ashtu siç e mendojnë.<br />
Mësuesi/ja sugjeron se nxënësit mund të bazohen dhe te figura e tekstit. Duke<br />
parë të kundërtën, nxënësit kuptojnë rëndësinë e pikës në fund të fjalisë dhe vendin<br />
kur duhet vënë ajo.<br />
43
Libër mësuesi për tekstin “<strong>Gjuha</strong> <strong>shqipe</strong> 2”<br />
Përgjigjja e ushtrimit 3:<br />
Ishte një kohë e keqe. Lumi oshtinte fort. Papritur ai doli nga shtrati. Lumi përmbyti<br />
gjithçka. Njerëzit vrapuan të tmerruar.<br />
Përforcimi: Tryeza e rrumbullakët.<br />
Nxënësit vendosen në formë rrethi dhe, duke nisur nga i pari, shkruajnë në një<br />
fl etë një fjali sipas dëshirës. Pasi e shkruajnë, e palosin fl etën si fi zarmonikë. Në<br />
fund, mësuesi/ja hap fl etën dhe lexon fjalitë e nxënësve.<br />
Vlerësohen fjalitë që janë shkruar bukur dhe kanë përdorur si duhet shkronjën e<br />
madhe dhe pikën në fund.<br />
Detyrë shtëpie. Jepen ushtrimet 3, 4 nga Fletorja e punës, f. 8.<br />
Rubrika: Lexojmë<br />
Tema: Furça e dhëmbëve dhe sapuni (Ora I, II)<br />
Objektivat: Në fund të orës së mësimit nxënësi të jetë i aftë:<br />
• Të fl asë rreth fi gurës duke përfytyruar tregimin.<br />
• Të lexojë bukur pjesën duke respektuar shenjat e pikësimit.<br />
• Të pasurojë fjalorin me fjalë të reja.<br />
• Të tregojë përmbajtjen duke iu përgjigjur pyetjeve.<br />
• Të ritregojë tregimin me fjalët e tij.<br />
• Të gjykojë mbi situatën e tregimit dhe të nxjerrë përfundime.<br />
• Të fl asë për përvoja nga jeta e tij e përditshme.<br />
Mjetet: fi gura, fi sha, teksti, fl etë të bardha, furçë dhëmbësh.<br />
Fjalët kyç: furça e dhëmbëve, Enoja, ves, thërrmija, ëndërr, mikrobe, betejë,<br />
dhembje.<br />
STRUKTURA PNP Metoda, teknika e veprimtari Koha<br />
Parashikimi<br />
Imagjinata e drejtuar<br />
Ndërtimi i njohurive Leximi i drejtuar<br />
Përforcimi<br />
Bashkëbisedim<br />
<br />
Zhvillimi i mësimit<br />
Parashikimi: Imagjinata e drejtuar.<br />
Mësuesi/ja kërkon që nxënësit, duke parë fi gurën e tekstit dhe titullin e mësimit,<br />
të përfytyrojnë një tregim. Ai/ajo nxit fëmijët që të shohin sa më shumë elemente te<br />
fi gura, duke i shoqëruar me pyetje:
Libër mësuesi për tekstin “<strong>Gjuha</strong> <strong>shqipe</strong> 2”<br />
- Çfarë shikoni në figurë?<br />
- Pse furça ka duar?<br />
- Pse furça ka këmbë?<br />
- Pse ka sy dhe gojë?<br />
Mësuesi/ja drejton fantazinë në përputhje me përmbajtjen e tregimit.<br />
Ndërtimi i njohurive: Leximi i drejtuar.<br />
Mësuesi/ja e lexon pjesën me ndalesa dhe drejton pyetje.<br />
Ndalesa I. Enoja... deri te... shumë dhëmballa.<br />
- Si mendoni se do të vazhdojë pjesa?<br />
- Çfarë ëndrre pa Enoja?<br />
- A do të ketë lidhje përmbajtja me figurën e librit?<br />
Nxënësit japin përgjigje duke u bazuar te figura. Ata lihen të lirë të përfytyrojnë<br />
dhe të tregojnë.<br />
Ndalesa II. Lufta filloi ... deri te ... për vdekje.<br />
- Po tani çfarë do të ndodhë?<br />
- Kush do ta fitojë betejën?<br />
- Po sapuni do të luajë ndonjë rol?<br />
- Po peshqiri?<br />
Ndalesa III. Sapuni dhe uji ... deri te ... Enoja u qetësua.<br />
- Ç’ndodh me Enon?<br />
- A e kuptoi ai që ishte në ëndërr?<br />
- A ndryshoi Enoja pas kësaj ëndrre?<br />
Ndalesa IV. Në mëngjes ... deri në fund.<br />
- Çfarë bëri Enoja kur u zgjua nga gjumi?<br />
- Ku e çoi mamaja?<br />
- Si mendoni se do të mbarojë pjesa?<br />
Nxënësit lexojnë fundin e tregimit dhe mësuesi/ja sqaron dhe shpjegon fjalët e<br />
reja të tekstit. Mësimi zhvillohet në formë bashkëbisedimi ku çdo nxënës përpiqet<br />
të argumentojë përgjigjen e tij. Për t’i bërë të vëmendshëm gjatë leximit dhe për të<br />
kuptuar sesa e kanë përvetësuar nxënësit përmbajtjen, punohet rubrika:<br />
Shëno me √ përgjigjen e saktë dhe me X përgjigjen e gabuar:<br />
x<br />
x<br />
√<br />
x<br />
x<br />
√ √<br />
Enoja është djalë i keq.<br />
Enoja i lan gjithnjë duart.<br />
Enon e kujton mamaja për të larë dhëmbët.<br />
Enoja nuk pa ëndërr.<br />
Sapuni sulmoi thërrmijën e çokollatës.<br />
Betejën e fitoi Furça dhe Sapuni.<br />
45
Libër mësuesi për tekstin “<strong>Gjuha</strong> <strong>shqipe</strong> 2”<br />
Përforcimi: Bashkëbisedim.<br />
Nxënësit lihen disa minuta që të lexojnë pjesën në heshtje, duke i porositur të<br />
nënvizojnë pjesën që u pëlqen ose u ka bërë më shumë përshtypje.<br />
Në fund disa nxënës lexojnë pjesën e zgjedhur dhe bisedojnë me njëri-tjetrin.<br />
Mësuesi/ja i nxit ata që të shfaqin mendimin pa drojë, edhe nëse është i pasaktë.<br />
Shënim. Nëse pjesa zhvillohet në dy orë, në etapën e përforcimit nxënësit<br />
bashkëbisedojnë për situatat e dhëna në tekst dhe për përvojat e tyre.<br />
Vlerësimi i nxënësve.<br />
Dhënia e detyrave të shtëpisë.<br />
Rubrika: Bisedojmë së bashku<br />
Tema: Edhe unë jam i pastër<br />
Objektivat: Në fund të orës së mësimit nxënësi të jetë i aftë:<br />
• Të flasë rreth figurave dhe të zbulojë temën për të cilën do të flitet.<br />
• Të përshkruajë sa më bukur veprime të caktuara personale.<br />
• Të gjykojë për situata pozitive dhe negative mbi pastërtinë.<br />
• Të luajë në role.<br />
• Të vetëvlerësohet.<br />
Mjetet: teksti, lëmsh filli, peshqir, sapun, furçë dhëmbësh, top, akullore, qershi<br />
ose mollë.<br />
Fjalët kyç: laj, i pastër, shok, mendoj.<br />
STRUKTURA PNP Metoda, teknika e veprimtari Koha<br />
Parashikimi<br />
Stuhi mendimesh<br />
Ndërtimi i njohurive Bashkëbisedim<br />
Përforcimi<br />
Luajmë në role<br />
Zhvillimi i mësimit<br />
Parashikimi: Stuhi mendimesh.<br />
Mësuesi/ja e ndan klasën në dy grupe.<br />
Grupi i parë do të flasë për Anën, personazhin e tekstit, ndërsa grupi i dytë do të<br />
flasë për Gentin.<br />
Mësuesi/ja pyet: - Çfarë po bëjnë personazhet?<br />
46
Libër mësuesi për tekstin “<strong>Gjuha</strong> <strong>shqipe</strong> 2”<br />
Grupi I<br />
Ana<br />
Grupi II<br />
Genti<br />
Ana sapo është ngritur.<br />
Ajo shkon në tualet.<br />
Fillimisht shpëlan gojën.<br />
Pastaj merr pastën e dhëmbëve dhe furçën.<br />
Lan dhëmbët dhe dhëmballët.<br />
Në fund, ajo lan fytyrën me sapun.<br />
E fshin me peshqir.<br />
Ana ndihet shumë e pastër.<br />
Genti sapo është ngritur.<br />
Ai shkon në tualet.<br />
Fillimisht shpëlan gojën.<br />
Pastaj merr pastën e dhëmbëve dhe furçën.<br />
Lan dhëmbët dhe dhëmballët.<br />
Në fund, ai lan fytyrën me sapun.<br />
E fshin me peshqir.<br />
Genti ndihet shumë i pastër.<br />
Ndërtimi i njohurive: Bashkëbisedim.<br />
Diskutohet rreth pyetjeve të librit dhe të tjerave që mësuesi/ja ka përgatitur. Ato<br />
mund të jenë të shkruara në dërrasë ose mund të lexohen njëra pas tjetrës.<br />
Pyetje të tjera që mësuesi/ja mund t’iu drejtojë nxënësve janë:<br />
1. Kur ke mësuar të lahesh vetë?<br />
2. A të pëlqen ta bësh këtë gjë çdo mëngjes?<br />
3. Ke furçë personale?<br />
4. Ku e mban?<br />
5. Sa herë në ditë i lan duart?<br />
6. A e puth dot një shok, kur ai është i pisët?<br />
7. Po ti, ua tregon shokëve duart, kur i ke pis?<br />
8. A ndihesh keq?<br />
Përforcimi: Luajmë së bashku.<br />
Për të realizuar situatat e ushtrimit 3, nxënësit grumbullojnë objektet që duhen.<br />
Ata luajnë dhe, pas çdo situate, diskutojnë me njëri-tjetrin.<br />
Personazhet sipas lojërave:<br />
Loja 1. Një vajzë me litar, një vajzë me akullore.<br />
Loja 2. Një vajzë me duart me bojë, një vajzë që vjen për vizitë.<br />
Loja 3. Një djalë me kokrra qershie ose molle, një djalë që e takon.<br />
Loja 4. Një fëmijë që i dhemb dhëmbi, dentistja.<br />
Vlerësimi i nxënësve.<br />
Dhënia e detyrave të shtëpisë.<br />
47
Libër mësuesi për tekstin “<strong>Gjuha</strong> <strong>shqipe</strong> 2”<br />
Rubrika: Njohim gjuhën tonë<br />
Tema: Fjalitë janë të ndryshme<br />
Objektivat: Në fund të orës së mësimit nxënësi të jetë i aftë:<br />
• Të njohë disa lloje fjalish.<br />
• T’i shqiptojë drejt ato, duke përdorur intonacionin e duhur.<br />
• Të përdorë siç duhet shenjat e pikësimit: .!?<br />
• Të ushtrohet në punë të pavarur.<br />
Mjetet: teksti, figura, fisha, fletë të bardha, tabela e shenjave.<br />
Fjalët kyç: fjali, shenja pikësimi, drejtshqiptim.<br />
STRUKTURA PNP Metoda, teknika e veprimtari Koha<br />
Parashikimi<br />
Ndërtimi i njohurive<br />
Përforcimi<br />
Zhvillimi i mësimit<br />
Stuhi mendimesh<br />
Pyetja sjell pyetjen<br />
Punë e pavarur<br />
Parashikimi: Stuhi mendimesh.<br />
Në qendër të dërrasës së zezë mësuesi/ja shkruan tabelën:<br />
Pika<br />
Shenjat e pikësimit<br />
Pikëpyetja<br />
Pikëçuditja<br />
Mësuesi/ja u kërkon nxënësve të lexojnë me kujdes fjalitë e tekstit dhe të rrethojnë<br />
shenjat e pikësimit që janë vendosur në fund të tyre.<br />
Nxënësit lexojnë fjalitë dhe rrethojnë shenjat e pikësimit: ., ?, ! .<br />
Mësuesi/ja shkruan në tabelë fjalitë e librit dhe me shkumësa me ngjyra rrethon<br />
shenjat e pikësimit. Veç këtyre, mësuesi/ja shkruan edhe tri fjali, te të cilat ndryshojnë<br />
vetëm shenjat e pikësimit.<br />
Ana po lan dhëmbët.<br />
Është ora nëntë.<br />
Genti, a i lave dhëmbët?<br />
Është ora nëntë?<br />
Ua, pa dhëmbë të bardhë!<br />
Është ora nëntë!<br />
Mësuesi/ja këmbëngul që nxënësit të dallojnë se e njëjta fjali, po të lexohet me<br />
intonacion të caktuar merr kuptim të ndryshëm: mund të tregojmë për diçka, të pyesim<br />
apo të çuditemi. Në të shkruar, rolin e intonacionit e luajnë shenjat e pikësimit.<br />
48<br />
Ndërtimi i njohurive: Pyetja sjell pyetjen.<br />
Mësuesi/ja paraqet në dërrasën e zezë tabelën e shenjave të pikësimit:<br />
Shenjat e pikësimit janë:<br />
PIKA . PIKËPYETJA ? PIKËÇUDITJA !
Libër mësuesi për tekstin “<strong>Gjuha</strong> <strong>shqipe</strong> 2”<br />
Hapi I. Mësuesi/ja u kërkon fëmijëve të ndërtojnë në fl etore nga një fjali me të cilat<br />
tregojmë (fjali dëftore). Lexohen disa fjali të tilla. Nxënësi që lexon, tregon shenjën<br />
e pikësimit që ka vendosur në fund të fjalisë –pikë, dhe ndërkohë e lexon fjalinë me<br />
intonacionin e duhur.<br />
Hapi II. Mësuesi/ja paraqit në dërrasë të zezë disa fjali pyetëse (me të cilat<br />
pyesim). Kërkon nga nxënësit t’i lexojnë dhe, nëse nxënësit nuk arrijnë t’i shqiptojnë<br />
me intonacionin e duhur, i lexon vetë. Pastaj drejton pyetjen:<br />
- Me çfarë mbarojnë këto fjali? Si quhet kjo shenjë pikësimi?<br />
Mësuesi/ja u tregon nxënësve se kjo shenjë pikësimi quhet pikëpyetje. Fjalitë<br />
që mbarojnë me pikëpyetje janë fjalitë me të cilat pyesim. Nxënësit formojnë fjali<br />
pyetëse dhe i shpjegojnë ato.<br />
Hapi III. Mësuesi/ja paraqit në dërrasë disa fjali dëftore thirrmore (fjali me të cilat<br />
çuditemi). Kërkon nga nxënësit t’i shqiptojnë me intonacionin e duhur. Pastaj drejton<br />
pyetjen:<br />
- Me çfarë mbarojnë këto fjali? Si quhet kjo shenjë pikësimi?<br />
Mësuesi/ja u tregon se shenja e pikësimit quhet pikëçuditje. Fjalitë që mbarojnë<br />
me pikëçuditje janë fjalitë me të cilat çuditemi.<br />
Nxënësit japin shembuj fjalish të tilla.<br />
Fjalitë më të bukura në të tria rastet mësuesi/ja mund t’i shkruajë në dërrasë të<br />
zezë dhe të diskutojë për shenjën përkatëse të pikësimit.<br />
Shënim. Në këtë klasë nuk janë përdorur termat gjuhësorë: fjali dëftore,<br />
pyetëse apo thirrmore, të cilat nxënësit do t’i mësojnë në klasat e tjera. Këtu do<br />
të këmbëngulet që ata t’i dallojnë këta tipa fjalish nga intonacioni, në të folur, dhe<br />
nga shenja e pikësimit, në të shkruar. Gjithashtu, do të këmbëngulet se tri shenjat e<br />
pikësimit tregojnë se ku mbaron kuptimi i fjalisë.<br />
Përforcimi: Punë e pavarur.<br />
Nxënësit punojnë në heshtje ushtrimin 1 dhe .<br />
Ushtrimi 1<br />
a) Djali u zgjua nga gjumi. b) A mund të më ndihmosh? c) Ua, sa hënë e bukur!<br />
Ua, paska dalë dielli! Vajza po mban librat. A do të vish ta shohësh?<br />
Nxënësit në fund lexojnë punët e tyre dhe diskutojnë.<br />
Detyrë shtëpie. Jepen ushtrimet e Fletores së punës, faqe 10.
Libër mësuesi për tekstin “<strong>Gjuha</strong> <strong>shqipe</strong> 2”<br />
Rubrika: Lexojmë<br />
Tema: Letra e Erës (Ora I)<br />
Objektivat: Në fund të orës së mësimit nxënësi të jetë i aftë:<br />
• Të lexojë bukur pjesën duke respektuar shenjat e pikësimit.<br />
• Të dallojë letrën, si lloj shkrimi.<br />
• Të tregojë përmbajtjen duke iu përgjigjur pyetjeve.<br />
• Të dallojë shkrimin e një letre nga shkrimi i një kartoline.<br />
Mjetet: figura, fisha, teksti, fletë të bardha, lapsa me ngjyra.<br />
Fjalët kyç: revistë, rubrika, letër, posta, ngjarje, mendim.<br />
STRUKTURA PNP Metoda, teknika e veprimtari Koha<br />
Parashikimi<br />
Ndërtimi i njohurive<br />
Përforcimi<br />
Parashikimi me terma paraprakë<br />
Di, Dua të di, Mësova<br />
Lapsat në mes<br />
Zhvillimi i mësimit<br />
Parashikimi: Parashikimi me terma paraprakë.<br />
Mësuesi/ja shkruan në dërrasë termat e mëposhtëm:<br />
Era vazo e çmuar babai u mërzit revistë një letër do mendim<br />
Pasi i lexojnë me kujdes, nxënësit përpiqen t’i bashkojnë duke formuar një tregim<br />
imagjinar. Mirëpriten të gjitha sugjerimet dhe mendimet.<br />
Ndërtimi i njohurive: Di, Dua të di, Mësova.<br />
Në fillim lexohet pjesa. Pastaj mësuesi/ja pyet:<br />
- Si është shkruar kjo pjesë?<br />
- Çfarë shkruhet në fillim?<br />
- Po më pas, me se vazhdon pjesa?<br />
Mësuesi/ja shkruan në dërrasë tabelën e mëposhtme dhe e plotëson hap pas hapi.<br />
Di Dua të di Mësova<br />
Era i shkroi letër<br />
revistës.<br />
U tregoi për ngjarjen.<br />
Babai u mërzit për<br />
vazon.<br />
Era ishte e shqetësuar.<br />
1. Kush e ndihmoi Erën për të shkruar letrën?<br />
2. Si e shkroi ajo letrën?<br />
3. Si e dërgoi Era letrën?<br />
4. Nga e mësoi ajo adresën?<br />
5. ...<br />
50
Libër mësuesi për tekstin “<strong>Gjuha</strong> <strong>shqipe</strong> 2”<br />
Te kolona I Di, mësuesi/ja shkruan fakte që nxënësit i mësuan nëpërmjet<br />
pjesës.<br />
Te kolona II Dua të di, mësuesi/ja shkruan disa nga pyetjet që u kanë lindur<br />
nxënësve dhe ata duan përgjigje.<br />
Për t’iu dhënë përgjigje këtyre pyetjeve, nxënësit lexojnë pjesën në heshtje e me<br />
vëmendje. Nënvizohen fjalitë që u japin përgjigje pyetjeve të ndryshme dhe, në bazë<br />
të atyre që kanë nënvizuar, plotësohet kolona III Mësova:<br />
Di Dua të di Mësova<br />
Era lexon gjithnjë revistën “Alba”.<br />
Ajo lexon letrat te “Rubrika e postës”.<br />
Ajo dërgoi një letër në redaksinë “Rubrika e postës”.<br />
Lexohet pjesa nga nxënësit duke u kërkuar të lexojnë elementet e letrës:<br />
Nxënësi I → datën.<br />
Nxënësi II → kujt i drejtohet letra.<br />
Nxënësi III → teksti i letrës (çfarë ka shkruar Era në letër).<br />
Nxënësi IV → përshëndetja në fund të letrës.<br />
Mësuesi/ja u shpërndan disa kartolina. Nxënësit të ndarë në grupe i shikojnë dhe<br />
vënë re si shkruhet një letër (shikojnë letrën e tekstit) dhe një kartolinë.<br />
Përforcimi: Lapsat në mes.<br />
Nxënësit vendosen në formë rrethore. Përpara mbajnë librat e tyre. Pasi<br />
lexohet pyetja e parë, nxënësi që di përgjigjen, çohet, përgjigjet dhe lë në mes një<br />
laps. Vazhdon veprimtaria derisa nxënësit t’u jenë përgjigjur të gjitha pyetjeve të<br />
përcaktuara nga mësuesi/ja.<br />
Tavolina<br />
51
Libër mësuesi për tekstin “<strong>Gjuha</strong> <strong>shqipe</strong> 2”<br />
Rubrika: Lexojmë<br />
Tema: Letra e Erës (Ora II)<br />
Objektivat: Në fund të orës së mësimit nxënësi të jetë i aftë:<br />
• Të tregojë përmbajtjen e tregimit në përgjithësi dhe të letrës në veçanti.<br />
• Të dallojë personazhet dhe të flasë për to.<br />
• Të tregojë për sendet me vlerë që ka në shtëpi dhe si i ruan ato.<br />
Mjetet: figura, fisha, teksti, tabelë, vazo, veshje, album me fotografi.<br />
Fjalët kyç: sende me vlerë, gabim, falje.<br />
STRUKTURA PNP Metoda, teknika e veprimtari Koha<br />
Parashikimi<br />
Stuhi mendimesh<br />
Ndërtimi i njohurive Vija e vlerës. Diagrami i Venit<br />
Përforcimi<br />
Luajmë në role<br />
Zhvillimi i mësimit<br />
Parashikimi. Stuhi mendimesh.<br />
Mësuesi/ja shkruan në dërrasë skemën e mëposhtme dhe me përgjigjet që japin<br />
nxënësit e plotëson.<br />
- Ç’mësuat nga pjesa “Letra e Erës”?<br />
rubrika e postës<br />
luan me vëllanë<br />
revista Alba<br />
Letra e Erës<br />
thyen vazon<br />
kërkon mendim<br />
babai u mërzit<br />
kujtim nga gjyshja<br />
Ndërtimi i njohurive: Vija e vlerës dhe Diagrami i Venit.<br />
Mësuesi/ja shtron pyetjen:<br />
Po<br />
Jo<br />
A bëri gabim Era?<br />
Klasa do të ndahet në dy grupe:<br />
Grupi I → ata që mendojnë se Era nuk ka faj.<br />
Grupi II → ata që mendojnë se Era ka faj.<br />
Ata që përkrahin mendimin e parë shkojnë në një anë të klasës, ndërsa<br />
kundërshtarët në cepin tjetër të klasës. Do të ketë debate dhe secili grup do të<br />
përpiqet të mbrojë idetë e tij.<br />
Në qoftë se do të ketë ndonjë nxënës, të cilit i ndërrohet mendja, ai mund të<br />
kalojë te grupi tjetër.<br />
52
Libër mësuesi për tekstin “<strong>Gjuha</strong> <strong>shqipe</strong> 2”<br />
Mësuesi/ja shtron pyetjen:<br />
- Po babai si u soll me Erën?<br />
Për të dhënë përgjigjen, u kërkohet nxënësve të tregojnë:<br />
- Çfarë bëri Era?<br />
- Çfarë bëri babai?<br />
Për këtë punohet në libër ushtrimi a Lidh me shigjetë. Mësuesi/ja shkruan në<br />
dërrasë Diagramin e Venit dhe nxënësit plotësojnë:<br />
Era<br />
Babai i Erës<br />
Luante brenda<br />
në shtëpi<br />
Të dy gabuan.<br />
Të dy u ndjenë keq.<br />
Të dy u hidhëruan.<br />
Nxënësit plotësojnë në libër sipas kërkesës.<br />
Punohet pika b e ushtrimit Lidh me shigjetë. Shtrohet pyetja:<br />
- Si mendoni ju, çfarë do ta qetësonte Erën? (Falja do t’i sillte Erës gëzim.)<br />
Përforcimi: Luajmë në role.<br />
Nxënësit, duke përfytyruar familjen e Erës, ndahen në role dhe luajnë 2 situata:<br />
- Gjyshja e Erës ruante me kujdes albumin me fotografi.<br />
- Babai i Erës ruante me kujdes vazon që e kishte kujtim.<br />
E mira është që ata të kenë grumbulluar dhe mjetet e nevojshme, si: album, vazo,<br />
veshje ... etj., për të dhuruar sa më shumë kënaqësi dhe argëtim.<br />
Vlerësimi i nxënësve.<br />
Dhënia e detyrave të shtëpisë.<br />
53
Libër mësuesi për tekstin “<strong>Gjuha</strong> <strong>shqipe</strong> 2”<br />
Rubrika: Shkruajmë<br />
Tema: Letra<br />
Objektivat: Në fund të orës së mësimit nxënësi të jetë i aftë:<br />
• Të dallojë pjesët e një letre.<br />
• Të shkruajë një letër duke përdorur siç duhet të gjitha etapat e shkrimit të saj.<br />
Mjetet: teksti, fletë të bardha, lapsa, pamje të ndryshme, zarfe, model letre.<br />
Fjalët kyç: letër, zarf, postoj, postë, postier.<br />
STRUKTURA PNP Metoda, teknika e veprimtari Koha<br />
Parashikimi<br />
Stuhi mendimesh<br />
Ndërtimi i njohurive Shkrim i lirë<br />
Përforcimi<br />
Shkrim i lirë<br />
Zhvillimi i mësimit<br />
Parashikimi: Stuhi mendimesh.<br />
Mësuesi/ja shkruan në dërrasë fjalën postë dhe kërkon nga nxënësit të thonë sa<br />
më shumë fjalë që lidhen me të. Skema plotësohet me përgjigjet e nxënësve.<br />
letër<br />
Postë<br />
postier<br />
zarf<br />
adresë<br />
pullë<br />
Ndërtimi i njohurive: Shkrim i lirë.<br />
Hapi I. Nxënësit udhëzohen të shikojnë me kujdes figurat e ushtrimit 1 dhe të<br />
shkruajnë nga një fjali për secilën. Për të kursyer kohën, mësuesi/ja mund ta ndajë<br />
klasën në grupe, nxënësit e secilit grup shkruajnë nga një fjali.<br />
Për shembull:<br />
1. Era po i shkruan një letër shoqes së saj, Borës.<br />
2. E poston te posta e qytetit.<br />
3. Postieri merr letrat dhe fillon t’i ndajë sipas adresave.<br />
4. Bora merr letrën e Erës dhe e lexon e kënaqur.<br />
Lexohen fjalitë. Nëpërmjet këtij ushtrimi, nxënësi mëson rrugën që ndjek letra për<br />
të kaluar nga ai që e shkruan letrën (dërguesi) tek ai që e merr atë (marrësi).<br />
54<br />
Hapi II. Ushtrimi 2 tregon mënyrën sesi shkruhet një letër. Nxënësit dallojnë:<br />
a) fillimin, i cili shkruhet në të majtë të letrës, dhe tregon se kujt i drejtohet;<br />
b) brendësinë, ku shkruhet përmbajtja;<br />
c) fundin, i cili shkruhet në të djathtë dhe është përshëndetje.
Libër mësuesi për tekstin “<strong>Gjuha</strong> <strong>shqipe</strong> 2”<br />
Mësuesi/ja u paraqit nxënësve një letër që e ka shkruar në një karton. E lexon<br />
vetë letrën ose kërkon nga një nxënës ta lexojë. U kërkon nxënësve të dallojnë<br />
pjesët përbërëse të letrës, të cilat, pasi emërtohen nga nxënësit, i pret. I zhvendos të<br />
tri pjesët dhe kërkon nga nxënësit t’i renditin siç duhet.<br />
Përforcimi: Shkrimi i lirë.<br />
Ushtrimi 3. Nxënësit shkruajnë në mënyrë individuale një letër. Nxënësit mund<br />
të udhëzohen rreth temës së letrës. Ata mund të shkruajnë një ndodhi të ngjashme<br />
me atë të Erës. Në përfundim, lexohen disa letra dhe pastaj vendosen në mure.<br />
Nxënësit udhëzohen të respektojnë elementet e një letre dhe të mos shqetësohen<br />
për shkrimin.<br />
Për ta bërë sa më argëtuese dhe të këndshme situatën, mund t’u lihet detyrë disa<br />
prej nxënësve të nivelit të lartë t’i shkruajnë një letër vetes së tyre të rritur. P.sh.:<br />
E dashur Era e rritur!<br />
Sot është ditë e ftohtë dimri. Po të tregoj diçka që më ndodhi në rrugë.<br />
........................................................................................................<br />
Ta shkrova tani, se mos e harroja.<br />
Buzëqesh kur ta lexosh.<br />
Era e vogël.<br />
Rubrika: Njohim gjuhën tonë (Drejtshkrim)<br />
Tema: Ndajmë fjalët në fund të rreshtit (Ora I, II)<br />
Objektivat: Në fund të orës së mësimit nxënësi të jetë i aftë:<br />
• Të dallojë rrokjet në një fjalë.<br />
• Të mësojë rregullat për ndarjen e fjalëve në fund të rreshtit.<br />
• Të ndajë fjalët në rrokje.<br />
Mjetet: tabela, figura e tekstit, fjalë të ndara sipas rrokjeve, fisha me rrokje<br />
të ndryshme, fletore.<br />
Fjalët kyç: fjalë, rrokje, zanore, bashkëtingëllore, bashkëtingëllore dyshe,<br />
fjalë njërrokëshe, rresht.<br />
STRUKTURA PNP Metoda, teknika e veprimtari Koha<br />
Parashikimi<br />
Tryeza e rrumbullakët<br />
Ndërtimi i njohurive Di, Dua të di, Mësova<br />
Përforcimi<br />
Studim në dyshe<br />
55
Libër mësuesi për tekstin “<strong>Gjuha</strong> <strong>shqipe</strong> 2”<br />
56<br />
Zhvillimi i mësimit<br />
Parashikimi: Tryeza e rrumbullakët.<br />
Mësimi fillon me një lojë. Disa nxënës imitojnë robotin dhe flasin me fjalë të<br />
rrokëzuara.<br />
Roboti I - Ma-ki-në<br />
Roboti II - Ta-vo-li-në<br />
Mësuesi/ja shkruan në dërrasë fjalët që thonë nxënësit. Nënvizon me ngjyra të<br />
ndryshme bashkëtingëlloret dhe zanoret.<br />
Lojë në dyshe. Kjo lojë zhvillohet me shokun e bankës. Nxënësi i parë thotë një<br />
rrokje, ndërsa i dyti formon një fjalë duke shtuar një rrokje tjetër.<br />
Nxënësi I Nxënësi II<br />
mo<br />
lla<br />
ta<br />
pa<br />
bi<br />
shti<br />
she<br />
ga<br />
ka<br />
fsha<br />
Ndërtimi i njohurive: Di, Dua të di, Mësova.<br />
Hapi I. Mësuesi/ja shkruan tabelën e mëposhtme:<br />
Di Dua të di Mësova<br />
- Era po bënte detyrat.<br />
- Shkrimi i doli jashtë fletores.<br />
- Mamaja e këshilloi.<br />
Te kolona Di, nxënësit do të shkruajnë përgjigjet e pyetjeve që mësuesi/ja do të<br />
bëjë lidhur me situatën e dhënë në tekst (shiko tabelën).<br />
Hapi II. Nxënësit pyesin për gjërat që duan të dinë. Mësuesi/ja ndihmon me<br />
pyetjet e tij/saj që të nxitë situatën (shiko tabelën).<br />
Pra, tani plotësohet kolona e dytë, Dua të di.<br />
Di Dua të di Mësova<br />
- Kur ndahet fjala në fund të rreshtit?<br />
- Si ta ndaj fjalën në fund të rreshtit?<br />
- A ndahen fjalët njërrokëshe?<br />
- A ndahen bashkëtingëlloret dyshe?<br />
Hapi III. Mësuesi/ja paraqet në dërrasë të zezë fisha ku ka shkruar disa fjalë:<br />
a. fjalë me dy e tri rrokje: pema, limoni, dritare etj.<br />
b. fjalë që kanë shkronja dyshe: shkallë, shkopi, llamba,<br />
c. fjalë njërrokëshe: mal, dash, tresh,<br />
Përcaktohen së bashku me nxënësit rrokjet. Nënvizohet zanorja në çdo<br />
fjalë. Për fjalët me tri e më shumë rrokje, mësuesja e ndan fishën dhe kërkon nga<br />
nxënësit të përcaktojnë zgjidhjet.
Libër mësuesi për tekstin “<strong>Gjuha</strong> <strong>shqipe</strong> 2”<br />
Punohet edhe me fjalët njërrokëshe dhe me shkronja dyshe. Nxënësit japin<br />
shembuj të ndryshëm të ndarjes së fjalëve në rrokje. Në fund mund të paraqiten të<br />
grupuara rregullat në tabelë, te kolona Mësova.<br />
Di Dua të di Mësova<br />
Rregullat e ndarjes së fjalëve në fund të rreshtit:<br />
1. Fjalët ndahen në fund të rreshtit sipas rrokjeve.<br />
di-ta limo-ni li-moni dri-ta ma-ma<br />
2. Bashkëtingëlloret dyshe nuk ndahen asnjëherë nga njëra-tjetra.<br />
thas-hë → tha-shë mal-li → ma-lli<br />
3. Fjalët njërrokëshe nuk ndahen asnjëherë në fund të rreshtit.<br />
li-s → lis mb-i → mbi shk-ëmb → shkëmb<br />
Përforcimi: Studim në dyshe.<br />
Nxënësit punojnë në heshtje ushtrimet 1, dhe .<br />
Ushtrimi 1. Fjalët që formohen janë:<br />
fëmijët zbaviten<br />
kërkojnë luajmë<br />
mësojnë gëzojnë<br />
Ushtrimi . Disa nga mënyrat e ndarjes janë:<br />
oxhaku → oxha-ku<br />
dhurata→ dhu-rata, dhura-ta,<br />
rripi → rri-pi<br />
thika → thi-ka<br />
xixëllonja → xi-xëllonja, xixë-llonja, xixëllo-nja<br />
Ushtrimi . Disa nga formimet mund të jenë:<br />
pllaka, flaka, koka.<br />
kanë, pinë, rrinë.<br />
mama, lima, fi lma.<br />
leku, fi ku, fi sheku.<br />
Sipas kohës që ka mësuesi/ja në dispozicion në përforcim, mund të punohet<br />
edhe një lojë, sipas teknikës Tryeza e rrumbullakët.<br />
Nxënësit vendosen në formë rrethore. Mësuesi/ja u jep një letër të bardhë dhe<br />
kërkon që të shkruajnë në të nga një fjalë të ndarë në rrokje. Nxënësi i parë merr<br />
fl etën dhe shkruan fjalën që i vjen ndërmend, duke e ndarë në rrokje. E palos atje ku<br />
ka shkruar dhe ia pason shokut ngjitur. Kjo veprimtari vazhdon derisa të shkruajnë<br />
të gjithë nxënësit e rrethit.<br />
Në fund, mësuesi/ja hap fl etën dhe lexon fjalët e gjithsecilit. Diskutohet për fjalët<br />
që nuk janë ndarë si duhet.<br />
Detyrë shtëpie<br />
jepet ushtrimi 4 dhe ushtrime nga Fletorja e punës, faqe 12.
Libër mësuesi për tekstin “<strong>Gjuha</strong> <strong>shqipe</strong> 2”<br />
Rubrika: Lexojmë<br />
Tema: Mamaja ime (Ora I)<br />
Objektivat: Në fund të orës së mësimit nxënësi të jetë i aftë:<br />
• Të lexojë bukur dhe me emocion pjesën “Mamaja ime”.<br />
• Të përdorë në situata të tjera fjalët e reja të mësuara.<br />
• Të tregojë përmbajtjen duke iu përgjigjur pyetjeve.<br />
• Të lexojë me vëmendje dhe të dallojë pasaktësitë në ushtrimin e dhënë.<br />
Mjetet: fotografi familjare dhe të nënës, teksti, fletë të bardha, lapsa me ngjyra.<br />
Fjalët kyç: mamaja ime, libër, fëmijë, punon, kujdeset, lodhet, e lumtur.<br />
STRUKTURA PNP Metoda, teknika e veprimtari Koha<br />
Parashikimi<br />
Tryeza e rrumbullakët<br />
Ndërtimi i njohurive Lexim me kodim teksti<br />
Përforcimi<br />
Vija e vlerës<br />
Zhvillimi i mësimit<br />
Parashikimi: Tryeza e rrumbullakët.<br />
Nxënësit vendosen në formë rrethore. Mbi një fletë të bardhë ata shkruajnë emrin<br />
dhe punën që bën nëna e tyre. Pasi shkruajnë informacionin, e palosin fletën si<br />
fizarmonikë. Fleta qarkullon te çdo nxënës.<br />
Mësuesi/ja në fund e hap dhe lexon përgjigjet e nxënësve.<br />
Ndërtimi i njohurive: Lexim me kodim teksti.<br />
Mësuesi/ja përcakton dhe shkruan në dërrasë 4-5 informacione të rëndësishme<br />
që nxënësit duhet të gjejnë në tekst dhe shkruan një shenjë përkatëse (kodin).<br />
P.sh.:<br />
- Si e ka emrin vajza? x<br />
- Çfarë pune bën nëna e saj? +<br />
- Çfarë donte të bëhej ajo kur ishte e re?<br />
- A është ajo nënë e lumtur?<br />
- Sa fëmijë ka nëna?<br />
Nxënësit e lexojnë pjesën në heshtje disa herë, derisa të gjejnë fjalitë që u<br />
përgjigjen pyetjeve të shkruara në dërrasë nga mësuesi/ja. Kur ata i gjejnë, shënojnë<br />
pranë tyre shenjën përkatëse.<br />
Në fund disa nxënës lexojnë përgjigjet e gjetura.<br />
Kjo veprimtari mund të përsëritet me fjalët e reja të tekstit.<br />
58
Libër mësuesi për tekstin “<strong>Gjuha</strong> <strong>shqipe</strong> 2”<br />
Përforcimi: Vija e vlerës.<br />
Mësuesi/ja shtron pyetjen:<br />
Po<br />
- A është e lumtur nëna e Sharlotës?<br />
Jo<br />
Klasa ndahet në dy grupe në bazë të dy mendimeve të kundërta:<br />
Grupi I → ata që mendojnë se nëna e Sharlotës është e lumtur.<br />
Grupi II → ata që mendojnë se nëna e saj nuk është e lumtur.<br />
Nxënësit ndahen sipas mendimit që ata kanë. Në grup do të argumentohet<br />
zgjedhja, nëse do të ketë ndonjë nxënës që do t’i ndërrohet mendja, është i lirë të<br />
shkojë në grupin tjetër.<br />
Rubrika: Lexojmë<br />
Tema: Mamaja ime (Ora II)<br />
Objektivat: Në fund të orës së mësimit nxënësi të jetë i aftë:<br />
• Të riprodhojë pjesën bukur dhe rrjedhshëm.<br />
• Të përshkruajë me fjalët e tekstit nënën e Sharlotës.<br />
• Të vërë në dukje cilësitë dhe dëshirat e nënës së vet.<br />
• Të tregojë duke parë figurat e tekstit.<br />
Mjetet: teksti, fotografia e nënës, tabelë me pyetje rreth mësimit, tabela e ditarit<br />
dypjesësh, lëmsh me fill.<br />
Fjalët kyç: përgjigjem, luaj, komentoj, mendoj.<br />
STRUKTURA PNP Metoda, teknika e veprimtari Koha<br />
Parashikimi<br />
Ndërtimi i njohurive<br />
Përforcimi<br />
Zhvillimi i mësimit<br />
Rrjeta e merimangës<br />
Ditari dypjesësh<br />
Rrjeti i diskutimit<br />
Parashikimi: Rrjeta e merimangës.<br />
Nxënësit vendosen në formë rrethore. Një nxënës hedh lëmshin, duke mbajtur<br />
në dorë fillin. Shokut që i hedh lëmshin i drejton një pyetje rreth temës. Pyetjet<br />
parapërgatiten nga mësuesi/ja dhe shkruhen në dërrasë të zezë apo në një fletë<br />
të bardhë. Nxënësi që pret lëmshin është i detyruar të përgjigjet. Pasi përgjigjet, ia<br />
hedh lëmshin shokut përballë.<br />
59
Libër mësuesi për tekstin “<strong>Gjuha</strong> <strong>shqipe</strong> 2”<br />
Pyetjet që mund të bëhen janë:<br />
- Si quhet vajza ?<br />
- Ku punonte nëna e saj?<br />
- Çfarë ëndërronte të bëhej ajo?<br />
- Pse nuk u bë gazetare e njohur?<br />
- Sa fëmijë ka ajo?<br />
- A është e lumtur mamaja e Sharlotës?<br />
1<br />
Ndërtimi i njohurive: Ditari dypjesësh.<br />
Kjo metodë nxit nxënësit të lexojnë në mënyrë të qëllimshme, të lidhin ngushtë<br />
materialin e tekstit me zbërthimin e kuptimit të tij. Për të realizuar këtë, nxënësve u<br />
kërkohet të shprehin mendimin e tyre (komentin) për paragrafë ose fjali të caktuara<br />
të mësimit. Mësuesi/ja përgatit paraprakisht tabelën e mëposhtme.<br />
Nxënësit shkruajnë te kolona Fjalia (Citati) një fjali dhe shprehin mendimin e tyre<br />
te kolona Komenti. P.sh.:<br />
Fjalia (citati)<br />
Mamaja ime punon në zyrë. Ajo<br />
kujdeset shumë për mua dhe për dy<br />
motrat e mia të vogla.<br />
Kur ishte në shkollë, mamaja donte<br />
të bëhej gazetare. Ajo ëndërronte të<br />
shihte gjithë botën dhe të shkruante<br />
gjëra të ndryshme.<br />
Komenti<br />
Çfarë mësojmë për mamanë e Sharlotës?<br />
Mamaja e Sharlotës punon në një zyrë.<br />
Ndonëse ka shumë punë, ajo kujdeset për<br />
tri vajzat e saj.<br />
Cila ka qenë ëndrra e mamasë së Sharlotës?<br />
Mamaja e saj ëndërronte të bëhej gazetare.<br />
...<br />
Edhe pse ka mbaruar universitetin, ajo<br />
nuk është bërë gazetare e madhe.<br />
A i është realizuar ëndrra?<br />
Mamaja nuk është bërë gazetare. Puna<br />
e saj është e thjeshtë. Ajo nuk është e<br />
mërzitur. Mamaja mendon se është një<br />
nënë e lumtur me vajzat e saj.<br />
Përforcimi: Shkrim i lirë.<br />
Nxënësit krijojnë fjali duke parë fi gurat e tekstit.<br />
Detyrë shtëpie. Jepet ushtrimi: Pyete dhe ti mamanë tënde.<br />
0
Libër mësuesi për tekstin “<strong>Gjuha</strong> <strong>shqipe</strong> 2”<br />
Rubrika: Bisedojmë së bashku<br />
Tema: Mamaja ime<br />
Objektivat: Në fund të orës së mësimit nxënësi të jetë i aftë:<br />
• Të flasë bukur dhe me emocion për nënën e tij.<br />
• Të japë disa të dhëna kryesore për nënën.<br />
• Ta përshkruajë nënën nga ana fizike.<br />
• Të gjykojë për marrëdhëniet me nënën në situata pozitive dhe negative.<br />
Mjetet: teksti, figura, lëmsh, lapsa me ngjyra, fletë të bardha.<br />
Fjalët kyç: emri i nënës, mosha, pamja, punët, rëndësia.<br />
STRUKTURA PNP Metoda, teknika e veprimtari Koha<br />
Parashikimi<br />
Ndërtimi i njohurive<br />
Përforcimi<br />
Zhvillimi i mësimit<br />
Rrjeta e merimangës<br />
Bashkëbisedim<br />
Shkrim i lirë dhe Turi i galerisë<br />
Parashikimi: Rrjeta e merimangës.<br />
Punohen ushtrimet 1 dhe 2. Nxënësit vendosen në rreth, nxënësi I i hedh lëmshin<br />
shokut përballë, pasi bën pyetjen: P.sh.:<br />
Nxënësi 1: Si e ka emrin nëna jote?<br />
Nxënësi 2: Entela.<br />
Nxënësi 2: Sa vjeç është nëna jote?<br />
Nxënësi 3: 32 vjeçe.<br />
Nxënësi 3: Është e gjatë apo e shkurtër nëna jote?<br />
Nxënësi 4: E gjatë.<br />
Nxënësi 4: ... etj.<br />
Kur bëjnë pyetje, ata gjithmonë hedhin lëmshin, pasi kanë piketuar nxënësin, të<br />
cilit do t`i drejtojnë pyetjen.<br />
Kjo etapë vazhdon derisa të jetë formuar një rrjetë merimange.<br />
Ndërtimi i njohurive: Bashkëbisedim.<br />
Nxënësit vendosen rrumbullak dhe kalojnë fletën e bardhë njëri pas tjetrit, duke<br />
shkruar diçka për nënën e tyre (një fjali ose një fjalë). Pasi nxënësi e shkruan e palos<br />
fletën në formë fizarmonike, në mënyrë që shoku në krah të mos e shohë. Në fund<br />
hapet letra dhe lexohet.<br />
Nxënësit punojnë ushtrimin 3. Diskutojnë rreth situatave të dhëna në libër, të<br />
cilat lidhen me vlerësimin që kanë ata për nënën e tyre.<br />
61
Libër mësuesi për tekstin “<strong>Gjuha</strong> <strong>shqipe</strong> 2”<br />
Tek ushtrimi 4, nxënësit shikojnë figurat dhe diskutojnë për dashurinë që u jep<br />
nëna fëmijëve.<br />
Përforcimi: Shkrim i lirë dhe Turi i Galerisë.<br />
Nxënësit të pavarur përshkruajnë nënën duke e shoqëruar me vizatimin e portretit<br />
të saj. Në fund punët varen nëpër mure, shikohen, lexohen dhe vlerësohen.<br />
Para se të fillojnë të shkruajnë, mësuesi/ja i orienton nxënësit se çfarë duhet të<br />
shkruajnë: emri, mosha, profesioni. Më pas, të përshkruajnë portretin fizik (e gjatë,<br />
e shkurtër, sytë, flokët). Mësuesi/ja mund t’iu paraqitë edhe një model.<br />
Rubrika: Njohim gjuhën tonë<br />
Tema: Fjalia më e vogël (Ora I, II)<br />
Objektivat: Në fund të orës së mësimit nxënësi të jetë i aftë:<br />
• Të njohë fjalinë e vogël me dy fjalë (kryefjalë, kallëzues).<br />
• Të formojë fjali me dy fjalë me etiketat e dhëna.<br />
• Të shkruajë fjali të vogla me dy fjalë.<br />
Mjetet: teksti, figura, fisha, fletë të bardha.<br />
Fjalët kyç: fjali, 2 fjalë, tregon, veprim.<br />
STRUKTURA PNP Metoda, teknika e veprimtari Koha<br />
Parashikimi<br />
Luajmë në role<br />
Ndërtimi i njohurive Pyetja sjell pyetjen<br />
Përforcimi<br />
Lapsat në mes<br />
Zhvillimi i mësimit<br />
Parashikimi: Luajmë në role.<br />
Katër nxënës vendosen në një situatë të caktuar, p.sh.:<br />
Beni lexon. Fationi lexon. Mira punon. Visari qesh.<br />
Katër nxënës të tjerë formojnë me gojë fjali që u përgjigjen situatave të dhëna.<br />
Mësuesi/ja udhëheq lojën. Mund të krijohen edhe situata të tjera.<br />
Ndërtimi i njohurive: Pyetja sjell pyetjen.<br />
Mësuesi/ja u kërkon nxënësve të shikojnë figurat e librit. Ndërkohë ajo paraqit në<br />
dërrasën e zezë tabelën e mëposhtme:<br />
Cila? Nëna Motra Cili? Babai Vëllai<br />
Ç’bën? lan. pastron. Ç’bën? gatuan. lahet.<br />
62<br />
Fjalia: Nëna lan., është e formuar nga dy fjalë.
Libër mësuesi për tekstin “<strong>Gjuha</strong> <strong>shqipe</strong> 2”<br />
- A ka kuptim kjo fjali? (Po.)<br />
Kjo është fjalia më e vogël.<br />
Mësuesi/ja shkruan në dërrasë të zezë fjalën Era dhe kërkon nga nxënësit të<br />
formojnë fjali të vogël.<br />
vizaton<br />
këndon<br />
qan Era qesh<br />
luan<br />
punon<br />
Gjatë zhvillimit të këtij ushtrimi, mësuesi/ja duhet të ketë kujdes që fjalia ta ketë<br />
kuptimin e plotë. P.sh.: Era është?, Era shpërndan?, Era bën? etj. Raste të tilla nuk<br />
janë fjali.<br />
Përforcimi: Lapsat në mes.<br />
Ushtrimet 1 dhe punohen me metodën Lapsat në mes. Nxënësit vendosen në<br />
rreth. Lexojnë ushtrimin dhe për çdo fjali që krijojnë marrin fjalën, e thonë fjalinë dhe<br />
lënë një laps në mes, derisa përfundon ushtrimi. P.sh.:<br />
Tullumbacja fl uturon. Fëmijët luajnë.<br />
Dielli ndriçon.<br />
Arusha kërcen.<br />
Në fund, mësuesi/ja merr një laps nga mesi dhe pyet:<br />
- Kush e ka vënë këtë laps? Çfarë tha? etj.<br />
Detyrë shtëpie. Ndahet klasa në grupe dhe jepen ushtrimet e<br />
Fletores së punës, faqe 13.<br />
Rubrika: Lexojmë<br />
Tema: Po unë kur të rritem....?! (Ora I)<br />
Objektivat: Në fund të orës së mësimit nxënësi të jetë i aftë:<br />
• Të lexojë bukur dhe me emocion pjesën.<br />
• Të dallojë veprimet e të rriturve nga ato të të vegjëlve.<br />
• Të dallojë veprimet e nënave nga ato të baballarëve.<br />
• Të pasurojë fjalorin me fjalë të reja dhe t’i përdorë ku duhet.<br />
• Të fl asë për situata të ngjashme me ato të tekstit.<br />
Mjetet: mjete tualeti të nënës, mjete tualeti të babait, teksti, fl etë të bardha,<br />
lapsa me ngjyra.<br />
Fjalët kyç: mamaja, tualet, babai, rruhet, Genti, Jona, trazojnë, festë.
Libër mësuesi për tekstin “<strong>Gjuha</strong> <strong>shqipe</strong> 2”<br />
STRUKTURA PNP Metoda, teknika e veprimtari Koha<br />
Parashikimi<br />
Parashikimi me terma paraprakë<br />
Ndërtimi i njohurive Përvijimi i të menduarit<br />
Përforcimi<br />
Vija e vlerës<br />
Zhvillimi i mësimit<br />
Parashikimi: Parashikimi me terma paraprakë.<br />
Mësuesi/ja shkruan në dërrasë ose ka shkruar në fishat e mëposhtme:<br />
mamaja babai përgatiten festë Genti Jona<br />
Nxënësve u lihen 2-3 minuta kohë t’i lidhin fjalët dhe të formojnë një tregim,<br />
ashtu siç e imagjinojnë ata.<br />
Ndërtimi i njohurive: Përvijimi i të menduarit.<br />
Mësuesi/ja dhe nxënësit lexojnë pjesën. Për të zbërthyer sa më mirë përmbajtjen<br />
e pjesës, realizojnë grafikun organizues Harta e ngjarjes.<br />
Çfarë ndodhi?<br />
Genti përleu pantallonat<br />
e babait me shkumë.<br />
Jona ndoti fustanin<br />
e mamit me buzëkuq.<br />
Prindërit shkuan me<br />
vonesë në festë.<br />
Ku ndodhi ngjarja?<br />
Në shtëpi, në banjë,<br />
në dhomën e gjumit<br />
të prindërve.<br />
Kur ndodhi ngjarja?<br />
Në mbrëmje.<br />
Harta<br />
e ngjarjes<br />
Si ndodhi?<br />
Babai po rruhej. Genti hyri në<br />
banjë dhe u lye me shkumë.<br />
Mamaja po bënte tualet.<br />
Jona u bë me buzëkuq.<br />
Kush u përfshi<br />
në ngjarje?<br />
Babai, mamaja,<br />
Genti, Jona<br />
Pse ndodhi?<br />
Jona dhe Genti<br />
duan të rriten<br />
para kohe.<br />
64
Libër mësuesi për tekstin “<strong>Gjuha</strong> <strong>shqipe</strong> 2”<br />
Mësuesi/ja plotëson skemën me përgjigjet e nxënësve.<br />
Përforcimi: Vija e vlerës.<br />
Mësuesi/ja shtron pyetjen:<br />
Po<br />
A vepruan mirë fëmijët?<br />
Jo<br />
Ndahen fëmijët në dy grupe sipas mendimeve që shprehin dhe vendosen në anë<br />
të ndryshe të klasës:<br />
Grupi I ata që mendojnë se fëmijët vepruan mirë.<br />
Grupi II ata që mendojnë se fëmijët vepruan keq.<br />
Pasi rrahin mendimet, arrihet në një përfundim që mësuesi/ja e shkruan në<br />
dërrasë të zezë.<br />
Detyrë shtëpie. Të zgjidhin ushtrimin e rubrikës Kuptojmë tekstin<br />
dhe të shkruajnë në fletore përgjigjen e saktë.<br />
Rubrika: Lexojmë<br />
Tema: Po unë kur të rritem...?! (Ora II)<br />
Objektivat: Në fund të orës së mësimit nxënësi të jetë i aftë:<br />
• Të ritregojë pjesën me fjalët e veta.<br />
• Të dallojë personazhet dhe të tregojë për veprimet e tyre.<br />
• Të klasifi kojë sendet, veprimet sipas gjinisë për rastet e dhëna.<br />
• Të tregojë se cilat veprime të prindërve ka dëshirë të imitojë.<br />
Mjetet: mjete tualeti të nënës, mjete tualeti të babait, teksti, fl etë të bardha,<br />
lapsa me ngjyra.<br />
Fjalët kyç: vajza, djem, tualet, sende tualeti.<br />
STRUKTURA PNP Metoda, teknika e veprimtari Koha<br />
Parashikimi<br />
Dil rrotull / Fol rrotull.<br />
Ndërtimi i njohurive Pyetja sjell pyetjen. Diagrami i Venit.<br />
Përforcimi<br />
Luajmë në role.<br />
Zhvillimi i mësimit<br />
Parashikimi: Dil rrotull / Fol rrotull.<br />
Mësuesi u kërkon nxënësve që të kujtojnë për pak kohë, veprimet e<br />
personazheve të pjesës “Po unë kur të rritem...?!” dhe të mendojnë për pyetjet që
Libër mësuesi për tekstin “<strong>Gjuha</strong> <strong>shqipe</strong> 2”<br />
do t’i drejtojnë shokut. Nxënësit lëvizin nëpër klasë, derisa mësuesi/ja jep komandën<br />
duke përplasur duart vetëm njëherë. Ata ndalojnë dhe i drejtojnë pyetje njëri-tjetrit<br />
dhe marrin përgjigje, sipas mendimit të tyre.<br />
Kjo veprimtari mund të përsëritet jo më shumë se 2-3 herë. Mbyllet loja,<br />
nxënësit shkojnë nëpër vendet e tyre dhe tregojnë për përvojat që patën.<br />
Ndërtimi i njohurive: Pyetja sjell pyetjen.<br />
Hapi I. Mësuesi/ja ka formuluar pyetjet që kërkojnë përgjigje argumentuese nga<br />
nxënësit, si p.sh.:<br />
Pse po bëheshin gati prindërit?<br />
Pse Genti ngacmoi sendet e babait?<br />
Pse Jona ngacmoi sendet e mamasë?<br />
Pse u mërzit babai?<br />
Pse u mërzit mamaja?<br />
Pse u vonuan prindërit në festë?<br />
Hapi II. Nxënësit ndahen në dyshe dhe gjejnë përgjigjet në tekst, por edhe duke<br />
sjellë ide origjinale.<br />
Hapi III. Diagrami i Venit.<br />
Nxënësit ndahen në tri grupe, për të grupuar sendet sipas përdoruesve të tyre.<br />
Çdo grup i grupon sendet duke iu përgjigjur pyetjes:<br />
Grupi I. - Cilat sende të tualetit përdoren vetëm nga të rriturit?<br />
Grupi II. - Cilat sende të tualetit përdoren vetëm nga të vegjlit?<br />
Grupi III. - Cilat sende të tualetit përdoren nga të gjithë?<br />
Të rritur<br />
Të gjithë<br />
Të vegjël<br />
Hapi IV. Nxënësit ndahen tani sipas gjinisë, ku vajzat u përgjigjen pyetjeve të<br />
vajzave dhe djemtë u përgjigjen pyetjeve të djemve.<br />
Përforcimi: Luajmë në role.<br />
Nxënësi I → mamaja<br />
Nxënësi II → babai<br />
Nxënësi III → Genti<br />
Nxënësi IV → Jona<br />
Për të realizuar këto role nxënësit do të improvizojnë vetë dialogët, po duke mos<br />
iu larguar përmbajtjes së pjesës.
Libër mësuesi për tekstin “<strong>Gjuha</strong> <strong>shqipe</strong> 2”<br />
Rubrika: Shkruajmë<br />
Tema: Babai im<br />
Objektivat: Në fund të orës së mësimit nxënësi të jetë i aftë:<br />
• Të shkruajë për babanë duke iu përgjigjur pyetjeve.<br />
• Të përshkruajë si është babai duke iu përgjigjur pyetjeve.<br />
• Të shkruajë për babanë në situata të dhëna.<br />
• Të shkruajë nga një fjali për figurat që sheh në libër.<br />
• Të vizatojë portretin e babait.<br />
Mjetet: teksti, fletë të bardha, lapsa, pamje të ndryshme, zarfe.<br />
Fjalët kyç: postoj, pikturoj, dashuri, babai.<br />
STRUKTURA PNP Metoda, teknika e veprimtari Koha<br />
Parashikimi<br />
Ndërtimi i njohurive<br />
Përforcimi<br />
Zhvillimi i mësimit<br />
Stuhi mendimesh<br />
Luajmë në role<br />
Shkrim i lirë<br />
Parashikimi: Pyetja sjell pyetjen.<br />
Mësuesi/ja drejton pyetjet e ushtrimeve 1 dhe 2, nxënësit u përgjigjen.<br />
Mësuesi/ja: - Si e ka emrin babai?<br />
- Po mbiemrin?<br />
- Sa vjeç është?<br />
- Ku punon?<br />
- Çfarë ngjyrë i ka sytë?<br />
- Si i ka flokët?<br />
Më pas, nxënësit i shkruajnë individualisht në fletët e tyre. Në fund ata tregojnë<br />
punën e tyre.<br />
Ndërtimi i njohurive: Luajmë në role.<br />
Klasa ndahet në 4 grupe:<br />
Grupi I - Rasti 1<br />
Babai ndihmon mamanë.<br />
- A ndodh kjo në familjet tuaja?<br />
- Kur babi e ndihmon mamin?<br />
Një situatë mund të ishte:<br />
Mamaja sa ka ardhur nga puna. Babai e pyet:<br />
- Do të dalim shëtitje?<br />
- Edhe unë kam qejf, po duhet të ushqej Ildën dhe të laj enët.<br />
- Në rregull. Ti ushqeje vajzën, kurse unë po laj enët. Pastaj dalim bashkë me<br />
fëmijët shëtitje.<br />
67
Libër mësuesi për tekstin “<strong>Gjuha</strong> <strong>shqipe</strong> 2”<br />
Grupi II – Rasti <br />
Babi të ndihmon ty.<br />
Një situatë mund të ishte:<br />
Miri është i mërzitur. Ai nuk di të luajë futboll.<br />
- Miri, pse s’shkon të luash me shokët?<br />
- Babi, shokët luajnë shumë mirë futboll, kurse unë nuk di aq mirë.<br />
Si të bëj që të mësoj?<br />
- Po kjo është punë që rregullohet, o Miri, - tha babai. – Vish rrobat<br />
e sportit dhe eja të dalim.<br />
Miri mendon se babi do ta çojë në ndonjë trajner. Po për çudi, ata<br />
morën rrugën për te liqeni. Filluan të luajnë të dy. Për disa ditë me<br />
radhë babai dhe Miri bënë stërvitje. Miri mësoi shumë shpejt të priste<br />
topat dhe të gjuante në portë.<br />
Tani Miri mezi pret të mbarojë detyrat dhe të luajë me shokët.<br />
Shënim. Mësuesi/ja mendon situata edhe për rastet e tjera.<br />
Grupi III – Rasti <br />
Babi bisedon me ty sikur ti je i rritur.<br />
Grupi IV – Rasti <br />
Babai luan me ty sikur është shoku yt.<br />
Nxënësit zgjedhin brenda grupit personazhet dhe japin ide se çfarë mund të<br />
thonë. Më pas, nxënësit e zgjedhur, interpretojnë rastet dhe gjithë klasa gjykon për<br />
lojën e grupit.<br />
Përforcimi: Shkrim i lirë.<br />
Nxënësit shikojnë fi gurat dhe shkruajnë nga një fjali rreth tyre.<br />
Detyrë shtëpie jepen ushtrimet e Fletores së punës, faqe 14.
Libër mësuesi për tekstin “<strong>Gjuha</strong> <strong>shqipe</strong> 2”<br />
Rubrika: Njohim gjuhën tonë<br />
Tema: Shtojmë dhe heqim fjalë në fjali (Ora I, II)<br />
Objektivat: Në fund të orës së mësimit nxënësi të jetë i aftë:<br />
• Të dallojë fjalinë më të vogël (me dy fjalë).<br />
• T’i shtojë fjalë fjalisë më të vogël e të zgjerojë fjalinë me anë të pyetjeve.<br />
• T’i heqë fjalë fjalisë deri sa ajo të mos e prishë kuptimin (të zvogëlojë fjalinë).<br />
Mjetet: teksti, figura me një djalë që vizaton, figura me një vajzë që fle, fletë të<br />
bardha, tabela me pyetjet: Me se?, Ku?, Çfarë? , Ku?<br />
Fjalët kyç: fjali e vogël, shtoj fjalë, heq fjalë.<br />
STRUKTURA PNP Metoda, teknika e veprimtari Koha<br />
Parashikimi<br />
Ndërtimi i njohurive<br />
Përforcimi<br />
Zhvillimi i mësimit<br />
Lojë<br />
Parashikimi me terma paraprakë<br />
Punë e pavarur<br />
Parashikimi: Lojë.<br />
Mësimi fillon me një lojë. Mësuesi/ja jep disa situata me anë të figurave dhe<br />
pyetjeve.<br />
Situata 1. Figurë: një nxënës duke shkruar.<br />
Mësuesi/ja: - Ç’ bën nxënësi?<br />
Nxënësit: Nxënësi shkruan. (fjalia më e vogël)<br />
Mësuesi/ja: Me se?<br />
Nxënësit: Nxënësi shkruan me shkumës.<br />
Mësuesi/ja: Ku?<br />
Nxënësit: Nxënësi shkruan me shkumës në dërrasë.<br />
Mësuesi/ja: Çfarë?<br />
Nxënësit: Nxënësi shkruan me shkumës në dërrasë fjalitë.<br />
Situata 2. Një nxënëse bën sikur fle në një “krevat” me kukullën e saj.<br />
Mësuesi/ja: - Ç’ bën vajza?<br />
Nxënësit: Vajza fle. (fjalia më e vogël)<br />
Mësuesi/ja: Me kë?<br />
Nxënësit: Vajza fle me kukullën.<br />
Mësuesi/ja: Ku?<br />
Nxënësit: Vajza fle me kukullën në krevat.<br />
Mësuesi/ja: Kur?<br />
Nxënësit: Vajza fle me kukullën në krevat në mbrëmje.<br />
69
Libër mësuesi për tekstin “<strong>Gjuha</strong> <strong>shqipe</strong> 2”<br />
Hapi I. Mësuesi/ja paraqet para klasës disa fotografi :<br />
a) një djalë që po vizaton<br />
b) një vajzë që fl e<br />
(ose fi gura të tjera, por që të kenë lidhje me mësimin).<br />
Hapi II. Nxënësit do të formojnë fjali duke parë këto fotografi :<br />
a) Djali po pikturon.<br />
b) Vajza po fl e.<br />
Hapi III. Mësuesi/ja nxjerr tabelën e pyetjeve dhe pyet:<br />
Me se po pikturon djali? – Me penel.<br />
Ku po pikturon djali? – Në fl etë.<br />
Çfarë po pikturon ai? – Një lule.<br />
Hapi IV. Nxënësit u rikthehen përsëri fjalive që formuan: Djali pikturon.<br />
Djali pikturon lulen. (Cilën?)<br />
Djali pikturon lulen me penel. (Me se?)<br />
Djali pikturon lulen me penel në fl etore. (Ku?)<br />
Po kështu punohet dhe për fi gurën e dytë.<br />
Vajza këndon.<br />
Vajza këndon në koncert.<br />
Vajza këndon në koncert një këngë popullore.<br />
Vajza këndon në koncert një këngë popullore me shoqet e klasës.<br />
Hapi V. Mësuesi/ja ka përgatitur disa fjali me fi sha. Pjesët e fjalisë më të vogël<br />
janë të shkruara me ngjyrë të njëjtë, kurse pjesët plotësuese me ngjyra të ndryshme.<br />
Mësuesi/ja i vendos fi shat në dërrasë të zezë. U kërkon nxënësve të lexojnë fjalinë,<br />
më pas t`i heqin nga një fjalë, derisa të mos prishet kuptimi i fjalisë.<br />
Kjo veprimtari përsëritet disa herë.<br />
Mësuesi/ja u drejton nxënësve pyetjet e mëposhtme që nxënësit të nxjerrin<br />
përfundimet:<br />
Fjalia më e vogël na mëson diçka.<br />
Kur fjalia është më e gjatë, ne mësojmë më shumë gjëra.<br />
Përforcimi: Punë e pavarur.<br />
Nxënësit punojnë të pavarur ushtrimin 1 dhe .<br />
Ushtrimi 2 të copëtohet në 2 pjesë. Pjesa e dytë të jepet.<br />
Fjalitë më të vogla janë:<br />
a. Fëmijët pastrojnë.<br />
b. Flutura fluturon.<br />
c. Djali pikturon.<br />
d. Vajza shkruan.<br />
Detyrë shtëpie jepen ushtrime nga Fletorja e punës, faqe 16.<br />
0
Libër mësuesi për tekstin “<strong>Gjuha</strong> <strong>shqipe</strong> 2”<br />
Rubrika: Lexojmë<br />
Tema: Vizatuesja e vogël (Ora I)<br />
Objektivat: Në fund të orës së mësimit nxënësi të jetë i aftë:<br />
• Të lexojë bukur dhe me emocion pjesën.<br />
• Të dallojë personazhet (bashkëbiseduesit) në dialogun e dhënë.<br />
• Të dallojë shenjat e pikësimit që përdoren në dialog.<br />
• Të lexojë pjesën me role.<br />
• Të përdorë fjalët e reja në fjali.<br />
Mjetet: fletë të bardha, lapsa me ngjyra, teksti, zog lodër, ujk lodër, figura<br />
kafshësh, si: mace, zog, ujk etj.<br />
Fjalët kyç: mamaja, vajza, vizatim, lapsa, zog, mace, ujk, qengj, çerdhe, bar.<br />
STRUKTURA PNP Metoda, teknika e veprimtari Koha<br />
Parashikimi<br />
Ndërtimi i njohurive<br />
Përforcimi<br />
Zhvillimi i mësimit<br />
Imagjinata e drejtuar<br />
Leximi i drejtuar<br />
Leximi në role<br />
Parashikimi: Imagjinata e drejtuar.<br />
Mësuesi/ja u kërkon nxënësve të krijojnë me gojë një tregim duke parë figurat e<br />
librit, në faqen 47, dhe duke lexuar titullin e pjesës, i cili nxit përfytyrimin e tyre.<br />
Mësuesi/ja mirëpret krijimet mbështetur në imagjinatën e nxënësve.<br />
Ndërtimi i njohurive: Leximi i drejtuar.<br />
Mësuesi/ja lexon paragrafët me radhë dhe pas çdo ndalese drejton pyetje:<br />
Ndalesa I. Mami ... deri te ... shumë.<br />
- Çfarë do të vizatojë tani vajza?<br />
- A do t’i pëlqejë mamasë?<br />
Nxënësit japin përgjigjet e tyre duke argumentuar përgjigjet.<br />
Ndalesa II. Po tani?... deri te... bjer e fli.<br />
- A do të vazhdojë vajza të vizatojë? Apo do të flejë?<br />
Ndalesa III. Ah jo... deri te... po ç’do të vizatosh ende?<br />
- Çfarë mendoni se do të vizatojë vajza tani?<br />
Nxënësit përgjigjen, por ndonjërit mund t’i shkojë mendja dhe te figura e tekstit.<br />
Ndalesa IV. Një çerdhe ... deri në fund.<br />
- E mbaroi vajza vizatimin? Pse?<br />
71
Libër mësuesi për tekstin “<strong>Gjuha</strong> <strong>shqipe</strong> 2”<br />
Përforcimi: Leximi në role.<br />
Nxënësit ndahen në dy grupe, sipas personazheve të pjesës: mamaja dhe vajza<br />
dhe e lexojnë pjesën në role. Në këtë etapë aktivizohen të gjithë nxënësit.<br />
Në fund mund të bëhet një diskutim i shkurtër rreth shenjave të pikësimit që vëmë<br />
zakonisht në dialog.<br />
Detyrë shtëpie u jepet nxënësve të shkruajnë pjesën që u pëlqen më<br />
shumë në dialogun e dhënë në tekst.<br />
Rubrika: Lexojmë<br />
Tema: Vizatuesja e vogël (Ora II)<br />
Objektivat: Në fund të orës së mësimit nxënësi të jetë i aftë:<br />
• Të lexojë tregimin në role.<br />
• Të ritregojë pjesën duke e kthyer dialogun në vetën e tretë.<br />
• Të dallojë personazhet e tregimit dhe të fl asë për to.<br />
• Të diskutojë për shqetësimet e vajzës.<br />
• Të luajë në role.<br />
Mjetet: gërshërë, fl etë vizatimi, lapsa me ngjyra.<br />
Fjalët kyç: vajza, nëna, vizaton, pret me gërshërë, fl e.<br />
STRUKTURA PNP Metoda, teknika e veprimtari Koha<br />
Parashikimi<br />
Stuhi mendimesh<br />
Ndërtimi i njohurive Pyetja sjell pyetjen<br />
Përforcimi<br />
Luajmë në role<br />
Zhvillimi i mësimit<br />
Parashikimi: Stuhi mendimesh.<br />
Mësuesi/ja shkruan në dërrasë të zezë skemën dhe pyet:<br />
- Çfarë vizatoi vajza?<br />
zog<br />
ujk<br />
bar<br />
Vajza<br />
vizatoi<br />
mace<br />
çerdhe<br />
qengj<br />
Nxënësit kujtojnë dhe thonë shpejt e shpejt kafshët dhe sendet që vizatoi vajza,<br />
ndërsa mësuesi/ja plotëson skemën.
Libër mësuesi për tekstin “<strong>Gjuha</strong> <strong>shqipe</strong> 2”<br />
Ndërtimi i njohurive: Pyetja sjell pyetjen.<br />
- Cilat janë personazhet e këtij tregimi?<br />
- Cili personazh ju mbeti në mendje? Pse?<br />
- Cila është fjalia kryesore e tregimit? (Vajza vizaton.)<br />
- Çfarë vizatoi vajza?<br />
- Si e vizatoi zogun? Po ujkun?<br />
- Pse është e shqetësuar vajza para se të flerë?<br />
- Çfarë i kërkoi vajza mamasë?<br />
- Si mendoni ju, do t’i ndodhte gjë deles apo zogut?<br />
Mësuesi/ja duhet të përqendrohet në lidhjen logjike që kanë kafshët dhe dialogun mes tyre:<br />
Macja ha zogun. (Prandaj e pret fletën.)<br />
Ujku ha qengjin. (Prandaj e pret fletën.)<br />
Çerdhen e vizaton për zogun.<br />
Barin e vizaton për qengjin.<br />
Për të parë sa kanë arritur nxënësit të lexojnë në mënyrë të vetëdijshme, punohet<br />
rubrika: Shëno me √ përgjigjen e saktë dhe me x përgjigjen e gabuar.<br />
Përforcimi: Luajmë në role.<br />
Nxënësit luajnë në role: nëna dhe vajza.<br />
Veprimtaria përsëritet disa herë me qëllim që të aktivizohen sa më shumë nxënës.<br />
Nxënësit duhet t’i kenë grumbulluar të gjitha mjetet e nevojshme.<br />
Rubrika: Bisedojmë së bashku<br />
Tema: Edhe unë pikturoj<br />
Objektivat: Në fund të orës së mësimit nxënësi të jetë i aftë:<br />
• Të dallojë llojet e pikturave sipas ngjyrave me të cilën janë realizuar.<br />
• Të dallojë mjetet me të cilat realizohet një pikturë a vizatim.<br />
• Të njohë disa nga teknikat e pikturës.<br />
• Të flasë rreth pikturave të dhëna në libër.<br />
• Të vizatojë sipas dëshirës.<br />
Mjetet: teksti, figura, laps i zi, lapsa me ngjyra, penela, bojëra uji, bojëra vaji,<br />
fletë të bardha.<br />
Fjalët kyç: laps i zi, lapsa me ngjyra, penel, vizatim, vizatoj.<br />
STRUKTURA PNP Metoda, teknika e veprimtari Koha<br />
Parashikimi<br />
Tryeza e rrumbullakët<br />
Ndërtimi i njohurive Bashkëbisedim<br />
Përforcimi<br />
Turi i galerisë<br />
73
Libër mësuesi për tekstin “<strong>Gjuha</strong> <strong>shqipe</strong> 2”<br />
Zhvillimi i mësimit<br />
Parashikimi: Tryeza e rrumbullakët.<br />
Nxënësit vendosen në formë rrethore dhe duhet të shkruajnë në fletën e bardhë<br />
çfarë kanë dëshirë të vizatojnë. Nxënësi i parë: një ari; nxënësi i dytë: një lule...<br />
kështu vazhdohet deri te nxënësi i fundit.<br />
Ata palosin si fizarmonikë vendin ku shkruajnë. Në fund, mësuesi/ja hap fletën<br />
dhe lexon dëshirat e nxënësve, listën e të cilave e shkruan në dërrasë.<br />
Ndërtimi i njohurive: Bashkëbisedim.<br />
Mësuesi/ja shtron pyetjen:<br />
- Me çfarë mjetesh do t’i realizoni vizatimet tuaja?<br />
Nxënësit flasin për zgjedhjet e mjeteve me të cilat do të realizojnë vizatimet, si:<br />
lapsi i zi, peneli apo me lapsat me ngjyra.<br />
- Me ç’mjete janë realizuar pikturat në figurat e librit?<br />
Nxënësit lihen të lirë të diskutojnë për mjetet me të cilat janë realizuar figurat në libër.<br />
- Cili nga vizatimet e Dardanës ju pëlqen më shumë?<br />
- Çfarë shihni ju në të?<br />
- Me se janë realizuar?<br />
Nxënësit diskutojnë për vizatimet e Dardanës, duke iu përgjigjur pyetjeve që mësuesi/ja<br />
i ka shkruar në dërrasë të zezë.<br />
Përforcimi: Turi i galerisë.<br />
Mësuesi/ja ndan klasën në 3 grupe:<br />
Grupi I → do të bëjë vizatime me laps të zi (skica).<br />
Grupi II → do të bëjë vizatime me lapsa me ngjyra.<br />
Grupi III → do të bëjë vizatime me penel.<br />
Në fund të tri grupet i varin punët e tyre nëpër mure dhe i vlerësojnë.<br />
Rubrika: Njohim gjuhën tonë<br />
Tema: Ndryshojmë vendin e grupeve të fjalëve (Ora I, II)<br />
Objektivat: Në fund të orës së mësimit nxënësi të jetë i aftë:<br />
• Të njohë grupet e fjalëve.<br />
• T’u ndryshojë vendin grupeve të fjalëve pa prishur kuptimin e fjalisë.<br />
• Të formojë fjali me etiketat e dhëna.<br />
• Të formojë fjali me fjalët e dhëna.<br />
Mjetet: teksti, figura, fisha, fletë të bardha, objektet e klasës.<br />
Fjalët kyç: fjali, 2 fjalë, tregon, veprim.<br />
74
Libër mësuesi për tekstin “<strong>Gjuha</strong> <strong>shqipe</strong> 2”<br />
STRUKTURA PNP Metoda, teknika e veprimtari Koha<br />
Parashikimi<br />
Lojë<br />
Ndërtimi i njohurive Punë e drejtuar<br />
Përforcimi<br />
Shkëmbe një problem<br />
Zhvillimi i mësimit<br />
Parashikimi: Lojë.<br />
Mësimi fillon me një lojë:<br />
Mësuesi/ja: Ndryshojuni vendet objekteve të klasës.<br />
Nxënësit vendosin mbi tryezë karrigen, mbi ndenjësen e bankës çantat, bankat e<br />
para vendosen afër dërrasës së zezë etj.<br />
- Cilat objekte, që u ndryshuat vendin, mund të përdoren si më parë?<br />
- Cilat objekte lëvizën së bashku? (Çanta me librat, tryeza me vazon me lule etj.)<br />
Nëpërmjet lojës, nxënësit mësojnë se për të kryer një funksion të caktuar<br />
lëvizjet bëhen si grup, p.sh.: banka-karrigia së bashku, tavolina-vazoja me lule,<br />
çanta-librat, pra, si një grup i vetëm. Imagjinoni sikur vazoja me lule të rrinte mbi<br />
dërrasën e zezë... apo librat të rrinin në dysheme...etj.<br />
Ndërtimi i njohurive: Punë e drejtuar.<br />
Mësuesi/ja ka parapërgatitur fishat e mëposhtme:<br />
me lapsa me ngjyra. po vizaton Vajza e vogël<br />
Nxënësit i lexojnë etiketat dhe përpiqen të formojnë fjali me to, të cilat i shkruajnë<br />
në fletore, kurse mësuesi/ja në dërrasë të zezë. Ata lexojnë fjalitë që kanë formuar<br />
dhe mësuesi/ja i vendos etiketat sipas rendit të drejtë:<br />
Vajza e vogël<br />
po vizaton<br />
Kush vizaton?<br />
ç’bën vajza?<br />
me lapsat me ngjyra Me se?<br />
Mësuesi/ja u kujton nxënësve fjalinë me të vogël dhe si i shtohen asaj fjalë të tjera.<br />
- Cila është fjalia më e vogël në fjalinë që formuat?<br />
- Vajza vizaton.<br />
- I shtoni kësaj fjalie fjalë të tjera.<br />
- Vajza vizaton me lapsa.<br />
- Vajza e vogël vizaton me lapsa me ngjyra.<br />
- Cilave fjalë u shtuat fjalë të tjera?<br />
- Vajza + e vogël = vajza e vogël<br />
- Me lapsa + me ngjyra = me lapsa me ngjyra<br />
vajza e vogël dhe me lapsa me ngjyra janë grupe fjalësh.<br />
Grupi i fjalëve lëviz në fjali pa u ndarë, ndryshe fjalia e humb kuptimin.<br />
Për ta bërë më të qartë konceptin e grupit të fjalëve, mësuesi/ja u kërkon nxënësve<br />
të shohin figurën e parë e të dytë të librit.<br />
75
Libër mësuesi për tekstin “<strong>Gjuha</strong> <strong>shqipe</strong> 2”<br />
<br />
- Cilat objekte kanë ndryshuar vendin në fi gurën e dytë?<br />
- Së bashku me cilin objekt ka lëvizur televizori? Pse? (Televizori dhe mbajtësja.)<br />
- Po lulja? (Vazoja me lulen.)<br />
- A janë vendosur ku duhet objektet që kanë ndryshuar vend?<br />
- Po në fi gurën e tretë çfarë shikoni?<br />
- Mund të qëndrojë televizori mbi divan?<br />
Nxënësit provojnë të ndërtojnë fjalinë duke e copëtuar grupin e fjalëve.<br />
P.sh.: po vizaton → vizaton po (?)<br />
vajza e vogël → vogël e vajza (?)<br />
Vajza me lapsa e vogël vizaton me po ngjyra<br />
Kjo do të shkaktonte të qeshura në klasë.<br />
Mësuesi/ja: - Pse qeshët, a është fjali kjo që sapo lexuat?<br />
Nuk është fjali sepse i është prishur kuptimi.<br />
- A mund t’i lëvizim fjalët në fjali pa respektuar grupin ku ato bëjnë pjesë?<br />
Nxënësit gjykojnë situatën dhe nxjerrin përfundimet e duhura.<br />
Përforcimi: Shkëmbe një problem.<br />
Hapi I. Nxënësit ndahen në 2 grupe të mëdha. Grupi I shkruan një fjali në një<br />
copë letër dhe ia jep Grupit II dhe anasjellas.<br />
Hapi II. Çdo grup punon me fjalinë e vet. Ata duhet të gjejnë grupet e fjalëve në<br />
fjali dhe t’i lëvizin ato, në mënyrë të tillë që fjalia të ketë kuptim. Kjo punë kryhet në<br />
një kohë të caktuar.<br />
Hapi III. Pasi ka mbaruar, çdo grup i tregon grupit tjetër rrugën e ndjekur për<br />
zgjidhjen e kërkesës. Kjo teknikë përdoret dhe për zgjidhjen e ushtrimit .<br />
Detyrë shtëpie rekomandohet ushtrimi .<br />
Përgjigjet e ushtrimit 1:<br />
a) Motra ime / po vizaton / me penel / një pëllumb.<br />
b) Motra ime / po vizaton / një pëllumb/ me penel.<br />
c) Me penel po vizaton motra ime një pëllumb.<br />
Përgjigjet e ushtrimit 2:<br />
Vajza e vogël i kërkoi ndihmë mamasë.<br />
Në fi llim vajza pikturoi një fole zogu.<br />
Të dytën vizatoi macen bardhoshe.<br />
Më pas, vajza kërkoi ngjitës.<br />
Vajza nuk i zinte besë ujkut gjakatar.<br />
Atë natë, vajza fjeti e qetë.<br />
Përgjigjet e ushtrimit 3:<br />
1.Të gjithë fëmijët i duan shumë kafshët.<br />
2. Ata pëlqejnë të pikturojnë kafshët shtëpiake.<br />
3. Fëmijët ngjyrosin fl amurin në orën e vizatimit.<br />
4. Disa fëmijë fi tuan çmimin e parë në konkurs.<br />
a) Vëllai i Dritanit / po ujit / luledelet / në kopsht.<br />
b) Luledelet po ujit vëllai i Dritanit në kopsht.<br />
c) Në kopsht vëllai i Dritanit po ujit luledelet.
Libër mësuesi për tekstin “<strong>Gjuha</strong> <strong>shqipe</strong> 2”<br />
Rubrika: Lexojmë<br />
Tema: Po vjen vëllai! (Ora I)<br />
Objektivat: Në fund të orës së mësimit nxënësi të jetë i aftë:<br />
• Të lexojë bukur dhe me emocion pjesën.<br />
• Të lexojë me role.<br />
• Të diskutojë për motrat ose vëllezërit.<br />
• Të diskutojë për situata të ngjashme me ato të tregimit.<br />
• Të vizatojë vëllanë ose motrën.<br />
Mjetet: fletë të bardha, lapsa me ngjyra, teksti, tabela.<br />
Fjalët kyç: Albana, babai, mamaja, bebe, vëllai, dëshirë.<br />
STRUKTURA PNP Metoda, teknika e veprimtari Koha<br />
Parashikimi<br />
Ndërtimi i njohurive<br />
Përforcimi<br />
Zhvillimi i mësimit<br />
Valbona<br />
Kllaster<br />
Dora e pyetjeve<br />
Leximi në role<br />
Parashikimi: Kllaster.<br />
Mësuesi/ja shkruan në dërrasë të zezë skemën e mëposhtme dhe shënon emrat<br />
e disa nxënësve.<br />
Sajmiri<br />
Elena<br />
Elena<br />
Klasa jonë<br />
Enada<br />
Albana<br />
Vera<br />
Miri<br />
Secili nxënës që ka emrin aty, ngrihet dhe plotësin skemën se sa vëllezër apo<br />
motra ka dhe emrat e tyre. P.sh.:<br />
Albana<br />
Miri<br />
Besimi Ana Entela Endri<br />
Ndërtimi i njohurive: Dora e pyetjeve.<br />
Mësuesi/ja i orienton nxënësit të shohin figurën.<br />
- Çfarë po bën vajza?<br />
- Pse mami e ka barkun e madh?<br />
- Po vajza është e kënaqur apo e mërzitur?<br />
- Ejani ta zbulojmë.<br />
77
Ku ndodh ngjarja? (Në shtëpi.)<br />
Libër mësuesi për tekstin “<strong>Gjuha</strong> <strong>shqipe</strong> 2”<br />
Mësuesi/ja para se të lexojë pjesën, shkruan në dërrasë titullin dhe kërkon nga<br />
nxënësit të thonë pse në fund të tij është përdorur pikëçuditja. U kujton fjalinë me të<br />
cilën çuditemi apo shprehim një ndjenjë të caktuar.<br />
Titulli shpreh ndjenjën e gëzimit e të padurimit për Albanën.<br />
Lexohet tregimi nga mësuesi/ja.<br />
- Më pas, nxënësit e lexojnë vetë pjesën. Mësuesi/ja paraqet një tabelë ku është<br />
grafi ku organizues Dora e pyetjeve ose e vizaton atë në dërrasë të zezë. U kërkon<br />
nxënësve t’iu përgjigjen pyetjeve, kurse ai/ajo i shkruan përgjigjet në tabelë.<br />
Kur ndodh ngjarja? (Një ditë.)<br />
Kush është personazhi kryesor? (Albana)<br />
Çfarë mori vesh? (Mamaja do të lindë një bebe.)<br />
Pse u gëzua Albana? (Do të bëhej me vëlla.)<br />
Si përfundon ngjarja?<br />
(Albana po përgatitet<br />
me gëzim për ardhjen<br />
e vëllait.)<br />
Përforcimi: Leximi në role.<br />
Nxënësit ndahen në disa grupe dhe secili grup ndan rolet sipas personazheve të pjesës.<br />
Nxënësi I → Albana, Nxënësi II → babai, Nxënësi III → mamaja<br />
Mësuesi/ja lexon fjalët e autorit.<br />
Veprimtaria përsëritet disa herë, me qëllim që të aktivizohen sa më shumë nxënës.<br />
Detyrë shtëpie. Nxënësit të pikturojnë vëllanë ose motrën e tyre sipas dëshirës.
Libër mësuesi për tekstin “<strong>Gjuha</strong> <strong>shqipe</strong> 2”<br />
Rubrika: Lexojmë<br />
Tema: Po vjen vëllai! (Ora II)<br />
Objektivat: Në fund të orës së mësimit nxënësi të jetë i aftë:<br />
• Të ritregojë pjesën duke iu përgjigjur pyetjeve të tekstit.<br />
• Të ritregojë pjesën duke e kthyer dialogun në vetën e tretë.<br />
• Të flasë për personazhin kryesor të tregimit.<br />
• Të gjejë dhe të lexojë në tekst përgjigjet e sakta.<br />
• Të luajë në role.<br />
• Të përshkruajë një bebe duke parë figurat.<br />
Mjetet: figura bebesh, tabela, teksti.<br />
Fjalët kyç: Albana, babai, dhurata, një bebe, gëzim, përgatitje.<br />
STRUKTURA PNP Metoda, teknika e veprimtari Koha<br />
Parashikimi<br />
Ndërtimi i njohurive<br />
Përforcimi<br />
Zhvillimi i mësimit<br />
Përvijimi i të menduarit<br />
Tabela e pyetjeve<br />
Luajmë në role<br />
Parashikimi: Përvijimi i të menduarit, grafiku Rrjedha e ngjarjes.<br />
Për të riprodhuar pjesën, mësuesi/ja, së bashku me nxënësit bashkëbisedojnë rreth<br />
mësimit dhe çdo të dhënë a fakt, e paraqet në tabelën e mëposhtme. Ja një shembull:<br />
Albana po këndonte.<br />
Mamaja i kishte premtuar një dhuratë.<br />
Babai i tregoi se dhurata ishte vëllai.<br />
Albana donte edhe vëlla, edhe motër.<br />
Mamaja e kishte beben në bark. Bebja ishte djalë.<br />
Mamaja e kishte parë beben me aparat.<br />
Albana vuri veshin te barku i mamit.<br />
U gëzua:bëri gati lodrat. U mërzit: se mami mos e donte më pak.<br />
Mamai do ta donte gjithmonë njëlloj.<br />
Albana u lumturua.<br />
79
Libër mësuesi për tekstin “<strong>Gjuha</strong> <strong>shqipe</strong> 2”<br />
Pasi organizojnë të dhënat, nxënësit e kanë të lehtë të gjejnë përgjigjet e sakta<br />
dhe të gabuara në tekst.<br />
Ndërtimi i njohurive: Tabela e pyetjeve.<br />
Në dërrasën e zezë, mësuesi/ja vendos një fletë të madhe të bardhë, në të cilën<br />
nxënësit ngrihen dhe shkruajnë nga një pyetje rreth mësimit. Ndodh që fëmijët të<br />
kopjojnë pyetjet në tekst, kjo mund të lejohet, po mund t’iu kërkohet edhe një formulim<br />
origjinal. Nëse nxënësit nuk arrijnë të bëjnë pyetje që të zbërthehet përmbajtja e<br />
pjesës, mësuesi/ja vendos grafikun organizues Dora e pyetjeve, të cilën e plotësuan<br />
së bashku orën e kaluar.<br />
Përforcimi: Shkrimi i lirë.<br />
Nxënësit shikojnë figurat dhe krijojnë nga një fjali për secilën. Vlerësimi i nxënësve<br />
që kanë krijuar fjalitë më të bukura dhe janë aktivizuar gjatë orës së mësimit.<br />
80<br />
Rubrika: Shkruajmë<br />
Tema: Motra dhe vëllai im<br />
Objektivat: Në fund të orës së mësimit nxënësi të jetë i aftë:<br />
• Të flasë për pamjen, moshën dhe cilësitë e fëmijëve që sheh në figura.<br />
• Të shkruajë për vëllezërit a motrat e tij/saj.<br />
• Të bëjë portretin e dikujt duke u ndihmuar me të dhënat e librit.<br />
• Të pikturojë vëllanë a motrën e vet.<br />
Mjetet: fotografi të motrave a vëllezërve, tabela me karakteristika të ndryshme,<br />
portrete të skicuara, fletë të bardha.<br />
Fjalët kyç: unë, motra, vëllai, portret<br />
STRUKTURA PNP Metoda, teknika e veprimtari Koha<br />
Parashikimi<br />
Punë e drejtuar<br />
Ndërtimi i njohurive Punë e pavarur<br />
Përforcimi<br />
Turi i galerisë<br />
Zhvillimi i mësimit<br />
Parashikimi: Punë e drejtuar.<br />
Mësuesi/ja paraqet në një tabelë ose ka shkruar në dërrasë një listë të gjatë me<br />
karakteristika:<br />
i (e) gjatë sy të zinj i (e) imët<br />
klasë e parë<br />
i (e) shkurtër sy blu<br />
elegant<br />
grindavec<br />
i (e) bukur sy kafe<br />
me kaçurrela nxënës i mirë<br />
simpatik<br />
7 vjeç<br />
flokë të drejtë nxënës i dobët<br />
i (e) shëndoshë 8 vjeç<br />
i (e) qeshur qaraman<br />
i (e) dobët klasë e dytë
Libër mësuesi për tekstin “<strong>Gjuha</strong> <strong>shqipe</strong> 2”<br />
Mësuesi/ja: Lexoni me vëmendje tabelën dhe qarkoni tri tipare që ka motra ose<br />
vëllai juaj. Nëse nuk keni motër ose vëlla, qarkoni tiparet që ka shoku ose shoqja juaj.<br />
Nxënësit ngrihen dhe qarkojnë. Kjo listë i ndihmon nxënësit për të realizuar<br />
përshkrime të sakta dhe të suksesshme.<br />
Ndërtimi i njohurive: Punë e pavarur.<br />
Nxënësit punojnë të pavarur ushtrimin 1. Ata lidhin me shigjetë grupet e<br />
fjalëve dhe në fund lexojnë punët e tyre.<br />
Më pas, ata përshkruajnë me gojë motrën ose vëllanë e tyre. Përshkrimin<br />
mund ta konkretizojnë dhe me fotografi që kanë sjellë nga shtëpia.<br />
Përforcimi: Turi i galerisë.<br />
Nxënësit punojnë të pavarur në fl etë të bardha ushtrimin . Ata përshkruajnë me<br />
shkrim portretin e motrës a të vëllait të tyre. Punët varen në mur dhe shikohen nga<br />
të gjithë.<br />
Bëhet vlerësimi i përshkrimeve të nxënësve.<br />
Detyrë shtëpie jepet ushtrimi “Detyrë” në fund të faqes 54.<br />
Rubrika: Njohim gjuhën tonë<br />
Tema: Pohojmë dhe mohojmë (Ora I, II)<br />
Objektivat: Në fund të orës së mësimit nxënësi të jetë i aftë:<br />
• Të dallojë pohimin dhe mohimin si koncept.<br />
• Të dallojë fjalitë me të cilat mohojmë duke u ndihmuar nga pjesëza nuk.<br />
• Të përdorë ku duhet fjalët që tregojnë mohim.<br />
• Të përdorë drejt pjesëzën nuk në fjalitë mohore.<br />
• Të kthejë një fjali pohore në mohore dhe anasjellas.<br />
Mjetet: tabela, objekte të ndryshme, etiketa me fjalët “po” dhe “jo”, lapsa me ngjyra.<br />
Fjalët kyç: pohoj, mohoj, po, jo, nuk.<br />
STRUKTURA PNP Metoda, teknika e veprimtari Koha<br />
Parashikimi<br />
Lapsat në mes, lojë.<br />
Ndërtimi i njohurive Lexim i drejtuar<br />
Përforcimi<br />
Punë në çifte<br />
Zhvillimi i mësimit<br />
Parashikimi: Lojë.<br />
Veprimtaria realizohet me grupe dyshe. Mësuesi/ja nxjerr para klasës dy-tri çifte<br />
nxënësish, p.sh.:<br />
1
Libër mësuesi për tekstin “<strong>Gjuha</strong> <strong>shqipe</strong> 2”<br />
një fëmijë me çantë<br />
një vajzë me bishtaleca<br />
një djalë me kapelë<br />
një fëmijë me përparëse<br />
një fëmijë pa çantë<br />
një vajzë pa bishtaleca<br />
një djalë pa kapelë<br />
një fëmijë pa përparëse<br />
Pyeten nxënësit:<br />
- Ka çantë Jorina? Po. Jorina ka çantë. (Pohojmë)<br />
- Ka çantë Gjergji? Jo. Gjergji nuk ka çantë. (Mohojmë)<br />
Nxënësit vendosen në formë rrethore të ndarë në dy grupe. Ata shikojnë me<br />
vëmendje grupet dyshe të fëmijëve dhe sipas shembullit të parë, grupi I formon fjali<br />
pohore, ndërsa grupi II fjali mohore. Nxënësi që e formon i pari fjalinë e thotë dhe<br />
vendos lapsin në mes.<br />
Nxënësi I: Ana ka bishtaleca.<br />
Kështu vazhdon loja.<br />
Nxënësi II: Eva nuk ka bishtaleca.<br />
Ndërtimi i njohurive: Lexim i drejtuar.<br />
Nxënësit orientohen të shohin fi gurat dhe të lexojnë fjalitë poshtë fi gurave.<br />
Unë kam mace. Unë nuk kam mace.<br />
Unë kam qen.<br />
Unë nuk kam qen.<br />
Mësuesi/ja u kërkon nxënësve të gjejnë se ku ndryshojnë fjalitë.<br />
- Vini re, cila fjalë është shtuar në fjalinë e dytë?<br />
- Çfarë na tregon kjo fjalë e vogël?<br />
Kërkohet të arrihet në përgjigjen:<br />
Fjala nuk tregon diçka, të cilën nuk e kemi.<br />
- Në fjalinë e parë ne pohojmë, pra themi: Po. Unë kam mace.<br />
- Në fjalinë e dytë ne mohojmë, pra themi: Jo. Unë nuk kam mace.<br />
Punohet rubrika Ushtrohu.<br />
Në ushtrimin 1, nxënësit vendosin fjalëzën nuk në fjalitë (a) dhe e heqin atë në<br />
fjalitë (b). Ndërkohë, nxënësit i lexojnë fjalitë që formuan dhe thonë nëse pohojnë<br />
apo mohojnë.<br />
Punohet ushtrimi . Janë dhënë dy tekste dhe dy fi gura përbri tyre. Nxënësit<br />
orientohen të lexojnë tekstin dhe të heqin fjalëzën nuk në fjalitë ku ndodhet dhe ta<br />
shtojnë aty ku nuk ndodhet. Nxënësit arrijnë në përfundimin se teksti që formuan<br />
përkon me fi gurën.<br />
Në kolonën “Mësova”, nxënësi shkruan fjalën e fjalisë pohore dhe asaj mohore.<br />
Ata shkruajnë dhe pjesëzën “nuk” për të mohuar diçka.<br />
Përforcimi: Punë në çifte.<br />
Shkruaj një fjali pohore. Jepja shokut që ta kthejë në mohore dhe anasjellas.<br />
Detyrë shtëpie jepen ushtrimet e faqes 18 të Fletores së punës.
Libër mësuesi për tekstin “<strong>Gjuha</strong> <strong>shqipe</strong> 2”<br />
Rubrika: Lexojmë<br />
Tema: Shenja mbi mur (Ora I)<br />
Objektivat: Në fund të orës së mësimit nxënësi të jetë i aftë:<br />
• Të lexojë bukur dhe me emocion pjesën.<br />
• Të lidhë figurën e tekstit me përmbajtjen e saj.<br />
• Të pasurojë fjalorin me shprehje të reja.<br />
• Të emërtojë personazhet e pjesës.<br />
• Të luajë si në tregim.<br />
Mjetet: dritë e vogël abazhuri, qiri, tekst.<br />
Fjalët kyç: babai, mbrëmje, lojë, figura në mur.<br />
STRUKTURA PNP Metoda, teknika e veprimtari Koha<br />
Parashikimi<br />
Loja e tekstit<br />
Ndërtimi i njohurive Lexim i drejtuar<br />
Përforcimi<br />
Grafik organizues<br />
Zhvillimi i mësimit<br />
Parashikimi: Loja e tekstit.<br />
Mësuesi/ja organizon një veprimtari të ngjashme me atë të tekstit. Klasa errësohet<br />
dhe ndizet një qiri ose një abazhur. Mësuesi/ja bën në mur me duar disa lëvizje,<br />
që krijojnë figura kafshësh. Për ta bërë lojën sa më argëtuese, mund t’i shoqërojë<br />
veprimet me zhurma apo zërat përkatës. Nxënësit përpiqen të gjejnë emrin e<br />
kafshës apo të objekteve që formohen. Disa nga këto figura mësuesi/ja ua mëson<br />
dhe nxënësve.<br />
Ndërtimi i njohurive: Lexim i drejtuar.<br />
Nxënësit nxiten të mendojnë, të analizojnë dhe të parashikojnë rreth asaj që<br />
dëgjojnë a lexojnë.<br />
Ndalesa I. Kur vjen ... deri te ... duke thirrur.<br />
- Ç’mendoni se do të ndodhë më pas?<br />
- Çfarë provash keni për ta vërtetuar këtë?<br />
- Pse mendoni kështu?<br />
Ndalesa II. Babi ... deri te ... qenin plak.<br />
- Ç’mendoni se do të ndodhë më pas?<br />
- Do të vazhdojë babai të luajë me fëmijët?<br />
- Pse mendoni kështu?<br />
Ndalesa III. Pastaj ... deri te .... Kjo lojë i kënaq shumë.<br />
- Ç’bëjnë më pas fëmijët?<br />
- Sa kohë luajnë fëmijët me babanë?<br />
- Mendoni se kjo është një natë e veçantë?<br />
83
Libër mësuesi për tekstin “<strong>Gjuha</strong> <strong>shqipe</strong> 2”<br />
Ndalesa IV. Fillojnë dhe at ... deri në fund.<br />
- Cilat nga parashikimet e tua u vërtetuan?<br />
Më pas kërkon që nxënësit të lexojnë zinxhir pjesën.<br />
Përforcimi: Grafi k organizues.<br />
Nxënësit plotësojnë grafi kun organizues të mëposhtëm.<br />
Çfarë bën babai i tregimit Çfarë bën babai im me mua<br />
- Luan me fëmijët.<br />
- Bën shenja në mur.<br />
- Luan me mua futboll.<br />
- Luan symbyllazi.<br />
Detyrë shtëpie. Kërkojini babait tuaj të luajë lojën e shenjave në mur.<br />
Nëse ai e ka të vështirë, mund ta mësosh ti ose babai i tregimit.<br />
Rubrika: Lexojmë<br />
Tema: Shenjat në mur (Ora II)<br />
Objektivat: Në fund të orës së mësimit nxënësi të jetë i aftë:<br />
• Të lexojë tregimin rrjedhshëm.<br />
• Të ritregojë përmbajtjen mbi bazën e pyetjeve.<br />
• Të ritregojë pjesën bukur me fjalët e tij/saj.<br />
• Të gjejë në tekst fjalitë sipas situatave të dhëna.<br />
• Të nxjerrë mesazhin e tregimit duke u ndihmuar nga pyetjet.<br />
<br />
Mjetet: fi gura-hije, pyetje në fl etë, tekst, fletore.<br />
Fjalët kyç: them, bëj, përgjigjem.<br />
STRUKTURA PNP Metoda, teknika e veprimtari Koha<br />
Parashikimi<br />
Kujto – diskuto – luaj<br />
Ndërtimi i njohurive Pyetja sjell pyetjen<br />
Përforcimi<br />
Turi i galerisë<br />
Zhvillimi i mësimit<br />
Parashikimi: Kujto – diskuto – luaj.<br />
Mësuesi/ja u kërkon nxënësve të sjellin përvojat e lojës së shenjave me baballarët<br />
e tyre, duke i nxitur me anë të pyetjeve:<br />
- A e njihnin baballarët tuaj lojën e shenjave në mur?<br />
- A ishin të zotë ata në këtë lojë?<br />
- Çfarë figurash të tjera bënë baballarët tuaj?<br />
- A mësuat ju prej tyre? A mund t’i bëni fi gurat në klasë?<br />
Nxënësit përpiqen të improvizojnë çastet që kanë kaluar me baballarët e tyre.
Libër mësuesi për tekstin “<strong>Gjuha</strong> <strong>shqipe</strong> 2”<br />
Ndërtimi i njohurive: Pyetja sjell pyetjen.<br />
Lexohet tregimi nga disa nxënës. Ritregohet përmbajtja me fjalët e tyre nga<br />
nxënës të nivelit të lartë. Për të aktivizuar gjithë nxënësit që të ritregojnë pjesën,<br />
mësuesi/ja përgatit pyetje, si më poshtë:<br />
- Kush e tregon këtë ngjarje: babai apo fëmijët?<br />
- Ç’bën babai zakonisht në mbrëmje me fëmijët?<br />
- Me ç’lojë i kënaq babai fëmijët e tij?<br />
- Cilat janë figurat që bën në mur?<br />
- Pse fëmijët shohin në ëndërr figurat e murit?<br />
- Pse babai kujdeset që fëmijët të shkojnë në shtrat duke qeshur?<br />
- Pse babai mendon për lojën e ardhshme?<br />
Nxënësit u përgjigjen pyetjeve. Në përfundim të etapës, u kërkohet edhe nxënësve<br />
të niveleve të tjera të ritregojnë përmbajtjen me fjalët e tyre.<br />
Përforcimi: Turi i galerisë.<br />
Nxënësit emërtojnë figurat e librit, zgjedhin një dhe e pikturojnë në fletë të bardhë.<br />
Në fund ata i varin punët e tyre nëpër mure.<br />
Rubrika: Të shkruajmë<br />
Tema: Kuptojmë gjuhën e shenjave<br />
Objektivat: Në fund të orës së mësimit nxënësi të jetë i aftë:<br />
• Të dallojë gjuhën e shenjave si mjet komunikimi.<br />
• Të emërtojë disa nga shenjat e dhëna.<br />
• Të dallojë stinët sipas shenjave dhe të shkruajë emrat e tyre.<br />
• Të shkruajë nën shenjat e dhëna fjalët përkatëse.<br />
• Të vizatojë disa nga shenjat e dhëna.<br />
Mjetet: tabela, disa shenja në tabela, figura, lapsa me ngjyra, tekst, fletë të bardha.<br />
Fjalët kyç: shenjë, gjuhë e shenjave, vizatim.<br />
STRUKTURA PNP Metoda, teknika e veprimtari Koha<br />
Parashikimi<br />
Ndërtimi i njohurive<br />
Përforcimi<br />
Zhvillimi i mësimit<br />
Lojë<br />
Di / Dua të di / Mësova<br />
Turi i galerisë<br />
Parashikimi: Lojë.<br />
Rasti I. Mendoni sikur shikoni një shok ose shoqe nga larg dhe doni të merreni<br />
vesh. Si do të vepronit?<br />
85
Libër mësuesi për tekstin “<strong>Gjuha</strong> <strong>shqipe</strong> 2”<br />
Rasti II. Dy nxënës takohen në sallën e bibliotekës dhe duan t’i thonë njëritjetrit<br />
se si i kaluan pushimet verore. Si veprojnë? Ata nuk duhet të flasin se prishin<br />
qetësinë e lexuesve.<br />
Të dy përpiqen të bëjnë shenja me duar, p.sh.:<br />
• Për të treguar që bënë not, lëvizin krahët.<br />
• Për të treguar që u kënaqën, ngrenë gishtin e madh.<br />
• Për të treguar se sa vetë ishin, nxjerrin gishtat etj.<br />
Rasti III. Mësuesi/ja ka të vizatuara në fisha disa shenja rrugore. Ua tregon<br />
nxënësve dhe kërkon që ata të thonë çfarë kuptojnë kur i shohin ato.<br />
Ndërtimi i njohurive: Di / Dua të di / Mësova.<br />
Mësuesi/ja shkruan në dërrasë tabelën e mëposhtme dhe vendos në kolonën e<br />
parë shenjat, që nxënësit i dinë dhe në kolonën e dytë ato që s’dinë.<br />
Di Dua të di Dua të di<br />
Shenjat që nxënësit i<br />
dinë (vendosen shenjat<br />
e librit).<br />
Shenjat që nxënësit nuk<br />
i dinë (vendosen dy-tri<br />
shenja të reja).<br />
Si merren vesh njerëzit<br />
me njëri-tjetrin?<br />
Punohen ushtrimet 1 dhe 2 të librit. Të dyja ushtrimet kërkojnë që nxënësit të<br />
shkruajnë emrat e stinëve dhe fjalët e dhëna nën shenjat përkatëse.<br />
Përforcimi: Turi i galerisë.<br />
Vizato një shenjë dhe e ngjit në mur. Nxënësit e tjerë do të përpiqen të gjejnë<br />
çfarë do të thotë ajo.<br />
Klasa mund të ndahet në grupe. Njëri grup vizaton shenja të ndryshme, kurse<br />
grupi tjetër gjen çfarë komunikon ajo.<br />
Mësuesi/ja: ne mund të gjejmë një shenjë dalluese për klasën tonë.<br />
- Çfarë do t’ju pëlqente:<br />
• një lule<br />
• një kafshë<br />
• një fidan peme<br />
• një libër<br />
• një diell etj.<br />
86
Libër mësuesi për tekstin “<strong>Gjuha</strong> <strong>shqipe</strong> 2”<br />
Rubrika: Njohim gjuhën tonë (Drejtshkrim)<br />
Tema: Fjalëza s’ dhe fjalëza nuk<br />
Objektivat: Në fund të orës së mësimit nxënësi të jetë i aftë:<br />
• Të përdorë fjalëzën s’ në vend të fjalës nuk.<br />
• Të përdorë apostrofin kur shkruan fjalëzën s’.<br />
• Të zëvendësojë fjalëzën nuk me s’ dhe anasjellas.<br />
Mjetet: tabela, teksti, fjali në fisha, fletë.<br />
Fjalët kyç: nuk, s’, apostrof.<br />
STRUKTURA PNP Metoda, teknika e veprimtari Koha<br />
Parashikimi<br />
Ndërtimi i njohurive<br />
Përforcimi<br />
Luajmë në role<br />
Punë në grupe<br />
Studim në dyshe<br />
Zhvillimi i mësimit<br />
Parashikimi: Luajmë në role.<br />
Mësuesi/ja cakton një ose më shumë grupe treshe. Çdo nxënësi i jep një nga<br />
fishat që ka parapërgatitur me fjalët:<br />
S’di S’dua S’mund<br />
Lexohet vjersha e faqes 59 të librit nga mësuesi/ja ose një nxënës që lexon bukur.<br />
Vargjet e fundit lexohen nga nxënësit, të cilët tregojnë edhe fishat para klasës.<br />
Ndërtimi i njohurive: Punë në grupe.<br />
Mësuesi/ja shkruan në dërrasë të zezë fjalët e mëposhtme,<br />
Nuk di Nuk dua Nuk mund<br />
Një grup prej tre nxënësish shkruajnë nën fjalët e dhëna:<br />
S’di S’dua S’mund<br />
U tërhiqet vëmendja nxënësve te ‘ (apostrofi) dhe ushtrohen ata ta shkruajnë në<br />
fletore, duke vepruar si nxënësit në dërrasë të zezë.<br />
Më pas, mësuesi/ja e ndan klasën në dy grupe.<br />
Grupi I → shkruan në fletore ushtrimin e librit, duke zëvendësuar fjalën nuk me s’.<br />
Grupi II → punon ushtrimin 2. Krijon fjali dhe i shkruan në fletore, duke pasur kujdes<br />
të shkruajë me apostrof fjalëzën s’.<br />
Nxënësit punojnë të pavarur dhe në fund varin fletët në mur.<br />
Dy-tre nxënës të grupit I lexojnë zgjidhjen e ushtrimit të tyre dhe mësuesi/ja bën<br />
vlerësimin.<br />
Në fund, mësuesi/ja me anë të pyetjeve kërkon nga nxënësit që të arrijnë në<br />
përfundimin: Zëvendësimi i fjalëzës nuk me s’ nuk i ndryshon kuptimin fjalisë.<br />
87
Libër mësuesi për tekstin “<strong>Gjuha</strong> <strong>shqipe</strong> 2”<br />
Edhe disa nxënës të grupit II, lexojnë ushtrimin, kurse mësuesi/ja vëzhgon drejtshkrimin<br />
e pjesëzës s’ dhe tërheq vëmendjen duke e shkruar në dërrasë të zezë.<br />
Përforcimi: Studim në dyshe.<br />
Ushtrimi punohet me të diktuar. Nxënësit sa herë dëgjojnë fjalën nuk duhet ta<br />
zëvendësojnë me s’. Më pas, ata shkëmbejnë fl etoren me njëri-tjetrin dhe shikojnë<br />
zgjidhjen e ushtrimit.<br />
Detyrë shtëpie. Klasa ndahet në grupe dhe u jepen të punohen ushtrimet<br />
e Fletores së punës, në faqen 20.<br />
Rubrika: Lexojmë<br />
Tema: Kushërira nga Kosova (Ora I)<br />
Objektivat: Në fund të orës së mësimit nxënësi të jetë i aftë:<br />
• Të lexojë bukur dhe me emocion pjesën.<br />
• Të pasurojë fjalorin me fjalë dhe shprehje të reja dhe t’i përdorë ato në fjali.<br />
• Të lexojë pjesën me role.<br />
Mjetet: teksti, fotografi të familjes, harta e Shqipërisë, harta e Ballkanit.<br />
Fjalët kyç: kushërirë, pushime, Durrës, Kosovë, miqësi.<br />
STRUKTURA PNP Metoda, teknika e veprimtari Koha<br />
Parashikimi<br />
Kllaster<br />
Ndërtimi i njohurive Leximi i drejtuar<br />
Përforcimi<br />
Diagrami i Venit<br />
Zhvillimi i mësimit<br />
Parashikimi: Kllaster.<br />
Mësuesi/ja shtron para nxënësve kërkesën:<br />
- Shkruani në një fl etë emrat e kushërinjve tuaj. Nëse janë shumë, shkruani<br />
disa që keni më për zemër. Më pas shkruani ku banojnë.<br />
Mësuesi/ja shkruan në dërrasën e zezë grafi kun e mëposhtëm, kurse nxënësit e<br />
plotësojnë në fl etore. (Do të ishte mirë, që mësuesi/ja t’i kishte parapërgatitur fl etët<br />
e punës).
Libër mësuesi për tekstin “<strong>Gjuha</strong> <strong>shqipe</strong> 2”<br />
Itali<br />
Durrës<br />
Vlorë<br />
Gerta<br />
Altini<br />
Tedi<br />
Prishtinë<br />
Flutura<br />
Kushërinjtë e mi<br />
Flutura<br />
Mat<br />
Besniku<br />
Klea<br />
Miranda<br />
Tiranë<br />
Kanada<br />
Tiranë<br />
Mësuesi/ja plotëson kllasterin me emrat e kushërinjve që thonë nxënësit, dhe<br />
qytetet/vendet ku banojnë.<br />
Ndërtimi i njohurive: Lexim i drejtuar.<br />
Mësuesi/ja lexon paragrafin e parë të pjesës.<br />
Ndalesa I. Verën e kaluar... deri te ... te prindërit e saj.<br />
- Si do të vazhdojë pjesa?<br />
- A do të bëhen shoqe të ngushta Zamira dhe Mimoza?<br />
Nxënësit fantazojnë dhe sugjerojnë. Mësuesi/ja mirëpret çdo mendim.<br />
Ndalesa II. Një ditë... deri te ...e pyeti.<br />
- Çfarë do t’i ketë thënë gjyshes Zamira?<br />
- Me cilën fjalë mendoni se lidhet pyetja e Zamirës?<br />
Ndalesa III. Gjyshe, ne e kemi fis... deri te ...ndryshon puna.<br />
- Çfarë do t’i ketë thënë gjyshja për Kosovën?<br />
- A mund ta kishte kushërirë Zamira, Mimozën?<br />
Ndalesa IV. Kosovarët janë... deri në fund.<br />
- A e prisnit këtë fund të tregimit?<br />
- Pse gjyshja i tha se kosovarët janë fisi ynë i madh?<br />
Kosovarët janë shqiptarë si ne. Dikur dy vendet tona nuk kanë qenë të ndara.<br />
Po ndodhi një padrejtësi dhe Kosovën e shkëputën nga Shqipëria. Tani fati iu ka<br />
buzëqeshur kosovarëve. Tani Kosova është e lirë.<br />
Nxënësit lexojnë disa herë pjesën zinxhir. Më pas, lexohet pjesa me role: Zamira,<br />
Mimoza, gjyshja.<br />
Punohet rubrika Fjalorth.<br />
Përforcimi: Diagrami i Venit.<br />
Mësuesi/ja vizaton në dërrasë diagramin e Venit. Nxënësit gjejnë të përbashkëtat<br />
dhe të veçantat që kanë të dyja vajzat.<br />
89
Libër mësuesi për tekstin “<strong>Gjuha</strong> <strong>shqipe</strong> 2”<br />
Zamira<br />
Mimoza<br />
Nga Shqipëria<br />
Mbiemri: Doraku<br />
Jeton në Tiranë<br />
- Shqiptare<br />
- Pushuese<br />
në Shkozet<br />
- Janë shoqe.<br />
Nga Kosova<br />
Mbiemri: Duraku<br />
Jeton në Kosovë<br />
Të përbashkëtat<br />
Detyrë shtëpie. Të lexohet tregimi dhe të ritregohet përmbajtja.<br />
Rubrika: Lexojmë<br />
Tema: Kushërira nga Kosova (Ora II)<br />
Objektivat: Në fund të orës së mësimit nxënësi të jetë i aftë:<br />
• Të ritregojë pjesën me anë të pyetjeve.<br />
• Të ritregojë pjesën me fjalët e veta.<br />
• Të analizojë thjesht personazhet.<br />
• Të dallojë në hartë, me ndihmën e mësuesit/es, vendet e banuara nga shqiptarët.<br />
• Të fl asë për njerëzit e afërt që i ka larg.<br />
Mjetet: harta, tabak letre ku është vizatuar grafiku Dora e pyetjeve, teksti, fletore.<br />
Fjalët kyç: hartë, shtet, Shqipëri, Kosovë, Maqedoni, Mali i Zi.<br />
STRUKTURA PNP Metoda, teknika e veprimtari Koha<br />
Parashikimi<br />
Ndërtimi i njohurive<br />
Përforcimi<br />
Pyetja sjell pyetjen. Dora e pyetjeve<br />
Përvijimi i të menduarit (Harta e mendjes)<br />
Bashkëbisedim<br />
Zhvillimi i mësimit<br />
Parashikimi: Pyetja sjell pyetjen. Grafi ku organizues Dora e pyetjeve.<br />
Ndahet klasa në dy grupe:<br />
Grupi I plotëson pyetjen që është te grafi ku Dora e pyetjeve.<br />
Grupi II u përgjigjet pyetjeve. Mësuesi/ja plotëson grafikun në tabakun e letrës.<br />
0
Libër mësuesi për tekstin “<strong>Gjuha</strong> <strong>shqipe</strong> 2”<br />
Ku ka ndodhur?<br />
Kush janë personazhet e tregimit?<br />
Si i kanë ato mbiemrat?<br />
Pse u ngatërrua Zamira?<br />
Kur ka ndodhur kjo ngjarje?<br />
Çfarë e kishte në<br />
të vërtetë Zamira<br />
Mimozën: kushërirë,<br />
shoqe, motër,<br />
bashkatdhetare?<br />
Ndërtimi i njohurive: Përvijimi i të menduarit. Grafiku Rrjedha e ngjarjes.<br />
Nxënësit u përgjigjen pyetjeve të mësimit dhe të tjerave. Te skema e mësipërme<br />
nxënësit shënojnë përkatësisht pyetjet, sipas fjalës pyetëse (shiko figurën e<br />
mësipërme).<br />
Me qëllim zbërthimin e pjesës, hartohet Rrjedha e ngjarjes:<br />
Zamira ishte në plazh, në Durrës.<br />
Atje zuri shoqe Mimozën.<br />
Zamira mendonte se mbiemrat i kishin të njëjtë.<br />
Pyeti gjyshen për kushërinjtë që mbanin të njëjtin mbiemër.<br />
Gjyshja i tregoi që mbiemrat e tyre ndryshonin vetëm me një shkronjë.<br />
Vajzat s’mund të ishin kushërira.<br />
Kur mori vesh se Mimoza ishte nga Kosova, gjyshja tha se kosovarët janë fisi ynë i madh.<br />
91
Libër mësuesi për tekstin “<strong>Gjuha</strong> <strong>shqipe</strong> 2”<br />
Ky grafik ndërtohet pjesë-pjesë, duke u pasuruar vazhdimisht nga përgjigjet e<br />
nxënësve.<br />
Përforcimi: Bashkëbisedim.<br />
Nxënësit shohin hartën në tekst dhe diskutojnë për shqiptarët që jetojnë në ato<br />
vende, por edhe për shqiptarët që jetojnë në vende të tjera.<br />
Rubrika: Shkruajmë<br />
Tema: Fisi im<br />
Objektivat: Në fund të orës së mësimit nxënësi të jetë i aftë:<br />
• Të shkruajë të dhëna për veten.<br />
• Të shkruajë të dhëna për fisin.<br />
• Të dallojë dhe të shkruajë emërtimet e njerëzve sipas lidhjeve fisnore.<br />
• Të shkruajë për secilin prej tyre dhe t’i diferencojë në bazë të të dhënave.<br />
Mjetet: fisi, fotografi familjare, tabela e prejardhjes familjare, skedina me<br />
shkronjat e alfabetit.<br />
Fjalët kyç: fis, fotografi, vendbanim, teze, dajë, hallë, kushëri.<br />
STRUKTURA PNP Metoda, teknika e veprimtari Koha<br />
Parashikimi<br />
Alfabeti i njëpasnjëshëm<br />
Ndërtimi i njohurive Punë e pavarur<br />
Përforcimi<br />
Shkrim i lirë<br />
Zhvillimi i mësimit<br />
Parashikimi: Alfabeti i njëpasnjëshëm<br />
Mësuesi/ja u ndan nxënësve skedina të gatshme, si më poshtë:<br />
A B C Ç D DH<br />
E Ë F G GJ H<br />
I J K L LL M<br />
N NJ O P Q R<br />
RR S SH T TH U<br />
V X XH Y Z ZH<br />
Mësuesi/ja: Shkruani në kuti, sipas shkronjës së alfabetit, emra të njerëzve të fisit<br />
tuaj që fillojnë me atë shkronjë. Lini kutinë bosh, nëse nuk keni njeri të afërt që i fillon<br />
emri me atë shkronjë, dhe vazhdoni te kutia tjetër.<br />
92
Libër mësuesi për tekstin “<strong>Gjuha</strong> <strong>shqipe</strong> 2”<br />
Nxënësit duhet të kuptojnë se fisi është një bashkësi njerëzish me lidhje<br />
gjaku, me emra të ndryshëm, karakteristika dhe mosha të ndryshme. Ata nuk<br />
janë miq, ata nuk janë shokë. Janë më shumë se aq.<br />
Ndërtimi i njohurive: Punë e pavarur.<br />
Nxënësit punojnë në tekst në mënyrë të pavarur ushtrimet 1 dhe 2.<br />
Në ushtrimin 1, nxënësit plotësojnë fjalitë me të dhëna për veten dhe për fisin e<br />
tyre. Në ushtrimin 2 lidhin me shigjetë dhe përcaktojnë lidhjet fisnore.<br />
Në ushtrimin 3, nxënësit shkruajnë emrat e njerëzve që kanë të njëjtin mbiemër<br />
dhe arsyetojnë me gojë lidhjen që kanë me ta.<br />
Ushtrimi 4. Nxënësit shkruajnë emrat e disa kushërinjve dhe mbiemrat e tyre.<br />
Përforcimi: Luajmë në role.<br />
Me dashamirësi dhe humor, nxënësit improvizojnë përvoja të këndshme të fiseve<br />
të tyre, duke marrë përsipër të imitojnë njerëzit e fisit në raste festash dhe gëzimesh.<br />
Rubrika: Njohim gjuhën tonë<br />
Tema: Pyesim dhe përgjigjemi (Ora I, II)<br />
Objektivat: Në fund të orës së mësimit nxënësi të jetë i aftë:<br />
• Të dallojë pyetjen nga përgjigjja.<br />
• Të krahasojë fjalinë me të cilën pyesim (fjalinë pyetëse) me fjalinë me të<br />
cilën përgjigjemi (fjalinë dëftore).<br />
• Të formojë fjali me të cilat pyesin dhe përgjigjem.<br />
Mjetet: tabela, teksti, fletë.<br />
Fjalët kyç: pyetje, përgjigje, dialog, pohoj, mohoj, çfarë?, me çfarë?.<br />
STRUKTURA PNP Metoda, teknika e veprimtari Koha<br />
Parashikimi<br />
Dil rrotull, fol rrotull<br />
Ndërtimi i njohurive Kubimi (i thjeshtë)<br />
Përforcimi<br />
Bashkëbisedim<br />
Zhvillimi i mësimit<br />
Parashikimi: Dil rrotull / fol rrotull.<br />
Mësuesi/ja shkruan në dërrasë pyetjet e mëposhtme në një tabelë:<br />
Pyetje<br />
Përgjigje<br />
Si quhesh?<br />
Sa vjeç je?<br />
Nga je?<br />
93
Libër mësuesi për tekstin “<strong>Gjuha</strong> <strong>shqipe</strong> 2”<br />
Nxënësit lëvizin nëpër klasë. Mësuesi/ja përplas duart njëherë dhe ata ndalojnë.<br />
Me shokun ngjitur ata i bëjnë njëri-tjetrit pyetjet e mësipërme. Veprimtaria përsëritet<br />
edhe njëherë, pasi mësuesi/ja jep komandën.<br />
Çfarë?<br />
Ndërtimi i njohurive: Kubimi.<br />
Nxënësit ngjitin mbi faqet e një kubi fjalët pyetëse:<br />
Kush?, Çfarë?, Ku?, Sa? Kur?, Si?.<br />
Kur?<br />
Klasa ndahet në dy grupe. Mësuesi/ja hedh kubin.<br />
Nxënësit e grupit I lexojnë te faqja e kubit fjalën pyetëse dhe ndërtojnë me të një<br />
fjali pyetëse.<br />
Nxënësit e grupit II duhet t’i përgjigjen fjalisë pyetëse.<br />
Punohet ushtrimi 1 në tekst. Nxënësit lexojnë pyetjen dhe japin përgjigjen, pasi<br />
shikojnë fi gurat.<br />
- Çfarë po bën mësuesja? Mësuesja shpjegon mësimin.<br />
- Ku janë ulur nxënësit? Nxënësit janë ulur...<br />
Ushtrimi kërkon që mbi bazën e përgjigjes së dhënë, nxënësit të ndërtojnë<br />
pyetjen. Ky ushtrim ka shkallë vështirësie më të lartë. Nxënësit është mirë ta zgjidhin<br />
të gjithë në fl etore. Më pas një nxënës lexon përgjigjen, nxënësi tjetër pyet.<br />
Djali po shkruan.<br />
– Çfarë po bën djali?<br />
Djali po shkruan me shkumës. – Me çfarë po shkruan djali?<br />
Djali po shkruan në dërrasën e zezë. – Ku po shkruan djali?<br />
Shënim. Lidhur me përgjigjet e dhëna mund të ndërtohen disa fjali pyetëse.<br />
Mësuesi/ja i pranon të gjitha zgjidhjet, mjafton që fjalia pyetëse të jetë e ndërtuar saktë.<br />
Përforcimi: Bashkëbisedim.<br />
Nxënësit formojnë dyshe dhe bashkëbisedojnë me njëri-tjetrin. Përgjigjet e<br />
pyetjeve do të jenë me Po ose Jo. Këto përgjigje mund të jenë të shkurtra, por mund<br />
të jenë dhe të gjata, p.sh.:<br />
- Tetë vjeç je ti? - Tetë vjeç je ti?<br />
- Po. - Jo, unë jam 7 vjeç.<br />
Sipas kohës në dispozicion, mund të improvizohen edhe bashkëbisedime<br />
ndërmjet dy nxënësve. P.sh.:<br />
- Përshëndetje! Jam Roni. Në këtë pallat banon?<br />
- Po.<br />
- Ke shokë në këtë shkallë.<br />
- Jo.<br />
- Të pëlqen të luash me top?<br />
- etj....<br />
Si?<br />
Kush?<br />
Sa?<br />
Detyrë shtëpie jepen ushtrimet e Fletores së punës, në faqen 21.
Libër mësuesi për tekstin “<strong>Gjuha</strong> <strong>shqipe</strong> 2”<br />
Rubrika: Lexojmë<br />
Tema: Kush di të rregullojë? (Ora I)<br />
Objektivat: Në fund të orës së mësimit nxënësi të jetë i aftë:<br />
• Të lexojë bukur dhe me emocion pjesën e parë të tregimit.<br />
• Të ritregojë pjesën duke iu përgjigjur pyetjeve.<br />
• Të përdorë në fjali fjalët e reja.<br />
Mjetet: mjete që përdor hidrauliku, tekst, lapsa me ngjyra, fletë.<br />
Fjalët kyç: rregulloj, hidraulik, çelës papagall, tubi i lavamanit.<br />
STRUKTURA PNP Metoda, teknika e veprimtari Koha<br />
Parashikimi<br />
Tregim me terma paraprakë<br />
Ndërtimi i njohurive Lexim me kodim teksti<br />
Përforcimi<br />
Plotëso - lexo<br />
Zhvillimi i mësimit<br />
Parashikimi: Tregim me terma paraprakë.<br />
Mësuesi/ja nxit imagjinatën e nxënësve. Ajo shkruan në dërrasë të zezë titullin<br />
“Kush di ta rregullojë” si dhe fjalët: rregulloj, hidraulik, çelës papagall, tubi i lavamanit.<br />
Nxënësit mund të mendohen për 2-3 minuta dhe pastaj të ndërtojnë një tregim të<br />
shkurtër. Mësuesi/ja lë nxënësit të shprehen dhe të fantazojnë ashtu siç ata duan.<br />
Ndërtimi i njohurive: Lexim me kodim teksti.<br />
Mësuesi/ja lexon tekstin. Më pas u kërkon nxënësve ta lexojnë në heshtje pjesën<br />
dhe të vendosin shenjat përkatëse, duke iu përgjigjur pyetjeve.<br />
Mësuesi/ja ka hartuar pyetjet, të cilat i shkruan në dërrasë të zezë ose i ka<br />
parapërgatitur në një tabelë:<br />
Pyetjet<br />
Shenjat<br />
- Kur ndodh ngjarja në tregim? +<br />
- Çfarë bën Era për të kënaqur prindërit? -<br />
- Çfarë do të bënte Tiku? ∆<br />
- Çfarë vuri re Era, kur mbaroi së lari enët?<br />
- Kë lajmëruan fëmijët? x<br />
- Çfarë profesioni kishte xhaxhi?<br />
- Çfarë bëri xhaxhi hidrauliku me çelësin papagall? v<br />
Ngrihen 3-4 nxënës të lexojnë fjalitë ku kanë vënë shenjat. Diskutohet zgjidhja e<br />
ushtrimit. Ata përqendrohen në pikat kryesore të mësimit për ta riprodhuar atë më<br />
thjesht në vetën e tretë.<br />
95
Libër mësuesi për tekstin “<strong>Gjuha</strong> <strong>shqipe</strong> 2”<br />
Përforcimi: Plotëso - lexo.<br />
Ushtrimi i rubrikës Plotësoni ndahet në 2 pjesë të barabarta (4 fjali secila).<br />
Klasa ndahet në dy grupe.<br />
o Grupi I → punon pjesën e parë.<br />
o Grupi II → punon pjesën e dytë.<br />
Nxënësit punojnë të pavarur në një fletore për rreth 10 minuta. Ata plotësojnë<br />
tekstin me fjalët e dhëna. Në fund, ngrihet nga një përfaqësues për çdo grup dhe<br />
lexon fjalitë e tij.<br />
Mamaja po bën darkën.<br />
Babai po rregullon televizorin.<br />
Ai është prishur.<br />
Vëllai po ngul një gozhdë në<br />
mur me çekiç.<br />
Ai po var atje një pikturë.<br />
Gjyshja po vë motrën në gjumë.<br />
Gjyshi po shtrëngon lavamanin<br />
me çelësin papagall.<br />
Era po lan pjatat.<br />
Rubrika: Lexojmë<br />
Tema: Kush di të rregullojë? (Ora II)<br />
Objektivat: Në fund të orës së mësimit nxënësi të jetë i aftë:<br />
• Të lexojë pjesën e dytë të mësimit.<br />
• Të ritregojë pjesën me anë të pyetjeve dhe me fjalët e veta.<br />
• Të emërtojë dhe analizojë personazhet.<br />
• Të dallojë profesionet dhe punën që bën secili.<br />
• Të flasë për profesione të cilat i njeh.<br />
Mjetet: vegla pune, pamje me njerëz të profesioneve të ndryshme, teksti,<br />
laps, 3 lëmshe.<br />
Fjalët kyç: makina, babai i Erës, mekanik, vegla pune.<br />
STRUKTURA PNP Metoda, teknika e veprimtari Koha<br />
Parashikimi<br />
Stuhi mendimesh<br />
Ndërtimi i njohurive Pyetja sjell pyetjen<br />
Përforcimi<br />
Rrjeta e merimangës<br />
Zhvillimi i mësimit<br />
Parashikimi: Stuhi mendimesh.<br />
Mësuesi/ja shkruan në dërrasë tabelën e mëposhtme. Ai/ajo kërkon nga nxënësit<br />
të thonë profesione të ndryshme, së bashku me punën që kryejnë.<br />
96
Libër mësuesi për tekstin “<strong>Gjuha</strong> <strong>shqipe</strong> 2”<br />
hidraulik<br />
mjek/e<br />
Profesione<br />
të ndryshme<br />
mësues/e<br />
mekanik<br />
Nxënësit do të thonë emra profesionesh të ndryshme. Do të shikoni që nxënësit<br />
do të kenë tendencën të thonë fillimisht profesione shumë të njohura dhe me të cilat<br />
ata janë në kontakt, si: mësuese, gjykatës, ekonomist, kuzhinier, farmacist, mjek etj.<br />
Synoni nëpërmjet pyetjeve nxitëse që ata të thonë dhe mekanik, hidraulik, ndërtues<br />
etj. Këto dhe të tjerat mësuesi/ja i shkruan në tabelën e mësipërme.<br />
Ndërtimi i njohurive: Pyetja sjell pyetjen.<br />
Nxënësit lexojnë disa herë pjesën e dytë. Ata kuptojnë vazhdimësinë e pjesës<br />
dhe të personazheve.<br />
Së bashku me pyetjet e tekstit, mësuesi/ja ka parapërgatitur dhe të tjera me në<br />
qendër “Pse?”:<br />
- Pse u mërzit babai i Erës?<br />
- Pse i telefonoi një mekaniku?<br />
- Pse erdhi shpejt mekaniku?<br />
- Pse nxori nga çanta vegla të ndryshme pune?<br />
- Pse e rregulloi shpejt makinën ai?<br />
- Pse nuk u vonua babai për në punë?<br />
Pasi e kanë zbërthyer pjesën, nxënësit e riprodhojnë atë bukur dhe me emocion.<br />
Përforcimi: Rrjeta e merimangës.<br />
Klasa ndahet në tri grupe, të cilat vendosen në formë rrethore. Çdo grup ka nga<br />
një lëmsh. Nxënësi i parë i secilit grup, që hedh lëmshin, pyet nxënësin përballë se<br />
çfarë pune bën, p.sh.: mekaniku, elektricisti? Nxënësi i përgjigjet dhe i hedh lëmshin<br />
një nxënësi tjetër, duke e pyetur për punën e një profesioni tjetër. Kjo veprimtari<br />
aktivizon të gjithë nxënësit dhe i argëton ata.<br />
Në fund, nxënësit ulen dhe plotësojnë ushtrimin e fundit të faqes 65 në tekst.<br />
1<br />
97
Libër mësuesi për tekstin “<strong>Gjuha</strong> <strong>shqipe</strong> 2”<br />
Rubrika: Bisedojmë së bashku<br />
Tema: Kërkoj ndihmë<br />
Objektivat: Në fund të orës së mësimit nxënësi të jetë i aftë:<br />
• Të përcaktojë disa profesione dhe çfarë ofrojnë ato.<br />
• Të përdorë fjalët e duhura, kur kërkojmë ndihmë.<br />
• T`i renditë ato dhe të provojë t’i interpretojë.<br />
• Të diskutojë për respektin që duhet të kemi për njerëzit e punës.<br />
• Të luajë në role.<br />
Mjetet: telefon, tabela e fjalëve, tekst, figura me telefon, figura televizori, makinë,<br />
lavamani, llambë elektrike.<br />
Fjalët kyç: kam nevojë, më ndihmo, më dëgjo, faleminderit.<br />
STRUKTURA PNP Metoda, teknika e veprimtari Koha<br />
Parashikimi<br />
Ndërtimi i njohurive<br />
Përforcimi<br />
Zhvillimi i mësimit<br />
Pema e mendimit<br />
Të nxënit në bashkëpunim, luajmë në role<br />
Bisedë<br />
Parashikimi: Pemë e mendimit.<br />
Mësuesi/ja pyet nxënësit:<br />
- Çfarë profesionesh njihni?<br />
- Çfarë ofrojnë ato?<br />
Ndërtimi i njohurive: Të nxënit në bashkëpunim, luajmë në role.<br />
Hapi I. U kërkohet nxënësve të lexojnë fjalët që janë në krye të faqes 66 dhe<br />
përdoren për të kërkuar ndihmë. Lihen për 2 minuta t’i lexojnë, pastaj u kërkohet të<br />
mbyllin librin dhe organizohet një stuhi mendimesh. Mësuesi/ja drejton pyetjen:<br />
- Me cilat fjalë u drejtohemi profesionistëve të ndryshëm:<br />
a. kur kërkojmë ndihmë?<br />
b. kur ata na kanë ndihmuar?<br />
98
Libër mësuesi për tekstin “<strong>Gjuha</strong> <strong>shqipe</strong> 2”<br />
Fjalët që përdorim kur<br />
kërkojmë ndihmë.<br />
Të lutem, më dëgjo Kam nevojë Si të veproj? Faleminderit<br />
Me përgjigjet e nxënësve mësuesi/ja plotëson grafikun.<br />
Hapi II. Nxënësit hapin përsëri librin dhe shikojnë figurat. Ndahet klasa në katër<br />
grupe dhe secilit i jepet një nga situatat që janë paraqitur në libër. Secili grup bën një<br />
dramatizim të vogël lidhur me situatën e dhënë dhe loja mund të realizohet me dy a<br />
më shumë nxënës.<br />
Në tekst jepen 4 raste:<br />
Rasti 1. Një njeri ka nevojë për një elektricist dhe i telefonon.<br />
Rasti 2. Një njeri ka nevojë për një hidraulik dhe i telefonon.<br />
Rasti 3. Një njeri ka nevojë për një teknik dhe i telefonon.<br />
Rasti 4. Një njeri ka nevojë për një mekanik dhe i telefonon.<br />
Aktivizohen nxënës të të gjitha niveleve dhe këmbëngulet të përdoren fjalët e<br />
shprehjet që mësuan për të kërkuar ndihmë.<br />
Përforcimi: Bisedë.<br />
- Cili është profesioni i prindërve?<br />
- Ka raste që ata i kërkojnë në telefon për ndihmë?<br />
- Si përgjigjeni ju, kur iu bije telefoni?<br />
Rubrika: Njohim gjuhën tonë (Drejtshkrim)<br />
Tema: Pika dhe Pikëpyetja (Ora I, II)<br />
Objektivat: Në fund të orës së mësimit nxënësi të jetë i aftë:<br />
• Të dallojë pikën dhe pikëpyetjen si shenja pikësimi.<br />
• Të shpjegojë rastet ku vendoset pikë dhe kur pikëpyetje.<br />
• Të përdorë si duhet pikën në fjalinë dëftore dhe pikëpyetjen në fjalinë pyetëse.<br />
Mjetet: fisha me shenjat, teksti, fletë, lapsa me ngjyra.<br />
Fjalët kyç: pikë, pikëpyetje, përgjigjem, pyes.<br />
STRUKTURA PNP Metoda, teknika e veprimtari Koha<br />
Parashikimi<br />
Ndërtimi i njohurive<br />
Përforcimi<br />
Lapsat në mes<br />
Rrjeti e diskutimit<br />
Shkrim i drejtuar<br />
99
Libër mësuesi për tekstin “<strong>Gjuha</strong> <strong>shqipe</strong> 2”<br />
Zhvillimi i mësimit<br />
Parashikimi: Lapsat në mes.<br />
Nxënësit vendosen në formë rrethore. Në dorë kanë lapsa me ngjyra. Në mes të<br />
rrethit mësuesi/ja vendos një tavolinë.<br />
Mësuesi/ja: Në fi llim do të ngrihet një nxënës të pyesë për diçka dhe do të lërë një<br />
laps në mes. Nxënësi që di përgjigjen ngrihet, përgjigjet duke lënë dhe ai një laps në<br />
mes. Pyetjet do të jenë të thjeshta, të jetës së përditshme.<br />
Disa nga pyetje-përgjigjet që thonë nxënësit, mësuesi/ja i shkruan në dërrasë të zezë. P.sh.:<br />
- Si është koha sot?<br />
- Koha sot është me re.<br />
- Sa motra ke?<br />
- Unë kam vetëm 1 motër. ...etj.<br />
Ndërtimi i njohurive: Lojë.<br />
Hapi I. Mësuesi/ja ka parapërgatitur fi sha ku janë shkruar fjalitë e ushtrimit 1.<br />
Këto fi sha i ndan te gjashtë nxënës. Dy nxënës të tjerë mbajnë në dorë fi shat me<br />
shenjat e pikësimit. Nxënësi i parë lexon me intonacionin e duhur fjalinë:<br />
A dolët ju të dielën shëtitje<br />
Nxënësi që mban në dorë pikëpyetjen afrohet dhe vendos në fund të fjalisë<br />
shenjën e pikësimit.<br />
Loja vazhdon deri sa zhvillohen të gjitha fjalitë e pikave a dhe b.<br />
Hapi II. Nxënësit hapin librat, lexojnë fjalitë e pikave c dhe d të ushtrimit 1 dhe<br />
vendosin shenjat e pikësimit që duhen.<br />
Mësuesi/ja u kujton nxënësve se shenjat e pikësimit: pika dhe pikëçuditja,<br />
shërbejnë për të treguar se fjalia ka mbaruar. Gjithashtu, këto shenja tregojnë një<br />
pushim të gjatë.<br />
Përgjigjet e ushtrimit 1:<br />
a) A dolët ju të dielën shëtitje?<br />
Ne dolëm me makinë.<br />
Koha ishte shumë e bukur.<br />
Lulet kishin çelur.<br />
Dielli shkëlqente.<br />
Frutat nuk ishin pjekur ende.<br />
b) Ne nuk dolëm.<br />
Ndenjëm në shtëpi.<br />
Na erdhën disa kushërinj.<br />
Babi poqi mishin.<br />
Mami nuk bëri kek.<br />
Ajo bëri një tortë.<br />
Po babi yt a gatuan?<br />
c) Babi im nuk gatuan.<br />
Ai bën pazarin.<br />
Po babi yt bën pazar?<br />
Po, edhe babi im.<br />
Përforcimi: Shkrim i drejtuar.<br />
Mësuesi/ja kërkon që nxënësit të lexojnë në punë të pavarur fjalitë dhe kërkesën<br />
e ushtrimit . Më pas, ata shkruajnë tekstin e dhënë në fl etore, duke vendosur ku<br />
duhet shkronjën e madhe dhe shenjën e duhur të pikësimit.<br />
Detyrë shtëpie. Nxënësit punojnë ushtrimet e Fletores së punës, në faqen 22.<br />
100
Libër mësuesi për tekstin “<strong>Gjuha</strong> <strong>shqipe</strong> 2”<br />
VJERSHAT E FAMILJES<br />
Rubrika: Lexojmë<br />
Tema: Nina-nana, vajzë e nanës (Ora I)<br />
Objektivat: Në fund të orës së mësimit nxënësi të jetë i aftë:<br />
• Të lexojë bukur vjershën “Nina- nana, vajzë e nanës”.<br />
• Të dallojë ninullën, si këngë që nëna i këndon fëmijës.<br />
• Të gjejë fjalët që përdor nëna për të vënë vajzën në gjumë.<br />
• Të dallojë fjalët dialektore dhe të thotë kuptimin e tyre.<br />
Mjetet: figura nënash me fëmijë, vargje këngësh, magnetofon.<br />
Fjalët kyç: fli, cucë, nina-nana, si lule, çeli.<br />
STRUKTURA PNP Metoda, teknika e veprimtari Koha<br />
Parashikimi<br />
Bashkëbisedim<br />
Ndërtimi i njohurive Të nxënit në bashkëpunim<br />
Përforcimi<br />
Pesëvargësh<br />
Zhvillimi i mësimit<br />
Parashikimi: Bashkëbisedim.<br />
(Nxënësit janë porositur të sjellin foto të tyre, kur kanë qenë bebe). Mësuesi/ja<br />
u këndon fëmijëve një ninullë të njohur. Do të ishte shumë bukur, të sigurohej një<br />
kasetë me ninulla, si p.sh.:<br />
Kopshti ra në qetësi,<br />
Vogëlush, fli dhe ti,<br />
Natën e mirë, o malli im,<br />
Gjumi i ëmbël do të vijë ...<br />
Mësuesi/ja pyet nxënësit:<br />
- Si u ndjetë kur dëgjonit këngën?<br />
- A ju erdhi ndopak gjumë?<br />
Kjo këngë të sjell vërtet gjumë. Ajo quhet ninullë ose nina-nana. Këto lloj këngësh<br />
mamatë, gjyshet, baballarët ua këndojnë fëmijëve para se t’i vënë në gjumë.<br />
Ndërtimi i njohurive: Të nxënit në bashkëpunim.<br />
Nxënësit hapin librat. Mësuesi/ja i orienton të shohin figurat dhe të flasin për to.<br />
Më pas lexohet vjersha. Pyeten nxënësit:<br />
- Cilat fjalë ju duken të padëgjuara?<br />
- A mundet ndonjëri të na i shpjegojë?<br />
Fjalët dialektore janë: cucë, hanë, u bafsh.<br />
101
Libër mësuesi për tekstin “<strong>Gjuha</strong> <strong>shqipe</strong> 2”<br />
Nëse ka nxënës që i shpjegojnë, mësuesi/ja i nxit e i inkurajon ata. Në fund,<br />
mësuesi/ja u thotë nxënësve se kjo vjershë është shkruar në dialektin e Veriut.<br />
Nxënësit dallojnë dialektin dhe me disa nga fjalët ata formojnë fjali duke i vënë në<br />
situata të tjera. Lexohet vjersha e dytë. Lexohen të dyja vjershat nga disa nxënës.<br />
Punohet rubrika Pyetje. Nxënësit iu përgjigjen pyetjeve duke i lexuar vargjet<br />
e vjershës.<br />
Përforcimi: Pesëvargësh.<br />
Pasi lexojnë ninullat, u kërkohet nxënësve të krijojnë me një pesëvargësh.<br />
Më poshtë po japim një shembull:<br />
Ninulla<br />
e bukur<br />
e lehtë<br />
këndohet dëgjohet pëlqehet<br />
Ninulla këndohet për foshnjat.<br />
Gjumë<br />
Detyrë shtëpie. U kërkoni prindërve t’iu mësojnë ninullën që u kanë<br />
kënduar kur ishit të vegjël.<br />
Rubrika: Lexojmë<br />
Tema: Nina-nana (Ora II)<br />
Objektivat: Në fund të orës së mësimit nxënësi të jetë i aftë:<br />
• Të lexojë vjershat e dhëna.<br />
• Të ritregojë me fjalët e veta përmbajtjen e vjershave.<br />
• Të gjejë përgjigjen e saktë në fjalitë e dhëna, duke u bazuar në vargjet e vjershës.<br />
• Të këndojë ninullën që i kanë kënduar kur ka qenë foshnjë.<br />
Mjetet: teksti, fl etë, magnetofon, kaseta më ninulla, pamje djemsh<br />
Fjalët kyç: nina-nana, bir, fl i, natyra, nëna.<br />
STRUKTURA PNP Metoda, teknika e veprimtari Koha<br />
Parashikimi<br />
Dëgjim muzikor<br />
Ndërtimi i njohurive Pyetja sjell pyetjen<br />
Përforcimi<br />
Krijim i lirë<br />
Zhvillimi i mësimit<br />
Parashikimi: Dëgjim muzikor.<br />
Nxënësit këndojnë ninullat që u kanë mësuar prindërit. Ata që nuk e këndojnë<br />
dot, mund ta recitojnë.<br />
102
Libër mësuesi për tekstin “<strong>Gjuha</strong> <strong>shqipe</strong> 2”<br />
Me anë të pyetjeve mësuesi/ja i nxit të tregojnë për ninullën e mësuar.<br />
- Kush ua mësoi ninullën?<br />
- Kush ua këndonte kur ishit bebe?<br />
- Ç’ndodhte me ty, kur të këndonte mami ninullën? etj.<br />
Ndërtimi i njohurive: Pyetja sjell pyetjen.<br />
Nxënësit i lexojnë vjershat. Mësuesi/ja ka parapërgatitur në tabela fjali pyetëse<br />
që fi llojnë me “Pse?”.<br />
- Pse fëmija është gëzim për nënën?<br />
- Pse është qetësi në shtëpi?<br />
- Pse peshqit po fl enë në lumë?<br />
- Pse zogjtë nuk po këndojnë më?<br />
- Pse ka hënë në qiell?<br />
- Pse dhe si mund të fl ejë një pemë?<br />
- Pse autori përshkruan natyrën?<br />
Nxënësit u përgjigjen pyetjeve.<br />
Do të ishte mirë që, kur nxënësit t’u përgjigjeshin pyetjeve, të dëgjonin kompozimin<br />
e Moxartit.<br />
Punohet rubrika: Shënoni me √ përgjigjen e saktë dhe me x përgjigjen<br />
e gabuar. Nxiten nxënësit të tregojnë arsyen pse thënia është e vërtetë ose e<br />
gabuar.<br />
Përforcimi: Krijim i lirë.<br />
Mësuesi/ja dhe nxënësit vendosin të këndojnë ninullat duke e improvizuar vetë<br />
muzikën.<br />
Nxënësit mund të vizatojnë edhe një natë me yje.<br />
Detyrë shtëpie. Shkruani në fl etore një ninullë që u ka kënduar mamaja,<br />
kur keni qenë të vegjël.<br />
103
Libër mësuesi për tekstin “<strong>Gjuha</strong> <strong>shqipe</strong> 2”<br />
Rubrika: Bisedojmë së bashku<br />
Tema: Kur unë fle<br />
Objektivat: Në fund të orës së mësimit nxënësi të jetë i aftë:<br />
• Të fl asë për veten dhe kohën kur shkon për të fjetur.<br />
• Të renditë veprimet që bën para se të fl ejë.<br />
• Të diskutojë për situatat e dhëna.<br />
• Të luajë si në tregim.<br />
Mjetet: foto të ndryshme, lodra pelushi, libra, furçë dhëmbësh.<br />
Fjalët kyç: gjumë, mami, lodër, libër, puthje.<br />
STRUKTURA PNP Metoda, teknika e veprimtari Koha<br />
Parashikimi<br />
Lojë<br />
Ndërtimi i njohurive Pyetja sjell pyetjen<br />
Përforcimi<br />
Bisedë<br />
Zhvillimi i mësimit<br />
Parashikimi: Lojë.<br />
Nxënësit hapin librat, shikojnë figurat dhe lexojnë situatat e dhëna në ushtrimin 2.<br />
Ata improvizojnë një lojë mbështetur në këto situata. Mësuesi/ja i orienton nxënësit<br />
për lojën pa zë.<br />
Ndahen rolet: mami, babai, fëmija.<br />
Krijohet një skenë e thjeshtë.<br />
Mami lan enët, babi shikon televizor, fëmija lan fytyrën dhe dhëmbët.<br />
Pastaj puth babin (ose mamin), merr arushin (librin) dhe shkon në shtrat.<br />
Nxënësit (shikuesit) komentojnë inskenimin që bënë.<br />
Ndërtimi i njohurive: Pyetja sjell pyetjen.<br />
Nxënësit shikojnë fi gurat dhe iu përgjigjen pyetjeve të ushtrimeve 3 dhe 4.<br />
Përforcimi: Bisedë.<br />
Punohet ushtrimi 5. Nxënësit tregojnë për veprimet që bëjnë para gjumit.<br />
Detyrë shtëpie. Shkruaj në fletore emarat e pajisjeve të dhomës së gjumit.<br />
104
Libër mësuesi për tekstin “<strong>Gjuha</strong> <strong>shqipe</strong> 2”<br />
Rubrika: Njohim gjuhën tonë<br />
Tema: Urojmë (Ora I, II)<br />
Objektivat: Në fund të orës së mësimit nxënësi të jetë i aftë:<br />
• Të dallojë fjalitë me të cilat urojmë.<br />
• Të përdorë pikëçuditjen në fund të fjalisë me të cilën urojmë.<br />
• Të përdorë ku duhet pikën, pikëpyetjen dhe pikëçuditjen në fund të fjalisë.<br />
Mjetet: fisha me shenjat e pikësimit: ., ?, ! dhe me lloje fjalish, teksti.<br />
Fjalët kyç: uroj, fjali me të cilat urojmë.<br />
STRUKTURA PNP Metoda, teknika e veprimtari Koha<br />
Parashikimi<br />
Dil rrotull, fol rrotull<br />
Ndërtimi i njohurive Pyetja sjell pyetjen<br />
Përforcimi<br />
Punë e pavarur<br />
Zhvillimi i mësimit<br />
Parashikimi: Dil rrotull, fol rrotull.<br />
Mësuesi/ja ka shkruar në dërrasë të zezë ose paraqit një tabelë, ku janë<br />
shkruar disa situata, si p.sh.:<br />
Sot kam ditëlindjen.<br />
Nesër do të shkoj te gjyshja në Tiranë.<br />
Xhupin e bleva dje.<br />
Nxënësit lëvizin nëpër klasë dhe, kur mësuesi/ja përplas duart një herë, ata<br />
ndalojnë dhe krijojnë çifte me shokun që kanë ngjitur. Çiftet zhvillojnë një dialog<br />
lidhur me situatat që mësuesi/ja ka paraqitur. Njëri thotë situatën, kurse tjetri duhet<br />
ta urojë. P.sh.:<br />
Sot kam ditëlindjen.<br />
U bëfsh 100 vjet!<br />
Kështu vazhdohet me të gjithë situatat. Nxënësit nxiten të thonë sa më shumë urime.<br />
Ndërtimi i njohurive: Pyetja sjell pyetjen.<br />
Hapen librat dhe nxënësit lexojnë ushtrimet 1 dhe 2, ata shikojnë me kujdes<br />
figurat. Mësuesi/ja u drejton pyetjet:<br />
- Cili është urimi që nëna i drejton vajzës? Po djalit?<br />
- U bëfsh si lule!<br />
- Çfarë dëshire shpreh nëna për vajzën? Po për djalin?<br />
- U bëfsh si yll!<br />
Mësuesi/ja i shkruan fjalitë në dërrasë të zezë dhe rrethon me shkumës me ngjyrë<br />
të kuqe pikëçuditjen.<br />
105
Libër mësuesi për tekstin “<strong>Gjuha</strong> <strong>shqipe</strong> 2”<br />
Përfundimi. Fjalitë me të cilat urojmë mbarojnë me pikëçuditje.<br />
- Cilat fjali mbarojnë gjithashtu me pikëçuditje?<br />
- Fjalitë me të cilat çuditemi.<br />
Ndahet klasa në dy grupe.<br />
Grupi I → krijon fjali me të cilat urojmë.<br />
Grupi II krijon fjali me të cilat çuditemi.<br />
Përforcimi: Punë e pavarur.<br />
Punohet ushtrimi i rubrikës Ushtrohu. Nxënësit vendosin në fund të fjalive<br />
shenjat e pikësimit që mungojnë.<br />
Detyrë shtëpie. Jepen ushtrimet e Fletores së punës, në faqen 23.<br />
Rubrika: Lexojmë<br />
Tema: Nënës<br />
Objektivat: Në fund të orës së mësimit nxënësi të jetë i aftë:<br />
• Të lexojë bukur vjershën me intonacionin e duhur.<br />
• Të ritregojë përmbajtjen e vjershës me ndihmën e situatës së dhënë.<br />
• Të shprehë mendimin e vet përse e do nënën.<br />
Mjetet: fi gura, fi sha, teksti, fl etë të bardha.<br />
Fjalët kyç: nëna, lindi, puthje, lule, vizatime, të fshehtat.<br />
STRUKTURA PNP Metoda, teknika e veprimtari Koha<br />
Parashikimi Parashikim me anë të titullit dhe figurës<br />
Ndërtimi i njohurive Dora e fshehtë<br />
Përforcimi<br />
Pesëvargësh<br />
Zhvillimi i mësimit<br />
Parashikimi: Parashikim me anë të titullit dhe fi gurës.<br />
Mësuesi/ja u kërkon nxënësve të lexojnë me kujdes titullin e vjershës dhe fi gurën.<br />
Pastaj u kërkon të mendohen për 2-3 minuta dhe të fl asin rreth tyre. Kush dëshiron<br />
mund të shprehë mendimet e veta edhe me vizatim.<br />
Ndërtimi i njohurive: Dora e fshehtë.<br />
Mësuesi/ja ndan vjershën në disa pjesë dhe i shkruan në fi sha.<br />
106
Libër mësuesi për tekstin “<strong>Gjuha</strong> <strong>shqipe</strong> 2”<br />
Copëza I<br />
Puthjen e parë, nënës<br />
Lulen e parë, nënës<br />
Vizatimet e para, nënës.<br />
Copëza II<br />
Letrën e parë, nënës<br />
Copëza III<br />
Copëza IV<br />
Të fshehtën e parë, nënës<br />
Se nëna më lindi mua<br />
në maj, dhe askush tjetër<br />
s’më lindi përveç saj.<br />
Klasa ndahet në katër grupe. Çdo grupi i jepet një nga copëzat e mësipërme.<br />
Çdo grup e lexon dhe përpiqet të shpjegojë vargjet. Pas rreth 10 minutash ngrihet<br />
një përfaqësues nga secili grup jep shpjegimet në emër të grupit, sesi i kanë kuptuar<br />
ato vargje. Në fund, ata përpiqen t’i renditin vargjet sipas logjikës, pa i parë në libër.<br />
Përgjigjet mund të jenë:<br />
Grupi I Ne e duam shumë nënën. Për t’i shprehur dashurinë nënës i japim<br />
puthje, lule dhe bëjmë për të vizatime të bukura.<br />
Grupi II Ne e duam shumë nënën. Kur mësojmë të shkruajmë, letrën e parë,<br />
emrin e parë shkruajmë të nënës.<br />
Grupi III Ne e duam shumë nënën dhe i besojmë çdo të fshehtë që kemi.<br />
Grupi IV Nëna është kaq e dashur për ne, sepse ajo na ka lindur, na rrit dhe<br />
kujdeset shumë për ne. Fëmija i vjershës ka lindur në muajin maj.<br />
Nxënësit hapin librat dhe lexojnë vjershën. Punohen pyetjet e ushtrimit 1.<br />
Nxënësit shprehin dashurinë e tyre për nënën.<br />
Përforcimi: Pesëvargësh.<br />
Nxënësit shkruajnë në fl etore një pesëvargësh, p.sh.:<br />
Kush?<br />
Nëna<br />
Si është? e mirë e dashur<br />
Ç’bën?<br />
rrit kujdeset edukon<br />
Një fjali<br />
Nëna na ka lindur.<br />
Sinonim<br />
mami<br />
Mësuesi/ja shikon të gjitha punët individuale, nxjerr një pesëvargësh të përbashkët<br />
të klasës, të cilin e shkruan në dërrasë.<br />
Detyrë shtëpie. Mësoni përmendsh vjershën.<br />
107
Libër mësuesi për tekstin “<strong>Gjuha</strong> <strong>shqipe</strong> 2”<br />
Rubrika: Të shkruajmë<br />
Tema: Kartolina<br />
Objektivat: Në fund të orës së mësimit nxënësi të jetë i aftë:<br />
• Të tregojë si shkruhet një kartolinë.<br />
• Të shkruajë një kartolinë për raste të ndryshme.<br />
Mjetet: lloje të ndryshme kartolinash, figura, fisha, teksti, fletë të bardha.<br />
Fjalët kyç: kartolinë, festë, pamje, dashuri.<br />
STRUKTURA PNP Metoda, teknika e veprimtari Koha<br />
Parashikimi<br />
Kllaster<br />
Ndërtimi i njohurive Shkrim i drejtuar<br />
Përforcimi<br />
Shkrim i lirë, Turi i galerisë<br />
Zhvillimi i mësimit<br />
Parashikimi: Kllaster.<br />
Nxënësit i tregojnë njëri-tjetrit kartolinat që kanë sjellë, për të cilat janë porositur<br />
që një orë më parë. Lexojnë kujt i dërgohen, urimin, kush e dërgon dhe adresën.<br />
Mësuesi/ja ka shkruar skemën dhe nxënësit lexojnë pyetjet dhe japin përgjigjet.<br />
Një foto<br />
Me postë<br />
Me raste<br />
festash<br />
Ç’është<br />
kartolina?<br />
Kur e<br />
dërgojmë?<br />
Kartolina<br />
Si dërgohet?<br />
Pse<br />
përdoret?<br />
Për urime<br />
Ndërtimi i njohurive: Shkrim i drejtuar.<br />
Lexohet modeli i dhënë. Mësuesi/ja e paraqit në një tabak letre. Kartolina është<br />
shkruar me disa ngjyra, për të dalluar pjesët e saj përbërëse. P.sh.:<br />
kujt i dërgohet → me të kuqe<br />
urimi → me të gjelbër<br />
kush e dërgon → me blu<br />
adresa → kafe<br />
Sipas modelit të dhënë nga mësuesi/ja, nxënësit plotësojnë në libër kartolinën.<br />
108
Libër mësuesi për tekstin “<strong>Gjuha</strong> <strong>shqipe</strong> 2”<br />
Përforcimi: Shkrim i lirë. Turi i galerisë.<br />
Punohet ushtrimi 1. (Nxënësit mund të porositen të sjellin edhe një kartolinë të<br />
pashkruar.)<br />
Pasi kanë zgjedhur kartolinën e duhur, shkruajnë urimin.<br />
Kartolinat vendosen në një vend të caktuar. Përzgjidhet kartolina e shkruar më<br />
me ndjenjë.<br />
Rubrika: Shkruajmë<br />
Tema: Shkruajmë shënime dhe këshilla<br />
Objektivat: Në fund të orës së mësimit nxënësi të jetë i aftë:<br />
• Të dallojë një shënim (njoftim) të zakonshëm nga këshilla.<br />
• Të shkruajë një shënim (njoftim) për dikë.<br />
• Të shkruajë këshilla.<br />
Mjetet: fisha me shënime (njoftime) dhe këshilla, teksti.<br />
Fjalët kyç: shënim, këshillë.<br />
STRUKTURA PNP Metoda, teknika e veprimtari Koha<br />
Parashikimi<br />
Lojë<br />
Ndërtimi i njohurive Punë në grupe<br />
Përforcimi<br />
Shkrim i lirë<br />
Zhvillimi i mësimit<br />
Parashikimi: Lojë.<br />
Dramatizohet një histori gazmore.<br />
Era me Tikun ishin grindur. Ata nuk flisnin me njëri-tjetrin. Asnjëri nuk donte<br />
00<br />
të fliste i pari. Para se të flinte, Tiku i la një shënim Erës: Më zgjo në orën 7 .<br />
Tiku. Të nesërmen në mëngjes u zgjua vonë. Mbi jastëk gjeti shënimin: Tiku,<br />
00<br />
zgjohu, ora është 7 . Era.<br />
Kur u kthyen nga shkolla, te dera panë një letër. Aty nëna kishte shkruar:<br />
Nuk duhet të mbani inat me njëri-tjetrin.<br />
Shënimet dhe këshillën mësuesi/ja i ka shkruar në fisha. Pas dramatizimit,<br />
mësuesi/ja u kërkon fëmijëve të dallojnë shënimet dhe këshillën.<br />
Ndërtimi i njohurive: Punë në grupe.<br />
Mësuesi/ja ka përgatitur katër fisha me situata të ndryshme dhe ua shpërndan<br />
katër grupeve, të cilat, pasi lexojnë situatën duhet të shkruajnë një shënim dhe një<br />
këshillë.<br />
109
Libër mësuesi për tekstin “<strong>Gjuha</strong> <strong>shqipe</strong> 2”<br />
Grupi I → Era njofton mamin se është te Arditi.<br />
E dashur mami, jam te Arditi. Të puth Era.<br />
Sa herë shkojmë diku, duhet të njoftojmë prindërit.<br />
Grupi II → Babai i Erës e Tikut ka shkuar në punë, po do të vonohet.<br />
Të dashur Era dhe Tiku, hani bukë pa mua, unë do të vonohem. Ju puth babi.<br />
Kur vonohen, prindërit duhet të lajmërojnë në shtëpi.<br />
Grupi III → Tiku kujton Benin për orarin e ndeshjes.<br />
Beni, sot mbasdite kemi ndeshje. Mos u vono. Tiku.<br />
Duhet të zbatojmë orarin e aktivitetit.<br />
Grupi IV → Mira njofton Erën se do të shkojnë nesër në Teatrin e Kukullave.<br />
00<br />
E dashur Era, nesër në orën 10 do të shkojmë në Teatrin e Kukullave.<br />
Përforcimi: Shkrimi i lirë.<br />
Nxënësit lexojnë këshillat në libër, pastaj secili shkruan dy këshilla drejtuar prindërve.<br />
Detyrë shtëpie jepen ushtrimet e Fletores së punës, në faqen 24.<br />
Rubrika: Lexojmë<br />
Tema: Mysafirët<br />
Objektivat: Në fund të orës së mësimit nxënësi të jetë i aftë:<br />
• Të lexojë bukur vjershën “Mysafi rët”.<br />
• Të tregojë përmbajtjen e vjershës.<br />
• Të dallojë vargjet që shprehin dashurinë për njerëzit e afërt.<br />
• Të listojë njerëzit e fi sit në varësi të lidhjes që ata kanë me të.<br />
Mjetet: fotografi të fi sit, fi sha me termat: dajë, hallë, teze, gjysh, xhaxha.<br />
Fjalët kyç: Mirë se na erdhe, teze, gjyshe, dajë, kushërirë, hallë, mysafi r.<br />
STRUKTURA PNP Metoda, teknika e veprimtari Koha<br />
Parashikimi<br />
Parashikimi me terma paraprakë<br />
Ndërtimi i njohurive Lexim me kodim teksti<br />
Përforcimi<br />
Shkrim i drejtuar<br />
Zhvillimi i mësimit<br />
Parashikimi: Parashikimi me terma paraprakë.<br />
Mësuesi/ja: - A mund të gjeni se për çfarë fl et vjersha e sotme duke lexuar këto<br />
fi sha (fjalë)?<br />
110
Libër mësuesi për tekstin “<strong>Gjuha</strong> <strong>shqipe</strong> 2”<br />
Ai/ajo nxjerr fi shat e mëposhtme dhe lexon:<br />
Mirë se erdhe gjyshe dajë hallë teze kushërirë<br />
Nxënësit japin ide dhe në fund lexojnë vjershën bukur dhe me intonacion disa herë.<br />
Ndërtimi i njohurive: Lexim me kodim teksti<br />
Për çdo pyetje që mësuesi/ja drejton, nxënësit vendosin nga një shenjë të caktuar.<br />
- Si i thotë tezes? (shenja +)<br />
- Si i thotë gjyshes? (shenja x)<br />
- Si i thotë dajës? (shenja v)<br />
- Si i thotë kushërirës? (shenja ∆)<br />
- Si i thotë hallës? (shenja )<br />
- Si e tregon gëzimin që sjellin në shtëpi mysafi rët? (shenja )<br />
Punohen pyetjet e tekstit për të kuptuar përmbajtjen e vjershës.<br />
- Cilët janë mysafi rët që vijnë në shtëpi?<br />
- Me cilat fjalë i lavdëron poeti?<br />
- Në cilin varg thuhet që mysafi rët sjellin gëzim në shtëpi?<br />
Nxënësit plotësojnë në tekst.<br />
Përforcimi: Shkrim i drejtuar.<br />
Nxënësit punojnë në libër rubrikën Plotëso.<br />
Detyrë shtëpie. Mësoni vjershën përmendsh.<br />
Rubrika: Bisedojmë së bashku<br />
Tema: Mikpritja<br />
Objektivat: Në fund të orës së mësimit nxënësi të jetë i aftë:<br />
• Të shpjegojë kuptimin e fjalës mikpritje.<br />
• Të fl asë për përvoja personale të mikpritjes.<br />
• Të shfaqë ndjenjat e tij për mikpritjen.<br />
Mjetet: teksti, figura, dhomë e sajuar, veshje të sajuara.<br />
Fjalët kyç: mikpritje, kushërinj, miq, prindër, fl e.<br />
STRUKTURA PNP Metoda, teknika e veprimtari Koha<br />
Parashikimi<br />
Leximi i drejtuar<br />
Ndërtimi i njohurive Lojë në role<br />
Përforcimi<br />
Luajmë në role, punë në grupe<br />
111
Libër mësuesi për tekstin “<strong>Gjuha</strong> <strong>shqipe</strong> 2”<br />
Zhvillimi i mësimit<br />
Parashikimi: Leximi i drejtuar.<br />
Mësuesi/ja lexon një tekst që lidhet me mikpritjen dhe kërkon që nxënësit të<br />
nxjerrin përfundime. P.sh.:<br />
Ishte kohë lufte. Në një fshat të Shqipërisë jetonte një familje e varfër. Një<br />
ditë të ftohtë dimri trokiti dera.<br />
- Kush është? - tha babai dhe u çua.<br />
- Jemi dy njerëz që na ka zënë nata nga këto anë. A mund të na strehoni<br />
sonte në shtëpinë tuaj?<br />
Ndalesa I. - Si mendoni se do të vazhdojë tregimi?<br />
- A do t’i pranojë babai njerëzit e panjohur në shtëpi?<br />
- A do t’u japë bukë e ujë?<br />
Nxënësit sugjerojnë vazhdimin e tregimit.<br />
112<br />
Babai, pa u menduar, hapi derën e jashtme.<br />
Në derë qëndronin dy burra trupmëdhenj. Në duar mbanin trasta të mëdha<br />
e të rënda.<br />
- Mirëmbrëma!<br />
Babai i ftoi brenda.<br />
- Mirë se keni ardhur, o të panjohur!<br />
Mamaja u buzëqeshi. Më pas i ftoi në tryezë për të ngrënë supën që bënte<br />
çdo natë.<br />
Ndalesa II. - Po tani?<br />
- A ju pëlqen veprimi i babait?<br />
- Po i nënës?<br />
Nxënësit tani janë edhe më kureshtarë. Ata sugjerojnë, por edhe çuditen me<br />
veprimin e babait dhe të nënës.<br />
Të panjohurit filluan të flisnin me babanë për luftën që i ishte kanosur vendit.<br />
Ata i kërkuan babait t’i çonte diku.<br />
Fëmijët përshëndetën të panjohurit:<br />
– Natën e mirë! - dhe u larguan për të fjetur.<br />
Në mëngjes ata do të shkonin së bashku me babanë në qytet.<br />
Nxënësit diskutojnë rreth historisë që sapo dëgjuan dhe nxjerrin në pah mikpritjen<br />
shqiptare si tipar dallues i popullit tonë që shumë kohë më parë.<br />
Ndërtimi i njohurive dhe Përforcimi: Luajmë në role, punë në grupe.<br />
Nxënësit lexojnë informacionin që jepet në tekst. Pastaj klasa ndahet në katër grupe.<br />
Grupi I → Në shtëpi vijnë mysafirë, prindërit i presin.<br />
Grupi II → Unë dhe kushërinjtë e mi.<br />
Grupi III → Në shtëpi vijnë shokët e fëmijëve dhe u tregohet sjellja e prindërve.<br />
Grupi IV → Fëmijët shkojnë të flenë në shtëpinë e shokut.
Libër mësuesi për tekstin “<strong>Gjuha</strong> <strong>shqipe</strong> 2”<br />
Rubrika: Njohim gjuhën tonë<br />
Tema: Përshëndesim (Ora I, II)<br />
Objektivat: Në fund të orës së mësimit nxënësi të jetë i aftë:<br />
• Të dallojë disa nga fjalët me të cilat përshëndesim.<br />
• Të përdorë pikëçuditjen kur shkruan këto fjalë.<br />
• Të klasifikojë këto fjalë sipas rasteve kur përdoren.<br />
• Të shkruajë saktë këto fjalë.<br />
Mjetet: fisha me fjalët e përshëndetjes, teksti, fletë, fletore.<br />
Fjalët kyç: takohem, ndahem, Mirëmëngjesi! Mirëdita! Ditën e mirë! Natën e mirë! etj.<br />
STRUKTURA PNP Metoda, teknika e veprimtari Koha<br />
Parashikimi<br />
Tryeza e rrumbullakët<br />
Ndërtimi i njohurive Bashkëbisedim<br />
Përforcimi<br />
Ruaje fjalën e fundit për mua<br />
Zhvillimi i mësimit<br />
Parashikimi: Tryeza e rrumbullakët.<br />
Mësuesi/ja vendos nxënësit në formë rrethore. Çdo nxënës do të shkruajë në<br />
një fletë të bardhë një fjalë që ata mendojnë se është përshëndetëse. Kur nxënësi<br />
e shkruan, e palos fletën si fizarmonikë, me qëllim që shoku pasardhës të mos e<br />
shohë, dhe e pason te shoku tjetër. Në fund, mësuesi/ja hap fletën dhe shkruan në<br />
dërrasë të gjitha fjalët që kanë shkruar nxënësit në fletë, qoftë dhe gabim.<br />
Ndërtimi i njohurive: Bashkëbisedim.<br />
Mësuesi/ja bën në dërrasën e zezë tabelën e mëposhtme:<br />
TAKOHEMI<br />
Në mëngjes - Mirëmëngjesi!<br />
Në drekë - Mirëdita!<br />
Në darkë - Mirëmbrëma!<br />
NDAHEMI<br />
Ditën e mirë!<br />
Drekën e mirë!<br />
Natën e mirë!<br />
Nga lista e fjalëve që nxënësit shkruan, mësuesi/ja së bashku me nxënësit,<br />
i ndan ato sipas kërkesave të tabelës dhe eliminon ato që nuk janë fare fjalë të<br />
përshëndetjes. Mësuesi/ja vendos në fund të çdo fjale përshëndetëse pikëçuditjen<br />
dhe shpjegon se, meqë ato kur thuhen mbartin ndjenjën e kënaqësisë, në fund të saj<br />
vendoset shenja e pikëçuditjes.<br />
Nxënësit i shkruajnë në fletore.<br />
Punohet rubrika Ushtrohu, ushtrimet 1, 2, 3, 4.<br />
113
Libër mësuesi për tekstin “<strong>Gjuha</strong> <strong>shqipe</strong> 2”<br />
Përforcimi: Ruaje fjalën e fundit për mua.<br />
Ndahet klasa në dy grupe dhe çdo grup punon një pjesë të ushtrimit të fundit<br />
në tekst. Çdo nxënës lexon tekstin individualisht dhe vendos shenjat e pikësimit që<br />
mungojnë.<br />
Më pas ngrihet vullnetarisht një përfaqësues për pjesën e parë dhe një për<br />
pjesën e dytë. Ata lexojnë fjalitë njëra pas tjetrës, por nuk ndalen të shpjegojnë<br />
shenjën e pikësimit të përdorur. Nxënësit e tjerë thonë se kur duhet vendosur “pikë”<br />
dhe kur “pikëpyetje” a “pikëçuditje”. Vetëm në fund, nxënësit tregojnë përgjigjen<br />
përfundimtare.<br />
Përgjigjet e ushtrimit 2:<br />
Atë pasdite ne do të shkonim në kinema me mamin dhe me babin.<br />
Kur po dilnim, ra zilja e derës.<br />
Mami hapi derën:<br />
- Mirë se erdhët!<br />
- Mirë se ju gjetëm!<br />
Ishte tezja me fëmijët e saj.<br />
Tezja pyeti:<br />
- Po ju po dilni?<br />
- S’ka gjë, s’ka gjë, - i tha mami.<br />
- A doni të rrimë në dhomën e pritjes?<br />
- Jo, jo më mirë këtu në kuzhinë.<br />
Ne fëmijët dolëm jashtë në oborrin e shtëpisë.<br />
Rubrikat: Lexojmë<br />
Tema: Macja ime<br />
Objektivat: Në fund të orës së mësimit nxënësi të jetë i aftë:<br />
• Të lexojë bukur vjershat duke respektuar intonacionin.<br />
• Të flasë për macet dhe karakteristikat e tyre.<br />
• Të riprodhojë vjershat dhe t’i interpretojë ato.<br />
• Të vlerësojë kafshët shtëpiake.<br />
• Të vërë në dukje cilësitë e maces.<br />
• Ta krahasojë atë me kafshët e tjera shtëpiake dhe ta vizatojë atë.<br />
114<br />
Mjetet: figura macesh, fisha me vargje, teksti, lëmsh.<br />
Fjalët kyç: macja Mirkë, sytë si fener, shtëpiake, të lëpin.<br />
STRUKTURA PNP Metoda, teknika e veprimtari Koha<br />
Parashikimi<br />
Stuhi mendimesh<br />
Ndërtimi i njohurive Dora e fshehtë<br />
Përforcimi<br />
Rrjeta e merimangës
Libër mësuesi për tekstin “<strong>Gjuha</strong> <strong>shqipe</strong> 2”<br />
Zhvillimi i mësimit<br />
Parashikimi: Stuhi mendimesh.<br />
Mësuesi/ja shkruan në dërrasë tabelën dhe pyet nxënësit:<br />
- Çfarë dini për macet?<br />
Macet<br />
Nxënësit thonë gjithçka dinë për këtë kafshë shtëpiake, p.sh.: e mirë, e butë, me<br />
mustaqe, e egër, me thonj të mëdhenj, gërvisht, frikë, shtëpiake, e zezë, e bardhë etj.<br />
Ndërtimi i njohurive: Dora e fshehtë.<br />
Mësuesi/ja ka përgatitur fl etët me nga 2 vargje në secilën.<br />
Copëza 1 Natën në errësirë<br />
macja ime Mirkë<br />
Copëza 4 të fshehtat e shtëpisë<br />
të gjitha i dëgjon<br />
Copëza 2 i ndez si fener<br />
sytë e saj magjikë.<br />
Copëza 5 Me një të lëpirë<br />
macja më zgjon<br />
Copëza 3 Macja ime shtëpiake<br />
qesh edhe gëzon<br />
Copëza 6 dhe bukur kështu<br />
mëngjesi fillon.<br />
Nxënësit ndahen në 6 grupe, ku çdo grup merr një nga copëzat e mësipërme. Ata<br />
i lexojnë, ngrihen në dërrasë dhe përpiqen t’i renditin siç duhet. Mësuesi/ja tërheq<br />
vëmendjen që nxënësit të bazohen në 3 cilësi: sytë, kafshë shtëpiake dhe e butë.<br />
Gjatë lidhjes së vargjeve, nxënësit shpjegojnë kuptimin e tyre dhe plotësojnë tekstin:<br />
- si fener<br />
- i shtëpisë<br />
- e dashur, e butë<br />
Përforcimi: Rrjeta e merimangës.<br />
Nxënësit, të vendosur në formë rrethore, hedhin lëmshin te njëri-tjetri, duke<br />
treguar në i pëlqejnë macet apo jo, në kanë mace në shtëpi apo jo.<br />
Mos harroni të kujtoni nxënësin e parë që hedh lëmshin, të mbajë fi llin fi llestar.<br />
Detyrë shtëpie.<br />
Shkruani në fl etore disa emra macesh dhe formoni<br />
fjali me to.<br />
115
Libër mësuesi për tekstin “<strong>Gjuha</strong> <strong>shqipe</strong> 2”<br />
Rubrika: Bisedojmë së bashku<br />
Tema: Unë i dua kafshët<br />
Objektivat: Në fund të orës së mësimit nxënësi të jetë i aftë:<br />
• Të krahasojë kafshët e shtëpisë dhe të zgjedhë.<br />
• Të përshkruajë me fjalë disa prej tyre.<br />
• Të vizatojë kafshën shtëpiake të preferuar.<br />
• Të argumentojë pse e pëlqen një kafshë.<br />
• Të bisedojë për kujdesin që duhet të tregojmë për kafshët.<br />
Mjetet: figura kafshësh dhe zogjsh, teksti, fletë të bardha, lapsa me ngjyra.<br />
Fjalët kyç: kafshë, shtëpiake, i dua, mbaj, kujdesem.<br />
STRUKTURA PNP Metoda, teknika e veprimtari Koha<br />
Parashikimi<br />
Lojë<br />
Ndërtimi i njohurive Studim në dyshe<br />
Përforcimi<br />
Dil rrotull / Fol rrotull<br />
Zhvillimi i mësimit<br />
Parashikimi: Lojë.<br />
Nxënësit imitojnë zëra të ndryshëm kafshësh:<br />
Nxënësi 1 → macja<br />
Nxënësi 2 → qeni<br />
Nxënësi 3 → zogu<br />
Nxënësi 4 → papagalli<br />
Nxënësi 5 → peshku<br />
Nxënësi 6 → lepuri<br />
Nxënësi 7 → lopa<br />
Nxënësi 8 → gomari<br />
Kur nxënësi imiton kafshën, nxënësit e tjerë të klasës e përshkruajnë dhe tregojnë<br />
cilën pëlqejnë prej tyre.<br />
Hapen librat dhe nxënësit punojnë e qarkojnë kafshën e preferuar.<br />
Ndërtimi i njohurive: Studim në dyshe.<br />
Punohet ushtrimi 3: lidh me shigjetë. Formohen dyshe në çdo bankë. Lexojnë<br />
për dy-tri minuta ushtrimin heshtazi. Pastaj nxënësi i parë lexon anën e majtë,<br />
nxënësi i dytë të djathtën. Secili lidh me shigjetë grupet e fjalëve.<br />
Sot i bëra qenit vaksinën.<br />
Shoku im ua ndërron ujin peshqve.<br />
Entela e mëson papagallin të flasë.<br />
Gjyshi e ushqen lepurin me karota.<br />
Nëna i hedh kanarinës fara.<br />
Punohet ushtrimi 4, nxënësit diskutojnë për veshjet e kafshëve.<br />
Për realizimin e ushtrimit 5, mësuesi/ja mund të shkruajë në dërrasë një<br />
tabelë:<br />
116
Libër mësuesi për tekstin “<strong>Gjuha</strong> <strong>shqipe</strong> 2”<br />
Kafshët na kënaqin<br />
Kafshët na shqetësojnë<br />
Çdo grup dysh, e vizaton këtë tabelë në një fletë të bardhë dhe e plotëson duke<br />
u bazuar dhe te figurat e tekstit.<br />
Përforcimi: Dil rrotull / Fol rrotull.<br />
Nxënësit lëvizin nëpër klasë derisa mësuesi/ja jep komandën e ndalimit. Me<br />
shokun ngjitur, ata bëjnë grup dhe diskutojnë për ato që punuan në bankë, duke<br />
ndarë kështu përvojën me njëri-tjetrin.<br />
Rubrika: Lexojmë<br />
Tema: Të ndërrosh qytet<br />
Objektivat: Në fund të orës së mësimit nxënësi të jetë i aftë:<br />
• Të lexojë bukur vjershën.<br />
• Të ritregojë përmbajtjen e vjershës.<br />
• Të flasë për ndjenjat e poetes.<br />
• Të tregojë raste të ngjashme si të vjershës.<br />
Mjetet: fisha, teksti, pamje dhe fotografi të qyteteve ku kanë banuar më parë<br />
prindërit apo të parët tanë.<br />
Fjalët kyç: ndërroj, qytet, qiell, diell, miq të rinj, komshinj, mall.<br />
STRUKTURA PNP Metoda, teknika e veprimtari Koha<br />
Parashikimi<br />
Stuhi mendimesh<br />
Ndërtimi i njohurive Përvijimi i të menduarit<br />
Përforcimi<br />
Vija e vlerës<br />
Zhvillimi i mësimit<br />
Parashikimi: Stuhi mendimesh.<br />
Mësuesi/ja: - Kujtojmë vjershat e familjes që kemi mësuar.<br />
- Çfarë ju kujton secila?<br />
Nina-nana,<br />
vajzë e nënës<br />
Vjershat<br />
e familjes<br />
Nina-nana<br />
Nënës Mysafirët Macja ime<br />
Mësuesi/ja u jep nxënësve përgjigjet:<br />
o Dashuria që ka nëna për fëmijën.<br />
o Dashuria e fëmijës për nënën.<br />
o Dashuria për njerëzit e afërt.<br />
o Dashuria për kafshët shtëpiake.<br />
117
Libër mësuesi për tekstin “<strong>Gjuha</strong> <strong>shqipe</strong> 2”<br />
Ndërtimi i njohurive: Përvijimi i të menduarit.<br />
Hapi I. Lexohet vjersha nga mësuesi/ja. Duke iu përgjigjur pyetjeve të tekstit dhe<br />
të tjerave lidhur me pjesën, mësuesi/ja realizon hartën e mendjes, e cila kalon në<br />
këto etapa: - Për kë bëhet fjalë në vjershë?<br />
- Cilët janë pjesëtarët e kësaj familjeje?<br />
- Pse janë të mërzitur fëmijët?<br />
Familja<br />
Fëmijët janë<br />
të mërzitur.<br />
Prindërit dhe<br />
dy fëmijët<br />
Familja e tyre do të<br />
shkojë për një vit<br />
në një qytet tjetër.<br />
Hapi II. - Si është qyteti ku do të shkojnë?<br />
- Çfarë thotë nëna? - Çfarë thotë babai?<br />
- A i besojnë fëmijët ato që thonë prindërit?<br />
Familja<br />
Fëmijët janë<br />
të mërzitur.<br />
Prindërit dhe<br />
dy fëmijët<br />
Familja e tyre do të<br />
shkojë për një vit<br />
në një qytet tjetër.<br />
118<br />
Ata janë të shqetësuar<br />
dhe nuk u besojnë<br />
prindërve.<br />
Prindërit u mbushin<br />
mendjen femijëve<br />
të tyre.<br />
Nëna e tregon për<br />
qiellin dhe diellin.<br />
Babi u tregon për<br />
miqtë.<br />
Nxënësit, pas kësaj, plotësojnë në tekst rubrikën Plotëso:<br />
Mami dhe babi nuk donin që ne të mërziteshim. Prandaj, ata na thanë se gjithçka<br />
do të shkonte shumë mirë në qytetin e ri. Po a mund të ketë qiell më blu dhe diell më<br />
të ndritshëm se këtu? A mund të ketë komshinj që nuk na bërtasin ne fëmijëve?<br />
Përforcimi: Vija e vlerës.<br />
Nxënësit e klasës ndahen në dy grupe sipas përgjigjes që i japin pyetjes:<br />
- A është mirë të ndërrosh qytet?<br />
Grupi I. Është mirë të ndërrosh qytet. Grupi II. Nuk është mirë të ndërrosh qytet.<br />
Nxënësit diskutojnë në secilin grup<br />
Grupi II<br />
dhe gjejnë argumente për përgjigjen pro<br />
KLASA<br />
dhe kundër. Kur dikush ndërron mendje,<br />
Grupi I<br />
mund të shkojë në grupin tjetër.<br />
Për këtë etapë mund të ndahet klasa në dy grupe dhe të punohet rubrika A e di?<br />
Grupi I improvizon një bisedë telefonike me shokun/shoqen që është larg.<br />
Grupi II shkruan një letër.
Libër mësuesi për tekstin “<strong>Gjuha</strong> <strong>shqipe</strong> 2”<br />
Rubrika: Lexojmë<br />
Tema: Lagjja e re<br />
ERA JASHTË SHTËPISË<br />
Objektivat: Nxënësi në fund të orës së mësimit të jetë i aftë:<br />
• Të lexojë rrjedhshëm e me intonacion pjesën.<br />
• Të thotë përmbajtjen e tregimit duke iu përgjigjur pyetjeve.<br />
• Të dallojë supermarketin nga dyqani.<br />
• Të tregojë objektet që ndodhen në lagjen e tij.<br />
Mjetet: teksti, pamje nga lagje të ndryshme, supermarket, ambulancë<br />
Fjalët kyç: lagje, arkitekt, supermarket, ambulancë<br />
Aftësitë: të lexuarit, të treguarit, të krahasuarit<br />
STRUKTURA PNP Metoda, teknika e veprimtari Koha<br />
Parashikimi<br />
Bisedë paraprake, Kllaster<br />
Ndërtimi i njohurive Lexim dhe dëgjim i drejtuar<br />
Përforcimi<br />
Diagrami i Venit<br />
Zhvillimi i mësimit<br />
Parashikimi: Bisedë paraprake, Kllaster.<br />
U paraqiten nxënësve figura (foto) me pamje nga një lagje qyteti. Bisedohet<br />
rreth tyre: - Çfarë vini re në këto figura (foto)?<br />
kënd lojërash<br />
për të luajtur<br />
Lagjja<br />
parqe<br />
për t’u çlodhur<br />
postë<br />
supermarket<br />
për të postuar<br />
për të blerë<br />
shkollë për të mësuar<br />
biblioteke për të lexuar<br />
ambulancë për t’u vizituar<br />
për t`u mjekuar<br />
Mësuesi/ja shkruan idetë e nxënësve në tabelë duke treguar se çfarë bëjnë kur<br />
shkojnë në këto vende.<br />
Ndërtim i njohurive: Lexim dhe dëgjim i drejtuar.<br />
Shkruhet titulli i pjesës në tabelë “Lagjja e re”.<br />
Lexohet pjesa me intonacion nga mësuesi/ja.<br />
U drejtohen nxënësve pyetje rreth tekstit:<br />
- Ku banojnë Era dhe Adriatiku?<br />
- Si janë Era dhe Adriatiku?<br />
119
Libër mësuesi për tekstin “<strong>Gjuha</strong> <strong>shqipe</strong> 2”<br />
- Cila ishte gjëja e parë që mësuan ata?<br />
- Po për prindërit e tyre cilat ishin gjërat e para që njohën në lagje?<br />
- Kush e ka babanë arkitekt?<br />
- Përse Era dhe Adriatiku iu lutën arkitektit të vizatonte skicën e lagjes?<br />
- A i njohin tani më lehtë vendet e lagjes Era dhe Tiku?<br />
Është mirë që nxënësit përgjigjen ta lexojnë në libër.<br />
Shpjegohen fjalët e vështira, të cilat nxënësit i nënvizojnë në tekst gjatë leximit<br />
të mësuesit/es.<br />
skicë<br />
ambulancë<br />
Fjalor<br />
arkitekt<br />
supermarket<br />
Shpjegimi i fjalëve, nxjerrë nga Fjalori i gjuhës së sotme <strong>shqipe</strong>.<br />
SKICË f. sh.<br />
1. Vizatim që paraqet vetëm vijat kryesore të diçkaje dhe që mund të plotësohet më pas.<br />
2. Vizatimi i një ndërtimi, i një makine etj., që përmban të dhënat e nevojshme<br />
për përgatitjen e plotë të tyre.<br />
AMBULANCË f. sh.<br />
Qendër për vizita mjekësore dhe për mjekime të shpejta të të sëmurëve.<br />
ARKITEKT m. sh.<br />
Inxhinier që bën projektet e ndërtimeve dhe ndjek zbatimin e tyre.<br />
DYQAN m. sh.<br />
Ndërtesë a dhomë e veçantë ku tregtohen me vetëshërbim mallra të ndryshme.<br />
SUPERMARKET m. sh.<br />
Ndërtesë a mjedis i veçantë ku tregtohen mallra të ndryshme, të cilat blerësi<br />
i zgjedh vetë, jo me ndihmën e shitësit dhe pagesën e bën në arkë, tregtim me<br />
vetëshërbim, dyqan me vetëshërbim.<br />
MARKET m. sh.<br />
Mjedis i veçantë, ku tregtohen mallra ushqimore, dyqan ushqimor.<br />
Lexohet tregimi zinxhir nga nxënësit e klasës. Më pas lexohet me paragrafë<br />
nga disa nxënës.<br />
120<br />
Përforcimi: Diagrami i Venit.<br />
Në tekst është dhënë figura e një supermarketi.<br />
Nxënësit flasin rreth saj duke iu përgjigjur pyetjeve përbri figurës.
Libër mësuesi për tekstin “<strong>Gjuha</strong> <strong>shqipe</strong> 2”<br />
Paraqesin me diagram ku ndryshon supermarketi nga dyqani.<br />
Dyqani<br />
Supermarketi<br />
- Hapësirë e vogël ose e madhe,<br />
- një ose disa shitës,<br />
- pak ose shumë mallra,<br />
- blerësi i merr mallrat nga<br />
shitësi dhe të hollat ia jep<br />
po shitësit.<br />
Vend ku<br />
shiten mallra.<br />
- hapësirë e madhe,<br />
- shumëllojshmëri mallrash,<br />
- nuk ka shitës,<br />
- blerësi e zgjedh vetë mallin,<br />
- paguan në arkë.<br />
Lexohen nga disa nxënës diagramet e plotësuara për ndryshimet dhe të<br />
përbashkëtat e dyqanit me supermarketin.<br />
Detyrë shtëpie. Lexoni pjesën, ritregojeni atë dhe me ndihmën e<br />
prindërve bëni një skicë të lagjes ku jetoni.<br />
Rubrika: Bisedojmë së bashku<br />
Tema: Vendi ku unë banoj<br />
Objektivat: Nxënësi në fund të orës së mësimit të jetë i aftë:<br />
• Të fl asë për banesën ku jeton duke përcaktuar llojin e saj.<br />
• Të dallojë lagjen e një qyteti nga lagjja e një fshati duke u mbështetur te<br />
pamja e tyre.<br />
• Të paraqitë me vizatim banesën e tij.<br />
Mjetet: teksti, pamje nga lagje të qytetit dhe fshatit, fl etë e bardhë, laps,<br />
lapustila.<br />
Fjalët kyç: lagje, fshat, qytet, banesë, ndërtesë, fqinj.<br />
Aftësitë: të dalluarit, të folurit, të vizatuarit.<br />
STRUKTURA PNP Metoda, teknika e veprimtari Koha<br />
Parashikimi<br />
Vëzhgo- krahaso-trego<br />
Ndërtimi i njohurive Marrëdhëniet pyetje-përgjigje<br />
Përforcimi<br />
Shkrim i lirë dhe Turi i galerisë<br />
121
Libër mësuesi për tekstin “<strong>Gjuha</strong> <strong>shqipe</strong> 2”<br />
Zhvillimi i mësimit<br />
Parashikimi: Vëzhgo-krahaso-trego.<br />
U paraqiten nxënësve dy pamje lagjesh: një lagje qyteti dhe një lagje fshati.<br />
U kërkohet t’i krahasojnë pamjet duke vënë në dukje ç’kanë të përbashkët dhe të<br />
ndryshme.<br />
Qyteti pallate shumëkatëshe Fshati shtëpi të ulëta<br />
rrugë të asfaltuara<br />
rrugë të ngushta<br />
lagje të mëdha<br />
lagje të vogla<br />
kënde lojërash<br />
pyll, lëndina<br />
fabrika, dyqane të shumta<br />
toka të mbjella<br />
parqe<br />
kopshte me pemë frutore<br />
Ndërtimi i njohurive: Marrëdhëniet pyetje-përgjigje.<br />
Hapet teksti në f. 84 dhe lexohen me vëmendje kërkesat e çdo ushtrimi.<br />
Nëpërmjet ushtrimit 1, nxënësi, duke treguar se ku banon: në shtëpi (vilë) apo në<br />
pallat, në fshat apo në qytet, dallon llojet e banesave dhe të vendbanimeve.<br />
Në ushtrimin 2, nxënësi tregon se sa kohë ka që banon atje duke zgjedhur<br />
alternativën përkatëse.<br />
Në ushtrimin 3 flet për fqinjët e tij, duke veçuar atë që ka më pranë familjes së tij.<br />
Në ushtrimin 4, nxënësit tregojnë se si shkojnë me shokët e lagjes.<br />
Në ushtrimin 5, nxënësit tregojnë se cilin nga fqinjët pëlqejnë më shumë dhe pse?<br />
Në ushtrimin 6, nxënësit tregojnë se cilin nga fqinjët kanë shok të ngushtë dhe pse?<br />
Për çdo pyetje nxënësi është i lirë të shprehë mendimin e tij, ashtu si mendon ai<br />
vetë. Për t’u shprehur qartë dhe kuptueshëm nxënësi gjatë kësaj ore mund të përdorë<br />
fjalët ndihmëse, si:<br />
pallat shumëkatësh, ndërtese, fqinjë, shtëpi, pallat, apartament, (pjesë e një<br />
ndërtese banimi, që ka hyrje më vete dhe që përbëhet nga një ose disa dhoma, nga<br />
kuzhina, banja etj.; hyrje), lagje, qytet, fshat, qendër, dyqan, kënd lojërash.<br />
Këto fjalë është mirë që mësuesi/ja t’i ekspozojë para klasës në një flipçart apo t’i<br />
shkruajë në dërrasën e zezë.<br />
Shpjegimi i fjalëve, nxjerrë nga Fjalori i gjuhës së sotme <strong>shqipe</strong>.<br />
SHTËPI f. sh.<br />
1. Ndërtesë për të banuar (zakonisht për një familje a për familje të një gjaku);<br />
banesë; hyrje, apartament ku banon një familje.<br />
VILË f. sh.<br />
1. Shtëpi e bukur e rrethuar zakonisht me kopsht dhe e pajisur mirë;<br />
APARTAMENT m. sh.<br />
Pjesë e një ndërtese banimi, që ka hyrje më vete dhe që përbëhet nga një ose<br />
disa dhoma, nga kuzhina, banja etj.; hyrje.<br />
122
Libër mësuesi për tekstin “<strong>Gjuha</strong> <strong>shqipe</strong> 2”<br />
Përforcimi: Turi i galerisë.<br />
Paraqit me vizatim shtëpinë apo pallatin ku banon ti. Shkruaj diçka rreth vizatimit.<br />
P.sh.:<br />
- Më pëlqen shumë shtëpia ime. Pse?<br />
- Dua të kem një shtëpi tjetër. Pse?<br />
Çdo vizatim ngjitet në faqet e mureve të klasës.<br />
Nxënësit lëvizin lirshëm për t’i shikuar dhe përzgjedhin punimet më të mira.<br />
Detyrë shtëpie. Listoni disa objekte që ndodhen në lagjen tuaj.<br />
Rubrika: Shkruajmë<br />
Tema: Banesa ime<br />
Objektivat: Nxënësi në fund të orës së mësimit të jetë i aftë:<br />
• Të fl asë për banesën e tij.<br />
• Të tregojë orenditë që ka banesa e tij.<br />
• Të shkruajë për orenditë dhe pajisjet e banesës së tij/saj.<br />
• Të krahasojë dhomën e Erës me dhomën e tij/saj, duke u mbështetur te<br />
figura e tekstit.<br />
Mjetet: teksti, foto nga banesa, fl etore klase.<br />
Fjalët kyç: banesë, orendi, dhomë pritjeje, dhome ngrënieje, dhomë gjumi,<br />
tualet.<br />
Aftësitë: të folurit, të diskutuarit, të shkruarit.<br />
STRUKTURA PNP Metoda, teknika e veprimtari Koha<br />
Parashikimi<br />
Mendo-trego-diskuto<br />
Ndërtimi i njohurive Punë e drejtuar<br />
Përforcimi<br />
Shkrim i lirë<br />
Zhvillimi i mësimit<br />
Parashikimi: Mendo-trego-diskuto.<br />
Nxënësit tregojnë rreth banesës së tyre.<br />
orendi dhomë ngrënieje e re ose e vjetër<br />
dhoma ime<br />
Banesë<br />
ballkon<br />
tualet dhomë gjumi korridor<br />
123
Libër mësuesi për tekstin “<strong>Gjuha</strong> <strong>shqipe</strong> 2”<br />
Shkruhen të dhënat për banesën në dërrasë.<br />
Ndërtimi i njohurive: Punë e drejtuar.<br />
Hapet teksti në f. 85 dhe lexohet me kujdes pjesa “Banesa ime”.<br />
Nxënësit vendosin numrin përkatës në çdo fi gurë, sipas kërkesës së librit:<br />
1. Dhoma e ngrënies. 2. Kuzhina. 3. Dhoma e gjumit. 4. Dhoma e pritjes. 5. Tualeti.<br />
Përgjigjju me saktësi pyetjes: - Cilat orendi shikoni në fi gurë?<br />
Fig. 1 tryezë ngrënieje, karrige, abazhur, vazo me lule<br />
Fig. 2 frigorifer, sobë, bufe<br />
Fig. 3 krevat, karrige, komodinë, dollap<br />
Fig. 4 kolltukë, tryezë<br />
Fig. 5 kabinë dushi, lavaman, bide, WC, peshqir, pasqyrë etj.<br />
Punohet rubrika Po ti?<br />
Shiko me kujdes dhomën e Erës në foto dhe krahasoje me dhomën tënde.<br />
Sendet e tua<br />
Sendet e Erës<br />
______________<br />
_____________<br />
______________<br />
_____________<br />
______________<br />
_____________<br />
Përforcimi: Shkrim i lirë.<br />
Shkruaj dhe ti për banesën tënde. P.sh.:<br />
Shtëpia ime ka dy dhoma e një kuzhinë. Në kuzhinë rrimë,<br />
shohim televizor dhe hamë sipas vakteve. Një dhomë është e<br />
prindërve dhe një dhomë është e imja. Aty unë kaloj pjesën më të<br />
madhe të ditës. Orenditë kryesore të kuzhinës janë: tryeza e<br />
ngrënies me katër karrige, frigoriferi, soba e gatimit, lavapjata<br />
(pjatalarësi) dhe bufeja.<br />
Lexohen disa nga krijimet e nxënësve dhe bëhet vlerësimi<br />
i tyre. Krijimet më të mira afi shohen në klasë.<br />
Detyrë shtëpie. Përshkruaj dhomën tënde.<br />
124
Libër mësuesi për tekstin “<strong>Gjuha</strong> <strong>shqipe</strong> 2”<br />
Rubrika: Lexojmë<br />
Tema: Qyteti po zgjohet (Ora I, II)<br />
Objektivat: Nxënësi në fund të orës së mësimit të jetë i aftë:<br />
• Të lexojë rrjedhshëm, me intonacion e të shqiptojë me saktësi fjalët.<br />
• Të ritregojë përmbajtjen e pjesës duke iu përgjigjur pyetjeve të tekstit.<br />
• Të tregojë se si vjen mëngjesi në qytetin e tij, duke e krahasuar me mëngjesin<br />
e qytetit në tregim.<br />
Mjetet: teksti, pamje të qytetit në aspekte të ndryshme të jetës.<br />
Fjalët kyç: qytet, fast-fud, qepen, bukëpjekës, vitrinë, furnitorë, polic rrugor,<br />
kalimtarët, profesion.<br />
Aftësitë: të lexuarit, të treguarit, të diskutuarit.<br />
STRUKTURA PNP Metoda, teknika e veprimtari Koha<br />
Parashikimi<br />
Diskutim paraprak<br />
Ndërtimi i njohurive Lexim i drejtuar<br />
Përforcimi<br />
Turi i galerisë<br />
Zhvillimi i mësimit<br />
Parashikimi: Diskutim paraprak.<br />
Nxënësit kanë sjellë në klasë pamje nga qyteti.<br />
Nxënësit diskutojnë rreth pyetjes:<br />
- Si vjen mëngjesi në qytetin tënd?<br />
nisin zhurmat e njerëzve dhe makinave<br />
lind dita<br />
hapen fast-fudet<br />
shitësit hapin dyqanet<br />
Mëngjesi në<br />
qytetin tim<br />
autobusët fillojnë të qarkullojnë<br />
bukëpjekësit bëjnë gati bukët<br />
nxënësit nxitojnë për në shkollë<br />
policët rrugorë rregullojnë trafikun<br />
Shkruhen idetë e nxënësve në tabelë.<br />
Ndërtimi i njohurive: Lexim i drejtuar.<br />
Njihen nxënësit me temën e mësimit të ditës: “Qyteti po zgjohet”.<br />
Bëhet leximi me ndalesa dhe pas çdo ndalese u drejtohen nxënësve pyetjet:<br />
- Çfarë ndodh?<br />
- Si mendoni, si do të vazhdojë pjesa?<br />
- A ju pëlqen mbyllja e ngjarjes?<br />
125
Libër mësuesi për tekstin “<strong>Gjuha</strong> <strong>shqipe</strong> 2”<br />
Ndalesa I. Dita po lind… deri te ... për t’i furnizuar.<br />
- Pse fillojnë të dëgjohen zhurmat e para në qytet?<br />
- Cilët janë të parët që shkojnë në punë?<br />
- Ç’ bëjnë shitësit?<br />
- A ndodh kështu në qytetin tuaj? Si mendoni se vazhdon zgjimi i qytetit?<br />
Ndalesa II. Por edhe… deri te ... punë.<br />
- Ku ndalojnë autobusët?<br />
- Kush e drejton qarkullimin e makinave?<br />
- Cilat lëshojnë aromë të këndshme që na ngacmojnë hundët?<br />
- Cilët nxitojnë nëpër trotuare?<br />
- Si vazhdon përshkrimi i mëngjesit?<br />
Ndalesa III. Në këtë kohë… deri te ... shkollën time.<br />
- Cilët u shtohen zhurmave të qytetit?<br />
- Kur mbushet qyteti me njerëz si në ditë feste?<br />
- Cilët i japin bukuri qytetit në mëngjes?<br />
- Ju pëlqen mbyllja?<br />
- Si mund të mbyllej ndryshe pjesa?<br />
Leximi i pjesës në formë zinxhir nga nxënësit.<br />
Shpjegohen fjalët e reja.<br />
kalimtar polic rrugor fast-fud<br />
vitrinë<br />
Fjalor<br />
bukëpjekësit<br />
qepena furnitorë stacion<br />
Lidhni me shigjetë profesionet me grupet e fjalëve sipas kuptimit. P.sh.:<br />
bukëpjekësi pjek bukën<br />
kalimtari ecën në trotuar<br />
- Me çfarë shkon në shkollë?<br />
Çdo nxënës jep alternativën e tij.<br />
Përforcimi: Turi i galerisë.<br />
Trego si është mëngjesi në qytetin tënd. P.sh.:<br />
Qyteti im po zgjohet pak nga pak. Dita po lind. Dëgjohen zhurmat e para.<br />
Bukëpjekësit, shitësit, shoferët, policët rrugorë fi llojnë punën e tyre. Nxënësit me<br />
zërat e tyre gazmorë mbushin rrugët dhe nxitojnë për në shkollë. Mëngjesi në qytetin<br />
tim është shumë i bukur.<br />
Vlerësimi i nxënësve për punën e bërë.<br />
126<br />
Detyrë shtëpie. Paraqit me vizatim mëngjesin në qytet.
Rubrika: Bisedojmë së bashku<br />
Tema: Shkolla ime<br />
Libër mësuesi për tekstin “<strong>Gjuha</strong> <strong>shqipe</strong> 2”<br />
Objektivat: Nxënësi në fund të orës së mësimit të jetë i aftë:<br />
• Të dallojë mjediset që ndodhen në shkollën ku mëson.<br />
• Të flasë për kushtet e mësimit në shkollën e tij.<br />
• Të përshkruajë klasën ku mëson duke theksuar të mirat dhe mungesat.<br />
Mjetet: teksti, një vizatim me pamjen e shkollës ku mëson, historiku i shkollës<br />
dhe emri që mban.<br />
Fjalët kyç: shkollë, bibliotekë, palestër, banka.<br />
Aftësitë: të dalluarit, të folurit, të përshkruarit.<br />
STRUKTURA PNP Metoda, teknika e veprimtari Koha<br />
Parashikimi<br />
Vëzhgo-reflekto-diskuto<br />
Ndërtimi i njohurive Marrëdhëniet pyetje-përgjigje<br />
Përforcimi<br />
Shkrim i lirë<br />
Zhvillimi i mësimit<br />
Parashikimi: Vëzhgo-reflekto-diskuto.<br />
Paraqiten para klasës vizatimet e bëra nga nxënësit.<br />
- Si e ka emrin shkolla jonë?<br />
- E dini pse e ka këtë emër? (U flitet rreth historikut të shkollës.)<br />
- Ç’mjedise kemi në shkollën tonë?<br />
- A ju pëlqen klasa ku mësoni? Pse?<br />
- A e keni krijuar bibliotekën e klasës?<br />
Ndërtimi i njohurive: Marrëdhëniet pyetje-përgjigje.<br />
Hapet teksti në f. 88 dhe u kërkohet nxënësve të shikojnë vizatimet e paraqitura<br />
në figurat e tekstit.<br />
U drejtohen pyetjet e ushtrimit 1 dhe kërkohet prej tyre të japin përgjigje sa më<br />
të sakta. P.sh.: Në figurën 1 dhe 2 shkolla është në fshat. Aty paraqiten pamje nga<br />
mali, rrugë të paasfaltuara, ara të mbjella, male etj.<br />
Punohen kërkesat e rubrikës Po ti?<br />
1. Si është shkolla jote: e vjetër apo e re?<br />
2. Çfarë të pëlqen dhe çfarë nuk të pëlqen në shkollën tënde?<br />
3. Shiko fotot dhe dallo:<br />
- Cila është klasa ku bëhet mësim?<br />
- Po salla e bibliotekës?<br />
- Palestra? Këndi i pikturës?<br />
4. Krahasoje shkollën e figurës me shkollën tënde duke dalluar çfarë ka dhe<br />
çfarë mungon në shkollën tënde.<br />
127
Libër mësuesi për tekstin “<strong>Gjuha</strong> <strong>shqipe</strong> 2”<br />
Përforcimi: Shkrim i lirë.<br />
Përshkruaj klasën tënde duke u mbështetur në pyetjet e dhëna në tekst. P.sh.:<br />
Klasa ime ka 16 banka. Ato janë vendosur në tri rreshta. Ka katër<br />
dritare. Në parvazet e dritares janë vendosur disa vazo me lule. Në<br />
muret e klasës janë të varura mjetet mësimore, që na shërbejnë për<br />
orën e mësimit. Klasës sime i mungojnë grilat në dritare...<br />
Shënim. Përshkrimi mund të bëhet edhe me gojë.<br />
Dëgjohen përshkrimet e disa nxënësve.<br />
Bëhet vlerësimi i nxënësve.<br />
Detyrë shtëpie: Paraqit me vizatim klasën tënde.<br />
Rubrika: Njohim gjuhën tonë<br />
Tema: Dallojmë emrin (Ora I)<br />
Objektivat: Nxënësi në fund të orës së mësimit të jetë i aftë:<br />
• Të dallojë emrin, si fjalë që tregon njerëz, kafshë, sende, vende.<br />
• Të grupojë emrat sipas kuptimit në 4 grupe: emra njerëzish, kafshësh,<br />
vendesh e sendesh.<br />
• Të krijojë fjali duke përdorur emra të ndryshëm.<br />
Mjete: teksti, fisha me emra, fl etore klase, tabak i bardhë letre, stilolaps.<br />
Fjalët kyç: emër, njerëz, kafshë, sende, vende.<br />
Aftësitë: të dalluarit, të grupuarit, të krijuarit.<br />
STRUKTURA PNP Metoda, teknika e veprimtari Koha<br />
Parashikimi<br />
Diskutimi paraprak<br />
Ndërtimi i njohurive Punë e drejtuar<br />
Përforcimi<br />
Punë individuale<br />
Zhvillimi i mësimit<br />
Parashikimi: Diskutimi paraprak.<br />
Në një tabak të bardhë letre është shkruar një tekst, të cilin mësuesi/ja ua paraqit<br />
nxënësve:<br />
128
Libër mësuesi për tekstin “<strong>Gjuha</strong> <strong>shqipe</strong> 2”<br />
Unë kam shtëpinë pranë shkollës. Ndonjëherë shkoj me vonesë në<br />
klasë. Qeni më vjen nga prapa dhe më sjell çantën. Shokët qeshin me<br />
mua. Mësuesja me qorton. Më pas, ajo më thotë të ulem në bankë.<br />
Mësuesi/ja u tërheq vëmendjen nxënësve të lexojnë fjalët e nënvizuara duke i<br />
pyetur:<br />
- Çfarë tregojnë fjalët e nënvizuara?<br />
Me përgjigjet e nxënësve mësuesi/ja i ndan fjalët në katër grupe:<br />
Njerëz Kafshë Sende Vende<br />
mësuesja<br />
shokët<br />
qeni çantë<br />
bankë<br />
shtëpi<br />
shkollë<br />
klasë<br />
U kërkohet nxënësve të shtojnë edhe fjalë të tjera në çdo shtyllë.<br />
Në përfundim së bashku me nxënësit formulohet përkufizimi:<br />
Fjalët që tregojnë njerëz, kafshë, sende dhe vende quhen emra.<br />
Ndërtimi i njohurive: Punë e drejtuar.<br />
Hapet libri në f. 89 dhe lexohet teksti në fillim të faqes. U kërkohet nxënësve<br />
të dallojnë emrat dhe t’i nënvizojnë. Më pas, emrat grupohen në bashkësi duke<br />
treguar dhe një herë se çfarë tregojnë. P.sh.:<br />
mësuesja emër që tregon njeri<br />
qeni<br />
emër që tregon kafshë<br />
bankë emër që tregon send<br />
klasë<br />
emër që tregon vend<br />
Lexohet me kujdes rregulla gjuhësore.<br />
Kalohet në rubrikën Ushtrohu.<br />
Ushtrimi 1 është me karakter klasifikues. Nxënësit ushtrohen të dallojnë emrat<br />
që tregojnë njerëz, kafshë, sende e vende, duke përforcuar kështu njohuritë për<br />
emrin. U bëhet e qartë nxënësve, se emra janë edhe fjalët që tregojnë njerëz që<br />
ushtrojnë një profesion të caktuar, si: p.sh.: mjek, doktoreshë, mësues, inxhinier,<br />
këngëtare, …<br />
Ushtrimi plotësohet me laps në libër.<br />
Ushtrimi 2 është me karakter kërkues zbatues. Nxënësit plotësojnë vendet bosh<br />
me emrat e dhënë. Emrat do të vendosen sipas kësaj radhe: fëmijët, pemë, oborrin,<br />
shkollës, djemtë, lopatë, karrocën, fidanë, gropë.)<br />
129
Libër mësuesi për tekstin “<strong>Gjuha</strong> <strong>shqipe</strong> 2”<br />
Përforcimi: Punë individuale.<br />
Nxënësit punojnë ushtrimin 1 në Fletoren e punës, duke i grupuar emrat sipas<br />
asaj që tregojnë: njerëz, kafshë, sende, vende dhe me to të formojnë fjali, si p.sh.:<br />
Babi im quhet Genci.<br />
Dhelpra është kafshë dinake.<br />
Lapsi im është i kaltër.<br />
Qyteti im ka shumë parqe.<br />
Vlerësimi i nxënësve për punën e bërë.<br />
Detyrë shtëpie. Shkruani nga tre emra njerëzish, kafshësh, sendesh dhe<br />
vendesh. Për çdo rast formoni nga një fjali.<br />
Rubrika: Njohim gjuhën tonë<br />
Tema: emri (Ora II)<br />
Objektivat: Nxënësi në fund të orës së mësimit të jetë i aftë:<br />
• Të dallojë emrat që tregojnë njerëz, kafshë, sende dhe vende.<br />
• Të shkruajë emra që emërtojnë profesione të ndryshme, sende, kafshë dhe vende.<br />
• Të shkruajë qartë e saktë emrat, duke zbatuar normën drejtshkrimore.<br />
Mjete: Fletore pune, tabela, fl etë të bardha, stilolaps.<br />
Fjalët kyç: emër, tekst, njerëz, vende, kafshë, sende.<br />
Aftësitë: të vrojtuarit, të shkruarit, punë e pavarur.<br />
STRUKTURA PNP Metoda, teknika e veprimtari Koha<br />
Parashikimi<br />
Diskutimi i ideve<br />
Ndërtimi i njohurive Punë individuale<br />
Përforcimi<br />
Gushëkuqi rrethor<br />
Zhvillimi i mësimit<br />
Parashikimi: Diskutimi i ideve.<br />
Pyeten nxënësit: - Ç’dini për emrin?<br />
laps<br />
bluzë<br />
mal<br />
sende<br />
luan<br />
vende<br />
emri<br />
kafshë<br />
liqen<br />
njerëz<br />
dem<br />
Kleo<br />
djalë<br />
Ela<br />
motër<br />
130<br />
Përgjigjet e nxënësve shkruhen në tabelë.
Libër mësuesi për tekstin “<strong>Gjuha</strong> <strong>shqipe</strong> 2”<br />
Ndërtimi i njohurive: Punë individuale.<br />
Hapet Fletorja e punës në f. 26 dhe çdo nxënës plotëson i pavarur ushtrimin<br />
1 dhe 2. Pyesin për gjërat që i kanë të paqarta.<br />
Mësuesi/ja vëzhgon punën e secilit nxënës bankë më bankë.<br />
Përforcimi: Gushëkuqi rrethor.<br />
Ndahet klasa në grupe (5 - 6 nxënës). Çdo grupi i jepet detyra përkatëse,<br />
e cila plotësohet nga çdo grup në një fl etë të bardhë:<br />
Grupi I emra njerëzish<br />
Grupi II emra kafshësh<br />
Grupi III emra vendesh<br />
Grupi IV emra sendesh<br />
Letra e bardhë pasohet nga njëri nxënës te tjetri, duke e palosur në formë<br />
fi zarmonike.<br />
Përgjegjësit e grupeve lexojnë punën e grupit. Shpallet grupi fi tues.<br />
Vlerësimi i nxënësve.<br />
Detyrë shtëpie: Formo një tekst me emrat: nxënës, klasë, matematikë,<br />
mësuesja, macja, dritare.<br />
Rubrika: Lexojmë<br />
Tema: Semafori<br />
Objektivat: Nxënësi në fund të orës së mësimit të jetë i aftë:<br />
• Të lexojë rrjedhshëm dhe saktë pjesën.<br />
• Të fl asë për rëndësinë që ka semafori në rregullimin e qarkullimit rrugor.<br />
• Të gjejë tri rregulla në tregimin e dhënë duke i nënvizuar me laps.<br />
• Të dallojë tri ngjyrat e semaforit duke shpjeguar ç’tregon secila prej tyre.<br />
Mjetet: teksti, pamje të semaforit në vizatim, sinjalistikë e qarkullimit rrugor.<br />
Fjalët kyç: semafor, ngjyrë e kuqe, e gjelbër, portokalli, qarkullim rrugor, trotuar.<br />
Aftësitë: të lexuarit, të treguarit, të dalluarit.<br />
STRUKTURA PNP Metoda, teknika e veprimtari Koha<br />
Parashikimi<br />
Pyetja e ditës<br />
Ndërtimi i njohurive Lexim dhe dëgjim i drejtuar<br />
Përforcimi<br />
Vizatim dhe pesëvargësh<br />
131
Libër mësuesi për tekstin “<strong>Gjuha</strong> <strong>shqipe</strong> 2”<br />
132<br />
Zhvillimi i mësimit<br />
Parashikimi: Pyetja e ditës.<br />
Shkruhet në tabelë pyetja e ditës: - Ç’është semafori?<br />
Rregullon qarkullimin<br />
rrugor të mjeteve<br />
dhe kalimtarëve<br />
Shenjëdhënës<br />
Semafori<br />
vendoset në udhëkryqe<br />
Idetë e nxënësve shkruhen në tabelë.<br />
Ndërtimi i njohurive: Lexim dhe dëgjim i drejtuar.<br />
Shkruhet titulli i pjesës në tabelë: “Semafori“ dhe lexohet pjesa me intonacion<br />
nga mësuesi/ja.<br />
Nxënësit ndjekin me vëmendje tekstin dhe me laps nënvizojnë fjalët ose<br />
shprehjet që nuk i kuptojnë.<br />
Shpjegohen fjalët apo shprehjet e nënvizuara nga nxënësit.<br />
Lexohet pjesa zinxhir nga nxënësit, duke respektuar drejtshqiptimin e fjalëve.<br />
U drejtohen nxënësve pyetjet:<br />
- Çfarë punon nëna e Mirit?<br />
- Pse u tregoi fëmijëve disa rregulla të qarkullimit rrugor?<br />
Nënvizoni në tekst tri rregullat e qarkullimit rrugor.<br />
- Cili prej jush ka dëshirë të imitojë një polic në kryqëzimin e rrugëve?<br />
Shikohen fotot e tekstit për semaforin dhe bëhet shpjegimi i ngjyrave përkatëse.<br />
Vendosni numrat në kuadratet bosh duke i lidhur fjalitë me fi gurat<br />
(renditja e kutizave është sipas kësaj radhe 2, 3, 1).<br />
Mesazhi i pjesës: Ju duhet ta ruani vetë veten tuaj, jo të prisni vetëm nga prindërit, që ju<br />
ruajnë si sytë e ballit.<br />
Përforcimi: Vizatim dhe pesëvargësh.<br />
Vizatohet semafori në një fl etë të bardhë dhe në qendër të saj shkruhet fjala<br />
semafori, me të cilën nxënësit krijojnë një pesëvargësh.<br />
Semafori<br />
i lartë i rëndësishëm<br />
rregullon ndizet vendoset<br />
Semafori rregullon qarkullimin rrugor.<br />
Shenjëdhënës<br />
Dëgjohen krijimet e nxënësve duke veçuar më të mirat.<br />
Pajisje e veçantë me<br />
drita të ndryshme<br />
e kuqe<br />
Tri ngjyra potokalli<br />
e gjelbër<br />
Detyrë shtëpie. Lexo dhe ritrego pjesën me fjalët e tua.<br />
Shkruaj tri rregulla të qarkullimit rrugor.
Libër mësuesi për tekstin “<strong>Gjuha</strong> <strong>shqipe</strong> 2”<br />
Rubrika: Shkruajmë<br />
Tema: Edhe unë i respektoj rregullat<br />
Objektivat: Nxënësi në fund të orës së mësimit të jetë i aftë:<br />
• Të shkruajë një rregullë për çdo foto të paraqitur në tekst.<br />
• Të plotësojë fjalitë duke përdorur fjalët ndihmëse.<br />
• Të shkruajë qartë e kuptueshëm sipas rregullave drejtshkrimore.<br />
Mjete: teksti, tabela, foto që tregojnë për rregulla të qarkullimit rrugor, gazeta<br />
që fl asin për aksidente të ndryshme.<br />
Fjalët kyç: semafor, këshillë, rrugë, kaloj.<br />
Aftësitë: të vrojtuarit, të diskutuarit, të shkruarit.<br />
STRUKTURA PNP Metoda, teknika e veprimtari Koha<br />
Parashikimi<br />
Loja e semaforit<br />
Ndërtimi i njohurive Punë e drejtuar<br />
Përforcimi<br />
Punë e pavarur<br />
Zhvillimi i mësimit<br />
Parashikimi: Loja e semaforit.<br />
Ngrihen në tabelë disa nxënës që luajnë rolin e këmbësorëve dhe të drejtuesve<br />
të automjeteve. Mësuesi/ja thërret ngjyrën që ndizet në semafor. P.sh.:<br />
e kuqe (për automjetet) automjetet ndalojnë lëvizjen, këmbësorët kalojnë rrugën<br />
e kuqe (për këmbësorët) këmbësorët ndalojnë lëvizjen, automjetet vazhdojnë lëvizjen<br />
portokalli automjetet bëhen gati për të ndaluar<br />
Dallohen nxënësit që zbatojnë më mirë rregullat e qarkullimit rrugor.<br />
Ndërtimi i njohurive: Punë e drejtuar.<br />
Hapen librat në faqen 92.<br />
Në ushtrimin 1 lexohet me kujdes kërkesa nga 2-3 nxënës. Komentohen<br />
fi gurat e tekstit duke thënë nga një fjali për çdo fi gurë. (Lihen nxënësit të lirshëm të<br />
shprehin mendimet e tyre.) Pasi krijojnë fjalitë me gojë, secili nxënës shkruan në<br />
fl etore një fjali për çdo fi gurë.<br />
Në ushtrimin 2 nxënësit plotësojnë fjalitë duke përdorur fjalët ndihmëse,<br />
p.sh.: unë nuk kaloj; me ngjyrë portokalli; unë kaloj rrugën; dora e mamit; unë nuk<br />
kaloj; në rrugë;<br />
- Ndiqet puna e çdo nxënësi bankë më bankë.<br />
Përforcimi: Punë e pavarur.<br />
U kërkohet nxënësve të shkruajnë tri këshilla duke u mbështetur te fotot e tekstit, p.sh.:<br />
1. Mos kalo pa u ndezur drita e gjelbër e semaforit.<br />
2. Ndihmo të vegjlit kur janë të pashoqëruar.<br />
3. Mbahu për dore te mami, kur kalon rrugën.<br />
Detyrë shtëpie. Plotësoni ushtrimet në Fletoren e punës, faqe 27.<br />
133
Libër mësuesi për tekstin “<strong>Gjuha</strong> <strong>shqipe</strong> 2”<br />
Rubrika: Lexojmë<br />
Tema: Mëngjesi në fshat (Ora I, II)<br />
Objektivat: Nxënësi në fund të orës së mësimit të jetë i aftë:<br />
• Të lexojë saktë e me intonacion pjesën.<br />
• Të ritregojë përmbajtjen duke iu përgjigjur saktë pyetjeve të tekstit.<br />
• Të dallojë përgjigjen e saktë nga përgjigjja e gabuar, duke u mbështetur<br />
në fjalitë e tekstit.<br />
Mjetet: teksti, foto nga fshati, pamje të ndryshme nga fshati.<br />
Fjalët kyç: fshat, pushverdhë, Kiki, Bobi, Bardhoshja.<br />
Aftësitë: të lexuarit, të dalluarit, të treguarit.<br />
STRUKTURA PNP Metoda, teknika e veprimtari Koha<br />
Parashikimi<br />
Diskutim<br />
Ndërtimi i njohurive Lexim i drejtuar<br />
Përforcimi<br />
Përshkrim imagjinar<br />
Zhvillimi i mësimit<br />
Parashikimi: Diskutim.<br />
Nxënësit kanë sjellë fotot e tyre me pamje nga fshati. Ia tregojnë ato njëritjetrit,<br />
duke folur dhe për fshatin e tyre ose për fshatin që kanë parë.<br />
U paraqitet nxënësve një pamje nga fshati. Diskutohet me ta rreth pamjes<br />
duke drejtuar pyetjet e mëposhtme:<br />
- A ju pëlqen fshati? Pse?<br />
- Si quhet fshati yt ose fshati që ke parë?<br />
- Me ç’punë merren njerëzit në fshat?<br />
- Cilat kafshë ke parë në fshat?<br />
Ndërtimi i njohurive: Lexim i drejtuar.<br />
Mësuesi/ja shkruan në tabelë titullin e mësimit.<br />
Lexohet tregimi me ndalesa.<br />
Ndalesa I. Në mëngjes…deri te ... kërkonin.<br />
- Me kë po luante Drita?<br />
- Çfarë ndihme i kërkoi nënë Fatimeja, Dritës?<br />
- Ç’bënte pula Kiki?<br />
- Pse kushërinjtë e lanë lojën?<br />
- Ju ka ndodhur një gjë e tillë juve?<br />
- Si mendoni, si do të vazhdojë ngjarja?<br />
134
Libër mësuesi për tekstin “<strong>Gjuha</strong> <strong>shqipe</strong> 2”<br />
Ndalesa II. Kërkuan…deri te ... t’i kthente përgjigje.<br />
- Ku filluan t’i kërkonin vezët fëmijët?<br />
- Ku pyesnin fëmijët?<br />
- Cila kafshë dinte ku ishte Kiki, por s’dinte të përgjigjej?<br />
- A mendoni se do ta gjejnë fëmijët pulën Kiki?<br />
Ndalesa III. Në këtë kohë…deri te ... pushverdhë.<br />
- Çfarë vuri re nënë Fatimeja?<br />
- Pse filloi qeni të lehte?<br />
- Pse u çuditën të gjithë kur gjetën pulën Kiki?<br />
- Të pëlqen mbyllja? Pse?<br />
Shpjegohen fjalët apo shprehjet që nxënësit nuk i kuptojnë.<br />
stallë<br />
pushverdhë<br />
Fjalor<br />
kotec kolibe traktor<br />
Shpjegimi i fjalëve nxjerrë nga Fjalori i gjuhës së sotme <strong>shqipe</strong>.<br />
STALLË f. sh.<br />
Ndërtesë e veçantë ku mbahen lopët, kuajt ose derrat.<br />
KOTEC m. sh.<br />
1. Kasolle e vogël dhe e ulët prej dërrasash, prej purtekash etj., ku mbahen<br />
shpendët shtëpiakë; qymez.<br />
KOLIBE f. sh.<br />
Kasolle e vogël për qenin.<br />
PUSH m.<br />
1. Tërësia e qimeve të shkurtra, të holla e të buta, që u dalin njerëzve në<br />
duar, në këmbë ose në trup; tërësia e puplave shumë të vogla e të buta që kanë<br />
shpendët në lëkurë.<br />
Lexohet tregimi zinxhir nga nxënësit.<br />
Shënohen me √ përgjigjet e sakta dhe me X përgjigjet e gabuara.<br />
Përgjigjet e sakta nxënësit duhet t’i gjejnë në tekst dhe t’i lexojnë.<br />
Përgjigjet e sakta:<br />
- Fëmijët lanë lojën.<br />
- Xhaxhi Gimi po ngarkonte thasët në traktor.<br />
- Kur e pa Kikin qeni lehu. Vezët ishin fshehur në koliben e qenit.<br />
- Fëmijët i ushqyen zogjtë e vegjël.<br />
Përforcimi: Përshkrim imagjinar.<br />
Mësuesi/ja paraqet para nxënësve një situatë imagjinare: Zana me shkopin<br />
magjik e çon shtëpinë tuaj në fshat. Si do të jetë shtëpia juaj atje? P.sh.:<br />
135
Libër mësuesi për tekstin “<strong>Gjuha</strong> <strong>shqipe</strong> 2”<br />
Një mëngjes u ngrita dhe pashë shtëpinë time në fshat. Sa më pëlqeu<br />
fshati! Atje kishte shumë ajër të pastër, gjelbërim e qetësi. Më tërhoqën<br />
vëmendjen shumë lloje kafshësh. Më shumë më pëlqeu qeni. Ai u miqësua<br />
shumë shpejt me mua…<br />
Sa do të doja që kjo të ishte e vërtetë.<br />
Vlerësimi i nxënësve për punën e bërë.<br />
Detyrë shtëpie: Vazhdimi i detyrës së klasës.<br />
Rubrika: Bisedojmë së bashku<br />
Tema: Flasim për fshatin<br />
Objektivat: Nxënësi në fund të orës së mësimit të jetë i aftë:<br />
• Të fl asë për fshatin duke iu përgjigjur pyetjeve të tekstit.<br />
• Të fl asë për kafshët dhe kujdesin që tregojnë njerëzit për to.<br />
• Të thotë mbresat që i ka lënë fshati që ka parë.<br />
Mjetet: teksti, pamje nga jeta në fshat.<br />
Fjalët kyç: fshat, kafshë shtëpiake, stallë, tokë, grurë.<br />
Aftësitë: të folurit, të vrojtuarit, të përshkruarit.<br />
STRUKTURA PNP Metoda, teknika e veprimtari Koha<br />
Parashikimi<br />
Imagjinatë e drejtuar<br />
Ndërtimi i njohurive Marrëdhëniet pyetje-përgjigje<br />
Përforcimi<br />
Vizatim i lirë<br />
Zhvillimi i mësimit<br />
Parashikimi: Imagjinatë e drejtuar.<br />
Mësuesi/ja nxit imagjinatën e nxënësve duke iu dhënë të gatshme një<br />
situatë. P.sh.:<br />
• Mbyllni sytë dhe imagjinoni për një çast sikur jemi të gjithë në fshat. Kemi<br />
ndaluar në një lëndinë me bar të dendur, ku po kullotin kafshë të ndryshme.<br />
Vazhdoni të imagjinoni. Pasi keni zgjedhur një nga kafshët që dëshironi, mendoni<br />
tani se ç’do të bëni me të. Ju duhet të kujdeseni për të.<br />
- Në ç’vend do ta mbani?<br />
- Ç’ushqim do t’i jepni?<br />
- A do ta vaksinoni?<br />
136
Libër mësuesi për tekstin “<strong>Gjuha</strong> <strong>shqipe</strong> 2”<br />
Ndërtimi i njohurive: Marrëdhëniet pyetje-përgjigje.<br />
Nxënësit hapin librin në f. 95. U kërkohet të lexojnë pyetjet dhe t’u përgjigjen.<br />
a. Përgjigjju pyetjeve:<br />
- A ke qenë ndonjëherë në fshat?<br />
- Të pëlqen fshati? Pse?<br />
- A i do kafshët apo ke frikë prej tyre?<br />
b. Shiko me kujdes fi gurat e tekstit dhe fol për to:<br />
- Cilat kafshë mbahen në stallë?<br />
- Cilët shpendë mbahen në kotec?<br />
- Po qeni ku rri?<br />
- Ç’bën traktori? Po autokombajna?<br />
Dëgjohen me vëmendje përgjigjet e nxënësve.<br />
Përforcimi: Vizatim i lirë.<br />
Secili nxënës vizaton një pamje nga fshati (pemë frutore, ara të mbjella, kafshë<br />
të ndryshme etj…)<br />
Vizatimi ekspozohet në këndin e klasës.<br />
Vlerësimi i nxënësve për punën e bërë.<br />
Detyrë shtëpie. Gjeni pamje nga fshati duke formuar postera me to:<br />
“Fshati sjell të mira për njerëzit e kafshët”.<br />
Rubrika: Njohim gjuhën tonë<br />
Tema: Dallojmë emrat e njerëzve dhe të kafshëve (Ora I)<br />
Objektivat: Nxënësi në fund të orës së mësimit të jetë i aftë:<br />
• Të dallojë emrat e njerëzve dhe të kafshëve.<br />
• Të shkruajë me shkronjë të madhe emrat e njerëzve dhe të kafshëve.<br />
• Të formojë fjali me emra kafshësh e emra të veçantë.<br />
Mjetet: teksti, fisha me emra njerëzish, kafshësh e të veçantë.<br />
Fjalët kyç: emër, emra njerëzish, emra kafshësh.<br />
Aftësitë: të dalluarit, të shkruarit, të krijuarit.<br />
STRUKTURA PNP Metoda, teknika e veprimtari Koha<br />
Parashikimi<br />
Përvijim i të menduarit<br />
Ndërtimi i njohurive Punë e drejtuar<br />
Përforcimi<br />
Punë e pavarur - zbatimi i<br />
rregullave të mësuara<br />
137
Libër mësuesi për tekstin “<strong>Gjuha</strong> <strong>shqipe</strong> 2”<br />
Zhvillimi i mësimit<br />
Parashikimi: Përvijim i të menduarit.<br />
Pyeten nxënësit: - Ç’dini për emrin? Thoni emra që tregojnë njerëz dhe kafshë.<br />
Mësuesi/ja plotëson në dërrasë të zezë skemën.<br />
EMRI<br />
Fjalë<br />
që<br />
tregon<br />
njerëz (mami Mira, mësues Landi…)<br />
kafshë ( macja Pisika, qeni Lesi…)<br />
sende ( vizore, makinë…)<br />
vende ( qytet, mal, …)<br />
Ndërtimi i njohurive: Punë e drejtuar.<br />
U ndahen nxënësve fisha ku janë shkruar emra të përgjithshëm njerëzish dhe<br />
kafshësh dhe u kërkohet që t’i lidhin ata me emra të përveçëm. P.sh.:<br />
Emra njerëzish<br />
Emra kafshësh<br />
gjysh Myfiti, Genci, ... derrkuci Çufo<br />
xhaxha Aldoja qeni Balo<br />
dajë Redi pula Laroshe<br />
teto Earta kali Kuqosh<br />
vëlla Klajdi ariu Panda<br />
Mësuesi/ja i shkruan në dërrasë dhe u kërkon nxënësve të vënë re ndryshimin<br />
ndërmjet tyre.<br />
- Cili emër është i veçantë?<br />
- Nga e dalluat?<br />
Emrat e veçantë i dallojnë njerëzit ose kafshët midis tyre. Emrat e veçantë shkruhen<br />
me shkronjë të madhe.<br />
Hapet teksti në f. 96 dhe lexohet me kujdes informacioni i dhënë.<br />
Emrat e veçantë të njerëzve dhe kafshëve shkruhen me shkronjë të madhe.<br />
Fatimja nënë Fatimja, Lesi qeni Lesi etj…<br />
Kalohet në rubrikën Ushtrohu.<br />
Në ushtrimin 1 nxënësit shkruajnë emra njerëzish, kafshësh, kukullash.<br />
njerëz kafshë kukulla<br />
Kleo<br />
Megi<br />
Shila<br />
Pisika<br />
Lesi<br />
Çufo<br />
Barbi<br />
Bratz<br />
Uinks<br />
Ushtrimi 2 është më karakter zbatues. Nxënësit vendosin ku duhet shkronjën e<br />
madhe. (Dritanin, Bobi, Bianka, Albanës, Reksi, Benit, Reksi, Dritanit, Eva, Kesi)<br />
Ndiqet puna e nxënësve bankë më bankë.<br />
138
Libër mësuesi për tekstin “<strong>Gjuha</strong> <strong>shqipe</strong> 2”<br />
Përforcimi: Punë e pavarur - zbatimi i rregullave të mësuara.<br />
Shkruaj në fl etore emra njerëzish, kafshësh, kukullash dhe me një prej tyre<br />
formo fjali.<br />
mami Mira, teze Landa, dajë Keli<br />
Dajë Keli është inxhinier kimist.<br />
macja Pisika, qeni Balo, lopa Lara<br />
Qenin e lagjes sime e quajnë Balo.<br />
kukulla Barbi, kukulla Bratz, kukulla Uinks<br />
Shila ka një kukull Barbi shumë të bukur.<br />
Vlerësimi i nxënësve për punën e bërë.<br />
Detyrë shtëpie. Shkruani pesë emra njerëzish e kafshësh të veçantë<br />
dhe me dy prej tyre formoni fjali.<br />
Rubrika: Njohim gjuhën tonë<br />
Tema: Dallojmë emrat e njerëzve dhe të kafshëve (Ora II, Fletore pune)<br />
Objektivat: Nxënësi në fund të orës së mësimit të jetë i aftë:<br />
• Të dallojë emrat që tregojnë njerëz dhe kafshë në tekstin e dhënë.<br />
• Të grupojë emrat e njerëzve në të veçantë (të përveçëm) dhe në ata<br />
që s’janë të veçantë (të përgjithshëm).<br />
• Të gjejë gabimet në grupet e fjalëve të dhëna.<br />
Mjetet: Fletore pune, fl etore klase, tabela.<br />
Fjalët kyç: emër, emra njerëzish, emra kafshësh, emër i veçantë.<br />
Aftësitë: të dalluarit, të shkruarit, të krijuarit.<br />
STRUKTURA PNP Metoda, teknika e veprimtari Koha<br />
Parashikimi<br />
Vështro-mendo-diskuto<br />
Ndërtimi i njohurive Veprimtari e drejtuar<br />
Përforcimi<br />
Punë në grupe<br />
Zhvillimi i mësimit<br />
Parashikimi: Vështro-mendo-diskuto.<br />
Shkruhen në tabelë disa fjalë:<br />
Landi, Ylli, mësuese, mjeku, tezja, Ana, Spiro, kukulla Barbi, mace Pisika<br />
139
Libër mësuesi për tekstin “<strong>Gjuha</strong> <strong>shqipe</strong> 2”<br />
- Ç’tregon secila fjalë?<br />
- Cilat fjalë tregojnë njerëz? Po kafshë?<br />
- Cilët emra tregojnë njerëz dhe kafshë të veçanta?<br />
- Si i dalluat këta emra?<br />
Ndërtimi i njohurive: Veprimtari e drejtuar.<br />
Hapen Fletoret e punës në f. 28.<br />
Në ushtrimin 1 nxënësit shkruajnë emra njerëzish, emra kafshësh e kukullash<br />
poshtë fi gurave përkatëse.<br />
Në ushtrimin 2 nxënësit nënvizojnë me laps të kuq emrat e njerëzve dhe me<br />
laps blu emrat e kafshëve.<br />
Në ushtrimin 3 nxënësit vendosin emrat në bashkësitë e dhëna.<br />
Në ushtrimin 4 nxënësit plotësojnë vendet bosh me emrat përkatës.<br />
Në ushtrimin 5 nxënësit gjejnë gabimet në fjalët e dhëna.<br />
Përforcimi: Punë në grupe.<br />
Ndahen nxënësit në grupe.<br />
Çdo grupi i caktohet një detyrë.<br />
Grupi I – shkruan emra që tregojnë njerëz.<br />
Grupi II – shkruan emra njerëzish (të veçantë).<br />
Grupi III – shkruan emra (të veçantë), që tregojnë kafshë.<br />
Vlerësohen punët e grupeve.<br />
Detyrë shtëpie. Iu shtoni emrave: shoku, shoqja, mami, qen, kukull<br />
emra të veçantë. Formoni fjali me ta.<br />
140
Rubrika: Lexojmë<br />
Tema: A kalohet vera pa një mik? (Ora I)<br />
Libër mësuesi për tekstin “<strong>Gjuha</strong> <strong>shqipe</strong> 2”<br />
Objektivat: Nxënësi në fund të orës së mësimit të jetë i aftë:<br />
• Të lexojë rrjedhshëm e me intonacion pjesën.<br />
• Të ritregojë përmbajtjen duke plotësuar grafikun organizues (Dora e pyetjeve).<br />
• Të tregojë për pushimet që i kanë lënë më shumë mbresa.<br />
Mjetet: teksti, foto nga pushimet, grafik organizues.<br />
Fjalët kyç: udhëtim, verë, nisje, mbërritje, letër.<br />
Aftësitë: të lexuarit, të përshkruarit, të diskutuarit.<br />
STRUKTURA PNP Metoda, teknika e veprimtari Koha<br />
Parashikimi<br />
Diskuto-trego në dyshe.<br />
Ndërtimi i njohurive Të dëgjuarit e drejtuar.<br />
Përforcimi<br />
Turi i galerisë.<br />
Zhvillimi i mësimit<br />
Parashikimi: Diskuto-trego në dyshe.<br />
Nxënësit kanë sjellë foto nga pushimet verore. Diskutojnë në dyshe për to<br />
në pak minuta.<br />
Pyeten nxënësit:<br />
- A ju ka rastisur që gjatë pushimeve, për një moment të caktuar, të jeni<br />
mërzitur? Pse?<br />
- Cilët nga ju kanë kafshë në shtëpi?<br />
- Si veproni me të kur ikni me familjen tuaj me pushime?<br />
Ndërtimi i njohurive: Të dëgjuarit e drejtuar.<br />
Njihen nxënësit me temën e mësimit.<br />
Lexohet tregimi me intonacion nga mësuesi/ja.<br />
Nxënësit ndjekin me laps në dorë leximin dhe nënvizojnë fjalët apo<br />
shprehjet që nuk i kuptojnë.<br />
Shpjegohen fjalët apo shprehjet në tabelë.<br />
premtim<br />
i penduar<br />
dritën e diellit<br />
Fjalor<br />
trishtuar<br />
rroba banje<br />
141
Libër mësuesi për tekstin “<strong>Gjuha</strong> <strong>shqipe</strong> 2”<br />
Shpjegimi i fjalëve nxjerrë nga Fjalori i gjuhës së sotme <strong>shqipe</strong>.<br />
PREMTIM m. sh.<br />
Fjala që jep dikush ose zotimi që merr për të bërë diçka; shpresa a siguria që<br />
dikush i jep një tjetri për diçka, për t’i mbaruar një punë etj.<br />
PENDUAR (i, e) mb.<br />
Njeriu që e ka ndier thellë gabimin e vet dhe e pranon, që është penduar.<br />
TRISHTIM m.<br />
Gjendje shpirtërore e rëndë, por pa shpërthime; vuajtje e gjatë shpirtërore;<br />
brengë e thellë nga vuajtjet a nga malli për dikë; hidhërim a pikëllim nga një shkak<br />
i panjohur, mërzi.<br />
TRISHTUAR (i, e) mb.<br />
Njeriu që ka rënë në trishtim, që është trishtuar.<br />
Lexohet pjesa zinxhir nga nxënësit.<br />
Më pas u kërkohet nxënësve:<br />
a. Të gjejnë në tekst letrën e Erës dhe ta lexojnë.<br />
b. Të lexojnë fjalët e Tikut dhe të nënvizojnë fjalinë që tregon se Era<br />
mendon për qenin e saj Tipin.<br />
Pyeten nxënësit:<br />
- Cilat janë personazhet e pjesës?<br />
mamaja<br />
Era<br />
Personazhet<br />
gjyshja<br />
Tiku<br />
- Pse ishte e mërzitur Era?<br />
- A ju ka ndodhur dhe juve të mërziteni si Era? Si keni vepruar?<br />
- Kur gëzimi i Erës u bë shumë i madh?<br />
Përforcimi: Turi i galerisë.<br />
Trego për ditën më të bukur që ke kaluar gjatë pushimeve.<br />
Mësuesi/ja e ndan klasën në dy grupe:<br />
Grupi I - nxënësit që do të tregojnë me gojë.<br />
Grupi II - nxënësit që do t’i shprehin mbresat e tyre duke e vizatuar atë ditë.<br />
Vlerësimin për përshkrimin me gojë e bën një juri prej tre nxënësish.<br />
Punimet e nxënësve ngjiten në faqet e mureve. Nxënësit përzgjedhin vizatimet<br />
më të mira.<br />
Vlerësimi i nxënësve për punën e bërë.<br />
Detyrë shtëpie. Lexo dhe ritrego pjesën.<br />
142
Libër mësuesi për tekstin “<strong>Gjuha</strong> <strong>shqipe</strong> 2”<br />
Rubrika: Të lexojmë<br />
Tema: A kalohet vera pa një mik? (Ora II)<br />
Objektivat: Nxënësi në fund të orës së mësimit të jetë i aftë:<br />
• Të ritregojë përmbajtjen e pjesës me fjalët e veta.<br />
• T’u përgjigjet saktë pyetjeve të tekstit.<br />
• Të mbajë qëndrim ndaj sjelljes e veprimeve të Erës.<br />
• Të luajë (lexojë) në role pjesën.<br />
Mjetet: teksti, tabela, fletore klase, stilolaps.<br />
Fjalët kyç: pushime, pendim, ritregim, kafshë.<br />
Aftësitë: të lexuarit, të ritreguarit, të diskutuarit.<br />
STRUKTURA PNP Metoda, teknika e veprimtari Koha<br />
Parashikimi<br />
Rrjeti i diskutimit<br />
Ndërtimi i njohurive Të dëgjuarit e drejtuar, lojë në role<br />
Përforcimi<br />
Punë individuale<br />
Zhvillimi i mësimit<br />
Parashikimi: Rrjeti i diskutimit.<br />
Në qendër të tabelës shkruhet pyetja:<br />
PO<br />
JO<br />
A kishte të drejtë Era që u mërzit? Pse?<br />
Përfundimi:____________________________________________________<br />
Nxënësit argumentojnë përgjigjen rreth pyetjes.<br />
Dëgjohen argumentimet e nxënësve dhe grupohen ata sipas përgjigjeve po dhe jo.<br />
Ndërtimi i njohurive: Të dëgjuarit e drejtuar, lojë në role.<br />
Lexohet tregimi me paragrafë nga disa nxënës.<br />
Nxënësit u përgjigjen pyetjeve të rubrikës Pyetje?.<br />
Ritregohet përmbajtja e pjesës me fjalët e tyre.<br />
Analizohet sjellja dhe veprimet e Erës.<br />
për rrobat e banjës<br />
kur pa Tipin në<br />
krahun e babit<br />
e gëzuar Era e mërzitur<br />
u largua nga Tipi<br />
malli për Tipin<br />
Tipi s’po ia shihte<br />
kostumin e banjës<br />
143
Libër mësuesi për tekstin “<strong>Gjuha</strong> <strong>shqipe</strong> 2”<br />
Punohet rubrika Si mendon ti?.<br />
Lihen nxënësit t’u përgjigjen lirisht pyetjeve të rubrikës.<br />
• Lojë në role. Ndahen rolet: pjesëtarët e familjes së Erës dhe roli i Erës.<br />
Nxënësit lexojnë pjesën dhe zgjedhin në tekst pjesën që do të luajnë sipas roleve.<br />
• Lexohet pjesa në role me intonacion dhe ndjenjë.<br />
Punohet rubrika Punojmë së bashku. Nxënësit plotësojnë individualisht<br />
letrën duke vendosur fjalët e dhëna në vendet e duhura.<br />
Përforcimi: Punë individuale, shkrim i lirë.<br />
Nxënësit krijojnë një tekst me tri-katër fjali rreth fi gurës së f. 98.<br />
Vlerësimi i nxënësit për krijimin dhe për punën gjatë orës së mësimit.<br />
Detyrë shtëpie. Shkruai një letër shokut apo shoqes sate për pushimet<br />
që ke kaluar.<br />
Rubrika: Të shkruajmë<br />
Tema: Më pëlqen të udhëtoj<br />
Objektivat: Nxënësi në fund të orës së mësimit të jetë i aftë:<br />
• Të tregojë mjetet me të cilat ka udhëtuar duke veçuar mjetin që i pëlqen<br />
më shumë.<br />
• Të fl asë për pushimet e tij duke treguar ngjarjet më mbresëlënëse.<br />
• Të plotësojë tekstin e dhënë me fjalët që mungojnë.<br />
• Të shkruajë fjali për çdo fi gurë duke përdorur fjalët ndihmëse.<br />
144<br />
Mjetet: teksti, pamje të ndryshme nga pushimet në mal, liqen, det.<br />
Fjalët kyç: mjete udhëtimi, aeroport, port, stacion.<br />
Aftësitë: të përshkruarit, të vrojtuarit, të shkruarit.<br />
STRUKTURA PNP Metoda, teknika e veprimtari Koha<br />
Parashikimi<br />
Diskutim paraprak<br />
Ndërtimi i njohurive Punë e drejtuar<br />
Përforcimi<br />
Shkrim i lirë<br />
Zhvillimi i mësimit<br />
Parashikimi: Diskutim paraprak.<br />
Pyeten nxënësit:<br />
- Me cilat mjete udhëtojnë njerëzit?<br />
- Po juve me çfarë ju pëlqen të udhëtoni?<br />
- Cili ka qenë për ju udhëtimi më i këndshëm? Po më i mërzitshmi?<br />
- Sa kohë ka zgjatur udhëtimi?
Libër mësuesi për tekstin “<strong>Gjuha</strong> <strong>shqipe</strong> 2”<br />
Dëgjohen nxënësit me vëmendje. Lihen të shprehen lirisht, ashtu siç mendojnë<br />
ata vetë.<br />
Ndërtimi i njohurive: Punë e drejtuar.<br />
Hapen librat në f. 100 dhe nxënësit lexojnë në heshtje kërkesën e ushtrimit 1.<br />
U kërkohet të thonë se çfarë do të bëjnë sipas kërkesës së ushtrimit:<br />
Lidhni me shigjetë fjalët me fi gurat.<br />
- Në ushtrimin 2 nxënësit lidhin mjetet me vendet e tyre të qëndrimit.<br />
Shkruajnë sipas modelit të dhënë.<br />
1. Trageti qëndron në portin detar.<br />
2. Aeroplani qëndron në aeroport.<br />
- Në ushtrimin 3 nxënësit plotësojnë vendet bosh me fjalën që mungon, e<br />
cila është dhënë në kërkesë.<br />
Fjalët plotësohen sipas kësaj radhe: udhëtim, të bukur, autobusëve, shkuam,<br />
aeroplan, makine, traget, pushonim, dritat.<br />
Përforcimi i njohurive: Shkrim i lirë.<br />
Kësaj etape i lihet më shumë kohë.<br />
U kërkohet nxënësve të shikojnë me kujdes fi gurat dhe të thonë nga një fjali për<br />
secilën. Më pas, ata lihen të lirë të shkruajnë fjalitë.<br />
Në fund nxënësit lexojnë fjalitë e krijuara.<br />
Bëhet vlerësimi për nxënësit që kanë shkruar fjalitë më të bukura, më të sakta e<br />
me shkrim më të bukur.<br />
Nxënësve me nivel të lartë mund t’u jepet një fi gurë dhe të krijojnë një tekst të<br />
shkurtër me tri fjali.<br />
Detyrë shtëpie. Nxënësit zgjedhin nga një fi gurë dhe shkruajnë një<br />
tekst të shkurtër me tri-katër fjali.<br />
145
Libër mësuesi për tekstin “<strong>Gjuha</strong> <strong>shqipe</strong> 2”<br />
Rubrika: Njohim gjuhën tonë<br />
Tema: Dallojmë emrat e vendeve (Ora I)<br />
Objektivat: Nxënësi në fund të orës së mësimit të jetë i aftë:<br />
• Të dallojë emrat e vendeve në fjalitë apo tekstet e dhëna.<br />
• Të drejtshkruajë pa gabime emrat e veçanta të vendeve.<br />
• Të përcaktojë fjalët me gabime dhe t’i ndreqë ato.<br />
Mjetet: teksti, fisha me emra vendesh, shkumësa me ngjyra.<br />
Fjalët kyç: emër vendi, shkronjë e madhe.<br />
Aftësitë: të vrojtuarit, të drejtshkruarit, punë e pavarur.<br />
STRUKTURA PNP Metoda, teknika e veprimtari Koha<br />
Parashikimi<br />
Alfabeti i njëpasnjëshëm<br />
Ndërtimi i njohurive Punë e drejtuar<br />
Përforcimi<br />
Punë e pavarur – zbatim i<br />
njohurive të marra<br />
Zhvillimi i mësimit<br />
Parashikimi: Alfabeti i njëpasnjëshëm.<br />
Klasa ndahet në grupe me 4-5 veta dhe çdo grupi i jepet një fishë me<br />
alfabetin e njëpasnjëshëm. U kërkohet që në çdo shkronjë të alfabetit të shkruajnë<br />
një emër vendi. Kjo detyrë të plotësohet brenda 5 minutave.<br />
A<br />
Alpe<br />
G<br />
Gramsh<br />
N<br />
Nikël<br />
T<br />
Tokë<br />
B<br />
Bota<br />
GJ<br />
Gjirokastër<br />
NJ<br />
TH<br />
Theth<br />
C<br />
Cirk<br />
H<br />
Himarë<br />
O<br />
Ohër<br />
U<br />
Urë<br />
Ç<br />
Çamëri<br />
I<br />
Ilir<br />
P<br />
Pishinë<br />
V<br />
Velipojë<br />
D<br />
Dajt<br />
J<br />
Jal<br />
Q<br />
Qafmollë<br />
X<br />
Xibrakë<br />
DH<br />
Dhërmi<br />
K<br />
Kala<br />
R<br />
Reps<br />
XH<br />
Xhami<br />
E<br />
Elbasan<br />
L<br />
Lumë<br />
RR<br />
Rrugë<br />
Y<br />
Yzberisht<br />
Ë<br />
LL<br />
llogore<br />
S<br />
Skrapar<br />
Z<br />
Zvërnec<br />
F<br />
Fratar<br />
M<br />
Mal<br />
SH<br />
Shkodër<br />
ZH<br />
Zhamë<br />
Dorëzohet fisha e plotësuar nga çdo grup. Fiton grupi që ka plotësuar më<br />
shumë shkronja.<br />
- Pse disa emra vendesh shkruhen me shkronjë të madhe në fillim dhe disa<br />
me të vogël?<br />
146<br />
Për të dalluar një vend nga një vend tjetër përdoren emrat e veçantë<br />
të vendeve, të cilat shkruhen me shkronjë të madhe.<br />
Ndërtimi i njohurive: Punë e drejtuar.<br />
Hapet libri në f. 101 dhe lexohet teksti i dhënë në fillim të faqes. U kërkohet<br />
nxënësve të gjejnë se çfarë tregojnë emrat me shkronja të zeza.
Libër mësuesi për tekstin “<strong>Gjuha</strong> <strong>shqipe</strong> 2”<br />
Emrat me shkronja të zeza tregojnë emra vendesh të veçanta. Ata shkruhen me<br />
shkronjë të madhe.<br />
qyteti i Shkodrës, kalaja e Rozafës, fshati Bushat, lumi Drin<br />
- Cili është ndryshimi në këto grupe fjalësh;<br />
a. emrat e parë tregojnë çdo vend.<br />
b. emrat e dytë tregojnë vende të veçanta.<br />
Kalohet në rubrikën Ushtrohu.<br />
• Vendosni ku duhet shkronjën e madhe.<br />
a. Pogradecit, Elbasanit, Shkumbin, Librazhdit, Ohrit;<br />
Përforcimi: Punë e pavarur – zbatimi i njohurive të marra.<br />
Shkruhet në fl etoren e klasës teksti b, i faqes 101.<br />
Mësuesi/ja u kërkon nxënësve të kenë kujdes, kur të shkruajnë emrat e veçantë<br />
të njerëzve, vendeve dhe kafshëve.<br />
b. Tiranë, Ilirin, Balo, Popi, Baloja, Popit, Dajtit.<br />
Vlerësimi i nxënësve për punën e bërë.<br />
Detyrë shtëpie. Shkruani pesë emra vendesh të veçantë dhe jo të veçantë.<br />
Me dy prej tyre formoni fjali.<br />
Rubrika: Njohim gjuhën tonë<br />
Tema: Dallojmë emrat e vendeve ( Ora II, Fletore pune)<br />
Objektivat: Nxënësi në fund të orës së mësimit të jetë i aftë:<br />
• Të dallojë emrat që tregojnë vende nga emrat e veçantë të vendeve.<br />
• Të shënojë në hartën e Shqipërisë emrat e disa qyteteve duke u<br />
ndihmuar dhe nga mësuesi/ja.<br />
• Të plotësojë fjalitë duke vendosur emra vendesh.<br />
• Të shkruajë qartë, saktë e pa gabime drejtshkrimore emrat e<br />
përgjithshëm dhe të përveçëm.<br />
Mjetet: Fletore pune, tabela, stilolaps.<br />
Fjalët kyç: emra vendesh, harta e Shqipërisë.<br />
Aftësitë: të dalluarit, të diskutuarit, të shkruarit.<br />
STRUKTURA PNP Metoda, teknika e veprimtari Koha<br />
Parashikimi<br />
Diskutimi i ideve<br />
Ndërtimi i njohurive Punë e drejtuar<br />
Përforcimi<br />
Gushëkuqi rrethor<br />
147
Libër mësuesi për tekstin “<strong>Gjuha</strong> <strong>shqipe</strong> 2”<br />
Zhvillimi i mësimit<br />
Parashikimi: Diskutimi i ideve.<br />
Pyeten nxënësit:<br />
- Ç’dini për emrat?<br />
fushë<br />
Myzeqe<br />
vende<br />
emri<br />
njerëzit<br />
mësuese<br />
Landa<br />
celular<br />
Nokia<br />
sendet<br />
kafshët<br />
qeni<br />
Reksi<br />
- Nga dallohen emrat e veçantë nga emrat që tregojnë çdo njeri, kafshë,<br />
send apo vend?<br />
Ndërtimi i njohurive: Punë e drejtuar.<br />
Hapen Fletoret e punës, në faqen 29.<br />
Lexohen kërkesat e çdo detyre. Nxiten nxënësit të pyesin për gjërat që nuk<br />
i kanë të qarta.<br />
Sqarohen paqartësitë në tabelë nga mësuesi/ja.<br />
Punohet ushtrimi 5: Shëno në hartën e Shqipërisë emrat e disa qyteteve.<br />
Ky ushtrim realizohet me ndihmën e mësuesit/es. Para klasës vendoset harta e<br />
ndarjes administrative të Shqipërisë. Duke u mbështetur te kjo hartë, secili nxënës<br />
në mënyrë të pavarur shënon në hartë emrat e dhënë në Fletoren e punës.<br />
Udhëzohen nxënësit të shkruajnë qartë dhe pa gabime.<br />
Vëzhgohet puna e nxënësve bankë më bankë.<br />
Përforcimi: Gushëkuqi rrethor.<br />
Ndahen nxënësit në grupe. Çdo grupi i caktohet një detyrë.<br />
Grupi I → shkruaj emra që tregojnë vende.<br />
Grupi II → shkruaj emra që tregojnë kafshë.<br />
Grupi III → shkruaj emra që tregojnë njerëz.<br />
Fleta kalon dorë më dorë te çdo anëtar i grupit. Nxënësi, pasi e shkruan emrin,<br />
e palos fl etën në formë fi zarmonike dhe ia pason shokut të tij. Në fund fl etët<br />
dorëzohen te mësuesi/ja, e cila lexon përgjigjet e çdo grupi.<br />
Shpallet grupi fi tues.<br />
Vlerësimi i nxënësve për punën e bërë.<br />
Detyrë shtëpie: Ushtrimi 4 i Fletores së punës, faqe 28.<br />
148
Libër mësuesi për tekstin “<strong>Gjuha</strong> <strong>shqipe</strong> 2”<br />
Rubrika: Lexojmë<br />
Tema: Dy shoqet (Ora I)<br />
Objektivat: Nxënësi në fund të orës së mësimit të jetë i aftë:<br />
• Të lexojë me intonacion pjesën.<br />
• Të tregojë mënyra të ndryshme komunikimi.<br />
• Të ritregojë pjesën duke plotësuar organizuesin grafik (dora e pyetjeve).<br />
Mjetet: teksti, foto të ndryshme, fjalori i shenjave.<br />
Fjalë kyç: komunikim, shenja, gishta.<br />
Aftësitë: të folurit, të diskutuarit, të lexuarit.<br />
STRUKTURA PNP Metoda, teknika e veprimtari Koha<br />
Parashikimi<br />
Punë në grup<br />
Ndërtimi i njohurive DLTA- dëgjim i drejtuar<br />
Përforcimi<br />
Diskuto në dyshe<br />
Zhvillimi i mësimit<br />
Parashikimi: Punë në grup.<br />
Një nxënës nxirret para klase dhe imiton me gjeste veprime të ndryshme.<br />
Nxënësit e tjerë gjejnë se çdo të thotë fëmija me gjestet e tij.<br />
- Po ju, a shkëmbeni gjeste me shokët tuaj?<br />
- Trego raste kur ke ndihmuar fëmijë që kanë nevojë.<br />
Ndërtim i njohurive: DLTA- dëgjim i drejtuar.<br />
Mësuesi/ja shkruan në tabelë temën e mësimit dhe i njeh nxënësit me të.<br />
Lexohet pjesa me intonacion nga mësuesi/ja.<br />
Shpjegohen fjalët apo shprehjet e reja nga mësuesi/ja.<br />
Lexohet tregimi zinxhir nga nxënësit.<br />
Pyeten nxënësit:<br />
- Çfarë janë Tina dhe Nasta?<br />
- Pse Nasta mësoi gjuhën e shenjave?<br />
- Cilat ishin shenjat që mësoi Nasta?<br />
- A ju ka ndodhur të njihni ndonjë njeri që flet me shenja?<br />
Trego ç’shenja ke përdorur.<br />
Nxirret mesazhi i pjesës. Mësuesi/ja i ndihmon nxënësit me anë të pyetjes:<br />
- Çfarë mësuam nga kjo pjesë?<br />
Të shoqërohemi e të ndihmojmë gjithmonë fëmijët me aftësi të kufizuara.<br />
Ritregohet pjesa duke përdorur organizuesin grafik Dora e pyetjeve.<br />
Përforcimi: Diskuto në dyshe.<br />
Vështroni me kujdes figurën që tregon shenjat e duarve. Diskutoni në<br />
149
Libër mësuesi për tekstin “<strong>Gjuha</strong> <strong>shqipe</strong> 2”<br />
dyshe se çfarë i thonë shoqet njëra-tjetrës me këto shenja të duarve:<br />
a. Kur gishti i madh i dorës drejtohet lart, do të thotë PO.<br />
b. Kur gishti i madh drejtohet nga vetja, do të thotë hajde në shtëpinë time.<br />
c. Kur gishti i madh drejtohet poshtë, do të thotë se ato do të dalin jashtë në oborr.<br />
Nënvizoni në tekst me laps fjalitë që tregojnë shenjat e duarve.<br />
Vlerësimi i nxënësve për orën e mësimit.<br />
Detyrë shtëpie. Lexo rrjedhshëm pjesën dhe ritrego përmbajtjen.<br />
Rubrika: Lexojmë<br />
Tema: Dy shoqet (Ora II)<br />
150<br />
Objektivat: Nxënësi në fund të orës së mësimit të jetë i aftë:<br />
• Të ritregojë përmbajtjen e pjesës me fjalët e veta.<br />
• Të tregojë shenjat që përdor Tina dhe Nasta.<br />
• Të nxjerrë disa mësime nga pjesa e leximit.<br />
Mjetet: teksti, fjalori i shenjave të shurdhmemecëve.<br />
Fjalë kyç: ritrego, shurdhmemec, mesazh.<br />
Aftësitë: të folurit, të ritreguarit, të diskutuarit.<br />
STRUKTURA PNP Metoda, teknika e veprimtari Koha<br />
Parashikimi<br />
Diskutimi<br />
Ndërtimi i njohurive Të dëgjuarit e drejtuar<br />
Përforcimi<br />
Punë individuale, pesëvargësh<br />
Zhvillimi i mësimit<br />
Parashikimi: Diskutim.<br />
Shfletohet për disa minuta fjalori i shenjave, që përdorin personat që nuk<br />
dëgjojnë (shurdhmemecët), dhe mësohen disa prej tyre.<br />
- Çfarë tregon shenja e parë?<br />
- Po shenja e dytë, e tretë?<br />
- Ku përdoren më tepër këto shenja?<br />
Ndërtimi i njohurive: Të dëgjuarit e drejtuar.<br />
Lexohet tregimi me pjesë nga disa nxënës.<br />
Ritregohet me fjalët e veta pjesa nga disa nxënës.<br />
Nxënësit u përgjigjen pyetjeve të tekstit.<br />
Imitohen shenjat dhe lëvizjet që përdorin Tina dhe Nasta për t’u marrë vesh<br />
me njëra-tjetrën (shenjat që mësuan nga tregimi).
Libër mësuesi për tekstin “<strong>Gjuha</strong> <strong>shqipe</strong> 2”<br />
Nxirren disa mësime nga pjesa:<br />
a. Të ndihmojmë fëmijët me aftësi të kufi zuara.<br />
b. Asnjëherë nuk duhet të përbuzim fëmijët me aftësi të kufi zuara.<br />
c. Të pranojmë në shoqërinë tonë këta fëmijë.<br />
d. Të luajmë së bashku lojërat e ndryshme.<br />
Përforcimi: Punë individuale, pesëvargësh.<br />
U kërkohet nxënësve të paraqitin me vizatim shokun apo shoqen më të gushtë.<br />
Krijohet një pesëvargësh me fjalën shoqe.<br />
Shoqja<br />
e dashur<br />
e mirë<br />
luajmë bisedojmë zgjidhet<br />
Shoqja ime është Lira.<br />
Mikja<br />
Lexohen krijimet e nxënësve duke veçuar më të mirat.<br />
- Vlerësimi i nxënësve për krijimet e tyre.<br />
Detyrë shtëpie. Shkruani shkurt përmbajtjen e pjesës.<br />
Rubrika: Bisedojmë së bashku<br />
Tema: Si kuptohemi me të tjerët?<br />
Objektivat: Nxënësi në fund të orës së mësimit të jetë i aftë:<br />
• Të dallojë mënyra të ndryshme që përdoren për të komunikuar me të tjerët.<br />
• Të demonstrojë një mënyrë komunikimi për të uruar shokun e tij.<br />
• Të përcaktojë mënyrën më të mirë për të komunikuar me njerëzit.<br />
Mjetet: teksti, tabela, pamje të komunikimit të njerëzve në mënyra të ndryshme.<br />
Fjalë kyç: komunikim, gjeste, gishta, shprehje të fytyrës.<br />
Aftësitë: të folurit, të dalluarit, të demonstruarit.<br />
STRUKTURA PNP Metoda, teknika e veprimtari Koha<br />
Parashikimi<br />
Diskutim paraprak<br />
Ndërtimi i njohurive Punë e drejtuar<br />
Përforcimi<br />
Punë në dyshe<br />
Zhvillimi i mësimit<br />
Parashikimi: Diskutim paraprak.<br />
Njerëzit komunikojnë me njëri-tjetrin me mënyra të ndryshme.<br />
U kërkohet nxënësve të përzgjedhin një rast të caktuar, p.sh., një festë:<br />
ditëlindja e një pjesëtari të familjes.<br />
151
Libër mësuesi për tekstin “<strong>Gjuha</strong> <strong>shqipe</strong> 2”<br />
- Në sa mënyra mund t’ia urojmë ditëlindjen?<br />
Përgjigjja: Në këtë rast ne mund të urojmë në disa mënyra:<br />
- Me një dhuratë.<br />
- Me një buqetë me lule.<br />
- Me një kartolinë urimi ose vizatim.<br />
- Me fjalë “U bëfsh 100 vjeç!”<br />
- Me përqafim.<br />
- Me një këngë.<br />
Nxënësit do të argumentojnë zgjidhjen e mënyrës më të mirë të dhënies së urimit.<br />
Ndërtimi i njohurive: Punë e drejtuar.<br />
Hapen librat në faqen 103.<br />
Lexohen situatat e dhëna në tekst dhe nxënësit shfaqin mendimet e tyre.<br />
Djali dëshiron t’i thotë vajzës se ajo është shoqja më e mirë:<br />
- me zë - me pikturë<br />
- me shkrim - me këngë<br />
- me lëvizjen e dorës<br />
Lidhni me shigjeta për të formuar grupet e fjalëve:<br />
pikturojmë me ngjyra<br />
bëjmë shenja me gishta<br />
fl asim me fjalë<br />
këndojmë me tinguj<br />
Përforcimi: Punë në dyshe.<br />
Nxënësit në dyshe urojnë me mënyra të ndryshme për raste festash:<br />
Viti i Ri, Festa e Nënës, Festa e Mësueses, nxënës i dalluar etj.<br />
Vlerësimi i nxënësve për punën e bërë.<br />
Detyrë shtëpie. Shkruani në fl etore se si kuptoheni me prindërit tuaj.<br />
152
Libër mësuesi për tekstin “<strong>Gjuha</strong> <strong>shqipe</strong> 2”<br />
Rubrika: Të shkruajmë<br />
Tema: Përshkruajmë shokun ose shoqen<br />
Objektivat: Nxënësi në fund të orës së mësimit të jetë i aftë:<br />
• Të përshkruajë me shkrim shokun apo shoqen nga paraqitja fizike dhe<br />
karakteri.<br />
• Të shkruajë qartë dhe kuptueshëm.<br />
• Të përdorë një fjalor të pasur në përshkrimin e tij.<br />
Mjetet: teksti, pamje të personazheve të ndryshme.<br />
Fjalë kyç: përshkrim, paraqitje fizike, sjellje, karakter.<br />
Aftësitë: të përshkruarit, të shkruarit.<br />
STRUKTURA PNP Metoda, teknika e veprimtari Koha<br />
Parashikimi<br />
Loja enigmë<br />
Ndërtimi i njohurive Punë e drejtuar<br />
Përforcimi<br />
Përshkrim i drejtuar<br />
Zhvillimi i mësimit<br />
Parashikimi: Loja enigmë.<br />
Çdo nxënës për disa minuta përshkruan shokun apo shoqen e tij të klasës pa ia<br />
zbuluar emrin.<br />
Nxënësit e tjerë në bazë të përshkrimit që bën shoku, gjejnë emrin e tij.<br />
grindavec<br />
i sinqertë<br />
Karakteri<br />
këmbëngulës<br />
e respektueshme<br />
i gjatë/ i shkurtër<br />
sytë<br />
e urtë<br />
Sjellja<br />
Përshkrimi<br />
Paraqitja fizike<br />
e dashur<br />
e dobët/ e shëndoshë<br />
flokët<br />
Veprime<br />
Të dhënat<br />
mëson luan<br />
Quhet ... Është ... Banon në ...<br />
153
Libër mësuesi për tekstin “<strong>Gjuha</strong> <strong>shqipe</strong> 2”<br />
Ndërtimi i njohurive: Punë e drejtuar.<br />
Hapet libri në faqen 104 dhe u kërkohet nxënësve të vështrojnë me kujdes<br />
fotot e fëmijëve.<br />
- Çfarë tregojnë ato?<br />
Komentohen fi gurat nga nxënësit duke dhënë ngjashmëritë me shokët apo<br />
shoqet e tyre.<br />
- Në foton e fundit diskutohet:<br />
a. Pse fëmijët e kanë grisur foton?<br />
b. Po më pas, pse e kanë ngjitur atë?<br />
Përforcimi: Përshkrim i drejtuar.<br />
Duke u ndihmuar nga pyetjet e tekstit, secili nxënës përshkruan me shkrim<br />
shokun apo shoqen e tij.<br />
Shoqja ime quhet Joana. Ajo është 7 vjeçe dhe banon në Tiranë. Sytë i ka<br />
të zinj, ka flokë të gjatë e të drejtë. Ajo i mban bisht me kordele të kuqe. Është e<br />
gjatë dhe pak e shëndoshë. Me mësime shkon shumë mirë. I pëlqen loja me litar<br />
dhe këndon shumë bukur. Joana është e dashur me shokët dhe shoqet e saj, nuk<br />
grindet kurrë me ta. Është këmbëngulëse për të mbrojtur mendimet e saj.<br />
Vlerësimi i nxënësve për punën e bërë.<br />
Detyrë shtëpie. Përshkruani shokun apo shoqen e lagjes suaj.<br />
Rubrika: Lexojmë<br />
Tema: Mimoza llastica (Ora I, II)<br />
Objektivat: Nxënësi në fund të orës së mësimit të jetë i aftë:<br />
• Të lexojë rrjedhshëm e me intonacion pjesën.<br />
• Të përdorë fjalët e fjalorit në ritregimin e pjesës.<br />
• Të mbajë qëndrim ndaj sjelljeve të gabuara.<br />
• Të luajë pjesën në role.<br />
• Të krahasojë cilësitë e personazheve të tregimit.<br />
Mjetet: teksti, kaseta me filmin shqiptar “Mimoza llastica”, libri “Mimoza llastica”.<br />
Fjalë kyç: llasticë, lojë, lodra, kukull.<br />
Aftësitë: të lexuarit, të treguarit, të krahasuarit.<br />
STRUKTURA PNP Metoda, teknika e veprimtari Koha<br />
Parashikimi<br />
Pyetja e ditës<br />
Ndërtimi i njohurive DLTA- dëgjim i drejtuar<br />
Përforcimi<br />
Diagram i Venit; shkrim i lirë<br />
154
Libër mësuesi për tekstin “<strong>Gjuha</strong> <strong>shqipe</strong> 2”<br />
Zhvillimi i mësimit<br />
Parashikimi: Pyetja e ditës.<br />
Mësuesi/ja u drejton nxënësve pyetjen:<br />
- Si duket një fëmijë i llastuar?<br />
Përgjigjet e nxënësve shkruhen në tabelë:<br />
- Janë fëmijë tekanjoz (duan gjithçka).<br />
- Pëlqejnë vetëm idetë e tyre.<br />
- Kundërshtojnë të tjerët.<br />
Ndërtimi i njohurive: DLTA dëgjim i drejtuar.<br />
Pyeten nxënësit nëse e kanë lexuar ose e kanë parë filmin shqiptar<br />
“Mimoza llastica”(nëse ka mundësi, nxënësit e shohin në shkollë filmin shqiptar<br />
“Mimoza llastica”).<br />
Shkruhet tema e mësimit në tabelë.<br />
Lexohet pjesa me intonacion nga mësuesi/ja.<br />
Shpjegohen fjalët apo shprehjet e fjalorit.<br />
Kasetë filmike<br />
Pas leximit zinxhir të pjesës nga nxënësit, u drejtohen atyre pyetje rreth tekstit:<br />
a. Cilat ishin gabimet e Mimozës?<br />
b. Pse Mimozës i thërrisnin llasticë?<br />
c. A e kuptoi Mimoza gabimin?<br />
d. Pse e falën shoqet Mimozën?<br />
Lexohet pjesa në role (Mimoza, Sava, Eva, shoqet), veçohet grupi që lexoi<br />
më bukur në role.<br />
Trego sjelljet e gabuara të Mimozës me shoqet e saj<br />
a. U fut në lojë pa pyetur shoqet.<br />
b. Mërzitet nga fjalët e shoqeve.<br />
c. Zemërohet me shoqet.<br />
Përforcimi: Diagram i Venit; shkrim i lirë.<br />
Krahasoni cilësitë e Mimozës me cilësitë e shoqeve të saj.<br />
Mimoza<br />
Fjalor<br />
Llasticë<br />
Tunde litarin<br />
Shoqet<br />
llasticë<br />
ka lodra shumë<br />
nuk ka shoqe<br />
tekanjoze<br />
fëmijë<br />
qortuese<br />
Nuk durojnë<br />
tekat e Mozës.<br />
dinë të falin<br />
155
Libër mësuesi për tekstin “<strong>Gjuha</strong> <strong>shqipe</strong> 2”<br />
Lexohen punimet nga disa nxënës.<br />
Shkruani një këshillë për një shok ose shoqe llasticë.<br />
- Mos u grind me shokët e shoqet për tekat e tua.<br />
Vlerësimi i nxënësve për punën e bërë.<br />
Detyrë shtëpie. Leximi i pjesës, ritregimi i saj me fjalët e tua.<br />
Rubrika: Njohim gjuhën tonë<br />
Tema: Dallojmë gjininë e emrit (Ora I, II)<br />
Objektivat: Nxënësi në fund të orës së mësimit të jetë i aftë:<br />
• Të dallojë gjininë e emrit duke u mbështetur te mbaresat e njëjësit të shquar.<br />
• Të grupojë emrat sipas gjinisë: femërore dhe mashkullore.<br />
• Të krijojë katër fjali me emra të gjinisë femërore dhe të gjinisë mashkullore.<br />
Mjetet: teksti, fisha me emra, fl etë të bardha.<br />
Fjalë kyç: emër, gjini, femërore, mashkullore.<br />
Aftësitë: të dalluarit, të grupuarit, të shkruarit.<br />
STRUKTURA PNP Metoda, teknika e veprimtari Koha<br />
Parashikimi<br />
Përvijim i të menduarit<br />
Ndërtimi i njohurive Punë e drejtuar; punë në grupe<br />
Përforcimi<br />
Punë e pavarur<br />
Zhvillimi i mësimit<br />
Parashikimi: Përvijim i të menduarit.<br />
Pyeten nxënës:<br />
- Ç’dini për fjalën e qarkuar në tabelë?<br />
mali<br />
qyteti<br />
i përgjithshëm<br />
vizorja<br />
Shila<br />
lapsi sende njerëz mësues/e<br />
Emër<br />
lumi vende kafshë ariu<br />
fusha i veçantë dhelpra<br />
Vlora<br />
Altin<br />
- Me çfarë përfundojnë këta emra? (Mësuesi/ja nënvizon mbaresat e tyre.)<br />
156
Libër mësuesi për tekstin “<strong>Gjuha</strong> <strong>shqipe</strong> 2”<br />
Ndërtimi i njohurive: Punë e drejtuar; punë në grupe.<br />
Mësuesi/ja u tregon nxënësve fi gura që emërtohen me emra të gjinisë<br />
femërore dhe mashkullore dhe drejton pyetjet e mëposhtme:<br />
- Me se mbarojnë emrat: vajza, macja?<br />
- Me se mbarojnë emrat: djali maçoku?<br />
Përgjigjja: - Emrat që mbarojnë me -a, -ja emra të gjinisë femërore<br />
- Emrat që mbarojnë me -i, -u emra të gjinisë mashkullore<br />
Lexohet teksti i dhënë në faqen 108.<br />
Veçohen emrat mashkullorë nga ata femërorë. U theksohet nxënësve se<br />
edhe emrat që tregojnë sende ose vende ndahen ne dy gjini. P.sh.:<br />
një rrugë- rruga, një trotuar- trotuari etj.<br />
Punohet ushtrimi 1 në tekst, duke i dhënë emrat e gjinisë femërore dhe<br />
të gjinisë mashkullore në trajtën e pashquar (një fshat, një fushë) dhe në trajtën e<br />
shquar (fshati, fusha). Këtë njohuri nxënësit e marrin në mënyrë praktike, duke u<br />
ushtruar të dallojnë se emrat i gjejmë në dy trajta.<br />
Ndahet klasa në 4 grupe. Secili grup shkruan disa emra sipas rasteve:<br />
Grupi I → emra të gjinisë femërore që mbarojnë me -a.<br />
Grupi II → emra të gjinisë femërore që mbarojnë me -ja.<br />
Grupi III → emra të gjinisë mashkullore që mbarojnë me -i.<br />
Grupi IV → emra të gjinisë mashkullore që mbarojnë me -u.<br />
Dallohet grupi që ka gjetur më shumë emra.<br />
Përforcimi: Punë e pavarur.<br />
Nxënësit punojnë në fl etoren e klasës. Ata ndajnë në dy shtylla sipas<br />
gjinisë këta emra: kopshti, dega, djali, lulja, dielli, zogu, cicërima, lumi, drita, dita,<br />
ujku, fl utura.<br />
Më pas, krijojnë nga dy fjali me emra të gjinisë femërore e të gjinisë<br />
mashkullore.<br />
Vlerësimi i nxënësve për punën e bërë.<br />
Detyrë shtëpie. Shkruani pesë emra në gjininë femërore dhe pesë emra<br />
në gjininë mashkullore dhe me katër prej tyre formoni fjali.<br />
157
Libër mësuesi për tekstin “<strong>Gjuha</strong> <strong>shqipe</strong> 2”<br />
Rubrika: Lexojmë<br />
Tema: Fletorja e Anës<br />
Objektivat: Nxënësi në fund të orës së mësimit të jetë i aftë:<br />
• Të lexojë rrjedhshëm e me intonacion pjesën duke respektuar shenjat e pikësimit.<br />
• Të dallojë një fletë ditari nga fleta e bllokut të shënimeve.<br />
• Të lexojë pjesën në role.<br />
• Të nxjerrë mesazhin e pjesës.<br />
Mjete: teksti, modele ditarësh, bllok shënimesh.<br />
Fjalë kyçe: shënim, ditar, sekret, rregulla.<br />
Aftësitë: të lexuarit, të treguarit, të dalluarit.<br />
STRUKTURA PNP Metoda, teknika e veprimtari Koha<br />
Parashikimi<br />
Diskutim paraprak<br />
Ndërtimi i njohurive DLTA - dëgjim i drejtuar<br />
Përforcimi<br />
Diagrami i Venit<br />
Zhvillimi i mësimit<br />
Parashikimi: Diskutim paraprak.<br />
Pyeten nxënësit:<br />
- Cili prej jush mban shënime për gjërat që i ndodhin gjatë ditës?<br />
- Ku i mbani shënimet?<br />
Njerëzit mbajnë shënime për arsye të ndryshme.<br />
- Disa shkruajnë gjërat më të rëndësishme ose më interesante që u ndodhin<br />
gjatë ditës. Këto i shkruajnë në një fletore të veçantë, që quhet ditar.<br />
- Disa mbajnë shënime të ndryshme, për gjëra që nuk duan t’i harrojnë. Këto<br />
mund të shkruhen në copa letre ose në një bllok shënimesh.<br />
- Ju, cilën formë do të zgjidhni? Pse?<br />
158<br />
Ndërtimi i njohurive: DLTA - dëgjim i drejtuar.<br />
Shkruhet titulli i tregimit në tabelë: “Fletorja e Anës”.<br />
Lexohet pjesa me intonacion nga mësuesi/ja.<br />
Shpjegohen fjalët apo shprehjet që nuk kuptohen nga nxënësit.<br />
Shpjegimi i fjalëve, nxjerrë nga Fjalori i gjuhës së sotme <strong>shqipe</strong>.<br />
BLLOK m, sh.<br />
Fletore e trashë për shënime, nga e cila mund të shkëputen fletët; fletë dokumentesh<br />
të lidhura bashkë, që shkëputen ose që mund të plotësohen.<br />
PAKUPTUESHËM (i, e) mb.<br />
Që është i paqartë, i errët; që është i vështirë për ta kuptuar, për t’i kuptuar domethënien<br />
a për ta zbërthyer;
Libër mësuesi për tekstin “<strong>Gjuha</strong> <strong>shqipe</strong> 2”<br />
Nxënësit u përgjigjen pyetjeve rreth tekstit.<br />
- A ju pëlqen pjesa dhe pse?<br />
- Në ç’klasë është Ana?<br />
- Çfarë kishte Ana?<br />
- Si quhet ndryshe fl etorja e Anës?<br />
- Kur ka fi lluar ajo të shkruajë në bllokun e saj?<br />
- Çfarë u tha nxënësve të tjerë mësuesja?<br />
- A është mirë që secili të ketë ditarin e tij? Pse?<br />
• Leximi i pjesës zinxhir nga nxënësit.<br />
• Leximi i pjesës në role (Ana – mësuesja).<br />
Mesazhi i pjesës: Pse është i mirë ditari?<br />
* Ditari të kujton për ngjarjet që ndodhin gjatë ditës.<br />
Përforcimi: Diagrami i Venit.<br />
Nxënësit bëjnë krahasimin ndërmjet ditarit dhe bllokut të shënimeve, me<br />
anën e diagramit të mëposhtëm.<br />
Blloku i shënimeve<br />
Ditari<br />
Shkruhet në çdo kohë.<br />
Nuk ruhet.<br />
Shkëputen fl etë.<br />
Shkruhet me<br />
shkrim dore<br />
Shënime që mbahen<br />
herë pas here,<br />
për ngjarjet personale<br />
Ruhet gjatë.<br />
Të përbashkëtat<br />
Nxënësit punojnë në dyshe për ta plotësuar diagramin.<br />
Vlerësimi i nxënësve për punën e bërë.<br />
Detyrë shtëpie. Lexoni pjesën dhe ritregojeni me fjalët tuaja.<br />
159
Libër mësuesi për tekstin “<strong>Gjuha</strong> <strong>shqipe</strong> 2”<br />
Rubrika: Shkruajmë<br />
Tema: Edhe unë mbaj ditar<br />
Objektivat: Nxënësi në fund të orës së mësimit të jetë i aftë:<br />
• Të shkruajë një fletë ditari për gjërat më të rëndësishme që i ndodhin<br />
gjatë ditës.<br />
• Të shkruajë një shënim të posaçëm.<br />
• Të shkruajë qartë e kuptueshëm.<br />
Mjetet: teksti, tabela, fletë ditari e plotësuar, fletë shënimesh e plotësuar.<br />
Fjalë kyç: shënim, ditar, sekret, bllok shënimesh, rregulla.<br />
Aftësitë: të dalluarit, të shkruarit, punë e pavarur.<br />
STRUKTURA PNP Metoda, teknika e veprimtari Koha<br />
Parashikimi<br />
Pyetje e strukturuar<br />
Ndërtimi i njohurive Punë e drejtuar<br />
Përforcimi<br />
Shkrimi i lirë, Turi i galerisë<br />
Zhvillimi i mësimit<br />
Parashikim: Pyetje e strukturuar.<br />
Pyeten nxënësit: - A dini ju si shkruhet një fletë ditari?<br />
Me anë të një grafiku organizues, mësuesi/ja shpjegon strukturën e ditarit.<br />
me datën<br />
zgjidhet një emër<br />
Me çfarë fillon? Kujt i drejtohet?<br />
Ditari<br />
Çfarë të ka ndodhur?<br />
shkrimi i ngjarjes<br />
Me çfarë mbyllet?<br />
me fjalë të ëmbla<br />
U paraqiten nxënësve disa fletë ditari.<br />
Ndërtimi i njohurive: Punë e drejtuar.<br />
Hapet libri në faqen 110 dhe lexohet me kujdes teksti “Ç’është ditari?”.<br />
Më pas, mësuesi/ja u drejton nxënësve disa pyetje:<br />
- Çfarë emri i vuri ditarit Genti?<br />
- Çfarë emri do të zgjidhje për ditarin tënd?<br />
- Lexohet në libër fletë nga ditari i Gentit dhe u kërkohet nxënësve të dallojnë<br />
160
Libër mësuesi për tekstin “<strong>Gjuha</strong> <strong>shqipe</strong> 2”<br />
te fl eta e ditarit elementet e strukturës duke vendosur përbri tekstit një shenjë të<br />
caktuar, të cilën mësuesi/ja e ka shkruar në dërrasë të zezë. P.sh.:<br />
- Shkrimi i datës.<br />
Δ - Emri kujt i drejtohet.<br />
+ - Ngjarja e ndodhur.<br />
- Mbyllja e ditarit.<br />
Përforcimi: Shkrimi i lirë, Turi i galerisë.<br />
Nxënësve u lihet kohë e mjaftueshme të shkruajnë të pavarur nga një fletë ditari.<br />
Ngjiten në faqet e mureve fl etët e nxënësve.<br />
Nxënësit ngrihen, lexojnë punimet e njëri-tjetrit dhe bëjnë komente e<br />
vlerësimet e tyre.<br />
Vlerësimi i nxënësve për punën e bërë.<br />
Detyrë shtëpie. Plotësoni ushtrimin 1, në faqen 32.<br />
Rubrika: Njohim gjuhën tonë (Drejtshkrim)<br />
Tema: Emrat që mbarojnë me -ë (Ora I, II)<br />
Objektivat: Nxënësi në fund të orës së mësimit të jetë i aftë:<br />
• Të drejtshkruajë emrat femërorë që mbarojnë me -ë në njëjësin e<br />
pashquar.<br />
• Të dallojë emrat e shkruara gabim dhe t’i korrigjojë ata.<br />
• Të shkruajë qartë dhe sipas rregullit drejtshkrimor.<br />
Mjetet: teksti, shkumësa me ngjyra, fi sha me emra.<br />
Fjalë kyç: drejtshkrim, emra femërore, emra që mbarojnë me –ë.<br />
Aftësitë: të dalluarit, të shkruarit.<br />
STRUKTURA PNP Metoda, teknika e veprimtari Koha<br />
Parashikimi<br />
Shkrim i lirë<br />
Ndërtimi i njohurive Punë e drejtuar<br />
Përforcimi<br />
Punë e pavarur- zbatimi i<br />
rregullave të mësuara<br />
161
Libër mësuesi për tekstin “<strong>Gjuha</strong> <strong>shqipe</strong> 2”<br />
Zhvillimi i mësimit<br />
Parashikimi: Shkrim i lirë.<br />
Mësuesi/ja u kërkon nxënësve të thonë emra që shkruhen me - -ë.<br />
mollë derë çantë<br />
fjalë<br />
Emra që<br />
shkruhen me –ë.<br />
klasë<br />
këmbë dërrasë dorë<br />
- Në ç’gjini janë emrat e shkruara me -ë?<br />
Shkruani emrat e mësipërm si modeli dhe dalloni gjininë:<br />
një mollë-molla, një derë - dera, një çantë –çanta etj.<br />
Ndërtimi i njohurive: Punë e drejtuar.<br />
Hapet libri në faqen 111. Lexohen fjalët që ka shqiptuar vajza. Mësuesi/ja<br />
u tërheq vëmendjen nxënësve pse shkronja ë në fund të tyre është bërë me ngjyrë<br />
më të zbehtë.<br />
Zakonisht te fjalët që mbarojnë me -ë, ky tingull nuk dëgjohet gjatë<br />
shqiptimit. Prandaj këto fjalë disa nxënës i shkruajnë pa -ë në fund.<br />
Zakonisht emrat e gjinisë femërore shkruhen me -ë në fund.<br />
Kujdes në shkrimin dhe shqiptimin e emrave!<br />
Lexohen kërkesat e ushtrimeve nga nxënësit dhe pyeten se si i kuptojnë ato.<br />
Ushtrimi 1-2, nxënësit shkruajnë emrat e dhënë sipas modelit në tekst.<br />
pema-pemë, dhoma-dhomë, shkalla-shkallë, drita-dritë, puna-punë, këngakëngë,<br />
fjala-fjalë.<br />
Përforcimi: Punë e pavarur- zbatimi i rregullave të mësuara.<br />
Nxënësit shkruajnë tekstin e dhënë duke gjetur fjalët që janë shkruar<br />
gabim dhe duke i korrigjuar ato.<br />
këmb - këmbë, këng - këngë, dërras - dërrasë, fëmij - fëmijë, fjal - fjalë, or – orë<br />
Vlerësimi i nxënësve për punën e bërë.<br />
Detyrë shtëpie. Plotësoni Fletoren e punës.<br />
162
Libër mësuesi për tekstin “<strong>Gjuha</strong> <strong>shqipe</strong> 2”<br />
Rubrika: Lexojmë<br />
Tema: Shoku ynë Eltoni (Ora I, II)<br />
Objektivat: Nxënësi në fund të orës së mësimit të jetë i aftë:<br />
• Të lexojë rrjedhshëm e me intonacion pjesën.<br />
• Të tregojë përmbajtjen sipas pyetjeve.<br />
• Të thotë disa arsye pse këta fëmijë mungojnë apo braktisin shkollën.<br />
• Të tregojë si do ta ndihmojë shokun në situatat e dhëna.<br />
• Të sjellë shembuj të trajtimit të fëmijëve romë në klasë apo shkollë.<br />
• Të nxjerrë mesazhin e pjesës.<br />
Mjetet: teksti, fjalë të urta, Konventa e të Drejtave të Fëmijëve.<br />
Fjalë kyç: shok, rom, miqësi.<br />
Aftësitë: të lexuarit, të përshkruarit, të diskutuarit.<br />
STRUKTURA PNP Metoda, teknika e veprimtari Koha<br />
Parashikimi<br />
Stuhi mendimesh; diskutim paraprak<br />
Ndërtimi i njohurive DRTA – lexim i drejtuar<br />
Përforcimi<br />
Analizë personazhesh<br />
Zhvillimi i mësimit<br />
Parashikimi: Stuhi mendimesh; diskutim paraprak.<br />
Mësuesi/ja drejton pyetjen:<br />
- Ç’dini për romët? Dhe shkruan në tabelë skemën e cila plotësohet me<br />
përgjigjet e nxënësve.<br />
ciganë, arixhinj<br />
kanë ardhur nga India<br />
me ngjyrë<br />
Romë<br />
kanë qenë endacakë<br />
(ndryshonin vendbanim)<br />
kanë pasion<br />
muzikën tregtinë kuajt, arinjtë<br />
- Ke në klasën tënde nxënës romë?<br />
- Si sillesh me ta?<br />
- Çfarë dhuntie kanë ata?<br />
Ndërtimi i njohurive: DRTA – lexim i drejtuar.<br />
Mësuesi/ja shkruan titullin e pjesës në tabelë “Shoku ynë, Eltoni”.<br />
Lexohet tregimi me ndalesa.<br />
163
Libër mësuesi për tekstin “<strong>Gjuha</strong> <strong>shqipe</strong> 2”<br />
Ndalesa I. Eltoni … deri te ... në lagjen tonë.<br />
- Kush është Eltoni?<br />
- Çfarë i pëlqen atij?<br />
- Pse u mërzit Eltoni?<br />
- Si mendoni, do të vijë Eltoni përsëri në shkollë?<br />
Ndalesa II. Të nesërmen … deri te ... më të vegjël.<br />
- Cilët takoi mësuesja?<br />
- Pse Eltoni mungoi një javë në shkollë?<br />
- Sa pjesëtarë kishte familja e tij?<br />
- Si mendoni ju, ç’jetë bën Eltoni?<br />
Ndalesa III. Duhet ta … deri te ... Eltonin.<br />
- Çfarë këshille u dha mësuesja nxënësve?<br />
- Pse ishte zemëruar Eltoni me Gencin?<br />
- A e kuptoi gabimin Genci?<br />
- Çfarë lindi mes Eltonit dhe shokëve të klasës?<br />
Ndalesa IV. Ndërsa … deri në fund.<br />
- Ç’gëzim pati klasa e Eltonit? Pse ?<br />
- Kush u gëzua më shumë?<br />
- Ju pëlqen mbyllja e tregimit?<br />
- Ç’mësim nxirrni nga kjo pjesë?<br />
Shpjegohen fjalët e fjalorit.<br />
CIGANËT m. sh. (nxjerrë nga Fjalori enciklopedik)<br />
Popullsi me prejardhje nga India Veriperëndimore, që vetëquhen romë. Në<br />
Shqipëri njihen edhe me emrin arixhinj. Flasin dialekte indoevropiane. Jetojnë<br />
zakonisht në mënyrë endacake, por edhe janë stabilizuar në shumë vende të<br />
Evropës, por sidomos në Hungari, Rumani, Spanjë etj. Kanë pasion muzikën,<br />
kafshët e ngarkesës, tregtinë, artizanatin (veçanërisht prodhimin e sendeve prej<br />
thupre). Në tërësi përbëjnë rreth 8 milionë banorë.<br />
Shpjegimi i fjalëve, nxjerrë nga Fjalori i gjuhës së sotme <strong>shqipe</strong>.<br />
KRITIKOJ kal.<br />
Shoshit a analizoj një punë, një vepër, një veprim ose sjelljen e dikujt dhe<br />
jap mendimin tim, duke vlerësuar anët e mira, e kryesisht, duke zbuluar e duke<br />
vënë në dukje të metat, zbrazëtitë e gabimet, me qëllim që të shmangen e të<br />
ndreqen ato; mbaj qëndrim kritik, ndaj dikujt a diçkaje, i bëj kritikë.<br />
TALENT m. sh.<br />
1. Veti natyrore e veçantë që ka një njeri për të përvetësuar diçka shpejt e<br />
lehtë, dhunti e aftësi për të bërë diçka shumë mirë e në mënyrë krijuese; zotësi<br />
e veçantë që e shquan një njeri në një fushë të caktuar.<br />
TALENTUAR (i, e) mb.<br />
Që ka talent për diçka.<br />
164
Libër mësuesi për tekstin “<strong>Gjuha</strong> <strong>shqipe</strong> 2”<br />
Lexohet pjesa zinxhir nga nxënësit.<br />
Lexohen situatat e dhëna në rubrikën: Po ti, si do ta ndihmoje shokun<br />
tënd?. Lihen nxënësit të lirshëm të shprehin mendimet e tyre.<br />
Mesazhi i pjesës nxirret duke iu drejtuar nxënësve pyetjen:<br />
- Ç’mësuam nga kjo pjesë?<br />
Thuhen disa fjalë të urta për miqësinë:<br />
- Më mirë një mik se sa një çiflig.<br />
- Miku njihet në rrezik.<br />
Përforcimi: Analizë personazhesh.<br />
Paraqit me kllaster:<br />
- Si është Eltoni?<br />
rom<br />
punëtor<br />
i zgjuar<br />
mungon në shkollë<br />
i dëgjueshëm<br />
Eltoni<br />
me talent<br />
i dashur<br />
muzikant<br />
i kujdesshëm<br />
Vlerësimi i nxënësve për punën e bërë.<br />
Detyrë shtëpie. Lexoni pjesën, ritregojeni me fjalët tuaja.<br />
Rubrika: Bisedojmë së bashku<br />
Tema: Edhe unë mund të dal i pari<br />
Objektivat: Nxënësi në fund të orës së mësimit të jetë i aftë:<br />
• Të fl asë për talentin dhe dëshirat e tij.<br />
• Të tregojë se si mund të dalë i pari.<br />
• Të përcaktojë talentin e shokëve apo shoqeve të klasës nga njohja që ka<br />
ai për ta. (muzikë, vizatim, pikturë, kërcim etj.)<br />
Mjetet: teksti, fletë A 4<br />
, lapustila, laps.<br />
Fjalë kyç: pikturoj, talent, hobi, këndoj, kërcej.<br />
Aftësitë: të folurit, të përzgjedhurit.<br />
STRUKTURA PNP Metoda, teknika e veprimtari Koha<br />
Parashikimi<br />
Pyetja e ditës<br />
Ndërtimi i njohurive Veprimtari e drejtuar<br />
Përforcimi<br />
Punë individuale<br />
165
Libër mësuesi për tekstin “<strong>Gjuha</strong> <strong>shqipe</strong> 2”<br />
Zhvillimi i mësimit<br />
Parashikimi: Pyetja e ditës.<br />
Mësuesi/ja shkruan në tabelë temën e mësimit: Edhe unë mund të dal i pari.<br />
Pyet nxënësit:<br />
- Si e kuptoni këtë fjali?<br />
Shkruhen idetë e nxënësve në tabelë:<br />
- Duke punuar shumë.<br />
- Duke u mbështetur në aftësitë e mia.<br />
Ndërtimi i njohurive: Veprimtari e drejtuar.<br />
Hapet libri në faqen 114:<br />
a. nxënësit orientohen të vështrojnë me kujdes fi gurat,<br />
b. u kërkohet të fl asin për veprimtaritë që paraqiten në to (piktore, sportistë,<br />
instrumentiste, këngëtar, balerina, notar),<br />
c. për çdo fi gurë të formojnë nga një fjali.<br />
Nxënësve u drejtohen pyetjet:<br />
- Cila nga këto veprimtari ju pëlqen më shumë?<br />
- Cili nga shokët e klasës dallohet në vizatim, muzikë, pikturë, sport etj.?<br />
- Nxënësit mund të interpretojnë një nga veprimet që bëjnë fëmijët në fi gurë.<br />
Mesazhi nxirret nëpërmjet pyetjes:<br />
- Si mund të dalësh i pari në një veprimtari?<br />
Nëse përpiqesh shumë, edhe ti mund të dalësh i pari.<br />
Përforcimi: Punë individuale.<br />
Secili nxënës shfaq talentin e tij duke interpretuar, vizatuar, kërcyer, luajtur etj.<br />
Detyrë shtëpie. Paraqit me vizatim veprimtarinë që pëlqen të merresh.<br />
166<br />
Rubrika: Shkruajmë<br />
Tema: Edhe klasa ime bën veprimtari<br />
Objektivat: Nxënësi në fund të orës së mësimit të jetë i aftë:<br />
• Të shkruajë për veprimtaritë që zhvillohen në klasë.<br />
• Të dallojë veprimtaritë artistike nga ato sportive.<br />
• Të shkruajë dy pyetje dhe dy përgjigje për fotot e treguara në tekst.<br />
Mjetet: teksti, foto të ndryshme nga veprimtaritë në klasë, fl etore klase.<br />
Fjalë kyç: veprimtari, artistike, sportive.<br />
Aftësitë: të diktuarit, të dalluarit, të shkruarit.<br />
STRUKTURA PNP Metoda, teknika e veprimtari Koha<br />
Parashikimi<br />
Diskutim paraprak<br />
Ndërtimi i njohurive Punë e drejtuar - punë në grup<br />
Përforcimi<br />
Punë e pavarur - shkrim i drejtuar
Libër mësuesi për tekstin “<strong>Gjuha</strong> <strong>shqipe</strong> 2”<br />
Zhvillimi i mësimit<br />
Parashikimi: Diskutim paraprak.<br />
Pyeten nxënësit:<br />
- Cila ka qenë veprimtaria e fundit që keni zhvilluar në klasë? Si jeni ndier?<br />
sportive<br />
futboll<br />
not<br />
basketboll<br />
Veprimtaritë<br />
artistike<br />
shfaqje<br />
ekspozitë<br />
këngë<br />
- Cila nga këto veprimtari të pëlqen më shumë?<br />
Ndërtimi i njohurive: Punë e drejtuar - punë në grup.<br />
Hapet libri në faqen 115. Nxënësit punojnë ushtrimet e dhëna.<br />
- Lidhni me shigjetë fjalët e dy shtyllave. (Nxënësit dallojnë veprimtaritë<br />
sportive dhe artistike.)<br />
- Cilat veprimtari bëhen në klasën tonë? (Flasin për përvojat e tyre.)<br />
- Shënoni me (+) se si sillen shokët në veprimtarinë në grup. (Bëni vlerësimin.)<br />
- Mësuesi/ja shkruan në tabelë disa veprimtari, si:<br />
- Festim i një ditëlindjeje.<br />
- Ndeshje sportive.<br />
- Shfaqje me rastin e festës së karnavaleve.<br />
- Konkursi në matematikë ndërmjet dy klasave të dyta.<br />
Nxënësit do të grupohen sipas veprimtarisë që u pëlqen më tepër.<br />
Përforcimi: Punë e pavarur - shkrim i drejtuar.<br />
Shkruani dy pyetje dhe dy përgjigje për çdo fi gurë.<br />
- Ç’bëjnë vajzat?<br />
Vajzat këndojnë në festivalin e fëmijëve.<br />
- Si është kënga e tyre?<br />
Kënga e tyre është mjaft e bukur.<br />
Vlerësimi i nxënësve për punën e bërë.<br />
Detyrë shtëpie. Shkruaj për veprimtarinë që të ka pëlqyer më shumë.<br />
167
Libër mësuesi për tekstin “<strong>Gjuha</strong> <strong>shqipe</strong> 2”<br />
Rubrika: Lexojmë<br />
Tema: Ditëlindja e Valbonës (Ora I, II)<br />
Objektivat: Në fund të orës së mësimit nxënësi të jetë i aftë:<br />
• Të lexojë rrjedhshëm e me intonacion pjesën.<br />
• Të ritregojë përmbajtjen e pjesës me anë të pyetjeve.<br />
• Të këndojë këngën e ditëlindjes në gjuhë të ndryshme.<br />
• Të paraqesë me vizatim festën e ditëlindjes.<br />
Mjetet: teksti, foto nga ditëlindje të ndryshme, dhurata të ndryshme.<br />
Fjalë kyç: ditëlindja e Valbonës, festë, dhurata, urime, këngë.<br />
Aftësitë: të lexuarit, të diskutuarit, të përshkruarit.<br />
STRUKTURA PNP Metoda, teknika e veprimtari Koha<br />
Parashikimi<br />
Diskutimi i ideve<br />
Ndërtimi i njohurive Të dëgjuarit e drejtuar<br />
Përforcimi<br />
Diagrami i Venit<br />
Zhvillimi i mësimit<br />
Parashikimi: Diskutim i ideve.<br />
Pyeten nxënësit:<br />
- Cila është kënga e ditëlindjes?<br />
- Kujt i kushtohet ajo?<br />
- Si ndiheni atë ditë?<br />
Këndohet kënga e ditëlindjes në gjuhë të ndryshme.<br />
Ndërtimi i njohurive: Të dëgjuarit e drejtuar.<br />
- Lexohet pjesa nga mësuesi/ja rrjedhshëm e me intonacion.<br />
- Ritregohet përmbajtja nga nxënësit me fjalët e tyre.<br />
- Nxënësit tregojnë vizatimin e veçantë të përgatitur për ditëlindjen e tyre.<br />
- Mësuesi/ja u kërkon nxënësve të thonë disa fjalë që kanë lidhje me ditëlindjen.<br />
dhurata<br />
qirinj<br />
Ditëlindje<br />
tortë<br />
festë<br />
urime<br />
Përforcimi: Diagrami i Venit.<br />
Krahasoni me anë të diagramit të Venit festimin e ditëlindjes së Valbonës me<br />
festimin e ditëlindjes suaj.<br />
168
Libër mësuesi për tekstin “<strong>Gjuha</strong> <strong>shqipe</strong> 2”<br />
Kënga e ditëlindjes<br />
me piano<br />
Festë<br />
Dhurata<br />
Qeras shokët.<br />
I ftoj ata në festë.<br />
- Vlerësimi i nxënësve për plotësimin e diagramit dhe për pjesëmarrje aktive në mësim.<br />
Detyrë shtëpie. Shkruani një kartolinë për një shok ose shoqe me<br />
rastin e ditëlindjes.<br />
Rubrika: Bisedojmë së bashku<br />
Tema: Ditëlindja ime<br />
Objektivat: Në fund të orës së mësimit nxënësi të jetë i aftë:<br />
• Të fl asë për festimet e ditëlindjes së tij ose të shokëve duke u ndihmuar<br />
nga pyetjet dhe figurat e tekstit.<br />
• Të thotë disa urime për festën e ditëlindjes.<br />
• Të dallojë pjesën në prozë nga pjesa në poezi.<br />
Mjetet: teksti, foto nga festimi i ditëlindjeve.<br />
Fjalë kyç: ditëlindje, përgatitje, shok, familje, klasë.<br />
Aftësitë: të folurit, të komentuarit, të diskutuarit.<br />
STRUKTURA PNP Metoda, teknika e veprimtari Koha<br />
Parashikimi<br />
Bisedë e drejtuar<br />
Ndërtimi i njohurive Marrëdhënie pyetje-përgjigje<br />
Përforcimi<br />
Krijim<br />
Zhvillimi i mësimit<br />
Parashikimi: Bisedë e drejtuar.<br />
Pyeten nxënësit :<br />
- Si e keni festuar ditëlindjen tuaj?<br />
- Ç’përgatitje keni bërë për ditëlindje?<br />
- Ç’dhurata keni marrë?<br />
- Ku e kemi festuar ditëlindjen?<br />
Ndërtimi i njohurive: Marrëdhëniet pyetje-përgjigje.<br />
Hapi I. Hapet teksti në faqen 117 dhe punohet faqja sipas pyetjeve dhe fotove të<br />
treguara në të.<br />
169
Libër mësuesi për tekstin “<strong>Gjuha</strong> <strong>shqipe</strong> 2”<br />
U drejtohen nxënësve pyetjet e tekstit:<br />
- Kur e ke ditëlindjen?<br />
- Cilat janë dhuratat më të bukura që ke marrë në ditëlindjen tënde? Etj.<br />
Hapi II. Punohen kërkesat e rubrikës Punojmë së bashku.<br />
Klasa ndahet në dy grupe.<br />
Grupi I → Si përgatitesh për ditëlindjen tënde?<br />
Grupi II → Si përgatitesh për ditëlindjen e shokut?<br />
Të dyja grupet duhet të listojnë të gjitha hapat që do të ndjekin sipas situatave të<br />
dhëna në libër. P.sh.:<br />
Grupi I. Përgatitja që duhet të bëj unë për ditëlindjen time.<br />
Situata e librit<br />
Mendo për shokët që do të ftosh.<br />
Mendo për gjërat që do të blesh.<br />
Mendo për rrobat që do të veshësh.<br />
Vendos orën, kur do të fi llojë festa.<br />
Vendos vendin, ku do ta bësh festën.<br />
Punët që duhet të bëj unë<br />
Të bëj listën e shokëve.<br />
Të bëj bashkë me prindërit listën e gjërave<br />
që do të blej.<br />
Të zgjedh rrobat më të mira për të veshur.<br />
Të vendosim bashkë me prindërit kur dhe<br />
ku do ta bëjmë festën.<br />
Të bëj ftesat për shokët, ku të shkruaj<br />
vendin dhe orën kur do të vinë.<br />
Grupi II. Përgatitjet që duhet të bëj unë për ditëlindjen e shokut.<br />
Situata e librit<br />
Shkruaj kartolinën e urimit.<br />
Vendos për dhuratën që do të blesh.<br />
Vendos për rrobat që do të veshësh.<br />
Vendos me shokët për orën dhe<br />
vendin e takimit.<br />
Punët që duhen të bëj unë<br />
Të zgjedh e të blej një kartolinë dhe të<br />
shkruaj.<br />
Të diskutoj me shokët për dhuratën që do<br />
t’i blejmë.<br />
Të zgjedh rrobat më të mira për të veshur.<br />
Të vendosim bashkë me shokët kur<br />
dhe ku do të takohemi për të shkuar në<br />
ditëlindjen e shokut.<br />
- Një përfaqësues i grupit fl et në emër të grupit dhe nxënësit e dëgjojnë me<br />
vëmendje. Më pas diskutojnë për planifi kimin e punëve.<br />
Përforcimi: Krijim.<br />
- Çdo nxënës ka sjellë foto nga ditëlindja e tij dhe tregon çastet më të bukura të<br />
asaj dite. Ata me anë të fotografi ve do të krijojnë me shkrim ngjarjen që shohin.<br />
Mund të fl asin edhe për fotot që janë në libër.<br />
- Vlerësimi i nxënësve për ngjarjen që krijuan.<br />
Detyrë shtëpie. Shkruani disa urime që mund t’i bëni për ditëlindje motrës<br />
ose vëllait, shokut ose shoqes.<br />
170
Libër mësuesi për tekstin “<strong>Gjuha</strong> <strong>shqipe</strong> 2”<br />
Rubrika: Njohim gjuhën tonë<br />
Tema: Dallojmë numrin e emrit (Ora I, II)<br />
Objektivat: Në fund të orës së mësimit nxënësi të jetë i aftë:<br />
• Të dallojë numrin njëjës dhe shumës të emrave.<br />
• Të grupojë emrat sipas të dy numrave.<br />
• Të kthejë emrat nga shumësi në njëjës dhe anasjellas.<br />
• Të formojë dy fjali duke përdorur emra në numrin njëjës dhe në numrin shumës.<br />
Mjetet: teksti, objekte e sende të ndryshme, dërrasa e zezë, fletore klase.<br />
Fjalë kyç: emër, numër njëjës, numër shumës.<br />
Aftësitë: të treguarit, të dalluarit, të shkruarit.<br />
STRUKTURA PNP Metoda, teknika e veprimtari Koha<br />
Parashikimi<br />
Ndërtimi i njohurive<br />
Përforcimi<br />
Zhvillimi i mësimit<br />
Harta e mendimit, përvijim i të menduarit<br />
Punë e drejtuar<br />
Punë individuale<br />
Parashikimi: Harta e mendimit, përvijim i të menduarit.<br />
Pyeten nxënësit:<br />
- Ç’dini për emrin?<br />
njerëz kafshë sende vende<br />
tregon<br />
gjinia<br />
Emri<br />
lloji<br />
mashkullore femërore i veçantë i përgjithshëm<br />
- Nxënësit i konkretizojnë njohuritë me emrat: kalë; lule; mësuese; Ilir; Barbi.<br />
Ndërtimi i njohurive: Punë e drejtuar.<br />
Hapen librat në faqen 118. Nxënësit lexojnë informacionin që jepet me fjalë dhe<br />
me figurë. Mësuesi/ja pyet:<br />
- Sa dhurata mori Valbona në mëngjes? Një dhuratë.<br />
- Sa dhurata mori Valbona në darkë? Shumë dhurata.<br />
Mund të vazhdohet edhe me pyetje të tjera, në mënyrë që nxënësit të arrijnë të<br />
përvetësojnë konceptin: Emri ka numër: njëjësin dhe shumësin.<br />
171
Libër mësuesi për tekstin “<strong>Gjuha</strong> <strong>shqipe</strong> 2”<br />
Kalohet në faqen 34 të Fletores së punës. Në ushtrimin 1 nxënësit shkruajnë në<br />
kutizat boshe fjalët: një, disa, shumë.<br />
një zog disa zogj shumë zogj<br />
Pastaj punohet në libër ushtrimi 1. Nxënësit vizatojnë në fl etoren e klasës dy<br />
bashkësi dhe vendosin aty emrat në njëjës e në shumës.<br />
- Nxënësit punojnë ushtrimin 2 në libër: lidhin me shigjetë emrat në njëjës me emrat<br />
në shumës; nënvizojnë me të kuqe emrat që s’ndryshojnë njëjësin dhe shumësin<br />
një fletore – disa fl etore; një dele – disa dele<br />
- Në ushtrimin 3 nxënësit shkruajnë në njëjës emrat e dhënë dhe i lidhin me<br />
gjininë përkatëse.<br />
Përforcimi: Punë individuale.<br />
Nxënësit punojnë ushtrimin 4: shkruajnë tekstin e dhënë duke i vendosur emrat në njëjës.<br />
- Vëzhgohet puna e nxënësve bankë më bankë.<br />
Nëse detyra e dhënë nuk përfundon, nxënësit e vazhdojnë në shtëpi.<br />
Vlerësimi i nxënësve.<br />
Detyrë shtëpie. Jepen ushtrimet e Fletores së punës, në faqen 34.<br />
Rubrika: Lexojmë<br />
Tema: Një Vit i Ri ndryshe (Ora I)<br />
Objektivat: Në fund të orës së mësimit nxënësi të jetë i aftë:<br />
• Të lexojë rrjedhshëm dhe me intonacion pjesën, duke respektuar shenjat<br />
e pikësimit.<br />
• Të tregojë se si e festojnë Vitin e Ri në familjen e vet.<br />
• Të ritregojë pjesën me anë të grafi kut organizues.<br />
Mjetet: teksti, foto nga festimi i Vitit të Ri.<br />
Fjalë kyç: festë, Viti i Ri, dhurata, surpriza, vizita.<br />
Aftësitë: të lexuarit, të diskutuarit.<br />
STRUKTURA PNP Metoda, teknika e veprimtari Koha<br />
Parashikimi<br />
Bisedë e drejtuar<br />
Ndërtimi i njohurive Lexim i drejtuar<br />
Përforcimi<br />
Punë individuale<br />
172
Libër mësuesi për tekstin “<strong>Gjuha</strong> <strong>shqipe</strong> 2”<br />
Zhvillimi i mësimit<br />
Parashikimi: Bisedë e drejtuar.<br />
Mësuesi/ja pyet nxënësit:<br />
- Kur festohet Viti i Ri?<br />
- Ç’mbresa iu ka lënë kjo festë?<br />
- Cilën festë iu kujton tjetër Viti i Ri?<br />
- Si përgatitemi për këtë festë?<br />
- A ju ka ndodhur ndonjë e papritur në këtë festë?<br />
- A do të festohej kjo festë në mes të korrikut?<br />
- Ku qëndron bukuria e kësaj feste?<br />
Ndërtimi i njohurive: Lexim i drejtuar.<br />
Pasi i njeh nxënësit me temën e pjesës “Një Vit i Ri ndryshe”, mësuesi/ja drejton pyetjet:<br />
- Pse mendoni se pjesa ka këtë titull?<br />
- Ç’mund të ketë ngjarë, që e ka bërë kaq të veçantë mbrëmjen e Vitit të Ri?<br />
Lexohet pjesa nga mësuesi/ja.<br />
Sqarohen fjalët e panjohura apo shprehjet e pjesës.<br />
Pastaj bëhet leximi zinxhir dhe me paragrafë nga nxënësit.<br />
Tregohet përmbajtja e pjesës nga mësuesi/ja dhe nxënësit, duke u ndalur:<br />
- Te veprimet që bënë personazhet: mamaja, Neli, Marini, babai.<br />
- Te ndjenjat që përjetuan personazhet: mamaja, Neli, Marini, babai.<br />
Përforcimi: Punë individuale.<br />
- Këndohet kënga “Ja na erdhi Viti i Ri”.<br />
Nxënësit vizatojnë objekte që lidhen me festën e Vitit të Ri (pemë, yll, Plaku i<br />
Vitit të Ri etj.)<br />
Detyrë shtëpie. Shkruani në fl etore se si e festoni ju festën e Vitit të Ri.<br />
Rubrika: Lexojmë<br />
Tema: Një Vit i Ri ndryshe (Ora II)<br />
Objektivat: Në fund të orës së mësimit nxënësi të jetë i aftë:<br />
• Të tregojë se si është festuar Viti i Ri në familjen e vet.<br />
• Të fl asë me ndjenjë dhe emocion për ato që ka përjetuar.<br />
• Të ritregojë pjesën me anë të grafi kut organizues.<br />
Mjetet: teksti, foto nga festimi i Vitit të Ri në familje.<br />
Fjalë kyç: festë, Viti i Ri, dhurata, surpriza, vizita.<br />
Aftësitë: të ritreguarit, të krahasuarit, punë e pavarur.<br />
173
Libër mësuesi për tekstin “<strong>Gjuha</strong> <strong>shqipe</strong> 2”<br />
STRUKTURA PNP Metoda, teknika e veprimtari Koha<br />
Parashikimi<br />
Harta e mendjes<br />
Ndërtimi i njohurive Dëgjim i drejtuar<br />
Përforcimi<br />
Shkrim i lirë<br />
Zhvillimi i mësimit<br />
Parashikimi: Harta e mendjes.<br />
Mësuesi/ja shkruan në dërrasë grupin e fjalëve Viti i Ri dhe plotëson së bashku<br />
me nxënësit fjalët që kanë lidhje me këtë festë.<br />
urime zbukurime fishekzjarrë<br />
ëmbëlsira<br />
Viti i Ri<br />
dhurata<br />
gjeli i detit pema e Krishtlindjeve babagjyshi<br />
- Zgjidhni njërën nga fjalët e skemës dhe përshkruajeni me hollësi.<br />
Ndërtimi i njohurive: Dëgjim i drejtuar.<br />
Leximi i pjesës nga nxënësit.<br />
Ritregimi i pjesës nga nxënësit me fjalët e tyre.<br />
Nxënësit tregojnë për festimin e Vitit të Ri në familjet e tyre.<br />
Punohen ushtrimet e rubrikës Kuptojmë tekstin:<br />
Shëno me V përgjigjen e saktë dhe X përgjigjen e gabuar.<br />
Punohet rubrika Po ti?<br />
Nxënësit lexojnë situatat e dhëna në tekst dhe ndahen në tri grupe, sipas zgjedhjes<br />
së bërë. Një përfaqësues i çdo grupi sjell mendimet e grupit që përfaqëson për<br />
zgjedhjen. Mësuesi/ja, duke parë përzgjedhjet e situatave të dhëna, shtron pyetjen:<br />
- Pse situata x është përzgjedhur më shumë?<br />
Nxirret mesazhi i tregimit: *Lumturinë në familje e sjell gëzimi, harmonia dhe<br />
dashuria për njëri-tjetrin.<br />
Përforcimi: Shkrim i lirë.<br />
Nxënësit do të shprehin dëshirat e tyre në një kartolinë që do t’i dërgojnë<br />
babagjyshit të Vitit të Ri.<br />
Vlerësimi i nxënësve për të shkruar më mirë.<br />
174<br />
Detyrë shtëpie. Shkruani cilat janë dhuratat që do të dëshironit t’u bënit<br />
pjesëtarëve të familjes.
Libër mësuesi për tekstin “<strong>Gjuha</strong> <strong>shqipe</strong> 2”<br />
Rubrika: Lexojmë<br />
Tema: Gjashtë vëllezërit peshkatarë (Ora I, II)<br />
Objektivat: Në fund të orës së mësimit nxënësi të jetë i aftë:<br />
• Të lexojë heshtazi pjesën dhe me role.<br />
• Të ritregojë përmbajtjen duke iu përgjigjur pyetjeve të librit.<br />
• Të gjejë gabimin që bënë vëllezërit gjatë numërimit.<br />
• Të dramatizojë pjesën duke e ndarë në role (6 vëllezërit, vajza, autori).<br />
Mjetet: teksti, libra me përralla, pjesë të dramatizuara.<br />
Fjalë kyç: shfaqje, skenë, personazhe, gjashtë vëllezër, numëroj, mungon një, vajza.<br />
Aftësitë: të lexuarit, të diskutuarit, të dramatizuarit.<br />
STRUKTURA PNP Metoda, teknika e veprimtari Koha<br />
Parashikimi<br />
Diskutim paraprak<br />
Ndërtimi i njohurive Dëgjim i drejtuar - dramatizim<br />
Përforcimi<br />
Rrjeti i diskutimit<br />
Zhvillimi i mësimit<br />
Parashikimi: Diskutim paraprak.<br />
Pyeten nxënësit:<br />
- A keni qenë ndonjëherë në Teatrin e Kukullave?<br />
- Cilën shfaqje keni parë?<br />
- Ç’tregonte ajo pjesë?<br />
- Si ishin veshur personazhet?<br />
- A ju pëlqeu shfaqja?<br />
Ndërtimi i njohurive: Dëgjim i drejtuar - dramatizim.<br />
Lexohet heshtazi pjesa nga nxënësit. Gjatë leximit ata nënvizojnë fjalët<br />
e panjohura.<br />
Shpjegohen fjalët dhe shprehjet e reja.<br />
U kërkohet nxënësve të tregojnë përmbajtjen e përrallës. Nëse nxënësit që<br />
ngrihen, nuk arrijnë ta ritregojnë përmbajtjen, mësuesi/ja i ndihmon me anë të pyetjeve.<br />
- Sa vëllezër shkuan për peshkim?<br />
- Ku u ulën vëllezërit peshkatarë?<br />
- Cili ishte numri i tyre, kur u ulën për peshkim?<br />
- Cili ishte numri i tyre pas peshkimit?<br />
- Cili ishte gabimi që bënin vëllezërit?<br />
- Kush i ndihmoi të gjenin “vëllanë e humbur”?<br />
Më pas kalohet te leximi me role i pjesës. Para se të lexohet pjesa, nxënësve u<br />
drejtohet pyetja: - Sa vetë duhen për ta dramatizuar përrallën?<br />
175
Libër mësuesi për tekstin “<strong>Gjuha</strong> <strong>shqipe</strong> 2”<br />
Nxënësit përmendin personazhet e pjesës dhe mësuesi/ja ndan rolet:<br />
a. nga 1- 6 nxënës do të lexojnë rolin e vëllezërve,<br />
b. nxënësja me numër 7 do të lexojë rolin e vajzës,<br />
c. nxënësi me numër 8 do të lexojë fjalët e autorit.<br />
Secili nxënës lexon pjesën e tij në heshtje, për pak minuta dhe, më pas lexohet<br />
në grupe nga 8 nxënës.<br />
Përforcimi: Rrjeti i diskutimit.<br />
Në qendër të tabelës shkruhet pyetja:<br />
PO<br />
A bëri mirë vajza, që ua mori vëllezërve të gjithë peshqit?<br />
Pse?<br />
JO<br />
Nxënësit shfaqin mendimet e tyre dhe grupohen sipas përgjigjeve që kanë dhënë,<br />
duke replikuar me njëri-tjetrin.<br />
Në fund shkruhet në dërrasë përfundimi, që lidhet me mesazhin e pjesës:<br />
*Më mirë i zgjuar e i varfër, se sa i pasur dhe budalla.<br />
Vlerësimi i nxënësve.<br />
Detyrë shtëpie. Nxënësit mësojnë përmendsh pjesën sipas rolit që u<br />
është caktuar.<br />
Shënim. Ora e dytë mund të planifikohet që nxënësit të luajnë pjesën në role.<br />
Rubrika: Bisedojmë së bashku<br />
Tema: Në Teatrin e Kukullave<br />
Objektivat: Në fund të orës së mësimit nxënësi të jetë i aftë:<br />
• Të flasë për shfaqjet e kukullave që ka parë në Teatrin e Kukullave apo në televizor.<br />
• Të tregojë përmbajtjen e një shfaqjeje me kukulla.<br />
• Të fl asë për personazhin më të pëlqyer nga shfaqja që ka parë.<br />
Mjetet: teksti, pamje me foto të shfaqjeve me kukulla, personazhe kukulla.<br />
Fjalë kyç: shfaqje, personazhe, teatër kukullash, skenë.<br />
Aftësitë: të treguarit, të diskutuarit.<br />
STRUKTURA PNP Metoda, teknika e veprimtari Koha<br />
Parashikimi<br />
Harta e mendjes<br />
Ndërtimi i njohurive Punë e drejtuar<br />
Përforcimi<br />
Punë individuale<br />
176
Libër mësuesi për tekstin “<strong>Gjuha</strong> <strong>shqipe</strong> 2”<br />
Zhvillimi i mësimit<br />
Parashikimi: Harta e mendjes.<br />
Mësuesi/ja shkruan në dërrasë grupin e fjalëve Teatri i Kukullave dhe plotëson së<br />
bashku me nxënësit fjalët që kanë lidhje me këtë institucion.<br />
zëri i aktorëve<br />
kukulla<br />
shfaqje<br />
muzika<br />
interpretimi<br />
Teatri i Kukullave<br />
rol<br />
dhurata<br />
personazhe<br />
veshjet e personazheve<br />
Ndërtimi i njohurive: Punë e drejtuar.<br />
Hapen librat në faqen 126 dhe lexohen situatat e dhëna në tekst.<br />
Nxënësit përshkruajnë dhe tregojnë me hollësi një shfaqje që kanë parë në<br />
Teatrin e Kukullave ose në televizor.<br />
Punohet ushtrimi: Lidhni me shigjetë se si e bën aktori zërin.<br />
P.sh: zëri i ujkut i trashë<br />
zëri i kecave i trembur<br />
Nxënësit shikojnë fotot e tekstit dhe fl asin rreth tyre.<br />
Mësuesi/ja u drejton pyetjet:<br />
- Cilat pjesë me kukulla ke parë?<br />
- Cila të ka pëlqyer më shumë?<br />
- Cili personazh të ka bërë më shumë përshtypje?<br />
Përforcimi: Punë individuale.<br />
Çdo nxënës vizaton personazhin-kukull që i pëlqen më shumë.<br />
- Shkruaj një mesazh për kukullën që vizatove.<br />
Vlerësimi i nxënësve.<br />
Detyrë shtëpie. Shkruaj në fletore titujt e disa shfaqjeve me kukulla që ke<br />
parë ose dëgjuar. Nënvizo shfaqen që të ka pëlqyer më tepër.<br />
177
Libër mësuesi për tekstin “<strong>Gjuha</strong> <strong>shqipe</strong> 2”<br />
Rubrika: Njohim gjuhën tonë<br />
Tema: Dallojmë numërorin<br />
Objektivat: Në fund të orës së mësimit nxënësi të jetë i aftë:<br />
• Të dallojë numërorët në fjali dhe në tekste të ndryshme.<br />
• Të bëjë dallimin e numërorëve dhe numrave.<br />
• Të shkruajë saktë numërorët.<br />
Mjetet: teksti, fisha me numra e numërorë, fletore klase.<br />
Fjalë kyç: numërorë, numra, dallo.<br />
Aftësitë: të dalluarit, të shkruarit.<br />
STRUKTURA PNP Metoda, teknika e veprimtari Koha<br />
Parashikimi<br />
Stuhi mendimesh<br />
Ndërtimi i njohurive Punë e drejtuar<br />
Përforcimi<br />
Punë e pavarur<br />
Zhvillimi i mësimit<br />
Parashikimi: Stuhi mendimesh.<br />
Pyeten nxënësit:<br />
- Ç’numra kemi mësuar në matematikë?<br />
- Si shkruhen ata në matematikë?<br />
- Si shkruhen ata në fjali?<br />
tetëdhjetë e pesë<br />
dhjetë<br />
Numërorë<br />
gjashtëmbëdhjetë<br />
dyzet e shtatë<br />
Nxënësit shkruajnë numërorë të ndryshëm në skemën që ka bërë në dërrasë të<br />
zezë mësuesi/ja.<br />
Ndërtimi i njohurive: Punë e drejtuar.<br />
Hapet libri në faqen 127 “Dallojmë numërorët” dhe lexohet me kujdes<br />
informacioni në krye të faqes. Nxënësit bëjnë dallimin ndërmjet numrit, me të cilin<br />
punojnë në matematikë dhe shkruhet me shifër, dhe numërorit që shkruhet me fjalë.<br />
Punohen ushtrimet e rubrikës Ushtrohu.<br />
Në ushtrimin 1, nxënësit lidhin numrat me numërorët.<br />
Në ushtrimin 2, nxënësit shkruajnë me numëror sa motra e vëllezër kanë.<br />
Në ushtrimin 3, nxënësit shikojnë figurat dhe u përgjigjen pyetjeve, duke shkruar<br />
numërorët përkatës.<br />
Mësuesi/ja vëzhgon punën e nxënësve bankë më bankë.<br />
178
Libër mësuesi për tekstin “<strong>Gjuha</strong> <strong>shqipe</strong> 2”<br />
Përforcimi: Punë e pavarur.<br />
Punohet ushtrimi 1 në Fletoren e punës, faqe 35. Nxënësit shikojnë figurat dhe<br />
u përgjigjen pyetjeve me numra dhe numërorë. Ose u kërkohet nxënësve të shkruajnë<br />
në fletoren e klasës disa numërorë dhe t’i paraqitin ato me vizatim përkatës.<br />
Detyrë shtëpie. Jepet ushtrimi 2 në Fletoren e punës, faqe 35.<br />
Rubrika: Lexojmë<br />
Tema: Kësulëgjelbra (Ora I, II)<br />
Objektivat: Në fund të orës së mësimit nxënësi të jetë i aftë:<br />
• Të lexojë rrjedhshëm e me intonacion përrallën, duke respektuar shenjat<br />
e pikësimit.<br />
• Të krahasojë përrallën “Kësulëkuqja” me përrallën “Kësulëgjelbra”.<br />
• Të nxjerrë mesazhin e përrallës.<br />
• Të lexojë përrallën në role.<br />
Mjetet: teksti, përralla e Kësulëkuqes.<br />
Fjalë kyç: përrallë, Kësulëgjelbra, kollofi s, Kësulëkuqja.<br />
Aftësitë: të lexuarit, të treguarit, të krahasuarit, të dramatizuarit.<br />
STRUKTURA PNP Metoda, teknika e veprimtari Koha<br />
Parashikimi<br />
Stuhi mendimesh<br />
Ndërtimi i njohurive Lexim i drejtuar, punë individuale<br />
Përforcimi<br />
Lojë në role<br />
Zhvillimi i mësimit<br />
Parashikimi: Stuhi mendimesh.<br />
Pyeten nxënësit se çfarë përrallash kanë lexuar.<br />
Mbreti luan<br />
Hirushja<br />
Borëbardha<br />
Përalla<br />
Bukuroshja e fjetur<br />
E bukura dhe bisha<br />
Kësulëkuqja<br />
Shkruhen titujt në tabelë dhe nxënësit tregojnë shkurt përmbajtjen me dy-tri fjali.<br />
179
Libër mësuesi për tekstin “<strong>Gjuha</strong> <strong>shqipe</strong> 2”<br />
Ndërtimi i njohurive: Lexim i drejtuar, punë individuale.<br />
Shkruhet titulli i përrallës në tabelë: “Kësulëgjelbra“.<br />
Tregohet përralla nga mësuesi/ja, kurse nxënësit dëgjojnë me vëmendje.<br />
Lexohet përralla me intonacion dhe shpjegohen fjalët e reja.<br />
Punohet rubrika Punojmë së bashku. U kërkohet nxënësve të krahasojnë<br />
përrallën “Kësulëkuqja” me “Kësulëgjelbrën” dhe të vendosin shenjën (+) aty ku duhet.<br />
Përforcimi: Lojë në role.<br />
Nxënësit lexojnë përrallën në role. Leximi vazhdon me çifte duke interpretuar<br />
personazhet.<br />
Në fund, mësuesi/ja bën vlerësimin e nxënësve dhe jep detyrat e shtëpisë.<br />
Rubrika: Shkruajmë<br />
Tema: Shkruajmë përralla<br />
Objektivat: Në fund të orës së mësimit nxënësi të jetë i aftë:<br />
• Të ritregojë përrallën duke parë figurat.<br />
• Të bëjë përmbledhjen e përrallës duke shkruar nga një fjali për figurat<br />
e tekstit, i ndihmuar nga fjalët e dhëna.<br />
• Të shkruajë një përrallë që e ka lexuar vetë apo ia kanë treguar prindërit ose gjyshja.<br />
Mjetet: përralla e Kësulëkuqes, teksti, përralla të ndryshme.<br />
Fjalë kyç: përrallë, shkrim, ngjarje.<br />
Aftësitë: të vëzhguarit, të treguarit, të shkruarit.<br />
STRUKTURA PNP Metoda, teknika e veprimtari Koha<br />
Parashikimi<br />
Stuhi mendimesh<br />
Ndërtimi i njohurive Punë e drejtuar<br />
Përforcimi<br />
Punë e pavarur<br />
Zhvillimi i mësimit<br />
Parashikimi: Stuhi mendimesh.<br />
Nxënësit kanë sjellë me vete libra me përralla të ndryshme.<br />
Titujt e tyre shkruhen në tabelë nga mësuesi/ja.<br />
Libra me përalla<br />
180
Libër mësuesi për tekstin “<strong>Gjuha</strong> <strong>shqipe</strong> 2”<br />
Nxënës të ndarë në grupe shfletojnë librat e njëri-tjetrit.<br />
Pyeten nxënësit:<br />
- Cilat janë fjalët hyrëse të përrallës?<br />
- Po shprehjet që përdoren në fund?<br />
Disa nxënës lexojnë hyrjen dhe mbylljen e përrallave që kanë sjellë.<br />
Arrihet në përfundimin se fjalët hyrëse të një përralle zakonisht janë: Na ishte njëherë;<br />
Njëherë e një kohë etj., ndërsa fundi është gjithmonë i lumtur, p.sh.: Jetuan të lumtur.<br />
Ndërtimi i njohurive: Punë e drejtuar.<br />
Hapen librat në faqen 130. Nxënësit shohin figurat dhe thonë nga një fjali për secilën.<br />
Ndihmohen nxënësit me këto fjalë apo grupe fjalësh: një ditë, sepse, Kësulëkuqja,<br />
kujtoi, se, e sëmurë, u nis, ishte, u fut në pyll, ia mbushën barkun etj.<br />
Dëgjohen nxënësit me vëmendje, se si i krijojnë fjalitë. Mund t’u kërkohet dy-tri<br />
nxënësve që të ritregojnë përrallën duke parë figurat.<br />
Përforcimi: Punë e pavarur.<br />
Nxënësit shkruajnë në fletore nga një fjali për secilën figurë.<br />
Mami e nisi Kësulëkuqen te gjyshja, se ajo ishte sëmurë.<br />
Kësulëkuqja u fut në pyll dhe takoi ujkun.<br />
Ujku shkoi te gjyshja e Kësulëkuqes dhe e hëngri atë.<br />
Ujku u shtri në shtratin e gjyshes dhe po priste Kësulëkuqen.<br />
Në shtëpinë e gjyshes erdhi fshatari dhe qëlloi ujkun.<br />
Fshatari i çau barkun ujkut dhe nxori gjyshen.<br />
Ujku doli nga shtëpia dhe u mbyt në ujë.<br />
Rubrika: Njohim gjuhën tonë<br />
Tema: Bashkojmë fjalët (Ora I, II)<br />
Objektivat: Në fund të orës së mësimit nxënësi të jetë i aftë:<br />
• Të krijojë fjalë të reja duke bashkuar fjalë sipas shembullit.<br />
• Të shkruajë fjalë të bashkuara nisur nga fjalët e dhëna.<br />
• Të krijojë tri fjali duke përdorur fjalë të bashkuara.<br />
Mjetet: teksti, fisha me fjalë të përbëra.<br />
Fjalë kyç: fjalë e bashkuar.<br />
Aftësitë: të shkruarit, të krijuarit, punë në grup.<br />
181
Libër mësuesi për tekstin “<strong>Gjuha</strong> <strong>shqipe</strong> 2”<br />
STRUKTURA PNP Metoda, teknika e veprimtari Koha<br />
Parashikimi<br />
Stuhi mendimesh<br />
Ndërtimi i njohurive Punë e drejtuar<br />
Përforcimi<br />
Punë e pavarur<br />
Zhvillimi i mësimit<br />
Parashikimi: Stuhi mendimesh.<br />
Shkruhen në tabelë fjalët: Kësulëkuqe dhe Kësulëgjelbër.<br />
Pyeten nxënësit:<br />
- Si janë formuar këto fjalë?<br />
Kësulëkuqe kësulë + kuqe<br />
Kësulëgjelbër kësulë + gjelbër<br />
Fjalët janë formuar nga bashkimi i dy fjalëve me njëra-tjetrën.<br />
- Si formohen fjalët: Borëbardhë, duarartë?<br />
- Ç’fjalë formohen nga bashkimi i fjalëve:<br />
Mama + dhi<br />
At + dhe<br />
Hekur + udhë<br />
Ndërtimi i njohurive: Punë e drejtuar.<br />
Hapen librat në faqen 131 dhe nxënësit plotësojnë fjalët sipas shembullit të dhënë.<br />
Kalohet te rubrika Ushtrohu. Nxënësit punojnë ushtrimin 1:<br />
Lidhni me shigjetë dhe shkruani fjalët duke i bashkuar me njëra-tjetrën.<br />
P.sh.: sy + kaltër sykaltër<br />
Punohet ushtrimi 2: Shkruani të kundërtën e fjalëve të dhëna:<br />
fatmirë fatkeq ; syzi sykaltër; trupmadh trupvogël<br />
Shënim. Në këtë klasë nxënësi konceptin për fjalët e përbëra e merr nëpërmjet<br />
veprimtarisë praktike, duke dalluar se në gjuhën <strong>shqipe</strong> ka edhe fjalë që formohen<br />
duke u bashkuar dy fjalë të ndryshme.<br />
Përforcimi: Punë e pavarur.<br />
Krijoni fjali me fjalët: Borëbardha, zemërgjerë, bukëpjekës.<br />
Bashkoni fjalët buzë + qeshje , zemër + gjerë.<br />
Vlerësimi i nxënësve.<br />
Detyrë shtëpie. Punohen ushtrimet e Fletores së punës, në faqen 36.<br />
182
Libër mësuesi për tekstin “<strong>Gjuha</strong> <strong>shqipe</strong> 2”<br />
VJERSHAT E MIA<br />
Rubrika: Lexojmë<br />
Tema: Xhepi i fshehtë<br />
Objektivat: Në fund të orës së mësimit nxënësi të jetë i aftë:<br />
• Të lexojë me intonacion vjershën duke e shoqëruar dhe me gjeste.<br />
• Të tregojë përmbajtjen e vjershës, duke e paraqitur në grafi kun organizues.<br />
• Të nxjerrë mesazhin e vjershës.<br />
• Të përdorë ku duhet fjalët e dhëna për të plotësuar fjalitë.<br />
Mjetet: teksti, objekte ku fshehin sendet.<br />
Fjalët kyç: xhep, sekret, të fshehta, mbeturina.<br />
Aftësitë: të lexuarit, të ritreguarit, të recituarit.<br />
STRUKTURA PNP Metoda, teknika e veprimtari Koha<br />
Parashikimi<br />
Diskutim<br />
Ndërtimi i njohurive Lexim dhe dëgjim i drejtuar<br />
Përforcimi<br />
Punë individuale, vizatim<br />
Zhvillimi i mësimit<br />
Parashikimi: Diskutim.<br />
Diskutohet me nxënësit rreth pyetjeve:<br />
- A mbani ju gjëra të fshehta?<br />
- Ku i fshihni ato?<br />
- Pse i mbani fshehur?<br />
- Nga kush i fshihni?<br />
Ndërtimi i njohurive: Lexim dhe dëgjim i drejtuar.<br />
Njihen nxënësit me titullin e vjershës “Xhepi i fshehtë”.<br />
Lexohet vjersha nga mësuesi/ja dhe u kërkohet nxënësve të thonë përmbajtjen.<br />
Komentohen figurat dhe pyeten nxënësit:<br />
- A ju pëlqeu vjersha?<br />
- Çfarë keni të përbashkët me personazhin?<br />
- Cilat fjalë nuk kuptoni?<br />
Lexohet vjersha zinxhir nga nxënësit. Plotësohen ushtrimet e tekstit.<br />
Përforcimi: Punë individuale, vizatim.<br />
Në një fl etë të bardhë nxënësit vizatojnë një xhep të madh dhe, më pas e mbushin<br />
me sende të ndryshme.<br />
Detyrë shtëpie. Mësoni vjershën përmendsh.<br />
183
Libër mësuesi për tekstin “<strong>Gjuha</strong> <strong>shqipe</strong> 2”<br />
Rubrika: Bisedojmë së bashku<br />
Tema: Të fshehtat e mia<br />
Objektivat: Në fund të orës së mësimit nxënësi të jetë i aftë:<br />
• Të flasë për të fshehtat e veta.<br />
• Të tregojë për vendin ku i ruan gjërat që nuk do t’ua tregojë të tjerëve.<br />
• Të flasë rreth figurave të tekstit.<br />
Mjetet: teksti, ditarë, sende të veçanta që mbajnë me vete.<br />
Fjalët kyç: sekret, të fshehta, ditar, shok, prindër.<br />
Aftësitë: të folurit, të treguarit, të diskutuarit.<br />
STRUKTURA PNP Metoda, teknika e veprimtari Koha<br />
Parashikimi<br />
Diskutim<br />
Ndërtimi i njohurive Marrëdhëniet pyetje-përgjigje<br />
Përforcimi<br />
Punë në çift<br />
Zhvillimi i mësimit<br />
Parashikimi: Diskutim.<br />
Pyeten nxënësit:<br />
- Ç’gjëra mbante fshehur në xhepin e tij djali i vjershës?<br />
- Po ju, a mbani gjëra të fshehta?<br />
- Nga kush i fshihni ato?<br />
- Kujt ia tregoni?<br />
- Në ç’vend i fshihni?<br />
- Sa kohë keni që i grumbulloni?<br />
Ndërtimi i njohurive: Marrëdhëniet pyetje-përgjigje.<br />
Hapen librat në faqen 132 dhe punohen ushtrimet. Nxënësit përgjigjen ashtu si<br />
mendojnë.<br />
Ushtrimi 1. Nxënësit u përgjigjen pyetjeve:<br />
- Kujt ia thua të fshehtat e tua?<br />
- Ku i ruan sendet e tua?<br />
- Ku i shkruan të fshehtat e tua?<br />
Ushtrimi 2. Nxënësit zgjedhin një nga situatat e tekstit:<br />
- Si do të veprosh nëse një shok të tregon një të fshehtë?<br />
Ushtrimi 3. Nxënësit bisedojnë me njëri-tjetrin rreth pyetjes së tekstit:<br />
- A të tregojnë prindërit apo më të rriturit ndonjë të fshehtë?<br />
Ushtrimi 4. Nxënësit duhet të reflektojnë rreth fotove të tekstit:<br />
- Çfarë tregojnë figurat e këtij ushtrimi?<br />
Ata flasin dhe tregojnë lirshëm për çdo situatë.<br />
184
Libër mësuesi për tekstin “<strong>Gjuha</strong> <strong>shqipe</strong> 2”<br />
Përforcimi: Punë në çift.<br />
Nxënësit ndahen në çifte dhe i tregojnë një të fshehtë shokut ose shoqes. Nëse<br />
duan, kjo e fshehtë thuhet me zë të lartë.<br />
Në fund, mësuesi/ja bën vlerësimin e nxënësve dhe jep detyrat e shtëpisë.<br />
Rubrika: Njohim gjuhën tonë<br />
Tema: Krijojmë fjalë të reja (Ora I, II)<br />
Objektivat: Në fund të orës së mësimit nxënësi të jetë i aftë:<br />
• Të krijojë fjalë të reja në mënyrë intuitive, me anë të parashtesave dhe<br />
prapashtesave.<br />
• Të krijojë tri fjali me fjalët e formuara.<br />
Mjetet: tabela, teksti, shkumësa me ngjyra, fisha me fjalë të prejardhura dhe<br />
përbërës të fjalëve të prejardhura.<br />
Fjalët kyç: fjalë të reja.<br />
Aftësitë: të menduarit, të shkruarit, të krijuarit.<br />
STRUKTURA PNP Metoda, teknika e veprimtari Koha<br />
Parashikimi<br />
Stërvitja e mendjes<br />
Ndërtimi i njohurive Punë e drejtuar<br />
Përforcimi<br />
Punë e pavarur<br />
Zhvillimi i mësimit<br />
Parashikimi: Stërvitja e mendjes.<br />
Pyeten nxënësit:<br />
-Ç’fjalë të reja mund të formohen me fjalët: qytet, punë, këngë, sport, fshat,<br />
pastër, gjysh/e, kalim?<br />
qytet qytetar/e<br />
punë punëtor/e<br />
këngë këngëtar/e<br />
sport sportist/e<br />
qytet kryeqytet<br />
i/e pastër i/e papastër<br />
gjysh/e stërgjysh/e<br />
kalim mbikalim<br />
Shënim. Në këtë klasë, nxënësit do të mësojnë se nga një fjalë mund të<br />
formohen fjalë të reja, kur atyre u vendosen disa pjesë para ose pas, pa i emërtuar<br />
ato. Ushtrimi i tyre bëhet në mënyrë intuitive. Është e mira që shembujt që jep<br />
mësuesi/ja të jenë kryesisht emra dhe mbiemra.<br />
Ndërtimi i njohurive: Punë e drejtuar.<br />
Hapen librat në faqen 134, lexohen dhe plotësohen me kujdes ushtrimet e tekstit.<br />
185
Libër mësuesi për tekstin “<strong>Gjuha</strong> <strong>shqipe</strong> 2”<br />
Ushtrimi 1. Nxënësit shohin fi gurat dhe shkruajnë fjalët: syze, skiator, qytetar.<br />
Ushtrimi 2. Nxënësit lidhin me shigjetë fjalët e parme me të prejardhurat, duke<br />
vënë re çfarë kanë të përbashkët ato:<br />
vizë<br />
shkollë<br />
gazetë<br />
vizatim<br />
shkollar<br />
gazetar<br />
peshk<br />
punë<br />
peshkatar<br />
punëtor<br />
Ushtrimi 3. Nxënësit krijojnë fjalë të reja me fjalëzat: stër, krye, pa, si dhe në<br />
pjesën e dytë të ushtrimit formojnë fjalë me prapashtesa.<br />
Ushtrimi 4. Nxënësit vendosin fjalën e duhur në vendet ku ajo mungon.<br />
Vlerësohet puna e bërë nga nxënësit bankë më bankë.<br />
Përforcimi: Punë e pavarur.<br />
Nxënësit punojnë në punë të pavarur ushtrimin 1 në Fletoren e punës, faqe 37.<br />
Vlerësimi i nxënësve nga mësuesi/ja.<br />
Detyrë shtëpie. Jepen ushtrime nga Fletorja e punës, faqe 37.<br />
Rubrika: Lexojmë<br />
Tema: Kubat<br />
186<br />
Objektivat: Në fund të orës së mësimit nxënësi të jetë i aftë:<br />
• Të lexojë me intonacion vjershën, duke mos e shkëputur zërin gjatë leximit.<br />
• Të tregojë me fjalët e veta përmbajtjen e vjershës.<br />
• Të pikturojë një objekt të ndërtuar me kube.<br />
Mjetet: teksti, kube, objekte të ndryshme që ndërtohen me kube.<br />
Fjalët kyç: kub, ndërtim, lojë, krijim.<br />
Aftësitë: të lexuarit, të treguarit, të diskutuarit.<br />
STRUKTURA PNP Metoda, teknika e veprimtari Koha<br />
Parashikimi<br />
Diskutim<br />
Ndërtimi i njohurive Lexim dhe dëgjim i drejtuar<br />
Përforcimi<br />
Punë individuale<br />
Zhvillimi i mësimit<br />
Parashikimi: Diskutim.<br />
Pyeten nxënësit: - A ju pëlqen loja me kube?<br />
- Çfarë mund të krijojmë me kube?<br />
- Tregoni për fi gurat që keni krijuar me to?<br />
Përgjigjet e këtyre pyetjeve nxënësit i diskutojnë me njëri-tjetrin.
Libër mësuesi për tekstin “<strong>Gjuha</strong> <strong>shqipe</strong> 2”<br />
Ndërtimi i njohurive: Lexim dhe dëgjim i drejtuar.<br />
Lexohet vjersha “Kubat” dhe shpjegohen fjalët apo shprehjet që nxënësit<br />
nuk i kuptojnë.<br />
Lexohet vjersha zinxhir nga nxënësit.<br />
Nxënësit u përgjigjen pyetjeve të tekstit.<br />
Ata ritregojnë përmbajtjen e vjershës me fjalët e tyre.<br />
Përforcimi: Punë individuale.<br />
U kërkohet nxënësve të vizatojnë një objekt të ndërtuar me kube, si p.sh.: shkollë,<br />
makinë, shtëpi, urë etj. (Vizatimin mund ta përfundojnë dhe në shtëpi.)<br />
Në fund, mësuesi/ja bën vlerësimin e nxënësve dhe jep detyrat e shtëpisë.<br />
Rubrika: Bisedojmë së bashku<br />
Tema: Edhe unë krijoj<br />
Objektivat: Në fund të orës së mësimit nxënësi të jetë i aftë:<br />
• Të krijojë figura ose objekte duke bashkuar copëza nga materiale të ndryshme.<br />
• Të përshkruajë krijimin e çdo figure të tekstit.<br />
• Të tregojë për krijimin e tij.<br />
Mjetet: teksti, plastelinë, letra me ngjyra, materiale të ndryshme, pamje të ndryshme.<br />
Fjalët kyç: krijim, material, objekt, figurë.<br />
Aftësitë: të krijuarit, të përshkruarit, të treguarit.<br />
STRUKTURA PNP Metoda, teknika e veprimtari Koha<br />
Parashikimi<br />
Bisedë<br />
Ndërtimi i njohurive Punë e drejtuar<br />
Përforcimi<br />
Krijim i lirë. Turi i galerisë<br />
Zhvillimi i mësimit<br />
Parashikimi: Bisedë.<br />
Bisedohet me nxënësit:<br />
- Çfarë figurash me materiale të ndryshme keni krijuar në klasën e parë?<br />
- Si i krijuat ato?<br />
- A mund ta përshkruani atë që krijuat?<br />
- Çfarë figure mund të krijoni këtë orë?<br />
Ndërtimi i njohurive: Punë e drejtuar.<br />
Hapen librat në faqen 136 dhe nxënësit shikojnë figurat e tekstit dhe i lidhin me shigjetë.<br />
- Çfarë kanë krijuar fëmijët?<br />
Nxënësit përshkruajnë çdo figurë.<br />
187
Libër mësuesi për tekstin “<strong>Gjuha</strong> <strong>shqipe</strong> 2”<br />
Përforcimi: Krijim i lirë. Turi i galerisë.<br />
Nxënësit do të përdorin modele ose do të krijojnë nga imagjinata e tyre.<br />
Gjatë punës nxënësit do të përdorin materiale të ndryshme. Nxënësit i ekspozojnë<br />
punimet e tyre para klasës. Vetë ata përzgjedhin krijimin më të mirë.<br />
Në fund, mësuesi/ja bën vlerësimin e krijimeve të nxënësve.<br />
Detyrë shtëpie. Bëni një krijim çfarëdo (objekte të ndryshme ose fruta etj.)<br />
me materiale sipas dëshirës.<br />
Rubrika: Njohim gjuhën tonë<br />
Tema: Dallojmë mbiemrin (Ora I, II)<br />
Objektivat: Në fund të orës së mësimit nxënësi të jetë i aftë:<br />
• Të dallojë mbiemrin në fjalitë e dhëna.<br />
• Të drejtojë pyetjen e duhur për të gjetur mbiemrin.<br />
• Të krijojë fjali duke përshtatur mbiemrin me emrin.<br />
Mjetet: teksti, tabela, pamje të ndryshme, fl etore klase, stilolaps.<br />
Fjalët kyç: mbiemër, nënvizo, krijo.<br />
Aftësitë: të vrojtuarit, të dëgjuarit, të krijuarit.<br />
STRUKTURA PNP Metoda, teknika e veprimtari Koha<br />
Parashikimi<br />
Diskutim<br />
Ndërtimi i njohurive Punë e drejtuar<br />
Përforcimi<br />
Punë e pavarur<br />
Zhvillimi i mësimit<br />
Parashikimi: Diskutim.<br />
U paraqiten nxënësve pamje të ndryshme. Ata tregojnë cilësinë kryesore të secilës.<br />
Pyeten nxënësit: - Si është dhelpra? (dinake, mishngrënëse…)<br />
- Si janë frutat? (të kuqe, të ëmbla, të shijshme…)<br />
*Fjalët që tregojnë si janë njerëzit, kafshët, sendet, vendet quhen mbiemra.<br />
Ndërtimi i njohurive: Punë e drejtuar.<br />
Hapen librat e gjuhës dhe nxënësit vërejnë me kujdes fi gurën. Pastaj lexojnë<br />
tekstin dhe lidhin mbiemrat me emrat: çatia, muri, dritarja, vajza, shtriga ….<br />
Lexohet përkufi zimi i mbiemrit nga disa nxënës.<br />
Punohet rubrika Ushtrohu.<br />
Në ushtrimin 1 grupet e fjalëve në etiketa, nxënësit i vendosin në bashkësitë<br />
përkatëse: të njerëzve, kafshëve, vendeve, sendeve.<br />
188
Libër mësuesi për tekstin “<strong>Gjuha</strong> <strong>shqipe</strong> 2”<br />
Në ushtrimin 2, nxënësit lidhin emrat me mbiemrat.<br />
Në ushtrimin 3, nxënësit nënvizojnë mbiemrat dhe thonë se ç’tregojnë ata.<br />
Dëgjohet e vëzhgohet puna e çdo nxënësi.<br />
Përforcimi: Punë e pavarur.<br />
Mësuesi/ja shkruan në dërrasë mbiemrat: i sjellshëm, i kaltër, i bukur dhe u kërkon<br />
nxënësve të krijojnë fjali me ta.<br />
Vlerësimi i nxënësve.<br />
Detyrë shtëpie. Jepen ushtrime nga Fletorja e punës, faqe 38.<br />
Rubrika: Lexojmë<br />
Tema: Jam unë + …<br />
Objektivat: Në fund të orës së mësimit nxënësi të jetë i aftë:<br />
• Të lexojë rrjedhshëm e me intonacion vjershën.<br />
• Të tregojë si e quan autori djalin.<br />
• Të përshkruajë veten e tij, duke përmendur pamjen fi zike, cilësitë vetjake,<br />
sjelljen e tij me të tjerët.<br />
• Të nënvizojë mbiemrat e përdorur në vjershë.<br />
Mjetet: pasqyrë, foto vetjake, teksti, tabela.<br />
Fjalët kyç: unë, vjershë, strofë, varg, pasqyrim.<br />
Aftësitë: të lexuarit, të diskutuarit, të krahasuarit.<br />
STRUKTURA PNP Metoda, teknika e veprimtari Koha<br />
Parashikimi<br />
Marrëdhëniet pyetje-përgjigje<br />
Ndërtimi i njohurive Lexim dhe dëgjim i drejtuar<br />
Përforcimi<br />
Vizatim i lirë<br />
Zhvillimi i mësimit<br />
Parashikimi: Marrëdhëniet pyetje-përgjigje.<br />
Pyeten nxënësit:<br />
- Po ti, duke u bazuar te vjersha, me cilën kafshë, shpend, lule apo frutë<br />
mund ta krahasosh veten?<br />
- Sikur t’ju pyesin: - Kush je ti? Ç’përgjigje do të jepnit?<br />
- Si e kuptoni titullin “Unë jam +…..”<br />
189
Libër mësuesi për tekstin “<strong>Gjuha</strong> <strong>shqipe</strong> 2”<br />
Ndërtimi i njohurive: Lexim dhe dëgjim i drejtuar.<br />
Lexohet vjersha nga mësuesi/ja.<br />
Shpjegohen fjalët dhe shprehjet e reja.<br />
Pyeten nxënësit: - Çfarë mund të jetë tjetër ky djalë?<br />
- Me çfarë mund ta krahasojë tjetër veten e tij?<br />
- A ju pëlqen vjersha? Pse?<br />
Mesazhi i pjesës: *Të njohim veten tonë.<br />
Përforcimi: Vizatim i lirë.<br />
Nxënësit do të shprehin me vizatim një nga krahasimet që i është bërë djalit në vjershë.<br />
Vizatimi mund të përfundojë në shtëpi.<br />
Në fund, mësuesi/ja bën vlerësimin e nxënësve.<br />
Detyrë shtëpie. Vazhdoni vizatimin e nisur në klasë.<br />
Rubrika: Shkruajmë<br />
Tema: Kush jam Unë?<br />
Objektivat: Në fund të orës së mësimit nxënësi të jetë i aftë:<br />
• Të përshkruajë veten e tij.<br />
• Të shkruajë për pamjen fi zike, cilësitë vetjake dhe sjelljen me të tjerët.<br />
Mjetet: tabela, Fletorja e punës, foto vetjake, stilolaps.<br />
Fjalët kyç: përshkrim, pamje fi zike, cilësi vetjake.<br />
Aftësitë: të përshkruarit, të shkruarit e pavarur.<br />
STRUKTURA PNP Metoda, teknika e veprimtari Koha<br />
Parashikimi<br />
Mendo-përshkruaj<br />
Ndërtimi i njohurive Punë e drejtuar<br />
Përforcimi<br />
Shkrim i lirë, punë individuale<br />
Zhvillimi i mësimit<br />
Parashikimi: Mendo-përshkruaj.<br />
Pyeten nxënësit: - Çfarë të kujton fjala përshkrim?<br />
- Si dukem unë nga pamja e jashtme?<br />
Si jam unë?<br />
(veprimet, sjellja)<br />
Përshkrimi<br />
Kush jam unë?<br />
(emri, mosha)<br />
190
Libër mësuesi për tekstin “<strong>Gjuha</strong> <strong>shqipe</strong> 2”<br />
Mësuesi/ja nis të përshkruajë veten e tij/saj, në mënyrë që nxënësit ta kenë më<br />
të lehtë që të përshkruajnë veten e tyre.<br />
Më pas 2-3 nxënës përshkruajnë veten e tyre.<br />
Ndërtimi i njohurive: Punë e drejtuar.<br />
Hapet libri në faqen 139 dhe lexohet informacioni për përshkrimin e vetes.<br />
Nxënësit u përgjigjen pyetjeve në fl etoren e klasës.<br />
Vëzhgohet puna e nxënësve bankë më bankë.<br />
Përforcimi: Punë individuale, shkrim i lirë.<br />
Secili përshkruan veten në fl etën e tij, por pa vendosur emrin.<br />
Më pas fl etët këmbehen midis nxënësve dorë më dorë dhe ata fi llojnë të gjejnë<br />
njëri-tjetrin në bazë të përshkrimeve që janë bërë.<br />
Detyrë shtëpie. Të shkruajë në fl etore veten e tij/saj me disa fjali.<br />
Rubrika: Njohim gjuhën tonë<br />
Tema: Dallojmë gjininë e mbiemrit (Ora I, II)<br />
Objektivat: Në fund të orës së mësimit nxënësi të jetë i aftë:<br />
• Të dallojë mbiemrin e gjinisë femërore nga mbiemri i gjinisë mashkullore,<br />
duke u nisur nga gjinia e emrit që e shoqëron.<br />
• Të përshtatë mbiemrin me emrin dhe anasjellas.<br />
• Të krijojë fjali me grupe fjalësh emër + mbiemër në gjininë femërore dhe<br />
mashkullore.<br />
Mjetet: teksti, tabela, fl etore klase, stilolaps, fi sha me emra dhe mbiemra.<br />
Fjalët kyç: mbiemër, gjinia femërore, gjinia mashkullore.<br />
Aftësitë: të shkruarit, të dalluarit, të diskutuarit, të krijuarit.<br />
STRUKTURA PNP Metoda, teknika e veprimtari Koha<br />
Parashikimi Përvijimi i të menduarit<br />
Ndërtimi i njohurive Punë e drejtuar<br />
Përforcimi<br />
Punë e pavarur - zbatimi i njohurive të marra<br />
Zhvillimi i mësimit<br />
Parashikimi: Përvijimi i të menduarit.<br />
Mësuesi/ja shkruan në tabelë grupet e fjalëve dhe mbiemrat e gjinisë femërore i<br />
shkruan me shkumës të kuq, ndërsa mbiemrat e gjinisë mashkullore me blu:<br />
vajzë e bukur, djalë i bukur,<br />
grua e gjatë, burrë i shkurtër<br />
191
Libër mësuesi për tekstin “<strong>Gjuha</strong> <strong>shqipe</strong> 2”<br />
Pyeten nxënësit:<br />
- Ç’janë fjalët me ngjyrë? (Mbiemra)<br />
- Ç’tregojnë mbiemrat në këto grupe fjalësh? (Si është vajza, djali...)<br />
- Në ç’gjini janë emrat djali dhe vajza? (Në gjininë mashkullore e femërore.)<br />
- Si mendoni, në ç’gjini do të jenë mbiemrat që shoqërojnë fjalët?<br />
*Mbiemri merr gjininë e emrit pas të cilit shkon.<br />
Mbiemra të gjinisë femërore janë: e mirë, e bukur, e bardhë.<br />
Mbiemra të gjinisë mashkullore janë: i mirë, i bukur, i bardhë.<br />
Shënim. Në këtë klasë nxënësit duhet të dallojnë mbiemrin e nyjshëm në mënyrë<br />
praktike. Për të dalluar gjininë e mbiemrit, fi llimisht shembujt është mirë të zgjidhen<br />
nga gjinia natyrore e emrit: djalë, vajzë, burrë, grua, për të kaluar tek emrat e gjinisë<br />
femërore dhe mashkullore në përgjithësi.<br />
Ndërtimi i njohurive: Punë e drejtuar.<br />
Hapet teksti në faqen 140 dhe plotësohen shembujt e dhënë në tekst.<br />
Lexohet me kujdes rregulli për gjininë e mbiemrit.<br />
Kalohet në punimin e ushtrimeve të rubrikës Ushtrohu.<br />
Ushtrimi 1, lidh me shigjetë emrat me mbiemrat, ka si qëllim që nxënësi të dallojë<br />
gjininë e emrit dhe ta përshtatë atë me mbiemrin, sipas gjinisë. P.sh.: lepur i shpejtë,qengj<br />
i butë, borë e bardhë, peshk i kuq, shqiponjë e lirë, pyll i dendur, lëndinë e gjelbër.<br />
Ushtrimi 2 ka si qëllim që nxënësi të shkruajë një mbiemër, duke e vënë në<br />
gjininë e duhur, dhe më pas t’i klasifi kojë në dy bashkësi, sipas gjinisë.<br />
Shtëpia e madhe; qielli i kaltër; guri i madh; macja e bardhë…<br />
Gjinia femërore<br />
Gjinia mashkullore<br />
shtëpia e madhe<br />
macja e bardhë<br />
qielli i kaltër<br />
guri i madh<br />
Përforcimi: Punë e pavarur.<br />
Zgjidhni tri grupe fjalësh nga ushtrimi 2 dhe krijoni fjali me to. P.sh.:<br />
Shtëpia e madhe e Mirës ndodhet buzë rrugës.<br />
Qielli i kaltër vezullon nga rrezet e diellit.<br />
Detyrë shtëpie. Jepen ushtrime nga Fletorja e punës, në faqen 40.<br />
192
Libër mësuesi për tekstin “<strong>Gjuha</strong> <strong>shqipe</strong> 2”<br />
Rubrika: Lexojmë<br />
Tema: Genti bënte “of” e “uf”<br />
Objektivat: Në fund të orës së mësimit nxënësi të jetë i aftë:<br />
• Të lexojë rrjedhshëm e me intonacion vjershën.<br />
• Të krahasojë veten e tij me personazhin e vjershës.<br />
• Të përdorë fjalët e fjalorit në komentin e vjershës.<br />
• Të kritikojë veprimet dhe sjelljet e Gentit.<br />
• Të nxjerrë mesazhin e vjershës me anë të pyetjeve.<br />
Mjetet: teksti, dërrasa e zezë, pamje e zmadhuar e një mjedisi të rrëmujshëm<br />
dhome, fletë të bardha, stilolaps.<br />
Fjalët kyç: vjershë, strofë, varg, klithi, u zhduk, kukumjaçkë, buf.<br />
Aftësitë: të lexuarit, të krahasuarit, të diskutuarit, të recituarit.<br />
STRUKTURA PNP Metoda, teknika e veprimtari Koha<br />
Parashikimi<br />
Dora e fshehtë<br />
Ndërtimi i njohurive Lexim i drejtuar<br />
Përforcimi<br />
Diagrami i Venit<br />
Zhvillimi i mësimit<br />
Parashikimi: Dora e fshehtë.<br />
Mësuesi/ja ka shkruar në fisha vargjet e vjershës. I ndan nxënësit në grupe,<br />
duke i dhënë çdo nxënësi të grupit një varg nga vjersha. U lihet kohë e mjaftueshme<br />
që të lexojnë vargjet dhe t’i rregullojnë në mënyrë sa më të përshtatshme, duke i<br />
ngjitur në një fletë formati.<br />
Dallohet grupi që ka renditur më saktë vjershën.<br />
Ndërtimi i njohurive: Lexim i drejtuar.<br />
Lexohet vjersha me ndalesa.<br />
Ndalesa I. 4 vargjet e para:<br />
- Për ç’kohë të ditës bëhet fjalë?<br />
- Nga e kuptove?<br />
- Ç’zë ndihej diku larg apo diku afër?<br />
- Si mendoni se vazhdon ngjarja?<br />
Ndalesa II. 4 vargjet e dyta:<br />
- Zëri i kujt dëgjohet në shtëpi?<br />
- Si bënte Genti?<br />
- Pse bënte kështu?<br />
- Po ju a i mbani në rregull sendet tuaja?<br />
- Si përfundon kërkimi?<br />
193
Libër mësuesi për tekstin “<strong>Gjuha</strong> <strong>shqipe</strong> 2”<br />
Ndalesa III. 6 vargjet e fundit:<br />
- Çfarë kërkonte Genti?<br />
- Për ku u bë vonë Genti?<br />
- Si klithi ai?<br />
Lexohet vjersha me intonacion nga disa nxënës.<br />
Shpjegohen fjalët e fjalorit:<br />
buf<br />
zhduk<br />
Fjalor<br />
kukumjaçkë<br />
klith<br />
Shpjegimi i fjalëve sipas Fjalorit të gjuhës së sotme <strong>shqipe</strong><br />
KUKUMJAÇKË, (KUKUVAJKË f. sh. zool.)<br />
Zog grabitqar, me kokë të gjerë dhe pak si të shtypur, me sy të verdhë e<br />
të rrumbullakët, me sqep të thyer, më bisht të gjatë në ngjyrë hiri e me njolla<br />
të bardha, që del natën, ushqehet me zogj e me minj dhe këndon me një zë<br />
sikur vajton.<br />
BUF m. sh.<br />
1. zool. Shpend grabitqar i natës, me kokë të madhe e të rrumbullakët, me<br />
sy të mëdhenj në ballë, me sqep të shkurtër e të kthyer, që rron ndër pyje e në<br />
gërmadha dhe që këndon natën sikur vajton.<br />
Përforcimi: Diagrami i Venit.<br />
Nxënësit krahasojnë veten e tyre me Gentin, kur përgatiten për në shkollë.<br />
Genti<br />
Unë<br />
i parregullt<br />
grindavec<br />
Fëmijë<br />
___________<br />
___________<br />
Leximi nga disa nxënës i diagramit të plotësuar.<br />
Detyrë shtëpie. Mësoni vjershën përmendsh.<br />
Shkruani disa këshilla për Gentin.<br />
194
Libër mësuesi për tekstin “<strong>Gjuha</strong> <strong>shqipe</strong> 2”<br />
Rubrika: Njohim gjuhën tonë<br />
Tema: Dallojmë numrin e mbiemrit (Ora I)<br />
Objektivat: Në fund të orës së mësimit nxënësi të jetë i aftë:<br />
• Të dallojë numrin e mbiemrit (njëjës, shumës).<br />
• Të kthejë në numrin njëjës apo shumës grupet e fjalëve (emër + mbiemër).<br />
• Të përshtatë në numër mbiemrin me emrin në fjalitë e tekstit të dhënë, duke<br />
u bazuar edhe te figura e tekstit.<br />
Mjetet: teksti, tabela, fisha me emra dhe mbiemra, sende të ndryshme.<br />
Fjalët kyç: mbiemër, numri njëjës, numri shumës.<br />
Aftësitë: të dalluarit, të vepruarit, të përshtaturit.<br />
STRUKTURA PNP Metoda, teknika e veprimtari Koha<br />
Parashikimi<br />
Gushëkuqi rrethor<br />
Ndërtimi i njohurive Punë e drejtuar<br />
Përforcimi<br />
Shkrim i drejtuar<br />
Zhvillimi i mësimit<br />
Parashikimi: Gushëkuqi rrethor.<br />
Nxënësit ndahen në dy grupe. U kërkohet të shkruajnë emra në numrin njëjës<br />
dhe shumës. Fleta dhe lapsi pasohen nga njëri nxënës te tjetri.<br />
Pasi shkruhet emri, fleta paloset si fizarmonikë dhe kalohet te nxënësi tjetër.<br />
Fletët mblidhen nga mësuesi/ja dhe vlerësohet grupi që ka punuar më mirë.<br />
Disa nga emrat e shkruar nga nxënësit shkruhen në tabelë, duke i shoqëruar me<br />
mbiemrat e duhur.<br />
një laps i gjatë disa lapsa të gjatë<br />
një vajzë e bukur disa vajza të bukura<br />
Mbiemri merr numrin e emrit pas të cilit shkon.<br />
Emri në numrin njëjës - mbiemri në numrin njëjës.<br />
Emri në numrin shumës - mbiemri në numrin shumës.<br />
Ndërtimi i njohurive: Punë e drejtuar.<br />
Hapet teksti dhe lexohen shembujt në krye të faqes 142, si dhe rregulla gjuhësore<br />
për numrin e mbiemrit. Kalohet në punimin e ushtrimeve të rubrikës Ushtrohu.<br />
Ushtrimi 1. Nxënësit lidhin emrin me mbiemrin në numrin e duhur:<br />
një trëndafil i bardhë; disa topa të mëdhenj; disa mace të bardha,<br />
një laps i zi, një kamion i madh, disa maçokë të zinj<br />
Më pas i grupojnë në dy bashkësi: mbiemra të numrit njëjës dhe të numrit shumës.<br />
195
Libër mësuesi për tekstin “<strong>Gjuha</strong> <strong>shqipe</strong> 2”<br />
njëjës<br />
i zi<br />
i madh<br />
i bardhë<br />
shumës<br />
të zinj<br />
të mëdhenj<br />
të bardha<br />
Ushtrimi 2. Nxënësit kthejnë grupin e dhënë nga numri shumës në njëjës dhe<br />
anasjellas.<br />
Përforcimi: Shkrim i drejtuar.<br />
Nxënësit duke parë fi gurën e tekstit, plotësojnë fjalitë duke shkruar emrin dhe<br />
mbiemrin e duhur në vend të pikave.<br />
Unë këputa disa mollë të mëdha dhe të kuqe. Shoku im ka një mollë të<br />
vogël dhe të kuqe. Ne i kafshuam ato. Oh sa mollë të ëmbla! Oh, sa mollë<br />
të ëmbla! Oh, ç’mollë e ëmbël!<br />
Detyrë shtëpie. Jepet ushtrimi 1 i Fletores së punës, në faqen 41.<br />
Rubrika: Njohim gjuhën tonë<br />
Tema: Dallojmë numrin e mbiemrit (Ora II)<br />
Objektivat: Në fund të orës së mësimit nxënësi të jetë i aftë:<br />
• Të kthejë mbiemrat e numrit njëjës në numrin shumës dhe anasjellas.<br />
• Të shkruajë shumësin e mbiemrave në gjininë mashkullore dhe femërore.<br />
• Të vendosë mbiemrin në numrin e duhur në fjalitë e dhëna.<br />
Mjetet: Fletore pune, tabela, stilolaps, fl etë të bardha.<br />
Fjalët kyç: mbiemër, njëjës, shumës.<br />
Aftësitë: të diskutuarit, të shkruarit, të dëgjuarit.<br />
STRUKTURA PNP Metoda, teknika e veprimtari Koha<br />
Parashikimi<br />
Diskutimi i ideve<br />
Ndërtimi i njohurive Punë e drejtuar<br />
Përforcimi<br />
Punë në skuadra<br />
Zhvillimi i mësimit<br />
Parashikimi: Diskutimi i ideve.<br />
Hapet Fletorja e punës në faqen 41. Lexohen në heshtje kërkesat e çdo detyre.<br />
Diskutohen me nxënësit kërkesat e tyre.<br />
196
Libër mësuesi për tekstin “<strong>Gjuha</strong> <strong>shqipe</strong> 2”<br />
- Si bëjnë në numrin shumës mbiemrat e mëposhtëm?<br />
Një gur i vogël disa gurë të vegjël një dorë e vogël disa duar të vogla<br />
Një libër i ri disa libra të rinj një fushë e madhe disa fusha të mëdha<br />
- Në çfarë gjinie janë mbiemrat e përdorur?<br />
Ndërtimi i njohurive: Punë e drejtuar.<br />
Në ushtrimin 1, nxënësit shikojnë fi gurat dhe shkruajnë emra dhe mbiemra<br />
në numrin njëjës dhe në numrin shumës.<br />
Në ushtrimin 2, nxënësit lidhin me shigjetë emrat me mbiemrat dhe përcaktojnë<br />
gjininë e tyre.<br />
Në ushtrimin 3, nxënësit kthejnë në numrin njëjës emrat dhe mbiemrat.<br />
Në ushtrimin 4, nxënësit shkruajnë shumësin e mbiemrit të dhënë në gjininë<br />
femërore dhe mashkullore:<br />
i hollë të holla, të hollë<br />
i butë të buta, të butë<br />
Në ushtrimin 5, nxënësit vendosin mbiemrin në kllapa në numrin e duhur.<br />
Vëzhgohet puna e nxënësit bankë më bankë duke ndihmuar nxënësit që<br />
paraqesin vështirësi.<br />
Përforcimi: Punë në skuadra.<br />
Ndahet klasa në skuadra. Çdo skuadre i jepet detyra përkatëse:<br />
Skuadra I Shkruani emra e mbiemra në numrin njëjës.<br />
Skuadra II Shkruani emra e mbiemra në numrin shumës.<br />
Skuadra III Shkruani emra e mbiemra në gjininë mashkullore.<br />
Skuadra IV Shkruani emra e mbiemra në gjininë femërore.<br />
Fleta kalohet dorë më dorë e palosur në formë fi zarmonike.<br />
Lexohen përgjigjet e çdo skuadre nga përgjegjësi i saj.<br />
Shpallet skuadra fi tuese.<br />
Detyrë shtëpie. Në një tekst, merrni një paragraf dhe nënvizoni mbiemrat,<br />
si dhe gjeni numrin në të cilin janë përdorur.<br />
Rubrika: Lexojmë<br />
Tema: Shoku im<br />
Objektivat: Në fund të orës së mësimit nxënësi të jetë i aftë:<br />
• Të lexojë me intonacion vjershën.<br />
• Të tregojë për librat qa ka lexuar.<br />
• Të tregojë duke iu përgjigjur pyetjeve të grafi kut organizues.<br />
• Të nxjerrë mesazhin e vjershës me anë të pyetjeve.<br />
197
Libër mësuesi për tekstin “<strong>Gjuha</strong> <strong>shqipe</strong> 2”<br />
Mjetet: teksti, libra për fëmijë, tabakë letre me thënie për fëmijë.<br />
Fjalët kyç: libër, shok, pa përtim, me durim.<br />
Aftësitë: të lexuarit, të diskutuarit, të recituarit.<br />
STRUKTURA PNP Metoda, teknika e veprimtari Koha<br />
Parashikimi<br />
Dora e fshehtë<br />
Ndërtimi i njohurive Dëgjim i drejtuar<br />
Përforcimi<br />
Pesëvargësh<br />
Zhvillimi i mësimit<br />
Parashikimi: Dora e fshehtë.<br />
Ndahen nxënësit në tri grupe me nga 5-6 veta.<br />
Çdo grupi i jepen fi sha ku janë shkruar vargjet e njërës prej strofave të vjershës.<br />
Çdo anëtari grupi i jepet nga një varg. Nxënësit renditin vargjet siç duhet duke i<br />
ngjitur në një fl etë formati.<br />
Fiton grupi që ka renditur më saktë vargjet e vjershës.<br />
- Cili është shoku më i mirë për çdo njeri?<br />
Ndërtimi i njohurive: Dëgjim i drejtuar.<br />
Lexohet vjersha me intonacion nga mësuesi/ja dhe nga 3- 4 nxënës.<br />
Pyeten nxënësit: - Cili është shoku që ka vajza?<br />
- Çfarë i tregon libri asaj?<br />
- A mërzitet ajo duke lexuar? Ku duket kjo?<br />
Lexo vargjet që tregojnë se vajza e do shumë librin.<br />
Shpjego fjalët e fjalorit:<br />
pa u lodhur<br />
Fjalor<br />
pa përtim<br />
198<br />
Leximi i vjershës zinxhir nga nxënësit.<br />
Recitimi bukur i vjershës para klasës.<br />
Mesazhi: Libri ndriçon mendjen, mendja ndriçon botën.<br />
Përforcimi: Pesëvargësh.<br />
Krijohet një pesëvargësh me fjalën libër.<br />
Libri<br />
i dashur i çmuar<br />
tregon mëson zbavit<br />
Libri është burim dije.<br />
Mësim<br />
Lexohen krijimet më të mira para klasës.<br />
Detyrë shtëpie: Mësoni vjershën përmendsh. Shkruani titujt e librave që<br />
keni lexuar duke veçuar atë që ju ka pëlqyer më shumë.
Libër mësuesi për tekstin “<strong>Gjuha</strong> <strong>shqipe</strong> 2”<br />
Rubrika: Bisedojmë së bashku<br />
Tema: Edhe unë e dua librin<br />
Objektivat: Në fund të orës së mësimit nxënësi të jetë i aftë:<br />
• Të bisedojë me shokët për librat që ka lexuar.<br />
• Të tregojë pse e tërheqin librat.<br />
• Të përcaktojë llojin e shkrimit (tregim, përralla, fabula etj.) që e tërheq më shumë.<br />
• Të diskutojë për librat që ka në bibliotekën e vet.<br />
Mjetet: teksti, libra të ndryshëm, revista.<br />
Fjalët kyç: libër, revistë, tregim, përrallë, vjershë.<br />
Aftësitë: të biseduarit, të dëgjuarit, të treguarit me përgjegjësi.<br />
STRUKTURA PNP Metoda, teknika e veprimtari Koha<br />
Parashikimi Diskutim paraprak<br />
Ndërtimi i njohurive Të nxënit bashkëpunues, marrëdhëniet pyetje-përgjigje<br />
Përforcimi<br />
Shkrim i listuar<br />
Zhvillimi i mësimit<br />
Parashikimi: Diskutim paraprak.<br />
Nxënësit kanë sjellë librin që u ka pëlqyer më shumë.<br />
Diskutojnë rreth librit që kanë sjellë duke u mbështetur te:<br />
mesazhi<br />
titulli<br />
përmbajtja<br />
Libri<br />
shtëpia botuese<br />
autori<br />
personazhet<br />
Ndërtimi i njohurive: Të nxënit bashkëpunues, marrëdhëniet pyetje-përgjigje.<br />
Hapet teksti në faqen 144 dhe u kërkohet të flasin rreth fotove në krye të faqes.<br />
- Ç’tregojnë fotot në tekst?<br />
Punohet rubrika Po ti?.<br />
- Çfarë të mëson libri? (Gjërat që nuk i dimë.)<br />
- Pse libri të kënaq me figurat e tij? (E bën më tërheqës leximin.)<br />
Punohen ushtrimet e rubrikës Ushtrohu. Ndahen nxënësit në grupe. Çdo grup<br />
ekspozon librat që ka sjellë, ndërsa çdo përfaqësues i grupit tregon rreth librit që i<br />
pëlqen më shumë.<br />
Mesazhi: *Libri hap dritare diturie për çdo njeri.<br />
199
Libër mësuesi për tekstin “<strong>Gjuha</strong> <strong>shqipe</strong> 2”<br />
Përforcimi: Shkrim i listuar.<br />
Nxënësit shkruajnë në një fl etë formati listën e librave që kanë lexuar, duke<br />
shkruar përkrah tyre autorët përkatës.<br />
Detyrë shtëpie. Shkruaj shkurt përmbajtjen e një pjese të lexuar.<br />
Rubrika: Njohim gjuhën tonë<br />
Tema: Tekstet janë të ndryshme (Ora I, II)<br />
Objektivat: Në fund të orës së mësimit nxënësi të jetë i aftë:<br />
• Të dallojë llojet e teksteve: vjershë, tregim, përrallë, shkrim gazete, listë.<br />
• Të krahasojë tekstet me njëri-tjetrin.<br />
• Të krijojë një tekst sipas llojit që i pëlqen.<br />
Mjetet: teksti, libra me tregime, me vjersha, fi sha me lista, gjëegjëza, letra,<br />
kartolina.<br />
Fjalët kyç: tekste, shkrim në gazetë, listë, tregim, përrallë, vjershë.<br />
Aftësitë: të vrojtuarit, të dalluarit, të diskutuarit.<br />
STRUKTURA PNP Metoda, teknika e veprimtari Koha<br />
Parashikimi<br />
Diskutim i ideve<br />
Ndërtimi i njohurive Të nxënit bashkëpunues<br />
Përforcimi<br />
Bashkëbisedim<br />
Zhvillimi i mësimit<br />
Parashikimi: Diskutim i ideve.<br />
U paraqiten nxënësve tekste të shkruara në fl etë formati. U lihen disa minuta<br />
që nxënësit t’i shohin dhe të lexojnë përmbajtjen e tyre, pastaj u drejtohet pyetja:<br />
- Çfarë lloj tekstesh janë këto që po shihni?<br />
tregim<br />
vjershë<br />
shkrim në gazetë<br />
Tekstet<br />
përrallë<br />
listë<br />
njoftim<br />
Ndërtimi i njohurive: Të nxënit bashkëpunues.<br />
Hapet teksti në faqen 145 dhe lexohen tekstet e shkruara në libër. Gjithashtu<br />
përcaktohen llojet e tyre: vjershë, tregim, përrallë, shkrim në gazetë, listë etj.<br />
200
Libër mësuesi për tekstin “<strong>Gjuha</strong> <strong>shqipe</strong> 2”<br />
Në ushtrimin 2 nxënësit mësojnë si quhen personat që shkruajnë tekste të<br />
ndryshme.<br />
shkrimtari tregime, përralla<br />
poeti vjersha, fabula<br />
gazetari shkrim në gazetë<br />
Përforcimi: Bashkëbisedim.<br />
Bashkëbisedohet me nxënësit rreth pyetjeve që janë në tekst.<br />
- Pse fëmijët i pëlqejnë shumë përrallat?<br />
Në përgjithësi fëmijët pëlqejnë kafshët. Në përralla gjithmonë kafshët e këqija<br />
kanë përfundim të keq. Kjo i gëzon tej mase fëmijët.<br />
- Pse vjershat mësohen lehtë përmendsh?<br />
Vargjet kanë brenda tyre rimën dhe nuk janë shumë të gjata.<br />
Nxënësit lihen të lirshëm të shprehin mendimin e tyre.<br />
Detyrë shtëpie. Jepen ushtrimet e Fletores së punës, në faqen 42.<br />
PËRRALLAT E GJYSHES<br />
Rubrika: Lexojmë<br />
Tema: Ema lexon librin (Ora I, II)<br />
Objektivat: Në fund të orës së mësimit nxënësi të jetë i aftë:<br />
• Të lexojë me intonacion përrallën, duke respektuar shenjat e pikësimit.<br />
• Të dallojë përrallën nga tregimi.<br />
• Të thotë përmbajtjen e përrallës, duke iu përgjigjur pyetjeve të tekstit.<br />
• Të identifi kojë personazhet e përrallës, duke veçuar dy cilësi për secilin.<br />
Mjetet: teksti, dërrasa e zezë, libra me përralla.<br />
Fjalët kyç: Ema, përrallë, tekniku i televizorit, libër.<br />
Aftësitë: të lexuarit, të dëgjuarit, të diskutuarit.<br />
STRUKTURA PNP Metoda, teknika e veprimtari Koha<br />
Parashikimi<br />
Rrjeta e merimangës<br />
Ndërtimi i njohurive Lexim i drejtuar<br />
Përforcimi<br />
Turi i galerisë<br />
201
Libër mësuesi për tekstin “<strong>Gjuha</strong> <strong>shqipe</strong> 2”<br />
Zhvillimi i mësimit<br />
Parashikimi: Rrjeta e merimangës.<br />
Nxënësit vendosen në formë rrethore.<br />
Nxënësi I mban një lëmsh në dorë. Ai mban fi llin e parë dhe thotë një titull përralle.<br />
Ia hedh topin shokut përballë dhe ai e vazhdon lojën në të njëjtën mënyrë.<br />
Ndërtimi i njohurive: Lexim i drejtuar.<br />
Mësuesi/ja shkruan titullin e përrallës në tabelë “Ema lexon librin”.<br />
Hapet teksti dhe bëhet leximi me ndalesa.<br />
Ndalesa I. Një mëngjes… deri te ... pyeti ai.<br />
- Kur u zgjua arusha e vogël, Ema?<br />
- Ç’donte të shikonte në televizor?<br />
- Pse u mërzit ajo?<br />
Ndalesa II. Tekniku… deri te ... televizor.<br />
- Kush erdhi shpejt dhe fi lloi punën?<br />
- Çfarë nxori nga çanta ai?<br />
- Ç’bënte Ema ndërkohë? Po prindërit e Emës?<br />
- Si do ta këshillonit Emën?<br />
Ndalesa III. Në fund… deri te ... shtatë koteleve.<br />
- Ç’bëri arusha mama?<br />
- Cila përrallë i pëlqeu Emës?<br />
- Kush e rregulloi televizorin?<br />
- Ju pëlqen mbyllja e përrallës?<br />
- Ju erdhi për të qeshur kur mbaruat së lexuari pjesën?<br />
Lexohet përralla zinxhir nga nxënësit.<br />
Shpjegohen fjalët apo shprehjet e reja.<br />
Lexohet me paragrafë nga disa nxënës.<br />
Mesazhi i përrallës: *Të shohim televizor me orar dhe emisione e fi lma për<br />
moshën tonë, të lexojmë më shumë libra.<br />
Përforcimi: Turi i galerisë.<br />
Nxënësit paraqesin me vizatim pjesën që iu pëlqeu më shumë. (Nxënësit që<br />
s’mund ta vizatojnë dot e përshkruajnë atë me fjalë.)<br />
Në përfundim punimet e tyre i ngjitin në muret e klasës.<br />
Nxënësit lëvizin nëpër klasë, duke parë punimet e njëri-tjetrit, dhe duke i<br />
komentuar ato.<br />
Detyrë shtëpie. Lexoni përrallën disa herë, shkruani përmbajtjen shkurt.<br />
202
Libër mësuesi për tekstin “<strong>Gjuha</strong> <strong>shqipe</strong> 2”<br />
Rubrika: Bisedojmë së bashku<br />
Tema: Edhe unë shoh televizor<br />
Objektivat: Në fund të orës së mësimit nxënësi të jetë i aftë:<br />
• Të flasë për emisionet televizive, duke veçuar ato emisione që e tërheqin<br />
më shumë.<br />
• Të tregojë se çfarë i pëlqen më shumë të bëjë: të lexojë apo të shohë filma<br />
vizatimorë.<br />
• Të flasë rreth fotove të tekstit, duke dhënë mendimin e vet, ashtu si e ndien.<br />
Mjetet: teksti, kaseta me filma vizatimorë, libra të ndryshëm.<br />
Fjalët kyç: emisione televizive, filma vizatimorë, libër.<br />
Aftësitë: të folurit, të treguarit, të vizatuarit.<br />
STRUKTURA PNP Metoda, teknika e veprimtari Koha<br />
Parashikimi<br />
Bisedë<br />
Ndërtimi i njohurive Punë e drejtuar<br />
Përforcimi<br />
Pesëvargësh<br />
Zhvillimi i mësimit<br />
Parashikimi: Bisedë.<br />
Pyeten nxënësit:<br />
- Çfarë emisionesh shihni në televizor?<br />
- Sa kohë kaloni para televizorit?<br />
- Pse s’duhet të shohim shumë televizor?<br />
- Cili ju qorton më shumë në familje kur shihni televizor? Çfarë ju thonë?<br />
Ndërtimi i njohurive: Punë e drejtuar.<br />
Hapet teksti në faqen 150 dhe lexohen me kujdes pyetjet. Nxënësit shprehin<br />
lirshëm mendimet e tyre. Mësuesi/ja u kërkon nxënësve të tregojnë ndonjë rast kur<br />
janë grindur në familje, për të parë televizor.<br />
motër-vëlla<br />
gjysh/e-fëmijë<br />
Grindje<br />
fëmijë-prindër<br />
Punohet rubrika: Shënoni me shenjat përkatëse përgjigjen e saktë dhe të<br />
gabuar.<br />
Nxënësit punojnë individualisht. Në përfundim të ushtrimit ngrihen disa nxënës<br />
dhe lexojnë zgjedhjet e tyre. Nxënësit e tjerë diskutojnë rreth përgjigjeve.<br />
Diskutohet rreth figurave në tekst.<br />
- Çfarë po shohin fëmijët? (festën e shkronjave, film vizatimor)<br />
203
Libër mësuesi për tekstin “<strong>Gjuha</strong> <strong>shqipe</strong> 2”<br />
Përforcimi: Pesëvargësh.<br />
Televizor<br />
i madh i vogël<br />
shoh mësoj zbavitem<br />
Televizori jep fi lma vizatimorë.<br />
ekran<br />
Lexohen krijimet e nxënësve duke veçuar më të saktat.<br />
Vlerësimi i nxënësve.<br />
Detyrë shtëpie. Vizatoni televizorin.<br />
Rubrika: Njohim gjuhën tonë (Drejtshkrim)<br />
Tema: Mbiemrat që mbarojnë me -ë (Ora I)<br />
Objektivat: Në fund të orës së mësimit nxënësi të jetë i aftë:<br />
• Të drejtshkruajë mbiemrat që mbarojnë me -ë , duke gabuar deri në 5 %<br />
(sipas nivelit të klasës në %).<br />
• Të shqiptojë ë-në fundore te mbiemrat që mbarojnë me -ë.<br />
• Të krijojë fjali me mbiemrat që mbarojnë me -ë, sipas shembullit në tekst.<br />
Mjetet: teksti, fisha me mbiemra që mbarojnë me -ë, fl etore klase, stilolaps.<br />
Fjalët kyç: drejtshkrim, mbiemër që mbaron me -ë.<br />
Aftësitë: të shkruarit, të dëgjuarit, të krijuarit.<br />
STRUKTURA PNP Metoda, teknika e veprimtari Koha<br />
Parashikimi<br />
Mendo-diskuto<br />
Ndërtimi i njohurive Veprimtari e drejtuar<br />
Përforcimi<br />
Shkrim i drejtuar<br />
Zhvillimi i mësimit<br />
Parashikimi: Mendo-diskuto.<br />
Shkruani në tabelë mbiemrat: i butë; i ftohtë; i mirë; të shëndoshë; të fortë.<br />
U kërkohet nxënësve të shkruajnë në një fl etë formati këta mbiemra, të shoqëruar<br />
me emrat: mish; ujë; djalë; fëmijë; dhëmbë.<br />
- Çfarë grupe fjalësh formuat? (mish i butë, ujë i ftohtë, ... )<br />
Për një periudhë të caktuar kohe, nxënësit shkruajnë në fl etë mbiemra që<br />
mbarojnë me -ë.<br />
204
Libër mësuesi për tekstin “<strong>Gjuha</strong> <strong>shqipe</strong> 2”<br />
Ndërtimi i njohurive: Veprimtari e drejtuar.<br />
Hapet teksti në faqen 151 dhe lexohen shembujt e dhënë në tekst.<br />
Mësuesi/ja i kushton kujdes shqiptimit të mbiemrave që mbarojnë me -ë, pasi aty<br />
gabohet më shumë.<br />
Kalohet në punimin e ushtrimeve të tekstit.<br />
Ushtrimi 1. Ka synim që nxënësi t’i shkruajë si duhet mbiemrat që mbarojnë me -ë.<br />
(Punohet me laps në tekst.)<br />
Ushtrimi 2. Nxënësit duke lidhur me shigjetë grupet emërore me mbiemrat që<br />
duhen, lexojnë me kujdes mbiemrat dhe ngulitin drejtshkrimin e tyre.<br />
Ushtrimi 3. Ka synim që nxënësit, duke plotësuar vendet bosh në fjalitë e dhëna<br />
me mbiemrat: i mirë, të shëndoshë, të gjatë, i fortë, t’i shkruajnë si duhet ata.<br />
Përforcimi: Shkrim i drejtuar.<br />
Krijoni tri fjali me mbiemrat: i mirë, i butë, i ngrohtë, sipas shembullit:<br />
Klajdi është djalë i mirë. Era e ngrohtë përkëdhelte fl okët e Shilës.<br />
Unë e pëlqej bukën e butë.<br />
Lexohen fjalitë nga disa nxënës.<br />
Mësuesi/ja mund të bëjë edhe një diktim, duke zgjedhur mbiemra që mbarojnë me –ë.<br />
Vlerësimi i nxënësve.<br />
Detyrë shtëpie. Shkruani pesë mbiemra që mbarojnë me -ë dhe me tre<br />
prej tyre formoni fjali.<br />
Rubrika: Njohim gjuhën tonë<br />
Tema: Mbiemrat që mbarojnë me -ë (Ora II)<br />
Objektivat: Në fund të orës së mësimit nxënësi të jetë i aftë:<br />
• Të shkruajë si duhet mbiemrat që mbarojnë me -ë.<br />
• Të dallojë mbiemrat e shkruar saktë nga mbiemrat e shkruar gabim.<br />
• Të shkruajë si duhet mbiemrat përbri emrave.<br />
Mjetet: Fletore pune, fl etore klase, tabela, stilolaps.<br />
Fjalët kyç: mbiemër, drejtshkrim, mbiemra që mbarojnë me -ë.<br />
Aftësitë: të vëzhguarit, të shkruarit.<br />
STRUKTURA PNP Metoda, teknika e veprimtari Koha<br />
Parashikimi<br />
Punë në çifte<br />
Ndërtimi i njohurive Punë e drejtuar<br />
Përforcimi<br />
Punë e drejtuar<br />
205
Libër mësuesi për tekstin “<strong>Gjuha</strong> <strong>shqipe</strong> 2”<br />
Zhvillimi i mësimit<br />
Parashikimi: Punë në çifte.<br />
Hapet Fletorja e punës, në faqen 43, dhe lexohen në heshtje kërkesat e çdo detyre.<br />
Sqarohet njëra prej tyre në tabelë.<br />
Ndërtimi i njohurive: Punë e drejtuar.<br />
Nxënësit punojnë në mënyrë të pavarur ushtrimet e Fletores së punës.<br />
1. Plotëso mbiemrat me shkronjën –ë. Ushtrimi synon që, duke plotësuar<br />
fjalën, nxënësi të mësojë sa më shumë mbiemra që mbarojnë me –ë.<br />
2. Plotëso fjalitë me mbiemrat e futura në thes. Nxënësi zgjedh mbiemrin e<br />
duhur dhe e shkruan saktë në tekstin e dhënë.<br />
3. Shëno me V fjalën e shkruar saktë dhe me X fjalën e shkruar gabim. Fjalët<br />
e shkruara gabim, nxënësi i shkruan saktë në fl etoren e klasës.<br />
4. Shkruaj si duhet mbiemrat përbri emrave. Nxënësit i përshtatin mbiemrat me<br />
emrat e dhënë.<br />
Mësuesi/ja vëzhgon punën e çdo nxënësi bankë më bankë.<br />
Përforcimi: Punë e drejtuar.<br />
Mësuesi/ja u dikton nxënësve tekstin e ushtrimit 5. Në fund, nxënësit nënvizojnë<br />
mbiemrat dhe një nxënës i shkruan në dërrasë të zezë.<br />
Vlerësimi nxënësve.<br />
Detyrë shtëpie. Formoni fjali me këta emra: djalë, vajzë, gur, lepur;<br />
pas emrit vendosni një mbiemër që mbaron me –ë.<br />
Rubrika: Lexojmë<br />
Tema: Princesha mbi bizele (Ora I, II)<br />
206<br />
Objektivat: Në fund të orës së mësimit nxënësi të jetë i aftë:<br />
• Të lexojë rrjedhshëm e me intonacion përrallën.<br />
• Të pasurojë fjalorin me fjalë e shprehje të reja duke i përdorur në ritregimin<br />
e përrallës.<br />
• Të identifi kojë personazhet e përrallës, duke dalluar tri cilësi të tyre.<br />
• Të nxjerrë mesazhin e përrallës.<br />
Mjetet: teksti, mjete për vizatim, libri me përrallën “Princesha mbi bizele”,<br />
përralla me mbretër.<br />
Fjalët kyç: princeshë, bizele, e qullur, e panjohur, dhoma e thesareve, s’kam<br />
mbyllur sy.<br />
Aftësitë: të lexuarit, të diskutuarit, të analizuarit.
Libër mësuesi për tekstin “<strong>Gjuha</strong> <strong>shqipe</strong> 2”<br />
STRUKTURA PNP Metoda, teknika e veprimtari Koha<br />
Parashikimi<br />
Stuhi mendimesh<br />
Ndërtimi i njohurive Lexim i drejtuar<br />
Përforcimi<br />
Dora e pyetjeve<br />
Zhvillimi i mësimit<br />
Parashikimi: Stuhi mendimesh.<br />
Pyeten nxënësit:<br />
- Çfarë na vjen në mendje kur përmendim fjalën princeshë?<br />
bijë mbreti<br />
mbretëreshë<br />
Princeshë<br />
mbret<br />
princ<br />
kështjellë<br />
- Keni dëgjuar përralla me princeshë? (Përmenden disa tituj përrallash nga<br />
nxënësit.)<br />
Ndërtimi i njohurive: Lexim i drejtuar.<br />
Shkruhet titulli i përrallës në tabelë: “ Princesha mbi bizele“.<br />
Lexohet përralla me ndalesa.<br />
Ndalesa I. Ishte një herë … deri te … shumë.<br />
- Çfarë e shqetësonte princin?<br />
- Pse e shëtiti ai botën rreth e përqark?<br />
- Ç’bënë mbreti dhe mbretëresha?<br />
- Pse princi s’po gjente vajzë për t’u martuar?<br />
- Si mendoni se vazhdon ngjarja?<br />
Ndalesa II. Një natë … deri te … e panjohur.<br />
- Kush trokiti në portën e kështjellës në një natë me stuhi?<br />
- A e besuan vajzën se ishte princeshë?<br />
- Çfarë bëri mbretëresha?<br />
- A veproi mirë ajo për të zbuluar të vërtetën?<br />
Ndalesa III. Në mëngjes … deri në fund.<br />
- Çfarë pyetje i bëri mbretëresha, princeshës në mëngjes?<br />
- Çfarë i tha vajza asaj?<br />
- Pse e besoi vajzën mbretëresha?<br />
- Si u mbyll përralla?<br />
- Ju pëlqeu mbyllja e saj?<br />
207
Libër mësuesi për tekstin “<strong>Gjuha</strong> <strong>shqipe</strong> 2”<br />
Shpjegohen fjalët apo shprehjet e vështira për çdo ndalesë.<br />
Lexohet përralla zinxhir nga nxënësit dhe tre nxënës e lexojnë atë të plotë me intonacion.<br />
Përforcimi: Dora e pyetjeve - grafi k organizues.<br />
Secili nga nxënësit në një fl etë formati vizaton pëllëmbën e dorës së tij.<br />
Në çdo gisht nxënësit vendosin pyetjen përkatëse:<br />
- Kush trokiti në portën e mbretëreshës?<br />
- Kur trokiti?<br />
- Ku e vuri mbretëresha kokrrën e bizeles?<br />
- Çfarë bënë princi dhe princesha me bizelen?<br />
- Pse vajza nuk fjeti gjithë natën?<br />
- Si u mbyll përralla?<br />
Për të krijuar pyetjet, nxënësit mbështeten edhe te pyetjet e tekstit.<br />
Lexohet dora e pyetjeve nga çdo nxënës.<br />
Vlerësimi i nxënësve.<br />
Detyrë shtëpie. Lexoni disa herë përrallën dhe shkruani shkurt<br />
përmbajtjen, duke e shoqëruar me vizatimin e kështjellës,<br />
kurorës mbretërore, princit apo princeshës.<br />
Rubrika: Shkruajmë<br />
Tema: Si ndërtohet një përrallë?<br />
Objektivat: Në fund të orës së mësimit nxënësi të jetë i aftë:<br />
• Të dallojë pjesët përbërëse të një përralle: hyrjen, zhvillimin dhe mbylljen.<br />
• Të dallojë shprehjet karakteristike të përrallës në hyrje dhe mbyllje.<br />
• Të plotësojë me fjalët që duhen përmbledhjen e përrallës “Princesha mbi bizele”.<br />
• Të shkruajë përrallën e Borëbardhës duke përdorur fjalët e dhëna.<br />
208<br />
Mjetet: teksti, përralla të ndryshme, tabakë letre ku shkruhet një përrallë, ku<br />
dallohen pjesët përbërëse të strukturës, duke përdorur lapustilat.<br />
Fjalët kyç: përrallë, hyrje, zhvillim, mbyllje, na ishte njëherë, ishte mos<br />
na ishte, jetuan të lumtur etj.<br />
Aftësitë: të shkruarit, të dëgjuarit, të plotësuarit.<br />
STRUKTURA PNP Metoda, teknika e veprimtari Koha<br />
Parashikimi<br />
Paraqitja e strukturuar<br />
Ndërtimi i njohurive Shkrim i drejtuar<br />
Përforcimi<br />
Shkrim i drejtuar
Libër mësuesi për tekstin “<strong>Gjuha</strong> <strong>shqipe</strong> 2”<br />
Zhvillimi i mësimit<br />
Parashikimi: Paraqitja e strukturuar.<br />
Mësuesi/ja u kërkon nxënësve të kujtojnë një përrallë. (Mirë është të hapin librat<br />
dhe të shikojnë përrallën Princesha mbi bizele dhe pastaj i pyet:<br />
- Në përrallën që menduat, si janë renditur ngjarjet?<br />
titulli<br />
jetuan të lumtur<br />
Na ishte njëherë...<br />
u martuan mbyllja Përralla hyrja Dikur...<br />
mbretëruan tërë jetën<br />
Shumë kohë<br />
Më parë…<br />
brendia e përrallës<br />
Ndërtimi i njohurive: Shkrim i drejtuar.<br />
Hapet teksti në faqen 154 dhe lexohet skema e ndërtimit të përrallës. Pastaj<br />
lexohet përmbledhja e përrallës “Princesha mbi bizele” dhe plotësohen vendet bosh<br />
me fjalët e duhura.<br />
Lexohet nga disa nxënës përmbledhja e përrallës.<br />
Përforcimi: Shkrim i drejtuar.<br />
U kërkohet nxënësve të kujtojnë e të tregojnë me fjalët e tyre përrallën “Borëbardha dhe<br />
shtatë xhuxhët” . Duke përdorur edhe fjalët e dhëna në tekst, ata shkruajnë përrallën në<br />
fletore duke mbajtur parasysh pjesët e saj përbërëse: titullin, hyrjen, brendinë, mbylljen.<br />
Borëbardha dhe shtatë xhuxhët<br />
Na ishte njëherë një mbret dhe një mbretëreshë. Mbretëresha lindi një vajzë<br />
shumë të bukur. Por, kur vajza ishte e vogël, e ëma i vdiq.<br />
Mbreti u martua përsëri. Njerka ishte shumë e keqe, ajo e përzuri vajzën<br />
nga pallati mbretëror. Borëbardha shkoi në shtëpinë e xhuxhëve. Atje jetonte<br />
e lumtur së bashku me xhuxhët. Por njerka e mori vesh ku ndodhej. Shkoi atje<br />
dhe e helmoi Borëbardhën me një mollë të kuqe.<br />
Xhuxhët e vendosën në një kuti qelqi. Princi e puthi në faqe dhe vajza hapi sytë.<br />
Princi u martua me Borëbardhën. Ata jetuan të lumtur.<br />
Lexohet përralla e shkruar nga disa nxënës. Zgjidhen dy krijime: njëri që e ka<br />
shkruar sipas strukturës së mësuar, ndërsa tjetri jo.<br />
Nxënësit diskutojnë lidhur me krijimet e paraqitura.<br />
Veçohen punët më të mira të nxënësve, duke i ekspozuar në tabelën Këndi i gjuhës.<br />
Detyrë shtëpie. Shkruani përrallën që ju pëlqen, sipas strukturës<br />
që mësuat.<br />
209
Libër mësuesi për tekstin “<strong>Gjuha</strong> <strong>shqipe</strong> 2”<br />
Rubrika: Lexojmë<br />
Tema: Pinoku i sëmurë (Ora I,II)<br />
Objektivat: Në fund të orës së mësimit nxënësi të jetë i aftë:<br />
• Të lexojë rrjedhshëm e me intonacion përrallën.<br />
• Të ritregojë përmbajtjen e përrallës me ndihmën e grafikut organizues.<br />
Harta e ngjarjes.<br />
• Të identifikojë personazhet e përrallës duke mbajtur qëndrim ndaj sjelljeve të tyre.<br />
• Të dramatizojnë përrallën duke luajtur në role.<br />
Mjetet: teksti, tabela, libri “Pinoku”, fletore vizatimi.<br />
Fjalët kyç: Pinoku i sëmurë, bar (ilaç), ka frikë, zhduket nga dritarja, zana.<br />
Aftësitë: të lexuarit, të përshkruarit, të diskutuarit, të dramatizuarit.<br />
STRUKTURA PNP Metoda, teknika e veprimtari Koha<br />
Parashikimi<br />
Përvijimi i të menduarit<br />
Ndërtimi i njohurive Lexim i drejtuar<br />
Përforcimi<br />
Lojë në role<br />
Zhvillimi i mësimit<br />
Parashikimi: Përvijimi i të menduarit.<br />
Pyeten nxënësit:<br />
- Keni dëgjuar për Pinokun?<br />
- Çfarë dini për të? i vogël<br />
kukull prej druri<br />
e ndërtoi baba Karloja<br />
Pinoku<br />
ka hundë të gjatë<br />
gënjeshtar<br />
- A keni lexuar apo parë në televizor për Pinokun?<br />
- Ju kujtohet ndonjë gënjeshtër e Pinokut?<br />
Ndërtimi i njohurive: Lexim i drejtuar.<br />
Mësuesi/ja lexon me ndalesa pjesën “Pinoku i sëmurë” .<br />
Ndalesa I. Sapo ikën … deri te … bar të hidhur.<br />
- Pse erdhën tre mjekët?<br />
- Çfarë kishte Pinoku?<br />
- Ç’bëri Zana?<br />
- Si ju duket biseda e Pinokut me Zanën?<br />
- Si mund të vazhdojë ngjarja?<br />
210
Libër mësuesi për tekstin “<strong>Gjuha</strong> <strong>shqipe</strong> 2”<br />
Ndalesa II. Zana ia dha sheqerin … deri te … mbyllura mirë.<br />
- Çfarë hodhi Zana në gotën me ujë?<br />
- Pse nuk e pinte Pinoku barin?<br />
- Si i donte Pinoku barnat?<br />
- Çfarë i kërkoi ai Zanës?<br />
- Si mendoni ju, a do ta pijë Pinoku barin?<br />
Ndalesa III. Zana u ngrit … deri në fund.<br />
- Çfarë bëri Zana?<br />
- Çfarë bëri më në fund Pinoku?<br />
- A i piu barnat?<br />
- Ju pëlqen mbyllja e përrallës?<br />
- Ç’mësim nxirrni nga përralla?<br />
Shpjegohen fjalët apo shprehjet që s’kuptohen.<br />
Leximi i pjesës zinxhir nga nxënësit.<br />
Mesazhi i përrallës: *Duhet të pimë gjithnjë barnat që na këshillon mjeku.<br />
Përforcimi: Lojë në role.<br />
Ndahen nxënësit në role: Pinoku, Zana dhe autori. Secili nxënës lexon pjesën e<br />
vet. (Mësuesi/ja i ka porositur orën e kaluar, kështu që nxënësit mund të kenë sjellë<br />
kapele, hundë për t’u paraqitur si një Pinok i vërtetë.)<br />
Veçohet treshja që lexon më mirë rolin.<br />
Vlerësimi i nxënësve.<br />
Detyrë shtëpie. Vizatoni Pinokun dhe jepni disa këshilla për të.<br />
Rubrika: Bisedojmë së bashku<br />
Tema: Kur jam i sëmurë<br />
Objektivat: Në fund të orës së mësimit nxënësi të jetë i aftë:<br />
• Të tregojë si ka vepruar kur ka qenë i sëmurë.<br />
• Të flasë për sëmundjet që ka kaluar, duke treguar mjekimet që i ka dhënë mjeku.<br />
• Të luajë me role situata të ndryshme.<br />
• Të bisedojë rreth këshillave shëndetësore.<br />
Mjetet: teksti, ilaçe të ndryshme, lodra mjekësore, termometër.<br />
Fjalët kyç: doktor, ilaçe, vizitë, temperaturë.<br />
Aftësitë: të treguarit, të diskutuarit, të dramatizuarit.<br />
211
Libër mësuesi për tekstin “<strong>Gjuha</strong> <strong>shqipe</strong> 2”<br />
STRUKTURA PNP Metoda, teknika e veprimtari Koha<br />
Parashikimi<br />
Bisedë<br />
Ndërtimi i njohurive Marrëdhëniet pyetje-përgjigje<br />
Përforcimi<br />
Luajmë së bashku<br />
Zhvillimi i mësimit<br />
Parashikimi: Bisedë.<br />
Bisedohet me nxënësit:<br />
- A je vizituar ndonjëherë te mjeku? Pse?<br />
- Ç’këshilla të ka dhënë mjeku?<br />
- A i zbatove këshillat e mjekut me korrektësi?<br />
- Çfarë lloj sëmundjesh keni kaluar kur keni qenë të vegjël?<br />
Sëmundjet e fëmijëve<br />
gripi<br />
fruthi<br />
kolla e mirë<br />
lija bajamet<br />
shytat<br />
Ndërtimi i njohurive: Marrëdhëniet pyetje-përgjigje.<br />
Hapet teksti në faqen 157 dhe komentohen figurat e tekstit:<br />
Fig. 1. Çfarë ka vajza? Me se matet temperatura?<br />
Fig. 2. Çfarë ka djali? Çfarë po i bën mjeku?<br />
Fig. 3. Çfarë ka vajza? Çfarë po i jep mami?<br />
Fig. 4. Çfarë ka vajza? Pse po qan?<br />
Punohet rubrika: Po ti? Nxënësit shfaqin lirisht mendimet dhe përvojën e<br />
tyre, duke iu përgjigjur pyetjeve:<br />
- Nga se ke frikë më shumë: nga ilaçet, nga doktori, nga gjilpërat? Pse?<br />
- Ke qenë ndonjëherë i sëmurë me kollë, grip, fruth, bajame etj.?<br />
- Si je shëruar?<br />
Lidhni me shigjetë fjalët sipas shembullit: (shkak-pasojë)<br />
Më dhemb kraharori jam ftohur<br />
Më dhemb barku kam ngrënë gjëra të palara<br />
Lexohen tri këshillat për shëndetin.<br />
Përforcimi: Luajmë së bashku.<br />
Bëhet një dramatizim me temë: Te mjeku. Ndahen rolet:<br />
Një nxënës luan rolin e mjekut, katër nxënës luajnë rolin e të sëmurëve.<br />
Përdoren fjalët ndihmëse të tekstit.<br />
Në klasë formohet këndi i mjekut.<br />
212
Libër mësuesi për tekstin “<strong>Gjuha</strong> <strong>shqipe</strong> 2”<br />
Rubrika: Shkruajmë<br />
Tema: Përshkruajmë personazhin e përrallës<br />
Objektivat: Në fund të orës së mësimit nxënësi të jetë i aftë:<br />
• Të shkruajë emrin e personazhit sipas të dhënave në libër.<br />
• Të zgjedhë cilësitë e dhëna të personazhit kryesor dhe t’i shkruajë ku duhet.<br />
• Të dallojë cilësitë e personazhit të dhënë.<br />
• Të grupojë cilësitë e personazhit: të mirat dhe të metat.<br />
• Të shkruajë katër fjali për Pinokun.<br />
Mjetet: teksti, libra me përralla, fletore vizatimi, fletore klase, stilolaps.<br />
Fjalët kyç: personazh, cilësi: të mira, të meta, fizike, morale.<br />
Aftësitë: të përshkruarit, të krijuarit, të shkruarit.<br />
STRUKTURA PNP Metoda, teknika e veprimtari Koha<br />
Parashikimi Kllaster<br />
Ndërtimi i njohurive Punë e udhëhequr, Shkrim i drejtuar, Turi i galerisë<br />
Përforcimi<br />
Bisedë<br />
Zhvillimi i mësimit<br />
Parashikimi: Kllaster.<br />
Mësuesi/ja shkruan në dërrasë fjalën “Pinoku”. Me përgjigjet e nxënësve<br />
plotësohet skema e mëposhtme:<br />
i dashur<br />
gënjeshtar<br />
prej druri<br />
Pinoku<br />
frikacak<br />
dembel<br />
Ndërtimi i njohurive: Punë e udhëhequr, Shkrim i drejtuar, Turi i galerisë.<br />
Ushtrimet 1, 2 të tekstit synojnë parapërgatitjen e nxënësve për të<br />
përshkruar me fjalët e tyre Pinokun. Ata lexojnë kërkesat e ushtrimeve dhe punojnë<br />
individualisht në tekst, duke vendosur ku duhet fjalët e dhëna. Mësuesi/ja u paraqit<br />
nxënësve figurën ose një vizatim të Pinokut.<br />
Zgjidhja e ushtrimit 3 ka tri faza:<br />
I. Për të njohur personazhin janë dhënë veprimet e tij, të cilat nxënësi duhet t’i<br />
lidhë me mbiemrat përkatës, që tregojnë cilësitë e tij.<br />
II. Nxënësit i shkruajnë në dy shtylla, duke iu ngulitur:<br />
Të mirat e Pinokut<br />
Të metat e Pinokut<br />
zemërmirë<br />
i sinqertë<br />
zemërbutë<br />
mendjelehtë<br />
gënjeshtar<br />
dembel<br />
213
Libër mësuesi për tekstin “<strong>Gjuha</strong> <strong>shqipe</strong> 2”<br />
III. Nxënësit janë parapërgatitur mjaftueshëm që të shkruajnë katër a më shumë<br />
fjali, me të cilat të përshkruajnë Pinokun.<br />
Pasi i kanë përfunduar, i ngjisin në muret e klasës. Lëvizin lirshëm nëpër klasë<br />
për të parë punimet e njëri-tjetrit dhe i komentojnë ato midis tyre.<br />
Pinokun e krijoi baba Karloja. Ai është një kukull prej druri. Këmbët dhe<br />
duart i ka të holla. Ka një hundë tepër të gjatë, sepse gënjen shumë. Baba<br />
Karloja e do shumë Pinokun dhe e kritikon kur gënjen dhe bën gabime. Pinokut<br />
i vjen keq për baba Karlon, por s’di ta mbajë fjalën deri në fund. Pinokut nuk i<br />
pëlqen të mësojë dhe gënjehet shumë shpejt.<br />
Shënim. Nëse nxënësit nuk arrijnë ta përfundojnë shkrimin, kjo etapë mund të<br />
vazhdojë edhe te përforcimi.<br />
Përforcimi: Bisedë.<br />
Shumë personazhe të librave janë bërë kukulla. Po ti ke ndonjë të tillë? (Tregojnë nxënësit.)<br />
Vlerësimi i nxënësve.<br />
Dhënia e detyrave të shtëpisë.<br />
Rubrika: Të lexojmë<br />
Tema: Arushat në cirk (Ora I, II)<br />
Objektivat: Në fund të orës së mësimit nxënësi të jetë i aftë:<br />
• Të lexojë me intonacion përrallën.<br />
• Të ritregojë përrallën me anë të pyetjeve.<br />
• Të përdorë fjalët apo shprehjet e reja në ritregimin e përrallës.<br />
• Të dallojë përgjigjet e sakta dhe të gabuara.<br />
• Të dramatizojë përrallën sipas roleve.<br />
Mjetet: teksti, pamje. nga cirku, libri “Arushat në cirk”.<br />
Fjalët kyç: cirk, shfaqje, skenë, arenë, mjeshtër.<br />
Aftësitë: të lexuarit, të treguarit, të diskutuarit, të dramatizuarit.<br />
STRUKTURA PNP Metoda, teknika e veprimtari Koha<br />
Parashikimi<br />
Diskutimi i ideve<br />
Ndërtimi i njohurive Lexim i drejtuar<br />
Përforcimi<br />
Rrjeti i diskutimit<br />
Zhvillimi i mësimit<br />
Parashikimi: Diskutimi i ideve.<br />
Diskutohet me nxënësit rreth pyetjeve: - Keni qenë në cirk?<br />
- Çfarë keni parë? - Cili numër ju ka pëlqyer më shumë?<br />
214
Libër mësuesi për tekstin “<strong>Gjuha</strong> <strong>shqipe</strong> 2”<br />
zhonglerë<br />
shfaqje me muzikë<br />
arenë<br />
Cirku<br />
mahnitës<br />
akrobatë<br />
numra me kafshë<br />
numra shpejtësie<br />
Ndërtimi i njohurive: Lexim i drejtuar.<br />
Lexohet përralla ”Arushat në cirk” me ndalesa.<br />
Ndalesa I. Shfaqja … deri te … qentë ngritën putrat.<br />
- Si po shkonte shfaqja?<br />
- Cili po ndihej i trembur?<br />
- Çfarë shkroi në tabelë Suloja?<br />
- Kujt iu drejtua Suloja ta gjente?<br />
- Si do të vazhdojë ngjarja?<br />
Ndalesa II. Pa na e thuaj … deri te … lo... lo... lo.<br />
- Çfarë ndodhi kur Suloja u ngrit në këmbë?<br />
- Ku plasi një fishekzjarr?<br />
- Ç’kishte bërë merimanga?<br />
- Si reagoi mjeshtri dhe Loloja?<br />
- Ç’zgjidhje mund të ketë për të dalë nga kjo situatë?<br />
Ndalesa III. Në çastin … deri te … përkëdhelte.<br />
- Çfarë bëri arushi Neli, në çastin kur dukej se gjithçka po prishej?<br />
- Po shikuesit si reaguan?<br />
- Pse nisi ta përkëdhelte arushi Neli, arushin Loli?<br />
- Si do të përfundojë shfaqja?<br />
Ndalesa IV. Shikuesit … deri në fund.<br />
- Çfarë menduan shikuesit?<br />
- Pse themi se shfaqja doli për mrekulli?<br />
- Po arushi Loli pse u ndie keq?<br />
- Ju pëlqen mbyllja e përrallës?<br />
- Si do donit të ishte ndryshe?<br />
Shpjegohen fjalët apo shprehjet që nxënësit nuk i kuptojnë.<br />
Leximi i përrallës zinxhir nga nxënësit.<br />
Leximi me paragrafë nga 3-4 nxënës.<br />
Punohet rubrika: Shëno me shenjat përkatëse përgjigjet e sakta dhe të gabuara.<br />
Përforcimi: Rrjeti i diskutimit.<br />
Në qendër të tabelës shkruhet pyetja:<br />
PO<br />
JO<br />
A veproi mirë Neli ? Pse?<br />
215
Libër mësuesi për tekstin “<strong>Gjuha</strong> <strong>shqipe</strong> 2”<br />
Nxënësit argumentojnë përgjigjet e tyre. Ndahet klasa në dy grupe, sipas<br />
përgjigjeve pro dhe kundër, në fund shkruhet në dërrasë të zezë:<br />
Përfundimi ___________________________________________________<br />
Vlerësimi i nxënësve.<br />
Detyrë shtëpie. Vizato pamjen e cirkut.<br />
Rubrika: Bisedojmë së bashku<br />
Tema: Në cirk<br />
Objektivat: Në fund të orës së mësimit nxënësi të jetë i aftë:<br />
• Të flasë për një shfaqje cirku, duke veçuar numrin që i ka pëlqyer më shumë.<br />
• Të tregojë emocionet që ka ndier gjatë një shfaqjeje cirku.<br />
• Të fl asë rreth fotove që lidhen me cirkun.<br />
Mjetet: teksti, fotografi gjatë shfaqjes në cirk.<br />
Fjalët kyç: cirk, akrobat, shikues, kafshë, numra shpejtësie.<br />
Aftësitë: të folurit, të treguarit, të përshkruarit.<br />
STRUKTURA PNP Metoda, teknika e veprimtari Koha<br />
Parashikimi<br />
Bisedë<br />
Ndërtimi i njohurive Marrëdhëniet pyetje-përgjigje<br />
Përforcimi<br />
Rrjeta e merimangës<br />
Zhvillimi i mësimit<br />
Parashikimi: Bisedë.<br />
Nxënësit kanë sjellë pamje nga “Shfaqje në cirk” ose foto të tyre në cirk.<br />
Bisedohet me nxënësit rreth tyre:<br />
- Cilët numra ke parë në cirk?<br />
- Cilët numra të kanë bërë për të qeshur, të kanë frikësuar apo të kanë habitur?<br />
216<br />
Ndërtimi i njohurive: Marrëdhëniet pyetje-përgjigje.<br />
Hapet teksti në faqen 161 dhe komentohen fotot e tekstit.<br />
Fig. 1. Në cirk numri i akrobatëve është i habitshëm.<br />
Fig. 2. Në cirk numri me luanin është i frikshëm.<br />
Fig. 3. Në cirk numri me zbutësit e kafshëve të egra është i këndshëm.<br />
Fig. 4. Në cirk numri i palaçove të bën për të qeshur.<br />
Te rubrika Po ti? punohen ushtrimet nga 1-4.<br />
Në këto ushtrime nxënësit përgjigjen me fjali të plota.
Libër mësuesi për tekstin “<strong>Gjuha</strong> <strong>shqipe</strong> 2”<br />
Përforcimi: Rrjeta e merimangës.<br />
Vendosen nxënësit në rreth. Lëmshi i perit i jepet një nxënësi. Nxënësi kap fi llin<br />
dhe e hedh te nxënësi që dëshiron, duke i drejtuar pyetje të ndryshme. P.sh.:<br />
- Kur ke qenë për herë të fundit në cirk?<br />
- Çfarë ke parë atje?<br />
- Cilët numra bëjnë: akrobatët, zbutësit e kafshëve, palaçot?<br />
- Cili numër të ka frikësuar?<br />
- Cili numër të ka habitur?<br />
- Çfarë mësove të imitosh nga numrat e cirkut?<br />
Vlerësimi i nxënësve.<br />
Detyrë shtëpie. Paraqit me vizatim një numër cirku që të pëlqeu më shumë.<br />
Rubrika: Njohim gjuhën tonë<br />
Tema: Dallojmë mbiemrin që fillon me pa-<br />
Objektivat: Në fund të orës së mësimit nxënësi të jetë i aftë:<br />
• Të dallojë mbiemrat që fi llojnë me pa-.<br />
• T’i përdorë ata në situata të ndryshme.<br />
• Të shkruajë mbiemra me kuptim të kundërt, ku njëri fi llon me pa-.<br />
• Të grupojë mbiemrat mashkullorë dhe femërorë, duke u bazuar te nyjat i/e.<br />
Mjetet: teksti, fisha me mbiemra që fi llojnë me pa-, fl etore klase, stilolaps,<br />
tabela, shkumësa me ngjyra.<br />
Fjalët kyç: mbiemër, të kundërt, femërorë, mashkullorë.<br />
Aftësitë: të vëzhguarit, të dalluarit, të diskutuarit.<br />
STRUKTURA PNP Metoda, teknika e veprimtari Koha<br />
Parashikimi<br />
Mendo-trego-diskuto<br />
Ndërtimi i njohurive Punë e drejtuar<br />
Përforcimi<br />
Shkrim i drejtuar<br />
Zhvillimi i mësimit<br />
Parashikimi: Mendo-trego-diskuto.<br />
Mësuesi/ja shkruan në tabelë grupet e emrave:<br />
mish i pjekur mish i papjekur<br />
fytyrë e larë fytyrë e palarë<br />
copë e prerë copë e paprerë<br />
vajzë e bindur<br />
arë e korrur<br />
arrë e qëruar<br />
Sipas modelit të dhënë, nxënësit vendosin pranë emrit mbiemrin me kuptim të kundërt.<br />
217
Libër mësuesi për tekstin “<strong>Gjuha</strong> <strong>shqipe</strong> 2”<br />
*Mbiemrat që fillojnë me pa- mund të jenë në gjininë femërore ose mashkullore,<br />
në numrin njëjës ose shumës, ashtu si është edhe emri që shoqërojnë. Pjesëza<br />
pa- është pjesë e mbiemrit, prandaj shkruhen gjithmonë bashkë.<br />
Ndërtimi i njohurive: Punë e drejtuar.<br />
Hapet teksti në faqen 162 dhe lexohen shembujt e dhënë në tekst, të ilustruar<br />
dhe me fi gurat përkatëse. P.sh.: mur i lyer mur i palyer<br />
Kalohet në rubrikën Ushtrohu.<br />
Në ushtrimin 1 nxënësit shkruajnë në vendet bosh mbiemra që fillojnë me pa-. P.sh.:<br />
shtëpi e mbuluar shtëpi e pambuluar<br />
grurë i korrur grurë i pakorrur<br />
mollë e qëruar mollë e paqëruar<br />
Në ushtrimin 3 nxënësit realizojnë dy kërkesa:<br />
a. Shkruajnë në tekst mbiemrat e kundërt të mbiemrave të dhënë;<br />
b. Shkruajnë në fletore të grupuara sipas gjinisë grupet emër + mbiemër.<br />
Gjinia femërore<br />
Gjinia mashkullore<br />
gështenjë e papjekur<br />
vajzë e pabindur<br />
degë e paprerë<br />
mace e palarë<br />
mish i papjekur<br />
djalë i pabindur<br />
dru i paprerë<br />
qen i palarë<br />
Përforcimi: Shkrim i drejtuar.<br />
Ushtrimi 2 mund të përdoret si diktim. Mësuesi/ja dikton fjalitë, kurse nxënësit,<br />
pasi shkruajnë tekstin, nënvizojnë mbiemrat që fi llojnë me pa-. Një nxënës e shkruan<br />
diktimin në dërrasë dhe, në fund të gjithë bëjnë vetëkorrigjimin.<br />
Në fushën e pambjellë po vraponin disa fëmijë të pabindur . Ata po hasnin<br />
mollë të palara. Një burrë i panjohur u foli atyre.<br />
Vlerësimi i nxënësve.<br />
Detyrë shtëpie. Punohen ushtrimet e Fletores së punës, në faqen 46.<br />
Rubrika: Lexojmë<br />
Tema: Breshka dhe lepuri<br />
Objektivat: Në fund të orës së mësimit nxënësi të jetë i aftë:<br />
• Të lexojë rrjedhshëm dhe me intonacion përrallën.<br />
• Të pasurojë fjalorin me fjalë dhe shprehje të reja dhe t’i përdorë ato në<br />
ritregimin e përrallës.<br />
• Të dallojë personazhet dhe të nxjerrë në pah cilësitë e tyre të kundërta.<br />
218
Libër mësuesi për tekstin “<strong>Gjuha</strong> <strong>shqipe</strong> 2”<br />
Mjetet: teksti, libra me përralla, vizatime kafshësh (lepur dhe breshkë).<br />
Fjalët kyç: garë, rrëzë një gardhi, cilësi, dembel, mendjemadh.<br />
Aftësitë: të lexuarit, të përshkruarit, të krahasuarit.<br />
STRUKTURA PNP Metoda, teknika e veprimtari Koha<br />
Parashikimi<br />
Diskutim<br />
Ndërtimi i njohurive Lexim i drejtuar<br />
Përforcimi<br />
Lojë në role<br />
Zhvillimi i mësimit<br />
Parashikimi: Diskutim.<br />
Mësuesi/ja shkruan në fisha ose në dërrasë të zezë fjalët: breshka, lepuri dhe<br />
pyet nxënësit: - Ç’dini për këto dy kafshë?<br />
breshka<br />
lepuri<br />
ka këmbë të shkurtra<br />
bishtshkurtër<br />
kafshë zvarranike<br />
i shpejtë<br />
e ngadaltë<br />
barngrënës<br />
trupin e fut në zhguall<br />
ka veshë të gjatë<br />
barngrënëse<br />
bën këlyshë<br />
shumohet me vezë<br />
është frikacak<br />
- Cila nga këto kafshë ju pëlqen më shumë dhe pse?<br />
Ndërtimi i njohurive: Lexim i drejtuar.<br />
Lexohet përralla “Breshka dhe lepuri” me ndalesa:<br />
Ndalesa I. Njëherë … deri te ... kaloj.<br />
- Ku po kulloste breshka?<br />
- Cili kaloi aty pranë?<br />
- Ç’filloi të bëjë lepuri?<br />
- Si e kuptoni bisedën ndërmjet lepurit dhe breshkës?<br />
- Si vazhdon ngjarja?<br />
Ndalesa II. Lepuri qeshi … deri te ... si era.<br />
- Pse qeshi me të madhe lepuri?<br />
- A e pranoi breshka garën?<br />
- Si mendoni, kush e fiton garën?<br />
Ndalesa III. Pas ca kohe … deri në fund.<br />
- Ç’bëri lepuri kur pa se breshka s’dukej gjëkundi?<br />
- Po breshka, ç’bëri gjatë tërë ditës?<br />
- Cili doli i pari?<br />
- Si e kuptoni ju fjalinë :“Garën nuk e fiton vetëm këmbëshpejti.” ?<br />
Lexohet përralla zinxhir nga nxënësit.<br />
219
Libër mësuesi për tekstin “<strong>Gjuha</strong> <strong>shqipe</strong> 2”<br />
Në përrallë kafshët sillen si njerëzit. Ato kanë cilësi të mira dhe jo të mira.<br />
breshkë e duruar njeri i duruar<br />
lepur mendjemadh njeri mendjemadh<br />
Mesazhi i përrallës: *Mos u mburr mos u lëvdo, se më pas e pëson.<br />
Përforcimi: Lojë në role.<br />
Nxënësit lexojnë pjesën sipas roleve në dyshe: lepuri – breshka.<br />
Veçohet dyshja që lexon më bukur në role.<br />
Grupohen nxënësit në dy grupe:<br />
Grupi I → lexon si lepur (shpejt).<br />
Grupi II → lexon si breshkë (ngadalë).<br />
Vlerësimi i nxënësve.<br />
Detyrë shtëpie. Lexoni rrjedhshëm përrallën. Vizatoni lepurin dhe<br />
breshkën, ashtu siç dalin në përrallë.<br />
Rubrika: Shkruajmë<br />
Tema: Përshkruajmë kafshët e përrallave<br />
Objektivat: Në fund të orës së mësimit nxënësi të jetë i aftë:<br />
• Të dallojë cilësitë e mira dhe jo të mira të personazheve të përrallave të dhëna.<br />
• Të grupojë cilësitë e mira e jo të mira të personazheve të përrallave që ka<br />
lexuar duke përdorur mbiemrat e dhënë.<br />
• Të paraqesë me vizatim garën e lepurit me breshkën, duke përdorur dhe etiketat:<br />
Vendi i nisjes, Rruga e garës, Vendi i mbërritjes.<br />
Mjetet: fl etë të bardha, laps, peshorja e personazheve.<br />
Fjalët kyç: cilësi të mira dhe jo të mira, mbiemra.<br />
Aftësitë: të përshkruarit, të ushtruarit, të grupuarit.<br />
STRUKTURA PNP Metoda, teknika e veprimtari Koha<br />
Parashikimi<br />
Peshorja e personazheve<br />
Ndërtimi i njohurive Shkrim i drejtuar<br />
Përforcimi<br />
Turi i galerisë<br />
Zhvillimi i mësimit<br />
Parashikimi: Peshorja e personazheve.<br />
Në qendër të tabelës shkruhen fjalët:<br />
lepuri<br />
breshka<br />
i shpejtë<br />
dembel<br />
mendjelehtë<br />
Mëndjelehtë<br />
e duruar<br />
e ngadaltë<br />
e urtë<br />
e mençur<br />
e duruar<br />
220
Libër mësuesi për tekstin “<strong>Gjuha</strong> <strong>shqipe</strong> 2”<br />
- Cilat cilësi peshojnë më shumë? (Cilësitë e mira)<br />
- Cila anë e peshores peshon më shumë dhe pse?<br />
Krahasohen cilësitë e dy personazheve kryesore në përralla të ndryshme.<br />
Ndërtim i njohurive: Shkrim i drejtuar.<br />
Hapet teksti në faqen 165 dhe lexohet shembulli i tekstit, duke u mbështetur tek<br />
etiketat me ngjyra, peshorja e dy personazheve dhe fi gurat e dy kafshëve.<br />
Në peshoren e personazheve, të përgatitur nga mësuesi/ja, nxënësit vendosin<br />
cilësitë e personazheve të shkruara në etiketa të veçanta.<br />
1. Cilësitë e ujkut: i fortë, i keq, i egër, i shëmtuar, budalla, dinak.<br />
2. Cilësitë e kecave: të vegjël, të bukur, punëtorë, të dashur, të zgjuar.<br />
3. Cilësitë e Borëbardhës: e bukur, punëtore, e dashur, zemërmirë.<br />
4. Cilësitë e shtrigës: e keqe, e shëmtuar, budallaqe, zemërligë.<br />
Përforcimi: Turi i galerisë.<br />
Nxënësit paraqesin me vizatim garën e lepurit me breshkën. Ata duhet të vizatojnë:<br />
vendin nga nisen, rrugën, vendin e mbërritjes.<br />
Vizatimet e nxënësve ngjiten në faqet e mureve të klasës.<br />
Nxënësit lëvizin lirshëm nëpër klasë duke vlerësuar dhe komentuar punët e njëri-tjetrit.<br />
Vlerësimi i nxënësve.<br />
Detyrë shtëpie. Shkruaj cilësitë e dy personazheve nga një përrallë që<br />
dëshiron.<br />
Rubrika: Lexojmë<br />
Tema: Lindja e Simbës<br />
Objektivat: Në fund të orës së mësimit nxënësi të jetë i aftë:<br />
• Të lexojë rrjedhshëm dhe me intonacion përrallën.<br />
• Të ritregojë përmbajtjen e përrallës duke iu përgjigjur pyetjeve të tekstit.<br />
• Të krahasojë përmbajtjen e përrallës me fi lmin vizatimor që ka parë.<br />
• Të nxjerrë mesazhin e përrallës me anë të pyetjeve.<br />
Mjetet: teksti, pamje të personazheve të përrallës Luani mbret, DVD-ja e filmit.<br />
Fjalët kyç: përrallë, mbret, lindja e princit, zakon, mbretëreshë, kungull, qiell.<br />
Aftësitë: të lexuarit, të treguarit, të krahasuarit.<br />
STRUKTURA PNP Metoda, teknika e veprimtari Koha<br />
Parashikimi<br />
Diskutim paraprak<br />
Ndërtimi i njohurive Dëgjim i drejtuar<br />
Përforcimi<br />
Rrjeti i diskutimit<br />
221
Libër mësuesi për tekstin “<strong>Gjuha</strong> <strong>shqipe</strong> 2”<br />
Zhvillimi i mësimit<br />
Parashikimi: Diskutim paraprak.<br />
Pyeten nxënësit: - Cilat kafshë jetojnë në pyll?<br />
tigri<br />
pantera<br />
dhelpra<br />
lepuri<br />
Kafshët që<br />
jetojnë në pyll.<br />
majmuni<br />
dreri<br />
Formohen grupe me 5-6 nxënës, të cilët imitojnë zërat që lëshojnë kafshët e skemës.<br />
Më pas mësuesi/ja shkruan në dërrasë të zezë titullin e pjesës: “Lindja e Simbës”<br />
dhe pyet: - Ç’ju kujton ky titull? Kush di ta tregojë shkurtimisht përrallën?<br />
Ndërtim i njohurive: Dëgjim i drejtuar.<br />
Lexohet përralla me intonacion nga mësuesi/ja. Ndërkohë nxënësve u është<br />
dhënë detyra të nënvizojnë pjesën që tregon si e përshëndetën kafshët lindjen e<br />
Simbës. Nxënësit nënvizojnë emrin e kafshës.<br />
Shpjegohen fjalët apo shprehjet që nuk kuptohen nga nxënësit.<br />
Bëhet leximi zinxhir i përrallës nga nxënësit.<br />
Më pas, nxënësit i përgjigjen detyrës së caktuar pak më lart nga mësuesi/ja, të<br />
cilën ai e ka shkruar edhe në dërrasë të zezë.<br />
Nxënësit ritregojnë përmbajtjen e pjesës duke iu përgjigjur pyetjeve të tekstit.<br />
Imitohen nderimet e kafshëve të ndryshme për lindjen e Simbës.<br />
Mesazhi i përrallës:<br />
*Lindja e fëmijës është gëzim, jo vetëm i familjes, por i të gjithëve.<br />
ariu<br />
ujku<br />
Përforcimi: Rrjeti i diskutimit.<br />
Shkruhet në tabelë pyetja:<br />
PO<br />
JO<br />
A ju duket i drejtë nderimi që i bënë lindjes<br />
së luanit të vogël kafshët e tjera? Pse?<br />
Nxënësit argumentojnë përgjigjen e tyre.<br />
Grupohen nxënësit sipas përgjigjeve të dhëna dhe në fund shkruhet përfundimi,<br />
i cili përkon me mesazhin e pjesës.<br />
Vlerësimi i nxënësve.<br />
222<br />
Detyrë shtëpie. Lexo përrallën disa herë; shkruaj zakonet e<br />
njerëzve kur lind një bebe.
Libër mësuesi për tekstin “<strong>Gjuha</strong> <strong>shqipe</strong> 2”<br />
Rubrika: Bisedojmë së bashku<br />
Tema: Përralla dhe filmi<br />
Objektivat: Në fund të orës së mësimit nxënësi të jetë i aftë:<br />
• Të flasë për përrallën në film dhe përrallën në libër, duke vënë në dukje<br />
ndryshimin mes tyre.<br />
• Të ritregojë përrallën duke u mbështetur në fjalitë e dhëna (kryesore).<br />
• Të gjejë titujt e filmave vizatimorë dhe përrallave të dhëna dhe t’i shkruajë.<br />
Mjetet: teksti, libra me përralla, kaseta me filma vizatimorë.<br />
Fjalët kyç: film, përrallë, ngjashmëri, ndryshim.<br />
Aftësitë: të folurit, të ritreguarit, të krahasuarit, të diskutuarit.<br />
STRUKTURA PNP Metoda, teknika e veprimtari Koha<br />
Parashikimi<br />
Ndërtimi i njohurive<br />
Përforcimi<br />
Zhvillimi i mësimit<br />
Krahaso-diskuto<br />
Marrëdhëniet pyetje-përgjigje, punë e drejtuar<br />
Marrëdhëniet pyetje-përgjigje<br />
Parashikimi: Krahaso-diskuto.<br />
Mësuesi/ja shkruan në dërrasë të zezë disa titujt përrallash dhe pyet nxënësit:<br />
Përrallat<br />
Pinoku<br />
Luani Mbret<br />
Hirushja<br />
E bukura dhe bisha<br />
Pokahontas<br />
Bukuroshja e fjetur<br />
- Cilat nga këto përralla keni parë në film?<br />
- Çfarë ju pëlqen më shumë: përralla apo filmi? Pse?<br />
Në klasë nxënësit kanë sjellë kaseta me filma vizatimorë dhe libra me përralla<br />
të ndryshme. Sipas mundësive që ka, mësuesi/ja mund t’u shfaqë fëmijëve një<br />
fragment nga filmi dhe të lexojë edhe si jepet në libër.<br />
Ndërtimi i njohurive: Marrëdhëniet pyetje-përgjigje, punë e drejtuar.<br />
Pyeten nxënësit:<br />
- Si fillon përralla “Mbreti luan”?<br />
- Përralla fillon Na ishte njëherë ...<br />
- Si mbaron përralla?<br />
- Përralla mbaron Simba u bë mbret dhe u martua me Nalën.<br />
Hapet teksti në faqen 167 dhe u kërkohet nxënësve të ritregojnë përrallën<br />
223
Libër mësuesi për tekstin “<strong>Gjuha</strong> <strong>shqipe</strong> 2”<br />
“Luani mbret”, duke u mbështetur në pikat kryesore që janë në libër.<br />
Nxënësit ndahen në aq grupe sa janë fjalitë e dhëna. Secili grup duhet të zgjerojë<br />
fjalinë e dhënë me disa fjali. Të gjithë së bashku të tregojnë më hollësisht përrallën.<br />
U kërkohet nxënësve të shohin fi gurat e librit dhe të gjejnë titujt e fi lmave<br />
vizatimorë që tregojnë ato.<br />
Sirena e vogël; Pinoku; Batman; Tomi dhe Xheri.<br />
Përforcimi: Marrëdhëniet pyetje-përgjigje.<br />
Punohet rubrika Pyetje. Me anë të pyetjeve, nxënësit tregojnë pëlqimet dhe<br />
dëshirat e tyre për fi lmat dhe librat.<br />
- A të pëlqejnë këta fi lma?<br />
- A ke dëshirë t’i kesh librat e tyre në bibliotekën tënde? Pse? (Do të dëshiroja<br />
shumë, pasi jo vetëm do të pasuroja bibliotekën time me libra të rinj, po dhe do t’i<br />
lexoja për kënaqësi.)<br />
- A të pëlqejnë figurat e librave? Pse? (Më pëlqejnë, sepse e bëjnë librin edhe<br />
më tërheqës.)<br />
- Ku ndryshon përralla në libër nga ajo në fi lm? (Në libër paraqiten të gjitha<br />
ndodhitë të përshkruara hollësisht, ndërsa në fi lm jepen ngjarjet kryesore të<br />
përzgjedhura nga skenaristi.)<br />
Sipas kohës që është në dispozicion, nxënësit ritregojnë njërin nga fi lmat<br />
vizatimorë që kanë parë, por edhe e kanë lexuar. Gjatë tregimit nxënësve u kërkohet<br />
të ndalen në pikat kryesore të përrallës.<br />
Detyrë shtëpie. Vizato personazhin e përrallës që të pëlqen më shumë.<br />
224<br />
Rubrika: Njohim gjuhën tonë<br />
Tema: Dallojmë mbiemrat me kuptim të kundërt<br />
Objektivat: Në fund të orës së mësimit nxënësi të jetë i aftë:<br />
• Të dallojë mbiemrat me kuptim të kundërt, duke i përdorur ata në situata të ndryshme.<br />
• Të shkruajë mbiemra me kuptim të kundërt me mbiemrat e dhënë.<br />
• Të përshkruajë objekte të ndryshme duke përdorur mbiemra të kundërt.<br />
Mjetet: teksti, tabela, shkumësa me ngjyra, fl etore klase, stilolaps, fi gura që<br />
tregojnë cilësi të kundërta.<br />
Fjalët kyç: mbiemër, kuptim i kundërt.<br />
Aftësitë: të dalluarit, të shkruarit, të krijuarit.<br />
STRUKTURA PNP Metoda, teknika e veprimtari Koha<br />
Parashikimi<br />
Diskutim<br />
Ndërtimi i njohurive Punë e drejtuar<br />
Përforcimi<br />
Shkrim i drejtuar
Libër mësuesi për tekstin “<strong>Gjuha</strong> <strong>shqipe</strong> 2”<br />
Zhvillimi i mësimit<br />
Parashikimi: Diskutim.<br />
Mësuesi/ja paraqet në tabakë letre fi gura që tregojnë të njëjtin objekt, por<br />
me cilësi të kundërta, p.sh.: top i madh, top i vogël, pemë e lartë, pemë e ulët etj.<br />
Pyeten nxënësit: - Çfarë shikoni në fi gurë?<br />
Përgjigjet e sakta mësuesi/ja i shkruan në dërrasë të zezë, duke i ndarë grupet e<br />
fjalëve në dy shtylla. top i madh top i vogël<br />
pemë e lartë pemë e ulët<br />
Pastaj iu tregon nxënësve objekte të ndryshme dhe kërkon prej tyre të thonë<br />
si janë ato. - Si është lapsi që mbaj në dorën e djathtë? Po në dorën e majtë?<br />
laps i zi laps i bardhë<br />
laps i gjatë laps i shkurtër<br />
fletore e mbështjellë fletore e pambështjellë<br />
Vazhdohet me shembuj të tjerë:<br />
Shkruan në dërrasë të zezë mbiemrat: i mbyllur, i madh, i lartë, i mirë, i vjetër<br />
dhe kërkon prej tyre të thonë mbiemra me kuptim të kundërt.<br />
- Cilët janë mbiemrat me kuptim të kundërt me ta? (i hapur, i vogël, i ulët, i keq, i ri)<br />
Ndërtimi i njohurive: Punë e drejtuar.<br />
Hapet teksti në faqen 168 dhe lexohen shembujt e dhënë, të ilustruar me<br />
fi gurat përkatëse.<br />
Kalohet në rubrikën Ushtrohu.<br />
Në ushtrimin 1 u kërkohet nxënësve të vendosin në vendet bosh mbiemra me<br />
kuptim të kundërt:<br />
i ngrohtë - i ftohtë e lehtë - e rëndë i trashë - i hollë i ngathët - i shkathët<br />
i keq - i mirë i cekët – i thellë e ngushtë - e gjerë i bukur - i shëmtuar<br />
Në ushtrimin 2 nxënësit krijojnë grupe fjalësh me mbiemrat me kuptim të kundërt<br />
dhe jo të kundërt, sipas modelit: uji i ngrohtë – uji i ftohtë; djalë i mirë – djalë i keq;<br />
peshë e lehtë – peshë e rëndë.<br />
Përforcimi: Shkrim i drejtuar.<br />
Nxënësve iu jepet detyrë të përshkruajnë dy djemtë që shohin në figurë duke<br />
përdorur mbiemrat e dhënë.<br />
P.sh.: Miri është djalë i shkurtër, i shëndoshë dhe i fortë. Keli është djalë i gjatë,<br />
i hollë dhe i dobët.<br />
Pasi mbarojnë përshkrimin, nxënësit nënvizojnë me dy ngjyra mbiemrat me<br />
kuptim të kundërt: i shkurtër – i gjatë; i shëndoshë – i hollë; i fortë - i dobët.<br />
Detyrë shtëpie. Jepen ushtrimet e Fletores së punës, në faqen 47.<br />
Ose mund të jepet detyra: Shkruani të kundërtën e mbiemrave: e ngrohtë, i madh, e njomë,<br />
i gjatë, i shpejtë, e ulët. Përpara çdo mbiemri vendosni një emër dhe me tre prej tyre formoni fjali.<br />
225
Libër mësuesi për tekstin “<strong>Gjuha</strong> <strong>shqipe</strong> 2”<br />
Rubrika: Lexojmë<br />
Tema: Historia e një dragoi të vogël (Ora I)<br />
Objektivat: Në fund të orës së mësimit nxënësi të jetë i aftë:<br />
• Të lexojë përrallën me intonacion duke respektuar shenjat e pikësimit.<br />
• Të tregojë përmbajtjen e përrallës duke iu përgjigjur pyetjeve të tekstit.<br />
• Të dallojë personazhet e pjesës duke veçuar cilësitë e secilit.<br />
Mjetet: teksti, tabela, kafshë parahistorike.<br />
Fjalët kyç: dragua, gjuhë, flakë, kënaqësi.<br />
Aftësitë: të lexuarit, të treguarit, të analizuarit.<br />
STRUKTURA PNP Metoda, teknika e veprimtari Koha<br />
Parashikimi<br />
Përvijimi i të menduarit<br />
Ndërtimi i njohurive Lexim i drejtuar<br />
Përforcimi<br />
Analiza e personazheve<br />
Zhvillimi i mësimit<br />
Parashikimi: Përvijimi i të menduarit.<br />
Mësuesi/ja shkruan në dërrasë të zezë fjalën dragua dhe pyet nxënësit:<br />
- Ç’ju sjell në mendje kjo fjalë?<br />
nxjerr flakë nga goja<br />
i fortë<br />
i frikshëm<br />
Dragua<br />
kuçedër<br />
kafshë parahistorike<br />
nuk jeton më<br />
ka shumë histori me të<br />
- Tregoni ndonjë histori ku përmendet fjala dragua.<br />
226<br />
Ndërtimi i njohurive: Lexim i drejtuar.<br />
Shkruhet titulli i pjesës në dërrasë të zezë.<br />
Lexohet tregimi me ndalesa:<br />
Ndalesa I. -Na ishte njëherë ... deri te ... qante.<br />
- Si e quanin dragoin e vogël?<br />
- Ç’lloj dragoi ishte ai?<br />
- Pse nuk ishte i lumtur dragoi?<br />
- Si mendoni se vazhdon ngjarja?<br />
Ndalesa II. - Një ditë ... deri te ... u tremb më shumë.<br />
- Kë takoi një ditë Tomoja?<br />
- Çfarë bënte dragoi Zado?<br />
- Si ishte ai?
Libër mësuesi për tekstin “<strong>Gjuha</strong> <strong>shqipe</strong> 2”<br />
- Çfarë u tha Zadoja dragonjve të vegjël?<br />
- Si mendoni, a i mund dot Zadoja dragonjtë e vegjël?<br />
Ndalesa III. - Atëherë ... deri në fund.<br />
- Çfarë bëri dragoi Tomo?<br />
- Ç’ndodhi midis Zados dhe Tomos?<br />
- Si u ndje në fund Tomoja? Pse?<br />
- Ju pëlqen mbyllja e përrallës? Pse?<br />
Shpjegohen fjalët apo shprehjet që nuk kuptohen nga nxënësit.<br />
Leximi i përrallës zinxhir nga të gjithë nxënësit.<br />
Leximi me paragrafë nga 2-3 nxënës.<br />
Përforcimi: Analiza e personazheve.<br />
- Cilat janë personazhet e përrallës?<br />
- Ç’cilësi ka secili prej tyre?<br />
dragoi i ujit<br />
dragoi i zjarrit<br />
i mërzitur Tomoja trim i egër Zadoja keqbërës<br />
fitimtar<br />
Vlerësimi i nxënësve.<br />
i mundur<br />
Detyrë shtëpie. Lexo disa herë përrallën. Nënvizo me të kuqe pjesën që tregon<br />
për dragoin e ujit dhe me blu pjesën që tregon për dragoin e zjarrit.<br />
Rubrika: Lexojmë<br />
Tema: Historia e një dragoi të vogël (Ora II)<br />
Objektivat: Në fund të orës së mësimit nxënësi të jetë i aftë:<br />
• Të tregojë përmbajtjen e përrallës, duke përdorur hartën e ngjarjes (grafi k<br />
organizues).<br />
• Të dallojë pjesët përbërëse të përrallës (hyrjen, zhvillimin, mbylljen).<br />
• Të dramatizojë përrallën e ta luajë në role.<br />
• Të nxjerrë mesazhin e përrallës me anë të pyetjeve.<br />
Mjetet: teksti, libra me përralla, fl etë të bardha.<br />
Fjalët kyç: mesazh, hyrje, zhvillim, mbyllje, dragonj.<br />
Aftësitë: të ritreguarit grafi kisht, të dalluarit, të dramatizuarit.<br />
STRUKTURA PNP Metoda, teknika e veprimtari Koha<br />
Parashikimi<br />
Pyetja e ditës<br />
Ndërtimi i njohurive Dëgjim i drejtuar<br />
Përforcimi<br />
Lojë në role<br />
227
Libër mësuesi për tekstin “<strong>Gjuha</strong> <strong>shqipe</strong> 2”<br />
Zhvillimi i mësimit<br />
Parashikimi: Pyetja e ditës.<br />
Pyeten nxënësit: - Nga se dallohen personazhet e përrallës?<br />
- Cilat janë fjalët me kuptim të kundërt në këtë përrallë?<br />
Ndërtimi i njohurive: Dëgjim i drejtuar.<br />
Punohen pyetjet e rubrikës Kuptojmë tekstin.<br />
Ndahet përralla në pjesët përbërëse:<br />
Hyrja Na ishte njëherë ... deri te ...shpesh qante.<br />
Zhvillimi Një ditë ... deri te ...Rroftë Tomoja!<br />
Mbyllja Atë ditë ...të lumtur.<br />
Ritregohet përralla nga nxënësit me fjalët e tyre, duke u ndihmuar nga grafiku<br />
organizues Dora e pyetjeve, të cilin mësuesi/ja e ka vizatuar të plotësuar në një tabak letre.<br />
Nxirret mesazhi i përrallës: *Në rrezik e në nevojë njëri-tjetrin ta ndihmojmë.<br />
Përforcimi: Lojë në role.<br />
Dramatizohet pjesa e përrallës, aty ku dy dragonjtë vendosen përballë njëri-tjetrit.<br />
Vlerësimi i nxënësve.<br />
Dhënia e detyrës së shtëpisë.<br />
Rubrika: Shkruajmë<br />
Tema: Shkruajmë përmbledhjen e përrallës<br />
Objektivat: Në fund të orës së mësimit nxënësi të jetë i aftë:<br />
• Të shkruajë përgjigjet e pyetjeve të dhëna.<br />
• Të shkruajë pyetje për përgjigje të dhëna.<br />
• Të shkruajë përmbledhjen e përrallës duke u ndihmuar nga pyetjet.<br />
• Të dallojë pyetjet e grafikut Dora e pyetjeve që ndihmojnë për të bërë<br />
përmbledhjen e përrallës.<br />
Mjetet: teksti, libra me përralla, tabela, fletore klase, stilolaps.<br />
Fjalët kyç: përrallë, fjalë ndihmëse, pyetje ndihmëse, përmbledhje.<br />
Aftësitë: të përmbledhurit, të shkruarit.<br />
STRUKTURA PNP Metoda, teknika e veprimtari Koha<br />
Parashikimi<br />
Harta e mendjes<br />
Ndërtimi i njohurive Shkrim i drejtuar<br />
Përforcimi<br />
Shkrim i lirë<br />
228
Libër mësuesi për tekstin “<strong>Gjuha</strong> <strong>shqipe</strong> 2”<br />
Zhvillimi i mësimit<br />
Parashikimi: Harta e mendjes.<br />
Pyeten nxënësit:<br />
- Si mund ta ritregoni një përrallë?<br />
- Cilat janë pyetjet që do të bëni për të treguar përrallën Historia e një<br />
dragoi të vogël?<br />
Nxënësit kujtojnë përrallën dhe bëjnë pyetje, të cilat shkruhen në tabelë të ndara<br />
në dy pjesë:<br />
Pyetjet e nxënësve<br />
Sistemimi dhe rreshtimi i pyetjeve<br />
* 1<br />
* 2<br />
* 3<br />
* 4<br />
Sistemimi i pyetjeve bëhet duke pasur parasysh grafikun organizues Dora e pyetjeve.<br />
Ndërtimi i njohurive: Shkrim i drejtuar.<br />
Hapet libri në faqen 170 dhe nxënësit shkruajnë nga një fjali për secilën pyetje<br />
të dhënë.<br />
Në ushtrimin 1, nxënësit shkruajnë nga një pyetje për secilën fjali të dhënë.<br />
Në ushtrimin 2, nxënësit shkruajnë përmbledhjen e përrallës “Mama Dhia dhe kecat”.<br />
Përveç pyetjeve të dhëna, mësuesi/ja paraqet grafikun organizues Dora e pyetjeve dhe<br />
nxënësit, duke iu përgjigjur pyetjeve, realizojnë përmbledhjen e përrallës.<br />
Vëzhgohet puna e nxënësve bankë më bankë.<br />
Përforcimi: Shkrim i lirë.<br />
Shkruani përmbledhjen e përrallës që iu pëlqen, duke u mbështetur në grafikun<br />
organizues Dora e pyetjeve. Pasi mbarojnë përmbledhjen, mësuesi/ja mund t’u kërkojë<br />
nxënësve të dallojnë pjesët përbërëse të përrallës: hyrjen, zhvillimin dhe mbylljen.<br />
Vlerësimi i nxënësve.<br />
Dhënia e detyrës së shtëpisë.<br />
229
Libër mësuesi për tekstin “<strong>Gjuha</strong> <strong>shqipe</strong> 2”<br />
Rubrika: Lexojmë<br />
Tema: Tre derrkucët<br />
Objektivat: Në fund të orës së mësimit nxënësi të jetë i aftë:<br />
• Të lexojë rrjedhshëm përrallën.<br />
• Të tregojë përmbajtjen e përrallës me fjalët e tij dhe duke iu përgjigjur<br />
pyetjeve të tekstit.<br />
• Të analizojë cilësitë e personazheve duke i krahasuar me njëri-tjetrin.<br />
• Të diskutojë rreth mesazhit të përrallës.<br />
• Të dramatizojë përrallën dhe ta luajë në role.<br />
Mjetet: teksti, libri me përrallën, përralla në maket.<br />
Fjalët kyç: shtëpi, ndërtoj, rindërtoj, prish, derrkuc, ujk.<br />
Aftësitë: të lexuarit, të treguarit, të përshkruarit, të dramatizuarit.<br />
STRUKTURA PNP Metoda, teknika e veprimtari Koha<br />
Parashikimi<br />
Diskutim<br />
Ndërtimi i njohurive Dëgjim i drejtuar<br />
Përforcimi<br />
Lojë në role<br />
Zhvillimi i mësimit<br />
Parashikimi: Diskutim.<br />
Shkruhet në dërrasë të zezë fjala derrkuc dhe pyeten nxënësit:<br />
- Ç’ju sjell ndër mend kjo fjalë?<br />
- Ku e keni dëgjuar?<br />
- Ç’përralla dini me derrkucë?<br />
ka bisht të përdredhur<br />
ka hundë të madhe<br />
Derrkuc<br />
kafshë<br />
rri në llucë<br />
Idetë e nxënësve shkruhen në skemën e mësipërme.<br />
Shkruhet titulli i përrallës “Tre derrkucët” në dërrasë të zezë.<br />
Ndërtimi i njohurive: Dëgjim i drejtuar.<br />
Hapet teksti në faqen 171 dhe, para se mësuesi/ja të fillojë të lexojë pjesën,<br />
u cakton nxënësve një detyrë, e cila shkruhet dhe në dërrasë:<br />
- A e donin vëllezërit njëri-tjetrin? Ku dallohet kjo?<br />
Shpjegohen fjalët apo shprehjet që nxënësit nuk i kuptojnë.<br />
230
Libër mësuesi për tekstin “<strong>Gjuha</strong> <strong>shqipe</strong> 2”<br />
Nxënësit japin përgjigje rreth detyrës së paracaktuar.<br />
Lexohet përralla nga 2-3 nxënës me paragrafë.<br />
U kërkohet nxënësve të ritregojnë përmbajtjen, duke u ndihmuar nga pyetjet:<br />
- Si jetonin derrkucët kur ishin të vegjël?<br />
- Po kur u rritën, ç’vendosën të bënin?<br />
- Ç’bëri ujku në shtëpitë e derrkucëve?<br />
- Si del ujku në këtë përrallë?<br />
- Ç’mësim nxorën dy nga vëllezërit derrkucë?<br />
Mesazhi i përrallës: *Mos zgjidh rrugën më të lehtë, sepse do të pendohesh.<br />
Përforcimi: Lojë në role.<br />
Formohen grupe dhe lexohet përralla në role: derrkuci i parë, i dytë, i tretë dhe ujku.<br />
Dëgjohen grupet dhe një juri e zgjedhur nga nxënësit bën vlerësimin e grupeve<br />
duke shpallur dhe grupin më të mirë të aktorëve të vegjël.<br />
Vlerësimi i nxënësve.<br />
Detyrë shtëpie. Lexoni përrallën, shkruani përmbledhjen e saj, të cilën mund<br />
ta shoqëroni me vizatimin e një prej derrkucëve që ju pëlqen.<br />
Rubrika: Shkruajmë<br />
Tema: Rendisim ndodhitë e përrallës<br />
Objektivat: Në fund të orës së mësimit nxënësi të jetë i aftë:<br />
• Të ndërtojë një përrallë, duke renditur fjalitë e dhëna.<br />
• Të grupojë cilësitë e derrkucit e të ujkut, duke i vendosur në peshoren e<br />
personazheve.<br />
• Të shkruajë gjashtë fjali të një përralle, duke i renditur sipas strukturës së saj.<br />
• Të shkruajë qartë dhe pa gabime.<br />
Mjetet: teksti, tabela, libër me përralla, Fletorja e punës.<br />
Fjalët kyç: përmbledhje, radhë, rendit, fjali, përrallë.<br />
Aftësitë: të renditurit, të shkruarit, të grupuarit.<br />
STRUKTURA PNP Metoda, teknika e veprimtari Koha<br />
Parashikimi<br />
Peshorja e personazheve<br />
Ndërtimi i njohurive Punë në grupe<br />
Përforcimi<br />
Shkrim i lirë<br />
Zhvillimi i mësimit<br />
Parashikimi: Peshorja e personazheve.<br />
Kujtoni përrallën “Tre derrkucët”. Shkruani në etiketa cilësitë e ujkut dhe<br />
cilësitë e derrkucëve.<br />
231
Libër mësuesi për tekstin “<strong>Gjuha</strong> <strong>shqipe</strong> 2”<br />
Vendosini në peshoren e personazheve.<br />
- Cilat cilësi peshojnë më shumë? Pse?<br />
- Cilat cilësi s’peshojnë fare edhe pse duken më të “rënda”?<br />
Ndërtimi i njohurive: Punë në grupe.<br />
Ndahen nxënësit në grupe me nga 5 - 6 nxënës.<br />
Secili grup zgjedh një përrallë, nga ato që ka mësuar deri më tani, dhe e shkruan<br />
atë në një fl etë formati (6 fjali të shkruara, secila në një rresht dhe me shkrim të<br />
madh). Pasi secili grup përfundon punën, i pret fjalitë dhe ia jep t’i renditë si duhet<br />
grupit tjetër. Të njëjtën gjë bëjnë edhe grupet e tjera.<br />
Grupi që mbaron i pari shpallet fi tues.<br />
Përforcimi: Shkrim i lirë.<br />
Renditen fjalitë e tekstit sipas radhës që zhvillohet ngjarja në tekst:<br />
(1, 2, 3, 4, 5, 6, 7, 8, 9,10, 11, 12 12, 6, 1, 3, 10, 5, 2, 11, 7, 4, 8, 9)<br />
Lexohet përralla e renditur nga nxënësit.<br />
Vendosen në peshore cilësitë e ujkut dhe të derrkucit:<br />
budalla<br />
i dashur<br />
i fortë i egër i mençur punëtor<br />
Ujk<br />
Derrkuc<br />
i frikshëm dinak i urtë trim<br />
Vlerësimi i nxënësve.<br />
Detyrë shtëpie. Bëni me gjashtë fjali përmbledhjen e përrallës “Tre derrkucët”.<br />
Rubrika: Lexojmë<br />
Tema: Dallëndyshja dhe milingona<br />
Objektivat: Në fund të orës së mësimit nxënësi të jetë i aftë:<br />
• Të lexojë rrjedhshëm e me intonacion përrallën.<br />
• Të tregojë përrallën me fjalët e veta.<br />
• Të tregojë për jetën e milingonës dhe dallëndyshes.<br />
• Të përshkruajë personazhet e përrallës me fjalë ose duke i vizatuar ato.<br />
Mjetet: teksti, foto të dallëndyshes e milingonës, vjersha, gjëegjëza.<br />
Fjalët kyç: përrallë, dallëndyshe, milingonë, folezë, fl uturo, ushqim.<br />
Aftësitë: të folurit, të lexuarit, të përshkruarit.<br />
232
Libër mësuesi për tekstin “<strong>Gjuha</strong> <strong>shqipe</strong> 2”<br />
STRUKTURA PNP Metoda, teknika e veprimtari Koha<br />
Parashikimi<br />
Dora e fshehtë<br />
Ndërtimi i njohurive Dëgjim i drejtuar<br />
Përforcimi<br />
Rrethi i koncepteve<br />
Zhvillimi i mësimit<br />
Parashikimi: Dora e fshehtë.<br />
Përralla ndahet në disa pjesë. Çdo grupi i jepet një copëz e përrallës e<br />
shkruar në fishë. Anëtarët e çdo grupi lexojnë fishën, kuptojnë përmbajtjen dhe<br />
ia tregojnë njëri-tjetrit. Pastaj përfaqësuesi i çdo grupi lexon pjesën. Mësuesi/ja i<br />
ndihmon grupet që t’i renditin pjesët, duke u drejtuar pyetjet:<br />
- Si mendoni se fillon përralla?<br />
- Si zhvillohet ngjarja?<br />
- Ç’ndodhi më pas?<br />
- Si mbyllet përralla?<br />
Nxënësit përpiqen t’i vënë numrin copëzës së tyre dhe e ngjitin në një fletë formati.<br />
Lexohet përralla e formuar nga një nxënës, të tjerët diskutojnë rreth bashkimit të pjesëve.<br />
- Copëza I (Një dallëndyshe e vogël po shikonte një milingonë...)<br />
- Copëza II (Ditën tjetër filloi dhe ajo të çonte ushqim në folenë e saj...)<br />
- Copëza III (Kur e pa, e ëma i tha: - Ne nuk jemi milingona. Ne kemi krahë.. )<br />
- Copëza IV (- Sa keq për milingonën e vogël që nuk fluturon.)<br />
Ndërtimi i njohurive: Dëgjim i drejtuar.<br />
Hapen librat dhe lexohet përralla “Dallëndyshja dhe milingonat”.<br />
Shpjegohen fjalët apo shprehjet që nuk kuptohen nga nxënësit.<br />
Lexohet përralla zinxhir nga nxënësit.<br />
Nxiten nxënësit të ritregojnë përmbajtjen me anë të pyetjeve:<br />
- Cilat janë personazhet e përrallës? Si janë ato?<br />
- Si mendonte dallëndyshja?<br />
- Pse dallëndyshet largohen në dimër?<br />
- Çfarë mësojmë nga përralla?<br />
Mesazhi i përrallës: *S’duhet të imitojmë të tjerët, duhet të punojmë e jetojmë<br />
sipas aftësive që kemi.<br />
Gjej në tekst fjalët që nëna i tha dallëndyshes së vogël.<br />
Nënvizo fjalët e dallëndyshes së vogël.<br />
Përforcimi: Rrethi i koncepteve.<br />
U shpërndahen nxënësve fletët e formatit ku është vizatuar grafiku organizues<br />
Rrethi i konceptit, sipas pyetjeve përkatëse.<br />
Lexohet nga nxënësit grafiku Rrethi i koncepteve.<br />
233
Libër mësuesi për tekstin “<strong>Gjuha</strong> <strong>shqipe</strong> 2”<br />
tema<br />
Dallëndyshja<br />
dhe milingona<br />
pyetjet nga mësuesi/ja<br />
përgjigjet e nxënësve<br />
Pyetjet nga mësuesi/ja:<br />
- Si mendoi dallëndyshja për milingonën?<br />
- Pse dallëndyshja bëri si milingona?<br />
- Cili është gabimi që bëri dallëndyshja?<br />
- Çfarë i tha nëna dallëndyshes?<br />
Detyrë shtëpie. Lexoni përrallën disa herë; krijoni tri fjali për dallëndyshen<br />
dhe tri për milingonën.<br />
Rubrika: Bisedojmë së bashku<br />
Tema: Krahasojmë personazhet e përrallës<br />
Objektivat: Në fund të orës së mësimit nxënësi të jetë i aftë:<br />
• Të dallojë dallëndyshen nga milingona duke krahasuar veçoritë dhe jetën që<br />
bëjnë.<br />
• Të fl asë për jetën e kafshëve duke treguar kuriozitete që ka lexuar te Enciklopedia<br />
për fëmijë.<br />
• Të gjejë rrugëzgjidhje për situata të ndryshme, në të cilat ndodhen dallëndyshja<br />
e milingona.<br />
Mjetet: teksti, Enciklopedia për fëmijë, labirinte të ndryshme.<br />
Fjalët kyç: krahaso, ndryshime, të përbashkëta, kuriozitete.<br />
Aftësitë: të krahasuarit, të dëgjuarit, të biseduarit.<br />
STRUKTURA PNP Metoda, teknika e veprimtari Koha<br />
Parashikimi<br />
Krahaso<br />
Ndërtimi i njohurive Bashkëbisedim<br />
Përforcimi<br />
Labirint<br />
234
Libër mësuesi për tekstin “<strong>Gjuha</strong> <strong>shqipe</strong> 2”<br />
Zhvillimi i mësimit<br />
Parashikimi: Krahaso.<br />
Mësuesi/ja vendos në tabelë figurën e milingonës dhe të dallëndyshes dhe pyet:.<br />
- Çfarë dini për dallëndyshen dhe milingonën?<br />
sqephollë<br />
shpend shtegtar<br />
bisht gërshërë<br />
bën fole nën dhè<br />
punëtore<br />
dallëndyshja jeton në dru e vogël milingona kandërr<br />
ushqehet me kandrra<br />
Ndërton fole në strehët e shtëpive tona.<br />
ushqehet me farëra<br />
Duke i krahasuar, nxënësit tregojnë se çfarë do të kishin dëshirë të ishin.<br />
Ndërtimi i njohurive: Bashkëbisedim.<br />
Hapet teksti në faqen 175 dhe lexohet me vëmendje rubrika: A e di se?, si dhe<br />
mesazhi rreth saj.<br />
Bashkëbisedohet me nxënësit:<br />
- Një zog i vogël ka rënë nga foleja. Çfarë do të bënit ju?<br />
- Një milingonë po tërheq një kokërr orizi. Çfarë do të bënit ju?<br />
Lihen nxënësit të fl asin lirshëm për pyetjet e drejtuara më sipër.<br />
Pasi i kanë krahasuar, u kërkohet të plotësojnë diagramin e Venit.<br />
- Duke u mbështetur në cilësitë e milingonës dhe të dallëndyshes, gjeni të<br />
përbashkëtat dhe ndryshimet ndërmjet tyre:<br />
Milingona<br />
Dallëndyshja<br />
Kandërr<br />
bën fole nën dhè<br />
E vogël<br />
Punëtore<br />
ndërtojnë fole<br />
shpend shtegtar<br />
bën fole në strehët<br />
e çative<br />
Bisedo me shokun:<br />
- Si kujdesesh për zogjtë?<br />
- A janë të dëmshme milingonat?<br />
Përforcimi: Labirint.<br />
Çdo nxënësi i është dhënë një fl etë formati, ku është vizatuar rruga që bën një<br />
dallëndyshe për të shkuar në folenë e saj. U kërkohet nxënësve: Zbuloni rrugën që<br />
duhet të bëjë dallëndyshja.<br />
Për të treguar rrugën e dallëndyshes, përdoret një lapustil me ngjyrë.<br />
Çdo nxënës e ekspozon fl etën e tij para klasës.<br />
Detyrë shtëpie. Shkruaj disa këshilla për ndihmën që duhet t’u japim<br />
kafshëve që janë në nevojë.<br />
235
Libër mësuesi për tekstin “<strong>Gjuha</strong> <strong>shqipe</strong> 2”<br />
Rubrika: Njohim gjuhën tonë<br />
Tema: Dallojmë foljen<br />
Objektivat: Në fund të orës së mësimit nxënësi të jetë i aftë:<br />
• Të dallojë foljen si fjalë që tregon veprim.<br />
• Të gjejë foljet duke u nisur nga pyetja: ç’bën?<br />
• Të formojë fjali duke lidhur emrin (kryefjalën) me foljen (kallëzuesin).<br />
• Të plotësojë fjalitë me foljet që mungojnë në tekstin e dhënë.<br />
Mjetet: teksti, tabela, fisha me folje, fletore klase.<br />
Fjalët kyç: folje, veprim, ç’bën?, fjali.<br />
Aftësitë: të dalluarit, të zbatuarit, të shkruarit.<br />
STRUKTURA PNP Metoda, teknika e veprimtari Koha<br />
Parashikimi<br />
Diskutimi i ideve<br />
Ndërtimi i njohurive Punë e drejtuar<br />
Përforcimi<br />
Alfabeti i njëpasnjëshëm<br />
Zhvillimi i mësimit<br />
Parashikimi: Diskutimi i drejtuar.<br />
Pyeten nxënësit:<br />
- Ç’veprime bëni gjatë ditës?<br />
shkoj shikoj mësoj<br />
dëgjoj<br />
Veprimet<br />
këndoj<br />
lahem vishem zgjohem<br />
- Shkruani fjali me një nga fjalët që tregon veprim. P.sh.:<br />
Unë zgjohem në orën 7 00 .<br />
Unë laj fytyrën e dhëmbët.<br />
Unë ha mëngjes.<br />
Pastaj shkoj në shkollë.<br />
*Fjalët që tregojnë veprimet që bëjnë njerëzit, kafshët, sendet quhen folje.<br />
Folja gjendet me pyetjen: - Ç’bën?<br />
Ndërtimi i njohurive: Punë e drejtuar.<br />
Hapet libri në faqen 176 dhe lexohen fjalitë e tekstit, përkufizimi i foljes dhe<br />
vendosen foljet në vendet që mungojnë.<br />
236
Libër mësuesi për tekstin “<strong>Gjuha</strong> <strong>shqipe</strong> 2”<br />
Punohet ushtrimi 1 i rubrikës Ushtrohu. Nxënësit lidhin me shigjetë emrat<br />
me foljet, duke formuar fjali të sakta dhe i përgjigjen pyetjes:<br />
- Ç’tregojnë foljet në secilën fjali?<br />
Në ushtrimin 2, nxënësit vendosin foljet e dhëna në vendin e duhur (tregon,<br />
dëgjoj, ulet, bie, troket, është).<br />
Përforcimi: Alfabeti i njëpasnjëshëm.<br />
Ndahen nxënësit në tri grupe.<br />
Çdo grup ka fl etën e rendit alfabetik. Nxënësit do ta plotësojnë alfabetin e<br />
njëpasnjëshëm me folje.<br />
A<br />
afroj<br />
B<br />
blej<br />
C<br />
caktoj<br />
Ç<br />
çliroj<br />
D<br />
dua<br />
Dh<br />
dhuroj<br />
E<br />
edukoj<br />
Ë<br />
ëndërroj<br />
F<br />
festoj<br />
G<br />
gatuaj<br />
Gj<br />
gjuaj<br />
H<br />
ha<br />
I<br />
interesohem<br />
J<br />
jetoj<br />
K<br />
kaloj<br />
L<br />
luaj<br />
Ll<br />
ilustroj<br />
M<br />
mbaj<br />
N<br />
nderoj<br />
Nj<br />
njollos<br />
O<br />
operoj<br />
P<br />
pjek<br />
Q<br />
qep<br />
R<br />
ruaj<br />
R<br />
rregulloj<br />
S<br />
spërkas<br />
Sh<br />
sharroj<br />
T<br />
takoj<br />
Th<br />
thërras<br />
U<br />
uroj<br />
V<br />
vizatoj<br />
X<br />
xixëlloj<br />
Xh<br />
xhiroj<br />
Y<br />
Z<br />
zemëroj<br />
Zh<br />
zhvilloj<br />
Lexohen shkronjat e plotësuara.<br />
Shpallet fi tues grupi që e ka plotësuar me shpejt dhe më saktë.<br />
Vlerësimi i nxënësve.<br />
Detyrë shtëpie. Jepen ushtrimet e Fletores së punës, në faqen 49.<br />
Shkruani pesë folje dhe formoni fjali me to.<br />
Rubrika: Lexojmë<br />
Tema: Gjinkalla dhe milingona<br />
Objektivat: Në fund të orës së mësimit nxënësi të jetë i aftë:<br />
• Të lexojë rrjedhshëm e me intonacion përrallën.<br />
• Të tregojë përmbajtjen duke plotësuar grafikun organizues Dora e pyetjeve.<br />
• Të fl asë për personazhet e përrallës duke dalluar cilësitë e tyre.<br />
• Të diskutojë rreth mesazhit të përrallës.<br />
Mjetet: teksti, foto të gjinkallës e milingonës, fabula.<br />
Fjalët kyç: fabul, gjinkallë, milingonë, fi je byku, këngë.<br />
Aftësitë: të lexuarit, të diskutuarit, të krahasuarit.<br />
237
Libër mësuesi për tekstin “<strong>Gjuha</strong> <strong>shqipe</strong> 2”<br />
STRUKTURA PNP Metoda, teknika e veprimtari Koha<br />
Parashikimi<br />
Krahaso – diagrami i Venit<br />
Ndërtimi i njohurive Dëgjim i drejtuar<br />
Përforcimi<br />
Turi i galerisë<br />
Zhvillimi i mësimit<br />
Parashikimi: Krahaso – diagrami i Venit.<br />
Mësuesi/ja: - Nga dallohen dhe ç’kanë të përbashkët gjinkalla me milingonën?<br />
milingona<br />
gjinkalla<br />
Kandërr<br />
bën fole nën dhe ose në pemë<br />
e vogël, punëtore<br />
ushqehen<br />
me fara<br />
bën një zhurmë karakteristike<br />
jeton në pemë<br />
nuk punon<br />
Nxënësit i krahasojnë, plotësojnë diagramin e Venit, dhe lexojnë ndryshimet dhe<br />
të përbashkëtat ndërmjet tyre.<br />
Ndërtimi i njohurive: Dëgjim i drejtuar.<br />
Mësuesi/ja shkruan në tabelë titullin e pjesës: “Gjinkalla dhe milingona” (fabul).<br />
fabula<br />
përrallëz në vargje apo prozë<br />
personazhet janë kafshët.<br />
veprimet e kafshëve fshehin një domethënie tjetër (mësim nga përvoja e jetës).<br />
Lexohet fabula në heshtje nga nxënësit.<br />
Shpjegohen fjalët apo shprehjet që nuk kuptohen prej tyre.<br />
Lexohet fabula me intonacion nga mësuesi/ja. Pyeten nxënësit:<br />
- Përse bën fjalë fabula?<br />
- A janë të dyja personazhet të mira?<br />
- Ç’keni dëgjuar për to?<br />
- Ç’mësim nxori gjinkalla?<br />
- Ç’këshilla do t’i jepnit gjinkallës?<br />
Fjalë të urta:<br />
- Kush punon ha.<br />
- Kush punon fiton.<br />
- Punën e sotme mos e lër për nesër.<br />
- Puno e mos përto, se pastaj e pëson.<br />
238
Libër mësuesi për tekstin “<strong>Gjuha</strong> <strong>shqipe</strong> 2”<br />
Përforcimi: Turi i galerisë.<br />
Nxënësit vizatojnë një gjinkallë dhe shkruajnë disa fjali për thënien: “Puno e mos<br />
përto, se pastaj e pëson”. Ngjiten fl etët në muret e klasës. Nxënësit lëvizin lirshëm<br />
nëpër klasë duke komentuar me njëri-tjetrin vizatimet e tyre.<br />
Vlerësimi i nxënësve.<br />
Detyrë shtëpie. Shkruani fjalë të urta për punën.<br />
Rubrika: Shkruajmë<br />
Tema: Bëjmë planin e punës<br />
Objektivat: Në fund të orës së mësimit nxënësi të jetë i aftë:<br />
• Të shkruajë planin e tij të punës për një ditë të zakonshme (plan ditor).<br />
• Të bëjë planin e punës së veprimtarive të një jave, sipas modelit të dhënë në tekst.<br />
• Të planifi kojë mirë kohën gjatë një dite, duke i dhënë rëndësi çdo<br />
veprimtarie.<br />
Mjetet: teksti, tabela të regjimit ditor e javor, fisha me fjalët: koha për të mësuar,<br />
koha e lirë etj.<br />
Fjalët kyç: plan pune, regjim ditor, regjim javor, ditë e zakonshme, ditë pushimi.<br />
Aftësitë: të plotësuarit, të treguarit, të shkruarit.<br />
STRUKTURA PNP Metoda, teknika e veprimtari Koha<br />
Parashikimi<br />
Bisedë<br />
Ndërtimi i njohurive Përgjigjemi<br />
Përforcimi<br />
Punë e pavarur - zbatimi i njohurive të marra<br />
Zhvillimi i mësimit<br />
Parashikimi: Bisedë.<br />
Pyeten nxënësit: - Ç’bëni në: mëngjes, drekë, mbasdite, darkë?<br />
Këto fjalë janë shkruar në etiketa dhe vendosen në tabelë.<br />
Nxënësit fl asin për veprimtarinë e tyre gjatë ditës. I shkruajnë ato nëpër etiketa<br />
dhe i vendosin poshtë etiketave përkatëse të vendosura në tabelë. (Punohet me<br />
grupe nxënësish.)<br />
239
Libër mësuesi për tekstin “<strong>Gjuha</strong> <strong>shqipe</strong> 2”<br />
Ndërtimi i njohurive: Përgjigjemi.<br />
Hapet libri në faqen 178 dhe nxënësit u përgjigjen me shkrim pesë pyetjeve të<br />
para të tekstit. Mësuesi/ja mirëpret çdo përgjigje të nxënësve.<br />
Më pas komentohen fi gurat e tekstit. Mësuesi/ja me anë të pyetjeve bën që<br />
nxënësit ta kenë më të lehtë komentimin e pamjeve të tekstit.<br />
- Cili është plani ditor për ty?<br />
- A e zbaton atë çdo ditë?<br />
- Kur ndryshon ky plan?<br />
- Ç’veprimtari kryen gjatë një jave?<br />
Lihen nxënësit të shprehin lirshëm mendimet e tyre, e dëgjohen me vëmendje.<br />
Përforcimi: Punë e pavarur – zbatimi i njohurive të marra.<br />
Punohen ushtrimet e Fletores së punës, në faqen 48.<br />
Plotësoni tabelën për planin e punës dhe të veprimtarive të klasës për muajt që<br />
janë shkollor, sipas modelit të dhënë në tekst. Duke u marrë me këtë veprimtari,<br />
nxënësit shpalosin njohuritë që morën gjatë orës së mësimit.<br />
Në fund mësuesi/ja bën vlerësimin e nxënësve.<br />
Detyrë shtëpie. Duke u mbështetur në tabelën e Fletores së punës, në faqen<br />
48, bëni planin e veprimtarisë së një jave, nga e hëna deri të dielën.<br />
Rubrika: Lexojmë<br />
Tema: Qentë zjarrfikës<br />
Objektivat: Në fund të orës së mësimit nxënësi të jetë i aftë:<br />
• Të lexojë rrjedhshëm e me intonacion pjesën, duke respektuar shenjat e<br />
pikësimit.<br />
• Të përdorë fjalët e shprehjet e reja gjatë ritregimit të përmbajtjes.<br />
• Të tregojë raste që ka dëgjuar apo parë nëpër fi lma për kafshët që kanë<br />
shpëtuar jetë njerëzish.<br />
• Të dallojë në tregim përshkrimin real dhe përshkrimin fantastik.<br />
• Të nxjerrë mesazhin e pjesës.<br />
240
Libër mësuesi për tekstin “<strong>Gjuha</strong> <strong>shqipe</strong> 2”<br />
Mjetet: teksti, pamje që tregojnë histori të ndryshme, foto nga veprimtari të<br />
qenve, tabela.<br />
Fjalët kyç: qentë zjarrfikës, makinë zjarrfikëse, zjarr, ujë.<br />
Aftësitë: të lexuarit, të dalluarit, të treguarit.<br />
STRUKTURA PNP Metoda, teknika e veprimtari Koha<br />
Parashikimi<br />
Diskutim i ideve<br />
Ndërtimi i njohurive Lexim i drejtuar<br />
Përforcimi<br />
Bisedë<br />
Zhvillimi i mësimit<br />
Parashikimi: Diskutim i ideve.<br />
Mësuesi/ja u drejtohet nxënësve:<br />
- Thoni sa më shumë gjëra që ju vinë ndërmend për qenin!<br />
ruan shtëpinë nuhat gjurmët besnik<br />
Qeni<br />
racat “ profesioni” emra<br />
(pastor, pekinez, ( zjarrfikës, slite, akrobat (Lesi, Reksi, Roki, Balo,<br />
haski, sanbernard…) policie, kufiri, roje, gjuetie…) Dona, Xhina…)<br />
Ndërtimi i njohurive: Lexim i drejtuar.<br />
Pyeten nxënësit:<br />
- A keni dëgjuar për qentë zjarrfikës?<br />
- Ç’mund të jenë këta qenë?<br />
- Çfarë bëjnë ata?<br />
Hapet libri në faqen 179 dhe bëhet leximi me ndalesa.<br />
Ndalesa I. -Nëpër qytete … deri te ... 12 fëmijë.<br />
- Ku zhvillohet ngjarja?<br />
- Ç’të veçantë kanë këto lloje qensh?<br />
- Si quhet personazhi ynë?<br />
- A mund të ndodhë një veprim i tillë? Pse?<br />
- Si ka mundur Bobi të bëjë një gjë të tillë?<br />
- Si mendoni, është histori e vërtetë apo e sajuar?<br />
Ndalesa II. -Një ditë … deri në fund.<br />
- Cilën ngjarje po tregon autori?<br />
- Si arriti Bobi të shpëtonte vajzën e vogël?<br />
- A ju vjen për të qeshur në fund? Pse?<br />
- Ç’cilësi të qenve kuptojmë nga kjo pjesë?<br />
241
Libër mësuesi për tekstin “<strong>Gjuha</strong> <strong>shqipe</strong> 2”<br />
Leximi i pjesës zinxhir nga nxënësit.<br />
Shpjegimi i fjalëve të vështira.<br />
Mesazhi i pjesës: *Qeni është kafsha më besnike e njeriut.<br />
Përforcimi: Bisedë.<br />
Lexohen kuriozitetet e dhëna në tekst. Tregohen dhe diskutohen kuriozitetet për<br />
qentë, të gjetura nga nxënësit në internet ose të dëgjuara, ose të para në televizor.<br />
Vlerësimi i nxënësve.<br />
Detyrë shtëpie. Përgjigjju me shkrim pyetjeve në fund të faqes 179.<br />
Rubrika: Njohim gjuhë tonë<br />
Tema: Unë jam… Ti je…<br />
242<br />
Objektivat: Në fund të orës së mësimit nxënësi të jetë i aftë:<br />
• Të dallojë kuptimin e foljes jam, si: jetoj, ndodhem.<br />
• Të zgjedhojë foljen jam në kohën e tashme në mënyrë intuitive.<br />
• Të plotësojë fjalitë e dhëna me foljen jam duke u ndihmuar dhe nga fi gurat<br />
përkatëse.<br />
• Të përshtatë foljen jam sipas vetës e numrit në fjalitë e dhëna, në kohën e tashme.<br />
• Të shkruajë në tekstin e dhënë foljen jam, aty ku mungon, vetëm në kohën<br />
e tashme.<br />
Mjetet: teksti, tabelë e zgjedhimit të foljes jam në kohën e tashme.<br />
Fjalët kyç: folje, vetë, kohë, numër, njëjës, shumës, përemra vetorë.<br />
Aftësitë: të përshtaturit, të shkruarit.<br />
STRUKTURA PNP Metoda, teknika e veprimtari Koha<br />
Parashikimi Loja me foljen jam<br />
Ndërtimi i njohurive Punë e drejtuar<br />
Përforcimi<br />
Punë e pavarur - zbatim i njohurive të marra<br />
Zhvillimi i mësimit<br />
Parashikimi: Loja me foljen jam.<br />
Mësuesi/ ja fi llon duke iu drejtuar një nxënësi:<br />
- Kush je ti?<br />
- Unë jam Xhoi.<br />
Më pas tregon me gisht një vajzë:<br />
- Kush është ajo?<br />
- Ajo është Era.<br />
- Kush është ai?<br />
- Ai është Albani.
Libër mësuesi për tekstin “<strong>Gjuha</strong> <strong>shqipe</strong> 2”<br />
U drejtohet nxënësve:<br />
- Në ç’klasë jeni ju?<br />
- Ne jemi në klasën e dytë.<br />
U tregon një fi gurë ku ka fëmijë:<br />
- Po ata janë nxënës?<br />
- Ata janë nxënës.<br />
Në fjalitë e shkruara veçohet folja jam dhe nxënësit vënë re si ka ndryshuar ajo.<br />
Zgjedhohet nga mësuesi/ja dhe përsëritet disa herë nga nxënësit.<br />
Ndërtimi i njohurive: Punë e drejtuar.<br />
Hapet teksti në faqen 130, u kërkohet nxënësve të vërejnë me kujdes fi gurat<br />
dhe të lexojnë fjalitë poshtë çdo fi gure. Më pas lexohet vetëm zgjedhimi I foljes.<br />
Kalohet te rubrika Ushtrohu.<br />
Në ushtrimin 1, nxënësit lidhin me shigjetë përemrat vetorë me foljet.<br />
(Ju jeni vëllezër. Ato janë motra. Ajo është Luljeta. Ata janë vëlla e motër. Ne jemi<br />
shokë. Unë jam Beni. Ti je Albani. Ai është Miri.)<br />
Në ushtrimin 2, nxënësit vendosin foljen jam në vetën dhe numrin e duhur (jam,<br />
është, jemi, janë, je, jeni, është, janë).<br />
Përforcimi: Punë e pavarur - zbatim i njohurive të marra.<br />
Nxënësit në mënyrë të pavarur, duke shkruar si duhet foljen jam, plotësojnë fjalitë<br />
e ushtrimit 3 në tekst.<br />
Unë jam nga fshati. Ndërsa ti je … (është, është, janë, janë, jemi, jeni).<br />
Vlerësimi i nxënësve.<br />
Detyrë shtëpie. Jepen ushtrimet e Fletores së punës, në faqen 50.<br />
Rubrika: Lexojmë<br />
Tema: Dhelpra dhe rrushtë<br />
Objektivat: Në fund të orës së mësimit nxënësi të jetë i aftë:<br />
• Të lexojë me intonacion e rrjedhshëm fabulën.<br />
• Të dallojë fabulën si përrallë me kafshë.<br />
• Të diskutojë me shokët moralin e fabulës.<br />
• Të tregojë veprimet e dhelprës si personazhi kryesor i fabulës.<br />
• Të përshkruajë dhelprën duke u mbështetur te fi gurat.<br />
Mjetet: teksti, fabula “Dhelpra dhe rrushtë”, fi gura me dhelpra, vizatim i<br />
përgatitur sipas fabulës.<br />
Fjalë kyç: dhelpra, rrush, i papjekur, vjershë, fabul.<br />
Aftësitë: të lexuarit, të përshkruarit, të diskutuarit, të dramatizuarit.<br />
243
Libër mësuesi për tekstin “<strong>Gjuha</strong> <strong>shqipe</strong> 2”<br />
STRUKTURA PNP Metoda, teknika e veprimtari Koha<br />
Parashikimi<br />
Dora e fshehtë<br />
Ndërtimi i njohurive Lexim i drejtuar<br />
Përforcimi<br />
Dramatizim<br />
Zhvillimi i mësimit<br />
Parashikimi: Dora e fshehtë.<br />
Ndahen nxënësit në grupe të vogla prej 4-5 vetash. Çdo grupi mësuesi/ja i jep një<br />
zarf, brenda të cilit është vjersha e copëzuar në vargje dyshe.<br />
Nxënësit do t’i renditin si duhet vargjet për të ndërtuar vjershën.<br />
Veçohet grupi që ka renditur vjershën sa më saktë.<br />
Ndërtimi i njohurive: Lexim i drejtuar.<br />
Mësuesi/ja shkruan në dërrasë të zezë titullin e fabulës: “Dhelpra dhe rrushtë’.<br />
Lexohet fabula me ndalesa.<br />
Ndalesa I: - Dhelpër ... deri te... si zë dot.<br />
- Pse doli dhelpra nga shtëpia?<br />
- Ku shkoi ajo? Pse?<br />
- Çfarë pa rrugës dhelpra?<br />
- Çfarë dini për dhelprën?<br />
- Si do të vazhdojë fabula?<br />
Ndalesa II: - Dhe si s’mundi ... deri te... zonja dhelpër.<br />
- A u mundua shumë dhelpra? Pse?<br />
- Pse dhelpra e shau rrushin?<br />
- A ishte vërtet rrushi i pabërë?<br />
- Ç’mësim nxirrni nga fabula?<br />
Shpjegohen fjalët apo shprehjet e vështira.<br />
Lexohet pjesa zinxhir nga nxënësit.<br />
Mesazhi i fabulës: *Mos e shaj një gjë që nuk e arrin dot!<br />
U kërkohet nxënësve të gjejnë mbiemrat e kundërt, ndihmuar dhe nga figurat:<br />
rrush i pabërë rrush i bërë<br />
rrush i pjekur rrush i papjekur<br />
- Qarko mbiemrat e duhur për dhelprën. (dinake, gënjeshtare)<br />
U tregohen nxënësve pamje të dhelprës dhe pyeten:<br />
- Si duket ajo?<br />
- Si e ka gëzofin?<br />
- Ç’ngjyrë është ai?<br />
244
Libër mësuesi për tekstin “<strong>Gjuha</strong> <strong>shqipe</strong> 2”<br />
“Dhelpra është kafshë gjitare grabitqare, e ngjashme me qenin e me ujkun,<br />
me trup shumë të shkathët, me turi të mprehtë, me bisht të gjatë e të dendur<br />
si shtëllungë, është shumë dinake dhe e guximshme.<br />
Ushqehet me pula, shpend të tjerë, lepuj etj. Ajo jeton në strofull (shtëpiza<br />
e saj), të cilën e ndërton me dy dalje për t’i shpëtuar rrezikut.<br />
Përforcimi: Dramatizim.<br />
Nxënësit kanë marrë maska apo veshje për imitimin e dhelprës. Mësuesi/ja ka<br />
përgatitur si mjet mësimor, në një karton një pjergull me rrush. Pasi nxënësit bëhen<br />
gati, dalin para klase aktorët e vegjël: autori dhe dhelpra, për të dramatizuar fabulën.<br />
Vlerësimi i nxënësve.<br />
Detyrë shtëpie. Mëso përmendësh fabulën, vizato dhelprën dhe shkruaj rreth saj.<br />
Rubrika: Njohim gjuhën tonë<br />
Tema: Unë kam… Ti ke…<br />
Objektivat: Në fund të orës së mësimit nxënësi të jetë i aftë:<br />
• Të dallojë kuptimin e foljes kam, si: zotëroj, më përket mua diçka.<br />
• Të zgjedhojë foljen kam në mënyrë intuitive.<br />
• Të plotësojë fjalitë e dhëna me foljen kam duke u ndihmuar dhe nga figurat<br />
përkatëse.<br />
• Të përshtatë foljen kam sipas vetës, numrit, kohës së tashme në fjalitë e dhëna.<br />
• Të plotësojë fjalitë e tekstit të dhënë me foljen kam, vetëm në kohën e tashme.<br />
Mjetet: teksti, tabelë e zgjedhimit të foljes jam në kohën e tashme.<br />
Fjalët kyç: folja kam, numri njëjës, shumës, vetë, kohë.<br />
Aftësitë: të përshtaturit, të shkruarit.<br />
STRUKTURA PNP Metoda, teknika e veprimtari Koha<br />
Parashikimi<br />
Loja e mësimit<br />
Ndërtimi i njohurive Punë e drejtuar<br />
Përforcimi<br />
Punë e pavarur<br />
Zhvillimi i mësimit<br />
Parashikimi: Loja me foljen kam.<br />
Mësuesi/ja shkruan në dërrasë të zezë foljen kam dhe u drejton nxënësve pyetjet:<br />
- Çfarë ke ti në çantë?<br />
- Unë kam libra.<br />
- Çfarë ka në bankë ai? (tregon një nxënës) - Ai ka fl etoren.<br />
- Çfarë ka në dorë ajo? (tregon një vajzë) - Ajo ka lapsin.<br />
- Çfarë keni ju në dritare?<br />
- Ne kemi lule.<br />
- Çfarë kanë ata?<br />
- Ata kanë çanta.<br />
245
Libër mësuesi për tekstin “<strong>Gjuha</strong> <strong>shqipe</strong> 2”<br />
U kërkon nxënësve të thonë disa fjali duke përdorur foljen kam. Fjalitë i shkruan<br />
në dërrasë të zezë.<br />
Unë kam këpucë te reja.<br />
Ti ke fl etore të re.<br />
Ai ka shokë të mirë. Ajo ka fl okë të gjatë.<br />
Ne kemi klasë të re. Ju keni ngjyra druri.<br />
Ata kanë një mësuese të mirë.<br />
Lexohet zgjedhimi i foljes kam disa herë nga nxënësit.<br />
Ndërtimi i njohurive: Punë e drejtuar.<br />
Hapet teksti në faqen 183.<br />
- Vëreni fi gurat dhe lexoni fjalitë nën çdo fi gurë.<br />
Lexohet zgjedhimi i foljes kam nga disa nxënës.<br />
Kalohet te rubrika Ushtrohu.<br />
Në ushtrimin 1, nxënësit do të shkruajnë përemrin vetor në vendin e duhur. ( ajo,<br />
ti, unë, ju, ata, ne)<br />
Në ushtrimin 2, nxënësit do të zëvendësojnë emrat me përemrat vetorë: ai, ajo,<br />
ata, ato ajo, ai, ato, ata.<br />
Përforcimi: Punë e pavarur.<br />
Shkruani si duhet foljen kam në tekstin e dhënë të ushtrimit 3.<br />
Ai ka një lepur. Ata kanë peshq… (keni, kemi, ke, kanë)<br />
Vlerësimi i nxënësve.<br />
Detyrë shtëpie. Jepen ushtrimet e Fletores së punës, në faqen 53.<br />
246<br />
Rubrika: Lexojmë<br />
Tema: Abetarja e kecave<br />
Objektivat: Në fund të orës së mësimit nxënësi të jetë i aftë:<br />
• Të lexojë bukur vjershën.<br />
• Të komentojë vjershën duke u ndihmuar nga pyetjet e tekstit.<br />
• Të lexojë vjershën në role (mama Dhia, kecat, autori).<br />
• Të nxjerrë mesazhin e vjershës.<br />
Mjetet: teksti, dërrasa e zezë, vjersha e D. Agollit<br />
Fjalët kyç: vjershë, abetare, keca, mama Dhia.<br />
Aftësitë: të lexuarit, të diskutuarit, të dramatizuarit.<br />
STRUKTURA PNP Metoda, teknika e veprimtari Koha<br />
Parashikimi<br />
Dora e fshehtë<br />
Ndërtimi i njohurive Lexim i drejtuar<br />
Përforcimi<br />
Lojë në role
Libër mësuesi për tekstin “<strong>Gjuha</strong> <strong>shqipe</strong> 2”<br />
Zhvillimi i mësimit<br />
Parashikimi: Dora e fshehtë.<br />
Ndahen nxënësit në grupe.<br />
Çdo grupi i jepet zarfi me vargjet e copëzuara.<br />
Veçohet grupi që do ta renditë më saktë vjershën.<br />
Ndërtimi i njohurive: Lexim i drejtuar.<br />
Hapet teksti, komentohet fi gura që paraqitet në tekst.<br />
Lexohet vjersha me ndalesa:<br />
Ndalesa I: - Strofa e parë:<br />
- Çfarë bleu Dhia brigjatë?<br />
- Si e pritën kecat abetaren?<br />
- Çfarë i premtuan ata nënës dhi?<br />
- A do ta mbajnë premtimin kecat?<br />
Ndalesa II: - Strofa e dytë<br />
- Ku vajti mama Dhia?<br />
- Ç’pa ajo kur u kthye në shtëpi?<br />
- A i gjeti ajo fl etoret kur u kthye në shtëpi?<br />
- Çfarë ndjeu mama Dhia në këtë rast?<br />
- Ju ka rastisur juve ndonjëherë si kecave?<br />
Ndalesa III: - Strofa e tretë:<br />
- Ku përfunduan fl etoret dhe abetaret?<br />
- Ju vjen për të qeshur? Pse?<br />
- Ç’mësojmë nga kjo vjershë?<br />
Shpjegohen fjalët apo shprehjet e vështira për nxënësit.<br />
Leximi i vjershës zinxhir nga nxënësit.<br />
Mesazhi i vjershës: *Librat t’i mësojmë dhe t’i ruajmë me kujdes.<br />
*Mëso dhe vetëm mëso, se kështu mendjen ndriçon.<br />
Përforcimi: Lojë në role.<br />
Ndahet pjesa në role: autori, dhia, kecat.<br />
Veçohet grupi që luan më bukur pjesën.<br />
Vlerësimi i nxënësve.<br />
Detyrë shtëpie. Mësoni vjershën përmendsh.<br />
247
Libër mësuesi për tekstin “<strong>Gjuha</strong> <strong>shqipe</strong> 2”<br />
Rubrika: Bisedojmë së bashku<br />
Tema: Kujtojmë festën e abetares<br />
Objektivat: Në fund të orës së mësimit nxënësi të jetë i aftë:<br />
• Të kujtojë çaste nga festa e abetares duke sjellë foto të ndryshme në klasë.<br />
• Të flasë për veprimtari të ndryshme që ka zhvilluar në klasë, duke veçuar<br />
mbresat e tij.<br />
• Të flasë rreth fotove të tekstit, duke i krahasuar me fotot e tij.<br />
• Të flasë për dy tekstet: Abetaren dhe Matematikën, t’i krahasojë duke dhënë<br />
përshtypjet e tij.<br />
Mjetet: teksti, foto nga festa e abetares, kaseta filmike.<br />
Fjalët kyç: festë, kujtim, ngjarje, krahasim.<br />
Aftësitë: të folurit, të përshkruarit, të krahasuarit.<br />
STRUKTURA PNP Metoda, teknika e veprimtari Koha<br />
Parashikimi<br />
Harta e të menduarit<br />
Ndërtimi i njohurive Pyesim-përgjigjemi<br />
Përforcimi<br />
Atmosferë festive<br />
Zhvillimi i mësimit<br />
Parashikimi: Harta e të menduarit.<br />
Nxënësit nxjerrin mbi bankë foto nga festa e abetares.<br />
- Çfarë ju sjell në mendje kjo festë?<br />
përgatitja për festën<br />
këngët<br />
blerja e veshjes<br />
Festa e<br />
Abetares<br />
mësimi i vjershave<br />
bërja e kapelës<br />
festa para prindërve<br />
248<br />
- Provoni, nëse mbani mend vjersha nga festa e abetares.<br />
- Si mund ta interpretoni tani vjershën? Provoje!<br />
Ndërtimi i njohurive: Pyesim – përgjigjemi.<br />
Hapet teksti në faqen 185, shihen figurat dhe kujtohet festa e abetares:<br />
- Kur e keni bërë festën?<br />
- Ç’shkronjë ishe?<br />
- Si u ndjeve ato ditë?<br />
- Cili ishte libri i parë që lexove vetë?<br />
- Ç’mësove nga Abetarja?<br />
- Po nga Matematika? Etj.<br />
Komentohen figurat e tekstit. Krahasohen pamjet me festën e tyre.
Libër mësuesi për tekstin “<strong>Gjuha</strong> <strong>shqipe</strong> 2”<br />
Përforcimi: Atmosferë festive.<br />
Nxënësit kanë sjellë kapela, foto nga Festa e Abetares, të cilat ekspozohen në<br />
klasë dhe, nëse është mundësia, shikohet kaseta e festës. Në klasë krijohet një<br />
atmosferë festive duke kujtuar gjërat më mbresëlënëse te nxënësit.<br />
Rubrika: Njohim gjuhën tonë<br />
Tema: Unë lexoj… Ti shkruan…<br />
Objektivat: Në fund të orës së mësimit nxënësi të jetë i aftë:<br />
• Të zgjedhojë folje të zgjedhimit I, në kohën e tashme, në mënyrën dëftore<br />
në mënyrë intuitive.<br />
• Të përshtatë foljet me përemrin e duhur vetor.<br />
• Të vendosë foljen në vetën e duhur, duke iu përgjigjur pyetjeve.<br />
• Të krijojë fjali me folje të zgjedhimit I në kohën e tashme.<br />
Mjetet: teksti, tabelë me zgjedhimin e foljeve: lexoj, shkruaj në kohën e tashme,<br />
fletore klase.<br />
Fjalët kyç: folje, përemër vetor, numri njëjës, shumës.<br />
Aftësitë: të vrojtuarit, të interpretuarit, të shkruarit.<br />
STRUKTURA PNP Metoda, teknika e veprimtari Koha<br />
Parashikimi<br />
Përvijim i të menduarit<br />
Ndërtimi i njohurive Punë e drejtuar<br />
Përforcimi<br />
Shkrim i lirë<br />
Zhvillimi i mësimit<br />
Parashikimi: Përvijim i të menduarit.<br />
Mësuesi/ja u drejtohet nxënësve: -Thoni disa folje që mbarojnë me -j.<br />
këndoj<br />
recitoj<br />
vizatoj<br />
Folje me -j<br />
shkruaj<br />
lexoj<br />
punoj<br />
- Formoni fjali me këto folje që të fillojnë me: unë, ti, ai/ajo, ne, ju, ata/ato.<br />
Lexohet zgjedhimi i foljeve lexoj dhe shkruaj në fletët e përgatitura nga mësuesja.<br />
Shënim. Në këtë klasë nuk përdoren termat gjuhësorë zgjedhim, zgjedhim I.<br />
Nxënësit veprojnë në mënyrë praktike dhe intuitive.<br />
249
Libër mësuesi për tekstin “<strong>Gjuha</strong> <strong>shqipe</strong> 2”<br />
Ndërtimi i njohurive: Punë e drejtuar.<br />
Hapet teksti në faqen 186.<br />
Vendoset në vend të pikave folja shkruaj siç duhet.<br />
Lexohet zgjedhimi i foljeve lexoj dhe shkruaj.<br />
Kalohet në rubrikën Ushtrohu.<br />
Në ushtrimin 1, nxënësit lidhin me shigjetë përemrin vetor me foljen e duhur.<br />
Në ushtrimin 2, nxënësit përshtatin foljen e dhënë me vetën dhe numrin e duhur.<br />
Vëzhgohet puna e nxënësve bankë më bankë.<br />
Përforcimi: Shkrim i drejtuar.<br />
Në Fletoren e punës, faqe 52 punohet ushtrimi 1 dhe 2.<br />
Formoni fjali me foljen punoj një herë në njëjës, një herë në shumës. Përdor në<br />
fi llim fjalët: unë, ti, ai, ajo, ne, ju, ata, ato.<br />
Vlerësimi i nxënësve.<br />
Detyrë shtëpie. Jepen ushtrimet 3, 4 në Fletoren e punës, faqe 52.<br />
Rubrika: Lexojmë<br />
Tema: Qukapik, o qukapik<br />
Objektivat: Në fund të orës së mësimit nxënësi të jetë i aftë:<br />
• Të lexojë rrjedhshëm e me intonacion vjershën.<br />
• Të tregojë çfarë di për qukapikun, duke sjellë informacionin e grumbulluar për të.<br />
• Të krahasojë qukapikun me krimbin, duke përmendur tri cilësi të tyre.<br />
• Të thotë përmbajtjen e vjershës, duke përdorur grafikun organizues harta e ngjarjes.<br />
Mjetet: teksti, foto të qukapikut, materiale të grumbulluara nga Enciklopedia<br />
për fëmijë.<br />
Fjalë kyç: vjershë, qukapik, i lig, krimb, mik.<br />
Aftësitë: të lexuarit, të treguarit, të krahasuarit.<br />
STRUKTURA PNP Metoda, teknika e veprimtari Koha<br />
Parashikimi<br />
Pema e mendimit - Dora e fshehtë<br />
Ndërtimi i njohurive Dëgjimi i drejtuar<br />
Përforcimi<br />
Turi i galerisë – Pesëvargësh<br />
250
Libër mësuesi për tekstin “<strong>Gjuha</strong> <strong>shqipe</strong> 2”<br />
Zhvillimi i mësimit<br />
Parashikimi: Pema e mendimit - Dora e fshehtë.<br />
Pyeten nxënësit: - Çfarë dini për qukapikun?<br />
sqep të gjatë e të hollë<br />
krimba<br />
shpend<br />
Ç’është?<br />
bisht të shkurtër<br />
i mirë<br />
Ushqehet me<br />
Qukapiku<br />
Cilësitë<br />
insekte (kandrra)<br />
Ku jeton?<br />
i dobishëm<br />
në pyll<br />
në zgavrën e drurit<br />
Shkruhen idetë e nxënësve në kllasterin e dhënë.<br />
Vjersha është copëzuar në vargje. Ndahen nxënësit në tri grupe, duke u thënë<br />
nxënësve se çdo grup do të formojë një strofë.<br />
Nxënësit duhet të rindërtojnë vjershën duke mbajtur parasysh rrokjet me të cilat<br />
mbarojnë vargjet (rimën). Formohen strofat dhe ngjiten nëpër fletë të bardha.<br />
Veçohet grupi që ka punuar më mirë.<br />
Ndërtimi i njohurive: Dëgjim i drejtuar.<br />
Lexohet vjersha me strofa.<br />
Për çdo strofë u drejtohen nxënësve pyetje të ndryshme.<br />
Shpjegohen fjalët apo shprehjet e reja.<br />
GËLLTIT kal.<br />
1. Kapërdij a përcjell nga goja për në stomak (një ushqim a diçka tjetër); ha<br />
me uri të madhe dhe e përcjell pa e përtypur; kapërdij. Gëlltit kafshatën (bukën,<br />
gjellën, ushqimin).<br />
ÇUKIT kal.<br />
1. vet. veta III. I bie me sqep diçkaje, quk me sqep; ha me sqep (për shpendët).<br />
Zogu (harabeli, sorra, korbi) çukit. Qukapiku çukit. Pula çukit. Çukit grurë (elb,<br />
mel). Çukit plisat.<br />
Lexohet vjersha zinxhir nga nxënësit.<br />
Punohet rubrika Kuptojmë tekstin. Nxënësit u përgjigjen pyetjeve për të zbërthyer<br />
kuptimin e vjershës.<br />
miku<br />
Mesazhi i vjershës:<br />
*Qukapiku është doktori i pyllit.<br />
mbrojtësi<br />
251
Libër mësuesi për tekstin “<strong>Gjuha</strong> <strong>shqipe</strong> 2”<br />
Thuhen kuriozitete për qukapikun dhe tregohen foto të tij apo të zogjve të tjerë<br />
që jetojnë në pyll.<br />
Përforcimi: Turi i galerisë - pesëvargëshi.<br />
Nxënësit vizatojnë në një fl etë qukapikun.<br />
Krijojnë një pesëvargësh me fjalën qukapik.<br />
Qukapiku<br />
i dobishëm i mirë<br />
çukit ushqehet pastron<br />
Qukapiku është mbrojtës i pyllit<br />
Pikth (mbrojtës i pyllit)<br />
Afi shohen krijimet e nxënësve në muret e klasës.<br />
Nxënësit lëvizin lirshëm nëpër klasë, duke diskutuar rreth krijimtarive të njëri-tjetrit.<br />
Vlerësohet krijimi më i mirë i klasës.<br />
Detyrë shtëpie. Mësoni përmendsh strofën që u pëlqeu më shumë nga vjersha.<br />
Rubrika: Njohim gjuhën tonë<br />
Tema: Unë ha dhe pi …<br />
Objektivat: Në fund të orës së mësimit nxënësi të jetë i aftë:<br />
• Të zgjedhojë në kohën e tashme të mënyrës dëftore folje të zgjedhimit III.<br />
• Të shkruajë foljet e zgjedhimit III në vetën dhe numrin e duhur, në fjalitë ku<br />
mungojnë.<br />
• Të krijojë fjali me foljet e zgjedhimit III, sipas shembullit të dhënë.<br />
Mjetet: teksti, tabela me zgjedhimin e foljeve të zgjedhimit III, fl etore klase.<br />
Fjalët kyç: folje, njëjës, shumës, vetë.<br />
Aftësitë: të menduarit, të dëgjuarit, të shkruarit.<br />
STRUKTURA PNP Metoda, teknika e veprimtari Koha<br />
Parashikimi<br />
Loja e mësimit<br />
Ndërtimi i njohurive Punë e drejtuar<br />
Përforcimi<br />
Shkrim i lirë<br />
Zhvillimi i mësimit<br />
Parashikimi: Loja e mësimit.<br />
Pyeten nxënësit: - Ç’gjëra hëngrët dhe pitë sot?<br />
Përgjigje: Hëngra banane, sanduiç, patatina etj.<br />
252
Libër mësuesi për tekstin “<strong>Gjuha</strong> <strong>shqipe</strong> 2”<br />
Piva ujë, lëng pjeshke, pije freskuese ...<br />
Formohen grupe me nga tetë nxënës. Njëri grup ka fi sha me përemrat vetorë (ua<br />
ka shpërndarë paraprakisht mësuesi/ja. Për vetën e tretë jepet veç përemrit ai, ata<br />
edhe përemri ajo, ato në gjininë femërore.) Çdo nxënës ka një fi shë. Kur nxënësi<br />
ngre lart fi shën, dy grupet e tjera formojnë fjali duke përdorur foljet ha dhe pi.<br />
Mësuesi/ja shkruan në dërrasë të zezë fjalitë e formuara.<br />
Ndërtimi i njohurive: Punë e drejtuar.<br />
Hapet libri në faqen 188, komentohen figurat dhe lexohen fjalitë nga nxënësit.<br />
Mësuesi/ja iu tërheq vëmendjen se foljet ha dhe pi nuk ndryshojnë në numrin njëjës.<br />
unë ha<br />
unë pi<br />
ti ha<br />
ti pi<br />
ai/ajo ha ai/ajo pi<br />
Nxënësit lexojnë në fillim fjalitë që kanë foljen ha dhe, më pas, ato që kanë foljen pi.<br />
Kalohet në punimin e ushtrimeve të tekstit:<br />
Në ushtrimin 1, nxënësit shkruajnë siç duhet foljen ha dhe pi në tekstin e dhënë.<br />
Në ushtrimin 2, nxënësit krijojnë fjali sipas shembullit të dhënë.<br />
Ti je mace. Ti ha minj dhe pi qumësht….<br />
Vëzhgohet puna e nxënësve bankë më bankë.<br />
Përforcimi: Shkrim i lirë.<br />
Formoni fjali me foljen rri, duke e bashkuar me fjalët: unë, ti, ai, ajo, ne, ju, ata, ato.<br />
Në këtë etapë mund të përdoret ushtrimi 1 i Fletores së punës, në faqen 53.<br />
Vlerësimi i nxënësve.<br />
Detyrë shtëpie. Jepen ushtrimet 2, 3 të Fletores së punës, në faqen 53.<br />
Rubrika: Lexojmë<br />
Tema: Mësuesja e madhe natyrë<br />
Objektivat: Në fund të orës së mësimit nxënësi të jetë i aftë:<br />
• Të lexojë rrjedhshëm e me intonacion pjesën.<br />
• Të thotë përmbajtjen duke iu përgjigjur pyetjeve të tekstit.<br />
• Të dallojë përgjigjen e saktë në situatat e dhëna.<br />
• Të thotë mesazhin e pjesës.<br />
• Të shkruajë përmbledhjen e pjesës duke iu përgjigjur pyetjeve.<br />
Mjetet: teksti, pamje nga natyra, fl etë të bardha.<br />
Fjalët kyç: mësuesja natyrë, qiell, diell, ndriçon, mal, bletë, nektar, punon.<br />
Aftësitë: të lexuarit, të diskutuarit, të treguarit, të dramatizuarit.<br />
253
Libër mësuesi për tekstin “<strong>Gjuha</strong> <strong>shqipe</strong> 2”<br />
STRUKTURA PNP Metoda, teknika e veprimtari Koha<br />
Parashikimi<br />
Imagjinatë e drejtuar<br />
Ndërtimi i njohurive Lexim i drejtuar<br />
Përforcimi<br />
Vizatim i lirë<br />
Zhvillimi i mësimit<br />
Parashikimi: Imagjinatë e drejtuar.<br />
254<br />
mal<br />
kafshë<br />
lumë det liqen<br />
Natyra<br />
pyll<br />
lule pemë diell retë<br />
njerëz<br />
Për një moment imagjinoni veten tuaj, si: lule, diell, dallëndyshe etj.<br />
Lihen nxënësit të shprehen lirshëm, duke e imagjinuar veten e tyre si një element<br />
tjetër i natyrës.<br />
P.sh.: Diell U jap jetë njerëzve, bimëve dhe kafshëve, si dhe dritë Tokës. Ngroh<br />
me rrezet e mia. Shkëlqej dhe më duan të gjithë.<br />
Dallëndyshe Fluturoj dhe shoh të gjitha bukuritë e vendit tim. Ndërtoj fole për<br />
të vegjlit e mi. Lajmëroj të gjithë për ardhjen e pranverës. Të gjithë më duan dhe më<br />
shohin me dashuri.<br />
Ndërtimi i njohurive: Lexim i drejtuar.<br />
Lexohet pjesa me ndalesa:<br />
Ndalesa I. Atë mëngjes … deri te ....gëzim.<br />
- Kur u zgjua lulja?<br />
- Çfarë pa lulja nga dritarja?<br />
- Si iu mbush zemra?<br />
Ndalesa II. Pas pak … deri te .... njerëzve.<br />
- Cilin pa në fillim lulja?<br />
- Çfarë i tha ajo diellit?<br />
- Si iu përgjigj dielli?<br />
Ndalesa III. Në atë çast … deri te ....zogjtë.<br />
- Cilën pa tjetër lulja?<br />
- Çfarë i tha ajo dallëndyshes?<br />
- Pse nuk nxitoi dallëndyshja?<br />
- Ç’dini për dallëndyshen?<br />
Ndalesa IV. Pas … deri te ....mjaltin.<br />
- Cilën pa tjetër lulja?<br />
- Pse bleta kishte shkuar në kopsht?<br />
- Ç’dini për bletën?
Libër mësuesi për tekstin “<strong>Gjuha</strong> <strong>shqipe</strong> 2”<br />
Ndalesa V. Të gjithë … deri në fund.<br />
- Si thirri lulja?<br />
- Pse e falënderoi lulja natyrën?<br />
- Ju pëlqen mbyllja?<br />
Shpjegohen fjalët apo shprehjet e reja.<br />
KASHTË f. sh. bot.<br />
2. Kërcelli i prerë bashkë me gjethet e thara të të lashtave, pa kokrrat ose<br />
pa kallirin; kërcelli i drithërave që mbetet pas shirjes. Kashta e grurit (e misrit,<br />
e thekrës). Fije kashtë. Kapelë kashtë.<br />
Ngjyrë kashtë. Ndaj kallirin nga kashta.<br />
NEKTAR m.<br />
1. Lëng i ëmbël, që nxjerrin lulet e disa bimëve në rrëzë të petlave dhe<br />
që e thithin bletët për të bërë mjaltin. Nxjerr nektar. Thith nektarin. I ëmbël si<br />
nektar.<br />
Leximi i pjesës zinxhir nga nxënësit.<br />
Lexim me role: dielli, dallëndyshja, bleta, lulja.<br />
Punohet në tekst ushtrimi Shënoni me shenja përkatëse përgjigjen e saktë dhe<br />
të gabuar.<br />
Mesazhi: *Jemi pjesë e natyrës, të gjithë punojmë dhe gëzojmë.<br />
Përforcimi: Vizatim i lirë.<br />
Nxënësit, të ndarë në grupe, vizatojnë një nga personazhet e pjesës, duke e<br />
shoqëruar dhe me fjali sipas tekstit.<br />
Vlerësimi i nxënësve.<br />
Detyrë shtëpie. Përgjigjjuni me shkrim pyetjeve të rubrikës Ushtrohu.<br />
Rubrika: Njohim gjuhën tonë<br />
Tema: Para, tani, pas<br />
Objektivat: Në fund të orës së mësimit nxënësi të jetë i aftë:<br />
• Të dallojë tri koncepte që lidhen me kohën: para, tani, pas, duke u nisur<br />
nga koha kur nis veprimi.<br />
• Të përdorë fjalët që tregojnë kohën, si : para, pas, tani, para disa çastesh,<br />
më vonë etj.<br />
Mjetet: teksti, fisha me fjalët: para, tani, pas, fl etore klase.<br />
Fjalë kyç: kohë, dje, sot, nesër, para, tani, pas, e shkuar, e tashme, e ardhme.<br />
Aftësitë: të menduarit, të shkruarit, të dëgjuarit.<br />
255
Libër mësuesi për tekstin “<strong>Gjuha</strong> <strong>shqipe</strong> 2”<br />
STRUKTURA PNP Metoda, teknika e veprimtari Koha<br />
Parashikimi<br />
Krahaso<br />
Ndërtimi i njohurive Punë e drejtuar<br />
Përforcimi<br />
Gushëkuqi rrethor<br />
Zhvillimi i mësimit<br />
Parashikimi: Krahaso.<br />
Pyeten nxënësit:<br />
- Ç’bëtë dje pasdite?<br />
- Çfarë bëtë në mëngjes?<br />
- Ç’po bëjmë tani? Cilën lëndë po zhvillojmë?<br />
- Çdo të bëni kur të dilni nga shkolla?<br />
- Çfarë do të shihni në televizor?<br />
Foljet që do të përdorin nxënësit do të vendosen në tabelë.<br />
E shkuar (para) E tashme (sot) E ardhme (pas)<br />
Lexova një libër Po bëjmë mësim. Do të luaj me kompjuter.<br />
Ndërtimi i njohurive: Punë e drejtuar.<br />
Hapet libri në faqen 201 dhe u kërkohet nxënësve të vërejnë me kujdes fi gurat e<br />
ushtrimit 1 dhe të vendosin fjalët e dhëna aty ku duhen.<br />
Në ushtrimin 2, nxënësit shohin datat e shënuara në kalendarë dhe i përshtatin<br />
me fjalët dje, sot, nesër.<br />
Punohen ushtrimet e rubrikës Ushtrohu.<br />
Përforcimi: Gushëkuqi rrethor.<br />
Ndahet klasa në grupe.<br />
U jepet nxënësve detyra përkatëse:<br />
Grupi I → Shkruani folje që tregojnë kohën e shkuar.<br />
Grupi II → Shkruani folje që tregojnë kohën e tashme.<br />
Grupi III → Shkruani folje që tregojnë kohën e ardhme.<br />
Nxënësit shkruajnë foljet në një fl etë, e cila kalon dorë më dorë te nxënësit duke<br />
e palosur në formë fi zarmonike.<br />
Shpallet fi tues grupi që grumbullon më shumë pikë.<br />
Vlerësimi i nxënësve.<br />
Detyrë shtëpie. Jepen ushtrimet e Fletores së punës, në faqen 55.<br />
256
Libër mësuesi për tekstin “<strong>Gjuha</strong> <strong>shqipe</strong> 2”<br />
Rubrika: Lexojmë<br />
Tema: Flutura<br />
Objektivat: Në fund të orës së mësimit nxënësi të jetë i aftë:<br />
• Të lexojë rrjedhshëm e me intonacion pjesën.<br />
• Të ritregojë përmbajtjen, duke iu përgjigjur pyetjeve të tekstit.<br />
• Të renditë veprimet që tregojnë si del flutura nga veza.<br />
• Të flasë për informacionin (të dhënat) e ri që mësoi për fluturën në këtë pjesë.<br />
• Të përshkruajë fluturën me fjalë ose duke e vizatuar.<br />
Mjetet: teksti, dërrasa e zezë, fotoja e fluturës, kuriozitete.<br />
Fjalët kyç: flutur, këmbëza, brirë (antena), vezë, krimb, fshikëz, fletë.<br />
Aftësitë: të lexuarit, të folurit, të përshkruarit, të treguarit.<br />
STRUKTURA PNP Metoda, teknika e veprimtari Koha<br />
Parashikimi<br />
Harta e mendimit<br />
Ndërtimi i njohurive Dëgjim i drejtuar<br />
Përforcimi<br />
Përshkrimi i drejtuar<br />
Zhvillimi i mësimit<br />
Parashikimi: Harta e mendimit.<br />
U drejtohet nxënësve gjëegjëza për fluturën:<br />
Por si lule kur e sheh,<br />
tek rri ulur mbi një degë.<br />
Krahët fillon i rreh,<br />
sapo unë zgjatem ta prek.<br />
Kush nga ju e njeh?<br />
- Ç’dini për fluturën?<br />
2 krahë me 4 fletë<br />
6 këmbëza kandërr<br />
Ndërtimi i trupit<br />
Ç’është?<br />
2 antena në kokë<br />
nektar Ushqimi<br />
kur është krimb me gjethe<br />
Flutura<br />
Ku jeton?<br />
Si shumohet?<br />
me vezë<br />
në pyll<br />
nëpër lëndina<br />
257
Libër mësuesi për tekstin “<strong>Gjuha</strong> <strong>shqipe</strong> 2”<br />
Ndërtimi i njohurive: Dëgjim i drejtuar.<br />
Shkruhet titulli i pjesës në dërrasë të zezë “Flutura”.<br />
Lexohet pjesa me intonacion nga mësuesi/ja.<br />
Shpjegohen fjalët apo shprehjet e vështira.<br />
FLUTUR f. sh.<br />
1. zool. Emërtim i përgjithshëm për disa lloje kandrrash fluturuese, me katër<br />
krahë të mbuluar me luspa të imëta si pluhur, me ngjyra të ndryshme, me feçkë<br />
e brirthë për të thithur dhe për të ndier, disa prej të cilave dëmtojnë bimët. Flutur<br />
shumëngjyrëshe. Flutur bishtartë. Flutura e bardhë e pemëve. Flutura e verdhë e<br />
jonxhës. Flutur nate. Flutura e mëndafshit. Flutura e lakrës. Flutura e duhanit.<br />
FSHIKËZ f. sh. (FSHIKË f. sh.)<br />
4. Qese e vogël, e endur nga disa lloje krimbash ose insektesh, të cilët<br />
mbështillen brenda saj; pështjellëse që end rreth vetes krimbi i mëndafshit,<br />
kukule.<br />
Paraqitet me skemë procesi i lindjes së një fluture:<br />
vezë krimb fshikëz flutur<br />
Lexohet pjesa zinxhir nga nxënësit.<br />
Pyeten nxënësit:<br />
- Pse autori thotë që në natyrë bëhen gjëra të mrekullueshme?<br />
- Pse fluturat shkojnë lule më lule?<br />
- Ke kapur ndonjëherë flutur?<br />
- Si t’i ka bërë duart?<br />
- Të ka pëlqyer?<br />
- Më pas a e ke lëshuar? Pse?<br />
U kërkohet nxënësve të përgjigjen me fjali të plota.<br />
Punohet ushtrimi: Vendos numrat 1, 2, 3, 4, 5, 6 sipas radhës së veprimeve:<br />
1. Flutura, femër, lëshon vezën.<br />
2. Veza bëhet krimb.<br />
3. Krimbi mbyllet në fshikëz.<br />
4. Brenda në fshikëz bëhet flutur.<br />
5. Flutura shpon fshikëzën.<br />
6. Flutura del jashtë dhe fluturon.<br />
Përforcimi: Përshkrimi i drejtuar.<br />
U kërkohet nxënësve të shikojnë me vëmendje figurat e paraqitura në tekst dhe<br />
të përshkruajnë njërën nga ato, duke përdorur pyetjet e tekstit:<br />
258
- Çfarë ka fl utura mbi kokë?<br />
- Sa këmbëza ka ajo?<br />
Libër mësuesi për tekstin “<strong>Gjuha</strong> <strong>shqipe</strong> 2”<br />
- Sa fl etë ka?<br />
- Çfarë ngjyre ka ajo?<br />
P.sh.: Flutura është një kandërr që më pëlqen shumë. Ajo ka mbi kokë dy<br />
antena. Ka gjashtë këmbëza dhe katër fl etë. Fluturat janë shumëngjyrëshe. Mua më<br />
pëlqen më shumë fl utura blu.<br />
Lexohen përshkrimet e nxënësve para klasës.<br />
Ndonjëri mund edhe ta vizatojë.<br />
Vlerësimi i nxënësve.<br />
Detyrë shtëpie. Vizato një fl utur dhe përshkruaje me pesë fjali.<br />
Rubrika: Njohim gjuhën tonë<br />
Tema: Dje isha… Nesër do të jem…<br />
Objektivat: Në fund të orës së mësimit nxënësi të jetë i aftë:<br />
• Të zgjedhojë foljen jam në kohën e shkuar dhe të ardhme.<br />
• Të tregojë për veten e tij si ka qenë dhe të imagjinojë si do të jetë në të ardhmen.<br />
• Të përshtatë foljen jam në kohën dhe vetën e duhur.<br />
• Të përdorë foljen jam në kohën e duhur në tekstin e dhënë.<br />
Mjetet: teksti, tabelë e zgjedhimit të foljes jam në kohën e shkuar (e pakryer)<br />
e në të ardhmen.<br />
Fjalët kyç: jam, zgjedhim, koha e shkuar (e pakryer), koha e ardhme.<br />
Aftësitë: të dëgjuarit, të vëzhguarit, të shkruarit.<br />
STRUKTURA PNP Metoda, teknika e veprimtari Koha<br />
Parashikimi<br />
Diskutim<br />
Ndërtimi i njohurive Veprimtari e drejtuar<br />
Përforcimi<br />
Punë e pavarur<br />
Zhvillimi i mësimit<br />
Parashikimi: Diskutim.<br />
Nxënësit nxjerrin mbi bankë foto, kur kanë qenë të vegjël (Kërkesa u është bërë<br />
një orë më parë).<br />
Mësuesi/ja i drejtohet një nxënësi dhe e pyet:<br />
- Kur ke dalë në fotografi ?<br />
- Sa vjeç ishe?<br />
- Si do të jesh kur të rritesh? etj.<br />
isha jam do të jem<br />
(e shkuar) (e tashme) (e ardhme)<br />
259
Libër mësuesi për tekstin “<strong>Gjuha</strong> <strong>shqipe</strong> 2”<br />
Ndërtimi i njohurive: Veprimtari e drejtuar.<br />
Hapen librat, nxënësit lexojnë ushtrimet në krye të tekstit dhe dallojnë kohën<br />
kur ndodh veprimi, të ndihmuar nga ndajfoljet e kohës ose nga grupet e fjalëve<br />
(rrethanorët e kohës). Nxënësit dallojnë ndryshimin që pëson folja kur ndryshon<br />
koha dhe vetat. Të gjitha këto nxënësi i mëson në mënyrë praktike. Në këtë hap<br />
nxënësi lexon dhe plotëson fjalitë.<br />
Kalohet te rubrika Ushtrohu. Në ushtrimin 1, nxënësit shkruajnë si duhet foljen<br />
jam në fjalitë e dhëna.<br />
Në ushtrimin 2, nxënësit përshtatin foljen jam në kohën, vetën dhe numrin e<br />
duhur në fjalitë e dhëna.<br />
Vëzhgohet puna e nxënësve bankë më bankë.<br />
Përforcimi: Punë e pavarur.<br />
Formo fjali me foljen jam, duke e përdorur atë në kohën e shkuar, të tashme dhe<br />
të ardhme.<br />
Vlerësimi i nxënësve.<br />
Detyrë shtëpie. Jepen ushtrimet e Fletores së punës, në faqen 55.<br />
Mësim përmbledhës<br />
Tema: Përrallat tona<br />
Objektivat: Nxënësi në fund të orës të jetë i aftë:<br />
• Të tregojë përrallat duke dalluar strukturën e një përralle (hyrje, zhvillimi i<br />
ngjarjes, mbyllje).<br />
• Të përcaktojë fjalët hyrëse dhe mbyllëse në një përrallë.<br />
• Të shkruajë një përrallë duke u mbështetur te kartolinat fi gurative.<br />
Mjetet: kartolina me fi gura, teksti, libra me përralla.<br />
Fjalët kyç: përrallë, na ishte njëherë, njëherë e një kohë, shumë vite më parë,<br />
jetuan të lumtur.<br />
Aftësitë: të treguarit, të dalluarit, të shkruarit.<br />
STRUKTURA PNP Metoda, teknika e veprimtari Koha<br />
Parashikimi<br />
Përvijimi i të menduarit<br />
Ndërtimi i njohurive Punë e drejtuar<br />
Përforcimi<br />
Loja me kartolina<br />
260
Libër mësuesi për tekstin “<strong>Gjuha</strong> <strong>shqipe</strong> 2”<br />
Zhvillimi i mësimit<br />
Parashikimi: Përvijim i të menduarit.<br />
Nxënësit për 2-3 minuta lihen të rikujtojnë përrallat e mësuara në tekstin e gjuhës.<br />
Ema lexon librin<br />
Princesha mbi bizele<br />
Pinoku i sëmurë<br />
Breshka dhe lepuri<br />
Lindja e Simbës<br />
Gjinkalla dhe milingona<br />
Përralla<br />
Arushat në cirk<br />
Tre derrkucët<br />
Historia e një dragoi të vogël<br />
Dallëndyshja dhe milingona<br />
- Cila nga përrallat që ke mësuar të pëlqen më shumë? Pse?<br />
- Çfarë di tjetër për përrallat?<br />
gjithmonë fiton i miri<br />
krijimtari gojore<br />
hyrja<br />
ka fund të lumtur<br />
Përralla<br />
ndërtimi<br />
zhvillimi i ngjarjes<br />
mbyllja<br />
personazhet janë të mirë e jo të mirë<br />
Fjalët e hyrjes: Na ishte njëherë …, Shumë vite më parë…, Një herë e një kohë…,<br />
Dikur etj. Fjalët e mbylljes: ( U martuan, Jetuan të lumtur, Mbretëruan gjithë jetën,<br />
Pleqëruan së bashku etj.<br />
Ndërtimi i njohurive: Punë e drejtuar.<br />
Zgjidh një përrallë dhe shkruaje në tabelë.<br />
[<br />
[<br />
[<br />
Hyrja<br />
.................................................................................................................<br />
Zhvillimi i ngjarjes<br />
...................................................................................................................<br />
...................................................................................................................<br />
...................................................................................................................<br />
Mbyllja<br />
...................................................................................................................<br />
Secili nxënës mendon të tregojë një nga përrallat e mësuara, sipas strukturës së<br />
paraqitur, duke përdorur fjalët hyrëse dhe mbyllëse të përrallës.<br />
261
Libër mësuesi për tekstin “<strong>Gjuha</strong> <strong>shqipe</strong> 2”<br />
Përforcimi: Loja me kartolina.<br />
Në disa kartolina, mësuesi/ja paraqet me fi gura disa personazhe të përrallave,<br />
sende apo objekte të ndryshme nga përrallat (fi gura që tregojnë vende nga përralla<br />
apo sende të përdorura gjatë saj).<br />
Nxënësit zgjedhin 4 kartolina dhe vendosin të krijojnë një përrallë, ashtu siç e<br />
mendojnë, duke u bazuar në personazhet apo vendet e objektet e paraqitura në<br />
kartolinë. P.sh.:<br />
kartolina 1 lepur; kartolina 2 karotë;<br />
kartolina 3 ujk; kartolina 4 pyll :<br />
Dëgjohen nxënësit me vëmendje, bëhet vlerësimi i tyre dhe inkurajohen nga<br />
mësuesi/ja të zhvillojnë më tej imagjinatën e tyre.<br />
Detyrë shtëpie. Shkruaj përrallën që mendove në klasë.<br />
VJERSHAT E NATYRËS<br />
Rubrika: Lexojmë<br />
Tema: Një ditë shkon. Dhe…<br />
Objektivat: Në fund të orës së mësimit nxënësi të jetë i aftë:<br />
• Të lexojë me intonacion vjershat.<br />
• Të fl asë për ndryshimet që ndodhin te njeriu, bimët, kafshët.<br />
• Të shkruajë fjali për çdo figurë të paraqitur në tekst duke përdorur fjalët e vjershave.<br />
Mjetet: teksti, tabela, foto të nxënësve në mosha të ndryshme, foto të fazave<br />
të rritjes së bimëve e kafshëve.<br />
Fjalët kyç: vjershë, një ditë shkon, zhvillim, ndryshim.<br />
Aftësitë: të lexuarit, të dalluarit, të folurit.<br />
STRUKTURA PNP Metoda, teknika e veprimtari Koha<br />
Parashikimi<br />
Rrethi i koncepteve<br />
Ndërtimi i njohurive Lexim në çifte<br />
Përforcimi<br />
Ruaje fjalën e fundit për mua<br />
262
Libër mësuesi për tekstin “<strong>Gjuha</strong> <strong>shqipe</strong> 2”<br />
Zhvillimi i mësimit<br />
Parashikimi: Rrethi i koncepteve.<br />
Mësuesi përpilon grafikun e mëposhtëm:<br />
Çfarë? Si? Pse?<br />
Përgjigjet e nxënësve<br />
KOHA<br />
Zhvillohet një bashkëbisedim rreth temës se si ikën koha rreth pyetjeve:<br />
- Çfarë ndodh në një ditë?<br />
- Sa orë ka një ditë?<br />
- Çfarë vjen pas një dite?<br />
- Çfarë vjen pas një muaji?<br />
- Po pas një stine?<br />
- A mund ta ndalojmë kohën?<br />
- A ndryshojmë ne kur koha kalon?<br />
Me ndihmën e përgjigjeve të nxënësve, mësuesi/ja plotëson grafikun e mësipërm.<br />
Ndërtimi i njohurive: Lexim në çifte.<br />
Hapen librat dhe nxënësit lexojnë në dyshe (me shokun e bankës) dhe në heshtje<br />
vjershat në tekst. I lexojnë dhe i rilexojnë disa herë. Për të kuptuar më mirë vjershat,<br />
nxënësit shohin figurat.<br />
Në të tri rreshtat e figurave jepet ndryshimi që pëson njeriu që nga foshnjëria deri<br />
sa rritet, si fara bëhet pemë dhe si nga larva del flutura.<br />
Përforcimi: Ruaje fjalën e fundit për mua.<br />
Secili nxënës shkruan mbi një fletë të bardhë 2 vargjet që mendon se i kuptoi më<br />
mirë dhe shkruan si i ka kuptuar, por nuk ua tregon shokëve.<br />
Mësuesi/ja ngre disa nxënës (që kanë vargje të ndryshme), që lexojnë vargjet e<br />
zgjedhura dhe presin që të tjerët t’i shpjegojnë ato. Vetëm në fund, nxënësit lexojnë<br />
shpjegimin e tyre.<br />
263
Libër mësuesi për tekstin “<strong>Gjuha</strong> <strong>shqipe</strong> 2”<br />
Rubrika: Njohim gjuhën tonë<br />
Tema: Unë kisha… (më parë)<br />
Objektivat: Në fund të orës së mësimit nxënësi të jetë i aftë:<br />
• Të zgjedhojë foljen kam në kohën e shkuar.<br />
• Të përdorë në vetën e numrin e duhur foljen kam në kohën e shkuar, duke<br />
u ndihmuar nga përemrat vetorë dhe fjalët e treguesve kohorë (dje, më parë).<br />
• Të shkruajë drejt foljen kam në fjalitë e dhëna duke e përdorur në kohën e shkuar.<br />
Mjetet: teksti, tabelë me zgjedhimin e foljes kam në kohën e shkuar (të pakryerën).<br />
Fjalët kyç: kam, e shkuar, para, dje, pardje etj.<br />
Aftësitë: të menduarit, të shkruarit.<br />
STRUKTURA PNP Metoda, teknika e veprimtari Koha<br />
Parashikimi<br />
Diskutim i ideve<br />
Ndërtimi i njohurive Punë e drejtuar<br />
Përforcimi<br />
Punë individuale<br />
Zhvillimi i mësimit<br />
Parashikimi: Diskutim i ideve.<br />
Mësuesi/ja bën pyetjen:<br />
- Çfarë lodrash a veshjesh të preferuara keni veshur në verë?<br />
- Po tani i keni më ato?<br />
Shkruan në dërrasë etiketën: Unë kisha.....<br />
Nxënësit thonë fjali të shkurtra që fi llojnë me: Unë kisha..<br />
Mësuesi/ja i shkruan fjalitë në dërrasë të zezë:<br />
Unë kisha një top. Ti kishe një libër. Ai kishte një qen...<br />
Ndërtimi i njohurive: Punë e drejtuar.<br />
Nxënësit hapin librat dhe shohin fi gurat dhe shembujt në tekst. Të drejtuar nga<br />
mësuesi/ja ata përsëritin zgjedhimin e foljes kam në kohën e pakryer:<br />
Unë kisha<br />
Ti kishe<br />
Ai kishte<br />
Nxënësit punojnë të pavarur ushtrimin 1.<br />
Mësuesi/ja tërheq vëmendjen në përdorimin e fjalëve: Më parë po, tani jo.<br />
Përforcimi: Punë individuale.<br />
Punohet ushtrimi 2.<br />
Ne kishim<br />
Ju kishit<br />
Ata kishin<br />
Detyrë shtëpie jepen ushtrime nga Fletorja e punës, në faqen 196.<br />
264
Libër mësuesi për tekstin “<strong>Gjuha</strong> <strong>shqipe</strong> 2”<br />
Rubrika: Njohim gjuhën tonë<br />
Tema: Unë do të kem…(më pas)<br />
Objektivat: Në fund të orës së mësimit nxënësi të jetë i aftë:<br />
• Të zgjedhojë foljen kam në kohën e ardhme.<br />
• Të përdorë në vetën e numrin e duhur foljen kam në kohën e ardhme, duke u<br />
ndihmuar nga përemrat vetorë dhe fjalët e treguesve kohorë (nesër, më pas).<br />
• Të shkruajë drejt foljen kam në fjalitë e dhëna duke e përdorur në kohën e ardhme.<br />
Mjetet: teksti, tabelë me zgjedhimin e foljes kam në kohën e ardhme.<br />
Fjalët kyç: kam, e ardhme, nesër, pasnesër, më pas etj.<br />
Aftësitë: të menduarit, të shkruarit.<br />
STRUKTURA PNP Metoda, teknika e veprimtari Koha<br />
Parashikimi<br />
Diskutim i ideve<br />
Ndërtimi i njohurive Punë e drejtuar<br />
Përforcimi<br />
Punë individuale<br />
Zhvillimi i mësimit<br />
Ndiqet ajo ecuri si e temës së mëparshme.<br />
Rubrika: Lexojmë<br />
Tema: O ylber i bukur<br />
Objektivat: Në fund të orës së mësimit nxënësi të jetë i aftë:<br />
• Të lexojë me ndjenjë vjershën.<br />
• Të flasë për përmbajtjen e vjershës me anë të pyetjeve.<br />
• Të thotë ngjyrat e ylberit.<br />
• Të vizatojë ylberin duke përdorur ngjyrat dhe fantazinë e tij.<br />
Mjetet: teksti, pjesë që flasin për ylberin, Enciklopedia për fëmijë.<br />
Fjalët kyç: ylber, forma, shtatë ngjyra, hark, këmbë, brigje.<br />
Aftësitë: të lexuarit, të shpjeguarit, të përshkruarit.<br />
STRUKTURA PNP Metoda, teknika e veprimtari Koha<br />
Parashikimi<br />
Stuhi mendimesh<br />
Ndërtimi i njohurive Pyetje-përgjigje<br />
Përforcimi<br />
Turi i galerisë<br />
265
Libër mësuesi për tekstin “<strong>Gjuha</strong> <strong>shqipe</strong> 2”<br />
Zhvillimi i mësimit<br />
Parashikimi: Stuhi mendimesh.<br />
Mësuesi/ja pyet:<br />
- Çfarë dini për ylberin?<br />
Nxënësit shprehin gjithçka iu vjen ndër mend rreth tij.<br />
Ato, mësuesi/ja i shkruan në tabelën e mëposhtme:<br />
7 ngjyra pas shiut<br />
Ylberi<br />
i bukur<br />
më pëlqen<br />
Ndërtimi i njohurive: Pyetje-përgjigje.<br />
Hapen tekstet dhe mësuesi/ja lexon vjershën bukur. Më pas, disa nxënës e<br />
rilexojnë atë.<br />
Mësuesi/ja pyet rreth vjershës dhe asaj që ai/ajo tregon.<br />
Nxënësit përgjigjen dhe diskutojnë.<br />
Përforcimi: Turi i galerisë.<br />
Nxënësit pikturojnë ylberin në mënyrë individuale. Në fund ata varin punët nëpër mure<br />
dhe nxënësit “shëtisin” nëpër klasë duke shprehur preferencat për ndonjërën prej tyre.<br />
Rubrika: Bisedojmë së bashku<br />
Tema: Si formohet ylberi?<br />
Objektivat: Në fund të orës së mësimit nxënësi të jetë i aftë:<br />
• Të flasë për krijimin e ylberit duke u mbështetur tek informacioni i tekstit dhe figurat.<br />
• Të krahasojë botën me dhe pa dritën e diellit duke parë figurat dhe të vërë<br />
në dukje ndryshimin.<br />
• Të vizatojë ylberin me ngjyrat që do të krijojë duke i kombinuar.<br />
266<br />
Mjetet: teksti, fletë të bardha, lapsa me ngjyra, laps, Enciklopedia për fëmijë.<br />
Fjalët kyç: ylber, ngjyra, drita e diellit.<br />
Aftësitë: të menduarit, të vrojtuarit, të vizatuarit, të krijuarit.<br />
STRUKTURA PNP Metoda, teknika e veprimtari Koha<br />
Parashikimi<br />
Loja jonë<br />
Ndërtimi i njohurive Punë e drejtuar<br />
Përforcimi<br />
Vizatim i lirë
Libër mësuesi për tekstin “<strong>Gjuha</strong> <strong>shqipe</strong> 2”<br />
Zhvillimi i mësimit<br />
Parashikimi: Loja jonë.<br />
Veprimtaria fillon me një bashkëbisedim rreth dritës që i rrethon. Ata shprehin<br />
gjithçka dinë rreth saj. Mësuesi/ja mund të shtojë pyetje të tilla:<br />
- Çfarë ngjyre mendoni se ka drita e diellit?<br />
- Si mund të formohet ylberi?<br />
- A e provojmë njëherë dhe ne?<br />
Mësuesi/ja dhe nxënësit kanë në duar një gotë me ujë. Ata dalin në dritare dhe<br />
në qoftë se ka diell, ata lëshojnë ujë dhe shikojnë nëpër të dritën e diellit. Menjëherë<br />
mbi të do të shfaqen dhe ngjyrat e tjera të dritës së diellit.<br />
Ndërtimi i njohurive: Punë e drejtuar.<br />
Hapen tekstet dhe nxënësit shohin dhe diskutojnë rreth rasteve të tekstit.<br />
I lexojnë dhe përpiqen t’i riprodhojnë me fjalët e tyre.<br />
Ata diskutojnë dhe për rastin sikur natyra të mos kishte ngjyra. Lejohet dhe<br />
pranohet imagjinata e nxënësve.<br />
Ata emërtojnë ngjyrat dhe fillojnë të japin mendime mbi kombinimet e tyre.<br />
Provojnë dhe nxjerrin përfundimet e mëposhtme:<br />
E kuqe + e verdhë = portokalli<br />
Blu + e verdhë = lejla<br />
E kuqe + blu = mavi<br />
Përforcimi: Vizatim i lirë.<br />
Nxënësit pikturojnë objekte, por duke përdorur kësaj here ngjyrat e përziera. Në fund, ata<br />
tregojnë punët dhe diskutojnë për përfundimet që nxjerrin nga kombinimet e ngjyrave.<br />
Rubrika: Lexojmë<br />
Tema: Katër stinët<br />
Objektivat: Në fund të orës së mësimit nxënësi të jetë i aftë:<br />
• Të lexojë me intonacion vjershat për stinët.<br />
• Të përshkruajë stinët duke zbuluar karakteristikat dhe veçoritë e secilës prej tyre.<br />
• Të krahasojë stinët me njëra-tjetrën duke veçuar stinën që i pëlqen më shumë.<br />
• Të recitojë bukur vjershat.<br />
Mjetet: teksti, pamje nga stinët e vitit.<br />
Fjalët kyç: stinë, muaj, verë, pranverë, vjeshtë, dimër.<br />
Aftësitë: të lexuarit, të përshkruarit, të krahasuarit.<br />
267
Libër mësuesi për tekstin “<strong>Gjuha</strong> <strong>shqipe</strong> 2”<br />
STRUKTURA PNP Metoda, teknika e veprimtari Koha<br />
Parashikimi<br />
Harta e mendimit<br />
Ndërtimi i njohurive Pyetje-përgjigje<br />
Përforcimi<br />
Diagram i Venit<br />
Zhvillimi i mësimit<br />
Parashikimi: Harta e mendimit.<br />
Mësuesi/ja pyet:<br />
- Cilat janë stinët?<br />
- Çfarë dini për secilën prej tyre?<br />
Nxënësit përgjigjen dhe mësuesi/ja plotëson grafikun e mëposhtëm:<br />
shi<br />
e ngrohtë,<br />
e nxehtë,<br />
plazh,<br />
e bukur,<br />
diell<br />
gjethe,<br />
Pranvera<br />
Vera<br />
çadër,<br />
lule,<br />
Stinët<br />
fruta<br />
e bukur,<br />
Vjeshta<br />
Dimri<br />
e verdhë,<br />
e kuqe<br />
gjethe,<br />
shi i ftohtë borë<br />
erë<br />
Ndërtimi i njohurive: Pyetje-përgjigje.<br />
Lexohet vjersha “Erdhi pranvera” dhe bëhen pyetje rreth saj:<br />
- Cila lule çel në pranverë?<br />
- Nga e kuptojmë ne se vjen pranvera?<br />
- Si e përshkruan luledelen autori?<br />
Lexohet vjersha “Erdhi vera” dhe bëhen pyetje rreth saj:<br />
- Ku dëshiron të shkojë autori?<br />
- Pse i kërkon ndihmë pulëbardhës?<br />
- Si është vera?<br />
Lexohet vjersha “Erdhi vjeshta” dhe bëhen pyetje rreth saj:<br />
- Pas cilës stinë është vjeshta?<br />
- Çfarë ndodh në vjeshtë?<br />
- Pse “si nga mot”?<br />
268
Lexohet vjersha “Erdhi dimri” dhe bëhen pyetje rreth saj:<br />
- Çfarë ere fryn?<br />
- Si bën ajo?<br />
Libër mësuesi për tekstin “<strong>Gjuha</strong> <strong>shqipe</strong> 2”<br />
- A ndalon ajo?<br />
- Çfarë mbulon bora?<br />
Përforcimi: Diagram i Venit.<br />
Nxënësit krahasojnë 4 stinët duke gjetur të përbashkëtat dhe të veçantat e tyre.<br />
Rubrika: Shkruajmë<br />
Tema: Përshkruajmë stinët<br />
Objektivat: Në fund të orës së mësimit nxënësi të jetë i aftë:<br />
• Të përshkruajë stinët me gojë e me shkrim duke u ndihmuar nga fjalët<br />
ndihmëse.<br />
• Të dallojë stinën e paraqitur në figurat e tekstit duke shkruar emrin përkatës të saj.<br />
• Të shkruajë me imagjinatë disa fjali për stinën që i pëlqen më shumë.<br />
Mjetet: teksti, pamje nga stinët e vitit.<br />
Fjalët kyç: përshkrim, stinë, pranverë, verë, vjeshtë, dimër.<br />
Aftësitë: të përshkruarit, të dalluarit, të shkruarit.<br />
STRUKTURA PNP Metoda, teknika e veprimtari Koha<br />
Parashikimi<br />
Vija e vlerës<br />
Ndërtimi i njohurive Punë e drejtuar<br />
Përforcimi<br />
Pesëvargësh<br />
Zhvillimi i mësimit<br />
Parashikimi: Vija e vlerës.<br />
Mësuesi/ja mund të ketë grumbulluar me ndihmën e nxënësve pamje të ndryshme të<br />
stinëve të ndryshme. Ai/ajo i paraqet dhe nxënësit i ngjitin ato në kuadratin e stinës që i takon.<br />
Pranvera Vera Vjeshta Dimri<br />
Mësuesi/ja mund të nxitë dhe me pyetjet e tipit:<br />
- Pse mendoni se kjo pamje i takon vjeshtës?<br />
Ndërtimi i njohurive: Punë e drejtuar.<br />
Me ndihmën e mësuesit/es, nxënësit plotësojnë tekstin. Mësuesi/ja udhëheq<br />
punën e tyre. Ai/ajo orienton nxënësit që të përdorin grupin e fjalëve me ngjyrë.<br />
Në fund bëhet vlerësimi i tyre.<br />
Përforcimi: Pesëvargësh<br />
Klasa ndahet në 4 grupe. Secili grup merr dhe bën një pesëvargësh për një stinë.<br />
Kështu: Nxënësit e çdo grupi punojnë në heshtje dhe në fund paraqesin punët.<br />
269
Libër mësuesi për tekstin “<strong>Gjuha</strong> <strong>shqipe</strong> 2”<br />
TREGIMET E GJYSHIT<br />
Rubrika: Lexojmë<br />
Tema: Si u formua Toka? (Ora I, II)<br />
Objektivat: Në fund të orës së mësimit nxënësi duhet të jetë i aftë:<br />
• Të lexojë bukur pjesën dhe të respektojë shenjat e pikësimit.<br />
• Të kuptojë pjesën dhe të dallojë fantazinë që ajo përcjell.<br />
• Ta përfytyrojë ngjarjen.<br />
• Të mësojë diçka për mitologjinë.<br />
Mjetet: teksti, pamje të Tokës dhe të Qiellit.<br />
Fjalët kyç: Toka, Qielli, para shumë kohësh, histori.<br />
STRUKTURA ERR Metoda, teknika e veprimtari Koha<br />
Evokimi<br />
Parashikim me terma paraprakë<br />
Realizimi i kuptimit Lexim i drejtuar<br />
Reflektimi<br />
Turi i galerisë<br />
Zhvillimi i mësimit<br />
Evokimi: Parashikim me terma paraprakë.<br />
Mësuesi/ja shkruan në dërrasë të zezë titullin e pjesës: “Si u formua Toka” dhe<br />
termat e mëposhtëm:<br />
Qielli Toka histori para shumë kohësh u njohën bënë fëmijë<br />
Nxënësit, duke u bazuar te të dhënat e mësipërme, krijojnë tregimin e tyre.<br />
Kur e sheh të arsyeshme, mësuesi/ja i nxit me pyetje ose për një çast e vazhdon<br />
vetë parashikimin.<br />
270<br />
Realizimi i kuptimit: Leximi i drejtuar.<br />
Mësuesi/ja lexon pjesën me ndalesa.<br />
Ndalesa I. Toka doli... deri te ... ndriçonin gjithandej.<br />
- Nga doli Toka?<br />
- Si mund t’i jetë dukur Toka, Qiellit?<br />
- Si do t’i ketë folur Qielli, Tokës?<br />
Nxënësit diskutojnë dhe shprehin mendimet e tyre. Të gjitha mendimet mirëpriten.<br />
Ndalesa II. Një natë qielli... deri te ... do t’i flas dhe unë”.<br />
- A do të bëhen miq me njëri-tjetrin?<br />
- A do të martohen së bashku?<br />
Nxënësit përfytyrojnë situatën dhe krijojnë me imagjinatë.
Libër mësuesi për tekstin “<strong>Gjuha</strong> <strong>shqipe</strong> 2”<br />
Ndalesa III. Kështu ata... deri në fund.<br />
Nxënësit dëgjojnë deri në fund pjesën dhe e komentojnë atë.<br />
Në fund nxënësit lexojnë pjesën zinxhir dhe heshtazi. Pastaj u kërkohet ta<br />
ritregojnë atë me anë të pyetjeve.<br />
Reflektimi:Turi i galerisë.<br />
Nxënësit vizatojnë Tokën dhe Qiellin, duke u bazuar dhe te figurat e librit.<br />
Në fund, punët e tyre varen nëpër mure dhe nxënësit “shëtitin” nëpër klasë për<br />
t’i parë dhe vlerësuar.<br />
Rubrika : Bisedojmë së bashku<br />
Tema: Toka dhe Qielli<br />
Objektivat: Në fund të orës së mësimit nxënësi duhet të jetë i aftë:<br />
• Të tregojë mitin për Tokën dhe Qiellin.<br />
• Të diskutojë për mendimet që kishin njerëzit në kohët e lashta për Tokën.<br />
• Të tregojë si janë vizatuar grupet e yjeve që në lashtësi (12 shenjat e zodiakut).<br />
Mjetet: teksti, figura të shenjave të zodiakut, tabela me informacion mbi Tokën<br />
dhe Qiellin.<br />
Fjalët kyç: Toka, Qielli, 12 shenjat e horoskopit.<br />
STRUKTURA ERR Metoda, teknika e veprimtari Koha<br />
Evokimi<br />
Stuhi mendimesh<br />
Realizimi i kuptimit Di, Dua të di, Mësova<br />
Reflektimi<br />
Dil rrotull/ fol rrotull<br />
Zhvillimi i mësimit<br />
Evokimi: Stuhi mendimesh.<br />
Mësuesi/ja pyet nxënësit, të cilët i ndan në dy grupe:<br />
- Çfarë dini për Tokën? - Çfarë dini për Qiellin?<br />
Grupi I<br />
Grupi II<br />
ka male,<br />
fusha, dete<br />
Toka<br />
ka njerëz, është lart Toka natën ka yje<br />
kafshë etj.<br />
e rrumbullakët<br />
shumë e madhe etj.<br />
Pasi nxënësit plotësojnë skemat e tyre, i lexojnë ato para klasës.<br />
271
Libër mësuesi për tekstin “<strong>Gjuha</strong> <strong>shqipe</strong> 2”<br />
Realizimi i kuptimit: Di/ Dua të di/ Mësova.<br />
Mësuesi/ja shkruan në dërrasë tabelën e mëposhtme:<br />
Di Dua të di Mësova<br />
Toka<br />
Qielli<br />
Informacionet që nxënësit dinin për Tokën dhe Qiellin, mësuesi/ja i shënon në<br />
kolonën e parë. Kolona e dytë plotësohet me pyetjet që bëjnë nxënësit, për të cilat<br />
ata kërkojnë të mësojnë më shumë. Në kolonën e tretë shënohen përgjigjet që<br />
nxënësit kanë marrë për pyetjet e tyre, pra njohuritë e reja që ata kanë mësuar.<br />
Reflektimi: Dil rrotull/ fol rrotull.<br />
Nxënësit lëvizin nëpër klasë. Mësuesi/ja përplas duart një herë dhe ata ndalojnë.<br />
Me shokun ngjitur ata diskutojnë për mitin e Tokës e të Qiellit dhe shenjat e<br />
horoskopit.<br />
Mësuesi/ja përplas duart dy herë dhe nxënësit fi llojnë të lëvizin përsëri.<br />
Kjo veprimtari përsëritet disa herë.<br />
Detyrë shtëpie. Vizatoni 12 shenjat e horoskopit, duke u ndihmuar nga<br />
figurat e tekstit.<br />
Shënim për mësuesin/en.<br />
Shpjegimi i fjalëve, nxjerrë nga Fjalori i gjuhës së sotme <strong>shqipe</strong>.<br />
ZODIAK m. astr.<br />
Brez rrethor në kupën e Qiellit, ku kalon Dielli gjatë lëvizjes së tij vjetore, e ku<br />
ndodhen dymbëdhjetë yjësi, kryesisht me emra kafshësh, të cilat përfaqësojnë,<br />
në të vërtetë, rrugën që përshkon Toka gjatë një viti përqark Diellit.<br />
ZODIAKU<br />
272
Libër mësuesi për tekstin “<strong>Gjuha</strong> <strong>shqipe</strong> 2”<br />
Rubrika: Njohim gjuhën tonë<br />
Tema: Unë lexova... Do të lexoj<br />
Objektivat: Në fund të orës së mësimit nxënësi duhet të jetë i aftë:<br />
• Të dallojë foljet që janë përdorur në kohë të ndryshme.<br />
• Të dallojë kohën e shkuar (të kryer) e të ardhme të foljeve të zgjedhimit I.<br />
• Të përdorë foljet në kohën e kryer e të ardhme në situata të dhëna.<br />
Mjetet: tabela me zgjedhimin e foljes, teksti, figura, objekte, lëmsh.<br />
Fjalët kyç: unë, ti, ai/ajo, ne, ju, ata/ato, lexova, do të lexoj.<br />
STRUKTURA ERR Metoda, teknika e veprimtari Koha<br />
Evokimi<br />
Rrjeta e merimangës<br />
Realizimi i kuptimit Të nxënit në bashkëpunim<br />
Reflektimi<br />
Shkrim i lirë<br />
Zhvillimi i mësimit<br />
Evokimi: Rrjeta e merimangës.<br />
Nxënësit vendosen në formë rrethore. Atyre u kërkohet që të thonë nga një<br />
fjali me foljen lexoj, duke i vënë përpara fjalët: para disa ditësh, dje, pas një jave,<br />
nesër, pasnesër, vitin e ardhshëm, në verë etj., të cilat mësuesi/ja i ka shkruar në<br />
dërrasë të zezë.<br />
Nxënësi i parë, që mban lëmshin, pasi formon fjalinë, ia hedh lëmshin një<br />
nxënësi tjetër, i cili, pasi formon fjalinë, ia hedh lëmshin shokut e kështu me radhë.<br />
Ndërkohë që nxënësit thonë fjalitë e formuara prej tyre, mësuesi/ja shkruan disa<br />
prej tyre që do t’i duhen për etapën tjetër të mësimit.<br />
Realizimi i kuptimit: Të nxënit në bashkëpunim.<br />
Klasa ndahet në dy grupe të mëdha. Ata plotësojnë tabelën e mëposhtme, në<br />
fletët që u ka dhënë mësuesi/ja, me fjali që kanë foljen vizatoj:<br />
Grupi I →E shkuara<br />
Dje vizatova Luani Mbret.<br />
Para një jave<br />
Vitin e kaluar<br />
Vjet<br />
Grupi II →E ardhmja<br />
Nesër do të vizatoj një<br />
personazh tjetër.<br />
Pasnesër<br />
Pas një viti<br />
Pas një jave<br />
Ata ndihmohen edhe nga fjalitë që janë shkruar në dërrasë dhe në tekst.<br />
Pasi punojnë të pavarur përreth 10 minuta, në fund, një përfaqësues lexon punën<br />
e grupit.<br />
273
Libër mësuesi për tekstin “<strong>Gjuha</strong> <strong>shqipe</strong> 2”<br />
Nxënësit punojnë përsëri në dy grupe ushtrimet 1 dhe 2:<br />
Grupi I → vendos foljen mbaroj në kohën e shkuar dhe të ardhme.<br />
Grupi II → vendos foljet mësoj në kohën e shkuar dhe të ardhme.<br />
Shënim. Objektivi i kësaj ore është që nxënësit të dallojnë në mënyrë intuitive<br />
dhe t’i përdorin në fjali foljet në kohët:<br />
a. e ardhmja, veprimi do të ndodhë pas çastit që fl asim a shkruajmë;<br />
b. e shkuara (e kryera), veprimi ka përfunduar para çastit kur flasim a shkruajmë.<br />
Punohet ushtrimi 3. Nxënësit lidhin me shigjetë grupet e fjalëve, duke dalluar<br />
kohën e foljeve nga fjalët e dhëna.<br />
Përforcimi: Shkrim i lirë.<br />
U kërkohet nxënësve të formojnë fjali me folje të ndryshme në të dy kohët. Shkruajnë<br />
të lirë dhe nuk u rikthehen punëve. Në fund i lexojnë dhe vetëvlerësohen.<br />
Zgjidhja e ushtrimit 3.<br />
- Pas një jave ju do të shkruani një ftesë.<br />
- Dje unë shkrova një letër për ty.<br />
- Para një viti ai shkroi një libër me vjersha.<br />
- Vjet ti shkrove një libër me përralla.<br />
- Pasnesër ne do të shkruajmë një njoftim.<br />
- Vitin tjetër ai do të shkruajë një libër me tregime.<br />
- Nesër ata do të shkruajnë disa këshilla.<br />
- Para një jave ju shkruat një tregim.<br />
Detyrë shtëpie. Jepen ushtrimet e Fletores së punës, në faqen 59.<br />
274<br />
Rubrika: Lexojmë<br />
Tema: Ngjyrat e lëkurës<br />
Objektivat: Në fund të orës së mësimit nxënësi duhet të jetë i aftë:<br />
• Të lexojë bukur pjesën duke respektuar shenjat e pikësimit.<br />
• Të pasurojë fjalorin me fjalë të reja dhe t’i përdorë gjatë ritregimit të<br />
përmbajtjes.<br />
• Të ritregojë përmbajtjen me ndihmën e pyetjeve.<br />
Mjetet: teksti, tabela, fletë e bardhë, pamje të njerëzve të racave të ndryshme.<br />
Fjalët kyç: ngjyrat e lëkurës, kohë e lashtë, njerëzit, udhëtim, dashuri.<br />
STRUKTURA PNP Metoda, teknika e veprimtari Koha<br />
Parashikimi<br />
Marrëdhëniet pyetje-përgjigje<br />
Ndërtimi i njohurive Leximi i drejtuar<br />
Përforcimi<br />
Rrjeti i diskutimit
Libër mësuesi për tekstin “<strong>Gjuha</strong> <strong>shqipe</strong> 2”<br />
Zhvillimi i mësimit<br />
Parashikimi: Marrëdhëniet pyetje-përgjigje.<br />
Mësuesi/ja u tregon fëmijëve foto të ndryshme, ku paraqiten njerëz të racave<br />
të ndryshme. U drejtohen nxënësve pyetjet:<br />
- Nga se dallohen njerëzit në këto foto?<br />
- Cilët mendoni se janë kinezë? Pse?<br />
- Cilët janë afrikanë? Pse?<br />
- Po ne, ç’ngjyrë e kemi lëkurën?<br />
Ndërtimi i njohurive: Leximi i drejtuar.<br />
Mësuesi/ja lexon pjesën me ndalesa:<br />
Ndalesa I. Në kohën e lashtë ... deri te ... një grindje e madhe.<br />
- Si ishin njerëzit në kohën e lashtë?<br />
- Si mendoni, cila ngjyrë do të fitojë?<br />
Nxënësit shprehin mendimet e tyre. Mësuesi/ja mirëpret çdo përgjigje.<br />
Ndalesa II. Më në fund fituan ... deri te ... ngjyrosnin njerëzit.<br />
- Po tani ç’do të ndodhë?<br />
- Si i ngjyrosën njerëzit?<br />
- Në cilat vende të Botës arritën t’i ngjyrosnin?<br />
Ndalesa III. E zeza vrapoi ... deri te ... janë të bardhë.<br />
- Me kë u mërzitën evropianët?<br />
- A u zunë evropianët me ta?<br />
- A u bënë luftëra?<br />
Ndalesa IV. Ndoshta ngaqë ... deri te ... zgjati me shekuj.<br />
- A janë pajtuar tani?<br />
- Si merren vesh me njëri–tjetrin?<br />
Ndalesa V. Por në ditët tona ... deri në fund.<br />
- A mund të kishte një fund tjetër pjesa?<br />
- Cili mund të ishte ai?<br />
- A jeni dakord me këtë mbyllje?<br />
- A është ajo e vërtetë?<br />
Përforcimi: Rrjeti i diskutimit.<br />
Mësuesi/ja shkruan në dërrasë të zezë pyetjen binare:<br />
PO<br />
A duhet t’i vlerësojmë njerëzit nga ngjyra e lëkurës?<br />
JO<br />
Nxënësit ndahen sipas përgjigjes që i japin pyetjes.<br />
Në fund shkruajnë në dërrasë përfundimin.<br />
275
Libër mësuesi për tekstin “<strong>Gjuha</strong> <strong>shqipe</strong> 2”<br />
Rubrika: Shkruajmë<br />
Tema: Në ç’vend të botës jetoj unë?<br />
Objektivat: Në fund të orës së mësimit nxënësi duhet të jetë i aftë:<br />
• Të dallojë në hartë ku ndodhet Shqipëria, Kosova, Maqedonia, gadishulli i<br />
Ballkanit, Evropa etj.<br />
• Të shkruajë për Shqipërinë dhe shqiptarët, i ndihmuar nga fjalët e dhëna.<br />
• Të emërtojë banorët e kontinenteve dhe t’i shkruajë emrat e tyre.<br />
Mjetet: hartë e Botës, globi, harta e Shqipërisë, flamur shqiptar, tekst, fletë.<br />
Fjalët kyç: hartë, Shqipëri, Kosovë, Maqedoni, Evropë, Amerikë, Azi, Afrikë,<br />
shqiptar, banor, afrikan, aziatik, evropian.<br />
STRUKTURA PNP Metoda, teknika e veprimtari Koha<br />
Parashikimi<br />
Përmbledhja e strukturuar<br />
Ndërtimi i njohurive Shkrim i drejtuar<br />
Përforcimi<br />
Lojë në dyshe<br />
Zhvillimi i mësimit<br />
Parashikimi: Përmbledhja e strukturuar.<br />
Hapi I. Mësuesi/ja i njeh nxënësit me konceptin e hartës, si vizatim që paraqit të<br />
zvogëluar gjithë sipërfaqen e Tokës a një pjesë të saj, sipërfaqen e një shteti a të<br />
një kontinenti.<br />
U tregon hartën e Botës, globin dhe hartën e Shqipërisë. Te harta e Shqipërisë<br />
u tregon vendndodhjen e tyre, kurse në hartën e Botës, u tregon ku ndodhet vendi<br />
ynë, Evropa dhe kontinentet e tjera. Këto të dhëna të jepen si kuriozitet, pa e rënduar<br />
nxënësin.<br />
Hapi II. U kërkon nxënësve që të tregojnë në hartën e Shqipërisë vendin ku kanë lindur.<br />
Hapi III. Mësuesi/ja i pyet nxënësit:<br />
- Si quhet ai që jeton në Tiranë?<br />
- Si quhet ai që jeton në Shqipëri?<br />
- Po ai që jeton në Amerikë?<br />
Nxënësit emërtojnë banorët e vendeve të ndryshme.<br />
Ndërtimi i njohurive: Shkrim i drejtuar.<br />
Nxënësit lexojnë në heshtje kërkesën e ushtrimit 1, në faqen 208, fjalët e dhëna<br />
aty dhe më pas, në mënyrë të pavarur, plotësojnë tekstin.<br />
Ushtrimi 3 zgjidhet fillimisht me gojë dhe më pas, nxënësit shkruajnë në libër.<br />
276
Libër mësuesi për tekstin “<strong>Gjuha</strong> <strong>shqipe</strong> 2”<br />
Përforcimi: Lojë në dyshe.<br />
Nxënësit orientohen nga mësuesi/ja të dallojnë në hartë shtete të ndryshme. Njëri<br />
lexon emrin e shtetit, shoku tjetër emërton banorët e tij. P.sh.:<br />
Nxënësi I→Itali Nxënësi II→italianë<br />
Nxënësi I→Spanjë Nxënësi II→spanjollë<br />
Loja mund të vazhdojë edhe duke emërtuar banorët e qyteteve a fshatrave të afërt.<br />
Rubrika: Bisedojmë së bashku<br />
Tema: Jemi vëllezër të një bote<br />
Objektivat: Në fund të orës së mësimit nxënësi duhet të jetë i aftë:<br />
• Të flasë për mesazhin e vjershave të tekstit.<br />
• Të japë mendime për luftërat dhe për paqen në botë.<br />
• Të flasë për mirëkuptimin ndërmjet njerëzve në botë.<br />
• Të vizatojë pëllumbin, si simbol i paqes.<br />
Mjetet: glob, figurë pëllumbi ose lodër, vjershat e tekstit të shkruara në fisha.<br />
Fjalët kyç: glob, pëllumb, vjersha, dashuri.<br />
STRUKTURA PNP Metoda, teknika e veprimtari Koha<br />
Parashikimi<br />
Kllaster<br />
Ndërtimi i njohurive Të nxënit në bashkëpunim<br />
Përforcimi<br />
Turi i galerisë<br />
Zhvillimi i mësimit<br />
Parashikimi: Kllaster.<br />
Mësuesi/ja, pasi shkruan në dërrasë të zezë skemën me fjalën: Njerëzit…, i nxit<br />
nxënësit me anë të pyetjeve që të flasin për ta:<br />
Si janë njerëzit?<br />
(të mirë, të ligj)<br />
Si sillen me njëri-tjetrin?<br />
(mirë, keq)<br />
Njerëzit<br />
Nga se dallohen?<br />
nga ngjyra e lëkurës<br />
Si duhet të sillen?<br />
(me dashuri)<br />
të bardhë<br />
të zinj<br />
të verdhë<br />
Po të sillen keq, çfarë ndodh?<br />
Kujt i shkruhen këngë ose<br />
vargje: paqes apo luftës?<br />
Mësuesi/ja hap pas hapi plotëson skemën e mësipërme.<br />
277
Libër mësuesi për tekstin “<strong>Gjuha</strong> <strong>shqipe</strong> 2”<br />
Ndërtimi i njohurive: Të nxënit në bashkëpunim.<br />
Mësuesi/ja u paraqet nxënësve një pëllumb që mban në sqep fletë, ku janë<br />
shkruar dy vjershat e tekstit: e Xhani Rodarit dhe Pablo Nerudës. Iu drejton pyetjet:<br />
- Çfarë lajmi po na sjell pëllumbi?<br />
- Pse mendoni se lajmi që sjell pëllumbi, është i mirë?<br />
U sqaron nxënësve se pëllumbi është simbol i mirësisë, i pastërtisë dhe i paqes.<br />
Në kohën kur nuk kishte telefon a mjete të tjera komunikimi, njerëzit i dërgonin letrat<br />
me anë të pëllumbave, që quheshin pëllumba postierë.<br />
Me ndihmën e mësuesit/es nxënësit kuptojnë mesazhet që përcjellin këto vjersha.<br />
Lexohet vjersha e parë dhe zbërthehet nëpërmjet pyetjeve.<br />
- Sa zogj ka në një pyll? Shumë.<br />
- Të gjithë njëlloj këndojnë? Jo.<br />
- Po njerëzit në botë, të gjithë një gjuhë flasin? Jo. Secili popull ka gjuhën e vet.<br />
- Si këndojnë të gjithë së bashku? Luftë – JO! Paqe - PO!<br />
- Si dëshirojnë të jetojnë njerëzit? Si vëllezër të një bote.<br />
Lexohet vjersha e dytë dhe zbërthehet.<br />
- Ç’gjëra e bëjnë të lumtur autorin?<br />
- Pse thotë poeti: na lini të jemi të lumtur?<br />
- Ka në botë njerëz që u prishin lumturinë të tjerëve?<br />
- A është e mirë kjo?<br />
Disa nxënës lexojnë bukur vjershat.<br />
U kërkohet nxënësve të shohin figurën dhe të flasin rreth saj.<br />
- Si është ngjyra e lëkurës së fëmijëve?<br />
- Si mendoni ju, a e duan ata njëri-tjetrin?<br />
- A duken si vëllezër të një bote? Pse?<br />
Përforcimi: Turi i galerisë.<br />
Nxënësit pikturojnë një pëllumb, që mban në sqep një letër, ku shkruhet diçka për<br />
paqen dhe dashurinë midis njerëzve.<br />
Në fund, punët varen në mur dhe shikohen nga të gjithë.<br />
278
Libër mësuesi për tekstin “<strong>Gjuha</strong> <strong>shqipe</strong> 2”<br />
Rubrika: Lexojmë<br />
Tema: Ulliri<br />
Objektivat: Në fund të orës së mësimit nxënësi duhet të jetë i aftë:<br />
• Të lexojë bukur, me intonacion dhe duke respektuar shenjat e pikësimit.<br />
• T’u përgjigjet pyetjeve rreth tregimit.<br />
• Të ritregojë përmbledhtas përmbajtjen e pjesës.<br />
• Të dallojë cilësitë e dhëna të personazheve.<br />
• Të dallojë fjalët e urta dhe mësimin që ato përcjellin.<br />
• Të luajë në role.<br />
Mjetet: figura e pemës së ullirit, bastun.<br />
Fjalët kyç: plak, mbolli, pemë ulliri, mbreti, çuditet, pas 30 vjetësh.<br />
STRUKTURA PNP Metoda, teknika e veprimtari Koha<br />
Parashikimi Parashikim me terma paraprakë<br />
Ndërtimi i njohurive Përvijimi i mendimit - grafiku Rrjedha e ngjarjes<br />
Përforcimi<br />
Luajmë në role<br />
Zhvillimi i mësimit<br />
Parashikimi: Parashikimi me terma paraprakë.<br />
Mësuesi/ja ka përgatitur fishat e mëposhtme:<br />
plak mbjell ulli mbreti çuditet pas 30 vjetësh<br />
Mësuesi/ja: - A mund të formoni një tregim duke përdorur këto fjalë?<br />
Nxënësit formojnë një tregim, duke parë dhe figurën në tekst.<br />
Ndërtimi i njohurive: Përvijimi i të menduarit, grafiku rrjedha e ngjarjes.<br />
Lexohet disa herë pjesa nga mësuesi/ja dhe nxënësit. Pastaj lexohet me role.<br />
Në fund nxënësit bëjnë përmbledhjen e pjesës duke plotësuar grafikun<br />
organizues Rrjedha e ngjarjes. Për realizimin e detyrës, mësuesi/ja ka shkruar<br />
pyetjet e mëposhtme në fisha dhe ua shpërndan gjashtë grupeve.<br />
- Ç’po bënte një ditë një plak?<br />
- Kush kaloi pranë plakut?<br />
- Pse u çudit mbreti?<br />
- Ç’pyetje i bëri mbreti plakut?<br />
- Si u përgjigj plaku?<br />
Secili grup shkruan përgjigjen e pyetjes në një letër të bardhë. Përfaqësuesi i çdo<br />
grupi e vendos fishën e tij sipas radhës që zhvillohet ngjarja në pjesë.<br />
279
Libër mësuesi për tekstin “<strong>Gjuha</strong> <strong>shqipe</strong> 2”<br />
Shënim. Duke parë nivelin e klasës, mësuesi/ja mund të shpërndajë edhe fi sha<br />
ku ka shkruar fjalitë dhe nxënësit t’i renditin si duhet.<br />
Nxënësit mësojnë cilësitë e personazheve duke lidhur me shigjetë emrin e<br />
personazhit me cilësitë e tij.<br />
Përforcimi: Luajmë në role.<br />
Nxënësit ndahen në role: plaku, mbreti, autori dhe interpretojnë pjesën.<br />
Nxënësi që luan plakun thekson fjalët e fundit, për të cilat mësojnë se quhen fjalë të urta.<br />
Detyrë shtëpie. Pyetni prindërit dhe shkruani në fletore një fjalë të urtë për<br />
punën ose për miqësinë.<br />
Rubrika: Bisedojmë së bashku<br />
Tema: Unë mbjell lule<br />
Objektivat: Në fund të orës së mësimit nxënësi duhet të jetë i aftë:<br />
• Të fl asë për lulet dhe kujdesin për to.<br />
• Të tregojë përse shërbejnë lulet.<br />
• Të renditë hapat që duhet të bëhen për të mbjellë një lule.<br />
• Të thonë disa emra lulesh që rriten në vazo dhe në oborr.<br />
Mjetet: vazo, lule, pamje lulesh, ujitëse, ujë, dhè, prashitëse.<br />
Fjalët kyç: lule, kopsht, kujdes, mbjell, emra lulesh.<br />
STRUKTURA PNP Metoda, teknika e veprimtari Koha<br />
Parashikimi Stuhi mendimesh<br />
Ndërtimi i njohurive Të nxënit në bashkëpunim<br />
Përforcimi<br />
Pesëvargësh<br />
Zhvillimi i mësimit<br />
Parashikimi: Stuhi mendimesh.<br />
Mësuesi/ja shkruan në dërrasë skemën dhe pyet:<br />
- Çfarë dini për lulet?<br />
- A kujdeseni për to?<br />
- A keni lule në shtëpi?<br />
- Çfarë llojesh janë?<br />
- Ku i keni mbjellë?<br />
Përgjigjet e këtyre dhe të tjera mësuesi/ja i shkruan në skemë.<br />
280
Libër mësuesi për tekstin “<strong>Gjuha</strong> <strong>shqipe</strong> 2”<br />
Ndërtimi i njohurive: Të nxënit në bashkëpunim.<br />
Lexohen udhëzimet si mbillet një lule dhe si duhet të kujdesemi për të. Fillimisht<br />
nxënësit i lexojnë me kujdes fjalitë dhe zbulojnë radhën e veprimeve. Më pas shikojnë<br />
fi gurat dhe lidhin fjalitë me to.<br />
Këtë orë edhe vetë nxënësit mund të mbjellin disa vazo me lule. Për këtë<br />
mësuesi/ja i ka porositur një ditë më parë, të grupohen e të sjellin vazo me dhe e fidanë<br />
lulesh. Çdo grup do të mbjellë një lule në një vazo, duke ndjekur udhëzimet e tekstit.<br />
Mund të shpallet dhe konkursi: Mbjellësi më i mirë i luleve.<br />
Përforcimi: Pesëvargësh.<br />
Çdo nxënës në fl etoren e tij shkruan një pesëvargësh për lulen. Ata punojnë në<br />
heshtje përreth 5 minutash, i lexojnë dhe mësuesi/ja përzgjedh përgjigjet më të mira<br />
të tyre për të shkruar një pesëvargësh të përbashkët:<br />
Lulet<br />
të bukura<br />
shumëngjyrëshe<br />
mbillen rriten lulëzojnë<br />
Lulet lëshojnë aromë të këndshme.<br />
kopsht<br />
Detyrë shtëpie. Shkruani në fletore emra lulesh që rriten në vazo dhe në kopsht.<br />
Rubrika: Njohim gjuhën tonë (Drejtshkrim)<br />
Tema: Mbjell... Mbolla<br />
Objektivat: Në fund të orës së mësimit nxënësi duhet të jetë i aftë:<br />
• Të shkruajë si duhet disa folje, si: dal, marr, mbjell në kohë të ndryshme,<br />
duke u ushtruar praktikisht.<br />
• Të dallojë ndryshimin që pësojnë këto folje, veçanërisht në kohën e shkuar.<br />
• Të vendosë foljet e dhëna në kohën e duhur.<br />
Mjetet: tabela e zgjedhimit të foljes mbjell në kohën e tashme dhe në të kryerën<br />
e thjeshtë, teksti, ngjyra, lëmsh, fletë e bardhë, laps.<br />
Fjalët kyç: mbjell, mbolla, do të mbjell, marr, mora, dje, sot, nesër.<br />
STRUKTURA PNP Metoda, teknika e veprimtari Koha<br />
Parashikimi<br />
Tryeza e rrumbullakët<br />
Ndërtimi i njohurive Të nxënit në bashkëpunim<br />
Përforcimi<br />
Shkrim i drejtuar - diktim<br />
281
Libër mësuesi për tekstin “<strong>Gjuha</strong> <strong>shqipe</strong> 2”<br />
Zhvillimi i mësimit<br />
Parashikimi: Tryeza e rrumbullakët.<br />
Formohen dy grupe dhe vendosen në formë rrethore. Në dërrasë shkruhen vetat<br />
në njëjës dhe shumës: unë, ti, ai, ajo, ne, ju, ata, ato.<br />
Secili anëtar i grupit në një fl etë të bardhë do të ndërtojë fjali me foljen mbjell.<br />
Pasi e shkruan fjalinë, e palos fl etën si fi zarmonikë dhe ia pason shokut pranë.<br />
Grupi I → do ta shkruajë për dje.<br />
Grupi II → do ta shkruajë për tani.<br />
Në fund mësuesi/ja lexon fjalitë që kanë krijuar nxënësit, dhe shkruan në dërrasë të<br />
zezë ato fjali që janë shkruar saktë dhe që do t’i shërbejnë për etapën tjetër të mësimit.<br />
Shënim. Në këtë klasë nxënësit nuk do të mësojnë konceptin gramatikor të<br />
zgjedhimit, por do të ushtrohen të përdorin praktikisht foljen në kohët e thjeshta.<br />
Në këtë mësim do të punohet për drejtshkrimin e foljeve që ndryshojnë gjatë<br />
zgjedhimit dhe veçanërisht me foljen marr, e cila në të kryerën e thjeshtë<br />
shkruhet jo me r po me rr (marr→mora) ose folja dal, e cila në të kryerën e<br />
thjeshtë duhet të shkruhet me l dhe jo me ll (dola dhe jo dolla).<br />
Ndërtimi i njohurive: Të nxënit në bashkëpunim.<br />
Mësuesi/ja paraqit një tabelë (si ajo e tekstit ose mund të punojë në libër), ku<br />
folja mbjell është përdorur në fjali në kohën e tashme dhe të shkuar në të gjitha vetat<br />
(është e zgjedhura).<br />
Nxënësit lexojnë tabelën dhe plotësojnë fjalitë me emra lulesh. Ndërkohë, mësuesi/<br />
ja me anë të pyetjeve vë theksin te folja dhe u tërheq vëmendjen si shkruhet.<br />
Punohet ushtrimi 1. Nxënësit shkruajnë foljen mbjell në kohën e ardhme.<br />
Punohet ushtrimi 2. Nxënësit lidhin me shigjetë vetën me foljen dal në kohën e shkuar.<br />
Tek ushtrimi 3, nxënësit, pasi plotësojnë fjalitë me foljen në kohën e kryer të<br />
thjeshtë dhe në të ardhmen, i shkruajnë fjalitë në kohën e tashme. Mësuesi/ja i<br />
sqaron se në kohën e tashme e të ardhme folja marr shkruhet me rr, kurse në të<br />
shkuarën me r.<br />
Përforcimi: Shkrim i drejtuar – diktim.<br />
Mësuesi/ja dikton një tekst ose fjali që ka foljet, të cilat nxënësit i mësuan këtë orë.<br />
Sipas nivelit të klasës, foljet mund të jepen në kohën e tashme dhe nxënësit t’i<br />
vënë në kohën e duhur, të ndihmuar nga ndajfoljet e kohës ose të lexohen si duhet<br />
dhe nxënësit t’i shkruajnë.<br />
Një ditë ne mbollëm lule. Të gjithë sollën nga një gjë në klasë. Unë mora në<br />
shtëpi një rrënjë karafi li. Mirela mori një mëllagë. Genci me Denisën morën dhe<br />
pleh. Unë e mbolla karafi lin në vazo të vogël. Po ti Eva, ku e mbolle? Edhe ti do të<br />
mbjellësh lule? Unë dola në tabelën e nderit.<br />
Edhe ti do të marrësh çmim. Ti mbolle dy lule në vazo.<br />
Detyrë shtëpie jepen ushtrimet e Fletores së punës, në faqen 61.<br />
282
Libër mësuesi për tekstin “<strong>Gjuha</strong> <strong>shqipe</strong> 2”<br />
Rubrika: Lexojmë<br />
Tema: Gjergj Elez Alia (Ora I)<br />
Objektivat: Në fund të orës së mësimit nxënësi duhet të jetë i aftë:<br />
• Të lexojë bukur dhe me intonacion pjesën, duke respektuar shenjat e pikësimit.<br />
• Të ritregojë përmbajtjen me anë të pyetjeve dhe me fjalët e veta.<br />
• Të zgjedhë e të lexojë në tekst pjesët që i kërkohen.<br />
Mjetet: tregime nga Cikli i kreshnikëve, ilustrime për Gjergj Elez Alinë, teksti<br />
Fjalët kyç: Gjergj Elez Alia, trim, nëntë plagë, motra, bajlozi i zi, topuz, dyluftim.<br />
STRUKTURA PNP Metoda, teknika e veprimtari Koha<br />
Parashikimi<br />
Imagjinatë e drejtuar<br />
Ndërtimi i njohurive Të nxënit në bashkëpunim - lexim i koduar<br />
Përforcimi<br />
Pesëvargësh<br />
Zhvillimi i mësimit<br />
Parashikimi: Imagjinatë e drejtuar.<br />
Mësuesi/ja u thotë nxënësve të shikojnë figurën dhe të imagjinojnë ngjarjen.<br />
- Sa persona shikoni në figurë?<br />
- Si është burri?<br />
- Pse ka zjarr?<br />
-Ç’tregon shpata?<br />
Lihen nxënësit të fantazojnë dhe të japin ide origjinale.<br />
Ndërtimi i njohurive: Të nxënit në bashkëpunim dhe lexim i koduar.<br />
Lexohet tregimi nga mësuesi/ja. Më pas lexohet zinxhir nga të gjithë nxënësit.<br />
Nxënësit tregojnë përmbajtjen duke iu përgjigjur pyetjeve. Dy-tre nxënës mund ta<br />
ritregojnë përmbajtjen e pjesës me fjalët e tyre.<br />
U kërkohet nxënësve ta lexojnë pjesën në heshtje dhe të shënojnë në libër<br />
shenjat përkatëse për pjesët që tregojnë:<br />
Kali e njohu Gjergjin. +<br />
Bajlozi është më i fortë se të gjithë.<br />
Δ<br />
Gjergji është i sigurt që do ta vrasë bajlozin.<br />
Lexohen pjesët e koduara nga disa nxënës, të tjerët diskutojnë për zgjedhjet.<br />
Përforcimi: Pesëvargësh.<br />
Nxënësit bëjnë në fletoret e tyre nga një pesëvargësh. Ato tregohen në fund dhe<br />
varen nëpër mure. Ja një shembull:<br />
Gjergj Elez Alia<br />
trim<br />
i sëmurë<br />
luftoi sakrifikoi fitoi<br />
Gjergj Elez Alia ishte i fortë.<br />
hero<br />
283
Libër mësuesi për tekstin “<strong>Gjuha</strong> <strong>shqipe</strong> 2”<br />
Rubrika: Lexojmë<br />
Tema: Gjergj Elez Alia (Ora II)<br />
Objektivat: Në fund të orës së mësimit nxënësi duhet të jetë i aftë:<br />
• Të lexojë bukur pjesën.<br />
• Të flasë për cilësitë e personazheve, duke përdorur fjalët e dhëna.<br />
• T’i klasifikojë personazhet në të mirë dhe jo të mirë.<br />
Mjetet: teksti, pelerinë, krevat, shpatë, tabela e mbiemrave.<br />
Fjalët kyç: Gjergji, tipare, zgjedh, imagjinoj, tregoj.<br />
STRUKTURA PNP Metoda, teknika e veprimtari Koha<br />
Parashikimi<br />
Tryeza e rrumbullakët<br />
Ndërtimi i njohurive Diagrami piramidal<br />
Përforcimi<br />
Lojë në role<br />
Zhvillimi i mësimit<br />
Parashikimi: Tryeza e rrumbullakët.<br />
Nxënësit vendosen në formë rrethore dhe shkruajnë nga një mbiemër që tregon cilësitë<br />
e Gjergjit. Pasi e shkruajnë, e palosin fletën si fizarmonikë, dhe ia pasojnë shokut.<br />
Në fund, mësuesi/ja hap fletën dhe shkruan çdo fjalë të fletës në dërrasë të zezë.<br />
Ndërtimi i njohurive: Diagrami piramidal.<br />
Tani nxënësit e kanë të qartë përmbajtjen, prandaj mësuesi/ja bën përmbledhjen<br />
e pjesës dhe veçon cilësitë (tiparet) e personazhit. Ai/ajo shkruan në dërrasë<br />
diagramin e mëposhtëm:<br />
Gjergj Elez Alia<br />
Gjergji luftoi kundër Bajlozit.<br />
trim i fortë i vendosur i besës i dashur<br />
U ngrit nga<br />
shtrati me<br />
nëntë plagë<br />
dhe luftoi.<br />
E goditi aq<br />
fort Bajlozin,<br />
sa ai u shemb<br />
përdhe.<br />
Përforcimi: Lojë në role.<br />
U ndahen nxënësve rolet: Gjergji, Bajlozi, Motra.<br />
Gjatë lojës, nxënësit e kthejnë tregimin në vetën e parë, duke shtuar dhe dialogë<br />
të tjerë midis personazheve.<br />
284
Libër mësuesi për tekstin “<strong>Gjuha</strong> <strong>shqipe</strong> 2”<br />
Rubrika: Shkruajmë<br />
Tema: Rendisim veprimet e ngjarjes<br />
Objektivat: Në fund të orës së mësimit nxënësi duhet të jetë i aftë:<br />
• Të renditë drejt fjalitë e dhëna sipas rrjedhës së ngjarjes.<br />
• Të përmbledhë dhe të shkruajë përmbajtjen me disa fjali.<br />
Mjetet: fisha, etiketa, teksti, fletë e bardhë.<br />
Fjalët kyç: rendis, them, shkurt.<br />
STRUKTURA PNP Metoda, teknika e veprimtari Koha<br />
Parashikimi<br />
Tryeza e rrumbullakët<br />
Ndërtimi i njohurive Dora e fshehtë<br />
Përforcimi<br />
Punë e pavarur - Shkrim i lirë<br />
Zhvillimi i mësimit<br />
Parashikimi: Tryeza e rrumbullakët.<br />
Nxënësit vendosen në tryezë rrumbullake. Secili shkruan në fletën e bardhë që<br />
qarkullon, nga një fjali që mban mend nga mësimi, e palos fletën si fizarmonikë dhe<br />
e pason.<br />
Në fund, mësuesi/ja var në mur fletën dhe lexon fjalitë e nxënësve.<br />
Mësuesi/ja: A doli kuptimi i pjesës nga këto fjali? Pse? Ato janë fjali të sakta, por<br />
nuk janë të renditura si te pjesa që mësuam.<br />
Ndërtimi i njohurive: Dora e fshehtë.<br />
Punohet ushtrimi 1. Mësuesi/ja ka shkruar në njëmbëdhjetë fisha fjalitë e dhëna<br />
në tekst. Ua shpërndan nxënësve, ata i lexojnë dhe dalin para klasës, sipas radhës së<br />
veprimeve. Një nxënës i lexon në fund fjalitë, të tjerët diskutojnë për renditjen e tyre.<br />
Kjo veprimtari mund të përsëritet, sipas kohës që ka mësuesi/ja në dispozicion.<br />
Punohet ushtrimi 2. Nxënësit u përgjigjen pyetjeve duke shkruar numërorin<br />
nëntë me fjalë. Mësuesi/ja tërheq vëmendjen e nxënësve se numri nëntë përdoret<br />
në përrallat dhe legjendat shqiptare, si te Cikli i kreshnikëve.<br />
Përforcimi: Punë e pavarur - Shkrim i lirë.<br />
Nxënësit punojnë të pavarur në fletoret e tyre përmbajtjen e pjesës, duke e<br />
përmbledhur atë në disa fjali kryesore, duke u ndihmuar nga pyetjet e dhëna.<br />
285
Libër mësuesi për tekstin “<strong>Gjuha</strong> <strong>shqipe</strong> 2”<br />
Rubrika: Njohim gjuhën tonë<br />
Tema: Foljet me kuptim të kundërt<br />
Objektivat: Në fund të orës së mësimit nxënësi duhet të jetë i aftë:<br />
• Të dallojë foljet me kuptim të kundërt.<br />
• Të gjejë folje që kanë kuptim të kundërt me foljet e dhëna.<br />
• T’i përdorë foljet me kuptim të kundërt në fjali.<br />
• Të dallojë mbiemrat me kuptim të kundërt nga foljet me kuptim të kundërt.<br />
Mjetet: objekte të ndryshme: lapsa, fletore, shkallë, çanta, lule, derë, dritare,<br />
ujë i ftohtë, i nxehtë.<br />
Fjalët kyç: folje, kuptim i kundërt, gjej, formoj.<br />
STRUKTURA PNP Metoda, teknika e veprimtari Koha<br />
Parashikimi<br />
Loja e mësimit<br />
Ndërtimi i njohurive Mendo, puno në dyshe, shkëmbe<br />
Përforcimi<br />
Shkrim i lirë<br />
Zhvillimi i mësimit<br />
Parashikimi: Loja e mësimit.<br />
Në këtë lojë nxënësit aktivizohen dy e nga dy.<br />
Veprimin që bën njëri e kundërshton tjetri, p.sh.:<br />
Nxënësi I, hap derën<br />
Nxënësi II, mbyll derën.<br />
Nxënësi I, ngjitet<br />
Nxënësi II, zbret.<br />
Nxënësi I, merr një libër<br />
Nxënësi II, jep një libër etj.<br />
Mësuesi/ja i shkruan foljet në dërrasën e zezë, të ndara në dy shtylla.<br />
Ndërtimi i njohurive: Mendo, puno në dyshe, shkëmbe.<br />
Punohen ushtrimet 1 dhe 2. Mësuesi/ja i lë nxënësit të lirë të mendohen për disa<br />
çaste. Pastaj mendimet e tyre i shkëmbejnë me shokun e bankës dhe në fund me<br />
gjithë klasën. Pasi nxënësit binden për përgjigjen e saktë, plotësojnë ushtrimin në<br />
librat e tyre.<br />
Në ushtrimin 2, nxënësit duhet të kenë kujdes të mos ngatërrojnë foljet me<br />
kuptim të kundërt me mbiemrat. Atyre iu kërkohet të shkruajnë foljen e kundërt dhe<br />
mbiemrin e kundërt. P.sh.:<br />
ngroh → ftoh e ftohtë → e ngrohtë<br />
Në rastin e fundit nxënësit krijojnë vetë fjali. P.sh.:<br />
Unë po zmadhoj shkrimin.<br />
Shkronjat e vogla i nxë rreshti.<br />
286
Libër mësuesi për tekstin “<strong>Gjuha</strong> <strong>shqipe</strong> 2”<br />
Përforcimi: Shkrim i lirë.<br />
Punohet Ushtrimi 4. Nxënësit, pasi thonë disa folje me kuptim të kundërt, të cilat<br />
mësuesi/ja i shkruan në dërrasë të zezë, shkruajnë disa fjali në fl etore ose në libër.<br />
Detyrë shtëpie. Jepen ushtrime të Fletores së punës, në faqen 63.<br />
Rubrika: Lexojmë<br />
Tema: Keci me veshë të mëdhenj (Ora I)<br />
Objektivat: Në fund të orës së mësimit nxënësi duhet të jetë i aftë:<br />
• Të lexojë bukur, me intonacion tri pjesët e legjendës.<br />
• Të njohë kuptimin e parë të fjalëve të reja.<br />
• Të ritregojë përmbajtjen me anë të pyetjeve dhe me fjalët e veta.<br />
Mjetet: teksti, informacion për Mujin, fi gura me bagëti,<br />
Fjalët kyç: Omeri, kullot, kecat, bjeshkë, largohet, vrapon, lepur, nëna.<br />
STRUKTURA PNP Metoda, teknika e veprimtari Koha<br />
Parashikimi<br />
Parashikimi me terma paraprakë<br />
Ndërtimi i njohurive Lexim i drejtuar<br />
Përforcimi<br />
Lexim me role<br />
Zhvillimi i mësimit<br />
Parashikimi: Parashikimi me terma paraprakë.<br />
Mësuesi/ja kërkon që nxënësit të krijojnë një tregim duke u bazuar te termat e<br />
mëposhtëm që i paraqit para klasës.<br />
Omeri bjeshkë kullot kec ikën një vrapon lepur<br />
Ndërtimi i njohurive: Lexim i drejtuar.<br />
Bëhet leximi me ndalesa.<br />
Ndalesa I. Lexohet pjesa e parë.<br />
- A ju pëlqen Omeri?<br />
- A e përfytyroni dot?<br />
- Si do të vazhdojë pjesa?<br />
Ndalesa II. Lexohet pjesa e dytë.<br />
- Po tani?<br />
- A do të kënaqet nëna?<br />
- A do ta lavdërojë ajo?<br />
- Si do të vazhdojë pjesa?<br />
287
Libër mësuesi për tekstin “<strong>Gjuha</strong> <strong>shqipe</strong> 2”<br />
Ndalesa III. Në mbrëmje ... deri te ... iu lut Omeri.<br />
- A do të çuditet nëna?<br />
- A do të jetë keci i tyre?<br />
- Apo ka pasur ndonjë gjë tjetër?<br />
Ndalesa IV. Shkuan te vatha ... deri në fund.<br />
- Çfarë kishte kapur Omeri?<br />
- A e njihni Mujin?<br />
- A keni dëgjuar për historitë e kreshnikëve dhe fuqive të tyre të<br />
jashtëzakonshme?<br />
Nxënësit punojnë fjalorin dhe me fjalët e reja formojnë fjali.<br />
Përforcimi: Lexim me role.<br />
Nxënësit do të lexojnë pjesën në role: Omeri, nëna e Omerit, autori.<br />
Detyrë shtëpie. Lexoni pjesën bukur dhe ritregoni përmbajtjen.<br />
Rubrika: Lexojmë<br />
Tema: Keci me veshë të mëdhenj (Ora II)<br />
Objektivat: Në fund të orës së mësimit nxënësi duhet të jetë i aftë:<br />
• Të ritregojë përmbajtjen me anë të pyetjeve dhe me fjalët e veta.<br />
• Të fl asë për personazhet.<br />
• Të gjejë dhe të thotë legjenda të tjera nga Cikli i kreshnikëve.<br />
Mjetet: teksti, pyetje, letra etj.<br />
Fjalët kyç: ritregoj, them, histori e vjetër, kreshnik.<br />
STRUKTURA PNP Metoda, teknika e veprimtari Koha<br />
Parashikimi<br />
Tryeza e rrumbullakët<br />
Ndërtimi i njohurive Përvijimi i të menduarit<br />
Përforcimi<br />
Luajmë në role<br />
Zhvillimi i mësimit<br />
Parashikimi: Tryeza e rrumbullakët.<br />
Nxënësit vendosen në formë rrethore. Secili shkruan në një fletë të bardhë nga një<br />
fjali rreth mësimit, atë që kujtojnë apo ajo që u pëlqen. E pasojnë fletën dhe, në fund<br />
lexojnë fjalitë. Mësuesi/ja shkruan fjalitë që mund t’i përdorë në etapën në vijim.<br />
288
Libër mësuesi për tekstin “<strong>Gjuha</strong> <strong>shqipe</strong> 2”<br />
Ndërtimi i njohurive: Përvijimi i të menduarit.<br />
Nxënësit tregojnë përmbajtjen e pjesës, duke iu përgjigjur pyetjeve të tekstit,<br />
ndërsa mësuesi/ja shkruan hap pas hapi grafikun organizues Rrjedha e ngjarjes:<br />
Omeri ishte i vogël, por i zoti.<br />
Nëna kishte merak për të.<br />
Vendosi të shkonte një ditë për të kullotur tufën.<br />
Kur po kulloste, iu largua një kec.<br />
Nëna e pyeti si e kishte kaluar ditën.<br />
Djali i tregoi që kishte ndjekur një kec me veshë të gjata.<br />
Nëna u çudit, por, kur e pa kecin me veshë të gjatë, qeshi.<br />
Përforcimi: Luajmë në role.<br />
Nxënësit ndahen në role: Omeri, nëna dhe autori, kecat dhe lepuri.<br />
Mësuesi/ja i lë të lirë nxënësit ta dramatizojnë pjesën. Do të krijohet një situatë gazmore.<br />
Rubrika: Shkruajmë<br />
Tema: Dallojmë veprimet e personazheve<br />
Objektivat: Në fund të orës së mësimit nxënësi duhet të jetë i aftë:<br />
• Të dallojë veprimet e secilit personazh sipas pjesëve.<br />
• Të shkruajë disa cilësi të Omerit.<br />
• Të përshkruajë dhe të pikturojë Omerin, ashtu siç e imagjinon.<br />
• Të shkruajë përmbledhtas për personazhin (Omerin).<br />
Mjetet: tabela, teksti, fletë të bardha etj.<br />
Fjalët kyç: veprime, personazhe, cilësi.<br />
STRUKTURA PNP Metoda, teknika e veprimtari Koha<br />
Parashikimi<br />
Kllaster<br />
Ndërtimi i njohurive Punë në grupe<br />
Përforcimi<br />
Shkrim i lirë - Turi i galerisë<br />
289
Libër mësuesi për tekstin “<strong>Gjuha</strong> <strong>shqipe</strong> 2”<br />
Zhvillimi i mësimit<br />
Parashikimi: Kllaster.<br />
Mësuesi/ja shkruan skemën e mëposhtme dhe pyet nxënësit:<br />
- Cilat janë veprimet që bëri Omeri?<br />
I lutet nënës Veprimet e Omerit Kulloti tufën e kecave<br />
Ndjek kecin e përhimë<br />
Kthehet në shtëpi<br />
Vrapoi pas lepurit<br />
Jeton në bjeshkë, i lutet nënës, çon tufën në bjeshkë, shqetësohet, vrapon pas<br />
kecit, e ndjek, e kap, zbriti, futi tufën në vathë, i tregon nënës.<br />
Këto plotësohen në tabelën e mësipërme dhe pastaj nxënësit duhet të gjejnë se<br />
në cilën pjesë të tregimit është ky veprim.<br />
Ndërtimi i njohurive: Punë në grupe.<br />
Punohet ushtrimi 1. Nxënësit ndahen në dy grupe, lexojnë në libër dhe<br />
përzgjedhin veprimet që kryejnë personazhet:<br />
Grupi I → Çfarë bën Omeri në pjesën I, II dhe III.<br />
Grupi II→ Çfarë bën nëna e Omerit në pjesën I, II dhe III.<br />
Nxënësit ndajnë punën brenda grupit dhe shkruajnë në fletë të bardha veprimet e dhëna.<br />
Punohet ushtrimi 2. Nxënësit plotësojnë në libër cilësitë e Omerit, të ndihmuar<br />
nga situatat e dhëna.<br />
Përforcimi: Shkrim i lirë - Turi i galerisë.<br />
Nxënësit shkruajnë të lirë 3-4 fjali të përmbledhura për Omerin. Pastaj i lexojnë<br />
dhe i varin në muret e klasës.<br />
Rubrika: Lexojmë<br />
Tema: Guri i Skënderbeut<br />
Objektivat: Në fund të orës së mësimit nxënësi duhet të jetë i aftë:<br />
• Të lexojë bukur, me intonacion, duke respektuar shenjat e pikësimit.<br />
• Të ritregojë përmbajtjen me anë të kodimit.<br />
• Të dallojë personazhet dhe të flasë për ta.<br />
Mjetet: teksti, fotografi të Skënderbeut, informacion për të.<br />
Fjalët kyç: Skënderbeu, shpatë, e fortë, mjeshtër, shkëmb, Guri i Prerë.<br />
290
Libër mësuesi për tekstin “<strong>Gjuha</strong> <strong>shqipe</strong> 2”<br />
STRUKTURA PNP Metoda, teknika e veprimtari Koha<br />
Parashikimi Stuhi mendimesh<br />
Ndërtimi i njohurive Leximi me kodim – Të nxënit në bashkëpunim<br />
Përforcimi<br />
Turi i galerisë<br />
Zhvillimi i mësimit<br />
Parashikimi: Stuhi mendimesh.<br />
Mësuesi/ja shkruan në dërrasë tabelën dhe pyet nxënësit:<br />
- Çfarë dini për Skënderbeun?<br />
trim<br />
i fortë<br />
heroi ynë kombëtar<br />
me shpatë Skënderbeu me kalë<br />
luftëtar<br />
luftoi me turqit<br />
me mjekër<br />
Ndërtimi i njohurive: Leximi me kodim – të nxënit në bashkëpunim.<br />
Mësuesi/ja i porosit nxënësit ta lexojnë pjesën në heshtje dhe të vënë shenjën +<br />
para të gjitha fjalive ku përmendet fjala shpatë. Në fund disa nxënës lexojnë vetëm<br />
fjalitë që kanë koduar.<br />
- Me cilat personazhe lidhet shpata?<br />
- Si del Skënderbeu?<br />
- Po mjeshtër Medari?<br />
Përforcimi: Turi i galerisë.<br />
Nxënësit vizatojnë Skënderbeun, ashtu siç e kanë parë apo siç e përfytyrojnë. Në<br />
fund, punët e tyre shihen nga të gjithë, madje punët më të mira mund t’i rekomandohen<br />
dhe mësueses/it së vizatimit.<br />
Rubrika: Bisedojmë së bashku<br />
Tema: Mësojmë për Skënderbeun<br />
Objektivat: Në fund të orës së mësimit nxënësi duhet të jetë i aftë:<br />
• Të flasë për Skënderbeun, heroin tonë kombëtar.<br />
• Të dallojë cilësitë e veçanta të Skënderbeut.<br />
• Të flasë për objektet karakteristike që ka mbajtur Skënderbeu: shpatën<br />
dhe përkrenaren.<br />
Mjetet: informacion për Skënderbeun, foto dhe piktura të heroit, të kalit, të<br />
shpatës dhe të përkrenares.<br />
Fjalët kyç: Gjergj Kastrioti, Skënderbeu, hero kombëtar, pushtues, shqiponjë<br />
me dy krerë.<br />
291
Libër mësuesi për tekstin “<strong>Gjuha</strong> <strong>shqipe</strong> 2”<br />
STRUKTURA PNP Metoda, teknika e veprimtari Koha<br />
Parashikimi<br />
Bisedë<br />
Ndërtimi i njohurive Të nxënit në bashkëpunim<br />
Përforcimi<br />
Shkrim i lirë<br />
Zhvillimi i mësimit<br />
Parashikimi: Bisedë.<br />
Mësuesi/ja nxit bisedën me pyetje:<br />
- Ç’dini për Skënderbeun?<br />
- Kundër kujt ka luftuar?<br />
- Kë ka mbrojtur?<br />
- Me se luftonte Skënderbeu?<br />
Ndërtimi i njohurive: Të nxënit në bashkëpunim.<br />
Nxënësit hapin librat në faqen 221 dhe lexojnë informacionin e dhënë.<br />
Punohet ushtrimi 1. Pasi lidhin grupet e fjalëve, disa nxënës lexojnë fjalitë e<br />
formuara. Më pas mësuesi/ja pyet:<br />
- Çfarë dinit për Skënderbeun?<br />
- Çfarë mësuat të re?<br />
Nëse nxënësit e kanë vështirë të shprehim mendimin, le të lexojnë fjalitë që formuan.<br />
Në ushtrimin 2, nxënësit shohin figurat dhe flasin për objektet dalluese të Skënderbeut.<br />
Përforcimi: Shkrim i lirë.<br />
Nxënësit vizatojnë fi gurën e Skënderbeut ose objekte që ka përdorur ai, si:<br />
shpata, përmendorja, stema etj.<br />
Detyrë shtëpie. Kërkojuni prindërve t’ju tregojnë ndonjë histori për<br />
Skënderbeun. Mësojeni dhe do ta tregoni në klasë.<br />
Rubrika: Njohim gjuhën tonë<br />
Tema: Fjalët kryesore dhe fjalët plotësuese<br />
Objektivat: Në fund të orës së mësimit nxënësi duhet të jetë i aftë:<br />
• Të dallojë fjalët kryesore dhe fjalët plotësuese në një fjali.<br />
• Të shkruajë fjali me fjalë kryesore dhe plotësuese.<br />
Mjetet: tabela, fl etë të bardha, lapsa me ngjyra.<br />
Fjalët kyç: fjalë kryesore, fjalë plotësuese.<br />
292
Libër mësuesi për tekstin “<strong>Gjuha</strong> <strong>shqipe</strong> 2”<br />
STRUKTURA PNP Metoda, teknika e veprimtari Koha<br />
Parashikimi<br />
Loja e mësimit<br />
Ndërtimi i njohurive Të nxënit në bashkëpunim<br />
Përforcimi<br />
Shkrim i lirë<br />
Zhvillimi i mësimit<br />
Parashikimi: Loja e mësimit.<br />
Mësuesi/ja ka përgatitur fisha me pjesë kryesore dhe pjesë plotësuese të fjalisë.<br />
Ndan klasën në disa grupe dhe u jep fishat. Kërkon që nxënësit t’i bashkojnë fishat<br />
dhe të krijojnë fjali. Fjalitë mund të jenë me dy pjesë ose me shumë pjesë. Secili<br />
nxënës në grup ka një fishë. Loja fillon duke caktuar numrin 1.<br />
P.sh.: Numri 1 lexon fishën bëri. Nxënësi që ka fishën mjeshtri e vendos atë para<br />
fjalës bëri, ndërsa nxënësi që ka fjalën shpatën e vendos pas fishës bëri. Në fund,<br />
ata lexojnë fjalinë që formuan. Grupet punojnë deri sa të mos kenë më fisha të lira.<br />
Grupi I → përbëhet nga 11 nxënës, aq sa fjalë kanë fjalitë.<br />
Skënderbeu luftoi për liri.<br />
Mjeshtri bëri shpatën.<br />
Skënderbeu goditi shkëmbin.<br />
Shkëmbi<br />
u ça.<br />
Grupi II → Zogu këndon në dritare.<br />
Lulet çelin.<br />
Dielli ndiçon në qiell.<br />
Dita është e ngrohtë.<br />
Nxënësit i ruajnë fjalitë që formuan se do t’iu duhen për etapën tjetër.<br />
Ndërtimi i njohurive: Të nxënit në bashkëpunim.<br />
Lexohen shembujt e librit. Nxënësit dallojnë:<br />
a. fjalët kryesore të fjalisë (fjalët me të kuqe). Ato gjenden me pyetjet<br />
kush? dhe ç’bën?<br />
b. fjalët plotësuese të fjalisë (fjalët me të blu).<br />
U kërkohet nxënësve të lexojnë fjalën kryesore të çdo fjalie që e gjejnë me pyetjen<br />
Kush?, pastaj fjalën plotësuese që e gjejnë me pyetjen ç’bën.<br />
- Cilat janë fjalët plotësuese?<br />
Kalohet te rubrika Ushtrohu. Punohet ushtrimi 1. Nxënësit nënvizojnë me të<br />
kuqe fjalët kryesore dhe me blu fjalët plotësuese.<br />
293
Libër mësuesi për tekstin “<strong>Gjuha</strong> <strong>shqipe</strong> 2”<br />
Në ushtrimin 2, nxënësit zgjerojnë fjalitë e dhëna me fjalë plotësuese.<br />
Përforcimi: Shkrim i lirë.<br />
Punohet ushtrimi 3. Nxënësit shkruajnë fjali me fjalë kryesore dhe fjalë<br />
plotësuese. Në fund i lexojnë para klasës.<br />
Rubrika: Lexojmë<br />
Tema: Alfabeti i <strong>shqipe</strong>s (Ora I)<br />
Objektivat: Në fund të orës së mësimit nxënësi të jetë i aftë:<br />
• Të lexojë për të marrë intonacion.<br />
• Të ritregojë përmbajtjen e pjesës.<br />
• Të kodojë sipas kërkesave në tekst.<br />
• Të njohë disa nga shkrimtarët e shquar shqiptarë.<br />
Mjetet: gjëra të vjetra, fotografi të shkrimtarëve të shquar shqiptarë, libra me<br />
ngjyra, libra pa ngjyra.<br />
Fjalët kyç: alfabeti i gjuhës <strong>shqipe</strong>, Era, gjyshi, libër i vjetër, shkrimtarë.<br />
STRUKTURA PNP Metoda, teknika e veprimtari Koha<br />
Parashikimi<br />
Imagjinatë e drejtuar<br />
Ndërtimi i njohurive Lexim i drejtuar<br />
Përforcimi<br />
Diagrami i Venit<br />
Zhvillimi i mësimit<br />
Parashikimi: Imagjinatë e drejtuar.<br />
Mësuesi/ja: Duke parë foton në tekst dhe duke lexuar titullin, a mund të krijoni një tregim?<br />
- Si mund të jetë tregimi i sotëm?<br />
Nxënësit do të përpiqen që krijimin e tyre ta ngrenë në bazë të fotografisë, madje<br />
mund të kenë një imagjinatë fantastike krejt të ndryshme nga tregimi. Mësuesi/ja ua<br />
drejton imagjinatën, p.sh.: Ngjarja zhvillohet në ditët tona, por fotografia ka lidhje me<br />
gjyshin e Erës. Mirëpritet çdo krijim.<br />
Ndërtimi i njohurive: Lexim i drejtuar.<br />
Lexohet pjesa me ndalesa.<br />
Ndalesa I. Gjyshi i Erës ... deri te ... Pse të pëlqen?<br />
- Çfarë përgjigje i ka thënë gjyshi?<br />
- A do të çuditet Era?<br />
Ndalesa II. Moj bijë ... deri te ... abetares sate.<br />
- Cilët do të jenë këta burra në foto?<br />
294
Libër mësuesi për tekstin “<strong>Gjuha</strong> <strong>shqipe</strong> 2”<br />
- Kur e krijuan alfabetin ata?<br />
- A jetojnë ata në ditët tona?<br />
Nxënësit shprehin mendimet e tyre dhe mësuesi/ja vazhdon të lexojë:<br />
Ndalesa III. Si quhen ... deri te ... Mit’hat Frashëri.<br />
- A i njeh Era ata burra të mençur?<br />
- A ka mësuar në shkollë për ta?<br />
- A e di ajo s’e çfarë kanë bërë ata?<br />
Ndalesa IV. Gjysh, unë ... deri në fund.<br />
- A e prisnit këtë fund?<br />
- A mund të jepni një fund tjetër?<br />
Lexohet pjesa zinxhir nga nxënësit dhe nga disa nxënës me paragrafë.<br />
Përforcimi: Diagrami i Venit.<br />
Mësuesi/ja: Do të krahasojmë një libër të ri me një libër të vjetër.<br />
Libri i Erës<br />
Libri i gjyshit<br />
Është me kapak të trashë.<br />
Brenda ka fi gura me ngjyra.<br />
Është i ri.<br />
Janë libra.<br />
Mësojmë gjëra të reja .<br />
Është me kapak të hollë.<br />
Pa ngjyra.<br />
Është i vjetër.<br />
Të përbashkëtat<br />
Detyrë shtëpie. Mësoni përmendsh vargjet për gjuhën <strong>shqipe</strong> dhe<br />
recitojini bukur.<br />
Rubrika: Lexojmë<br />
Tema: Alfabeti i <strong>shqipe</strong>s (Ora II)<br />
Objektivat: Në fund të orës së mësimit nxënësi të jetë i aftë:<br />
• Të tregojë kohën kur zhvillohen ngjarjet.<br />
• Të dallojë personazhet e pjesës dhe personazhet për të cilat fl asin.<br />
• Të recitojë bukur vjershat për atdheun.<br />
Mjetet: teksti, gjëra të vjetra, pyetjet, lapsa, fl etë.<br />
Fjalët kyç: vjersha për gjuhën <strong>shqipe</strong>, burra të mençur.<br />
295
Libër mësuesi për tekstin “<strong>Gjuha</strong> <strong>shqipe</strong> 2”<br />
STRUKTURA PNP Metoda, teknika e veprimtari Koha<br />
Parashikimi<br />
Bisedë<br />
Ndërtimi i njohurive Përvijimi i të menduarit<br />
Përforcimi<br />
Luajmë në role<br />
Zhvillimi i mësimit<br />
Parashikimi: Bisedë.<br />
- Çfarë mësoi Era nga gjyshi?<br />
- Çfarë ndodhi në qytetin e Manastirit?<br />
- Kush mori pjesë atje?<br />
- Cilat vargje për gjuhën <strong>shqipe</strong> mësoi Era?<br />
- Kush i reciton më bukur?<br />
Nxënësit recitojnë vargjet për gjuhën <strong>shqipe</strong>.<br />
Ndërtimi i njohurive: Përvijimi i të menduarit.<br />
Për të parë përvetësimin e tregimit, mësuesi/ja hap pas hapi dhe nëpërmjet<br />
pyetjeve të njëpasnjëshme, ndërton së bashku me nxënësit grafi kun organizues<br />
Rrjedha e ngjarjes<br />
Era pa gjyshin që po lexonte.<br />
Ai po lexonte një libër të vjetër.<br />
Libri tregonte shumë gjëra interesante.<br />
Era pa aty një foto me disa burra.<br />
Ata ishin Gjergj Fishta, Luigj Gurakuqi, Ndre Mjeda, Mit’hat Frashëri etj.<br />
Këta burra të shquar krijuan alfabetin e gjuhës <strong>shqipe</strong>.<br />
Nëna u çudit, por, kur e pa kecin me veshë të gjatë, qeshi.<br />
Pyetjet e tekstit dhe të tjera mësuesi/ja i shfrytëzon për të plotësuar grafikun e mësipërm.<br />
Përforcimi: Luajmë në role.<br />
Nxënësit ndahen në role: gjyshi, Era, autori.<br />
Veprimtaria përsëritet disa herë, duke aktivizuar nxënës të ndryshëm.<br />
Detyrë shtëpie mund të jepet ushtrimi i rubrikës Plotëso.<br />
296
VJERSHAT E ATDHEUT<br />
Libër mësuesi për tekstin “<strong>Gjuha</strong> <strong>shqipe</strong> 2”<br />
Rubrika: Lexojmë<br />
Tema: O malet e Shqipërisë<br />
Sa të dua, o Shqipëri<br />
Objektivat: Në fund të orës së mësimit nxënësi duhet të jetë i aftë:<br />
• Të lexojë bukur dhe me emocion vjershat.<br />
• Të zbulojë dashurinë dhe mallin për atdheun në vargjet e poezisë.<br />
Mjetet: pamje nga Shqipëria, pamje të Naim Frashërit dhe Asdrenit, teksti, tabela.<br />
Fjalët kyç: Shqipëri, male, lisa, fusha, bregore, lumenj, dua, gaz, lumturi<br />
STRUKTURA PNP Metoda, teknika e veprimtari Koha<br />
Parashikimi<br />
Stuhi mendimesh<br />
Ndërtimi i njohurive Pyetja sjell pyetjen - Dora e fshehtë<br />
Përforcimi<br />
Pesëvargësh<br />
Zhvillimi i mësimit<br />
Parashikimi: Stuhi mendimesh.<br />
Mësuesi/ja pyet:<br />
- Çfarë ka Shqipëria?<br />
- Si është natyra shqiptare?<br />
Shqipëria ka<br />
Nxënësit diskutojnë për malet, fushat, lumenjtë, detet, kodrat, fushat, shtëpitë,<br />
njerëzit, pyjet, bimët, lulet etj. Mësuesi/ja i shkruan fjalët e nxënësve në tabelën e<br />
mësipërme.<br />
Ndërtimi i njohurive: Pyetja sjell pyetjen - Dora e fshehtë.<br />
Nxënësit lexojnë vargjet nga poema “Bagëti e bujqësi” me intonacion dhe emocion.<br />
Ata njihen me shkrimtarin Naim Frashëri. (Ai ka lindur në Frashër të Përmetit. Ka<br />
kryer studimet në Greqi dhe më pas ka jetuar në Stamboll, nga ku shkruante me mall<br />
për Shqipërinë.)<br />
Mësuesi/ja pyet:<br />
- Kujt i drejtohet autori?<br />
- Çfarë ka ndër mend ditë e natë Naimi?<br />
Nxënësit i lexojnë vargjet dhe flasin për to.<br />
297
Libër mësuesi për tekstin “<strong>Gjuha</strong> <strong>shqipe</strong> 2”<br />
Dora e fshehtë. Punohet poezia Sa të dua, o Shqipëri.<br />
Mësuesi/ja u ndan fl etët e përgatitura secilit grup:<br />
Grupi I Sa të dua o Shqipëri<br />
Sa mall ndjej e sa dëshirë<br />
Grupi II Për ty gaz e lumturi<br />
M`u në zemër më ka mbirë.<br />
Nxënësit ndërtojnë vjershën dhe e lexojnë bukur.<br />
Përforcimi: Pesëvargësh.<br />
Në këtë etapë nxënësit mund të bëjnë një pesëvargësh për Atdheun:<br />
Atdheu<br />
i bukur<br />
i dashur<br />
ndërtohet zbukurohet lulëzon<br />
Unë e dua shumë atdheun.<br />
Shqipëria<br />
Detyrë shtëpie mund të jepet të pikturojnë natyrën e bukur shqiptare.<br />
Rubrika: Shkruajmë<br />
Tema: Atdheu im është i bukur<br />
Objektivat: Në fund të orës së mësimit nxënësi të jetë i aftë:<br />
• Të shkruajë për atdheun, duke përdorur fjalë nga vargjet e Naimit.<br />
• Të shkruajë për dashurinë që ka për atdheun dhe gjuhën <strong>shqipe</strong>.<br />
Mjetet: hartë e Shqipërisë, pamje të ndryshme nga vendi, teksti, fletë të bardha.<br />
Fjalët kyç: atdheu, e dua, gjuha <strong>shqipe</strong>.<br />
STRUKTURA PNP Metoda, teknika e veprimtari Koha<br />
Parashikimi<br />
Tryeza e rrumbullakët<br />
Ndërtimi i njohurive Punë e pavarur<br />
Përforcimi<br />
Shkrim i shpejtë<br />
Zhvillimi i mësimit<br />
Parashikimi: Tryeza e rrumbullakët.<br />
Nxënësit vendosen në formë rrethore dhe, duke fi lluar nga i pari, ata shkruajnë<br />
te një fl etë e bardhë, vetëm një varg që iu pëlqen më shumë nga vjershat e orës<br />
së kaluar. Pas shkrimit, secili e palos vendin ku ka shkruar si fi zarmonikë. Në fund<br />
mësuesi/ja lexon fl etën dhe i shkruan vargjet në dërrasë të zezë.<br />
Kjo punë do t’i ndihmojë ata në etapën tjetër të mësimit.<br />
298
Libër mësuesi për tekstin “<strong>Gjuha</strong> <strong>shqipe</strong> 2”<br />
Ndërtimi i njohurive: Punë e pavarur.<br />
Nxënësit punojnë në libër ushtrimin 1, plotësojnë emrat e dhënë me emra e<br />
mbiemra që i kanë mësuar nga vargjet e vjershave.<br />
Mësuesi/ja shpjegon kuptimin e fjalëve bregore, brinjë, gërxhe.<br />
Fjalë të shpjeguara sipas Fjalorit të gjuhës së sotme <strong>shqipe</strong><br />
BREGORE f. sh.<br />
Vend i ngritur, breg i vogël; kodër e vogël.<br />
BRINJA sh. edhe ~A, ~AT.<br />
Faqe e thepisur e një mali, e një shkëmbi etj., ana e pjerrët, rrip; vend që<br />
vjen pak i pjerrët, e përpjetë e vogël.<br />
GËRXH m. sh.<br />
1. Shkëmb i ashpër, me thepa; vend, me shkëmbinj të mprehtë e të thepisur,<br />
vend shkëmbor e i egër.<br />
Nxënësit punojnë të pavarur ushtrimin 2. Para se të shkruajnë, ushtrimi punohet<br />
me gojë.<br />
Tek ushtrimi 3, nxënësit kujtojnë vargjet për gjuhën <strong>shqipe</strong> të Naim Frashërit dhe<br />
të Gjergj Fishtës, që kanë mësuar përmendsh, dhe i plotësojnë në libër.<br />
<strong>Gjuha</strong> e mirë, e gjerë, e ëmbël, e lirë, e bukur, e vlerë.<br />
Posi kënga e zogut të verës.<br />
Përforcimi: Shkrim i shpejtë.<br />
Nxënësit shkruajnë të pavarur disa fjali për atdheun dhe gjuhën <strong>shqipe</strong>.<br />
Në fund punët lexohen dhe nxënësit diskutojnë.<br />
VJERSHAT E MËSUESES<br />
Rubrika: Lexojmë<br />
Tema: Piktura më e bukur<br />
Objektivat: Në fund të orës së mësimit nxënësi të jetë i aftë:<br />
• Të lexojë bukur dhe me intonacion vjershën.<br />
• Të dallojë strofat dhe vargjet.<br />
• Të dallojë vargjet që tregojnë dashurinë për mësuesen.<br />
• Të recitojë vjershën përmendsh.<br />
Mjetet: fotografi me mësuesen, lule, ditar, tavolinë, teksti, tabela e pyetjeve,<br />
fishat me vargje.<br />
Fjalët kyç: pikturë, mësuese, buzë, e lumtur, ditar, vjollca.<br />
299
Libër mësuesi për tekstin “<strong>Gjuha</strong> <strong>shqipe</strong> 2”<br />
STRUKTURA PNP Metoda, teknika e veprimtari Koha<br />
Parashikimi<br />
Dora e fshehtë<br />
Ndërtimi i njohurive Pyetja sjell pyetjen<br />
Përforcimi<br />
Pesëvargësh<br />
Zhvillimi i mësimit<br />
Parashikimi: Dora e fshehtë.<br />
Vjersha është shkruar paraprakisht në fi sha dhe i ndahet secilit grup:<br />
Grupi I. Në bebëzat e mësueses<br />
Më e ndritshmja dritë<br />
Grupi II. Cicërimat e zogjve<br />
Në buzët e saj...<br />
Grupi III. Ditari i heshtur mbi tryezë<br />
Vjollcat e para në gotë<br />
Piktura më e bukur në botë.<br />
Nxënësit e çdo grupi i lexojnë dhe i rilexojnë vargjet. Del një përfaqësues nga<br />
çdo grup dhe i lexon ato. Ata përpiqen me njëri-tjetrin t’i rendisin si duhet, duke<br />
formuar vjershën që ata mendojnë.<br />
Do të ketë të qeshura dhe komente.<br />
Ndërtimi i njohurive: Pyetja sjell pyetjen.<br />
Mësuesi/ja me anë të pyetjeve realizon zbërthimin e kuptimit të vargjeve.<br />
- Pse sytë e mësueses janë të ndritshme?<br />
- Është e mërzitur apo e gëzuar mësuesja? Lexoni vargun.<br />
- Pse nga buzët e mësueses dalin cicërima? Buzëqesh ajo apo i shan fëmijët?<br />
- Pse ka ditar në tryezë?<br />
- Pse ka lule mbi tryezë? Kush mendon se ia ka dhënë?<br />
- Pse piktura është me e bukura në botë?.<br />
Nxënësit nxiten që përgjigjet t’i ilustrojnë me vargje.<br />
Përforcimi: Pesëvargësh.<br />
Realizohet një pesëvargësh për mësuesen. Më poshtë po japim një shembull të<br />
përfunduar:<br />
Mësuese<br />
e mirë e dashur<br />
fl et buzëqesh shpjegon<br />
Mësuesja ime shpjegon bukur.<br />
Arsimtare<br />
Detyrë shtëpie. Mësoni vjershën përmendsh.<br />
300
Rubrika: Bisedojmë së bashku<br />
Tema: Mësuesja ime<br />
Libër mësuesi për tekstin “<strong>Gjuha</strong> <strong>shqipe</strong> 2”<br />
Objektivat: Në fund të orës së mësimit nxënësi duhet të jetë i aftë:<br />
• Të flasë për mësuesen e vet.<br />
• Të argumentojë dashurinë që ka për të.<br />
• Të tregojë ngjarje të paharruara me mësuesen.<br />
Mjetet: teksti, albume me fotografi me mësuesen, kartolinë, letër, ngjyra, penel, pambuk.<br />
Fjalët kyç: mësuesja ime, ndihmë, dashuri, uroj, kartolinë, këngë, vjershë, pikturë, lule.<br />
STRUKTURA PNP Metoda, teknika e veprimtari Koha<br />
Parashikimi<br />
Stuhi mendimesh<br />
Ndërtimi i njohurive Ditari dypjesësh<br />
Përforcimi<br />
Punë në grupe - Turi i galerisë<br />
Zhvillimi i mësimit<br />
Parashikimi: Stuhi mendimesh.<br />
Mësuesi/ja shkruan në dërrasë fjalën mësuese dhe pyet nxënësit:<br />
- Si është mësuesja juaj?<br />
Me mendimet e nxënësve plotësohet grafiku. Mësuesi/ja mirëprit të gjitha mendimet.<br />
Ndërtimi i njohurive: Ditari dypjesësh.<br />
Nxënësit hapin librat dhe lexojnë në kërkesën e ushtrimit 2. Mësuesi/ja pyet:<br />
- Pse e doni mësuesen?<br />
Ata shfaqin mendimet e tyre edhe duke diskutuar me njëri-tjetrin.<br />
Për të ndihmuar në përgjigjet e tyre, mësuesi/ja shkruan në dërrasë të zezë<br />
tabelën e mëposhtme:<br />
Citati<br />
1. Ajo na mëson gjëra që nuk i dimë.<br />
2. Më ndihmon të kuptoj mësimin.<br />
3. Më këshillon njëlloj si mami.<br />
4. Më fal dashuri.<br />
5. Kujdeset për mua.<br />
Komenti<br />
1. Mësuesja më mësoi të shkruaj e të lexoj.<br />
2.<br />
3.<br />
4.<br />
5.<br />
Përforcimi: Punë në grupe - Turi i galerisë.<br />
Punohet rubrika Punojmë së bashku. Klasa ndahet në grupe:<br />
Grupi I → Do të bëjë një kartolinë për mësuesen.<br />
Grupi II → Do të krijojë një këngë për mësuesen.<br />
Grupi III → Do të krijojë një vjershë për mësuesen.<br />
Grupi IV →Do të bëjë një vizatim për mësuesen.<br />
Grupi V → Do të realizojë një lule me mjete rrethanore (letër, pambuk).<br />
Grupi VI →Do të përgatitë një shkrim se çfarë ndjejnë ata për mësuesen.<br />
Nxënësit punojnë të pavarur dhe, në fund me radhë, ata paraqitin punët e tyre.<br />
Do të ketë emocion dhe kënaqësi. Punët më të mira varen në mur.<br />
301
Libër mësuesi për tekstin “<strong>Gjuha</strong> <strong>shqipe</strong> 2”<br />
ËNDRRAT E ERËS<br />
Rubrika: Lexojmë<br />
Tema: Yjet (nga enciklopedia)<br />
Objektivat: Në fund të orës së mësimit nxënësi të jetë i aftë:<br />
• Të lexojë saktë informacionin për yjet.<br />
• Të flasë për yjet e qiellit dhe të detit.<br />
• Të dallojë yjet e qiellit me ato të detit.<br />
• Të shpjegojë ç’kuptojmë me yje në Tokë.<br />
Mjetet: pamje të qiellit natën, yje prej letre, yje deti, mjete polumbari, teleskop, dylbi.<br />
Fjalët kyç: yje, qiell, det, tokë, të mëdhenj, teleskop, polumbar.<br />
Aftësitë: të lexuarit, të treguarit, të krahasuarit.<br />
STRUKTURA PNP Metoda, teknika e veprimtari Koha<br />
Parashikimi<br />
Stuhi mendimesh<br />
Ndërtimi i njohurive Lexim i koduar<br />
Përforcimi<br />
Diagrami i Venit<br />
Zhvillimi i mësimit<br />
Parashikimi: Stuhi mendimesh.<br />
Mësuesi/ja u drejton nxënësve pyetjet:<br />
- Çfarë dini për yjet?<br />
- Sa lloj yjesh kemi?<br />
- Me çfarë shikohen yjet?<br />
Ai/ajo u shpërndan nxënësve në çdo bankë nga një fletë me tabelën e mëposhtme:<br />
Yll<br />
Nxënësit punojnë në heshtje me shokun duke plotësuar të gjitha fjalët që iu vijnë<br />
ndërmend për yjet, p.sh.: ka pesë cepa, i kuq, në qiell, në det, e pres me gërshërë,<br />
teleskop, të vogla, të mëdha, të kuqe, për festë etj.<br />
Në fund, ata shkëmbejnë përvojat ndërmjet dysheve. Mësuesi/ja udhëheq<br />
veprimtarinë.<br />
Ndërtimi i njohurive: Lexim i koduar.<br />
Mësuesi/ja i lexon të tria tekstet. Pastaj nxënësit ndahen në tri grupe dhe secili<br />
lexon pjesën e vet në heshtje.<br />
302
Libër mësuesi për tekstin “<strong>Gjuha</strong> <strong>shqipe</strong> 2”<br />
Mësuesi/ja ka shkruar në tabakë letre ose në dërrasë të zezë shenjat që do të<br />
vendosin nxënësit për çdo përgjigje të pyetjeve.<br />
Grupi I. Si janë yjet? x<br />
Si ngjan ylli kur e vështrojmë?<br />
v<br />
Si janë yjet në të vërtetë? +<br />
Çfarë janë teleskopët?<br />
Grupi II. Çfarë janë yjet e detit?<br />
X<br />
Çfarë madhësie dhe ngjyre kanë ato? +<br />
Çfarë i ndodh yllit të detit kur i këputet një krah?<br />
Si e kanë veshjen polumbarët?<br />
V<br />
Grupi III. Cilat janë yjet e Tokës?<br />
☺<br />
Nxënësit “kodojnë” mësimin, kur gjejnë përgjigjet e pyetjeve të mësipërme. Në<br />
fund ngrihen 3 nxënës që lexojnë përgjigjet për të tria llojet e yjeve.<br />
Përforcimi: Diagrami i Venit.<br />
Mësuesi/ja shkruan në dërrasë të zezë:<br />
Yjet në tokë<br />
Janë njerëz të famshëm<br />
dallohen nga të tjerët<br />
janë kafshë<br />
jetojnë në dete<br />
dhe oqeane<br />
kanë pesë cepa<br />
Kanë forma dhe madhësi<br />
të ndryshme<br />
I fotografojnë zhytësit (polumbarët)<br />
ndriçojnë<br />
janë në qiell<br />
janë shumë<br />
duken shumë të vegjël<br />
shihen me teleskop<br />
yjet e detit<br />
Të përbashkëtat:<br />
e njëjta fjalë<br />
e rrallë<br />
e rëndësishme<br />
yjet e qiellit<br />
Nxënësit plotësojnë diagramin me të veçantat dhe të përbashkëtat e tyre.<br />
303
Libër mësuesi për tekstin “<strong>Gjuha</strong> <strong>shqipe</strong> 2”<br />
Rubrika: Bisedojmë së bashku<br />
Tema: Edhe unë kam një mik-yll<br />
Objektivat: Në fund të orës së mësimit nxënësi të jetë i aftë:<br />
• Të hartojë një listë me emra yjesh.<br />
• Të plotësojë tregimin me fjalët e duhura.<br />
• Të vizatojë një yll.<br />
• Të shkruajë me fantazi për një yll.<br />
Mjetet: letra të errëta, yje prej letre, ngjitës, teksti, fletë të bardha, lapsa me ngjyra.<br />
Fjalët kyç: mik, yll, plotësoj, vizatoj, 5 cepa.<br />
Aftësitë: të përshkruarit, të shkruarit, të krahasuarit.<br />
STRUKTURA PNP Metoda, teknika e veprimtari Koha<br />
Parashikimi<br />
Ndërtimi i njohurive<br />
Përforcimi<br />
Alfabeti i njëpasnjëshëm<br />
Të nxënit në bashkëpunim, punë në grupe<br />
Turi i galerisë<br />
Zhvillimi i mësimit<br />
Parashikimi: Alfabeti i njëpasnjëshëm.<br />
Mësuesi/ja ndan në çdo bankë fletën e mëposhtme, të cilën mund ta fotokopjojnë:<br />
A<br />
*<br />
B<br />
*<br />
C- Sa cepa?<br />
*<br />
Ç<br />
*<br />
Dëshirë<br />
*<br />
DH<br />
*<br />
E<br />
*<br />
Ë- Ëndrra jote<br />
*<br />
F<br />
*<br />
G<br />
*<br />
GJ<br />
*<br />
H<br />
*<br />
I<br />
*<br />
J<br />
*<br />
K- Ku je?<br />
*<br />
L<br />
*<br />
LL<br />
*<br />
M- Fjala 1<br />
*<br />
N- Fjala 2<br />
*<br />
NJ<br />
*<br />
O<br />
*<br />
Përshëndete<br />
*<br />
Q<br />
*<br />
R<br />
*<br />
RR<br />
*<br />
S<br />
*<br />
SH-Dëshira<br />
për shoqen<br />
*<br />
T<br />
*<br />
TH<br />
*<br />
U<br />
*<br />
V<br />
*<br />
X-<br />
*<br />
XH<br />
*<br />
Y- Fjala 3<br />
*<br />
Z<br />
*<br />
ZH<br />
*<br />
Mësuesi/ja: - Siç e shikoni, çdo shkronjë e jona është një yll. Vërini nga një emër<br />
duke u bazuar te shkronja e kutisë. Kujdes! Disa kuti ju tregojnë se çfarë duhet të<br />
shkruani: tri fjalë lavdëruese, dëshirë, përshëndetje etj.<br />
Nxënësit plotësojnë në heshtje tabelën dhe në fund paraqesin punën. Disa prej<br />
punëve lexohen.<br />
Nxënësit hapin tekstin dhe plotësojnë skedinën e ushtrimit 1.<br />
304
Libër mësuesi për tekstin “<strong>Gjuha</strong> <strong>shqipe</strong> 2”<br />
Ndërtimi i njohurive: Të nxënit në bashkëpunim, punë në grupe.<br />
Hapi I. Klasa ndahet në tri grupe.<br />
Hapi II. Çdo grup punon në heshtje në një fletë të bardhë ushtrimin 2.<br />
Hapi III. Në fund grupet lexojnë tekstin e plotësuar dhe korrigjojnë njëri-tjetrin.<br />
Nxënësit plotësojnë në heshtje ushtrimin 2 në tekst.<br />
Zgjidhja e ushtrimit 2.<br />
Një natë Era zuri mik një yll. Ai e përshëndeti atë duke xixëlluar. Kur ra<br />
të flejë, Era pa një ëndërr. Ylli i saj u shkëput nga qielli dhe filloi të bjerë<br />
poshtë. Sa më shumë i afrohej tokës, aq më i madh dukej. Era doli në ballkon.<br />
Ylli ndriste edhe më shumë nga gëzimi që po takonte Erën. Ylli i tha asaj të<br />
hipte në bishtin e tij. Era u ul në bishtin e gjatë dhe të ndritshëm. Nga frika u<br />
mbajt fort në dy cepat anësorë. Pastaj, ata fluturuan lart në qiell. Sa pamje<br />
e mrekullueshme që ishte. Yjet po vallëzonin të kapur për dore. Në mes<br />
qëndronte hëna e plotë dhe e kuqe. Ata të gjithë e përshëndetën Erën.<br />
Kjo ishte ëndrra më e bukur që kishte parë Era.<br />
Mësuesi/ja vlerëson zgjidhjen e nxënësve.<br />
Përforcimi: Turi i galerisë.<br />
Ushtrimi 3 është një ushtrim praktik dhe argëtues. Pasi plotësojnë tekstin, nxënësit<br />
bëjnë në fletë të bardhë yje me pesë veprime. Punët varen në mur si mozaik.<br />
Rubrika: Të lexojmë<br />
Tema: Astroflluska<br />
Objektivat: Në fund të orës së mësimit nxënësi të jetë i aftë:<br />
• Të lexojë bukur dhe me emocion pjesën.<br />
• Të dallojë personazhet dhe të lexojë me ndjenjë fjalët e tyre.<br />
• Të ritregojë pjesën shkurt duke e kthyer në vetën e tretë.<br />
• Të përshkruajë “astroflluskën”.<br />
Mjetet: teksti, letër, lapsa me ngjyra, tabela me pyetjet, tabela me tri komandat.<br />
Fjalët kyç: astroflluska, Alesio, udhëtim, komandë, ëndërr.<br />
Aftësitë: të lexuarit, të treguarit, të krahasuarit.<br />
STRUKTURA PNP Metoda, teknika e veprimtari Koha<br />
Parashikimi<br />
Parashikimi me terma paraprakë<br />
Ndërtimi i njohurive Lexim i drejtuar<br />
Përforcimi<br />
Turi i galerisë - Shkrim i lirë<br />
305
Libër mësuesi për tekstin “<strong>Gjuha</strong> <strong>shqipe</strong> 2”<br />
Zhvillimi i mësimit<br />
Parashikimi: Parashikimi me terma paraprakë.<br />
Mësuesi/ja shkruan në dërrasë ose ka përgatitur fishat e mëposhtme:<br />
Alesio ëndërr udhëtim flluskë e madhe<br />
komanda ngadalë shpejt kthimi<br />
U kërkon nxënësve të formojnë një tregim, duke parë figurën në tekst dhe fjalët e dhëna.<br />
Nxënësit punojnë në heshtje për dy-tri minuta dhe lexojnë parashikimin e tyre.<br />
Mësuesi/ja mirëpret përgjigjet dhe nxit imagjinatën.<br />
Ndërtimi i njohurive: Lexim i drejtuar.<br />
Fillon leximi i tregimit me paragrafin e parë:<br />
Ndalesa I. Alesioja jep komandën... deri te... i lehtë, pa peshë.<br />
- Si po e imagjinoni Alesion?<br />
- A do të donit të ishit në vendin e tij?<br />
- Ku do të shkojë me astroflluskën?<br />
Nxënësit shprehin hamendjet e tyre dhe mësuesi/ja vazhdon lexon.<br />
Ndalesa II. Ai shikon nga afër...deri te ...Zbato dëshirat e Alesios.<br />
- Po tani, do të kthehet apo do të vazhdojë udhëtimin?<br />
- Do ta rritë shpejtësinë?<br />
- Po të ishit në vendin e Alesios, si do të vepronit?<br />
Ndalesa III. Pas pak kohe djali...deri te...Vendosni rripat e sigurimit.<br />
- A do të bjerë Alesioja?<br />
- A do t’i pëlqejë shpejtësia?<br />
- Çfarë do të shohë tani?<br />
Ndalesa IV. Për një çast Alesios...deri te...të kthehem nga ana që më pëlqen.<br />
- Do të kthehen në shtëpi?<br />
- A do të zgjohet Alesio nga gjumi?<br />
- Do t’i ketë pëlqyer udhëtimi?<br />
Ndalesa V. Ekrani i komandës... deri në fund.<br />
Nxënësit mësojnë si mbaron historia dhe janë të lirë të përfytyrojnë një fund tjetër<br />
për tregimin.<br />
Ata iu përgjigjen pyetjeve të tekstit dhe e lexojnë pjesën me role.<br />
Përforcimi: Turi i galerisë - Shkrim i lirë.<br />
Pasi riprodhojnë pjesën, në qoftë se ka kohë, ata do të vizatojnë dhe të shkruajnë<br />
shkurt për një ëndërr të ngjashme: “Një udhëtim me astroflluskë”.<br />
Punët varen në mur dhe shikohen nga të gjithë.<br />
306
Libër mësuesi për tekstin “<strong>Gjuha</strong> <strong>shqipe</strong> 2”<br />
Rubrika: Lexojmë<br />
Tema: Astropeshku<br />
Objektivat: Në fund të orës së mësimit nxënësi të jetë i aftë:<br />
• Të lexojë me intonacion duke respektuar shenjat e pikësimit.<br />
• Të ritregojë përmbajtjen duke iu përgjigjur pyetjeve në fund të tregimit.<br />
• Të dallojë dhe të thotë ndryshimet mes një astroflluske dhe një astropeshku.<br />
Mjetet: letër, lapsa me ngjyra, teksti, pyetje, fishat e komandës.<br />
Fjalët kyç: astropeshku, komanda, thellësia e detit, korale, ngjyra.<br />
Aftësitë: të lexuarit, të treguarit, të krahasuarit.<br />
STRUKTURA PNP Metoda, teknika e veprimtari Koha<br />
Parashikimi<br />
Stuhi mendimesh<br />
Ndërtimi i njohurive Di / Dua të di / Mësova<br />
Përforcimi<br />
Diagrami i Venit<br />
Zhvillimi i mësimit<br />
Parashikimi: Stuhi mendimesh.<br />
Mësuesi/ja:- Çfarë mendoni se ka nën ujë: peshq, bimë, makina?<br />
- Si quhen gjallesat që jetojnë nën ujë?<br />
Mësuesi/ja u shpërndan nxënësve nga një fletë, në të cilën ka shkruar grafikun<br />
si më poshtë:<br />
Bota<br />
në ujë<br />
Nxënësit punojnë në heshtje përreth 5 minuta dhe plotësojnë tabelën me ato<br />
gjëra që iu vijnë ndërmend.<br />
Në fund ndajnë mendimet me shokët dhe mësuesen/in.<br />
Ndërtimi i njohurive: Di / Dua të di / Mësova.<br />
Hapi I. Nxënësit lexojnë në heshtje pjesën disa herë dhe më pas me role: autori,<br />
Alesioja dhe komanda.<br />
Hapi II. Mësuesi/ja shkruan në dërrasë tabelën e mëposhtme, kurse nxënësit në<br />
fletoret e tyre.<br />
Hapi III. Plotësohet tabela. Te kolona e parë nxënësit vendosin gjërat që dinë, te<br />
kolona e dytë gjërat që duan të dinë, ndërsa te kolona e tretë gjërat që mësuan.<br />
Më poshtë po japim plotësimin e tabelës:<br />
307
Libër mësuesi për tekstin “<strong>Gjuha</strong> <strong>shqipe</strong> 2”<br />
Di Dua të di Mësova<br />
Alesoja zhytet në det.<br />
Ka dallgë dhe ai trembet.<br />
Shikon nga xhami peshqit.<br />
Astropeshku ka komanda.<br />
Si merr Astroflluska formën<br />
e një peshku?<br />
Si flet dhe i kupton<br />
komandat Astroflluska?<br />
A janë të vërteta ngjarjet e<br />
kësaj pjese?<br />
Ky është një shkrim i<br />
shkruar me imagjinatë.<br />
Ngjarje të tilla ndodhin<br />
vetëm në<br />
ëndrra.<br />
Nxënësit iu përgjigjen pyetjeve në fund të tekstit dhe përpiqen ta riprodhojnë pjesën.<br />
Përforcimi: Diagrami i Venit.<br />
Nxënësit do të krahasojnë, vizatojnë dhe imagjinojnë astroflluskën e mësimit të<br />
kaluar dhe astropeshkun e këtij mësimi.<br />
Astroflluska<br />
Astropeshku<br />
Shërben për të udhëtuar lart në qiell.<br />
Zëvendëson anijen kozmike.<br />
Është e rrumbullakët.<br />
Ka shpejtësi të ndryshme.<br />
Prej saj shikon gjithësinë.<br />
Shërben për të udhëtuar nën det.<br />
Zëvendëson nëndetësen.<br />
Ka formën e peshkut.<br />
Nuk ka shpejtësi të madhe.<br />
Prej saj shikon botën e mrekullueshme<br />
të nënujit.<br />
Të përbashkëtat:<br />
Janë mjete udhëtimi.<br />
Janë mjete të fantazisë.<br />
Kanë komanda.<br />
Zbatojnë dëshirat e Alonsos.<br />
Rubrika: Bisedojmë së bashku<br />
Tema: Njohim të fshehtat e natyrës<br />
Objektivat: Në fund të orës së mësimit nxënësi të jetë i aftë:<br />
• Të flasë për botën e qiellit dhe të ujit.<br />
• T’i përshkruajë bukur ato duke u bazuar dhe te figurat e tekstit.<br />
• Të përdorë sa më shumë figura dhe fjalë të tekstit gjatë përshkrimit.<br />
• T’i krahasojë dhe të gjejë të përbashkëtat.<br />
• Të imagjinojë udhëtime të tilla dhe t’i ndajë këto mendime me shokët.<br />
Mjetet: fletë vizatimi, pamje të ndryshme deti dhe uji, etiketa fjalësh sipas<br />
figurave të librit.<br />
Fjalët kyç: botë, qiell, ujë, bimë, peshq, astronaut, zhytësi (polumbari).<br />
Aftësitë: të dalluarit, të folurit, të komentuarit.<br />
308
Libër mësuesi për tekstin “<strong>Gjuha</strong> <strong>shqipe</strong> 2”<br />
STRUKTURA PNP Metoda, teknika e veprimtari Koha<br />
Parashikimi<br />
Loja e tekstit<br />
Ndërtimi i njohurive Mendo, puno në dyshe, shkëmbe.<br />
Përforcimi<br />
Mendo, puno në dyshe, shkëmbe.<br />
Zhvillimi i mësimit<br />
Parashikimi: Loja e tekstit.<br />
Klasa ndahet në tri grupe:<br />
Grupi I → Do të imagjinojë sikur është grup astronautësh dhe lart në qiell ka<br />
shkuar me astroflluskë.<br />
Grupi II → Do të imagjinojë sikur është grup polumbarësh dhe ka shkuar poshtë,<br />
nën det, me astropeshk.<br />
Grupi III → Do të imagjinojë sikur është grup aktorësh në Hollivud?<br />
Ata që kanë mjetet, i veshin për të dhënë përfytyrim sa më të plotë.<br />
Situata do të jetë gazmore, kurse mësuesi/ja shkruan në dërrasë të zezë fjalët<br />
dhe objektet që i takojnë secilit grup:<br />
Yje, hënë Peshq, korale Aktorë, regjisorë<br />
Në qiell Nën det Në kinematografi<br />
Këto bashkësi do të përdoren dhe do të plotësohen më tej, në etapat e tjera të mësimit.<br />
Ndërtimi i njohurive dhe Përforcimi: Mendo, puno në dyshe, shkëmbe.<br />
Hapi I. Nxënësit hapin librat dhe shohin figurat në heshtje, duke krahasuar ato<br />
që dinin me të tjera.<br />
Hapi II. Punojnë me shokun e bankës dhe plotësojnë tekstin me fjalët: Toka e<br />
parë nga Hëna, astronaut, peshq, peshkaqen, bimë nënujore, zhytës, korale.<br />
Eksperiencën ata e ndajnë me shokët e tjerë të klasës.<br />
Hapi III. Nxënësit iu rikthehen edhe njëherë tabelave dhe shtojnë fjalë të reja që<br />
sapo mësuan për secilën bashkësi.<br />
309
Libër mësuesi për tekstin “<strong>Gjuha</strong> <strong>shqipe</strong> 2”<br />
Rubrika: Lexojmë<br />
Tema: Burimi i përrallave<br />
Objektivat: Në fund të orës së mësimit nxënësi të jetë i aftë:<br />
• Të lexojë bukur pjesën.<br />
• Të tregojë për përrallat e veta të parapëlqyera.<br />
• Të ritregojë pjesën duke iu përgjigjur pyetjeve të tekstit.<br />
• Të identifikojë grafikisht ato që di dhe ato që nuk di.<br />
• Të krahasojë të vërtetën me përrallën.<br />
Mjetet: libra me përralla, teksti, fletë, ngjyra.<br />
Fjalët kyç: burimi, fillimi, përralla, të rriturit, fëmijët, sëmurë, ndihmë<br />
Aftësitë: të lexuarit, të treguarit, të krahasuarit.<br />
STRUKTURA PNP Metoda, teknika e veprimtari Koha<br />
Parashikimi<br />
Kllaster<br />
Ndërtimi i njohurive INSERT<br />
Përforcimi<br />
Shkrim i drejtuar<br />
Zhvillimi i mësimit<br />
Parashikimi: Kllaster.<br />
Mësuesi/ja i pyet nxënësit:<br />
- A dini shumë përralla për fëmijë? Cilat janë disa nga ato?<br />
- Cilat janë personazhet e tyre?<br />
Pastaj, mësuesi/ja u shpërndan nxënësve në çdo bankë nga një fletë me këtë skemë:<br />
Përrallat<br />
titulli<br />
personazhi<br />
Nxënësit punojnë në grupe dyshe. Ata plotësojnë kutitë me nga një emër përralle<br />
dhe për secilën prej tyre ata thonë 2-3 gjëra kryesore. (Tabela mund të përmbajë më<br />
shumë se 4 përralla.)<br />
Ndërtimi i njohurive: INSERT.<br />
Hapi I. Mësuesi/ja dhe nxënësit lexojnë tregimin në tekst.<br />
Hapi II. Nxënësit shënojnë në tekst +, për gjërat që i dinin dhe me – për ato që<br />
nuk i dinin. Ata punojnë të pavarur përreth 10 minuta.<br />
310
Libër mësuesi për tekstin “<strong>Gjuha</strong> <strong>shqipe</strong> 2”<br />
Hapi III. Mësuesi/ja dhe nxënësit shkruajnë dhe plotësojnë tabelën e mëposhtme:<br />
Di (+) Nuk di (-)<br />
Te kolona e parë, nxënësit shkruajnë fjalitë a fjalët që i kanë shënuar me +.<br />
Te kolona e dytë, nxënësit shkruajnë fjalitë a fjalët që i kanë shënuar me -.<br />
Mësuesi/ja sqaron paqartësitë e nxënësve. P.sh.:<br />
Di (+) Nuk di (-)<br />
Ka personazhe<br />
Burimi i përrallave është fantazia.<br />
Ka mesazh<br />
Zë brenda vetes i duket sikur i flet dikush<br />
Uji i burimit të përrallave imagjinata.<br />
Struktura: hyrja, zhvillimi dhe mbyllja<br />
Hapi IV. Nxënësit riprodhojnë pjesën dhe plotësojnë tekstin.<br />
Përforcimi: Shkrim i drejtuar.<br />
Punohet ushtrimi 8. Nxënësit plotësojnë tabelën e mëposhtme:<br />
Gjëra që ndodhin në përrallë<br />
Gjëra që ndodhin në të vërtetë<br />
Rubrika: Lexojmë<br />
Tema: Jastëku i ëndrrave<br />
Objektivat: Në fund të orës së mësimit nxënësi duhet të jetë i aftë:<br />
• Të lexojë bukur dhe me intonacion vjershën.<br />
• Të recitojë vjershën përmendsh.<br />
• Të flasë për përmbajtjen e vjershës.<br />
• Të flasë për ëndrrat e veta në gjumë.<br />
• Të flasë për ëndrrat e së ardhmes dhe t’i krahasojë ato me ëndrrat e gjumit.<br />
Mjetet: jastëk, mbulesë, pamje të këndshme, teksti.<br />
Fjalët kyç: jastëk, pjesëtarët e familjes, gjumë, ëndrra.<br />
Aftësitë: të lexuarit, të treguarit, të krahasuarit.<br />
STRUKTURA PNP Metoda, teknika e veprimtari Koha<br />
Parashikimi<br />
Tryeza e rrumbullakët<br />
Ndërtimi i njohurive Dora e fshehtë<br />
Përforcimi<br />
Ruaje fjalën e fundit për mua<br />
311
Libër mësuesi për tekstin “<strong>Gjuha</strong> <strong>shqipe</strong> 2”<br />
Zhvillimi i mësimit<br />
Parashikimi: Tryeza e rrumbullakët.<br />
Nxënësit vendosen në formë rrethore. Mësuesi/ja kërkon të shkruajnë me radhë,<br />
mbi një fletë të bardhë, një element a objekt të gjumit. Pasi nxënësit e shkruajnë<br />
fjalën, e palosin atë si fizarmonikë. Në fund, mësuesi/ja hap letrën dhe shkruan në<br />
dërrasë fjalët e zgjedhura. Ai/ajo qarkon fjalët që do t’i duhen për etapën në vazhdim,<br />
si: jastëk, ëndrra, të butë, shtrat etj.<br />
Ndërtimi i njohurive: Dora e fshehtë.<br />
Nxënësit lexojnë vjershën disa herë. Më pas i mbyllin librat. Formohen tri grupe, të<br />
cilave mësuesi/ja u shpërndan vargje të së njëjtës strofë, që janë shkruar në fisha.<br />
Çdo grup punon i pavarur. Secili grup formon strofën dhe komentin e saj. Në fund<br />
ngrihen përfaqësuesit e çdo grup sipas renditjes që kanë strofat në vjershë, lexojnë<br />
strofën dhe komentojnë vargjet.<br />
Juria e zgjedhur me nxënës nga çdo grupi kontrollon duke parë në libër renditjen<br />
e vargjeve të vjershës.<br />
Përforcimi: Ruaje fjalën e fundit për mua.<br />
Hapi I. Nxënësit shkruajnë në një fletë të vogël të bardhë 1-2 vargje, që u pëlqejnë<br />
më shumë. Nga ana tjetër e fletës ata shkruajnë komentin, zbërthimin e tyre. Ata<br />
punojnë të pavarur përreth 10 minuta.<br />
Hapi II. Mësuesi/ja ngre një nxënës. Ai lexon vargjet e zgjedhura dhe kërkon që<br />
të tjerët t’i zbërthejnë. Pranohen komente dhe diskutime.<br />
Hapi III. Nxënësi që u ngrit ka të drejtën në fund të japë komentin përfundimtar të vargjeve.<br />
Kjo veprimtari përsëritet disa herë. Mësuesi/ja ka parasysh të aktivizojë aq nxënës<br />
sa të punohen të gjitha vargjet.<br />
312<br />
ERA NË INTERNET<br />
Rubrika: Lexojmë<br />
Tema: Makina e kuqe<br />
Objektivat: Në fund të orës së mësimit nxënësi duhet të jetë i aftë:<br />
• Të lexojë rrjedhshëm dhe me intonacion pjesën.<br />
• Të ritregojë përmbajtjen e tregimit me fjalët e veta.<br />
• Të tregojë cilat janë sportet a garat që pëlqen.<br />
Mjetet: makina lodër me ngjyra të ndryshme, makina lodër të markave të<br />
ndryshme, teksti, informacion për Zhill Vilnëvin dhe Enco Ferrarin.<br />
Fjalët kyç: djalë kanadez, makinë e kuqe, Enco Ferrari, gara, çmim i madh.<br />
Aftësitë: të lexuarit, të treguarit, të krahasuarit.
Libër mësuesi për tekstin “<strong>Gjuha</strong> <strong>shqipe</strong> 2”<br />
STRUKTURA PNP Metoda, teknika e veprimtari Koha<br />
Parashikimi Stuhi mendimesh<br />
Ndërtimi i njohurive Përvijimi i të menduarit - Harta e mendjes<br />
Përforcimi<br />
Turi i galerisë<br />
Zhvillimi i mësimit<br />
Parashikimi: Stuhi mendimesh.<br />
Mësuesi/ja e nis mësimin me një bashkëbisedim rreth makinave dhe plotëson<br />
tabelën e mëposhtme:<br />
- A ju pëlqejnë makinat? (Dhe tregon makinat-lodër që nxënësit kanë sjellë në klasë)<br />
- Çfarë dini për to?<br />
- A keni në shtëpi një të tillë?<br />
- Pse djemtë i pëlqejnë shumë?<br />
- Cilat janë pjesët që njihni në një makinë?<br />
- Çfarë ngjyre mund të jenë ato?<br />
MAKINAT<br />
Nxënësit diskutojnë dhe mësuesi/ja ose nxënësit ngrihen dhe plotësojnë skemën<br />
në dërrasën e zezë.<br />
Ndërtimi i njohurive: Përvijimi i të menduarit - harta e mendjes.<br />
Hapi I. Nxënësit lexojnë në heshtje pjesën në tekst.<br />
Hapi II. Mësuesi/ja përgatit disa pyetje ndihmëse që do t’i shërbejnë në minutat në vijim.<br />
- Cili është personazhi i tregimit?<br />
- Ç’dini për të?<br />
- Kush e vuri re atë?<br />
- Ç’i ndodhi atij gjatë garës?<br />
- Kur e mori çmimin e parë Zhilli?<br />
Pas çdo përgjigjeje që japin nxënësit, mësuesi/ja hap pas hapi ndërton skemën<br />
e mëposhtme:<br />
Një djalë i vogël kanadez.<br />
Gara me slitë. Gara me slitë. Takoi Enco Ferrarin.<br />
Ishte kampion. Provoi disa gara, por përplasej. I dha makinën e tij.<br />
Më 1984 mori çmimin e madh.<br />
313
Libër mësuesi për tekstin “<strong>Gjuha</strong> <strong>shqipe</strong> 2”<br />
Hapi III. Nxënësit ritregojnë tregimin duke u bazuar te skema.<br />
Përforcimi: Turi i galerisë.<br />
Nxënësit punojnë të lirë dhe të pavarur vizatimin e makinës së preferuar.<br />
Në fund, punët e tyre varen në mur dhe shikohen nga të gjithë.<br />
Rubrika: Lexojmë<br />
Tema: Kukulla Barbi<br />
Objektivat: Në fund të orës së mësimit nxënësi duhet të jetë i aftë:<br />
• Të lexojë bukur pjesën.<br />
• Të ritregojë përmbajtjen e pjesës.<br />
• Të flasë për kukullën Barbi dhe karakteristikat e saj.<br />
• Të tregojë si luan ajo me kukullën e vet.<br />
• Të krahasojë dëshirat e vajzave me ato të djemve.<br />
Mjetet: kukulla të ndryshme, pamje të ndryshme kukullash, teksti.<br />
Fjalët kyç: mami, vajza, kukull prej letre, prodhues lodrash, e famshme.<br />
Aftësitë: të lexuarit, të treguarit, të krahasuarit.<br />
STRUKTURA PNP Metoda, teknika e veprimtari Koha<br />
Parashikimi<br />
Stuhi mendimesh<br />
Ndërtimi i njohurive Lexim i drejtuar<br />
Përforcimi<br />
Luajmë në role<br />
Zhvillimi i mësimit<br />
Parashikimi: Stuhi mendimesh.<br />
Mësuesi/ja e nis mësimin me një bashkëbisedim rreth kukullës Barbi dhe plotëson<br />
tabelën e mëposhtme:<br />
- A e njihni këtë kukull? (Mësuesi/ja tregon kukullat që nxënësit kanë sjellë në klasë.)<br />
- Çfarë dini për të?<br />
- A keni në shtëpi një të tillë?<br />
- Pse djemtë nuk e pëlqejnë shumë?<br />
KUKULLA BARBI<br />
Vajzat, por edhe djemtë, mund të japin mendimin e tyre për të. Ato shkruhen në<br />
skemën e mësipërme.<br />
314
Libër mësuesi për tekstin “<strong>Gjuha</strong> <strong>shqipe</strong> 2”<br />
Ndërtimi i njohurive: Lexim i drejtuar.<br />
Hapi I. Mësuesi/ja fillon të lexojë paragrafin e parë:<br />
Ndalesa I. A e dini si... deri te... kukulla prej letre.<br />
- Si ishin këto kukulla?<br />
- A do t’u ndodhë ndonjë gjë atyre?<br />
- A do të mërzitet mami duke i bërë kukulla?<br />
Nxënësit shprehin mendimet e tyre dhe mësuesi/ja vazhdon lexon.<br />
Ndalesa II. Këto kukulla njëherë...deri te ... iu lut gruas që t’ia jepte ato.<br />
- Çfarë do të bëjë ai me to?<br />
- Do të mërzitet vajza?<br />
Pas hamendjeve të nxënësve, mësuesi/ja vazhdon të lexojë:<br />
Ndalesa III. Me këto vizatime...deri te...më e njohura në botë.<br />
- Po tani?<br />
- A do të lëvdohet vajza?Po mamaja?<br />
Ndalesa IV. A e dini ku... deri në fund.<br />
- A është e vërtetë kjo që thotë autori?<br />
- A e keni krahasuar ndonjëherë veten me Barbin?<br />
Hapi II. Ngrihen vullnetarë 2 -3 nxënës që riprodhojnë pjesën (kryesisht vajza).<br />
Përforcimi: Luajmë në role.<br />
Vajzat luajnë “nënat”, ndërsa djemtë “baballarët”.<br />
Vajza e tyre është një Barbi.<br />
- Si kujdesen ata për të?<br />
- Si ia vënë emrin?<br />
- Si e lajnë?<br />
- Si e veshin?<br />
- Si e edukojnë?........<br />
Rubrika: Lexojmë<br />
Tema: Kampionët e vegjël<br />
Objektivat: Në fund të orës së mësimit nxënësi duhet të jetë i aftë:<br />
• Të lexojë saktë pjesën.<br />
• Të tregojë për veten e vet.<br />
• Të dallojë karakteristikat fizike të dy personazheve.<br />
Mjetet: pamje të tjera nga sporti i mundjes, tabelë e përgatitur për të plotësuar<br />
të dhënat e personazheve, metër, peshore.<br />
Fjalët kyç: kampionë, mundje, ndeshje, barazim, akullore.<br />
Aftësitë: të lexuarit, të treguarit, të krahasuarit.<br />
315
Libër mësuesi për tekstin “<strong>Gjuha</strong> <strong>shqipe</strong> 2”<br />
STRUKTURA PNP Metoda, teknika e veprimtari Koha<br />
Parashikimi<br />
Dil rrotull/ Fol rrotull<br />
Ndërtimi i njohurive Ditari dypjesësh<br />
Përforcimi<br />
Loja: A e gjen dot?<br />
Zhvillimi i mësimit<br />
Parashikimi: Dil rrotull/ Fol rrotull.<br />
Nxënësit fillojnë të lëvizin nëpër klasë të lirë. Në momentin që mësuesi/ja përplas<br />
duart një herë, ata ndalojnë dhe bëjnë shok grupi atë nxënës që ndodhet ngjitur me<br />
të. Me të, ata diskutojnë nëse e njohin dhe e pëlqejnë sportin e mundjes.<br />
Kjo veprimtari përsëritet edhe një herë. Në fund, ata ulen dhe mësuesi/ja kërkon<br />
që nxënësit të tregojnë për përvojat e tyre në sport dhe të nxjerrin atë nxënës që<br />
pëlqen a luan këtë sport.<br />
Ndërtimi i njohurive: Ditari dypjesësh.<br />
Hapi I. Mësuesi/ja ndan klasën në dy grupe.<br />
Hapi II. Mësuesi/ja u shpërndan grupeve skedinat e mëposhtme.<br />
Grupi I<br />
Grupi II<br />
Citati Koment Ciatati Koment<br />
Xhambulati Mosha<br />
Pesha<br />
Gjatësia<br />
Vendi i lindjes<br />
Xhorxhi Mosha<br />
Pesha<br />
Gjatësia<br />
Vendi i lindjes<br />
Përforcimi: Loja: A e gjen dot?<br />
Nxënësit mendojnë një personazh dhe luajnë një lojë të ngjashme me Kuiz.<br />
P.sh: - Ka lindur në Rusi.<br />
- Është 4 vjeç.<br />
- Është mundës.<br />
- Peshon 56 kg.<br />
- Gjatësia e tij është 118 cm.<br />
Kush është?<br />
Loja përsëritet disa herë.<br />
Në fund, mësuesi/ja mund t’i matë ata me metër ose t’i peshojë me peshore.<br />
Shënim. Mësuesi/ja është mirë të bëjë një bisedë paraprake për njësitë e matjes<br />
së peshës (kg) dhe të gjatësisë (cm).<br />
316
Libër mësuesi për tekstin “<strong>Gjuha</strong> <strong>shqipe</strong> 2”<br />
Rubrikat: Lexojmë<br />
Tema: A mund të ketë qytet të fëmijëve?<br />
Objektivat: Në fund të orës së mësimit nxënësi duhet të jetë i aftë:<br />
• Të lexojë bukur pjesën.<br />
• Të kuptojë dhe ta ritregojë atë.<br />
• Të ëndërrojë një qytet fëmijësh dhe të flasë për të.<br />
• Të vizatojë qytetin e tij imagjinar.<br />
Mjetet: teksti, pamje qyteti, pamje lojërash.<br />
Fjalët kyç: qyteti i lodrave, qyteti i ëndrrave, fëmijë, Disnei Lend.<br />
STRUKTURA PNP Metoda, teknika e veprimtari Koha<br />
Parashikimi<br />
Stuhi mendimesh<br />
Ndërtimi i njohurive Diagrami i Venit<br />
Përforcimi<br />
Shkrim i lirë<br />
Zhvillimi i mësimit<br />
Parashikimi: Stuhi mendimesh.<br />
Mësuesi/ja e ndan klasën në dy grupe.<br />
Qyteti<br />
Qyteti i<br />
ëndrrave<br />
Grupi I → do të shkruajë për qytetin ku jeton: objektet, njerëzit, kafshët etj.<br />
Grupi II → do të shkruajë për një qytet imagjinar, në të cilin ka vetëm lojëra<br />
dhe personazhe përrallash.<br />
Nxënësit në fund lexojnë pjesën e tekstit disa herë.<br />
Ndërtimi i kuptimit: Diagrami i Venit.<br />
Mësuesi/ja pyet:<br />
- Sa qytete dolën te pjesa e mësimit?<br />
- Cilat janë ato?<br />
Kur nxënësit përgjigjen, mësuesi/ja plotëson tabelën si më poshtë:<br />
317
Libër mësuesi për tekstin “<strong>Gjuha</strong> <strong>shqipe</strong> 2”<br />
QYTETI KU<br />
JETOJMË<br />
QYTETI<br />
I PINOKUT<br />
E përbashkëta<br />
DISNEY<br />
LAND<br />
Mësuesi/ja:- Të përbashkëtat janë se këto qytete janë vende ku jetojnë njerëz.<br />
- Qyteti i sotëm ka njerëz të moshave të ndryshme, që punojnë dhe argëtohen.<br />
- Qyteti i Pinokut ka vetëm fëmijë, që luajnë dhe argëtohen. Aty nuk ka mësim<br />
dhe punë.<br />
- Qyteti “Disnei Lend” ka lodra dhe argëtim, por fëmijët rrinë aty përkohësisht, të<br />
shoqëruar nga prindërit e tyre.<br />
Në fund nxënësit riprodhojnë pjesën.<br />
Reflektimi: Shkrim i lirë.<br />
Përreth 15 minuta nxënësit shkruajnë disa fjali për një qytet për fëmijë, me lodra<br />
vetëm për ta. Në fund lexojnë punët e tyre.<br />
Rubrika: Lexojmë<br />
Tema: Festa e fëmijëve<br />
Objektivat: Në fund të orës së mësimit nxënësi duhet të jetë i aftë:<br />
• Të lexojë bukur dhe rrjedhshëm pjesën.<br />
• Ta ritregojë përmbajtjen shkurt dhe saktë.<br />
• Të tregojë se si e feston ai festën e fëmijëve.<br />
• Të rendisë kërkesat, dëshirat dhe premtimet e tij në këtë ditë.<br />
• Të përgatisë balona për festën e tij.<br />
318<br />
Mjetet: tekst, informacion për festën e fëmijëve, tabakë letre, shirita letrash<br />
me ngjyra, kallama ose shkopinj, vinovil, penel dhe bojëra uji, spango,<br />
Fjalët kyç: 1 Qershor, festë, qielli, verë, balona, ngjyra-ngjyra, era, dua, premtoj, bëj.<br />
Aftësitë: të lexuarit, të treguarit, të krahasuarit.
Libër mësuesi për tekstin “<strong>Gjuha</strong> <strong>shqipe</strong> 2”<br />
STRUKTURA PNP Metoda, teknika e veprimtari Koha<br />
Parashikimi<br />
Stuhi mendimesh<br />
Ndërtimi i njohurive INSERT<br />
Përforcimi<br />
Punojmë së bashku<br />
Zhvillimi i mësimit<br />
Parashikimi: Stuhi mendimesh.<br />
Mësuesi/ja vizaton në dërrasë skemën e mëposhtme dhe pyet nxënësit:<br />
- Çfarë dini për Festën e Fëmijëve?<br />
FESTA E FËMIJËVE<br />
Nxënësit plotësojnë skemën me fjalë që iu vijnë ndër mend, p.sh.: 1 Qershori,<br />
pushim, kohë me diell, kënaqem, e dua, premtoj, vishem bukur, dhurata... etj.<br />
Ndërtimi i njohurive: INSERT.<br />
Hapi I. Mësuesi/ja dhe nxënësit lexojnë pjesën disa herë, duke respektuar<br />
shenjat e pikësimit dhe intonacionin e duhur.<br />
Hapi II. Mësuesi/ja kërkon që nxënësit gjatë leximit të vendosin shenjat +, kur<br />
diçka në tekst e njohin dhe – kur diçka në tekst nuk e njohin.<br />
Nxënësit lexojnë dhe kodojnë tekstin përreth 5 minuta.<br />
Hapi III.<br />
Mësuesi/ja shkruan në dërrasë tabelën e mëposhtme, kurse nxënësit në fletoret<br />
e tyre. Tani ata do të vendosin në kolonën e parë, fjalitë a fjalët që dinë nga teksti,<br />
dhe në tabelën e dytë, ato që nuk i dinë.<br />
(+) Di (-) Nuk di<br />
Mësuesi/ja shpjegon fjalitë që nxënësit nuk i dinë dhe, ata në fund e riprodhojnë<br />
tregimin shkurt dhe saktë.<br />
Për plotësimin e tabelës “Dua” dhe “Premtoj”, mbahet parasysh lidhja midis tyre:<br />
319
Libër mësuesi për tekstin “<strong>Gjuha</strong> <strong>shqipe</strong> 2”<br />
DUA<br />
Përkëdhelje<br />
Dashuri<br />
Të shkoj në shkollë<br />
Të punoj<br />
Ushqim të shijshëm<br />
Lodra<br />
Ndihmë në mësime<br />
PREMTOJ<br />
Sjellje të mirë<br />
Puthje<br />
Nota të mira<br />
Ndihmë për prindërit<br />
Të ha gjithçka<br />
Të kujdesem për to<br />
Të dal shumë mirë<br />
Këto plotësohen në tekst, madje mund të afishohen dhe në tabelë. Ky informacion<br />
do të shërbejë në etapën tjetër të mësimit.<br />
Përforcimi: Punojmë së bashku.<br />
Kjo veprimtari do të fillojë tani, por do të përfundojë në shtëpi. Nxënësit kanë<br />
grumbulluar materialet e nevojshme. Ata mund të ndahen në dy grupe të mëdha:<br />
Grupi I → do të bëjë balonën e dëshirave.<br />
Grupi II → do të bëjë balonën e premtimeve.<br />
Ata mendojë si do ta realizojnë atë praktikisht: ngjyrat, madhësia, fjalët etj., kurse<br />
zbatimin e saj, ata e përfundojnë në shtëpi ose në ndonjë orë tjetër të lirë.<br />
320
GRUPI A<br />
1. Rretho përgjigjen e saktë:<br />
Gjyshja e Erës ka:<br />
a. një pallto të vjetër<br />
b. një album të vjetër<br />
c. një fustan të vjetër<br />
2. Era gjeti në pjatë:<br />
a. mish me patate<br />
b. supë me perime<br />
c. vitamina<br />
3. Tiku sendet e veta:<br />
a. i ndan me shokët<br />
b. i mbyllte me dry<br />
c. ia falte motrës<br />
(Kapitulli I “Era në shtëpi”)<br />
TEST NR. 1<br />
Libër mësuesi për tekstin “<strong>Gjuha</strong> <strong>shqipe</strong> 2”<br />
GRUPI B<br />
1. Fotografia më e vjetër e Erës<br />
është kur:<br />
a. ka qenë 2 vjeç<br />
b. ka lindur<br />
c. ka qenë në barkun e nënës<br />
2. Si e uroi mamaja gjyshen:<br />
a. Të lumtë dora!<br />
b. Bravo!<br />
c. Sa më kënaqe!<br />
3. Mamaja i kishte blerë Tikut:<br />
a. balonë<br />
b. karamele<br />
c. çokollata<br />
4. Era i dërgoi letër:<br />
a. një gazete<br />
b. motës<br />
c. revistës “Alba”<br />
5. Shkruaj emrat e 2 personazheve<br />
që të kanë pëlqyer:<br />
1. __________________<br />
2. __________________<br />
6. Te pjesa “Po vjen vëllai”, babai i<br />
Albanës ishte i lumtur sepse:<br />
a. Albana kishte marrë notën dhjetë<br />
b. kishte fituar një lotari<br />
c. mamaja e saj do të lindte një djalë<br />
7. Te pjesa “Vizatuesja e vogël”,<br />
vajza donte të vizatonte:<br />
a. qengjin në livadh<br />
b. zogun me macen<br />
c. ujkun me qengjin<br />
d. zogun në çerdhe<br />
4. Të ruajmë me kujdes sendet e<br />
çmuara, këtë mësim e mora te pjesa:<br />
a. Letra e Erës<br />
b. Mamaja ime<br />
c. Furça e dhëmbëve dhe sapuni<br />
d. Albumi i gjyshes<br />
5. Shkruaj 2 tituj të pjesëve që të<br />
kanë pëlqyer më shumë deri tani:<br />
1. _________________________<br />
2. _________________________<br />
6. Albana e vuri kokën te barku i<br />
mamit, se donte:<br />
a. ta përkëdhelte<br />
b. të dëgjonte beben brenda barkut<br />
c. të qante<br />
7. Te pjesa “Shenja mbi mur”,<br />
babai luante me fëmijët se:<br />
a. ishte pa punë<br />
b. i donte shumë fëmijët<br />
c. donte t’i kënaqte fëmijët<br />
d. kalonte kohën e lirë<br />
8. Kur ka ndodhur ngjarja te pjesa<br />
“Kushërira nga Kosova”:<br />
a. këtë verë<br />
b. para dy vjetësh<br />
c. verën e kaluar<br />
8. Ku ka ndodhur ngjarja: te pjesa<br />
“Kushërira nga Kosova”:<br />
a. në plazhin e Shëngjinit<br />
b. në plazhin e Durrësit<br />
c. në plazhin e Sarandës<br />
Shënim. Ushtrimet e testeve janë orientuese. Mësuesi/ja mund të përzgjedhë prej tyre dhe<br />
të ndërtojë një test të ri me ngarkesë të përshtatshme për moshën.<br />
321
Libër mësuesi për tekstin “<strong>Gjuha</strong> <strong>shqipe</strong> 2”<br />
9. Te ninullat, nëna e uron vajzën:<br />
a. U rritsh!<br />
b. U bëfsh si lule!<br />
c. U trashëgofsh!<br />
10. Te vjersha “Nënës”, autori i jep nënës:<br />
a. fruta<br />
b. letrën e parë<br />
c. të fshehtën e parë<br />
d. ushqim<br />
e. lulen e parë<br />
f. puthjen e parë<br />
g. këngën e parë<br />
h. dhurata<br />
i. vizatimin e parë<br />
11. Lidh fjalinë me atë që ajo tregon:<br />
a. Era dhe Tiku bënin punë shtëpie.<br />
b. Papritur lavamani u prish.<br />
c. Kush do ta rregullojë lavamanin?<br />
d. Të lumtë dora xhaxhi hidrauliku.<br />
12. Ndaj fjalët në fund të rreshtit:<br />
fli ______ djali ________<br />
hijeshi _______ shtëpi _________<br />
13. Ndrysho vendin e grupeve të fjalëve:<br />
me fëmijët luan në mbrëmje babai<br />
__________________________________<br />
14. Shkruaj dy pyetje dhe dy përgjigje:<br />
A _________________________?<br />
Po, ________________________.<br />
Ku ________________________?<br />
Unë ________________________.<br />
15. Rretho fjalinë me të cilën pyesim:<br />
a. Mamaja e Sharlotës nuk u bë gazetare.<br />
b. Ku punon ajo?<br />
c. A është e kënaqur?<br />
d. Ajo kujdeset për vajzën e saj.<br />
16. Shëno me M fjalinë mohore, ndërsa me<br />
P, fjalinë pohore:<br />
( ) Unë mësoj mësimet.<br />
( ) Mira nuk vishet vetë.<br />
( ) Beni zuri një zog.<br />
( ) Erta s’guxon kurrë.<br />
17. Shkruaj fjalë përshëndetëse kur<br />
takohemi me dikë:<br />
___________________________<br />
9. Nëna e quan djalin:<br />
a. sytë e mi<br />
b. hidhërimi im<br />
c. gëzimi im<br />
10. Mysafirët që vijnë në shtëpi janë:<br />
a. shokët<br />
b. tezja<br />
c. komshiu<br />
d. gjyshja<br />
e. daja<br />
f. drejtoresha<br />
g. halla<br />
h. mësuesja<br />
i. kushërira<br />
Fjali që pyesim<br />
Fjali që tregojmë<br />
Fjali që urojmë<br />
12. Ndaj fjalët në fund të rreshtit:<br />
flutura ______ kopsht ________<br />
gëzimi _______ lumturi ________<br />
13. Ktheji fjalitë pohore në mohore:<br />
Vajza këndonte bukur.<br />
Vajza e la zogun me macien.<br />
14. Formo dy fjali me fjalët e dhëna:<br />
kujdeset Jona për kafshët<br />
______________________________<br />
papagall Niku ka një<br />
______________________________<br />
15. Nënvizo fjalinë më të vogël:<br />
- Ai luan me shokët e pallatit.<br />
- Vajza fjeti.<br />
- Djali po vizaton një shtëpi.<br />
- Autobusi qëndron në stacion.<br />
16. Vendos pikë (.) ose pikëpyetje (?)<br />
atje ku duhet:<br />
- U ul në tryezë<br />
- Ne diskutuam në klasë për Tikun<br />
- A të pëlqen sjellja e Tikut<br />
- Si do të veprojë ti<br />
17. Shkruaj fjalë përshëndetëse kur<br />
ndahemi me dikë:<br />
___________________________<br />
322
GRUPI A<br />
1. Era në lagjen e re pyeti:<br />
a. për dyqanin<br />
b. për bibliotekën<br />
c. për kinemanë<br />
2. Shitësit e dyqaneve në mëngjes:<br />
a. ngrenë qepenat<br />
b. pinë kafe<br />
c. rregullojnë vitrinat<br />
d. presin furnitorët<br />
3. Cilat rregulla u mësoi nëna e Mirit<br />
fëmijëve:<br />
a. Ecni si të doni.<br />
b. Shikoni dritën që tregon semafori.<br />
c. Kur kaloni trotuaret, mos kaloni<br />
mbi vijat e bardha.<br />
d. Kur kaloni trotuaret, kaloni mbi<br />
vijat e bardha.<br />
TEST NR. 2<br />
(Kapitulli II “Era jashtë shtëpisë”)<br />
4. Kopjo bukur rregullat që u mësoi<br />
nëna e Mirit.<br />
................................................................<br />
................................................................<br />
................................................................<br />
.................................................................<br />
Libër mësuesi për tekstin “<strong>Gjuha</strong> <strong>shqipe</strong> 2”<br />
GRUPI B<br />
1. Mamaja e Erës pyeti:<br />
a. për parukerinë<br />
b. për teatrin<br />
c. për supermarketin<br />
2. Cilët nxitojnë nëpër trotuare:<br />
a. kafshët<br />
b. kalimtarët<br />
c. pleqtë<br />
d. mësueset<br />
3. Cilat rregulla u mësoi nëna e Mirit<br />
fëmijëve:<br />
a. Ecni si të doni.<br />
b. Shikoni dritën që tregon semafori.<br />
c. Kur kaloni trotuaret, mos kaloni mbi<br />
vijat e bardha.<br />
d. Kur kaloni trotuaret, kaloni mbi<br />
vijat e bardha.<br />
4. Kopjo bukur rregullat që u mësoi<br />
nëna e Mirit.<br />
...........................................................<br />
...........................................................<br />
...........................................................<br />
...........................................................<br />
5. Nënë Fatimja i kërkon ndihmë Dritës:<br />
a. për punët e shtëpisë<br />
b. për të mbledhur vezët e pulave<br />
c. për të mbledhur mollët<br />
6. Era po shkonte me familjen:<br />
a. në mal<br />
b. në Itali<br />
c. në plazh<br />
7. Tina dhe Nasta janë:<br />
a. kushërira<br />
b. motra<br />
c. shoqe të ngushta<br />
8.Rregullën: Të ecim në vijat e<br />
bardha, e mësove te pjesa:<br />
a. Mëngjesi në fshat<br />
b. Dy shokët<br />
c. Qyteti po zgjohet<br />
d. Semafori<br />
Kushërinjtë e Dritës:<br />
a. vazhduan të luanin<br />
b. lanë lojën përgjysmë<br />
c. kërkuan vezët<br />
6. Era i shkroi letër:<br />
a. shokut<br />
b. gjyshes<br />
c. Tipit (qenit)<br />
7. Tina dhe Nasta merren vesh:<br />
a. me fjalë<br />
b. me gishta<br />
c. me sy<br />
8. Fjalën e urtë: Më mirë të dish,<br />
se sa të kesh, e mësove te pjesa:<br />
a. Lagja ime<br />
b. Mëngjesi në fshat<br />
c. Gjashtë vëllezërit peshkatarë<br />
d. A kalohet vera pa një mik?<br />
323
Libër mësuesi për tekstin “<strong>Gjuha</strong> <strong>shqipe</strong> 2”<br />
9. Ana ishte:<br />
a. në klasën e parë<br />
b. në klasën e dytë<br />
c. në klasën e katërt<br />
10. Kënga që mësoi Valbona<br />
për ditëlindje, ishte:<br />
a. 100-vjet të bëhesh!<br />
b. Shumë urime për ty!<br />
c. Gëzuar!<br />
11. Gjashtë vëllezërit peshkatarë<br />
shkuan:<br />
a. në mal<br />
b. në kinema<br />
c. për peshkim<br />
12. Kur ka ndodhur ngjarja te pjesa<br />
“Një Vit i Ri ndryshe”:<br />
a. në dimër<br />
b. në verë<br />
c. më 31 dhjetor<br />
d. natën e Vitit të Ri<br />
13. Te xhepi i fshehtë, djaloshi<br />
mbante:<br />
a. bilbila d. gotë<br />
b. portokall dh. kopsa<br />
c. lapsa e. karamele<br />
ç. çelësa ë. topa<br />
14. Nënvizo lart vetëm emrat në<br />
numrin njëjës.<br />
15. Nënvizo emrat e gjinisë femërore:<br />
Era shkoi në plazh me makinë.<br />
Vogëlushja nuk e mori qenin me vete.<br />
Vajza u mërzit shumë.<br />
Gjyshja e qetësoi.<br />
Era i shkoi një letër për Tipin.<br />
16. Vendos në tabelë emrat: gjysh, pyll,<br />
Kësulëgjelbra, dhomë, fushë, mësuesja.<br />
9. Në ditar, Ana mban:<br />
a. shënime<br />
b. shkruan detyrat<br />
c. shkruan ngjarjet e ditës<br />
10. Mbi tortën e ditëlindjes së<br />
Valbanës ishin:<br />
a. 5 qirinj<br />
b. 7 qirinj<br />
c. 10 qirinj<br />
11. Gjashtë vëllezërit i ndihmoi:<br />
a. një plak<br />
b. një burrë<br />
c. një vajzë<br />
12. Fëmijët janë të lumtur, kur kanë pranë<br />
prindërit e tyre, e mësova te pjesa:<br />
a. Gjashtë vëllezërit peshkatarë<br />
b. Shenja mbi mur<br />
c. Ditëlindja e Valbonës<br />
d. Mimoza llastica<br />
13. Genti bënte of e uf se kishte<br />
humbur:<br />
a. çorapet d. kapuçin<br />
b. stilolapsat dh. librat<br />
c. gomën e. lapsat<br />
ç. legjendën ë. çantën<br />
14. Nënvizo lart vetëm emrat në<br />
numrin shumës.<br />
15. Nënvizo emrat e gjinisë mashkullore:<br />
Babi më bleu një kompjuter lodër.<br />
Vëllait i bleu një top.<br />
Tani ne nuk rrimë shumë para televizorit.<br />
Unë lexoj dhe libra.<br />
Vëllai luan futboll.<br />
16. Vendos në tabelë emrat: shportë,<br />
kukull, ujk, lepur, top, breshkë.<br />
Emra njerëzish<br />
Emra vendesh<br />
Emra kafshësh<br />
Emra sendesh<br />
1. .......................<br />
2. .......................<br />
3. .......................<br />
1. ......................<br />
2. ......................<br />
3. ......................<br />
1. .......................<br />
2. .......................<br />
3. .......................<br />
1. ......................<br />
2. ......................<br />
3. ......................<br />
324
Libër mësuesi për tekstin “<strong>Gjuha</strong> <strong>shqipe</strong> 2”<br />
17. Nënvizo emrat e veçantë<br />
që janë shkruar saktë:<br />
a. kukulla barbi<br />
b. gjyshi niko<br />
c. mali i dajtit<br />
d. macja Piska<br />
18. Ndaj në fjalë përbërëse:<br />
Borëbardha = ...................+...................<br />
Kësulëkuqja = ...................+...................<br />
19. Shkruaj emrat e 2 personazheve<br />
që të kanë pëlqyer:<br />
................................................................<br />
................................................................<br />
17. Nënvizo emrat e veçantë që janë<br />
shkruar gabim:<br />
a. qyteti i Durrësit<br />
b. mami Diana<br />
c. babi ilir<br />
d. lepuri Pufi<br />
18. Shkruaj fjalën e bashkuar:<br />
breg + det = ......................................<br />
hekur + udhë = .....................................<br />
19. Shkruaj 2 tituj të pjesëve që të<br />
kanë pëlqyer më shumë deri tani:<br />
..............................................................<br />
..............................................................<br />
TEST NR.3<br />
(Kapitulli III “Përrallat e gjyshes”)<br />
GRUPI A<br />
1. Arusha Ema u mërzit, sepse:<br />
a. ishte grisur libri<br />
b. ishte prishur televizori<br />
c. donte një shoqe<br />
d. u mërzit në shtëpi<br />
2. Dragoi Zado ishte:<br />
a. dragua zjarri<br />
b. dragua uji<br />
c. i vogël<br />
d. i keq<br />
3. Princesha nuk fjeti gjithë natën,<br />
sepse:<br />
a. kishte ftohtë<br />
b. ishte e mërzitur<br />
c. e shqetësoi një bizele nën<br />
dyshek<br />
4. Pinoku kishte:<br />
a. dhimbje koke<br />
b. temperaturë<br />
c. dhimbje barku<br />
5. Dy arushat e cirkut e kishin emrin:<br />
a. Loli dhe Bubi<br />
b. Roki dhe Neli<br />
c. Loli dhe Neli<br />
GRUPI B<br />
1. Arusha Ema u qetësua :<br />
a. nga një çokollatë<br />
b. nga një shoqe<br />
c. nga babai<br />
d. nga libri që i lexoi mamaja<br />
2. Dragoi Tomo e mundi Zadon:<br />
a. me shpatë<br />
b. i shoi zjarrin me ujë<br />
c. me pushkë<br />
3. Mbretëresha vuri mbi shtratin e<br />
princeshës:<br />
a. 5 dyshekë<br />
b. 10 dyshekë<br />
c. 20 dyshekë<br />
4. Pinoku i donte barnat:<br />
a. të hidhura<br />
b. me ngjyra<br />
c. të ëmbla si sheqeri<br />
5. Çfarë ndodhi në skenën e cirkut:<br />
a. ra një tavolinë<br />
b. shpërtheu një fishekzjarr<br />
c. u ça një top sporti<br />
325
Libër mësuesi për tekstin “<strong>Gjuha</strong> <strong>shqipe</strong> 2”<br />
6. Përshkruaj lepurin duke zgjedhur<br />
mbiemrat: i shpejtë, dembel, mendjelehtë.<br />
Lepuri ishte ...........................................<br />
...............................................................<br />
7. Për lindjen e Simbës majmuni:<br />
a. i bëri Simbës një shenjë në këmbë<br />
b. e lëshoi në tokë<br />
c. e ngriti drejt qiellit<br />
8. Shtëpia që i shpëtoi tre derrkucët<br />
ishte:<br />
a. prej tulle<br />
b. prej kashte<br />
c. prej druri<br />
9. Te pjesa “Dallëndyshja dhe<br />
milingona”, dallëndyshja po shikonte:<br />
a. një mace të vogël<br />
b. një milingonë punëtore<br />
c. një luan trim<br />
d. një bletë<br />
10. Dhia brigjatë bleu për kecat:<br />
a. një televizor<br />
b. një kompjuter<br />
c. një abetare<br />
11. Flutura ka:<br />
a. 4 fletë<br />
b. 5 këmbëza<br />
c. 6 këmbëza<br />
d. 4 qime të gjata<br />
12. Natyra i mësoi Lules:<br />
a. të mbledhë lule<br />
b. të ngrihet herët në mëngjes<br />
c. të punojë<br />
ç. Të ngrohet në diell<br />
13. Shkruaj si duhet këta mbiemra:<br />
a. i leht ..........................<br />
b. i gjat .........................<br />
c. i lart .........................<br />
14. Shkruaj mbiemrin me kuptim të<br />
kundërt:<br />
a. i larë .........................<br />
b. i pjekur .........................<br />
c. i grisur .........................<br />
d. i drejtë .........................<br />
6. Përshkruaj breshkën duke zgjedhur<br />
mbiemrat: e duruar, e mençur, e avashtë.<br />
Breshka ishte .......................................<br />
..............................................................<br />
7. Për lindjen e Simbës kafshët:<br />
a. u gëzuan<br />
b. u hidhëruan<br />
c. uruan prindërit<br />
8. Te pjesa “Tre derrkucët”, cili vëlla<br />
ndërtoi shtëpinë më të mirë:<br />
a. i pari<br />
b. i dyti<br />
c. i treti<br />
9. Te pjesa “Gjinkalla dhe milingona”,<br />
gjinkalla shkoi te milingona në stinën:<br />
a. e verës<br />
b. e vjeshtës<br />
c. e pranverës<br />
d. e dimrit<br />
10. Kecat, kur s’ishte dhia në shtëpi:<br />
a. lexuan abetaren<br />
b. panë televizor<br />
c. hëngrën fletët e abetares<br />
11. Ylberi ka:<br />
a. 6 ngjyra<br />
b. 4 ngjyra<br />
c. 5 ngjyra<br />
d. 7 ngjyra<br />
12. Këshillën: Mos zgjidh rrugën më të<br />
lehtë, se do të pendohesh, e mësova nga:<br />
a. Princesha mbi bizele<br />
b. Pinoku i sëmurë<br />
c. Tre derrkucët<br />
13. Shkruaj si duhet këta mbiemra:<br />
a. i rrall .........................<br />
b. i thell .........................<br />
c. i but .........................<br />
14. Shkruaj mbiemrin me kuptim të<br />
kundërt :<br />
a. i mbjellë .........................<br />
b. i prashitur .........................<br />
c. i bindur .........................<br />
d. i njohur .........................<br />
326
Libër mësuesi për tekstin “<strong>Gjuha</strong> <strong>shqipe</strong> 2”<br />
15. Shkruaj foljet në vendet bosh:<br />
Unë .............. lëng qershie në mëngjes.<br />
Po ti çfarë ................ në mëngjes.<br />
Shokët e mi ..................... koka-kola.<br />
16. Vendos foljet: isha, është, jam,<br />
ishim aty ku duhet.<br />
Unë _________ shoku yt më i mirë.<br />
Qeni im ________ në kolibe.<br />
Dje ________ në Teatrin e Kukullave.<br />
17. Shkruaj emrat e 2 personazheve<br />
që të kanë pëlqyer:<br />
...............................................................<br />
...............................................................<br />
15. Shkruaj foljet në vendet bosh:<br />
Në mëngjes unë .............. bukë me djathë.<br />
Qengjat ....................... bar.<br />
Çfarë ..................... ju në mëngjes?<br />
16. Vendos foljet: isha, është, jam,<br />
ishim aty ku duhet.<br />
Unë ________ në klasën e dytë.<br />
Mamaja ime _________ gazetare.<br />
Mbrëmë _______ në shtëpinë e Albës.<br />
17. Shkruaj 2 tituj të pjesëve që të<br />
kanë pëlqyer më shumë:<br />
.............................................................<br />
..............................................................<br />
TEST NR. 4<br />
(Kapitulli IIV “Tregimet e gjyshit”)<br />
GRUPI A<br />
1. Toka doli:<br />
a. nga deti<br />
b. nga qielli<br />
c. nga errësira<br />
2. Në përrallë ngjyrat, ngjyrosën<br />
njerëzit në:<br />
a. Evropë<br />
b. Azi<br />
c. Afrikë<br />
d. Amerikë<br />
3. Plaku po mbillte ullirin se ishte:<br />
a. punëtor<br />
b. i mençur<br />
c. zemërngushtë<br />
d. se mendonte për të tjerët<br />
e. se kalonte kohën<br />
4. Gjergj Elez Alia kishte në trup:<br />
a. gjashtë plagë<br />
b. shtatë plagë<br />
c. tetë plagë<br />
d. nëntë plagë<br />
5. Gjergj Elez Alia është:<br />
a. trim<br />
b. i shëndetshëm<br />
c. i dashur<br />
d. frikacak<br />
GRUPI B<br />
1. Toka është:<br />
a. e sheshtë<br />
b. e rrumbullakët<br />
c. katrore<br />
2. Në të gjitha vendet sot gjen njerëz:<br />
a. me një ngjyrë<br />
b. me dy ngjyra<br />
c. me tri ngjyra<br />
d. me shumë ngjyra<br />
3. Mbreti kur pa plakun që po mbillte<br />
ullirin:<br />
a. u kënaq<br />
b. e falënderoi plakun<br />
c. u çudit<br />
d. u tall<br />
4. Gjergj Elez Alia e vrau Bajlozin:<br />
a. me shpatë<br />
b. me pushkë<br />
c. me topuz<br />
d. me trimëri<br />
5. Bajlozi është:<br />
a. i fortë<br />
b. i dobësuar<br />
c. i egër<br />
d. i mirë<br />
327
Libër mësuesi për tekstin “<strong>Gjuha</strong> <strong>shqipe</strong> 2”<br />
6. Fjalën e urtë: Njeriu që vetëm për<br />
vete punon, është si druri që pemë<br />
s’lëshon, e mësova nga pjesa:<br />
a. Ngjyra e lëkurës<br />
b. Gjergj Elez Alia<br />
c. Alfabeti i gjuhës <strong>shqipe</strong><br />
d. Ulliri<br />
7. Omeri kulloste:<br />
a. lopët<br />
b. kecat<br />
c. lepujt<br />
d. dhentë<br />
8. Shpata e Skënderbeut ishte:<br />
a. e vogël<br />
b. e rëndë<br />
c. e fortë<br />
d. e mprehtë<br />
10. Vargjet: “<strong>Gjuha</strong> jonë sa e mirë<br />
Sa e ëmbël, sa e gjerë<br />
Sa e lehtë, sa e lirë<br />
Sa e bukur, sa e vlerë”... janë të poetit:<br />
a. Gjergj Fishta<br />
b. Naim Frashëri<br />
c. Luigj Gurakuqi<br />
11. Rretho Po ose Jo.<br />
Në pranverë bien gjethet. PO JO<br />
Në verë kemi pushimet. PO JO<br />
12. Nënvizo fjalët kryesore.<br />
Përdor pyetjet: Kush? Ç’bën?<br />
Skënderbeu shkoi në farkë.<br />
Mjeshtri bëri një shpatë për<br />
Skënderbeun.<br />
13. Nënvizo pjesët plotësuese.<br />
Omeri jetonte në bjeshkë.<br />
Një ditë Omeri nxori kecat në kullotë.<br />
14. Shkruaj folje me kuptim të<br />
kundërt.<br />
ngjitem .........................<br />
ngrihem .........................<br />
hyj .........................<br />
6. Këshillën: Njerëzit duhet ta duan<br />
njëri tjetrin, e mësova nga pjesa:<br />
a. Ngjyra e lëkurës<br />
b. Gjergj Elez Alia<br />
c. Alfabeti i gjuhës <strong>shqipe</strong><br />
d. Ulliri<br />
7. Omeri ishte:<br />
a. djali i Mujit<br />
b. i madh<br />
c. frikacak<br />
d. këmbëngulës<br />
8. Shkëmbi ku Skënderbeu provoi<br />
shpatën, quhet:<br />
a. Guri i Prerë<br />
b. Guri i Shpatës<br />
c. Guri i Skënderbeut<br />
10. Vargjet: “Sa të dua, o Shqipëri<br />
Sa mall ndjej e sa dëshirë<br />
Për ty gaz e lumturi<br />
M’u në zemër më ka mbirë”... janë të poetit:<br />
a. Naim Frashëri<br />
b. Ndre Mjeda<br />
c. Asdreni<br />
11. Përgjigjju me Po ose Jo.<br />
Në dimër është nxehtë. PO JO<br />
Në vjeshtë lulëzojnë pemët. PO JO<br />
12. Nënvizo fjalët kryesore.<br />
Përdor pyetjet: Kush? Ç’bën?<br />
Skënderbeu goditi shkëmbin me shpatë.<br />
Shpata çau shkëmbin.<br />
13. Nënvizo pjesët plotësuese.<br />
Tufa kulloste në livadh.<br />
Një kec iku nga tufa.<br />
14. Shkruaj folje me kuptim të<br />
kundërt.<br />
filloj .........................<br />
hyj .........................<br />
ndez .........................<br />
328
Libër mësuesi për tekstin “<strong>Gjuha</strong> <strong>shqipe</strong> 2”<br />
14. Plotëso tabelën: 14. Plotëso tabelën:<br />
jam vrapoj<br />
Unë isha do të vrapoj<br />
Ti<br />
Ai, ajo<br />
Ne<br />
Ju<br />
Ata, ato<br />
kam vrapoj<br />
Unë kisha do të vrapoj<br />
Ti<br />
Ai, ajo<br />
Ne<br />
Ju<br />
Ata, ato<br />
TEST NR. 5<br />
(Kapitujt “Ëndrrat e Erës”, “Era në internet”)<br />
1. Yjet në qiell:<br />
a. janë të ndritshme<br />
b. janë të vogla<br />
c. janë të mëdha<br />
ç. të shohim<br />
d. i prekim<br />
2. Toka që shikon nga lart Alesioja<br />
duket si:<br />
a. diell<br />
b. disk<br />
c. top futbolli<br />
3. Te “Burimi i përrallave”, në ëndërr<br />
vajzës i doli:<br />
a. mamaja<br />
b. Zana e Burimit<br />
c. Ujku<br />
4. Jastëku i ëndrrave është:<br />
a. përrallë<br />
b. tregim<br />
c. vjershë<br />
5. Kur them jastëku, kujtoj:<br />
a. ushqimin<br />
b. shokët<br />
c. gjumin<br />
ç. natën<br />
d. ditën<br />
6. Çfarë ëndërron të kesh:<br />
a. një lodër<br />
b. një libër<br />
Shto të tjera:<br />
...................................<br />
...................................<br />
1. Yjet në det:<br />
a. janë të mëdha<br />
b. janë shumë<br />
c. i prekim<br />
ç. janë kafshë<br />
d. janë sende<br />
2. Astropeshkut i afrohet:<br />
a. një koraleje<br />
b. një nëndetëse<br />
c. një peshkaqeni<br />
3. Vajza kur u shërua, pa mbi<br />
komodinë:<br />
a. një fustan<br />
b. një vazo me reçel<br />
c. shumë libra më përralla<br />
4. Austroflluska është:<br />
a. përrallë<br />
b. tregim<br />
c. vjershë<br />
5. Jastëku i djalit është:<br />
a. i verdhë<br />
b. i pistë<br />
c. i pastër<br />
ç. i butë<br />
d. me pupla<br />
6. Çfarë do të bëhesh kur të rritesh:<br />
a. mësues<br />
b. biznesmen<br />
Shto të tjera:<br />
...................................<br />
...................................<br />
329
Libër mësuesi për tekstin “<strong>Gjuha</strong> <strong>shqipe</strong> 2”<br />
7. Djalin te pjesa “Makina e kuqe” e<br />
ndihmoi:<br />
a. mamaja<br />
b. daja<br />
c. Enco Ferrari<br />
8. Kukullën Barbi e shpiku:<br />
a. një nënë e pasur<br />
b. një nënë e varfër<br />
c. një prodhues lodrash<br />
9. Pas ndeshjes, kampionët e vegjël<br />
hëngrën:<br />
a. një hamburger gjigant<br />
b. një akullore gjigante<br />
c. një pulë gjigante<br />
10. Festa e fëmijëve është:<br />
a. 1 Maji<br />
b. 1 Qershori<br />
c. 1 Korriki<br />
d.1 Gushti<br />
11. Shkruaj emrat e 2 personazheve<br />
që të kanë pëlqyer:<br />
1. ..........................................................<br />
2. ..........................................................<br />
12. Përgjigjju pyetjeve me fjali të<br />
thjeshta:<br />
Ç’bën ti në mbrëmje?<br />
...............................................................<br />
Ç’bën mamaja jote në mbrëmje?<br />
................................................................<br />
Ç’bën shoferi?<br />
...............................................................<br />
7. Djali te pjesa “Makina e kuqe” mori<br />
çmimin e madh:<br />
a. në Belgjikë, më 1988<br />
b. në Romë, më 1984<br />
c. në Belgjikë, më 1984<br />
8. Barbi ndryshon nga kukullat e tjera,<br />
sepse:<br />
a. është e shëmtuar<br />
b. çdo vajzë ndihet si mamaja e saj<br />
c. ajo nuk ndryshon<br />
9. Të rriturit kanë ndërtuar për<br />
fëmijët:<br />
a. Qytetin e Çokollatave<br />
b. Qytetin e Lodrave<br />
c. Qytetin e Përrallave<br />
10. Festa e fëmijëve lajmëron se po vjen:<br />
a. dimri<br />
b. pranvera<br />
c. vera<br />
d. vjeshta<br />
11. Shkruaj 2 tituj të pjesëve që të kanë<br />
pëlqyer më shumë:<br />
1. .........................................................<br />
2. .........................................................<br />
12. Përgjigjju pyetjeve me fjali të<br />
thjeshta:<br />
Ç’bën ti pasdite?<br />
..............................................................<br />
Ç’bën babai yt në mbrëmje?<br />
..............................................................<br />
Ç’bën mësuesja?<br />
..............................................................<br />
330
Libër mësuesi për tekstin “<strong>Gjuha</strong> <strong>shqipe</strong> 2”<br />
PËRMBATJTA<br />
ERA NË SHTËPI<br />
Albumi i familjes (Ora I)...................................................................... f. 22<br />
Albumi i familjes (Ora II)..................................................................... f. 24<br />
Familja ime......................................................................................... f. 25<br />
Teksti (Ora I)....................................................................................... f. 27<br />
Ushtrime për tekstin (Ora II)............................................................... f. 28<br />
Supa me perime (Ora I, II)................................................................... f. 30<br />
Ushqimet më të mira për shëndetin.................................................... f. 32<br />
Fjalia (Ora I, II).................................................................................... f. 33<br />
Është imja (Ora I) .............................................................................. f. 36<br />
Është imja (Ora II) ............................................................................. f. 37<br />
Gjërat e mia........................................................................................ f. 39<br />
Fjalia me të cilën tregojmë (Ora I, II)................ ................................. f. 41<br />
Përdorimi i pikës dhe shkronjës së madhe (Ushtrohu) ...................... f. 43<br />
Furça e dhëmbëve dhe sapuni (Ora I, II).......................................... f. 44<br />
Edhe unë jam i pastër......................................................................... f. 46<br />
Fjalitë janë të ndryshme..................................................................... f. 48<br />
Letra e Erës (Ora I)............................................................................ f. 50<br />
Letra e Erës (Ora II)........................................................................... f. 52<br />
Letra................................................................................................... f. 54<br />
Ndajmë fjalët në fund të rreshtit (Ora I, II).......................................... f. 55<br />
Mamaja ime (Ora I)................ ............................................................ f. 58<br />
Mamaja ime (Ora II)............................................................................ f. 59<br />
Mamaja ime (Ora III)........................................................................... f. 61<br />
Fjalia më e vogël (Ora I, II)................................................................. f. 62<br />
Po unë kur të rritem....?! (Ora I) ......................................................... f. 63<br />
Po unë kur të rritem...?! (Ora II) ......................................................... f. 65<br />
Babai im.............................................................................................. f. 67<br />
Shtojmë dhe heqim fjalë në fjali (Ora I, II).......................................... f. 69<br />
Vizatuesja e vogël (Ora I)................................................................... f. 71<br />
Vizatuesja e vogël (Ora II).................................................................. f. 72<br />
Edhe unë pikturoj................................................................................ f. 73<br />
Ndryshojmë vendin e grupeve të fjalive (Ora I, II).............................. f. 74<br />
Po vjen vëllai! (Ora I).......................................................................... f. 77<br />
Po vjen vëllai! (Ora II)......................................................................... f. 79<br />
Motra dhe vëllai im............................................................................. f. 80<br />
Pohojmë dhe mohojmë (Ora I, II)....................................................... f. 81<br />
Shenja mbi mur (Ora I)....................................................................... f. 83<br />
Shenjat në mur (Ora II)....................................................................... f. 84<br />
331
Libër mësuesi për tekstin “<strong>Gjuha</strong> <strong>shqipe</strong> 2”<br />
Kuptojmë gjuhën e shenjave.............................................................. f. 85<br />
Fjalëza s’ dhe fjalëza nuk................................................................... f. 87<br />
Kushërira nga Kosova (Ora I)............................................................. f. 88<br />
Kushërira nga Kosova (Ora II)............................................................ f. 90<br />
Fisi im................................................................................................. f. 92<br />
Pyesim dhe përgjigjemi (Ora I, II)....................................................... f. 93<br />
Kush di të rregullojë? (Ora I).............................................................. f. 95<br />
Kush di të rregullojë? (Ora II)............................................................. f. 96<br />
Kërkoj ndihmë..................................................................................... f. 98<br />
Pika dhe Pikëpyetja............................................................................ f. 99<br />
VJERSHAT E FAMILJES<br />
Nina-nana, vajzë e nanës (Ora I)....................................................... f. 101<br />
Nina-nana (Ora II).............................................................................. f. 102<br />
Kur unë fle.......................................................................................... f. 104<br />
Urojmë (Ora I, II)................................................................................. f. 105<br />
Nënës................................................................................................. f. 106<br />
Kartolina............................................................................................. f. 108<br />
Shkruajmë shënime dhe këshilla........................................................ f. 109<br />
Mysafirët............................................................................................. f. 110<br />
Mikpritja.............................................................................................. f. 111<br />
Përshëndesim (Ora I, II)..................................................................... f. 113<br />
Macja ime........................................................................................... f. 114<br />
Unë i dua kafshët................................................................................ f. 116<br />
Të ndërrosh qytet................................................................................ f. 117<br />
ERA JASHTË SHTËPISË<br />
Lagjja e re (Ora I, II)............................................................................ f. 119<br />
Vendi ku unë banoj............................................................................. f. 121<br />
Banesa ime......................................................................................... f. 123<br />
Qyteti po zgjohet (Ora I, II)................................................................. f. 125<br />
Shkolla ime......................................................................................... f. 127<br />
Dallojmë emrin (Ora I)........................................................................ f. 128<br />
Emri (Ora II)........................................................................................ f. 130<br />
Semafori............................................................................................. f. 131<br />
Edhe unë i respektoj rregullat............................................................. f. 133<br />
Mëngjesi në fshat (Ora I, II)................................................................ f. 134<br />
Flasim për fshatin............................................................................... f. 136<br />
Dallojmë emrat e njerëzve e kafshëve (Ora I).................................... f. 137<br />
Dallojmë emrat e njerëzve e kafshëve (Ora II)................................... f. 139<br />
A kalohet vera pa një mik? (Ora I)...................................................... f. 141<br />
332
Libër mësuesi për tekstin “<strong>Gjuha</strong> <strong>shqipe</strong> 2”<br />
A kalohet vera pa një mik? (Ora II)..................................................... f. 143<br />
Më pëlqen të udhëtoj.......................................................................... f. 144<br />
Dallojmë emrat e vendeve (Ora I)...................................................... f. 146<br />
Dallojmë emrat e vendeve (Ora II)..................................................... f. 147<br />
Dy shoqet (Ora I)................................................................................ f. 149<br />
Dy shoqet (Ora II)............................................................................... f. 150<br />
Si të kuptohemi me të tjerët?.............................................................. f. 151<br />
Përshkruajmë shokun ose shoqen..................................................... f. 153<br />
Mimoza llastica (Ora I, II)................................................................... f. 154<br />
Dallojmë gjininë e emrit (Ora I, II)....................................................... f. 156<br />
Fletorja e Anës.................................................................................... f. 158<br />
Edhe unë mbaj ditar........................................................................... f. 160<br />
Emrat që mbarojnë me –ë (Ora I, II).................................................. f. 161<br />
Shoku ynë Eltoni (Ora I, II)................................................................. f. 163<br />
Edhe unë mund të dal i pari............................................................... f. 165<br />
Edhe klasa ime bën veprimtari........................................................... f. 166<br />
Ditëlindja e Valbonës (Ora I, II).......................................................... f. 168<br />
Ditëlindja ime...................................................................................... f. 169<br />
Dallojmë numrin e emrit . (Ora I, II).................................................... f. 171<br />
Një Vit i Ri ndryshe (Ora I)................................................................. f. 172<br />
Një Vit i Ri ndryshe (Ora II)................................................................ f. 173<br />
Gjashtë vëllezërit peshkatarë (Ora I, II).............................................. f. 175<br />
Në Teatrin e Kukullave....................................................................... f. 176<br />
Dallojnë numërorin............................................................................. f. 178<br />
Kësulëgjelbra (Ora I, II)………………………………………………..... f. 179<br />
Shkruajmë përralla………………………………………………………. f. 180<br />
Bashkojmë fjalët (Ora I, II).................................................................. f. 181<br />
VJERSHAT E MIA<br />
Xhepi i fshehtë.................................................................................... f. 183<br />
Të fshehtat e mia................................................................................ f. 184<br />
Krijojmë fjalë të reja (Ora I, II)............................................................ f. 185<br />
Kubat.................................................................................................. f. 186<br />
Edhe unë krijoj.................................................................................... f. 187<br />
Dallojmë mbiemrin (Ora I, II).............................................................. f. 188<br />
Jam unë + .......................................................................................... f. 189<br />
Kush jam unë?................................................................................... f. 190<br />
Dallojmë gjininë e mbiemrit (Ora I, II)................................................. f. 191<br />
Genti bënte “of” e “uf”......................................................................... f. 193<br />
Dallojmë numrin e mbiemrit (Ora I).................................................... f. 195<br />
Dallojmë numrin e mbiemrit (Ora II)................................................... f. 196<br />
333
Libër mësuesi për tekstin “<strong>Gjuha</strong> <strong>shqipe</strong> 2”<br />
Shoku im............................................................................................ f. 197<br />
Edhe unë e dua shumë librin............................................................. f. 199<br />
Tekstet janë të ndryshme (Ora I, II).................................................... f. 200<br />
334<br />
PËRRALLAT E GJYSHES<br />
Ema lexon librin (Ora I, II)................................................................... f. 201<br />
Edhe unë shoh televizor..................................................................... f. 203<br />
Mbiemrat që mbarojnë me –ë (Ora I)................................................. f. 204<br />
Mbiemrat që mbarojnë me –ë (Ora II)................................................ f. 205<br />
Princesha mbi bizele (Ora I, II)........................................................... f. 206<br />
Si ndërtohet përralla? ........................................................................ f. 208<br />
Pinoku i sëmurë (Ora I, II) ................................................................. f. 210<br />
Kur jam sëmurë.................................................................................. f. 211<br />
Përshkruajmë personazhine përrallës................................................ f. 213<br />
Arushat në cirk (Ora I, II).................................................................... f. 214<br />
Në cirk................................................................................................ f. 216<br />
Dallojmë mbiemrin që fillon me pa-.................................................... f. 217<br />
Breshka dhe lepuri.............................................................................. f. 218<br />
Përshkruajmë kafshët e përrallave..................................................... f. 220<br />
Lindja e Simbës................................................................................. f. 221<br />
Përralla dhe filmi................................................................................. f. 223<br />
Dallojmë mbiemrat me kuptim të kundërt........................................... f. 224<br />
Historia e një dragoi të vogël (Ora I)................................................... f. 226<br />
Historia e një dragoi të vogël (Ora II)................................................. f. 227<br />
Shkruajmë përmbledhjen e përrallës................................................. f. 228<br />
Tre derrkucët...................................................................................... f. 230<br />
Rendisim ndodhitë e përrallës............................................................ f. 231<br />
Dallëndyshja dhe milingona............................................................... f. 232<br />
Krahasojmë personazhet e përrallës................................................. f. 234<br />
Dallojmë foljen.................................................................................... f. 236<br />
Gjinkalla dhe milingona...................................................................... f. 237<br />
Bëjmë planin e punës......................................................................... f. 239<br />
Qentë zjarrfikës.................................................................................. f. 240<br />
Unë jam … ti je ….............................................................................. f. 242<br />
Dhelpra dhe rrushtë............................................................................ f. 243<br />
Unë kam… ti ke …............................................................................. f. 245<br />
Abetarja e kecave............................................................................... f. 246<br />
Kujtojmë festen e abetares................................................................. f. 248<br />
Unë lexoj… ti shkruan….................................................................... f. 249<br />
Qukapik o qukapik.............................................................................. f. 250<br />
Unë ha dhe pi..................................................................................... f. 252<br />
Mësuesja e madhe natyrë.................................................................. f. 253
Libër mësuesi për tekstin “<strong>Gjuha</strong> <strong>shqipe</strong> 2”<br />
Para, tani, pas.................................................................................... f. 255<br />
Flutura................................................................................................ f. 257<br />
Dje isha…, nesër do të jem................................................................ f. 259<br />
Mësim përmbledhës, Përrallat tona.................................................... f. 260<br />
VJERSHAT E NATYRËS<br />
Një ditë shkon dhe….......................................................................... f. 262<br />
Unë kisha … (me parë)...................................................................... f. 264<br />
Unë do te kem … (më pas)................................................................ f. 265<br />
O ylber i bukur.................................................................................... f. 265<br />
Si formohet ylberi?............................................................................. f. 266<br />
Katër stinët........................................................................................ f. 267<br />
Përshkruajmë stinët............................................................................ f. 269<br />
TREGIMET E GJYSHIT<br />
Si u formua Toka? (Ora I, II)............................................................... f. 270<br />
Toka dhe qielli..................................................................................... f. 271<br />
Unë lexova … do të lexoj…................................................................ f. 273<br />
Ngjyrat e lëkurës................................................................................ f. 274<br />
Në ç’vend të botës jetoj unë?............................................................. f. 276<br />
Jemi vëllezër të një bote.................................................................... f. 277<br />
Ulliri..................................................................................................... f. 279<br />
Edhe unë mbjell lule........................................................................... f. 280<br />
Mbjell … mbolla.................................................................................. f. 281<br />
Gjergj Elez Alia (Ora I)........................................................................ f. 283<br />
Gjergj Elez Alia (Ora II)....................................................................... f. 284<br />
Rendisim drejt ngjarjen....................................................................... f. 285<br />
Foljet me kuptim të kundërt................................................................ f. 286<br />
Keci me veshë të mëdhenj (Ora I)...................................................... f. 287<br />
Keci me veshë të mëdhenj (Ora II)..................................................... f. 288<br />
Dallojmë veprimet e personazheve.................................................... f. 289<br />
Guri i Skënderbeut............................................................................ f. 290<br />
Mësojmë për Skënderbeun................................................................ f. 291<br />
Fjalët kryesore dhe fjalët plotësuese.................................................. f. 292<br />
Alfabeti i <strong>shqipe</strong>s (Ora I)..................................................................... f. 294<br />
Alfabeti i <strong>shqipe</strong>s (Ora I, II)................................................................. f. 295<br />
VJERSHAT E ATDHEUT<br />
O malet e Shqipërisë, Sa të dua o Shqipëri....................................... f. 297<br />
Atdheu im është i bukur...................................................................... f. 298<br />
335
Libër mësuesi për tekstin “<strong>Gjuha</strong> <strong>shqipe</strong> 2”<br />
VJERSHA E MËSUESES<br />
Piktura më e bukur.............................................................................. f. 299<br />
Mësuesja ime..................................................................................... f. 301<br />
ËNDRRAT E ERËS<br />
Yjet (nga enciklopedia)....................................................................... f. 302<br />
Edhe unë kam një mik-yll.................................................................. f. 304<br />
Astroflluska......................................................................................... f. 305<br />
Astropeshku........................................................................................ f. 307<br />
Njohim të fshehtat e natyrës............................................................... f. 308<br />
Burimi i përrallave............................................................................... f. 310<br />
Jastëku i ëndrrave.............................................................................. f. 311<br />
ERA NË INTERNET<br />
Makina e kuqe.................................................................................... f. 312<br />
Kukulla Barbi...................................................................................... f. 314<br />
Kampionët e vegjël............................................................................. f. 315<br />
A mund të ketë qytet të fëmijëve?...................................................... f. 317<br />
Festa e fëmijëve................................................................................. f. 318<br />
336