Ceredigion Coast Path - Brochures - Visit Wales

Mining
Heritage
Lead, silver and zinc with smaller amoiunts of copper were being mined
in Ceredigion long before the Romans arrived. A gold “sun disc”
(pictured below) unearthed in the Cwm Ystwyth mining area in 2002
has been dated to around 2500 BC.
Lead was in use by the Romans and remained in use for many centuries
until the issue of lead poisoning was discovered, putting a stop to making
toys from lead and using lead-based chemicals in cosmetics.
By far the most deadly use of lead, however, involved bullets and it is by no
means a coincidence that most of the last working lead mines in Ceredigion
closed in the early 1920s, shortly after the end of the first World War when
demand for munitions diminished.
Whole communities, within upland Ceredigion, owe their existence to a
centuries-old involvement with lead mining. What’s surprising is the
remaining visible inheritance of that industry. Apart from ruins of longabandoned
mine workings in upland valleys, you’ll encounter man-made
lakes from where water was once drawn to power the great water wheels
at all the workings. Still curiously etched as long straight lines traversing
mountainsides are the leets that channelled water from the reservoirs to
one mine after another. At Pontrhydygroes – once an eldorado of
lead mining – you can see a restored water wheel turn.
The narrow gauge Vale of Rheidol Railway, linking Devil’s Bridge
with Aberystwyth, was originally developed in 1902 to serve
the lead mines of the Ceredigion uplands. The journey enjoyed
by thousands of visitors every year passes many ruined
mines, some now hidden in the dense foliage of
Cwm Rheidol. Take advantage of the railway’s audio
tour to find out more.
Aberystwyth’s Ceredigion Museum has items
associated with the history of mining and metal
working in Ceredigion, including silver coins minted
at Aberystwyth Castle after Charles I of England
established a royal mint there in 1637. However, the
Llywernog Silver Lead Mine Museum, near
Ponterwyd, is the destination of choice for a guide to
the metal mining industry, with even an opportunity
to visit the underground workings.
30
Des communautés entières des plateaux
de Ceredigion doivent leur existence
depuis des siècles à l’extraction du
plomb. Ce métal, ainsi que de petites
quantités d’argent et de cuivre, étaient
déjà extraits à Ceredigion bien avant
l’arrivée des Romains. Un aspect
surprenant est le patrimoine encore
visible que nous a laissé cette industrie,
y compris des mines abandonnées
depuis longtemps dans les vallées en
altitude.
Treftadaeth
Mwyngloddio
Mae ucheldiroedd Ceredigion yn frith o olion
diwydiant sy’n deillio yn ôl canrifoedd. Bu
cloddio am blwm, arian ac aur yng
Ngheredigion ymhell cyn i’r Rhufeiniad gyrraedd a bu
mwyngloddio yn ddiwydiant pwysig yng Ngheredigion
yn ystod y 18fed a'r 19eg ganrif.
Mae tirlun trawiadol ucheldir Ceredigion wedi ei ffurfio
a’i newid gan bobl dros filoedd o flynyddoedd. Ceir
tomenni rwbel ac adfeilion adeiladau ar wasgar ar draws
y tirlun, gan dystio i ddiwydiant mwyngloddio a oedd
unwaith yn ffynnu ac a adawodd ei ôl yn drwm ar hanes
cymdeithasol a diwylliannol Ceredigion.
Dros y canrifoedd, denwyd pobloedd i’r ardal gan y
cyfoeth o fwynau oedd yma. Nid oedd y
cyflogau uchel a dalwyd i weithwyr yn ddigon i
berswadio gweithwyr lleol i adael y tir am y mwyngloddiau.
Yn nyddiau prysuraf y diwydiant, gwelwyd cynnydd ym mhoblogaeth
wasgaredig yr ucheldiroedd wrth i weithwyr symud i’r ardal o bob cwr o
Gymru a thu hwnt – o ardaloedd mwyngloddio eraill fel Cernyw,
Dyfnaint, Swydd Derby ac o’r Eidal a’r Almaen. Mewn cofnod o
eiddo Lewis Morris, archwiliwr mwyngloddiau, ’roedd cynifer o
ieithoedd yn cael eu siarad yn mwynglawdd Esgair-y-Mwyn
ym 1755 nes iddo ei gymharu â Babel. Erbyn 1870 ’roedd
tua 10,000 o weithwyr yn gysylltiedig â’r diwydiant.
Mae mwyngloddio metel wedi dod i ben erbyn hyn, ac
mae’r ucheldiroedd yn ardal amaethyddol unwaith eto. Ond
mae olion hanes diwydiannol a chymdeithasol cyfoethog
mwyngloddio yng Ngheredigion yn amlwg – adfeilion
gweithfeydd, simneiau ac olwynion dwˆr, y llynnoedd a grewyd i
ddarparu dwˆr i’r gweithfeydd, ynghyd â’r pentrefi a ddatblygodd i gynnal
y gweithlu.
Yn Amgueddfa Ceredigion yn Aberystwyth cewch gyfoeth o eitemau sy’n
gysylltiedig â’r diwydiant tra bo Amgueddfa Plwm ac Arian Llywernog, i’r
dwyrain o Aberystwyth, yn rhoi cipolwg ar fyd y cloddiwr metel yng
Ngheredigion ac yn cynnig taith tanddaearol i hen gloddfa go iawn.
Ganze Gemeinden im oberen
Ceredigion verdanken ihre Existenz dem
Bleibergbau. Blei sowie kleinere Mengen
von Silber und Kupfer wurden in
Ceredigion lange vor Ankunft der
Römer abgebaut. Überraschend ist das
sichtbare verbleibende Erbtum dieser
Industrie, einschließlich vieler seit
langem stillgelegter Minen in den oberen
Tälern.
Comunidades enteras de las tierras altas
de Ceredigion deben su existencia a
siglos de trabajo en minas de plomo.
Éste, junto con menores cantidades de
plata y cobre, se extraía de Ceredigion
mucho antes de la llegada de los
romanos. Sorprende la visible herencia
de la industria, como numerosas minas
abandonadas desde hace mucho tiempo
en valles de tierras altas.