10-2022|Europoort Kringen
Europoort Kringen oktober 2022 - In deze editie: Tamme Mekkes (Koole Terminals): Klaarmaken voor een complexe toekomst - Eerste plant Xycle in Rotterdam - Marlies Sikken (SmartPort): onderzoeken, verbinden, innoveren - En nog veel meer!
Europoort Kringen oktober 2022 - In deze editie: Tamme Mekkes (Koole Terminals): Klaarmaken voor een complexe toekomst - Eerste plant Xycle in Rotterdam - Marlies Sikken (SmartPort): onderzoeken, verbinden, innoveren - En nog veel meer!
You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
I N D U S T R I E E L M A N A G E M E N T M A G A Z I N E<br />
THEMA: OPSLAGTANKS/ISOLATIE/<br />
INDUSTRIEEL REINIGEN<br />
nr. <strong>10</strong> - oktober 2022, 61ste jaargang<br />
EERSTE PLANT XYCLE<br />
IN ROTTERDAM<br />
MARLIES SIKKEN<br />
(SMARTPORT): ONDERZOEKEN,<br />
VERBINDEN, INNOVEREN<br />
TAMME MEKKES (KOOLE TERMINALS)<br />
KLAARMAKEN VOOR EEN<br />
COMPLEXE TOEKOMST
Import, verkoop en distributie van<br />
persoonlijke beschermingsmiddelen<br />
arm- en handbescherming ademhalingsbescherming werkkleding gehoorbescherming<br />
President Safety legt zich toe op de import, verkoop en<br />
distributie van Persoonlijke Beschermings Middelen.<br />
Met 150 jaar ervaring en kennis, spelen we snel, flexibel<br />
en klantgericht in op de vaak specifieke vragen uit de markt.<br />
Wij staan onze klanten bij door op een goede, veilige en rendabele<br />
manier de PBM vraagstukken in te vullen en op te lossen.<br />
Ons assortiment bestaat uit een eigen lijn PBM artikelen<br />
onder de naam PSP ® en een zorgvuldig gekozen en selectief<br />
portfolio A-Merken.<br />
Bezoek www.presidentsafety.nl of neem contact op met onze<br />
afdeling Sales. Onze medewerkers staan voor u klaar!<br />
wij leveren uitsluitend aan de wederverkoop<br />
T +31 (0)181 878 000<br />
E sales@presidentsafety.nl<br />
0655904202 WA Business<br />
WWW.PRESIDENTSAFETY.NL<br />
Hoofdkantoor: President Building, 5e etage | Curieweg 19, 3208 KJ Spijkenisse<br />
Postbus <strong>10</strong>0, 3220 AC Hellevoetsluis | Logistiek centrum: Marconiweg 16a, 3225 LV Hellevoetsluis
hoofdbescherming oog- en gelaatsbescherming valbeveiliging been- en voetbescherming<br />
your supplier in safety<br />
www.presidentsafety.nl
De multidisciplinaire<br />
dienstverlener<br />
van morgen
KIES VOOR EEN<br />
MULTIDISCIPLINAIRE<br />
PARTNER MET<br />
OOG VOOR<br />
DUURZAAMHEID<br />
EN CIRCULARITEIT.<br />
Mourik Industry is al vijftig jaar een betrouwbare<br />
partner op het gebied van technische<br />
dienstverlening in de (petro)chemische industrie<br />
en de staal-, metaal-, energie-, voeding- en<br />
milieusector. Wij bieden klant-specifieke<br />
dienstverlening in uiteenlopende disciplines.<br />
Dienstverlening staat hier voor uitvoering, management,<br />
advies, onderhoud en innovatie met oog voor duurzaamheid<br />
en circulariteit. De disciplines waarin wij werken zijn onder<br />
andere industriële reiniging, mechanisch werk, integraal<br />
onderhoud, industrie- en utiliteitsbouw, tank(terminal)<br />
onderhoud, catalyst handling, asbestsanering en<br />
milieutechniek. Uw zorgen zijn onze zorgen.<br />
Ontmoet ons op www.mourik.com<br />
MOURIK<br />
MAAKT<br />
MORGEN
Duurzaamheid: met Mewa<br />
verbeter je niet alleen je imago,<br />
maar ook je eco-balans.<br />
Mewa
I N D U S T R I E E L M A N A G E M E N T M A G A Z I N E<br />
INHOUD<br />
THEMA: OPSLAGTANKS/ISOLATIE/INDUSTRIEEL REINIGEN<br />
<strong>10</strong> - oktober 2022<br />
Klaarmaken voor een complexe<br />
toekomst<br />
Al een aantal jaar geleden sloeg Koole Terminals de weg in naar de opslag<br />
van biobrandstoffen. Het bedrijf treft nu voorbereidingen voor de opslag<br />
van waterstofdragers en CO2. Tamme Mekkes vertelt hier in Europoort<br />
<strong>Kringen</strong> meer over. “Wij zijn iets aan het maken wat nog niet bestaat.”<br />
13<br />
Samen naar een hoger niveau<br />
De Stichting Industriële Reiniging (SIR) was de voorbije jaren afgeweken<br />
van haar oorspronkelijke doel: het verbeteren van de veiligheid in de<br />
sector. Het is zaak hier weer verder de nodige aandacht aan te schenken,<br />
zei voorzitter Jürgen Matthyns (HCI) vorig jaar in Europoort <strong>Kringen</strong>. Hoe<br />
dit voornemen uitpakt, vertelt hij in het SIR-rondetafelgesprek.<br />
68<br />
Onderzoeken, verbinden,<br />
innoveren<br />
Wat er in de Rotterdamse haven aan innovatie plaatsvindt, merk je<br />
veelal in de rest van Nederland. Dat maakt de rol van SmartPort des<br />
te relevanter, stelt Marlies Sikken. Op de SmartPort Summit, komende<br />
maand in Rotterdam Ahoy, gaan bezoekers uit de triple helix gezamenlijk<br />
de handen uit de mouwen steken met collectieve acties om de<br />
energietransitie tot een succes te maken.<br />
128
Using innovative, ever-evolving solutions and<br />
our expert knowledge, we provide the best<br />
services to support all of your operations.<br />
We have the in-house capabilities to combine the services<br />
you need: inspection services, pipeline management,<br />
environmental services, and industrial services.<br />
Contact our team for more details: info@intero-integrity.com<br />
intero-integrity.com
I N D U S T R I E E L M A N A G E M E N T M A G A Z I N E<br />
INHOUD<br />
colofon<br />
Inspectie in operationele tank 24<br />
UITGEVER<br />
Europoort Producties B.V.<br />
BINK 36, Binckhorstlaan 36 unit C1 14-16<br />
NL-2516 BE Den Haag<br />
E-mail: mail@europoortproducties.nl<br />
REDACTIE<br />
E-mail: redactie@europoortkringen.nl<br />
HOOFDREDACTEUR<br />
Jiří Hartog<br />
jiri.hartog@europoortkringen.nl<br />
Telefoon: 06 112 15 996<br />
VASTE MEDEWERKERS REDACTIE<br />
Nikki op ten Berg, Kim de Booij, Danny Cornelissen,<br />
Pierre Crom, Mels Dees, Mai Elmar, Bart Kuipers, Connie<br />
Lindhoud, Larissa van der Lugt, Rob Nijman, Saskia Petit,<br />
Erik Stroosma, Jan van der Tempel, Pieter de Vries<br />
ONTWERP & VORMGEVING <br />
VormPro, René Peereboom<br />
KLANTENSERVICE<br />
E-mail: mail@europoortproducties.nl<br />
COVERFOTO EUROPOORT KRINGEN<br />
Pierre Crom<br />
DRUKWERK:<br />
DrukwerkMax, Duiven<br />
ADVERTENTIES<br />
Remco Rooij, Sales Director<br />
Telefoon: +31 (0)70 221 19 43<br />
Mobiel: +31 (0)6 53 22 08 22<br />
E-mail: remco.rooij@europoortkringen.nl<br />
NIEUWE ABONNEMENTEN<br />
Europoort Producties B.V.<br />
E-mail: abonnementen@europoortkringen.nl<br />
ABONNEMENTSPRIJS<br />
€ 139 (excl. btw) per jaar voor een Combi Totaalabonnement,<br />
zie Europoortkringen.nl/abonneren/.<br />
Abonnementen worden na afloop van de<br />
abonnementstermijn telkens stilzwijgend verlengd met<br />
een periode van twaalf maanden tenzij de afnemer het<br />
abonnement tenminste twee maanden vóór het einde<br />
van de lopende abonnementstermijn schriftelijk heeft<br />
opgezegd.<br />
VERSCHIJNING<br />
Europoort <strong>Kringen</strong> verschijnt 12 x per jaar.<br />
ISSN 1568 - 881X<br />
Copyright © 2022 Europoort Producties B.V.<br />
Niets uit deze uitgave mag op enigerlei wijze worden<br />
overgenomen zonder uitdrukkelijke toestemming<br />
van de uitgever. Dit vakblad is uitsluitend gericht op<br />
vakbeoefenaren en anderen die op grond van hun<br />
professie belang hebben bij de in dit blad gepubliceerde<br />
vakinformatie. Sinds eind 2011 is er een gewijzigde<br />
abonnementenwet van kracht voor consumenten. Deze<br />
is niet van toepassing<br />
voor abonnementen op<br />
vakinformatie, die uit<br />
hoofde van beroep of<br />
bedrijf zijn aangegaan.<br />
ADVERTENTIELIJST<br />
President Safety 2<br />
Mourik Industry 4<br />
VPR Consult/MEWA 6<br />
Intero Integrity Services 8<br />
Arma Tankbouw <strong>10</strong><br />
Howden Maintenance<br />
Partners12<br />
Metaalhandel Ketting 18<br />
Mennens - Safe Site 20<br />
Endress+Hauser22<br />
Polygon Group 30<br />
Knauf Insulation 34<br />
Hogeschool Utrecht 36<br />
Hempel38<br />
VOMI46<br />
Bos Nieuwerkerk 48<br />
Van Spelden Assemblage 52<br />
WOMA54<br />
ERIKS58<br />
Keller Funderingstechnieken<br />
64<br />
DrukwerkMAX66<br />
Europoort Industrie<br />
Diensten70<br />
GPI Tanks 76<br />
Endures80<br />
Vos Indu Service 90<br />
Gizom92<br />
Insulcon99<br />
Mees van den Brink 99<br />
United Rental <strong>10</strong>0<br />
Meuva<strong>10</strong>6<br />
Hanko Handelsmaatschappij<strong>10</strong>8<br />
Netalux112<br />
SIG120<br />
Travaini Pompen Benelux 124<br />
VAP125<br />
Sky Access 126<br />
Muehlhan130<br />
Stichting Industriële<br />
Reiniging132<br />
Pittsburgh Corning<br />
Europe134<br />
Terra Inspectioneering 142<br />
Kenbri Fire Fighting 144<br />
Master Builders Solutions146<br />
Altisol148<br />
HMT150<br />
ST-Cleaning152<br />
Van der Kooy Pijnacker 154<br />
Van Meeuwen 155<br />
Van der Linden & Veldhuis<br />
Isolatie156<br />
SIG zet in op passieve brandpreventie 26<br />
Trust is earned 28<br />
HMT: plaatsen dome biedt<br />
diverse voordelen 32<br />
De toekomst van de tankopslagsector 40<br />
Endress+Hauser =<br />
meten + nog veel meer 44<br />
Permanente tankbodembescherming 50<br />
‘We zijn klaar voor de inzet van AI bij<br />
industrieel reinigen’ 55<br />
Geslaagde pilot Terra Inspectioneering<br />
bij Vopak Vlaardingen 60<br />
Stichting OOI betrokken bij brede<br />
arbeidsmarktcampagne 62<br />
Sky Access onderscheidt zich<br />
door inventiviteit 78<br />
Duurzame oplossing voor<br />
de bescherming van opslagtanks 82<br />
Meer mogelijk met<br />
warmteterugwinning dan je denkt 86<br />
De voordelen van een<br />
geïsoleerde tankbodem 88<br />
Vervanging van fluorhoudend schuim 94<br />
Profiteren van fluctuaties<br />
in de energiemarkt <strong>10</strong>2<br />
Collectieve, mobiele brandbestrijding <strong>10</strong>4<br />
Nieuwe technologieën Mourik <strong>10</strong>9<br />
Bij Meuva zit demonteren in de genen 114<br />
Eerste Technologielezing KIVI 116<br />
Hoe de veiligheid verder te verbeteren 121<br />
Blusschuimtransitie met gedegen plan 136<br />
Eerste plant Xycle in Rotterdam 138<br />
RUBRIEKEN<br />
Webnieuws 37<br />
Productnieuws 119<br />
Twitterij 125<br />
Mensen in Bedrijf 145<br />
Agenda 147<br />
COLUMNS<br />
Jan van der Tempel - Het onderste uit de kan 23<br />
Bart Kuipers - Back to the Maasvlakte 93<br />
Mai Elmar & friends 149
solid<br />
for<br />
liquid<br />
Arma Tankbouw is een zeer ervaren specialist in<br />
nieuwbouw en onderhoud van stalen opslagtanks.<br />
Naar uw wens bouwen wij ter plaatse of leveren wij<br />
kant-en-klaar over water aan.<br />
Fundaties en tankputten realiseren wij volledig in<br />
eigen beheer. Tankreparaties voeren wij uit in zowel<br />
staal als RVS. Wij ontzorgen u kortom met een<br />
totaalpakket. En maken graag kennis.<br />
CRAFTSMANSHIP • PLEASURE • EXCELLENCE<br />
Nieuwland Parc 415, 2952 DE Alblasserdam | +31(0)78 890 7391 | info@armatankbouw.nl | www.armatankbouw.nl
EUROPOORT KRINGEN<br />
oktober - 2022 11<br />
ALS EEN OPSLAGTANK<br />
VOORWOORD<br />
Als een opslagtank is deze recorddikke Europoort <strong>Kringen</strong><br />
gevuld met een bonte mix aan artikelen, interviews<br />
en achtergrondverhalen. Het gemeenschappelijke<br />
kenmerk van de meeste artikelen is - je raadt het misschien al -<br />
opslagtanks.<br />
Zo geeft Tamme Mekkes van Koole Terminals tekst en uitleg<br />
over de voorbereidingen die het bedrijf treft voor de opslag van<br />
toekomstige energieproducten, zoals ammoniak en LOHC. Koole<br />
heeft al jaren geleden de koers verzet naar biobrandstoffen,<br />
vertelt Tamme. In het coverinterview van deze maand kondigt<br />
hij een uitbreiding aan van de productie van duurzame<br />
vliegtuigbrandstof op de terminal in de Botlek.<br />
Opslagtanks moeten ook worden gereinigd, een karwei dat<br />
industriële reinigers de laatste jaren steeds meer geautomatiseerd<br />
en dus veiliger en efficiënter aanpakken. Bestuursleden van de<br />
SIR (de branchevereniging voor bedrijven actief in industriële<br />
reiniging) gaan in een rondetafelgesprek in dit magazine nader in<br />
op hun missie om veiligheid op de hoogste positie in de agenda<br />
te zetten en dit ook te blijven doen, met behulp van richtlijnen,<br />
cursussen en het leren van incidenten of near misses.<br />
Het isoleren van opslagtanks is een tak van sport die zich - net<br />
als veel andere technische beroepen overigens - niet mag<br />
verheugen in een warme belangstelling van vooral de jonge<br />
werkzoekende. Directeur Hylke Warners van de stichting OOI,<br />
het Opleidings- en Ontwikkelingsfonds voor de Isolatiebranche,<br />
breekt in Europoort <strong>Kringen</strong> nog eens een lans voor het vak van<br />
isolatiespecialist, geeft aan waarom nieuwe instroom echt nodig<br />
is en legt uit waarom traditioneel werven niet meer werkt.<br />
JIRI HARTOG<br />
Hoofdredacteur Europoort <strong>Kringen</strong><br />
jiri.hartog@europoortkringen.nl<br />
De inspectie van opslagtanks valt tegenwoordig met robots<br />
en drones te doen, waarover je in dit magazine ook van alles<br />
kunt lezen. De visuele inspectie van dit magazine laat ik aan<br />
jou, de lezer, over. Mocht je er behoefte voelen om jouw<br />
bevindingen met mij te delen, dan verneem ik dat graag van je<br />
via jiri.hartog@europoortkringen.nl. Want, net als waarschijnlijk<br />
de meeste lezers, streven ook wij ernaar om ons doorlopend te<br />
verbeteren.
Rotating<br />
Turbomachinery<br />
Taking<br />
engineered services<br />
to the next level<br />
A smart fit: Altijd de juiste oplossing voor uw machines<br />
Gegarandeerd, dankzij onze unieke Smart Fit approach. Machineonderhoud vereist<br />
vaak een snelle en efficiënte interventie tegen een aanvaardbare prijs. Lean & mean.<br />
Soms loont het echter de moeite om dieper te graven en een beroep te doen op<br />
gespecialiseerd maatwerk met een hoge toegevoegde waarde. Met een uitgebreide<br />
analyse van de context waarin de machines zich bevinden.<br />
Voor beide uitdagingen staat Howden Maintenance Partners<br />
klaar met kwalitatieve oplossingen!<br />
Leer meer<br />
over onze<br />
oplossingen<br />
Tel: +32(0)3 541 71 40<br />
info@maintenancepartners.com<br />
www.maintenancepartners.com
EUROPOORT KRINGEN<br />
oktober - 2022 13<br />
Tamme Mekkes (Koole Terminals)<br />
KLAARMAKEN VOOR EEN<br />
COMPLEXE TOEKOMST<br />
Foto’s: Pierre Crom<br />
Al een aantal jaar geleden sloeg Koole Terminals de weg in naar de opslag<br />
van biobrandstoffen. Het bedrijf treft nu voorbereidingen voor de opslag van<br />
waterstofdragers en CO2. Tamme Mekkes vertelt hier meer over. “Wij zijn iets aan<br />
het maken wat nog niet bestaat.”<br />
INTERVEIW
14<br />
EUROPOORT KRINGEN<br />
oktober - 2022<br />
Je bent directeur business development bij Koole<br />
Terminals. Wat houdt jouw taak precies in?<br />
“Ik ben verantwoordelijk voor alle groei-investeringen<br />
die we doen bij de terminals. Ik maak onderdeel uit van<br />
het directieteam binnen Koole. Mijn belangrijkste taak<br />
is groeien.”<br />
Je bent ruim anderhalf jaar actief in deze functie.<br />
Wat spreekt je erin aan?<br />
“De ondernemendheid van het bedrijf. Koole is de<br />
afgelopen jaren sterk gegroeid en wil dat de komende<br />
tijd ook sterk doorzetten. Het managementteam vind<br />
ik heel inspirerend. Ik proef een grote ambitie en we<br />
hebben veel ruimte om te groeien. Het belang van<br />
de tankopslagsector voor onze economie is groot<br />
en zal in de toekomst alleen maar groter worden.<br />
Klimaatverandering vraagt om opslag van nieuwe<br />
alternatieve energiedragers. We zullen over tien jaar<br />
veel minder minerale producten opslaan, maar daar komt<br />
heel wat voor terug. De toekomst zal complex zijn met<br />
alle biobrandstoffen en hernieuwbare brandstoffen zoals<br />
waterstof. Met de huidige tanks en infrastructuur kunnen<br />
we die vraag niet beantwoorden. We moeten daarvoor<br />
investeren en ombouwen. Dat is een heel gave operatie.”<br />
Je ontvangt ons nu op de opslagterminal van<br />
Koole in de Botlek. In totaal hebben jullie er drie<br />
in Rotterdam, toch?<br />
“In totaal hebben we elf terminals: twee in het Verenigd<br />
Koninkrijk, een in Polen en acht in Nederland. Drie<br />
staan er in Rotterdam, twee in Amsterdam en drie<br />
in Nijmegen. Onlangs hebben we bekendgemaakt<br />
dat we Alkion Terminals hebben overgenomen. Die<br />
overname zit nu in het juridische proces tot die formeel<br />
is afgehandeld. Voor het eind van het jaar komen er<br />
dan nog eens negen terminals bij, in Frankrijk, Spanje,<br />
Italië en Portugal. Daarmee krijgen we een nog sterkere<br />
internationale positie in Europa. Voor wat betreft de<br />
volumes en omzetten zal het zwaartepunt van onze<br />
activiteiten ook dan hier in Rotterdam liggen. Dit is<br />
gewoon waar het gebeurt.”<br />
“Je moet je<br />
realiseren:<br />
alles is nieuw,<br />
niets is er”<br />
Wat slaan jullie nu in Rotterdam op?<br />
“De oorsprong van Koole ligt in de plantaardige oliën.<br />
Nog steeds is dat een heel sterk punt van ons, want<br />
deze producten zullen de komende jaren nog bij ons<br />
zijn. Daarnaast zijn wij de grootste partij in de opslag<br />
van biobrandstoffen in de haven van Rotterdam. Van<br />
onze omzet is minder dan dertig procent toe te schrijven<br />
aan de opslag van minerale brandstoffen. Jaren<br />
geleden is al besloten om zwaar op biobrandstoffen<br />
in te zetten. We zijn dus al een heel eind op weg in<br />
de energietransitie. Op onze terminals in Rotterdam<br />
slaan wij plantaardige olie op, minerale brandstoffen<br />
- denk aan benzine en diesel -, bio-ethanol, biodiesel<br />
en chemicaliën in de hele breedte van het palet. Wat<br />
onze terminal in de Botlek bijzonder maakt, is de<br />
mini-raffinaderij die wij hier hebben staan. Wij kunnen<br />
hier producten fractioneren en destilleren. Zo maken<br />
wij bijvoorbeeld duurzame luchtvaartbrandstoffen.<br />
Het afgelopen jaar waren we een van de grootste
EUROPOORT KRINGEN<br />
oktober - 2022 15<br />
“De grootste klap die wij kunnen<br />
slaan is door van het gas af te gaan”<br />
“Het gaat erom<br />
hoe je elkaar<br />
vasthoudt, hoe je<br />
de samenwerking<br />
in cement giet”
16<br />
EUROPOORT KRINGEN<br />
oktober - 2022<br />
“Wat onze terminal in de Botlek bijzonder maakt,<br />
is de mini-raffinaderij die wij hier hebben staan”<br />
producenten van Europa. Shell heeft grote investeringen<br />
in een biobrandstoffenfabriek aangekondigd en ook<br />
Neste is ermee bezig. Veel mensen weten niet dat<br />
wij al langere tijd SAF [sustainable aviation fuel, red.]<br />
produceren. Het is een interessante business voor<br />
ons, want het is zowel duurzaam als geïntegreerd met<br />
tankopslag.”<br />
Jullie kondigden eind 2020 aan een uitbreiding in<br />
de Botlek te gaan doen voor de opslag van oliën<br />
en vetten. Hoe staat het daarmee?<br />
“We zijn volop aan het bouwen aan de nieuwe<br />
terminal voor de opslag van plantaardige oliën. Dat<br />
loopt heel goed. De tanks staat er, het leidingwerk<br />
wordt nu gedaan en daarna zullen de elektrische<br />
aansluitingen worden gedaan. Het wordt een helemaal<br />
nieuwe, hooggeautomatiseerde terminal met 150.000<br />
kubieke meter aan opslagcapaciteit. De tanks worden<br />
verwarmd, er zijn volledig gescheiden leidingsystemen<br />
en er komt een automatische belading voor trucks. Het<br />
wordt een state-of-the-art uitbreiding, die in de loop van<br />
volgend jaar klaar zal zijn.”<br />
De tanks gaan jullie leasen aan Marvesa. Waarom<br />
exploiteren jullie niet alles zelf?<br />
“Dit was een mooie kans om iets samen op te zetten<br />
met Marvesa, waar we al lang een goede relatie mee<br />
onderhouden. De faciliteiten zijn precies naar hun<br />
wensen en we voelen ons vereerd dat ze ons daarvoor<br />
hebben gekozen. Een deel van de terminal gaan wij<br />
overigens ook zelf exploiteren.”<br />
Koole maakt gebruik van zonne-energie. Waar en<br />
hoe doen jullie dit?<br />
“Ik ben niet alleen verantwoordelijk voor business<br />
development, maar ook voor verduurzaming in brede<br />
zin binnen Koole, waaronder de sociale en bestuurlijke<br />
aspecten. Het vergroenen van alle terminals heeft<br />
inderdaad onze aandacht. Wij zijn nu bezig om meer<br />
laadpalen aan te leggen omdat ons leasebeleid<br />
volledig groen is geworden. Ook willen wij zoveel<br />
mogelijk eigen elektriciteit opwekken. Daarvoor<br />
plaatsen wij waar mogelijk zonnepanelen. Deze<br />
projecten zijn allemaal gestart, waarmee wij stukje bij<br />
beetje vergroenen. De grootste klap die wij kunnen<br />
slaan is door van het gas af te gaan. Bij de terminals<br />
gebruiken wij nu gasketels voor het verwarmen van de<br />
tanks. Die gasketels moeten uiteindelijk weg. Wij zijn<br />
nu opties aan het uitwerken om dat mogelijk te maken.<br />
Dat zijn heel grote projecten; het gaat immers ook om<br />
heel grote terminals. Ik verwacht dat wij binnen acht<br />
jaar - en mogelijk sneller - de helft van onze CO2-<br />
uitstoot zullen hebben gereduceerd.”
EUROPOORT KRINGEN<br />
oktober - 2022 17<br />
“Mijn belangrijkste taak is groeien”<br />
Jullie collega’s van Vopak experimenteren met<br />
het plaatsen van zonnefolie op de daken van<br />
opslagtanks. Hebben jullie dat ook overwogen?<br />
“Dat is een mooie optie. Toevallig hebben wij binnenkort<br />
een afspraak met met diezelfde leverancier om te<br />
bespreken of dit ook ons toepasbaar kan zijn. We zien<br />
wel wat beren op de weg het gebied van onderhoud<br />
en corrosie. Tankdaken zijn moeilijke locaties voor het<br />
opwekken van zonne-energie. Voorlopig richten wij ons<br />
op makkelijkere plekken.”<br />
In samenwerking met het Noorse Horisont Energi<br />
gaan jullie blauwe ammoniak opslaan. Waarom<br />
blauw?<br />
“Blauw of groen, de kleur doet er niet toe, We<br />
moeten energie hebben waar geen CO2 bij vrijkomt.<br />
Richting de toekomst hebben wij alles nodig. We<br />
kijken naar de import van waterstof via verschillende<br />
dragers. In het voorjaar hebben wij met een Japans<br />
conglomeraat een haalbaarheidsstudie afgerond<br />
naar de import van waterstof in de vorm van LOHC<br />
[Liquid Organic Hydrogen Carrier, red.]. Daaruit<br />
blijkt dat het goed mogelijk is om dat product in het<br />
buitenland te produceren en hier naartoe te brengen.<br />
Het mooie is dat het een tolueen-achtig product is dat<br />
in bestaande tanks kan worden opgeslagen. Maar er<br />
zijn meerdere routes, zoals de import van ammoniak<br />
als waterstofdrager of als brandstof. We bereiden de<br />
bouw voor van een ammoniak-opslagterminal voor<br />
meerdere klanten. Horisont zal een van de launching<br />
customers zijn.”<br />
Wordt de terminal voor de opslag van ammoniak<br />
een vierde locatie van Koole in Rotterdam of<br />
breiden jullie een bestaande terminal uit?<br />
“We zouden graag een nieuwe locatie willen, alleen<br />
wordt er vooralsnog geen ruimte vrijgegeven door het<br />
havenbedrijf. Wij zullen ammoniak daarom eerst op de<br />
Botlek-terminal gaan opslaan. Daarvoor zullen nieuwe,<br />
gekoelde en geïsoleerde tanks worden geplaatst. Deels<br />
ter vervanging, deels wordt dat nieuwbouw. Ik denk dat<br />
dit er over ongeveer vijf jaar zal staan en operationeel<br />
zal zijn.”<br />
Is dat ook het moment dat de markt voldoende<br />
omvang zal hebben?<br />
“Het is een kwestie van vraag en aanbod. De producent<br />
moet er klaar voor zijn, net als de klant en de terminals.<br />
Verder moet de infrastructuur er liggen. Daar ligt de<br />
grootste uitdaging: wanneer zijn er voldoende schepen<br />
en wanneer is een pijpleidingencorridor aangelegd<br />
tussen de Rotterdamse haven en de Duitse industrie?<br />
Al dat soort zaken moeten samenkomen. In grote<br />
consortia wordt daar hard aan gewerkt. E.ON, een
waarde<br />
van<br />
metaal<br />
De duurzame schakel voor metaalverwerking<br />
Bakkersoordsekade 4-16 | 3195 GN Pernis Rotterdam | T +31 (0)<strong>10</strong> 416 92 96 | F +31 (0)<strong>10</strong> 416 78 81 | metaalhandel-ketting.com
EUROPOORT KRINGEN<br />
oktober - 2022 19<br />
in hetzelfde schip weer terug. Zo kun je die grote gas<br />
carriers heel efficiënt gebruiken. Hier zal daarvoor een<br />
tussenopslag moeten worden gemaakt. Het gaat om<br />
gasopslag in tanks, gekoeld en onder druk.”<br />
Hoe is het om in zulke bewegende markten een rol<br />
te spelen?<br />
“Wij zijn iets aan het maken wat niet bestaat. Nu<br />
zijn we bijvoorbeeld best ver in het tekenen van de<br />
opslagfaciliteiten voor ammoniak en CO2. Met elkaar<br />
zetten we in die keten steeds weer een stap vooruit. Ik<br />
vind dat best spannend. Soms denk ik: hoe gaan we het<br />
voor elkaar krijgen? Er zijn zoveel hobbels op de weg.”<br />
Is geduld het belangrijkste wat van je wordt<br />
gevraagd?<br />
“Nee, het gaat juist snel. Je moet goed snappen wat<br />
alle partijen nodig hebben zodat je zekerheid kunt<br />
bieden. Het gaat erom hoe je elkaar vasthoudt, hoe<br />
je de samenwerking in cement giet. Dat vergt veel<br />
denkwerk en overleg. Hoe ga je bijvoorbeeld DCMR<br />
vertellen wat je wilt terwijl je nog niets hebt getekend?<br />
Maar je moet wel weten of het ooit kan. Dat puzzeltje is<br />
heel complex.”<br />
van de aandeelhouders van Horisont Energi, zit daarbij<br />
aan tafel, net als het Havenbedrijf Rotterdam, dat<br />
een belangrijke coördinerende rol speelt. Je moet<br />
je realiseren: alles is nieuw, niets is er. De een is<br />
afhankelijk van de ander, dus je moet elkaar vertrouwen.<br />
Alleen dan lukt het. Wij zijn er natuurlijk niet als enige<br />
mee bezig. Wij kunnen geen monopolist zijn, want<br />
daarvoor zijn de volumes te omvangrijk. Ook al zouden<br />
we het willen, we kunnen het niet kwijt. De uitdaging<br />
is veel te groot. Iedereen, dus ook onze concurrenten,<br />
moet ermee aan de slag.”<br />
Willen jullie in de opslag van waterstofdragers een<br />
leidende positie innemen?<br />
“In de haven van Rotterdam zijn wij een van de grote<br />
initiatiefnemers, met een aantal launching customers<br />
van formaat. Het havenbedrijf ziet ons als een<br />
belangrijke koploper, niet alleen qua volume, maar ook<br />
omdat onze plannen al zo concreet zijn. Wij merken<br />
dat ook in de markt. Het zegt wel iets als je zulke grote<br />
partijen aan je kunt binden.”<br />
Heb je hier tot slot nog wat aan toe te voegen?<br />
“We zien dermate veel perspectief in onze<br />
destillatiekolommen, dat we grote investeringen<br />
gaan doen in uitbreiding van de productie van nog<br />
meer duurzame vliegtuigbrandstof. We gaan de<br />
productie meer dan verdubbelen. Tevens willen<br />
wij hier afvalstoffen uit het spoelen van schepen<br />
gaan verwerken. Door de olie te splitsen van het<br />
water kunnen we gaan recyclen in plaats van de<br />
olie te verbranden. Dat kan heel goed met zo’n<br />
destillatiekolom. Dit is een nieuwe markt waar veel<br />
vraag naar is. Oliën worden steeds duurder, dus<br />
het is zonde die te verbranden. Dit gaat op korte<br />
termijn gebeuren. De afvalstoffen verwerken wij nu<br />
al. De uitbreiding voor de productie van duurzame<br />
luchtvaartbrandstof valt over circa twee jaar te<br />
verwachten.”<br />
Daarnaast beginnen jullie met de opslag van CO2,<br />
ook weer in samenwerking met Horisont Energi.<br />
“Het hoort bij elkaar. In ons geval gaat het om<br />
dezelfde klanten - E.ON en Horisont, de afnemende<br />
en producerende kant - en dezelfde waardeketens.<br />
Nieuwe energie gaat Nederland in, maar we hebben<br />
ook nog veel koolstofgebaseerde energie waaruit<br />
CO2 kan worden afgevangen. Dat gaat het land weer<br />
uit. Horisont heeft recent in Noorwegen een CO2-<br />
afvangproject aangekondigd. Er is zelfs sprake van<br />
dat je er dezelfde schepen voor zou kunnen gebruiken.<br />
Ammoniak wordt hier naartoe vervoerd en de CO2 gaat<br />
WIE IS TAMME MEKKES?<br />
Tamme Mekkes studeerde technische<br />
natuurkunde en technische bedrijfskunde aan<br />
de Universiteit Twente. Hij werkte vijf jaar<br />
bij Attero, waarvan de laatste drie jaar als<br />
chief commercial officer (cco). Sinds begin<br />
vorig jaar is Mekkes bij Koole Terminals in<br />
dienst als business development director.<br />
Hij is verantwoordelijk voor de energie- en<br />
feedstocktransitie.
Werkzaamheden waar een hoogwerker niet of nauwe lijks bij<br />
kan? Een locatie waar een steiger te groot of te ingewikkeld<br />
wordt? Te hoog, te diep, te complex? Niet voor onze Rope<br />
Access-medewerkers!<br />
Onze Rope Access-specialisten komen met behulp van klimen<br />
abseil technieken overal bij. Ook de plaatsen waarvan u<br />
dacht dat ze onbereikbaar waren. Uiteraard volgen we bij<br />
alles wat we doen de Arbeidshygiënische strategie.<br />
Werkzaamheden zijn onder andere: stand-by-rescue,<br />
mangatwacht, NDO (Niet Des tructief Onderzoek),<br />
glasbewassing, reiniging van staalconstructies, lassen,<br />
rigging en lifting, inspecties, plaatsen van kabels, montage<br />
van verlichting of antennes, en meer.<br />
Staat uw klus er niet bij? Laat het ons weten, dan zoeken<br />
we samen naar de beste oplossing. Al onze Rope Accessspecialisten<br />
zijn IRATA opgeleid en beschikken minimaal over<br />
een VCA VOL en EHBO certificaat.<br />
Rope Access; de veilige en effi ciënte alleskunner<br />
Wil je meer weten? Neem contact met ons op via 0<strong>10</strong>-4373033<br />
of kijk op www.mennens.nl/werken-op-hoogte.
Wij begrijpen de uitdaging om de opbrengst van uw<br />
fabriek te verhogen en de veiligheid te waarborgen.<br />
MAXIMALISEER<br />
+ KAPITALISEER<br />
U krijgt meer opties om productkwaliteit en veiligheid te verhogen,<br />
kosten te verlagen en risico’s te minimaliseren.<br />
De nieuwe Liquiphant FTL51B: rotsvaste betrouwbaarheid<br />
• Liquiphant staat bekend om zijn veelzijdigheid, robuustheid<br />
en gebruiksgemak.<br />
• Safe by design, ontwikkeld volgens IEC 61208 past hij perfect<br />
in SIL2/SIL3 toepassingen.<br />
• Heartbeat Technology detecteert corrosie direct en minimaliseert<br />
verificaties aanzienlijk.<br />
Wilt u meer weten?<br />
www.nl.endress.com/ftl51b
EUROPOORT KRINGEN<br />
oktober - 2022 23<br />
HET ONDERSTE UIT DE KAN<br />
COLUMN<br />
JAN VAN DER TEMPEL<br />
is docent, uitvinder<br />
en ondernemer<br />
Bij oligarchen denken we in het huidige<br />
tijdsgewricht aan bestuurders van<br />
voormalig staatsbedrijven achter een<br />
steeds dichter groeiende grens. Mensen wier<br />
slagschepen van superjachten inmiddels aan de<br />
ketting liggen of op marktplaats staan. Maar we<br />
hebben ze ook gewoon in het westen. De jacht<br />
naar goedkope windenergie heeft de markt van<br />
turbinebouwers inmiddels teruggebracht naar<br />
drie.<br />
De grote drie verdelen de wereld van offshore<br />
wind onderling, in tenders waar het bloed de<br />
zee dieprood kleurt. Terwijl de toekomstige<br />
taart elke maand groter wordt, vechten ze<br />
elkaar nog altijd de tent uit. En winst maken lijkt<br />
maar niet te lukken. “Als een maaltijdbezorger<br />
tijdens Covid-lockdowns al geen winst kan<br />
maken, wanneer dan wel?”, gaat ook op voor<br />
turbinebouwers in de energietransitie.<br />
Onze nationale cheerleader Jetten heeft<br />
het scorebord vorige week weer een rondje<br />
verder gedraaid. Gingen we een paar<br />
maanden geleden van <strong>10</strong> naar 20 gigawatt in<br />
2030, nu zijn de getallen voor 2040 en 2050<br />
ingekleurd: 50 en 70. Alsof het bitterballen op<br />
de vrijdagmiddagborrel zijn. Neem ongeveer<br />
17 megawatt per turbine, zeg 60 turbines = 1<br />
gigawatt. Dan heeft Nederland een dikke 4.000<br />
te gaan. Wereldwijd, factor <strong>10</strong>? Of gaan we met<br />
drijvende turbines naar factor 20? Dat zijn dus<br />
tussen de 40.000 en 80.000 turbines.<br />
Wat je noemt een grote taart.<br />
Maar voor taarten zijn de turbineboeren niet<br />
in de markt. Het onderste uit de kan graag,<br />
en wel nu. General Electric, de Amerikaanse<br />
reus waar de fundamenten nog door Thomas<br />
Edison zelf gelegd zijn, lust zijn concurrenten<br />
rauw. De vriendelijke Denen van Vestas en het<br />
gelegenheidsduo Siemens Gamesa hadden<br />
jaren een duopolie. Maar GE toepte over, met<br />
de Haliade X op de Maasvlakte als grootste<br />
turbine ter wereld.<br />
Met IRA-miljarden van Biden in de VS zag GE<br />
zijn kans schoon: de twee concurrenten uitroken<br />
in de rechtbank en de hele thuismarkt voor<br />
zichzelf. Het begon een aantal rechtszaken over<br />
patenten.<br />
Het liep anders. Vestas settelde nog wel,<br />
maar Siemens Gamesa sloeg terug. In een<br />
spannende tenniswedstrijd waar halve en hele<br />
overwinningen werden gehaald aan beide<br />
kanten van het net, kwam deze zomer het<br />
eindspel. Rechter en jury bepaalden dat het<br />
GE is die inbreuk maakt. Ze mogen nog net<br />
twee offshore parken afbouwen, met afdracht<br />
van licentiegelden aan Siemens. Daarna is het<br />
schluss. GE mag zijn vlaggenschip Haliade X<br />
niet meer leveren in de VS.<br />
Weg thuismarkt, deksel op de neus.
24<br />
EUROPOORT KRINGEN<br />
oktober - 2022<br />
Intero Integrity<br />
OPSLAGTANKS<br />
INSPECTIE IN<br />
OPERATIONELE<br />
TANK<br />
Tekst: Kim de Booij<br />
Robots en tankinspectie, niks bijzonders aan. Al jaren vertrouwen tal van bedrijven<br />
in de (petro)chemie robots toe in hun besloten ruimtes om daar op een veilige<br />
manier inspecties te doen. Maar robots en tankinspectie in gevulde tanks, dat is<br />
een ander verhaal. Toch kan het, bewijst inspectiespecialist Intero Integrity.
EUROPOORT KRINGEN<br />
oktober - 2022 25<br />
Met de opkomst van robotica is en wordt er steeds<br />
meer mogelijk in non-man entry inspecties.<br />
Robots kunnen al allerlei werkzaamheden<br />
uitvoeren, waaronder tankwand- en lasinspecties.<br />
Het feit blijft echter dat er nog steeds veel effort bij<br />
inspecties komt kijken. Een tank leegpompen, de inhoud<br />
ervan elders opslaan, de tank schoonmaken, inspectie<br />
uitvoeren en daarna de tank weer opvullen. Er gaan vaak<br />
dagen tot weken mee verloren.<br />
Tank Explorer<br />
Tot nu, want Intero Integrity heeft een robot ontwikkeld<br />
die ook in een gevulde tank inspectiewerkzaamheden<br />
kan doen. “Met onze ultrasone (UT) Tank Explorers<br />
voeren we inspecties uit, zoals corrosiebeoordelingen<br />
van tankbodems en inspecties van bodemzetting terwijl<br />
een tank gewoon in bedrijf is”, bevestigt Philip van<br />
Meer van Intero Integrity. “De robot is zo ontwikkeld dat<br />
deze ook in ATEX-omgevingen gebruikt kan worden.”<br />
Koudwatervrees<br />
Het klinkt als een ideale oplossing, want als het legen<br />
van een tank niet meer nodig is, kunnen alle bijkomende<br />
transport- en schoonmaakkosten uitgespaard worden<br />
en wordt er bovendien geen product en tijd verspild.<br />
Toch grijpt nog niet iedereen deze mogelijkheid aan.<br />
“Het is vooral koudwatervrees”, concludeert Van Meer.<br />
“Een nieuwe technologie moet zich eerst bewijzen<br />
voordat men deze vertrouwt. Inmiddels hebben we bij<br />
Intero Integrity al een track record opgebouwd en zien<br />
steeds meer klanten dat het echt werkt.”<br />
Veiligheid voorop<br />
Het zal nog wel langere tijd duren voordat iedereen deze<br />
vorm van tankinspectie omarmt, denkt Van Meer. “De<br />
industrie houdt vaak nog vast aan ‘we doen dit al dertig<br />
jaar zo’ en dat begrijp ik ook. Veiligheidsnormen zijn met<br />
goede reden gebaseerd op wijze lessen uit het verleden.<br />
Dit staat enigszins haaks op nieuwe technologie.<br />
Tegelijkertijd zie je dat steeds meer bedrijven juist uit<br />
veiligheidsoverwegingen geen mensen in besloten<br />
ruimtes meer toe willen laten. Dan zul je toch met<br />
INSPECTIE IS PRECISIE<br />
De ontwikkeling van een inspectierobot<br />
is bijzonder complex. Inspectierobots<br />
zijn veel geavanceerder dan bijvoorbeeld<br />
schoonmaakrobots. Bij die laatste is de<br />
positionering van de robot van minder groot<br />
belang; bij inspecties juist van cruciaal belang.<br />
De inspectierobot moet immers tot op de<br />
millimeter nauwkeurig zijn positie weten zodat<br />
eventuele reparaties nadien ook op exact de<br />
juiste plek worden uitgevoerd. De innovatie van<br />
Intero Integrity, de robot die zelfs in gevulde<br />
tanks inspecties kan uitvoeren, is dan ook<br />
bijzonder te noemen.<br />
GEEN RUWE OLIE<br />
De Tank Explorer van Intero Integrity is geschikt<br />
voor gebruik in tal van producten, waaronder<br />
geraffineerde koolwaterstoffen zoals onder<br />
andere diesel of benzine, maar ook sommige<br />
chemische producten en natuurlijk (blus)<br />
water. Waar de robot niet geschikt voor is,<br />
is inspecties in tanks met ruwe olie. Door de<br />
relatief hoge vervuiling op de bodem en vaak<br />
te weinig informatie over de opbouw daarvan,<br />
vormt dit een te groot obstakel.<br />
innovatieve oplossingen moeten komen en kijken hoe je<br />
dat in je proces kan inbouwen.<br />
Bewezen<br />
Het enige wat Intero Integrity kan doen, is bewijzen<br />
dat hun robot geen extra risico’s voor asset of<br />
product oplevert. “Dat kunnen en doen we ook. Onze<br />
robot voldoet aan de strengste veiligheidsnormen<br />
en inspectie-eisen. Hij is in eerste instantie voor<br />
olieproducten ontwikkeld, dus volledig conform ATEXnormen<br />
ontworpen, maar we hebben nu ook een variant<br />
zonder ATEX die we bijvoorbeeld voor bluswatertanks<br />
inzetten.”<br />
Bluswatertanks<br />
Bluswatertanks zijn voor veel bedrijven vaak nog de<br />
grootste uitdaging om te laten inspecteren. Er is er<br />
immers vaak maar één van, dus even leeghalen en<br />
inspecteren is er niet bij. De bluswatertank even uit de<br />
roulatie halen is streng verboden. Er moet daarom vaak<br />
een complete noodinstallatie worden aangelegd. “Met<br />
onze robot is dat probleem verholpen. De bluswatertank<br />
kan gewoon in bedrijf blijven terwijl wij de inspectie<br />
uitvoeren.”<br />
Volledige dekking<br />
De inspecties kunnen in theorie <strong>10</strong>0 procent van het<br />
tankoppervlak beslaan. “In de praktijk komt het meestal<br />
neer op circa 80 procent vanwege eventueel interne<br />
constructies waar we omheen moeten werken. Onze<br />
robot zit namelijk vast aan een kabel, dus we moeten<br />
zorgen dat die nergens in vast komt te zitten. Maar goed,<br />
geen enkele inspectie kan in de praktijk de volledige<br />
bodem dekken en met de dekkingsgraad die we kunnen<br />
bieden, heb je alweer genoeg houvast om met een<br />
zogenaamde ‘Extreme Value Analysis’ een betrouwbare<br />
uitspraak te doen over de resterende paar procent.”<br />
Kosten<br />
Is er nog wel een reden te bedenken om niet voor de<br />
robot te kiezen? Van Meer: “Er bestaat een misvatting<br />
over de kosten, die hoog lijken. Maar als je ze afzet<br />
tegen alle kosten die je voor transport en schoonmaak<br />
maakt bij de traditionele inspectiemethoden, dan is ook<br />
die laatste reden ongegrond. Dan blijft alleen winst in<br />
doorlooptijd, efficiency en veiligheid over.”
26<br />
EUROPOORT KRINGEN<br />
oktober - 2022<br />
Hoge energieprijzen veroorzaken een nieuwe marktdynamiek<br />
ISOLATIE<br />
SIG ZET IN OP<br />
PASSIEVE BRAND<br />
PREVENTIE<br />
Tekst: Mels Dees<br />
De Belgische onderneming Isolatec is, net als het Nederlandse SIG Technische<br />
Isolatiespecialist, onderdeel van SIG Benelux. Al sinds 1985 is het bedrijf actief als<br />
groothandel in technische isolatiematerialen. Sinds de start heeft het bedrijf een<br />
stevige reputatie opgebouwd in de toelevering van technische en industriële isolatie<br />
voor zowel utiliteit als industrie.<br />
SIG Benelux heeft net als iedereen te maken met de<br />
hoge energieprijzen. Dat veroorzaakt een nieuwe<br />
marktdynamiek. Het bedrijf speelt hier niet alleen<br />
op in, maar ontwikkelt ook haar productenportfolio. “De<br />
huidige spanning op de energiemarkt heeft verschillende<br />
effecten”, zegt Stefan Geutjens, sinds mei 2022<br />
accountmanager Industrie bij SIG Benelux.<br />
Geutjens begon zijn carrière bij Isolatec in december<br />
2007 als ondersteuning bij de verkoop van technische<br />
isolatie. “Mijn taak bestond in eerste instantie uit het<br />
ingeven van bestellingen en klanten aan de afhaalbalie<br />
verder helpen. Af en toe hielp ik ’s morgens ook<br />
mee met het lossen van vrachtwagens en ‘s avonds<br />
met het laden van onze wagens die de dag nadien<br />
onze materialen gingen leveren bij de klanten. Zelf<br />
heb ik ook regelmatig materialen geleverd bij de<br />
klanten in België. Na de verhuizing naar het grotere<br />
magazijn aan de Scheepvaartkaai heb ik verschillende<br />
jaren ook de aankoop van de technische isolatie<br />
gedaan. De laatste jaren was ik verantwoordelijke<br />
sales support en maakte en verstuurde ik de offertes<br />
naar de klanten in nauw overleg met onze accountmanagers.”<br />
ISOLATEC IS ONDERDEEL VAN SIG BENELUX<br />
Isolatec, gevestigd in Hasselt, is sinds 1985 actief op de Belgische<br />
markt als importeur en groothandel van technische en industriële<br />
isolatiematerialen. Raymond Philips startte het succesvolle bedrijf<br />
in Hasselt. Volgens Stefan Geutjens besteedt de onderneming<br />
steeds meer aandacht aan de opleiding van personeel. “Het is<br />
immers van belang dat je een klant de juiste vragen weet te stellen<br />
en goed kunt adviseren.”<br />
Inmiddels is Isolatec al geruime tijd onderdeel van SIG Benelux,<br />
dat op zijn beurt een onderdeel vormt binnen het Engelse,<br />
beurgenoteerde SIG plc, dat meer dan 60 jaar ervaring heeft in de<br />
levering van technische isolatie en afbouwmaterialen. SIG staat<br />
voor Sheffield Insulation Group; de onderneming heeft zijn roots in<br />
de technische isolatie.<br />
Professioneel isoleren verlaagt kosten<br />
“We merken op dit moment, met de hoge energieprijzen<br />
en de onzekerheid die daarmee gepaard gaat, dat<br />
investeringen in sommige industriële projecten naar<br />
een latere datum uitgesteld worden”, geeft Geutjens<br />
aan. “Energiekosten drukken natuurlijk op de financiële<br />
resultaten van een onderneming en sommige<br />
energie-intensieve bedrijven hebben het moeilijk.”<br />
Aan de andere kant helpt technische isolatie bij het<br />
vasthouden van warmte en worden de uitgaven aan<br />
energie door het professioneel isoleren fors verlaagd.<br />
Het is voor elk bedrijf afzonderlijk een afweging of er<br />
nu ruimte is voor een extra uitgave, hoewel duidelijk<br />
isv dat bij de huidige gasprijzen een dergelijke<br />
investering sneller terugverdiend wordt. “Een goede<br />
isolatie is immers een bouwkundige ingreep waarvan<br />
je jarenlang profijt hebt.”<br />
Tijdens zijn gesprekken met klanten in de industrie
EUROPOORT KRINGEN<br />
oktober - 2022 27<br />
merkt Geutjens ondertussen dat er<br />
bij de tankbouwers en -isoleerders<br />
steeds meer aandacht komt voor<br />
de isolatie van de daken van opslagtanks.<br />
“Het is een aspect dat<br />
bij veel ondernemingen voorheen<br />
minder aandacht kreeg, maar wat<br />
je toch als laaghangend fruit zou<br />
kunnen beschouwen.”<br />
Zakelijke markt<br />
Isolatec is als groothandel sterk in<br />
levering aan partners in de zakelijke<br />
markt; het is een toeleverancier<br />
voor professionals. Daarom richt<br />
zij zich niet op de particuliere<br />
markt. “We krijgen af en toe een<br />
particulier die komt vragen om zijn<br />
verwarmingsleidingen te isoleren.<br />
De mensen worden doorverwezen<br />
naar HVAC-installateurs of<br />
isoleerders.”<br />
Los van de bekende isolatie<br />
van spouwmuren en daken, zijn<br />
particulieren zich nu door de hoge<br />
energieprijzen ook bewust van het<br />
belang om hun leidingen van de<br />
verwarmingsinstallatie te isoleren.<br />
Daarmee kan ook energie en geld<br />
bespaard worden. In de industrie<br />
is de isolatie van leidingen de normaalste<br />
zaak van de wereld.”<br />
Kleine verbetering levertijden<br />
“Daar waar in veel sectoren al<br />
sinds de eerste corona-uitbraak<br />
in China sprake is van een gebrek<br />
aan grondstoffen en een lange<br />
levertijd merken wij bij SIG dat daar de laatste tijd<br />
toch een hele kleine verbetering zichtbaar is”, geeft<br />
Geutjens aan. “De activiteiten in onder andere de haven<br />
van Shanghai en andere grote havens in China en<br />
Hongkong komen stilaan opnieuw naar een normaal<br />
niveau. Dat geldt ook voor de andere schakels in de<br />
supply chain, waardoor eerdere problemen geleidelijk<br />
aan iets minder groot worden.”<br />
Dit brengt met zich mee dat inmiddels voor een aantal<br />
producten sprake is van iets normalere levertijden.<br />
“We hebben als bedrijf veel geïnvesteerd om meer<br />
materialen in voorraad te hebben. Voor de technische<br />
isolatie denk ik dan aan slangen, schalen, platen en<br />
dekens. Afhankelijk van de bestelde hoeveelheid<br />
kunnen we snel schakelen”, stelt Geutjens.<br />
Aandacht voor brandwerendheid<br />
Naast het Industrie- en HVAC-gedeelte wil SIG Benelux<br />
inzetten op passieve brandpreventie. De onderneming<br />
merkte de afgelopen tijd dat er bij veel klanten<br />
steeds meer vraag is naar producten om panden en<br />
installaties meer brandwerend te maken. Geutjens:<br />
“Het gaat daarbij om passieve brandwering, dus<br />
Stefan Geutjens (foto: Ries van Wendel de Joode)<br />
“Een goede isolatie is<br />
een bouwkundige ingreep<br />
waarvan je jarenlang<br />
profijt hebt”<br />
bijvoorbeeld materiaal dat voorkomt dat een brand<br />
zich verspreidt. Een voorbeeld hiervan is de brand<br />
in de Grenfell Tower in Londen die zich via de gevel<br />
wist te verspreiden, of in het Belgische Opwijk, waar<br />
door een gebrek aan compartimentering de bovenverdieping<br />
van verschillende appartementen door een<br />
brand werd verwoest.” Isolatec heeft een specialist in<br />
dienst genomen op het gebied van brandbeveiliging<br />
en passieve brandpreventie.
28<br />
EUROPOORT KRINGEN<br />
oktober - 2022<br />
OPSLAGTANKS<br />
Hempel<br />
TRUST IS EARNED<br />
Tekst: Connie Lindhoud<br />
Vertrouwen, daar draait het om bij Hempel. De specialist in coatingoplossingen<br />
biedt haar klanten duurzame bescherming met een zeer uitgebreid assortiment<br />
coatings voor allerlei toepassingen. Robert Groot, manager oil & gas Benelux,<br />
vertelt.<br />
Benelux ontwikkelen. Hempel was namelijk van oudsher<br />
wel een bekende naam in de maritieme sector, maar<br />
veel minder bekend in overige segmenten, zoals de<br />
downstreamsector. In de loop van de jaren hebben<br />
we flink aan de weg getimmerd en tegenwoordig<br />
vind je onze coatingsystemen bij grote raffinaderijen,<br />
tankopslaglocaties en in de overige industrie. Een<br />
mooi resultaat van onze nauwe samenwerking met<br />
opdrachtgevers, applicatiebedrijven [de bedrijven die<br />
de coatingsystemen aanbrengen, red.] en overige<br />
betrokken partijen. Inmiddels hebben we ook een<br />
belangrijk aandeel verworven in de markt van<br />
brandvertragende coatings. Niets ten nadele van alle<br />
andere projecten die ik de afgelopen tien jaar met<br />
Hempel heb mogen doen, maar ons aandeel in de totale<br />
renovatie van één van Rotterdams bekendste iconen,<br />
De Hef, vervult mij en Hempel nog steeds met gepaste<br />
trots! Maar achterover leunen zit er niet in, want er<br />
liggen meer dan voldoende uitdagingen vóór ons.”<br />
klanten vertrouwen ons hun meest<br />
waardevolle bedrijfsmiddelen toe”, steekt<br />
“Onze<br />
Groot van wal. "Dat varieert van opslagtanks<br />
tot procesinstallaties en van stalen bruggen tot<br />
eenvoudige staalconstructies. Elk object kent haar<br />
eigen coatingsysteem dat afgestemd is op de door<br />
de opdrachtgever uitgesproken levensduur, waarbij<br />
corrosiewering en esthetica hand in hand kunnen gaan.<br />
Bij Hempel bieden we een compleet assortiment aan<br />
kwalitatief hoogstaande coatingsystemen voor allerlei<br />
typen constructies en omstandigheden. Ons technische<br />
team staat dagelijks paraat om klanten te adviseren over<br />
het meest optimale coatingsysteem voor hún project.”<br />
Uitdagingen<br />
Eén van die uitdagingen is momenteel de beschikbaarheid<br />
van grondstoffen. "Een coatingsysteem bevat een<br />
behoorlijk aantal verschillende grondstoffen die vanuit alle<br />
windhoeken van de wereld worden aangevoerd naar onze<br />
fabrieken op alle continenten”, vervolgt Groot. “Tot voor<br />
twee jaar geleden was er geen vuiltje aan de lucht. Sinds<br />
Covid-19 merken wij, en de gehele verfindustrie met ons,<br />
dat de winning en aanvoer van sommige grondstoffen<br />
Downstream<br />
“Toen ik zo'n tien jaar geleden bij Hempel begon was<br />
de opdracht duidelijk: het segment downstream in de
EUROPOORT KRINGEN<br />
oktober - 2022 29<br />
“We hebben watergedragen<br />
coatingsystemen voor industriële<br />
toepassingen ontwikkeld”<br />
uit bijvoorbeeld Azië een uitdaging is en de vracht- en<br />
energietarieven de pan uitrijzen. En als er één component<br />
ontbreekt staat de productie van het complete product<br />
op losse schroeven. Dat zorgt nog wel eens voor<br />
hoofdbrekens bij onze productieafdelingen.”<br />
Duurzaamheid/ milieu<br />
"Een ander belangrijk aspect is de milieubelasting:<br />
coating bestaat voornamelijk uit chemicaliën. Die<br />
zorgen voor een langdurige en goede bescherming<br />
van assets maar kunnen ook belastend zijn voor het<br />
milieu en medewerkers die met deze middelen werken.<br />
Onze R&D-afdelingen zijn dan ook voortdurend op<br />
zoek naar duurzame alternatieven en duurzame<br />
productiemethoden. Zo hebben we de concentratie<br />
oplosmiddelen in onze coatings al flink kunnen verlagen<br />
en zijn er voor industriële toepassingen watergedragen<br />
PROFIEL HEMPEL<br />
Hempel ontwikkelt en produceert coatingoplossingen voor de<br />
beschermende, decoratieve, marine-, container-, industriële en<br />
jachtsegmenten. Het bedrijf is in 1915 opgericht in Denemarken en<br />
is in ongeveer 80 landen actief met circa 7.000 medewerkers. Het<br />
hoofdkantoor bevindt zich in Kongens Lyngby (nabij Kopenhagen),<br />
Denemarken. Hempel is van oudsher een familiebedrijf en<br />
draagt de kernwaarden continuïteit, duurzaamheid en sociaal<br />
ondernemerschap actief uit. Zo wordt jaarlijks een percentage<br />
van de winst besteed aan maatschappelijke projecten in<br />
ontwikkelingslanden, waarbij ook een team van medewerkers een<br />
actieve bijdrage levert.<br />
coatingsystemen ontwikkeld. Ook op het gebied<br />
van brandvertragende coatings die worden gebruikt<br />
voor bijvoorbeeld civiele staalconstructies hebben<br />
we stappen gezet. Dit type coatings wordt normaal<br />
gesproken in relatief dikke lagen aangebracht. Wij<br />
zijn er in geslaagd om een product te ontwikkelen<br />
dat in minder laagdikte hoeft te worden aangebracht<br />
zonder concessies te doen aan de duur van de<br />
brandwerendheid. Zo blijven we voortdurend bezig met<br />
ontwikkeling en innovatie”, aldus Groot.<br />
Extended Guarantee Model<br />
Dat ze bij Hempel garant staan voor hun<br />
coatingsystemen blijkt wel uit de nieuwste<br />
garantieregeling: het Extended Guarantee Model.<br />
Groot vervolgt: "Met deze garantieregeling bieden<br />
we onze opdrachtgever een unieke garantie van <strong>10</strong><br />
jaar op het coatingsysteem. Uitgangspunt is dat onze<br />
technische inspectie tijdens het coatingproces toezicht<br />
houdt en daarmee nemen we verantwoordelijkheid voor<br />
dit proces. We voeren een grondige controle op de<br />
voorbereiding van de ondergrond uit. Dit is namelijk één<br />
van de belangrijkste aspecten, zo niet hét belangrijkste<br />
aspect, voor de levensduur van de coating. Tegelijkertijd<br />
waarborgen we dat de coating op juiste wijze en onder<br />
de juiste condities wordt aangebracht. Het Extended<br />
Guarantee Model stelt ons in staat om de vakkennis van<br />
ons technische team op het juiste moment in te zetten.<br />
In vergelijking met de bestaande garantieregeling,<br />
waarbij zowel de leverancier, het applicatiebedrijf als<br />
de opdrachtgever betrokken waren, biedt de nieuwe<br />
regeling veel meer duidelijkheid en zekerheid voor<br />
de opdrachtgever. Dit is de next step in service en<br />
garantie!”, besluit Groot trots.
ALTIJD HET JUISTE<br />
ONDERHOUDSKLIMAAT<br />
OPLOSSINGEN VOOR<br />
CONDITIONEREN<br />
TIJDENS COATEN EN<br />
ONDERHOUD<br />
Wanneer de klimaatomstandigheden<br />
tijdens coaten, stralen of<br />
onderhoudswerkzaamheden<br />
aangepast moeten worden, zijn<br />
er aanzienlijke kennis, mensen<br />
met ervaring en de juiste<br />
technologie nodig om de gewenste<br />
omstandigheden te creëren.<br />
Polygon heeft deze kennis, mensen<br />
en technologie in huis om altijd<br />
de juiste oplossing te leveren.<br />
Wij meten continu of de juiste<br />
klimaatomstandigheden worden<br />
behaald. Zodra ons geavanceerd<br />
systeem afwijkingen, potentiële<br />
knelpunten of storingen signaleert<br />
neemt een van onze technici<br />
actie. Onze oplossingen stellen de<br />
bedrijfscontinuïteit veilig, zorgen<br />
voor beheersbare risico’s en creëren<br />
de juiste werkomgeving.<br />
www.polygongroup.com/nl
088 – 5003500<br />
VOORKOM<br />
ROESTVORMING<br />
Petrochemische opslagtanks moeten<br />
regelmatig worden geschilderd. Tussen het<br />
zandstralen en het opnieuw schilderen<br />
door is het staal blank. De relatieve<br />
luchtvochtigheid (RV) moet dan lager zijn<br />
dan 35% anders ontstaat er vliegroest. Polygon<br />
kan de ideale klimaatomstandigheden creëren<br />
om deze roestvorming petrochemische tanks<br />
te voorkomen.<br />
UITGEBREIDE KENNIS EN ERVARING<br />
Polygon heeft al veel gerenommeerde internationale en<br />
nationale bedrijven naar tevredenheid kunnen helpen bij<br />
het oplossen van problemen op het gebied van vocht- en<br />
klimaatbeheersing. Dankzij onze kennis, meer dan 70<br />
jaar praktijkervaring en speciaal ontwikkelde vloot van<br />
apparatuur kunnen wij in iedere situatie een passende<br />
oplossing bieden. Een oplossing die:<br />
• tot de gewenste klimaatomstandigheden leidt;<br />
• kosteneffectief is;<br />
• op ieder gewenst moment inzetbaar is;<br />
• risico’s verkleint;<br />
• uw bedrijfscontinuïteit waarborgt.<br />
Always By Your Side.<br />
FULL SERVICE<br />
BUSINESS PARTNER<br />
• tijdelijke klimaatoplossingen voor de<br />
petrochemische industrie<br />
• uitgebreide voorraad klimaatapparatuur<br />
• specialistische kennis MIC corrosie<br />
• vestiging Rotterdam: Waalhaven<br />
Noordzijde 65<br />
• 24/7 bereikbaar vanuit 16 vestigingen<br />
in Nederland via alarmnummer<br />
0800 - 68 68 377<br />
Eddy van Oers,<br />
Regiomanager
32<br />
EUROPOORT KRINGEN<br />
oktober - 2022<br />
HMT: plaatsen dome biedt diverse voordelen<br />
OPSLAGTANKS<br />
‘KLAAR VOOR DE<br />
TOEKOMST’<br />
Het plaatsen van een aluminium dome op een opslagtank helpt de emissies niet<br />
alleen sterk te verminderen, ook neemt het de weersinvloeden weg én het komt<br />
het onderhoud ten goede. “Maak je klaar voor de toekomst”, adviseren Rob van<br />
de Pol en Peter Dikkerboom van HMT.
EUROPOORT KRINGEN<br />
oktober - 2022 33<br />
schitterend project”, zo omschrijft<br />
regiomanager voor Europa en Afrika Rob van<br />
“Een<br />
de Pol de opdracht die HMT voor HES heeft<br />
mogen vervullen. Het Amerikaanse bedrijf - met zijn<br />
vestiging in Zwijndrecht - voorzag de 54 opslagtanks van<br />
de HES Hartel Tank Terminal van 46 aluminium domes en<br />
54 drijvende daken. “We hebben het project tijdens de<br />
Covidperiode uitgevoerd en zijn hier goed doorgekomen.<br />
Ons projectteam heeft het van het begin tot het einde<br />
veilig uitgevoerd en een uitstekende performance laten<br />
zien. Eind maart jl. hebben wij de tanks opgeleverd”,<br />
vertelt hij. Peter Dikkerboom, sales manager Nederland,<br />
voegt eraan toe: “Werken op hoogte is risicovol. Wij<br />
zijn blij dat er zich geen veiligheidsincidenten hebben<br />
voorgedaan. Nadat de opdracht was geplaatst,<br />
verscherpte het bevoegd gezag de eisen ten aanzien van<br />
de brandveiligheid. Wij hebben dat gelijk meegenomen.”<br />
“Er staat nu een state-of-the-art terminal”, zegt Van<br />
de Pol. Hij stelt dat deze opdracht de positie van HMT<br />
in de markt heeft versterkt. “Dit heeft ons op de kaart<br />
gezet. Recent hebben wij bovendien twee overnames<br />
gedaan. Het gaat om een overname van een groot<br />
engineeringbureau en een fabrikant die in onze markt<br />
actief was.”<br />
Vaste doorlooptijd<br />
De verscherpte regelgeving waar Dikkerboom naar<br />
verwijst, vereist dat 97 procent van de emissies van<br />
een opslagtank binnen moet blijven. Van de Pol:<br />
“Deze emissiereductie is vastgelegd in de laatste<br />
PGS 29. Door een aluminium dome op de tank<br />
te plaatsen, wordt aan deze eis voldaan.” Daarbij<br />
komt, zegt Dikkerboom, dat het bevoegd gezag<br />
BRZO-bedrijven adviseert om open top-tanks in<br />
de komende jaren uit te faseren. “Open top-tanks,<br />
met externe drijvende daken, zijn kwetsbaar voor<br />
weersinvloeden en vergen daardoor meer onderhoud.<br />
Als er regenwater in een tank met ruwe olie terecht<br />
komt, ben je een groot bedrag kwijt om dat op<br />
te lossen.” Van de Pol en Dikkerboom zeggen de<br />
vraag naar aluminium domes te zien toenemen, net<br />
als naar inwendige drijvende daken. Ze adviseren<br />
tankterminals om voor nieuwe inwendige drijvende<br />
daken te kiezen in combinatie met een aluminium<br />
dome. Dikkerboom: “Je kunt een extern drijvend<br />
dak repareren, maar op voorhand weet je niet hoe<br />
lang de reparatie gaat duren. Het gaat om grote<br />
oppervlaktes, in een corrosieve omgeving. Dat is<br />
bijna niet te repareren. Een nieuw dak lijkt duurder,<br />
maar heeft wel een vaste doorlooptijd. Bij het<br />
repareren van een extern drijvend dak lopen de<br />
kosten vaak sterk op. Ook is een nieuw inwendig dak<br />
in combinatie met een juiste seal en een aluminium<br />
dome brandveiliger.”<br />
Chemische bestendigheid<br />
HMT biedt zowel aluminium als composieten<br />
drijvende daken. Deze laatste zijn ook geschikt<br />
voor opslagtanks met ruwe olie - waarvan het zout<br />
en zuur aluminium daken kunnen aantasten - en<br />
de energiedragers van de toekomst ammonia
POWER-TEK ® RL 220<br />
THERMISCHE ISOLATIE OPLOSSING VOOR TANKS<br />
Dé voordelen van Power-teK ® RL 220<br />
Lager aantal<br />
isolatielagen<br />
Werktijd tot<br />
50% lager<br />
Logistieke<br />
optimalisering<br />
Lichte en<br />
gebruiksvriendelijke<br />
Duurzame<br />
oplossing<br />
Bezoek onze website www.knaufinsulation-ts.com/nl voor meer informatie over<br />
onze isolatieproducten en systeemoplossingen.<br />
Of neem contact op met Ellen van Slobbe via telefoonnummer 06-86824701.
EUROPOORT KRINGEN<br />
oktober - 2022 35<br />
en methanol. Dikkerboom: “In sloptanks is vaak<br />
water aanwezig, dat het aluminium aantast met<br />
lekkage tot gevolg. Met composieten daken kan<br />
dat niet gebeuren.” Ook werken composieten<br />
daken isolerend, wat de stookkosten vermindert bij<br />
bijvoorbeeld de opslag van biodiesel en stookolie.<br />
HMT produceert al 34 jaar composieten drijvende<br />
daken. Het installeert deze voor raffinaderijen en<br />
tankopslagbedrijven wereldwijd. “Wij zijn hierin<br />
marktleider. Alle grote spelers passen composieten<br />
HMT produceert al 34 jaar<br />
composieten drijvende daken<br />
daken toe”, zegt Dikkerboom. “Het idee hiervan is<br />
ontstaan toen corrosieve tanks met hars werden<br />
gecoat. ‘Laten we dan ook een dak van composiet<br />
maken’, was toen de gedachte”, vertelt Van de Pol.<br />
Hij vervolgt: “Aluminium is nog steeds aluminium,<br />
maar composieten daken hebben in technologisch<br />
opzicht een enorme ontwikkeling doorgemaakt. Het<br />
eerste composieten dak dat wij in de jaren tachtig<br />
hebben geleverd is nog altijd in bedrijf. Vroeger<br />
werd er grafiet in het composiet gemengd om het<br />
geleidend te maken. Sinds anderhalf jaar voegen wij<br />
er nano-bestanddelen aan toe, wat de chemische<br />
bestendigheid nog verder ten goede komt.”<br />
NIET ROND, MAAR VIERKANT<br />
Een afgeleide van composieten drijvende daken voor opslagtanks<br />
zijn API Separator Covers, die HMT al geruime tijd produceert.<br />
Deze vierkante composieten daken zijn ontwikkeld voor de<br />
betonnen bassins waarin raffinaderijen olie van het afvalwater<br />
scheiden. In de bakken zitten water, lichte olie en zwaardere delen.<br />
Dit wordt van elkaar gescheiden, waarna de olie wordt gebruikt<br />
voor bijvoorbeeld de productie van bitumen. “Vroeger werden<br />
er in de Europoort geen daken op geplaatst. Daardoor stonden<br />
die bassins te dampen. Tegenwoordig zijn deze wel met daken<br />
uitgerust, maar op veel plaatsen in het buitenland heeft men nog<br />
een inhaalslag te maken. Wij hebben daar veel werk aan”, zegt<br />
Rob van de Pol. HMT biedt prefab daken voor deze toepassingen,<br />
waardoor er op de site een minimum aan tijd nodig is om deze<br />
te installeren. “Alles wordt in 3D getekend, waardoor we zeker<br />
weten dat het past. Alleen de seals moeten ter plekke nog worden<br />
aangebracht.”<br />
Beloond<br />
Concluderend: volgens Dikkerboom en Van de Pol zijn<br />
er diverse goede redenen voor tankopslagbedrijven<br />
om tot de aanschaf van aluminium domes en<br />
nieuwe inwendige drijvende daken over te<br />
gaan. Laatstgenoemde besluit: “Wij weten: de<br />
tankopslagsector is een traditionele wereld, maar ga<br />
ervoor! Sommige tankterminals kijken nog de kat uit<br />
de boom, al zijn er ook nieuwe terminalmanagers die<br />
direct tot maatregelen overgaan.<br />
Het plaatsen van een dome is al een forse stap<br />
vooruit als het gaat om het beperken van de<br />
emissies van Vluchtige Organische Stoffen<br />
(VOS) uit opslagtanks. “Maar het bevoegd gezag<br />
ziet een afgesloten dome, uitgerust met een<br />
dampverwerkingsinstallatie, als ideaal. Een tien<br />
duim dikke pijp zuigt de dampen af als het dak landt.<br />
Dit voorkomt dat VOS-emissies vrijkomen. Je wordt<br />
ervoor beloond. Hiermee maak je je klaar voor de<br />
toekomst”, zegt Van de Pol.
KENNIS MOET JE<br />
OOK ONDERHOUDEN.<br />
PROJECT-<br />
MANAGEMENT<br />
VOOR ENGINEERS<br />
DIVERSE<br />
STARTDATA<br />
• Wat is Asset Management?<br />
• Hoeveel onderhoud is juist genoeg?<br />
• Kunnen we met de onderhoudsfunctie waarde creëren?<br />
• Wat is de rol van onderhoud binnen het Asset Management?<br />
• Wat is Predictive Maintenance en hoe geef ik dit vorm?<br />
WAARDECREATIE DOOR GOED ONDERHOUD<br />
Een onderhoudsopleiding bij Hogeschool Utrecht helpt u in uw eigen bedrijf de<br />
antwoorden te vinden op deze vragen. Aan de hand van kaders gesteld door het Institute<br />
of Asset Management (IAM) en de European Federation of National Maintenance Societies<br />
(EFNMS) zijn vele mooie resultaten en forse besparingen bereikt bij de deelnemende<br />
bedrijven. Door de brede scope op zowel Materiaalkunde, Engineering, Inspectie als<br />
Maintenance Management bieden onze opleidingen op het gebied van Onderhoud<br />
precies die (integrale) kennis die nodig is om verder te kunnen kijken dan het eigen<br />
vakgebied, en daardoor aantoonbaar betere resultaten te boeken.<br />
• Post-HBO Onderhoudstechnologie Utrecht Start 3 november 2022<br />
• Post-HBO Onderhoud en Asset Management Start <strong>10</strong> november 2022<br />
• Post-HBO Onderhoudstechnologie Hoogeveen Start 16 mei 2023<br />
• Master of Engineering in Maintenance & Asset Management Start 4 september 2023<br />
De Post-HBO opleidingen kunnen naar wens, op zowel post-mbo als post-hbo niveau,<br />
in-company (op maat) verzorgd worden.<br />
Meer weten? Bel 088 481 88 88, mail naar info@cvnt.nl of kijk op www.cvnt.nl.<br />
ER VALT NOG GENOEG TE LEREN
WEBNIEUWS<br />
BRON VAN DIT NIEUWS IS DE WEBSITE EUROPOORTKRINGEN.NL. HIEROP STAAT<br />
EEN OVERZICHT VAN DE LAATSTE ONTWIKKELINGEN IN HET ROTTERDAMSE.<br />
EUROPOORT KRINGEN<br />
oktober - 2022 37<br />
AIR PRODUCTS BREIDT<br />
PRODUCTIE VLOEIBARE<br />
WATERSTOF UIT<br />
Air Products wil in Rotterdam<br />
een tweede fabriek bouwen<br />
voor de productie van vloeibare<br />
waterstof. De definitieve<br />
investeringsbeslissing is op 21<br />
september bekendgemaakt.<br />
Het bedrijf beschikt in de Botlek<br />
al over een fabriek waar vloeibare<br />
waterstof wordt geproduceerd.<br />
De nieuwe fabriek komt ‘bovenop’<br />
de bestaande fabriek, aldus<br />
Air Products. Het doel is om<br />
de nieuwe installatie in 2025<br />
operationeel te hebben. Dit zal<br />
de totale productiecapaciteit<br />
van vloeibare waterstof in<br />
Europa meer dan verdubbelen.<br />
“De geproduceerde vloeibare<br />
waterstof zal worden gebruikt om<br />
te voldoen aan de toenemende<br />
vraag van hightechindustrie en de<br />
mobiliteitsmarkt. Hiermee kan de<br />
fabriek een belangrijke bijdrage<br />
leveren aan de decarbonisatie van<br />
zwaar transport en de weg naar<br />
klimaatneutraliteit in Europa tegen<br />
2050”, meldt Air Products in een<br />
verklaring.<br />
Verder lezen?<br />
Scan dan de QR-code!<br />
VERGUNNING BINNEN<br />
VOOR UITBREIDING GATE<br />
TERMINAL<br />
Gate terminal kan een vierde<br />
opslagtank gaan bouwen. Het<br />
heeft hiervoor de aangepaste<br />
vergunning van de provincie Zuid-<br />
Holland binnen.<br />
Op dit moment beschikt Gate<br />
terminal - dat eigendom is van<br />
Vopak en Gasunie - in Rotterdam<br />
over drie LNG-opslagtanks. Deze<br />
hebben een opslagcapaciteit van<br />
540.000 bcm (miljard kubieke<br />
meter). Met de toevoeging van<br />
een vierde LNG-opslagtank zal<br />
Gate terminal jaarlijks 20 bcm<br />
LNG kunnen verwerken. Het had<br />
hiervoor al een vergunning van de<br />
provincie Zuid-Holland ontvangen.<br />
“We hadden echter een aanpassing<br />
nodig aangezien we met de huidige<br />
infrastructuur al 16 bcm kunnen<br />
verwerken”, legt commercieel<br />
manager Stefaan Adriaens uit op<br />
de website LNGPrime. Dat de<br />
aangepaste vergunning nu binnen<br />
is, noemt Adriaens een volgende<br />
stap op weg naar de gewenste<br />
uitbreiding<br />
Verder lezen?<br />
Scan dan de QR-code!<br />
AANLEG LEIDINGSTROOK<br />
VOOR WATERSTOF EN<br />
CO2<br />
In de Rotterdamse haven wordt<br />
aan de Moezelweg een nieuwe<br />
leidingstrook aangelegd voor het<br />
transport van waterstof en CO2.<br />
Het Havenbedrijf Rotterdam gunt<br />
de aanleg aan Swietelsky Rail<br />
Benelux.<br />
Het Havenbedrijf Rotterdam<br />
is bezig om de infrastructuur<br />
in de haven aan te passen<br />
voor de energietransitie. In het<br />
Europoortgebied moet daarvoor<br />
de capaciteit van de leidingstrook<br />
langs de Moezelweg worden<br />
aangepast. Na een Europese<br />
aanbesteding is het havenbedrijf<br />
hiervoor in zee gegaan met<br />
Swietelsky Rail Benelux. De<br />
bestaande stamlijn wordt verlegd,<br />
er komt een grondwerende<br />
constructie en een deel van het<br />
talud wordt afgegraven. De nieuwe<br />
leidingstrook wordt 7.60 meter<br />
breed en biedt ruimte aan zes tot<br />
zeven kabels en leidingen. Naar<br />
verwachting zal de uitbreiding<br />
eind volgend jaar klaar zijn.<br />
Op de leidingstrook wordt de<br />
waterstofleiding HyTransPort.RTM<br />
aangesloten.<br />
Verder lezen?<br />
Scan dan de QR-code!
40<br />
EUROPOORT KRINGEN<br />
oktober - 2022
EUROPOORT KRINGEN<br />
oktober - 2022 41<br />
Studie van het Den Haag Centrum voor Strategische Studies<br />
DE TOEKOMST VAN DE<br />
TANKOPSLAGSECTOR<br />
Foto’s: Danny Cornelissen<br />
OPSLAGTANKS<br />
Tankopslagbedrijven staan voor majeure uitdagingen. Nieuwe producten dienen<br />
zich aan, oude zullen langzaam maar zeker verdwijnen. Hoe bereid je je daarop<br />
voor? Een recente studie geeft weer waar de kansen én bedreigingen liggen.<br />
Bij het brede publiek - en wellicht ook bij<br />
beleidsmakers - is de tankopslagsector niet<br />
heel erg bekend. Dat terwijl opslagtanks van<br />
cruciaal belang zijn voor onze samenleving. Zo<br />
draagt tankopslag van producten - uiteenlopend van<br />
kerosine tot zonnebloemolie - bij aan de prijsstabiliteit,<br />
marktzekerheid en het mengen van producten, zodat<br />
eindgebruikers aan wettelijke normen voldoen. In de<br />
studie Tankopslag in Transitie van het Den Haag Centrum<br />
voor Strategische Studies wordt nader ingegaan op<br />
de rol die opslagtanks nu vervullen en in de toekomst<br />
kunnen spelen. Vorige maand brachten de onderzoekers<br />
een samenvatting naar buiten van vier papers die eerder<br />
zijn gemaakt.<br />
Buffer<br />
De studie onderscheidt vier taken die<br />
tankopslagbedrijven in de Europese economie<br />
vervullen. Allereerst het ondersteunen van de<br />
Europese industrie, waardoor die internationaal<br />
concurrerend kan opereren. Daarnaast maakt<br />
tankopslag de logistiek van producten voor<br />
binnenlands gebruik mogelijk, waardoor elektriciteit<br />
kan worden opgewekt, warmte geleverd en<br />
producten als geneesmiddelen, verf, kaarsen en<br />
kunststoffen worden gemaakt. Ten derde versterkt<br />
tankopslag de positie van Europa als internationaal<br />
handelsknooppunt. Door vloeibaar massagoed op<br />
te slaan, creëer je een buffer op de internationale<br />
energiemarkt. Ten vierde komt het de nationale<br />
veiligheid ten goede als er noodvoorraden worden<br />
TANKOPSLAG IN NEDERLANDS<br />
EN EUROPEES PERSPECTIEF<br />
De studie Tankopslag in Transitie is mede<br />
tot stand gekomen dankzij financiële<br />
bijdragen van de Vereniging voor<br />
Nederlandse tankopslagbedrijven VOTOB<br />
en FETSA (Federatie van Europese<br />
Verenigingen voor Tankopslag). De 19 bij<br />
VOTOB aangesloten tankopslagbedrijven<br />
zijn goed voor een aandeel van 78 procent<br />
in de Nederlandse tankopslagcapaciteit.<br />
Binnen de Europese moederorganisatie<br />
FETSA heeft VOTOB 22 procent van de<br />
tankopslagcapaciteit van alle Europese<br />
leden.<br />
Vergeleken met de ons omringende<br />
landen heeft Nederland relatief veel<br />
tankopslagcapaciteit. De leden van<br />
VOTOB hebben gezamenlijk een<br />
tankopslagcapaciteit van 27 miljoen<br />
kubieke meter. Alleen Frankrijk heeft<br />
meer, met een capaciteit van 28,6 miljoen<br />
kubieke meter. Duitsland (12,6 miljoen<br />
kubieke meter), Italië (12,3 miljoen<br />
kubieke meter), Spanje (12,3 miljoen<br />
kubieke meter), België (11,1 miljoen<br />
kubieke meter) en het Verenigd Koninkrijk<br />
(11 miljoen kubieke meter) volgen.
42<br />
EUROPOORT KRINGEN<br />
oktober - 2022<br />
CONVERSIE NAAR OPSLAG VLOEIBARE<br />
WATERSTOF MEEST PRIJZIG<br />
Soms kan voor het opslaan van nieuwe<br />
producten bestaande infrastructuur worden<br />
gebruikt, maar soms ook niet. Daardoor lopen<br />
de investeringskosten voor de opslag van<br />
verschillende nieuwe producten uiteen.<br />
In de studie Tankopslag in Transitie is een<br />
schatting gemaakt welke kosten moeten<br />
worden gemaakt voor de opslag van nieuwe<br />
producten per 5.000 kubieke meter. De<br />
grootste investering (5,7 miljoen euro) vergt<br />
de opslag van vloeibare waterstof, omdat<br />
bestaande LNG-faciliteiten daarvoor niet<br />
kunnen worden gebruikt. De opslag van<br />
e-methanol in plaats van zware stookolie<br />
vergt een investering van 2,8 miljoen euro.<br />
Er bestaat al opslaginfrastructuur voor<br />
methanol en het is mogelijk bestaande tanks<br />
hiervoor om te bouwen. Voor de opslag van<br />
sustainable aviation fuel (SAF) kan gebruik<br />
worden gemaakt van aangepaste bestaande<br />
infrastructuur van vliegtuigbrandstof. Dit brengt<br />
de investering op 1,3 miljoen euro. De opslag<br />
van hydrotreated vegetable oil (HVO) kan in<br />
bestaande gasolie-infrastructuur, zonder grote<br />
aanpassingen.<br />
aangehouden van energieproducten. Nu de EU<br />
sancties heeft ingesteld tegen Rusland, zijn<br />
strategische voorraden van nog groter belang<br />
geworden, om kortetermijnverstoringen en plotselinge<br />
prijspieken te kunnen opvangen.<br />
Proactief<br />
Richting 2030 bevindt de tankopslagsector zich in<br />
een wat lastige positie, oordelen de onderzoekers<br />
van het Den Haag Centrum voor Strategische<br />
Studies. Ze spreken van een evenwichtsoefening<br />
tussen het oude en het nieuwe systeem. Aan de ene<br />
kant moeten tankopslagbedrijven de huidige klanten<br />
bijstaan in de opslag van een langzaam afnemende<br />
stroom aan fossiele brandstoffen. Aan de andere<br />
kant staan ze voor de uitdaging om de opslag van<br />
nieuwe energieproducten te faciliteren. Daarmee<br />
zit de sector in een spagaat, aldus het rapport. Het<br />
advies aan tankopslagbedrijven luidt om proactief<br />
te zijn, strategieën op te stellen, kennis te winnen<br />
en samenwerken te zoeken met beleidsmakers<br />
en andere belanghebbenden. Ook moet de sector<br />
transparanter worden en er niet voor terugdeinzen om<br />
te laten zien welke rol zij in de economie speelt.<br />
Poorten sluit<br />
De onderzoekers onderscheiden verscheidene<br />
kansen. Zo kan bestaande kennis en infrastructuur<br />
van pas komen bij het opslaan van nieuwe<br />
brandstoffen. Verder kan tankopslag van nut zijn<br />
in nieuwe handelsknooppunten. In een energiehub<br />
kunnen tankopslagbedrijven van extra waarde zijn<br />
door service te bieden. Ook ligt het in de lijn der<br />
verwachting dat de komende jaren raffinaderijen in<br />
Europa hun poorten sluiten. Dat maakt de rol van de<br />
tankopslagsector in de Europese energievoorziening<br />
des te belangrijker. Wie snel innoveert, kan de<br />
transitie vormgeven en van ‘first mover’-voordelen<br />
genieten, stelt het rapport. Daar tegenover staat een<br />
aantal bedreigingen. Want ontbreekt het bij deze<br />
bedrijven aan een strategische visie en bereidheid<br />
om te leren, dan wordt het de komende jaren een<br />
bijzonder grote uitdaging om nog succesvol te kunnen<br />
zijn. Ook zijn nieuwe veiligheids- en milieuprotocollen<br />
nog onduidelijk en hebben tankopslagbedrijven te
EUROPOORT KRINGEN<br />
oktober - 2022 43<br />
maken met ruimtegebrek, wat het bouwen van nieuwe<br />
faciliteiten bemoeilijkt.<br />
Opslagbehoefte<br />
Op de middellange termijn zal de opslag van sommige<br />
bestaande producten afnemen, andere zullen gelijk<br />
blijven, terwijl nieuwe kansen met nieuwe producten<br />
opdoemen. Het ligt in de lijn der verwachting dat<br />
er minder behoefte zal zijn aan de opslag van ruwe<br />
olie, benzine en diesel. Dit omdat het wegverkeer<br />
minder benzine en diesel zal gebruiken. De wereldwijde<br />
productie van ruwe olie zal zich nog meer in het<br />
Midden-Oosten concentreren. De opslagbehoefte voor<br />
stookolie, kerosine en nafta zal gelijk blijven. De luchten<br />
scheepvaart zal er niet in slagen om op middellange<br />
termijn de omslag naar koolstofarm te maken. Door<br />
synthetische en conventionele brandstoffen te mengen,<br />
kunnen er wel stappen worden gemaakt.<br />
Waterstof<br />
Omdat Europa steeds afhankelijker wordt van de import<br />
van LNG, is dit een van de producten waarvoor opslagcapaciteit<br />
nodig is. Ook zal er meer behoefte zijn aan de<br />
opslag van biobrandstoffen. De eisen voor het bijmengen<br />
van biobrandstoffen met traditionele brandstoffen<br />
zullen steeds scherper worden. Natuurlijk speelt ook<br />
waterstof een rol op de middellange termijn. Verschillende<br />
Europese havens - waaronder Rotterdam - willen<br />
een waterstof-hub worden. De meeste waterstof zal in<br />
pijpleidingen of als andere energiedrager worden geïmporteerd<br />
uit gebieden waar grootschalig groene stroom<br />
kan worden opgewekt. Verder biedt de opslag van koolstof,<br />
eetbare oliën en chemicaliën kansen. Volgens het<br />
rapport verliest de Europese chemische industrie terrein<br />
aan goedkopere concurrenten in onder meer China.<br />
Goedkoopste vorm van vervoer<br />
Verder kijkend, richting 2050 en daarna, kan<br />
tankopslag een grote rol spelen in de strijd tegen<br />
klimaatverandering. Waterstof wordt een belangrijke<br />
energiedrager voor sectoren die moeilijk vallen<br />
te elektrificeren, zoals de zware en chemische<br />
industrie, de luchtvaart en het zwaar transport.<br />
Vloeibare waterstof zal in opslagterminals worden<br />
opgeslagen, naast ammoniak, methanol en Liquid<br />
Organic Hydrogen Carriers (LOHC). Onder andere<br />
de energiedichtheid en transport- en conversiekosten<br />
bepalen of een product geschikt is als energiedrager.<br />
Vloeibare biologische waterstofdragers kunnen<br />
voor afstanden groter dan 15.000 kilometer de<br />
goedkoopste vorm van vervoer zijn. Wel moet het<br />
proces om de waterstof uit de drager te krijgen,<br />
nog verder worden ontwikkeld. Als back-up voor<br />
hernieuwbare energiebronnen kan elektriciteitsopslag<br />
van nut zijn, al staan hoge kosten een sterke toename<br />
van stationaire batterijen - nog - in de weg.
44<br />
EUROPOORT KRINGEN<br />
oktober - 2022<br />
‘Alles draait bij ons om innovatie en creativiteit’<br />
OPSLAGTANKS<br />
ENDRESS+HAUSER =<br />
METEN + NOG VEEL<br />
MEER<br />
Tekst: Erik Stroosma<br />
Voor de procesindustrie staat de naam Endress+Hauser gelijk aan<br />
meten. Meetinstrumentatie vormt sinds dag één de basis van het bedrijf.<br />
De onderneming breidde dat uit met oplossingen en services voor<br />
procesmetingen en -automatisering. “Daarmee kunnen wij een scala aan<br />
industrieën, vanaf de laboratoriumfase tot en met productieproces, van<br />
dienst zijn”, zegt Arjan van Ginkel.<br />
Dat scala aan industrieën, zoals Van Ginkel het<br />
omschrijft, omvat onder meer de (petro)chemie,<br />
energiecentrales, olie en gas, stoombeheer en<br />
industriële waterzuivering. “Over alle industrieën<br />
waarvoor we actief zijn, hebben we veel kennis in huis”,<br />
vertelt de industry manager oil, gas & chemical van<br />
Endress+Hauser Nederland. “Voor de sectoren waarmee<br />
ik mij bezighoud, werken wij bijvoorbeeld al meer dan<br />
zestig jaar in Nederland. In het begin leverden we<br />
instrumenten voor niveaumetingen aan die bedrijfstaken.<br />
Hiervoor richtten Hilbert Geveke en de medegrondlegger<br />
van Endress+Hauser, de Zwitser George Endress,<br />
in 1960 Endress+Co Holland N.V. op. Dat was het<br />
eerste verkoopkantoor van het concern buiten het<br />
Duitstalige gebied. Het bevond zich in Amersfoort op<br />
de benedenverdieping van een woonhuis. Toen dat te<br />
klein werd verhuisde de firma naar een villa in Bussum<br />
en ruim twintig jaar later naar een bedrijfspand aan de<br />
Nikkelstraat in Naarden. Vlak naast dat gebouw namen<br />
we in 2011 een nieuw kantoor, ons huidige pand, in<br />
gebruik. Inmiddels werken er ongeveer 170 mensen bij<br />
Endress+Hauser Nederland.”<br />
Complete productreis<br />
In de jaren die Van Ginkel beschrijft, maakt de<br />
onderneming een enorme ontwikkeling door. “Van een<br />
bedrijf dat alleen in Duitsland, Zwitserland en Nederland<br />
actief was, groeiden we uit tot een wereldspeler met<br />
in totaal meer dan 15.000 medewerkers. Aanvankelijk<br />
maakten de oprichters meetinstrumenten voor vaste<br />
goederen als zand, grind en graan. Vervolgens kwamen<br />
daar instrumenten voor vloeistoffen bij en uiteindelijk<br />
ook voor gassen. Tegenwoordig ontwikkelen en leveren<br />
we instrumenten waarmee de geleidbaarheid, het<br />
niveau, de druk, de temperatuur, de doorstroming en<br />
analytische metingen mee kunnen worden uitgevoerd.<br />
Een tijd lang waren onze activiteiten vooral toegespitst<br />
op het productieproces van onze klanten. De laatste<br />
jaren hebben we dat verbreed. Daardoor kunnen we<br />
hen tijdens héél de productreis van dienst zijn, vanaf<br />
het lab, waar het product ontwikkeld wordt, tot en met<br />
de fabricage. Om die laboratoriumkant verder uit te<br />
bouwen hebben we de afgelopen tien jaar verschillende<br />
daarin gespecialiseerde bedrijven overgenomen, zoals<br />
Analytik Jena, Kaiser Optical en SpectraSensors.<br />
Behalve de procesindustrie bedienen we met die tak<br />
ook nieuwe markten, waaronder de biofarmaceutische<br />
industrie. Daarnaast wordt onze laboratoriumapparatuur<br />
bijvoorbeeld ook ingezet bij dopingonderzoek en<br />
virusdetectie. Van die laatste hebben we tijdens de<br />
coronapandemie verschillende ter beschikking gesteld<br />
aan ziekenhuizen.”<br />
Meten, sturen, registreren<br />
“Alles draait bij ons om innovatie en creativiteit”,<br />
benadrukt Van Ginkel. “Ons bedrijf heeft bijvoorbeeld<br />
meer dan 8.600 patenten en patentaanvragen op zijn<br />
naam staan. Een deel daarvan hebben we verkregen<br />
voor onze registratie- en automatiseringsoplossingen.<br />
Die hebben we de afgelopen decennia toegevoegd aan<br />
onze activiteiten. Door de data die onze meetapparatuur<br />
verzamelt inzichtelijk te maken kunnen bedrijven daarop
EUROPOORT KRINGEN<br />
oktober - 2022 45
Word lid of strategisch partner van VOMI en<br />
praat mee over de brancheontwikkelingen<br />
vereniging voor dienstverlenende bedrijven in de procesindustrie<br />
Veiligheid | Arbeidsmarkt | Professionalisering | Optimalisatie<br />
www.vomi.nl | vomi@fme.nl | volg ons ook op LinkedIn
EUROPOORT KRINGEN<br />
oktober - 2022 47<br />
“Onze slimme meetapparatuur geeft<br />
inzicht in haar eigen ‘gezondheidsstatus”<br />
sturen. Onze oplossingen kunnen ingezet worden<br />
voor procesoptimalisatie, efficiëntieverbeteringen,<br />
kostenbesparingen, verduurzaming, risicovermindering<br />
en extra veiligheid. Ook bieden ze onder andere de<br />
mogelijkheid om installaties en apparatuur op afstand<br />
te monitoren, verifiëren en bedienen, processen te<br />
bewaken, voorspellend onderhoud toe te passen<br />
en real-time procesanalyses te maken. We leveren<br />
slimme meetapparatuur die inzicht geeft in haar eigen<br />
‘gezondheidsstatus’, zodat klanten slijtage vroegtijdig<br />
kunnen identificeren om ongeplande en onnodige<br />
downtime te voorkomen. In Nederland werken diverse<br />
chemische producenten daarmee.”<br />
Toename tankhoogte<br />
In aansluiting daarop zegt Van Ginkel: “De chemie<br />
is een grote sector in Nederland en daardoor<br />
superbelangrijk voor ons. We werken er hard aan om<br />
onze producten en dienstverlening voor die bedrijfstak<br />
steeds weer verder te verbeteren. Dat geldt uiteraard<br />
ook voor onze activiteiten voor de olie- en gasindustrie.<br />
Als het bijvoorbeeld om opslagtanks gaat, waarvan<br />
beide sectoren veelvuldig gebruiken maken, groeien<br />
onze services zelfs letterlijk met de trends mee.<br />
Vanwege het gebrek aan ruimte en door de dure grond<br />
worden opslagtanks in Nederland steeds hoger. Dat<br />
stelt andere eisen aan meetapparatuur. Wij investeren<br />
erin om instrumentatie te maken die ook op die nieuwe<br />
hoogtes optimaal functioneert. Daarvoor zijn we bezig<br />
het huidige MID-certificaat voor radarmetingen uit te<br />
breiden. Details daarover volgen in het begin van 2023.”<br />
Energietransitie<br />
Een andere service waarmee Endress+Hauser<br />
tegemoet komt aan de behoeften van bedrijven met<br />
opslagtanks, is het meetsysteem voor ontladingen<br />
zonder ontgassing. De apparatuur die de onderneming<br />
daarvoor levert, voldoet sinds 2018 aan de T<strong>10</strong>676-<br />
norm van het NMi (Nederlands Meetinstituut, red.).<br />
“De voordelen daarvan zijn dat er niet geïnvesteerd<br />
hoeft te worden in dure ontgassingstechnieken en<br />
het onderhoud daarvan en dat ontladingen sneller en<br />
eenvoudiger verlopen.”<br />
Ook als het om de energietransitie gaat, zit<br />
Endress+Hauser niet stil. Van Ginkel: “De nieuwe<br />
energiedragers stellen heel andere eisen aan<br />
meetapparatuur. Bijvoorbeeld door de extreem lage<br />
temperaturen waaronder aardgas en waterstof<br />
vloeibaar worden. Wij hebben daar al in een vroeg<br />
stadium speciale instrumenten voor ontwikkeld.<br />
Daarmee bedienen we zeventig procent van de LNGmarkt<br />
en zijn we als eerste in de wereld gecertificeerd<br />
voor het verrichten van ijkwaardige tankmetingen van<br />
vloeibaar waterstof.”
85 meter vrijstaande<br />
schoorsteen voor<br />
geurreductie in Nederland<br />
GAAT NIET, BESTAAT NIET<br />
Wij zijn al bijna 50 jaar Bos Nieuwerkerk, een familiebedrijf dat wereldwijd<br />
actief is. We doen al jaren meer dan alleen schoorstenen. Wij zijn namelijk<br />
specialist op het gebied van rook- en procesgassen. Wij engineeren dan<br />
ook alles zelf, produceren in Nieuwerkerk a/d IJssel of besteden uit aan<br />
betrouwbare partners en vervolgens monteren we op locatie.<br />
Hoog in de lucht, maar met beide benen op de grond!<br />
Hoogeveenenweg 5, 2913 LV Nieuwerkerk a/d IJssel - TEL +31(0)180 312388 - MAIL verkoop@schoorsteen.nl - SITE www.schoorsteen.nl
Hoeveel energie kan<br />
uw bedrijf terugwinnen<br />
uit de schoorsteen?<br />
Onze thermische proces ingenieurs<br />
berekenen gratis uw besparing<br />
Inzicht in warmteterugwinning opties<br />
Proces integratie van warmteterugwinning systemen<br />
Turn-key oplevering met performance garantie<br />
Minder CO 2<br />
uitstoot en energie kosten<br />
Start uw gratis Heat Recovery Scan op<br />
www.heatmatrixgroup.com<br />
Elke dag verliezen bedrijven tot 20% van hun warmte via de schoorsteen. Steeds<br />
meer bedrijven willen verduurzamen en deze warmte terugwinnen. HeatMatrix<br />
identificeert uw warmteterugwinning opties en verzorgt het volledige ontwerp,<br />
bouw, installatie en oplevering van warmteterugwinning systemen.<br />
De Ooyen 15, 4191 PB Geldermalsen - TEL +31 85 1302 790 - MAIL Info@heatmatrixgroup.com - SITE www.heatmatrixgroup.com
50<br />
EUROPOORT KRINGEN<br />
oktober - 2022<br />
EonCoat<br />
OPSLAGTANKS<br />
PERMANENTE<br />
TANKBODEM<br />
BESCHERMING<br />
Tekst: Arnold Kompanje<br />
In een ideale wereld hebben alle onderdelen van een opslagtank dezelfde lange<br />
levensverwachting. Eén maand voor het einde van de verwachte levensduur<br />
gaat voor al deze onderdelen in de meldkamer een geel lampje branden als<br />
waarschuwing om deze te vervangen, en een dag voor de einddatum een rode.<br />
Hoe mooi en heerlijk overzichtelijk zou dat zijn?
EUROPOORT KRINGEN<br />
oktober - 2022 51<br />
De praktijk lijkt echter ver van deze ideale wereld.<br />
Met name tankbodems kunnen roet in het eten<br />
gooien, door onverwacht (on)zichtbare corrosie te<br />
manifesteren, of zelfs erger, hele gaten in het staal, met<br />
alle gevolgen van dien.<br />
Onbehandeld<br />
De onderzijde van een tankbodem (soil-facing side)<br />
is zeer gevoelig voor corrosie, terwijl dit ook juist<br />
het meest uitdagende deel van een tank is om te<br />
beschermen tegen corrosie. Ten eerste zit de bodem<br />
van de tank veelal onbehandeld direct op een basis<br />
van oliezand. Ook worden de meeste tankbodems<br />
onbehandeld gelaten en is het zand of de aarde waar<br />
de bodem op staat in ons Nederlandse klimaat niet<br />
altijd kurkdroog. Dit alles kan een recept zijn voor<br />
versnelde corrosie. Zelfs in gevallen waarin een<br />
beschermende coating wordt aangebracht aan deze<br />
onderzijde van de tankbodems, kan bij lasreparaties<br />
aan de binnenkant van de tankbodem de coating aan<br />
de buitenzijde door de hitte verbranden. Deze hitte<br />
verbrandt de coating die hiermee zijn beschermende<br />
eigenschap heeft verloren, waardoor zuurstof, vocht<br />
en zout hun gang kunnen gaan en vrij spel hebben op<br />
het kale koolstofstaal.<br />
De eerste<br />
corrosiebeschermingslinie<br />
wordt gevormd door een<br />
dun laagje magnesium<br />
ijzerfosfaat dat met het<br />
staal is verbonden<br />
Staalbescherming<br />
De gemiddelde levensduur van tankbodems bij een<br />
bovengrondse opslagtank is pakweg 25 tot 40 jaar;<br />
door corrosie wordt deze levensverwachting echter<br />
drastisch verminderd. In sommige gevallen valt deze<br />
zelfs tot minder dan 15 jaar uit. De huidige strategie<br />
is veelal om de dikte van de tankbodems te verhogen.<br />
Helaas wordt daarmee ook de prijs van deze bodems<br />
en van de totale tank verhoogd. Door deze aanpak<br />
duurt het langer voordat er een mogelijk gat ontstaat.<br />
Dit voorkomt echter de corrosie niet en het is<br />
geen garantie dat het hiermee de totale verwachte<br />
levensduur van de tank zal bereiken.<br />
Het moeten vervangen van tankbodems is extreem<br />
duur (directe en indirecte kosten), duurt vaak<br />
maanden en vraagt veel organiserend vermogen<br />
van de asset owner. EonCoat biedt dé permanente<br />
staalbescherming en zorgt ervoor dat de bodemzijde<br />
van de tankbodem niet meer door corrosie kan<br />
worden aangetast.<br />
Chemical Bonded Phosphate Ceramic<br />
EonCoat weldable is gebaseerd op anorganische<br />
chemie, en bezit daarmee eigenschappen waaraan<br />
conventionele coatings op basis van organische<br />
chemie niet kunnen voldoen. Een van de vele<br />
eigenschappen die EonCoat weldable heeft is<br />
thermische shock: EonCoat verandert zijn structurele<br />
integriteit niet wanneer het wordt blootgesteld aan<br />
plotselinge extreme temperatuurveranderingen. Door<br />
deze eigenschap kan het worden aangebracht op<br />
staal dat wordt blootgesteld aan laswerkzaamheden.<br />
De bescherming tegen het lasproces is mogelijk<br />
omdat de coating is gemaakt van mineralen; daarom<br />
is het niet vlambaar. De coating zal niet verbranden<br />
en is warmtebestendig tot 600 graden Celsius.<br />
EonCoat weldable is een chemical bonded phosphate<br />
ceramic, die zich verbindt met het koolstofstalen<br />
substraat. Eoncoat weldable is een één-laag-systeem,<br />
maar deze ene laag bevat een dubbele werking. De<br />
eerste corrosiebeschermingslinie wordt gevormd<br />
door één heel dun laagje magnesium ijzerfosfaat dat<br />
met het staal is verbonden, het staal non-reactief<br />
maakt en daarmee ongevoelig voor corrosie. Dit<br />
zorgt voor een permanente corrosiebescherming.<br />
Mocht deze laag mechanisch beschadigd raken,<br />
dan zorgt het fosfaat in de keramische laag voor<br />
de tweede corrosieverdedigingslinie. Hierdoor<br />
kan er gewoonweg geen corrosie ontstaan.<br />
EonCoat corrosiebescherming stopt niet na de<br />
laswerkzaamheden. Typische lap, plug, seam,<br />
and butt welds lassen kunnen eenvoudig worden<br />
aangebracht zonder de beschermende coating te<br />
beschadigen.<br />
Gemoedsrust en zekerheid<br />
Het gebruik van EonCoat weldable elimineert de<br />
noodzaak om gedurende de levensduur van de<br />
opslagtank, de tankbodem tussentijds te moeten<br />
vervangen. Ook elimineert het de noodzaak om de<br />
staaldikte voor de bodem (corrosie allowance) te<br />
verhogen. Dit brengt direct de volgende voordelen<br />
met zich mee: de kosten voor het vervangen van de<br />
tankbodem en alle nevenkosten, zoals downtime,<br />
verdwijnen. Dat creëert gemoedsrust en zekerheid<br />
voor de asset owner.<br />
Arnold Kompanje is eigenaar van Kompaco, exclusief<br />
agent voor EonCoat LLC in de Benelux.
Rent a waterjetting machine up to 3000 bar<br />
vanspelden.com
WEBNIEUWS<br />
BRON VAN DIT NIEUWS IS DE WEBSITE EUROPOORTKRINGEN.NL. HIEROP STAAT<br />
EEN OVERZICHT VAN DE LAATSTE ONTWIKKELINGEN IN HET ROTTERDAMSE.<br />
EUROPOORT KRINGEN<br />
oktober - 2022 53<br />
ZONNEPANELEN OP DAK<br />
BUIZENPRODUCENT<br />
Bij Van Leeuwen Buizen<br />
in Zwijndrecht zijn 9.<strong>10</strong>0<br />
zonnepanelen op het dak<br />
geplaatst. Oud-premier Jan-Peter<br />
Balkenende nam de installatie bij<br />
de buizenproducent officieel in<br />
gebruik.<br />
De 9.<strong>10</strong>0 zonnepanelen nemen<br />
op het dak van het magazijn van<br />
de producent een oppervlak in<br />
van 23.500 vierkante meter. De<br />
zonnepanelen-installatie heeft een<br />
vermogen van 5 megawattpiek.<br />
Hiermee zegt Van Leeuwen een<br />
belangrijke stap in de reductie<br />
van CO2-uitstoot te nemen.<br />
Dankzij de zonnepanelen wordt er<br />
voldoende energie opgewekt om<br />
de vestigingen van Van Leeuwen<br />
in Nederland en België van stroom<br />
te voorzien. Daarnaast levert<br />
het bedrijf elektriciteit terug aan<br />
het net voor 300 huishoudens<br />
in Nederland. Eerder zette Van<br />
Leeuwen andere stappen op het<br />
gebied van duurzaamheid.<br />
Verder lezen?<br />
Scan dan de QR-code!<br />
BRENNINKMEIJER:<br />
BETER<br />
WATERMANAGEMENT IS<br />
NODIG<br />
De droge zomer heeft het<br />
transport over de binnenvaart<br />
behoorlijk ontwricht. Femke<br />
Brenninkmeijer (ceo NPRC)<br />
pleit voor een masterplan<br />
dat een ‘grensoverschrijdend<br />
watermanagement’ verzorgt.<br />
“Er zijn meer droge jaren geweest<br />
in het verleden, maar dit jaar<br />
zakten de waterstanden wel heel<br />
vroeg in het seizoen”, schrijft<br />
Brenninkmeijer in haar column op<br />
de website van de Rotterdam Port<br />
Promotion Council (RPPC). De<br />
droogte heeft volgens haar niet<br />
alleen gevolgen voor de haven en<br />
logistiek, maar ook voor andere<br />
sectoren, zoals de landbouw en<br />
drinkwaterbedrijven. “Het lichaam,<br />
de Europese-economie, voelt de<br />
pijn, omdat de slagaders van de<br />
Europese economie, de rivieren,<br />
dicht dreigen te slibben. En dan is<br />
tijdelijk switchen van modaliteit,<br />
een stent plaatsen, te simpel. Want<br />
ook daar slibt de infrastructuur<br />
dicht”, aldus Brenninkmeijer.<br />
Verder lezen?<br />
Scan dan de QR-code!<br />
VVD-PARLEMENTARIËRS<br />
OP BEZOEK BIJ NOBIAN<br />
De VVD-parlementariërs Pim van<br />
Strien en Zohair el Yassini hebben<br />
de fabriek van Nobian in de<br />
Botlek bezocht. Zij deden dit op<br />
uitnodiging van de VNCI.<br />
Van Strien en El Yassini<br />
bezochten de chloorfabriek van<br />
Nobian om kennis te maken<br />
met de Nederlandse chemische<br />
industrie. Zo deden de twee<br />
Tweede Kamerleden kennis<br />
op over de waardeketens voor<br />
zout en chloor. Ook gaf Nobian<br />
uitleg over de bijdrage die<br />
het levert op het gebied van<br />
duurzaamheid. Zo is de productie<br />
van de fabriek flexibel, waarmee<br />
de plant het elektriciteitsnet<br />
helpt balanceren. Ook is Nobian<br />
doende om productieprocessen te<br />
elektrificeren. De delegatie werd<br />
verwelkomd door VNCI-voorzitter<br />
Paul de Krom en Luc van Dijck,<br />
plant manager van de fabriek van<br />
Nobian.<br />
Verder lezen?<br />
Scan dan de QR-code!
WITH<br />
AUTOMATIC<br />
MODE<br />
up to 1,500 bar<br />
up to 435 l/min<br />
ECOMASTER 700Z ZWG<br />
VERSATILE · POWERFUL · EFFICIENT<br />
The EcoMaster 700Z ZWG is the all-in-one unit for a variety of<br />
industrial water jetting applications. The integrated intermediate<br />
gear allows the power range to be easily regulated between 50<br />
to 500 kW, making the most suitable pressure-litre combination<br />
available for a wide range of applications.<br />
#WaterAsATool<br />
www.woma-group.com<br />
AVAILABLE WITH WOMA TELEMATICS SERVICES
EUROPOORT KRINGEN<br />
oktober - 2022 55<br />
Netalux ontwikkelt innovatief platform<br />
‘WE ZIJN KLAAR<br />
VOOR DE INZET VAN<br />
AI BIJ INDUSTRIEEL<br />
REINIGEN’<br />
Tekst: Mels Dees<br />
INDUSTRIEEL REINIGEN<br />
De inzet van gepulste laserstralen in de industriële reiniging is een innovatieve en<br />
duurzame reinigingsmethode. Pieter Cretskens, managing partner bij het in Diest<br />
(België) gevestigde Netalux vertelt over nieuwe innovaties bij deze toepassing.
56<br />
EUROPOORT KRINGEN<br />
oktober - 2022<br />
Industriële reiniging met lasertechniek bestaat<br />
al langer. Toch zag Netalux ruimte voor<br />
verbeteringen.<br />
“Zeker. Allereerst hebben we de focus gelegd op de<br />
gebruiksvriendelijkheid. Dat komt tot uitdrukking in<br />
de ergonomie bij het gebruik van de machine. Veel<br />
operators die actief zijn in de industriële reiniging<br />
zullen onze apparaten handmatig gebruiken. Dan is het<br />
belangrijk dat de ergonomie van het toestel zo groot<br />
mogelijk is.<br />
Een beter bedieningsgemak bereiken we door een<br />
uniek systeem toe te passen dat beschikt over een<br />
draaibare kop. Daarnaast bieden we de operator een<br />
geïntegreerd systeem van lenzen, zodat hij op de kop<br />
zelf kan kiezen welke lensafstand hij wil aanhouden tot<br />
het te reinigen oppervlak.<br />
Los daarvan zorgden we er ook voor dat de bediening<br />
van het apparaat via een touchpaneel op de<br />
machine geschiedt, en wel op een heel intuïtieve en<br />
ergonomische manier.”<br />
Zijn die apparaten zwaar als je die handmatig wilt<br />
bedienen?<br />
“Het gewicht van de handset hangt een beetje af van<br />
het model. Maar je kunt veilig stellen dat ze tussen ruim<br />
twee kilogram en een kleine vier kilogram wegen. Je<br />
kunt overigens ook een balanser aanbrengen, of met<br />
een exoskelet werken.”<br />
Als je aan het reinigen bent en er ontstaat een<br />
reststof, hoe voer je die dan af?<br />
“Die wordt rechtstreeks afgezogen aan het oppervlak,<br />
met een industriële stofzuiger. Die beschikt standaard<br />
over een voorfilter en daarnaast in veel gevallen over<br />
een actief koolfilter. Die stofafzuiging kan eventueel<br />
bevestigd worden aan de kop van de machine. Maar bij<br />
handmatige bediening kan het ook makkelijker zijn als<br />
een tweede operator de afzuiging bedient.”<br />
Zo worden alles bij elkaar belangrijke<br />
ergonomische slagen gedaan.<br />
“Zeker, en dat is het eerste verhaal dat we willen<br />
vertellen. Het andere verhaal is dat we nu al willen<br />
inspelen op de mogelijkheden die Industry 4.0 biedt. Zo<br />
bereiden we de industriële reiniging voor op Artificial<br />
Intelligence. We hebben eigenlijk een volwaardige<br />
computer gebouwd en de elektronica en software<br />
in-house ontwikkeld. De hele machine is in feite<br />
bedrijfsklaar om een hoge graad van automatisering<br />
aan te kunnen.”<br />
Hoe zou dat in de praktijk werken?<br />
“Stel dat een van onze partners die actief is als<br />
industrieel reiniger een opslagtank zou willen reinigen,<br />
dan zou het systeem in de toekomst aan de hand van<br />
bijvoorbeeld de gescande grijsgraad van het staal<br />
kunnen bepalen op welke manier het reinigen het<br />
meest effectief en efficiënt zal zijn. We laten dan het<br />
algoritme beslissen welke laserpatronen bijvoorbeeld<br />
geselecteerd worden, met welke frequentie of<br />
lichtsterkte de laser de lichtpulsen geeft.<br />
Daar is natuurlijk nog een lange weg voor af te<br />
leggen. We willen nu met industriële reinigers en de<br />
asset owners verder gaan met het ontwikkelen van<br />
het algoritme, maar de hardware is nu al volledig<br />
geïntegreerd in onze apparaten. Zowel handbediende<br />
apparaten als laserkoppen die we op een robot<br />
monteren zullen in de toekomst op deze manier kunnen<br />
evolueren.”<br />
Ziet u robots in deze sector als serieuze<br />
ontwikkeling?<br />
“Zeker. Met verschillende industriële asset owners<br />
kijken we daar al uitgebreid naar. Het is een<br />
ontwikkeling die vrij vlot gaat. Het platform dat we<br />
gebouwd hebben is helemaal voorbereid voor deze<br />
“De hele machine<br />
is in feite<br />
bedrijfsklaar om<br />
een hoge graad<br />
van automatisering<br />
aan te kunnen”
“Dat krijg je<br />
met een menselijke<br />
bediening niet<br />
voor elkaar”<br />
EUROPOORT KRINGEN<br />
oktober - 2022 57<br />
manier van werken. We kunnen communiceren met elke<br />
gewenste robot.”<br />
algoritme kan gaan schrijven voor deze toepassing.<br />
Maar het platform, de hardware, is nu klaar.”<br />
Daarmee kan de sector inspelen op het feit dat<br />
personeel lastig is te vinden.<br />
“Dat is eerder een bijkomend voordeel. Veel asset<br />
owners maken de ontwikkeling naar no-man-entry,<br />
ze willen omwille van de veiligheid niet meer dat<br />
personeel voor werkzaamheden zich in een tank<br />
bevindt. Daarnaast, inderdaad, neemt het de druk<br />
deels weg voor het vinden van personeel die dit werk<br />
wil doen.”<br />
Als je kunstmatige intelligentie inzet dan vervangt<br />
dat in zekere zin de menselijke intelligentie. Welke<br />
intelligentie van de mens zou u dan niet meer<br />
nodig hebben?<br />
“Als je een laserreiniging uitvoert, dan kun je heel veel<br />
parameters instellen. Je kan de frequentie van het<br />
aantal lichtpulsen instellen, je kunt de lichtsterkte per<br />
lichtpuls instellen, je kunt het algemene vermogen<br />
instellen en je kunt het patroon waarmee je reinigt<br />
op veel manieren variëren. Bij een zekere mate van<br />
repetitief werk zal de machine in de toekomst aan de<br />
hand van algoritmes in zekere zin zelf kunnen berekenen<br />
wat de beste manier van reinigen is in een bepaalde<br />
situatie. Niet alleen op basis van de vervuiling, maar<br />
ook gebaseerd op de mate waarin daadwerkelijk<br />
gereinigd moet worden - het gewenste eindresultaat<br />
dus.Nu is de ervaring van de operator de bepalende<br />
factor. Dat geeft op termijn een grotere foutmarge en<br />
kost in veel gevallen meer tijd, als de operator tijdens<br />
het werk correcties of aanpassingen moet doorvoeren<br />
aan de instellingen.<br />
Ons platform op de computer is er nu eigenlijk klaar<br />
voor om de praktijk te gaan interpreteren. Wat we<br />
nu nodig hebben is een praktijksituatie waarbij we de<br />
geautomatiseerde toepassing kunnen laten werken in<br />
combinatie met een software developer die dan het<br />
En als het algoritme klaar is blijft het systeem<br />
leren in de praktijk?<br />
“Ja, op basis van machine learning en artificial<br />
intelligence zal het algoritme zichzelf continu<br />
verbeteren.”<br />
Als je naar de toekomst kijkt, hoe snel zal zich dit<br />
ontwikkelen?<br />
“Dat hangt een beetje af van de partners die zich<br />
daarvoor aandienen. Er is een groep klanten dat deze<br />
machines heeft gekocht of van ons uit de huurvloot<br />
huurt en ermee werkt. Die groep zouden we samen<br />
willen brengen met de asset owners in de grote<br />
industrie. Samen zou je dan de ontwikkeling van het<br />
algoritme in de praktijk willen vormgeven. Dat moet<br />
in een speciaal project, omdat de industrie reiniging<br />
vooral inzet bij een bepaalde, kritische situatie. Dan is<br />
er geen tijd en gelegenheid voor een testproject.<br />
Een setup die een tijdje beschikbaar is zou ideaal<br />
zijn om daar met de machine, het algoritme en een<br />
softwareontwikkelaars effectief aan de slag te gaan in<br />
een praktijkomgeving. Je zou het dus in een innovatieof<br />
studietraject moeten opnemen.”<br />
Om met deze vorm van reinigen succes te hebben<br />
moeten jullie zowel de industriële reinigers als de<br />
asset owners overtuigen.<br />
“In feite moeten we vooral de asset owners meekrijgen,<br />
zij gaan dan met reinigers werken die deze techniek<br />
aanbieden. Het voordeel van laserreiniging is dat<br />
het stil is en veel minder vervuilend dan bijvoorbeeld<br />
zandstralen. Je hebt ook geen secundair afval,<br />
waardoor de totale operationele last verminderd wordt.<br />
Met AI en de inzet van robots zou je volcontinu kunnen<br />
reinigen. Dat krijg je met een menselijke bediening niet<br />
voor elkaar.”
58<br />
EUROPOORT KRINGEN<br />
oktober - 2022<br />
ADVERTORIAL<br />
DUIZENDEN<br />
AFSLUITERS IN<br />
NIEUWE HES HARTEL<br />
TANK TERMINAL<br />
Op de eerste Maasvlakte, aan de poort van de Rotterdamse haven, rondde<br />
HES international in 2022 de HES Hartel Tank Terminal (HHTT) af. De<br />
nieuwe tankopslag biedt ruimte aan 1,3 miljoen kubieke meter schone<br />
petroleumproducten en is gebouwd in samenwerking met een groot aantal<br />
professionele partijen waaronder ERIKS. Een megaproject dat onder meer<br />
door de open communicatie en intensieve samenwerking tussen verschillende<br />
disciplines tot een mooi resultaat heeft geleid.<br />
In 2018 startte officieel het project voor de realisatie<br />
van de HES Hartel Tank Terminal. HES wilde graag<br />
de tankopslagcapaciteit in Rotterdam uitbreiden en<br />
is hiervoor in contact gekomen met BP die behoefte<br />
had aan uitbreiding van de op- en overslag van schone<br />
petroleumproducten.<br />
Teamwerk<br />
Om dit megaproject te realiseren, werkte HES<br />
als hoofdaannemer samen met een groot aantal<br />
professionele partijen. Engineeringbureau KH<br />
Engineering startte al in 2017 met een ‘value<br />
engineering’ waarin de haalbaarheid van het project<br />
werd onderzocht. In 2019 werd het definitieve<br />
ontwerp goedgekeurd.<br />
Dit detailontwerp omvatte uiteindelijk 54 tanks<br />
met een totale capaciteit van 1,3 miljoen m3 die<br />
worden geplaatst op het terrein van 27 hectare.<br />
Deze tanks worden gevuld met gereed product<br />
vanuit zee- en binnenvaartschepen of vanuit de<br />
nabijgelegen BP-raffinaderij. Zeeschepen kunnen<br />
aanleggen op een van de zes ligplaatsen aan een<br />
kade met een diepgang tot 25 meter waar ook<br />
VLCC’s (Very Large Crude Carriers) welkom zijn.<br />
In de Hudsonhaven komen negen aanlegplaatsen voor<br />
binnenvaartschepen<br />
Voor de vele afsluiters die in het totale terminal<br />
complex nodig zijn, werd reeds in het begin van<br />
het ontwerpstadium ERIKS ingeschakeld. Op basis<br />
van ervaringen uit het verleden kon de aannemer<br />
vertrouwen op een serieuze partner die de kennis<br />
en capaciteit heeft om mee te denken over de beste<br />
oplossingen. En niet uitsluitend op het vlak van afsluiters.<br />
Juist omdat de technisch specialist in een vroeg<br />
stadium van het ontwerpproces kon aanhaken, werd<br />
ook waardevolle input geleverd over aspecten die te<br />
maken hebben met logistiek, installatie, inbedrijfstelling,<br />
aandrijving, monitoring en onderhoud.<br />
Logistieke uitdaging<br />
Om toch even bij de afsluiters zelf te beginnen: In<br />
concrete cijfers leverde ERIKS voor de HES Hartel
EUROPOORT KRINGEN<br />
oktober - 2022 59<br />
Om clashes en andere verrassingen in de bouwfase<br />
te voorkomen, heeft ERIKS van alle afsluiters<br />
3D-bestanden aangeleverd. Deze waren door het<br />
engineeringbureau direct en foutloos in het ontwerp<br />
te integreren waarmee direct duidelijk was of de<br />
gewenste keuze goed paste.<br />
Al snel vond er wekelijks overleg plaats om iedere<br />
stap in het project nauwkeurig en bewust te kunnen<br />
zetten. Met mogelijkheden om direct bij te sturen<br />
wanneer dit nodig was. Zeker toen de daadwerkelijke<br />
bouw - onder leiding van Stork - begon, zijn deze<br />
overleggen van cruciaal belang gebleken in het<br />
kader van een efficiënt projectverloop. En dat alles<br />
in tijden van corona waar veel overleg online moest<br />
plaatsvinden. Een niet te onderschatten factor<br />
wanneer het gaat om overleg en afstemmen in<br />
combinatie met de gewenste opleverdatum.<br />
Tank terminal uiteindelijk 2.783 elektrisch bediende<br />
afsluiters en daarnaast nog eens circa 5.000<br />
handbediende uitvoeringen. Het grootste deel van<br />
de elektrisch bediende afsluiters - zo’n 1.900 stuks -<br />
betreft zogenaamde double block&bleed afsluiters die<br />
het bedrijf in eigen beheer ontwikkelt en produceert.<br />
Daarnaast zijn schuifafsluiters, vlinderkleppen,<br />
kogelkranen en klepafsluiters geselecteerd en<br />
geleverd. Alle afsluiters zijn bij levering voorzien van<br />
een eigen certificaat en compleet met de gewenste<br />
aandrijving. Hierdoor waren de subassemblage als<br />
geheel sneller in te bouwen. Bovendien leverde<br />
ERIKS diverse tank safety equipment.”<br />
Eindresultaat<br />
Sec gezien was de aannemer qua investering<br />
goedkoper uit geweest wanneer de afsluiters<br />
bij verschillende leveranciers waren afgenomen.<br />
Maar uiteindelijk woog dat - bij lange na - niet op<br />
tegen het gemak en tijdsbesparing van het werken<br />
met één leverancier. Zeker wanneer het gaat om<br />
Een dergelijk groot aantal afsluiters vraagt op<br />
het logistieke vlak heel wat inspanningen. Een<br />
belangrijk deel van de leveringsbetrouwbaarheid<br />
heeft ERIKS geborgd door in de directe nabijheid<br />
van de bouwplaats een grote magazijnruimte te<br />
huren. Hiermee konden de vele afsluiters ruim op<br />
tijd tot vlak voor de bouwplaats worden opgeslagen.<br />
Op die manier was in alle gevallen ‘just in time’ te<br />
leveren. Ook wanneer het tijdstip afweek van de<br />
oorspronkelijke planning. Niet zonder trots laat ERIKS<br />
weten dat hiermee een leveringsbetrouwbaarheid van<br />
de afsluiters van <strong>10</strong>0 procent is gehaald.<br />
Projectmanagement<br />
Naast productkennis en logistieke ervaring heeft<br />
ERIKS tot slot een wezenlijke bijdrage geleverd aan<br />
het complete verloop van het project. Zo is er in de<br />
beginfase meegedacht over de financiële aspecten,<br />
projectmanagement en de wet- en regelgeving die<br />
nauw luistert wanneer het om de op- en overslag<br />
van brandbare producten gaat. Daarnaast was er<br />
gedurende het hele traject een nauwe samenwerking<br />
met het engineeringbureau om voor iedere functie<br />
in het ontwerp de juiste afsluiter en bijbehorende<br />
aandrijving te kiezen.<br />
productverantwoordelijkheid en contactmomenten.<br />
Afnemen van één partij betekent bovendien<br />
uniformiteit in het magazijn waardoor de voorraad<br />
beperkt kon blijven en de kans op fouten ten aanzien<br />
van operationeel gebruik én onderhoud kleiner is.<br />
Een prachtig project. Tijdig opgeleverd. In goede<br />
samenwerking.<br />
Meer info: www.eriks.nl
60<br />
EUROPOORT KRINGEN<br />
oktober - 2022<br />
Geslaagde pilot Terra Inspectioneering bij Vopak Vlaardingen<br />
OPSLAGTANKS<br />
‘HET KAN,<br />
HET WERKT’<br />
Bij Vopak Vlaardingen staan meerdere grote nieuwe opslagtanks, waarvan<br />
het een uitdaging was om de dikte van de wanden en daken te meten. Uit een<br />
recente pilot blijkt dat drones van Terra Inspectioneering dit goed van binnenuit<br />
kunnen doen. Een uitkomst, zegt Djurre Haitsma van Vopak.
EUROPOORT KRINGEN<br />
oktober - 2022 61<br />
wijst Djurre Haitsma naar het beeldscherm<br />
dat bij het koffieapparaat in het kantoor van<br />
“Kijk”,<br />
Vopak Vlaardingen hangt. “Op het intranet<br />
heb ik mijn collega’s geïnformeerd over de pilot die we<br />
hebben gedaan. Je ziet dat het enthousiaste reacties<br />
losmaakt.” Haitsma is constructie-coördinator bij Vopak<br />
Vlaardingen. Hij is verantwoordelijk voor het correctieve<br />
en preventieve onderhoud van de bijna 300 tanks van de<br />
terminal. Hij gebaart naar buiten: “Er wordt nu gewerkt<br />
aan een uitbreiding met 16 nieuwe opslagtanks. Ze<br />
“We zochten naar<br />
een oplossing voor<br />
ons probleem”<br />
wilden niet van buiten meten, want dan neemt de kans<br />
op inwatering toe, en daarmee ook de kans op corrosie<br />
onder isolatie. We zochten dus naar een oplossing voor<br />
ons probleem.”<br />
staan er nu al, maar moeten nog worden aangesloten en<br />
intern worden gecoat. Q3 volgend jaar zal de uitbreiding<br />
worden opgeleverd.”<br />
Oplossing gezocht<br />
In de tanks bij Vopak Vlaardingen worden plantaardige<br />
oliën en vetten opgeslagen. Dit zijn geen stoffen die<br />
het materiaal van opslagtanks aantasten, vertelt<br />
Haitsma. “Maar dat is de theorie. In de praktijk staan<br />
de tanks bloot aan weersinvloeden en kan er wel<br />
corrosie ontstaan als de isolatie niet goed wordt droog<br />
gehouden. Daarom is het zaak om de opslagtanks<br />
conform EEMUA 159 te inspecteren. Voor de wand en<br />
dak houdt dat in dat de dikte gemeten moet worden.<br />
Dit gebeurt volgens scanlines. Vanuit elke windrichting<br />
wordt een lijn naar beneden getrokken en per scanline<br />
moeten vier metingen worden uitgevoerd per wandring.<br />
Voor de pilot betekende dit 224 metingen.” Voor een<br />
groep tanks die tussen 2008 en 2011 is gebouwd,<br />
nadert de eerste inspectieronde. Deze dient om de<br />
twintig jaar te worden uitgevoerd. “Daarop zijn we<br />
ons nu al aan het voorbereiden. Het zijn 33 grote<br />
opslagtanks van 26 meter hoog met een diameter van<br />
tussen de <strong>10</strong> en 15 meter. Er was geen eenvoudige<br />
manier om de dikte van de wanden en daken te meten.<br />
Het inspectiebedrijf waarmee we samenwerken,<br />
gebruikt een crawler voor wanddiktemetingen, maar die<br />
kan bovenin niet de hoek om op het dak op te gaan. We<br />
Meest complete beeld<br />
Begin augustus had Haitsma hierover overleg met<br />
Terra Inspectioneering, dat al langer inspecties uitvoert<br />
voor de terminals Vopak Botlek en Vopak Europoort.<br />
“Maar daarbij ging het om inspecties buiten; we wilden<br />
weten of ze bij ons ook wanddiktemetingen binnen<br />
konden uitvoeren.” Terra antwoordde hier bevestigend<br />
op, waarna eind augustus een pilot volgde. Die duurde<br />
een halve dag, zegt Haitsma. “Eerst werd een visuele<br />
inspectie in de tank uitgevoerd, om te controleren of<br />
er niets in hangt waar de drone tegenaan kan vliegen.<br />
De tank was schoon, droog, leeg en in LOTO [lock out,<br />
tag out, red.]. Buiten keken we mee hoe de drone met<br />
behulp van ultrasone techniek de diktemetingen van de<br />
wand en het dak uitvoerden. Dat ging snel; het meten<br />
van een lijn duurde maar tien minuten. We hadden<br />
een andere firma gevraagd ook een meting te doen en<br />
we pasten zelf de conventionele methode toe. Toen<br />
we de resultaten naast elkaar legden, bleek dat Terra<br />
het meest complete beeld leverde en bovendien een<br />
volledige inspectie wist uit te voeren. Daarmee was de<br />
pilot geslaagd en is onze keuze gemaakt.”<br />
Positief verrast<br />
“Ik wist dat er met drones veel mogelijk is. Je probeert<br />
bij te houden wat er in de wereld speelt. Vaak worden<br />
nieuwe technologieën over het hoofd gezien als er<br />
een werkwijze is die voldoet. Maar we hadden een<br />
dringende vraag. Ik was positief verrast door het<br />
succes van de pilot”, zegt hij. Na de pilot zijn Terra<br />
en Vopak Vlaardingen in gesprek over een contract<br />
voor de jaarlijkse inspectie van tussen de tien en<br />
twintig opslagtanks met behulp van een drone. Naast<br />
de opslagtanks uit 2008-2011 is er een ander cluster<br />
opslagtanks daterend uit 2014 die eveneens door<br />
Terra kunnen worden geïnspecteerd. De tanks die nu in<br />
aanbouw zijn, zou Terra ook kunnen inspecteren. “We<br />
zijn nu bezig met het ontwikkelen van een standaard<br />
voor de inwendige inspectie van opslagtanks met<br />
behulp van drones”, legt Haitsma uit. Hij besluit: “De<br />
voordelen zijn duidelijk. We kunnen hiermee door één<br />
firma zowel de dikte van de wanden als de daken laten<br />
meten. Ook de snelheid waarmee we over de data<br />
kunnen beschikken is een pluspunt. Ik vind het altijd<br />
leuk om met zulke nieuwe technieken te werken, en<br />
zeker als het vruchten afwerpt. Ik ben er blij mee.”
62<br />
EUROPOORT KRINGEN<br />
oktober - 2022<br />
Stichting OOI betrokken bij brede arbeidsmarktcampagne<br />
OPSLAGTANKS<br />
‘IN DE ISOLATIE<br />
SECTOR DOE JE ECHT<br />
RELEVANT WERK’<br />
Tekst: Mels Dees<br />
Stichting OOI, het Opleidings- en Ontwikkelingsfonds voor de Isolatiebranche,<br />
heeft op dit moment een duidelijk speerpunt, geeft directeur Hylke Warners aan.<br />
“Zowel de bedrijven in de sector, als de asset owners waarvoor ze werken, hebben<br />
er belang mensen te interesseren om dit werk te gaan doen.”
EUROPOORT KRINGEN<br />
oktober - 2022 63<br />
“De isolatiebranche is een heel aantrekkelijk<br />
instroomsector voor jongeren en zij-instromers.<br />
Er is eigenlijk geen bijzondere vooropleiding<br />
voor nodig. Het leuke is dat je echt relevant werk doet.<br />
Als je het vervolgens naar je zin hebt in de industrie<br />
of de haven, dan kun je heel makkelijk doorgroeien,<br />
bijvoorbeeld door het volgen van cursussen.<br />
“De uitdaging is alleen dat jongeren geen idee<br />
hebben wat voor werk er te doen is in de haven of de<br />
industrie. Daarbij spelen verschillende vooroordelen.<br />
Ten eerste het idee van vies en ongezond werk.<br />
Nog afgezien van het feit dat werk nooit ongezond<br />
mag zijn, is het ook lang niet altijd stoffig of vies.<br />
Integendeel. Daarnaast bestaat het beeld dat je hier<br />
met mbo-niveau 2 geen werk vindt. Bij ons is echter<br />
iedereen welkom en je verdient een goed salaris.<br />
De dagen zijn afwisselend en je komt nog eens op<br />
fabrieksterreinen waar niet iedereen welkom is.<br />
Verder kun je goed doorgroeien in deze sector; het is<br />
een beroep met toekomst.”<br />
Samenwerking met Deltalinqs<br />
“Traditionele manieren van werven werken niet meer.<br />
Een stand tijdens een banenbeurs in Rotterdam<br />
Ahoy levert echt geen jonge instromers meer op.<br />
Nu zijn wij niet de enige sector die deze uitdagingen<br />
kent bij het werven van personeel, en we kunnen<br />
het ook niet in ons eentje oplossen. Daarom ben<br />
ik blij dat we kunnen samenwerken met Deltalinqs,<br />
de werkgeversorganisatie in Rotterdam. Samen<br />
met hen en andere organisaties, bedrijven en<br />
opleidingsinstituten zoals het Scheepvaart en<br />
Transport College (STC) bundelen we de krachten.<br />
Zo zetten we de haven op de kaart als interessante<br />
werkomgeving. En dat is nodig.<br />
Het gaat bij die campagne onder meer om het creëren<br />
van meer leerbanen. Die waren traditioneel gericht<br />
op de niveaus 3 en 4 van het mbo, maar staan nu<br />
ook open voor de lagere niveaus. “Daarnaast werken<br />
we al langer samen met het Deltalinqs, onder meer<br />
door gebruik te maken van hun trainingsfaciliteit<br />
op Heijplaat in de Rotterdamse haven. Hier in<br />
ons eigen pand oefenen we met dummy’s, heel<br />
“Je kunt goed<br />
doorgroeien in<br />
deze sector”<br />
overzichtelijk in een hal. Op de trainingsplant kunnen<br />
onze cursisten echt op hoogte werken. Dat blijkt<br />
toch vaak een behoorlijke overstap. Dat willen we<br />
nog veel vaker gaan doen. We bereiken hiermee dat<br />
jongeren en zij-instromers wennen aan de werkelijke<br />
omstandigheden. Ook willen we het liefst mensen<br />
die het werken op hoogte eng vinden in een vroeg<br />
stadium kunnen herkennen.”<br />
Dynamische markt<br />
“De instroom van werknemers is nodig. Er komt de<br />
komende tijd nog genoeg op ons af. Zo zijn nu ook<br />
grote bedrijven verplicht te isoleren. Daarnaast zal<br />
het steeds vaker gebeuren dat warmte uit de industrie<br />
met een zo gering mogelijk verlies ingezet wordt voor<br />
toepassingen elders, bijvoorbeeld in kassen of als<br />
stadsverwarming.<br />
Een ander interessant fenomeen is de strijd tegen de<br />
sluipmoordenaar corrosie onder isolatie. Sommige<br />
installaties zijn vijftig tot zestig jaar oud, dan zit er van<br />
alles onder de isolatielaag. Dat wil je in beeld krijgen,<br />
maar het liefst non-destructief. Op dat gebied zijn<br />
er op dit moment heel interessante ontwikkelingen.<br />
Zo wordt tegenwoordig geëxperimenteerd met<br />
een glasvezel om aan de buitenkant de isolatielaag<br />
onder het plaatwerk te scannen. Het voordeel<br />
daarvan is dat je niet alles open hoeft te maken<br />
voor de inspectie. Bepaalde temperatuurverschillen<br />
kunnen dan duiden op vochtlekkage als gevolg van<br />
bijvoorbeeld, doorroesten. Je ziet bij bedrijven steeds<br />
meer aandacht voor deze corrosie-problematiek. Voor<br />
dit werk zijn ook weer specialisten nodig.”<br />
STICHTING OOI<br />
Stichting OOI heeft als doel het<br />
bevorderen van instroom, behoud en<br />
ontwikkeling van vakmanschap in de<br />
isolatiebranche. De stichting beschikt<br />
in Woerden over een eigen lesomgeving<br />
waar opleidingen en cursussen op<br />
het gebied van de isolatiepraktijk<br />
worden gegeven. Het Opleidings<br />
en Ontwikkelingsfonds voor de<br />
Isolatiebranche is een initiatief van de<br />
sociale partners VIB, CNV Vakmensen,<br />
FNV Metaal en De Unie.<br />
Opleiden voorwaarde voor kwaliteit<br />
“Om adequaat in te spelen op ontwikkelingen in de<br />
markt is goed geschoold personeel noodzakelijk. En<br />
om voorbereid te zijn op de toekomst is een brede<br />
scholing van belang. Soms proef ik in de markt dat<br />
bedrijven lever heel functiegericht willen opleiden,<br />
dus heel gericht op een specifieke taak. Natuurlijk<br />
is dat goedkoper, maar het heeft als effect dat de<br />
flexibiliteit in je personeelsbestand afneemt”, aldus<br />
Warners. “Uiteindelijk kan dat ertoe leiden dat asset<br />
owners wat meer moeten betalen voor de diensten<br />
van de isolatie-specialisten. Aan de andere kant zijn<br />
de voordelen van goed geïsoleerde installaties groot<br />
en betaalt goed en professioneel werk zich uiteindelijk<br />
altijd terug.”
Global strength and local focus<br />
P<br />
Keller Funderingstechnieken B.V.<br />
Europalaan 16 · Postbus 757<br />
2400 AT Alphen aan den Rijn<br />
Nederland<br />
Telefoon +31 172 471798<br />
info.nl@keller.com<br />
Wij zijn in staat om een breed scala aan complexe<br />
geotechnische vraagstukken in de gehele bouwsector<br />
op te lossen, door onze lokale ervaring te bundelen met<br />
Kellers wereldwijde expertise.<br />
Onze toekomst wordt duurzaam gefundeerd door Keller.<br />
www.keller-funderingstechnieken.nl
WEBNIEUWS<br />
BRON VAN DIT NIEUWS IS DE WEBSITE EUROPOORTKRINGEN.NL. HIEROP STAAT<br />
EEN OVERZICHT VAN DE LAATSTE ONTWIKKELINGEN IN HET ROTTERDAMSE.<br />
EUROPOORT KRINGEN<br />
oktober - 2022 65<br />
SCHADECLAIMS UNIPER<br />
EN RWE AFGEWEZEN<br />
De schadeclaims die RWE en<br />
Uniper hebben ingediend tegen<br />
de Nederlandse staat zijn niet<br />
rechtsgeldig. Tot dit oordeel is de<br />
Duitse rechter gekomen.<br />
Op gezag van de Nederlandse<br />
staat moeten RWE en Uniper hun<br />
kolengestookte energiecentrales<br />
sluiten in respectievelijk de<br />
Eemshaven en op de Maasvlakte.<br />
Dit moet in 2030 gebeuren.<br />
Omdat de energiecentrales<br />
eerder dicht moeten dan gepland<br />
eisen de twee energiebedrijven<br />
een schadevergoeding van de<br />
Nederlandse staat. Uniper eist 1<br />
miljard euro en RWE 1,4 miljard<br />
euro. Het hof in Keulen oordeelde<br />
vorige week dat de claims niet<br />
rechtsgeldig zijn. Het ministerie<br />
van Economische Zaken en Klimaat<br />
is blij met de uitspraak. “Tot nu<br />
toe keren de rechtszaken zich ten<br />
goede onze kant op”, reageert een<br />
woordvoerder in het Financieele<br />
Dagblad.<br />
Verder lezen?<br />
Scan dan de QR-code!<br />
GELUIDSMETING VOOR<br />
AFGEMEERDE SCHEPEN<br />
Afgemeerde schepen<br />
die meewerken aan een<br />
geluidsmeting in de haven van<br />
Rotterdam, krijgen een korting<br />
van het Havenbedrijf Rotterdam.<br />
De meting is volgens een<br />
internationale maatstaf.<br />
De enige geluidseisen die<br />
zeeschepen nu kennen, zijn gericht<br />
op de arbeidsomstandigheden aan<br />
boord. Voor de geluidsproductie<br />
richting de omgevingen gelden<br />
geen eisen. Met het gebruik van<br />
de internationale maatstaf ESInoise<br />
wil het havenbedrijf hier een<br />
einde aan maken. ESI staat voor<br />
Environmental Ship Index, die zich<br />
tot voor kort alleen richtte op de<br />
emissies van schepen. Nu wordt er<br />
ook ingezet op geluidsrapportages,<br />
waarbij zij gebruikmaakt van het<br />
internationale Neptunes-protocol.<br />
Schepen die aan de hand van<br />
ESI-noise meewerken aan een<br />
geluidsrapportage, ontvangen<br />
een financiële stimulans van het<br />
havenbedrijf.<br />
Verder lezen?<br />
Scan dan de QR-code!<br />
DELTALINQS VRAAGT<br />
PERSPECTIEF VAN<br />
KABINET<br />
Het Rotterdamse industriële<br />
cluster heeft een duidelijk<br />
perspectief nodig, stelt<br />
Deltalinqs-voorzitter Victor van<br />
der Chijs. Hij vraagt het kabinet<br />
om de toezegging voor steun<br />
concreet uit te werken.<br />
De in Rotterdam gevestigde<br />
energie-intensieve industrie wordt<br />
zwaar geraakt door de sterk<br />
gestegen energieprijzen. “Een<br />
aantal bedrijven in het Rotterdamse<br />
industriecluster heeft de productie<br />
deels al afgeschaald of stilgelegd<br />
vanwege de hoge stroom- of<br />
gaskosten. Het risico is zeer reëel<br />
dat meer bedrijven volgen”, aldus<br />
Van der Chijs. Volgens Deltalinqs is<br />
het hierdoor onzeker of de doelen in<br />
de energietransitie worden gehaald.<br />
Het importeren van halffabricaten<br />
en eindproducten uit een goedkoper<br />
land lijkt aantrekkelijk, maar dat is<br />
het niet, zegt Van der Chijs.<br />
Verder lezen?<br />
Scan dan de QR-code!
MET EEN<br />
BROCHURE<br />
IN JOUW STIJL.<br />
EN NERGENS ZO<br />
VOORDELIG!<br />
REPRESENTATIEF, PROFESSIONEEL EN LEKKER PRAKTISCH. DAT WIL JIJ OOK!<br />
DAAROM HEBBEN WE DIT NAJAAR EEN MOOIE ACTIE VOOR JE!* GA NAAR<br />
DRUKWERKMAX.NL/BROCHURES-ACTIE OM SIMPEL EN SNEL TE BESTELLEN.<br />
085-2<strong>10</strong> 4000 | KLANTENSERVICE@DRUKWERKMAX.NL | WWW.DRUKWERKMAX.NL<br />
*) 500 GENIETE A4-BROCHURES, SELFCOVER, 135 GRAMS, 24 PAGINA’S VOOR SLECHTS €399!
WEBNIEUWS<br />
BRON VAN DIT NIEUWS IS DE WEBSITE EUROPOORTKRINGEN.NL. HIEROP STAAT<br />
EEN OVERZICHT VAN DE LAATSTE ONTWIKKELINGEN IN HET ROTTERDAMSE.<br />
EUROPOORT KRINGEN<br />
oktober - 2022 67<br />
TOEKOMSTSCENARIO’S<br />
HELPEN HAVENBEDRIJF<br />
ROTTERDAM<br />
Het Havenbedrijf Rotterdam<br />
heeft vier toekomstscenario’s<br />
en bijbehorende wereldbeelden<br />
samengesteld. Dit moet de haven<br />
helpen om zich op de toekomst<br />
voor te bereiden.<br />
Geopolitieke, economische, maatschappelijke<br />
en technologische<br />
veranderingen in de komende jaren<br />
zullen van invloed zijn op het havenindustrieel<br />
complex in Rotterdam.<br />
Voor de Rotterdamse haven gaat<br />
het een groot verschil maken of de<br />
energietransitie doorzet of stokt,<br />
of machtsblokken handelsbarrières<br />
oprichten of dat de vrije handel floreert<br />
en of consumenten voor prijs<br />
of voor kwaliteit kiezen. Om zich<br />
voor te bereiden op de keuzes van<br />
de toekomst heeft het Havenbedrijf<br />
Rotterdam vier toekomstscenario’s<br />
en bijbehorende wereldbeelden<br />
opgesteld. De eerste is Connected<br />
Deep Green, waarbij logistieke ketens<br />
wereldwijd samenwerken om<br />
de doelen tegen klimaatverandering<br />
te halen. In Regional Well-Being<br />
- het tweede scenario - werken<br />
regionale clusters aan de leefomgeving,<br />
privacy en welzijn.<br />
Verder lezen?<br />
Scan dan de QR-code!<br />
SHELL LEGT<br />
AUTOMATISEERDER<br />
VAST VOOR HOLLAND<br />
HYDROGEN I<br />
Shell heeft Yokogawa<br />
geselecteerd als main automation<br />
contractor (MAC) voor de<br />
groenewaterstoffabriek Holland<br />
Hydrogen I die op de Tweede<br />
Maasvlakte wordt gebouwd.<br />
Dit maakt het Japanse bedrijf<br />
bekend.<br />
“Ons bedrijf wil een leidende rol<br />
spelen in het bereiken van een<br />
wereld waarin systemen nauw<br />
geïntegreerd zijn”, verklaart Koji<br />
Nakaoka van Yokogawa. “In de<br />
waterstofvoorzieningsketen zijn<br />
er afzonderlijke systemen voor<br />
functies als productie, transport via<br />
pijpleidingen, opslag en levering,<br />
die elk eigendom zijn van een<br />
andere entiteit. Door deel te nemen<br />
aan projecten die onze klanten<br />
helpen vooruitgang te boeken in<br />
hun decarbonisatiestrategieën<br />
en waarde toe te voegen aan hun<br />
ondernemingen, zullen wij blijven<br />
werken aan het realiseren van een<br />
duurzame samenleving.”<br />
Verder lezen?<br />
Scan dan de QR-code!<br />
TEKORT BIOBRAND-<br />
STOFFEN DREIGT VOOR<br />
SCHEEPVAART<br />
Europese regels schrijven voor dat<br />
schepen op meer biobrandstoffen<br />
moeten varen. Er dreigt echter<br />
een tekort aan deze brandstoffen,<br />
waarschuwt Louis Stolper van de<br />
KNVR.<br />
Een recente studie van het Luchten<br />
Ruimtevaartcentrum van de TU<br />
Delft toont aan dat er een tekort<br />
dreigt aan grondstoffen voor duurzame<br />
brandstoffen. Dit zou het voor<br />
luchtvaartmaatschappijen bemoeilijken<br />
om te vergroenen. Louis Stolper,<br />
beleidsmedewerker Innovatie<br />
en Digitalisering bij de Koninklijke<br />
Vereniging van Nederlandse Reders<br />
(KVNR), ziet hetzelfde gevaar ook<br />
voor de scheepvaart opdoemen.<br />
Want, zo stelt hij, in de scheepvaart<br />
zijn exact dezelfde grondstoffen<br />
nodig voor de energietransitie als in<br />
de luchtvaart. Beide sectoren willen<br />
gebruikmaken van een brandstof<br />
die weinig ruimte inneemt en veel<br />
energie bevat. EU-wetgeving verplicht<br />
reders om duurzame brandstoffen<br />
te gebruiken. Bij invoering<br />
van deze regels geldt dit nog maar<br />
voor 2 procent van de gebruikte<br />
brandstof, maar in 2050 zal het<br />
mogelijk om 80 procent gaan.<br />
Verder lezen?<br />
Scan dan de QR-code!
68<br />
EUROPOORT KRINGEN<br />
oktober - 2022<br />
INDUSTRIËLE REINIGING<br />
Rondetafelgesprek bestuur SIR<br />
SAMEN NAAR EEN<br />
HOGER NIVEAU<br />
De Stichting Industriële Reiniging (SIR) was de voorbije jaren afgeweken van<br />
haar oorspronkelijke doel: het verbeteren van de veiligheid in de sector. Het is<br />
zaak hier weer verder de nodige aandacht aan te schenken, zei voorzitter Jürgen<br />
Matthyns (HCI) vorig jaar in Europoort <strong>Kringen</strong>. Hoe dit voornemen uitpakt,<br />
vertelt hij in het SIR-rondetafelgesprek, met daarbij aanwezig penningmeester<br />
Peter Goedendorp (TCC) en de nieuwe bestuursleden Ron Grobecker (REYM)<br />
en Kees Wagtmans (Kärcher).<br />
Hoe is het afgelopen jaar verlopen?<br />
Jürgen Matthyns: “Het was een uitdagende periode<br />
waarin we met de naweeën van het coronatijdperk te<br />
maken hadden. Toch hebben we stappen kunnen maken.<br />
Afgelopen zomer hebben wij sinds langere tijd onze<br />
algemene bijeenkomst gehouden, waar veel publiek<br />
aanwezig was. Dit hebben wij in een nieuw format<br />
gestoken, waarbij de deelnemers er meer bij werden<br />
betrokken. Dat viel heel goed. Achteraf hoorde ik van<br />
verschillende mensen dat ze blij waren dat we met de<br />
SIR weer de juiste richting op gaan, dat we terug naar<br />
de basis gaan en over industriële reiniging en veiligheid<br />
praten. Het was dus een prima dag, die in december<br />
een vervolg zal krijgen.”<br />
Kees Wagtmans: “Voortaan zal de vergadering onder<br />
de nieuwe naam ‘deelnemersbijeenkomst’ worden<br />
gehouden.”<br />
Matthyns: “We praten nu over deelnemers en niet<br />
meer langer over leden. Dat heeft ook te maken met de<br />
wetgeving rond stichtingen. We vinden het belangrijk<br />
dat elke deelnemer mensen beschikbaar stelt om in<br />
werkgroepen deel te nemen. We gaan ook vakgroepen<br />
oprichten. Daarmee verbreden we het platform, zodat<br />
mensen erin kunnen plaatsnemen als ze een bepaald<br />
topic willen volgen.”<br />
Deelnemen klinkt ook actiever dan wanneer je<br />
alleen lid bent.<br />
Wagtmans: “Ja, dat willen wij uitstralen. One<br />
goal, one mission. Met z’n allen hebben wij een<br />
gemeenschappelijk belang.”<br />
Ron en Kees, jullie zijn nieuw in het bestuur.<br />
Waarom zijn jullie bestuurslid geworden?<br />
Ron Grobecker: “Bij REYM vinden wij het ontzettend<br />
belangrijk om een bijdrage aan de SIR te leveren aan<br />
de veiligheid, het opleiden van onze mensen en met<br />
name aan het maken van nieuwe handboeken. We zijn<br />
momenteel bezig met het samenstellen van een nieuw<br />
drukvacuümhandboek. Tegen het eind van dit jaar zullen<br />
we het concept af hebben.<br />
Drukvacuüm is nog altijd een van de belangrijkste<br />
domeinen binnen industrieel reinigen. Het is een<br />
complex karwei. Aan de ene kant willen we alles<br />
goed beschrijven en aan de andere kant willen we<br />
het leesbaar houden hoewel er veel techniek in<br />
voorkomt. Daarbij komt dat mijn voorganger jarenlang<br />
lid is geweest van de SIR en ook voorzitter was. Wij<br />
vinden het niet meer dan normaal dat we dat stokje<br />
overnemen en een bijdrage leveren. Dat doen we<br />
ook in de vakgroepen, waar veel mensen namens ons<br />
bedrijf in zitten. We willen daar graag een actieve rol in<br />
vervullen om de veiligheid binnen de branche nog meer<br />
te verbeteren.”
EUROPOORT KRINGEN<br />
oktober - 2022 69<br />
“Om out the line of fire<br />
te blijven zijn wij steeds<br />
meer gaan automatiseren”<br />
Wagtmans: “Voor mij doen twee redenen ertoe.<br />
Veiligheid en duurzaamheid zitten in het DNA van het<br />
bedrijf waarvoor ik werk. Daar wil ik ook bij de SIR mijn<br />
steentje aan bijdragen. Een tweede reden is dat veel<br />
mensen industriële reiniging als een noodzakelijk kwaad<br />
zien. Het vak heeft een niet al te hoog aanzien. Ik vind<br />
dat wij dat naar een hoger niveau moeten brengen.<br />
Daar hoort veiligheid bij natuurlijk.”<br />
Hoe belangrijk is het dat er nieuw bloed in het<br />
bestuur is bijgekomen?<br />
Peter Goedendorp: “Dat is heel belangrijk. Het zijn twee<br />
toonaangevende bedrijven die hiermee een bijdrage<br />
leveren. Ik denk dat beiden een mooie aanwinst zijn<br />
voor de SIR.”<br />
Matthyns: “Daarnaast spelen de personen een rol.<br />
Door de jaren heen hebben wij gemerkt hoe belangrijk<br />
het is dat wij bestuursleden hebben die een actieve rol<br />
spelen, geloven in de missie en willen sleutelen aan de<br />
organisatie. Kees en Ron hebben niet toevallig deze<br />
portefeuilles gekregen. Je hebt mensen nodig die er<br />
echt aan kunnen trekken. Natuurlijk hebben Kees en<br />
Ron het druk in hun functies, maar toch is het voor hen<br />
een logische stap om dit ernaast te gaan doen. Helaas<br />
merk je na een paar jaar dat het wat meer tijd kost dan<br />
dat het was voorgesteld. Dat blijft de truc om mensen in<br />
het bestuur te lokken, haha.”<br />
Grobecker: “Het geeft ook energie. Ik ben begin dit jaar<br />
als algemeen directeur bij REYM gestart. De combinatie<br />
van de twee functies leek mij wat veel, ook omdat ik het<br />
graag goed wil doen. Ik ben trots op de mensen die in<br />
onze werkgroep zitten. Het loopt hartstikke goed. Straks<br />
ligt er een pracht van een handboek drukvacuüm.”<br />
Wat zal er anders zijn aan het nieuwe handboek?<br />
Grobecker: “Deels zit er aangepaste wet- en<br />
regelgeving in die wij compleet moesten verwerken.<br />
Ook verandert de apparatuur in de loop der jaren,<br />
wat je erin moet meenemen. Het gaat hier om de<br />
werkmethodes waar we onze mensen voor opleiden.<br />
Dan moet het wel transparant in de boeken staan.<br />
Eens in de zoveel jaar zullen we dit moeten herijken.<br />
Ook moeten we nog een nieuw handboek maken voor<br />
chemisch technisch reinigen. Voor ademlucht, waarin<br />
veel is veranderd, is het handboek inmiddels gewijzigd.”<br />
Matthyns: “Enkele jaren geleden vond een zwaar<br />
ongeval plaats, wat deels lag aan de opbouw van een<br />
drukvacuümwagen. Binnen een paar weken heeft<br />
de SIR dat incident onderzocht en er advies over<br />
uitgebracht. Dat is in de hele sector meteen toegepast.<br />
Binnen een maand was dat probleem voor 99 procent<br />
van de baan. Dat tekent de kracht en het belang van<br />
de SIR, en hoe belangrijk het is dat dit goed in een<br />
handboek staat omschreven.”
Industrial Service & Rental BV<br />
méér dan alleen Rental<br />
Industrial Service & Rental BV verhuurt precies de machines en<br />
materialen die u nodig heeft voor de chemische- en petrochemische<br />
industrie van vacuümwagen tot ademlucht.<br />
Industrial Service & Rental BV ondersteunt daarbij door u alles rond<br />
de inhuur van machines en materieel uit handen te nemen.<br />
Van transport, kostenefficiency, instructie op locatie tot de complete<br />
training van uw medewerkers zorgt ervoor dat u praktisch en veilig<br />
werkt en voorziet u van het certificaat dat u nodig heeft.<br />
Onze maatwerkoplossing zorgt steeds voor de juiste apparatuur<br />
conform de geldende veiligheidsnormen en keuringseisen.<br />
U wilt zich bezighouden met uw werkzaamheden en elke dag weer zo<br />
productief mogelijk zijn.<br />
Met onze services zorgen we ervoor dat uw werk altijd kan doorgaan.<br />
U neemt contact met ons op zoals u dat het prettigst vindt en kiest<br />
voor de huuroplossing die bij u past. We denken met u mee en gaan<br />
verder dan welke verhuurder ook om u te ontzorgen.<br />
ISR BV<br />
Eendrachtsdijk 1<br />
3251 AG Stellendam<br />
T +31 85 80 81 065<br />
T +32 48 52 25 331<br />
E info@isrbv.com<br />
W www.isrbv.com<br />
OPBOUW BEKKERLAGRAM<br />
Slibtank<br />
Materiaal:<br />
RVS 316 L<br />
Inhoud:<br />
14.000 liter<br />
Tankcode:<br />
S4AH, L4AH<br />
Achterdeksel<br />
JC kranen:<br />
2 stuks 4” afsluiters,<br />
stalen huis, RVS kogel,<br />
P.T.F.E. afdichtingen<br />
Koelwatertank<br />
Materiaal:<br />
RVS 304<br />
Inhoud:<br />
± 1,5 m 3<br />
Zadeltastank<br />
Materiaal:<br />
RVS 304<br />
Inhoud totaal:<br />
<strong>10</strong>00 liter<br />
Bordes met Klapleuning<br />
Materiaal:<br />
RVS 304<br />
Bediening:<br />
Pneumatisch bediend<br />
Vacuümpomp<br />
Type:<br />
CVS wr 3<strong>10</strong>0<br />
Capaciteit:<br />
3000 m 3 /h<br />
Voorinlaat:<br />
ja<br />
Niveau aanduiding<br />
Type:<br />
Wijzer constructie<br />
Hogedruk-pomp<br />
Capaciteit:<br />
30l/min bij 200bar<br />
Haspel klein<br />
Uitvoering:<br />
30 meter 1/2” HD-slang<br />
Compressor<br />
Type:<br />
CVS, VacuStar L 400<br />
Capaciteit:<br />
345 m 3 /h<br />
Werklamp<br />
Type:<br />
LED uitvoering<br />
Aantal:<br />
2<br />
Positie:<br />
Achterzijde<br />
+ tankinspectielamp<br />
Slangenbak<br />
Materiaal:<br />
RVS 304<br />
Gereedschapskast<br />
Uitvoering:<br />
Gesloten<br />
Materiaal:<br />
RVS 304<br />
Bedieningspaneel<br />
Type:<br />
IFM besturing<br />
Uitvoering:<br />
Met display<br />
Voorzien in:<br />
- Diverse elektrische<br />
bedieningselementen<br />
- Waterdruk op/af<br />
- Uitschakelen niveau<br />
claxon<br />
- Ontluchting / beluchting<br />
tank<br />
- Noodstop<br />
- HD-pomp in/uit<br />
- Stopcontact 24V<br />
- K1/K2 regeling<br />
- Vacuümmeter<br />
- Toerenteller<br />
Afstandsbediening<br />
Type:<br />
Kast plus kabel<br />
Functie:<br />
Noodstop<br />
Achterbumper<br />
Type:<br />
Terberg bumper<br />
Uitvoering:<br />
Hydraulisch<br />
ADR
EUROPOORT KRINGEN<br />
oktober - 2022 71<br />
“Straks ligt er<br />
een pracht van<br />
een handboek<br />
drukvacuüm”<br />
Ron Grobecker (REYM)<br />
Foto: Pierre Crom<br />
Grobecker: “Bij de SIR heb je alle partijen bij elkaar: de<br />
opdrachtgevers, de bouwers van installaties, opleiders<br />
en de gebruikers ervan. Binnen een platform heb je dan<br />
direct goed contact. Er is openheid en we kunnen direct<br />
schakelen.”<br />
Dit onderschrijft de missie van de SIR, waarbij<br />
veiligheid op één staat.<br />
Matthyns: “Daar blijft het op neerkomen. Zelfs in<br />
deze tijd zijn er nog altijd verbeteringen mogelijk. Dat<br />
terwijl het genoemde ongeval plaatsvond doordat een<br />
bedrijf een verbetering dacht te hebben aangebracht.<br />
Het bevestigt inderdaad het belang van handboeken.<br />
Alles wat erin staat is ontstaan door ongevallen of near<br />
misses die ooit hebben plaatsgevonden. We moeten die<br />
boeken blijven gebruiken en erover blijven nadenken.<br />
Dat is het continue werk in zo’n werkgroep.”<br />
Wagtmans: “Het is ook mooi dat deelnemers het<br />
vertrouwen hebben om incidenten te melden. De<br />
grootste uitdaging schuilt erin om die input te krijgen.<br />
Niemand is er trots op om een ongeval te melden.<br />
We proberen deelnemers te overtuigen dat het<br />
belangrijk is.”<br />
Kees, je had het net over het aanzien van de<br />
industrieel reiniger. Maakt dat het voor jullie ook<br />
moeilijker om mensen te vinden?<br />
Wagtmans: “Het is sowieso moeilijk om mensen<br />
te vinden. Wij hebben bijvoorbeeld een fabriek in<br />
Roemenië. Daar hebben wij een groot probleem, want<br />
er zijn geen Roemenen om in die fabriek te werken. Die<br />
zijn allemaal naar het westen getrokken omdat daar<br />
meer valt te verdienen. Nu werken wij in Roemenië met<br />
Syriërs en Vietnamezen. Het verschuift zich dus. Dit<br />
is nog maar de algemene arbeidsmarkt. Reiniging is<br />
niet echt sexy, hè? Mensen zijn gevoelig voor de status<br />
van functies. Je wordt echter niet zomaar industrieel<br />
reiniger. Dan moet je echt iets willen, kunnen en oog<br />
hebben voor veiligheid. Is het niet voor jezelf, dan wel<br />
voor jouw collega’s en de omgeving. Dat is een heel<br />
leerproces. Ik denk dat we van ver zijn gekomen. Kijk<br />
eens naar de equipment waar mensen mee werken. Dat<br />
is niet alleen simpel een kraan open en dicht draaien.<br />
Daarvoor moet je een opleiding hebben genoten. Je<br />
moet verstand van zaken en techniek hebben. Eigenlijk<br />
zijn die mensen allrounders. Je moet ook met klanten<br />
kunnen praten. Onze medewerkers zijn degenen die<br />
verantwoordelijk zijn voor onze geboden kwaliteit op<br />
de site. Ze mogen wat mij betreft meer gewaardeerd<br />
worden, misschien ook wel beter beloond worden. Ik<br />
vind industrial cleaner een mooie job.”<br />
Grobecker: “We zien ook wel het een en ander<br />
veranderen. Om out the line of fire te blijven zijn wij<br />
steeds meer gaan automatiseren. De laatste drie jaar<br />
zijn er enorme stappen gezet. Bij tankreiniging gaan<br />
we bijvoorbeeld steeds meer naar robotisering toe.
72<br />
EUROPOORT KRINGEN<br />
oktober - 2022<br />
‘Non man entry’ wordt dit genoemd, waarbij mensen<br />
nog nauwelijks in tanks hoeven te zijn. Wij - maar<br />
ook andere reinigingsbedrijven - hebben gigantisch<br />
in automatische reinigingsapparatuur geïnvesteerd.<br />
Pijpenbundels worden nu bijvoorbeeld automatisch<br />
gereinigd, nadat een camera er langs is gelopen en de<br />
gegevens voor een volgende keer heeft vastgelegd.<br />
Niemand hoeft daar meer met zijn handen tussen te<br />
zitten. Dit zorgt er ook voor dat de nieuwe generatie<br />
het mooi begint te vinden. Ervaren mensen van de<br />
oude generatie vinden zo’n joystick best eng, terwijl<br />
dat jongeren juist aanspreekt. Zo zie je dat er een brug<br />
tussen die twee groepen wordt geslagen.”<br />
Matthyns: “Het is inderdaad een grote ommezwaai in<br />
vergelijking met vroeger. Automatische reiniging is niet<br />
alleen kwalitatief beter, maar ook duurzamer. Ook voor<br />
de reinigers zelf is het aangenaam. Ze gaan ‘s avonds<br />
fluitend naar huis, terwijl het vroeger hard, gevaarlijk en<br />
vuil werk was. ”<br />
Herken jij je hierin?<br />
Goedendorp: “Jazeker, het betekent natuurlijk ook<br />
wel iets voor de industrieel reiniger als persoon. We<br />
hebben het over een ander niveau. Daar heeft de SIR<br />
ook wel duidelijk op ingespeeld. Het ‘certificaatje halen’<br />
is er echt wel af. Sinds een paar jaar hebben wij de<br />
nadruk gelegd op branchegericht scholen, en daar komt<br />
volautomatisch reinigen sterk in terug. Natuurlijk is de<br />
situatie op de arbeidsmarkt nu problematisch. Er zijn<br />
turnarounds waarbij vijftig procent van de bezetting<br />
uit zeventien Europese landen komt. In industriële<br />
reiniging zie je dat ook steeds meer. Er is meer vraag<br />
naar buitenlandse examens voor Polen, Bulgaren en<br />
Roemenen, die ook die industriële reiniging in gaan. Je<br />
kan ze nu een veel veiliger job bieden.”<br />
Matthyns: “Het behouden van mensen is momenteel<br />
ook belangrijk. Vorige maand was iemand bij ons<br />
weggegaan. Hij kon monteur worden bij een klant<br />
van ons, waar hij betere arbeidsvoorwaarden kreeg<br />
aangeboden. We vonden het jammer dat hij vertrok,<br />
maar na twee maanden stond hij weer bij ons op de<br />
stoep. Hij had er genoeg van om elke keer hetzelfde<br />
werk te moeten doen en wil liever bij ons met<br />
automaten werken. Dat zijn onze beste ambassadeurs.”<br />
Blijven medewerkers over het algemeen langere<br />
tijd voor reinigingsbedrijven werken?<br />
Grobecker: “Momenteel is het zo dat iedereen<br />
wat anders kan gaan doen als hij dat wil. Flinke<br />
loonsverhogingen zijn aan de orde van de dag. Het is<br />
daarom belangrijk dat wij als branche aantrekkelijk<br />
moeten zijn.”<br />
Wat merken jullie er als bedrijf van dat de<br />
energieprijzen zo waanzinnig zijn gestegen?<br />
Grobecker: “Wij hebben een enorm verbruik aan<br />
“Zelfs in deze tijd<br />
zijn er nog altijd<br />
verbeteringen<br />
mogelijk”<br />
Jürgen Matthyns (HCI)<br />
Foto: Pierre Crom
EUROPOORT KRINGEN<br />
oktober - 2022 73<br />
“Ik denk dat<br />
we van ver zijn<br />
gekomen”<br />
Kees Wagtmans (Kärcher)<br />
Foto: Pierre Crom<br />
brandstoffen. Wij hebben dat door te belasten naar<br />
onze klanten, die daar natuurlijk niet altijd voor<br />
openstaan. Wij hebben echter meer zorgen over ons<br />
personeel. Ze kunnen een goede boterham verdienen,<br />
maar iedereen wordt zwaar door de inflatie getroffen.<br />
We bieden onze mensen begeleiding om te voorkomen<br />
dat ze in de problemen komen.”<br />
Wagtmans: “In België zijn er bedrijven die een dag<br />
sluiten omdat dat goedkoper is dan een dag produceren.<br />
Ik was vorige week bij een thermisch reiniger wiens<br />
energiekosten van vier ton naar drie miljoen euro zijn<br />
gestegen.”<br />
Goedendorp: “Dat is wel schrijnend.”<br />
Matthyns: “Iedereen die voornamelijk met warmte<br />
werkt, heeft nu problemen.”<br />
Wagtmans: “Terugkomend op het sexier maken van<br />
het vak: het is belangrijk dat iets veilig blijft als het<br />
veilig wordt afgeleverd. De SIR heeft daar een rol<br />
in gespeeld, door haar certificeringen, keuringen en<br />
opleidingen. Salaris is belangrijk, maar secundaire<br />
arbeidsvoorwaarden zijn dat ook. We hebben pas een<br />
monteur aangenomen die in een bepaalde industrie<br />
werkte. Hij verdiende daar goed, maar hij vond dat<br />
ze daar eigenlijk zijn vroegtijdig pensioen aan het<br />
financieren waren. Het is niet gezond om dagelijks in<br />
een mindere omgeving te werken. Het loonstrookje is<br />
niet altijd leidend.”<br />
Wordt het geen tijd om afscheid te nemen van de<br />
term ‘industrieel reiniger’?<br />
Matthyns: “Die verandering is gaande. Je hoort het<br />
woord operator al meer. We noemen het nu een HDoperator.<br />
Mensen in de sector voelen ook wel aan dat<br />
het aan het veranderen is. Maar het zal nog wel even<br />
duren. Vorig jaar vroeg iemand mij op een receptie<br />
wat voor werk ik doe. Toen ik vertelde dat ik voor een<br />
industrieel reinigingsbedrijf werk, zei die man: ‘O, wat<br />
erg! Iemand moet het doen!’”<br />
Grobecker: “Die man dacht natuurlijk aan de<br />
arbeidsomstandigheden. Als industrieel reiniger<br />
hebben wij te maken met zeer grote investeringen in<br />
apparatuur. Je bent zomaar 400.000 euro kwijt aan<br />
een vacuümwagen. Dat onderstreept het belang om<br />
onze mensen goed op te leiden en om medewerkers te<br />
vinden die bereid zijn om die uren te willen maken. De<br />
stops vinden in korte tijd plaats en zijn steeds heviger<br />
geworden. Ook in de weekenden en nachten wordt<br />
gewerkt. Dat vindt een groot deel van de jeugd niet zo<br />
sexy.”<br />
Matthyns: “De mensen die wij aantrekken zijn<br />
veelal afkomstig uit de bouw, horeca, of soms uit de<br />
krijgsmacht. Ze willen vooral hard werken, maar wij
74<br />
EUROPOORT KRINGEN<br />
oktober - 2022<br />
“Je kan ze<br />
nu een veel<br />
veiliger job<br />
bieden”<br />
Peter Goedendorp (TCC)<br />
Foto: Pierre Crom<br />
waarschuwen altijd dat ze eerst moeten nadenken. Heb<br />
je je voorbereid, beschik je over de juiste opleiding en<br />
dan pas kun je van start gaan. Dat is wel een omslag.”<br />
Grobecker: “Zeker mensen van Defensie die met<br />
apparatuur hebben gewerkt doen vooraf een inspectie.<br />
Ook proef je de kameraadschap bij oud-militairen.<br />
Kortverbandvrijwilligers - militairen die vier jaar hebben<br />
gediend - zien wij graag komen. Alleen trekt de hele<br />
markt aan ze. Ze zijn overal welkom.”<br />
Matthyns: “Medewerkers die de sector verlaten, zeggen<br />
vaak de vriendschap en het teamwerk te missen. Dat is<br />
iets wat bij ons echt nog wel bestaat.”<br />
Grobecker: “Bij een groot project komen mensen uit<br />
vijf of zes vestigingen samen om gezamenlijk de job te<br />
doen. Dat schept een band, wat voor onze productiviteit<br />
enorm belangrijk is.”<br />
Kan de SIR een bijdragen leveren om de sector<br />
meer sexy te maken?<br />
Matthyns: “Er lopen wat ideeën en plannen waar wij ons<br />
de komende tijd op gaan richten”<br />
om er een kijkje te nemen, zoals dat vroeger ging.<br />
Kinderen kunnen er dus niet enthousiast over worden.<br />
Dan moet je wat meer doen aan de communicatie en ik<br />
denk zeker dat de SIR daar een rol in kan spelen.”<br />
Wagtmans: “Je zou kunnen denken aan een<br />
openbedrijvendag, zodat mensen een kijkje in de keuken<br />
kunnen nemen.”<br />
Grobecker: “Ja, dit soort dingen doen we. We komen<br />
ook op scholen. Wij hebben vorig jaar november<br />
een aantal vacatures opengesteld voor de functie<br />
van operator in opleiding. Landelijk hadden we 300<br />
kandidaten, van wie we 60 man hebben aangenomen.<br />
Inmiddels zijn dat er 75. Ze zijn er dus wel, na een heel<br />
zorgvuldige intake. Het gaat erom dat je die mensen<br />
anders benadert. Je moet niet direct om een CV<br />
vragen. Iemand van 23 jaar zit daar niet op te wachten.<br />
Ze willen eerst eens in gesprek om te zien waar ze<br />
terecht komen. Het is belangrijk dat de bedrijfsleiding<br />
en een HR-medewerker aan tafel zitten en gelijk een<br />
berekening kunnen maken wat je zou kunnen gaan<br />
verdienen. Laat ook zien welke doorgroei je mensen<br />
kunt bieden.”<br />
Goedendorp: “Het is lastig om je een beeld te vormen<br />
van industriële reiniging. Vaak wordt er bij raffinaderijen<br />
gewerkt, waar je achttien moet zijn om er te kunnen<br />
werken. Een zoon kan niet zomaar met zijn vader mee<br />
Matthyns: “Voor veel jonge mensen kan het een<br />
uitdagende, interessante en goed verdienende job zijn.<br />
Maar het is onbekend.”
EUROPOORT KRINGEN<br />
oktober - 2022 75<br />
Goedendorp: “Je moet op tijd starten. We hebben in<br />
het noorden een traject gedaan waarbij wij jongeren uit<br />
het middelbaar onderwijs uitnodigden. We lieten zien<br />
wat reiniging inhoudt en hoe dat gaat. Dan is er echt<br />
wel een groep heel enthousiast te maken. Niet voor nu,<br />
maar wel als ze straks uitstromen.”<br />
Matthyns: “Onze sector biedt ook<br />
doorgroeimogelijkheden. Overal wordt jongeren de kans<br />
geboden om op karakter en ervaring door te groeien tot<br />
soms zelfs hoge posities in de onderneming.”<br />
Grobecker: “Dat klopt, maar natuurlijk zal er ook<br />
fatsoenlijk betaald moeten worden voor onze operators.<br />
Nu zie je dat er meer mogelijk is, maar tot voor kort<br />
hebben industriële reinigers amper de kostprijs van<br />
opdrachtgevers gekregen, laat staan de commerciële<br />
prijzen.”<br />
Matthyns: “Klopt, dat was en is nog altijd een<br />
bedreiging. Het is gek: in de bouwsector krijgen ze<br />
soms 50 tot 55 euro per uur, terwijl ze niks hoeven te<br />
bewijzen. Ze hoeven alleen een put met een schop te<br />
graven. Dat terwijl je bij ons al snel veertien certificaten<br />
nodig hebt; je bent met machines aan het werk die<br />
misschien wel een half miljoen euro kosten. Je werkt<br />
aan installaties van tientallen miljoenen euro’s.”<br />
Grobecker: “En tijd kost geld. Er is altijd een tijdsfactor<br />
die meespeelt in onze wereld.”<br />
Wagtmans: “Als er wat misgaat, gaat het ook meteen<br />
flink mis.”<br />
Grobecker: “De wal keert het schip een beetje. De<br />
industrie begint zich zorgen te maken. Wij hebben nu<br />
opdrachten voor 2024 en er zijn periodes waarvan we<br />
nu al weten dat het niet meer gaat passen.”<br />
Goedendorp: “Bij testen gaat het er nu niet meer om<br />
of iemand iets wel of niet kan, maar of je hem kunt<br />
instrueren. Als je hem laat afvallen, heb je hem niet en<br />
kom je tekort. Die tendens zie je nu sterk.”<br />
Grobecker: “Ja en nee. Wij vinden dat het potentieel er<br />
overduidelijk in moet zitten. Anders gaan we er niet aan<br />
beginnen. Natuurlijk is er druk vanuit onze vestigingen,<br />
waar ze mensen nodig hebben. Maar uit het verleden<br />
hebben wij geleerd dat mensen zonder potentieel het<br />
uiteindelijk niet redden. Er moet echt potentie in zitten.”<br />
Wagtmans: “Anders haal je het aanzien van de job weer<br />
naar beneden.”<br />
Grobecker: “Precies.”<br />
Ontstaat er door de hoge prijzen niet het risico<br />
dat er druk op de veiligheid komt te staan?<br />
Wagtmans: “Het risico is er wel, maar in onze branche<br />
sluiten wij geen compromissen. Veiligheid blijft prio<br />
één.”<br />
Dat besef is er ook bij opdrachtgevers?<br />
Grobecker: “Ja, al zijn er natuurlijk wel verschillen. In<br />
de grote industrie is men daarvan doordrongen. Maar<br />
wij werken ook voor kleinere bedrijven. Daar ligt de bal<br />
meer bij ons. Het is belangrijk dat je mensen doen wat<br />
ze moeten doen. Daar hebben we ook programma 's<br />
voor lopen. Medewerkers moeten elkaar, maar ook een<br />
opdrachtgever, aanspreken als ze denken dat het niet<br />
veilig is. Die mondigheid zie je steeds meer toenemen,<br />
wat inmiddels ook in de opleidingen is verweven.”<br />
Matthyns: “Je hebt ook iets om op terug te vallen. In het<br />
handboek staat alles goed omschreven. We hebben meegemaakt<br />
dat mensen het werk stoppen omdat er niet volgens<br />
de SIR-regels wordt gewerkt. Als organisatie is het<br />
belangrijk om daar achter te staan. Niet alleen als SIR,<br />
maar ook als bedrijf, dat je die regels onderschrijft. Wij<br />
vragen onze deelnemers een verklaring te ondertekenen<br />
waarin zij beloven die zaken na te leven. Medewerkers<br />
handelen soms sneller dan hun leidinggevende. We willen<br />
ons met de SIR nog meer tot de mensen op de werkvloer<br />
gaan richten. Wij willen hen nog meer het gevoel geven<br />
dat ze bij ons hun ei kwijt kunnen.”<br />
Wagtmans: “Onlangs is er een onderzoek naar illegale<br />
arbeid geweest in België. De wetgever heeft bepaald<br />
dat de opdrachtgever eindverantwoordelijk is. Daarmee<br />
is de tijd voorbij dat onderaannemers de schuld naar<br />
elkaar kunnen doorschuiven. De eigenaar van de site is<br />
verantwoordelijk. Dat gaat ons helpen. Er is nog werk<br />
te doen, hoor. Er zijn grote bedrijven met financiële<br />
armslag die toch voor goedkope, onveilige alternatieven<br />
kiezen. Eén van de grootste bedrijven in België haalt<br />
niet-gecertificeerde mensen uit Frankrijk om tunnels in<br />
Brussel te te reinigen. Dat is onbegrijpelijk.”<br />
Grobecker: “Vorig jaar januari tot maart was het<br />
voor de cleaning niet druk. Maar daarna was het een<br />
gekkenhuis. Ik vermoed dat er nu wel een stevige crisis<br />
aan gaat komen. Dan zullen de tarieven wel weer onder<br />
druk worden gezet.”<br />
Tot slot: heeft iemand hieraan nog wat toe te<br />
voegen?<br />
Wagtmans: “Veel bedrijven in België hanteren de<br />
richtlijnen van de SIR niet omdat de wetgever het ze in<br />
tegenstelling tot Nederland niet verplicht. Daar ligt een<br />
opdracht voor de SIR. SIR-richtlijnen zouden ook in België<br />
verplicht moeten worden. Dit draagt niet alleen bij<br />
aan een verbeterde veiligheid, maar ook dat appels met<br />
appels worden vergeleken. Bedrijven die zich niet aan<br />
richtlijnen houden, kunnen hun diensten altijd goedkoper<br />
aanbieden. Zo breng je evenwicht in de business.”<br />
Matthyns: “Als bedrijven of organisaties vragen hebben,<br />
zijn ze altijd welkom bij de SIR. Samen kunnen we kijken<br />
wat we voor elkaar kunnen betekenen. De SIR is en<br />
blijft een organisatie die het doet voor de veiligheid, en<br />
niets anders. Soms hoor je dat een branchevereniging<br />
ook prijzen zou moeten bespreken. Wij richten ons op<br />
de veiligheid. Punt.”
76<br />
EUROPOORT KRINGEN<br />
oktober - 2022<br />
ADVERTORIAL<br />
DUPLEX VOOR<br />
OPSLAGTANKS<br />
ROTTERDAMSE<br />
HAVEN<br />
Toen specialist-tankbouwer Gpi Tanks XL in 2021 nieuwe capaciteit bouwde<br />
voor Maastank, verhuurder van bulkopslagcapaciteit in de haven van Rotterdam,<br />
koos het voor duplex roestvrij staal met het oog op duurzaamheid en om zich<br />
te beschermen tegen de schommelingen van de nikkelprijzen. Marijn Kuiper,<br />
Managing Director van Maastank International, en Enzo Panella, Sales Director<br />
voor Gpi Tanks XL leggen uit.
EUROPOORT KRINGEN<br />
oktober - 2022 77<br />
Lange levensduur en weinig onderhoud<br />
Volgens Marijn Kuiper, directeur van<br />
Maastank, is roestvrij staal de ideale keuze<br />
als tankmateriaal voor de opslag van plantaardige<br />
oliën, voedingsmiddelen en veevoer. Vanwege de<br />
corrosiebestendigheid heeft het de uitgesproken<br />
voorkeur van de klanten van Maastank.<br />
“Wij verhuren bulkopslagcapaciteit aan<br />
groothandelaren en voedselproducenten, en bieden<br />
ook capaciteit voor technische producten die in de<br />
biobrandstofindustrie worden gebruikt.”<br />
“Bij het plan voor nieuwe tanks voor onze faciliteit<br />
in de haven van Rotterdam hebben we alleen rvs<br />
overwogen. Het is zeer duurzaam omdat het ons de<br />
flexibiliteit biedt om een breed scala aan producten<br />
op te slaan gedurende een lange levensduur van 40-<br />
60 jaar. Omdat het materiaal niet met de producten<br />
reageert, is de levensduur die we kunnen verwachten<br />
vrijwel onbeperkt.”<br />
"Een ander voordeel is dat de onderhoudskosten<br />
relatief laag zijn. Rvs heeft langere periodes tussen<br />
inspecties en ook reparaties zijn bijna niet nodig in<br />
vergelijking met staal. Normaal gesproken nemen we<br />
een roestvrijstalen tank maar eens in de 15 jaar uit<br />
bedrijf voor inspectie. In de meeste gevallen maken<br />
we de tank voor inspectie schoon, wachten we op de<br />
resultaten en nemen we hem na ongeveer een week<br />
weer in gebruik.”<br />
“Hoewel dit inspectie-interval van 15 jaar niet<br />
ondenkbaar is voor staal, hangt het hierbij sterk af<br />
van het opgeslagen product en is het waarschijnlijker<br />
dat we een inspectie-interval van <strong>10</strong> of 5 jaar moeten<br />
hanteren. Zodra een stalen tank ongeveer 40 jaar in<br />
bedrijf is, beginnen de onderhoudskosten te stijgen.<br />
De vloerplaten zijn meestal het eerste gebied dat<br />
aandacht nodig heeft, omdat zich hier restwater<br />
ophoopt bij de opslag van olieproducten.”<br />
"We schakelden Gpi Tanks XL in om onze nieuwe<br />
tanks te bouwen vanwege hun vermogen en<br />
ervaring in het bouwen van een breed scala aan rvs<br />
tanks. Zij hebben de aanvraag voor het benodigde<br />
tankmateriaal gedaan en hebben ons bij elke stap in<br />
het proces betrokken."<br />
De commerciële voordelen van duplex rvs<br />
Voor het Rotterdamse project leverde Gpi Tanks XL<br />
in totaal negen tanks, variërend in inhoud van 1.620<br />
m3 tot 2150 m3, allemaal 27,5 m hoog.<br />
Enzo Panella, Sales Director voor Gpi Tanks XL<br />
vertelt: "De nieuwe tanks van Maastank zitten in de<br />
sweet spot voor de capaciteit die gebruikt wordt voor<br />
de opslag van eetbare oliën. Wij bouwen tanks van<br />
500-600 m3 tot 15.000 m3 en van 6 tot 25 meter<br />
diameter en tot 27,5 meter hoog. Zodra een klant<br />
ons zijn vereisten in grote lijnen opgeeft, maken wij<br />
de omvangberekeningen voordat wij het materiaal<br />
evalueren en bestellen.”<br />
"Voor dit project kozen we voor DX 2205 duplex<br />
roestvrij staal van Outokumpu in plaats van het<br />
bekende rvs 304 of 316. Dat was in de eerste plaats<br />
om commerciële redenen, maar ook omdat het een<br />
goede chemische resistentie bezit.”<br />
"Tot ongeveer 2019 gingen we bij het ontwerpen<br />
van tanks standaard uit van rvs 316. Tot die tijd<br />
overwogen we alleen een duplex rvs op de bodem van<br />
de tank, waar de wanden dikker moeten zijn om de<br />
hoge druk van de opgeslagen vloeistof op te vangen.”<br />
"Duplex is zeer sterk, waardoor we er minder van<br />
nodig hebben en dus met dunnere tankwanden<br />
kunnen ontwerpen. Hoewel het dus duurder is per<br />
ton, hebben we er minder van nodig. Daarom is<br />
duplex interessant voor tankwanden die dikker zijn<br />
dan 6 mm.”<br />
"Recente veranderingen in de prijs van nikkel zorgen<br />
ervoor dat het nu aantrekkelijker is om de hele tank<br />
uit duplex op te bouwen."<br />
Duurzame impact van hoge sterkte<br />
Er zijn extra voordelen van het gebruik van een zeer<br />
sterk materiaal om in totaal minder staal te bestellen.<br />
Kleinere bestellingen betekenen een lagere CO2-<br />
voetafdruk, omdat het een aanzienlijke hoeveelheid<br />
energie kost om een roestvrijstalen legering te<br />
produceren en deze volgens de vereiste specificatie<br />
te walsen. Bovendien zijn constructie en fabricage<br />
eenvoudiger, met simpelere logistiek en gemakkelijker<br />
heffen, hanteren en lassen.<br />
Volgens Marijn wordt duurzaamheid steeds<br />
belangrijker voor Maastank: "Onze klanten zijn zeer<br />
geïnteresseerd in onze ecologische voetafdruk en<br />
de gevolgen daarvan voor hun producten. Daarom<br />
zijn we altijd op zoek naar manieren om onze CO2-<br />
voetafdruk te verminderen, met name bij verwarmde<br />
opslagtanks die verwarmingsspiralen gebruiken om<br />
de viscositeit van de olie te regelen.”<br />
“Het is belangrijk voor ons om naar de hele<br />
levenscyclus van onze tanks te kijken en manieren<br />
te vinden om de CO2-uitstoot te minimaliseren.<br />
Roestvast staal is een zeer aantrekkelijk materiaal<br />
vanwege zijn duurzaamheid en duplexkwaliteiten zijn<br />
bijzonder aantrekkelijk omdat ze de ordergrootte<br />
beperken. Dat is goed voor zowel onze duurzaamheid<br />
als ons concurrentievermogen gedurende de<br />
levensduur van meer dan 60 jaar.”
78<br />
EUROPOORT KRINGEN<br />
oktober - 2022<br />
Het reinigen en polijsten van een<br />
RVS voedselopslagsilo (diameter<br />
8 meter, hoogte 18 meter) nadat<br />
laswerkzaamheden aan de<br />
buitenzijde zijn uitgevoerd.<br />
Innovatieve oplossingen voor inspectie en onderhoud<br />
van opslagtanks<br />
OPSLAGTANKS<br />
SKY ACCESS ONDER<br />
SCHEIDT ZICH DOOR<br />
INVENTIVITEIT<br />
Tekst: Erik Stroosma<br />
Met inventieve methodes maakt Sky Access het verschil. Een goed voorbeeld<br />
hiervan is het tanksysteem dat het bedrijf ontwikkelde. “Daarmee wordt in een<br />
zeer korte doorlooptijd de volledige binnenkant van een opslagtank bereikbaar<br />
gemaakt”, zegt technisch directeur Marin van Oorschot. “Daardoor kan op dezelfde<br />
dag nog begonnen worden met de werkzaamheden.”
EUROPOORT KRINGEN<br />
oktober - 2022 79<br />
NDO lasonderzoek en reparaties in een gasbol met een diameter van 20 meter.<br />
“We kijken continu naar<br />
verbeteringsmogelijkheden”<br />
Dat unieke tanksysteem bleek al vanaf de eerste<br />
inzet heel succesvol. Daardoor zijn er inmiddels<br />
ook enkele afgeleide methodes in de markt actief.<br />
Achterover leunen doet Sky Access dan ook zeker<br />
niet. “Om onderscheidend te blijven, kijken we continu<br />
naar verbeteringsmogelijkheden op het gebied van<br />
efficiency, kwaliteit en veiligheid”, geeft Van Oorschot<br />
aan. Samen met oprichter/eigenaar Ronny van Baal<br />
vormt hij de directie van het in Roosendaal gevestigde<br />
rope access-bedrijf. Vandaaruit bedient Sky Access<br />
onder meer de industrie in de havens van Rotterdam<br />
en Antwerpen. “Ronny begon het bedrijf in 2007 in<br />
het Limburgse Meerssen. In de begintijd werkten we<br />
veel voor de petrochemie op Chemelot. Later kwamen<br />
daar andere industrieën, on- en offshore olie en gas,<br />
de windindustrie en de utiliteitsbouw(beheer) bij. Voor<br />
die branches voeren we, inmiddels in heel de Benelux<br />
en daarbuiten, met behulp van industriële touwtechniek<br />
allerhande technisch onderhoud uit. Daaronder vallen<br />
montage en demontage, corrosie behandelen, lassen,<br />
niet-destructief onderzoek (NDO), (tank)inspecties,<br />
constructiewerk, stralen en schilderen en voor de onen<br />
offshore windsector blade inspectie en -repair. We<br />
doen die werkzaamheden op moeilijk bereikbare en<br />
uitdagende locaties, zoals op hoogte en in besloten<br />
ruimten.”<br />
SkyDeck-werkplatforms<br />
Door die brede inzetbaarheid zijn de medewerkers<br />
van Sky Access niet alleen op bedrijfsterreinen,<br />
offshore installaties en windturbines te vinden,<br />
maar ook op onder meer bruggen, monumenten,<br />
stadions en wolkenkrabbers. “Een andere belangrijke<br />
activiteit is de engineering, montage en verhuur<br />
van werkplatforms”, vertelt Van Oorschot. Onder<br />
de naam SkyDeck bieden we modulaire, hangende<br />
werkplatforms aan die zeer efficiënt te monteren<br />
zijn. Ze zijn speciaal ontworpen voor projecten onder<br />
bruggen, maar ook heel goed inzetbaar voor andere<br />
infrastructuur en in de industrie, de offshore en bij<br />
onshore projecten. Vergeleken met conventionele<br />
hangsteigers zijn de SkyDeck-platforms vier keer<br />
zo snel op te bouwen en ook nog eens met veel<br />
minder mensen. Bovendien maken ze bereikbaarheid<br />
voor derden mogelijk op plekken waar dat anders<br />
technisch niet zou kunnen.”<br />
Koploperspositie<br />
De SkyDeck-platforms zijn een goed voorbeeld van<br />
een kostenbesparende en efficiëntieverhogende<br />
innovatie die Sky Access zijn klanten aanbiedt. Het<br />
in het begin van dit artikel reeds genoemde tanksysteem<br />
is daar een ander van. Van Oorschot legt uit
CORROSIE<br />
KOST DE<br />
INDUSTRIE<br />
JAARLIJKS<br />
VELE<br />
MILJARDEN...<br />
ENDURES IS HET EXPERTISECENTRUM VOOR CORROSIE,<br />
ANTIFOULING, MIC EN SCHADEONDERZOEK EN HELPT MET<br />
PREVENTIE, DETECTIE EN HERSTEL VAN CORROSIESCHADE.<br />
ONZE DIENSTEN<br />
ADVIES<br />
INSPECTIES<br />
ONDERZOEK<br />
LEVENSDUUR-<br />
VOORSPELLING<br />
PROPER MATERIALS<br />
BETTER PROTECTION<br />
LOWER COSTS<br />
www.endures.nl - info@endures.nl - +31(0)223 747 001 - Bevesierweg 1 DC002 - 1781 AT Den Helder - The Netherlands
EUROPOORT KRINGEN<br />
oktober - 2022 81<br />
Uitvoeren van een sparktest, waarmee de rubber lining in een tank (diameter 12 meter, hoogte 20 meter) wordt onderzocht op lekkage.<br />
wat die innovatie inhoudt: “Twaalf jaar geleden kreeg<br />
Ronny de uitdaging voorgelegd om een methode te<br />
bedenken waarmee je de binnenkant van een grote<br />
opslagtank, met een diameter van 20 meter, in een<br />
korte tijd volledig bereikbaar maakt voor het uitvoeren<br />
van inspecties en onderhoudswerkzaamheden<br />
met rope access. Hij bedacht een systeem met een<br />
hangend aluminium frame dat via een mangat of flens<br />
aan het dak bevestigd wordt. Dat frame kan 360<br />
graden draaien waardoor de wanden en het dak van<br />
de tank geheel bereikbaar worden. Aan weerszijden<br />
van de aluminium constructie kunnen twee monteurs<br />
tegelijkertijd, via rope access, een tankwand<br />
inspecteren, repareren en/of conserveren. Dat Sky<br />
Access-tanksysteem is in elke opslagtank, dus ook<br />
in bijvoorbeeld gasbollen, inzetbaar en betekende<br />
vanwege de tijd en de kosten die het bespaart een<br />
doorbraak in de markt. Want met dit systeem, in<br />
combinatie met rope access, zijn dergelijke klussen<br />
tot maar liefst 70 procent goedkoper uit te voeren<br />
dan met eigen personeel op een tijdelijk te bouwen<br />
traditionele steiger. Een andere belangrijke troef zijn<br />
de multi-skilled teams die we op dat soort projecten<br />
inzetten. Die beschikken over alle technische vaardigheden<br />
die nodig zijn om een project in zijn geheel te<br />
kunnen uitvoeren. Ook dat scheelt de opdrachtgever<br />
een hoop organisatie en tijd. Met ons tanksysteem<br />
hebben we een koploperspositie in de markt. Om die<br />
te behouden, blijven we ons doorontwikkelen.”<br />
Nieuwe variant<br />
Dat doorontwikkelen leidde onder meer tot een<br />
eveneens gepatenteerde monoarm-variant. Sky<br />
Access gebruikt die in opslagtanks met een<br />
stijgleiding. Het frame wordt daar dan aan één<br />
kant aan bevestigd. Van Oorschot: “We werken<br />
nu aan een tanksysteem waarin beide varianten<br />
worden gecombineerd. Dat maakt het werk van de<br />
monteurs, maar ook van bijvoorbeeld inspecteurs<br />
van de opdrachtgever, straks nog eenvoudiger,<br />
efficiënter én ergonomischer. Zij hoeven dan niet<br />
meer de klimlijnen te gebruiken om controles uit te<br />
voeren, maar kunnen zich eenvoudig verplaatsen in<br />
de tank en positioneren op elke gewenste locatie.<br />
We verwachten die nieuwe variant vanaf voorjaar<br />
2023 te kunnen aanbieden. Uiteraard aan klanten<br />
met opslagtanks en gasbollen, maar de tanksystemen<br />
zijn ook toepasbaar in onder andere rookgaskanalen<br />
in de industrie, levensmiddelensilo’s, op schepen en<br />
offshore installaties, noem maar op.”<br />
VCA**-gecertifieerd<br />
Het streven naar efficiëntie, om opdrachtgevers<br />
kosten te besparen, komt volgens Van Oorschot<br />
tot uiting in alles wat Sky Access doet. “Door<br />
ons voor elk project goed voor te bereiden en<br />
ervaren en hooggekwalificeerde multi-skilled<br />
teams in te zetten, kunnen we snel en efficiënt<br />
werken en voldoen aan de strengste kwaliteitsen<br />
veiligheidseisen. Als een van de weinige rope<br />
access-bedrijven in Nederland zijn we naast IRATAgecertificeerd,<br />
voor industrieel klimmen, ook VCA**-<br />
en ISO-9001-gecertificeerd. Daarnaast zijn we<br />
momenteel bezig met implementeren van het ISO<br />
45001-certificeringstraject voor gezond en veilig<br />
werken.”
82<br />
EUROPOORT KRINGEN<br />
oktober - 2022<br />
Waterdichting van een opslagtank in<br />
een afvalwaterzuiveringsinstallatie met<br />
MasterSeal 7000 CR.<br />
Aanbrengen van MasterSeal<br />
7000 CR in een opslagtank voor<br />
afvalwater.<br />
Master Builders Solutions<br />
OPSLAGTANKS<br />
DUURZAME<br />
OPLOSSING VOOR DE<br />
BESCHERMING VAN<br />
OPSLAGTANKS<br />
Oplossingen bieden, daar gaat het om bij Master Builders Solutions. Het bedrijf is<br />
gespecialiseerd in bouwchemische producten voor onderhoud, herstel en renovatie<br />
van constructies. Het uitgebreide productassortiment bevat onder meer producten<br />
voor het repareren en beschermen van beton. Belangrijkste innovatie is de<br />
betoncoating MasterSeal 7000 CR, dat een waterdichte bescherming biedt tegen<br />
agressieve chemicaliën.
EUROPOORT KRINGEN<br />
oktober - 2022 83<br />
Veel bedrijven in de (petro-)chemische en<br />
levensmiddelenindustrie hebben te maken met de<br />
opslag van agressieve chemische stoffen. Deze<br />
stoffen moeten langdurig en op veilige wijze in betonnen<br />
constructies zoals opslagtanks worden ondergebracht.<br />
Dit gaat regelmatig gepaard met problemen. Slijtage/<br />
erosie, scheuren en aantasting van het beton door<br />
chemicaliën verkorten de levensduur van deze<br />
constructies en verhogen het aantal onderhouds- en<br />
reparatiecycli. De innovatieve betoncoating MasterSeal<br />
7000 CR voorkomt deze problemen, vermindert de<br />
onderhoudscycli en verlengt de levensduur van de<br />
constructie.<br />
Veilig en langdurig<br />
Innovatie is een van de belangrijkste drijfveren van<br />
Master Builders Solutions. Het bedrijf beschikt over<br />
een netwerk van wereldwijde en regionale R&D-centra<br />
waar deskundigen aan fundamenteel onderzoek, nieuwe<br />
betontechnologieën en de ontwikkeling van nieuwe<br />
producten en processen voor bouwchemicaliën en<br />
aanverwante systeemoplossingen werken.<br />
Dat onderzoek richt zich ook op het ontwikkelen van<br />
waterdichte bescherming van beton in agressieve<br />
omgevingen. Account manager Michel Rantong:<br />
“Ongewenste waterinsijpeling, vocht en aantasting<br />
door milieuverontreinigingen of chemische stoffen<br />
zijn schadelijk voor betonstructuren. Ze dringen<br />
vaak onzichtbaar in het beton en veroorzaken<br />
permanente schade. Constructies verliezen daardoor<br />
hun stevigheid. Bijna iedereen in de chemische en<br />
petrochemische industrie heeft met dit probleem<br />
te maken. Ook bijvoorbeeld bedrijven in de<br />
levensmiddelenindustrie en afvalwaterverwerking. Denk<br />
aan waterzuiveringsinstallaties en afvalwaterbekkens,<br />
waar het beton wordt aangetast door verontreiniging<br />
en doorsijpelend vocht. Het kan gaan om slijtage,<br />
scheuren en lekkages en aantasting van het beton door<br />
chemicalien zoals biochemische gassen of zwavelzuur.<br />
Als gevolg van reparaties en onderhoud moeten<br />
fabrieken soms hele productielijnen stilleggen of<br />
omleiden. Dat kost enorm veel geld. De industrie heeft<br />
“Eindelijk is er een<br />
oplossing waar de<br />
industrie echt iets<br />
aan heeft”<br />
al heel lang behoefte aan een product dat het beton<br />
een langdurige, effectieve en betrouwbare bescherming<br />
biedt. Dat product is er nu.”<br />
MasterSeal 7000 CR<br />
Als oplossing voor deze veelvoorkomende problemen<br />
bracht Master Builders Solutions de coating MasterSeal<br />
7000 CR op de markt. Dit is een betoncoating op basis<br />
van de Xolutec® technologie, die door Master Builders<br />
Solutions is ontwikkeld speciaal voor waterdichting<br />
en bescherming van betonconstructies in extreme<br />
omstandigheden. Oorspronkelijk was het product<br />
bedoeld voor waterzuiveringsinstallaties, maar men<br />
kwam er al snel achter dat het ook zeer geschikt<br />
was voor bedrijven in de chemische industrie en de<br />
levensmiddelenindustrie.<br />
MasterSeal 7000 CR combineert een aantal<br />
belangrijke eigenschappen. De coating kan snel<br />
en eenvoudig worden aangebracht en heeft ook bij<br />
lagere temperaturen een snelle uitharding waardoor<br />
er geen downtime is. Het product heeft een maximale<br />
vochttolerantie en kan aangebracht worden op een<br />
vochtige ondergrond. Dit zorgt ervoor dat er geen<br />
kostbare tijd verloren gaat om oppervlakten eerst te<br />
laten drogen. Verder is de coating scheuroverbruggend<br />
(tot 0,7 mm) en heeft het een hoge chemische<br />
bestendigheid. De nieuwe technologie Xolutec® zorgt<br />
ervoor dat bij het mengen er onderling verbindingen<br />
worden gevormd, die elkaar versterken, waardoor<br />
de algehele materiaaleigenschappen nog verder<br />
verbeteren.<br />
HET BEDRIJF<br />
Master Builders Solutions is een wereldwijd actieve speler op het<br />
gebied van innovatieve en duurzame producten en oplossingen<br />
voor de chemische en petrochemische industrie. Master Builders<br />
Solutions brengt alle expertise samen om chemische oplossingen<br />
te creëren voor nieuwbouw, onderhoud, herstel en renovatie van<br />
constructies.<br />
Oorspronkelijk was het bedrijf onderdeel van chemiereus BASF,<br />
maar sinds oktober 2020 is Master Builders Solutions verdergegaan<br />
als zelfstandig bedrijf. De aanpak van Master Builders Solutions<br />
kenmerkt zich door maatwerk. Het uitgebreide productassortiment<br />
omvat onder meer toeslagmaterialen voor beton en additieven<br />
voor cement, oplossingen voor ondergrondse- en tunnelprojecten,<br />
het repareren en beschermen van beton en hoogwaardige<br />
vloersystemen.<br />
Maximale zekerheid<br />
“Dit zijn belangrijke eigenschappen voor onze<br />
opdrachtgevers”, stelt Michel Rantong. “Eindelijk is<br />
er een oplossing waar de industrie echt iets aan heeft<br />
en die voor bedrijven relatief snel is te realiseren.<br />
Met MasterSeal 7000 CR kunnen betonnen vloeren,<br />
opslagtanks of opvangbakken snel weer in gebruik<br />
worden genomen en zijn ze langdurig beschermd<br />
tegen agressieve chemicaliën. De hoge chemische<br />
bestendigheid van de coating, gecombineerd met<br />
scheuroverbrugging en mechanische weerstand<br />
verlagen het risico op storingen en noodzakelijk<br />
onderhoud. Hierdoor kunnen bedrijven onverwachte<br />
onderhoudskosten minimaliseren. De werking van<br />
MasterSeal 7000 CR is voordat het op de markt kwam<br />
jarenlang onderzocht en getest. Wij garanderen een<br />
langdurige bescherming en bieden bedrijven maximale<br />
zekerheid, ook op de langere termijn.”
84<br />
EUROPOORT KRINGEN<br />
oktober - 2022<br />
Foto: Danny Cornelissen
EUROPOORT KRINGEN<br />
oktober - 2022 85
86<br />
EUROPOORT KRINGEN<br />
oktober - 2022<br />
ENERGIE<br />
MEER MOGELIJK<br />
MET WARMTE<br />
TERUGWINNING<br />
DAN JE DENKT<br />
Tekst: Kim de Booij<br />
Een energiebesparing van <strong>10</strong> tot zelfs 20 procent met een terugverdientijd van je<br />
investering van slechts twee of drie jaar? Het kan door warmteterugwinning uit<br />
rookgassen.<br />
Martine Goedegebuure en Robert Sakko:<br />
“In veel gevallen kun je restwarmte zelf benutten.”
EUROPOORT KRINGEN<br />
oktober - 2022 87<br />
Restwarmte uit processen gaat nog te vaak via<br />
leidingen en schoorstenen onbenut de lucht<br />
in. Zonde, zeker in een tijd als deze, waarin de<br />
energieprijzen alle kanten op gaan. Restwarmte is<br />
namelijk een belangrijke energiebron, dus die wil je niet<br />
verloren laten gaan. Maar wat kun je ermee? Delen met<br />
de buren? “Dat is vaak het eerste waar je als bedrijf<br />
aan denkt”, bevestigt Robert Sakko, medeoprichter<br />
van HeatMatrix Group, een bedrijf gespecialiseerd in<br />
warmteterugwinning uit rookgassen. “Maar”, vervolgt<br />
hij meteen, “in veel gevallen kun je restwarmte beter<br />
zelf benutten. Zo zou je de restwarmte uit je rookgassen<br />
heel goed kunnen gebruiken als voorverwarming van<br />
je verbrandingslucht. Hierdoor verbruik je direct minder<br />
gas.”<br />
Overname<br />
Deze tip en nog veel meer soortgelijke geeft HeatMatrix<br />
dagelijks. “Tegenwoordig onder de vlag van Bos<br />
Nieuwerkerk. Een aantal maanden geleden zijn we door<br />
dit bedrijf overgenomen. We werkten al jaren samen,<br />
maar nu zijn we dus één bedrijf. Daar zijn we heel blij<br />
mee. We stelden het zelf aan ze voor nadat de fondsen<br />
van onze initiële investeerders aan het einde van hun<br />
looptijd kwamen.”<br />
Bos Nieuwerkerk<br />
“Ik was gelijk enthousiast”, reageert Martine<br />
Goedegebuure, eigenaar van Bos Nieuwerkerk. “We<br />
hadden warmteterugwinning op al op de agenda had<br />
staan en HeatMatrix was de perfecte partner om dit<br />
samen mee op te pakken. Als Bos Nieuwerkerk bieden<br />
we totaaloplossingen aan onze klanten en waar het<br />
om warmteterugwinning deden we dit voorheen al in<br />
samenwerking met HeatMatrix. Nu doen we dat dus<br />
als één partij. We kunnen nu veel makkelijker een<br />
warmtewisselaar én de inpassing ervan voor onze<br />
klanten verzorgen. Doordat we nu één organisatie zijn<br />
en nog kortere lijnen hebben, zijn we nog beter in staat<br />
een optimaal ontwerp te ontwikkelen en een succesvol<br />
project te realiseren.”<br />
Familiebedrijf<br />
Voor een succesvol samensmelten van twee bedrijven<br />
is echter meer nodig dan een gezamenlijk doel alleen.<br />
“Bedrijven moeten ook qua cultuur bij elkaar passen”,<br />
bevestigt Sakko. “Dat is bij ons het geval. Hoewel<br />
HeatMatrix een startup is, heerste er bij ons altijd al<br />
een familiesfeer. Die sluit naadloos aan bij familiebedrijf<br />
VERPLICHT BESPAREN<br />
Het Activiteitenbesluit milieubeheer verplicht bedrijven en<br />
instellingen om alle energiebesparende maatregelen met een<br />
terugverdientijd van vijf jaar of minder uit te voeren. Dit is de<br />
energiebesparingsplicht. Tot nog toe werd deze wet niet strikt<br />
gehandhaafd, nu energiebesparing steeds dringender wordt, gaat<br />
dat komend jaar veranderen.<br />
MEENEMEN IN GEPLAND ONDERHOUD<br />
Al het voorbereidend werk voor de installatie<br />
van een warmtewisselaar doet Bos Nieuwerkerk<br />
off site, in eigen faciliteiten. De installatie<br />
ervan in je proces kan daardoor snel en efficiënt<br />
gebeuren, bijvoorbeeld tijdens een van je<br />
onderhoudstops/turnarounds.<br />
Bos Nieuwerkerk. De integratie verloopt dan ook heel<br />
organisch. We kunnen gelijk verder op de weg waarop<br />
we al zaten.”<br />
Schoorsteentechniek dekt de lading niet<br />
Die weg startte voor Bos Nieuwerkerk al in 1973.<br />
Het bedrijf begon in schoorsteentechniek voor de<br />
Nederlandse tuinbouw. Inmiddels zijn de engineers<br />
en monteurs van het bedrijf wereldwijd actief in<br />
de food-, feed- en (petro)chemiebranche en dekt<br />
‘schoorsteentechniek’ al lang de lading niet meer.<br />
“De schoorsteen is het sluitstuk van alle toepassingen<br />
die we bieden”, legt Goedegebuure uit. “Ook het<br />
hele voortraject van de afvoer van productiegassen<br />
vanuit het proces naar de schoorsteen nemen we mee,<br />
inclusief uitdagingen als uitstooteisen, druk, geluid<br />
en nu dus ook warmteterugwinning. De producten/<br />
diensten die hierbij ingezet worden zijn betonfundaties,<br />
staalconstructies, maatwerk ducting, ventilatoren,<br />
kleppen, lbk’s en geluid- en trillingdempers. En het e&i<br />
om alles met elkaar te laten werken.”<br />
Energiebesparing sinds 2008<br />
Voor het begin van HeatMatrix moeten we minder<br />
ver terug in de tijd, naar 2008. “In die tijd hadden we<br />
diverse ideeën ontwikkeld rondom energiebesparing”,<br />
begint Sakko. “De awareness was toen natuurlijk nog<br />
lang niet zo groot als nu, zeker niet in vergelijking met<br />
dit jaar. Maar vraag naar onze oplossingen was er zeker,<br />
sinds 2012 ook vanuit Bos Nieuwerkerk. We zagen in<br />
hen de ideale partner voor de technische inpassing van<br />
onze systemen in de processen van bedrijven.”<br />
Heat Recovery Opportunity Scan<br />
Genoeg over de geschiedenis, terug naar het nu. Op<br />
dit moment is de vraag naar energiebesparing en dus<br />
ook warmteterugwinning vanzelfsprekend bijzonder<br />
groot. Als je er budget voor hebt, zet je het hiervoor<br />
in. Maar de vraag bij veel bedrijven is: hoe? “Dat laat<br />
onze Heat Recovery Opportunity Scan zien”, aldus<br />
Sakko. “Met deze scan brengen we je warmtebronnen<br />
en warmtegebruikers in kaart en laten we zien hoe je<br />
restwarmte kunt inzetten. We geven ook meteen inzicht<br />
in de investeringskosten en terugverdientijd.”<br />
Dankzij veertien jaar aan ervaring in<br />
warmteterugwinning, en bijna een halve eeuw aan<br />
ervaring in schoorsteentoepassingen, weet het bedrijf<br />
de mogelijkheden optimaal om te zetten in maatwerk<br />
oplossingen. “Nu dus nog efficiënter en vollediger dan<br />
voorheen”, besluit Goedegebuure.
88<br />
EUROPOORT KRINGEN<br />
oktober - 2022<br />
Pittsburgh Corning Europe<br />
OPSLAGTANKS<br />
DE VOORDELEN VAN<br />
EEN GEÏSOLEERDE<br />
TANKBODEM<br />
Tekst: Jente Quintens<br />
Opslagtanks worden gebruikt voor de opslag van een verscheidenheid<br />
aan vloeistoffen en gassen, gaande van grondstoffen, tussenproducten tot<br />
eindproducten. De groeiende wereldwijde vraag naar chemicaliën, en de juiste<br />
opslag en verwerking ervan, maakt de energie-efficiëntie en de veiligheid van<br />
opslagtanks steeds belangrijker.<br />
Tanks kunnen variëren in concept en ontwerp<br />
omdat de constructie afhankelijk is van de<br />
opslagtemperatuur en de eigenschappen van de<br />
producten die worden opgeslagen. Een gedetailleerde<br />
studie is nodig om ervoor te zorgen dat alle aspecten<br />
in overweging worden genomen zodat producten<br />
op de veiligste en meest efficiënte manier kunnen<br />
worden opgeslagen. Toch worden er jaarlijks grote<br />
hoeveelheden energie verspild omdat warme opslagtanks<br />
niet worden voorzien van een goed isolatiesysteem.<br />
Het installeren van een tankbodem-isolatiesysteem is<br />
één van de beste en gemakkelijkste manieren om de<br />
efficiëntie te verhogen door energie te besparen en de<br />
onderhoudskosten te verlagen.<br />
Energieverlies in warme tanks<br />
Bij warme opslagtanks worden vaak de tankwanden<br />
en daken beschouwd als de grootste bronnen van<br />
energieverlies. Een recente studie (Song Yue en<br />
Xueqing Liu, 2020), heeft geconstateerd dat het<br />
warmteverlies bij de tankwanden en het dak zal<br />
fluctueren als het vloeistofpeil stijgt of daalt, maar dat<br />
het warmteverlies via de tankbodem altijd constant<br />
blijft. Dit kan verklaard worden door het feit dat<br />
wanneer de opslagtank slechts voor <strong>10</strong> procent van zijn<br />
capaciteit gevuld is, de tankbodem altijd in <strong>10</strong>0 procent<br />
contact staat met de hete vloeistof en hierdoor de<br />
meest gevoelige locatie is voor warmteoverdracht en<br />
energieverlies. Om dit energieverlies te beperken is het<br />
nodig om de tank te voorzien van een goed thermisch<br />
tankbodemisolatiesysteem.<br />
Naast het verminderen van energieverlies heeft<br />
een geïsoleerde tankbodem ook meerdere andere<br />
voordelen. Allereerst, beschermt het isolatiesysteem de<br />
betonnen fundering tegen de hoge temperaturen van de<br />
tankinhoud, hierdoor kan de tankfundering goedkoper<br />
worden geïnstalleerd door een verminderde noodzaak<br />
aan wapening.<br />
Een tankbodem-isolatiesysteem biedt ook bescherming<br />
tegen aantasting door opstijgend vocht, wat kan leiden<br />
tot mogelijke corrosie van de tankbodem. Opslagtanks<br />
worden tijdens hun levensduur vaak voor verschillende<br />
doeleinden en bij wisselende temperaturen gebruikt.<br />
Dit creëert een omgeving waar corrosie een wezenlijk<br />
probleem kan worden wanneer de tank onvoldoende of<br />
foutief geïsoleerd is.<br />
Een isolatieoplossing voor tankbodems<br />
Bij het kiezen van een tankbodem-isolatiesysteem<br />
is het van cruciaal belang om te kiezen voor een<br />
isolatiemateriaal dat geschikt is om probleemloos hoge<br />
belastingen te dragen zonder dat er enige vervorming
EUROPOORT KRINGEN<br />
oktober - 2022 89<br />
door compressie optreedt. Dit zal bijdragen tot het<br />
garanderen van de stabiliteit en de integriteit van<br />
de tank over zijn volledige levensduur. Onvoldoende<br />
druksterkte in situaties met hoge belasting kan leiden<br />
tot verzakking, schade aan de tankbodem met als<br />
gevolg verlies van thermische prestaties. Dit laatste kan<br />
resulteren in het toenemen van de viscositeit of zelfs<br />
stolling van de tankinhoud.<br />
Naast een hoge druksterkte is het ook belangrijk om<br />
te kiezen voor een ondoordringbaar en onbrandbaar<br />
isolatiemateriaal met gesloten cellen. Deze<br />
eigenschappen zorgen ervoor dat het isolatiesysteem<br />
bestand is tegen vochtpenetratie en bescherming<br />
biedt tegen corrosie onder isolatie, waardoor mogelijke<br />
catastrofale gevolgen kunnen worden voorkomen. Het<br />
gebruik van onbrandbare isolatie draagt op zijn beurt<br />
meteen bij aan de passieve brandbescherming van<br />
de tank en helpt potentiële brand- en rookgevaren te<br />
voorkomen die steevast aanwezig zijn bij opslagtanks<br />
met (petro)chemische en brandbare producten.<br />
FOAMGLAS® tankbodemisolatie<br />
Sinds de jaren zestig gebruiken tankbouwers wereldwijd<br />
FOAMGLAS®-tankbodemisolatie als het kernonderdeel<br />
in hun isolatiesysteem voor tankbodems. FOAMGLAS®<br />
HLB (High Load Bearing)-isolatiesystemen, leverbaar<br />
met druksterktes tot 2.400 kPa, bieden voldoende<br />
druksterkte voor elk mogelijk tankontwerp. Dit is ook<br />
de reden waarom het wereldwijd gebruikt wordt als<br />
tankbodemisolatie onder LNG-tanks. De gesloten<br />
celstructuur van FOAMGLAS®-isolatie zorgt ervoor dat<br />
opstijgend vocht geen kans maakt en mogelijke corrosiegerelateerde<br />
gevaren voorkomen worden. Lekkages<br />
van gevaarlijke stoffen of dampen hebben geen<br />
invloed op het systeem aangezien het een anorganisch<br />
materiaal is dat beschermt tegen bijna alle mogelijke<br />
vormen van chemische aantasting. De isolatiewaarde<br />
van FOAMGLAS®-isolatie wijzigt niet doorheen zijn<br />
levensduur, dit zorgt ervoor dat een FOAMGLAS®tankbodem-isolatiesysteem<br />
zorgt voor een blijvende<br />
energiebesparing. Zo verdient de investering zich<br />
al terug in een korte periode en levert het daarna<br />
constante energie- en kostenbesparingen op.<br />
Terugverdientijden en jaarlijks rendement<br />
Tankbouwers en eigenaars van terminals kunnen<br />
een beroep doen op de expertise van ons technisch<br />
team dat hen vrijblijvend kan assisteren met de<br />
berekening van energie- en CO2-uitstootbesparingen,<br />
de terugverdientijd en het jaarlijkse rendement van<br />
de investering in een FOAMGLAS®-systeem voor de<br />
isolatie van hun tanks.<br />
Rekening houdend met alle relevante factoren,<br />
zoals opslagtemperatuur en huidige energiekosten,<br />
worden voor elk specifiek project de kosten van<br />
het energieverlies via een niet-geïsoleerde bodem<br />
vergeleken met de totale investeringskosten en de<br />
energiewinst van een geïsoleerde bodem. Hieruit vloeit<br />
de totale terugverdientijd van de investering in een<br />
FOAMGLAS®-tankbodemisolatiesysteem. Deze kan,<br />
afhankelijk van de opslagtemperatuur van de vloeistof<br />
in de tank, variëren van meerdere maanden tot slechts<br />
enkele jaren. Daarnaast wordt het totale toekomstige<br />
rendement van de investering berekend voor de actieve<br />
levensduur van de tank. Dit geeft de hoeveelheid<br />
bespaarde energie en gereduceerde CO2-uitstoot per<br />
vierkante meter geïsoleerde tankbodem en de totale<br />
jaarlijkse financiële winst na de terugverdientijd.<br />
Jente Quintens is werkzaam als verantwoordelijke voor<br />
marketing & communication voor industry business bij<br />
Owens Corning FOAMGLAS® isolatie.
VOS INDU SERVICE BV<br />
Vos Indu Service BV is vakkundig<br />
en biedt een uitstekende service.<br />
Wij staan 24/7 voor u klaar. Wij<br />
denken graag met u mee. Voor<br />
uiteenlopende projecten kunnen wij<br />
(bijna) altijd een op maat gemaakte<br />
oplossing aanbieden.<br />
VCA** GECERTIFICEERD PARTNER<br />
Wij zijn uw VCA** gecertificeerde specialist op het<br />
gebied van industriële slangen!<br />
• verhuur van alle soorten slangen en<br />
leidingen van 1 inch t/m 12 inch (in<br />
ruime hoeveelheid op voorraad)<br />
• verhuur van appendages en bevestigingsmateriaal<br />
(in ruime hoeveelheid op voorraad)<br />
• montage en demontage werkzaamheden, met<br />
eigen vakmensen, materieel en transport<br />
• onderhoud en calamiteiten<br />
service op projectlocaties<br />
• pasklare en op maat gemaakte<br />
oplossingen aanbieden<br />
• meedenken en adviseren om een<br />
project succesvol te realiseren<br />
• jaarlijkse keuring slangen: inventariseren,<br />
registreren en (her)-certificeren<br />
• visuele inwendige en uitwendige inspectie<br />
• hydrostatisch afpersen<br />
• doormeten op elektrische geleiding<br />
• op uw en onze locatie mogelijk met<br />
eigen gekeurde testunits<br />
VERHUUR:<br />
• Composite slangen 2 t/m 12 inch<br />
• RVS slangen 2 t/m 8 inch<br />
• RVS & stalen leidingen 2 t/m 12 inch<br />
• HDPE leidingen 2 t/m 12 inch<br />
• Appendages, in alle maten en materialen<br />
• Pompen, voor uiteenlopende doeleinden<br />
• Bevestigingsmateriaal, in alle<br />
maten en materialen<br />
SLANGEN KEUREN & CERTIFICEREN<br />
Ten behoeve van de jaarlijks vereiste keuring van<br />
alle soorten en maten slangen en leidingen bent<br />
u bij Vos Indu Service BV aan het juiste adres! Wij<br />
bieden de service om op uw locatie te testen/ keuren<br />
of op onze locatie. Wij zijn aangesloten bij de SIR en<br />
hebben een gecertificeerde keurmeester. Voor elke<br />
goedgekeurde slang krijgt u een certificaat. Neemt<br />
u gerust contact op om te vragen wat wij voor u<br />
kunnen betekenen. Wij helpen u graag!<br />
LID VAN DE SIR<br />
Vos indu Service Bv is lid van de SIR.<br />
VOS INDU SERVICE BV<br />
Magazijn & Bezoekadres: Havenweg 6, 4671 RM Dinteloord<br />
Tel: 0165-328220 • E-mail: info@vosinduservice.nl
Wij vieren<br />
dit jaar ons<br />
12½ jarig<br />
jubileum!<br />
KWALITEIT & VEILIGHEID<br />
Vos Indu Service BV hecht veel waarde aan<br />
veiligheid & kwaliteit. Wij zijn VCA** gecertificeerd.<br />
Om het proces te waarborgen maken we gebruik<br />
van het QSHE Management systeem van Vario<br />
en extern veiligheidskundigen via Incontroll.<br />
Onze doelstelling is een veilige en gezonde<br />
werkomgeving creëren voor onze medewerkers<br />
en betrokken partijen. Door het werken volgens<br />
de geldende normen, het goed opleiden van onze<br />
werknemers en kwalitatief hoogwaardig materiaal<br />
in te kopen en te laten keuren kunnen we de<br />
kwaliteit waarborgen.<br />
Kijk ook eens op onze website:<br />
www.vosinduservice.nl
GIZOM: SPECIALIST<br />
IN NON-FERRO<br />
Gizom in Veendam heeft al meer<br />
dan 120 jaar ervaring op het<br />
gebied van non-ferro standaarden<br />
maatwerk producten. We ont -<br />
wik kelden ons van koperslager<br />
tot toonaangevend leverancier<br />
van de meest uit eenlopende<br />
producten in cunifer, koper,<br />
aluminium, brons, messing<br />
en RVS plus toe be horen, zoals<br />
flenzen en fittingen. Onze<br />
producten worden gemaakt<br />
volgens de door u gewenste<br />
specificaties en kunnen desgewenst<br />
geleverd worden met<br />
certificaat. Gizom levert wereldwijd<br />
aan bedrijven in onder<br />
meer de apparatenbouw, de<br />
scheeps- en jachtbouw, de<br />
offshore, constructiewerk,<br />
installatie techniek, (nucleaire)<br />
energie en (petro)chemische<br />
industrie. Daarvoor beschikken<br />
we niet alleen over een zeer uitgebreid<br />
leverings programma,<br />
maar ook over een uit gekiend<br />
logistiek systeem. Veelal kunnen<br />
we direct uit voorraad leveren.<br />
Kijk voor meer informatie op<br />
www.gizom.nl of neem contact<br />
op via (0598) 61 57 38 of<br />
info@gizom.nl.<br />
Transportweg 30<br />
9645 KX Veendam<br />
Telefoon: (0598) 61 57 38<br />
Fax: (0598) 61 23 52<br />
E-mail: info@gizom.nl<br />
www.gizom.nl
EUROPOORT KRINGEN<br />
oktober - 2022 93<br />
BACK TO THE MAASVLAKTE<br />
COLUMN<br />
BART KUIPERS,<br />
haveneconoom en<br />
verbonden aan het Erasmus<br />
Center for Urban, Port and<br />
Transport Economics (UPT)<br />
Afgelopen week was ik sinds lange tijd op<br />
de Maasvlakte. Een collega was daar<br />
nog nooit geweest en dat kan natuurlijk<br />
niet op onze afdeling haveneconomie. Twee<br />
ontwikkelingen vielen op. Ten eerste de start<br />
van de bouw van de groene waterstoffabriek<br />
van Shell op de Tweede Maasvlakte. Dit is een<br />
trendbreuk in de Rotterdamse haven, Shell<br />
is ook de eerste klant voor de HyTransPort<br />
waterstofpijpleiding. Al rondrijdend viel me ook<br />
de bouw van een reeks nieuwe windmolens op<br />
de buitendijk van de Tweede Maasvlakte op en<br />
ten slotte de bouw van de nieuwe raffinaderij<br />
van Neste voor de productie van duurzame<br />
brand- en grondstoffen. Het is indrukwekkend<br />
om daadwerkelijk een nieuw, duurzaam tijdperk<br />
zich te zien ontwikkelen in de haven.<br />
Ten tweede Distripark Maasvlakte-West.<br />
Op weg naar de waterstoffabriek van Shell<br />
reed ik door dit Distripark. Ook dit park is<br />
indrukwekkend en de warehouses zijn van<br />
het kaliber XXL: heel groot, zoals alles op<br />
de Maasvlakte. In het verleden voerden wij<br />
uitgebreid onderzoek uit voor het Havenbedrijf<br />
Rotterdam naar de kansrijkheid van de vestiging<br />
van distributiecentra op de Maasvlakte. De<br />
conclusie was dat de Maasvlakte slechts<br />
deels geschikt was wegens vier factoren. Ten<br />
eerste de afstand die werknemers moeten<br />
overbruggen naar de Maasvlakte. De route van<br />
een willekeurige straat in Pendrecht, een wijk<br />
in Rotterdam-Zuid, naar Distripark Maasvlakte-<br />
West is veertig kilometer.<br />
Ten tweede, dezelfde veertig kilometer werd in<br />
ons onderzoek als duidelijke barrière voor logistieke<br />
dienstverleners aan de retail aangegeven;<br />
dienstverleners zoals nu ook gevestigd op Distripark<br />
Maasvlakte-West. Een centrale locatie<br />
in ons land of nabij de omvangrijke Duitse markt<br />
(Venlo!) is veel interessanter vanwege de mogelijkheid<br />
korte doorlooptijden te realiseren voor<br />
snellopende consumentengoederen. Dit is een<br />
van de oorzaken achter de omvangrijke groei<br />
in de A12-zone op de as Zoetermeer-Gouda.<br />
Ook de congestie op de A15 en het gebrek aan<br />
alternatieve routes vanaf de Maasvlakte werd<br />
een groot nadeel gevonden. De Maasvlakte was<br />
vooral geschikt voor grote, ‘langzaamlopende’<br />
producten voor de professionele markt - denk<br />
aan kopieerapparaten - of geschikt voor diepvrieswarehouses,<br />
in hoge mate geautomatiseerd<br />
en gericht op export van diepgevroren patat of<br />
diepgevroren vis, uiteindelijk bestemd voor de<br />
Aziatische markt. Dit zijn zeehavengeoriënteerde<br />
operaties die geen last hebben van venstertijden<br />
en een geringe vraag naar personeel. Kennelijk<br />
is de markt veranderd en is het aanbod van omvangrijke<br />
logistieke kavels inmiddels zo beperkt<br />
dat de Maasvlakte aantrekkelijk is geworden.<br />
Een derde reden was dat distributiebedrijven<br />
op de Maasvlakte extra wegkilometers maken.<br />
Veel containers worden van de Maasvlakte<br />
per binnenvaart naar warehouselocaties<br />
als Tilburg vervoerd en vermijden daarmee<br />
juist wegkilometers. Ten slotte ging het om<br />
agglomeratievoordelen. Als soortgelijke<br />
bedrijven bij elkaar zitten leidt dat tot<br />
uitwisseling van lading en andere voordelen,<br />
die minder gerealiseerd worden door een<br />
enkel consumentengerelateerd warehouse op<br />
een zeehaventerrein. En wellicht is er in de<br />
toekomst veel meer behoefte aan gerelateerde<br />
activiteiten gekoppeld aan de nu geïsoleerd<br />
staande waterstoffabriek van Shell op een<br />
Distripark.<br />
Gelukkig is de Maasvlakte groot en heeft men<br />
nieuwe terreinen voor toekomstige duurzame<br />
investeringen reeds opgespoten in de Prinses<br />
Alexiahaven. Ik zou daar zeker geen warehouses<br />
neerzetten.
94<br />
EUROPOORT KRINGEN<br />
oktober - 2022<br />
Vervanging van fluorhoudend blusschuim<br />
VEILIGHEID/MILIEU<br />
WANNEER IS<br />
SCHOON GENOEG?<br />
Tekst: Kees Kappetijn<br />
De industrie en de brandweersector staan voor een formidabele uitdaging. Als<br />
gevolg van aankomende Europese wetgeving die verkoop en gebruik van PFAShoudende<br />
producten nagenoeg geheel gaat beëindigen, moeten de komende jaren<br />
ook alle typen blusschuim die de schadelijke fluorverbindingen bevatten worden<br />
vervangen door fluorvrije alternatieven.
EUROPOORT KRINGEN<br />
oktober - 2022 95<br />
Het verantwoord verwijderen, afvoeren en verwerken<br />
van schuim uit bestaande blusvoertuigen en<br />
stationaire blussystemen en het grondig reinigen<br />
van die materialen, is een technisch en logistiek<br />
complex en intensief proces. Restanten PFAS-houdend<br />
schuimvormend middel blijken namelijk moeilijk te<br />
verwijderen uit tanks, pompen en leidingwerk. De<br />
Nederlandse bedrijven Arcadis en Kenbri hebben<br />
gezamenlijk een reinigingsproces ontwikkeld waarmee<br />
zij verwachten te kunnen voldoen aan de normen die het<br />
Europese chemieagentschap ECHA stelt aan ‘schoon<br />
materiaal’.<br />
De Europese restrictie op het gebruik van PFAShoudend<br />
blusschuim wordt naar verwachting medio<br />
2023 van kracht. Dat betekent niet dat van de ene op<br />
de andere dag al het blusschuim vervangen dient te zijn.<br />
Het European Chemicals Agency hanteert verschillende<br />
termijnen voor onderscheiden gebruikersgroepen<br />
om de transitie naar fluorvrije alternatieven te<br />
maken. Overheidsbrandweerkorpsen (gemeenten/<br />
veiligheidsregio’s) krijgen 18 maanden de tijd om<br />
hun PFAS-houdende schuimvormende middelen te<br />
vervangen. Voor bedrijven die vallen onder de Seveso<br />
III-richtlijn en hun bedrijfsbrandweerorganisaties<br />
wordt het verbod op gebruik van PFAS-houdende<br />
schuimvloeistof pas tien jaar na inwerkingtreding van de<br />
EU-restrictie volledig van kracht.<br />
Die laatste termijn geeft Seveso-bedrijven en<br />
brandweerkorpsen die moeten beschikken over<br />
een gegarandeerd effectief blusmiddel voor grote<br />
vloeistofplasbranden tijd om op zorgvuldige wijze<br />
over te schakelen op aantoonbaar even effectieve<br />
alternatieven. Overigens gelden gedurende deze<br />
overgangstermijnen wel zeer stringente voorwaarden<br />
waaronder PFAS-houdend blusschuim nog gebruikt mag<br />
worden. Zoals een locatiespecifiek PFAS-blusschuim<br />
managementplan en waarborgen voor het voorkomen<br />
van verspreiding in het milieu en het grondig opvangen<br />
en verwerken van PFAS-houdend afvalwater na gebruik.<br />
Omvang probleem<br />
Veel bedrijven en overheids- en bedrijfsbrandweren<br />
zijn al gestart met de schuimtransitie en schakelen<br />
in veel gevallen over op fluorvrije schuimsoorten<br />
bij de vervanging van blusvoertuigen. De kern van<br />
de problematiek vormen de nog in gebruik zijnde<br />
stationaire blussystemen en brandweervoertuigen met<br />
PFAS-houdend blusschuim aan boord. Het gaat vooral<br />
om schuimbluswagens van overheidsbrandweren,<br />
industriële blusvoertuigen, vliegveldcrashtenders,<br />
schuimcontainers en ook om strategische voorraden<br />
schuimvormend middel die in, al dan niet mobiele, tanks<br />
of opslagvaten in voorraad worden gehouden door de<br />
industrie. In totaal zijn landelijk naar schatting nog vele<br />
honderdduizenden liters PFAS-houdend schuimvormend<br />
middel aanwezig in brandweervoertuigen en<br />
in opslag. Ook in de Rotterdamse haven- en<br />
industriezone zijn, verspreid over hoogrisicobedrijven<br />
met bedrijfsbrandweren en bij de publiek-private<br />
Een pilot heeft<br />
aangetoond dat dit<br />
procedé effectief is<br />
Gezamenlijke Brandweer, nog grote hoeveelheden<br />
fluorhoudend blusschuim in gebruik.<br />
Voorraden schuimvormend middel die in vaten of<br />
IBC-containers in opslag worden gehouden zijn relatief<br />
simpel af te voeren, al moet dat wel via een zorgvuldig<br />
en controleerbaar proces. Verzekerd moet worden dat<br />
de ‘oude’ voorraden PFAS-houdend schuimvormend<br />
middel op verantwoorde wijze worden vervoerd, zonder<br />
risico op morsing of lekkage tijdens het transport.<br />
Bovendien moet het afgevoerde materiaal bij een<br />
gespecialiseerde verwerker worden verwerkt via een<br />
(bij voorkeur) gecertificeerd proces om de PFASverbindingen<br />
onschadelijk te maken. En die capaciteit<br />
bij verwerkers is schaars.<br />
Een groter probleem vormen de PFAShoudende<br />
schuimvormende middelen die<br />
nog in brandweervoertuigen aanwezig<br />
zijn. Veel brandweervoertuigen, vooral van<br />
bedrijfsbrandweerkorpsen in de (petro)chemie,<br />
beschikken over een ingebouwde tank voor<br />
schuimvormend middel, met een inhoud variërend<br />
van enkele honderden tot enkele duizenden liters. De<br />
schuimvloeistof wordt ín het voertuig gemengd in een<br />
schuimmengsysteem en vervolgens door de bluspomp<br />
via de op het voertuig gemonteerde blusmonitoren of<br />
via slangleidingen op de brandhaard gespoten.<br />
Strenge normen<br />
Vervanging van fluorhoudend schuimvormend middel<br />
naar een fluorvrij schuimtype (Fluorine Free Foam<br />
of 3F foam) lijkt een relatief simpele operatie, maar<br />
is dit beslist niet. Het is volstrekt onvoldoende om<br />
na het ‘aftappen’ van het fluorhoudende schuim uit<br />
de tank en het pomp- en schuimmengsysteem het<br />
voertuig simpelweg met water ‘door te spoelen’ en<br />
het nieuwe 3F-schuim erin te stoppen. Restanten<br />
PFAS-houdende schuimvloeistof hebben de neiging<br />
zich hardnekkig te hechten aan de wanden en schotten<br />
in tanks, maar ook in leidingen, pomp en armaturen<br />
van het schuimmengsysteem, ook na spoeling. De<br />
nieuw ingebrachte fluorvrije schuimvloeistof zal<br />
zodoende door ‘uitlogen’ opnieuw met PFAS worden<br />
‘besmet’, waardoor bij gebruik nog steeds veel te<br />
hoge concentraties fluorverbindingen in het milieu<br />
terechtkomen.<br />
Maar wat is een te hoge concentratie? De EU PFASrestrictie<br />
hanteert strenge normen voor de concentratie<br />
fluorverbindingen die na grondige reiniging van<br />
materieel en materialen als gevolg van achtergebleven
96<br />
EUROPOORT KRINGEN<br />
oktober - 2022<br />
zeer kleine restanten ‘oude’ schuimvloeistof bij<br />
blussing mag vrijkomen. Voor PFOS (de schadelijkste<br />
fluorverbinding met zogenoemde C8-moleculen) mag<br />
die concentratie niet hoger zijn dan 25 ppb (parts per<br />
billion) en voor het iets minder schadelijk geachte<br />
PFAS (C6-verbinding) is de norm maximaal 1.000 ppb.<br />
PFAS is een verzamelnaam voor 6.000 verschillende<br />
fluorverbindingen. De norm van 1.000 ppb spitst toe<br />
op alle PFAS-verbindingen. Het zijn concentraties die<br />
volstrekt verwaarloosbaar lijken, maar vanwege de<br />
effecten die PFOS en PFAS hebben op het milieu en de<br />
gezondheid, kiest de EU in het restrictievoorstel voor<br />
extreem strenge normen. Vanwege het hardnekkige<br />
‘plakken’ van oude PFAS-houdende schuimrestanten in<br />
brandblusmaterieel, zal het echter voor de industrie en<br />
(bedrijfs)brandweerorganisaties een hele toer worden<br />
om die strenge norm te halen.<br />
Dilemma’s en uitdagingen<br />
De schuimtransitie is een noodzakelijke operatie om<br />
enerzijds de gezondheid van brandweerlieden en andere<br />
professionals die met schuimvloeistof in aanraking<br />
kunnen komen en anderzijds het milieu te beschermen.<br />
Maar de transitie en de daarmee samenhangende<br />
strenge eisen voor afvoer van fluorhoudend schuim<br />
en de reiniging van materieel en uitrusting, stellen de<br />
industrie en overheids- en bedrijfsbrandweerkorpsen<br />
wel voor de nodige dilemma’s en uitdagingen. Om te<br />
beginnen moeten zij hun bestaande voorraden PFAShoudend<br />
schuimvormend middel grondig inventariseren<br />
en in een boekhouding verwerken en een gedetailleerd<br />
managementplan opstellen voor gebruik van het middel.<br />
Verder moet gekeken worden naar de ‘scope’: welke<br />
zaken die met schuim in aanraking zijn geweest moeten<br />
mee in het reinigingsproces?<br />
Zo moeten inzetsituaties en condities waaronder<br />
het schuim toegepast mag worden nauwkeurig en<br />
locatiespecifiek worden omschreven. In principe wordt<br />
vrijstelling van het verbod gedurende de transitietermijn<br />
alleen verleend voor ‘klasse B’ branden, oftewel<br />
vloeistofplasbranden van zodanige omvang dat<br />
die met een alternatief fluorvrij schuimtype middel<br />
niet te bestrijden zijn. Daarnaast moet in het plan<br />
nauwkeurig worden vastgelegd hoe bij een schuiminzet<br />
het verontreinigde bluswater met fluorhoudende<br />
schuimresten wordt opgevangen, afgevoerd en verwerkt<br />
en hoe wordt geborgd dat dit ook op de vereiste wijze<br />
door een gecertificeerde specialist gebeurt.<br />
De gebruikers zullen bovendien in overleg moeten met<br />
het bevoegd gezag en hun verzekeraar om enerzijds te<br />
borgen dat inzet van fluorhoudend schuim gedurende<br />
de transitieperiode wordt toegestaan en dat ook de<br />
Het opstellen<br />
van een RI&E<br />
is een must<br />
PFAS-reiniging: naast voertuigen ook de vaste installaties?<br />
Aansluiting schuimsysteem:<br />
hoe ver moet worden gereinigd?
EUROPOORT KRINGEN<br />
oktober - 2022 97<br />
kosten die samenhangen met opvang en verwerking<br />
en eventueel noodzakelijke sanering van de omgeving<br />
van de brand gedekt zijn. Tegelijk moet worden geborgd<br />
dat bedrijven gedurende de transitieperiode en bij<br />
de overschakeling op fluorvrije alternatieven blijven<br />
voldoen aan de voorwaarden die in de vergunning<br />
worden gesteld aan de (bedrijfs)brandweerprestaties.<br />
Management of Change<br />
Het is voor de betrokken bedrijven en<br />
brandweerorganisaties noodzakelijk om zich goed voor<br />
te bereiden op de schuimtransitie en alle aspecten<br />
van de omschakeling integraal te beschouwen: de<br />
aanschaf van fluorvrije schuimvloeistof en borging<br />
van gelijkwaardige effectiviteit bij maatgevende<br />
grote vloeistofbrandscenario’s, zo nodig aanpassing<br />
van techniek en apparatuur in brandweervoertuigen<br />
en brandblussystemen op de eisen die fluorvrije<br />
schuimsoorten daaraan stellen, verantwoorde afvoer<br />
en verwerking van ‘afgetapte’ en in voorraad gehouden<br />
fluorhoudende schuimvloeistof en grondige reiniging<br />
van alle equipment zodat wordt voldaan aan de strenge<br />
concentratienorm voor PFAS ná reiniging.<br />
Al deze te ondernemen stappen noodzaken industrieën<br />
en hun brandweerorganisaties tot het opstellen van<br />
een gedetailleerd Management of Change-plan (MoC).<br />
Als leidraad voor zorgvuldigheid en borging dat de<br />
hele transitie binnen de kaders van de Europese<br />
regelgeving gebeurt. Zo waarborgen gebruikers ook<br />
dat bij vervanging en reiniging van blusvoertuigen<br />
geen ‘kruisbesmetting’ van de nieuwe fluorvrije<br />
schuimvloeistof plaatsvindt door achtergebleven<br />
restanten fluorhoudend schuimmiddel in tanks, leidingen<br />
en apparatuur.<br />
Reiniging in vijf stappen<br />
Om die reiniging veilig en verantwoord te laten verlopen,<br />
moeten alle organisaties die daarin een rol spelen, de<br />
gebruikersorganisaties van overheid en bedrijfsleven,<br />
onderhoudsbedrijven voor brandweermaterieel<br />
en de verwerkingsbedrijven voor PFAS-afval, zich<br />
Voor de industrie en (bedrijfs)<br />
brandweerorganisaties zal<br />
het een hele toer worden om<br />
die strenge norm te halen
98<br />
EUROPOORT KRINGEN<br />
oktober - 2022<br />
terdege voorbereiden. Procedures en werkwijzen<br />
moeten worden ontwikkeld, personeel moet worden<br />
opgeleid en worden voorzien van de juiste persoonlijke<br />
beschermingsmiddelen om hen bij het vervangen<br />
van de schuimvormende middelen en de afvoer van<br />
fluorhoudende blusstof optimaal te beschermen. Het<br />
opstellen van een risico-inventarisatie en -evaluatie<br />
(RI&E) door een vakkundig arbeidshygiënist als basis<br />
voor de werkzaamheden, is een must.<br />
Dan het reinigingsproces zelf. Zoals eerder vermeld<br />
is louter spoelen met water na verwijdering van<br />
fluorhoudende schuimvloeistof niet voldoende om<br />
alle restanten PFAS weg te krijgen uit de tank, pomp,<br />
leidingen en armaturen. Met name in hoeken en kieren<br />
en bij leidingaansluitingen kunnen zich hardnekkig<br />
aangeslibde restanten schuimmiddel bevinden.<br />
Ingenieursbureau Arcadis en producent van vaste en<br />
mobiele blussystemen Kenbri hebben gezamenlijk<br />
een procedé ontwikkeld waarmee zij verwachten te<br />
behandelen materieel en apparatuur voldoende ‘schoon’<br />
te kunnen krijgen en te voldoen aan ECHA normen.<br />
Een pilot met een aantal voertuigen van bedrijfs- en<br />
overheidsbrandweren heeft aangetoond dat dit procedé<br />
effectief is. Het betreft een vijfstappenplan, waarin het<br />
hele brandblussysteem in het voertuig eerst driemaal<br />
langdurig en intensief wordt gespoeld met heet water<br />
(meer dan 50 graden), waaraan een speciaal ontwikkeld<br />
spoelmiddel is toegevoegd.<br />
In elke stap, die een dag in beslag neemt, wordt een<br />
andere verhouding van water en spoelmiddel gebruikt<br />
en na elke stap worden monsters genomen. Het<br />
residu dat na spoeling van tanks, pomp en leidingwerk<br />
overblijft, wordt opgevangen om als PFAS-afval<br />
te worden aangeboden aan een gespecialiseerd<br />
verwerkend bedrijf. Na deze drie spoelingen wordt een<br />
‘oxidatiestap’ uitgevoerd, waarin het laatste spoelwater<br />
wordt ontleed om vast te stellen hoeveel PFAS er<br />
nog in aanwezig is. Als vijfde en laatste stap worden<br />
de genomen monsters na spoeling en oxidatie in een<br />
laboratorium geanalyseerd. Als uit die analyse blijkt dat<br />
de concentratie gemeten PFAS nog niet aan de EUnorm<br />
van 25, respectievelijk 1.000 ppb voldoet, moet<br />
het volledige spoelproces nogmaals worden herhaald.<br />
Drievoudige certificering<br />
Essentieel is dat het spoelen en opvangen van residu<br />
onder volledig geconditioneerde omstandigheden<br />
gebeurt, met voldoende waarborgen voor<br />
arbeidsveiligheid van de betrokken medewerkers<br />
en zonder risico op morsing of lekkage. Het totale<br />
werkproces vindt plaats onder ISO-certificering.<br />
Hetzelfde geldt voor het proces van afvoer en<br />
verwerking van het opgevangen residu door een<br />
afvalverwerker. Het is zonneklaar dat, voor een goede<br />
borging van zorgvuldig werken en het minimaliseren<br />
van blootstelingsrisico’s een certificeringsnorm voor<br />
het reinigings- en verwerkingsproces noodzakelijk is,<br />
en dus onder een kwaliteitskeur plaatsvindt. En de<br />
derde relevante kwaliteitsvariabele is het werk van<br />
het laboratorium dat de resultaten van het proces<br />
beoordeelt. Ook dit oordeel komt ‘onder certificaat’ tot<br />
stand.<br />
Wat het beschreven proces ook duidelijk maakt is dat<br />
er voor zorgvuldige reiniging behoorlijk wat tijd nodig<br />
is, in het gunstigste geval bij goede analyseresultaten<br />
na uitvoering van de stappen vijf dagen. De industrie<br />
en brandweerkorpsen moeten er dus rekening mee<br />
houden dat hun te reinigen materieel ten minste vijf tot<br />
tien dagen buiten bedrijf is. Daarbij speelt ook een rol<br />
dat in de drie dagen tussen reiniging en de uitkomsten<br />
van de laboratoriumanalyse nog geen nieuw fluorvrij<br />
schuimmiddel in het gereinigde systeem mag worden<br />
gebracht. Als de gemeten concentratie in het laatste<br />
spoelwater hoger is dan de EU-norm, moet immers<br />
ook het nieuwe schuimvormend middel als ‘PFASverontreinigd<br />
materiaal’ worden afgevoerd. Industrie<br />
en brandweer moeten de benodigde totale tijd voor<br />
het reinigingsproces goed incalculeren en maatregelen<br />
treffen voor het handhaven van hun paraatheid.<br />
Samenvattend: zorgvuldige reiniging van met<br />
PFAS verontreinigde brandweervoertuigen<br />
en brandblussystemen is een specialistische<br />
aangelegenheid waarbij zorgvuldig gewerkt moet<br />
worden en is een tijdrovend en ook kostbaar proces.<br />
Reiniging is een belangrijk onderdeel van het<br />
schuimtransitieproces, dat waar mogelijk met garanties<br />
omgeven moet worden. Het proces dat Kenbri en<br />
Arcadis ontwikkelden, biedt die garanties. De belangen<br />
van gezondheid en milieu zijn te groot om met minder<br />
genoegen te nemen.<br />
Kees Kappetijn is consultant en directeur/eigenaar van<br />
Kappetijn Safety Specialists, dat opdrachtgevers helpt<br />
om de omgang met industriële veiligheidsrisico’s in hun<br />
omgeving te verbeteren.
Wearflex® compensatoren<br />
Altijd in<br />
beweging<br />
Procesleidingen, lucht- en rookgaskanalen zijn onder invloed van<br />
trillingen en temperatuurwisselingen altijd in beweging.<br />
Wearflex® compensatoren zijn expansiestukken die deze bewegingen<br />
opvangen.<br />
Als marktleider in Nederland ontwerpen en produceren we al decennialang<br />
een totaalpakket van kwalitatief hoogwaardige weefselcompensatoren<br />
en andere hoogtemperatuur textielafdichtingen.<br />
Hierdoor kunnen wij bijvoorbeeld energiecentrales, vuilverbrandingsinstallaties,<br />
(petro)chemische installaties of ertsverwerkers supersnel<br />
ontzorgen. Volgens een uniek multi-diciplinair serviceconcept verzorgen<br />
we projecten van planning en engineering tot uitvoering, QA/QC<br />
en nazorg, waarbij we veiligheid uiteraard niet uit het oog verliezen.<br />
Kwalitatief<br />
hoogwaardig<br />
product<br />
Multidisciplinair<br />
serviceconcept<br />
Waarom Wearflex®<br />
compensatoren?<br />
www.wearflex.com<br />
24/7<br />
bereikbaar<br />
Competitieve<br />
prijsstelling<br />
Zeer snelle<br />
dienstverlening<br />
Experts<br />
met groot<br />
oplossend<br />
vermogen<br />
Meer weten? Neem contact met ons op voor een afspraak of een vrijblijvende<br />
inspectie (Tel. +31 (0) 167 565750 of +32 (0) 3 711 02 78).<br />
www.insulcon.com<br />
Adv Wearflex - Altijd in beweging - 06-2 liggend A5-maart 2022.indd 1 21-3-2022 <strong>10</strong>:25:32<br />
"Build a flexible connection, by expertise, innovation and<br />
passion." is ons motto. Wij willen met een gedegen advies,<br />
een snelle en efficiënte levering van kwaliteitsvolle<br />
(customized) producten tegen een goede prijs streven naar<br />
het hoogste klant succes. Met onze in-house las-, montageen<br />
testafdelingen kunnen wij u voorzien van oplossingen<br />
op maat. Dankzij onze vestigingen in Ridderkerk,<br />
Drachten, Nijkerk, Veenendaal, Haaksbergen,<br />
Stabroek (BE), Hamburg, (DE) Marl (DE) en Miskolc (HU)<br />
hebben wij een internationale dekking.<br />
2<br />
1<br />
35.000 M2<br />
voorraad<br />
Internationale<br />
dekking<br />
Wij streven er naar om<br />
binnen 24 uur onze<br />
producten te leveren.<br />
Wij hebben een grote voorraad<br />
verspreid over onze 12 vestigingen door<br />
heel Europa. Van deze 12 vestigingen<br />
zijn er 6 dochterondernemingen.<br />
3<br />
Eigen las-, montageen<br />
testafdelingen<br />
Dankzij onze eigen lasmontage-<br />
en<br />
testafdelingen kunnen wij<br />
assemblages razendsnel<br />
fabriceren<br />
BEZOEK ONZE<br />
WEBSITE<br />
VOOR MEER<br />
INFORMATIE
Uw partner in vloeistof- &<br />
stroomoplossingen<br />
Industriële vraagstukken zijn vaak complex en vragen om een snelle<br />
oplossing.Elk project is uniek, maar ieder project stelt wel dezelfde<br />
basiseisen: veiligheid, kwaliteit, 24/7/365 ondersteuning en zorg voor het<br />
milieu.<br />
United Rentals levert geïntegreerde oplossingen voor vloeistof- &<br />
stroomvraagstukken en bieden u daarmee ruimte en tijd. Ruimte voor<br />
uw tijdelijke vloeistof- & stroomuitdagingen, zodat u de tijd krijgt om<br />
de optimale oplossing te realiseren. Dit stelt u in staat om u op uw<br />
kernactiviteiten te kunnen richten.<br />
Het resultaat is een gestroomlijnde<br />
oplossing die perfect aansluit op uw werkzaamheden.<br />
Meer informatie over de mogelijkheden bij uw bedrijf?<br />
UnitedRentals.com/nl-nl
Opslag oplossingen<br />
Het effectief behandelen van vloeistoffen en afvalwater is een<br />
belangrijk onderdeel op veel klantlocaties. United Rentals heeft een<br />
ruim aanbod van tanks en speciale opslagmogelijkheden.<br />
Filtratie oplossingen<br />
Of het nu gaat om geplande projecten of calamiteiten, klantlocaties<br />
worden vaak geconfronteerd met uitdagingen op het gebied<br />
van vloeistof- en gasfiltratie. Laat United Rentals de juiste filtratie<br />
oplossing ontwerpen voor uw specifieke behoeften.<br />
Pomp oplossingen<br />
Unieke omstandigheden kunnen het moeilijk maken om een pomp<br />
te vinden die aan uw behoeften voldoet. Bespreek met onze<br />
experts de mogelijkheden voor het ontwerpen en samenstellen van<br />
een oplossing voor uw specifieke behoefte..<br />
Stroomoplossingen<br />
Ondersteun uw meest uitdagende industriële projecten met<br />
deskundig onderhouden apparatuur van topkwaliteit.
<strong>10</strong>2<br />
EUROPOORT KRINGEN<br />
oktober - 2022<br />
Eco Steam and Heating Solutions<br />
ENERGIE<br />
PROFITEREN VAN<br />
FLUCTUATIES IN DE<br />
ENERGIEMARKT<br />
Tekst: Kim de Booij<br />
De petrochemie is een grote energieverbruiker, dus wordt frontaal getroffen door<br />
de extreem hoge energieprijzen. Sommige bedrijven staan zelfs voor de vraag: zet<br />
ik mijn gasgestookte ketel uit of heb ik nog een alternatief? Want zo doorgaan is<br />
soms geen optie meer. Maar alternatieven zijn er wel.<br />
Gas is niet de enige brandstof voor ketels. Ook olie,<br />
elektriciteit en waterstof zijn opties. Maar ga je dan<br />
nu al je bestaande installaties vervangen? Nee, dat<br />
is ook geen haalbare kaart. “Tijdelijke huur van dergelijke<br />
ketels wel”, geeft Jan Bron van Eco Steam and Heating<br />
Solutions aan. “Of de aanschaf van een e-boiler naast je<br />
huidige gasgestookte ketel”, voegt hij eraan toe.<br />
Enorme impact<br />
Als technisch commercieel manager van een<br />
van de grootste leveranciers van (tijdelijke)<br />
energievoorzieningen in Europa, ziet Bron de vraag<br />
naar deze oplossingen hard stijgen. “De laatste<br />
jaren zagen we al een toename vanwege de NOXproblematiek,<br />
CO2-reductie en vermindering van<br />
Gronings gas. Het was voor veel bedrijven al reden om<br />
naar andere technologieën te willen overstappen. Dit<br />
jaar is er ook nog de situatie in Oekraïne bijgekomen<br />
waardoor gasleveranties onzeker en extreem duur zijn<br />
geworden. Dat heeft een enorme impact op de vraag<br />
naar onze producten teweeggebracht.”<br />
A-componenten en bovendien perfect onderhouden.<br />
Dat geldt niet alleen voor onze ketels, maar ook voor<br />
alle toebehoren zoals onthardingsinstallaties, tanks en<br />
ontgassers.”<br />
Korte- en langetermijnoplossingen<br />
Eco Steam and Heating Solutions is er dus klaar voor,<br />
maar zijn bedrijven dat ook? “Absoluut. Ze willen<br />
allereerst hun productie veiligstellen en dat kan heel<br />
snel via onze huurinstallaties. Nu gaat het vaak om<br />
olie-gestookte ketels. Daarnaast zijn ook veel bedrijven<br />
met het oog op de toekomst op zoek naar een meer<br />
permanente oplossing. Zij kiezen nu eerder voor een<br />
elektrische boiler.”<br />
Elektrische boiler<br />
“Een elektrische boiler wordt vaak als extra ketel<br />
geplaatst naast de bestaande voorzieningen”, legt<br />
Brons collega Rob Snelders uit. “Het grote voordeel<br />
Grote vloot<br />
Kan Eco Steam and Heating Solutions deze vraag<br />
aan? “De vraag is momenteel enorm”, antwoordt Bron.<br />
“We hadden al een grote huurvloot, en deze is nog<br />
verder gegroeid nadat we vorig jaar met Atlas Copco<br />
Rental Europe zijn samengegaan. We hebben nu een<br />
vloot van zo’n 400 CE-gecertificeerde installaties tot<br />
onze beschikking. Allemaal kwalitatief hoogwaardige<br />
installaties, samengesteld met sec klasse<br />
E-BOILER DUURDER?<br />
Is een e-boiler duurder in verbruik dan een<br />
gasgestookte ketel? Ja en nee. Ja, als je <strong>10</strong>0<br />
procent elektrisch stookt. Maar nee als je<br />
inspeelt op de energieprijzen in de markt door<br />
slim tussen je gasgestookte ketel en e-boiler te<br />
schakelen.
EUROPOORT KRINGEN<br />
oktober - 2022 <strong>10</strong>3<br />
ECO STEAM AND HEATING<br />
SOLUTIONS<br />
Eco Steam and Heating Solutions<br />
levert industriële stoom- en<br />
heetwaterinstallaties voor tijdelijke<br />
of permanente oplossingen en heeft<br />
een exclusief dealerschap met Bosch<br />
Thermotechniek. Daarnaast speelt het<br />
bedrijf in op duurzame innovaties, zoals<br />
elektrische of waterstofketels.<br />
te nemen, zo brengt Snelders ter sprake. “Je moet<br />
kijken hoeveel elektriciteit je ter beschikking hebt of<br />
kunt krijgen. Heb je een hoogspanningsaansluiting<br />
en is de capaciteit van de infra toereikend? Ja, mooi.<br />
Zo niet, dan moet er via de netbeheerder nog een<br />
nieuwe aansluiting geregeld worden. Dat kan flink in de<br />
papieren lopen.”<br />
van een elektrische boiler is namelijk dat je kunt<br />
inspelen op de fluctuerende energieprijzen van gas<br />
en elektriciteit. Vanwege congestieproblematiek<br />
wordt tegenwoordig grid regulation ingezet door<br />
netbeheerders. Op de momenten dat er meer aanbod<br />
dan vraag is, zoals op winderige en zonnige dagen en<br />
in het weekend, profiteer je van lagere energieprijzen.<br />
Op die momenten gebruik je dus de elektrische boiler.<br />
Op de momenten waarop de gasprijs juist weer<br />
gunstiger staat, schakel je je gasketel in.”<br />
Automatisch omschakelen<br />
Een dergelijke omschakeling kan volledig<br />
geautomatiseerd worden. “Er zijn slimme<br />
softwarepakketten die de verschillende energieprijzen<br />
analyseren”, legt Snelders uit. “Ze zijn zelfs zo<br />
ontworpen dat ze van tevoren de prijzen al voorspellen<br />
zodat je tijdig kunt omschakelen tussen je installaties.”<br />
Capaciteit<br />
Voordat je een elektrische boiler kunt installeren en<br />
gebruiken, is er echter nog een belangrijke horde<br />
Businesscase<br />
Wegen deze hoge kosten op tegen het voordeel<br />
van de elektrische boiler? Snelders: “Dat is bij ieder<br />
bedrijf anders. Consultancybureaus kunnen dit<br />
berekenen op basis van onder meer je productie,<br />
fluctuaties in afname, huidig gasverbruik en nominaal<br />
stoomverbruik. Met inbegrip van alle bijkomende<br />
kosten rolt daar een businesscase uit met een bepaalde<br />
terugverdientermijn.”<br />
Ook daarom e-boiler<br />
Hoewel een positief economisch scenario wenselijk<br />
en vaak mogelijk is, kan ook een in eerste instantie<br />
negatief economisch scenario toch leiden tot aanschaf<br />
van een e-boiler, geeft collega Bron aan. “Bedrijven<br />
moeten ook hun CO2-footprint en NOX-uitstoot in<br />
het oog houden. De grootste besparingen zijn vaak al<br />
gedaan. Daardoor loop je tegen beperkingen aan als<br />
je bijvoorbeeld je productie nog verder wilt opschalen.<br />
Een vergunning voor uitbreiding is wel mogelijk als<br />
je dus deels overstapt naar elektrisch verwarmde<br />
installaties of installaties op waterstof. Zo ontstaat er<br />
toch een positieve businesscase.”
<strong>10</strong>4<br />
EUROPOORT KRINGEN<br />
oktober - 2022<br />
Nieuw materieel Gezamenlijke Brandweer tegen tankputbranden<br />
VEILIGHEID<br />
COLLECTIEVE,<br />
MOBIELE<br />
BRANDBESTRIJDING<br />
Foto’s: Gezamenlijke Brandweer<br />
De Gezamenlijke Brandweer presenteerde vorige maand haar nieuwe blussysteem<br />
voor de bestrijding van tankputbranden. Het is mobiel, zodat bedrijven hier niet<br />
afzonderlijk met een stationair systeem voor hoeven zorgdragen. De Gezamenlijke<br />
Brandweer werkte hiervoor samen met DCMR, het Havenbedrijf Rotterdam en de<br />
Veiligheidsregio Rotterdam-Rijnmond.<br />
Jan Waals (l., Gezamenlijke Brandweer) spreekt de genodigden toe.<br />
Het eindresultaat mag er zijn, vindt directeur van<br />
de Gezamenlijke Brandweer Jan Waals, maar de<br />
weg er naartoe was lastig. “Tweeëneenhalf jaar<br />
corona maakte dit project ingewikkeld. Daarbij komt dat<br />
de standpunten van de verschillende partijen uit elkaar<br />
lagen en dat er ook gevoeligheden waren.” Het startpunt<br />
voor het traject was in 2017, toen de wet- en regelgeving<br />
verplicht stelde dat bedrijven zich op het scenario<br />
tankputbrand moeten voorbereiden. Voordien hoefde alleen<br />
rekening te worden gehouden met het scenario van<br />
een full surface-brand, waarbij een opslagtank over de<br />
volle oppervlakte in brand staat. Waals: “Die wijziging<br />
zorgde voor ophef onder bedrijven. Men vroeg zich af of<br />
tanks buiten dienst moesten worden genomen en of men<br />
wel voldoende bluswater had.”<br />
Binnen vier uur<br />
Het jaar erop ontstond het idee van een mobiel systeem<br />
in plaats van meerdere stationaire brandblussystemen.<br />
Waals herinnert de aanwezigen hoe in het Rotterdamse<br />
etablissement De Fruitvis aan de kiem werd gelegd voor<br />
het nieuwe brandbestrijdingssysteem. “Daar zijn de<br />
eerste afspraken gemaakt. Toen vervolgens bleek dat<br />
een tankputbrand niet binnen een uur meester hoeft te<br />
zijn, maar dat dit ook binnen vier uur kan, konden we<br />
met een projectmatige aanpak starten.” Alle honderdvijftig<br />
tankputten in het Rotterdamse havengebied<br />
werden geïnventariseerd, waarbij voor elke tankput een<br />
plan werd opgesteld hoe een brand te bestrijden. Een<br />
grote tankputbrand bij een raffinaderij in Houston in<br />
2019 werd benut om lering uit te trekken. De Europese<br />
aanbesteding startte in 2020. 23 bedrijven dragen eraan<br />
bij. “En dus hadden we ook te maken met 23 meningen<br />
en 23 juristen. Het is mooi dat het we er samen zijn<br />
uitgekomen.”<br />
Vestigingsklimaat<br />
Het materieel voor het bestrijden van tankbranden - dat<br />
de Gezamenlijke Brandweer al had en was afgeschreven<br />
- is geïntegreerd in het nieuwe systeem voor de bestrijding<br />
van tankputbranden. Dit uit vijftien containers bestaande<br />
geheel heet de Collectieve Brandbestrijdspool.<br />
“Er is inmiddels mee getraind. Het was een ingewikkeld<br />
proces, maar met een mooi, Rotterdams competitief<br />
eindresultaat. Het heeft onze organisatie naar een<br />
hoger niveau gebracht. Er staat nu een state-of-the-art,<br />
toekomstvast tankputbrandbestrijdingssysteem, dat ook<br />
beschikbaar is voor andere complexe branden in Nederland.”<br />
Havenwethouder Robert Simons was aanwezig<br />
om officieel de afstandsbedieningen overhandigd te
EUROPOORT KRINGEN<br />
oktober - 2022 <strong>10</strong>5<br />
krijgen. Hij vertelde dat hij in het verleden, toen hij nog<br />
als stuurman werkte, brandweertrainingen had gekregen.<br />
“Dat was spannend. Ook heb ik in de procesindustrie<br />
oefeningen meegemaakt.” Volgens Simons maakt<br />
het nieuwe systeem de haven en stad een stukje veiliger.<br />
“Ook is een professionele brandweer een pluspunt voor<br />
een aantrekkelijk vestigingsklimaat. Het is een veilig<br />
idee dat we dit materieel in huis hebben.”<br />
Voortrekkersrol<br />
Stefaan van Severen, voorzitter van de Gezamenlijke<br />
Brandweer en Rotterdam refinery manager voor Esso, is<br />
33 jaar bij het oliebedrijf werkzaam. “In al die jaren heb<br />
ik in de havens van Le Havre, Melbourne en Antwerpen<br />
gewerkt, maar nergens heb ik een gezamenlijke brandweer<br />
als in Rotterdam gezien. Daar mogen we trots op<br />
zijn.” Het systeem van de Collectieve Brandbestrijdingspool<br />
zou ook in andere delen van Nederland moeten<br />
worden ingezet, vindt hij. “Die scenario’s moeten worden<br />
onderzocht. Ik zie kansen voor koepelorganisaties<br />
als de VNCI, VNPI en VOTOB om daarin een voortrekkersrol<br />
te nemen.” VNCI-directeur Manon Bloemer was<br />
vroeger werkzaam voor Vopak. “Net nadat ik in 2005<br />
mijn handtekening onder het contract met Vopak had<br />
Stefaan van Severen (l., Gezamenlijke<br />
Brandweer/Esso) onthult het nieuwe materieel.<br />
Havenwethouder Robert Simons<br />
(rechts) en Stefaan van Severen<br />
(tweede van rechts) krijgen formeel<br />
de afstandsbediening overhandigd.<br />
“Ik zie het belang van<br />
meer samenwerking<br />
tussen de zes<br />
chemieclusters in<br />
Nederland op het gebied<br />
van veiligheid”<br />
Manon Bloemer (VNCI)<br />
gezet, vond de brand in Buncefield bij Londen plaats. Ik<br />
weet nog dat een vriendin mij uit het Verenigd Koninkrijk<br />
zou bezoeken, maar haar vlucht ging niet door. Op<br />
foto’s kon je zien hoe zwart Londen was. Sindsdien ben<br />
ik ervan doordrongen hoe belangrijk veiligheid, en dan<br />
vooral brandveiligheid is. Veiligheid is een belangrijke<br />
bestaansreden van de VNCI.”<br />
Steunen<br />
Een tankputbrand komt statistisch gezien eens in de<br />
<strong>10</strong> miljoen jaar voor, verklaart Bloemer. “Die wetenschap<br />
rechtvaardigt een collectieve aanpak met een<br />
hoog veiligheidsniveau. Kennisuitwisseling is belangrijk.<br />
Ik zie het belang van meer samenwerking tussen de<br />
zes chemieclusters in Nederland op het gebied van<br />
veiligheid. Vandaag hebben de brandweerkorpsen<br />
van Dow Terneuzen, Shell Moerdijk, Chemelot en<br />
de Gezamenlijke Brandweer het convenant Platform<br />
Industriële Incidentenbestrijding ondertekend, waarin<br />
zij beloven elkaar bij grote incidenten te steunen. Een<br />
voorbeeld van een mooie publiek-private samenwerking<br />
die zonder juridische loopgraven tot stand is gekomen.<br />
Wat de Collectieve brandbestrijdingspool betreft: ik<br />
wens jullie succes met oefenen maar ik hoop dat we er<br />
nooit gebruik van hoeven te maken!”Voorafgaand aan<br />
de officiële overdracht van het brandblussysteem werd<br />
het convenant Platform Industriële Incidentenbestrijding<br />
ondertekend.
Met onze kennis,<br />
tot het bouwrijp<br />
man1er. Bekijk onze<br />
ervar1ng en dienstverlening<br />
maken van locaties 1n<br />
website en ontdek wat we<br />
ontzorgen wij<br />
de industriele<br />
voor u kunnen<br />
lndustrieweg 120<br />
3044 AT Rotterdam<br />
info@meuva.nl<br />
www.meuva.nl<br />
+31 (0)<strong>10</strong> 4950602
WERKEN BIJ MEUVA<br />
Werken bij Meuva is werken bij<br />
een ambitieus, dynamisch en<br />
innovatief bedrijf. Jij moet daar<br />
in passen, dus ambitie, de wil<br />
am te ontwikkelen en vooral<br />
dynamiek zitten in je bloed. Je<br />
werkt dagelijks samen met<br />
ervaren en enthousiaste<br />
collega's op het gebied van<br />
demontage, asbestsanering,<br />
bodemsanering, zuigtechniek<br />
en recycling.<br />
Meuva heeft diverse vacatures<br />
openstaan, van demontagemedewerkers<br />
en kraanmachinisten<br />
tot uitvoerders en<br />
projectleiders. Ben jij degene<br />
die we zoeken? Dan horen we<br />
graag van je! Het is oak<br />
mogelijk am een open<br />
sollicitatie in te sturen.<br />
Kijk snel op www.meuva.nlj<br />
vacatures voor informatie of<br />
scan de onderstaande QR<br />
Code.<br />
WWWMEUVA.NL/<br />
VACATURES<br />
opdrachtgevers wereldwijd volledig<br />
sector. En dat alles op een zo<br />
betekenen.<br />
1n het demonteren<br />
duurzaam mogelijke<br />
DEMDNTAGE<br />
ASBEST<br />
SANEREN<br />
<br />
BOOEM<br />
SANEREN<br />
ZUIGTECHNIEK<br />
GRONOSTOFFEN<br />
BANK
OPLOSSINGEN VOOR TANKISOLATIE<br />
INSULATION<br />
KNAUF glaswol of steenwol isolatie, dekens en<br />
platen zonder het schadelijke<br />
formaldehyde bindmiddel. Leverbaar in diktes tot<br />
wel 300 mm!<br />
PAROC PRO WR steenwol isolatie,<br />
waterafstotende dekens en platen mét garantie<br />
voor het behoud van goede isolatiewaarde!<br />
KINGSPAN Kooltherm resol isolatie, een<br />
hardschuim met hoge isolatiewaarde. Leverbaar in<br />
platen en op maat gemaakte vormstukken!<br />
ARMAFLEX elastomeerschuim, flexibel en<br />
dampdicht. Leverbaar in diktes tot 50 mm!<br />
ASPEN Cryogel en Pyrogel SUPERISOLATIE!<br />
Aerogelplaten van 5 of <strong>10</strong> mm, verhogen het<br />
isolatierendement of maken dunner isoleren<br />
mogelijk!<br />
HANKOCLAD JACKETING<br />
Beplatingsmaterialen uit diverse (ook zeewaardige)<br />
aluminiumlegeringen, roestvaststaal, aluzink,<br />
gegalvaniseerd staal, gealuminiseerd staal & GRP<br />
Leverbaar in platen en coils in diverse diktes en<br />
kleuren<br />
Profielplaat, alle materiaalsoorten en kleuren,<br />
diverse types golf-, blok- en trapeziumplaat<br />
MEER INFORMATIE?<br />
Meer informatie over de oplossingen die HANKO<br />
biedt voor tankisolatie?<br />
Ons deskundige team staat 24/7 voor u klaar. Neem<br />
contact op via sales@hanko.nl of 076 587 12 34<br />
en vraag naar de mogelijkheden<br />
Op onze website, www.HANKO.nl, vind je meer<br />
informatie over wie wij zijn en wat wij doen!<br />
HANKOFIX ANCILLARIES<br />
Onderconstructies voor isolatie en<br />
beplating<br />
Spanband: isolatieband, stormband, trekband<br />
voor beplating en isolatie<br />
Breather springs / expansiecompensatoren<br />
voor spanband<br />
Schroeven, blindklinknagels, lijmen en<br />
ander montagemateriaal<br />
Afdichtingsmateriaal, kitten, coatings<br />
Technische foliën en tapes: moisture barriers,<br />
vapor barriers<br />
Gereedschappen en meetapparatuur zoals<br />
warmtebeeldcamera’s<br />
ADVIES & ENGINEERING<br />
HANKO ontwerpt graag samen met u en uw<br />
opdrachtgevers het perfecte isolatiesysteem<br />
bestaande uit een van bovenstaande<br />
isolatiematerialen of uit een combinatie van<br />
meerdere isolatiesoorten zoals bijvoorbeeld een<br />
steenwolpakket voorzien van een extra laag<br />
Pyrogel isolatie die het isolatierendement tot een<br />
optimum verhogen<br />
Uiteraard kunnen isolatierendementen worden<br />
berekend evenals terugverdientijden,<br />
energiebesparing en CO2-emissie reductie.<br />
Andere isolatietechnische berekeningen zoals<br />
condenspreventie, preventie ijsvorming, afkoeling<br />
en opwarming worden i.s.m. onze fabrikanten<br />
uitgevoerd.<br />
HANKO is leverancier van topmaterialen en advies.<br />
Alleen een isolatieprofessional staat garant voor<br />
een duurzaam, hoog rendement isolatiesysteem,<br />
vakmanschap loont ook hier!<br />
HANKO BREDA (NL)<br />
CHARLES PETITWEG 39 | 4827HJ BREDA<br />
WWW.HANKO.NL<br />
+31 (0)76 587 1234 | SALES@HANKO.NL<br />
HANKO ETTEN-LEUR (NL)<br />
MON PLAISIR 81-85 | 4879HJ ETTEN-LEUR<br />
WWW.HANKO.NL<br />
+31 (0)76 587 1234 | SALES@HANKO.NL<br />
HANKO HAGEN (DE)<br />
SEDANSTRAßE 41 | 58089 HAGEN<br />
WWW.HANKOGRUPPE.DE<br />
+49 2331 484 737-0 | VERKAUF@HANKOGRUPPE.DE
EUROPOORT KRINGEN<br />
oktober - 2022 <strong>10</strong>9<br />
Nieuwe technologieën Mourik<br />
VEILIG ÉN<br />
DUURZAAM<br />
OPSLAGTANKS<br />
Mourik streeft ernaar om duurzamer te werken en wil onder andere bijdragen aan<br />
de energietransitie die bij de klant plaatsvindt. Zo heeft Mourik Industry recent<br />
twee nieuwe technologieën in gebruik genomen, die beide zowel de veiligheid<br />
als duurzaamheid ten goede komen. Het introduceert als eerste een elektrisch<br />
aangedreven non-entry tankcleaningsysteem. Ook biedt Mourik met NanoVapor<br />
een veilige, duurzame en snelle manier van ontgassen.<br />
Mark van der Knaap
1<strong>10</strong><br />
EUROPOORT KRINGEN<br />
oktober - 2022<br />
is belangrijk voor Mourik. Wij<br />
lopen hierin voorop en zullen erin blijven<br />
“Duurzaamheid<br />
investeren. Het maakt ook deel uit van de<br />
overall strategie. Wij willen koploper zijn op het gebied<br />
van duurzaamheid en klanten hierin bijstaan met<br />
oplossingen”, zegt Mark van der Knaap, projectleider<br />
non-entry bij Mourik Industry. “De ervaring die wij op<br />
het gebied van conventionele tankreiniging hebben<br />
opgedaan, heeft geleid tot een innovatie als het nonentry<br />
tankcleaningsysteem (NETC).” Het bedrijf maakt<br />
een kleine tien jaar gebruik van deze technologie, waarbij<br />
opslagtanks kunnen worden gereinigd zonder dat iemand<br />
daarvoor naar binnen hoeft.”<br />
Volledig gesloten systeem<br />
“Het begint met een gesprek met de klant. Daarin<br />
wordt een plan opgesteld hoe de tank met non-entry<br />
zal worden gereinigd. De aanpak is afhankelijk van het<br />
soort product dat in de tank wordt opgeslagen. Ook<br />
houden wij er rekening mee of de tank op- of afloopt”,<br />
aldus Van der Knaap. Bij non-entry tankcleaning<br />
plaatsen medewerkers van Mourik een spuitkanon<br />
op een bestaand mangat, maar niet nadat de tank is<br />
geïnertiseerd [hierover later meer, red.]. Mocht de<br />
zuurstof in de tank tijdens het reinigen oplopen tot<br />
meer dan het vereiste niveau of een minimum van<br />
<strong>10</strong> procent LEL [Lower Explosive Limit, red.], dan<br />
schakelt het systeem zich automatisch uit. “Dat maakt<br />
het heel veilig. Vanuit de controlekamer kun je de<br />
waardes volgen en op schermen ook de tank van binnen<br />
bekijken.” Van der Knaap spreekt van een duurzame<br />
manier van reinigen. “Het is een volledig gesloten<br />
systeem. Afhankelijk van het product in de tank<br />
wordt voor een spuitmedium gekozen. Vaak kunnen<br />
de restanten van het vloeibare product ook worden<br />
gebruikt als spuitmedium. Wij kunnen van werkplek<br />
wijzigen, totdat alle vaste vervuiling is verwijderd.<br />
Wanneer het vloeibare product hergebruikt kan worden,<br />
is het een groot voordeel dat er in vergelijking met<br />
traditioneel reinigen veel minder afval is.”<br />
Meer vermogen<br />
Van der Knaap zegt van klanten regelmatig de vraag<br />
te krijgen of Mourik ook met een robot werkt voor het<br />
reinigen van opslagtanks. Het antwoord is duidelijk,<br />
zo stelt hij: nee. “Wij kiezen voor dit systeem van<br />
circulair reinigen. Wij geloven in snelheid. Je kunt de<br />
vervuiling beter van je af spuiten dan die met een soort<br />
stofzuigrobot op te zoeken. Bovendien kunnen wij<br />
hiermee de hele tank reinigen, van de bodem, de wand<br />
tot en met het plafond.” Mourik past het systeem al<br />
jarenlang toe, voor klanten over de hele wereld. Sinds<br />
juni dit jaar heeft Mourik als eerste een elektrisch<br />
aangedreven non-entry tankcleaningsysteem (NETC-e)<br />
in gebruik genomen. “Het werkt hetzelfde als diesel<br />
aangedreven spuitkanonnen. Het verschil is dat NETC-e
EUROPOORT KRINGEN<br />
oktober - 2022 111<br />
over meer vermogen beschikt. Het reikt verder en<br />
heeft meer druk. Hierdoor kunnen wij er grotere tanks<br />
mee reinigen.” Het mooie is, vindt Van der Knaap, dat<br />
bij deze moderne manier van reinigen de ervaring van<br />
de traditionele aanpak nog altijd goed van pas komt.<br />
“Je moet een tank lezen om te begrijpen hoe je hem<br />
reinigt.”<br />
Ontgassen<br />
Voordat een tank kan worden gereinigd, moet die<br />
worden ontgast. Ook hiervoor heeft Mourik een nieuwe<br />
techniek beschikbaar die verschillende voordelen biedt.<br />
Peter Jordaan, manager productimplementatie bij<br />
Mourik, vertelt hier meer over. Een van zijn opdrachten<br />
is om drie jaar vooruit te kijken voor zowel Mourik als<br />
haar klanten. “De wolken vluchtige organische stoffen<br />
(VOS) boven fabrieken en schepen zien wij als een<br />
belangrijk issue. Wij willen daar iets aan doen. De door<br />
ons geïntroduceerde NanoVapor kan daar een rol in<br />
spelen.” Eerst geeft Jordaan uitleg over de traditionele<br />
manier van ontgassen van een opslagtank. “Hierbij<br />
wordt er met blowers geventileerd. Er wordt zo lang<br />
mogelijk geblazen tot de tank is ontgast. Dat kan wel<br />
enkele dagen duren. Alle dampen komen vrij in de<br />
atmosfeer; daarom wordt dit in Nederland nauwelijks<br />
meer gebruikt. Een alternatief hiervoor is ontgassen<br />
door er stikstof in te blazen. Dit is duur en heeft<br />
nadelen op het gebied van de footprint. Bovendien<br />
is dit bij lekkage gevaarlijk voor mensen. Maar het<br />
werkt voor LEL-onderdrukking en zal ondanks de hoge<br />
milieubelasting voorlopig nog wel worden gebruikt.”<br />
Tijdswinst<br />
Met NanoVapor biedt Mourik een duurzaam alternatief<br />
voor het conventionele ontgassen. Het systeem bestaat<br />
uit een apparaat waarin de vloeistof, Tanksafe zit.<br />
Een minuscule nozzle maakt hiervan bijzonder kleine<br />
nano-druppels, ter grootte van 30 tot 40 micron. “Deze<br />
druppels worden in een tank geblazen, en grijpen zich<br />
driedimensionaal vast aan de koolwaterstoffen, zoals<br />
benzineresten. Zo wordt snel een gasvrije omgeving<br />
met minder dan <strong>10</strong> procent LEL bewerkstelligd. De<br />
zuurstof blijft dus aanwezig in de tank. In plaats hiervan<br />
wordt een ander element van de branddriehoek - de<br />
brandstof - weggenomen”, verklaart Jordaan. Voor<br />
het ontgassen van een tank is maar relatief weinig<br />
Tanksafe-vloeistof nodig. Hij spreekt van twee liter<br />
Tanksafe op een tank van 500 m3 groot. “Dat is heel<br />
weinig voor zulk groot effect.” Het systeem zorgt niet<br />
alleen voor veiligheid, maar doet dit ook nog snel.<br />
“De tijdswinst is vijftig tot zeventig procent van de<br />
traditionele tijd. Voor het repareren van een pakking<br />
hoeft een tank niet gedurende een week te worden<br />
ontgast, maar lukt dit in een dag of dagdeel. Dat is<br />
niet alleen tijdswinst voor ons, maar vooral ook voor de<br />
klant.”<br />
Naar nul<br />
Mourik heeft NanoVapor uitvoerig getest, eerst op<br />
laboratoriumschaal en later bij fabrieken. Jordaan:<br />
“Die tests verliepen zeer succesvol. Een groot<br />
Peter Jordaan<br />
“De tijdswinst van<br />
NanoVapor is vijftig tot<br />
zeventig procent van de<br />
traditionele tijd”<br />
internationaal tankopslagbedrijf heeft Nano Vapor als<br />
preferred method verkozen. Ook bleek uit de tests<br />
dat het restproduct van de klant er niet door wordt<br />
aangetast. Het is een echte gamechanger.” Mourik richt<br />
zich met Nano Vapor vooralsnog op het ‘laaghangend<br />
fruit’, ofwel technisch lege tanks met slechts wat<br />
plassen erin en druppels aan het dak. Ook wordt het<br />
systeem gebruikt voor het ontgassen van schepen.<br />
“Ook daar hebben wij successen in geboekt. Er wordt<br />
nog veel traditioneel ontgast, wat slecht is voor het<br />
milieu. Maar het opzetten van regelgeving is een traag<br />
politiek proces. Mourik is lid van EVRA [European<br />
Vapor Recovery Association, red.] en draagt hierin<br />
haar steentje bij.” Nu Mourik erin is geslaagd om<br />
met NanoVapor stappen te zetten op het gebied van<br />
duurzaamheid, veiligheid en snelheid, is het werk nog<br />
lang niet klaar, kondigt Jordaan aan. “Er zijn nog te<br />
weinig adequate technieken om VOS naar nul terug te<br />
brengen. Wij zijn nu bezig om die te ontwikkelen. Dat<br />
gaat vooruitstrevend; op laboratoriumschaal hebben we<br />
al successen geboekt. Als dit lukt, hebben we de hele<br />
keten voor de klant te pakken.”
114<br />
EUROPOORT KRINGEN<br />
oktober - 2022<br />
‘Stilstand is achteruitgang, daarom investeren<br />
wij in innovatie’<br />
PETROCHEMIE<br />
BIJ MEUVA ZIT<br />
DEMONTEREN IN<br />
DE GENEN<br />
Tekst: Erik Stroosma<br />
Circulair en duurzaam. Er is vrijwel geen bedrijf te vinden dat die labels niet<br />
gebruikt. In de industriële demontage is dat niet anders. Volgens Mels Jongeneel<br />
van Meuva dekt de vlag daarbij lang niet altijd de lading. “Helaas niet”, zegt hij.<br />
“Bij ons is dat anders. Wij doen altijd wat wij zeggen en kunnen dat achteraf ook<br />
met harde cijfers laten zien.”
EUROPOORT KRINGEN<br />
oktober - 2022 115<br />
Het is duidelijk, voor mooie praatjes zonder inhoud<br />
moet je niet bij Meuva zijn. “Onze woorden<br />
waarmaken, daarmee maken wij het verschil”,<br />
vertelt directeur/eigenaar Jongeneel. “Andere<br />
kenmerken van ons bedrijf zijn de hoge kwaliteitsen<br />
veiligheidsstandaards en onze flexibiliteit en<br />
veelzijdigheid.” Dat laatste komt goed tot uiting in de<br />
diensten die de Rotterdamse onderneming allemaal<br />
aanbiedt en de branches die het bedient. Jongeneel:<br />
“Wij verzorgen demontage, asbestsanering en<br />
bodemsanering en passen zuig- of vacuümtechniek<br />
toe voor grondverwijdering. Dat doen we voor met<br />
name de petrochemie, de food en non-food industrie<br />
en energiebedrijven. De werkzaamheden lopen uiteen<br />
van complexe sloopprojecten in uitdagende (ATEX-)<br />
omgevingen tot kleine specialistische klussen, zoals<br />
het verwijderen van asbesthoudende flenspakkingen.<br />
Als Rotterdams bedrijf werken we natuurlijk veel in het<br />
haven- en industriegebied hier, maar ook in Antwerpen<br />
en tal van andere plekken in de Benelux en Duitsland.<br />
Ons bedrijf verzorgt al meer dan 55 jaar diensten voor de<br />
industrie.”<br />
Core business<br />
Eind jaren negentig was Meuva een van de eerste<br />
gecertificeerde asbestsaneerders van Nederland. “Wij<br />
hebben het Procescertificaat Asbestverwijdering en al<br />
onze vakmensen zijn DTA- (Deskundig Toezichthouder<br />
Asbest) en DAV- (Deskundig Asbestverwijderaar)<br />
gecertificeerd”, geeft Jongeneel aan. “In ongeveer<br />
diezelfde periode zijn we demontagewerkzaamheden<br />
gaan verrichten voor de industrie. Dat is<br />
uiteindelijk onze core business geworden. We<br />
hebben ons ontwikkeld tot specialist in complexe<br />
demontageprojecten. Of het nu gaat om werken tussen<br />
hogedruk gasleidingen of trillingsvrij demonteren, we<br />
doen het allemaal. Bij de sloop van opslagtanks kunnen<br />
wij bijvoorbeeld de metalen wanden in stukken knippen,<br />
losbranden of met hoge waterdruk wegsnijden. Ook<br />
is het mogelijk om tanks naar andere plekken op het<br />
terrein hijsen waar meer ruimte is en de operatie niet<br />
wordt verstoord. Bij elk project kunnen we klanten van<br />
A tot Z ontzorgen. Daarbij besteden wij veel aandacht<br />
aan veiligheid, gezondheid, milieu en kwaliteit. Uiteraard<br />
zijn we BRL SVMS-007 gecertificeerd en beschikken<br />
we over een modern machinepark.”<br />
Elektrische kranen<br />
Tot het machinepark van Meuva behoren sinds kort<br />
ook twee elektrische kranen. Jongeneel: “Stilstand is<br />
achteruitgang en daarom investeren wij in innovatie.<br />
Zo namen wij een aantal jaar terug een op afstand<br />
bestuurbare ATEX-/EX-kraan in gebruik. Die is<br />
speciaal ontwikkeld voor moeilijk bereikbare en<br />
explosiegevaarlijke plekken, zoals (brandstof)tanks.<br />
Bij investeren in innovatie hoort vanzelfsprekend<br />
ook verduurzaming. Zo zijn we actief bezig om ons<br />
wagenpark te elektrificeren en nu dus ook een deel<br />
van ons machinepark. Daarmee spelen we onder meer<br />
in op de zero-emissiezone die Rotterdam in 2025<br />
invoert in een groot deel van de stad. Elektrische<br />
“We hebben ons ontwikkeld<br />
tot specialist in complexe<br />
demontageprojecten”<br />
demontagekranen zijn nog niet leverbaar uit de<br />
fabriek, maar moeten speciaal omgebouwd worden.<br />
Dat maakt ze aanzienlijk duurder dan conventionele<br />
kranen. Het inzetten van die kranen vraagt daardoor<br />
ook een financiële inspanning van opdrachtgevers.<br />
Gelukkig zijn steeds meer klanten daartoe bereid en<br />
kunnen we gezamenlijk de carbon footprint bij projecten<br />
verkleinen.”<br />
Chroom-6 en circulariteit<br />
Tot het inspelen op nieuwe ontwikkelingen hoort ook<br />
het verwijderen van verf met het gevaarlijke chroom-6.<br />
“Vanaf de geruchtmakende zaak bij Defensie zijn we<br />
ons daarop gaan toeleggen”, geeft Jongeneel aan.<br />
“We kunnen de verf verwijderen zonder de objecten<br />
waar het op zit te hoeven slopen. Dat doen we door<br />
het eraf te zuigen en vervolgens gescheiden af te<br />
voeren. Als bij een sloopopdracht metaal met chroom-6<br />
aanwezig is, dan zamelen we dat apart in en gaat het<br />
naar een schrootverwerkingsbedrijf, PMC in Delfzijl, dat<br />
gespecialiseerd is in het recyclen van vervuild staal naar<br />
hoogwaardige circulaire grondstof.”<br />
Meuva voert een actief beleid met betrekking tot<br />
circulariteit. “Wij kiezen er bewust voor om proactief bij<br />
te dragen aan circulariteit in de bouw. Dat doen we door<br />
zoveel mogelijk materialen via hergebruik terug te laten<br />
keren in de keten. Zo gebruiken betonfabrieken door<br />
ons geleverd puin als grondstof en worden ferro- en<br />
non-ferro-metalen uit de sloop omgesmolten tot nieuwe<br />
bouwmaterialen. Aan de hand van meetbare gegevens<br />
kunnen we bij elk project exact laten zien welke<br />
materialen terug de keten in gaan.”<br />
Synergievoordelen<br />
Voor het hergebruik van materialen werkt Meuva samen<br />
met de Rotterdamse bedrijven Schotte en Oranje.<br />
Samen vormen zij de MSO Group en hebben ze het<br />
platform MSO Circulair opgericht. Daarop bieden<br />
zij materialen, meubilair, apparatuur en installaties<br />
voor hergebruik aan. Ook bij projecten werkt Meuva<br />
samen met Schotte en Oranje. Volgens Jongeneel<br />
levert dat interessante synergievoordelen op. “Door<br />
gebruik te maken van elkaars personeel (ruim 175 in<br />
totaal, exclusief een flexibele schil, red.), materieel en<br />
expertise zijn we nog breder en flexibeler inzetbaar. Zo<br />
is Schotte voor een deel en Oranje gericht op civiele<br />
bouw. Daarmee vullen we elkaar goed aan. Zo kunnen<br />
we bijvoorbeeld bij de sloop van een fabriek, waar ook<br />
een kantoorgebouw bij staat, een partner uit de MSO<br />
Group betrekken die daarin gespecialiseerd is. De klant<br />
hoeft daarvoor niet op zoek naar een apart bedrijf, maar<br />
kan voor een complete oplossing terecht bij één partij<br />
die alle deskundigheid in huis heeft.”
116<br />
EUROPOORT KRINGEN<br />
oktober - 2022<br />
Eerste Technologielezing KIVI<br />
ENERGIE<br />
‘BOUW OP KENNIS’<br />
Bestuurders nemen te veel ondoordachte, populaire beslissingen, al dan niet<br />
beïnvloed door onzin en nepnieuws op social media. Veel beter zou het zijn om de<br />
kennis van de Nederlandse maakindustrie en wetenschap te benutten, stelt Thecla<br />
Bodewes..<br />
Foto: Danny Cornelissen
EUROPOORT KRINGEN<br />
oktober - 2022 117<br />
Het Koninklijk Instituut van Ingenieurs (KIVI) bestaat<br />
sinds 1847, maar een Technologielezing heeft het<br />
nooit gehouden. Afgelopen maand was het zover,<br />
toen scheepsbouwondernemer Thecla Bodewes en<br />
boegbeeld van de Topsector Water en Maritiem het<br />
spits afbeet en de eerste Technologielezing hield. Ze<br />
noemde het spannend, maar eervol om voor een zaal vol<br />
geestverwanten te staan - onder wie enkele prominente<br />
ondernemers en bestuurders uit de offshore en olie- en<br />
gassector.<br />
Sluiten<br />
Bodewes beschrijft hoe zij opgroeide als dochter van<br />
een scheepsbouwer in Hasselt, waar haar vaders werf<br />
jarenlang de grootste werkgever van de omgeving was.<br />
Totdat de werf in de jaren negentig werd ingebouwd<br />
door jachthavens en recreatiewoningen, die al snel<br />
illegaal permanent werden bewoond. Met als gevolg<br />
een stroom aan klachten en een juridisch proces<br />
vanwege overlast. “De daadkracht van de lokale<br />
bestuurders was ver te zoeken. Dat heeft ons doen<br />
besluiten om de werf te sluiten”, aldus Bodewes.<br />
Het lokale bestuur was weliswaar opgelucht dat de<br />
overlastgevende scheepsbouwactiviteiten waren<br />
vertrokken, maar een ongewenst neveneffect was de<br />
inzakkende werkgelegenheid. “Ook een groot gedeelte<br />
van de middenstand moest de deuren sluiten. Het eens<br />
zo bruisende Hanzestadje moet het nu hebben van<br />
een mooie zomer als de jachthavens vol liggen met<br />
plezierjachten van toeristen.”<br />
Het hoofd bieden<br />
Wat in Hasselt in het klein gebeurde, ziet Bodewes in<br />
het groot ook in Nederland passeren. “We staan voor<br />
grote maatschappelijke vraagstukken”, beschrijft ze,<br />
“zoals klimaatverandering en biodiversiteitsverlies,<br />
maar ook voor geopolitieke uitdagingen die pijnlijk<br />
duidelijk maken hoe we, onder andere voor onze<br />
energievoorziening, afhankelijk zijn van het buitenland.”<br />
Volgens Bodewes is internationaal samenwerken van<br />
groot belang. Hoewel Nederlanders dat ligt, moet ons<br />
“Het digitale tijdperk<br />
waarin we leven, helpt<br />
niet mee”<br />
ondernemingsklimaat dat wel toelaten, waarschuwt ze.<br />
“Het is urgent en van groot belang om het bedrijfsleven,<br />
met name de maakindustrie, en de wetenschap te<br />
koesteren. Alleen samen zijn we in staat Nederland<br />
verder te helpen en de grote uitdagingen het hoofd<br />
te bieden. Ik geloof er heilig in dat samenwerking<br />
essentieel is om als land een onafhankelijke positie te<br />
kunnen behouden en het verschil te maken op mondiaal<br />
niveau.”<br />
Cherry picking<br />
“Om de doelen te kunnen realiseren en de gevolgen<br />
van klimaatverandering te kunnen beperken tot een<br />
minimum, zijn zeer ingrijpende maatregelen nodig.<br />
Hierbij kan de kennis van het Nederlandse bedrijfsleven<br />
het verschil maken. Daarnaast zullen we ons ook aan<br />
moeten passen aan klimaatverandering”, aldus de<br />
ondernemer. Ze zegt het te betreuren dat het debat<br />
over de richting van de energietransitie de laatste jaren<br />
is gepolariseerd. “Voor- en tegenstanders van bepaalde<br />
technologieën maken gebruik van ‘alternative facts’,<br />
‘framing’ en ‘cherry picking’ om hun standpunten kracht<br />
bij te zetten. Politieke druk en politieke opinie verlamt<br />
bestuurders en weerhoudt hen ervan beslissingen te<br />
nemen die op de lange termijn houdbaar zijn en op<br />
de juiste manier uitgevoerd kunnen worden om zo bij<br />
te dragen aan de welvaart van ons land. Ik zie helaas<br />
dat het in Nederland ontbreekt aan respectvolle<br />
samenwerking en bestuurders met gedegen<br />
inhoudelijke kennis en ervaring op de desbetreffende<br />
beleidsterreinen. Het digitale tijdperk waarin we leven,<br />
helpt niet mee. Veel onzin en nepnieuws wordt in hoog<br />
tempo op allerlei sociale netwerken gezet. Daar laten<br />
zelfs goede bestuurders zich door meeslepen. Ze<br />
nemen ondoordacht beslissingen die weliswaar populair<br />
zijn, maar weinig constructief.”<br />
‘DE BEVORDERING VAN DE<br />
KUNST DES INGENIEURS IN<br />
DEN UITGESTREKTEN ZIN’<br />
Onder bovenstaand motto richtten de<br />
drie stichters Frederik Willem Conrad,<br />
Gerrit Simons en Leopold Johannes<br />
Antonius van der Kun in 1847 KIVI op.<br />
De vereniging had er amper een jaar<br />
voor nodig om het predicaat ‘Koninklijk’<br />
te ontvangen, dankzij de bemoeienis<br />
van koning Willem II. Het huidige KIVI<br />
is nog altijd in het monumentale pand<br />
aan de Prinsessegracht in Den Haag<br />
gevestigd. De vereniging telt zo’n<br />
17.000 onafhankelijke leden.<br />
Institutionele belemmeringen<br />
“Objectieve en feitelijk juiste informatie is van<br />
essentieel belang voor het bepalen van beleid. De<br />
technische en effectieve uitvoerbaarheid en de<br />
consequenties op de lange termijn zouden moeten<br />
worden geverifieerd bij alle grote beslissingen die het<br />
kabinet neemt”, is Bodewes van mening. “Projecten<br />
moeten in Nederland worden uitgevoerd. Anders raken<br />
we nog meer bedrijven kwijt. Ik roep de overheid op te<br />
investeren in onderzoek en innovatie en institutionele<br />
belemmeringen uit de weg te ruimen.” Uit de reacties<br />
uit de zaal valt op te maken dat de lezing in goede<br />
aarde valt. ‘Prima verhaal’, ‘uit het hart gegrepen’ en<br />
‘volkomen mee eens’ zijn woorden die werden gebezigd.<br />
KIVI lijkt het advies van Bodewes meteen in de praktijk<br />
toe te passen, want de vereniging kondigt aan Tweede<br />
Kamerleden van advies te gaan voorzien.
EUROPOORT KRINGEN<br />
oktober - 2022 119<br />
PRODUCTNIEUWS<br />
VERSTERKING NETWERK<br />
Rockwell Automation, leverancier van industriële automatisering, kondigt<br />
aan dat Canline Systems zijn PartnerNetwork versterkt als Gold-partner<br />
in het OEM-partnerprogramma. Canline - onderdeel van de Xano Group -,<br />
is gespecialiseerd in de engineering en installatie van interntransport- en<br />
handlingsystemen voor metalen verpakkingsmaterialen in de automobielen<br />
de voedingsmiddelenindustrie. Met projecten over de hele wereld<br />
is het bedrijf naar eigen zeggen marktleider op het gebied van intern<br />
transport-, sorteer- en distributiesystemen die met lucht-, magneet- en<br />
vacuümtechnologieën werken. Canline heeft kantoren in het Brabantse<br />
Eersel en de VS. Het OEM-partnerprogramma van Rockwell Automation<br />
werd in het leven geroepen om OEM’s ondersteuning te bieden bij het<br />
ontwerp, de ontwikkeling en de levering van innovatieve apparatuur<br />
die gebruikmaakt van de systemen van Rockwell Automation. Voor de<br />
deelnemers is het programma een mogelijkheid om groei, innovatie en<br />
nieuw marktpotentieel te realiseren.<br />
GERECYCLED MATERIAAL<br />
Essentra Components meldt dat het een aantal producten in zijn LDPEassortiment<br />
bijna volledig uit gerecycled materiaal gaat vervaardigen.<br />
De geselecteerde producten zijn gemaakt van 98 procent gerecycled<br />
plastic, waarbij de resterende 2 procent bestaat uit kleurstoffen. Het<br />
geselecteerde productassortiment bestaat uit conische doppen en<br />
pluggen, hoekbeschermers, buiseindedoppen en buiseindekappen. De<br />
producent noemt het een belangrijke stap voorwaarts in duurzaamheid<br />
en koolstofreductie tijdens de productie. De maatregel maakt deel uit van<br />
een project dat erop is gericht om het aandeel van gerecycled plastic in<br />
het LDPE-assortiment van Essentra<br />
Components uit te breiden van de<br />
huidige samenstelling van 50 procent<br />
naar 98 procent. Het bedrijf spreekt<br />
van een nieuwe mijlpaal. Eerder was<br />
het gerecyclede materiaalgehalte van<br />
het kernassortiment LDPE gestegen<br />
van 40 naar 50 procent. Het nieuwe<br />
assortiment is beschikbaar voor klanten.<br />
GEBOGEN AS, VERBETERD<br />
TOERENTAL<br />
De Pump and Motor Division Europe<br />
(PMDE) van Parker Hannifin,<br />
gespecialiseerd in bewegings- en<br />
besturingstechnologieën, lanceert<br />
een nieuwe serie motoren met<br />
gebogen as en variabel slagvolume:<br />
V16. Dit is een evolutie van de<br />
bekende V12- en V14-motorserie<br />
en combineert snelheidsprestaties<br />
met drukclassificaties, wat<br />
volgens de aanbieder resulteert in<br />
verhoogde productiviteit en hogere<br />
veiligheidsmarges. De lijn is beschikbaar<br />
voor onder meer de scheepvaart en<br />
offshore, olie- en gastoepassingen.<br />
De nieuwe motoren zijn verkrijgbaar<br />
in twee maten, V16-220 en V16-270.<br />
Ze zijn ontworpen voor transmissies<br />
met zowel open als gesloten circuits,<br />
met de nadruk op krachtige machines.<br />
“Dankzij het innovatieve differentiële<br />
zuigerregelsysteem van de V16,<br />
samen met een driewegventiel en de<br />
beste slagvolumeverhouding, biedt<br />
de V16 een soepele en nauwkeurige<br />
regeling”, aldus Parker Hannifin. Het<br />
gepatenteerde sferische zuigerontwerp<br />
met gelamineerde zuigerringen<br />
biedt een hogere assnelheid dan bij<br />
concurrenten, zo stelt de producent.
TECHNISCHE<br />
ISOLATIESPECIALIST<br />
Op een eigen productielocatie in Waalwijk, bekroonde logistieke<br />
hotspot van Nederland, bewerken wij alle mogelijke<br />
isolatiematerialen, zodat ze voldoen aan uw eisen en wensen.<br />
Zo kunnen we isolatiematerialen maken die op iedere<br />
ondergrond aansluiten.<br />
We passen technieken toe zoals lijmen, zagen en frezen van<br />
bijvoorbeeld PIR hardschuim, minerale wol en polystyreen<br />
(geëxpandeerd & geëxtrudeerd).<br />
De specialistische isolatiematerialen (thermisch en akoestisch)<br />
worden onder andere toegepast in de (petro) chemische en<br />
procesindustrie, offshore olie-en gaswinning, (industriële)<br />
koeltechniek, scheepvaart en gebouwen. Onze isolatie is ook<br />
geschikt voor OEM doeleinden.<br />
TECHNISCHE ISOLATIESPECIALIST<br />
Nieuwenhuizenweg 21, Leiden<br />
Zijlweg 2, Waalwijk<br />
HOOFDKANTOOR<br />
Industrieweg 17, Waalwijk<br />
WWW.TECHNISCHEISOLATIESPECIALIST.NL
EUROPOORT KRINGEN<br />
oktober - 2022 121<br />
Safety Delta Nederland on Tour<br />
HOE DE VEILIG<br />
HEID VERDER TE<br />
VERBETEREN<br />
Foto’s: Danny Cornelissen<br />
VEILIGHEID<br />
Het aantal ongevallen bij BRZO-bedrijven blijft de laatste jaren op hetzelfde niveau<br />
schommelen. Ook stabiliseert de naleving van veiligheidsrichtlijnen door bedrijven<br />
zich op eenzelfde peil. Nienke de Wilde (DCMR Milieudienst Rijnmond) spreekt<br />
van stagnatie. “Ik heb hier geen goed gevoel bij.”
122<br />
EUROPOORT KRINGEN<br />
oktober - 2022<br />
Onder de noemer ‘on tour’ hield Safety Delta<br />
Nederland vorige maand een eerste bijeenkomst in<br />
Den Haag, waarvan het de bedoeling is dat er meer<br />
zullen volgen. Doel hiervan is om meer inzicht te bieden<br />
in de stappen die de organisatie de afgelopen twee jaar<br />
heeft gezet [zie ook kader, red.]. Willem Henk Streekstra,<br />
directeur van de VOTOB, was een van de sprekers op<br />
de bijeenkomst. Hij zegt betrokken te zijn geweest bij<br />
de oprichting van Safety Delta Nederland, een aantal<br />
jaar geleden. “In de landbouw heeft een soortgelijke<br />
samenwerking tussen bedrijven, overheid en wetenschap<br />
goed gefunctioneerd. Samen met Colette Alma [exdirecteur<br />
VNCI, red.] stond ons eenzelfde model voor<br />
ogen. Met dit ecosysteem zijn we nu een paar jaar<br />
onderweg. Mijn boodschap is om dit vol te houden en je<br />
niet door een tegenslag uit het veld te laten slaan.”<br />
Oud vs nieuw<br />
“Veiligheid kost geld; het is geen direct verdienmodel.<br />
Wel is het een indirect verdienmodel, want een groot<br />
incident heeft niet alleen kosten maar ook imagoschade<br />
tot gevolg”, stelt Streekstra. Hij schetst de huidige<br />
relatie met de overheid als ‘command control’. “Dat<br />
zorgt voor een bepaalde sfeer bij bedrijven en maakt<br />
het lastiger om met de overheid samen te werken. Ik<br />
hoop dat bestuurders er wat gematigder in komen te<br />
staan en meer oog hebben voor samenwerking dan<br />
“Ik hoop dat bestuurders<br />
meer oog zullen hebben<br />
voor samenwerking<br />
dan voor handhaven en<br />
sturen”<br />
voor handhaven en sturen.” Streekstra waarschuwt dat<br />
de huidige ‘oude industrie’ niet te makkelijk terzijde<br />
moet worden geschoven. “Het verdienmodel van<br />
vandaag is het verdienmodel van morgen, zeg ik altijd.<br />
Je kunt niet in één keer naar het nieuwe overstappen.<br />
De huidige industrie zal nog tientallen jaren meegaan,<br />
want we zullen langere tijd met olie blijven werken. De<br />
veiligheidsmethodieken zullen daarvoor moeten blijven<br />
meelopen.”<br />
Ammoniak<br />
Het in toenemende mate werken met waterstof zal<br />
voor verandering op het gebied van veiligheid zorgen,<br />
verwacht hij. “Waterstof is een ander goedje. De<br />
grootste concentratie ammoniak in Nederland zal in<br />
opslagtanks zijn opgeslagen. Dat moeten we veilig
EUROPOORT KRINGEN<br />
oktober - 2022 123<br />
doen. Nederland moet the place to be worden om veilig<br />
met deze stoffen te werken. Wij vragen de overheid om<br />
mee te denken over standaarden daarvoor, waarbij we<br />
samen moeten optrekken. Bedenk wel dat het meteen<br />
over is als er één keer een ammoniaktank ontploft en<br />
er een wolk over bewoond gebied trekt.” Ammoniak<br />
wordt nu in ‘een paar tanks’ opgeslagen; wat in de<br />
toekomst vooral gaat veranderen is de schaalgrootte,<br />
denkt Streekstra. Hij zegt met de ministeries van<br />
Infrastructuur en Waterstaat en Economische Zaken en<br />
Klimaat hierover in contact te staan. “De ontwikkelingen<br />
in het bedrijfsleven gaan snel. Geld is niet het probleem;<br />
het gaat niet om subsidies. Investeerders zoeken<br />
betrouwbaarheid en veiligheid. Laten we samen<br />
daarvoor de schouders eronder zetten.”<br />
Ageing<br />
Hoe de toezichthouder tegen industriële veiligheid<br />
aankijkt, deed Nienke de Wilde uit de doeken. Ze<br />
is unit manager toezicht en handhaving bij DCMR<br />
Milieudienst Rijnmond en werkt vanuit die functie ook<br />
mee aan het samenwerkingsprogramma BRZO+. “Van<br />
de in totaal vierhonderd BRZO-bedrijven in Nederland<br />
vallen er honderdveertig in onze regio. De inspecties<br />
bij deze bedrijven vinden aangekondigd, maar ook<br />
onaangekondigd plaats.” DCMR maakt sinds enige<br />
tijd gebruik van een nieuwe inspectiemethodiek, die<br />
volgens De Wilde meer zicht op de veiligheidsprestaties<br />
“Vaak horen we van het<br />
management dat veiligheid<br />
bij hen op één staat”<br />
- en daarmee ook de knelpunten - biedt. Om aan te<br />
geven met welke blik de toezichthouder naar veiligheid<br />
kijkt, onderscheidt ze drie componenten: hardware,<br />
software en mindware. “Hardware is zichtbaar, dit zijn<br />
de installaties waarmee wordt gewerkt. Ageing zal<br />
de komende jaren onze speciale aandacht hebben.<br />
Naarmate installaties ouder worden, neemt de uitdaging<br />
toe om die te onderhouden. Zeker in deze tijden van<br />
stijgende kosten hebben wij zorg of investeringen in<br />
onderhoud wel worden gedaan.”<br />
Menselijk falen<br />
De tweede component - software - staat voor de<br />
afspraken, procedures en maatregelen die worden<br />
genomen. “Bij inspecties kijken wij hier uitgebreid<br />
naar. Van belang is of de procedures nog wel actueel<br />
zijn, bij iedereen bekend zijn en geen tegenstrijdige<br />
afspraken bevatten”, aldus De Wilde. “Ten derde is<br />
de veiligheidscultuur heel belangrijk”, zegt ze, daarbij<br />
verwijzend naar de component mindware. “Vaak horen<br />
we van het management dat veiligheid bij hen op één<br />
staat. Toch wordt dit op de werkvloer niet altijd zo<br />
SAFETY DELTA NEDERLAND:<br />
VORDERINGEN DELEN<br />
Het Convenant Safety Delta Nederland<br />
is twee jaar geleden opgericht, met<br />
als doel het Nederlandse Sevesobedrijfsleven<br />
tot het veiligste<br />
ter wereld te maken. Arjan van<br />
Dijk, programmadirecteur van<br />
Safety Delta Nederland, leidt dit<br />
samenwerkingsverband tussen<br />
bedrijven, overheid en wetenschap.<br />
Er is het nodige bereikt, stelt hij. In<br />
een serie bijeenkomsten, beginnend<br />
vorige maand in Den Haag, wil hij<br />
betrokkenen een beeld schetsen wat<br />
er tot nog toe is gedaan. “Of het nu<br />
gaat om de Quickscan Process Safety<br />
Management, het beter leren van<br />
incidenten of het duiden van informatie<br />
voor verbeterprogramma’s: er is het<br />
nodige werk verzet. Wie wil kan bij<br />
Safety Delta Nederland on Tour komen<br />
luisteren, ideeën delen en kritisch zijn.”<br />
beleefd. Veel grote incidenten vinden door menselijk<br />
falen plaats. Een alarm wordt bijvoorbeeld genegeerd<br />
omdat in eerdere gevallen bleek dat men door kon<br />
werken door op een knop te drukken. Operators denken<br />
het beste te doen.” Sinds een aantal jaar meet DCMR<br />
de veiligheidsperceptie onder bedrijven. Dit heeft<br />
wetenschappelijk onderbouwde indicatoren opgeleverd,<br />
die de kracht van de veiligheidscultuur aangeven. Zo<br />
dienen medewerkers het als veilig te beschouwen om<br />
een melding te doen. Ook moeten ze het gevoel hebben<br />
dat er iets met hun melding gebeurt.<br />
Ambitieuzer<br />
De laatste vijf à zes jaar blijven de veiligheidsprestaties<br />
bij BRZO-bedrijven op hetzelfde niveau hangen, ziet<br />
De Wilde. “Dat geldt zowel voor de mate van naleving<br />
als het aantal incidenten. Gemiddeld maakt jaarlijks<br />
dertig procent van de bedrijven een overtreding. Dat<br />
percentage blijft de laatste jaren constant. Ik zie dat als<br />
stagnatie en heb daar geen goed gevoel bij.” Streekstra<br />
reageert daarop: “We moeten ons wel beseffen dat<br />
alles een risico heeft. Nul risico bestaat helaas niet,<br />
hoewel bestuurders soms anders denken. De menselijke<br />
factor blijft belangrijk, meer nog dan techniek. Ik heb<br />
bewondering voor mensen op de werkvloer die dag in,<br />
dag uit, scherp moeten zijn op veiligheidsvoorschriften.<br />
Ik zou dat niet kunnen.” De Wilde zegt geen pasklare<br />
verklaring te kunnen geven voor de niet verder<br />
verbeterende veiligheidsprestaties. “Het is taai.<br />
Veiligheidscultuur kun je niet zomaar vastpakken. Ik<br />
geloof ook niet dat we een optimum hebben bereikt. We<br />
moeten ambitieuzer zijn dan dat. Het is alleen de vraag<br />
welke volgende stap we moeten zetten.”
Pompetravaini, het “hart” van het bedrijf<br />
Italiaanse superioriteit in de wereld, sinds 1929<br />
Water, Pasta, Olie, Textiel, Wijn, Schoenen, Banden,<br />
Plastic, Glas, Bier, Natuursteen, Zuivel, Pharma, Vis,...<br />
...voor ons, hebben ze geen geheimen<br />
TRMX<br />
TRH-TRS<br />
TBH-TBA<br />
TCH<br />
TRVX<br />
Ons streven is vooruit te blijven<br />
HYDROTWIN<br />
Travaini Pompen Benelux BV • Van Elderenlaan 4, 5581 WJ, Waalre<br />
Ph. +31 (0)40-2232222 • Fax +31 (0)40-2232220 • sales@travaini.nl • www.travaini.nl
EUROPOORT KRINGEN<br />
oktober - 2022 125<br />
Twitterij<br />
Mooi nieuws! Ons @BP_plc project 250 MW groene waterstof<br />
met HyCC en @PortofRotterdam staat op de IPCEI EU-lijst.<br />
Ec.europa.eu/commission/pre…<br />
Corné Boot<br />
In het begin haalde onze nascheidingsinstallatie een<br />
scheidingsrendement van 55 procent. Inmiddels is dat al<br />
70 procent. AVR tilt afvalbeheer naar een hoger plan volgens<br />
de Vereniging Afvalbedrijven. Verenigingafvalbedrijven.nl/<br />
nieuws/gemeent…<br />
AVR energy<br />
VNCI onderschrijft de oproep van @SER_NL: “Maak<br />
grondstoffentransitie prioriteit.” Mark Intven, beleidsadviseur<br />
materialentransitie bij de VNCI: “Een versnelling is absoluut<br />
noodzakelijk, ook als we de klimaatdoelstellingen willen halen.”<br />
Vnci.nl/nieuws/nieuwsb…<br />
Koninklijke VNCI<br />
Vandaag laten wij samen met @PortofRotterdam de<br />
nieuwe Rotterdamse raadsleden kennismaken met het<br />
haven- en industrieel complex. #werkbezoek #kennismaking<br />
#samenwerking @vvanderchijs @BasDM_Janssen<br />
Deltalinqs<br />
Als locoburgemeester bij de brandweer in Europoort geweest.<br />
Nieuw brandbestrijdingsmaterieel voor heftige tankputbranden<br />
in de haven officieel in gebruik genomen. Efficiënter, sneller op<br />
te bouwen en veiliger voor brandweerpersoneel. De haven en<br />
daarmee ook Rotterdam zijn zo nog veiliger.<br />
Robert Simons<br />
Het Sophia Kinderziekenhuis Rotterdam bouwt een snoezelbadkamer.<br />
Ruim <strong>10</strong>0 medewerkers van Shell fietsen voor Sophia<br />
in een 1e lustrum wielertocht van Pernis naar Voorne-Putten<br />
hiervoor 15.055,- euro bij elkaar. Dank aan alle deelnemers!<br />
Shell Pernis<br />
EU27 importeert bijna 400 miljoen m3 gas per dag (!) als LNG.<br />
Het verbruik is ca. 1 miljard m3/dag. Terwijl Eemshaven LNG<br />
al volop draait, is nog geen van de vijf Duitse LNG-terminals<br />
gereed.<br />
Martien Visser
Industrial<br />
Rope Access<br />
Solutions<br />
Industry & Offshore Oil and Gas<br />
On & Offshore wind<br />
SkyDeck suspended platforms<br />
WWW.SKY-ACCESS.COM
128<br />
EUROPOORT KRINGEN<br />
oktober - 2022<br />
Marlies Sikken (directeur SmartPort)<br />
INNOVATIE<br />
ONDERZOEKEN,<br />
VERBINDEN,<br />
INNOVEREN<br />
Wat er in de Rotterdamse haven aan innovatie plaatsvindt, merk je veelal in de rest<br />
van Nederland. Dat maakt de rol van SmartPort des te relevanter, stelt Marlies<br />
Sikken. Op de SmartPort Summit, komende maand in Rotterdam Ahoy, gaan<br />
bezoekers uit de triple helix gezamenlijk de handen uit de mouwen steken met<br />
collectieve acties om de energietransitie tot een succes te maken.<br />
Foto: Danny Cornelissen
EUROPOORT KRINGEN<br />
oktober - 2022 129
EEN<br />
MAN<br />
EEN<br />
MAN<br />
EEN<br />
WOORD<br />
EEN<br />
WOORD<br />
Muehlhan belooft en maakt waar<br />
Specialisten in staalconservering, steigerbouw en rope access<br />
Interesse in een afspraak? Bel 0<strong>10</strong>-4264960<br />
www.muehlhan.nl<br />
staalconservering – steigerbouw – rope access
EUROPOORT KRINGEN<br />
oktober - 2022 131<br />
is een leuke combinatie”, zegt Marlies<br />
Sikken over de beide functies die ze<br />
“Het<br />
combineert. In juni trad ze bij SmartPort aan<br />
als managing director, terwijl ze daarnaast directeur is<br />
van Windpark Krammer. “Het windpark is operationeel,<br />
waardoor je veelal met het hier en nu bezig bent”, vertelt<br />
ze. “Bijvoorbeeld met een trafo die te veel geluid maakt<br />
of hoeveel dividend er wordt uitgekeerd. Ik zit daar in<br />
het hart van de energietransitie. Dat heeft raakvlakken<br />
met SmartPort, dat meer is gericht op strategieën en<br />
de lange termijn. Beide kennen een andere dynamiek,<br />
maar hebben wel met elkaar te maken.” Sikken heeft<br />
een achtergrond in duurzame energie - ze werkte<br />
onder meer bij Vattenfall - en zegt bekend te zijn met<br />
waterstof, off- en onshore wind en grote zonneparken.<br />
“De havendynamiek was nieuw voor mij, zoals de<br />
logistiek en infrastructuur. Ik investeer er tijd in om dat<br />
te leren kennen. Zo ben ik onlangs gaan kijken hoe de<br />
overslag van soja van een zeeschip naar een duwbak<br />
verloopt. Binnenkort bezoek ik een binnenvaartschip.<br />
Heel interessant om daar een kijkje te nemen en er meer<br />
over te leren.”<br />
Waterstof en elektrificatie<br />
Sikken kende SmartPort op voorhand niet, maar<br />
zegt al snel onder de indruk te zijn geraakt van de<br />
rol die de organisatie in de haven speelt. “SmartPort<br />
is de verbinder tussen de drie partijen in de triple<br />
helix: de overheden, onderwijsinstellingen en het<br />
havenbedrijfsleven. SmartPort wil innovatie in de<br />
haven helpen versnellen door kennis te ontwikkelen<br />
en breed beschikbaar te maken. Als buitenstaander<br />
kon ik al zien dat het daar heel succesvol in is.” Het<br />
mooie van SmartPort is, vindt Sikken, dat als er<br />
stappen in het havengebied worden gezet, je dit in heel<br />
Nederland merkt. “SmartPort doet geen onderzoek om<br />
het onderzoek, maar wil bedrijven helpen om goede<br />
beslissingen te nemen. Zo heeft SmartPort in de<br />
afgelopen jaren veel aandacht besteed aan waterstof<br />
en elektrificatie. “Al in 2015 zijn daar de eerste stappen<br />
in gezet om waterstof en de brandstoftransitie op de<br />
agenda te zetten. Eerst door in samenwerking met<br />
partners de Wuppertal-scenario’s te bestuderen en<br />
daaruit te concluderen wat het voor de haven betekent.<br />
Vervolgens zijn haalbaarheidsstudies gedaan naar<br />
opschalingsmogelijkheden en ook is in 2019 een CEO<br />
Diner georganiseerd met het thema waterstof. Daar<br />
zijn weer vervolgonderzoeken uit gekomen. Ik vind<br />
het mooi dat dit bijdraagt aan de bouw van de eerste<br />
waterstoffabriek in de haven.”<br />
Innovatieklimaat<br />
“Een ander voorbeeld van een belangrijk project<br />
gaat over slimme kademuren. Met behulp van<br />
sensoren kunnen modellen worden opgesteld<br />
die precies aangeven wanneer een kademuur<br />
moet worden vervangen. Uit onderzoek bleek dat<br />
kademuren tientallen jaren langer meegaan dan de<br />
huidige ontwerprichtlijnen aangeven. De verlenging<br />
van de levensduur leidt tot veilig uitstel van het<br />
versterken of vervangen van de kademuur. Als zo’n<br />
WIE IS MARLIES SIKKEN?<br />
Marlies Sikken is sinds juni managing<br />
director van SmartPort. Ze nam het<br />
stokje over van Dirk Koppenol, die de<br />
functie tijdelijk vervulde. Ze combineert<br />
de baan met die van directeur van<br />
Windpark Krammer. Ze heeft een<br />
bedrijfskundige achtergrond en werkte<br />
eerder voor KPMG en Vattenfall.<br />
Bij die laatste werkgever droeg ze<br />
in verschillende rollen bij aan de<br />
energietransitie; onder andere op<br />
het gebied van elektrisch vervoer,<br />
energiemanagementsystemen, maar<br />
ook grootschalige duurzame opwek<br />
(wind en zon) en opslag (waterstof en<br />
batterijen).<br />
kademuur nog even door kan, heeft dat grote voordelen<br />
voor de bedrijvigheid en de economie”, zegt Sikken.<br />
Ook is de Haven Innovatie Barometer een belangrijk<br />
project, dat dit jaar voor de derde keer wordt<br />
uitgevoerd. “We meten hierbij het innovatieklimaat in de<br />
Rotterdamse haven. Waar staan we op het gebied van<br />
investeringen, innovatiebereidheid en waar lopen we<br />
tegenaan? Door te vergelijken met eerdere metingen<br />
krijgen we zo een realistische kijk op het verloop van<br />
innovatie in de haven.”<br />
Vraag- en visiegestuurd<br />
Onderzoek van SmartPort is precompetitief - de<br />
resultaten zijn openbaar - en wordt opgestart wanneer<br />
er ten minste twee ‘behoeftestellers’ zijn. Sikken:<br />
“Voorwaarde is dat er minimaal twee bedrijven bij<br />
onderzoek betrokken zijn. Naast dit vraaggestuurde<br />
onderzoek voeren wij ook visiegestuurd onderzoek<br />
uit. Dit gebeurde bijvoorbeeld op het gebied van<br />
waterstof, dat wij als een belangrijke ontwikkeling<br />
zagen. Dit visiegestuurde onderzoek blijven wij doen.<br />
Zo is de circulaire economie een actueel thema, waar<br />
we goed naar gaan kijken. Het klinkt vreemd, maar
Nieuwsgierig naar de SIR? Scan de QR-code voor meer info!<br />
ALGEMENE DEELNEMERSBIJEENKOMST<br />
De volgende algemene deelnemersbijeenkomst (ADB) zal plaatsvinden op 1 december 2022 bij het<br />
Zalmhuis te Capelle aan den IJssel. Zien we u daar?<br />
-<br />
Veiligheid is topsport
EUROPOORT KRINGEN<br />
oktober - 2022 133<br />
is en je niet alle bedrijven over één kam kunt scheren.<br />
Daarnaast is de investeringskracht kleiner.” Ook wil<br />
Sikken de impact van SmartPort meer inzichtelijk<br />
maken. In andere woorden: zij zoekt het antwoord op<br />
de vraag in hoeverre innovaties in het havenindustrieel<br />
complex dankzij SmartPort van de grond komen. “Dat<br />
is een interessante vraag. Wij willen graag dat onze<br />
inzichten leiden tot versnelling van innovatie. We weten<br />
al dat voor elke euro die SmartPort in haar onderzoeken<br />
steekt, er zes euro bijkomen vanuit andere deelnemers<br />
en onderzoekssubsidies.”<br />
Geluid en stikstof<br />
Een belangrijke actuele uitdaging in de haven ligt<br />
volgens Sikken op het gebied van stikstof en geluid.<br />
“Vorig jaar is een studie gedaan naar de benodigde<br />
fysieke ruimte in de haven voor de energietransitie.<br />
Daaruit bleek dat dit nogal een uitdaging is. Daar<br />
bovenop worden bedrijven nu geconfronteerd met<br />
stikstof- en geluidsemissieplafonds. Dit heeft een<br />
grote impact op de haven. Op dit moment zijn we de<br />
mogelijkheden van een vervolgonderzoek aan het<br />
verkennen.” Een ander nieuw onderzoek dat SmartPort<br />
overweegt is naar de langetermijneffecten van de<br />
oorlog in Oekraïne op de Rotterdamse haven.<br />
Foto: Danny Cornelissen<br />
“SmartPort doet geen<br />
onderzoek om het<br />
onderzoek, maar wil<br />
bedrijven helpen om goede<br />
beslissingen te nemen”<br />
koolstofbronnen, zoals CO2, gaan bijvoorbeeld steeds<br />
schaarser worden. In de nieuwe economie wordt dit uit<br />
gerecycled materiaal of biobased stoffen gewonnen. Dit<br />
zijn diverse stromen, met een heel eigen dynamiek.”<br />
Doelen<br />
Hoewel SmartPort volgens Sikken naar tevredenheid<br />
functioneert, ziet ze een aantal punten waar ruimte<br />
voor verbetering zit. “SmartPort levert al een mooie<br />
bijdrage aan het innovatieklimaat van de Rotterdamse<br />
haven. Ik hoop die vertaalslag van onderzoek<br />
naar het bedrijfsleven nog beter te maken. Voor<br />
grote bedrijven is het natuurlijk om met dit soort<br />
langetermijnvraagstukken bezig te zijn, maar onze<br />
aansluiting met het mkb kan beter. Wij gaan ons<br />
daarop richten. Al realiseer ik mij dat het mkb divers<br />
Samen aan de slag<br />
Volgende maand, op <strong>10</strong> november om precies te zijn,<br />
houdt SmartPort in Rotterdam Ahoy weer de SmartPort<br />
Summit. De bijeenkomst staat deze keer in het teken<br />
van ‘Energie voor transitie’. “We staan voor een grote<br />
verbouwing. We zitten midden in de energietransitie en<br />
we moeten overschakelen van traditionele brandstoffen<br />
naar groene alternatieven. Dit moeten we samen gaan<br />
doen”, licht ze toe. Op de SmartPort Summit wordt<br />
in ochtendsessies teruggekeken op projecten die zijn<br />
afgerond. ‘s Middags is er een centraal programma,<br />
waar onder andere Derk Loorbach (directeur van DRIFT<br />
en hoogleraar sociaal-economische transities aan de<br />
Erasmus Universiteit Rotterdam) en Ayca Szapora<br />
(neurowetenschapper, cognitief psycholoog, zelf-realisatiecoach<br />
en bedrijfskundige met een Black Belt in Lean<br />
& Six Sigma) spreken. “Maar het wordt niet alleen zitten<br />
en consumeren”, kondigt Sikken aan. “We gaan ook<br />
gezamenlijk aan de slag, waarbij wordt bekeken welke<br />
collectieve acties er nodig zijn om de energietransitie te<br />
laten slagen. Dit actieve element maakt de SmartPort<br />
Summit onderscheidend. Er worden nieuwe contacten<br />
gelegd en nieuwe samenwerkingsideeën opgedaan. Ik<br />
heb de afgelopen maanden veel één-op-één-gesprekken<br />
gehad, maar kijk er naar uit om samen met de community<br />
in één ruimte aan de slag te gaan!”<br />
SMARTPORT SUMMIT<br />
<strong>10</strong> november 2022<br />
Rotterdam Ahoy<br />
Aanmelden is mogelijk via<br />
Smartportsummit.nl
CORROSIEBESCHERMING,<br />
MET FOAMGLAS ® ISOLATIE SYSTEMEN<br />
Het beperken van corrosie onder isolatie en het buiten houden<br />
van water is van cruciaal belang om je installaties operationeel,<br />
veilig en performant te houden. FOAMGLAS ® isolatie is de<br />
duidelijke keuze en biedt ondoordringbaarheid voor water en<br />
damp, superieure druksterkte en constante thermische efficiëntie.<br />
Prestaties op de lange termijn, plus het potentieel voor minder<br />
reparaties en lagere onderhoudskosten, maken systemen met<br />
FOAMGLAS ® isolatie een toegevoegde waarde voor uw installaties.
PITTSBURGH CORNING BENELUX<br />
+32 (0) 471 80 60 13<br />
industry.be@owenscorning.com<br />
Voor online contact en technische<br />
informatie kan je ons vinden op<br />
WWW.FOAMGLAS.COM
136<br />
EUROPOORT KRINGEN<br />
oktober - 2022<br />
Kenbri Fire Fighting<br />
VEILIGHEID/MILIEU<br />
BLUSSCHUIM<br />
TRANSITIE MET<br />
GEDEGEN PLAN<br />
Tekst: Christel Schiphorst<br />
Naar verwachting wordt vanaf januari 2023 de productie, het verhandelen en het<br />
gebruik van PFAS-houdende producten fors ingeperkt. Het Europese chemieagentschap<br />
ECHA heeft een PFAS-restrictie uitgewerkt die vanaf 1 januari 2023<br />
van kracht wordt en die grote impact zal hebben.<br />
Hans Huizinga, adviseur bij Kenbri Fire Fighting op<br />
het gebied van blusschuim, steekt van wal: “Al ruim<br />
vijf jaar informeren wij bedrijven en veiligheidsregio’s<br />
over de grootschalige verandering die op komst<br />
waren rondom het gebruik van fluorhoudend blusschuim.<br />
Vele organisaties hebben er tot nu toe echter<br />
voor gekozen om maatregelen aangaande de transitie<br />
van fluorhoudende naar fluorvrije materialen vooruit te<br />
schuiven. De wetgeving is nu echter duidelijk, evenals<br />
het tijdpad.”<br />
ECHA geeft in de restrictie een tijdpad voor de<br />
uitfasering van PFAS in blusschuim opgenomen. Dat<br />
tijdpad maakt duidelijk dat Seveso-bedrijven nog tien<br />
jaar de tijd hebben om definitief over te schakelen op<br />
fluorvrije alternatieve blusmiddelen. PFAS-houdend<br />
blusschuim mag in die overgangstijd nog wel worden<br />
gebruik . De genoemde transitietermijnen gaan echter<br />
wel vergezeld van zeer strenge voorwaarden, waaronder<br />
PFAS-houdend schuim mag worden gebruikt of in<br />
opslag gehouden. Dit alle moet zijn vastgelegd in een<br />
schuimtransitieplan.<br />
Klokt tikt<br />
“De klokt tikt”, zegt Huizinga, “de gebruikers moeten<br />
gedurende de transitiefase een locatiespecifiek<br />
‘managementplan voor PFAS-houdend blusschuim’<br />
opstellen, waarin gedetailleerd is beschreven voor welke<br />
doeleinden en scenario’s het schuim wordt toegepast,<br />
op welke wijze het schuim wordt ingezet en hoe het<br />
opruimen van schuimresten en verontreinigingen en het<br />
grondig reinigen van de gebruikte brandbestrijdingsmaterialen<br />
zijn geborgd. Deze plicht gaat zes maanden na<br />
het van kracht worden van de regelgeving in. Dat zou<br />
dus al in juli 2023 aan de orde zijn.”<br />
Krachten bundelen<br />
“Gelukkig hebben bedrijven als het onze, in samenwerking<br />
met andere spelers zoals Arcadis en Kappetijn<br />
Safety Services, al geruime tijd voorbereidingen<br />
getroffen om ervoor te zorgen dat Seveso- en BR-<br />
ZO-bedrijven kunnen voldoen aan de regelgeving. Het<br />
artikel van Kappetijn, elders in Europoort <strong>Kringen</strong> geeft<br />
een heldere omschrijving en stappenplan aangaande de<br />
schuimtransitie en het managementplan. Onze samenwerking,<br />
onder de naam PFAS Cleaning & Treatment<br />
Solutions (www.pfasoplossingen.nl) verenigt bedrijven<br />
met verschillende disciplines, die allemaal nodig zijn om<br />
te kunnen voldoen aan de wet- en regelgeving”, aldus<br />
Huizinga.<br />
Voertuigen reinigen<br />
Naast advisering en verkoop van fluorvrij blusschuim<br />
heeft Kenbri daarom recent een extra dienstverlening<br />
toegevoegd aan het toch al brede pakket. Het betreft<br />
het reinigen van schuimblusvoertuigen op haar vestiging<br />
in Numansdorp. De speciaal ingerichte cleaning-faciliteit<br />
is ondertussen al volgeboekt tot medio februari<br />
volgend jaar.<br />
In het kort gaat het als volgt in het werk: Om de uitwisseling<br />
van het blusschuim grondig aan te pakken, wordt<br />
eerst de inhoud van de schuimtank geledigd en veilig<br />
afgevoerd. Daarna wordt het gehele systeem doorge-
EUROPOORT KRINGEN<br />
oktober - 2022 137<br />
Hans Huizinga<br />
spoeld met water, volgens een vast omkaderd procedé.<br />
Omdat het reinigen van een blussysteem met alleen<br />
water niet optimaal effectief is voor het verwijderen van<br />
PFAS, kan een extra reinigingsstap worden toegevoegd,<br />
op basis van een door Arcadis opgesteld reinigingsprocedé,<br />
dat gebaseerd is op het gefaseerd spoelen van<br />
het schuimblusvoertuig met verschillende concentraties<br />
van een speciaal door Arcadis ontwikkelde reinigingsvloeistof.<br />
Maar het reinigen van schuimblusvoertuigen is slechts<br />
één van de noodzakelijke stappen in het transitieproces.<br />
Voor bedrijven onder de Seveso- en BRZO-regeling zijn<br />
veel ingrijpender maatregelen nodig.<br />
Enorme impact<br />
Hans Huizinga, tevens lid van de landelijke Werkgroep<br />
Brandblusschuim & PFAS - Actieprogramma PFAS, kan<br />
niet genoeg benadrukken welke enorme impact deze<br />
transitie zal gaan hebben: ”De kosten zijn immens, en<br />
je moet groots denken om dit te kunnen bevatten, maar<br />
met ons stappenplan kunnen we onze klanten helder en<br />
duidelijk helpen om veilig voor mens en milieu de overstap<br />
naar fluorvrij te kunnen maken. Er zijn ondertussen<br />
écht zeer goed werkende PFAS-vrije equivalenten voor<br />
fluorhoudend schuim op de markt, die dezelfde bluscapaciteit<br />
hebben als fluorhoudende materialen. Denk<br />
hierbij aan ons Respondol, bijvoorbeeld.”<br />
Fluorvrij schuimconcentraat<br />
“Respondol van Angus Fire is een hoogwaardig synthetisch<br />
fluorvrij alcoholbestendig schuimconcentraat<br />
(FF), speciaal ontwikkeld voor het blussen en beveiligen<br />
van alle soorten ontvlambare vloeistoffen en klasse A<br />
branden”, legt Huizinga uit. “Het schuim is uitermate<br />
geschikt voor hulpverleners die worden geconfronteerd<br />
met uiteenlopende risicosituaties. Dit schuim wordt<br />
gebruikt bij situaties met een verhoogd risico waar koolwaterstoffen,<br />
zoals oliën, benzine, dieselbrandstof en<br />
luchtvaart kerosine en/of polaire oplosmiddelen [dat wil<br />
zeggen als alcoholen, ketonen, esters en ethers, red.]<br />
worden opgeslagen, verwerkt of getransporteerd.”<br />
Bedrijven assisteren<br />
“Respondol biedt daarbij een damponderdrukkende<br />
schuimdeken op niet ontstoken koolwaterstoffen. Bovendien<br />
kan dit zeer stabiele schuim lange tijd worden<br />
opgeslagen en ook worden gebruikt als een blusmiddel<br />
bij het bestrijden van bosbranden, Klasse A-materialen<br />
zoals hout, papier en autobanden.”<br />
Huizinga sluit af: “Het wordt dringen geblazen om de<br />
bedrijven te assisteren met hun managementplan, maar<br />
het is tegelijkertijd de opmaat naar een fluorvrij milieu<br />
en veilige (werk)omgeving, waar iedereen bij gebaat<br />
zal zijn.” Hij begrijpt heel goed dat er een bepaalde terughoudendheid<br />
is om volledig over te gaan op fluorvrij,<br />
in geval er ernstige grootschalige incidenten zouden<br />
optreden, maar ook daarvoor is hij al bezig met een concreet<br />
voorstel, waarbij zelfs een grensoverschrijdende<br />
samenwerking voorzien is.<br />
Christel Schiphorst is marketingspecialist bij Kenbri Fire<br />
Fighting.
138<br />
EUROPOORT KRINGEN<br />
oktober - 2022<br />
Eerste plant Xycle in Rotterdam<br />
CIRCULARITEIT<br />
PYROLYSEOLIE<br />
UIT MOEILIJKE<br />
PLASTICS<br />
Xycle wil de komende tien jaar wereldwijd recyclingfabrieken bouwen die samen<br />
jaarlijks 1 miljoen ton plastic omzetten in pyrolyseolie. Hoewel het groeitempo al<br />
ambitieus is, is de kans volgens bestuurder Chris Kamp niet ondenkbeeldig dat<br />
dit verder zal worden opgevoerd. Zeker is dat de eerste plant in de haven van<br />
Rotterdam wordt gebouwd.
EUROPOORT KRINGEN<br />
oktober - 2022 139<br />
Aan de Rijndwarsweg in de Europoort gaan in het<br />
vierde kwartaal dit jaar de bouwwerkzaamheden<br />
van start voor de bouw van de eerste fullscale<br />
fabriek van Xycle. Dit bedrijf is een joint venture<br />
bestaand uit NoWit, Patpert Teknow Systems en<br />
Vopak. De techniek die in de fabriek zal worden<br />
toegepast is afkomstig uit India, om precies te zijn van<br />
medeaandeelhouder Patpert Teknow Systems. “Het<br />
bedrijf heeft in India ongeveer twintig plants gebouwd,<br />
die brandstof uit plastic afval produceren. Dat is<br />
natuurlijk een mooie eerste stap, maar ook niet meer<br />
dan dat. Er brandstof van maken, is immers een dure<br />
manier van verbranden”, vindt Kamp. Daarom is hij er<br />
vooral in geïnteresseerd om uit het plastic pyrolyseolie<br />
te maken, die als grondstof voor nieuw plastic kan<br />
dienen. “Wij kijken naar circulariteit.”<br />
Relativering<br />
Een vijftal jaar geleden heeft NoWit voor het eerst in<br />
India kennis gemaakt met de Patpert-technologie. Twee<br />
jaar geleden startten de drie bedrijven Xycle op. “Wil<br />
je iets bereiken, dan heb je een proefinstallatie nodig”,<br />
blikt Kamp terug. “Deze beschikte over een reactor<br />
waarmee jaarlijks 50 kilo plastic kan worden verwerkt.<br />
Hierin hebben we verschillende soorten plastic getest,<br />
van matrassen, windturbinebladen tot en met afval van<br />
The Ocean Cleanup aan toe.” De volgende stap is de<br />
te bouwen fabriek in Rotterdam, die jaarlijks 20.000<br />
ton plastic afval kan verwerken tot bijna 21 miljoen liter<br />
pyrolyseolie. De getallen lijken indrukwekkend, maar<br />
behoeven ook enige relativering. “Onze jaarproductie<br />
staat gelijk aan een dagproductie van van een normale<br />
chemische fabriek. De doelstellingen van de chemische<br />
fabrieken is om <strong>10</strong> procent van de productie van plastic<br />
te verkrijgen uit pyrolyseolie afkomstig van afval uit<br />
plastic. Als wij aan die vraag willen voldoen, zouden<br />
we honderden installaties moeten bouwen met een<br />
productiecapaciteit van 20.000 tot 80.000 ton plastic.<br />
Het is een ontwikkeling van duizenden naar miljoenen<br />
tonnen. Bijna een onmogelijke opgave.”<br />
Probleem<br />
Deze maand komen de meeste vergunningen waarschijnlijk<br />
binnen. Zes weken later volgt de definitieve<br />
vergunning. Vanaf medio november zullen de bouwwerkzaamheden<br />
beginnen. De schaarste aan bouwmaterialen<br />
heeft het projecten weliswaar parten gespeeld,<br />
zegt Kamp, maar er is geen vertraging opgelopen. “De<br />
prijs van staal was een half jaar geleden hoog, maar is<br />
nu weer gelijkwaardig aan het prijsniveau van een jaar<br />
geleden. Zo vindt de markt stabiliteit.” De keuze voor<br />
Rotterdam als locatie was een makkelijke, valt uit zijn<br />
woorden op te maken. “Uit onze analyse kwam Rotterdam<br />
als meest aantrekkelijke haven naar voren.”<br />
De fabriek in Rotterdam komt uit drie delen te bestaan.
140<br />
EUROPOORT KRINGEN<br />
oktober - 2022<br />
De fabriek in Rotterdam kan jaarlijks 20.000 ton plastic afval verwerken tot bijna 21 miljoen liter pyrolyseolie.
EUROPOORT KRINGEN<br />
oktober - 2022 141<br />
Monomeren<br />
‘Moeilijke plastics’, zoals Kamp dat noemt, zijn de<br />
feedstock voor de fabriek. Hij doelt daarmee op<br />
plastics die niet mechanisch te recyclen zijn, zoals<br />
plastics van schepen, verpakkingsmateriaal en<br />
gemixte en verontreinigde folies. “Om er zeker van<br />
te zijn dat we zuivere olie kunnen leveren, bouwen<br />
we een pre-treatmentinstallatie. Die haalt organische<br />
verontreiniging, staal en hout eruit.” Vervolgens wordt<br />
het plastic geagglomereerd: het wordt tot bolletjes<br />
geperst, wat de dichtheid en daarmee ook de opbrengst<br />
vergroot. Vervolgens wordt het met behulp van<br />
infrarood gescheiden, waarna het in de installatie tot<br />
een temperatuur van 475 graden Celsius wordt verhit.<br />
Van een vaste vorm wordt het gasvormig en uiteindelijk<br />
vloeibaar. “In de destillatiekolom wordt het omgezet<br />
in monomeren. Dit zijn koolstofketens die op diesel en<br />
plastic lijken. Hoe groter de gelijkenis, hoe beter de<br />
kwaliteit van de olieproducten.”<br />
Vraag<br />
Kamp zegt met ‘alle grote partijen’ in gesprek te zijn<br />
over de afname van de pyrolyseolie. “Alle chemische<br />
fabrieken willen onze olie graag hebben. Ons product<br />
is heel schoon. Het kookpunt van onze pyrolyseolie<br />
ligt laag genoeg om in heel veel chemische fabrieken<br />
te kunnen toepassen als pyrolyseolie afkomstig van<br />
gerecycled plastic. Aan de vraagzijde is er volop<br />
“Om er zeker van te zijn<br />
dat we zuivere olie kunnen<br />
leveren, bouwen we een<br />
pre-treatmentinstallatie”<br />
belangstelling.” Volgens Kamp is de vraag naar<br />
duurzaam plastic veel groter dan nu kan worden<br />
geleverd. “Daardoor gaan de prijzen de hoogte in.<br />
Wereldwijd zijn er ongeveer zes technieken beschikbaar<br />
voor de fullscale productie van pyrolyseolie uit plastics.<br />
Die zijn allemaal nog proof-of-concept. Wij beschikken<br />
over het voordeel dat onze technologie in India al in de<br />
praktijk op twintig locaties heeft gedraaid. Stel, je bent<br />
de enige met een pen en tien anderen willen schrijven.<br />
Dan is het de vraag wiens behoefte het grootst is. Dit<br />
gegeven draagt bij aan onze winstgevendheid.”<br />
DE ROL VAN VERBINDER<br />
Het in het Brabantse Willemstad<br />
gevestigde NoWit - dit staat voor<br />
‘No waste in time’ - richt zich primair<br />
op projecten waarmee CO2 valt te<br />
besparen en grondstoffen kunnen<br />
worden gewonnen. “Het liefst werken<br />
wij met bestaande technieken”, zegt<br />
Chris Kamp van het bedrijf. “Wij zijn<br />
de verbinder tussen de uitvinder en<br />
partijen met geld. Als een techniek op<br />
niveau is gebracht, wordt het vanuit<br />
een grote partij uitgevoerd. Heeft een<br />
bedrijf omvang en staat de fabriek,<br />
dan verliest het onze interesse en<br />
trekken wij ons terug. Ik noem het dan<br />
een spreadsheetbedrijf.” NoWit werkt<br />
ook met Vopak samen in het bedrijf<br />
Xirqulate, een bedrijf dat hoog- en<br />
laagcalorische reststromen verwerkt<br />
om er grondstoffen van te maken<br />
voor de keramische industrie. “Tevens<br />
besparen we met deze wereldwijd<br />
gepatenteerde techniek veel CO2. We<br />
verwachten deze fabriek over anderhalf<br />
jaar te gaan bouwen. Daarmee kan<br />
jaarlijks 630.000 ton CO2-uitstoot<br />
bespaard.”<br />
Drie delen<br />
De fabriek in Rotterdam komt uit drie delen te bestaan:<br />
een pre-treatmentinstallatie, de pyrolyse-installatie en<br />
de tankopslag. “Omdat dit de eerste fabriek buiten India<br />
wordt, hebben we besloten dit bij elkaar te plaatsen. Zo<br />
kunnen bezoekers alles in één keer zien. Het is echter<br />
goed mogelijk dat wij het verwerken van plastic - een<br />
mechanische proces - en het maken van de olie - dit<br />
is chemisch - van elkaar los knippen. Het is denkbaar<br />
dat er in Rotterdam meer chemische pyrolysefabrieken<br />
worden gebouwd, zonder plasticverwerking. Meerdere<br />
bedrijven in de haven hebben kenbaar gemaakt<br />
interesse te hebben in een plant op hun terrein.”<br />
iPhone<br />
De komende tien jaar wil Xycle meerdere fabrieken<br />
bouwen, kondigt Kamp aan. In landen als Denemarken,<br />
Italië, Spanje, Maleisië, Singapore, Australië en de VS<br />
zou er interesse zijn. Dat is ambitieus, erkent Kamp.<br />
“Daarnaast vergt het maken van plastic uit afval R&D.<br />
Vergelijk het met een Nokia, waar tien jaar geleden<br />
iedereen tevreden mee was. Maar nu wil men een<br />
iPhone 13. Dankzij R&D moeten wij in staat worden<br />
gesteld om in de toekomst die iPhones 14, 15 en 16 aan<br />
te kunnen bieden. Daar is kennis voor nodig die uit de<br />
gehele keten komt. Het is een proces dat je met elkaar<br />
moet doen. Dat maakt het uitdagend, zeker omdat er<br />
vanuit de afvalmarkt, innovatie en chemische fabrieken<br />
nog niet vaak is samengewerkt. Normaliter zullen deze<br />
markten elkaar niet vinden. Dit maakt het uitdagend,<br />
maar tegelijkertijd ook leuk.”
Terra Inspectioneering
Totaalleverancier<br />
voor industriële<br />
brandbestrijding<br />
Advies<br />
Levering<br />
Verhuur<br />
Service & Onderhoud<br />
Keuring & Inspectie<br />
Meer weten of kennismaken?<br />
Bel 0187-493588, kijk op Kenbri.nl of scan de QR-code.
EUROPOORT KRINGEN<br />
oktober - 2022 145<br />
MENSEN<br />
BASTIAAN SPOELSTRA heeft<br />
per 1 september jl. de overstap<br />
overgemaakt van Bilfinger Industrial<br />
Services naar de Verwater<br />
Group. Daar is hij als cfo in dienst<br />
getreden. Spoelstra werkte bijna<br />
twaalf jaar voor Bilfinger.<br />
Sinds 1 juli jl. is SARAH<br />
OLIEROOK bij het Havenbedrijf<br />
Rotterdam actief in de functie van<br />
manager port security. Ze werkt<br />
ruim 13 jaar bij het havenbedrijf.<br />
Energie Data Service Nederland<br />
(EDSN). Dit is de IT-partner van de<br />
regionale netbeheerders, TenneT<br />
en GTS.<br />
Coo HARRY VAN RIETSCHOTEN<br />
vertrekt per 30 september a.s. bij<br />
HES International. Hij was sinds<br />
tien jaar in deze functie actief en zal<br />
vanaf volgende maand ‘elders zijn<br />
ambities vormgeven’.<br />
Bij Pontifexx is CHARLOTTE<br />
KROON vorige maand als<br />
maintenance consultant in dienst<br />
getreden.<br />
Charlotte Kroon<br />
CEES OUDSHOORN stopt als<br />
algemeen directeur van VNO-<br />
NCW. Hij is 22 jaar directielid<br />
bij de werkgeversorganisatie<br />
geweest. Oudshoorn wordt per 1<br />
april 2023 opgevolgd door FOCCO<br />
VIJSELAAR, die nu nog directeurgeneraal<br />
bedrijfsleven & innovatie is<br />
bij het ministerie van Economische<br />
Zaken.<br />
Cees Oudshoorn<br />
FIEN BOSMAN-VAN GELDER<br />
gaat per 1 november a.s. aan de<br />
slag als sr. communicatieadviseur<br />
wetenschap/persvoorlichter bij<br />
de Convergence Alliance tussen<br />
TU Delft, Erasmus Universiteit<br />
Rotterdam en Erasmus MC.<br />
De afgelopen zes jaar was zij<br />
communicatieadviseur wetenschap<br />
bij de TU Delft.<br />
VTTI heeft GUY MOEYENS<br />
aangesteld als nieuwe ceo. Hij<br />
volgt ROB NIJST op, die het bedrijf<br />
verlaat. Moeyens werkte eerder<br />
langere tijd voor BP.<br />
Sinds 2 september jl. is NIENKE<br />
HOMAN de nieuwe voorzitter van<br />
de Raad van Commissarissen bij<br />
Harry van Rietschoten<br />
Ook OZLEM HUMUR heeft de<br />
HES-organisatie verlaten, om<br />
precies te zijn de HES Botlek Tank<br />
Terminal. Ze werkte er elf jaar,<br />
onder meer als veiligheidskundige/<br />
QESSH officer. Met ingang<br />
van 1 september jl. is zij bij de<br />
Nederlandse Arbeidsinspectie aan<br />
de slag gegaan.<br />
IESJA WESTERBEEK vervult bij<br />
Toxic een nieuwe functie. Ze is<br />
nu product manager, nadat ze er<br />
2,5 jaar als managing editor heeft<br />
gewerkt.<br />
Iesja Westerbeek<br />
Sinds het begin van deze maand<br />
is FRANS VAN KEULEN met<br />
pensioen. Hij werkte 21 jaar bij het<br />
Havenbedrijf Rotterdam, waarvan<br />
de laatste 11 jaar als adviseur<br />
hospitality & events.<br />
FERRIE FÖRSTER is vorige maand<br />
LINCO NIEUWENHUYZEN<br />
opgevolgd als secretaris van de<br />
Economic Board Zuid-Holland.<br />
JACQUELINE VAESSEN is per<br />
direct gestart als kwartiermaker<br />
bij de nieuwe vereniging Waterstof<br />
Nederland. Tot begin volgend jaar zal<br />
zij de oprichting begeleiden, waarna<br />
deze in januari 2023 kan starten.<br />
Waterstof Nederland wordt de<br />
gesprekspartner van de Nederlandse<br />
waterstofketen voor ministeries<br />
en andere organisaties over<br />
waterstof in al haar facetten. De<br />
initiatiefnemers zijn Air Liquide, BP,<br />
Eneco, Engie, HyCC, Ørsted, RWE,<br />
Shell, Vattenfall en Yara samen met<br />
Deltalinqs en het H2 Platform.<br />
Commissaris bij het Havenbedrijf<br />
Rotterdam WOUTER VAN<br />
BENTEN is voor een tweede<br />
termijn benoemd. Hij trad in<br />
september 2018 aan als lid van de<br />
Raad van Commissarissen. Zijn<br />
termijn liep op 31 augustus j.l. af.<br />
Zijn tweede termijn eindigt op 31<br />
augustus 2026.<br />
Wouter van Benten
Onderhoud en bescherming<br />
van opslagtanks in agressieve<br />
omgevingen<br />
Betonnen structuren, zoals opslagtanks voor afvalwater, worden vaak blootgesteld aan<br />
agressieve invloeden. Biogene zuren tasten het beton aan, scheuren ontstaan, zuren<br />
dringen verder door, het beton brokkelt af en de structuur wordt onbruikbaar. De nieuwe<br />
coating MasterSeal 7000-CR gebaseerd op de nieuwe technologie Xolutec biedt een<br />
weerstand tegen extreme chemische invloeden met de juiste elasticiteit om barsten in<br />
het beton van deze tanks doeltreffend te overbruggen. De levensduur van het beton<br />
wordt verlengd en het onderhoud vermindert aanzienlijk.<br />
Voor meer informatie bezoek onze website of contacteer ons.<br />
www.master-builders-solutions.nl<br />
mbs-cc-be@mbcc-group.com<br />
Tel. +32 11 34 04 31<br />
A brand of
EUROPOORT KRINGEN<br />
oktober - 2022 147<br />
AGENDA<br />
3 NOVEMBER<br />
ROTTERDAM<br />
ROTTERDAM ENERGY<br />
PORT<br />
www.managementproducties.nl<br />
<strong>10</strong> NOVEMBER<br />
ROTTERDAM<br />
SMARTPORT SUMMIT<br />
www.smartport.nl<br />
15 T/M 17 NOVEMBER<br />
GORINCHEM<br />
VAKBEURS RECYCLING<br />
www.recyclingvakbeurs.nl<br />
22 NOVEMBER<br />
UTRECHT<br />
NATIONAAL CONGRES<br />
BRZO<br />
www.outvie.nl<br />
29 EN 30 NOVEMBER<br />
AMSTERDAM<br />
OFFSHORE ENERGY<br />
www.offshore-energy.biz<br />
26 JANUARI<br />
UTRECHT<br />
JAARCONGRES<br />
INDUSTRIËLE<br />
VEILIGHEID<br />
www.heliview.nl<br />
14 T/M 16 MAART<br />
ROTTERDAM<br />
STOCEXPO<br />
www.stocexpo.com<br />
17 T/M 19 APRIL<br />
ROTTERDAM<br />
EUROMAINTENANCE<br />
www.euromaintenance.net<br />
18 T/M 20 APRIL<br />
ROTTERDAM<br />
MAINTENANCE NEXT<br />
www.maintenancenext.nl<br />
9 T/M 11 MEI<br />
ROTTERDAM<br />
WORLD HYDROGEN<br />
SUMMIT & EXHIBITION<br />
www..world-hydrogen-summit.com<br />
15 T/M 17 NOVEMBER<br />
VAKBEURS RECYCLING<br />
De wereld van afval- en grondstoffenbeheerders<br />
is volop in beweging. De doelstellingen van<br />
bedrijven met grote afvalstromen en overheid<br />
worden ambitieuzer en de mogelijkheden voor<br />
betere en meer duurzame recycling nemen alleen<br />
maar toe. Exposanten van Vakbeurs Recycling<br />
bieden systemen voor recyclingtechniek en<br />
afvalmanagement. Afvalprofessionals van onder<br />
meer recyclingbedrijven, bouw- en sloopbedrijven,<br />
gemeenten, overheid, industrie, afvalinzamelaars en<br />
bedrijven met grote afvalstromen vinden er producten,<br />
systemen en diensten op het gebied van inzameling,<br />
afvalmanagement en verwerken en sorteren van afval.<br />
22 NOVEMBER<br />
NATIONAAL CONGRES BRZO<br />
Op 22 november houdt Outvie in Van der Valk in<br />
Utrecht ‘hét jaarlijkse onafhankelijke kennis- en<br />
netwerkplatform voor de gehele BRZO-keten’. Het<br />
Nationaal congres BRZO brengt alle partijen in de<br />
keten samen: overheden, inspectiediensten, BRZObedrijven,<br />
onderzoeks- en ingenieursbureaus en<br />
andere belanghebbenden. Bezoekers worden tijdens<br />
het congres bijgepraat over de inspectiediensten,<br />
de Omgevingswet en men leert over diverse<br />
veiligheidsrisico’s - zowel intern als extern - die een<br />
grotere rol gaan spelen. Op het evenement worden<br />
praktijkervaringen van bedrijven en vakgenoten<br />
gedeeld. Ook is er ruimte om te netwerken.<br />
Het congres richt zich op toezichthouders,<br />
HSE-functionarissen, productiemanagers,<br />
onderhoudsingenieurs, medewerkers kwaliteitzorg,<br />
veiligheidsmanagers en beveiligingsdeskundigen.<br />
18 T/M 20 APRIL<br />
MAINTENANCE NEXT<br />
Iedereen die ertoe doet in de wereld van industrieel<br />
onderhoud is tijdens Maintenance NEXT te vinden<br />
in Rotterdam Ahoy. Duizenden onderhoudsprofessionals<br />
en technisch dienstverleners vinden hun weg<br />
naar de de belangrijkste technologie- en onderhoudsvakbeurs<br />
van de Benelux: Maintenance NEXT.<br />
Op de beursvloer kunnen professionals nieuwe kennis<br />
en expertise opdoen en zich laten onderdompelen<br />
in de nieuwste technieken, innovaties, technische<br />
oplossingen en hightech producten die de exposanten<br />
op de beurs laten zien. Tijdens het evenement<br />
worden verschillende netwerkbijeenkomsten gehouden,<br />
waar professionals werkzaam in het industrieel<br />
onderhoud elkaar ontmoeten. De bijeenkomsten<br />
staan in het teken van kennis delen en netwerken.
EUROPOORT KRINGEN<br />
oktober - 2022 149<br />
PRINSHEERLIJK MAAR<br />
NIET VRIJBLIJVEND…<br />
COLUMN<br />
MAI ELMAR & FRIENDS<br />
Prinsjesdag ligt alweer allengs achter ons,<br />
maar het vinden van een actieve aanpak<br />
en samenhang niet.<br />
Er is meer dan genoeg aan de hand;<br />
ondernemers en werkgevers kampen<br />
met personeelstekorten, stijgende huren,<br />
energieprijzen en grondstofprijzen. Een<br />
ongekende inflatie, een stijgend minimumloon<br />
en stijgende belastingen zijn daarbij gekomen.<br />
De kansenongelijkheid neemt nog immer toe en<br />
dat is voor niemand goed.<br />
Immers, een bestaanszekerheid geeft rust,<br />
hoop en vertrouwen. Kortom niet overleven,<br />
maar leven! Dit is belangrijk voor mens én<br />
onderneming om onderaan de streep iets over<br />
te houden.<br />
Uit een recente peiling onder leden van VNO-<br />
NCW West kwam naar voren dat het tekort<br />
aan medewerkers, belemmerende regelgeving<br />
én het overheidsbeleid door ondernemers en<br />
werkgevers als belangrijke tekortkomingen<br />
worden ervaren.<br />
de gezondheidszorg én in innovaties. En in<br />
dit alles, niet te vergeten….hoe gaan we om<br />
met schaarste, investeren en tegelijkertijd het<br />
beteugelen van speculeren, kortom, een balans<br />
zien te herpakken.<br />
Geld blijkt echter niet schaars en dat is dan<br />
wellicht een ‘zegen’ in dit alles, laten we daar<br />
- vooral in deze tijd - ook naar kijken. Kijken<br />
naar en lering trekken uit de vele initiatieven<br />
en innovaties, zoals walstroom, een eerste<br />
watertaxi op waterstof, CO2-opvang, Rotterdam<br />
Hydrogene Hub, Talenthub, Manifest op<br />
Zuid en IT-campus… om er maar een paar te<br />
noemen. Rotterdam blijkt te kunnen bijdragen<br />
aan oplossingen. Laten we vooral zorgen<br />
dat dit wordt voortgezet en verbreed mét de<br />
benodigde investeringen én regelgeving die het<br />
mogelijk maakt. Loco-burgemeester Simons zei<br />
laatst ‘nood breekt wet’. Zijn boodschap in deze<br />
aan Den Haag krachtig: “Zorg desnoods met<br />
een noodwet dat noodzakelijke milieuprojecten<br />
door kunnen gaan om verandering in transitie<br />
versneld mogelijk te maken.”<br />
MAI ELMAR,<br />
directeur van Cruiseport<br />
Rotterdam. De columns<br />
van Mai worden geregeld<br />
afgewisseld met die van<br />
gastcolumnisten.<br />
Een gemis aan betrouwbaarheid lijkt de simpele<br />
conclusie in deze. Een vorm van onwaarachtig<br />
ervaren vrijblijvendheid wellicht? Evenwel,<br />
om zaken weer in balans te krijgen c.q. te<br />
herstellen is leiderschap nodig - van een<br />
ieder. Maar zeker óók in helder beleid en tijdig<br />
ingrijpen op basis van accurate feiten. Én niet<br />
het minst, investeringen zijn nodig! Investeren<br />
in de BV Nederland, het vestigingsklimaat<br />
en haar inwoners, nu belangrijker dan ooit.<br />
We dienen simpelweg niemand in de kou te<br />
laten staan, niet letterlijk noch figuurlijk. Ergo,<br />
inderdaad investeren, investeren in mens en<br />
samenleving, in het klimaat, het onderwijs,<br />
Een terechte oproep, met andere woorden<br />
vlotten en niet stagneren. De leuze van<br />
Rotterdam ‘sterker door strijd’ past hier goed.<br />
Samen aan de bak, samen met bestuur én<br />
bestel strijdend voor een behouden toekomst.<br />
Handelen met een gezamenlijk doel voor ogen<br />
in begrip en bereidheid, zal uiteindelijk soelaas<br />
moeten kunnen bieden voor hernieuwde<br />
stabiliteit naar een betere toekomst door de<br />
transitie heen.<br />
Dit alles opdat wij dit land - in een verenigd<br />
Europa - beter achterlaten voor de volgende<br />
generaties en dat is immers niet vrijblijvend!
Tank Optimization &<br />
Emissions Reduction<br />
Our approach is simple: leverage our portfolio of world-class<br />
products to help tank owners manage their tanks more<br />
efficiently, safely and profitably. From optimizing capacity<br />
and inventory utilization to reducing VOC emissions and<br />
extending maintenance intervals, we can support your<br />
operation with our dependable and proven product line.<br />
hmttank.com<br />
USA | United Kingdom | Netherlands | Turkey | Bahrain | Singapore | Australia
OVERVIEW OF OUR SOLUTIONS<br />
Floating Roof Seals<br />
Primary Seals<br />
Floating Roofs<br />
Aluminum IFRs<br />
Aluminum Domes<br />
API, AWWA and Non-ventilated<br />
VOC Reduction<br />
Guide Pole Sleeves<br />
Secondary Seals<br />
Wax Scraper Systems<br />
Foam Dams<br />
Stainless Steel IFRs<br />
Hybrid IFRs<br />
Composite IFRs & EFRs<br />
API Separator Covers<br />
Drain Systems<br />
Pivotmaster Drain Systems<br />
Sumpmaster Check Valves<br />
Legmaster Sealing System<br />
Services<br />
Installation and Install Support<br />
Floating Suctions/Skimmers<br />
3D Laser Scanning / Verticality<br />
hmttank.com<br />
USA | United Kingdom | Netherlands | Turkey | Bahrain | Singapore | Australia
• Tank reiniging<br />
• Industieele reiniging<br />
• Transport<br />
• Riool reiniging<br />
• Containerservice<br />
• Milieuvriendelijk ontgasen<br />
Austria -<br />
Germany - The Netherlands - Belgium
Follow us<br />
www.st-cleaning.com
I N D U S T R I E E L M A N A G E M E N T M A G A Z I N E<br />
IN DE NOVEMBER-EDITIE<br />
Hedi Visscher, directeur van PortXL,<br />
geeft tekst en uitleg over het zevende<br />
acceleratorprogramma dat dit najaar van start<br />
is gegaan. Ze licht de meest aansprekende scaleups<br />
en start-ups van dit jaar toe. Visscher leidt<br />
PortXL sinds mei dit jaar en vertelt in Europoort<br />
<strong>Kringen</strong> over haar ervaringen tot nog toe<br />
én haar plannen.<br />
Een nieuwe iTanks Innovation Masterclass.<br />
De update van de Richtlijn Steigers nadert<br />
haar voltooiing. In Europoort <strong>Kringen</strong> geeft<br />
branchemanager Gerard Westenbroek van<br />
de Vereniging van Steiger-, Hoogwerken<br />
Betonbekistingbedrijven (VSB) uitleg<br />
over de belangrijkste wijzigingen. Ook gaat<br />
hij in op de introductie van de nieuwe Richtlijn<br />
Hangbruginstallaties.<br />
Wat zijn de belangrijkste trends in de rope<br />
access-markt? De eerste Europoort <strong>Kringen</strong> Rope<br />
Access Poll biedt inzicht in de laatste stand van<br />
zaken in deze markt.<br />
Onlangs is een quickscan verricht naar<br />
het hergebruik van restwarmte van de<br />
waterzuivering bij Shell Pernis en de nog te<br />
bouwen electrolysers op de Tweede Maasvlakte.<br />
Lees de bevindingen volgende maand in Europoort<br />
<strong>Kringen</strong>.<br />
En nog veel meer!<br />
Verhuur van MOBIELE<br />
STOOM-UNITS<br />
Tevens leverancier van bio-olie.<br />
BINNEN 24 UUR<br />
TER PLAATSE<br />
IN HET<br />
GEHELE LAND<br />
A.J. van der Kooy b.v.<br />
Denariusstraat 19 a , 4903 RC Oosterhout<br />
Tel.: +31(0)88 36 94 240<br />
Mob: +31(0)65 46 75 008<br />
www.vdkooy.nl | info@vdlooy.nl<br />
Adv half vdKooy-EK.indd 1 27-03-18 12:44
VAN DER LINDEN & VELDHUIS<br />
● INDUSTRIËLE ISOLATIE<br />
● BRANDBESCHERMING<br />
● TRACING<br />
● STEIGERBOUW<br />
Isolatie als tweede natuur<br />
Van der Linden & Veldhuis Isolatie B.V., Edisonstraat 5, 3133 KG Vlaardingen<br />
Postbus 232 - 3130 AE Vlaardingen, Telefoon 0<strong>10</strong> - 445 66 00, Telefax 0<strong>10</strong> - 435 64 80<br />
Vestigingen: Sas van Gent en Wormerveer<br />
www.lindveld.nl