14.10.2022 Views

10-2022|Europoort Kringen

Europoort Kringen oktober 2022 - In deze editie: Tamme Mekkes (Koole Terminals): Klaarmaken voor een complexe toekomst - Eerste plant Xycle in Rotterdam - Marlies Sikken (SmartPort): onderzoeken, verbinden, innoveren - En nog veel meer!

Europoort Kringen oktober 2022 - In deze editie: Tamme Mekkes (Koole Terminals): Klaarmaken voor een complexe toekomst - Eerste plant Xycle in Rotterdam - Marlies Sikken (SmartPort): onderzoeken, verbinden, innoveren - En nog veel meer!

SHOW MORE
SHOW LESS

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.

I N D U S T R I E E L M A N A G E M E N T M A G A Z I N E<br />

THEMA: OPSLAGTANKS/ISOLATIE/<br />

INDUSTRIEEL REINIGEN<br />

nr. <strong>10</strong> - oktober 2022, 61ste jaargang<br />

EERSTE PLANT XYCLE<br />

IN ROTTERDAM<br />

MARLIES SIKKEN<br />

(SMARTPORT): ONDERZOEKEN,<br />

VERBINDEN, INNOVEREN<br />

TAMME MEKKES (KOOLE TERMINALS)<br />

KLAARMAKEN VOOR EEN<br />

COMPLEXE TOEKOMST


Import, verkoop en distributie van<br />

persoonlijke beschermingsmiddelen<br />

arm- en handbescherming ademhalingsbescherming werkkleding gehoorbescherming<br />

President Safety legt zich toe op de import, verkoop en<br />

distributie van Persoonlijke Beschermings Middelen.<br />

Met 150 jaar ervaring en kennis, spelen we snel, flexibel<br />

en klantgericht in op de vaak specifieke vragen uit de markt.<br />

Wij staan onze klanten bij door op een goede, veilige en rendabele<br />

manier de PBM vraagstukken in te vullen en op te lossen.<br />

Ons assortiment bestaat uit een eigen lijn PBM artikelen<br />

onder de naam PSP ® en een zorgvuldig gekozen en selectief<br />

portfolio A-Merken.<br />

Bezoek www.presidentsafety.nl of neem contact op met onze<br />

afdeling Sales. Onze medewerkers staan voor u klaar!<br />

wij leveren uitsluitend aan de wederverkoop<br />

T +31 (0)181 878 000<br />

E sales@presidentsafety.nl<br />

0655904202 WA Business<br />

WWW.PRESIDENTSAFETY.NL<br />

Hoofdkantoor: President Building, 5e etage | Curieweg 19, 3208 KJ Spijkenisse<br />

Postbus <strong>10</strong>0, 3220 AC Hellevoetsluis | Logistiek centrum: Marconiweg 16a, 3225 LV Hellevoetsluis


hoofdbescherming oog- en gelaatsbescherming valbeveiliging been- en voetbescherming<br />

your supplier in safety<br />

www.presidentsafety.nl


De multidisciplinaire<br />

dienstverlener<br />

van morgen


KIES VOOR EEN<br />

MULTIDISCIPLINAIRE<br />

PARTNER MET<br />

OOG VOOR<br />

DUURZAAMHEID<br />

EN CIRCULARITEIT.<br />

Mourik Industry is al vijftig jaar een betrouwbare<br />

partner op het gebied van technische<br />

dienstverlening in de (petro)chemische industrie<br />

en de staal-, metaal-, energie-, voeding- en<br />

milieusector. Wij bieden klant-specifieke<br />

dienstverlening in uiteenlopende disciplines.<br />

Dienstverlening staat hier voor uitvoering, management,<br />

advies, onderhoud en innovatie met oog voor duurzaamheid<br />

en circulariteit. De disciplines waarin wij werken zijn onder<br />

andere industriële reiniging, mechanisch werk, integraal<br />

onderhoud, industrie- en utiliteitsbouw, tank(terminal)<br />

onderhoud, catalyst handling, asbestsanering en<br />

milieutechniek. Uw zorgen zijn onze zorgen.<br />

Ontmoet ons op www.mourik.com<br />

MOURIK<br />

MAAKT<br />

MORGEN


Duurzaamheid: met Mewa<br />

verbeter je niet alleen je imago,<br />

maar ook je eco-balans.<br />

Mewa


I N D U S T R I E E L M A N A G E M E N T M A G A Z I N E<br />

INHOUD<br />

THEMA: OPSLAGTANKS/ISOLATIE/INDUSTRIEEL REINIGEN<br />

<strong>10</strong> - oktober 2022<br />

Klaarmaken voor een complexe<br />

toekomst<br />

Al een aantal jaar geleden sloeg Koole Terminals de weg in naar de opslag<br />

van biobrandstoffen. Het bedrijf treft nu voorbereidingen voor de opslag<br />

van waterstofdragers en CO2. Tamme Mekkes vertelt hier in Europoort<br />

<strong>Kringen</strong> meer over. “Wij zijn iets aan het maken wat nog niet bestaat.”<br />

13<br />

Samen naar een hoger niveau<br />

De Stichting Industriële Reiniging (SIR) was de voorbije jaren afgeweken<br />

van haar oorspronkelijke doel: het verbeteren van de veiligheid in de<br />

sector. Het is zaak hier weer verder de nodige aandacht aan te schenken,<br />

zei voorzitter Jürgen Matthyns (HCI) vorig jaar in Europoort <strong>Kringen</strong>. Hoe<br />

dit voornemen uitpakt, vertelt hij in het SIR-rondetafelgesprek.<br />

68<br />

Onderzoeken, verbinden,<br />

innoveren<br />

Wat er in de Rotterdamse haven aan innovatie plaatsvindt, merk je<br />

veelal in de rest van Nederland. Dat maakt de rol van SmartPort des<br />

te relevanter, stelt Marlies Sikken. Op de SmartPort Summit, komende<br />

maand in Rotterdam Ahoy, gaan bezoekers uit de triple helix gezamenlijk<br />

de handen uit de mouwen steken met collectieve acties om de<br />

energietransitie tot een succes te maken.<br />

128


Using innovative, ever-evolving solutions and<br />

our expert knowledge, we provide the best<br />

services to support all of your operations.<br />

We have the in-house capabilities to combine the services<br />

you need: inspection services, pipeline management,<br />

environmental services, and industrial services.<br />

Contact our team for more details: info@intero-integrity.com<br />

intero-integrity.com


I N D U S T R I E E L M A N A G E M E N T M A G A Z I N E<br />

INHOUD<br />

colofon<br />

Inspectie in operationele tank 24<br />

UITGEVER<br />

Europoort Producties B.V.<br />

BINK 36, Binckhorstlaan 36 unit C1 14-16<br />

NL-2516 BE Den Haag<br />

E-mail: mail@europoortproducties.nl<br />

REDACTIE<br />

E-mail: redactie@europoortkringen.nl<br />

HOOFDREDACTEUR<br />

Jiří Hartog<br />

jiri.hartog@europoortkringen.nl<br />

Telefoon: 06 112 15 996<br />

VASTE MEDEWERKERS REDACTIE<br />

Nikki op ten Berg, Kim de Booij, Danny Cornelissen,<br />

Pierre Crom, Mels Dees, Mai Elmar, Bart Kuipers, Connie<br />

Lindhoud, Larissa van der Lugt, Rob Nijman, Saskia Petit,<br />

Erik Stroosma, Jan van der Tempel, Pieter de Vries<br />

ONTWERP & VORMGEVING <br />

VormPro, René Peereboom<br />

KLANTENSERVICE<br />

E-mail: mail@europoortproducties.nl<br />

COVERFOTO EUROPOORT KRINGEN<br />

Pierre Crom<br />

DRUKWERK:<br />

DrukwerkMax, Duiven<br />

ADVERTENTIES<br />

Remco Rooij, Sales Director<br />

Telefoon: +31 (0)70 221 19 43<br />

Mobiel: +31 (0)6 53 22 08 22<br />

E-mail: remco.rooij@europoortkringen.nl<br />

NIEUWE ABONNEMENTEN<br />

Europoort Producties B.V.<br />

E-mail: abonnementen@europoortkringen.nl<br />

ABONNEMENTSPRIJS<br />

€ 139 (excl. btw) per jaar voor een Combi Totaalabonnement,<br />

zie Europoortkringen.nl/abonneren/.<br />

Abonnementen worden na afloop van de<br />

abonnementstermijn telkens stilzwijgend verlengd met<br />

een periode van twaalf maanden tenzij de afnemer het<br />

abonnement tenminste twee maanden vóór het einde<br />

van de lopende abonnementstermijn schriftelijk heeft<br />

opgezegd.<br />

VERSCHIJNING<br />

Europoort <strong>Kringen</strong> verschijnt 12 x per jaar.<br />

ISSN 1568 - 881X<br />

Copyright © 2022 Europoort Producties B.V.<br />

Niets uit deze uitgave mag op enigerlei wijze worden<br />

overgenomen zonder uitdrukkelijke toestemming<br />

van de uitgever. Dit vakblad is uitsluitend gericht op<br />

vakbeoefenaren en anderen die op grond van hun<br />

professie belang hebben bij de in dit blad gepubliceerde<br />

vakinformatie. Sinds eind 2011 is er een gewijzigde<br />

abonnementenwet van kracht voor consumenten. Deze<br />

is niet van toepassing<br />

voor abonnementen op<br />

vakinformatie, die uit<br />

hoofde van beroep of<br />

bedrijf zijn aangegaan.<br />

ADVERTENTIELIJST<br />

President Safety 2<br />

Mourik Industry 4<br />

VPR Consult/MEWA 6<br />

Intero Integrity Services 8<br />

Arma Tankbouw <strong>10</strong><br />

Howden Maintenance<br />

Partners12<br />

Metaalhandel Ketting 18<br />

Mennens - Safe Site 20<br />

Endress+Hauser22<br />

Polygon Group 30<br />

Knauf Insulation 34<br />

Hogeschool Utrecht 36<br />

Hempel38<br />

VOMI46<br />

Bos Nieuwerkerk 48<br />

Van Spelden Assemblage 52<br />

WOMA54<br />

ERIKS58<br />

Keller Funderingstechnieken<br />

64<br />

DrukwerkMAX66<br />

Europoort Industrie<br />

Diensten70<br />

GPI Tanks 76<br />

Endures80<br />

Vos Indu Service 90<br />

Gizom92<br />

Insulcon99<br />

Mees van den Brink 99<br />

United Rental <strong>10</strong>0<br />

Meuva<strong>10</strong>6<br />

Hanko Handelsmaatschappij<strong>10</strong>8<br />

Netalux112<br />

SIG120<br />

Travaini Pompen Benelux 124<br />

VAP125<br />

Sky Access 126<br />

Muehlhan130<br />

Stichting Industriële<br />

Reiniging132<br />

Pittsburgh Corning<br />

Europe134<br />

Terra Inspectioneering 142<br />

Kenbri Fire Fighting 144<br />

Master Builders Solutions146<br />

Altisol148<br />

HMT150<br />

ST-Cleaning152<br />

Van der Kooy Pijnacker 154<br />

Van Meeuwen 155<br />

Van der Linden & Veldhuis<br />

Isolatie156<br />

SIG zet in op passieve brandpreventie 26<br />

Trust is earned 28<br />

HMT: plaatsen dome biedt<br />

diverse voordelen 32<br />

De toekomst van de tankopslagsector 40<br />

Endress+Hauser =<br />

meten + nog veel meer 44<br />

Permanente tankbodembescherming 50<br />

‘We zijn klaar voor de inzet van AI bij<br />

industrieel reinigen’ 55<br />

Geslaagde pilot Terra Inspectioneering<br />

bij Vopak Vlaardingen 60<br />

Stichting OOI betrokken bij brede<br />

arbeidsmarktcampagne 62<br />

Sky Access onderscheidt zich<br />

door inventiviteit 78<br />

Duurzame oplossing voor<br />

de bescherming van opslagtanks 82<br />

Meer mogelijk met<br />

warmteterugwinning dan je denkt 86<br />

De voordelen van een<br />

geïsoleerde tankbodem 88<br />

Vervanging van fluorhoudend schuim 94<br />

Profiteren van fluctuaties<br />

in de energiemarkt <strong>10</strong>2<br />

Collectieve, mobiele brandbestrijding <strong>10</strong>4<br />

Nieuwe technologieën Mourik <strong>10</strong>9<br />

Bij Meuva zit demonteren in de genen 114<br />

Eerste Technologielezing KIVI 116<br />

Hoe de veiligheid verder te verbeteren 121<br />

Blusschuimtransitie met gedegen plan 136<br />

Eerste plant Xycle in Rotterdam 138<br />

RUBRIEKEN<br />

Webnieuws 37<br />

Productnieuws 119<br />

Twitterij 125<br />

Mensen in Bedrijf 145<br />

Agenda 147<br />

COLUMNS<br />

Jan van der Tempel - Het onderste uit de kan 23<br />

Bart Kuipers - Back to the Maasvlakte 93<br />

Mai Elmar & friends 149


solid<br />

for<br />

liquid<br />

Arma Tankbouw is een zeer ervaren specialist in<br />

nieuwbouw en onderhoud van stalen opslagtanks.<br />

Naar uw wens bouwen wij ter plaatse of leveren wij<br />

kant-en-klaar over water aan.<br />

Fundaties en tankputten realiseren wij volledig in<br />

eigen beheer. Tankreparaties voeren wij uit in zowel<br />

staal als RVS. Wij ontzorgen u kortom met een<br />

totaalpakket. En maken graag kennis.<br />

CRAFTSMANSHIP • PLEASURE • EXCELLENCE<br />

Nieuwland Parc 415, 2952 DE Alblasserdam | +31(0)78 890 7391 | info@armatankbouw.nl | www.armatankbouw.nl


EUROPOORT KRINGEN<br />

oktober - 2022 11<br />

ALS EEN OPSLAGTANK<br />

VOORWOORD<br />

Als een opslagtank is deze recorddikke Europoort <strong>Kringen</strong><br />

gevuld met een bonte mix aan artikelen, interviews<br />

en achtergrondverhalen. Het gemeenschappelijke<br />

kenmerk van de meeste artikelen is - je raadt het misschien al -<br />

opslagtanks.<br />

Zo geeft Tamme Mekkes van Koole Terminals tekst en uitleg<br />

over de voorbereidingen die het bedrijf treft voor de opslag van<br />

toekomstige energieproducten, zoals ammoniak en LOHC. Koole<br />

heeft al jaren geleden de koers verzet naar biobrandstoffen,<br />

vertelt Tamme. In het coverinterview van deze maand kondigt<br />

hij een uitbreiding aan van de productie van duurzame<br />

vliegtuigbrandstof op de terminal in de Botlek.<br />

Opslagtanks moeten ook worden gereinigd, een karwei dat<br />

industriële reinigers de laatste jaren steeds meer geautomatiseerd<br />

en dus veiliger en efficiënter aanpakken. Bestuursleden van de<br />

SIR (de branchevereniging voor bedrijven actief in industriële<br />

reiniging) gaan in een rondetafelgesprek in dit magazine nader in<br />

op hun missie om veiligheid op de hoogste positie in de agenda<br />

te zetten en dit ook te blijven doen, met behulp van richtlijnen,<br />

cursussen en het leren van incidenten of near misses.<br />

Het isoleren van opslagtanks is een tak van sport die zich - net<br />

als veel andere technische beroepen overigens - niet mag<br />

verheugen in een warme belangstelling van vooral de jonge<br />

werkzoekende. Directeur Hylke Warners van de stichting OOI,<br />

het Opleidings- en Ontwikkelingsfonds voor de Isolatiebranche,<br />

breekt in Europoort <strong>Kringen</strong> nog eens een lans voor het vak van<br />

isolatiespecialist, geeft aan waarom nieuwe instroom echt nodig<br />

is en legt uit waarom traditioneel werven niet meer werkt.<br />

JIRI HARTOG<br />

Hoofdredacteur Europoort <strong>Kringen</strong><br />

jiri.hartog@europoortkringen.nl<br />

De inspectie van opslagtanks valt tegenwoordig met robots<br />

en drones te doen, waarover je in dit magazine ook van alles<br />

kunt lezen. De visuele inspectie van dit magazine laat ik aan<br />

jou, de lezer, over. Mocht je er behoefte voelen om jouw<br />

bevindingen met mij te delen, dan verneem ik dat graag van je<br />

via jiri.hartog@europoortkringen.nl. Want, net als waarschijnlijk<br />

de meeste lezers, streven ook wij ernaar om ons doorlopend te<br />

verbeteren.


Rotating<br />

Turbomachinery<br />

Taking<br />

engineered services<br />

to the next level<br />

A smart fit: Altijd de juiste oplossing voor uw machines<br />

Gegarandeerd, dankzij onze unieke Smart Fit approach. Machineonderhoud vereist<br />

vaak een snelle en efficiënte interventie tegen een aanvaardbare prijs. Lean & mean.<br />

Soms loont het echter de moeite om dieper te graven en een beroep te doen op<br />

gespecialiseerd maatwerk met een hoge toegevoegde waarde. Met een uitgebreide<br />

analyse van de context waarin de machines zich bevinden.<br />

Voor beide uitdagingen staat Howden Maintenance Partners<br />

klaar met kwalitatieve oplossingen!<br />

Leer meer<br />

over onze<br />

oplossingen<br />

Tel: +32(0)3 541 71 40<br />

info@maintenancepartners.com<br />

www.maintenancepartners.com


EUROPOORT KRINGEN<br />

oktober - 2022 13<br />

Tamme Mekkes (Koole Terminals)<br />

KLAARMAKEN VOOR EEN<br />

COMPLEXE TOEKOMST<br />

Foto’s: Pierre Crom<br />

Al een aantal jaar geleden sloeg Koole Terminals de weg in naar de opslag<br />

van biobrandstoffen. Het bedrijf treft nu voorbereidingen voor de opslag van<br />

waterstofdragers en CO2. Tamme Mekkes vertelt hier meer over. “Wij zijn iets aan<br />

het maken wat nog niet bestaat.”<br />

INTERVEIW


14<br />

EUROPOORT KRINGEN<br />

oktober - 2022<br />

Je bent directeur business development bij Koole<br />

Terminals. Wat houdt jouw taak precies in?<br />

“Ik ben verantwoordelijk voor alle groei-investeringen<br />

die we doen bij de terminals. Ik maak onderdeel uit van<br />

het directieteam binnen Koole. Mijn belangrijkste taak<br />

is groeien.”<br />

Je bent ruim anderhalf jaar actief in deze functie.<br />

Wat spreekt je erin aan?<br />

“De ondernemendheid van het bedrijf. Koole is de<br />

afgelopen jaren sterk gegroeid en wil dat de komende<br />

tijd ook sterk doorzetten. Het managementteam vind<br />

ik heel inspirerend. Ik proef een grote ambitie en we<br />

hebben veel ruimte om te groeien. Het belang van<br />

de tankopslagsector voor onze economie is groot<br />

en zal in de toekomst alleen maar groter worden.<br />

Klimaatverandering vraagt om opslag van nieuwe<br />

alternatieve energiedragers. We zullen over tien jaar<br />

veel minder minerale producten opslaan, maar daar komt<br />

heel wat voor terug. De toekomst zal complex zijn met<br />

alle biobrandstoffen en hernieuwbare brandstoffen zoals<br />

waterstof. Met de huidige tanks en infrastructuur kunnen<br />

we die vraag niet beantwoorden. We moeten daarvoor<br />

investeren en ombouwen. Dat is een heel gave operatie.”<br />

Je ontvangt ons nu op de opslagterminal van<br />

Koole in de Botlek. In totaal hebben jullie er drie<br />

in Rotterdam, toch?<br />

“In totaal hebben we elf terminals: twee in het Verenigd<br />

Koninkrijk, een in Polen en acht in Nederland. Drie<br />

staan er in Rotterdam, twee in Amsterdam en drie<br />

in Nijmegen. Onlangs hebben we bekendgemaakt<br />

dat we Alkion Terminals hebben overgenomen. Die<br />

overname zit nu in het juridische proces tot die formeel<br />

is afgehandeld. Voor het eind van het jaar komen er<br />

dan nog eens negen terminals bij, in Frankrijk, Spanje,<br />

Italië en Portugal. Daarmee krijgen we een nog sterkere<br />

internationale positie in Europa. Voor wat betreft de<br />

volumes en omzetten zal het zwaartepunt van onze<br />

activiteiten ook dan hier in Rotterdam liggen. Dit is<br />

gewoon waar het gebeurt.”<br />

“Je moet je<br />

realiseren:<br />

alles is nieuw,<br />

niets is er”<br />

Wat slaan jullie nu in Rotterdam op?<br />

“De oorsprong van Koole ligt in de plantaardige oliën.<br />

Nog steeds is dat een heel sterk punt van ons, want<br />

deze producten zullen de komende jaren nog bij ons<br />

zijn. Daarnaast zijn wij de grootste partij in de opslag<br />

van biobrandstoffen in de haven van Rotterdam. Van<br />

onze omzet is minder dan dertig procent toe te schrijven<br />

aan de opslag van minerale brandstoffen. Jaren<br />

geleden is al besloten om zwaar op biobrandstoffen<br />

in te zetten. We zijn dus al een heel eind op weg in<br />

de energietransitie. Op onze terminals in Rotterdam<br />

slaan wij plantaardige olie op, minerale brandstoffen<br />

- denk aan benzine en diesel -, bio-ethanol, biodiesel<br />

en chemicaliën in de hele breedte van het palet. Wat<br />

onze terminal in de Botlek bijzonder maakt, is de<br />

mini-raffinaderij die wij hier hebben staan. Wij kunnen<br />

hier producten fractioneren en destilleren. Zo maken<br />

wij bijvoorbeeld duurzame luchtvaartbrandstoffen.<br />

Het afgelopen jaar waren we een van de grootste


EUROPOORT KRINGEN<br />

oktober - 2022 15<br />

“De grootste klap die wij kunnen<br />

slaan is door van het gas af te gaan”<br />

“Het gaat erom<br />

hoe je elkaar<br />

vasthoudt, hoe je<br />

de samenwerking<br />

in cement giet”


16<br />

EUROPOORT KRINGEN<br />

oktober - 2022<br />

“Wat onze terminal in de Botlek bijzonder maakt,<br />

is de mini-raffinaderij die wij hier hebben staan”<br />

producenten van Europa. Shell heeft grote investeringen<br />

in een biobrandstoffenfabriek aangekondigd en ook<br />

Neste is ermee bezig. Veel mensen weten niet dat<br />

wij al langere tijd SAF [sustainable aviation fuel, red.]<br />

produceren. Het is een interessante business voor<br />

ons, want het is zowel duurzaam als geïntegreerd met<br />

tankopslag.”<br />

Jullie kondigden eind 2020 aan een uitbreiding in<br />

de Botlek te gaan doen voor de opslag van oliën<br />

en vetten. Hoe staat het daarmee?<br />

“We zijn volop aan het bouwen aan de nieuwe<br />

terminal voor de opslag van plantaardige oliën. Dat<br />

loopt heel goed. De tanks staat er, het leidingwerk<br />

wordt nu gedaan en daarna zullen de elektrische<br />

aansluitingen worden gedaan. Het wordt een helemaal<br />

nieuwe, hooggeautomatiseerde terminal met 150.000<br />

kubieke meter aan opslagcapaciteit. De tanks worden<br />

verwarmd, er zijn volledig gescheiden leidingsystemen<br />

en er komt een automatische belading voor trucks. Het<br />

wordt een state-of-the-art uitbreiding, die in de loop van<br />

volgend jaar klaar zal zijn.”<br />

De tanks gaan jullie leasen aan Marvesa. Waarom<br />

exploiteren jullie niet alles zelf?<br />

“Dit was een mooie kans om iets samen op te zetten<br />

met Marvesa, waar we al lang een goede relatie mee<br />

onderhouden. De faciliteiten zijn precies naar hun<br />

wensen en we voelen ons vereerd dat ze ons daarvoor<br />

hebben gekozen. Een deel van de terminal gaan wij<br />

overigens ook zelf exploiteren.”<br />

Koole maakt gebruik van zonne-energie. Waar en<br />

hoe doen jullie dit?<br />

“Ik ben niet alleen verantwoordelijk voor business<br />

development, maar ook voor verduurzaming in brede<br />

zin binnen Koole, waaronder de sociale en bestuurlijke<br />

aspecten. Het vergroenen van alle terminals heeft<br />

inderdaad onze aandacht. Wij zijn nu bezig om meer<br />

laadpalen aan te leggen omdat ons leasebeleid<br />

volledig groen is geworden. Ook willen wij zoveel<br />

mogelijk eigen elektriciteit opwekken. Daarvoor<br />

plaatsen wij waar mogelijk zonnepanelen. Deze<br />

projecten zijn allemaal gestart, waarmee wij stukje bij<br />

beetje vergroenen. De grootste klap die wij kunnen<br />

slaan is door van het gas af te gaan. Bij de terminals<br />

gebruiken wij nu gasketels voor het verwarmen van de<br />

tanks. Die gasketels moeten uiteindelijk weg. Wij zijn<br />

nu opties aan het uitwerken om dat mogelijk te maken.<br />

Dat zijn heel grote projecten; het gaat immers ook om<br />

heel grote terminals. Ik verwacht dat wij binnen acht<br />

jaar - en mogelijk sneller - de helft van onze CO2-<br />

uitstoot zullen hebben gereduceerd.”


EUROPOORT KRINGEN<br />

oktober - 2022 17<br />

“Mijn belangrijkste taak is groeien”<br />

Jullie collega’s van Vopak experimenteren met<br />

het plaatsen van zonnefolie op de daken van<br />

opslagtanks. Hebben jullie dat ook overwogen?<br />

“Dat is een mooie optie. Toevallig hebben wij binnenkort<br />

een afspraak met met diezelfde leverancier om te<br />

bespreken of dit ook ons toepasbaar kan zijn. We zien<br />

wel wat beren op de weg het gebied van onderhoud<br />

en corrosie. Tankdaken zijn moeilijke locaties voor het<br />

opwekken van zonne-energie. Voorlopig richten wij ons<br />

op makkelijkere plekken.”<br />

In samenwerking met het Noorse Horisont Energi<br />

gaan jullie blauwe ammoniak opslaan. Waarom<br />

blauw?<br />

“Blauw of groen, de kleur doet er niet toe, We<br />

moeten energie hebben waar geen CO2 bij vrijkomt.<br />

Richting de toekomst hebben wij alles nodig. We<br />

kijken naar de import van waterstof via verschillende<br />

dragers. In het voorjaar hebben wij met een Japans<br />

conglomeraat een haalbaarheidsstudie afgerond<br />

naar de import van waterstof in de vorm van LOHC<br />

[Liquid Organic Hydrogen Carrier, red.]. Daaruit<br />

blijkt dat het goed mogelijk is om dat product in het<br />

buitenland te produceren en hier naartoe te brengen.<br />

Het mooie is dat het een tolueen-achtig product is dat<br />

in bestaande tanks kan worden opgeslagen. Maar er<br />

zijn meerdere routes, zoals de import van ammoniak<br />

als waterstofdrager of als brandstof. We bereiden de<br />

bouw voor van een ammoniak-opslagterminal voor<br />

meerdere klanten. Horisont zal een van de launching<br />

customers zijn.”<br />

Wordt de terminal voor de opslag van ammoniak<br />

een vierde locatie van Koole in Rotterdam of<br />

breiden jullie een bestaande terminal uit?<br />

“We zouden graag een nieuwe locatie willen, alleen<br />

wordt er vooralsnog geen ruimte vrijgegeven door het<br />

havenbedrijf. Wij zullen ammoniak daarom eerst op de<br />

Botlek-terminal gaan opslaan. Daarvoor zullen nieuwe,<br />

gekoelde en geïsoleerde tanks worden geplaatst. Deels<br />

ter vervanging, deels wordt dat nieuwbouw. Ik denk dat<br />

dit er over ongeveer vijf jaar zal staan en operationeel<br />

zal zijn.”<br />

Is dat ook het moment dat de markt voldoende<br />

omvang zal hebben?<br />

“Het is een kwestie van vraag en aanbod. De producent<br />

moet er klaar voor zijn, net als de klant en de terminals.<br />

Verder moet de infrastructuur er liggen. Daar ligt de<br />

grootste uitdaging: wanneer zijn er voldoende schepen<br />

en wanneer is een pijpleidingencorridor aangelegd<br />

tussen de Rotterdamse haven en de Duitse industrie?<br />

Al dat soort zaken moeten samenkomen. In grote<br />

consortia wordt daar hard aan gewerkt. E.ON, een


waarde<br />

van<br />

metaal<br />

De duurzame schakel voor metaalverwerking<br />

Bakkersoordsekade 4-16 | 3195 GN Pernis Rotterdam | T +31 (0)<strong>10</strong> 416 92 96 | F +31 (0)<strong>10</strong> 416 78 81 | metaalhandel-ketting.com


EUROPOORT KRINGEN<br />

oktober - 2022 19<br />

in hetzelfde schip weer terug. Zo kun je die grote gas<br />

carriers heel efficiënt gebruiken. Hier zal daarvoor een<br />

tussenopslag moeten worden gemaakt. Het gaat om<br />

gasopslag in tanks, gekoeld en onder druk.”<br />

Hoe is het om in zulke bewegende markten een rol<br />

te spelen?<br />

“Wij zijn iets aan het maken wat niet bestaat. Nu<br />

zijn we bijvoorbeeld best ver in het tekenen van de<br />

opslagfaciliteiten voor ammoniak en CO2. Met elkaar<br />

zetten we in die keten steeds weer een stap vooruit. Ik<br />

vind dat best spannend. Soms denk ik: hoe gaan we het<br />

voor elkaar krijgen? Er zijn zoveel hobbels op de weg.”<br />

Is geduld het belangrijkste wat van je wordt<br />

gevraagd?<br />

“Nee, het gaat juist snel. Je moet goed snappen wat<br />

alle partijen nodig hebben zodat je zekerheid kunt<br />

bieden. Het gaat erom hoe je elkaar vasthoudt, hoe<br />

je de samenwerking in cement giet. Dat vergt veel<br />

denkwerk en overleg. Hoe ga je bijvoorbeeld DCMR<br />

vertellen wat je wilt terwijl je nog niets hebt getekend?<br />

Maar je moet wel weten of het ooit kan. Dat puzzeltje is<br />

heel complex.”<br />

van de aandeelhouders van Horisont Energi, zit daarbij<br />

aan tafel, net als het Havenbedrijf Rotterdam, dat<br />

een belangrijke coördinerende rol speelt. Je moet<br />

je realiseren: alles is nieuw, niets is er. De een is<br />

afhankelijk van de ander, dus je moet elkaar vertrouwen.<br />

Alleen dan lukt het. Wij zijn er natuurlijk niet als enige<br />

mee bezig. Wij kunnen geen monopolist zijn, want<br />

daarvoor zijn de volumes te omvangrijk. Ook al zouden<br />

we het willen, we kunnen het niet kwijt. De uitdaging<br />

is veel te groot. Iedereen, dus ook onze concurrenten,<br />

moet ermee aan de slag.”<br />

Willen jullie in de opslag van waterstofdragers een<br />

leidende positie innemen?<br />

“In de haven van Rotterdam zijn wij een van de grote<br />

initiatiefnemers, met een aantal launching customers<br />

van formaat. Het havenbedrijf ziet ons als een<br />

belangrijke koploper, niet alleen qua volume, maar ook<br />

omdat onze plannen al zo concreet zijn. Wij merken<br />

dat ook in de markt. Het zegt wel iets als je zulke grote<br />

partijen aan je kunt binden.”<br />

Heb je hier tot slot nog wat aan toe te voegen?<br />

“We zien dermate veel perspectief in onze<br />

destillatiekolommen, dat we grote investeringen<br />

gaan doen in uitbreiding van de productie van nog<br />

meer duurzame vliegtuigbrandstof. We gaan de<br />

productie meer dan verdubbelen. Tevens willen<br />

wij hier afvalstoffen uit het spoelen van schepen<br />

gaan verwerken. Door de olie te splitsen van het<br />

water kunnen we gaan recyclen in plaats van de<br />

olie te verbranden. Dat kan heel goed met zo’n<br />

destillatiekolom. Dit is een nieuwe markt waar veel<br />

vraag naar is. Oliën worden steeds duurder, dus<br />

het is zonde die te verbranden. Dit gaat op korte<br />

termijn gebeuren. De afvalstoffen verwerken wij nu<br />

al. De uitbreiding voor de productie van duurzame<br />

luchtvaartbrandstof valt over circa twee jaar te<br />

verwachten.”<br />

Daarnaast beginnen jullie met de opslag van CO2,<br />

ook weer in samenwerking met Horisont Energi.<br />

“Het hoort bij elkaar. In ons geval gaat het om<br />

dezelfde klanten - E.ON en Horisont, de afnemende<br />

en producerende kant - en dezelfde waardeketens.<br />

Nieuwe energie gaat Nederland in, maar we hebben<br />

ook nog veel koolstofgebaseerde energie waaruit<br />

CO2 kan worden afgevangen. Dat gaat het land weer<br />

uit. Horisont heeft recent in Noorwegen een CO2-<br />

afvangproject aangekondigd. Er is zelfs sprake van<br />

dat je er dezelfde schepen voor zou kunnen gebruiken.<br />

Ammoniak wordt hier naartoe vervoerd en de CO2 gaat<br />

WIE IS TAMME MEKKES?<br />

Tamme Mekkes studeerde technische<br />

natuurkunde en technische bedrijfskunde aan<br />

de Universiteit Twente. Hij werkte vijf jaar<br />

bij Attero, waarvan de laatste drie jaar als<br />

chief commercial officer (cco). Sinds begin<br />

vorig jaar is Mekkes bij Koole Terminals in<br />

dienst als business development director.<br />

Hij is verantwoordelijk voor de energie- en<br />

feedstocktransitie.


Werkzaamheden waar een hoogwerker niet of nauwe lijks bij<br />

kan? Een locatie waar een steiger te groot of te ingewikkeld<br />

wordt? Te hoog, te diep, te complex? Niet voor onze Rope<br />

Access-medewerkers!<br />

Onze Rope Access-specialisten komen met behulp van klimen<br />

abseil technieken overal bij. Ook de plaatsen waarvan u<br />

dacht dat ze onbereikbaar waren. Uiteraard volgen we bij<br />

alles wat we doen de Arbeidshygiënische strategie.<br />

Werkzaamheden zijn onder andere: stand-by-rescue,<br />

mangatwacht, NDO (Niet Des tructief Onderzoek),<br />

glasbewassing, reiniging van staalconstructies, lassen,<br />

rigging en lifting, inspecties, plaatsen van kabels, montage<br />

van verlichting of antennes, en meer.<br />

Staat uw klus er niet bij? Laat het ons weten, dan zoeken<br />

we samen naar de beste oplossing. Al onze Rope Accessspecialisten<br />

zijn IRATA opgeleid en beschikken minimaal over<br />

een VCA VOL en EHBO certificaat.<br />

Rope Access; de veilige en effi ciënte alleskunner<br />

Wil je meer weten? Neem contact met ons op via 0<strong>10</strong>-4373033<br />

of kijk op www.mennens.nl/werken-op-hoogte.


Wij begrijpen de uitdaging om de opbrengst van uw<br />

fabriek te verhogen en de veiligheid te waarborgen.<br />

MAXIMALISEER<br />

+ KAPITALISEER<br />

U krijgt meer opties om productkwaliteit en veiligheid te verhogen,<br />

kosten te verlagen en risico’s te minimaliseren.<br />

De nieuwe Liquiphant FTL51B: rotsvaste betrouwbaarheid<br />

• Liquiphant staat bekend om zijn veelzijdigheid, robuustheid<br />

en gebruiksgemak.<br />

• Safe by design, ontwikkeld volgens IEC 61208 past hij perfect<br />

in SIL2/SIL3 toepassingen.<br />

• Heartbeat Technology detecteert corrosie direct en minimaliseert<br />

verificaties aanzienlijk.<br />

Wilt u meer weten?<br />

www.nl.endress.com/ftl51b


EUROPOORT KRINGEN<br />

oktober - 2022 23<br />

HET ONDERSTE UIT DE KAN<br />

COLUMN<br />

JAN VAN DER TEMPEL<br />

is docent, uitvinder<br />

en ondernemer<br />

Bij oligarchen denken we in het huidige<br />

tijdsgewricht aan bestuurders van<br />

voormalig staatsbedrijven achter een<br />

steeds dichter groeiende grens. Mensen wier<br />

slagschepen van superjachten inmiddels aan de<br />

ketting liggen of op marktplaats staan. Maar we<br />

hebben ze ook gewoon in het westen. De jacht<br />

naar goedkope windenergie heeft de markt van<br />

turbinebouwers inmiddels teruggebracht naar<br />

drie.<br />

De grote drie verdelen de wereld van offshore<br />

wind onderling, in tenders waar het bloed de<br />

zee dieprood kleurt. Terwijl de toekomstige<br />

taart elke maand groter wordt, vechten ze<br />

elkaar nog altijd de tent uit. En winst maken lijkt<br />

maar niet te lukken. “Als een maaltijdbezorger<br />

tijdens Covid-lockdowns al geen winst kan<br />

maken, wanneer dan wel?”, gaat ook op voor<br />

turbinebouwers in de energietransitie.<br />

Onze nationale cheerleader Jetten heeft<br />

het scorebord vorige week weer een rondje<br />

verder gedraaid. Gingen we een paar<br />

maanden geleden van <strong>10</strong> naar 20 gigawatt in<br />

2030, nu zijn de getallen voor 2040 en 2050<br />

ingekleurd: 50 en 70. Alsof het bitterballen op<br />

de vrijdagmiddagborrel zijn. Neem ongeveer<br />

17 megawatt per turbine, zeg 60 turbines = 1<br />

gigawatt. Dan heeft Nederland een dikke 4.000<br />

te gaan. Wereldwijd, factor <strong>10</strong>? Of gaan we met<br />

drijvende turbines naar factor 20? Dat zijn dus<br />

tussen de 40.000 en 80.000 turbines.<br />

Wat je noemt een grote taart.<br />

Maar voor taarten zijn de turbineboeren niet<br />

in de markt. Het onderste uit de kan graag,<br />

en wel nu. General Electric, de Amerikaanse<br />

reus waar de fundamenten nog door Thomas<br />

Edison zelf gelegd zijn, lust zijn concurrenten<br />

rauw. De vriendelijke Denen van Vestas en het<br />

gelegenheidsduo Siemens Gamesa hadden<br />

jaren een duopolie. Maar GE toepte over, met<br />

de Haliade X op de Maasvlakte als grootste<br />

turbine ter wereld.<br />

Met IRA-miljarden van Biden in de VS zag GE<br />

zijn kans schoon: de twee concurrenten uitroken<br />

in de rechtbank en de hele thuismarkt voor<br />

zichzelf. Het begon een aantal rechtszaken over<br />

patenten.<br />

Het liep anders. Vestas settelde nog wel,<br />

maar Siemens Gamesa sloeg terug. In een<br />

spannende tenniswedstrijd waar halve en hele<br />

overwinningen werden gehaald aan beide<br />

kanten van het net, kwam deze zomer het<br />

eindspel. Rechter en jury bepaalden dat het<br />

GE is die inbreuk maakt. Ze mogen nog net<br />

twee offshore parken afbouwen, met afdracht<br />

van licentiegelden aan Siemens. Daarna is het<br />

schluss. GE mag zijn vlaggenschip Haliade X<br />

niet meer leveren in de VS.<br />

Weg thuismarkt, deksel op de neus.


24<br />

EUROPOORT KRINGEN<br />

oktober - 2022<br />

Intero Integrity<br />

OPSLAGTANKS<br />

INSPECTIE IN<br />

OPERATIONELE<br />

TANK<br />

Tekst: Kim de Booij<br />

Robots en tankinspectie, niks bijzonders aan. Al jaren vertrouwen tal van bedrijven<br />

in de (petro)chemie robots toe in hun besloten ruimtes om daar op een veilige<br />

manier inspecties te doen. Maar robots en tankinspectie in gevulde tanks, dat is<br />

een ander verhaal. Toch kan het, bewijst inspectiespecialist Intero Integrity.


EUROPOORT KRINGEN<br />

oktober - 2022 25<br />

Met de opkomst van robotica is en wordt er steeds<br />

meer mogelijk in non-man entry inspecties.<br />

Robots kunnen al allerlei werkzaamheden<br />

uitvoeren, waaronder tankwand- en lasinspecties.<br />

Het feit blijft echter dat er nog steeds veel effort bij<br />

inspecties komt kijken. Een tank leegpompen, de inhoud<br />

ervan elders opslaan, de tank schoonmaken, inspectie<br />

uitvoeren en daarna de tank weer opvullen. Er gaan vaak<br />

dagen tot weken mee verloren.<br />

Tank Explorer<br />

Tot nu, want Intero Integrity heeft een robot ontwikkeld<br />

die ook in een gevulde tank inspectiewerkzaamheden<br />

kan doen. “Met onze ultrasone (UT) Tank Explorers<br />

voeren we inspecties uit, zoals corrosiebeoordelingen<br />

van tankbodems en inspecties van bodemzetting terwijl<br />

een tank gewoon in bedrijf is”, bevestigt Philip van<br />

Meer van Intero Integrity. “De robot is zo ontwikkeld dat<br />

deze ook in ATEX-omgevingen gebruikt kan worden.”<br />

Koudwatervrees<br />

Het klinkt als een ideale oplossing, want als het legen<br />

van een tank niet meer nodig is, kunnen alle bijkomende<br />

transport- en schoonmaakkosten uitgespaard worden<br />

en wordt er bovendien geen product en tijd verspild.<br />

Toch grijpt nog niet iedereen deze mogelijkheid aan.<br />

“Het is vooral koudwatervrees”, concludeert Van Meer.<br />

“Een nieuwe technologie moet zich eerst bewijzen<br />

voordat men deze vertrouwt. Inmiddels hebben we bij<br />

Intero Integrity al een track record opgebouwd en zien<br />

steeds meer klanten dat het echt werkt.”<br />

Veiligheid voorop<br />

Het zal nog wel langere tijd duren voordat iedereen deze<br />

vorm van tankinspectie omarmt, denkt Van Meer. “De<br />

industrie houdt vaak nog vast aan ‘we doen dit al dertig<br />

jaar zo’ en dat begrijp ik ook. Veiligheidsnormen zijn met<br />

goede reden gebaseerd op wijze lessen uit het verleden.<br />

Dit staat enigszins haaks op nieuwe technologie.<br />

Tegelijkertijd zie je dat steeds meer bedrijven juist uit<br />

veiligheidsoverwegingen geen mensen in besloten<br />

ruimtes meer toe willen laten. Dan zul je toch met<br />

INSPECTIE IS PRECISIE<br />

De ontwikkeling van een inspectierobot<br />

is bijzonder complex. Inspectierobots<br />

zijn veel geavanceerder dan bijvoorbeeld<br />

schoonmaakrobots. Bij die laatste is de<br />

positionering van de robot van minder groot<br />

belang; bij inspecties juist van cruciaal belang.<br />

De inspectierobot moet immers tot op de<br />

millimeter nauwkeurig zijn positie weten zodat<br />

eventuele reparaties nadien ook op exact de<br />

juiste plek worden uitgevoerd. De innovatie van<br />

Intero Integrity, de robot die zelfs in gevulde<br />

tanks inspecties kan uitvoeren, is dan ook<br />

bijzonder te noemen.<br />

GEEN RUWE OLIE<br />

De Tank Explorer van Intero Integrity is geschikt<br />

voor gebruik in tal van producten, waaronder<br />

geraffineerde koolwaterstoffen zoals onder<br />

andere diesel of benzine, maar ook sommige<br />

chemische producten en natuurlijk (blus)<br />

water. Waar de robot niet geschikt voor is,<br />

is inspecties in tanks met ruwe olie. Door de<br />

relatief hoge vervuiling op de bodem en vaak<br />

te weinig informatie over de opbouw daarvan,<br />

vormt dit een te groot obstakel.<br />

innovatieve oplossingen moeten komen en kijken hoe je<br />

dat in je proces kan inbouwen.<br />

Bewezen<br />

Het enige wat Intero Integrity kan doen, is bewijzen<br />

dat hun robot geen extra risico’s voor asset of<br />

product oplevert. “Dat kunnen en doen we ook. Onze<br />

robot voldoet aan de strengste veiligheidsnormen<br />

en inspectie-eisen. Hij is in eerste instantie voor<br />

olieproducten ontwikkeld, dus volledig conform ATEXnormen<br />

ontworpen, maar we hebben nu ook een variant<br />

zonder ATEX die we bijvoorbeeld voor bluswatertanks<br />

inzetten.”<br />

Bluswatertanks<br />

Bluswatertanks zijn voor veel bedrijven vaak nog de<br />

grootste uitdaging om te laten inspecteren. Er is er<br />

immers vaak maar één van, dus even leeghalen en<br />

inspecteren is er niet bij. De bluswatertank even uit de<br />

roulatie halen is streng verboden. Er moet daarom vaak<br />

een complete noodinstallatie worden aangelegd. “Met<br />

onze robot is dat probleem verholpen. De bluswatertank<br />

kan gewoon in bedrijf blijven terwijl wij de inspectie<br />

uitvoeren.”<br />

Volledige dekking<br />

De inspecties kunnen in theorie <strong>10</strong>0 procent van het<br />

tankoppervlak beslaan. “In de praktijk komt het meestal<br />

neer op circa 80 procent vanwege eventueel interne<br />

constructies waar we omheen moeten werken. Onze<br />

robot zit namelijk vast aan een kabel, dus we moeten<br />

zorgen dat die nergens in vast komt te zitten. Maar goed,<br />

geen enkele inspectie kan in de praktijk de volledige<br />

bodem dekken en met de dekkingsgraad die we kunnen<br />

bieden, heb je alweer genoeg houvast om met een<br />

zogenaamde ‘Extreme Value Analysis’ een betrouwbare<br />

uitspraak te doen over de resterende paar procent.”<br />

Kosten<br />

Is er nog wel een reden te bedenken om niet voor de<br />

robot te kiezen? Van Meer: “Er bestaat een misvatting<br />

over de kosten, die hoog lijken. Maar als je ze afzet<br />

tegen alle kosten die je voor transport en schoonmaak<br />

maakt bij de traditionele inspectiemethoden, dan is ook<br />

die laatste reden ongegrond. Dan blijft alleen winst in<br />

doorlooptijd, efficiency en veiligheid over.”


26<br />

EUROPOORT KRINGEN<br />

oktober - 2022<br />

Hoge energieprijzen veroorzaken een nieuwe marktdynamiek<br />

ISOLATIE<br />

SIG ZET IN OP<br />

PASSIEVE BRAND­<br />

PREVENTIE<br />

Tekst: Mels Dees<br />

De Belgische onderneming Isolatec is, net als het Nederlandse SIG Technische<br />

Isolatiespecialist, onderdeel van SIG Benelux. Al sinds 1985 is het bedrijf actief als<br />

groothandel in technische isolatiematerialen. Sinds de start heeft het bedrijf een<br />

stevige reputatie opgebouwd in de toelevering van technische en industriële isolatie<br />

voor zowel utiliteit als industrie.<br />

SIG Benelux heeft net als iedereen te maken met de<br />

hoge energieprijzen. Dat veroorzaakt een nieuwe<br />

marktdynamiek. Het bedrijf speelt hier niet alleen<br />

op in, maar ontwikkelt ook haar productenportfolio. “De<br />

huidige spanning op de energiemarkt heeft verschillende<br />

effecten”, zegt Stefan Geutjens, sinds mei 2022<br />

accountmanager Industrie bij SIG Benelux.<br />

Geutjens begon zijn carrière bij Isolatec in december<br />

2007 als ondersteuning bij de verkoop van technische<br />

isolatie. “Mijn taak bestond in eerste instantie uit het<br />

ingeven van bestellingen en klanten aan de afhaalbalie<br />

verder helpen. Af en toe hielp ik ’s morgens ook<br />

mee met het lossen van vrachtwagens en ‘s avonds<br />

met het laden van onze wagens die de dag nadien<br />

onze materialen gingen leveren bij de klanten. Zelf<br />

heb ik ook regelmatig materialen geleverd bij de<br />

klanten in België. Na de verhuizing naar het grotere<br />

magazijn aan de Scheepvaartkaai heb ik verschillende<br />

jaren ook de aankoop van de technische isolatie<br />

gedaan. De laatste jaren was ik verantwoordelijke<br />

sales support en maakte en verstuurde ik de offertes<br />

naar de klanten in nauw overleg met onze accountmanagers.”<br />

ISOLATEC IS ONDERDEEL VAN SIG BENELUX<br />

Isolatec, gevestigd in Hasselt, is sinds 1985 actief op de Belgische<br />

markt als importeur en groothandel van technische en industriële<br />

isolatiematerialen. Raymond Philips startte het succesvolle bedrijf<br />

in Hasselt. Volgens Stefan Geutjens besteedt de onderneming<br />

steeds meer aandacht aan de opleiding van personeel. “Het is<br />

immers van belang dat je een klant de juiste vragen weet te stellen<br />

en goed kunt adviseren.”<br />

Inmiddels is Isolatec al geruime tijd onderdeel van SIG Benelux,<br />

dat op zijn beurt een onderdeel vormt binnen het Engelse,<br />

beurgenoteerde SIG plc, dat meer dan 60 jaar ervaring heeft in de<br />

levering van technische isolatie en afbouwmaterialen. SIG staat<br />

voor Sheffield Insulation Group; de onderneming heeft zijn roots in<br />

de technische isolatie.<br />

Professioneel isoleren verlaagt kosten<br />

“We merken op dit moment, met de hoge energieprijzen<br />

en de onzekerheid die daarmee gepaard gaat, dat<br />

investeringen in sommige industriële projecten naar<br />

een latere datum uitgesteld worden”, geeft Geutjens<br />

aan. “Energiekosten drukken natuurlijk op de financiële<br />

resultaten van een onderneming en sommige<br />

energie-intensieve bedrijven hebben het moeilijk.”<br />

Aan de andere kant helpt technische isolatie bij het<br />

vasthouden van warmte en worden de uitgaven aan<br />

energie door het professioneel isoleren fors verlaagd.<br />

Het is voor elk bedrijf afzonderlijk een afweging of er<br />

nu ruimte is voor een extra uitgave, hoewel duidelijk<br />

isv dat bij de huidige gasprijzen een dergelijke<br />

investering sneller terugverdiend wordt. “Een goede<br />

isolatie is immers een bouwkundige ingreep waarvan<br />

je jarenlang profijt hebt.”<br />

Tijdens zijn gesprekken met klanten in de industrie


EUROPOORT KRINGEN<br />

oktober - 2022 27<br />

merkt Geutjens ondertussen dat er<br />

bij de tankbouwers en -isoleerders<br />

steeds meer aandacht komt voor<br />

de isolatie van de daken van opslagtanks.<br />

“Het is een aspect dat<br />

bij veel ondernemingen voorheen<br />

minder aandacht kreeg, maar wat<br />

je toch als laaghangend fruit zou<br />

kunnen beschouwen.”<br />

Zakelijke markt<br />

Isolatec is als groothandel sterk in<br />

levering aan partners in de zakelijke<br />

markt; het is een toeleverancier<br />

voor professionals. Daarom richt<br />

zij zich niet op de particuliere<br />

markt. “We krijgen af en toe een<br />

particulier die komt vragen om zijn<br />

verwarmingsleidingen te isoleren.<br />

De mensen worden doorverwezen<br />

naar HVAC-installateurs of<br />

isoleerders.”<br />

Los van de bekende isolatie<br />

van spouwmuren en daken, zijn<br />

particulieren zich nu door de hoge<br />

energieprijzen ook bewust van het<br />

belang om hun leidingen van de<br />

verwarmingsinstallatie te isoleren.<br />

Daarmee kan ook energie en geld<br />

bespaard worden. In de industrie<br />

is de isolatie van leidingen de normaalste<br />

zaak van de wereld.”<br />

Kleine verbetering levertijden<br />

“Daar waar in veel sectoren al<br />

sinds de eerste corona-uitbraak<br />

in China sprake is van een gebrek<br />

aan grondstoffen en een lange<br />

levertijd merken wij bij SIG dat daar de laatste tijd<br />

toch een hele kleine verbetering zichtbaar is”, geeft<br />

Geutjens aan. “De activiteiten in onder andere de haven<br />

van Shanghai en andere grote havens in China en<br />

Hongkong komen stilaan opnieuw naar een normaal<br />

niveau. Dat geldt ook voor de andere schakels in de<br />

supply chain, waardoor eerdere problemen geleidelijk<br />

aan iets minder groot worden.”<br />

Dit brengt met zich mee dat inmiddels voor een aantal<br />

producten sprake is van iets normalere levertijden.<br />

“We hebben als bedrijf veel geïnvesteerd om meer<br />

materialen in voorraad te hebben. Voor de technische<br />

isolatie denk ik dan aan slangen, schalen, platen en<br />

dekens. Afhankelijk van de bestelde hoeveelheid<br />

kunnen we snel schakelen”, stelt Geutjens.<br />

Aandacht voor brandwerendheid<br />

Naast het Industrie- en HVAC-gedeelte wil SIG Benelux<br />

inzetten op passieve brandpreventie. De onderneming<br />

merkte de afgelopen tijd dat er bij veel klanten<br />

steeds meer vraag is naar producten om panden en<br />

installaties meer brandwerend te maken. Geutjens:<br />

“Het gaat daarbij om passieve brandwering, dus<br />

Stefan Geutjens (foto: Ries van Wendel de Joode)<br />

“Een goede isolatie is<br />

een bouwkundige ingreep<br />

waarvan je jarenlang<br />

profijt hebt”<br />

bijvoorbeeld materiaal dat voorkomt dat een brand<br />

zich verspreidt. Een voorbeeld hiervan is de brand<br />

in de Grenfell Tower in Londen die zich via de gevel<br />

wist te verspreiden, of in het Belgische Opwijk, waar<br />

door een gebrek aan compartimentering de bovenverdieping<br />

van verschillende appartementen door een<br />

brand werd verwoest.” Isolatec heeft een specialist in<br />

dienst genomen op het gebied van brandbeveiliging<br />

en passieve brandpreventie.


28<br />

EUROPOORT KRINGEN<br />

oktober - 2022<br />

OPSLAGTANKS<br />

Hempel<br />

TRUST IS EARNED<br />

Tekst: Connie Lindhoud<br />

Vertrouwen, daar draait het om bij Hempel. De specialist in coatingoplossingen<br />

biedt haar klanten duurzame bescherming met een zeer uitgebreid assortiment<br />

coatings voor allerlei toepassingen. Robert Groot, manager oil & gas Benelux,<br />

vertelt.<br />

Benelux ontwikkelen. Hempel was namelijk van oudsher<br />

wel een bekende naam in de maritieme sector, maar<br />

veel minder bekend in overige segmenten, zoals de<br />

downstreamsector. In de loop van de jaren hebben<br />

we flink aan de weg getimmerd en tegenwoordig<br />

vind je onze coatingsystemen bij grote raffinaderijen,<br />

tankopslaglocaties en in de overige industrie. Een<br />

mooi resultaat van onze nauwe samenwerking met<br />

opdrachtgevers, applicatiebedrijven [de bedrijven die<br />

de coatingsystemen aanbrengen, red.] en overige<br />

betrokken partijen. Inmiddels hebben we ook een<br />

belangrijk aandeel verworven in de markt van<br />

brandvertragende coatings. Niets ten nadele van alle<br />

andere projecten die ik de afgelopen tien jaar met<br />

Hempel heb mogen doen, maar ons aandeel in de totale<br />

renovatie van één van Rotterdams bekendste iconen,<br />

De Hef, vervult mij en Hempel nog steeds met gepaste<br />

trots! Maar achterover leunen zit er niet in, want er<br />

liggen meer dan voldoende uitdagingen vóór ons.”<br />

klanten vertrouwen ons hun meest<br />

waardevolle bedrijfsmiddelen toe”, steekt<br />

“Onze<br />

Groot van wal. "Dat varieert van opslagtanks<br />

tot procesinstallaties en van stalen bruggen tot<br />

eenvoudige staalconstructies. Elk object kent haar<br />

eigen coatingsysteem dat afgestemd is op de door<br />

de opdrachtgever uitgesproken levensduur, waarbij<br />

corrosiewering en esthetica hand in hand kunnen gaan.<br />

Bij Hempel bieden we een compleet assortiment aan<br />

kwalitatief hoogstaande coatingsystemen voor allerlei<br />

typen constructies en omstandigheden. Ons technische<br />

team staat dagelijks paraat om klanten te adviseren over<br />

het meest optimale coatingsysteem voor hún project.”<br />

Uitdagingen<br />

Eén van die uitdagingen is momenteel de beschikbaarheid<br />

van grondstoffen. "Een coatingsysteem bevat een<br />

behoorlijk aantal verschillende grondstoffen die vanuit alle<br />

windhoeken van de wereld worden aangevoerd naar onze<br />

fabrieken op alle continenten”, vervolgt Groot. “Tot voor<br />

twee jaar geleden was er geen vuiltje aan de lucht. Sinds<br />

Covid-19 merken wij, en de gehele verfindustrie met ons,<br />

dat de winning en aanvoer van sommige grondstoffen<br />

Downstream<br />

“Toen ik zo'n tien jaar geleden bij Hempel begon was<br />

de opdracht duidelijk: het segment downstream in de


EUROPOORT KRINGEN<br />

oktober - 2022 29<br />

“We hebben watergedragen<br />

coatingsystemen voor industriële<br />

toepassingen ontwikkeld”<br />

uit bijvoorbeeld Azië een uitdaging is en de vracht- en<br />

energietarieven de pan uitrijzen. En als er één component<br />

ontbreekt staat de productie van het complete product<br />

op losse schroeven. Dat zorgt nog wel eens voor<br />

hoofdbrekens bij onze productieafdelingen.”<br />

Duurzaamheid/ milieu<br />

"Een ander belangrijk aspect is de milieubelasting:<br />

coating bestaat voornamelijk uit chemicaliën. Die<br />

zorgen voor een langdurige en goede bescherming<br />

van assets maar kunnen ook belastend zijn voor het<br />

milieu en medewerkers die met deze middelen werken.<br />

Onze R&D-afdelingen zijn dan ook voortdurend op<br />

zoek naar duurzame alternatieven en duurzame<br />

productiemethoden. Zo hebben we de concentratie<br />

oplosmiddelen in onze coatings al flink kunnen verlagen<br />

en zijn er voor industriële toepassingen watergedragen<br />

PROFIEL HEMPEL<br />

Hempel ontwikkelt en produceert coatingoplossingen voor de<br />

beschermende, decoratieve, marine-, container-, industriële en<br />

jachtsegmenten. Het bedrijf is in 1915 opgericht in Denemarken en<br />

is in ongeveer 80 landen actief met circa 7.000 medewerkers. Het<br />

hoofdkantoor bevindt zich in Kongens Lyngby (nabij Kopenhagen),<br />

Denemarken. Hempel is van oudsher een familiebedrijf en<br />

draagt de kernwaarden continuïteit, duurzaamheid en sociaal<br />

ondernemerschap actief uit. Zo wordt jaarlijks een percentage<br />

van de winst besteed aan maatschappelijke projecten in<br />

ontwikkelingslanden, waarbij ook een team van medewerkers een<br />

actieve bijdrage levert.<br />

coatingsystemen ontwikkeld. Ook op het gebied<br />

van brandvertragende coatings die worden gebruikt<br />

voor bijvoorbeeld civiele staalconstructies hebben<br />

we stappen gezet. Dit type coatings wordt normaal<br />

gesproken in relatief dikke lagen aangebracht. Wij<br />

zijn er in geslaagd om een product te ontwikkelen<br />

dat in minder laagdikte hoeft te worden aangebracht<br />

zonder concessies te doen aan de duur van de<br />

brandwerendheid. Zo blijven we voortdurend bezig met<br />

ontwikkeling en innovatie”, aldus Groot.<br />

Extended Guarantee Model<br />

Dat ze bij Hempel garant staan voor hun<br />

coatingsystemen blijkt wel uit de nieuwste<br />

garantieregeling: het Extended Guarantee Model.<br />

Groot vervolgt: "Met deze garantieregeling bieden<br />

we onze opdrachtgever een unieke garantie van <strong>10</strong><br />

jaar op het coatingsysteem. Uitgangspunt is dat onze<br />

technische inspectie tijdens het coatingproces toezicht<br />

houdt en daarmee nemen we verantwoordelijkheid voor<br />

dit proces. We voeren een grondige controle op de<br />

voorbereiding van de ondergrond uit. Dit is namelijk één<br />

van de belangrijkste aspecten, zo niet hét belangrijkste<br />

aspect, voor de levensduur van de coating. Tegelijkertijd<br />

waarborgen we dat de coating op juiste wijze en onder<br />

de juiste condities wordt aangebracht. Het Extended<br />

Guarantee Model stelt ons in staat om de vakkennis van<br />

ons technische team op het juiste moment in te zetten.<br />

In vergelijking met de bestaande garantieregeling,<br />

waarbij zowel de leverancier, het applicatiebedrijf als<br />

de opdrachtgever betrokken waren, biedt de nieuwe<br />

regeling veel meer duidelijkheid en zekerheid voor<br />

de opdrachtgever. Dit is de next step in service en<br />

garantie!”, besluit Groot trots.


ALTIJD HET JUISTE<br />

ONDERHOUDSKLIMAAT<br />

OPLOSSINGEN VOOR<br />

CONDITIONEREN<br />

TIJDENS COATEN EN<br />

ONDERHOUD<br />

Wanneer de klimaatomstandigheden<br />

tijdens coaten, stralen of<br />

onderhoudswerkzaamheden<br />

aangepast moeten worden, zijn<br />

er aanzienlijke kennis, mensen<br />

met ervaring en de juiste<br />

technologie nodig om de gewenste<br />

omstandigheden te creëren.<br />

Polygon heeft deze kennis, mensen<br />

en technologie in huis om altijd<br />

de juiste oplossing te leveren.<br />

Wij meten continu of de juiste<br />

klimaatomstandigheden worden<br />

behaald. Zodra ons geavanceerd<br />

systeem afwijkingen, potentiële<br />

knelpunten of storingen signaleert<br />

neemt een van onze technici<br />

actie. Onze oplossingen stellen de<br />

bedrijfscontinuïteit veilig, zorgen<br />

voor beheersbare risico’s en creëren<br />

de juiste werkomgeving.<br />

www.polygongroup.com/nl


088 – 5003500<br />

VOORKOM<br />

ROESTVORMING<br />

Petrochemische opslagtanks moeten<br />

regelmatig worden geschilderd. Tussen het<br />

zandstralen en het opnieuw schilderen<br />

door is het staal blank. De relatieve<br />

luchtvochtigheid (RV) moet dan lager zijn<br />

dan 35% anders ontstaat er vliegroest. Polygon<br />

kan de ideale klimaatomstandigheden creëren<br />

om deze roestvorming petrochemische tanks<br />

te voorkomen.<br />

UITGEBREIDE KENNIS EN ERVARING<br />

Polygon heeft al veel gerenommeerde internationale en<br />

nationale bedrijven naar tevredenheid kunnen helpen bij<br />

het oplossen van problemen op het gebied van vocht- en<br />

klimaatbeheersing. Dankzij onze kennis, meer dan 70<br />

jaar praktijkervaring en speciaal ontwikkelde vloot van<br />

apparatuur kunnen wij in iedere situatie een passende<br />

oplossing bieden. Een oplossing die:<br />

• tot de gewenste klimaatomstandigheden leidt;<br />

• kosteneffectief is;<br />

• op ieder gewenst moment inzetbaar is;<br />

• risico’s verkleint;<br />

• uw bedrijfscontinuïteit waarborgt.<br />

Always By Your Side.<br />

FULL SERVICE<br />

BUSINESS PARTNER<br />

• tijdelijke klimaatoplossingen voor de<br />

petrochemische industrie<br />

• uitgebreide voorraad klimaatapparatuur<br />

• specialistische kennis MIC corrosie<br />

• vestiging Rotterdam: Waalhaven<br />

Noordzijde 65<br />

• 24/7 bereikbaar vanuit 16 vestigingen<br />

in Nederland via alarmnummer<br />

0800 - 68 68 377<br />

Eddy van Oers,<br />

Regiomanager


32<br />

EUROPOORT KRINGEN<br />

oktober - 2022<br />

HMT: plaatsen dome biedt diverse voordelen<br />

OPSLAGTANKS<br />

‘KLAAR VOOR DE<br />

TOEKOMST’<br />

Het plaatsen van een aluminium dome op een opslagtank helpt de emissies niet<br />

alleen sterk te verminderen, ook neemt het de weersinvloeden weg én het komt<br />

het onderhoud ten goede. “Maak je klaar voor de toekomst”, adviseren Rob van<br />

de Pol en Peter Dikkerboom van HMT.


EUROPOORT KRINGEN<br />

oktober - 2022 33<br />

schitterend project”, zo omschrijft<br />

regiomanager voor Europa en Afrika Rob van<br />

“Een<br />

de Pol de opdracht die HMT voor HES heeft<br />

mogen vervullen. Het Amerikaanse bedrijf - met zijn<br />

vestiging in Zwijndrecht - voorzag de 54 opslagtanks van<br />

de HES Hartel Tank Terminal van 46 aluminium domes en<br />

54 drijvende daken. “We hebben het project tijdens de<br />

Covidperiode uitgevoerd en zijn hier goed doorgekomen.<br />

Ons projectteam heeft het van het begin tot het einde<br />

veilig uitgevoerd en een uitstekende performance laten<br />

zien. Eind maart jl. hebben wij de tanks opgeleverd”,<br />

vertelt hij. Peter Dikkerboom, sales manager Nederland,<br />

voegt eraan toe: “Werken op hoogte is risicovol. Wij<br />

zijn blij dat er zich geen veiligheidsincidenten hebben<br />

voorgedaan. Nadat de opdracht was geplaatst,<br />

verscherpte het bevoegd gezag de eisen ten aanzien van<br />

de brandveiligheid. Wij hebben dat gelijk meegenomen.”<br />

“Er staat nu een state-of-the-art terminal”, zegt Van<br />

de Pol. Hij stelt dat deze opdracht de positie van HMT<br />

in de markt heeft versterkt. “Dit heeft ons op de kaart<br />

gezet. Recent hebben wij bovendien twee overnames<br />

gedaan. Het gaat om een overname van een groot<br />

engineeringbureau en een fabrikant die in onze markt<br />

actief was.”<br />

Vaste doorlooptijd<br />

De verscherpte regelgeving waar Dikkerboom naar<br />

verwijst, vereist dat 97 procent van de emissies van<br />

een opslagtank binnen moet blijven. Van de Pol:<br />

“Deze emissiereductie is vastgelegd in de laatste<br />

PGS 29. Door een aluminium dome op de tank<br />

te plaatsen, wordt aan deze eis voldaan.” Daarbij<br />

komt, zegt Dikkerboom, dat het bevoegd gezag<br />

BRZO-bedrijven adviseert om open top-tanks in<br />

de komende jaren uit te faseren. “Open top-tanks,<br />

met externe drijvende daken, zijn kwetsbaar voor<br />

weersinvloeden en vergen daardoor meer onderhoud.<br />

Als er regenwater in een tank met ruwe olie terecht<br />

komt, ben je een groot bedrag kwijt om dat op<br />

te lossen.” Van de Pol en Dikkerboom zeggen de<br />

vraag naar aluminium domes te zien toenemen, net<br />

als naar inwendige drijvende daken. Ze adviseren<br />

tankterminals om voor nieuwe inwendige drijvende<br />

daken te kiezen in combinatie met een aluminium<br />

dome. Dikkerboom: “Je kunt een extern drijvend<br />

dak repareren, maar op voorhand weet je niet hoe<br />

lang de reparatie gaat duren. Het gaat om grote<br />

oppervlaktes, in een corrosieve omgeving. Dat is<br />

bijna niet te repareren. Een nieuw dak lijkt duurder,<br />

maar heeft wel een vaste doorlooptijd. Bij het<br />

repareren van een extern drijvend dak lopen de<br />

kosten vaak sterk op. Ook is een nieuw inwendig dak<br />

in combinatie met een juiste seal en een aluminium<br />

dome brandveiliger.”<br />

Chemische bestendigheid<br />

HMT biedt zowel aluminium als composieten<br />

drijvende daken. Deze laatste zijn ook geschikt<br />

voor opslagtanks met ruwe olie - waarvan het zout<br />

en zuur aluminium daken kunnen aantasten - en<br />

de energiedragers van de toekomst ammonia


POWER-TEK ® RL 220<br />

THERMISCHE ISOLATIE OPLOSSING VOOR TANKS<br />

Dé voordelen van Power-teK ® RL 220<br />

Lager aantal<br />

isolatielagen<br />

Werktijd tot<br />

50% lager<br />

Logistieke<br />

optimalisering<br />

Lichte en<br />

gebruiksvriendelijke<br />

Duurzame<br />

oplossing<br />

Bezoek onze website www.knaufinsulation-ts.com/nl voor meer informatie over<br />

onze isolatieproducten en systeemoplossingen.<br />

Of neem contact op met Ellen van Slobbe via telefoonnummer 06-86824701.


EUROPOORT KRINGEN<br />

oktober - 2022 35<br />

en methanol. Dikkerboom: “In sloptanks is vaak<br />

water aanwezig, dat het aluminium aantast met<br />

lekkage tot gevolg. Met composieten daken kan<br />

dat niet gebeuren.” Ook werken composieten<br />

daken isolerend, wat de stookkosten vermindert bij<br />

bijvoorbeeld de opslag van biodiesel en stookolie.<br />

HMT produceert al 34 jaar composieten drijvende<br />

daken. Het installeert deze voor raffinaderijen en<br />

tankopslagbedrijven wereldwijd. “Wij zijn hierin<br />

marktleider. Alle grote spelers passen composieten<br />

HMT produceert al 34 jaar<br />

composieten drijvende daken<br />

daken toe”, zegt Dikkerboom. “Het idee hiervan is<br />

ontstaan toen corrosieve tanks met hars werden<br />

gecoat. ‘Laten we dan ook een dak van composiet<br />

maken’, was toen de gedachte”, vertelt Van de Pol.<br />

Hij vervolgt: “Aluminium is nog steeds aluminium,<br />

maar composieten daken hebben in technologisch<br />

opzicht een enorme ontwikkeling doorgemaakt. Het<br />

eerste composieten dak dat wij in de jaren tachtig<br />

hebben geleverd is nog altijd in bedrijf. Vroeger<br />

werd er grafiet in het composiet gemengd om het<br />

geleidend te maken. Sinds anderhalf jaar voegen wij<br />

er nano-bestanddelen aan toe, wat de chemische<br />

bestendigheid nog verder ten goede komt.”<br />

NIET ROND, MAAR VIERKANT<br />

Een afgeleide van composieten drijvende daken voor opslagtanks<br />

zijn API Separator Covers, die HMT al geruime tijd produceert.<br />

Deze vierkante composieten daken zijn ontwikkeld voor de<br />

betonnen bassins waarin raffinaderijen olie van het afvalwater<br />

scheiden. In de bakken zitten water, lichte olie en zwaardere delen.<br />

Dit wordt van elkaar gescheiden, waarna de olie wordt gebruikt<br />

voor bijvoorbeeld de productie van bitumen. “Vroeger werden<br />

er in de Europoort geen daken op geplaatst. Daardoor stonden<br />

die bassins te dampen. Tegenwoordig zijn deze wel met daken<br />

uitgerust, maar op veel plaatsen in het buitenland heeft men nog<br />

een inhaalslag te maken. Wij hebben daar veel werk aan”, zegt<br />

Rob van de Pol. HMT biedt prefab daken voor deze toepassingen,<br />

waardoor er op de site een minimum aan tijd nodig is om deze<br />

te installeren. “Alles wordt in 3D getekend, waardoor we zeker<br />

weten dat het past. Alleen de seals moeten ter plekke nog worden<br />

aangebracht.”<br />

Beloond<br />

Concluderend: volgens Dikkerboom en Van de Pol zijn<br />

er diverse goede redenen voor tankopslagbedrijven<br />

om tot de aanschaf van aluminium domes en<br />

nieuwe inwendige drijvende daken over te<br />

gaan. Laatstgenoemde besluit: “Wij weten: de<br />

tankopslagsector is een traditionele wereld, maar ga<br />

ervoor! Sommige tankterminals kijken nog de kat uit<br />

de boom, al zijn er ook nieuwe terminalmanagers die<br />

direct tot maatregelen overgaan.<br />

Het plaatsen van een dome is al een forse stap<br />

vooruit als het gaat om het beperken van de<br />

emissies van Vluchtige Organische Stoffen<br />

(VOS) uit opslagtanks. “Maar het bevoegd gezag<br />

ziet een afgesloten dome, uitgerust met een<br />

dampverwerkingsinstallatie, als ideaal. Een tien<br />

duim dikke pijp zuigt de dampen af als het dak landt.<br />

Dit voorkomt dat VOS-emissies vrijkomen. Je wordt<br />

ervoor beloond. Hiermee maak je je klaar voor de<br />

toekomst”, zegt Van de Pol.


KENNIS MOET JE<br />

OOK ONDERHOUDEN.<br />

PROJECT-<br />

MANAGEMENT<br />

VOOR ENGINEERS<br />

DIVERSE<br />

STARTDATA<br />

• Wat is Asset Management?<br />

• Hoeveel onderhoud is juist genoeg?<br />

• Kunnen we met de onderhoudsfunctie waarde creëren?<br />

• Wat is de rol van onderhoud binnen het Asset Management?<br />

• Wat is Predictive Maintenance en hoe geef ik dit vorm?<br />

WAARDECREATIE DOOR GOED ONDERHOUD<br />

Een onderhoudsopleiding bij Hogeschool Utrecht helpt u in uw eigen bedrijf de<br />

antwoorden te vinden op deze vragen. Aan de hand van kaders gesteld door het Institute<br />

of Asset Management (IAM) en de European Federation of National Maintenance Societies<br />

(EFNMS) zijn vele mooie resultaten en forse besparingen bereikt bij de deelnemende<br />

bedrijven. Door de brede scope op zowel Materiaalkunde, Engineering, Inspectie als<br />

Maintenance Management bieden onze opleidingen op het gebied van Onderhoud<br />

precies die (integrale) kennis die nodig is om verder te kunnen kijken dan het eigen<br />

vakgebied, en daardoor aantoonbaar betere resultaten te boeken.<br />

• Post-HBO Onderhoudstechnologie Utrecht Start 3 november 2022<br />

• Post-HBO Onderhoud en Asset Management Start <strong>10</strong> november 2022<br />

• Post-HBO Onderhoudstechnologie Hoogeveen Start 16 mei 2023<br />

• Master of Engineering in Maintenance & Asset Management Start 4 september 2023<br />

De Post-HBO opleidingen kunnen naar wens, op zowel post-mbo als post-hbo niveau,<br />

in-company (op maat) verzorgd worden.<br />

Meer weten? Bel 088 481 88 88, mail naar info@cvnt.nl of kijk op www.cvnt.nl.<br />

ER VALT NOG GENOEG TE LEREN


WEBNIEUWS<br />

BRON VAN DIT NIEUWS IS DE WEBSITE EUROPOORTKRINGEN.NL. HIEROP STAAT<br />

EEN OVERZICHT VAN DE LAATSTE ONTWIKKELINGEN IN HET ROTTERDAMSE.<br />

EUROPOORT KRINGEN<br />

oktober - 2022 37<br />

AIR PRODUCTS BREIDT<br />

PRODUCTIE VLOEIBARE<br />

WATERSTOF UIT<br />

Air Products wil in Rotterdam<br />

een tweede fabriek bouwen<br />

voor de productie van vloeibare<br />

waterstof. De definitieve<br />

investeringsbeslissing is op 21<br />

september bekendgemaakt.<br />

Het bedrijf beschikt in de Botlek<br />

al over een fabriek waar vloeibare<br />

waterstof wordt geproduceerd.<br />

De nieuwe fabriek komt ‘bovenop’<br />

de bestaande fabriek, aldus<br />

Air Products. Het doel is om<br />

de nieuwe installatie in 2025<br />

operationeel te hebben. Dit zal<br />

de totale productiecapaciteit<br />

van vloeibare waterstof in<br />

Europa meer dan verdubbelen.<br />

“De geproduceerde vloeibare<br />

waterstof zal worden gebruikt om<br />

te voldoen aan de toenemende<br />

vraag van hightechindustrie en de<br />

mobiliteitsmarkt. Hiermee kan de<br />

fabriek een belangrijke bijdrage<br />

leveren aan de decarbonisatie van<br />

zwaar transport en de weg naar<br />

klimaatneutraliteit in Europa tegen<br />

2050”, meldt Air Products in een<br />

verklaring.<br />

Verder lezen?<br />

Scan dan de QR-code!<br />

VERGUNNING BINNEN<br />

VOOR UITBREIDING GATE<br />

TERMINAL<br />

Gate terminal kan een vierde<br />

opslagtank gaan bouwen. Het<br />

heeft hiervoor de aangepaste<br />

vergunning van de provincie Zuid-<br />

Holland binnen.<br />

Op dit moment beschikt Gate<br />

terminal - dat eigendom is van<br />

Vopak en Gasunie - in Rotterdam<br />

over drie LNG-opslagtanks. Deze<br />

hebben een opslagcapaciteit van<br />

540.000 bcm (miljard kubieke<br />

meter). Met de toevoeging van<br />

een vierde LNG-opslagtank zal<br />

Gate terminal jaarlijks 20 bcm<br />

LNG kunnen verwerken. Het had<br />

hiervoor al een vergunning van de<br />

provincie Zuid-Holland ontvangen.<br />

“We hadden echter een aanpassing<br />

nodig aangezien we met de huidige<br />

infrastructuur al 16 bcm kunnen<br />

verwerken”, legt commercieel<br />

manager Stefaan Adriaens uit op<br />

de website LNGPrime. Dat de<br />

aangepaste vergunning nu binnen<br />

is, noemt Adriaens een volgende<br />

stap op weg naar de gewenste<br />

uitbreiding<br />

Verder lezen?<br />

Scan dan de QR-code!<br />

AANLEG LEIDINGSTROOK<br />

VOOR WATERSTOF EN<br />

CO2<br />

In de Rotterdamse haven wordt<br />

aan de Moezelweg een nieuwe<br />

leidingstrook aangelegd voor het<br />

transport van waterstof en CO2.<br />

Het Havenbedrijf Rotterdam gunt<br />

de aanleg aan Swietelsky Rail<br />

Benelux.<br />

Het Havenbedrijf Rotterdam<br />

is bezig om de infrastructuur<br />

in de haven aan te passen<br />

voor de energietransitie. In het<br />

Europoortgebied moet daarvoor<br />

de capaciteit van de leidingstrook<br />

langs de Moezelweg worden<br />

aangepast. Na een Europese<br />

aanbesteding is het havenbedrijf<br />

hiervoor in zee gegaan met<br />

Swietelsky Rail Benelux. De<br />

bestaande stamlijn wordt verlegd,<br />

er komt een grondwerende<br />

constructie en een deel van het<br />

talud wordt afgegraven. De nieuwe<br />

leidingstrook wordt 7.60 meter<br />

breed en biedt ruimte aan zes tot<br />

zeven kabels en leidingen. Naar<br />

verwachting zal de uitbreiding<br />

eind volgend jaar klaar zijn.<br />

Op de leidingstrook wordt de<br />

waterstofleiding HyTransPort.RTM<br />

aangesloten.<br />

Verder lezen?<br />

Scan dan de QR-code!


40<br />

EUROPOORT KRINGEN<br />

oktober - 2022


EUROPOORT KRINGEN<br />

oktober - 2022 41<br />

Studie van het Den Haag Centrum voor Strategische Studies<br />

DE TOEKOMST VAN DE<br />

TANKOPSLAGSECTOR<br />

Foto’s: Danny Cornelissen<br />

OPSLAGTANKS<br />

Tankopslagbedrijven staan voor majeure uitdagingen. Nieuwe producten dienen<br />

zich aan, oude zullen langzaam maar zeker verdwijnen. Hoe bereid je je daarop<br />

voor? Een recente studie geeft weer waar de kansen én bedreigingen liggen.<br />

Bij het brede publiek - en wellicht ook bij<br />

beleidsmakers - is de tankopslagsector niet<br />

heel erg bekend. Dat terwijl opslagtanks van<br />

cruciaal belang zijn voor onze samenleving. Zo<br />

draagt tankopslag van producten - uiteenlopend van<br />

kerosine tot zonnebloemolie - bij aan de prijsstabiliteit,<br />

marktzekerheid en het mengen van producten, zodat<br />

eindgebruikers aan wettelijke normen voldoen. In de<br />

studie Tankopslag in Transitie van het Den Haag Centrum<br />

voor Strategische Studies wordt nader ingegaan op<br />

de rol die opslagtanks nu vervullen en in de toekomst<br />

kunnen spelen. Vorige maand brachten de onderzoekers<br />

een samenvatting naar buiten van vier papers die eerder<br />

zijn gemaakt.<br />

Buffer<br />

De studie onderscheidt vier taken die<br />

tankopslagbedrijven in de Europese economie<br />

vervullen. Allereerst het ondersteunen van de<br />

Europese industrie, waardoor die internationaal<br />

concurrerend kan opereren. Daarnaast maakt<br />

tankopslag de logistiek van producten voor<br />

binnenlands gebruik mogelijk, waardoor elektriciteit<br />

kan worden opgewekt, warmte geleverd en<br />

producten als geneesmiddelen, verf, kaarsen en<br />

kunststoffen worden gemaakt. Ten derde versterkt<br />

tankopslag de positie van Europa als internationaal<br />

handelsknooppunt. Door vloeibaar massagoed op<br />

te slaan, creëer je een buffer op de internationale<br />

energiemarkt. Ten vierde komt het de nationale<br />

veiligheid ten goede als er noodvoorraden worden<br />

TANKOPSLAG IN NEDERLANDS<br />

EN EUROPEES PERSPECTIEF<br />

De studie Tankopslag in Transitie is mede<br />

tot stand gekomen dankzij financiële<br />

bijdragen van de Vereniging voor<br />

Nederlandse tankopslagbedrijven VOTOB<br />

en FETSA (Federatie van Europese<br />

Verenigingen voor Tankopslag). De 19 bij<br />

VOTOB aangesloten tankopslagbedrijven<br />

zijn goed voor een aandeel van 78 procent<br />

in de Nederlandse tankopslagcapaciteit.<br />

Binnen de Europese moederorganisatie<br />

FETSA heeft VOTOB 22 procent van de<br />

tankopslagcapaciteit van alle Europese<br />

leden.<br />

Vergeleken met de ons omringende<br />

landen heeft Nederland relatief veel<br />

tankopslagcapaciteit. De leden van<br />

VOTOB hebben gezamenlijk een<br />

tankopslagcapaciteit van 27 miljoen<br />

kubieke meter. Alleen Frankrijk heeft<br />

meer, met een capaciteit van 28,6 miljoen<br />

kubieke meter. Duitsland (12,6 miljoen<br />

kubieke meter), Italië (12,3 miljoen<br />

kubieke meter), Spanje (12,3 miljoen<br />

kubieke meter), België (11,1 miljoen<br />

kubieke meter) en het Verenigd Koninkrijk<br />

(11 miljoen kubieke meter) volgen.


42<br />

EUROPOORT KRINGEN<br />

oktober - 2022<br />

CONVERSIE NAAR OPSLAG VLOEIBARE<br />

WATERSTOF MEEST PRIJZIG<br />

Soms kan voor het opslaan van nieuwe<br />

producten bestaande infrastructuur worden<br />

gebruikt, maar soms ook niet. Daardoor lopen<br />

de investeringskosten voor de opslag van<br />

verschillende nieuwe producten uiteen.<br />

In de studie Tankopslag in Transitie is een<br />

schatting gemaakt welke kosten moeten<br />

worden gemaakt voor de opslag van nieuwe<br />

producten per 5.000 kubieke meter. De<br />

grootste investering (5,7 miljoen euro) vergt<br />

de opslag van vloeibare waterstof, omdat<br />

bestaande LNG-faciliteiten daarvoor niet<br />

kunnen worden gebruikt. De opslag van<br />

e-methanol in plaats van zware stookolie<br />

vergt een investering van 2,8 miljoen euro.<br />

Er bestaat al opslaginfrastructuur voor<br />

methanol en het is mogelijk bestaande tanks<br />

hiervoor om te bouwen. Voor de opslag van<br />

sustainable aviation fuel (SAF) kan gebruik<br />

worden gemaakt van aangepaste bestaande<br />

infrastructuur van vliegtuigbrandstof. Dit brengt<br />

de investering op 1,3 miljoen euro. De opslag<br />

van hydrotreated vegetable oil (HVO) kan in<br />

bestaande gasolie-infrastructuur, zonder grote<br />

aanpassingen.<br />

aangehouden van energieproducten. Nu de EU<br />

sancties heeft ingesteld tegen Rusland, zijn<br />

strategische voorraden van nog groter belang<br />

geworden, om kortetermijnverstoringen en plotselinge<br />

prijspieken te kunnen opvangen.<br />

Proactief<br />

Richting 2030 bevindt de tankopslagsector zich in<br />

een wat lastige positie, oordelen de onderzoekers<br />

van het Den Haag Centrum voor Strategische<br />

Studies. Ze spreken van een evenwichtsoefening<br />

tussen het oude en het nieuwe systeem. Aan de ene<br />

kant moeten tankopslagbedrijven de huidige klanten<br />

bijstaan in de opslag van een langzaam afnemende<br />

stroom aan fossiele brandstoffen. Aan de andere<br />

kant staan ze voor de uitdaging om de opslag van<br />

nieuwe energieproducten te faciliteren. Daarmee<br />

zit de sector in een spagaat, aldus het rapport. Het<br />

advies aan tankopslagbedrijven luidt om proactief<br />

te zijn, strategieën op te stellen, kennis te winnen<br />

en samenwerken te zoeken met beleidsmakers<br />

en andere belanghebbenden. Ook moet de sector<br />

transparanter worden en er niet voor terugdeinzen om<br />

te laten zien welke rol zij in de economie speelt.<br />

Poorten sluit<br />

De onderzoekers onderscheiden verscheidene<br />

kansen. Zo kan bestaande kennis en infrastructuur<br />

van pas komen bij het opslaan van nieuwe<br />

brandstoffen. Verder kan tankopslag van nut zijn<br />

in nieuwe handelsknooppunten. In een energiehub<br />

kunnen tankopslagbedrijven van extra waarde zijn<br />

door service te bieden. Ook ligt het in de lijn der<br />

verwachting dat de komende jaren raffinaderijen in<br />

Europa hun poorten sluiten. Dat maakt de rol van de<br />

tankopslagsector in de Europese energievoorziening<br />

des te belangrijker. Wie snel innoveert, kan de<br />

transitie vormgeven en van ‘first mover’-voordelen<br />

genieten, stelt het rapport. Daar tegenover staat een<br />

aantal bedreigingen. Want ontbreekt het bij deze<br />

bedrijven aan een strategische visie en bereidheid<br />

om te leren, dan wordt het de komende jaren een<br />

bijzonder grote uitdaging om nog succesvol te kunnen<br />

zijn. Ook zijn nieuwe veiligheids- en milieuprotocollen<br />

nog onduidelijk en hebben tankopslagbedrijven te


EUROPOORT KRINGEN<br />

oktober - 2022 43<br />

maken met ruimtegebrek, wat het bouwen van nieuwe<br />

faciliteiten bemoeilijkt.<br />

Opslagbehoefte<br />

Op de middellange termijn zal de opslag van sommige<br />

bestaande producten afnemen, andere zullen gelijk<br />

blijven, terwijl nieuwe kansen met nieuwe producten<br />

opdoemen. Het ligt in de lijn der verwachting dat<br />

er minder behoefte zal zijn aan de opslag van ruwe<br />

olie, benzine en diesel. Dit omdat het wegverkeer<br />

minder benzine en diesel zal gebruiken. De wereldwijde<br />

productie van ruwe olie zal zich nog meer in het<br />

Midden-Oosten concentreren. De opslagbehoefte voor<br />

stookolie, kerosine en nafta zal gelijk blijven. De luchten<br />

scheepvaart zal er niet in slagen om op middellange<br />

termijn de omslag naar koolstofarm te maken. Door<br />

synthetische en conventionele brandstoffen te mengen,<br />

kunnen er wel stappen worden gemaakt.<br />

Waterstof<br />

Omdat Europa steeds afhankelijker wordt van de import<br />

van LNG, is dit een van de producten waarvoor opslagcapaciteit<br />

nodig is. Ook zal er meer behoefte zijn aan de<br />

opslag van biobrandstoffen. De eisen voor het bijmengen<br />

van biobrandstoffen met traditionele brandstoffen<br />

zullen steeds scherper worden. Natuurlijk speelt ook<br />

waterstof een rol op de middellange termijn. Verschillende<br />

Europese havens - waaronder Rotterdam - willen<br />

een waterstof-hub worden. De meeste waterstof zal in<br />

pijpleidingen of als andere energiedrager worden geïmporteerd<br />

uit gebieden waar grootschalig groene stroom<br />

kan worden opgewekt. Verder biedt de opslag van koolstof,<br />

eetbare oliën en chemicaliën kansen. Volgens het<br />

rapport verliest de Europese chemische industrie terrein<br />

aan goedkopere concurrenten in onder meer China.<br />

Goedkoopste vorm van vervoer<br />

Verder kijkend, richting 2050 en daarna, kan<br />

tankopslag een grote rol spelen in de strijd tegen<br />

klimaatverandering. Waterstof wordt een belangrijke<br />

energiedrager voor sectoren die moeilijk vallen<br />

te elektrificeren, zoals de zware en chemische<br />

industrie, de luchtvaart en het zwaar transport.<br />

Vloeibare waterstof zal in opslagterminals worden<br />

opgeslagen, naast ammoniak, methanol en Liquid<br />

Organic Hydrogen Carriers (LOHC). Onder andere<br />

de energiedichtheid en transport- en conversiekosten<br />

bepalen of een product geschikt is als energiedrager.<br />

Vloeibare biologische waterstofdragers kunnen<br />

voor afstanden groter dan 15.000 kilometer de<br />

goedkoopste vorm van vervoer zijn. Wel moet het<br />

proces om de waterstof uit de drager te krijgen,<br />

nog verder worden ontwikkeld. Als back-up voor<br />

hernieuwbare energiebronnen kan elektriciteitsopslag<br />

van nut zijn, al staan hoge kosten een sterke toename<br />

van stationaire batterijen - nog - in de weg.


44<br />

EUROPOORT KRINGEN<br />

oktober - 2022<br />

‘Alles draait bij ons om innovatie en creativiteit’<br />

OPSLAGTANKS<br />

ENDRESS+HAUSER =<br />

METEN + NOG VEEL<br />

MEER<br />

Tekst: Erik Stroosma<br />

Voor de procesindustrie staat de naam Endress+Hauser gelijk aan<br />

meten. Meetinstrumentatie vormt sinds dag één de basis van het bedrijf.<br />

De onderneming breidde dat uit met oplossingen en services voor<br />

procesmetingen en -automatisering. “Daarmee kunnen wij een scala aan<br />

industrieën, vanaf de laboratoriumfase tot en met productieproces, van<br />

dienst zijn”, zegt Arjan van Ginkel.<br />

Dat scala aan industrieën, zoals Van Ginkel het<br />

omschrijft, omvat onder meer de (petro)chemie,<br />

energiecentrales, olie en gas, stoombeheer en<br />

industriële waterzuivering. “Over alle industrieën<br />

waarvoor we actief zijn, hebben we veel kennis in huis”,<br />

vertelt de industry manager oil, gas & chemical van<br />

Endress+Hauser Nederland. “Voor de sectoren waarmee<br />

ik mij bezighoud, werken wij bijvoorbeeld al meer dan<br />

zestig jaar in Nederland. In het begin leverden we<br />

instrumenten voor niveaumetingen aan die bedrijfstaken.<br />

Hiervoor richtten Hilbert Geveke en de medegrondlegger<br />

van Endress+Hauser, de Zwitser George Endress,<br />

in 1960 Endress+Co Holland N.V. op. Dat was het<br />

eerste verkoopkantoor van het concern buiten het<br />

Duitstalige gebied. Het bevond zich in Amersfoort op<br />

de benedenverdieping van een woonhuis. Toen dat te<br />

klein werd verhuisde de firma naar een villa in Bussum<br />

en ruim twintig jaar later naar een bedrijfspand aan de<br />

Nikkelstraat in Naarden. Vlak naast dat gebouw namen<br />

we in 2011 een nieuw kantoor, ons huidige pand, in<br />

gebruik. Inmiddels werken er ongeveer 170 mensen bij<br />

Endress+Hauser Nederland.”<br />

Complete productreis<br />

In de jaren die Van Ginkel beschrijft, maakt de<br />

onderneming een enorme ontwikkeling door. “Van een<br />

bedrijf dat alleen in Duitsland, Zwitserland en Nederland<br />

actief was, groeiden we uit tot een wereldspeler met<br />

in totaal meer dan 15.000 medewerkers. Aanvankelijk<br />

maakten de oprichters meetinstrumenten voor vaste<br />

goederen als zand, grind en graan. Vervolgens kwamen<br />

daar instrumenten voor vloeistoffen bij en uiteindelijk<br />

ook voor gassen. Tegenwoordig ontwikkelen en leveren<br />

we instrumenten waarmee de geleidbaarheid, het<br />

niveau, de druk, de temperatuur, de doorstroming en<br />

analytische metingen mee kunnen worden uitgevoerd.<br />

Een tijd lang waren onze activiteiten vooral toegespitst<br />

op het productieproces van onze klanten. De laatste<br />

jaren hebben we dat verbreed. Daardoor kunnen we<br />

hen tijdens héél de productreis van dienst zijn, vanaf<br />

het lab, waar het product ontwikkeld wordt, tot en met<br />

de fabricage. Om die laboratoriumkant verder uit te<br />

bouwen hebben we de afgelopen tien jaar verschillende<br />

daarin gespecialiseerde bedrijven overgenomen, zoals<br />

Analytik Jena, Kaiser Optical en SpectraSensors.<br />

Behalve de procesindustrie bedienen we met die tak<br />

ook nieuwe markten, waaronder de biofarmaceutische<br />

industrie. Daarnaast wordt onze laboratoriumapparatuur<br />

bijvoorbeeld ook ingezet bij dopingonderzoek en<br />

virusdetectie. Van die laatste hebben we tijdens de<br />

coronapandemie verschillende ter beschikking gesteld<br />

aan ziekenhuizen.”<br />

Meten, sturen, registreren<br />

“Alles draait bij ons om innovatie en creativiteit”,<br />

benadrukt Van Ginkel. “Ons bedrijf heeft bijvoorbeeld<br />

meer dan 8.600 patenten en patentaanvragen op zijn<br />

naam staan. Een deel daarvan hebben we verkregen<br />

voor onze registratie- en automatiseringsoplossingen.<br />

Die hebben we de afgelopen decennia toegevoegd aan<br />

onze activiteiten. Door de data die onze meetapparatuur<br />

verzamelt inzichtelijk te maken kunnen bedrijven daarop


EUROPOORT KRINGEN<br />

oktober - 2022 45


Word lid of strategisch partner van VOMI en<br />

praat mee over de brancheontwikkelingen<br />

vereniging voor dienstverlenende bedrijven in de procesindustrie<br />

Veiligheid | Arbeidsmarkt | Professionalisering | Optimalisatie<br />

www.vomi.nl | vomi@fme.nl | volg ons ook op LinkedIn


EUROPOORT KRINGEN<br />

oktober - 2022 47<br />

“Onze slimme meetapparatuur geeft<br />

inzicht in haar eigen ‘gezondheidsstatus”<br />

sturen. Onze oplossingen kunnen ingezet worden<br />

voor procesoptimalisatie, efficiëntieverbeteringen,<br />

kostenbesparingen, verduurzaming, risicovermindering<br />

en extra veiligheid. Ook bieden ze onder andere de<br />

mogelijkheid om installaties en apparatuur op afstand<br />

te monitoren, verifiëren en bedienen, processen te<br />

bewaken, voorspellend onderhoud toe te passen<br />

en real-time procesanalyses te maken. We leveren<br />

slimme meetapparatuur die inzicht geeft in haar eigen<br />

‘gezondheidsstatus’, zodat klanten slijtage vroegtijdig<br />

kunnen identificeren om ongeplande en onnodige<br />

downtime te voorkomen. In Nederland werken diverse<br />

chemische producenten daarmee.”<br />

Toename tankhoogte<br />

In aansluiting daarop zegt Van Ginkel: “De chemie<br />

is een grote sector in Nederland en daardoor<br />

superbelangrijk voor ons. We werken er hard aan om<br />

onze producten en dienstverlening voor die bedrijfstak<br />

steeds weer verder te verbeteren. Dat geldt uiteraard<br />

ook voor onze activiteiten voor de olie- en gasindustrie.<br />

Als het bijvoorbeeld om opslagtanks gaat, waarvan<br />

beide sectoren veelvuldig gebruiken maken, groeien<br />

onze services zelfs letterlijk met de trends mee.<br />

Vanwege het gebrek aan ruimte en door de dure grond<br />

worden opslagtanks in Nederland steeds hoger. Dat<br />

stelt andere eisen aan meetapparatuur. Wij investeren<br />

erin om instrumentatie te maken die ook op die nieuwe<br />

hoogtes optimaal functioneert. Daarvoor zijn we bezig<br />

het huidige MID-certificaat voor radarmetingen uit te<br />

breiden. Details daarover volgen in het begin van 2023.”<br />

Energietransitie<br />

Een andere service waarmee Endress+Hauser<br />

tegemoet komt aan de behoeften van bedrijven met<br />

opslagtanks, is het meetsysteem voor ontladingen<br />

zonder ontgassing. De apparatuur die de onderneming<br />

daarvoor levert, voldoet sinds 2018 aan de T<strong>10</strong>676-<br />

norm van het NMi (Nederlands Meetinstituut, red.).<br />

“De voordelen daarvan zijn dat er niet geïnvesteerd<br />

hoeft te worden in dure ontgassingstechnieken en<br />

het onderhoud daarvan en dat ontladingen sneller en<br />

eenvoudiger verlopen.”<br />

Ook als het om de energietransitie gaat, zit<br />

Endress+Hauser niet stil. Van Ginkel: “De nieuwe<br />

energiedragers stellen heel andere eisen aan<br />

meetapparatuur. Bijvoorbeeld door de extreem lage<br />

temperaturen waaronder aardgas en waterstof<br />

vloeibaar worden. Wij hebben daar al in een vroeg<br />

stadium speciale instrumenten voor ontwikkeld.<br />

Daarmee bedienen we zeventig procent van de LNGmarkt<br />

en zijn we als eerste in de wereld gecertificeerd<br />

voor het verrichten van ijkwaardige tankmetingen van<br />

vloeibaar waterstof.”


85 meter vrijstaande<br />

schoorsteen voor<br />

geurreductie in Nederland<br />

GAAT NIET, BESTAAT NIET<br />

Wij zijn al bijna 50 jaar Bos Nieuwerkerk, een familiebedrijf dat wereldwijd<br />

actief is. We doen al jaren meer dan alleen schoorstenen. Wij zijn namelijk<br />

specialist op het gebied van rook- en procesgassen. Wij engineeren dan<br />

ook alles zelf, produceren in Nieuwerkerk a/d IJssel of besteden uit aan<br />

betrouwbare partners en vervolgens monteren we op locatie.<br />

Hoog in de lucht, maar met beide benen op de grond!<br />

Hoogeveenenweg 5, 2913 LV Nieuwerkerk a/d IJssel - TEL +31(0)180 312388 - MAIL verkoop@schoorsteen.nl - SITE www.schoorsteen.nl


Hoeveel energie kan<br />

uw bedrijf terugwinnen<br />

uit de schoorsteen?<br />

Onze thermische proces ingenieurs<br />

berekenen gratis uw besparing<br />

Inzicht in warmteterugwinning opties<br />

Proces integratie van warmteterugwinning systemen<br />

Turn-key oplevering met performance garantie<br />

Minder CO 2<br />

uitstoot en energie kosten<br />

Start uw gratis Heat Recovery Scan op<br />

www.heatmatrixgroup.com<br />

Elke dag verliezen bedrijven tot 20% van hun warmte via de schoorsteen. Steeds<br />

meer bedrijven willen verduurzamen en deze warmte terugwinnen. HeatMatrix<br />

identificeert uw warmteterugwinning opties en verzorgt het volledige ontwerp,<br />

bouw, installatie en oplevering van warmteterugwinning systemen.<br />

De Ooyen 15, 4191 PB Geldermalsen - TEL +31 85 1302 790 - MAIL Info@heatmatrixgroup.com - SITE www.heatmatrixgroup.com


50<br />

EUROPOORT KRINGEN<br />

oktober - 2022<br />

EonCoat<br />

OPSLAGTANKS<br />

PERMANENTE<br />

TANKBODEM­<br />

BESCHERMING<br />

Tekst: Arnold Kompanje<br />

In een ideale wereld hebben alle onderdelen van een opslagtank dezelfde lange<br />

levensverwachting. Eén maand voor het einde van de verwachte levensduur<br />

gaat voor al deze onderdelen in de meldkamer een geel lampje branden als<br />

waarschuwing om deze te vervangen, en een dag voor de einddatum een rode.<br />

Hoe mooi en heerlijk overzichtelijk zou dat zijn?


EUROPOORT KRINGEN<br />

oktober - 2022 51<br />

De praktijk lijkt echter ver van deze ideale wereld.<br />

Met name tankbodems kunnen roet in het eten<br />

gooien, door onverwacht (on)zichtbare corrosie te<br />

manifesteren, of zelfs erger, hele gaten in het staal, met<br />

alle gevolgen van dien.<br />

Onbehandeld<br />

De onderzijde van een tankbodem (soil-facing side)<br />

is zeer gevoelig voor corrosie, terwijl dit ook juist<br />

het meest uitdagende deel van een tank is om te<br />

beschermen tegen corrosie. Ten eerste zit de bodem<br />

van de tank veelal onbehandeld direct op een basis<br />

van oliezand. Ook worden de meeste tankbodems<br />

onbehandeld gelaten en is het zand of de aarde waar<br />

de bodem op staat in ons Nederlandse klimaat niet<br />

altijd kurkdroog. Dit alles kan een recept zijn voor<br />

versnelde corrosie. Zelfs in gevallen waarin een<br />

beschermende coating wordt aangebracht aan deze<br />

onderzijde van de tankbodems, kan bij lasreparaties<br />

aan de binnenkant van de tankbodem de coating aan<br />

de buitenzijde door de hitte verbranden. Deze hitte<br />

verbrandt de coating die hiermee zijn beschermende<br />

eigenschap heeft verloren, waardoor zuurstof, vocht<br />

en zout hun gang kunnen gaan en vrij spel hebben op<br />

het kale koolstofstaal.<br />

De eerste<br />

corrosiebeschermingslinie<br />

wordt gevormd door een<br />

dun laagje magnesium<br />

ijzerfosfaat dat met het<br />

staal is verbonden<br />

Staalbescherming<br />

De gemiddelde levensduur van tankbodems bij een<br />

bovengrondse opslagtank is pakweg 25 tot 40 jaar;<br />

door corrosie wordt deze levensverwachting echter<br />

drastisch verminderd. In sommige gevallen valt deze<br />

zelfs tot minder dan 15 jaar uit. De huidige strategie<br />

is veelal om de dikte van de tankbodems te verhogen.<br />

Helaas wordt daarmee ook de prijs van deze bodems<br />

en van de totale tank verhoogd. Door deze aanpak<br />

duurt het langer voordat er een mogelijk gat ontstaat.<br />

Dit voorkomt echter de corrosie niet en het is<br />

geen garantie dat het hiermee de totale verwachte<br />

levensduur van de tank zal bereiken.<br />

Het moeten vervangen van tankbodems is extreem<br />

duur (directe en indirecte kosten), duurt vaak<br />

maanden en vraagt veel organiserend vermogen<br />

van de asset owner. EonCoat biedt dé permanente<br />

staalbescherming en zorgt ervoor dat de bodemzijde<br />

van de tankbodem niet meer door corrosie kan<br />

worden aangetast.<br />

Chemical Bonded Phosphate Ceramic<br />

EonCoat weldable is gebaseerd op anorganische<br />

chemie, en bezit daarmee eigenschappen waaraan<br />

conventionele coatings op basis van organische<br />

chemie niet kunnen voldoen. Een van de vele<br />

eigenschappen die EonCoat weldable heeft is<br />

thermische shock: EonCoat verandert zijn structurele<br />

integriteit niet wanneer het wordt blootgesteld aan<br />

plotselinge extreme temperatuurveranderingen. Door<br />

deze eigenschap kan het worden aangebracht op<br />

staal dat wordt blootgesteld aan laswerkzaamheden.<br />

De bescherming tegen het lasproces is mogelijk<br />

omdat de coating is gemaakt van mineralen; daarom<br />

is het niet vlambaar. De coating zal niet verbranden<br />

en is warmtebestendig tot 600 graden Celsius.<br />

EonCoat weldable is een chemical bonded phosphate<br />

ceramic, die zich verbindt met het koolstofstalen<br />

substraat. Eoncoat weldable is een één-laag-systeem,<br />

maar deze ene laag bevat een dubbele werking. De<br />

eerste corrosiebeschermingslinie wordt gevormd<br />

door één heel dun laagje magnesium ijzerfosfaat dat<br />

met het staal is verbonden, het staal non-reactief<br />

maakt en daarmee ongevoelig voor corrosie. Dit<br />

zorgt voor een permanente corrosiebescherming.<br />

Mocht deze laag mechanisch beschadigd raken,<br />

dan zorgt het fosfaat in de keramische laag voor<br />

de tweede corrosieverdedigingslinie. Hierdoor<br />

kan er gewoonweg geen corrosie ontstaan.<br />

EonCoat corrosiebescherming stopt niet na de<br />

laswerkzaamheden. Typische lap, plug, seam,<br />

and butt welds lassen kunnen eenvoudig worden<br />

aangebracht zonder de beschermende coating te<br />

beschadigen.<br />

Gemoedsrust en zekerheid<br />

Het gebruik van EonCoat weldable elimineert de<br />

noodzaak om gedurende de levensduur van de<br />

opslagtank, de tankbodem tussentijds te moeten<br />

vervangen. Ook elimineert het de noodzaak om de<br />

staaldikte voor de bodem (corrosie allowance) te<br />

verhogen. Dit brengt direct de volgende voordelen<br />

met zich mee: de kosten voor het vervangen van de<br />

tankbodem en alle nevenkosten, zoals downtime,<br />

verdwijnen. Dat creëert gemoedsrust en zekerheid<br />

voor de asset owner.<br />

Arnold Kompanje is eigenaar van Kompaco, exclusief<br />

agent voor EonCoat LLC in de Benelux.


Rent a waterjetting machine up to 3000 bar<br />

vanspelden.com


WEBNIEUWS<br />

BRON VAN DIT NIEUWS IS DE WEBSITE EUROPOORTKRINGEN.NL. HIEROP STAAT<br />

EEN OVERZICHT VAN DE LAATSTE ONTWIKKELINGEN IN HET ROTTERDAMSE.<br />

EUROPOORT KRINGEN<br />

oktober - 2022 53<br />

ZONNEPANELEN OP DAK<br />

BUIZENPRODUCENT<br />

Bij Van Leeuwen Buizen<br />

in Zwijndrecht zijn 9.<strong>10</strong>0<br />

zonnepanelen op het dak<br />

geplaatst. Oud-premier Jan-Peter<br />

Balkenende nam de installatie bij<br />

de buizenproducent officieel in<br />

gebruik.<br />

De 9.<strong>10</strong>0 zonnepanelen nemen<br />

op het dak van het magazijn van<br />

de producent een oppervlak in<br />

van 23.500 vierkante meter. De<br />

zonnepanelen-installatie heeft een<br />

vermogen van 5 megawattpiek.<br />

Hiermee zegt Van Leeuwen een<br />

belangrijke stap in de reductie<br />

van CO2-uitstoot te nemen.<br />

Dankzij de zonnepanelen wordt er<br />

voldoende energie opgewekt om<br />

de vestigingen van Van Leeuwen<br />

in Nederland en België van stroom<br />

te voorzien. Daarnaast levert<br />

het bedrijf elektriciteit terug aan<br />

het net voor 300 huishoudens<br />

in Nederland. Eerder zette Van<br />

Leeuwen andere stappen op het<br />

gebied van duurzaamheid.<br />

Verder lezen?<br />

Scan dan de QR-code!<br />

BRENNINKMEIJER:<br />

BETER<br />

WATERMANAGEMENT IS<br />

NODIG<br />

De droge zomer heeft het<br />

transport over de binnenvaart<br />

behoorlijk ontwricht. Femke<br />

Brenninkmeijer (ceo NPRC)<br />

pleit voor een masterplan<br />

dat een ‘grensoverschrijdend<br />

watermanagement’ verzorgt.<br />

“Er zijn meer droge jaren geweest<br />

in het verleden, maar dit jaar<br />

zakten de waterstanden wel heel<br />

vroeg in het seizoen”, schrijft<br />

Brenninkmeijer in haar column op<br />

de website van de Rotterdam Port<br />

Promotion Council (RPPC). De<br />

droogte heeft volgens haar niet<br />

alleen gevolgen voor de haven en<br />

logistiek, maar ook voor andere<br />

sectoren, zoals de landbouw en<br />

drinkwaterbedrijven. “Het lichaam,<br />

de Europese-economie, voelt de<br />

pijn, omdat de slagaders van de<br />

Europese economie, de rivieren,<br />

dicht dreigen te slibben. En dan is<br />

tijdelijk switchen van modaliteit,<br />

een stent plaatsen, te simpel. Want<br />

ook daar slibt de infrastructuur<br />

dicht”, aldus Brenninkmeijer.<br />

Verder lezen?<br />

Scan dan de QR-code!<br />

VVD-PARLEMENTARIËRS<br />

OP BEZOEK BIJ NOBIAN<br />

De VVD-parlementariërs Pim van<br />

Strien en Zohair el Yassini hebben<br />

de fabriek van Nobian in de<br />

Botlek bezocht. Zij deden dit op<br />

uitnodiging van de VNCI.<br />

Van Strien en El Yassini<br />

bezochten de chloorfabriek van<br />

Nobian om kennis te maken<br />

met de Nederlandse chemische<br />

industrie. Zo deden de twee<br />

Tweede Kamerleden kennis<br />

op over de waardeketens voor<br />

zout en chloor. Ook gaf Nobian<br />

uitleg over de bijdrage die<br />

het levert op het gebied van<br />

duurzaamheid. Zo is de productie<br />

van de fabriek flexibel, waarmee<br />

de plant het elektriciteitsnet<br />

helpt balanceren. Ook is Nobian<br />

doende om productieprocessen te<br />

elektrificeren. De delegatie werd<br />

verwelkomd door VNCI-voorzitter<br />

Paul de Krom en Luc van Dijck,<br />

plant manager van de fabriek van<br />

Nobian.<br />

Verder lezen?<br />

Scan dan de QR-code!


WITH<br />

AUTOMATIC<br />

MODE<br />

up to 1,500 bar<br />

up to 435 l/min<br />

ECOMASTER 700Z ZWG<br />

VERSATILE · POWERFUL · EFFICIENT<br />

The EcoMaster 700Z ZWG is the all-in-one unit for a variety of<br />

industrial water jetting applications. The integrated intermediate<br />

gear allows the power range to be easily regulated between 50<br />

to 500 kW, making the most suitable pressure-litre combination<br />

available for a wide range of applications.<br />

#WaterAsATool<br />

www.woma-group.com<br />

AVAILABLE WITH WOMA TELEMATICS SERVICES


EUROPOORT KRINGEN<br />

oktober - 2022 55<br />

Netalux ontwikkelt innovatief platform<br />

‘WE ZIJN KLAAR<br />

VOOR DE INZET VAN<br />

AI BIJ INDUSTRIEEL<br />

REINIGEN’<br />

Tekst: Mels Dees<br />

INDUSTRIEEL REINIGEN<br />

De inzet van gepulste laserstralen in de industriële reiniging is een innovatieve en<br />

duurzame reinigingsmethode. Pieter Cretskens, managing partner bij het in Diest<br />

(België) gevestigde Netalux vertelt over nieuwe innovaties bij deze toepassing.


56<br />

EUROPOORT KRINGEN<br />

oktober - 2022<br />

Industriële reiniging met lasertechniek bestaat<br />

al langer. Toch zag Netalux ruimte voor<br />

verbeteringen.<br />

“Zeker. Allereerst hebben we de focus gelegd op de<br />

gebruiksvriendelijkheid. Dat komt tot uitdrukking in<br />

de ergonomie bij het gebruik van de machine. Veel<br />

operators die actief zijn in de industriële reiniging<br />

zullen onze apparaten handmatig gebruiken. Dan is het<br />

belangrijk dat de ergonomie van het toestel zo groot<br />

mogelijk is.<br />

Een beter bedieningsgemak bereiken we door een<br />

uniek systeem toe te passen dat beschikt over een<br />

draaibare kop. Daarnaast bieden we de operator een<br />

geïntegreerd systeem van lenzen, zodat hij op de kop<br />

zelf kan kiezen welke lensafstand hij wil aanhouden tot<br />

het te reinigen oppervlak.<br />

Los daarvan zorgden we er ook voor dat de bediening<br />

van het apparaat via een touchpaneel op de<br />

machine geschiedt, en wel op een heel intuïtieve en<br />

ergonomische manier.”<br />

Zijn die apparaten zwaar als je die handmatig wilt<br />

bedienen?<br />

“Het gewicht van de handset hangt een beetje af van<br />

het model. Maar je kunt veilig stellen dat ze tussen ruim<br />

twee kilogram en een kleine vier kilogram wegen. Je<br />

kunt overigens ook een balanser aanbrengen, of met<br />

een exoskelet werken.”<br />

Als je aan het reinigen bent en er ontstaat een<br />

reststof, hoe voer je die dan af?<br />

“Die wordt rechtstreeks afgezogen aan het oppervlak,<br />

met een industriële stofzuiger. Die beschikt standaard<br />

over een voorfilter en daarnaast in veel gevallen over<br />

een actief koolfilter. Die stofafzuiging kan eventueel<br />

bevestigd worden aan de kop van de machine. Maar bij<br />

handmatige bediening kan het ook makkelijker zijn als<br />

een tweede operator de afzuiging bedient.”<br />

Zo worden alles bij elkaar belangrijke<br />

ergonomische slagen gedaan.<br />

“Zeker, en dat is het eerste verhaal dat we willen<br />

vertellen. Het andere verhaal is dat we nu al willen<br />

inspelen op de mogelijkheden die Industry 4.0 biedt. Zo<br />

bereiden we de industriële reiniging voor op Artificial<br />

Intelligence. We hebben eigenlijk een volwaardige<br />

computer gebouwd en de elektronica en software<br />

in-house ontwikkeld. De hele machine is in feite<br />

bedrijfsklaar om een hoge graad van automatisering<br />

aan te kunnen.”<br />

Hoe zou dat in de praktijk werken?<br />

“Stel dat een van onze partners die actief is als<br />

industrieel reiniger een opslagtank zou willen reinigen,<br />

dan zou het systeem in de toekomst aan de hand van<br />

bijvoorbeeld de gescande grijsgraad van het staal<br />

kunnen bepalen op welke manier het reinigen het<br />

meest effectief en efficiënt zal zijn. We laten dan het<br />

algoritme beslissen welke laserpatronen bijvoorbeeld<br />

geselecteerd worden, met welke frequentie of<br />

lichtsterkte de laser de lichtpulsen geeft.<br />

Daar is natuurlijk nog een lange weg voor af te<br />

leggen. We willen nu met industriële reinigers en de<br />

asset owners verder gaan met het ontwikkelen van<br />

het algoritme, maar de hardware is nu al volledig<br />

geïntegreerd in onze apparaten. Zowel handbediende<br />

apparaten als laserkoppen die we op een robot<br />

monteren zullen in de toekomst op deze manier kunnen<br />

evolueren.”<br />

Ziet u robots in deze sector als serieuze<br />

ontwikkeling?<br />

“Zeker. Met verschillende industriële asset owners<br />

kijken we daar al uitgebreid naar. Het is een<br />

ontwikkeling die vrij vlot gaat. Het platform dat we<br />

gebouwd hebben is helemaal voorbereid voor deze<br />

“De hele machine<br />

is in feite<br />

bedrijfsklaar om<br />

een hoge graad<br />

van automatisering<br />

aan te kunnen”


“Dat krijg je<br />

met een menselijke<br />

bediening niet<br />

voor elkaar”<br />

EUROPOORT KRINGEN<br />

oktober - 2022 57<br />

manier van werken. We kunnen communiceren met elke<br />

gewenste robot.”<br />

algoritme kan gaan schrijven voor deze toepassing.<br />

Maar het platform, de hardware, is nu klaar.”<br />

Daarmee kan de sector inspelen op het feit dat<br />

personeel lastig is te vinden.<br />

“Dat is eerder een bijkomend voordeel. Veel asset<br />

owners maken de ontwikkeling naar no-man-entry,<br />

ze willen omwille van de veiligheid niet meer dat<br />

personeel voor werkzaamheden zich in een tank<br />

bevindt. Daarnaast, inderdaad, neemt het de druk<br />

deels weg voor het vinden van personeel die dit werk<br />

wil doen.”<br />

Als je kunstmatige intelligentie inzet dan vervangt<br />

dat in zekere zin de menselijke intelligentie. Welke<br />

intelligentie van de mens zou u dan niet meer<br />

nodig hebben?<br />

“Als je een laserreiniging uitvoert, dan kun je heel veel<br />

parameters instellen. Je kan de frequentie van het<br />

aantal lichtpulsen instellen, je kunt de lichtsterkte per<br />

lichtpuls instellen, je kunt het algemene vermogen<br />

instellen en je kunt het patroon waarmee je reinigt<br />

op veel manieren variëren. Bij een zekere mate van<br />

repetitief werk zal de machine in de toekomst aan de<br />

hand van algoritmes in zekere zin zelf kunnen berekenen<br />

wat de beste manier van reinigen is in een bepaalde<br />

situatie. Niet alleen op basis van de vervuiling, maar<br />

ook gebaseerd op de mate waarin daadwerkelijk<br />

gereinigd moet worden - het gewenste eindresultaat<br />

dus.Nu is de ervaring van de operator de bepalende<br />

factor. Dat geeft op termijn een grotere foutmarge en<br />

kost in veel gevallen meer tijd, als de operator tijdens<br />

het werk correcties of aanpassingen moet doorvoeren<br />

aan de instellingen.<br />

Ons platform op de computer is er nu eigenlijk klaar<br />

voor om de praktijk te gaan interpreteren. Wat we<br />

nu nodig hebben is een praktijksituatie waarbij we de<br />

geautomatiseerde toepassing kunnen laten werken in<br />

combinatie met een software developer die dan het<br />

En als het algoritme klaar is blijft het systeem<br />

leren in de praktijk?<br />

“Ja, op basis van machine learning en artificial<br />

intelligence zal het algoritme zichzelf continu<br />

verbeteren.”<br />

Als je naar de toekomst kijkt, hoe snel zal zich dit<br />

ontwikkelen?<br />

“Dat hangt een beetje af van de partners die zich<br />

daarvoor aandienen. Er is een groep klanten dat deze<br />

machines heeft gekocht of van ons uit de huurvloot<br />

huurt en ermee werkt. Die groep zouden we samen<br />

willen brengen met de asset owners in de grote<br />

industrie. Samen zou je dan de ontwikkeling van het<br />

algoritme in de praktijk willen vormgeven. Dat moet<br />

in een speciaal project, omdat de industrie reiniging<br />

vooral inzet bij een bepaalde, kritische situatie. Dan is<br />

er geen tijd en gelegenheid voor een testproject.<br />

Een setup die een tijdje beschikbaar is zou ideaal<br />

zijn om daar met de machine, het algoritme en een<br />

softwareontwikkelaars effectief aan de slag te gaan in<br />

een praktijkomgeving. Je zou het dus in een innovatieof<br />

studietraject moeten opnemen.”<br />

Om met deze vorm van reinigen succes te hebben<br />

moeten jullie zowel de industriële reinigers als de<br />

asset owners overtuigen.<br />

“In feite moeten we vooral de asset owners meekrijgen,<br />

zij gaan dan met reinigers werken die deze techniek<br />

aanbieden. Het voordeel van laserreiniging is dat<br />

het stil is en veel minder vervuilend dan bijvoorbeeld<br />

zandstralen. Je hebt ook geen secundair afval,<br />

waardoor de totale operationele last verminderd wordt.<br />

Met AI en de inzet van robots zou je volcontinu kunnen<br />

reinigen. Dat krijg je met een menselijke bediening niet<br />

voor elkaar.”


58<br />

EUROPOORT KRINGEN<br />

oktober - 2022<br />

ADVERTORIAL<br />

DUIZENDEN<br />

AFSLUITERS IN<br />

NIEUWE HES HARTEL<br />

TANK TERMINAL<br />

Op de eerste Maasvlakte, aan de poort van de Rotterdamse haven, rondde<br />

HES international in 2022 de HES Hartel Tank Terminal (HHTT) af. De<br />

nieuwe tankopslag biedt ruimte aan 1,3 miljoen kubieke meter schone<br />

petroleumproducten en is gebouwd in samenwerking met een groot aantal<br />

professionele partijen waaronder ERIKS. Een megaproject dat onder meer<br />

door de open communicatie en intensieve samenwerking tussen verschillende<br />

disciplines tot een mooi resultaat heeft geleid.<br />

In 2018 startte officieel het project voor de realisatie<br />

van de HES Hartel Tank Terminal. HES wilde graag<br />

de tankopslagcapaciteit in Rotterdam uitbreiden en<br />

is hiervoor in contact gekomen met BP die behoefte<br />

had aan uitbreiding van de op- en overslag van schone<br />

petroleumproducten.<br />

Teamwerk<br />

Om dit megaproject te realiseren, werkte HES<br />

als hoofdaannemer samen met een groot aantal<br />

professionele partijen. Engineeringbureau KH<br />

Engineering startte al in 2017 met een ‘value<br />

engineering’ waarin de haalbaarheid van het project<br />

werd onderzocht. In 2019 werd het definitieve<br />

ontwerp goedgekeurd.<br />

Dit detailontwerp omvatte uiteindelijk 54 tanks<br />

met een totale capaciteit van 1,3 miljoen m3 die<br />

worden geplaatst op het terrein van 27 hectare.<br />

Deze tanks worden gevuld met gereed product<br />

vanuit zee- en binnenvaartschepen of vanuit de<br />

nabijgelegen BP-raffinaderij. Zeeschepen kunnen<br />

aanleggen op een van de zes ligplaatsen aan een<br />

kade met een diepgang tot 25 meter waar ook<br />

VLCC’s (Very Large Crude Carriers) welkom zijn.<br />

In de Hudsonhaven komen negen aanlegplaatsen voor<br />

binnenvaartschepen<br />

Voor de vele afsluiters die in het totale terminal<br />

complex nodig zijn, werd reeds in het begin van<br />

het ontwerpstadium ERIKS ingeschakeld. Op basis<br />

van ervaringen uit het verleden kon de aannemer<br />

vertrouwen op een serieuze partner die de kennis<br />

en capaciteit heeft om mee te denken over de beste<br />

oplossingen. En niet uitsluitend op het vlak van afsluiters.<br />

Juist omdat de technisch specialist in een vroeg<br />

stadium van het ontwerpproces kon aanhaken, werd<br />

ook waardevolle input geleverd over aspecten die te<br />

maken hebben met logistiek, installatie, inbedrijfstelling,<br />

aandrijving, monitoring en onderhoud.<br />

Logistieke uitdaging<br />

Om toch even bij de afsluiters zelf te beginnen: In<br />

concrete cijfers leverde ERIKS voor de HES Hartel


EUROPOORT KRINGEN<br />

oktober - 2022 59<br />

Om clashes en andere verrassingen in de bouwfase<br />

te voorkomen, heeft ERIKS van alle afsluiters<br />

3D-bestanden aangeleverd. Deze waren door het<br />

engineeringbureau direct en foutloos in het ontwerp<br />

te integreren waarmee direct duidelijk was of de<br />

gewenste keuze goed paste.<br />

Al snel vond er wekelijks overleg plaats om iedere<br />

stap in het project nauwkeurig en bewust te kunnen<br />

zetten. Met mogelijkheden om direct bij te sturen<br />

wanneer dit nodig was. Zeker toen de daadwerkelijke<br />

bouw - onder leiding van Stork - begon, zijn deze<br />

overleggen van cruciaal belang gebleken in het<br />

kader van een efficiënt projectverloop. En dat alles<br />

in tijden van corona waar veel overleg online moest<br />

plaatsvinden. Een niet te onderschatten factor<br />

wanneer het gaat om overleg en afstemmen in<br />

combinatie met de gewenste opleverdatum.<br />

Tank terminal uiteindelijk 2.783 elektrisch bediende<br />

afsluiters en daarnaast nog eens circa 5.000<br />

handbediende uitvoeringen. Het grootste deel van<br />

de elektrisch bediende afsluiters - zo’n 1.900 stuks -<br />

betreft zogenaamde double block&bleed afsluiters die<br />

het bedrijf in eigen beheer ontwikkelt en produceert.<br />

Daarnaast zijn schuifafsluiters, vlinderkleppen,<br />

kogelkranen en klepafsluiters geselecteerd en<br />

geleverd. Alle afsluiters zijn bij levering voorzien van<br />

een eigen certificaat en compleet met de gewenste<br />

aandrijving. Hierdoor waren de subassemblage als<br />

geheel sneller in te bouwen. Bovendien leverde<br />

ERIKS diverse tank safety equipment.”<br />

Eindresultaat<br />

Sec gezien was de aannemer qua investering<br />

goedkoper uit geweest wanneer de afsluiters<br />

bij verschillende leveranciers waren afgenomen.<br />

Maar uiteindelijk woog dat - bij lange na - niet op<br />

tegen het gemak en tijdsbesparing van het werken<br />

met één leverancier. Zeker wanneer het gaat om<br />

Een dergelijk groot aantal afsluiters vraagt op<br />

het logistieke vlak heel wat inspanningen. Een<br />

belangrijk deel van de leveringsbetrouwbaarheid<br />

heeft ERIKS geborgd door in de directe nabijheid<br />

van de bouwplaats een grote magazijnruimte te<br />

huren. Hiermee konden de vele afsluiters ruim op<br />

tijd tot vlak voor de bouwplaats worden opgeslagen.<br />

Op die manier was in alle gevallen ‘just in time’ te<br />

leveren. Ook wanneer het tijdstip afweek van de<br />

oorspronkelijke planning. Niet zonder trots laat ERIKS<br />

weten dat hiermee een leveringsbetrouwbaarheid van<br />

de afsluiters van <strong>10</strong>0 procent is gehaald.<br />

Projectmanagement<br />

Naast productkennis en logistieke ervaring heeft<br />

ERIKS tot slot een wezenlijke bijdrage geleverd aan<br />

het complete verloop van het project. Zo is er in de<br />

beginfase meegedacht over de financiële aspecten,<br />

projectmanagement en de wet- en regelgeving die<br />

nauw luistert wanneer het om de op- en overslag<br />

van brandbare producten gaat. Daarnaast was er<br />

gedurende het hele traject een nauwe samenwerking<br />

met het engineeringbureau om voor iedere functie<br />

in het ontwerp de juiste afsluiter en bijbehorende<br />

aandrijving te kiezen.<br />

productverantwoordelijkheid en contactmomenten.<br />

Afnemen van één partij betekent bovendien<br />

uniformiteit in het magazijn waardoor de voorraad<br />

beperkt kon blijven en de kans op fouten ten aanzien<br />

van operationeel gebruik én onderhoud kleiner is.<br />

Een prachtig project. Tijdig opgeleverd. In goede<br />

samenwerking.<br />

Meer info: www.eriks.nl


60<br />

EUROPOORT KRINGEN<br />

oktober - 2022<br />

Geslaagde pilot Terra Inspectioneering bij Vopak Vlaardingen<br />

OPSLAGTANKS<br />

‘HET KAN,<br />

HET WERKT’<br />

Bij Vopak Vlaardingen staan meerdere grote nieuwe opslagtanks, waarvan<br />

het een uitdaging was om de dikte van de wanden en daken te meten. Uit een<br />

recente pilot blijkt dat drones van Terra Inspectioneering dit goed van binnenuit<br />

kunnen doen. Een uitkomst, zegt Djurre Haitsma van Vopak.


EUROPOORT KRINGEN<br />

oktober - 2022 61<br />

wijst Djurre Haitsma naar het beeldscherm<br />

dat bij het koffieapparaat in het kantoor van<br />

“Kijk”,<br />

Vopak Vlaardingen hangt. “Op het intranet<br />

heb ik mijn collega’s geïnformeerd over de pilot die we<br />

hebben gedaan. Je ziet dat het enthousiaste reacties<br />

losmaakt.” Haitsma is constructie-coördinator bij Vopak<br />

Vlaardingen. Hij is verantwoordelijk voor het correctieve<br />

en preventieve onderhoud van de bijna 300 tanks van de<br />

terminal. Hij gebaart naar buiten: “Er wordt nu gewerkt<br />

aan een uitbreiding met 16 nieuwe opslagtanks. Ze<br />

“We zochten naar<br />

een oplossing voor<br />

ons probleem”<br />

wilden niet van buiten meten, want dan neemt de kans<br />

op inwatering toe, en daarmee ook de kans op corrosie<br />

onder isolatie. We zochten dus naar een oplossing voor<br />

ons probleem.”<br />

staan er nu al, maar moeten nog worden aangesloten en<br />

intern worden gecoat. Q3 volgend jaar zal de uitbreiding<br />

worden opgeleverd.”<br />

Oplossing gezocht<br />

In de tanks bij Vopak Vlaardingen worden plantaardige<br />

oliën en vetten opgeslagen. Dit zijn geen stoffen die<br />

het materiaal van opslagtanks aantasten, vertelt<br />

Haitsma. “Maar dat is de theorie. In de praktijk staan<br />

de tanks bloot aan weersinvloeden en kan er wel<br />

corrosie ontstaan als de isolatie niet goed wordt droog<br />

gehouden. Daarom is het zaak om de opslagtanks<br />

conform EEMUA 159 te inspecteren. Voor de wand en<br />

dak houdt dat in dat de dikte gemeten moet worden.<br />

Dit gebeurt volgens scanlines. Vanuit elke windrichting<br />

wordt een lijn naar beneden getrokken en per scanline<br />

moeten vier metingen worden uitgevoerd per wandring.<br />

Voor de pilot betekende dit 224 metingen.” Voor een<br />

groep tanks die tussen 2008 en 2011 is gebouwd,<br />

nadert de eerste inspectieronde. Deze dient om de<br />

twintig jaar te worden uitgevoerd. “Daarop zijn we<br />

ons nu al aan het voorbereiden. Het zijn 33 grote<br />

opslagtanks van 26 meter hoog met een diameter van<br />

tussen de <strong>10</strong> en 15 meter. Er was geen eenvoudige<br />

manier om de dikte van de wanden en daken te meten.<br />

Het inspectiebedrijf waarmee we samenwerken,<br />

gebruikt een crawler voor wanddiktemetingen, maar die<br />

kan bovenin niet de hoek om op het dak op te gaan. We<br />

Meest complete beeld<br />

Begin augustus had Haitsma hierover overleg met<br />

Terra Inspectioneering, dat al langer inspecties uitvoert<br />

voor de terminals Vopak Botlek en Vopak Europoort.<br />

“Maar daarbij ging het om inspecties buiten; we wilden<br />

weten of ze bij ons ook wanddiktemetingen binnen<br />

konden uitvoeren.” Terra antwoordde hier bevestigend<br />

op, waarna eind augustus een pilot volgde. Die duurde<br />

een halve dag, zegt Haitsma. “Eerst werd een visuele<br />

inspectie in de tank uitgevoerd, om te controleren of<br />

er niets in hangt waar de drone tegenaan kan vliegen.<br />

De tank was schoon, droog, leeg en in LOTO [lock out,<br />

tag out, red.]. Buiten keken we mee hoe de drone met<br />

behulp van ultrasone techniek de diktemetingen van de<br />

wand en het dak uitvoerden. Dat ging snel; het meten<br />

van een lijn duurde maar tien minuten. We hadden<br />

een andere firma gevraagd ook een meting te doen en<br />

we pasten zelf de conventionele methode toe. Toen<br />

we de resultaten naast elkaar legden, bleek dat Terra<br />

het meest complete beeld leverde en bovendien een<br />

volledige inspectie wist uit te voeren. Daarmee was de<br />

pilot geslaagd en is onze keuze gemaakt.”<br />

Positief verrast<br />

“Ik wist dat er met drones veel mogelijk is. Je probeert<br />

bij te houden wat er in de wereld speelt. Vaak worden<br />

nieuwe technologieën over het hoofd gezien als er<br />

een werkwijze is die voldoet. Maar we hadden een<br />

dringende vraag. Ik was positief verrast door het<br />

succes van de pilot”, zegt hij. Na de pilot zijn Terra<br />

en Vopak Vlaardingen in gesprek over een contract<br />

voor de jaarlijkse inspectie van tussen de tien en<br />

twintig opslagtanks met behulp van een drone. Naast<br />

de opslagtanks uit 2008-2011 is er een ander cluster<br />

opslagtanks daterend uit 2014 die eveneens door<br />

Terra kunnen worden geïnspecteerd. De tanks die nu in<br />

aanbouw zijn, zou Terra ook kunnen inspecteren. “We<br />

zijn nu bezig met het ontwikkelen van een standaard<br />

voor de inwendige inspectie van opslagtanks met<br />

behulp van drones”, legt Haitsma uit. Hij besluit: “De<br />

voordelen zijn duidelijk. We kunnen hiermee door één<br />

firma zowel de dikte van de wanden als de daken laten<br />

meten. Ook de snelheid waarmee we over de data<br />

kunnen beschikken is een pluspunt. Ik vind het altijd<br />

leuk om met zulke nieuwe technieken te werken, en<br />

zeker als het vruchten afwerpt. Ik ben er blij mee.”


62<br />

EUROPOORT KRINGEN<br />

oktober - 2022<br />

Stichting OOI betrokken bij brede arbeidsmarktcampagne<br />

OPSLAGTANKS<br />

‘IN DE ISOLATIE­<br />

SECTOR DOE JE ECHT<br />

RELEVANT WERK’<br />

Tekst: Mels Dees<br />

Stichting OOI, het Opleidings- en Ontwikkelingsfonds voor de Isolatiebranche,<br />

heeft op dit moment een duidelijk speerpunt, geeft directeur Hylke Warners aan.<br />

“Zowel de bedrijven in de sector, als de asset owners waarvoor ze werken, hebben<br />

er belang mensen te interesseren om dit werk te gaan doen.”


EUROPOORT KRINGEN<br />

oktober - 2022 63<br />

“De isolatiebranche is een heel aantrekkelijk<br />

instroomsector voor jongeren en zij-instromers.<br />

Er is eigenlijk geen bijzondere vooropleiding<br />

voor nodig. Het leuke is dat je echt relevant werk doet.<br />

Als je het vervolgens naar je zin hebt in de industrie<br />

of de haven, dan kun je heel makkelijk doorgroeien,<br />

bijvoorbeeld door het volgen van cursussen.<br />

“De uitdaging is alleen dat jongeren geen idee<br />

hebben wat voor werk er te doen is in de haven of de<br />

industrie. Daarbij spelen verschillende vooroordelen.<br />

Ten eerste het idee van vies en ongezond werk.<br />

Nog afgezien van het feit dat werk nooit ongezond<br />

mag zijn, is het ook lang niet altijd stoffig of vies.<br />

Integendeel. Daarnaast bestaat het beeld dat je hier<br />

met mbo-niveau 2 geen werk vindt. Bij ons is echter<br />

iedereen welkom en je verdient een goed salaris.<br />

De dagen zijn afwisselend en je komt nog eens op<br />

fabrieksterreinen waar niet iedereen welkom is.<br />

Verder kun je goed doorgroeien in deze sector; het is<br />

een beroep met toekomst.”<br />

Samenwerking met Deltalinqs<br />

“Traditionele manieren van werven werken niet meer.<br />

Een stand tijdens een banenbeurs in Rotterdam<br />

Ahoy levert echt geen jonge instromers meer op.<br />

Nu zijn wij niet de enige sector die deze uitdagingen<br />

kent bij het werven van personeel, en we kunnen<br />

het ook niet in ons eentje oplossen. Daarom ben<br />

ik blij dat we kunnen samenwerken met Deltalinqs,<br />

de werkgeversorganisatie in Rotterdam. Samen<br />

met hen en andere organisaties, bedrijven en<br />

opleidingsinstituten zoals het Scheepvaart en<br />

Transport College (STC) bundelen we de krachten.<br />

Zo zetten we de haven op de kaart als interessante<br />

werkomgeving. En dat is nodig.<br />

Het gaat bij die campagne onder meer om het creëren<br />

van meer leerbanen. Die waren traditioneel gericht<br />

op de niveaus 3 en 4 van het mbo, maar staan nu<br />

ook open voor de lagere niveaus. “Daarnaast werken<br />

we al langer samen met het Deltalinqs, onder meer<br />

door gebruik te maken van hun trainingsfaciliteit<br />

op Heijplaat in de Rotterdamse haven. Hier in<br />

ons eigen pand oefenen we met dummy’s, heel<br />

“Je kunt goed<br />

doorgroeien in<br />

deze sector”<br />

overzichtelijk in een hal. Op de trainingsplant kunnen<br />

onze cursisten echt op hoogte werken. Dat blijkt<br />

toch vaak een behoorlijke overstap. Dat willen we<br />

nog veel vaker gaan doen. We bereiken hiermee dat<br />

jongeren en zij-instromers wennen aan de werkelijke<br />

omstandigheden. Ook willen we het liefst mensen<br />

die het werken op hoogte eng vinden in een vroeg<br />

stadium kunnen herkennen.”<br />

Dynamische markt<br />

“De instroom van werknemers is nodig. Er komt de<br />

komende tijd nog genoeg op ons af. Zo zijn nu ook<br />

grote bedrijven verplicht te isoleren. Daarnaast zal<br />

het steeds vaker gebeuren dat warmte uit de industrie<br />

met een zo gering mogelijk verlies ingezet wordt voor<br />

toepassingen elders, bijvoorbeeld in kassen of als<br />

stadsverwarming.<br />

Een ander interessant fenomeen is de strijd tegen de<br />

sluipmoordenaar corrosie onder isolatie. Sommige<br />

installaties zijn vijftig tot zestig jaar oud, dan zit er van<br />

alles onder de isolatielaag. Dat wil je in beeld krijgen,<br />

maar het liefst non-destructief. Op dat gebied zijn<br />

er op dit moment heel interessante ontwikkelingen.<br />

Zo wordt tegenwoordig geëxperimenteerd met<br />

een glasvezel om aan de buitenkant de isolatielaag<br />

onder het plaatwerk te scannen. Het voordeel<br />

daarvan is dat je niet alles open hoeft te maken<br />

voor de inspectie. Bepaalde temperatuurverschillen<br />

kunnen dan duiden op vochtlekkage als gevolg van<br />

bijvoorbeeld, doorroesten. Je ziet bij bedrijven steeds<br />

meer aandacht voor deze corrosie-problematiek. Voor<br />

dit werk zijn ook weer specialisten nodig.”<br />

STICHTING OOI<br />

Stichting OOI heeft als doel het<br />

bevorderen van instroom, behoud en<br />

ontwikkeling van vakmanschap in de<br />

isolatiebranche. De stichting beschikt<br />

in Woerden over een eigen lesomgeving<br />

waar opleidingen en cursussen op<br />

het gebied van de isolatiepraktijk<br />

worden gegeven. Het Opleidings<br />

en Ontwikkelingsfonds voor de<br />

Isolatiebranche is een initiatief van de<br />

sociale partners VIB, CNV Vakmensen,<br />

FNV Metaal en De Unie.<br />

Opleiden voorwaarde voor kwaliteit<br />

“Om adequaat in te spelen op ontwikkelingen in de<br />

markt is goed geschoold personeel noodzakelijk. En<br />

om voorbereid te zijn op de toekomst is een brede<br />

scholing van belang. Soms proef ik in de markt dat<br />

bedrijven lever heel functiegericht willen opleiden,<br />

dus heel gericht op een specifieke taak. Natuurlijk<br />

is dat goedkoper, maar het heeft als effect dat de<br />

flexibiliteit in je personeelsbestand afneemt”, aldus<br />

Warners. “Uiteindelijk kan dat ertoe leiden dat asset<br />

owners wat meer moeten betalen voor de diensten<br />

van de isolatie-specialisten. Aan de andere kant zijn<br />

de voordelen van goed geïsoleerde installaties groot<br />

en betaalt goed en professioneel werk zich uiteindelijk<br />

altijd terug.”


Global strength and local focus<br />

P<br />

Keller Funderingstechnieken B.V.<br />

Europalaan 16 · Postbus 757<br />

2400 AT Alphen aan den Rijn<br />

Nederland<br />

Telefoon +31 172 471798<br />

info.nl@keller.com<br />

Wij zijn in staat om een breed scala aan complexe<br />

geotechnische vraagstukken in de gehele bouwsector<br />

op te lossen, door onze lokale ervaring te bundelen met<br />

Kellers wereldwijde expertise.<br />

Onze toekomst wordt duurzaam gefundeerd door Keller.<br />

www.keller-funderingstechnieken.nl


WEBNIEUWS<br />

BRON VAN DIT NIEUWS IS DE WEBSITE EUROPOORTKRINGEN.NL. HIEROP STAAT<br />

EEN OVERZICHT VAN DE LAATSTE ONTWIKKELINGEN IN HET ROTTERDAMSE.<br />

EUROPOORT KRINGEN<br />

oktober - 2022 65<br />

SCHADECLAIMS UNIPER<br />

EN RWE AFGEWEZEN<br />

De schadeclaims die RWE en<br />

Uniper hebben ingediend tegen<br />

de Nederlandse staat zijn niet<br />

rechtsgeldig. Tot dit oordeel is de<br />

Duitse rechter gekomen.<br />

Op gezag van de Nederlandse<br />

staat moeten RWE en Uniper hun<br />

kolengestookte energiecentrales<br />

sluiten in respectievelijk de<br />

Eemshaven en op de Maasvlakte.<br />

Dit moet in 2030 gebeuren.<br />

Omdat de energiecentrales<br />

eerder dicht moeten dan gepland<br />

eisen de twee energiebedrijven<br />

een schadevergoeding van de<br />

Nederlandse staat. Uniper eist 1<br />

miljard euro en RWE 1,4 miljard<br />

euro. Het hof in Keulen oordeelde<br />

vorige week dat de claims niet<br />

rechtsgeldig zijn. Het ministerie<br />

van Economische Zaken en Klimaat<br />

is blij met de uitspraak. “Tot nu<br />

toe keren de rechtszaken zich ten<br />

goede onze kant op”, reageert een<br />

woordvoerder in het Financieele<br />

Dagblad.<br />

Verder lezen?<br />

Scan dan de QR-code!<br />

GELUIDSMETING VOOR<br />

AFGEMEERDE SCHEPEN<br />

Afgemeerde schepen<br />

die meewerken aan een<br />

geluidsmeting in de haven van<br />

Rotterdam, krijgen een korting<br />

van het Havenbedrijf Rotterdam.<br />

De meting is volgens een<br />

internationale maatstaf.<br />

De enige geluidseisen die<br />

zeeschepen nu kennen, zijn gericht<br />

op de arbeidsomstandigheden aan<br />

boord. Voor de geluidsproductie<br />

richting de omgevingen gelden<br />

geen eisen. Met het gebruik van<br />

de internationale maatstaf ESInoise<br />

wil het havenbedrijf hier een<br />

einde aan maken. ESI staat voor<br />

Environmental Ship Index, die zich<br />

tot voor kort alleen richtte op de<br />

emissies van schepen. Nu wordt er<br />

ook ingezet op geluidsrapportages,<br />

waarbij zij gebruikmaakt van het<br />

internationale Neptunes-protocol.<br />

Schepen die aan de hand van<br />

ESI-noise meewerken aan een<br />

geluidsrapportage, ontvangen<br />

een financiële stimulans van het<br />

havenbedrijf.<br />

Verder lezen?<br />

Scan dan de QR-code!<br />

DELTALINQS VRAAGT<br />

PERSPECTIEF VAN<br />

KABINET<br />

Het Rotterdamse industriële<br />

cluster heeft een duidelijk<br />

perspectief nodig, stelt<br />

Deltalinqs-voorzitter Victor van<br />

der Chijs. Hij vraagt het kabinet<br />

om de toezegging voor steun<br />

concreet uit te werken.<br />

De in Rotterdam gevestigde<br />

energie-intensieve industrie wordt<br />

zwaar geraakt door de sterk<br />

gestegen energieprijzen. “Een<br />

aantal bedrijven in het Rotterdamse<br />

industriecluster heeft de productie<br />

deels al afgeschaald of stilgelegd<br />

vanwege de hoge stroom- of<br />

gaskosten. Het risico is zeer reëel<br />

dat meer bedrijven volgen”, aldus<br />

Van der Chijs. Volgens Deltalinqs is<br />

het hierdoor onzeker of de doelen in<br />

de energietransitie worden gehaald.<br />

Het importeren van halffabricaten<br />

en eindproducten uit een goedkoper<br />

land lijkt aantrekkelijk, maar dat is<br />

het niet, zegt Van der Chijs.<br />

Verder lezen?<br />

Scan dan de QR-code!


MET EEN<br />

BROCHURE<br />

IN JOUW STIJL.<br />

EN NERGENS ZO<br />

VOORDELIG!<br />

REPRESENTATIEF, PROFESSIONEEL EN LEKKER PRAKTISCH. DAT WIL JIJ OOK!<br />

DAAROM HEBBEN WE DIT NAJAAR EEN MOOIE ACTIE VOOR JE!* GA NAAR<br />

DRUKWERKMAX.NL/BROCHURES-ACTIE OM SIMPEL EN SNEL TE BESTELLEN.<br />

085-2<strong>10</strong> 4000 | KLANTENSERVICE@DRUKWERKMAX.NL | WWW.DRUKWERKMAX.NL<br />

*) 500 GENIETE A4-BROCHURES, SELFCOVER, 135 GRAMS, 24 PAGINA’S VOOR SLECHTS €399!


WEBNIEUWS<br />

BRON VAN DIT NIEUWS IS DE WEBSITE EUROPOORTKRINGEN.NL. HIEROP STAAT<br />

EEN OVERZICHT VAN DE LAATSTE ONTWIKKELINGEN IN HET ROTTERDAMSE.<br />

EUROPOORT KRINGEN<br />

oktober - 2022 67<br />

TOEKOMSTSCENARIO’S<br />

HELPEN HAVENBEDRIJF<br />

ROTTERDAM<br />

Het Havenbedrijf Rotterdam<br />

heeft vier toekomstscenario’s<br />

en bijbehorende wereldbeelden<br />

samengesteld. Dit moet de haven<br />

helpen om zich op de toekomst<br />

voor te bereiden.<br />

Geopolitieke, economische, maatschappelijke<br />

en technologische<br />

veranderingen in de komende jaren<br />

zullen van invloed zijn op het havenindustrieel<br />

complex in Rotterdam.<br />

Voor de Rotterdamse haven gaat<br />

het een groot verschil maken of de<br />

energietransitie doorzet of stokt,<br />

of machtsblokken handelsbarrières<br />

oprichten of dat de vrije handel floreert<br />

en of consumenten voor prijs<br />

of voor kwaliteit kiezen. Om zich<br />

voor te bereiden op de keuzes van<br />

de toekomst heeft het Havenbedrijf<br />

Rotterdam vier toekomstscenario’s<br />

en bijbehorende wereldbeelden<br />

opgesteld. De eerste is Connected<br />

Deep Green, waarbij logistieke ketens<br />

wereldwijd samenwerken om<br />

de doelen tegen klimaatverandering<br />

te halen. In Regional Well-Being<br />

- het tweede scenario - werken<br />

regionale clusters aan de leefomgeving,<br />

privacy en welzijn.<br />

Verder lezen?<br />

Scan dan de QR-code!<br />

SHELL LEGT<br />

AUTOMATISEERDER<br />

VAST VOOR HOLLAND<br />

HYDROGEN I<br />

Shell heeft Yokogawa<br />

geselecteerd als main automation<br />

contractor (MAC) voor de<br />

groenewaterstoffabriek Holland<br />

Hydrogen I die op de Tweede<br />

Maasvlakte wordt gebouwd.<br />

Dit maakt het Japanse bedrijf<br />

bekend.<br />

“Ons bedrijf wil een leidende rol<br />

spelen in het bereiken van een<br />

wereld waarin systemen nauw<br />

geïntegreerd zijn”, verklaart Koji<br />

Nakaoka van Yokogawa. “In de<br />

waterstofvoorzieningsketen zijn<br />

er afzonderlijke systemen voor<br />

functies als productie, transport via<br />

pijpleidingen, opslag en levering,<br />

die elk eigendom zijn van een<br />

andere entiteit. Door deel te nemen<br />

aan projecten die onze klanten<br />

helpen vooruitgang te boeken in<br />

hun decarbonisatiestrategieën<br />

en waarde toe te voegen aan hun<br />

ondernemingen, zullen wij blijven<br />

werken aan het realiseren van een<br />

duurzame samenleving.”<br />

Verder lezen?<br />

Scan dan de QR-code!<br />

TEKORT BIOBRAND-<br />

STOFFEN DREIGT VOOR<br />

SCHEEPVAART<br />

Europese regels schrijven voor dat<br />

schepen op meer biobrandstoffen<br />

moeten varen. Er dreigt echter<br />

een tekort aan deze brandstoffen,<br />

waarschuwt Louis Stolper van de<br />

KNVR.<br />

Een recente studie van het Luchten<br />

Ruimtevaartcentrum van de TU<br />

Delft toont aan dat er een tekort<br />

dreigt aan grondstoffen voor duurzame<br />

brandstoffen. Dit zou het voor<br />

luchtvaartmaatschappijen bemoeilijken<br />

om te vergroenen. Louis Stolper,<br />

beleidsmedewerker Innovatie<br />

en Digitalisering bij de Koninklijke<br />

Vereniging van Nederlandse Reders<br />

(KVNR), ziet hetzelfde gevaar ook<br />

voor de scheepvaart opdoemen.<br />

Want, zo stelt hij, in de scheepvaart<br />

zijn exact dezelfde grondstoffen<br />

nodig voor de energietransitie als in<br />

de luchtvaart. Beide sectoren willen<br />

gebruikmaken van een brandstof<br />

die weinig ruimte inneemt en veel<br />

energie bevat. EU-wetgeving verplicht<br />

reders om duurzame brandstoffen<br />

te gebruiken. Bij invoering<br />

van deze regels geldt dit nog maar<br />

voor 2 procent van de gebruikte<br />

brandstof, maar in 2050 zal het<br />

mogelijk om 80 procent gaan.<br />

Verder lezen?<br />

Scan dan de QR-code!


68<br />

EUROPOORT KRINGEN<br />

oktober - 2022<br />

INDUSTRIËLE REINIGING<br />

Rondetafelgesprek bestuur SIR<br />

SAMEN NAAR EEN<br />

HOGER NIVEAU<br />

De Stichting Industriële Reiniging (SIR) was de voorbije jaren afgeweken van<br />

haar oorspronkelijke doel: het verbeteren van de veiligheid in de sector. Het is<br />

zaak hier weer verder de nodige aandacht aan te schenken, zei voorzitter Jürgen<br />

Matthyns (HCI) vorig jaar in Europoort <strong>Kringen</strong>. Hoe dit voornemen uitpakt,<br />

vertelt hij in het SIR-rondetafelgesprek, met daarbij aanwezig penningmeester<br />

Peter Goedendorp (TCC) en de nieuwe bestuursleden Ron Grobecker (REYM)<br />

en Kees Wagtmans (Kärcher).<br />

Hoe is het afgelopen jaar verlopen?<br />

Jürgen Matthyns: “Het was een uitdagende periode<br />

waarin we met de naweeën van het coronatijdperk te<br />

maken hadden. Toch hebben we stappen kunnen maken.<br />

Afgelopen zomer hebben wij sinds langere tijd onze<br />

algemene bijeenkomst gehouden, waar veel publiek<br />

aanwezig was. Dit hebben wij in een nieuw format<br />

gestoken, waarbij de deelnemers er meer bij werden<br />

betrokken. Dat viel heel goed. Achteraf hoorde ik van<br />

verschillende mensen dat ze blij waren dat we met de<br />

SIR weer de juiste richting op gaan, dat we terug naar<br />

de basis gaan en over industriële reiniging en veiligheid<br />

praten. Het was dus een prima dag, die in december<br />

een vervolg zal krijgen.”<br />

Kees Wagtmans: “Voortaan zal de vergadering onder<br />

de nieuwe naam ‘deelnemersbijeenkomst’ worden<br />

gehouden.”<br />

Matthyns: “We praten nu over deelnemers en niet<br />

meer langer over leden. Dat heeft ook te maken met de<br />

wetgeving rond stichtingen. We vinden het belangrijk<br />

dat elke deelnemer mensen beschikbaar stelt om in<br />

werkgroepen deel te nemen. We gaan ook vakgroepen<br />

oprichten. Daarmee verbreden we het platform, zodat<br />

mensen erin kunnen plaatsnemen als ze een bepaald<br />

topic willen volgen.”<br />

Deelnemen klinkt ook actiever dan wanneer je<br />

alleen lid bent.<br />

Wagtmans: “Ja, dat willen wij uitstralen. One<br />

goal, one mission. Met z’n allen hebben wij een<br />

gemeenschappelijk belang.”<br />

Ron en Kees, jullie zijn nieuw in het bestuur.<br />

Waarom zijn jullie bestuurslid geworden?<br />

Ron Grobecker: “Bij REYM vinden wij het ontzettend<br />

belangrijk om een bijdrage aan de SIR te leveren aan<br />

de veiligheid, het opleiden van onze mensen en met<br />

name aan het maken van nieuwe handboeken. We zijn<br />

momenteel bezig met het samenstellen van een nieuw<br />

drukvacuümhandboek. Tegen het eind van dit jaar zullen<br />

we het concept af hebben.<br />

Drukvacuüm is nog altijd een van de belangrijkste<br />

domeinen binnen industrieel reinigen. Het is een<br />

complex karwei. Aan de ene kant willen we alles<br />

goed beschrijven en aan de andere kant willen we<br />

het leesbaar houden hoewel er veel techniek in<br />

voorkomt. Daarbij komt dat mijn voorganger jarenlang<br />

lid is geweest van de SIR en ook voorzitter was. Wij<br />

vinden het niet meer dan normaal dat we dat stokje<br />

overnemen en een bijdrage leveren. Dat doen we<br />

ook in de vakgroepen, waar veel mensen namens ons<br />

bedrijf in zitten. We willen daar graag een actieve rol in<br />

vervullen om de veiligheid binnen de branche nog meer<br />

te verbeteren.”


EUROPOORT KRINGEN<br />

oktober - 2022 69<br />

“Om out the line of fire<br />

te blijven zijn wij steeds<br />

meer gaan automatiseren”<br />

Wagtmans: “Voor mij doen twee redenen ertoe.<br />

Veiligheid en duurzaamheid zitten in het DNA van het<br />

bedrijf waarvoor ik werk. Daar wil ik ook bij de SIR mijn<br />

steentje aan bijdragen. Een tweede reden is dat veel<br />

mensen industriële reiniging als een noodzakelijk kwaad<br />

zien. Het vak heeft een niet al te hoog aanzien. Ik vind<br />

dat wij dat naar een hoger niveau moeten brengen.<br />

Daar hoort veiligheid bij natuurlijk.”<br />

Hoe belangrijk is het dat er nieuw bloed in het<br />

bestuur is bijgekomen?<br />

Peter Goedendorp: “Dat is heel belangrijk. Het zijn twee<br />

toonaangevende bedrijven die hiermee een bijdrage<br />

leveren. Ik denk dat beiden een mooie aanwinst zijn<br />

voor de SIR.”<br />

Matthyns: “Daarnaast spelen de personen een rol.<br />

Door de jaren heen hebben wij gemerkt hoe belangrijk<br />

het is dat wij bestuursleden hebben die een actieve rol<br />

spelen, geloven in de missie en willen sleutelen aan de<br />

organisatie. Kees en Ron hebben niet toevallig deze<br />

portefeuilles gekregen. Je hebt mensen nodig die er<br />

echt aan kunnen trekken. Natuurlijk hebben Kees en<br />

Ron het druk in hun functies, maar toch is het voor hen<br />

een logische stap om dit ernaast te gaan doen. Helaas<br />

merk je na een paar jaar dat het wat meer tijd kost dan<br />

dat het was voorgesteld. Dat blijft de truc om mensen in<br />

het bestuur te lokken, haha.”<br />

Grobecker: “Het geeft ook energie. Ik ben begin dit jaar<br />

als algemeen directeur bij REYM gestart. De combinatie<br />

van de twee functies leek mij wat veel, ook omdat ik het<br />

graag goed wil doen. Ik ben trots op de mensen die in<br />

onze werkgroep zitten. Het loopt hartstikke goed. Straks<br />

ligt er een pracht van een handboek drukvacuüm.”<br />

Wat zal er anders zijn aan het nieuwe handboek?<br />

Grobecker: “Deels zit er aangepaste wet- en<br />

regelgeving in die wij compleet moesten verwerken.<br />

Ook verandert de apparatuur in de loop der jaren,<br />

wat je erin moet meenemen. Het gaat hier om de<br />

werkmethodes waar we onze mensen voor opleiden.<br />

Dan moet het wel transparant in de boeken staan.<br />

Eens in de zoveel jaar zullen we dit moeten herijken.<br />

Ook moeten we nog een nieuw handboek maken voor<br />

chemisch technisch reinigen. Voor ademlucht, waarin<br />

veel is veranderd, is het handboek inmiddels gewijzigd.”<br />

Matthyns: “Enkele jaren geleden vond een zwaar<br />

ongeval plaats, wat deels lag aan de opbouw van een<br />

drukvacuümwagen. Binnen een paar weken heeft<br />

de SIR dat incident onderzocht en er advies over<br />

uitgebracht. Dat is in de hele sector meteen toegepast.<br />

Binnen een maand was dat probleem voor 99 procent<br />

van de baan. Dat tekent de kracht en het belang van<br />

de SIR, en hoe belangrijk het is dat dit goed in een<br />

handboek staat omschreven.”


Industrial Service & Rental BV<br />

méér dan alleen Rental<br />

Industrial Service & Rental BV verhuurt precies de machines en<br />

materialen die u nodig heeft voor de chemische- en petrochemische<br />

industrie van vacuümwagen tot ademlucht.<br />

Industrial Service & Rental BV ondersteunt daarbij door u alles rond<br />

de inhuur van machines en materieel uit handen te nemen.<br />

Van transport, kostenefficiency, instructie op locatie tot de complete<br />

training van uw medewerkers zorgt ervoor dat u praktisch en veilig<br />

werkt en voorziet u van het certificaat dat u nodig heeft.<br />

Onze maatwerkoplossing zorgt steeds voor de juiste apparatuur<br />

conform de geldende veiligheidsnormen en keuringseisen.<br />

U wilt zich bezighouden met uw werkzaamheden en elke dag weer zo<br />

productief mogelijk zijn.<br />

Met onze services zorgen we ervoor dat uw werk altijd kan doorgaan.<br />

U neemt contact met ons op zoals u dat het prettigst vindt en kiest<br />

voor de huuroplossing die bij u past. We denken met u mee en gaan<br />

verder dan welke verhuurder ook om u te ontzorgen.<br />

ISR BV<br />

Eendrachtsdijk 1<br />

3251 AG Stellendam<br />

T +31 85 80 81 065<br />

T +32 48 52 25 331<br />

E info@isrbv.com<br />

W www.isrbv.com<br />

OPBOUW BEKKERLAGRAM<br />

Slibtank<br />

Materiaal:<br />

RVS 316 L<br />

Inhoud:<br />

14.000 liter<br />

Tankcode:<br />

S4AH, L4AH<br />

Achterdeksel<br />

JC kranen:<br />

2 stuks 4” afsluiters,<br />

stalen huis, RVS kogel,<br />

P.T.F.E. afdichtingen<br />

Koelwatertank<br />

Materiaal:<br />

RVS 304<br />

Inhoud:<br />

± 1,5 m 3<br />

Zadeltastank<br />

Materiaal:<br />

RVS 304<br />

Inhoud totaal:<br />

<strong>10</strong>00 liter<br />

Bordes met Klapleuning<br />

Materiaal:<br />

RVS 304<br />

Bediening:<br />

Pneumatisch bediend<br />

Vacuümpomp<br />

Type:<br />

CVS wr 3<strong>10</strong>0<br />

Capaciteit:<br />

3000 m 3 /h<br />

Voorinlaat:<br />

ja<br />

Niveau aanduiding<br />

Type:<br />

Wijzer constructie<br />

Hogedruk-pomp<br />

Capaciteit:<br />

30l/min bij 200bar<br />

Haspel klein<br />

Uitvoering:<br />

30 meter 1/2” HD-slang<br />

Compressor<br />

Type:<br />

CVS, VacuStar L 400<br />

Capaciteit:<br />

345 m 3 /h<br />

Werklamp<br />

Type:<br />

LED uitvoering<br />

Aantal:<br />

2<br />

Positie:<br />

Achterzijde<br />

+ tankinspectielamp<br />

Slangenbak<br />

Materiaal:<br />

RVS 304<br />

Gereedschapskast<br />

Uitvoering:<br />

Gesloten<br />

Materiaal:<br />

RVS 304<br />

Bedieningspaneel<br />

Type:<br />

IFM besturing<br />

Uitvoering:<br />

Met display<br />

Voorzien in:<br />

- Diverse elektrische<br />

bedieningselementen<br />

- Waterdruk op/af<br />

- Uitschakelen niveau<br />

claxon<br />

- Ontluchting / beluchting<br />

tank<br />

- Noodstop<br />

- HD-pomp in/uit<br />

- Stopcontact 24V<br />

- K1/K2 regeling<br />

- Vacuümmeter<br />

- Toerenteller<br />

Afstandsbediening<br />

Type:<br />

Kast plus kabel<br />

Functie:<br />

Noodstop<br />

Achterbumper<br />

Type:<br />

Terberg bumper<br />

Uitvoering:<br />

Hydraulisch<br />

ADR


EUROPOORT KRINGEN<br />

oktober - 2022 71<br />

“Straks ligt er<br />

een pracht van<br />

een handboek<br />

drukvacuüm”<br />

Ron Grobecker (REYM)<br />

Foto: Pierre Crom<br />

Grobecker: “Bij de SIR heb je alle partijen bij elkaar: de<br />

opdrachtgevers, de bouwers van installaties, opleiders<br />

en de gebruikers ervan. Binnen een platform heb je dan<br />

direct goed contact. Er is openheid en we kunnen direct<br />

schakelen.”<br />

Dit onderschrijft de missie van de SIR, waarbij<br />

veiligheid op één staat.<br />

Matthyns: “Daar blijft het op neerkomen. Zelfs in<br />

deze tijd zijn er nog altijd verbeteringen mogelijk. Dat<br />

terwijl het genoemde ongeval plaatsvond doordat een<br />

bedrijf een verbetering dacht te hebben aangebracht.<br />

Het bevestigt inderdaad het belang van handboeken.<br />

Alles wat erin staat is ontstaan door ongevallen of near<br />

misses die ooit hebben plaatsgevonden. We moeten die<br />

boeken blijven gebruiken en erover blijven nadenken.<br />

Dat is het continue werk in zo’n werkgroep.”<br />

Wagtmans: “Het is ook mooi dat deelnemers het<br />

vertrouwen hebben om incidenten te melden. De<br />

grootste uitdaging schuilt erin om die input te krijgen.<br />

Niemand is er trots op om een ongeval te melden.<br />

We proberen deelnemers te overtuigen dat het<br />

belangrijk is.”<br />

Kees, je had het net over het aanzien van de<br />

industrieel reiniger. Maakt dat het voor jullie ook<br />

moeilijker om mensen te vinden?<br />

Wagtmans: “Het is sowieso moeilijk om mensen<br />

te vinden. Wij hebben bijvoorbeeld een fabriek in<br />

Roemenië. Daar hebben wij een groot probleem, want<br />

er zijn geen Roemenen om in die fabriek te werken. Die<br />

zijn allemaal naar het westen getrokken omdat daar<br />

meer valt te verdienen. Nu werken wij in Roemenië met<br />

Syriërs en Vietnamezen. Het verschuift zich dus. Dit<br />

is nog maar de algemene arbeidsmarkt. Reiniging is<br />

niet echt sexy, hè? Mensen zijn gevoelig voor de status<br />

van functies. Je wordt echter niet zomaar industrieel<br />

reiniger. Dan moet je echt iets willen, kunnen en oog<br />

hebben voor veiligheid. Is het niet voor jezelf, dan wel<br />

voor jouw collega’s en de omgeving. Dat is een heel<br />

leerproces. Ik denk dat we van ver zijn gekomen. Kijk<br />

eens naar de equipment waar mensen mee werken. Dat<br />

is niet alleen simpel een kraan open en dicht draaien.<br />

Daarvoor moet je een opleiding hebben genoten. Je<br />

moet verstand van zaken en techniek hebben. Eigenlijk<br />

zijn die mensen allrounders. Je moet ook met klanten<br />

kunnen praten. Onze medewerkers zijn degenen die<br />

verantwoordelijk zijn voor onze geboden kwaliteit op<br />

de site. Ze mogen wat mij betreft meer gewaardeerd<br />

worden, misschien ook wel beter beloond worden. Ik<br />

vind industrial cleaner een mooie job.”<br />

Grobecker: “We zien ook wel het een en ander<br />

veranderen. Om out the line of fire te blijven zijn wij<br />

steeds meer gaan automatiseren. De laatste drie jaar<br />

zijn er enorme stappen gezet. Bij tankreiniging gaan<br />

we bijvoorbeeld steeds meer naar robotisering toe.


72<br />

EUROPOORT KRINGEN<br />

oktober - 2022<br />

‘Non man entry’ wordt dit genoemd, waarbij mensen<br />

nog nauwelijks in tanks hoeven te zijn. Wij - maar<br />

ook andere reinigingsbedrijven - hebben gigantisch<br />

in automatische reinigingsapparatuur geïnvesteerd.<br />

Pijpenbundels worden nu bijvoorbeeld automatisch<br />

gereinigd, nadat een camera er langs is gelopen en de<br />

gegevens voor een volgende keer heeft vastgelegd.<br />

Niemand hoeft daar meer met zijn handen tussen te<br />

zitten. Dit zorgt er ook voor dat de nieuwe generatie<br />

het mooi begint te vinden. Ervaren mensen van de<br />

oude generatie vinden zo’n joystick best eng, terwijl<br />

dat jongeren juist aanspreekt. Zo zie je dat er een brug<br />

tussen die twee groepen wordt geslagen.”<br />

Matthyns: “Het is inderdaad een grote ommezwaai in<br />

vergelijking met vroeger. Automatische reiniging is niet<br />

alleen kwalitatief beter, maar ook duurzamer. Ook voor<br />

de reinigers zelf is het aangenaam. Ze gaan ‘s avonds<br />

fluitend naar huis, terwijl het vroeger hard, gevaarlijk en<br />

vuil werk was. ”<br />

Herken jij je hierin?<br />

Goedendorp: “Jazeker, het betekent natuurlijk ook<br />

wel iets voor de industrieel reiniger als persoon. We<br />

hebben het over een ander niveau. Daar heeft de SIR<br />

ook wel duidelijk op ingespeeld. Het ‘certificaatje halen’<br />

is er echt wel af. Sinds een paar jaar hebben wij de<br />

nadruk gelegd op branchegericht scholen, en daar komt<br />

volautomatisch reinigen sterk in terug. Natuurlijk is de<br />

situatie op de arbeidsmarkt nu problematisch. Er zijn<br />

turnarounds waarbij vijftig procent van de bezetting<br />

uit zeventien Europese landen komt. In industriële<br />

reiniging zie je dat ook steeds meer. Er is meer vraag<br />

naar buitenlandse examens voor Polen, Bulgaren en<br />

Roemenen, die ook die industriële reiniging in gaan. Je<br />

kan ze nu een veel veiliger job bieden.”<br />

Matthyns: “Het behouden van mensen is momenteel<br />

ook belangrijk. Vorige maand was iemand bij ons<br />

weggegaan. Hij kon monteur worden bij een klant<br />

van ons, waar hij betere arbeidsvoorwaarden kreeg<br />

aangeboden. We vonden het jammer dat hij vertrok,<br />

maar na twee maanden stond hij weer bij ons op de<br />

stoep. Hij had er genoeg van om elke keer hetzelfde<br />

werk te moeten doen en wil liever bij ons met<br />

automaten werken. Dat zijn onze beste ambassadeurs.”<br />

Blijven medewerkers over het algemeen langere<br />

tijd voor reinigingsbedrijven werken?<br />

Grobecker: “Momenteel is het zo dat iedereen<br />

wat anders kan gaan doen als hij dat wil. Flinke<br />

loonsverhogingen zijn aan de orde van de dag. Het is<br />

daarom belangrijk dat wij als branche aantrekkelijk<br />

moeten zijn.”<br />

Wat merken jullie er als bedrijf van dat de<br />

energieprijzen zo waanzinnig zijn gestegen?<br />

Grobecker: “Wij hebben een enorm verbruik aan<br />

“Zelfs in deze tijd<br />

zijn er nog altijd<br />

verbeteringen<br />

mogelijk”<br />

Jürgen Matthyns (HCI)<br />

Foto: Pierre Crom


EUROPOORT KRINGEN<br />

oktober - 2022 73<br />

“Ik denk dat<br />

we van ver zijn<br />

gekomen”<br />

Kees Wagtmans (Kärcher)<br />

Foto: Pierre Crom<br />

brandstoffen. Wij hebben dat door te belasten naar<br />

onze klanten, die daar natuurlijk niet altijd voor<br />

openstaan. Wij hebben echter meer zorgen over ons<br />

personeel. Ze kunnen een goede boterham verdienen,<br />

maar iedereen wordt zwaar door de inflatie getroffen.<br />

We bieden onze mensen begeleiding om te voorkomen<br />

dat ze in de problemen komen.”<br />

Wagtmans: “In België zijn er bedrijven die een dag<br />

sluiten omdat dat goedkoper is dan een dag produceren.<br />

Ik was vorige week bij een thermisch reiniger wiens<br />

energiekosten van vier ton naar drie miljoen euro zijn<br />

gestegen.”<br />

Goedendorp: “Dat is wel schrijnend.”<br />

Matthyns: “Iedereen die voornamelijk met warmte<br />

werkt, heeft nu problemen.”<br />

Wagtmans: “Terugkomend op het sexier maken van<br />

het vak: het is belangrijk dat iets veilig blijft als het<br />

veilig wordt afgeleverd. De SIR heeft daar een rol<br />

in gespeeld, door haar certificeringen, keuringen en<br />

opleidingen. Salaris is belangrijk, maar secundaire<br />

arbeidsvoorwaarden zijn dat ook. We hebben pas een<br />

monteur aangenomen die in een bepaalde industrie<br />

werkte. Hij verdiende daar goed, maar hij vond dat<br />

ze daar eigenlijk zijn vroegtijdig pensioen aan het<br />

financieren waren. Het is niet gezond om dagelijks in<br />

een mindere omgeving te werken. Het loonstrookje is<br />

niet altijd leidend.”<br />

Wordt het geen tijd om afscheid te nemen van de<br />

term ‘industrieel reiniger’?<br />

Matthyns: “Die verandering is gaande. Je hoort het<br />

woord operator al meer. We noemen het nu een HDoperator.<br />

Mensen in de sector voelen ook wel aan dat<br />

het aan het veranderen is. Maar het zal nog wel even<br />

duren. Vorig jaar vroeg iemand mij op een receptie<br />

wat voor werk ik doe. Toen ik vertelde dat ik voor een<br />

industrieel reinigingsbedrijf werk, zei die man: ‘O, wat<br />

erg! Iemand moet het doen!’”<br />

Grobecker: “Die man dacht natuurlijk aan de<br />

arbeidsomstandigheden. Als industrieel reiniger<br />

hebben wij te maken met zeer grote investeringen in<br />

apparatuur. Je bent zomaar 400.000 euro kwijt aan<br />

een vacuümwagen. Dat onderstreept het belang om<br />

onze mensen goed op te leiden en om medewerkers te<br />

vinden die bereid zijn om die uren te willen maken. De<br />

stops vinden in korte tijd plaats en zijn steeds heviger<br />

geworden. Ook in de weekenden en nachten wordt<br />

gewerkt. Dat vindt een groot deel van de jeugd niet zo<br />

sexy.”<br />

Matthyns: “De mensen die wij aantrekken zijn<br />

veelal afkomstig uit de bouw, horeca, of soms uit de<br />

krijgsmacht. Ze willen vooral hard werken, maar wij


74<br />

EUROPOORT KRINGEN<br />

oktober - 2022<br />

“Je kan ze<br />

nu een veel<br />

veiliger job<br />

bieden”<br />

Peter Goedendorp (TCC)<br />

Foto: Pierre Crom<br />

waarschuwen altijd dat ze eerst moeten nadenken. Heb<br />

je je voorbereid, beschik je over de juiste opleiding en<br />

dan pas kun je van start gaan. Dat is wel een omslag.”<br />

Grobecker: “Zeker mensen van Defensie die met<br />

apparatuur hebben gewerkt doen vooraf een inspectie.<br />

Ook proef je de kameraadschap bij oud-militairen.<br />

Kortverbandvrijwilligers - militairen die vier jaar hebben<br />

gediend - zien wij graag komen. Alleen trekt de hele<br />

markt aan ze. Ze zijn overal welkom.”<br />

Matthyns: “Medewerkers die de sector verlaten, zeggen<br />

vaak de vriendschap en het teamwerk te missen. Dat is<br />

iets wat bij ons echt nog wel bestaat.”<br />

Grobecker: “Bij een groot project komen mensen uit<br />

vijf of zes vestigingen samen om gezamenlijk de job te<br />

doen. Dat schept een band, wat voor onze productiviteit<br />

enorm belangrijk is.”<br />

Kan de SIR een bijdragen leveren om de sector<br />

meer sexy te maken?<br />

Matthyns: “Er lopen wat ideeën en plannen waar wij ons<br />

de komende tijd op gaan richten”<br />

om er een kijkje te nemen, zoals dat vroeger ging.<br />

Kinderen kunnen er dus niet enthousiast over worden.<br />

Dan moet je wat meer doen aan de communicatie en ik<br />

denk zeker dat de SIR daar een rol in kan spelen.”<br />

Wagtmans: “Je zou kunnen denken aan een<br />

openbedrijvendag, zodat mensen een kijkje in de keuken<br />

kunnen nemen.”<br />

Grobecker: “Ja, dit soort dingen doen we. We komen<br />

ook op scholen. Wij hebben vorig jaar november<br />

een aantal vacatures opengesteld voor de functie<br />

van operator in opleiding. Landelijk hadden we 300<br />

kandidaten, van wie we 60 man hebben aangenomen.<br />

Inmiddels zijn dat er 75. Ze zijn er dus wel, na een heel<br />

zorgvuldige intake. Het gaat erom dat je die mensen<br />

anders benadert. Je moet niet direct om een CV<br />

vragen. Iemand van 23 jaar zit daar niet op te wachten.<br />

Ze willen eerst eens in gesprek om te zien waar ze<br />

terecht komen. Het is belangrijk dat de bedrijfsleiding<br />

en een HR-medewerker aan tafel zitten en gelijk een<br />

berekening kunnen maken wat je zou kunnen gaan<br />

verdienen. Laat ook zien welke doorgroei je mensen<br />

kunt bieden.”<br />

Goedendorp: “Het is lastig om je een beeld te vormen<br />

van industriële reiniging. Vaak wordt er bij raffinaderijen<br />

gewerkt, waar je achttien moet zijn om er te kunnen<br />

werken. Een zoon kan niet zomaar met zijn vader mee<br />

Matthyns: “Voor veel jonge mensen kan het een<br />

uitdagende, interessante en goed verdienende job zijn.<br />

Maar het is onbekend.”


EUROPOORT KRINGEN<br />

oktober - 2022 75<br />

Goedendorp: “Je moet op tijd starten. We hebben in<br />

het noorden een traject gedaan waarbij wij jongeren uit<br />

het middelbaar onderwijs uitnodigden. We lieten zien<br />

wat reiniging inhoudt en hoe dat gaat. Dan is er echt<br />

wel een groep heel enthousiast te maken. Niet voor nu,<br />

maar wel als ze straks uitstromen.”<br />

Matthyns: “Onze sector biedt ook<br />

doorgroeimogelijkheden. Overal wordt jongeren de kans<br />

geboden om op karakter en ervaring door te groeien tot<br />

soms zelfs hoge posities in de onderneming.”<br />

Grobecker: “Dat klopt, maar natuurlijk zal er ook<br />

fatsoenlijk betaald moeten worden voor onze operators.<br />

Nu zie je dat er meer mogelijk is, maar tot voor kort<br />

hebben industriële reinigers amper de kostprijs van<br />

opdrachtgevers gekregen, laat staan de commerciële<br />

prijzen.”<br />

Matthyns: “Klopt, dat was en is nog altijd een<br />

bedreiging. Het is gek: in de bouwsector krijgen ze<br />

soms 50 tot 55 euro per uur, terwijl ze niks hoeven te<br />

bewijzen. Ze hoeven alleen een put met een schop te<br />

graven. Dat terwijl je bij ons al snel veertien certificaten<br />

nodig hebt; je bent met machines aan het werk die<br />

misschien wel een half miljoen euro kosten. Je werkt<br />

aan installaties van tientallen miljoenen euro’s.”<br />

Grobecker: “En tijd kost geld. Er is altijd een tijdsfactor<br />

die meespeelt in onze wereld.”<br />

Wagtmans: “Als er wat misgaat, gaat het ook meteen<br />

flink mis.”<br />

Grobecker: “De wal keert het schip een beetje. De<br />

industrie begint zich zorgen te maken. Wij hebben nu<br />

opdrachten voor 2024 en er zijn periodes waarvan we<br />

nu al weten dat het niet meer gaat passen.”<br />

Goedendorp: “Bij testen gaat het er nu niet meer om<br />

of iemand iets wel of niet kan, maar of je hem kunt<br />

instrueren. Als je hem laat afvallen, heb je hem niet en<br />

kom je tekort. Die tendens zie je nu sterk.”<br />

Grobecker: “Ja en nee. Wij vinden dat het potentieel er<br />

overduidelijk in moet zitten. Anders gaan we er niet aan<br />

beginnen. Natuurlijk is er druk vanuit onze vestigingen,<br />

waar ze mensen nodig hebben. Maar uit het verleden<br />

hebben wij geleerd dat mensen zonder potentieel het<br />

uiteindelijk niet redden. Er moet echt potentie in zitten.”<br />

Wagtmans: “Anders haal je het aanzien van de job weer<br />

naar beneden.”<br />

Grobecker: “Precies.”<br />

Ontstaat er door de hoge prijzen niet het risico<br />

dat er druk op de veiligheid komt te staan?<br />

Wagtmans: “Het risico is er wel, maar in onze branche<br />

sluiten wij geen compromissen. Veiligheid blijft prio<br />

één.”<br />

Dat besef is er ook bij opdrachtgevers?<br />

Grobecker: “Ja, al zijn er natuurlijk wel verschillen. In<br />

de grote industrie is men daarvan doordrongen. Maar<br />

wij werken ook voor kleinere bedrijven. Daar ligt de bal<br />

meer bij ons. Het is belangrijk dat je mensen doen wat<br />

ze moeten doen. Daar hebben we ook programma 's<br />

voor lopen. Medewerkers moeten elkaar, maar ook een<br />

opdrachtgever, aanspreken als ze denken dat het niet<br />

veilig is. Die mondigheid zie je steeds meer toenemen,<br />

wat inmiddels ook in de opleidingen is verweven.”<br />

Matthyns: “Je hebt ook iets om op terug te vallen. In het<br />

handboek staat alles goed omschreven. We hebben meegemaakt<br />

dat mensen het werk stoppen omdat er niet volgens<br />

de SIR-regels wordt gewerkt. Als organisatie is het<br />

belangrijk om daar achter te staan. Niet alleen als SIR,<br />

maar ook als bedrijf, dat je die regels onderschrijft. Wij<br />

vragen onze deelnemers een verklaring te ondertekenen<br />

waarin zij beloven die zaken na te leven. Medewerkers<br />

handelen soms sneller dan hun leidinggevende. We willen<br />

ons met de SIR nog meer tot de mensen op de werkvloer<br />

gaan richten. Wij willen hen nog meer het gevoel geven<br />

dat ze bij ons hun ei kwijt kunnen.”<br />

Wagtmans: “Onlangs is er een onderzoek naar illegale<br />

arbeid geweest in België. De wetgever heeft bepaald<br />

dat de opdrachtgever eindverantwoordelijk is. Daarmee<br />

is de tijd voorbij dat onderaannemers de schuld naar<br />

elkaar kunnen doorschuiven. De eigenaar van de site is<br />

verantwoordelijk. Dat gaat ons helpen. Er is nog werk<br />

te doen, hoor. Er zijn grote bedrijven met financiële<br />

armslag die toch voor goedkope, onveilige alternatieven<br />

kiezen. Eén van de grootste bedrijven in België haalt<br />

niet-gecertificeerde mensen uit Frankrijk om tunnels in<br />

Brussel te te reinigen. Dat is onbegrijpelijk.”<br />

Grobecker: “Vorig jaar januari tot maart was het<br />

voor de cleaning niet druk. Maar daarna was het een<br />

gekkenhuis. Ik vermoed dat er nu wel een stevige crisis<br />

aan gaat komen. Dan zullen de tarieven wel weer onder<br />

druk worden gezet.”<br />

Tot slot: heeft iemand hieraan nog wat toe te<br />

voegen?<br />

Wagtmans: “Veel bedrijven in België hanteren de<br />

richtlijnen van de SIR niet omdat de wetgever het ze in<br />

tegenstelling tot Nederland niet verplicht. Daar ligt een<br />

opdracht voor de SIR. SIR-richtlijnen zouden ook in België<br />

verplicht moeten worden. Dit draagt niet alleen bij<br />

aan een verbeterde veiligheid, maar ook dat appels met<br />

appels worden vergeleken. Bedrijven die zich niet aan<br />

richtlijnen houden, kunnen hun diensten altijd goedkoper<br />

aanbieden. Zo breng je evenwicht in de business.”<br />

Matthyns: “Als bedrijven of organisaties vragen hebben,<br />

zijn ze altijd welkom bij de SIR. Samen kunnen we kijken<br />

wat we voor elkaar kunnen betekenen. De SIR is en<br />

blijft een organisatie die het doet voor de veiligheid, en<br />

niets anders. Soms hoor je dat een branchevereniging<br />

ook prijzen zou moeten bespreken. Wij richten ons op<br />

de veiligheid. Punt.”


76<br />

EUROPOORT KRINGEN<br />

oktober - 2022<br />

ADVERTORIAL<br />

DUPLEX VOOR<br />

OPSLAGTANKS<br />

ROTTERDAMSE<br />

HAVEN<br />

Toen specialist-tankbouwer Gpi Tanks XL in 2021 nieuwe capaciteit bouwde<br />

voor Maastank, verhuurder van bulkopslagcapaciteit in de haven van Rotterdam,<br />

koos het voor duplex roestvrij staal met het oog op duurzaamheid en om zich<br />

te beschermen tegen de schommelingen van de nikkelprijzen. Marijn Kuiper,<br />

Managing Director van Maastank International, en Enzo Panella, Sales Director<br />

voor Gpi Tanks XL leggen uit.


EUROPOORT KRINGEN<br />

oktober - 2022 77<br />

Lange levensduur en weinig onderhoud<br />

Volgens Marijn Kuiper, directeur van<br />

Maastank, is roestvrij staal de ideale keuze<br />

als tankmateriaal voor de opslag van plantaardige<br />

oliën, voedingsmiddelen en veevoer. Vanwege de<br />

corrosiebestendigheid heeft het de uitgesproken<br />

voorkeur van de klanten van Maastank.<br />

“Wij verhuren bulkopslagcapaciteit aan<br />

groothandelaren en voedselproducenten, en bieden<br />

ook capaciteit voor technische producten die in de<br />

biobrandstofindustrie worden gebruikt.”<br />

“Bij het plan voor nieuwe tanks voor onze faciliteit<br />

in de haven van Rotterdam hebben we alleen rvs<br />

overwogen. Het is zeer duurzaam omdat het ons de<br />

flexibiliteit biedt om een breed scala aan producten<br />

op te slaan gedurende een lange levensduur van 40-<br />

60 jaar. Omdat het materiaal niet met de producten<br />

reageert, is de levensduur die we kunnen verwachten<br />

vrijwel onbeperkt.”<br />

"Een ander voordeel is dat de onderhoudskosten<br />

relatief laag zijn. Rvs heeft langere periodes tussen<br />

inspecties en ook reparaties zijn bijna niet nodig in<br />

vergelijking met staal. Normaal gesproken nemen we<br />

een roestvrijstalen tank maar eens in de 15 jaar uit<br />

bedrijf voor inspectie. In de meeste gevallen maken<br />

we de tank voor inspectie schoon, wachten we op de<br />

resultaten en nemen we hem na ongeveer een week<br />

weer in gebruik.”<br />

“Hoewel dit inspectie-interval van 15 jaar niet<br />

ondenkbaar is voor staal, hangt het hierbij sterk af<br />

van het opgeslagen product en is het waarschijnlijker<br />

dat we een inspectie-interval van <strong>10</strong> of 5 jaar moeten<br />

hanteren. Zodra een stalen tank ongeveer 40 jaar in<br />

bedrijf is, beginnen de onderhoudskosten te stijgen.<br />

De vloerplaten zijn meestal het eerste gebied dat<br />

aandacht nodig heeft, omdat zich hier restwater<br />

ophoopt bij de opslag van olieproducten.”<br />

"We schakelden Gpi Tanks XL in om onze nieuwe<br />

tanks te bouwen vanwege hun vermogen en<br />

ervaring in het bouwen van een breed scala aan rvs<br />

tanks. Zij hebben de aanvraag voor het benodigde<br />

tankmateriaal gedaan en hebben ons bij elke stap in<br />

het proces betrokken."<br />

De commerciële voordelen van duplex rvs<br />

Voor het Rotterdamse project leverde Gpi Tanks XL<br />

in totaal negen tanks, variërend in inhoud van 1.620<br />

m3 tot 2150 m3, allemaal 27,5 m hoog.<br />

Enzo Panella, Sales Director voor Gpi Tanks XL<br />

vertelt: "De nieuwe tanks van Maastank zitten in de<br />

sweet spot voor de capaciteit die gebruikt wordt voor<br />

de opslag van eetbare oliën. Wij bouwen tanks van<br />

500-600 m3 tot 15.000 m3 en van 6 tot 25 meter<br />

diameter en tot 27,5 meter hoog. Zodra een klant<br />

ons zijn vereisten in grote lijnen opgeeft, maken wij<br />

de omvangberekeningen voordat wij het materiaal<br />

evalueren en bestellen.”<br />

"Voor dit project kozen we voor DX 2205 duplex<br />

roestvrij staal van Outokumpu in plaats van het<br />

bekende rvs 304 of 316. Dat was in de eerste plaats<br />

om commerciële redenen, maar ook omdat het een<br />

goede chemische resistentie bezit.”<br />

"Tot ongeveer 2019 gingen we bij het ontwerpen<br />

van tanks standaard uit van rvs 316. Tot die tijd<br />

overwogen we alleen een duplex rvs op de bodem van<br />

de tank, waar de wanden dikker moeten zijn om de<br />

hoge druk van de opgeslagen vloeistof op te vangen.”<br />

"Duplex is zeer sterk, waardoor we er minder van<br />

nodig hebben en dus met dunnere tankwanden<br />

kunnen ontwerpen. Hoewel het dus duurder is per<br />

ton, hebben we er minder van nodig. Daarom is<br />

duplex interessant voor tankwanden die dikker zijn<br />

dan 6 mm.”<br />

"Recente veranderingen in de prijs van nikkel zorgen<br />

ervoor dat het nu aantrekkelijker is om de hele tank<br />

uit duplex op te bouwen."<br />

Duurzame impact van hoge sterkte<br />

Er zijn extra voordelen van het gebruik van een zeer<br />

sterk materiaal om in totaal minder staal te bestellen.<br />

Kleinere bestellingen betekenen een lagere CO2-<br />

voetafdruk, omdat het een aanzienlijke hoeveelheid<br />

energie kost om een ​roestvrijstalen legering te<br />

produceren en deze volgens de vereiste specificatie<br />

te walsen. Bovendien zijn constructie en fabricage<br />

eenvoudiger, met simpelere logistiek en gemakkelijker<br />

heffen, hanteren en lassen.<br />

Volgens Marijn wordt duurzaamheid steeds<br />

belangrijker voor Maastank: "Onze klanten zijn zeer<br />

geïnteresseerd in onze ecologische voetafdruk en<br />

de gevolgen daarvan voor hun producten. Daarom<br />

zijn we altijd op zoek naar manieren om onze CO2-<br />

voetafdruk te verminderen, met name bij verwarmde<br />

opslagtanks die verwarmingsspiralen gebruiken om<br />

de viscositeit van de olie te regelen.”<br />

“Het is belangrijk voor ons om naar de hele<br />

levenscyclus van onze tanks te kijken en manieren<br />

te vinden om de CO2-uitstoot te minimaliseren.<br />

Roestvast staal is een zeer aantrekkelijk materiaal<br />

vanwege zijn duurzaamheid en duplexkwaliteiten zijn<br />

bijzonder aantrekkelijk omdat ze de ordergrootte<br />

beperken. Dat is goed voor zowel onze duurzaamheid<br />

als ons concurrentievermogen gedurende de<br />

levensduur van meer dan 60 jaar.”


78<br />

EUROPOORT KRINGEN<br />

oktober - 2022<br />

Het reinigen en polijsten van een<br />

RVS voedselopslagsilo (diameter<br />

8 meter, hoogte 18 meter) nadat<br />

laswerkzaamheden aan de<br />

buitenzijde zijn uitgevoerd.<br />

Innovatieve oplossingen voor inspectie en onderhoud<br />

van opslagtanks<br />

OPSLAGTANKS<br />

SKY ACCESS ONDER­<br />

SCHEIDT ZICH DOOR<br />

INVENTIVITEIT<br />

Tekst: Erik Stroosma<br />

Met inventieve methodes maakt Sky Access het verschil. Een goed voorbeeld<br />

hiervan is het tanksysteem dat het bedrijf ontwikkelde. “Daarmee wordt in een<br />

zeer korte doorlooptijd de volledige binnenkant van een opslagtank bereikbaar<br />

gemaakt”, zegt technisch directeur Marin van Oorschot. “Daardoor kan op dezelfde<br />

dag nog begonnen worden met de werkzaamheden.”


EUROPOORT KRINGEN<br />

oktober - 2022 79<br />

NDO lasonderzoek en reparaties in een gasbol met een diameter van 20 meter.<br />

“We kijken continu naar<br />

verbeteringsmogelijkheden”<br />

Dat unieke tanksysteem bleek al vanaf de eerste<br />

inzet heel succesvol. Daardoor zijn er inmiddels<br />

ook enkele afgeleide methodes in de markt actief.<br />

Achterover leunen doet Sky Access dan ook zeker<br />

niet. “Om onderscheidend te blijven, kijken we continu<br />

naar verbeteringsmogelijkheden op het gebied van<br />

efficiency, kwaliteit en veiligheid”, geeft Van Oorschot<br />

aan. Samen met oprichter/eigenaar Ronny van Baal<br />

vormt hij de directie van het in Roosendaal gevestigde<br />

rope access-bedrijf. Vandaaruit bedient Sky Access<br />

onder meer de industrie in de havens van Rotterdam<br />

en Antwerpen. “Ronny begon het bedrijf in 2007 in<br />

het Limburgse Meerssen. In de begintijd werkten we<br />

veel voor de petrochemie op Chemelot. Later kwamen<br />

daar andere industrieën, on- en offshore olie en gas,<br />

de windindustrie en de utiliteitsbouw(beheer) bij. Voor<br />

die branches voeren we, inmiddels in heel de Benelux<br />

en daarbuiten, met behulp van industriële touwtechniek<br />

allerhande technisch onderhoud uit. Daaronder vallen<br />

montage en demontage, corrosie behandelen, lassen,<br />

niet-destructief onderzoek (NDO), (tank)inspecties,<br />

constructiewerk, stralen en schilderen en voor de onen<br />

offshore windsector blade inspectie en -repair. We<br />

doen die werkzaamheden op moeilijk bereikbare en<br />

uitdagende locaties, zoals op hoogte en in besloten<br />

ruimten.”<br />

SkyDeck-werkplatforms<br />

Door die brede inzetbaarheid zijn de medewerkers<br />

van Sky Access niet alleen op bedrijfsterreinen,<br />

offshore installaties en windturbines te vinden,<br />

maar ook op onder meer bruggen, monumenten,<br />

stadions en wolkenkrabbers. “Een andere belangrijke<br />

activiteit is de engineering, montage en verhuur<br />

van werkplatforms”, vertelt Van Oorschot. Onder<br />

de naam SkyDeck bieden we modulaire, hangende<br />

werkplatforms aan die zeer efficiënt te monteren<br />

zijn. Ze zijn speciaal ontworpen voor projecten onder<br />

bruggen, maar ook heel goed inzetbaar voor andere<br />

infrastructuur en in de industrie, de offshore en bij<br />

onshore projecten. Vergeleken met conventionele<br />

hangsteigers zijn de SkyDeck-platforms vier keer<br />

zo snel op te bouwen en ook nog eens met veel<br />

minder mensen. Bovendien maken ze bereikbaarheid<br />

voor derden mogelijk op plekken waar dat anders<br />

technisch niet zou kunnen.”<br />

Koploperspositie<br />

De SkyDeck-platforms zijn een goed voorbeeld van<br />

een kostenbesparende en efficiëntieverhogende<br />

innovatie die Sky Access zijn klanten aanbiedt. Het<br />

in het begin van dit artikel reeds genoemde tanksysteem<br />

is daar een ander van. Van Oorschot legt uit


CORROSIE<br />

KOST DE<br />

INDUSTRIE<br />

JAARLIJKS<br />

VELE<br />

MILJARDEN...<br />

ENDURES IS HET EXPERTISECENTRUM VOOR CORROSIE,<br />

ANTIFOULING, MIC EN SCHADEONDERZOEK EN HELPT MET<br />

PREVENTIE, DETECTIE EN HERSTEL VAN CORROSIESCHADE.<br />

ONZE DIENSTEN<br />

ADVIES<br />

INSPECTIES<br />

ONDERZOEK<br />

LEVENSDUUR-<br />

VOORSPELLING<br />

PROPER MATERIALS<br />

BETTER PROTECTION<br />

LOWER COSTS<br />

www.endures.nl - info@endures.nl - +31(0)223 747 001 - Bevesierweg 1 DC002 - 1781 AT Den Helder - The Netherlands


EUROPOORT KRINGEN<br />

oktober - 2022 81<br />

Uitvoeren van een sparktest, waarmee de rubber lining in een tank (diameter 12 meter, hoogte 20 meter) wordt onderzocht op lekkage.<br />

wat die innovatie inhoudt: “Twaalf jaar geleden kreeg<br />

Ronny de uitdaging voorgelegd om een methode te<br />

bedenken waarmee je de binnenkant van een grote<br />

opslagtank, met een diameter van 20 meter, in een<br />

korte tijd volledig bereikbaar maakt voor het uitvoeren<br />

van inspecties en onderhoudswerkzaamheden<br />

met rope access. Hij bedacht een systeem met een<br />

hangend aluminium frame dat via een mangat of flens<br />

aan het dak bevestigd wordt. Dat frame kan 360<br />

graden draaien waardoor de wanden en het dak van<br />

de tank geheel bereikbaar worden. Aan weerszijden<br />

van de aluminium constructie kunnen twee monteurs<br />

tegelijkertijd, via rope access, een tankwand<br />

inspecteren, repareren en/of conserveren. Dat Sky<br />

Access-tanksysteem is in elke opslagtank, dus ook<br />

in bijvoorbeeld gasbollen, inzetbaar en betekende<br />

vanwege de tijd en de kosten die het bespaart een<br />

doorbraak in de markt. Want met dit systeem, in<br />

combinatie met rope access, zijn dergelijke klussen<br />

tot maar liefst 70 procent goedkoper uit te voeren<br />

dan met eigen personeel op een tijdelijk te bouwen<br />

traditionele steiger. Een andere belangrijke troef zijn<br />

de multi-skilled teams die we op dat soort projecten<br />

inzetten. Die beschikken over alle technische vaardigheden<br />

die nodig zijn om een project in zijn geheel te<br />

kunnen uitvoeren. Ook dat scheelt de opdrachtgever<br />

een hoop organisatie en tijd. Met ons tanksysteem<br />

hebben we een koploperspositie in de markt. Om die<br />

te behouden, blijven we ons doorontwikkelen.”<br />

Nieuwe variant<br />

Dat doorontwikkelen leidde onder meer tot een<br />

eveneens gepatenteerde monoarm-variant. Sky<br />

Access gebruikt die in opslagtanks met een<br />

stijgleiding. Het frame wordt daar dan aan één<br />

kant aan bevestigd. Van Oorschot: “We werken<br />

nu aan een tanksysteem waarin beide varianten<br />

worden gecombineerd. Dat maakt het werk van de<br />

monteurs, maar ook van bijvoorbeeld inspecteurs<br />

van de opdrachtgever, straks nog eenvoudiger,<br />

efficiënter én ergonomischer. Zij hoeven dan niet<br />

meer de klimlijnen te gebruiken om controles uit te<br />

voeren, maar kunnen zich eenvoudig verplaatsen in<br />

de tank en positioneren op elke gewenste locatie.<br />

We verwachten die nieuwe variant vanaf voorjaar<br />

2023 te kunnen aanbieden. Uiteraard aan klanten<br />

met opslagtanks en gasbollen, maar de tanksystemen<br />

zijn ook toepasbaar in onder andere rookgaskanalen<br />

in de industrie, levensmiddelensilo’s, op schepen en<br />

offshore installaties, noem maar op.”<br />

VCA**-gecertifieerd<br />

Het streven naar efficiëntie, om opdrachtgevers<br />

kosten te besparen, komt volgens Van Oorschot<br />

tot uiting in alles wat Sky Access doet. “Door<br />

ons voor elk project goed voor te bereiden en<br />

ervaren en hooggekwalificeerde multi-skilled<br />

teams in te zetten, kunnen we snel en efficiënt<br />

werken en voldoen aan de strengste kwaliteitsen<br />

veiligheidseisen. Als een van de weinige rope<br />

access-bedrijven in Nederland zijn we naast IRATAgecertificeerd,<br />

voor industrieel klimmen, ook VCA**-<br />

en ISO-9001-gecertificeerd. Daarnaast zijn we<br />

momenteel bezig met implementeren van het ISO<br />

45001-certificeringstraject voor gezond en veilig<br />

werken.”


82<br />

EUROPOORT KRINGEN<br />

oktober - 2022<br />

Waterdichting van een opslagtank in<br />

een afvalwaterzuiveringsinstallatie met<br />

MasterSeal 7000 CR.<br />

Aanbrengen van MasterSeal<br />

7000 CR in een opslagtank voor<br />

afvalwater.<br />

Master Builders Solutions<br />

OPSLAGTANKS<br />

DUURZAME<br />

OPLOSSING VOOR DE<br />

BESCHERMING VAN<br />

OPSLAGTANKS<br />

Oplossingen bieden, daar gaat het om bij Master Builders Solutions. Het bedrijf is<br />

gespecialiseerd in bouwchemische producten voor onderhoud, herstel en renovatie<br />

van constructies. Het uitgebreide productassortiment bevat onder meer producten<br />

voor het repareren en beschermen van beton. Belangrijkste innovatie is de<br />

betoncoating MasterSeal 7000 CR, dat een waterdichte bescherming biedt tegen<br />

agressieve chemicaliën.


EUROPOORT KRINGEN<br />

oktober - 2022 83<br />

Veel bedrijven in de (petro-)chemische en<br />

levensmiddelenindustrie hebben te maken met de<br />

opslag van agressieve chemische stoffen. Deze<br />

stoffen moeten langdurig en op veilige wijze in betonnen<br />

constructies zoals opslagtanks worden ondergebracht.<br />

Dit gaat regelmatig gepaard met problemen. Slijtage/<br />

erosie, scheuren en aantasting van het beton door<br />

chemicaliën verkorten de levensduur van deze<br />

constructies en verhogen het aantal onderhouds- en<br />

reparatiecycli. De innovatieve betoncoating MasterSeal<br />

7000 CR voorkomt deze problemen, vermindert de<br />

onderhoudscycli en verlengt de levensduur van de<br />

constructie.<br />

Veilig en langdurig<br />

Innovatie is een van de belangrijkste drijfveren van<br />

Master Builders Solutions. Het bedrijf beschikt over<br />

een netwerk van wereldwijde en regionale R&D-centra<br />

waar deskundigen aan fundamenteel onderzoek, nieuwe<br />

betontechnologieën en de ontwikkeling van nieuwe<br />

producten en processen voor bouwchemicaliën en<br />

aanverwante systeemoplossingen werken.<br />

Dat onderzoek richt zich ook op het ontwikkelen van<br />

waterdichte bescherming van beton in agressieve<br />

omgevingen. Account manager Michel Rantong:<br />

“Ongewenste waterinsijpeling, vocht en aantasting<br />

door milieuverontreinigingen of chemische stoffen<br />

zijn schadelijk voor betonstructuren. Ze dringen<br />

vaak onzichtbaar in het beton en veroorzaken<br />

permanente schade. Constructies verliezen daardoor<br />

hun stevigheid. Bijna iedereen in de chemische en<br />

petrochemische industrie heeft met dit probleem<br />

te maken. Ook bijvoorbeeld bedrijven in de<br />

levensmiddelenindustrie en afvalwaterverwerking. Denk<br />

aan waterzuiveringsinstallaties en afvalwaterbekkens,<br />

waar het beton wordt aangetast door verontreiniging<br />

en doorsijpelend vocht. Het kan gaan om slijtage,<br />

scheuren en lekkages en aantasting van het beton door<br />

chemicalien zoals biochemische gassen of zwavelzuur.<br />

Als gevolg van reparaties en onderhoud moeten<br />

fabrieken soms hele productielijnen stilleggen of<br />

omleiden. Dat kost enorm veel geld. De industrie heeft<br />

“Eindelijk is er een<br />

oplossing waar de<br />

industrie echt iets<br />

aan heeft”<br />

al heel lang behoefte aan een product dat het beton<br />

een langdurige, effectieve en betrouwbare bescherming<br />

biedt. Dat product is er nu.”<br />

MasterSeal 7000 CR<br />

Als oplossing voor deze veelvoorkomende problemen<br />

bracht Master Builders Solutions de coating MasterSeal<br />

7000 CR op de markt. Dit is een betoncoating op basis<br />

van de Xolutec® technologie, die door Master Builders<br />

Solutions is ontwikkeld speciaal voor waterdichting<br />

en bescherming van betonconstructies in extreme<br />

omstandigheden. Oorspronkelijk was het product<br />

bedoeld voor waterzuiveringsinstallaties, maar men<br />

kwam er al snel achter dat het ook zeer geschikt<br />

was voor bedrijven in de chemische industrie en de<br />

levensmiddelenindustrie.<br />

MasterSeal 7000 CR combineert een aantal<br />

belangrijke eigenschappen. De coating kan snel<br />

en eenvoudig worden aangebracht en heeft ook bij<br />

lagere temperaturen een snelle uitharding waardoor<br />

er geen downtime is. Het product heeft een maximale<br />

vochttolerantie en kan aangebracht worden op een<br />

vochtige ondergrond. Dit zorgt ervoor dat er geen<br />

kostbare tijd verloren gaat om oppervlakten eerst te<br />

laten drogen. Verder is de coating scheuroverbruggend<br />

(tot 0,7 mm) en heeft het een hoge chemische<br />

bestendigheid. De nieuwe technologie Xolutec® zorgt<br />

ervoor dat bij het mengen er onderling verbindingen<br />

worden gevormd, die elkaar versterken, waardoor<br />

de algehele materiaaleigenschappen nog verder<br />

verbeteren.<br />

HET BEDRIJF<br />

Master Builders Solutions is een wereldwijd actieve speler op het<br />

gebied van innovatieve en duurzame producten en oplossingen<br />

voor de chemische en petrochemische industrie. Master Builders<br />

Solutions brengt alle expertise samen om chemische oplossingen<br />

te creëren voor nieuwbouw, onderhoud, herstel en renovatie van<br />

constructies.<br />

Oorspronkelijk was het bedrijf onderdeel van chemiereus BASF,<br />

maar sinds oktober 2020 is Master Builders Solutions verdergegaan<br />

als zelfstandig bedrijf. De aanpak van Master Builders Solutions<br />

kenmerkt zich door maatwerk. Het uitgebreide productassortiment<br />

omvat onder meer toeslagmaterialen voor beton en additieven<br />

voor cement, oplossingen voor ondergrondse- en tunnelprojecten,<br />

het repareren en beschermen van beton en hoogwaardige<br />

vloersystemen.<br />

Maximale zekerheid<br />

“Dit zijn belangrijke eigenschappen voor onze<br />

opdrachtgevers”, stelt Michel Rantong. “Eindelijk is<br />

er een oplossing waar de industrie echt iets aan heeft<br />

en die voor bedrijven relatief snel is te realiseren.<br />

Met MasterSeal 7000 CR kunnen betonnen vloeren,<br />

opslagtanks of opvangbakken snel weer in gebruik<br />

worden genomen en zijn ze langdurig beschermd<br />

tegen agressieve chemicaliën. De hoge chemische<br />

bestendigheid van de coating, gecombineerd met<br />

scheuroverbrugging en mechanische weerstand<br />

verlagen het risico op storingen en noodzakelijk<br />

onderhoud. Hierdoor kunnen bedrijven onverwachte<br />

onderhoudskosten minimaliseren. De werking van<br />

MasterSeal 7000 CR is voordat het op de markt kwam<br />

jarenlang onderzocht en getest. Wij garanderen een<br />

langdurige bescherming en bieden bedrijven maximale<br />

zekerheid, ook op de langere termijn.”


84<br />

EUROPOORT KRINGEN<br />

oktober - 2022<br />

Foto: Danny Cornelissen


EUROPOORT KRINGEN<br />

oktober - 2022 85


86<br />

EUROPOORT KRINGEN<br />

oktober - 2022<br />

ENERGIE<br />

MEER MOGELIJK<br />

MET WARMTE­<br />

TERUGWINNING<br />

DAN JE DENKT<br />

Tekst: Kim de Booij<br />

Een energiebesparing van <strong>10</strong> tot zelfs 20 procent met een terugverdientijd van je<br />

investering van slechts twee of drie jaar? Het kan door warmteterugwinning uit<br />

rookgassen.<br />

Martine Goedegebuure en Robert Sakko:<br />

“In veel gevallen kun je restwarmte zelf benutten.”


EUROPOORT KRINGEN<br />

oktober - 2022 87<br />

Restwarmte uit processen gaat nog te vaak via<br />

leidingen en schoorstenen onbenut de lucht<br />

in. Zonde, zeker in een tijd als deze, waarin de<br />

energieprijzen alle kanten op gaan. Restwarmte is<br />

namelijk een belangrijke energiebron, dus die wil je niet<br />

verloren laten gaan. Maar wat kun je ermee? Delen met<br />

de buren? “Dat is vaak het eerste waar je als bedrijf<br />

aan denkt”, bevestigt Robert Sakko, medeoprichter<br />

van HeatMatrix Group, een bedrijf gespecialiseerd in<br />

warmteterugwinning uit rookgassen. “Maar”, vervolgt<br />

hij meteen, “in veel gevallen kun je restwarmte beter<br />

zelf benutten. Zo zou je de restwarmte uit je rookgassen<br />

heel goed kunnen gebruiken als voorverwarming van<br />

je verbrandingslucht. Hierdoor verbruik je direct minder<br />

gas.”<br />

Overname<br />

Deze tip en nog veel meer soortgelijke geeft HeatMatrix<br />

dagelijks. “Tegenwoordig onder de vlag van Bos<br />

Nieuwerkerk. Een aantal maanden geleden zijn we door<br />

dit bedrijf overgenomen. We werkten al jaren samen,<br />

maar nu zijn we dus één bedrijf. Daar zijn we heel blij<br />

mee. We stelden het zelf aan ze voor nadat de fondsen<br />

van onze initiële investeerders aan het einde van hun<br />

looptijd kwamen.”<br />

Bos Nieuwerkerk<br />

“Ik was gelijk enthousiast”, reageert Martine<br />

Goedegebuure, eigenaar van Bos Nieuwerkerk. “We<br />

hadden warmteterugwinning op al op de agenda had<br />

staan en HeatMatrix was de perfecte partner om dit<br />

samen mee op te pakken. Als Bos Nieuwerkerk bieden<br />

we totaaloplossingen aan onze klanten en waar het<br />

om warmteterugwinning deden we dit voorheen al in<br />

samenwerking met HeatMatrix. Nu doen we dat dus<br />

als één partij. We kunnen nu veel makkelijker een<br />

warmtewisselaar én de inpassing ervan voor onze<br />

klanten verzorgen. Doordat we nu één organisatie zijn<br />

en nog kortere lijnen hebben, zijn we nog beter in staat<br />

een optimaal ontwerp te ontwikkelen en een succesvol<br />

project te realiseren.”<br />

Familiebedrijf<br />

Voor een succesvol samensmelten van twee bedrijven<br />

is echter meer nodig dan een gezamenlijk doel alleen.<br />

“Bedrijven moeten ook qua cultuur bij elkaar passen”,<br />

bevestigt Sakko. “Dat is bij ons het geval. Hoewel<br />

HeatMatrix een startup is, heerste er bij ons altijd al<br />

een familiesfeer. Die sluit naadloos aan bij familiebedrijf<br />

VERPLICHT BESPAREN<br />

Het Activiteitenbesluit milieubeheer verplicht bedrijven en<br />

instellingen om alle energiebesparende maatregelen met een<br />

terugverdientijd van vijf jaar of minder uit te voeren. Dit is de<br />

energiebesparingsplicht. Tot nog toe werd deze wet niet strikt<br />

gehandhaafd, nu energiebesparing steeds dringender wordt, gaat<br />

dat komend jaar veranderen.<br />

MEENEMEN IN GEPLAND ONDERHOUD<br />

Al het voorbereidend werk voor de installatie<br />

van een warmtewisselaar doet Bos Nieuwerkerk<br />

off site, in eigen faciliteiten. De installatie<br />

ervan in je proces kan daardoor snel en efficiënt<br />

gebeuren, bijvoorbeeld tijdens een van je<br />

onderhoudstops/turnarounds.<br />

Bos Nieuwerkerk. De integratie verloopt dan ook heel<br />

organisch. We kunnen gelijk verder op de weg waarop<br />

we al zaten.”<br />

Schoorsteentechniek dekt de lading niet<br />

Die weg startte voor Bos Nieuwerkerk al in 1973.<br />

Het bedrijf begon in schoorsteentechniek voor de<br />

Nederlandse tuinbouw. Inmiddels zijn de engineers<br />

en monteurs van het bedrijf wereldwijd actief in<br />

de food-, feed- en (petro)chemiebranche en dekt<br />

‘schoorsteentechniek’ al lang de lading niet meer.<br />

“De schoorsteen is het sluitstuk van alle toepassingen<br />

die we bieden”, legt Goedegebuure uit. “Ook het<br />

hele voortraject van de afvoer van productiegassen<br />

vanuit het proces naar de schoorsteen nemen we mee,<br />

inclusief uitdagingen als uitstooteisen, druk, geluid<br />

en nu dus ook warmteterugwinning. De producten/<br />

diensten die hierbij ingezet worden zijn betonfundaties,<br />

staalconstructies, maatwerk ducting, ventilatoren,<br />

kleppen, lbk’s en geluid- en trillingdempers. En het e&i<br />

om alles met elkaar te laten werken.”<br />

Energiebesparing sinds 2008<br />

Voor het begin van HeatMatrix moeten we minder<br />

ver terug in de tijd, naar 2008. “In die tijd hadden we<br />

diverse ideeën ontwikkeld rondom energiebesparing”,<br />

begint Sakko. “De awareness was toen natuurlijk nog<br />

lang niet zo groot als nu, zeker niet in vergelijking met<br />

dit jaar. Maar vraag naar onze oplossingen was er zeker,<br />

sinds 2012 ook vanuit Bos Nieuwerkerk. We zagen in<br />

hen de ideale partner voor de technische inpassing van<br />

onze systemen in de processen van bedrijven.”<br />

Heat Recovery Opportunity Scan<br />

Genoeg over de geschiedenis, terug naar het nu. Op<br />

dit moment is de vraag naar energiebesparing en dus<br />

ook warmteterugwinning vanzelfsprekend bijzonder<br />

groot. Als je er budget voor hebt, zet je het hiervoor<br />

in. Maar de vraag bij veel bedrijven is: hoe? “Dat laat<br />

onze Heat Recovery Opportunity Scan zien”, aldus<br />

Sakko. “Met deze scan brengen we je warmtebronnen<br />

en warmtegebruikers in kaart en laten we zien hoe je<br />

restwarmte kunt inzetten. We geven ook meteen inzicht<br />

in de investeringskosten en terugverdientijd.”<br />

Dankzij veertien jaar aan ervaring in<br />

warmteterugwinning, en bijna een halve eeuw aan<br />

ervaring in schoorsteentoepassingen, weet het bedrijf<br />

de mogelijkheden optimaal om te zetten in maatwerk<br />

oplossingen. “Nu dus nog efficiënter en vollediger dan<br />

voorheen”, besluit Goedegebuure.


88<br />

EUROPOORT KRINGEN<br />

oktober - 2022<br />

Pittsburgh Corning Europe<br />

OPSLAGTANKS<br />

DE VOORDELEN VAN<br />

EEN GEÏSOLEERDE<br />

TANKBODEM<br />

Tekst: Jente Quintens<br />

Opslagtanks worden gebruikt voor de opslag van een verscheidenheid<br />

aan vloeistoffen en gassen, gaande van grondstoffen, tussenproducten tot<br />

eindproducten. De groeiende wereldwijde vraag naar chemicaliën, en de juiste<br />

opslag en verwerking ervan, maakt de energie-efficiëntie en de veiligheid van<br />

opslagtanks steeds belangrijker.<br />

Tanks kunnen variëren in concept en ontwerp<br />

omdat de constructie afhankelijk is van de<br />

opslagtemperatuur en de eigenschappen van de<br />

producten die worden opgeslagen. Een gedetailleerde<br />

studie is nodig om ervoor te zorgen dat alle aspecten<br />

in overweging worden genomen zodat producten<br />

op de veiligste en meest efficiënte manier kunnen<br />

worden opgeslagen. Toch worden er jaarlijks grote<br />

hoeveelheden energie verspild omdat warme opslagtanks<br />

niet worden voorzien van een goed isolatiesysteem.<br />

Het installeren van een tankbodem-isolatiesysteem is<br />

één van de beste en gemakkelijkste manieren om de<br />

efficiëntie te verhogen door energie te besparen en de<br />

onderhoudskosten te verlagen.<br />

Energieverlies in warme tanks<br />

Bij warme opslagtanks worden vaak de tankwanden<br />

en daken beschouwd als de grootste bronnen van<br />

energieverlies. Een recente studie (Song Yue en<br />

Xueqing Liu, 2020), heeft geconstateerd dat het<br />

warmteverlies bij de tankwanden en het dak zal<br />

fluctueren als het vloeistofpeil stijgt of daalt, maar dat<br />

het warmteverlies via de tankbodem altijd constant<br />

blijft. Dit kan verklaard worden door het feit dat<br />

wanneer de opslagtank slechts voor <strong>10</strong> procent van zijn<br />

capaciteit gevuld is, de tankbodem altijd in <strong>10</strong>0 procent<br />

contact staat met de hete vloeistof en hierdoor de<br />

meest gevoelige locatie is voor warmteoverdracht en<br />

energieverlies. Om dit energieverlies te beperken is het<br />

nodig om de tank te voorzien van een goed thermisch<br />

tankbodemisolatiesysteem.<br />

Naast het verminderen van energieverlies heeft<br />

een geïsoleerde tankbodem ook meerdere andere<br />

voordelen. Allereerst, beschermt het isolatiesysteem de<br />

betonnen fundering tegen de hoge temperaturen van de<br />

tankinhoud, hierdoor kan de tankfundering goedkoper<br />

worden geïnstalleerd door een verminderde noodzaak<br />

aan wapening.<br />

Een tankbodem-isolatiesysteem biedt ook bescherming<br />

tegen aantasting door opstijgend vocht, wat kan leiden<br />

tot mogelijke corrosie van de tankbodem. Opslagtanks<br />

worden tijdens hun levensduur vaak voor verschillende<br />

doeleinden en bij wisselende temperaturen gebruikt.<br />

Dit creëert een omgeving waar corrosie een wezenlijk<br />

probleem kan worden wanneer de tank onvoldoende of<br />

foutief geïsoleerd is.<br />

Een isolatieoplossing voor tankbodems<br />

Bij het kiezen van een tankbodem-isolatiesysteem<br />

is het van cruciaal belang om te kiezen voor een<br />

isolatiemateriaal dat geschikt is om probleemloos hoge<br />

belastingen te dragen zonder dat er enige vervorming


EUROPOORT KRINGEN<br />

oktober - 2022 89<br />

door compressie optreedt. Dit zal bijdragen tot het<br />

garanderen van de stabiliteit en de integriteit van<br />

de tank over zijn volledige levensduur. Onvoldoende<br />

druksterkte in situaties met hoge belasting kan leiden<br />

tot verzakking, schade aan de tankbodem met als<br />

gevolg verlies van thermische prestaties. Dit laatste kan<br />

resulteren in het toenemen van de viscositeit of zelfs<br />

stolling van de tankinhoud.<br />

Naast een hoge druksterkte is het ook belangrijk om<br />

te kiezen voor een ondoordringbaar en onbrandbaar<br />

isolatiemateriaal met gesloten cellen. Deze<br />

eigenschappen zorgen ervoor dat het isolatiesysteem<br />

bestand is tegen vochtpenetratie en bescherming<br />

biedt tegen corrosie onder isolatie, waardoor mogelijke<br />

catastrofale gevolgen kunnen worden voorkomen. Het<br />

gebruik van onbrandbare isolatie draagt op zijn beurt<br />

meteen bij aan de passieve brandbescherming van<br />

de tank en helpt potentiële brand- en rookgevaren te<br />

voorkomen die steevast aanwezig zijn bij opslagtanks<br />

met (petro)chemische en brandbare producten.<br />

FOAMGLAS® tankbodemisolatie<br />

Sinds de jaren zestig gebruiken tankbouwers wereldwijd<br />

FOAMGLAS®-tankbodemisolatie als het kernonderdeel<br />

in hun isolatiesysteem voor tankbodems. FOAMGLAS®<br />

HLB (High Load Bearing)-isolatiesystemen, leverbaar<br />

met druksterktes tot 2.400 kPa, bieden voldoende<br />

druksterkte voor elk mogelijk tankontwerp. Dit is ook<br />

de reden waarom het wereldwijd gebruikt wordt als<br />

tankbodemisolatie onder LNG-tanks. De gesloten<br />

celstructuur van FOAMGLAS®-isolatie zorgt ervoor dat<br />

opstijgend vocht geen kans maakt en mogelijke corrosiegerelateerde<br />

gevaren voorkomen worden. Lekkages<br />

van gevaarlijke stoffen of dampen hebben geen<br />

invloed op het systeem aangezien het een anorganisch<br />

materiaal is dat beschermt tegen bijna alle mogelijke<br />

vormen van chemische aantasting. De isolatiewaarde<br />

van FOAMGLAS®-isolatie wijzigt niet doorheen zijn<br />

levensduur, dit zorgt ervoor dat een FOAMGLAS®tankbodem-isolatiesysteem<br />

zorgt voor een blijvende<br />

energiebesparing. Zo verdient de investering zich<br />

al terug in een korte periode en levert het daarna<br />

constante energie- en kostenbesparingen op.<br />

Terugverdientijden en jaarlijks rendement<br />

Tankbouwers en eigenaars van terminals kunnen<br />

een beroep doen op de expertise van ons technisch<br />

team dat hen vrijblijvend kan assisteren met de<br />

berekening van energie- en CO2-uitstootbesparingen,<br />

de terugverdientijd en het jaarlijkse rendement van<br />

de investering in een FOAMGLAS®-systeem voor de<br />

isolatie van hun tanks.<br />

Rekening houdend met alle relevante factoren,<br />

zoals opslagtemperatuur en huidige energiekosten,<br />

worden voor elk specifiek project de kosten van<br />

het energieverlies via een niet-geïsoleerde bodem<br />

vergeleken met de totale investeringskosten en de<br />

energiewinst van een geïsoleerde bodem. Hieruit vloeit<br />

de totale terugverdientijd van de investering in een<br />

FOAMGLAS®-tankbodemisolatiesysteem. Deze kan,<br />

afhankelijk van de opslagtemperatuur van de vloeistof<br />

in de tank, variëren van meerdere maanden tot slechts<br />

enkele jaren. Daarnaast wordt het totale toekomstige<br />

rendement van de investering berekend voor de actieve<br />

levensduur van de tank. Dit geeft de hoeveelheid<br />

bespaarde energie en gereduceerde CO2-uitstoot per<br />

vierkante meter geïsoleerde tankbodem en de totale<br />

jaarlijkse financiële winst na de terugverdientijd.<br />

Jente Quintens is werkzaam als verantwoordelijke voor<br />

marketing & communication voor industry business bij<br />

Owens Corning FOAMGLAS® isolatie.


VOS INDU SERVICE BV<br />

Vos Indu Service BV is vakkundig<br />

en biedt een uitstekende service.<br />

Wij staan 24/7 voor u klaar. Wij<br />

denken graag met u mee. Voor<br />

uiteenlopende projecten kunnen wij<br />

(bijna) altijd een op maat gemaakte<br />

oplossing aanbieden.<br />

VCA** GECERTIFICEERD PARTNER<br />

Wij zijn uw VCA** gecertificeerde specialist op het<br />

gebied van industriële slangen!<br />

• verhuur van alle soorten slangen en<br />

leidingen van 1 inch t/m 12 inch (in<br />

ruime hoeveelheid op voorraad)<br />

• verhuur van appendages en bevestigingsmateriaal<br />

(in ruime hoeveelheid op voorraad)<br />

• montage en demontage werkzaamheden, met<br />

eigen vakmensen, materieel en transport<br />

• onderhoud en calamiteiten<br />

service op projectlocaties<br />

• pasklare en op maat gemaakte<br />

oplossingen aanbieden<br />

• meedenken en adviseren om een<br />

project succesvol te realiseren<br />

• jaarlijkse keuring slangen: inventariseren,<br />

registreren en (her)-certificeren<br />

• visuele inwendige en uitwendige inspectie<br />

• hydrostatisch afpersen<br />

• doormeten op elektrische geleiding<br />

• op uw en onze locatie mogelijk met<br />

eigen gekeurde testunits<br />

VERHUUR:<br />

• Composite slangen 2 t/m 12 inch<br />

• RVS slangen 2 t/m 8 inch<br />

• RVS & stalen leidingen 2 t/m 12 inch<br />

• HDPE leidingen 2 t/m 12 inch<br />

• Appendages, in alle maten en materialen<br />

• Pompen, voor uiteenlopende doeleinden<br />

• Bevestigingsmateriaal, in alle<br />

maten en materialen<br />

SLANGEN KEUREN & CERTIFICEREN<br />

Ten behoeve van de jaarlijks vereiste keuring van<br />

alle soorten en maten slangen en leidingen bent<br />

u bij Vos Indu Service BV aan het juiste adres! Wij<br />

bieden de service om op uw locatie te testen/ keuren<br />

of op onze locatie. Wij zijn aangesloten bij de SIR en<br />

hebben een gecertificeerde keurmeester. Voor elke<br />

goedgekeurde slang krijgt u een certificaat. Neemt<br />

u gerust contact op om te vragen wat wij voor u<br />

kunnen betekenen. Wij helpen u graag!<br />

LID VAN DE SIR<br />

Vos indu Service Bv is lid van de SIR.<br />

VOS INDU SERVICE BV<br />

Magazijn & Bezoekadres: Havenweg 6, 4671 RM Dinteloord<br />

Tel: 0165-328220 • E-mail: info@vosinduservice.nl


Wij vieren<br />

dit jaar ons<br />

12½ jarig<br />

jubileum!<br />

KWALITEIT & VEILIGHEID<br />

Vos Indu Service BV hecht veel waarde aan<br />

veiligheid & kwaliteit. Wij zijn VCA** gecertificeerd.<br />

Om het proces te waarborgen maken we gebruik<br />

van het QSHE Management systeem van Vario<br />

en extern veiligheidskundigen via Incontroll.<br />

Onze doelstelling is een veilige en gezonde<br />

werkomgeving creëren voor onze medewerkers<br />

en betrokken partijen. Door het werken volgens<br />

de geldende normen, het goed opleiden van onze<br />

werknemers en kwalitatief hoogwaardig materiaal<br />

in te kopen en te laten keuren kunnen we de<br />

kwaliteit waarborgen.<br />

Kijk ook eens op onze website:<br />

www.vosinduservice.nl


GIZOM: SPECIALIST<br />

IN NON-FERRO<br />

Gizom in Veendam heeft al meer<br />

dan 120 jaar ervaring op het<br />

gebied van non-ferro standaarden<br />

maatwerk producten. We ont -<br />

wik kelden ons van koperslager<br />

tot toonaangevend leverancier<br />

van de meest uit eenlopende<br />

producten in cunifer, koper,<br />

aluminium, brons, messing<br />

en RVS plus toe be horen, zoals<br />

flenzen en fittingen. Onze<br />

producten worden gemaakt<br />

volgens de door u gewenste<br />

specificaties en kunnen desgewenst<br />

geleverd worden met<br />

certificaat. Gizom levert wereldwijd<br />

aan bedrijven in onder<br />

meer de apparatenbouw, de<br />

scheeps- en jachtbouw, de<br />

offshore, constructiewerk,<br />

installatie techniek, (nucleaire)<br />

energie en (petro)chemische<br />

industrie. Daarvoor beschikken<br />

we niet alleen over een zeer uitgebreid<br />

leverings programma,<br />

maar ook over een uit gekiend<br />

logistiek systeem. Veelal kunnen<br />

we direct uit voorraad leveren.<br />

Kijk voor meer informatie op<br />

www.gizom.nl of neem contact<br />

op via (0598) 61 57 38 of<br />

info@gizom.nl.<br />

Transportweg 30<br />

9645 KX Veendam<br />

Telefoon: (0598) 61 57 38<br />

Fax: (0598) 61 23 52<br />

E-mail: info@gizom.nl<br />

www.gizom.nl


EUROPOORT KRINGEN<br />

oktober - 2022 93<br />

BACK TO THE MAASVLAKTE<br />

COLUMN<br />

BART KUIPERS,<br />

haveneconoom en<br />

verbonden aan het Erasmus<br />

Center for Urban, Port and<br />

Transport Economics (UPT)<br />

Afgelopen week was ik sinds lange tijd op<br />

de Maasvlakte. Een collega was daar<br />

nog nooit geweest en dat kan natuurlijk<br />

niet op onze afdeling haveneconomie. Twee<br />

ontwikkelingen vielen op. Ten eerste de start<br />

van de bouw van de groene waterstoffabriek<br />

van Shell op de Tweede Maasvlakte. Dit is een<br />

trendbreuk in de Rotterdamse haven, Shell<br />

is ook de eerste klant voor de HyTransPort<br />

waterstofpijpleiding. Al rondrijdend viel me ook<br />

de bouw van een reeks nieuwe windmolens op<br />

de buitendijk van de Tweede Maasvlakte op en<br />

ten slotte de bouw van de nieuwe raffinaderij<br />

van Neste voor de productie van duurzame<br />

brand- en grondstoffen. Het is indrukwekkend<br />

om daadwerkelijk een nieuw, duurzaam tijdperk<br />

zich te zien ontwikkelen in de haven.<br />

Ten tweede Distripark Maasvlakte-West.<br />

Op weg naar de waterstoffabriek van Shell<br />

reed ik door dit Distripark. Ook dit park is<br />

indrukwekkend en de warehouses zijn van<br />

het kaliber XXL: heel groot, zoals alles op<br />

de Maasvlakte. In het verleden voerden wij<br />

uitgebreid onderzoek uit voor het Havenbedrijf<br />

Rotterdam naar de kansrijkheid van de vestiging<br />

van distributiecentra op de Maasvlakte. De<br />

conclusie was dat de Maasvlakte slechts<br />

deels geschikt was wegens vier factoren. Ten<br />

eerste de afstand die werknemers moeten<br />

overbruggen naar de Maasvlakte. De route van<br />

een willekeurige straat in Pendrecht, een wijk<br />

in Rotterdam-Zuid, naar Distripark Maasvlakte-<br />

West is veertig kilometer.<br />

Ten tweede, dezelfde veertig kilometer werd in<br />

ons onderzoek als duidelijke barrière voor logistieke<br />

dienstverleners aan de retail aangegeven;<br />

dienstverleners zoals nu ook gevestigd op Distripark<br />

Maasvlakte-West. Een centrale locatie<br />

in ons land of nabij de omvangrijke Duitse markt<br />

(Venlo!) is veel interessanter vanwege de mogelijkheid<br />

korte doorlooptijden te realiseren voor<br />

snellopende consumentengoederen. Dit is een<br />

van de oorzaken achter de omvangrijke groei<br />

in de A12-zone op de as Zoetermeer-Gouda.<br />

Ook de congestie op de A15 en het gebrek aan<br />

alternatieve routes vanaf de Maasvlakte werd<br />

een groot nadeel gevonden. De Maasvlakte was<br />

vooral geschikt voor grote, ‘langzaamlopende’<br />

producten voor de professionele markt - denk<br />

aan kopieerapparaten - of geschikt voor diepvrieswarehouses,<br />

in hoge mate geautomatiseerd<br />

en gericht op export van diepgevroren patat of<br />

diepgevroren vis, uiteindelijk bestemd voor de<br />

Aziatische markt. Dit zijn zeehavengeoriënteerde<br />

operaties die geen last hebben van venstertijden<br />

en een geringe vraag naar personeel. Kennelijk<br />

is de markt veranderd en is het aanbod van omvangrijke<br />

logistieke kavels inmiddels zo beperkt<br />

dat de Maasvlakte aantrekkelijk is geworden.<br />

Een derde reden was dat distributiebedrijven<br />

op de Maasvlakte extra wegkilometers maken.<br />

Veel containers worden van de Maasvlakte<br />

per binnenvaart naar warehouselocaties<br />

als Tilburg vervoerd en vermijden daarmee<br />

juist wegkilometers. Ten slotte ging het om<br />

agglomeratievoordelen. Als soortgelijke<br />

bedrijven bij elkaar zitten leidt dat tot<br />

uitwisseling van lading en andere voordelen,<br />

die minder gerealiseerd worden door een<br />

enkel consumentengerelateerd warehouse op<br />

een zeehaventerrein. En wellicht is er in de<br />

toekomst veel meer behoefte aan gerelateerde<br />

activiteiten gekoppeld aan de nu geïsoleerd<br />

staande waterstoffabriek van Shell op een<br />

Distripark.<br />

Gelukkig is de Maasvlakte groot en heeft men<br />

nieuwe terreinen voor toekomstige duurzame<br />

investeringen reeds opgespoten in de Prinses<br />

Alexiahaven. Ik zou daar zeker geen warehouses<br />

neerzetten.


94<br />

EUROPOORT KRINGEN<br />

oktober - 2022<br />

Vervanging van fluorhoudend blusschuim<br />

VEILIGHEID/MILIEU<br />

WANNEER IS<br />

SCHOON GENOEG?<br />

Tekst: Kees Kappetijn<br />

De industrie en de brandweersector staan voor een formidabele uitdaging. Als<br />

gevolg van aankomende Europese wetgeving die verkoop en gebruik van PFAShoudende<br />

producten nagenoeg geheel gaat beëindigen, moeten de komende jaren<br />

ook alle typen blusschuim die de schadelijke fluorverbindingen bevatten worden<br />

vervangen door fluorvrije alternatieven.


EUROPOORT KRINGEN<br />

oktober - 2022 95<br />

Het verantwoord verwijderen, afvoeren en verwerken<br />

van schuim uit bestaande blusvoertuigen en<br />

stationaire blussystemen en het grondig reinigen<br />

van die materialen, is een technisch en logistiek<br />

complex en intensief proces. Restanten PFAS-houdend<br />

schuimvormend middel blijken namelijk moeilijk te<br />

verwijderen uit tanks, pompen en leidingwerk. De<br />

Nederlandse bedrijven Arcadis en Kenbri hebben<br />

gezamenlijk een reinigingsproces ontwikkeld waarmee<br />

zij verwachten te kunnen voldoen aan de normen die het<br />

Europese chemieagentschap ECHA stelt aan ‘schoon<br />

materiaal’.<br />

De Europese restrictie op het gebruik van PFAShoudend<br />

blusschuim wordt naar verwachting medio<br />

2023 van kracht. Dat betekent niet dat van de ene op<br />

de andere dag al het blusschuim vervangen dient te zijn.<br />

Het European Chemicals Agency hanteert verschillende<br />

termijnen voor onderscheiden gebruikersgroepen<br />

om de transitie naar fluorvrije alternatieven te<br />

maken. Overheidsbrandweerkorpsen (gemeenten/<br />

veiligheidsregio’s) krijgen 18 maanden de tijd om<br />

hun PFAS-houdende schuimvormende middelen te<br />

vervangen. Voor bedrijven die vallen onder de Seveso<br />

III-richtlijn en hun bedrijfsbrandweerorganisaties<br />

wordt het verbod op gebruik van PFAS-houdende<br />

schuimvloeistof pas tien jaar na inwerkingtreding van de<br />

EU-restrictie volledig van kracht.<br />

Die laatste termijn geeft Seveso-bedrijven en<br />

brandweerkorpsen die moeten beschikken over<br />

een gegarandeerd effectief blusmiddel voor grote<br />

vloeistofplasbranden tijd om op zorgvuldige wijze<br />

over te schakelen op aantoonbaar even effectieve<br />

alternatieven. Overigens gelden gedurende deze<br />

overgangstermijnen wel zeer stringente voorwaarden<br />

waaronder PFAS-houdend blusschuim nog gebruikt mag<br />

worden. Zoals een locatiespecifiek PFAS-blusschuim<br />

managementplan en waarborgen voor het voorkomen<br />

van verspreiding in het milieu en het grondig opvangen<br />

en verwerken van PFAS-houdend afvalwater na gebruik.<br />

Omvang probleem<br />

Veel bedrijven en overheids- en bedrijfsbrandweren<br />

zijn al gestart met de schuimtransitie en schakelen<br />

in veel gevallen over op fluorvrije schuimsoorten<br />

bij de vervanging van blusvoertuigen. De kern van<br />

de problematiek vormen de nog in gebruik zijnde<br />

stationaire blussystemen en brandweervoertuigen met<br />

PFAS-houdend blusschuim aan boord. Het gaat vooral<br />

om schuimbluswagens van overheidsbrandweren,<br />

industriële blusvoertuigen, vliegveldcrashtenders,<br />

schuimcontainers en ook om strategische voorraden<br />

schuimvormend middel die in, al dan niet mobiele, tanks<br />

of opslagvaten in voorraad worden gehouden door de<br />

industrie. In totaal zijn landelijk naar schatting nog vele<br />

honderdduizenden liters PFAS-houdend schuimvormend<br />

middel aanwezig in brandweervoertuigen en<br />

in opslag. Ook in de Rotterdamse haven- en<br />

industriezone zijn, verspreid over hoogrisicobedrijven<br />

met bedrijfsbrandweren en bij de publiek-private<br />

Een pilot heeft<br />

aangetoond dat dit<br />

procedé effectief is<br />

Gezamenlijke Brandweer, nog grote hoeveelheden<br />

fluorhoudend blusschuim in gebruik.<br />

Voorraden schuimvormend middel die in vaten of<br />

IBC-containers in opslag worden gehouden zijn relatief<br />

simpel af te voeren, al moet dat wel via een zorgvuldig<br />

en controleerbaar proces. Verzekerd moet worden dat<br />

de ‘oude’ voorraden PFAS-houdend schuimvormend<br />

middel op verantwoorde wijze worden vervoerd, zonder<br />

risico op morsing of lekkage tijdens het transport.<br />

Bovendien moet het afgevoerde materiaal bij een<br />

gespecialiseerde verwerker worden verwerkt via een<br />

(bij voorkeur) gecertificeerd proces om de PFASverbindingen<br />

onschadelijk te maken. En die capaciteit<br />

bij verwerkers is schaars.<br />

Een groter probleem vormen de PFAShoudende<br />

schuimvormende middelen die<br />

nog in brandweervoertuigen aanwezig<br />

zijn. Veel brandweervoertuigen, vooral van<br />

bedrijfsbrandweerkorpsen in de (petro)chemie,<br />

beschikken over een ingebouwde tank voor<br />

schuimvormend middel, met een inhoud variërend<br />

van enkele honderden tot enkele duizenden liters. De<br />

schuimvloeistof wordt ín het voertuig gemengd in een<br />

schuimmengsysteem en vervolgens door de bluspomp<br />

via de op het voertuig gemonteerde blusmonitoren of<br />

via slangleidingen op de brandhaard gespoten.<br />

Strenge normen<br />

Vervanging van fluorhoudend schuimvormend middel<br />

naar een fluorvrij schuimtype (Fluorine Free Foam<br />

of 3F foam) lijkt een relatief simpele operatie, maar<br />

is dit beslist niet. Het is volstrekt onvoldoende om<br />

na het ‘aftappen’ van het fluorhoudende schuim uit<br />

de tank en het pomp- en schuimmengsysteem het<br />

voertuig simpelweg met water ‘door te spoelen’ en<br />

het nieuwe 3F-schuim erin te stoppen. Restanten<br />

PFAS-houdende schuimvloeistof hebben de neiging<br />

zich hardnekkig te hechten aan de wanden en schotten<br />

in tanks, maar ook in leidingen, pomp en armaturen<br />

van het schuimmengsysteem, ook na spoeling. De<br />

nieuw ingebrachte fluorvrije schuimvloeistof zal<br />

zodoende door ‘uitlogen’ opnieuw met PFAS worden<br />

‘besmet’, waardoor bij gebruik nog steeds veel te<br />

hoge concentraties fluorverbindingen in het milieu<br />

terechtkomen.<br />

Maar wat is een te hoge concentratie? De EU PFASrestrictie<br />

hanteert strenge normen voor de concentratie<br />

fluorverbindingen die na grondige reiniging van<br />

materieel en materialen als gevolg van achtergebleven


96<br />

EUROPOORT KRINGEN<br />

oktober - 2022<br />

zeer kleine restanten ‘oude’ schuimvloeistof bij<br />

blussing mag vrijkomen. Voor PFOS (de schadelijkste<br />

fluorverbinding met zogenoemde C8-moleculen) mag<br />

die concentratie niet hoger zijn dan 25 ppb (parts per<br />

billion) en voor het iets minder schadelijk geachte<br />

PFAS (C6-verbinding) is de norm maximaal 1.000 ppb.<br />

PFAS is een verzamelnaam voor 6.000 verschillende<br />

fluorverbindingen. De norm van 1.000 ppb spitst toe<br />

op alle PFAS-verbindingen. Het zijn concentraties die<br />

volstrekt verwaarloosbaar lijken, maar vanwege de<br />

effecten die PFOS en PFAS hebben op het milieu en de<br />

gezondheid, kiest de EU in het restrictievoorstel voor<br />

extreem strenge normen. Vanwege het hardnekkige<br />

‘plakken’ van oude PFAS-houdende schuimrestanten in<br />

brandblusmaterieel, zal het echter voor de industrie en<br />

(bedrijfs)brandweerorganisaties een hele toer worden<br />

om die strenge norm te halen.<br />

Dilemma’s en uitdagingen<br />

De schuimtransitie is een noodzakelijke operatie om<br />

enerzijds de gezondheid van brandweerlieden en andere<br />

professionals die met schuimvloeistof in aanraking<br />

kunnen komen en anderzijds het milieu te beschermen.<br />

Maar de transitie en de daarmee samenhangende<br />

strenge eisen voor afvoer van fluorhoudend schuim<br />

en de reiniging van materieel en uitrusting, stellen de<br />

industrie en overheids- en bedrijfsbrandweerkorpsen<br />

wel voor de nodige dilemma’s en uitdagingen. Om te<br />

beginnen moeten zij hun bestaande voorraden PFAShoudend<br />

schuimvormend middel grondig inventariseren<br />

en in een boekhouding verwerken en een gedetailleerd<br />

managementplan opstellen voor gebruik van het middel.<br />

Verder moet gekeken worden naar de ‘scope’: welke<br />

zaken die met schuim in aanraking zijn geweest moeten<br />

mee in het reinigingsproces?<br />

Zo moeten inzetsituaties en condities waaronder<br />

het schuim toegepast mag worden nauwkeurig en<br />

locatiespecifiek worden omschreven. In principe wordt<br />

vrijstelling van het verbod gedurende de transitietermijn<br />

alleen verleend voor ‘klasse B’ branden, oftewel<br />

vloeistofplasbranden van zodanige omvang dat<br />

die met een alternatief fluorvrij schuimtype middel<br />

niet te bestrijden zijn. Daarnaast moet in het plan<br />

nauwkeurig worden vastgelegd hoe bij een schuiminzet<br />

het verontreinigde bluswater met fluorhoudende<br />

schuimresten wordt opgevangen, afgevoerd en verwerkt<br />

en hoe wordt geborgd dat dit ook op de vereiste wijze<br />

door een gecertificeerde specialist gebeurt.<br />

De gebruikers zullen bovendien in overleg moeten met<br />

het bevoegd gezag en hun verzekeraar om enerzijds te<br />

borgen dat inzet van fluorhoudend schuim gedurende<br />

de transitieperiode wordt toegestaan en dat ook de<br />

Het opstellen<br />

van een RI&E<br />

is een must<br />

PFAS-reiniging: naast voertuigen ook de vaste installaties?<br />

Aansluiting schuimsysteem:<br />

hoe ver moet worden gereinigd?


EUROPOORT KRINGEN<br />

oktober - 2022 97<br />

kosten die samenhangen met opvang en verwerking<br />

en eventueel noodzakelijke sanering van de omgeving<br />

van de brand gedekt zijn. Tegelijk moet worden geborgd<br />

dat bedrijven gedurende de transitieperiode en bij<br />

de overschakeling op fluorvrije alternatieven blijven<br />

voldoen aan de voorwaarden die in de vergunning<br />

worden gesteld aan de (bedrijfs)brandweerprestaties.<br />

Management of Change<br />

Het is voor de betrokken bedrijven en<br />

brandweerorganisaties noodzakelijk om zich goed voor<br />

te bereiden op de schuimtransitie en alle aspecten<br />

van de omschakeling integraal te beschouwen: de<br />

aanschaf van fluorvrije schuimvloeistof en borging<br />

van gelijkwaardige effectiviteit bij maatgevende<br />

grote vloeistofbrandscenario’s, zo nodig aanpassing<br />

van techniek en apparatuur in brandweervoertuigen<br />

en brandblussystemen op de eisen die fluorvrije<br />

schuimsoorten daaraan stellen, verantwoorde afvoer<br />

en verwerking van ‘afgetapte’ en in voorraad gehouden<br />

fluorhoudende schuimvloeistof en grondige reiniging<br />

van alle equipment zodat wordt voldaan aan de strenge<br />

concentratienorm voor PFAS ná reiniging.<br />

Al deze te ondernemen stappen noodzaken industrieën<br />

en hun brandweerorganisaties tot het opstellen van<br />

een gedetailleerd Management of Change-plan (MoC).<br />

Als leidraad voor zorgvuldigheid en borging dat de<br />

hele transitie binnen de kaders van de Europese<br />

regelgeving gebeurt. Zo waarborgen gebruikers ook<br />

dat bij vervanging en reiniging van blusvoertuigen<br />

geen ‘kruisbesmetting’ van de nieuwe fluorvrije<br />

schuimvloeistof plaatsvindt door achtergebleven<br />

restanten fluorhoudend schuimmiddel in tanks, leidingen<br />

en apparatuur.<br />

Reiniging in vijf stappen<br />

Om die reiniging veilig en verantwoord te laten verlopen,<br />

moeten alle organisaties die daarin een rol spelen, de<br />

gebruikersorganisaties van overheid en bedrijfsleven,<br />

onderhoudsbedrijven voor brandweermaterieel<br />

en de verwerkingsbedrijven voor PFAS-afval, zich<br />

Voor de industrie en (bedrijfs)<br />

brandweerorganisaties zal<br />

het een hele toer worden om<br />

die strenge norm te halen


98<br />

EUROPOORT KRINGEN<br />

oktober - 2022<br />

terdege voorbereiden. Procedures en werkwijzen<br />

moeten worden ontwikkeld, personeel moet worden<br />

opgeleid en worden voorzien van de juiste persoonlijke<br />

beschermingsmiddelen om hen bij het vervangen<br />

van de schuimvormende middelen en de afvoer van<br />

fluorhoudende blusstof optimaal te beschermen. Het<br />

opstellen van een risico-inventarisatie en -evaluatie<br />

(RI&E) door een vakkundig arbeidshygiënist als basis<br />

voor de werkzaamheden, is een must.<br />

Dan het reinigingsproces zelf. Zoals eerder vermeld<br />

is louter spoelen met water na verwijdering van<br />

fluorhoudende schuimvloeistof niet voldoende om<br />

alle restanten PFAS weg te krijgen uit de tank, pomp,<br />

leidingen en armaturen. Met name in hoeken en kieren<br />

en bij leidingaansluitingen kunnen zich hardnekkig<br />

aangeslibde restanten schuimmiddel bevinden.<br />

Ingenieursbureau Arcadis en producent van vaste en<br />

mobiele blussystemen Kenbri hebben gezamenlijk<br />

een procedé ontwikkeld waarmee zij verwachten te<br />

behandelen materieel en apparatuur voldoende ‘schoon’<br />

te kunnen krijgen en te voldoen aan ECHA normen.<br />

Een pilot met een aantal voertuigen van bedrijfs- en<br />

overheidsbrandweren heeft aangetoond dat dit procedé<br />

effectief is. Het betreft een vijfstappenplan, waarin het<br />

hele brandblussysteem in het voertuig eerst driemaal<br />

langdurig en intensief wordt gespoeld met heet water<br />

(meer dan 50 graden), waaraan een speciaal ontwikkeld<br />

spoelmiddel is toegevoegd.<br />

In elke stap, die een dag in beslag neemt, wordt een<br />

andere verhouding van water en spoelmiddel gebruikt<br />

en na elke stap worden monsters genomen. Het<br />

residu dat na spoeling van tanks, pomp en leidingwerk<br />

overblijft, wordt opgevangen om als PFAS-afval<br />

te worden aangeboden aan een gespecialiseerd<br />

verwerkend bedrijf. Na deze drie spoelingen wordt een<br />

‘oxidatiestap’ uitgevoerd, waarin het laatste spoelwater<br />

wordt ontleed om vast te stellen hoeveel PFAS er<br />

nog in aanwezig is. Als vijfde en laatste stap worden<br />

de genomen monsters na spoeling en oxidatie in een<br />

laboratorium geanalyseerd. Als uit die analyse blijkt dat<br />

de concentratie gemeten PFAS nog niet aan de EUnorm<br />

van 25, respectievelijk 1.000 ppb voldoet, moet<br />

het volledige spoelproces nogmaals worden herhaald.<br />

Drievoudige certificering<br />

Essentieel is dat het spoelen en opvangen van residu<br />

onder volledig geconditioneerde omstandigheden<br />

gebeurt, met voldoende waarborgen voor<br />

arbeidsveiligheid van de betrokken medewerkers<br />

en zonder risico op morsing of lekkage. Het totale<br />

werkproces vindt plaats onder ISO-certificering.<br />

Hetzelfde geldt voor het proces van afvoer en<br />

verwerking van het opgevangen residu door een<br />

afvalverwerker. Het is zonneklaar dat, voor een goede<br />

borging van zorgvuldig werken en het minimaliseren<br />

van blootstelingsrisico’s een certificeringsnorm voor<br />

het reinigings- en verwerkingsproces noodzakelijk is,<br />

en dus onder een kwaliteitskeur plaatsvindt. En de<br />

derde relevante kwaliteitsvariabele is het werk van<br />

het laboratorium dat de resultaten van het proces<br />

beoordeelt. Ook dit oordeel komt ‘onder certificaat’ tot<br />

stand.<br />

Wat het beschreven proces ook duidelijk maakt is dat<br />

er voor zorgvuldige reiniging behoorlijk wat tijd nodig<br />

is, in het gunstigste geval bij goede analyseresultaten<br />

na uitvoering van de stappen vijf dagen. De industrie<br />

en brandweerkorpsen moeten er dus rekening mee<br />

houden dat hun te reinigen materieel ten minste vijf tot<br />

tien dagen buiten bedrijf is. Daarbij speelt ook een rol<br />

dat in de drie dagen tussen reiniging en de uitkomsten<br />

van de laboratoriumanalyse nog geen nieuw fluorvrij<br />

schuimmiddel in het gereinigde systeem mag worden<br />

gebracht. Als de gemeten concentratie in het laatste<br />

spoelwater hoger is dan de EU-norm, moet immers<br />

ook het nieuwe schuimvormend middel als ‘PFASverontreinigd<br />

materiaal’ worden afgevoerd. Industrie<br />

en brandweer moeten de benodigde totale tijd voor<br />

het reinigingsproces goed incalculeren en maatregelen<br />

treffen voor het handhaven van hun paraatheid.<br />

Samenvattend: zorgvuldige reiniging van met<br />

PFAS verontreinigde brandweervoertuigen<br />

en brandblussystemen is een specialistische<br />

aangelegenheid waarbij zorgvuldig gewerkt moet<br />

worden en is een tijdrovend en ook kostbaar proces.<br />

Reiniging is een belangrijk onderdeel van het<br />

schuimtransitieproces, dat waar mogelijk met garanties<br />

omgeven moet worden. Het proces dat Kenbri en<br />

Arcadis ontwikkelden, biedt die garanties. De belangen<br />

van gezondheid en milieu zijn te groot om met minder<br />

genoegen te nemen.<br />

Kees Kappetijn is consultant en directeur/eigenaar van<br />

Kappetijn Safety Specialists, dat opdrachtgevers helpt<br />

om de omgang met industriële veiligheidsrisico’s in hun<br />

omgeving te verbeteren.


Wearflex® compensatoren<br />

Altijd in<br />

beweging<br />

Procesleidingen, lucht- en rookgaskanalen zijn onder invloed van<br />

trillingen en temperatuurwisselingen altijd in beweging.<br />

Wearflex® compensatoren zijn expansiestukken die deze bewegingen<br />

opvangen.<br />

Als marktleider in Nederland ontwerpen en produceren we al decennialang<br />

een totaalpakket van kwalitatief hoogwaardige weefselcompensatoren<br />

en andere hoogtemperatuur textielafdichtingen.<br />

Hierdoor kunnen wij bijvoorbeeld energiecentrales, vuilverbrandingsinstallaties,<br />

(petro)chemische installaties of ertsverwerkers supersnel<br />

ontzorgen. Volgens een uniek multi-diciplinair serviceconcept verzorgen<br />

we projecten van planning en engineering tot uitvoering, QA/QC<br />

en nazorg, waarbij we veiligheid uiteraard niet uit het oog verliezen.<br />

Kwalitatief<br />

hoogwaardig<br />

product<br />

Multidisciplinair<br />

serviceconcept<br />

Waarom Wearflex®<br />

compensatoren?<br />

www.wearflex.com<br />

24/7<br />

bereikbaar<br />

Competitieve<br />

prijsstelling<br />

Zeer snelle<br />

dienstverlening<br />

Experts<br />

met groot<br />

oplossend<br />

vermogen<br />

Meer weten? Neem contact met ons op voor een afspraak of een vrijblijvende<br />

inspectie (Tel. +31 (0) 167 565750 of +32 (0) 3 711 02 78).<br />

www.insulcon.com<br />

Adv Wearflex - Altijd in beweging - 06-2 liggend A5-maart 2022.indd 1 21-3-2022 <strong>10</strong>:25:32<br />

"Build a flexible connection, by expertise, innovation and<br />

passion." is ons motto. Wij willen met een gedegen advies,<br />

een snelle en efficiënte levering van kwaliteitsvolle<br />

(customized) producten tegen een goede prijs streven naar<br />

het hoogste klant succes. Met onze in-house las-, montageen<br />

testafdelingen kunnen wij u voorzien van oplossingen<br />

op maat. Dankzij onze vestigingen in Ridderkerk,<br />

Drachten, Nijkerk, Veenendaal, Haaksbergen,<br />

Stabroek (BE), Hamburg, (DE) Marl (DE) en Miskolc (HU)<br />

hebben wij een internationale dekking.<br />

2<br />

1<br />

35.000 M2<br />

voorraad<br />

Internationale<br />

dekking<br />

Wij streven er naar om<br />

binnen 24 uur onze<br />

producten te leveren.<br />

Wij hebben een grote voorraad<br />

verspreid over onze 12 vestigingen door<br />

heel Europa. Van deze 12 vestigingen<br />

zijn er 6 dochterondernemingen.<br />

3<br />

Eigen las-, montageen<br />

testafdelingen<br />

Dankzij onze eigen lasmontage-<br />

en<br />

testafdelingen kunnen wij<br />

assemblages razendsnel<br />

fabriceren<br />

BEZOEK ONZE<br />

WEBSITE<br />

VOOR MEER<br />

INFORMATIE


Uw partner in vloeistof- &<br />

stroomoplossingen<br />

Industriële vraagstukken zijn vaak complex en vragen om een snelle<br />

oplossing.Elk project is uniek, maar ieder project stelt wel dezelfde<br />

basiseisen: veiligheid, kwaliteit, 24/7/365 ondersteuning en zorg voor het<br />

milieu.<br />

United Rentals levert geïntegreerde oplossingen voor vloeistof- &<br />

stroomvraagstukken en bieden u daarmee ruimte en tijd. Ruimte voor<br />

uw tijdelijke vloeistof- & stroomuitdagingen, zodat u de tijd krijgt om<br />

de optimale oplossing te realiseren. Dit stelt u in staat om u op uw<br />

kernactiviteiten te kunnen richten.<br />

Het resultaat is een gestroomlijnde<br />

oplossing die perfect aansluit op uw werkzaamheden.<br />

Meer informatie over de mogelijkheden bij uw bedrijf?<br />

UnitedRentals.com/nl-nl


Opslag oplossingen<br />

Het effectief behandelen van vloeistoffen en afvalwater is een<br />

belangrijk onderdeel op veel klantlocaties. United Rentals heeft een<br />

ruim aanbod van tanks en speciale opslagmogelijkheden.<br />

Filtratie oplossingen<br />

Of het nu gaat om geplande projecten of calamiteiten, klantlocaties<br />

worden vaak geconfronteerd met uitdagingen op het gebied<br />

van vloeistof- en gasfiltratie. Laat United Rentals de juiste filtratie<br />

oplossing ontwerpen voor uw specifieke behoeften.<br />

Pomp oplossingen<br />

Unieke omstandigheden kunnen het moeilijk maken om een pomp<br />

te vinden die aan uw behoeften voldoet. Bespreek met onze<br />

experts de mogelijkheden voor het ontwerpen en samenstellen van<br />

een oplossing voor uw specifieke behoefte..<br />

Stroomoplossingen<br />

Ondersteun uw meest uitdagende industriële projecten met<br />

deskundig onderhouden apparatuur van topkwaliteit.


<strong>10</strong>2<br />

EUROPOORT KRINGEN<br />

oktober - 2022<br />

Eco Steam and Heating Solutions<br />

ENERGIE<br />

PROFITEREN VAN<br />

FLUCTUATIES IN DE<br />

ENERGIEMARKT<br />

Tekst: Kim de Booij<br />

De petrochemie is een grote energieverbruiker, dus wordt frontaal getroffen door<br />

de extreem hoge energieprijzen. Sommige bedrijven staan zelfs voor de vraag: zet<br />

ik mijn gasgestookte ketel uit of heb ik nog een alternatief? Want zo doorgaan is<br />

soms geen optie meer. Maar alternatieven zijn er wel.<br />

Gas is niet de enige brandstof voor ketels. Ook olie,<br />

elektriciteit en waterstof zijn opties. Maar ga je dan<br />

nu al je bestaande installaties vervangen? Nee, dat<br />

is ook geen haalbare kaart. “Tijdelijke huur van dergelijke<br />

ketels wel”, geeft Jan Bron van Eco Steam and Heating<br />

Solutions aan. “Of de aanschaf van een e-boiler naast je<br />

huidige gasgestookte ketel”, voegt hij eraan toe.<br />

Enorme impact<br />

Als technisch commercieel manager van een<br />

van de grootste leveranciers van (tijdelijke)<br />

energievoorzieningen in Europa, ziet Bron de vraag<br />

naar deze oplossingen hard stijgen. “De laatste<br />

jaren zagen we al een toename vanwege de NOXproblematiek,<br />

CO2-reductie en vermindering van<br />

Gronings gas. Het was voor veel bedrijven al reden om<br />

naar andere technologieën te willen overstappen. Dit<br />

jaar is er ook nog de situatie in Oekraïne bijgekomen<br />

waardoor gasleveranties onzeker en extreem duur zijn<br />

geworden. Dat heeft een enorme impact op de vraag<br />

naar onze producten teweeggebracht.”<br />

A-componenten en bovendien perfect onderhouden.<br />

Dat geldt niet alleen voor onze ketels, maar ook voor<br />

alle toebehoren zoals onthardingsinstallaties, tanks en<br />

ontgassers.”<br />

Korte- en langetermijnoplossingen<br />

Eco Steam and Heating Solutions is er dus klaar voor,<br />

maar zijn bedrijven dat ook? “Absoluut. Ze willen<br />

allereerst hun productie veiligstellen en dat kan heel<br />

snel via onze huurinstallaties. Nu gaat het vaak om<br />

olie-gestookte ketels. Daarnaast zijn ook veel bedrijven<br />

met het oog op de toekomst op zoek naar een meer<br />

permanente oplossing. Zij kiezen nu eerder voor een<br />

elektrische boiler.”<br />

Elektrische boiler<br />

“Een elektrische boiler wordt vaak als extra ketel<br />

geplaatst naast de bestaande voorzieningen”, legt<br />

Brons collega Rob Snelders uit. “Het grote voordeel<br />

Grote vloot<br />

Kan Eco Steam and Heating Solutions deze vraag<br />

aan? “De vraag is momenteel enorm”, antwoordt Bron.<br />

“We hadden al een grote huurvloot, en deze is nog<br />

verder gegroeid nadat we vorig jaar met Atlas Copco<br />

Rental Europe zijn samengegaan. We hebben nu een<br />

vloot van zo’n 400 CE-gecertificeerde installaties tot<br />

onze beschikking. Allemaal kwalitatief hoogwaardige<br />

installaties, samengesteld met sec klasse<br />

E-BOILER DUURDER?<br />

Is een e-boiler duurder in verbruik dan een<br />

gasgestookte ketel? Ja en nee. Ja, als je <strong>10</strong>0<br />

procent elektrisch stookt. Maar nee als je<br />

inspeelt op de energieprijzen in de markt door<br />

slim tussen je gasgestookte ketel en e-boiler te<br />

schakelen.


EUROPOORT KRINGEN<br />

oktober - 2022 <strong>10</strong>3<br />

ECO STEAM AND HEATING<br />

SOLUTIONS<br />

Eco Steam and Heating Solutions<br />

levert industriële stoom- en<br />

heetwaterinstallaties voor tijdelijke<br />

of permanente oplossingen en heeft<br />

een exclusief dealerschap met Bosch<br />

Thermotechniek. Daarnaast speelt het<br />

bedrijf in op duurzame innovaties, zoals<br />

elektrische of waterstofketels.<br />

te nemen, zo brengt Snelders ter sprake. “Je moet<br />

kijken hoeveel elektriciteit je ter beschikking hebt of<br />

kunt krijgen. Heb je een hoogspanningsaansluiting<br />

en is de capaciteit van de infra toereikend? Ja, mooi.<br />

Zo niet, dan moet er via de netbeheerder nog een<br />

nieuwe aansluiting geregeld worden. Dat kan flink in de<br />

papieren lopen.”<br />

van een elektrische boiler is namelijk dat je kunt<br />

inspelen op de fluctuerende energieprijzen van gas<br />

en elektriciteit. Vanwege congestieproblematiek<br />

wordt tegenwoordig grid regulation ingezet door<br />

netbeheerders. Op de momenten dat er meer aanbod<br />

dan vraag is, zoals op winderige en zonnige dagen en<br />

in het weekend, profiteer je van lagere energieprijzen.<br />

Op die momenten gebruik je dus de elektrische boiler.<br />

Op de momenten waarop de gasprijs juist weer<br />

gunstiger staat, schakel je je gasketel in.”<br />

Automatisch omschakelen<br />

Een dergelijke omschakeling kan volledig<br />

geautomatiseerd worden. “Er zijn slimme<br />

softwarepakketten die de verschillende energieprijzen<br />

analyseren”, legt Snelders uit. “Ze zijn zelfs zo<br />

ontworpen dat ze van tevoren de prijzen al voorspellen<br />

zodat je tijdig kunt omschakelen tussen je installaties.”<br />

Capaciteit<br />

Voordat je een elektrische boiler kunt installeren en<br />

gebruiken, is er echter nog een belangrijke horde<br />

Businesscase<br />

Wegen deze hoge kosten op tegen het voordeel<br />

van de elektrische boiler? Snelders: “Dat is bij ieder<br />

bedrijf anders. Consultancybureaus kunnen dit<br />

berekenen op basis van onder meer je productie,<br />

fluctuaties in afname, huidig gasverbruik en nominaal<br />

stoomverbruik. Met inbegrip van alle bijkomende<br />

kosten rolt daar een businesscase uit met een bepaalde<br />

terugverdientermijn.”<br />

Ook daarom e-boiler<br />

Hoewel een positief economisch scenario wenselijk<br />

en vaak mogelijk is, kan ook een in eerste instantie<br />

negatief economisch scenario toch leiden tot aanschaf<br />

van een e-boiler, geeft collega Bron aan. “Bedrijven<br />

moeten ook hun CO2-footprint en NOX-uitstoot in<br />

het oog houden. De grootste besparingen zijn vaak al<br />

gedaan. Daardoor loop je tegen beperkingen aan als<br />

je bijvoorbeeld je productie nog verder wilt opschalen.<br />

Een vergunning voor uitbreiding is wel mogelijk als<br />

je dus deels overstapt naar elektrisch verwarmde<br />

installaties of installaties op waterstof. Zo ontstaat er<br />

toch een positieve businesscase.”


<strong>10</strong>4<br />

EUROPOORT KRINGEN<br />

oktober - 2022<br />

Nieuw materieel Gezamenlijke Brandweer tegen tankputbranden<br />

VEILIGHEID<br />

COLLECTIEVE,<br />

MOBIELE<br />

BRANDBESTRIJDING<br />

Foto’s: Gezamenlijke Brandweer<br />

De Gezamenlijke Brandweer presenteerde vorige maand haar nieuwe blussysteem<br />

voor de bestrijding van tankputbranden. Het is mobiel, zodat bedrijven hier niet<br />

afzonderlijk met een stationair systeem voor hoeven zorgdragen. De Gezamenlijke<br />

Brandweer werkte hiervoor samen met DCMR, het Havenbedrijf Rotterdam en de<br />

Veiligheidsregio Rotterdam-Rijnmond.<br />

Jan Waals (l., Gezamenlijke Brandweer) spreekt de genodigden toe.<br />

Het eindresultaat mag er zijn, vindt directeur van<br />

de Gezamenlijke Brandweer Jan Waals, maar de<br />

weg er naartoe was lastig. “Tweeëneenhalf jaar<br />

corona maakte dit project ingewikkeld. Daarbij komt dat<br />

de standpunten van de verschillende partijen uit elkaar<br />

lagen en dat er ook gevoeligheden waren.” Het startpunt<br />

voor het traject was in 2017, toen de wet- en regelgeving<br />

verplicht stelde dat bedrijven zich op het scenario<br />

tankputbrand moeten voorbereiden. Voordien hoefde alleen<br />

rekening te worden gehouden met het scenario van<br />

een full surface-brand, waarbij een opslagtank over de<br />

volle oppervlakte in brand staat. Waals: “Die wijziging<br />

zorgde voor ophef onder bedrijven. Men vroeg zich af of<br />

tanks buiten dienst moesten worden genomen en of men<br />

wel voldoende bluswater had.”<br />

Binnen vier uur<br />

Het jaar erop ontstond het idee van een mobiel systeem<br />

in plaats van meerdere stationaire brandblussystemen.<br />

Waals herinnert de aanwezigen hoe in het Rotterdamse<br />

etablissement De Fruitvis aan de kiem werd gelegd voor<br />

het nieuwe brandbestrijdingssysteem. “Daar zijn de<br />

eerste afspraken gemaakt. Toen vervolgens bleek dat<br />

een tankputbrand niet binnen een uur meester hoeft te<br />

zijn, maar dat dit ook binnen vier uur kan, konden we<br />

met een projectmatige aanpak starten.” Alle honderdvijftig<br />

tankputten in het Rotterdamse havengebied<br />

werden geïnventariseerd, waarbij voor elke tankput een<br />

plan werd opgesteld hoe een brand te bestrijden. Een<br />

grote tankputbrand bij een raffinaderij in Houston in<br />

2019 werd benut om lering uit te trekken. De Europese<br />

aanbesteding startte in 2020. 23 bedrijven dragen eraan<br />

bij. “En dus hadden we ook te maken met 23 meningen<br />

en 23 juristen. Het is mooi dat het we er samen zijn<br />

uitgekomen.”<br />

Vestigingsklimaat<br />

Het materieel voor het bestrijden van tankbranden - dat<br />

de Gezamenlijke Brandweer al had en was afgeschreven<br />

- is geïntegreerd in het nieuwe systeem voor de bestrijding<br />

van tankputbranden. Dit uit vijftien containers bestaande<br />

geheel heet de Collectieve Brandbestrijdspool.<br />

“Er is inmiddels mee getraind. Het was een ingewikkeld<br />

proces, maar met een mooi, Rotterdams competitief<br />

eindresultaat. Het heeft onze organisatie naar een<br />

hoger niveau gebracht. Er staat nu een state-of-the-art,<br />

toekomstvast tankputbrandbestrijdingssysteem, dat ook<br />

beschikbaar is voor andere complexe branden in Nederland.”<br />

Havenwethouder Robert Simons was aanwezig<br />

om officieel de afstandsbedieningen overhandigd te


EUROPOORT KRINGEN<br />

oktober - 2022 <strong>10</strong>5<br />

krijgen. Hij vertelde dat hij in het verleden, toen hij nog<br />

als stuurman werkte, brandweertrainingen had gekregen.<br />

“Dat was spannend. Ook heb ik in de procesindustrie<br />

oefeningen meegemaakt.” Volgens Simons maakt<br />

het nieuwe systeem de haven en stad een stukje veiliger.<br />

“Ook is een professionele brandweer een pluspunt voor<br />

een aantrekkelijk vestigingsklimaat. Het is een veilig<br />

idee dat we dit materieel in huis hebben.”<br />

Voortrekkersrol<br />

Stefaan van Severen, voorzitter van de Gezamenlijke<br />

Brandweer en Rotterdam refinery manager voor Esso, is<br />

33 jaar bij het oliebedrijf werkzaam. “In al die jaren heb<br />

ik in de havens van Le Havre, Melbourne en Antwerpen<br />

gewerkt, maar nergens heb ik een gezamenlijke brandweer<br />

als in Rotterdam gezien. Daar mogen we trots op<br />

zijn.” Het systeem van de Collectieve Brandbestrijdingspool<br />

zou ook in andere delen van Nederland moeten<br />

worden ingezet, vindt hij. “Die scenario’s moeten worden<br />

onderzocht. Ik zie kansen voor koepelorganisaties<br />

als de VNCI, VNPI en VOTOB om daarin een voortrekkersrol<br />

te nemen.” VNCI-directeur Manon Bloemer was<br />

vroeger werkzaam voor Vopak. “Net nadat ik in 2005<br />

mijn handtekening onder het contract met Vopak had<br />

Stefaan van Severen (l., Gezamenlijke<br />

Brandweer/Esso) onthult het nieuwe materieel.<br />

Havenwethouder Robert Simons<br />

(rechts) en Stefaan van Severen<br />

(tweede van rechts) krijgen formeel<br />

de afstandsbediening overhandigd.<br />

“Ik zie het belang van<br />

meer samenwerking<br />

tussen de zes<br />

chemieclusters in<br />

Nederland op het gebied<br />

van veiligheid”<br />

Manon Bloemer (VNCI)<br />

gezet, vond de brand in Buncefield bij Londen plaats. Ik<br />

weet nog dat een vriendin mij uit het Verenigd Koninkrijk<br />

zou bezoeken, maar haar vlucht ging niet door. Op<br />

foto’s kon je zien hoe zwart Londen was. Sindsdien ben<br />

ik ervan doordrongen hoe belangrijk veiligheid, en dan<br />

vooral brandveiligheid is. Veiligheid is een belangrijke<br />

bestaansreden van de VNCI.”<br />

Steunen<br />

Een tankputbrand komt statistisch gezien eens in de<br />

<strong>10</strong> miljoen jaar voor, verklaart Bloemer. “Die wetenschap<br />

rechtvaardigt een collectieve aanpak met een<br />

hoog veiligheidsniveau. Kennisuitwisseling is belangrijk.<br />

Ik zie het belang van meer samenwerking tussen de<br />

zes chemieclusters in Nederland op het gebied van<br />

veiligheid. Vandaag hebben de brandweerkorpsen<br />

van Dow Terneuzen, Shell Moerdijk, Chemelot en<br />

de Gezamenlijke Brandweer het convenant Platform<br />

Industriële Incidentenbestrijding ondertekend, waarin<br />

zij beloven elkaar bij grote incidenten te steunen. Een<br />

voorbeeld van een mooie publiek-private samenwerking<br />

die zonder juridische loopgraven tot stand is gekomen.<br />

Wat de Collectieve brandbestrijdingspool betreft: ik<br />

wens jullie succes met oefenen maar ik hoop dat we er<br />

nooit gebruik van hoeven te maken!”Voorafgaand aan<br />

de officiële overdracht van het brandblussysteem werd<br />

het convenant Platform Industriële Incidentenbestrijding<br />

ondertekend.


Met onze kennis,<br />

tot het bouwrijp<br />

man1er. Bekijk onze<br />

ervar1ng en dienstverlening<br />

maken van locaties 1n<br />

website en ontdek wat we<br />

ontzorgen wij<br />

de industriele<br />

voor u kunnen<br />

lndustrieweg 120<br />

3044 AT Rotterdam<br />

info@meuva.nl<br />

www.meuva.nl<br />

+31 (0)<strong>10</strong> 4950602


WERKEN BIJ MEUVA<br />

Werken bij Meuva is werken bij<br />

een ambitieus, dynamisch en<br />

innovatief bedrijf. Jij moet daar<br />

in passen, dus ambitie, de wil<br />

am te ontwikkelen en vooral<br />

dynamiek zitten in je bloed. Je<br />

werkt dagelijks samen met<br />

ervaren en enthousiaste<br />

collega's op het gebied van<br />

demontage, asbestsanering,<br />

bodemsanering, zuigtechniek<br />

en recycling.<br />

Meuva heeft diverse vacatures<br />

openstaan, van demontagemedewerkers<br />

en kraanmachinisten<br />

tot uitvoerders en<br />

projectleiders. Ben jij degene<br />

die we zoeken? Dan horen we<br />

graag van je! Het is oak<br />

mogelijk am een open<br />

sollicitatie in te sturen.<br />

Kijk snel op www.meuva.nlj<br />

vacatures voor informatie of<br />

scan de onderstaande QR<br />

Code.<br />

WWWMEUVA.NL/<br />

VACATURES<br />

opdrachtgevers wereldwijd volledig<br />

sector. En dat alles op een zo<br />

betekenen.<br />

1n het demonteren<br />

duurzaam mogelijke<br />

DEMDNTAGE<br />

ASBEST<br />

SANEREN<br />

<br />

BOOEM<br />

SANEREN<br />

ZUIGTECHNIEK<br />

GRONOSTOFFEN<br />

BANK


OPLOSSINGEN VOOR TANKISOLATIE<br />

INSULATION<br />

KNAUF glaswol of steenwol isolatie, dekens en<br />

platen zonder het schadelijke<br />

formaldehyde bindmiddel. Leverbaar in diktes tot<br />

wel 300 mm!<br />

PAROC PRO WR steenwol isolatie,<br />

waterafstotende dekens en platen mét garantie<br />

voor het behoud van goede isolatiewaarde!<br />

KINGSPAN Kooltherm resol isolatie, een<br />

hardschuim met hoge isolatiewaarde. Leverbaar in<br />

platen en op maat gemaakte vormstukken!<br />

ARMAFLEX elastomeerschuim, flexibel en<br />

dampdicht. Leverbaar in diktes tot 50 mm!<br />

ASPEN Cryogel en Pyrogel SUPERISOLATIE!<br />

Aerogelplaten van 5 of <strong>10</strong> mm, verhogen het<br />

isolatierendement of maken dunner isoleren<br />

mogelijk!<br />

HANKOCLAD JACKETING<br />

Beplatingsmaterialen uit diverse (ook zeewaardige)<br />

aluminiumlegeringen, roestvaststaal, aluzink,<br />

gegalvaniseerd staal, gealuminiseerd staal & GRP<br />

Leverbaar in platen en coils in diverse diktes en<br />

kleuren<br />

Profielplaat, alle materiaalsoorten en kleuren,<br />

diverse types golf-, blok- en trapeziumplaat<br />

MEER INFORMATIE?<br />

Meer informatie over de oplossingen die HANKO<br />

biedt voor tankisolatie?<br />

Ons deskundige team staat 24/7 voor u klaar. Neem<br />

contact op via sales@hanko.nl of 076 587 12 34<br />

en vraag naar de mogelijkheden<br />

Op onze website, www.HANKO.nl, vind je meer<br />

informatie over wie wij zijn en wat wij doen!<br />

HANKOFIX ANCILLARIES<br />

Onderconstructies voor isolatie en<br />

beplating<br />

Spanband: isolatieband, stormband, trekband<br />

voor beplating en isolatie<br />

Breather springs / expansiecompensatoren<br />

voor spanband<br />

Schroeven, blindklinknagels, lijmen en<br />

ander montagemateriaal<br />

Afdichtingsmateriaal, kitten, coatings<br />

Technische foliën en tapes: moisture barriers,<br />

vapor barriers<br />

Gereedschappen en meetapparatuur zoals<br />

warmtebeeldcamera’s<br />

ADVIES & ENGINEERING<br />

HANKO ontwerpt graag samen met u en uw<br />

opdrachtgevers het perfecte isolatiesysteem<br />

bestaande uit een van bovenstaande<br />

isolatiematerialen of uit een combinatie van<br />

meerdere isolatiesoorten zoals bijvoorbeeld een<br />

steenwolpakket voorzien van een extra laag<br />

Pyrogel isolatie die het isolatierendement tot een<br />

optimum verhogen<br />

Uiteraard kunnen isolatierendementen worden<br />

berekend evenals terugverdientijden,<br />

energiebesparing en CO2-emissie reductie.<br />

Andere isolatietechnische berekeningen zoals<br />

condenspreventie, preventie ijsvorming, afkoeling<br />

en opwarming worden i.s.m. onze fabrikanten<br />

uitgevoerd.<br />

HANKO is leverancier van topmaterialen en advies.<br />

Alleen een isolatieprofessional staat garant voor<br />

een duurzaam, hoog rendement isolatiesysteem,<br />

vakmanschap loont ook hier!<br />

HANKO BREDA (NL)<br />

CHARLES PETITWEG 39 | 4827HJ BREDA<br />

WWW.HANKO.NL<br />

+31 (0)76 587 1234 | SALES@HANKO.NL<br />

HANKO ETTEN-LEUR (NL)<br />

MON PLAISIR 81-85 | 4879HJ ETTEN-LEUR<br />

WWW.HANKO.NL<br />

+31 (0)76 587 1234 | SALES@HANKO.NL<br />

HANKO HAGEN (DE)<br />

SEDANSTRAßE 41 | 58089 HAGEN<br />

WWW.HANKOGRUPPE.DE<br />

+49 2331 484 737-0 | VERKAUF@HANKOGRUPPE.DE


EUROPOORT KRINGEN<br />

oktober - 2022 <strong>10</strong>9<br />

Nieuwe technologieën Mourik<br />

VEILIG ÉN<br />

DUURZAAM<br />

OPSLAGTANKS<br />

Mourik streeft ernaar om duurzamer te werken en wil onder andere bijdragen aan<br />

de energietransitie die bij de klant plaatsvindt. Zo heeft Mourik Industry recent<br />

twee nieuwe technologieën in gebruik genomen, die beide zowel de veiligheid<br />

als duurzaamheid ten goede komen. Het introduceert als eerste een elektrisch<br />

aangedreven non-entry tankcleaningsysteem. Ook biedt Mourik met NanoVapor<br />

een veilige, duurzame en snelle manier van ontgassen.<br />

Mark van der Knaap


1<strong>10</strong><br />

EUROPOORT KRINGEN<br />

oktober - 2022<br />

is belangrijk voor Mourik. Wij<br />

lopen hierin voorop en zullen erin blijven<br />

“Duurzaamheid<br />

investeren. Het maakt ook deel uit van de<br />

overall strategie. Wij willen koploper zijn op het gebied<br />

van duurzaamheid en klanten hierin bijstaan met<br />

oplossingen”, zegt Mark van der Knaap, projectleider<br />

non-entry bij Mourik Industry. “De ervaring die wij op<br />

het gebied van conventionele tankreiniging hebben<br />

opgedaan, heeft geleid tot een innovatie als het nonentry<br />

tankcleaningsysteem (NETC).” Het bedrijf maakt<br />

een kleine tien jaar gebruik van deze technologie, waarbij<br />

opslagtanks kunnen worden gereinigd zonder dat iemand<br />

daarvoor naar binnen hoeft.”<br />

Volledig gesloten systeem<br />

“Het begint met een gesprek met de klant. Daarin<br />

wordt een plan opgesteld hoe de tank met non-entry<br />

zal worden gereinigd. De aanpak is afhankelijk van het<br />

soort product dat in de tank wordt opgeslagen. Ook<br />

houden wij er rekening mee of de tank op- of afloopt”,<br />

aldus Van der Knaap. Bij non-entry tankcleaning<br />

plaatsen medewerkers van Mourik een spuitkanon<br />

op een bestaand mangat, maar niet nadat de tank is<br />

geïnertiseerd [hierover later meer, red.]. Mocht de<br />

zuurstof in de tank tijdens het reinigen oplopen tot<br />

meer dan het vereiste niveau of een minimum van<br />

<strong>10</strong> procent LEL [Lower Explosive Limit, red.], dan<br />

schakelt het systeem zich automatisch uit. “Dat maakt<br />

het heel veilig. Vanuit de controlekamer kun je de<br />

waardes volgen en op schermen ook de tank van binnen<br />

bekijken.” Van der Knaap spreekt van een duurzame<br />

manier van reinigen. “Het is een volledig gesloten<br />

systeem. Afhankelijk van het product in de tank<br />

wordt voor een spuitmedium gekozen. Vaak kunnen<br />

de restanten van het vloeibare product ook worden<br />

gebruikt als spuitmedium. Wij kunnen van werkplek<br />

wijzigen, totdat alle vaste vervuiling is verwijderd.<br />

Wanneer het vloeibare product hergebruikt kan worden,<br />

is het een groot voordeel dat er in vergelijking met<br />

traditioneel reinigen veel minder afval is.”<br />

Meer vermogen<br />

Van der Knaap zegt van klanten regelmatig de vraag<br />

te krijgen of Mourik ook met een robot werkt voor het<br />

reinigen van opslagtanks. Het antwoord is duidelijk,<br />

zo stelt hij: nee. “Wij kiezen voor dit systeem van<br />

circulair reinigen. Wij geloven in snelheid. Je kunt de<br />

vervuiling beter van je af spuiten dan die met een soort<br />

stofzuigrobot op te zoeken. Bovendien kunnen wij<br />

hiermee de hele tank reinigen, van de bodem, de wand<br />

tot en met het plafond.” Mourik past het systeem al<br />

jarenlang toe, voor klanten over de hele wereld. Sinds<br />

juni dit jaar heeft Mourik als eerste een elektrisch<br />

aangedreven non-entry tankcleaningsysteem (NETC-e)<br />

in gebruik genomen. “Het werkt hetzelfde als diesel<br />

aangedreven spuitkanonnen. Het verschil is dat NETC-e


EUROPOORT KRINGEN<br />

oktober - 2022 111<br />

over meer vermogen beschikt. Het reikt verder en<br />

heeft meer druk. Hierdoor kunnen wij er grotere tanks<br />

mee reinigen.” Het mooie is, vindt Van der Knaap, dat<br />

bij deze moderne manier van reinigen de ervaring van<br />

de traditionele aanpak nog altijd goed van pas komt.<br />

“Je moet een tank lezen om te begrijpen hoe je hem<br />

reinigt.”<br />

Ontgassen<br />

Voordat een tank kan worden gereinigd, moet die<br />

worden ontgast. Ook hiervoor heeft Mourik een nieuwe<br />

techniek beschikbaar die verschillende voordelen biedt.<br />

Peter Jordaan, manager productimplementatie bij<br />

Mourik, vertelt hier meer over. Een van zijn opdrachten<br />

is om drie jaar vooruit te kijken voor zowel Mourik als<br />

haar klanten. “De wolken vluchtige organische stoffen<br />

(VOS) boven fabrieken en schepen zien wij als een<br />

belangrijk issue. Wij willen daar iets aan doen. De door<br />

ons geïntroduceerde NanoVapor kan daar een rol in<br />

spelen.” Eerst geeft Jordaan uitleg over de traditionele<br />

manier van ontgassen van een opslagtank. “Hierbij<br />

wordt er met blowers geventileerd. Er wordt zo lang<br />

mogelijk geblazen tot de tank is ontgast. Dat kan wel<br />

enkele dagen duren. Alle dampen komen vrij in de<br />

atmosfeer; daarom wordt dit in Nederland nauwelijks<br />

meer gebruikt. Een alternatief hiervoor is ontgassen<br />

door er stikstof in te blazen. Dit is duur en heeft<br />

nadelen op het gebied van de footprint. Bovendien<br />

is dit bij lekkage gevaarlijk voor mensen. Maar het<br />

werkt voor LEL-onderdrukking en zal ondanks de hoge<br />

milieubelasting voorlopig nog wel worden gebruikt.”<br />

Tijdswinst<br />

Met NanoVapor biedt Mourik een duurzaam alternatief<br />

voor het conventionele ontgassen. Het systeem bestaat<br />

uit een apparaat waarin de vloeistof, Tanksafe zit.<br />

Een minuscule nozzle maakt hiervan bijzonder kleine<br />

nano-druppels, ter grootte van 30 tot 40 micron. “Deze<br />

druppels worden in een tank geblazen, en grijpen zich<br />

driedimensionaal vast aan de koolwaterstoffen, zoals<br />

benzineresten. Zo wordt snel een gasvrije omgeving<br />

met minder dan <strong>10</strong> procent LEL bewerkstelligd. De<br />

zuurstof blijft dus aanwezig in de tank. In plaats hiervan<br />

wordt een ander element van de branddriehoek - de<br />

brandstof - weggenomen”, verklaart Jordaan. Voor<br />

het ontgassen van een tank is maar relatief weinig<br />

Tanksafe-vloeistof nodig. Hij spreekt van twee liter<br />

Tanksafe op een tank van 500 m3 groot. “Dat is heel<br />

weinig voor zulk groot effect.” Het systeem zorgt niet<br />

alleen voor veiligheid, maar doet dit ook nog snel.<br />

“De tijdswinst is vijftig tot zeventig procent van de<br />

traditionele tijd. Voor het repareren van een pakking<br />

hoeft een tank niet gedurende een week te worden<br />

ontgast, maar lukt dit in een dag of dagdeel. Dat is<br />

niet alleen tijdswinst voor ons, maar vooral ook voor de<br />

klant.”<br />

Naar nul<br />

Mourik heeft NanoVapor uitvoerig getest, eerst op<br />

laboratoriumschaal en later bij fabrieken. Jordaan:<br />

“Die tests verliepen zeer succesvol. Een groot<br />

Peter Jordaan<br />

“De tijdswinst van<br />

NanoVapor is vijftig tot<br />

zeventig procent van de<br />

traditionele tijd”<br />

internationaal tankopslagbedrijf heeft Nano Vapor als<br />

preferred method verkozen. Ook bleek uit de tests<br />

dat het restproduct van de klant er niet door wordt<br />

aangetast. Het is een echte gamechanger.” Mourik richt<br />

zich met Nano Vapor vooralsnog op het ‘laaghangend<br />

fruit’, ofwel technisch lege tanks met slechts wat<br />

plassen erin en druppels aan het dak. Ook wordt het<br />

systeem gebruikt voor het ontgassen van schepen.<br />

“Ook daar hebben wij successen in geboekt. Er wordt<br />

nog veel traditioneel ontgast, wat slecht is voor het<br />

milieu. Maar het opzetten van regelgeving is een traag<br />

politiek proces. Mourik is lid van EVRA [European<br />

Vapor Recovery Association, red.] en draagt hierin<br />

haar steentje bij.” Nu Mourik erin is geslaagd om<br />

met NanoVapor stappen te zetten op het gebied van<br />

duurzaamheid, veiligheid en snelheid, is het werk nog<br />

lang niet klaar, kondigt Jordaan aan. “Er zijn nog te<br />

weinig adequate technieken om VOS naar nul terug te<br />

brengen. Wij zijn nu bezig om die te ontwikkelen. Dat<br />

gaat vooruitstrevend; op laboratoriumschaal hebben we<br />

al successen geboekt. Als dit lukt, hebben we de hele<br />

keten voor de klant te pakken.”


114<br />

EUROPOORT KRINGEN<br />

oktober - 2022<br />

‘Stilstand is achteruitgang, daarom investeren<br />

wij in innovatie’<br />

PETROCHEMIE<br />

BIJ MEUVA ZIT<br />

DEMONTEREN IN<br />

DE GENEN<br />

Tekst: Erik Stroosma<br />

Circulair en duurzaam. Er is vrijwel geen bedrijf te vinden dat die labels niet<br />

gebruikt. In de industriële demontage is dat niet anders. Volgens Mels Jongeneel<br />

van Meuva dekt de vlag daarbij lang niet altijd de lading. “Helaas niet”, zegt hij.<br />

“Bij ons is dat anders. Wij doen altijd wat wij zeggen en kunnen dat achteraf ook<br />

met harde cijfers laten zien.”


EUROPOORT KRINGEN<br />

oktober - 2022 115<br />

Het is duidelijk, voor mooie praatjes zonder inhoud<br />

moet je niet bij Meuva zijn. “Onze woorden<br />

waarmaken, daarmee maken wij het verschil”,<br />

vertelt directeur/eigenaar Jongeneel. “Andere<br />

kenmerken van ons bedrijf zijn de hoge kwaliteitsen<br />

veiligheidsstandaards en onze flexibiliteit en<br />

veelzijdigheid.” Dat laatste komt goed tot uiting in de<br />

diensten die de Rotterdamse onderneming allemaal<br />

aanbiedt en de branches die het bedient. Jongeneel:<br />

“Wij verzorgen demontage, asbestsanering en<br />

bodemsanering en passen zuig- of vacuümtechniek<br />

toe voor grondverwijdering. Dat doen we voor met<br />

name de petrochemie, de food en non-food industrie<br />

en energiebedrijven. De werkzaamheden lopen uiteen<br />

van complexe sloopprojecten in uitdagende (ATEX-)<br />

omgevingen tot kleine specialistische klussen, zoals<br />

het verwijderen van asbesthoudende flenspakkingen.<br />

Als Rotterdams bedrijf werken we natuurlijk veel in het<br />

haven- en industriegebied hier, maar ook in Antwerpen<br />

en tal van andere plekken in de Benelux en Duitsland.<br />

Ons bedrijf verzorgt al meer dan 55 jaar diensten voor de<br />

industrie.”<br />

Core business<br />

Eind jaren negentig was Meuva een van de eerste<br />

gecertificeerde asbestsaneerders van Nederland. “Wij<br />

hebben het Procescertificaat Asbestverwijdering en al<br />

onze vakmensen zijn DTA- (Deskundig Toezichthouder<br />

Asbest) en DAV- (Deskundig Asbestverwijderaar)<br />

gecertificeerd”, geeft Jongeneel aan. “In ongeveer<br />

diezelfde periode zijn we demontagewerkzaamheden<br />

gaan verrichten voor de industrie. Dat is<br />

uiteindelijk onze core business geworden. We<br />

hebben ons ontwikkeld tot specialist in complexe<br />

demontageprojecten. Of het nu gaat om werken tussen<br />

hogedruk gasleidingen of trillingsvrij demonteren, we<br />

doen het allemaal. Bij de sloop van opslagtanks kunnen<br />

wij bijvoorbeeld de metalen wanden in stukken knippen,<br />

losbranden of met hoge waterdruk wegsnijden. Ook<br />

is het mogelijk om tanks naar andere plekken op het<br />

terrein hijsen waar meer ruimte is en de operatie niet<br />

wordt verstoord. Bij elk project kunnen we klanten van<br />

A tot Z ontzorgen. Daarbij besteden wij veel aandacht<br />

aan veiligheid, gezondheid, milieu en kwaliteit. Uiteraard<br />

zijn we BRL SVMS-007 gecertificeerd en beschikken<br />

we over een modern machinepark.”<br />

Elektrische kranen<br />

Tot het machinepark van Meuva behoren sinds kort<br />

ook twee elektrische kranen. Jongeneel: “Stilstand is<br />

achteruitgang en daarom investeren wij in innovatie.<br />

Zo namen wij een aantal jaar terug een op afstand<br />

bestuurbare ATEX-/EX-kraan in gebruik. Die is<br />

speciaal ontwikkeld voor moeilijk bereikbare en<br />

explosiegevaarlijke plekken, zoals (brandstof)tanks.<br />

Bij investeren in innovatie hoort vanzelfsprekend<br />

ook verduurzaming. Zo zijn we actief bezig om ons<br />

wagenpark te elektrificeren en nu dus ook een deel<br />

van ons machinepark. Daarmee spelen we onder meer<br />

in op de zero-emissiezone die Rotterdam in 2025<br />

invoert in een groot deel van de stad. Elektrische<br />

“We hebben ons ontwikkeld<br />

tot specialist in complexe<br />

demontageprojecten”<br />

demontagekranen zijn nog niet leverbaar uit de<br />

fabriek, maar moeten speciaal omgebouwd worden.<br />

Dat maakt ze aanzienlijk duurder dan conventionele<br />

kranen. Het inzetten van die kranen vraagt daardoor<br />

ook een financiële inspanning van opdrachtgevers.<br />

Gelukkig zijn steeds meer klanten daartoe bereid en<br />

kunnen we gezamenlijk de carbon footprint bij projecten<br />

verkleinen.”<br />

Chroom-6 en circulariteit<br />

Tot het inspelen op nieuwe ontwikkelingen hoort ook<br />

het verwijderen van verf met het gevaarlijke chroom-6.<br />

“Vanaf de geruchtmakende zaak bij Defensie zijn we<br />

ons daarop gaan toeleggen”, geeft Jongeneel aan.<br />

“We kunnen de verf verwijderen zonder de objecten<br />

waar het op zit te hoeven slopen. Dat doen we door<br />

het eraf te zuigen en vervolgens gescheiden af te<br />

voeren. Als bij een sloopopdracht metaal met chroom-6<br />

aanwezig is, dan zamelen we dat apart in en gaat het<br />

naar een schrootverwerkingsbedrijf, PMC in Delfzijl, dat<br />

gespecialiseerd is in het recyclen van vervuild staal naar<br />

hoogwaardige circulaire grondstof.”<br />

Meuva voert een actief beleid met betrekking tot<br />

circulariteit. “Wij kiezen er bewust voor om proactief bij<br />

te dragen aan circulariteit in de bouw. Dat doen we door<br />

zoveel mogelijk materialen via hergebruik terug te laten<br />

keren in de keten. Zo gebruiken betonfabrieken door<br />

ons geleverd puin als grondstof en worden ferro- en<br />

non-ferro-metalen uit de sloop omgesmolten tot nieuwe<br />

bouwmaterialen. Aan de hand van meetbare gegevens<br />

kunnen we bij elk project exact laten zien welke<br />

materialen terug de keten in gaan.”<br />

Synergievoordelen<br />

Voor het hergebruik van materialen werkt Meuva samen<br />

met de Rotterdamse bedrijven Schotte en Oranje.<br />

Samen vormen zij de MSO Group en hebben ze het<br />

platform MSO Circulair opgericht. Daarop bieden<br />

zij materialen, meubilair, apparatuur en installaties<br />

voor hergebruik aan. Ook bij projecten werkt Meuva<br />

samen met Schotte en Oranje. Volgens Jongeneel<br />

levert dat interessante synergievoordelen op. “Door<br />

gebruik te maken van elkaars personeel (ruim 175 in<br />

totaal, exclusief een flexibele schil, red.), materieel en<br />

expertise zijn we nog breder en flexibeler inzetbaar. Zo<br />

is Schotte voor een deel en Oranje gericht op civiele<br />

bouw. Daarmee vullen we elkaar goed aan. Zo kunnen<br />

we bijvoorbeeld bij de sloop van een fabriek, waar ook<br />

een kantoorgebouw bij staat, een partner uit de MSO<br />

Group betrekken die daarin gespecialiseerd is. De klant<br />

hoeft daarvoor niet op zoek naar een apart bedrijf, maar<br />

kan voor een complete oplossing terecht bij één partij<br />

die alle deskundigheid in huis heeft.”


116<br />

EUROPOORT KRINGEN<br />

oktober - 2022<br />

Eerste Technologielezing KIVI<br />

ENERGIE<br />

‘BOUW OP KENNIS’<br />

Bestuurders nemen te veel ondoordachte, populaire beslissingen, al dan niet<br />

beïnvloed door onzin en nepnieuws op social media. Veel beter zou het zijn om de<br />

kennis van de Nederlandse maakindustrie en wetenschap te benutten, stelt Thecla<br />

Bodewes..<br />

Foto: Danny Cornelissen


EUROPOORT KRINGEN<br />

oktober - 2022 117<br />

Het Koninklijk Instituut van Ingenieurs (KIVI) bestaat<br />

sinds 1847, maar een Technologielezing heeft het<br />

nooit gehouden. Afgelopen maand was het zover,<br />

toen scheepsbouwondernemer Thecla Bodewes en<br />

boegbeeld van de Topsector Water en Maritiem het<br />

spits afbeet en de eerste Technologielezing hield. Ze<br />

noemde het spannend, maar eervol om voor een zaal vol<br />

geestverwanten te staan - onder wie enkele prominente<br />

ondernemers en bestuurders uit de offshore en olie- en<br />

gassector.<br />

Sluiten<br />

Bodewes beschrijft hoe zij opgroeide als dochter van<br />

een scheepsbouwer in Hasselt, waar haar vaders werf<br />

jarenlang de grootste werkgever van de omgeving was.<br />

Totdat de werf in de jaren negentig werd ingebouwd<br />

door jachthavens en recreatiewoningen, die al snel<br />

illegaal permanent werden bewoond. Met als gevolg<br />

een stroom aan klachten en een juridisch proces<br />

vanwege overlast. “De daadkracht van de lokale<br />

bestuurders was ver te zoeken. Dat heeft ons doen<br />

besluiten om de werf te sluiten”, aldus Bodewes.<br />

Het lokale bestuur was weliswaar opgelucht dat de<br />

overlastgevende scheepsbouwactiviteiten waren<br />

vertrokken, maar een ongewenst neveneffect was de<br />

inzakkende werkgelegenheid. “Ook een groot gedeelte<br />

van de middenstand moest de deuren sluiten. Het eens<br />

zo bruisende Hanzestadje moet het nu hebben van<br />

een mooie zomer als de jachthavens vol liggen met<br />

plezierjachten van toeristen.”<br />

Het hoofd bieden<br />

Wat in Hasselt in het klein gebeurde, ziet Bodewes in<br />

het groot ook in Nederland passeren. “We staan voor<br />

grote maatschappelijke vraagstukken”, beschrijft ze,<br />

“zoals klimaatverandering en biodiversiteitsverlies,<br />

maar ook voor geopolitieke uitdagingen die pijnlijk<br />

duidelijk maken hoe we, onder andere voor onze<br />

energievoorziening, afhankelijk zijn van het buitenland.”<br />

Volgens Bodewes is internationaal samenwerken van<br />

groot belang. Hoewel Nederlanders dat ligt, moet ons<br />

“Het digitale tijdperk<br />

waarin we leven, helpt<br />

niet mee”<br />

ondernemingsklimaat dat wel toelaten, waarschuwt ze.<br />

“Het is urgent en van groot belang om het bedrijfsleven,<br />

met name de maakindustrie, en de wetenschap te<br />

koesteren. Alleen samen zijn we in staat Nederland<br />

verder te helpen en de grote uitdagingen het hoofd<br />

te bieden. Ik geloof er heilig in dat samenwerking<br />

essentieel is om als land een onafhankelijke positie te<br />

kunnen behouden en het verschil te maken op mondiaal<br />

niveau.”<br />

Cherry picking<br />

“Om de doelen te kunnen realiseren en de gevolgen<br />

van klimaatverandering te kunnen beperken tot een<br />

minimum, zijn zeer ingrijpende maatregelen nodig.<br />

Hierbij kan de kennis van het Nederlandse bedrijfsleven<br />

het verschil maken. Daarnaast zullen we ons ook aan<br />

moeten passen aan klimaatverandering”, aldus de<br />

ondernemer. Ze zegt het te betreuren dat het debat<br />

over de richting van de energietransitie de laatste jaren<br />

is gepolariseerd. “Voor- en tegenstanders van bepaalde<br />

technologieën maken gebruik van ‘alternative facts’,<br />

‘framing’ en ‘cherry picking’ om hun standpunten kracht<br />

bij te zetten. Politieke druk en politieke opinie verlamt<br />

bestuurders en weerhoudt hen ervan beslissingen te<br />

nemen die op de lange termijn houdbaar zijn en op<br />

de juiste manier uitgevoerd kunnen worden om zo bij<br />

te dragen aan de welvaart van ons land. Ik zie helaas<br />

dat het in Nederland ontbreekt aan respectvolle<br />

samenwerking en bestuurders met gedegen<br />

inhoudelijke kennis en ervaring op de desbetreffende<br />

beleidsterreinen. Het digitale tijdperk waarin we leven,<br />

helpt niet mee. Veel onzin en nepnieuws wordt in hoog<br />

tempo op allerlei sociale netwerken gezet. Daar laten<br />

zelfs goede bestuurders zich door meeslepen. Ze<br />

nemen ondoordacht beslissingen die weliswaar populair<br />

zijn, maar weinig constructief.”<br />

‘DE BEVORDERING VAN DE<br />

KUNST DES INGENIEURS IN<br />

DEN UITGESTREKTEN ZIN’<br />

Onder bovenstaand motto richtten de<br />

drie stichters Frederik Willem Conrad,<br />

Gerrit Simons en Leopold Johannes<br />

Antonius van der Kun in 1847 KIVI op.<br />

De vereniging had er amper een jaar<br />

voor nodig om het predicaat ‘Koninklijk’<br />

te ontvangen, dankzij de bemoeienis<br />

van koning Willem II. Het huidige KIVI<br />

is nog altijd in het monumentale pand<br />

aan de Prinsessegracht in Den Haag<br />

gevestigd. De vereniging telt zo’n<br />

17.000 onafhankelijke leden.<br />

Institutionele belemmeringen<br />

“Objectieve en feitelijk juiste informatie is van<br />

essentieel belang voor het bepalen van beleid. De<br />

technische en effectieve uitvoerbaarheid en de<br />

consequenties op de lange termijn zouden moeten<br />

worden geverifieerd bij alle grote beslissingen die het<br />

kabinet neemt”, is Bodewes van mening. “Projecten<br />

moeten in Nederland worden uitgevoerd. Anders raken<br />

we nog meer bedrijven kwijt. Ik roep de overheid op te<br />

investeren in onderzoek en innovatie en institutionele<br />

belemmeringen uit de weg te ruimen.” Uit de reacties<br />

uit de zaal valt op te maken dat de lezing in goede<br />

aarde valt. ‘Prima verhaal’, ‘uit het hart gegrepen’ en<br />

‘volkomen mee eens’ zijn woorden die werden gebezigd.<br />

KIVI lijkt het advies van Bodewes meteen in de praktijk<br />

toe te passen, want de vereniging kondigt aan Tweede<br />

Kamerleden van advies te gaan voorzien.


EUROPOORT KRINGEN<br />

oktober - 2022 119<br />

PRODUCTNIEUWS<br />

VERSTERKING NETWERK<br />

Rockwell Automation, leverancier van industriële automatisering, kondigt<br />

aan dat Canline Systems zijn PartnerNetwork versterkt als Gold-partner<br />

in het OEM-partnerprogramma. Canline - onderdeel van de Xano Group -,<br />

is gespecialiseerd in de engineering en installatie van interntransport- en<br />

handlingsystemen voor metalen verpakkingsmaterialen in de automobielen<br />

de voedingsmiddelenindustrie. Met projecten over de hele wereld<br />

is het bedrijf naar eigen zeggen marktleider op het gebied van intern<br />

transport-, sorteer- en distributiesystemen die met lucht-, magneet- en<br />

vacuümtechnologieën werken. Canline heeft kantoren in het Brabantse<br />

Eersel en de VS. Het OEM-partnerprogramma van Rockwell Automation<br />

werd in het leven geroepen om OEM’s ondersteuning te bieden bij het<br />

ontwerp, de ontwikkeling en de levering van innovatieve apparatuur<br />

die gebruikmaakt van de systemen van Rockwell Automation. Voor de<br />

deelnemers is het programma een mogelijkheid om groei, innovatie en<br />

nieuw marktpotentieel te realiseren.<br />

GERECYCLED MATERIAAL<br />

Essentra Components meldt dat het een aantal producten in zijn LDPEassortiment<br />

bijna volledig uit gerecycled materiaal gaat vervaardigen.<br />

De geselecteerde producten zijn gemaakt van 98 procent gerecycled<br />

plastic, waarbij de resterende 2 procent bestaat uit kleurstoffen. Het<br />

geselecteerde productassortiment bestaat uit conische doppen en<br />

pluggen, hoekbeschermers, buiseindedoppen en buiseindekappen. De<br />

producent noemt het een belangrijke stap voorwaarts in duurzaamheid<br />

en koolstofreductie tijdens de productie. De maatregel maakt deel uit van<br />

een project dat erop is gericht om het aandeel van gerecycled plastic in<br />

het LDPE-assortiment van Essentra<br />

Components uit te breiden van de<br />

huidige samenstelling van 50 procent<br />

naar 98 procent. Het bedrijf spreekt<br />

van een nieuwe mijlpaal. Eerder was<br />

het gerecyclede materiaalgehalte van<br />

het kernassortiment LDPE gestegen<br />

van 40 naar 50 procent. Het nieuwe<br />

assortiment is beschikbaar voor klanten.<br />

GEBOGEN AS, VERBETERD<br />

TOERENTAL<br />

De Pump and Motor Division Europe<br />

(PMDE) van Parker Hannifin,<br />

gespecialiseerd in bewegings- en<br />

besturingstechnologieën, lanceert<br />

een nieuwe serie motoren met<br />

gebogen as en variabel slagvolume:<br />

V16. Dit is een evolutie van de<br />

bekende V12- en V14-motorserie<br />

en combineert snelheidsprestaties<br />

met drukclassificaties, wat<br />

volgens de aanbieder resulteert in<br />

verhoogde productiviteit en hogere<br />

veiligheidsmarges. De lijn is beschikbaar<br />

voor onder meer de scheepvaart en<br />

offshore, olie- en gastoepassingen.<br />

De nieuwe motoren zijn verkrijgbaar<br />

in twee maten, V16-220 en V16-270.<br />

Ze zijn ontworpen voor transmissies<br />

met zowel open als gesloten circuits,<br />

met de nadruk op krachtige machines.<br />

“Dankzij het innovatieve differentiële<br />

zuigerregelsysteem van de V16,<br />

samen met een driewegventiel en de<br />

beste slagvolumeverhouding, biedt<br />

de V16 een soepele en nauwkeurige<br />

regeling”, aldus Parker Hannifin. Het<br />

gepatenteerde sferische zuigerontwerp<br />

met gelamineerde zuigerringen<br />

biedt een hogere assnelheid dan bij<br />

concurrenten, zo stelt de producent.


TECHNISCHE<br />

ISOLATIESPECIALIST<br />

Op een eigen productielocatie in Waalwijk, bekroonde logistieke<br />

hotspot van Nederland, bewerken wij alle mogelijke<br />

isolatiematerialen, zodat ze voldoen aan uw eisen en wensen.<br />

Zo kunnen we isolatiematerialen maken die op iedere<br />

ondergrond aansluiten.<br />

We passen technieken toe zoals lijmen, zagen en frezen van<br />

bijvoorbeeld PIR hardschuim, minerale wol en polystyreen<br />

(geëxpandeerd & geëxtrudeerd).<br />

De specialistische isolatiematerialen (thermisch en akoestisch)<br />

worden onder andere toegepast in de (petro) chemische en<br />

procesindustrie, offshore olie-en gaswinning, (industriële)<br />

koeltechniek, scheepvaart en gebouwen. Onze isolatie is ook<br />

geschikt voor OEM doeleinden.<br />

TECHNISCHE ISOLATIESPECIALIST<br />

Nieuwenhuizenweg 21, Leiden<br />

Zijlweg 2, Waalwijk<br />

HOOFDKANTOOR<br />

Industrieweg 17, Waalwijk<br />

WWW.TECHNISCHEISOLATIESPECIALIST.NL


EUROPOORT KRINGEN<br />

oktober - 2022 121<br />

Safety Delta Nederland on Tour<br />

HOE DE VEILIG­<br />

HEID VERDER TE<br />

VERBETEREN<br />

Foto’s: Danny Cornelissen<br />

VEILIGHEID<br />

Het aantal ongevallen bij BRZO-bedrijven blijft de laatste jaren op hetzelfde niveau<br />

schommelen. Ook stabiliseert de naleving van veiligheidsrichtlijnen door bedrijven<br />

zich op eenzelfde peil. Nienke de Wilde (DCMR Milieudienst Rijnmond) spreekt<br />

van stagnatie. “Ik heb hier geen goed gevoel bij.”


122<br />

EUROPOORT KRINGEN<br />

oktober - 2022<br />

Onder de noemer ‘on tour’ hield Safety Delta<br />

Nederland vorige maand een eerste bijeenkomst in<br />

Den Haag, waarvan het de bedoeling is dat er meer<br />

zullen volgen. Doel hiervan is om meer inzicht te bieden<br />

in de stappen die de organisatie de afgelopen twee jaar<br />

heeft gezet [zie ook kader, red.]. Willem Henk Streekstra,<br />

directeur van de VOTOB, was een van de sprekers op<br />

de bijeenkomst. Hij zegt betrokken te zijn geweest bij<br />

de oprichting van Safety Delta Nederland, een aantal<br />

jaar geleden. “In de landbouw heeft een soortgelijke<br />

samenwerking tussen bedrijven, overheid en wetenschap<br />

goed gefunctioneerd. Samen met Colette Alma [exdirecteur<br />

VNCI, red.] stond ons eenzelfde model voor<br />

ogen. Met dit ecosysteem zijn we nu een paar jaar<br />

onderweg. Mijn boodschap is om dit vol te houden en je<br />

niet door een tegenslag uit het veld te laten slaan.”<br />

Oud vs nieuw<br />

“Veiligheid kost geld; het is geen direct verdienmodel.<br />

Wel is het een indirect verdienmodel, want een groot<br />

incident heeft niet alleen kosten maar ook imagoschade<br />

tot gevolg”, stelt Streekstra. Hij schetst de huidige<br />

relatie met de overheid als ‘command control’. “Dat<br />

zorgt voor een bepaalde sfeer bij bedrijven en maakt<br />

het lastiger om met de overheid samen te werken. Ik<br />

hoop dat bestuurders er wat gematigder in komen te<br />

staan en meer oog hebben voor samenwerking dan<br />

“Ik hoop dat bestuurders<br />

meer oog zullen hebben<br />

voor samenwerking<br />

dan voor handhaven en<br />

sturen”<br />

voor handhaven en sturen.” Streekstra waarschuwt dat<br />

de huidige ‘oude industrie’ niet te makkelijk terzijde<br />

moet worden geschoven. “Het verdienmodel van<br />

vandaag is het verdienmodel van morgen, zeg ik altijd.<br />

Je kunt niet in één keer naar het nieuwe overstappen.<br />

De huidige industrie zal nog tientallen jaren meegaan,<br />

want we zullen langere tijd met olie blijven werken. De<br />

veiligheidsmethodieken zullen daarvoor moeten blijven<br />

meelopen.”<br />

Ammoniak<br />

Het in toenemende mate werken met waterstof zal<br />

voor verandering op het gebied van veiligheid zorgen,<br />

verwacht hij. “Waterstof is een ander goedje. De<br />

grootste concentratie ammoniak in Nederland zal in<br />

opslagtanks zijn opgeslagen. Dat moeten we veilig


EUROPOORT KRINGEN<br />

oktober - 2022 123<br />

doen. Nederland moet the place to be worden om veilig<br />

met deze stoffen te werken. Wij vragen de overheid om<br />

mee te denken over standaarden daarvoor, waarbij we<br />

samen moeten optrekken. Bedenk wel dat het meteen<br />

over is als er één keer een ammoniaktank ontploft en<br />

er een wolk over bewoond gebied trekt.” Ammoniak<br />

wordt nu in ‘een paar tanks’ opgeslagen; wat in de<br />

toekomst vooral gaat veranderen is de schaalgrootte,<br />

denkt Streekstra. Hij zegt met de ministeries van<br />

Infrastructuur en Waterstaat en Economische Zaken en<br />

Klimaat hierover in contact te staan. “De ontwikkelingen<br />

in het bedrijfsleven gaan snel. Geld is niet het probleem;<br />

het gaat niet om subsidies. Investeerders zoeken<br />

betrouwbaarheid en veiligheid. Laten we samen<br />

daarvoor de schouders eronder zetten.”<br />

Ageing<br />

Hoe de toezichthouder tegen industriële veiligheid<br />

aankijkt, deed Nienke de Wilde uit de doeken. Ze<br />

is unit manager toezicht en handhaving bij DCMR<br />

Milieudienst Rijnmond en werkt vanuit die functie ook<br />

mee aan het samenwerkingsprogramma BRZO+. “Van<br />

de in totaal vierhonderd BRZO-bedrijven in Nederland<br />

vallen er honderdveertig in onze regio. De inspecties<br />

bij deze bedrijven vinden aangekondigd, maar ook<br />

onaangekondigd plaats.” DCMR maakt sinds enige<br />

tijd gebruik van een nieuwe inspectiemethodiek, die<br />

volgens De Wilde meer zicht op de veiligheidsprestaties<br />

“Vaak horen we van het<br />

management dat veiligheid<br />

bij hen op één staat”<br />

- en daarmee ook de knelpunten - biedt. Om aan te<br />

geven met welke blik de toezichthouder naar veiligheid<br />

kijkt, onderscheidt ze drie componenten: hardware,<br />

software en mindware. “Hardware is zichtbaar, dit zijn<br />

de installaties waarmee wordt gewerkt. Ageing zal<br />

de komende jaren onze speciale aandacht hebben.<br />

Naarmate installaties ouder worden, neemt de uitdaging<br />

toe om die te onderhouden. Zeker in deze tijden van<br />

stijgende kosten hebben wij zorg of investeringen in<br />

onderhoud wel worden gedaan.”<br />

Menselijk falen<br />

De tweede component - software - staat voor de<br />

afspraken, procedures en maatregelen die worden<br />

genomen. “Bij inspecties kijken wij hier uitgebreid<br />

naar. Van belang is of de procedures nog wel actueel<br />

zijn, bij iedereen bekend zijn en geen tegenstrijdige<br />

afspraken bevatten”, aldus De Wilde. “Ten derde is<br />

de veiligheidscultuur heel belangrijk”, zegt ze, daarbij<br />

verwijzend naar de component mindware. “Vaak horen<br />

we van het management dat veiligheid bij hen op één<br />

staat. Toch wordt dit op de werkvloer niet altijd zo<br />

SAFETY DELTA NEDERLAND:<br />

VORDERINGEN DELEN<br />

Het Convenant Safety Delta Nederland<br />

is twee jaar geleden opgericht, met<br />

als doel het Nederlandse Sevesobedrijfsleven<br />

tot het veiligste<br />

ter wereld te maken. Arjan van<br />

Dijk, programmadirecteur van<br />

Safety Delta Nederland, leidt dit<br />

samenwerkingsverband tussen<br />

bedrijven, overheid en wetenschap.<br />

Er is het nodige bereikt, stelt hij. In<br />

een serie bijeenkomsten, beginnend<br />

vorige maand in Den Haag, wil hij<br />

betrokkenen een beeld schetsen wat<br />

er tot nog toe is gedaan. “Of het nu<br />

gaat om de Quickscan Process Safety<br />

Management, het beter leren van<br />

incidenten of het duiden van informatie<br />

voor verbeterprogramma’s: er is het<br />

nodige werk verzet. Wie wil kan bij<br />

Safety Delta Nederland on Tour komen<br />

luisteren, ideeën delen en kritisch zijn.”<br />

beleefd. Veel grote incidenten vinden door menselijk<br />

falen plaats. Een alarm wordt bijvoorbeeld genegeerd<br />

omdat in eerdere gevallen bleek dat men door kon<br />

werken door op een knop te drukken. Operators denken<br />

het beste te doen.” Sinds een aantal jaar meet DCMR<br />

de veiligheidsperceptie onder bedrijven. Dit heeft<br />

wetenschappelijk onderbouwde indicatoren opgeleverd,<br />

die de kracht van de veiligheidscultuur aangeven. Zo<br />

dienen medewerkers het als veilig te beschouwen om<br />

een melding te doen. Ook moeten ze het gevoel hebben<br />

dat er iets met hun melding gebeurt.<br />

Ambitieuzer<br />

De laatste vijf à zes jaar blijven de veiligheidsprestaties<br />

bij BRZO-bedrijven op hetzelfde niveau hangen, ziet<br />

De Wilde. “Dat geldt zowel voor de mate van naleving<br />

als het aantal incidenten. Gemiddeld maakt jaarlijks<br />

dertig procent van de bedrijven een overtreding. Dat<br />

percentage blijft de laatste jaren constant. Ik zie dat als<br />

stagnatie en heb daar geen goed gevoel bij.” Streekstra<br />

reageert daarop: “We moeten ons wel beseffen dat<br />

alles een risico heeft. Nul risico bestaat helaas niet,<br />

hoewel bestuurders soms anders denken. De menselijke<br />

factor blijft belangrijk, meer nog dan techniek. Ik heb<br />

bewondering voor mensen op de werkvloer die dag in,<br />

dag uit, scherp moeten zijn op veiligheidsvoorschriften.<br />

Ik zou dat niet kunnen.” De Wilde zegt geen pasklare<br />

verklaring te kunnen geven voor de niet verder<br />

verbeterende veiligheidsprestaties. “Het is taai.<br />

Veiligheidscultuur kun je niet zomaar vastpakken. Ik<br />

geloof ook niet dat we een optimum hebben bereikt. We<br />

moeten ambitieuzer zijn dan dat. Het is alleen de vraag<br />

welke volgende stap we moeten zetten.”


Pompetravaini, het “hart” van het bedrijf<br />

Italiaanse superioriteit in de wereld, sinds 1929<br />

Water, Pasta, Olie, Textiel, Wijn, Schoenen, Banden,<br />

Plastic, Glas, Bier, Natuursteen, Zuivel, Pharma, Vis,...<br />

...voor ons, hebben ze geen geheimen<br />

TRMX<br />

TRH-TRS<br />

TBH-TBA<br />

TCH<br />

TRVX<br />

Ons streven is vooruit te blijven<br />

HYDROTWIN<br />

Travaini Pompen Benelux BV • Van Elderenlaan 4, 5581 WJ, Waalre<br />

Ph. +31 (0)40-2232222 • Fax +31 (0)40-2232220 • sales@travaini.nl • www.travaini.nl


EUROPOORT KRINGEN<br />

oktober - 2022 125<br />

Twitterij<br />

Mooi nieuws! Ons @BP_plc project 250 MW groene waterstof<br />

met HyCC en @PortofRotterdam staat op de IPCEI EU-lijst.<br />

Ec.europa.eu/commission/pre…<br />

Corné Boot<br />

In het begin haalde onze nascheidingsinstallatie een<br />

scheidingsrendement van 55 procent. Inmiddels is dat al<br />

70 procent. AVR tilt afvalbeheer naar een hoger plan volgens<br />

de Vereniging Afvalbedrijven. Verenigingafvalbedrijven.nl/<br />

nieuws/gemeent…<br />

AVR energy<br />

VNCI onderschrijft de oproep van @SER_NL: “Maak<br />

grondstoffentransitie prioriteit.” Mark Intven, beleidsadviseur<br />

materialentransitie bij de VNCI: “Een versnelling is absoluut<br />

noodzakelijk, ook als we de klimaatdoelstellingen willen halen.”<br />

Vnci.nl/nieuws/nieuwsb…<br />

Koninklijke VNCI<br />

Vandaag laten wij samen met @PortofRotterdam de<br />

nieuwe Rotterdamse raadsleden kennismaken met het<br />

haven- en industrieel complex. #werkbezoek #kennismaking<br />

#samenwerking @vvanderchijs @BasDM_Janssen<br />

Deltalinqs<br />

Als locoburgemeester bij de brandweer in Europoort geweest.<br />

Nieuw brandbestrijdingsmaterieel voor heftige tankputbranden<br />

in de haven officieel in gebruik genomen. Efficiënter, sneller op<br />

te bouwen en veiliger voor brandweerpersoneel. De haven en<br />

daarmee ook Rotterdam zijn zo nog veiliger.<br />

Robert Simons<br />

Het Sophia Kinderziekenhuis Rotterdam bouwt een snoezelbadkamer.<br />

Ruim <strong>10</strong>0 medewerkers van Shell fietsen voor Sophia<br />

in een 1e lustrum wielertocht van Pernis naar Voorne-Putten<br />

hiervoor 15.055,- euro bij elkaar. Dank aan alle deelnemers!<br />

Shell Pernis<br />

EU27 importeert bijna 400 miljoen m3 gas per dag (!) als LNG.<br />

Het verbruik is ca. 1 miljard m3/dag. Terwijl Eemshaven LNG<br />

al volop draait, is nog geen van de vijf Duitse LNG-terminals<br />

gereed.<br />

Martien Visser


Industrial<br />

Rope Access<br />

Solutions<br />

Industry & Offshore Oil and Gas<br />

On & Offshore wind<br />

SkyDeck suspended platforms<br />

WWW.SKY-ACCESS.COM


128<br />

EUROPOORT KRINGEN<br />

oktober - 2022<br />

Marlies Sikken (directeur SmartPort)<br />

INNOVATIE<br />

ONDERZOEKEN,<br />

VERBINDEN,<br />

INNOVEREN<br />

Wat er in de Rotterdamse haven aan innovatie plaatsvindt, merk je veelal in de rest<br />

van Nederland. Dat maakt de rol van SmartPort des te relevanter, stelt Marlies<br />

Sikken. Op de SmartPort Summit, komende maand in Rotterdam Ahoy, gaan<br />

bezoekers uit de triple helix gezamenlijk de handen uit de mouwen steken met<br />

collectieve acties om de energietransitie tot een succes te maken.<br />

Foto: Danny Cornelissen


EUROPOORT KRINGEN<br />

oktober - 2022 129


EEN<br />

MAN<br />

EEN<br />

MAN<br />

EEN<br />

WOORD<br />

EEN<br />

WOORD<br />

Muehlhan belooft en maakt waar<br />

Specialisten in staalconservering, steigerbouw en rope access<br />

Interesse in een afspraak? Bel 0<strong>10</strong>-4264960<br />

www.muehlhan.nl<br />

staalconservering – steigerbouw – rope access


EUROPOORT KRINGEN<br />

oktober - 2022 131<br />

is een leuke combinatie”, zegt Marlies<br />

Sikken over de beide functies die ze<br />

“Het<br />

combineert. In juni trad ze bij SmartPort aan<br />

als managing director, terwijl ze daarnaast directeur is<br />

van Windpark Krammer. “Het windpark is operationeel,<br />

waardoor je veelal met het hier en nu bezig bent”, vertelt<br />

ze. “Bijvoorbeeld met een trafo die te veel geluid maakt<br />

of hoeveel dividend er wordt uitgekeerd. Ik zit daar in<br />

het hart van de energietransitie. Dat heeft raakvlakken<br />

met SmartPort, dat meer is gericht op strategieën en<br />

de lange termijn. Beide kennen een andere dynamiek,<br />

maar hebben wel met elkaar te maken.” Sikken heeft<br />

een achtergrond in duurzame energie - ze werkte<br />

onder meer bij Vattenfall - en zegt bekend te zijn met<br />

waterstof, off- en onshore wind en grote zonneparken.<br />

“De havendynamiek was nieuw voor mij, zoals de<br />

logistiek en infrastructuur. Ik investeer er tijd in om dat<br />

te leren kennen. Zo ben ik onlangs gaan kijken hoe de<br />

overslag van soja van een zeeschip naar een duwbak<br />

verloopt. Binnenkort bezoek ik een binnenvaartschip.<br />

Heel interessant om daar een kijkje te nemen en er meer<br />

over te leren.”<br />

Waterstof en elektrificatie<br />

Sikken kende SmartPort op voorhand niet, maar<br />

zegt al snel onder de indruk te zijn geraakt van de<br />

rol die de organisatie in de haven speelt. “SmartPort<br />

is de verbinder tussen de drie partijen in de triple<br />

helix: de overheden, onderwijsinstellingen en het<br />

havenbedrijfsleven. SmartPort wil innovatie in de<br />

haven helpen versnellen door kennis te ontwikkelen<br />

en breed beschikbaar te maken. Als buitenstaander<br />

kon ik al zien dat het daar heel succesvol in is.” Het<br />

mooie van SmartPort is, vindt Sikken, dat als er<br />

stappen in het havengebied worden gezet, je dit in heel<br />

Nederland merkt. “SmartPort doet geen onderzoek om<br />

het onderzoek, maar wil bedrijven helpen om goede<br />

beslissingen te nemen. Zo heeft SmartPort in de<br />

afgelopen jaren veel aandacht besteed aan waterstof<br />

en elektrificatie. “Al in 2015 zijn daar de eerste stappen<br />

in gezet om waterstof en de brandstoftransitie op de<br />

agenda te zetten. Eerst door in samenwerking met<br />

partners de Wuppertal-scenario’s te bestuderen en<br />

daaruit te concluderen wat het voor de haven betekent.<br />

Vervolgens zijn haalbaarheidsstudies gedaan naar<br />

opschalingsmogelijkheden en ook is in 2019 een CEO<br />

Diner georganiseerd met het thema waterstof. Daar<br />

zijn weer vervolgonderzoeken uit gekomen. Ik vind<br />

het mooi dat dit bijdraagt aan de bouw van de eerste<br />

waterstoffabriek in de haven.”<br />

Innovatieklimaat<br />

“Een ander voorbeeld van een belangrijk project<br />

gaat over slimme kademuren. Met behulp van<br />

sensoren kunnen modellen worden opgesteld<br />

die precies aangeven wanneer een kademuur<br />

moet worden vervangen. Uit onderzoek bleek dat<br />

kademuren tientallen jaren langer meegaan dan de<br />

huidige ontwerprichtlijnen aangeven. De verlenging<br />

van de levensduur leidt tot veilig uitstel van het<br />

versterken of vervangen van de kademuur. Als zo’n<br />

WIE IS MARLIES SIKKEN?<br />

Marlies Sikken is sinds juni managing<br />

director van SmartPort. Ze nam het<br />

stokje over van Dirk Koppenol, die de<br />

functie tijdelijk vervulde. Ze combineert<br />

de baan met die van directeur van<br />

Windpark Krammer. Ze heeft een<br />

bedrijfskundige achtergrond en werkte<br />

eerder voor KPMG en Vattenfall.<br />

Bij die laatste werkgever droeg ze<br />

in verschillende rollen bij aan de<br />

energietransitie; onder andere op<br />

het gebied van elektrisch vervoer,<br />

energiemanagementsystemen, maar<br />

ook grootschalige duurzame opwek<br />

(wind en zon) en opslag (waterstof en<br />

batterijen).<br />

kademuur nog even door kan, heeft dat grote voordelen<br />

voor de bedrijvigheid en de economie”, zegt Sikken.<br />

Ook is de Haven Innovatie Barometer een belangrijk<br />

project, dat dit jaar voor de derde keer wordt<br />

uitgevoerd. “We meten hierbij het innovatieklimaat in de<br />

Rotterdamse haven. Waar staan we op het gebied van<br />

investeringen, innovatiebereidheid en waar lopen we<br />

tegenaan? Door te vergelijken met eerdere metingen<br />

krijgen we zo een realistische kijk op het verloop van<br />

innovatie in de haven.”<br />

Vraag- en visiegestuurd<br />

Onderzoek van SmartPort is precompetitief - de<br />

resultaten zijn openbaar - en wordt opgestart wanneer<br />

er ten minste twee ‘behoeftestellers’ zijn. Sikken:<br />

“Voorwaarde is dat er minimaal twee bedrijven bij<br />

onderzoek betrokken zijn. Naast dit vraaggestuurde<br />

onderzoek voeren wij ook visiegestuurd onderzoek<br />

uit. Dit gebeurde bijvoorbeeld op het gebied van<br />

waterstof, dat wij als een belangrijke ontwikkeling<br />

zagen. Dit visiegestuurde onderzoek blijven wij doen.<br />

Zo is de circulaire economie een actueel thema, waar<br />

we goed naar gaan kijken. Het klinkt vreemd, maar


Nieuwsgierig naar de SIR? Scan de QR-code voor meer info!<br />

ALGEMENE DEELNEMERSBIJEENKOMST<br />

De volgende algemene deelnemersbijeenkomst (ADB) zal plaatsvinden op 1 december 2022 bij het<br />

Zalmhuis te Capelle aan den IJssel. Zien we u daar?<br />

-<br />

Veiligheid is topsport


EUROPOORT KRINGEN<br />

oktober - 2022 133<br />

is en je niet alle bedrijven over één kam kunt scheren.<br />

Daarnaast is de investeringskracht kleiner.” Ook wil<br />

Sikken de impact van SmartPort meer inzichtelijk<br />

maken. In andere woorden: zij zoekt het antwoord op<br />

de vraag in hoeverre innovaties in het havenindustrieel<br />

complex dankzij SmartPort van de grond komen. “Dat<br />

is een interessante vraag. Wij willen graag dat onze<br />

inzichten leiden tot versnelling van innovatie. We weten<br />

al dat voor elke euro die SmartPort in haar onderzoeken<br />

steekt, er zes euro bijkomen vanuit andere deelnemers<br />

en onderzoekssubsidies.”<br />

Geluid en stikstof<br />

Een belangrijke actuele uitdaging in de haven ligt<br />

volgens Sikken op het gebied van stikstof en geluid.<br />

“Vorig jaar is een studie gedaan naar de benodigde<br />

fysieke ruimte in de haven voor de energietransitie.<br />

Daaruit bleek dat dit nogal een uitdaging is. Daar<br />

bovenop worden bedrijven nu geconfronteerd met<br />

stikstof- en geluidsemissieplafonds. Dit heeft een<br />

grote impact op de haven. Op dit moment zijn we de<br />

mogelijkheden van een vervolgonderzoek aan het<br />

verkennen.” Een ander nieuw onderzoek dat SmartPort<br />

overweegt is naar de langetermijneffecten van de<br />

oorlog in Oekraïne op de Rotterdamse haven.<br />

Foto: Danny Cornelissen<br />

“SmartPort doet geen<br />

onderzoek om het<br />

onderzoek, maar wil<br />

bedrijven helpen om goede<br />

beslissingen te nemen”<br />

koolstofbronnen, zoals CO2, gaan bijvoorbeeld steeds<br />

schaarser worden. In de nieuwe economie wordt dit uit<br />

gerecycled materiaal of biobased stoffen gewonnen. Dit<br />

zijn diverse stromen, met een heel eigen dynamiek.”<br />

Doelen<br />

Hoewel SmartPort volgens Sikken naar tevredenheid<br />

functioneert, ziet ze een aantal punten waar ruimte<br />

voor verbetering zit. “SmartPort levert al een mooie<br />

bijdrage aan het innovatieklimaat van de Rotterdamse<br />

haven. Ik hoop die vertaalslag van onderzoek<br />

naar het bedrijfsleven nog beter te maken. Voor<br />

grote bedrijven is het natuurlijk om met dit soort<br />

langetermijnvraagstukken bezig te zijn, maar onze<br />

aansluiting met het mkb kan beter. Wij gaan ons<br />

daarop richten. Al realiseer ik mij dat het mkb divers<br />

Samen aan de slag<br />

Volgende maand, op <strong>10</strong> november om precies te zijn,<br />

houdt SmartPort in Rotterdam Ahoy weer de SmartPort<br />

Summit. De bijeenkomst staat deze keer in het teken<br />

van ‘Energie voor transitie’. “We staan voor een grote<br />

verbouwing. We zitten midden in de energietransitie en<br />

we moeten overschakelen van traditionele brandstoffen<br />

naar groene alternatieven. Dit moeten we samen gaan<br />

doen”, licht ze toe. Op de SmartPort Summit wordt<br />

in ochtendsessies teruggekeken op projecten die zijn<br />

afgerond. ‘s Middags is er een centraal programma,<br />

waar onder andere Derk Loorbach (directeur van DRIFT<br />

en hoogleraar sociaal-economische transities aan de<br />

Erasmus Universiteit Rotterdam) en Ayca Szapora<br />

(neurowetenschapper, cognitief psycholoog, zelf-realisatiecoach<br />

en bedrijfskundige met een Black Belt in Lean<br />

& Six Sigma) spreken. “Maar het wordt niet alleen zitten<br />

en consumeren”, kondigt Sikken aan. “We gaan ook<br />

gezamenlijk aan de slag, waarbij wordt bekeken welke<br />

collectieve acties er nodig zijn om de energietransitie te<br />

laten slagen. Dit actieve element maakt de SmartPort<br />

Summit onderscheidend. Er worden nieuwe contacten<br />

gelegd en nieuwe samenwerkingsideeën opgedaan. Ik<br />

heb de afgelopen maanden veel één-op-één-gesprekken<br />

gehad, maar kijk er naar uit om samen met de community<br />

in één ruimte aan de slag te gaan!”<br />

SMARTPORT SUMMIT<br />

<strong>10</strong> november 2022<br />

Rotterdam Ahoy<br />

Aanmelden is mogelijk via<br />

Smartportsummit.nl


CORROSIEBESCHERMING,<br />

MET FOAMGLAS ® ISOLATIE SYSTEMEN<br />

Het beperken van corrosie onder isolatie en het buiten houden<br />

van water is van cruciaal belang om je installaties operationeel,<br />

veilig en performant te houden. FOAMGLAS ® isolatie is de<br />

duidelijke keuze en biedt ondoordringbaarheid voor water en<br />

damp, superieure druksterkte en constante thermische efficiëntie.<br />

Prestaties op de lange termijn, plus het potentieel voor minder<br />

reparaties en lagere onderhoudskosten, maken systemen met<br />

FOAMGLAS ® isolatie een toegevoegde waarde voor uw installaties.


PITTSBURGH CORNING BENELUX<br />

+32 (0) 471 80 60 13<br />

industry.be@owenscorning.com<br />

Voor online contact en technische<br />

informatie kan je ons vinden op<br />

WWW.FOAMGLAS.COM


136<br />

EUROPOORT KRINGEN<br />

oktober - 2022<br />

Kenbri Fire Fighting<br />

VEILIGHEID/MILIEU<br />

BLUSSCHUIM­<br />

TRANSITIE MET<br />

GEDEGEN PLAN<br />

Tekst: Christel Schiphorst<br />

Naar verwachting wordt vanaf januari 2023 de productie, het verhandelen en het<br />

gebruik van PFAS-houdende producten fors ingeperkt. Het Europese chemieagentschap<br />

ECHA heeft een PFAS-restrictie uitgewerkt die vanaf 1 januari 2023<br />

van kracht wordt en die grote impact zal hebben.<br />

Hans Huizinga, adviseur bij Kenbri Fire Fighting op<br />

het gebied van blusschuim, steekt van wal: “Al ruim<br />

vijf jaar informeren wij bedrijven en veiligheidsregio’s<br />

over de grootschalige verandering die op komst<br />

waren rondom het gebruik van fluorhoudend blusschuim.<br />

Vele organisaties hebben er tot nu toe echter<br />

voor gekozen om maatregelen aangaande de transitie<br />

van fluorhoudende naar fluorvrije materialen vooruit te<br />

schuiven. De wetgeving is nu echter duidelijk, evenals<br />

het tijdpad.”<br />

ECHA geeft in de restrictie een tijdpad voor de<br />

uitfasering van PFAS in blusschuim opgenomen. Dat<br />

tijdpad maakt duidelijk dat Seveso-bedrijven nog tien<br />

jaar de tijd hebben om definitief over te schakelen op<br />

fluorvrije alternatieve blusmiddelen. PFAS-houdend<br />

blusschuim mag in die overgangstijd nog wel worden<br />

gebruik . De genoemde transitietermijnen gaan echter<br />

wel vergezeld van zeer strenge voorwaarden, waaronder<br />

PFAS-houdend schuim mag worden gebruikt of in<br />

opslag gehouden. Dit alle moet zijn vastgelegd in een<br />

schuimtransitieplan.<br />

Klokt tikt<br />

“De klokt tikt”, zegt Huizinga, “de gebruikers moeten<br />

gedurende de transitiefase een locatiespecifiek<br />

‘managementplan voor PFAS-houdend blusschuim’<br />

opstellen, waarin gedetailleerd is beschreven voor welke<br />

doeleinden en scenario’s het schuim wordt toegepast,<br />

op welke wijze het schuim wordt ingezet en hoe het<br />

opruimen van schuimresten en verontreinigingen en het<br />

grondig reinigen van de gebruikte brandbestrijdingsmaterialen<br />

zijn geborgd. Deze plicht gaat zes maanden na<br />

het van kracht worden van de regelgeving in. Dat zou<br />

dus al in juli 2023 aan de orde zijn.”<br />

Krachten bundelen<br />

“Gelukkig hebben bedrijven als het onze, in samenwerking<br />

met andere spelers zoals Arcadis en Kappetijn<br />

Safety Services, al geruime tijd voorbereidingen<br />

getroffen om ervoor te zorgen dat Seveso- en BR-<br />

ZO-bedrijven kunnen voldoen aan de regelgeving. Het<br />

artikel van Kappetijn, elders in Europoort <strong>Kringen</strong> geeft<br />

een heldere omschrijving en stappenplan aangaande de<br />

schuimtransitie en het managementplan. Onze samenwerking,<br />

onder de naam PFAS Cleaning & Treatment<br />

Solutions (www.pfasoplossingen.nl) verenigt bedrijven<br />

met verschillende disciplines, die allemaal nodig zijn om<br />

te kunnen voldoen aan de wet- en regelgeving”, aldus<br />

Huizinga.<br />

Voertuigen reinigen<br />

Naast advisering en verkoop van fluorvrij blusschuim<br />

heeft Kenbri daarom recent een extra dienstverlening<br />

toegevoegd aan het toch al brede pakket. Het betreft<br />

het reinigen van schuimblusvoertuigen op haar vestiging<br />

in Numansdorp. De speciaal ingerichte cleaning-faciliteit<br />

is ondertussen al volgeboekt tot medio februari<br />

volgend jaar.<br />

In het kort gaat het als volgt in het werk: Om de uitwisseling<br />

van het blusschuim grondig aan te pakken, wordt<br />

eerst de inhoud van de schuimtank geledigd en veilig<br />

afgevoerd. Daarna wordt het gehele systeem doorge-


EUROPOORT KRINGEN<br />

oktober - 2022 137<br />

Hans Huizinga<br />

spoeld met water, volgens een vast omkaderd procedé.<br />

Omdat het reinigen van een blussysteem met alleen<br />

water niet optimaal effectief is voor het verwijderen van<br />

PFAS, kan een extra reinigingsstap worden toegevoegd,<br />

op basis van een door Arcadis opgesteld reinigingsprocedé,<br />

dat gebaseerd is op het gefaseerd spoelen van<br />

het schuimblusvoertuig met verschillende concentraties<br />

van een speciaal door Arcadis ontwikkelde reinigingsvloeistof.<br />

Maar het reinigen van schuimblusvoertuigen is slechts<br />

één van de noodzakelijke stappen in het transitieproces.<br />

Voor bedrijven onder de Seveso- en BRZO-regeling zijn<br />

veel ingrijpender maatregelen nodig.<br />

Enorme impact<br />

Hans Huizinga, tevens lid van de landelijke Werkgroep<br />

Brandblusschuim & PFAS - Actieprogramma PFAS, kan<br />

niet genoeg benadrukken welke enorme impact deze<br />

transitie zal gaan hebben: ”De kosten zijn immens, en<br />

je moet groots denken om dit te kunnen bevatten, maar<br />

met ons stappenplan kunnen we onze klanten helder en<br />

duidelijk helpen om veilig voor mens en milieu de overstap<br />

naar fluorvrij te kunnen maken. Er zijn ondertussen<br />

écht zeer goed werkende PFAS-vrije equivalenten voor<br />

fluorhoudend schuim op de markt, die dezelfde bluscapaciteit<br />

hebben als fluorhoudende materialen. Denk<br />

hierbij aan ons Respondol, bijvoorbeeld.”<br />

Fluorvrij schuimconcentraat<br />

“Respondol van Angus Fire is een hoogwaardig synthetisch<br />

fluorvrij alcoholbestendig schuimconcentraat<br />

(FF), speciaal ontwikkeld voor het blussen en beveiligen<br />

van alle soorten ontvlambare vloeistoffen en klasse A<br />

branden”, legt Huizinga uit. “Het schuim is uitermate<br />

geschikt voor hulpverleners die worden geconfronteerd<br />

met uiteenlopende risicosituaties. Dit schuim wordt<br />

gebruikt bij situaties met een verhoogd risico waar koolwaterstoffen,<br />

zoals oliën, benzine, dieselbrandstof en<br />

luchtvaart kerosine en/of polaire oplosmiddelen [dat wil<br />

zeggen als alcoholen, ketonen, esters en ethers, red.]<br />

worden opgeslagen, verwerkt of getransporteerd.”<br />

Bedrijven assisteren<br />

“Respondol biedt daarbij een damponderdrukkende<br />

schuimdeken op niet ontstoken koolwaterstoffen. Bovendien<br />

kan dit zeer stabiele schuim lange tijd worden<br />

opgeslagen en ook worden gebruikt als een blusmiddel<br />

bij het bestrijden van bosbranden, Klasse A-materialen<br />

zoals hout, papier en autobanden.”<br />

Huizinga sluit af: “Het wordt dringen geblazen om de<br />

bedrijven te assisteren met hun managementplan, maar<br />

het is tegelijkertijd de opmaat naar een fluorvrij milieu<br />

en veilige (werk)omgeving, waar iedereen bij gebaat<br />

zal zijn.” Hij begrijpt heel goed dat er een bepaalde terughoudendheid<br />

is om volledig over te gaan op fluorvrij,<br />

in geval er ernstige grootschalige incidenten zouden<br />

optreden, maar ook daarvoor is hij al bezig met een concreet<br />

voorstel, waarbij zelfs een grensoverschrijdende<br />

samenwerking voorzien is.<br />

Christel Schiphorst is marketingspecialist bij Kenbri Fire<br />

Fighting.


138<br />

EUROPOORT KRINGEN<br />

oktober - 2022<br />

Eerste plant Xycle in Rotterdam<br />

CIRCULARITEIT<br />

PYROLYSEOLIE<br />

UIT MOEILIJKE<br />

PLASTICS<br />

Xycle wil de komende tien jaar wereldwijd recyclingfabrieken bouwen die samen<br />

jaarlijks 1 miljoen ton plastic omzetten in pyrolyseolie. Hoewel het groeitempo al<br />

ambitieus is, is de kans volgens bestuurder Chris Kamp niet ondenkbeeldig dat<br />

dit verder zal worden opgevoerd. Zeker is dat de eerste plant in de haven van<br />

Rotterdam wordt gebouwd.


EUROPOORT KRINGEN<br />

oktober - 2022 139<br />

Aan de Rijndwarsweg in de Europoort gaan in het<br />

vierde kwartaal dit jaar de bouwwerkzaamheden<br />

van start voor de bouw van de eerste fullscale<br />

fabriek van Xycle. Dit bedrijf is een joint venture<br />

bestaand uit NoWit, Patpert Teknow Systems en<br />

Vopak. De techniek die in de fabriek zal worden<br />

toegepast is afkomstig uit India, om precies te zijn van<br />

medeaandeelhouder Patpert Teknow Systems. “Het<br />

bedrijf heeft in India ongeveer twintig plants gebouwd,<br />

die brandstof uit plastic afval produceren. Dat is<br />

natuurlijk een mooie eerste stap, maar ook niet meer<br />

dan dat. Er brandstof van maken, is immers een dure<br />

manier van verbranden”, vindt Kamp. Daarom is hij er<br />

vooral in geïnteresseerd om uit het plastic pyrolyseolie<br />

te maken, die als grondstof voor nieuw plastic kan<br />

dienen. “Wij kijken naar circulariteit.”<br />

Relativering<br />

Een vijftal jaar geleden heeft NoWit voor het eerst in<br />

India kennis gemaakt met de Patpert-technologie. Twee<br />

jaar geleden startten de drie bedrijven Xycle op. “Wil<br />

je iets bereiken, dan heb je een proefinstallatie nodig”,<br />

blikt Kamp terug. “Deze beschikte over een reactor<br />

waarmee jaarlijks 50 kilo plastic kan worden verwerkt.<br />

Hierin hebben we verschillende soorten plastic getest,<br />

van matrassen, windturbinebladen tot en met afval van<br />

The Ocean Cleanup aan toe.” De volgende stap is de<br />

te bouwen fabriek in Rotterdam, die jaarlijks 20.000<br />

ton plastic afval kan verwerken tot bijna 21 miljoen liter<br />

pyrolyseolie. De getallen lijken indrukwekkend, maar<br />

behoeven ook enige relativering. “Onze jaarproductie<br />

staat gelijk aan een dagproductie van van een normale<br />

chemische fabriek. De doelstellingen van de chemische<br />

fabrieken is om <strong>10</strong> procent van de productie van plastic<br />

te verkrijgen uit pyrolyseolie afkomstig van afval uit<br />

plastic. Als wij aan die vraag willen voldoen, zouden<br />

we honderden installaties moeten bouwen met een<br />

productiecapaciteit van 20.000 tot 80.000 ton plastic.<br />

Het is een ontwikkeling van duizenden naar miljoenen<br />

tonnen. Bijna een onmogelijke opgave.”<br />

Probleem<br />

Deze maand komen de meeste vergunningen waarschijnlijk<br />

binnen. Zes weken later volgt de definitieve<br />

vergunning. Vanaf medio november zullen de bouwwerkzaamheden<br />

beginnen. De schaarste aan bouwmaterialen<br />

heeft het projecten weliswaar parten gespeeld,<br />

zegt Kamp, maar er is geen vertraging opgelopen. “De<br />

prijs van staal was een half jaar geleden hoog, maar is<br />

nu weer gelijkwaardig aan het prijsniveau van een jaar<br />

geleden. Zo vindt de markt stabiliteit.” De keuze voor<br />

Rotterdam als locatie was een makkelijke, valt uit zijn<br />

woorden op te maken. “Uit onze analyse kwam Rotterdam<br />

als meest aantrekkelijke haven naar voren.”<br />

De fabriek in Rotterdam komt uit drie delen te bestaan.


140<br />

EUROPOORT KRINGEN<br />

oktober - 2022<br />

De fabriek in Rotterdam kan jaarlijks 20.000 ton plastic afval verwerken tot bijna 21 miljoen liter pyrolyseolie.


EUROPOORT KRINGEN<br />

oktober - 2022 141<br />

Monomeren<br />

‘Moeilijke plastics’, zoals Kamp dat noemt, zijn de<br />

feedstock voor de fabriek. Hij doelt daarmee op<br />

plastics die niet mechanisch te recyclen zijn, zoals<br />

plastics van schepen, verpakkingsmateriaal en<br />

gemixte en verontreinigde folies. “Om er zeker van<br />

te zijn dat we zuivere olie kunnen leveren, bouwen<br />

we een pre-treatmentinstallatie. Die haalt organische<br />

verontreiniging, staal en hout eruit.” Vervolgens wordt<br />

het plastic geagglomereerd: het wordt tot bolletjes<br />

geperst, wat de dichtheid en daarmee ook de opbrengst<br />

vergroot. Vervolgens wordt het met behulp van<br />

infrarood gescheiden, waarna het in de installatie tot<br />

een temperatuur van 475 graden Celsius wordt verhit.<br />

Van een vaste vorm wordt het gasvormig en uiteindelijk<br />

vloeibaar. “In de destillatiekolom wordt het omgezet<br />

in monomeren. Dit zijn koolstofketens die op diesel en<br />

plastic lijken. Hoe groter de gelijkenis, hoe beter de<br />

kwaliteit van de olieproducten.”<br />

Vraag<br />

Kamp zegt met ‘alle grote partijen’ in gesprek te zijn<br />

over de afname van de pyrolyseolie. “Alle chemische<br />

fabrieken willen onze olie graag hebben. Ons product<br />

is heel schoon. Het kookpunt van onze pyrolyseolie<br />

ligt laag genoeg om in heel veel chemische fabrieken<br />

te kunnen toepassen als pyrolyseolie afkomstig van<br />

gerecycled plastic. Aan de vraagzijde is er volop<br />

“Om er zeker van te zijn<br />

dat we zuivere olie kunnen<br />

leveren, bouwen we een<br />

pre-treatmentinstallatie”<br />

belangstelling.” Volgens Kamp is de vraag naar<br />

duurzaam plastic veel groter dan nu kan worden<br />

geleverd. “Daardoor gaan de prijzen de hoogte in.<br />

Wereldwijd zijn er ongeveer zes technieken beschikbaar<br />

voor de fullscale productie van pyrolyseolie uit plastics.<br />

Die zijn allemaal nog proof-of-concept. Wij beschikken<br />

over het voordeel dat onze technologie in India al in de<br />

praktijk op twintig locaties heeft gedraaid. Stel, je bent<br />

de enige met een pen en tien anderen willen schrijven.<br />

Dan is het de vraag wiens behoefte het grootst is. Dit<br />

gegeven draagt bij aan onze winstgevendheid.”<br />

DE ROL VAN VERBINDER<br />

Het in het Brabantse Willemstad<br />

gevestigde NoWit - dit staat voor<br />

‘No waste in time’ - richt zich primair<br />

op projecten waarmee CO2 valt te<br />

besparen en grondstoffen kunnen<br />

worden gewonnen. “Het liefst werken<br />

wij met bestaande technieken”, zegt<br />

Chris Kamp van het bedrijf. “Wij zijn<br />

de verbinder tussen de uitvinder en<br />

partijen met geld. Als een techniek op<br />

niveau is gebracht, wordt het vanuit<br />

een grote partij uitgevoerd. Heeft een<br />

bedrijf omvang en staat de fabriek,<br />

dan verliest het onze interesse en<br />

trekken wij ons terug. Ik noem het dan<br />

een spreadsheetbedrijf.” NoWit werkt<br />

ook met Vopak samen in het bedrijf<br />

Xirqulate, een bedrijf dat hoog- en<br />

laagcalorische reststromen verwerkt<br />

om er grondstoffen van te maken<br />

voor de keramische industrie. “Tevens<br />

besparen we met deze wereldwijd<br />

gepatenteerde techniek veel CO2. We<br />

verwachten deze fabriek over anderhalf<br />

jaar te gaan bouwen. Daarmee kan<br />

jaarlijks 630.000 ton CO2-uitstoot<br />

bespaard.”<br />

Drie delen<br />

De fabriek in Rotterdam komt uit drie delen te bestaan:<br />

een pre-treatmentinstallatie, de pyrolyse-installatie en<br />

de tankopslag. “Omdat dit de eerste fabriek buiten India<br />

wordt, hebben we besloten dit bij elkaar te plaatsen. Zo<br />

kunnen bezoekers alles in één keer zien. Het is echter<br />

goed mogelijk dat wij het verwerken van plastic - een<br />

mechanische proces - en het maken van de olie - dit<br />

is chemisch - van elkaar los knippen. Het is denkbaar<br />

dat er in Rotterdam meer chemische pyrolysefabrieken<br />

worden gebouwd, zonder plasticverwerking. Meerdere<br />

bedrijven in de haven hebben kenbaar gemaakt<br />

interesse te hebben in een plant op hun terrein.”<br />

iPhone<br />

De komende tien jaar wil Xycle meerdere fabrieken<br />

bouwen, kondigt Kamp aan. In landen als Denemarken,<br />

Italië, Spanje, Maleisië, Singapore, Australië en de VS<br />

zou er interesse zijn. Dat is ambitieus, erkent Kamp.<br />

“Daarnaast vergt het maken van plastic uit afval R&D.<br />

Vergelijk het met een Nokia, waar tien jaar geleden<br />

iedereen tevreden mee was. Maar nu wil men een<br />

iPhone 13. Dankzij R&D moeten wij in staat worden<br />

gesteld om in de toekomst die iPhones 14, 15 en 16 aan<br />

te kunnen bieden. Daar is kennis voor nodig die uit de<br />

gehele keten komt. Het is een proces dat je met elkaar<br />

moet doen. Dat maakt het uitdagend, zeker omdat er<br />

vanuit de afvalmarkt, innovatie en chemische fabrieken<br />

nog niet vaak is samengewerkt. Normaliter zullen deze<br />

markten elkaar niet vinden. Dit maakt het uitdagend,<br />

maar tegelijkertijd ook leuk.”


Terra Inspectioneering


Totaalleverancier<br />

voor industriële<br />

brandbestrijding<br />

Advies<br />

Levering<br />

Verhuur<br />

Service & Onderhoud<br />

Keuring & Inspectie<br />

Meer weten of kennismaken?<br />

Bel 0187-493588, kijk op Kenbri.nl of scan de QR-code.


EUROPOORT KRINGEN<br />

oktober - 2022 145<br />

MENSEN<br />

BASTIAAN SPOELSTRA heeft<br />

per 1 september jl. de overstap<br />

overgemaakt van Bilfinger Industrial<br />

Services naar de Verwater<br />

Group. Daar is hij als cfo in dienst<br />

getreden. Spoelstra werkte bijna<br />

twaalf jaar voor Bilfinger.<br />

Sinds 1 juli jl. is SARAH<br />

OLIEROOK bij het Havenbedrijf<br />

Rotterdam actief in de functie van<br />

manager port security. Ze werkt<br />

ruim 13 jaar bij het havenbedrijf.<br />

Energie Data Service Nederland<br />

(EDSN). Dit is de IT-partner van de<br />

regionale netbeheerders, TenneT<br />

en GTS.<br />

Coo HARRY VAN RIETSCHOTEN<br />

vertrekt per 30 september a.s. bij<br />

HES International. Hij was sinds<br />

tien jaar in deze functie actief en zal<br />

vanaf volgende maand ‘elders zijn<br />

ambities vormgeven’.<br />

Bij Pontifexx is CHARLOTTE<br />

KROON vorige maand als<br />

maintenance consultant in dienst<br />

getreden.<br />

Charlotte Kroon<br />

CEES OUDSHOORN stopt als<br />

algemeen directeur van VNO-<br />

NCW. Hij is 22 jaar directielid<br />

bij de werkgeversorganisatie<br />

geweest. Oudshoorn wordt per 1<br />

april 2023 opgevolgd door FOCCO<br />

VIJSELAAR, die nu nog directeurgeneraal<br />

bedrijfsleven & innovatie is<br />

bij het ministerie van Economische<br />

Zaken.<br />

Cees Oudshoorn<br />

FIEN BOSMAN-VAN GELDER<br />

gaat per 1 november a.s. aan de<br />

slag als sr. communicatieadviseur<br />

wetenschap/persvoorlichter bij<br />

de Convergence Alliance tussen<br />

TU Delft, Erasmus Universiteit<br />

Rotterdam en Erasmus MC.<br />

De afgelopen zes jaar was zij<br />

communicatieadviseur wetenschap<br />

bij de TU Delft.<br />

VTTI heeft GUY MOEYENS<br />

aangesteld als nieuwe ceo. Hij<br />

volgt ROB NIJST op, die het bedrijf<br />

verlaat. Moeyens werkte eerder<br />

langere tijd voor BP.<br />

Sinds 2 september jl. is NIENKE<br />

HOMAN de nieuwe voorzitter van<br />

de Raad van Commissarissen bij<br />

Harry van Rietschoten<br />

Ook OZLEM HUMUR heeft de<br />

HES-organisatie verlaten, om<br />

precies te zijn de HES Botlek Tank<br />

Terminal. Ze werkte er elf jaar,<br />

onder meer als veiligheidskundige/<br />

QESSH officer. Met ingang<br />

van 1 september jl. is zij bij de<br />

Nederlandse Arbeidsinspectie aan<br />

de slag gegaan.<br />

IESJA WESTERBEEK vervult bij<br />

Toxic een nieuwe functie. Ze is<br />

nu product manager, nadat ze er<br />

2,5 jaar als managing editor heeft<br />

gewerkt.<br />

Iesja Westerbeek<br />

Sinds het begin van deze maand<br />

is FRANS VAN KEULEN met<br />

pensioen. Hij werkte 21 jaar bij het<br />

Havenbedrijf Rotterdam, waarvan<br />

de laatste 11 jaar als adviseur<br />

hospitality & events.<br />

FERRIE FÖRSTER is vorige maand<br />

LINCO NIEUWENHUYZEN<br />

opgevolgd als secretaris van de<br />

Economic Board Zuid-Holland.<br />

JACQUELINE VAESSEN is per<br />

direct gestart als kwartiermaker<br />

bij de nieuwe vereniging Waterstof<br />

Nederland. Tot begin volgend jaar zal<br />

zij de oprichting begeleiden, waarna<br />

deze in januari 2023 kan starten.<br />

Waterstof Nederland wordt de<br />

gesprekspartner van de Nederlandse<br />

waterstofketen voor ministeries<br />

en andere organisaties over<br />

waterstof in al haar facetten. De<br />

initiatiefnemers zijn Air Liquide, BP,<br />

Eneco, Engie, HyCC, Ørsted, RWE,<br />

Shell, Vattenfall en Yara samen met<br />

Deltalinqs en het H2 Platform.<br />

Commissaris bij het Havenbedrijf<br />

Rotterdam WOUTER VAN<br />

BENTEN is voor een tweede<br />

termijn benoemd. Hij trad in<br />

september 2018 aan als lid van de<br />

Raad van Commissarissen. Zijn<br />

termijn liep op 31 augustus j.l. af.<br />

Zijn tweede termijn eindigt op 31<br />

augustus 2026.<br />

Wouter van Benten


Onderhoud en bescherming<br />

van opslagtanks in agressieve<br />

omgevingen<br />

Betonnen structuren, zoals opslagtanks voor afvalwater, worden vaak blootgesteld aan<br />

agressieve invloeden. Biogene zuren tasten het beton aan, scheuren ontstaan, zuren<br />

dringen verder door, het beton brokkelt af en de structuur wordt onbruikbaar. De nieuwe<br />

coating MasterSeal 7000-CR gebaseerd op de nieuwe technologie Xolutec biedt een<br />

weerstand tegen extreme chemische invloeden met de juiste elasticiteit om barsten in<br />

het beton van deze tanks doeltreffend te overbruggen. De levensduur van het beton<br />

wordt verlengd en het onderhoud vermindert aanzienlijk.<br />

Voor meer informatie bezoek onze website of contacteer ons.<br />

www.master-builders-solutions.nl<br />

mbs-cc-be@mbcc-group.com<br />

Tel. +32 11 34 04 31<br />

A brand of


EUROPOORT KRINGEN<br />

oktober - 2022 147<br />

AGENDA<br />

3 NOVEMBER<br />

ROTTERDAM<br />

ROTTERDAM ENERGY<br />

PORT<br />

www.managementproducties.nl<br />

<strong>10</strong> NOVEMBER<br />

ROTTERDAM<br />

SMARTPORT SUMMIT<br />

www.smartport.nl<br />

15 T/M 17 NOVEMBER<br />

GORINCHEM<br />

VAKBEURS RECYCLING<br />

www.recyclingvakbeurs.nl<br />

22 NOVEMBER<br />

UTRECHT<br />

NATIONAAL CONGRES<br />

BRZO<br />

www.outvie.nl<br />

29 EN 30 NOVEMBER<br />

AMSTERDAM<br />

OFFSHORE ENERGY<br />

www.offshore-energy.biz<br />

26 JANUARI<br />

UTRECHT<br />

JAARCONGRES<br />

INDUSTRIËLE<br />

VEILIGHEID<br />

www.heliview.nl<br />

14 T/M 16 MAART<br />

ROTTERDAM<br />

STOCEXPO<br />

www.stocexpo.com<br />

17 T/M 19 APRIL<br />

ROTTERDAM<br />

EUROMAINTENANCE<br />

www.euromaintenance.net<br />

18 T/M 20 APRIL<br />

ROTTERDAM<br />

MAINTENANCE NEXT<br />

www.maintenancenext.nl<br />

9 T/M 11 MEI<br />

ROTTERDAM<br />

WORLD HYDROGEN<br />

SUMMIT & EXHIBITION<br />

www..world-hydrogen-summit.com<br />

15 T/M 17 NOVEMBER<br />

VAKBEURS RECYCLING<br />

De wereld van afval- en grondstoffenbeheerders<br />

is volop in beweging. De doelstellingen van<br />

bedrijven met grote afvalstromen en overheid<br />

worden ambitieuzer en de mogelijkheden voor<br />

betere en meer duurzame recycling nemen alleen<br />

maar toe. Exposanten van Vakbeurs Recycling<br />

bieden systemen voor recyclingtechniek en<br />

afvalmanagement. Afvalprofessionals van onder<br />

meer recyclingbedrijven, bouw- en sloopbedrijven,<br />

gemeenten, overheid, industrie, afvalinzamelaars en<br />

bedrijven met grote afvalstromen vinden er producten,<br />

systemen en diensten op het gebied van inzameling,<br />

afvalmanagement en verwerken en sorteren van afval.<br />

22 NOVEMBER<br />

NATIONAAL CONGRES BRZO<br />

Op 22 november houdt Outvie in Van der Valk in<br />

Utrecht ‘hét jaarlijkse onafhankelijke kennis- en<br />

netwerkplatform voor de gehele BRZO-keten’. Het<br />

Nationaal congres BRZO brengt alle partijen in de<br />

keten samen: overheden, inspectiediensten, BRZObedrijven,<br />

onderzoeks- en ingenieursbureaus en<br />

andere belanghebbenden. Bezoekers worden tijdens<br />

het congres bijgepraat over de inspectiediensten,<br />

de Omgevingswet en men leert over diverse<br />

veiligheidsrisico’s - zowel intern als extern - die een<br />

grotere rol gaan spelen. Op het evenement worden<br />

praktijkervaringen van bedrijven en vakgenoten<br />

gedeeld. Ook is er ruimte om te netwerken.<br />

Het congres richt zich op toezichthouders,<br />

HSE-functionarissen, productiemanagers,<br />

onderhoudsingenieurs, medewerkers kwaliteitzorg,<br />

veiligheidsmanagers en beveiligingsdeskundigen.<br />

18 T/M 20 APRIL<br />

MAINTENANCE NEXT<br />

Iedereen die ertoe doet in de wereld van industrieel<br />

onderhoud is tijdens Maintenance NEXT te vinden<br />

in Rotterdam Ahoy. Duizenden onderhoudsprofessionals<br />

en technisch dienstverleners vinden hun weg<br />

naar de de belangrijkste technologie- en onderhoudsvakbeurs<br />

van de Benelux: Maintenance NEXT.<br />

Op de beursvloer kunnen professionals nieuwe kennis<br />

en expertise opdoen en zich laten onderdompelen<br />

in de nieuwste technieken, innovaties, technische<br />

oplossingen en hightech producten die de exposanten<br />

op de beurs laten zien. Tijdens het evenement<br />

worden verschillende netwerkbijeenkomsten gehouden,<br />

waar professionals werkzaam in het industrieel<br />

onderhoud elkaar ontmoeten. De bijeenkomsten<br />

staan in het teken van kennis delen en netwerken.


EUROPOORT KRINGEN<br />

oktober - 2022 149<br />

PRINSHEERLIJK MAAR<br />

NIET VRIJBLIJVEND…<br />

COLUMN<br />

MAI ELMAR & FRIENDS<br />

Prinsjesdag ligt alweer allengs achter ons,<br />

maar het vinden van een actieve aanpak<br />

en samenhang niet.<br />

Er is meer dan genoeg aan de hand;<br />

ondernemers en werkgevers kampen<br />

met personeelstekorten, stijgende huren,<br />

energieprijzen en grondstofprijzen. Een<br />

ongekende inflatie, een stijgend minimumloon<br />

en stijgende belastingen zijn daarbij gekomen.<br />

De kansenongelijkheid neemt nog immer toe en<br />

dat is voor niemand goed.<br />

Immers, een bestaanszekerheid geeft rust,<br />

hoop en vertrouwen. Kortom niet overleven,<br />

maar leven! Dit is belangrijk voor mens én<br />

onderneming om onderaan de streep iets over<br />

te houden.<br />

Uit een recente peiling onder leden van VNO-<br />

NCW West kwam naar voren dat het tekort<br />

aan medewerkers, belemmerende regelgeving<br />

én het overheidsbeleid door ondernemers en<br />

werkgevers als belangrijke tekortkomingen<br />

worden ervaren.<br />

de gezondheidszorg én in innovaties. En in<br />

dit alles, niet te vergeten….hoe gaan we om<br />

met schaarste, investeren en tegelijkertijd het<br />

beteugelen van speculeren, kortom, een balans<br />

zien te herpakken.<br />

Geld blijkt echter niet schaars en dat is dan<br />

wellicht een ‘zegen’ in dit alles, laten we daar<br />

- vooral in deze tijd - ook naar kijken. Kijken<br />

naar en lering trekken uit de vele initiatieven<br />

en innovaties, zoals walstroom, een eerste<br />

watertaxi op waterstof, CO2-opvang, Rotterdam<br />

Hydrogene Hub, Talenthub, Manifest op<br />

Zuid en IT-campus… om er maar een paar te<br />

noemen. Rotterdam blijkt te kunnen bijdragen<br />

aan oplossingen. Laten we vooral zorgen<br />

dat dit wordt voortgezet en verbreed mét de<br />

benodigde investeringen én regelgeving die het<br />

mogelijk maakt. Loco-burgemeester Simons zei<br />

laatst ‘nood breekt wet’. Zijn boodschap in deze<br />

aan Den Haag krachtig: “Zorg desnoods met<br />

een noodwet dat noodzakelijke milieuprojecten<br />

door kunnen gaan om verandering in transitie<br />

versneld mogelijk te maken.”<br />

MAI ELMAR,<br />

directeur van Cruiseport<br />

Rotterdam. De columns<br />

van Mai worden geregeld<br />

afgewisseld met die van<br />

gastcolumnisten.<br />

Een gemis aan betrouwbaarheid lijkt de simpele<br />

conclusie in deze. Een vorm van onwaarachtig<br />

ervaren vrijblijvendheid wellicht? Evenwel,<br />

om zaken weer in balans te krijgen c.q. te<br />

herstellen is leiderschap nodig - van een<br />

ieder. Maar zeker óók in helder beleid en tijdig<br />

ingrijpen op basis van accurate feiten. Én niet<br />

het minst, investeringen zijn nodig! Investeren<br />

in de BV Nederland, het vestigingsklimaat<br />

en haar inwoners, nu belangrijker dan ooit.<br />

We dienen simpelweg niemand in de kou te<br />

laten staan, niet letterlijk noch figuurlijk. Ergo,<br />

inderdaad investeren, investeren in mens en<br />

samenleving, in het klimaat, het onderwijs,<br />

Een terechte oproep, met andere woorden<br />

vlotten en niet stagneren. De leuze van<br />

Rotterdam ‘sterker door strijd’ past hier goed.<br />

Samen aan de bak, samen met bestuur én<br />

bestel strijdend voor een behouden toekomst.<br />

Handelen met een gezamenlijk doel voor ogen<br />

in begrip en bereidheid, zal uiteindelijk soelaas<br />

moeten kunnen bieden voor hernieuwde<br />

stabiliteit naar een betere toekomst door de<br />

transitie heen.<br />

Dit alles opdat wij dit land - in een verenigd<br />

Europa - beter achterlaten voor de volgende<br />

generaties en dat is immers niet vrijblijvend!


Tank Optimization &<br />

Emissions Reduction<br />

Our approach is simple: leverage our portfolio of world-class<br />

products to help tank owners manage their tanks more<br />

efficiently, safely and profitably. From optimizing capacity<br />

and inventory utilization to reducing VOC emissions and<br />

extending maintenance intervals, we can support your<br />

operation with our dependable and proven product line.<br />

hmttank.com<br />

USA | United Kingdom | Netherlands | Turkey | Bahrain | Singapore | Australia


OVERVIEW OF OUR SOLUTIONS<br />

Floating Roof Seals<br />

Primary Seals<br />

Floating Roofs<br />

Aluminum IFRs<br />

Aluminum Domes<br />

API, AWWA and Non-ventilated<br />

VOC Reduction<br />

Guide Pole Sleeves<br />

Secondary Seals<br />

Wax Scraper Systems<br />

Foam Dams<br />

Stainless Steel IFRs<br />

Hybrid IFRs<br />

Composite IFRs & EFRs<br />

API Separator Covers<br />

Drain Systems<br />

Pivotmaster Drain Systems<br />

Sumpmaster Check Valves<br />

Legmaster Sealing System<br />

Services<br />

Installation and Install Support<br />

Floating Suctions/Skimmers<br />

3D Laser Scanning / Verticality<br />

hmttank.com<br />

USA | United Kingdom | Netherlands | Turkey | Bahrain | Singapore | Australia


• Tank reiniging<br />

• Industieele reiniging<br />

• Transport<br />

• Riool reiniging<br />

• Containerservice<br />

• Milieuvriendelijk ontgasen<br />

Austria -<br />

Germany - The Netherlands - Belgium


Follow us<br />

www.st-cleaning.com


I N D U S T R I E E L M A N A G E M E N T M A G A Z I N E<br />

IN DE NOVEMBER-EDITIE<br />

Hedi Visscher, directeur van PortXL,<br />

geeft tekst en uitleg over het zevende<br />

acceleratorprogramma dat dit najaar van start<br />

is gegaan. Ze licht de meest aansprekende scaleups<br />

en start-ups van dit jaar toe. Visscher leidt<br />

PortXL sinds mei dit jaar en vertelt in Europoort<br />

<strong>Kringen</strong> over haar ervaringen tot nog toe<br />

én haar plannen.<br />

Een nieuwe iTanks Innovation Masterclass.<br />

De update van de Richtlijn Steigers nadert<br />

haar voltooiing. In Europoort <strong>Kringen</strong> geeft<br />

branchemanager Gerard Westenbroek van<br />

de Vereniging van Steiger-, Hoogwerken<br />

Betonbekistingbedrijven (VSB) uitleg<br />

over de belangrijkste wijzigingen. Ook gaat<br />

hij in op de introductie van de nieuwe Richtlijn<br />

Hangbruginstallaties.<br />

Wat zijn de belangrijkste trends in de rope<br />

access-markt? De eerste Europoort <strong>Kringen</strong> Rope<br />

Access Poll biedt inzicht in de laatste stand van<br />

zaken in deze markt.<br />

Onlangs is een quickscan verricht naar<br />

het hergebruik van restwarmte van de<br />

waterzuivering bij Shell Pernis en de nog te<br />

bouwen electrolysers op de Tweede Maasvlakte.<br />

Lees de bevindingen volgende maand in Europoort<br />

<strong>Kringen</strong>.<br />

En nog veel meer!<br />

Verhuur van MOBIELE<br />

STOOM-UNITS<br />

Tevens leverancier van bio-olie.<br />

BINNEN 24 UUR<br />

TER PLAATSE<br />

IN HET<br />

GEHELE LAND<br />

A.J. van der Kooy b.v.<br />

Denariusstraat 19 a , 4903 RC Oosterhout<br />

Tel.: +31(0)88 36 94 240<br />

Mob: +31(0)65 46 75 008<br />

www.vdkooy.nl | info@vdlooy.nl<br />

Adv half vdKooy-EK.indd 1 27-03-18 12:44


VAN DER LINDEN & VELDHUIS<br />

● INDUSTRIËLE ISOLATIE<br />

● BRANDBESCHERMING<br />

● TRACING<br />

● STEIGERBOUW<br />

Isolatie als tweede natuur<br />

Van der Linden & Veldhuis Isolatie B.V., Edisonstraat 5, 3133 KG Vlaardingen<br />

Postbus 232 - 3130 AE Vlaardingen, Telefoon 0<strong>10</strong> - 445 66 00, Telefax 0<strong>10</strong> - 435 64 80<br />

Vestigingen: Sas van Gent en Wormerveer<br />

www.lindveld.nl

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!