cache

วิทยานิพนธ 

เรื่อง 

ผลของเบทาอีนตอความทนทานความเครียดจากการเปลี่ยนแปลงความเค็ม,อุณหภูมิ 

และ ความเปนพิษเฉียบพลันของแอมโมเนียในกุงกุลาดําวัยรุน 

Effect of Betaine on Stress Tolerance from Salinity,Temperature Change and 

Acute Ammonia Toxicity in Black Tiger Shrimp, Penaeus monodon (Fabricius) 

Juvenile 

โดย 

นายอดิษฐ ศุภไพบูลย 

เสนอ 

บัณฑิตวิทยาลัย มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร 

เพื่อความสมบูรณแหงปริญญาวิทยาศาสตรมหาบัณฑิต 

(เพาะเลี้ยงสัตวน้ํา) 

พ.ศ. 2549 

ISBN 974-16-1628-7

กิตติกรรมประกาศ 

ขาพเจาขอขอบพระคุณผูชวยศาสตราจารย 

ดร. อรพินท จินตสถาพร ประธานกรรมการที่ 

ปรึกษา รองศาสตราจารย ดร. ประทักษ ตาบทิพยวรรณ รองศาสตราจารยสงศรี มหาสวัสดิ์ 

รอง 

ศาสตราจารยบพิธ จารุพันธุ 

ผูแทนบัณฑิตวิทยาลัย 

เปนอยางสูง ที่กรุณาใหคําปรึกษา 

แนะนํา และ 

รวมแกไขวิทยานิพนธฉบับนี้ใหสมบูรณยิ่งขึ้น 

ขอขอบคุณ คุณสุทิน สุขสมบูรณ คุณจริยา สนิทชน คุณมิถิลา ปรานศิลป 

คุณเกษฏา มณีรอด พี่ 

ๆ นอง ๆ ในหองปฏิบัติการคุณภาพน้ํา 

และอาหาร ที่ชวยเหลือในการวิจัยเปน 

อยางดี 

สุดทายขอขอบคุณพอ พี่สาวทั้งสอง 

ที่ใหกําลังใจชวยเหลืออยูตลอดเวลาในการศึกษาครั้งนี้ 

อดิษฐ ศุภไพบูลย 

พฤษภาคม 2549

สารบาญ 

หนา 

สารบาญ (1) 

สารบาญตาราง (2) 

สารบาญภาพ (6) 

คํานํา 1 

วัตถุประสงค 3 

ตรวจเอกสาร 4 

กุงกุลาดํา 

4 

เบทาอีน (Betaine) 7 

ความเครียด 14 

ระบบ osmoreguration 18 

พิษของแอมโมเนียตอสัตวน้ํา 

22 

อัตราการใชออกซิเจน 24 

ภาวะเครียดจากออกซิเดชัน (oxidative stress) 26 

ความสําคัญของอนุมูลอิสระในรางกาย 27 

แคทาเลส (Catalase) 28 

อุปกรณและวิธีการ 31 

อุปกรณ 31 

วิธีการ 31 

ผลและวิจารณ 45 

สรุป 89 

ขอเสนอแนะ 91 

เอกสารและสิ่งอางอิง 

92 

ภาคผนวก 105 

(1)

สารบาญตาราง 

ตารางที่ 

หนา 

1 การเปรียบเทียบพารามิเตอรทางสรีรวิทยา ที่อธิบายระบบ 

สมดุลของแรงดัน (osmotic) และ สมดุลไอออน (ionic balance) 

ในปลาแอตแลนติกซัลมอน ชินุกซัลมอน และเรนโบเทราที่ไดรับ 

เบทาอีนปริมาณ 1-1.5% เปนเวลา 6-8 สัปดาหกอนการเคลื่อน 

ยายไปในน้ําทะเล 

12 

2 ความเขมขนของไอออนตาง ๆ ในสายละลายภายนอกเซลล 

(Extracellular fluid) ที่พบในสัตวทะเลที่ไมมีกระดูกสันหลัง 

และใน Myxine 20 

3 สวนประกอบอาหารกุงกุลาดําที่ใชเบทาอีนระดับตาง 

ๆ 33 

4 ผลวิเคราะหอาหารกุงกุลาดําทดลอง 

3 สูตร ที่ระดับการใชเบทาอีนตาง 

ๆ 34 

5 แผนการวิจัย (Timetable) 43 

6 การเจริญเติบโตและอัตรารอดของกุงกุลาดําที่ไดรับอาหารผสมเบทาอีน 

ที่ระดับตาง 

ๆ กัน (คาเฉลี่ย+ 

SD) 46 

7 การเจริญเติบโตและอัตรารอดของกุงกุลาดําหลังจากหยุดอาหารผสมเบทาอีน 

เปนระยะเวลา 15 วัน ในการเลี้ยง 

(คาเฉลี่ย+ 

SD) 49 

8 อาหารที่ใหและประสิทธิภาพของอาหาร 

ในกุงกุลาดําที่ไดรับอาหาร 

ที่มีสวนผสมของเบทาอีนที่ระดับตาง 


SD) 52 


ในกุงกุลาดําหลังจากหยุดอาหาร 

ผสมเบทาอีนเปนเวลา 15 วัน (คาเฉลี่ย+ 

SD) 55 

10 อัตราการตายเมื่อมีการเปลี่ยนแปลงความเค็มจาก 

20 พีพีทีเปน 

40 พีพีที อยางเฉียบพลันของกุงกุลาดําที่ไดรับเบทาอีนที่ระดับ 

ตาง ๆ กัน (คาเฉลี่ย+ 

SD) 58 


20 พีพีที 

เปน 40 พีพีที อยางเฉียบพลันของกุงกุลาดํา 

หลังจากเปลี่ยนอาหารเปน 

ไมมีสวนผสมของเบทาอีน เปนเวลา 15 วัน (คาเฉลี่ย+ 

SD) 61 

(2)

สารบาญตาราง (ตอ) 


หนา 



เปน 0 พีพีที อยางเฉียบพลันของกุงกุลาดําที่ไดรับเบทาอีนที่ระดับตาง 

ๆ 


SD) 63 



เปน 0 พีพีที อยางเฉียบพลันของกุงกุลาดํา 

หลังจากเปลี่ยน 

อาหารเปนไมมีสวนผสมของเบทาอีน เปนเวลา 15 วัน (คาเฉลี่ย+ 

SD) 67 

14 อัตราการตายเมื่อมีการเปลี่ยนแปลงความอุณหภูมิจากปกติ 

เปน 35 องศาเซสเซียส อยางเฉียบพลันของกุงกุลาดําที่ไดรับ 

เบทาอีนที่ระดับตาง 


SD) 69 


เปน 35 องศาเซสเซียส อยางเฉียบพลันของกุงกุลาดําหลังจาก 

เปลี่ยนอาหารเปนไมมีสวนผสมของเบทาอีน 

เปนเวลา 15 วัน (คาเฉลี่ย+ 

SD) 72 


เปน 15 องศาเซสเซียส อยางเฉียบพลันของกุงกุลาดําที่ไดรับ 

เบทาอีนที่ระดับตาง 


SD) 74 


เปน 15 องศาเซสเซียส อยางเฉียบพลันของกุงกุลาดําหลังจาก 

เปลี่ยนอาหารเปนไมมีสวนผสมของเบทาอีน 

เปนเวลา 15 วัน (คาเฉลี่ย+ 

SD) 77 

18 ปริมาณเอนไซมแคทาเลสหลังจากไดรับการเปลี่ยนแปลงความเค็ม 

อยางเฉียบพลันของกุงกุลาดําที่ไดรับเบทาอีนที่ระดับตาง 

ๆ กัน 

ที่ระยะเวลา 

45 วัน (คาเฉลี่ย+ 

SD) 79 

19 ปริมาณเอนไซมแคทาเลสหลังจากไดรับการเปลี่ยนแปลงความเค็ม 


ๆ กัน ที่ 

ระยะเวลา 60 วัน (คาเฉลี่ย+ 

SD) 80 

(3)



หนา 

20 อัตราการตายของกุ งกุลาดําที่ไดรับเบทาอีนที่ระดับตาง 

ๆ ในการ 

ทดลองหาคา LC50 ของสารแอมโมเนีย ภายในระยะเวลา 24 ชั่วโมง 

(10 ตัว/ซ้ํา) 

82 

21 คา LC50 และคาฟงคชั่นความลาดเอียง 

(Slope function) ที่ระดับ 

ความเชื่อมั่น 

95% ภายในระยะเวลา 24 ชั่วโมง 

ของสารแอมโมเนีย 

สําหรับกุ งกุลาดําที่ไดรับเบทาอีนที่ระดับตาง 

ๆ 87 

22 อัตราการใชออกซิเจนเมื่อเกิดการเปลี่ยนแปลงความเค็มอยางเฉียบพลัน 

ของกุงกุลาดําที่ไดรับเบทาอีนที่ระดับตาง 

ๆ กัน ที่ระยะเวลา 

45 วัน 


SD) 88 

23 ระดับออกซิเจนเริ่มตน 

และสิ้นสุดเมื่อเกิดการเปลี่ยนแปลงความเค็ม 


ๆ กัน 


45 วัน 88 

(4)


ตารางผนวกที่ 

หนา 

1 อัตราการตายของกุงกุลาดําที่ไดรับเบทาอีนที่ระดับตาง 

ๆ 

ในการทดลองหาคา LC50 ของสารแอมโมเนีย ภายในระยะ 

เวลา 24 ชั่วโมง 

106 

2 การคํานวณหาคา LC50 ที่ระดับเบทาอีน 

0% 108 


0.75% 110 


1.5% 113 

5 คุณภาพน้ําในชุดไมเสริมเบทาอีน 

ที่ระยะทุก 

ๆ 2 สัปดาหในการเลี้ยง 

115 

6 คุณภาพน้ําในชุดเสริมเบทาอีน 

0.75% ที่ระยะทุก 


115 




115 

(5)

สารบาญภาพ 

ภาพที่ 

หนา 

1 สูตรโครงสรางทางเคมีของเบทาอีน (Betaine) 7 

2 วัฎจักรของโฮโมซีสทีนที่มีเบทาอีนเกี่ยวของ 

9 

3 เมื่อเกิดสภาวะไฮเปอรออสโมติก 

(hyperosmotic stress) น้ํา 

จะแพรออกจากเซลลทําใหสารละลายภายในเซลลมีความเขมขน 

สูงขึ้นทําใหเอนไซมไมทํางาน 

เมื่อมีเบทาอีนจะชวยรักษาสมดุลไว 

จะเก็บน้ําไวและขับเกลือออกจากเซลล 

10 

4 เบทาอีนจะชวยปองกัน ฟงกชันการทํางานของเอนไซม ในสภาวะ 

ที่มีการเปลี่ยนแปลงอุณหภูมิ 

และความเค็มซึ่งจะทําใหโครงสราง 

ของเอนไซมเปลี่ยนไปสงผลไมทํางาน 

โดยเบทาอีนจะปองกัน 

เอนไซมจากการเปลี่ยนแปลงโครงสราง 

และเก็บไวในรูปที่ทํางานได 

11 

5 ความสัมพันธของเมตาบอลิซึมระหวางโคลีน เบทาอีนและเมไธโอนีน 14 

6 แสดงการดูดซึมโซเดียมและการขับถายแอมโมเนียบริเวณเหงือกสัตว 

ประเภท Crustacean 24 

7 อัตราการเจริญเติบโตของกุงกุลาดําที่ไดรับอาหารผสมเบทาอีนระดับตาง 

ๆ 50 

8 อัตรารอดเมื่อสิ้นสุดการเลี้ยงของกุงกุลาดําที่ไดรับอาหารผสม 

เบทาอีนระดับตาง ๆ 50 

9 อัตราการเปลี่ยนอาหารเปนเนื้อเมื่อสิ้นสุดการเลี้ยงของกุงกุลาดํา 

ที่ไดรับอาหารผสมเบทาอีนระดับตาง 

ๆ 56 

10 ความสัมพันธระหวางอัตราการตายสะสมและความเขนขนของแอมโมเนีย 

ในชุดไมเสริมเบทาอีน ที่ใชในการประเมินคา 

24 hr-LC50 ของกุงที่ 

ระยะเวลา 45 วัน 83 


ในชุดเสริมเบทาอีน 0.75% ที่ใชในการประเมินคาา 




ในชุดเสริมเบทาอีน 1.5% ที่ใชในการประเมินคาา 



(6)

ผลของเบทาอีนตอความทนทานความเครียดจากการเปลี่ยนแปลงความเค็ม,อุณหภูมิ 

และ ความเปนพิษเฉียบพลันของแอมโมเนียในกุงกุลาดําวัยรุน 

Effect of Betaine on Stress Tolerance from Salinity,Temperature Change and 

Acute Ammonia Toxicity in Black Tiger Shrimp, Penaeus monodon (Fabricius) 

Juvenile 

คํานํา 

กุงกุลาดําจัดเปนสัตวนํ้าเศรษฐกิจที่สําคัญมากชนิดหนึ่ง 

เนื่องจากเปนสัตวนํ้าที่มีมูลคาสูง 

สามารถทํากําไรใหกับเกษตรกรอยางมากในระยะเวลาอันสั้น 

และยังเปนธุรกิจที่สามารถพัฒนาไป 

สูอุตสาหกรรมการสงออกที่ทํารายไดเขาสูประเทศเปนมูลคามหาศาล 

ดังนั้นการเลี้ยงกุงกุลาดําจึงได 

รับความสนใจและพัฒนาไปอยางรวดเร็ว แตในระบบการเลี้ยงแบบหนาแนน 

ในปจจุบันกอให 

เกิดปญหาตาง ๆ ตามมาหลายประการ เชน ปริมาณออกซิเจนในน้ําลดลง,ปริมาณของเสีย 

ที่เกิดจาก 

การขับถายมีมากทําใหเกิดกาซพิษตาง ๆ เชน แอมโมเนีย,ไฮโดรเจนซัลไฟด ปจจัยเหลานี้ลวนแต 

เปนสาเหตุที่ทําใหสัตวน้ํามีความเครียดซึ่งจะทําใหการเจริญเติบโตลดลง 

สุขภาพออนแอ อัตรารอด 

ต่ํา 

ซึ่งการแกไขอาจทําไดโดยเสริมสารตาง 

ๆ เชน วิตามินซี ที่มีผลไปยับยั้งการสรางสารสเตอรอยด 

ที่ทําใหเกิดความเครียด 

(Gower, 1984) หรือการเสริมสารอื่น 

ๆ เชน แอสตาแซนทิน กรดไขมัน 

โอเมกา 3,ซิลิเนียม และสารในกลุมเบตากลูแคนเปนตน 

นอกจากนี้ 

สารในกลุมวิตามินอื่น 

ๆ เชน 

วิตามินอี วิตามินเอ และกรดอะมิโนบางชนิด ก็มีผลตอการลดความเครียด และกระตุนภูมิคุมกันโรค 

ซึ่งสงผลใหสัตวน้ํามีการเติบโตสูงขึ้น 

เบทาอีนเปนสารประกอบของกรดอะมิโนจากธรรมชาติ จึงไมเปนพิษ สามารถทนอุณหภูมิ 

ไดในระดับสูงที่มีคุณสมบัติทั้งในแงกลิ่นและรสชาติ 

อยูสามประการคือ 

1. เปนสารรักษาความ 

สมดุลของไอออนในรางกาย 2. เปนสารดึงดูดการกินอาหาร จึงชวยใหสัตวน้ํามากินอาหารมากขึ้น 

โดย พบในปลากลุมซัลโมนิด 

(Salmonids) (Marui et al., 1983) 3. เปนสารใหหมูเมธิลเบทาอีนโดย 

เปนสารที่ใหหมูเมธิลในปฏิกิริยาการกระตุนการทํางานของเอนไซมหลายชนิด 

จึงมีความจําเปนใน 

การสังเคราะหโปรตีนและการเผาผลาญพลังงาน (energy metabolism) 

1

การศึกษาในครั้งนี้จึงศึกษาคุณสมบัติของเบทาอีนในการรักษาความสมดุลไอออน 

ที่จะชวย 

ในความทนทานจากความเครียด ที่เกิดจากการเปลี่ยนแปลงความเค็ม 

อีกทั้งยังมีการศึกษาผล 

ของเบทาอีนตอความทนทานความเครียดจากการปรับเปลี่ยนอุณหภูมิ 

และ ความเปนพิษเฉียบพลัน 

ของแอมโมเนีย 

2

วัตถุประสงค 

1. เพื่อศึกษาผลการเสริมเบทาอีนระดับตาง 

ๆ ในอาหารกุง 

ตอการลดความเครียดจากการ 

เปลี่ยนแปลงสภาวะแวดลอม 

เชน อุณหภูมิและความเค็ม เมื่อประเมินจากอัตราการตาย 

และ 

ปริมาณเอนไซมแคทาเลส 



ตอความทนทานความเครียด 

จากการเปลี่ยนแปลงความเค็มเมื่อประเมินจากความตองการออกซิเจนของกุงกุลาดําวัยรุน 



ตอความเปนพิษเฉียบพลันของ 

แอมโมเนียที่ 

24 ชั่วโมง 

(LC50) ในกุงกุลาดําวัยรุน 

3

ขอมูลโดยทั่วไป 

ตรวจเอกสาร 



(Penaeus monodon Fabricus) เปนสัตวน้ําที่นิยมเลี้ยงกันมากในแถบประเทศ 

เอเชียตะวันออกเฉียงใต (Kungvankij et al., 1986) ดวยคุณลักษณะที่เปนกุงทะเลที่มีขนาดใหญ 

มี 

ความอดทนสูง สามารถปรับตัวใหเขากับการเปลี่ยนแปลงของสภาพแวดลอมไดเร็ว 

สามารถทนอยู 

ไดในน้ําที่มีความเค็มในชวงกวาง 

(euryhaline species) ตั้งแต 

0.2-70 สวนในพัน (ppt) แตจะ 

เจริญเติบโตไดดีในชวงความเค็มระหวาง 10-20 ppt และยังทนตอการเปลี่ยนแปลงอุณหภูมิในชวง 

ระหวาง 12-37.5 O C เปนสัตวที่ชอบกินอาหารตามพื้นกนบอกินอาหารไดทุกเวลา 

สามารถกิน 

อาหารไดทั้งพืชและสัตว 

ทนตอการลําเลียงขนสง (บรรจง, 2523) สามารถเลี้ยงไดในบอเลี้ยง 

โดยใช 

อาหารสําเร็จรูป ใชเวลาเลี้ยง 

4-5 เดือน ใหผลผลิตสูงถึง 500-1,000 กก./ไร เปนผลิตผลทาง 

การเกษตรที่มีความสําคัญ 

ใหผลตอบแทนตอหนวยการลงทุนสูงและมีศักยภาพ ทั้งทางดาน 

การตลาดและการผลิตสูงสุด เมื่อเปรียบเทียบกับผลผลิตทางการเกษตรหลักอื 

่น ๆ เชน ขาว มัน 

สําปะหลังและยางพารา (ทวี, 2539) 

ลักษณะภายนอก 

กุงกุลาดําเปนสัตวไมมีกระดูกสันหลังที่มีลําตัวเปนปลอง 

แบงเปน 3 สวนใหญ ๆ ดังนี้สวน 

หัว (head) 5 ปลอง สวนอก (thorax) 8 ปลอง และสวนลําตัว (abdomen) 6 ปลอง รวมทั้งหมด 

19 

ปลอง สวนหัวและสวนอกเชื่อมรวมติดกันเรียกวา 

cephalothorax มีเปลือกคลุมหัวเกลี้ยง 

ไมมีขน 

เรียกวา carapace ซึ่งคลุมสวนของหัว–อก 

รวมทั้งบริเวณเหงือกทั 

้ง 2 ขาง สวนหนาของ carapace จะ 

ยื่นแหลมออกมาเรียกวากรี 

(rostrum) มีฟนกรีดานบน 7-8 ซี่ 

ดานลาง 3 ซี่ 

สันสวนหลังของกรี 

(postrostral ridge) ไมมีรองกลาง รองขางกรีทั้งสองดานมีลักษณะแคบและยาวไมถึงฟนกรีอัน 

สุดทาย ใตกรีลงมามีตาหนึ่งคู 

ปากกุ งอยูระหวางขากรรไกรบน–ลาง 

สวนลําตัวมีเปลือกคลุมแต 

ละปลองเรียงทับกันตามลําดับ เปลือกปลองทองอันที่สองไมทับปลองแรก 

(บรรจง, 2521; ประจวบ, 

2527; วัลลภ, 2532) ปลองทั้ง 

19 ปลองของกุงจะมีรยางคยื่นออกมาปลองละ 

1 คู 

รยางคแตละคูมี 

หนาที่แตกตางกันดังนี้ 

4

2.1 รยางคสวนหัว (Cephalic appendages) มี 5 คู รยางคคูที่ 

1-2 เปนรยางคกอนถึงปาก 

(preoral appendages) มีลักษณะเปนหนวดไมแยกเปน 2 แฉก ทําหนาที่รับความรูสึกในระยะวัยออน 

เรียกวา antennules และ antenna ตามลําดับ สวนรยางคคูที่ 

3-5 เปนรยางคสวนปาก (oral 

appendages) มี 2 แฉก ทําหนาที่ชวยในการกินอาหาร 

โดยรยางคคูที่ 

3 เปนขากรรไกรลาง เรียกวา 

mandible รยางคคูที่ 

4 และ 5 เปนขากรรไกรบน เรียกวา maxillulae และ maxillae ตามลําดับ 

(บรรจง, 2521; ประจวบ, 2527) 

2.2 รยางคสวนอก (thoracic appendages) มี 8 คู 

รยางค 3 คูแรก 

(รยางคคูที่ 

6-8) มี 

ลักษณะเฉพาะพิเศษ ทําหนาที่ชวยในการกินอาหารเรียกวา 

maxillipeds สวนรยางค 5 คูหลัง 

(รยางค 

คูที่9-13) 

เรียกวา pereiopods แบงเปน รยางคคูที่ 

9-11 มีลักษณะเปนกาม (chelate) ทําหนาที่ชวยใน 

การจับอาหารเขาปากหรือปองกันตัวเมื่อมีภัย 

โดยกามแตละอันจะมีขนาดและความยาวเทากันซึ่ง 

เปนลักษณะเฉพาะของกุ งทะเลในวงศ Penaeidae และรยางคคูที่ 

12-13 ทําหนาที่เปนขาชวยในการ 

เคลื่อนที่และทําความสะอาดลําตัว 

โดยรยางคคูที่ 

13 จะไมมีแขนงดานนอกที่เรียกวา 

exopodite 

นอกจากนี้ยังมีรยางคที่มีลักษณะคลายเหงือกอีกอันหนึ่ง 

คือ epipodites หรือเรียกอีกชื่อหนึ่งวา 

mastigobranchia เปนแขนงเล็ก ๆ ที่มีหนาที่ชวยทําความสะอาดเหงือก 

(บรรจง, 2521; ประจวบ, 

2527; วัลลภ, 2532) 

2.3 รยางคสวนลําตัว (abdominal appendages) มี 6 คู 

รยางคคูที่ 

14-18 เปนรยางควายนํ้า 

(swimmerets) หรือเรียกวา pleopods สวนรยางคคูสุดทายเปลี่ยนสภาพไปเปนแพนหาง 

(uropod) มี 

ลักษณะเปนแผนแบนบางคลายใบพาย อยู สองขางของปลายหาง (telson) ทําหนาที่เหมือนหางเสือ 

ชวยในการเคลื่อนที่ไปตามทิศทางที่ตองการ 

(ประจวบ, 2527) 

กุงกุลาดําที่โตเต็มวัยขณะมีชีวิตลําตัวจะมีสีเขม 

(นํ้าตาลเขม) 

สวนของเปลือกคลุมหัวและ 

ลําตัวดานบนมีแถบสีนํ้าตาลออนพาดขวางสลับกับแถบสีนํ้าตาลเขมเกือบดําตลอดตัว 

ในกุ งวัยรุ นที่ 

ยังไมโตเต็มที่อาจเปนสีฟาอมนํ้าเงิน 

หรือลายขวางตลอดลําตัว โดยลายพาดขวางตลอดตัวกุ งจะมี 

ประมาณ 9 ลาย ที่ขอบหางและขาวายนํ้ามีขนสีนํ้าตาลอมแดง 

โคนขาวายนํ้า 

มีแถบสีเหลืองเปน 

ปลอง ๆ ปลายขาเดินคู ที่ 

1 และ 2 มีสีนํ้าตาลเขม 

(สุวิทย, 2531; วัลลภ, 2532; ประจวบ, 2543) 

5

วงจรชีวิต 

กุงทะเลมีวัยเจริญพันธุ 

(mature) เมื่ออายุประมาณ 

18-24 เดือน โดยวางไขบริเวณใกลกับ 

พื้นดินในทะเลที่มีระดับน้ําลึก 

เมื่อไขไดรับการผสมและฟกออกเปนตัว 

กระแสน้ําและคลื่นเปนตัว 

พัดพาเอาลูกกุงวัยออนเขาสูชายฝงบริเวณปาชายเลน 

ปากแมน้ํา 

เกิดการพัฒนาเปลี่ยนแปลงรูปราง 

จนกลายเปนลูกกุงกุลาดําตัวเล็ก 

ๆ ดํารงชีวิตโดยการกินแพลงกตอนขนาดเล็ก เมื่อมีการเจริญเติบโต 

จนมีขนาดใหญ และมีอายุมากขึ้นจนเปนกุงวัยรุน 

(juvenile) จะอพยพออกสูทะเลลึกพรอมกับการ 

เจริญเติบโตเปนกุงวัยเจริญพันธุ 

และผสมพันธุวางไขตอไป 

ชวงอายุ (life span) ของกุงกุลาดํา 

พบวา 

เพศเมียมีอายุประมาณ 2 ป และเพศผูประมาณ 

1.5 ป (Motoh, 1984) 

พฤติกรรมการกินอาหาร 

นิสัยการกินอาหารของกุงมีดังนี้ 

คือ 

1. กุงกุลาดํากินอาหารทุกอยางแตชอบเนื้อสัตว 

(มะลิ , 2531) ชอบอาหารที่มีกลิ่นคาวมาก 

โดยเฉพาะอาหารสด เชน หอย ปลา ปลาหมึก (วีรพงศ , 2531) เพราะกุงรับความรูสึกและหาอาหาร 

โดยมีประสาทรับความรูสึกทางกลิ่นหนวด 

บริเวณปาก ที่ขาเดิน 

ที่หัว 

เหงือก ลําตัวและแพนหาง 

ดังนั้นอาหารกุงจึงจําเปนตองมีสารดึงดูดใหกุงเขาหาอาหารเปนกลุ 

มของกรดอะมิโน เชน ไกลซีน 

(glycine) , กลูตาเมท (glutamate) และ เบทาอีน (betaine) แทนที่จะเปนกรดไขมันเหมือนในอาหาร 

ปลา (มะลิ, 2531) 

2. ลักษณะการจับกินอาหารของกุงกุลาดําจะใชขาเดินคูที่ 

1 และ 2 ในการจับอาหารแลวถือ 

แทะ ฉะนั้นอาหารจึงควรมีลักษณะเล็กและยาว 

และไมแตกตัวงายเมื่อจับถือ 

3. หลังกุงคว่ําตัวและมีสภาพเหมือนพอแมแลวจะกินอาหารสวนใหญบริเวณหนาผิวดิน 

ฉะนั้นอาหารจะตองจมน้ําไดเร็ว 

4. กินอาหารเวลากลางคืน เพราะในธรรมชาติกุงกุลาดําจะหากินในเวลากลางคืนแตผูเลี้ยง 

สามารถฝกใหกุงกินอาหารเวลากลางวันได 

มักจะฝกใหกุงกินอาหารวันละ 

3-4 มื้อ 

เพื่อใหผลผลิต 

สูงสุด (วีรพงศ, 2531) 

6

5. กุงไมใชสัตวสังคม 

จะอยูแยกกัน 

กินแยกกัน และมีลักษณะยึดครอง ดังนั้น 

การให 

อาหารจึงตองหวานใหทั่วบอ 

กุงทุกตัวที่กระจายอยูกนบอจะไดมีโอกาสกินอาหารเทากัน 

6. มีลําไสตรงและสั้น 

ดังนั้นวัตถุดิบอาหารที่ใชเลี้ยงกุงควรจะบดใหละเอียดเพื่อชวยให 

ยอยไดงายขึ้น 

2531) 

7. จะกินอาหารมากหลังลอกคราบเสร็จใหม ๆ และไมกินอาหารขณะลอกคราบ (มะลิ, 

เบทาอีน (Betaine) 

เบทาอีน (betaine) มีชื่อทางเคมีวาไตรเมธิลไกลซีน 

(trimethylglycine) เปนสารประกอบ 

ของหมูเมธิลรวมกับกรดอะมิโนไกลซีน 

(amino acid glycine) มีความจําเปนในปฏิกิริยาชีวเคมีของ 

เมไธโอนีน (methionine) และ โฮโมซีสทีน (homocysteine) เนื่องจากมีคุณสมบัติเปนผูใหหมูเมธิล 

(CH3) (methyl donor) เชน ลดระดับ โฮโมซีสทีน (homocysteine) ในพลาสมา และชวยการการ 

ทํางานของตับที่เกี่ยวของกับไขมันใหดีขึ้น 

อีกทั้งยังชวยรักษาความสมดุลภายในเซลล 

(osmoprotectant) และปองกันโปรตีนถูกทําลาย (Schwahn et al., 2003) 


1 สูตรโครงสรางทางเคมีของเบทาอีน (Betaine) 

7

แหลงที่มา 

เบทาอีนมีแหลงกําเนิดมาจากผักบีท ที่นําไปใชในกระบวนการผลิตน้ําตาลในโรงงาน 

โดย 

บีทจะถูกลางและหั่นบาง 

ๆ และนําไปสกัดดวยน้ํา 

สารละลายตาง ๆ ที่ละลายออกมาจากบีทในน้ําจะ 

ถูกเรียกวา crude juice ซึ่งจะถูกนําไปทําใหบริสุทธิ์โดยการเติมปูนและ 

คารบอนไดออกไซด ใน 

กระบวนการ carbonation process โดยจะทําใหบริสุทธิ์จนเหลือ 

juice เพียงเล็กนอยเปน syrup ที่ 

เหนียว และ น้ําตาลที่จะตกตะกอนออกมา 

และทายที่สุดก็จะไมมีน้ําตาลตกตะกอนออกมาจาก 

syrup ซึ่งก็จะได 

molass โดย molass นี้ก็ยังคงประกอบไปดวยน้ําตาลประมาณ 

50% และเปนตน 

กําเนิดของเบทาอีน 

molass จะถูกนําไปแยกตอโดยกระบวนการ chromatographic separation process เพื่อใหได 

น้ําตาลและเบทาอีนตอไป 

คุณสมบัติของเบทาอีน 

เปนสารประกอบธรรมชาติ ไมเปนพิษ สามารถทนความรอนไดถึง 200 องศาเซลเซียส 

แหลงที่พบเบทาอีน 

(Betaine) เชน บีท ตับ ไข ปลา ถั่วตาง 

ๆ และธัญพืช เปนตน และยังพบ 

ปริมาณสูงในสัตวไมมีกระดูกสันหลังในทะเลซึ่งเปนอาหารของปลา 

(Meyers, 1987) 

ชีวเคมีของเบทาอีน 

เบทาอีนถูกสรางขึ้นในรางกายโดยขบวนการออกซิเดชั่นของโคลีน(oxidation 

of chlorine) 

ไตรเมธิลเลท (trimethylated) และสารประกอบที่ใหหมูเมธิล 

เบทาอีนจะมีการใหหมูเมธิลอยาง 

จํากัดเพียงหนึ่งปฏิกิริยาชีวเคมีเทานั้นของการเปลี่ยนโฮโมซีสทีนไปเปนมไธโอนีน 

หลังจากที่มี 

การใหหมูเมธิลแลว 

เบทาอีนจะเปลี่ยนไปเปนไดเมธิลไกลซีน 

(dimethylglycine : DMG) ใน 

วัฎจักรเมไธโอนีน-โฮโมซีสทีน ซัลเฟอรที่อยูในโครงสรางโมเลกุลของกรดอะมิโนเมไธโอนีนจะ 

ถูกเปลี่ยน 

เปนเอส-อะดีโนซิลเมไธโอนีน (S-adenosylmethionine : SAMe) การใหเมธิลครั้งแรก 

สําหรับปฏิกิริยาทางชีวเคมีจะเกิดขึ้นที่ตับและถูกสงมาที่เนื้อเยื่อ 

การสูญเสียหมูเมธิล 

เอส-อะดีโน 

ซิลเมไธโอนีน (adenosylmethionine : SAMe) จะถูกเปลี่ยนไปเปน 

เอส-อะดีโนซิลโฮโมซิสทีน (Sadenosylhomocysteine) 

และสูญเสีย อะดีโนซีน (adenosine) แลวจะถูกเปลี่ยนเปนโฮโมซีสทีน 

8

(homocysteine) หลังจากนั้นจะถูกเมตาบอไลซไปเปนกรดอะมิโนซีสทีน 

(cysteine) และ ทอรีน 

(taurine) ซึ่งเปน 

trans-sulfuration หรือเปลี่ยนกลับมาเปนเมไธโอนีนจากการรับหมูเมธิล 

ใน 

ปฏิกิริยาเมธิลเลชัน (methylation) การเพิ่มหมูเมธิลในโฮโมซิสทีนมีสองทาง 

(pathway) คือ การ 

ใหหมูเมธิลของวิตามินบี 

12 (methylmocabalamin) ซึ่งเปนโคเอนไซม 

(coenzyme) ในปฏิกิริยาของ 

เอนไซมที่สังเคราะหเมไธโอนีน 

หรืออีกทางหนึ่งคือการใหหมูเมธิลของเบทาอีนแกโฮโมซีสทีน 

โดย เอนไซมเบทาอีน-โฮโมซิสทีน เมธิลทรานซเฟอเรส (betaine-homocysteine methyltransferase : 

BHMT) ดังภาพที่ 

2 (Miller, 2003 ) 

THF 

5MTHF 

Involvement of Betaine in Homocysteine Recycling 

Methyl B12 

B12 

TFM - tetrahydrofolate 

5MTHF - 5-methyl tetrahydrofolate 

MS - methionine synthase 

SAMe - S-adenosylmethionine 

BHMT - betaine-homocysteine methyltransferase 


2 วัฎจักรของโฮโมซีสทีนที่มีเบทาอีนเกี่ยวของ 

ที่มา 

: Miller (2003) 

Homocysteine 

MS Betaine/BHMT SAMe 

Methionine 

เบทาอีนสามารถถูกดูดซึมและแพรกระจายไดดีในรางกาย พบความเขมขนที่ระดับสูงสุด 

ไมเกินหนึ่งชั่วโมง 

การศึกษาถึงความสามารถในการขับเบทาอีนออกจากรางกายของผูชายจํานวน 

12 คน ที่ไดรับเบทาอีนโดยตรง 

พบวาครึ่งหนึ่งของความเขมขนที่ไดรับจะถูกขับออกประมาณ 

14 

ชั่วโมง 

และจะเพิ่มขึ้นเปน 

41 ชั่วโมงหลังจากที่มีการไดรับซ้ําอีก 

5 วัน ความเขมขน ไดเมธิล 

ไกลซีน (dimethylglycine : DMG) ในพลาสมาจะเพิ่มขึ้นดวยหลังจากไดรับเบทาอีน 

มีเพียง 4 % 

ของ 

9

เบทาอีนเทานั้นที่จะถูกขับออกทางไต 

เนื่องจากจะเปลี่ยนเปนสารประกอบอื่น 

ในขบวนการเมตา 

บอลิซึมในรางกาย (Schwahn et al., 2003) 

กลไกการเกิดปฏิกิริยาของการใหหมูเมธิลของเบทาอีนพบเพียง 

การใหโฮโมซีสทีนเทานั้น 

โดยเอนไซมเบทาอีนโฮโมซิสทีนเมธิลทรานซเฟอเรส (betaine-homocysteine methyltransferase : 

BHMT) จะไมพบในขบวนการหมูเมธิลในปฏิกิริยาอื่น 

(methylation) 

ความสําคัญของเบทาอีน (Betaine) 

1. ชวยรักษาสมดุลในรางกาย (Osmoprotectant) 

เบทาอีนที่พบในพืช 

จุลินทรีย และสัตวบางชนิดนั้นมีประโยชนที่จะชวยใหเซลล 

สามารถในการรักษาสมดุลได ในกรณีที่สิ่งแวดลอมมีการเปลี่ยนแปลงเชน 

เกิดความแหงแลง มี 

ความเค็มสูง จะทําใหเกิดการสังเคราะหเบทาอีนในไมโตคอนเดรีย แลวนําไปสะสมที่ในเซลล 

เบทาอีนจะชวยรักษาความสมดุลนั้นไว 

โดยจะเก็บรักษาน้ําในเซลลมากขึ้นและขับเกลือออกจาก 

เซลลดังภาพที่ 

3 เมื่ออุณหภูมิหรือความเค็มเปลี่ยนไปชวยทําใหเอนไซมภายในเซลลยังคงทํางาน 

ไดปกติดังภาพที่ 

4 (Yancey et al., 1982) ซึ่งจะคลายกับการทํางานของเบทาอีนในไตของสัตว 

ชั้นสูง 

Drought 

High 

salinity/osmolality 

Water 

Increased salt levels 

Metabolic rate reduced 

Water Betaine 

Metabolic rate normal 


3 เมื่อเกิดสภาวะไฮเปอรออสโมติก 

(hyperosmotic stress) น้ําจะแพรออกจากเซลลทําให 

สารละลายภายในเซลลมีความเขมขนสูงขึ้น 

ทําใหเอนไซมไมทํางาน เมื่อมีเบทาอีนจะ 

ชวยรักษาสมดุลไว จะเก็บน้ําไวและขับเกลือออกจากเซลล 

Salts 

10

Temperature 

Active enzyme 

Betaine protected Unprotected 

Active enzyme 

(Inactive enzyme) 


4 เบทาอีนจะชวยปองกัน ฟงกชันการทํางานของเอนไซม ในสภาวะที่มีการเปลี่ยน 

แปลงอุณหภูมิ และความเค็มซึ่งจะทําใหโครงสรางของเอนไซมเปลี่ยนไปสงผล 

ไมทํางาน โดยเบทาอีนจะปองกันเอนไซมจากการเปลี่ยนแปลงโครงสรางและเก็บ 

ไวในรูปที่ทํางานได 

ในสิ่งมีชีวิตขนาดเล็กหลายชนิด 

สามารถเพิ่มอัตราการสังเคราะหเบทาอีนได 

เมื่อมี 

ความเครียดจากการปรับสมดุล (osmotic stress) ซึ่งโดยสวนมากจะสามารถสังเคราะหไดอยาง 

พอเพียง หรือ อาจตองใชบางสวนจากภายนอก เพื่อเปนการรักษาสมดุล 

ตัวอยางเชน ในการแยกไม 

โทคอนเดรียจากตับในปลาแซลมอนในขณะที่มีความเครียดจากการปรับสมดุล 

(osmotic stress) จะ 

มีการลดการสรางเบทาอีนลง ในขณะที่การดูดซึมของเบทาอีนในไมโทคอนเดรียจะถูกกระตุนอยาง 

รุนแรง และความเครียดที่เกิดจากการปรับสมดุล 

ในไมโทคอนเดรียจะแสดงใหเห็นวามีผลกระตุน 

กิจกรรมการหายใจ(respiratory activity) นอย 

ปลาไดที่รับเบทาอีนจากการเสริมในอาหารซึ่งจะถูกเก็บสะสมไวในเนื้อเยื่อ 

เมื่อเกิด 

สภาวะของสิ่งแวดลอมมีการเปลี่ยนแปลงไป 

จะชวยรักษาความสมดุลของไอออนภายในเซลล 

และอัตราเมตาบอลิซึมใหเปนปกติ เชน ในปลาซัลมอนที่มีการอพยพจากน้ําจืดไปยังทะเล 

ดัง 


1 

Salts 

11


1 การเปรียบเทียบพารามิเตอรทางสรีรวิทยา ที่อธิบายระบบสมดุลของแรงดัน 

(osmotic) 

และ สมดุลไอออน (ionic balance) ในปลาแอตแลนติกซัลมอน ,ชินุกซัลมอน และเรน 

โบเทราที่ไดรับเบทาอีนปริมาณ 

1-1.5% เปนเวลา 6-8 สัปดาหกอนการเคลื่อนยายไปใน 

น้ําทะเล 

ชนิด ระยะเวลา พารามิเตอร เปรียบเทียบปริมาณ 

ที่อยูใน 

ไอออน 

ทะเล ไมมีเบทาอีน มีเบทาอีน 

แอตแลนติกซัลมอน 2 Na 

แอตแลนติกซัลมอน 2 





เรนโบเทราห 

1 

+ ในพลาสมา 

(มิลลิโมล/ลิตร) 

Mg 2+ ในพลาสมา 


น้ําในกลามเนื้อ 

(%) 

Na-K-ATPase ใน 

เหงือก 

(umol P/mg pro/h) 

K + ในพลาสมา 


K + ในพลาสมา 


K + /Na + 182.4** 

3.19** 

72.5*** 

4.21*** 

149.5** 

156.9 

ใน 

กลามเนื้อ 

ns 

163.1** 

1.40** 

75.4*** 

6.68*** 

137.8** 

149.9 

10.7** 

ns 

8.5** 

หมายเหตุ เครื่องหมาย 

* แสดงถึงความแตกตางอยางมีนัยสําคัญ 

อางอิง 

12 

(Virtamen 

et al., 1989) 

(Virtamen 

et al., 1989) 

(Virtamen 

et al., 1989) 

(Virtamen 

et al., 1989) 

(Virtamen 

et al., 1992) 

(Virtamen 

et al., 1992) 

(Virtamen 

et al., 1994)

2. ชวยดึงดูดการกิน (attractant) 

เนื่องจากเบทาอีนมีคุณสมบัติในการละลายน้ําไดดี 

จึงชวยในการดึงดูดใหสัตวน้ํามา 

กินอาหารทั้งในแงกลิ่นและรสชาติ 

เชน พบในปลากลุมซัลโมนิด 

(Salmonids) (Marui et al., 1983) 

, ซีบรีม (Sea bream) (Goh and Tamura, 1980), โดเวอรโซล (Dover sole) (Mackie et al., 1980; 

Mackie and Mitchell, 1982),ปลาไหล(eel) (Mackie and Mitchell, 1983) และกุง 

(Carr, 1978) 

การเสริมเบทาอีนเปนแหลงของ chemoattractant ชวยเพิ่มน้ําหนักของกุงระยะวัยออน 

Penaeus monodon (Penaflorida and Virtanen, 1996) และ P. indicus อยางมีนัยสําคัญ (Jasmine et 

al., 1993; Elamparithy, 1995) 

มีรายงานวาการเสริมเบทาอีนรวมกับกรดอะมิโนมีประสิทธิภาพเสริมกัน (synesgistic) 

ในปลาหลาย ๆ ชนิด Carr (1978); Goh and Tamura (1980) พบวาการใชเบทาอีนรวมกับกรดอะมิ 

โนมีผลในการเปนตัวดึงดูด (attractant) มากกวาการใชเพียงอยางใดอยางหนึ่ง 

Mackie et al. (1980) 

พบวาการใชเบทาอีนที่ผสมในอาหารเมื่อใหอาหาร 

Dover sole จะเปนสาเหตุใหมีการตอบสนองตอ 

การใหอาหารลดลงเมื่อเทียบกับกลุมควบคุมที่ไมผสมเบทาอีน 

อยางไรก็ตามการใชเบทาอีนรวมกัน 

กรดอะมิโนหลาย ๆ ชนิดจะมีผลเปนตัวกระตุนการกินมากกวา 

การใชกรดอะมิโนเพียงอยางเดียว 

3. เปนผูใหหมูเมธิล 

(methyl donor) 

เบทาอีนเปนผูใหหมูเมธิลในปฏิกิริยาการกระตุนการทํางานของเอนไซมหลายชนิด 

ซึ่ง 

มีความจําเปนในการสังเคราะหโปรตีนและการเผาผลาญพลังงาน (energy metabolism) การ 

สังเคราะหเมไธโอนีนจากโฮโมซีสทีน การสังเคราะหคารนิทีน (carnitine) ครีเอทีน (creatine) และ 

ฟอสฟาติดิลโคลีน (phosphatidylcholine) 

เบทาอีนสามารถถูกสังเคราะหโดยปฏิกิริยาออกซิเดชันของโคลีนในไมโตคอนเดรีย 

แตประสิทธิภาพของการเปลี่ยนแปลงจากโคลีนมาเปนเบทาอีน 

มักพบวาไมเพียงพอตอการนํามา 

ทําหนาที่เปนผูใหหมูเมธิล 

(methyl donor) (Stekol et al., 1953) หรือการรักษาความสมดุลของ 

13

ไอออนในเซลล ความสัมพันธระหวางโคลีน เบทาอีน และเมไธโอนีน แสดงดังภาพที่ 

5 เชน 

พบวาเบทาอีนสามารถทดแทนความตองการของโคลีนและเมไธโอนีนบางสวนในปลาเทรา (trout) 

และไก (chicks) (Rumsey, 1991; Virtanen and Rosi, 1995) คุณสมบัติที่เปนผูใหหมูเมธิล 

(methyl 

donor) จะมีผลตอประสิทธิภาพ lipotrope ชวยลดไขมันของซากสัตวหลายชนิด เชน สุกร 

(Virtanen and Campbell, 1994) ,ไก (Saunderson and McKinley, 1989) 

Acetylcholine 

Choline 

Mitochondrion 

S-adenosyl-homocysteine 

Phosphatidyl choline 

Phosphatidyl serine 

CH 3 

Choline Betaine Betaine 

S-adenosyl-methionine - 


5 ความสัมพันธของเมตาบอลิซึมระหวางโคลีน เบทาอีนและเมไธโอนีน 

ความเครียด 

Homocysteine 

Proteinis 

Methionine 

ความเครียด หมายถึง การที่สัตวตอบสนองตอสิ่งกระตุน 

(stimulus) แลวมีปฏิกิริยาตอบโต 

ตอสิ่งกระตุนนั้น 

จึงทําใหเกิดการเปลี่ยนแปลงสภาวะสมดุลของรางกาย 

(homeostasis) (Pickering, 

1981) ซึ่งสัตวจะมีการตอบสนองทั้งทางกายภาพ 

และทางสรีรวิทยาตอสภาวะการเกิดความเครียด 

โดยการหลั่งฮอรโมน 

catecholamine และ corticosteroid ซึ่งจะสงผลใหเกิดการเปลี่ยนแปลง 

metabolic rate ของ รางกาย เชน ระดับกลูโคส และกรดไขมันในเลือดสูงขึ้น 

สมดุลยแรธาตุและ 

เกลือแรในรางกายเปลี่ยนแปลงไป 

นอกจากนี้ยังมีผลทําใหเกิดการกดระบบภูมิคุมกัน 

CH 3 

14

(immunosupression) ของรางกาย ซึ่งทําใหสัตวน้ําออนแอ 

มีภูมิตานทานโรคต่ํา 

เกิดการติดเชื้อได 

งายรวมถึงทําใหเกิดการเปลี่ยนแปลงพฤติกรรมตาง 

ๆ อีกดวย 

Selye (1973) อธิบายทฤษฎีการตอบสนองตอความเครียดของสิ่งมีชีวิตที่เรียกวา 

General 

Adaptation Syndrome (GAS) โดยแบงออกเปน 3 ขั้นตอน 

ดังนี้ 

ขั้นตอนที่ 

1 เปนการตอบสนองโดยการหลั่งฮอรโมนที่กอใหเกิดความเครียด 

คือ 

catecholamine และ corticosteroid 


2 เปนขั้นตอนการปรับตัว 

เพื่อตอตานความเครียดที่เกิดขึ้น 


3 เปนขั้นตอนสุดทายของการปรับตัว 

ถาหากสัตวน้ําสามารถปรับตัวไดก็จะ 

กลับคืนสูสภาพปกติ 

แตถาหากปรับตัวไมไดอาจทําใหรางกายเกิดความผิดปกติ และอาจตายไดใน 

ที่สุด 

Mazeaud et al. (1977) แบงขั้นตอนการตอบสนองตอความเครียดของสัตวน้ําได 

3 ขั้นตอน 

ไดแก 

1. Primary effect เปนการเปลี่ยนแปลงระดับฮอรโมนในรางกาย 

เมื่อรางกายไดรับสิ่ง 

กระตุนที่กอใหเกิดความเครียด 

รางกายจะมีการตอบสนอง โดยการหลั่งสาร 

catecholamine และ 

corticosteroid ในพลาสมา รวมถึงปริมาณของ adrenaline และ noradenaline หลังจากนั้น 

2-3 นาที 

จะกิดอาการขาดออกซิเจนในเลือด มีอาการกระวนกระวายในปลาปากกลม ปลากระดูกออน และ 

ปลากระดูกแข็ง 

ระดับของ adrenaline หรือ noradrenaline จะขึ้นอยูกับชนิดของสัตวน้ํา 

เชน ในปลาคารฟ 

(Cyprinus carpio) จะพบ noradrenaline สูงสุดเมื่อรางกายมีบาดแผล 

และเมื่อปลาถูกยายจากน้ําเย็น 

ไปสูนําอุน 

เชนเดียวกัน หากปลาคารฟเกิดอาการเครียดจะพบการไหลเวียนของ corticosteroid ใน 

เลือดสูงขึ้น 

รวมถึงปลาในกลุม 

Pacific salmon จะพบ catecholamine ในเลือด 

2. Secondary effect เปนการเปลี่ยนแปลงของสรีระ 

เพื่อตอบสนองกับปริมาณของ 

ฮอรโมนที่เพิ่มขึ้นในรางกาย 

โดยจะมีผลตอกระบวนการเมทาบอลิซึม ตาง ๆ ของรางกาย เชน มีการ 

15

สลายไกลโคเจนที่ตับ 

ทําใหมีระดับกลูโคสในเลือดสูง มีการสลายไขมันในรางกาย และมีผลตอ 

ระบบสมดุลเกลือแรในรางกาย นอกจากนี้ 

corticosteroid ยังมีผลตอการกดการทํางานของระบบ 

ภูมิคุมกัน 

(immunosuppression) ทําใหปลาออนแอเกิดการติดเชื้อไดงาย 

3. Tertiary effect เปนการเปลี่ยนแปลงของรางกายที่เปนผลจาก 

Secondary effect เชน เกิด 

การตายของเนื้อเยื่อ 

หรือรางกายออนแอจนเกิดการติดเชื้อ 

Tertiary effect ที่มีความสัมพันธกับการเลี้ยงสัตวน้ํา 

คือ ทําใหความตานทานโรคของสัตว 

น้ําลดลง 

และมีผลตอระบบภูมิคุมกัน 

เมื่อระดับของ 

cortisol ซึ่งเปนสารที่พบสวนใหญเมื่อ 

corticosteroid เพิ่มขึ้น 

(Pickering, 1989) การเพิ่มขึ้นของ 

cortisol ในระบบหมุนเวียนเลือด มีผลตอ 

ระบบภูมิคุมกันของปลากระดูกแข็ง 

โดยจะทําใหจะนวนเม็ดเลือดขาวลดลง (Pickering and 

Pottinger, 1987) มีผลตอระบบภูมิคุมกันแบบไมจําเพาะเจาะจง 

(non-specific immune responses) 

คือ ยับยั้งกิจกรรม 

respiratory burst (Stave and Robertson, 1985) ยับยั้งกระบวนการ 

phagocytosis 

(Ainsworth et al., 1991) ทําใหการเคลื่อนที่ของเม็ดเลือดขาวชาลง 

เมื่อมีการฉีด 

cortisol เขาสู 

รางกาย (MacArthur and Flecther, 1985) นอกจากนี้ 

cortisol ยังมีผลตอระบบภูมิคุมกันแบบจําเพาะ 

เจาะจง (specific immune responses) คือ มีผลตอการตอบสนองสิ่งแปลกปลอม 

โดยการสราง 

แอนติบอดีของรางกายลดลงเมื่อปลาอยูในภาวะเกิดความเครียด 

(Ellsaesser and Clem, 1986) 

ผลกระทบจากการยับยั้งการทํางานของเม็ดเลือดขาว 

จะมีผลตอการใหวัคซีนแกปลา โดยปลาที่ให 

วัคซีนอยางเดียวจะมีอัตราการตายนอยกวาปลากลุมที่ใหวัคซีนและทําใหเกิดความเครียด 

(Houghton 

and Matthews, 1986) Strange et al. (1977) พบวาปลา chinook salmon ที่ถูกกักขังในกระชังขนาด 

เล็กเปนเวลา 24 ชั่วโมง 

จะมีฮอรโมน cortisol เพิ่มขึ้น 

และในปลา cutthroat trout ที่ถูกยายจาก 

อุณหภูมิ 13 องศาเซสเซียส ไปอยูที่อุณหภูมิ 

26 องศาเซสเซียส อยางเฉียบพลันจะทําใหระดับ 

ฮอรโมน cortisol เพิ่มขึ้นเชนกัน 

16

การวัดการตอบสนองตอความเครียด 

การวัดการตอบสนองตอความเครียดเปนการวัดการตอบสนองตอ การเปลี่ยนแปลงทางสรี 

รวิทยาของสัตวน้ํา 

สามารถทําไดโดยการ challenge (Mason, 1975) โดยการเปรียบเทียบการ 

ตอบสนองในสภาวะปกติตอสิ่งกระตุนหลาย 

ๆ แบบ ซึ่งสามารถวัดไดจาก 

1. การเปลี่ยนแปลงของระดับฮอรโมนที่กอใหเกิดความเครียด 

ไดแก ฮอรโมน 

catecholamine และ corticosteroid ซึ่งสามารถวัดในรูปของฮอรโมน 

cortisol และ cortisone 

(Donalson, 1981) adrenalin และ noradrenalin (Mazeaud and Mazeaud, 1981) นอกจากนี้ยัง 

สามารถวัดปริมาณฮอรโมน adenocorticotropic (ACTH) ที่หลั่งมาจาก 

adenohypophysis ซึ่งเปน 

ตัวกระตุน 

hypothalamus ใหหลั่งฮอรโมนที 

่กอใหเกิดความเครียดออกมา 

2. การเปลี่ยนแปลงในทางสรีรวิทยาของสัตวน้ํา 

ไดแก 

- การเปลี่ยนแปลงองคประกอบทางเคมีของเลือด 

เชน ภาวะการเกิด hyperglycemia, 

hyperlacticemia, hypochloremia, leucopenia และการแข็งตัวของเลือดชา 

- การเปลี่ยนแปลงในระดับของเนื้อเยื่อ 

เชน ปริมาณไกลโคเจนในตับลดลง และปริมาณ 

วิตามินซีในไตลดลง 

- การเปลี่ยนแปลงของ 

metabolic ตาง ๆ ในรางกาย เชน สมดุลยของไนโตรเจน และความ 

ตองการออกซิเจนเพิ่มขึ้น 

รวมถึงการเปลี่ยนแปลงปริมาณไอออนในเลือด 

3. การเปลี่ยนแปลงที่เกิดกับพฤติกรรมของสัตวน้ํา 

เชน การเจริญเติบโต การพัฒนารูปราง 

ความสามารถในการสืบพันธุลดลง 

และความตานทานโรคลดลง ตลอดจนทําใหอัตราการรอดตาย 

ต่ํา 

17

ระบบ osmoreguration 

ออสโมติก เรกิวเลชั่น 

ของสารเหลวภายในตัว หมายถึง การปรับสมดุล ความเขมขนของ 

อนุภาคทั้งหมดของสารเหลวที่ตางจากสภาพแวดลอมภายนอก 

สัตวน้ําที่อาศัยในน้ําจืดเกือบทุกชนิด 

และพวกน้ํากรอยสวนมากจะอยูในภาวะไฮเปอรออสโมติค 

ความเขมขนของเกลือในเลือดสูงกวาน้ํา 

ที่อาศัย 

สวนชนิดอาศัยในทะเล และ ทะเลสาบน้ําเค็มจะไฮโปออสโมติค 

ความเขมขนของเกลือใน 

เลือดสูงกวาน้ําที่อาศัยสวนชนิดที่อาศัยในทะเล 

และ ทะเลสาบน้ําเค็ม 

จะไฮโปออสโมติคความ 

เขมขนของเกลือในเลือดต่ํากวาน้ําที่อาศัยการปรับสมดุลตองใชพลังงานเขามาชวย 

ไอออนที่เปนสวนประกอบในสัตวที่มีกระดูกสันหลังในทะเล 

2- 

ความเขมขนของ SO4 ในของเหลวที่อยูภายนอกเซลลจะมีคานอยมากกวาน้ําทะเลอยูมาก 

Crustacean มีแนวโนมที่จะมีปริมาณ 

Mg 2+ ในน้ําเลือด 

ในขณะที่สัตวอื่น 

ๆ จะมีการสะสมของ Mg 2+ 

อยู 

ดังตารางที่ 

2 การที่ปริมาณไอออนไมสมดุลก็เนื่องมาจาก 

การขาดแคลนไอออนในน้ําทะเล 

สัตว 

เหลานี้จึงจําเปนที่จะตองขับออก 

โดยการใชกระบวนการ active transport หรือ โดยการที่เปน 

isoosmotic 

โดยการขับออกในรูปของ urine โดยผานทางไต หรือผานทางอวัยวะที่มีโครงสรางคลายไต 

การขับurine ออกเปนผลใหสูญเสียของเหลวภายในรางกายจํานวนมาก ดังนั้นจึงจําเปนที่จะตองมี 

ระบบการควบคุมเขามาเกี่ยวของ 

จากตารางที่ 

2 จะเห็นวา ในสัตวกลุม 

echinoderm คือ 

Marthasterias glacialis จะมีความเขนขนไอออนในของเหลวในรางกายใกลเคียงกับน้ําทะเล 

อยางไรก็ตามในสัตวจําพวกนี้จะพบของเหลวที่มี 

K + อยูในชองวางระหวางตัวที่อยูใน 

ambulacral 

groove ที่อยูระหวาง 

tube feet สาเหตุที่พบเชื่อวาเนื่องมาจากการเคลื่อนที่ของกลามเนื้อ 

ในสัตว 

กลุมพวก 

mollusk ปริมาณไอออนและการควบคุม osmotic จะเกี่ยวกับการลอยตัว 

ความเขาใจ 

เกี่ยวกับปริมาณ 

Mg 2+ ในสัตวกลุมกุงและปู 

ถูกชี้แจงโดย 

Robertson (1957) ที่ศึกษาเกี่ยวกับปริมาณ 

Mg 2+ ในเลือดพบวาในสัตวกลุมกุงและปูกลุม 

portunid ที่มีการเคลื่อนไหวเร็วจะพบจะมีปริมาณ 

Mg 2+ ต่ํากวาพวกกุง 

lobster และ Maia squinado (spider crab) Robertson แสดงใหเห็นในสัตวกลุม 

crustacean มีการสื่อสัญญาณประสาทในกลามเนื้อมีอิทธิพลมาจาก 

Mg 2+ โดยที่ความเขมขนที่สูงจะ 

ยับยั้ง 

สวนความเขมขนที่ต่ําจะกระตุน 

ในตารางที่ 

2 จะเห็นวา Sepia offcinalis (cuttlefish) ที่ 

ถึงแมวาจะมีการเคลื่อนที่ไหวมากแตจะมีปริมาณ 

Mg 2+ ในเลือดใกลเคียงกับในน้ําทะเล 

18

แมวาของเหลวที่อยูภายนอกเซลล 

(extracellar fluid) จะมีสวนประกอบคลายคลึงกับน้ํา 

ทะเล แตของเหลวที่อยูภายในเซลล 

(intracellular fluid) ในพวกสัตวทะเลทั้งหมดจะมีความแตกตาง 

กับน้ําทะเลโดยจะมี 

K + มากกวาในน้ําทะเล 

และมี Na + กับ Cl - ในปริมาณที่นอยกวาน้ําทะเล 

สารลาย 

อินทรีย (organic solute) จะชวยทําใหใหเกิดความสมดุลถภายในเซลล จึงจะเปนที่จะตองพิจารณา 

ความหลากหลายของ สารอินทรียที่อยูในเซลลที่มีผลตอแรงดันออสโมติก 

โดยที่กรดอะมิโน 

(amino acid) จะเปนตัวการที่สําคัญ 

แตสารประกอบอื่น 

ๆ เชน trimethylamine oxide,betaine, 

organic phosphate และ กรดอินทรีย อื่น 

ๆ ก็อาจจะเกี่ยวของดวย 

19


2 ความเขมขนของไอออนตาง ๆ ในสายละลายภายนอกเซลล (Extracellular fluid) ที่พบ 

ในสัตวทะเลที่ไมมีกระดูกสันหลัง 

และใน Myxine 

กลุม 

1. Coelenterates 

Aurelia aurita 

2. Echinoderms 

Marthasterias glacialis 

3. Tunicates 

Salpha maxima 

4. Annelids 

Arenicola marina 

5. Crustaceans 

Maia squinado 

Carcinus maenas 

Nephrops norvegicus 

6. Molluscs 

Pecten maximus 

Sepia offcinalis 

7. Vertebrate 

Myxine glutinosa 

ความเขมขนของไอออนที่เปนเปอรเซ็นตของ 

ความเขนขนไอออนในทะเล 

Na + K + Ca 2+ Mg 2+ Cl - 2- 

SO4 99 

100 

100 

100 

100 

110 

113 

100 

93 

117 

106 

111 

113 

104 

125 

118 

77 

130 

205 

ที่มา 

: Robertson (1957) ,Bellamy and Chester (1961) 

91 

96 

101 

96 

100 

122 

108 

124 

103 

91 

61 

97 

98 

95 

100 

81 

34 

17 

97 

98 

38 

104 

101 

102 

100 

102 

104 

99 

100 

105 

102 

47 

100 

65 

92 

66 

61 

69 

97 

22 

- 

20

osmoregulation ในสัตวกลุมครัสเตเซียน 

กุงน้ําจืด 

(prawns) กุงทะเล 

(Caridea และ Penaeidea) ปู (Grapsoid) และ Xanthid รวมทั้ง 

ชนิดอื่น 

ๆ ที่อยูในน้ํากรอยเลือดไฮโปออสโมติคกับน้ําทะเลปกติและจะปรับเปนไฮเปอรออสโมติค 

เมื่อเลี้ยงในน้ําเค็มที่เจือจาง 

กลไกการปรับสมดุล การสูญเสียน้ําเกลือและการขับยูรีนนั้น 

แอนเทนนอลแกลนดจะเปน 

ตัวการสําคัญในการขับออกภายนอก จากการแพรเขามาทางเหงือกและผิวหนัง เพื่อใหไดสภาพ 

ไอโซออสโมติคกับเลือด 

การรักษาระดับไฮโปออสโมติค ในสภาพปกติของปู (graspsoid) กุงบางชนิด 

แอมควิพอด 

ทําได 2 ทางคือ ทางแรก การดูดซึมจะคอยเปนคอยไป ทางที่ 

2 การดื่มน้ําทะเลเขาไปโดยตรง 

เหมือนกับปลากระดูกแข็งขับเกลือที่มากเกินพอดีออกทางเหงือก 

เชื่อวาเหงือกเปนจุดที่มีการดูดซึม 

ไอออนของสัตว การซึมซับผานลําไส (gut) ควบคุมไดยากอาจจะทดสอบไดดวยสารเคมี เชน วัด 

ความเขนขนเลือดของสัตว Carcinus มีจุดเยือกแข็ง 0.89 O C หรือความเขมขนของเลือดระหวาง 

1.20-1.42 O C ถายายปูไปอยูในสภาพที่เขมขนมากขึ้น 

ความเขมขนของเลือดจะอยูระหวาง 

1.48-1.73 

O 

C ในเวลา 24 ชั่วโมง 

จํานวนคลอไรด เพิ่มขึ้นแตไมมีการเพิ่มน้ําหนักตัว 

การรับเกลือจะเปนไป 

อยางชา ๆ ผานเหงือก แตจะไมผานทางโครงราง เพราะประกอบดวยแคลเซียมกุง 

Carcinus ที่อยูใน 

น้ําเค็มเจือจาง 

มีจุดเยือกแข็งประมาณ 0.1 O C สามารถดูดซึม โซเดียม โปแตสเซียม และคลอไรด 

ไอออนจากสารละลายได (Schmidt-Nielsen, 1941) 

ระบบออสโมติก เรกิวเลชั่น 

ในกุง 

L. vanamei จะพบวาระหวางชวง subadult หรือ adult กุง 

ที่ขนาดเล็กกวาจะมีระบบออสโมติก 

เรกิวเลชั่น 

ที่ดีกวา 

(Vargas-Albores and Ochoa, 1992) กุง 

L. 

stylirostris,Penaeus monodon และ L. vannamei ระยะ juvenile ในชวง ระยะ intermoult และ 

premoult ของวงจรการลอกคราบ จะอยูในระบบสมดุลของสภาวะ 

Hyper-osmoregulatory และ 

ทันทีทันใดหลังจากเกิดการลอกคราบ กุงจะปรับสภาพสู 

iso-osmotic กอนและหลังการในชวง 

ecdysis (ชวงที่มีการสลัดเปลือกเกาทิ้ง) 

ของการลอกคราบ (Ferraris et al., 1987; Charmantier et 

al., 1994; Lignot et al.,1999) 

21

พิษของแอมโมเนียตอสัตวน้ํา 

แอมโมเนียเปนพิษตอปลาในทางออม กลาวคือ ทําใหปลาไมสามารถขับถายแอมโมเนีย 

ออกจากกระแสเลือด ถาแอมโมเนีย ในน้ํามีปริมาณสูงเกินไป 

ในขณะที่ระดับแอมโมเนียในน้ํา 

เพิ่มขึ้น 

ปลาขับถายแอมโมเนียไดนอยลงและระดับแอมโมเนียในเลือด และในเนื้อเยื่อเพิ่มขึ้น 

เปน 

ผลทําให pH ของเลือดมีคาสูงขึ้น 

และเปนผลเสียตอปฏิกิริยา ชีวเคมีตาง ๆ ทําใหมีความตองการ 

ออกซิเจนเพิ ่มขึ้น 

ทําอันตรายตอเหงือกและลดความสามารถของเลือดในการขนถายออกซิเจน 

ปลาที่เลี้ยงอยูในน้ําที่มีแอมโมเนียสูงถึงระดับ 

Sublithal มักออนแอและติดโรคไดงาย คา LC50 ของแอมโมเนียอิสระ สูงประมาณ 0.5 มิลลิกรัมตอลิตร (มั่นสิน 

และไพพรรณ, 2538)ในสัตว 

จําพวกครัสเตเซียน แอมโมเนียเปนของเสียที่เกิดจากการขับถายที่มีมากที่สุดในระดับ 

60-70% สวน 

ที่เหลือเพียงเล็กนอยนั้นจะเปนกรดอะมิโน 

ยูเรีย และ ยูริก แอซิก (Regnault, 1987) 

ประจวบ (2527) รายงานวา ความทนทานของสัตวน้ําตอแอมโมเนีย 

แตกตางกันตามชนิด 

ความสามารถทางสรีระของสัตวเอง และปจจัยทางสิ่งแวดลอม 

ปริมาณที่ทําใหเกิดการตายได 

ในชวงสั้น 

(24-72 ชั่วโมง) 

อยูระหวาง 

0.2-0.4 มิลลิกรัมตอลิตร 

Cold and Amstrong (1979) พบวาความเขมขนของแอมโมเนียที่ต่ําถึง 

0.09 mg/l จะทําให 

การเจริญเติบโตของกุง 

Macrobrachium rosenbergii ลดลง และ ที่ 

0.45 mg/l จะทําใหอัตราการ 

เจริญเติบโตของกุงตระกูล 

Peneaus ลดลง 50 % 

Chin and Chen (1987) รายงานวา 24 hr LC50 และ 96 hr LC50 ของ Peneaus monodon ใน 

ระยะ postlarvae คือ 5 mg/l และ 1.26 mg/l และพบวาในบอเลี้ยงสัตวน้ําไมควรมีแอมโมเนีย 

มากกวา 0.13 mg/l 

Liu (1989) รายงานวา ในบอเลี้ยงกุงกุลาดําไมควรมีแอมโมเนียและไนไตรทเกิน 

0.1 

และ 0.25 ppm ตามลําดับ และไมควรมีไฮโดรเจนซัลไฟดเกิน 0.02 ppm 

Wasbort et al. (1989) พบวา แอมโมเนียเปนสารประกอบไนโตรเจนที่สําคัญตัวหนึ่ง 

ที่ 

ขับถายออกมาจากกุงทะเลภายใน 

4 และ 8 ชั่วโมง 

ภายหลังจากกินอาหาร 

22

Wickens (1985) รายงานวา กุงกุลาดําขนาดน้ําหนัก 

1.6-2.7 กรัม มีการขับถาย 

แอมโมเนียในระดับ 0.03-0.3 มิลลิกรัม แอมโมเนีย-ไนโตรเจนตอกรัมตอวัน นอกจากนี้ยังไดทํา 

การทดลองเกี่ยวกับ 

สารประกอบไนโตรเจน ในกุงทะเลที่มีน้ําหนักประมาณ 

50-200 มิลลิกรัม 

พบวาแอมโมเนีย ไนไตรท และไนเตรท ที่ระดับความเขมขน 

1.29, 170 และ 3,400 มิลลิกรัมตอ 

ลิตร ตามลําดับ มีผลทําใหกุงตาย 

รอยละ 50 ภายในเวลา 48 ชั่วโมง 

ของกุง 

Chen et al. (1990) พบวา แอมโมเนียในระดับต่ํากวา 

LD50 จะมีผลตอการเจริญเติบโต 

โชติ (2533) ไดรายงานวาแอมโมเนียที่ระดับความเขมขนต่ํากวา 

0.01 มิลลิกรัม/ลิตร ไมมี 

ผลตอการเจริญเติบโตของ penaeid และยังพบวาปริมาณแอมโมเนียที่มีผลทําใหอัตราการ 

เจริญเติบโต ลดลงรอยละ 50 ในกุง 

P. semisulcatus, P. japonicus, P. occidentalis, P. setiferus 

และ P. schmitti คือที่ระดับความเขมขน 

0.22, 0.37, 0.40, 0.59 และ 0.69 มิลลิกรัม/ลิตร 

ตามลําดับ 

Colt and Tchobanogblous (1976) สรุปวาทุก ๆ ความเขมขนของแอมโมเนียจะมีผลตอการ 

เจริญเติบโตซึ่งเปนผลมาจาก 

1) ลดความสามารถในการแลกเปลี่ยนกาซออกซิเจนเนื่องจากเหงือก 

ถูกทําลาย 2) ทําใหความตองการพลังงานเพิ่มขึ้น 

เนื่องจากกระบวนการ 

Detoxification Pathway 3) 

รบกวนระบบความดัน Osmotic reguration และ 4) ทําความเสียหายทางกายภาพตอเนื้อเยื่อตาง 

ๆ 

แตนักวิชาการบางสวนชี้วาการที่เหงือกถูกทําลายระหวางทดลองนาจะมาจากสาเหตุ 

ของคลอรามีน 

(Chloramine) มากกวาแอมโมเนีย และการเจริญเติบโตที่ลดลงนั้นนาจะมาจากการที่แอมโมเนียลด 

ความสามารถในการตานทานเชื้อโรคของสัตวน้ําลดลง 

23

Ext. Cell Blood 

+ 

NH4 Na + 

ATPase 

+ 

NH4 Na + 


6 แสดงการดูดซึมโซเดียมและการขับถายแอมโมเนียบริเวณเหงือกสัตวประเภท 

Crustacean 

H + 

NH 3 

อัตราการใชออกซิเจน 

อัตราการใชออกซิเจนเปนคาแสดงปริมาณออกซิเจนที่ถูกใชไป 

ในกระบวนการออกซิ 

เดชั่น 

ซึ่งเปนตัวกําหนดอัตราเมตาบอลิซึม 

(Schmidt-Nielsen,1975) การศึกษาอัตราการใชออกซิเจน 

ภายใตสภาวะใดสภาวะหนึ่งของสัตว 

เชน สภาวะพัก เคลื่อนที่ 

เปนตน เปนการศึกษาภายใตสภาวะ 

ที่มีออกซิเจนอยูในสิ่งแวดลอมภายนอก 

โดยมีความผันแปรของอุณหภูมิ และความเขมขนของ 

ออกซิเจน การวัดคาอัตราการใชออกซิเจนนี้เปนการวัดปริมาณออกซิเจนที่หายไปจากสิ่งแวดลอม 

ซึ่งไมสามารถบอกคาการใชประโยชนของออกซิเจน 

อัตราการใชออกซิเจนโดยทั่วไปอธิบายไดใน 

หนวยของมิลลิกรัม หรือ มิลลิลิตรตอกรัม หรือ กิโลกรัมตอชั่วโมง 

หรือวินาที ในสัตวพบวาไม 

สามารถรับออกซิเจนไดมากกวาที่จะนําไปใชประโยชนในเมตาบอลิซึมของรางกาย 

โดยมีปจจัย 

กําหนดอัตราเมตาบอลิซึม คือ การใชประโยชนออกซิเจนในเซลล (Florey, 1969) 

ปจจัยควบคุมอัตราการใชออกซิเจน 

1. อัตราออกซิเดทีฟ เมตาบอลิซึม (oxidative metabolism) เพราะ ถาเมตาบอลิซึมถูก 

กระตุน 

การใชประโยชนออกซิเจนในเนื้อเยื่อจะลดลง 

ออกซิเจนจากเลือดแพรผานของเหลว 

? 

NH 3 

Na + 

24

ระหวางเซลลเขาสูภานในเซลล 

ออกซิเจนในเลือดลดลง ออกซิเจนจากสิ่งแวดลอมจะแพรผานผนัง 

เนื้อเยื่อหายใจอัตราการใชออกซิเจนจึงเพิ่ม 

2. การเพิ่มอัตราการถายเทออกซิเจนจากสิ่งแวดลอมทําใหอัตราการใชออกซิเจนเพิ่มขึ้น 

เนื่องจากการขาดออกซิเจนภายนอกผนังเนื้อเยื่อหายใจอยางรวดเร็ว 

เพราะความเขมขนออกซิเจน 

ภายนอกลดลง อัตราการใชออกซิเจนจะคงที่อยูไดโดยการเพิ่มอัตราการไหลเวียนของเลือด 

3. ผลกระทบจากการเพิ่มการถายเทออกซิเจนกับสิ่งแวดลอม 

ทําใหเพิ่มความเร็วในการ 

ไหลของเลือด และปริมาณเลือดที ่ไปสูผนังเนื้อเยื่อหายใจ 

ทําใหอัตราการเตนของหัวใจสูงขึ้น 

4. การควบคุมอัตราการใชออกซิเจนในระยะสั้นมีความแตกตางจากการควบคุมอัตราการ 

ใชออกซิเจนเมื่อสิ่งแวดลอมมีการเปลี่ยนแปลงเปนเวลานาน 

พบวาในสัตวชั้นสูง 

การปรับตัวเมื่อ 

ความเขมขนออกซิเจนในน้ําสูงขึ้นหรือต่ําลงนั้น 

ทําไดโดยเพิ่มขนาดของผนังเซลลแลกเปลี่ยนกาซ 

และเพิ่มประสิทธิภาพในการรับออกซิเจนของเม็ดเลือด 

การเปลี่ยนแปลงความเค็มกับการใชออกซิเจนของกุง 

ทางดานความเค็มกับการใชออกซิเจนนั้น 

อิทธิพลของความเค็มที่มีตอการใชออกซิเจนของ 

สัตวทะเลนั้นมีความสัมพันธกับอิทธิพลของกิจกรรม 

และ ปจจัยในรางกายที่มีอิทธิพลรวมกับ 

สิ่งแวดลอมภายนอก 

เชน อุณหภูมิ (Newell, 1979) การเพิ่มอัตราการใชออกซิเจนเกิดภายใตสภาวะ 

ที่มีความเครียดจากความเค็มทําใหกิจกรรมของรางกายเพิ่มขึ้นมากกวา 

จะเปนการเพิ่มการใช 

พลังงานใน osmoregulation (Loft, 1956; Newell, 1979) 

Kutty et al. (1971) ทําการศึกษาในกุงแชบวย 

พบวา ในกุงขนาด 

0.1 และ 1-3 กรัมนั้น 

ไมมี 

อิทธิพลของความเค็มตออัตราการใชออกซิเจนของกุง 

หากกุงนั้นมีการปรับตัวใหคุนเคยกับความ 

เค็มมาเปนเวลามากกวา 10 วัน และในกุงขนาด 

1-3 กรัม จะมีผลกระทบจากการเปลี่ยนแปลงความ 

เค็มตออัตราการใชออกซิเจน ในกุงที่อยูในน้ําความเค็ม 

2-6 สวนในพัน แมมีการปรับใหคุนเคยกับ 

ความเค็มมากอนแลวเปนเวลา 24 ชั่วโมง 

และพบวา อัตราเมตาบอลิซึมไมสัมพันธกับระบบ 

ออสโมติคมากนัก 

25

Ting (1970) รายงานวาการลดความเค็มจาก 40 ไปเปน 10 p.s.u. จะเพิ่มอัตราการใช 

ออกซิเจนใน P. monodon และ Metapenaeus monoceros Dalla Via (1986) รายงานวาอัตราการใช 

ออกซิเจนใน P. japonicus ระยะ juvenile (272+119 มิลลิกรัม) จะมีคาเพิ่มขึ้นจาก 

0.2 ไปเปน 0.6 

มิลลิกรัม/กรัม/ชั่วโมง 

เมื่อมีการเปลี่ยนแปลงความเค็มจาก 

37 ไปเปน 10 p.s.u. P. japonicus มี 

แนวโนมวาจะเพิ่มอัตราการใชออกซิเจนเมื่อมีการเปลี่ยนแปลงความเค็มจาก 

30 ไปเปน 15 p.s.u. 

(Chen and Lai, 1993) 

ภาวะเครียดจากออกซิเดชัน (oxidative stress) 

ภาวะเครียดจากออกซิเดชัน หรือ oxidative stress ทําใหโมเลกุลของไขมัน โปรตีน กรด 

นิวคลีอิก และคารโบไฮเดรต ทั้งที่เปนอิสระหรือองคประกอบของเซลลและเยื่อหุมเซลล 

(plasma 

membrane) ถูกทําลายหรือเกิดความผิดปกติ สงผลใหเซลลถูกทําลายหรือเกิดการบาดเจ็บของเซลล 

(cell injury) ขึ้นได 

Oxidative Stess ในเซลลเกิดจากความเปนพิษของอนุพันธของออกซิเจนที่ 

วองไว หรือ สารอนุมูลอิสระ ที่รวมเรียกวา 

สารออกซิแดนท (oxidants) ไดแก superoxide anion 

• • 

(O2 ), hydroxyl radical (OH ) และ hydrogen peroxide (H2O2) เปนตน ในสภาวะปกติรางกายมี 

กระบวนการที่จะทําลายหรือยับยั้งความเปนพิษของสาร 

oxidants เหลานี้ใหอยูในระดับที่เหมาะสม 

ไมเกิดอันตรายตอเซลล โดยอาศัย สารตานอนุมูลอิสระ หรือ สารกําจัดอนุมูลอิสระ (ROS 

scavenger) ซึ่งมีอยูภายในเซลล 

หรือไดรับมาจากภายนอก (อาหาร) แตในภาวะที่เกิดพยาธิสภาพ 

ของเซลลหรือเกิดโรคบางชนิด หนาที่ที่จะปองกันเหลานี้จะสูญเสียไป 

เปนผลให oxidants ดังกลาว 

มีมากกอใหเกิดอันตรายตอโมเลกุลปกติของเซลล ทําหนาที่ตามปกติไมได 

นําไปสูการเสียหนาที่ 

ของเซลลและอวัยวะ เรียกสภาวะที่มี 

oxidants มากเกินกวาสาร antioxidant จะปองกัน ทําใหเกิด 

อันตรายตอโมเลกุลของเซลลนี้วา 

ภาวะเครียดจากออกซิเดชัน (oxidative stress) 

ระบบการปองกันออกซิเดชัน (antioxidant defense system) จะประกอบดวยกลุมของ 

เอนไซม เชน superoxide dismutase ,glutathione peroxidase, catalase,glutathione 

reductase,glutathione-S-transferase และสารในกลุมที่มีน้ําหนักโมเลกุลนอย 

เชน glutathione, 

ascorbate,vitamin E , β-carotene และ โปรตีนที่อยูในของเหลวที่อยูในเซลล 

กับในเซลลเมมเบรน 

หรืออยูในของเหลวที่อยูนอกเซลล 

(Freeman and Crapo, 1982; Frei,1999; Hogg and 

Kalyanaraman, 1999) โดยที่เอนไซมจะพบอยูในทุกเนื้อเยื่อของสัตวที่มีกระดูกสันหลัง 

แตจะ 

พบวาโดยปกติโดยทั่วไปแลวจะพบวาจะมีกิจกรรมมากที่สุดในตับซึ่งเปนอวัยวะหลัก 

สําหรับการ 

26

enobiotic uptake และ enzymatic transformation แกพวกสารออกซิแดนท (Zakharov and Clarke, 

1993; Lemaire et al., 1994) 

ความสําคัญของอนุมูลอิสระในรางกาย 

อนุมูลอิสระ คือ สารประกอบดวยอิเล็คตรอนที่ขาดคูทําใหไมคงตัว 

สามารถเกิดปฏิกิริยา 

ออกซิเดชั่นกับสารอื่นไดอยางวองไว 

จึงสามารถทําลายกรดไขมัน โปรตีนที่มีหมูไทออล 

(SH) และ 

ทําลาย DNA ซึ่งเปนสารพันธุกรรม 

ทําใหเกิดความเสื่อม 

หรือการตายของเซลลเนื้อเยื่อ 

และระบบ 

อวัยวะตามมา 

โดยปกติรางกายตองการสารอาหารทั้ง 

คารโบไฮเดรต โปรตีน และไขมัน เพื่อเผาผลาญ 

สรางเปนพลังงานในรูป ATP สําหรับการดํารงชีวิต กระบวนการเผาผลาญดังกลาวนอกจากจะใช 

สารอาหารแลวยังตองการใชออกซิเจน ปริมาณออกซิเจนสวนหนึ่ง 

คือ ประมาณรอยละ 1-3 ที่ 

รางกายใชในกระบวนการเมทาบอลิซึมและออกซิเดชั่นตามปกติของเซลลจะถูกเปลี่ยนเปน 

H2O2 แทนที่จะเปนน้ํา 

หรือเกิดเปน ROS/oxidants หลายชนิดตามมา ROS/oxidant ยังสามารถถูกสรางได 

โดยตรงจากเอนไซม NADPH oxidase ที่เยื่อหุมเซลล 

จากเอนไซม oxidase ตาง ๆ ที่อยูในออร 

แกแนลล เชน amino acid oxidase urate oxidase จาก xanthine oxidase ในไซโทพลาสซึม และ 

cytochrome P450 ใน endoplasmic reticulum เปนตน ทําใหมีการสราง ROS ออกมาตลอดเวลา การ 

สราง ROS จะเพิ่มมากขึ้น 

ในรางกายในภาวะที่ไดรับสารพิษ 

และในเซลลเม็ดเลือดขาวเมื่อมีการ 

ทําลายเชื้อโรค 

และสิ่งแปลกปลอม 

้ 

กระบวนการกระตุนใหเกิด 

ROS ในเซลล ขณะที่มีการใชออกซิเจน 

(O2) นั้นเริ่มจากมีการ 

-• 

สราง superoxide anion (O2 ) ขึ้นซึ่งเกิดขึ้นในขั้นตอนหนึ่งของการเปลี่ยน 

(reduce) O2 ไปเปนน้ํา 

(H2O) ในขั้นตอนทั้งหมดตองมีการใหอิเล็คตรอนแกอะตอมของออกซิเจน 

ดังสมการดังนี 

e - e - e - e - 

O2 • 

O2( • 0-0:) H2O2 (H:0-0:H) 

• • 

OH(H:O ) H2O 

+2H + -OH - +H + 

27

โครงสราง 

แคทาเลส (Catalase) 

แคทาเลสเปนเอนไซมที่พบทั่วไปไดในสัตว 

พืช และ จุลินทรีย มีมวลโมเลกุลประมาณ 

240,000 โดยที่แคทาเลสแตละโมเลกุลประกอบดวย 

4 หนวยยอย (subunits) และแตละหนวยยอย มี 

โพรโทเฮมิน protohemin 1 หมู 

นอกจากนี้หมูโพรสเทติก 

(prodthetic group) เปนโพรโทเฮมิน 

แคทาเลสเปนเอนไซมที่ไมทนความรอน 

แคทาเลสจะสูญเสียแอกทิวิตีอยางรวดเร็วที่อุณหภูมิ 

35 O C,pH สูงกวา 9 

ปฏิกิริยา 

แคทาเลสจะทําปฏิกิริยาในการกําจัด H2O2 ที่ไดจากปฏิกิริยาของเอนไซม 

Super oxide 

dismutase โดยจะเปลี่ยน 

H2O2 2 โมเลกุล ไปสูในสภาวะ 

oxidation ที่ต่ํากวา 

ดังสมการที่ 

1(Chance 

et al., 1979) โดยปฏิกิริยานี้จะเกิดขึ้นใน 

2 ขั้นตอน 

H 2O 2 + H 2O 2 2H 2O+O 2 (1) 

CAT-Fe(ΙΙΙ) + H 2O 2 Complex (Ι) (2) 

Complex (Ι) + H 2O 2 CAT-Fe(ΙΙΙ)+2 H 2O+ O 2 (3) 

Complex (Ι) +DH 2 CAT- Fe(ΙΙΙ)+2 H 2O+ D (4) 

จัดอยูในกลุมพวก 

hydroperoxidase แคทาเลส จะแสดงปฏิกริยา 2 ปฏิกิริยา 

1.catalatic โดยที่ 

H2O2 โมเลกุลแรกจะเปนตัว oxidize กอนแลว H2O2 โมเลกุลที่ 

2 จะเปน 

ตัว reduce (ให H) ดังสมการที่ 

2 และ 3 

2.peroxidative โดยที่ 

DH2 จะเปนตัว reduce คือเปนตัวให H ตัวอยาง DH2 เชน 

methanol,ethanol,formic acid,phenol และ amine ดังสมการที่ 

4 (Chance et al. ,1979; Aebi, 1984) 

28

ในปฏิกิริยาทั้งหมดจะมี 

active enzyme- H2O2 intermediate ที่เรียกวา 

Complex Ι ซึ่ง 

โดยทั่วไปแลวปฏิกิริยาระหวาง 

Complex Ι กับโมเลกุลของ H2O2 ในปฏิกิริยา catalatic จะเกิดขึ้น 

อยางรวดเร็วมีคา rate constant K เทากับ 10 7 liters mol -1 sec -1 ในสมการที่ 

3 สวนปฏิกิริยา 

peroxidative ในสมการที่ 

4 จะเกิดขึ้นคอนขางชาโดยมีคา 

rate constant K เทากับ 10 2 - 10 3 liters mol - 

1 -1 

sec (Aebi, 1984) 

แคทาเลสเปนเอนไซมที่ไมปกติ 

โดยจะไมเปนไปตาม Michelis-Menton kinetic โดย 

เอนไซมนี้จะแสดงถึง 

non-saturation kinetic และ enzyme activity จะเพิ่มมากขึ้นเมื่อมี 

H2O2 มาก 

ขึ้นในชวงกวาง 

ดังนั้นจึงทําใหไมสามารถกําหนดคา 

Km ไดในการอิ่มตัวของความเขมขนของ 

เอนไซมในการยอยสลาย H2O2 ในปฏิกิริยาแรก ดังนั้นจะตองหลีกเลี่ยงการลดลงในชวงเริ่มตน 

ปฏิกิริยา Aebi (1984) แนะนําวาการตรวจสอบเอนไซมจะมีความสัมพันธกับปริมาณความเขนขนที่ 

ต่ําของ 

substrate เชน 10 mM H2O2 อุณหภูมิและ pH จะมีผลตอกิจกรรมของเอนไซม โดยปกติ 

เอนไซมชนิดนี้จะควบคุมใหมีpH 

7.0 และ20-25 O C แลวประเมินปริมาณออกมาเปนความชัน (0-30 

วินาที) ในปฏิกิริยาแรก ความเขมขนของ H2O2 ที่มากกวา 

0.1 M เอนไซมจะไมทํางาน (เรียกวา 

autoinactivation) โดยจะทําการเปลี่ยน 

Complex Ι ใหไปอยูในรูปที่ไมทํางานคือ 

Complex ΙΙ และ 

Complex ΙΙΙ (Aebi, 1984) 

หนาที่หลักของแคทาเลส 

คือการยอยสลาย H2O2 แมวาอาจเกิดการยอยสลาย methyl- และ 

ethyl hydroperoxide บาง catalase จะพบอยูในมากในเซลลพวก 

eucaryotic cell และ จุดเริ่มตนจะ 

อยูใน 

peroxisome แตการสรางนั้นจะถูกสรางโดย 

precursor หลาย ๆ ตัวที่อยูนอก 

peroxisome 

peroxisome หรือ microbodie of Rouiller จะมีตนกําเนิดมาจาก golgi-endoplasmic reticulumlysosome 

(GERL) (Ross and Reith, 1985) peroxisome จะเปนที่อยูของแคทาเลส 

ในการกําจัด H2O2 ที่ผลิตจากเอนไซมอื่น 

ๆ ที่อยูในนี้เชนกัน 

โดยเอนไซมเหลานี้จะทําการใหอิเล็คตรอนใน 

O2 จํานวน 

2 ตัว โดยที่จะไมผานขั้นของ 

superoxide anion ตัวอยางเอนไซมเชน urate oxidase,glucose oxidase 

และ D-amino acid oxidase 

peroxisome จะสลายอยางรวดเร็วประมาณ 1.5-2 วัน แตก็ยังคงมีแคทาเลส ที่พบอยู 

ภายนอก peroxisome (Chance et al., 1979) ซึ่งถัดมาก็มีผลยืนยันจาก 

Nohl and Jordan (1980) กลาว 

ยืนยันใน mitochondria ที่พบในหัวใจของหนู 

วา 85% ของ H2O2 จะถูกทําลายโดย catalase ในขณะ 

ที่ 

15 % จะถูกทําลายโดย glutathione peroxidase มีรายงานความคืบหนาในการศึกษาของ 

29

Jone et al. (1981) แสดงใหเห็นวาแคทาเลสที่อยูใน 

endoplasmic reticulum มีความสําคัญมากกวา 

glutathione peroxidase เมื่อมีความเขมขนของ 

H2O2 มากเกิน nM 

แคทาเลสในสัตวน้ํา 

Barja de Quiroga et al. (1989a) พบวามีการเพิ่มขึ้นของเอนไซมcatalase,superoxide 

dismutase,glutathione peroxidase ระหวางที่มีกระบวนการmetamorphosis 

ขั้นสุดทายของพวกลูก 

ออดเพื่อไปสูบนบก 

ปริมาณของแคทาเลสที่พบภายใตสภาวะออกซิเจนต่ําในปลา 

spot จะพบมีคาอยูประมาณ 

5000-8500 U/mg protein (Ross et al., 2001) ,ปลา freshwater catfish จะมีคาประมาณ 0.2 U/mg 

protein (Ahmad et al., 2000) , ปลา lake sturgeon จะมีคาประมาณ 1300-1400 U/mg protein 

(Palace et al., 1996) Oruc and Uner (2000) พบวาปริมาณแคทาเลสไมเปลี่ยนแปลงหลังจากไดรับ 

สารกําจัดวัชพืชและสารกําจัดแมลงเปนเวลา 96 ชั่วโมง 

ปริมาณแคทาเลส และซุปเปอรออกไซด ดีส 

มิวเตส ที่พบในปลาหลาย 

ๆ ชนิดพบวาจะมีปริมาณมากในเลือดในกลุมปลาพวกปลาผิวน้ํา 

(pelagic 

fish) (Filho et al., 1993; Filho, 1996; Rudeva, 1997) Redeva (1997) พบวาโดยทั่วไปแลวปลา 

ดั้งเดิม 

และ ปลาตามแนวหิน จะไมพบแคทาเลสในเลือด สวนปลากระดูกแข็งที่พัฒนาจะพบแค 

ทาเลสมีปริมาณแตกตางกันตามชนิด 

Edurrdo et al. (2004) รายงานวาปริมาณของแคทาเลสที่พบใน 

hepatopancreas กุง 

Farfantepenaeus paulensis ระหวางกุงที่จับมาวัดปริมาณแคทาเลสเลยเปรียบเทียบกับกุงที่จับแลว 

และกุงที่จับมาตัดตา 

นํามาเลี้ยงในที่กักขังที่ระยะเวลา 

45 วัน จะพบวาปริมาณ แคทาเลสที่พบในกุง 

ที่นําไปเลี้ยงตอในที่กักขังทั้งที่ตัดตาและไมตัดตาจะมีปริมาณแคทาเลส 

(2.19+0.90 U/mg protein) 

ซึ่งพบวาไมมีความแตกตางกัน 

และมีคามากกวากุงที่จับมาวัดแคทาเลสตั้งแตตนเลย 

(0.74+0.24 

U/mg protein) 

30

อุปกรณและวิธีการ 

อุปกรณ 

1. น้ําทะเลจากนาเกลือความเค็ม 

80 ppt 

2. กุงกุลาดําระยะโพสทลารวา 

15 

3. ตูกระจกขนาด 

24x18 x18 นิ้ว 

จํานวน 64 ตู 

4. ถังน้ําแข็ง 

สําหรับทดลองการเปลี่ยนแปลงอุณหภูมิ 

5. บอซีเมนตปริมาตร 10 ตัน สําหรับเก็บน้ําเค็มกอนการเจือจาง 

6. ถังไฟเบอรปริมาตร 2 ตัน สําหรับเก็บน้ําจืดไวสําหรับปรับความเค็ม 

7. โหลแกวรูปทรงกระบอกปริมาตร 13 ลิตร และ ปริมาตร 1.5 ลิตร 

8. ตู 

cooler 

9. ตัวทําความรอน (Heater) 

10. สารแอมโมเนียมคลอไรด (NH4Cl) 11. อาหารกุงกุลาดําเบอร 

1,2 และ3 

12. Oxygen meter 

13. pH meter 

14. Thermometer 

15. สารเคมี ,เครื่องมือ 

และ อุปกรณในการวิเคราะหเอนไซม 

16. สารเคมี ,เครื่องมือ 

และ อุปกรณในการวิเคราะหคุณภาพนํ้า 

17. อุปกรณในการใหอากาศ 

การวางแผนการทดลอง 

วิธีการ 

การทดลองเปนแบบสุมตลอด 

(Completely Randommized Design) เพื่อศึกษาผลการใช 

เบทาอีนในระดับตางๆ ตอความทนทานความเครียด และความเปนพิษเฉียบพลันของแอมโมเนีย 

การทดลองแบงออกเปน 3 ชุดการทดลอง (Treatment) แตละชุดการทดลองมี 6 ซ้ํา 

(Replication) 


31

1. ชุดการทดลองที่ 

1 ชุดควบคุม ไมมีการเสริมเบทาอีนในอาหาร 


2 เสริมเบทาอีนในอาหารในอัตรา 0.75 % 


3 เสริมเบทาอีนในอาหารในอัตรา 1.5 % 

การเตรียมการทดลอง 

1. การเตรียมน้ํา 

นําน้ําเค็มจากนาเกลือมาผสมนํ้าจืดใหไดความเค็มประมาณ 

20 ppt (part per thousand) 

กรองผานถุงกรองแพลงคตอนลงในบอซีเมนตขนาดความจุ 10 ตัน ทําการฆาเชื้อดวยคลอรีนผง 

โดยการละลายคลอรีนผงหรือแคลเซียมไฮโปคลอไรท (Ca(OCl) 2) ที่มีความเขมขนของคลอรีน 

ประมาณ 60% ลงในนํ้าใหมีความเขมขนประมาณ 

20-30 ppm พรอมทั้งใหอากาศเปนเวลา 

2-3 วัน 

เพื่อใหคลอรีนสลายตัว 

ทดสอบการตกคางคลอรีนดวย Potassium Iodine (KI) โดยตักนํ้ามาหยด 

สารละลาย KI ประมาณ 1-2 หยด ถานํ้าใสเปนปกติแสดงวาคลอรีนสลายตัวหมด 

แลวสามารถนํานํ้า 

มาใชทดลองได แตถานํ้าเปลี่ยนเปนสีเหลือง 

แสดงวาคลอรีนในนํ้ายังสลายตัวไมหมด 

ใหพักนํ้า 

ตอไปอีก หรือถาจําเปนตองใชนํ้าทันทีสามารถใช 

Sodium Thiosulfate ชวยเรงสลายคลอรีนได 

ปริมาณที่ใชขึ้นอยู 

กับปริมาณคลอรีนที่เหลืออยู 

2. การเตรียมสัตวทดลอง 

นํากุ งกุลาดําระยะ PL 12-13 มาอนุบาลในตูกระจกขนาด 

24x18 x18 นิ้ว 

ที่จะใชทดลอง 

เปนเวลา 3-4 วัน เพื่อปรับสภาพของสัตวทดลองใหเคยชินกับสภาพแวดลอมตูทดลอง 

โดยให 

อาหาร วันละ 6 มื้อ 

คือ 06.00 น. 9.00 น. 12.00 น. 15.00 น. 18.00 น. และ 22.00 น. โดยใหอารทีเมีย 

และอาหารสําเร็จรูปเบอร 1 ผสมกัน พรอมทั้งมีการใหอากาศอยางทั่วถึงตลอดเวลา 

3. การเตรียมอาหารทดลอง 

อาหารกุงกุลาดําทดลองผลิตจากโรงงานอุตสาหกรรมผลิตอาหารกุง 

ที่ผานกระบวนการ 

อัดเม็ดแลวจึงผานการขบเม็ด (crumbles) ใหมีลักษณะเปนเกล็ดที่ใช 

คือ เบอร 1 ขนาดเสนผาน 

ศูนยกลางประมาณ 0.4-0.8 มิลลิเมตร, เบอร 2 ขนาดเสนผาศูนยกลางประมาณ 0.8-1.3 มิลลิเมตร 

32

และ เบอร 3 ขนาดเสนผานศูนยกลางประมาณ 1.3-1.7 มิลลิเมตร มีความคงตัวในน้ํา 

4-6 ชั่วโมง 

โดยมีสวนประกอบวัตถุดิบเหมือนกันดังตารางที่ 

3 


3 สวนประกอบอาหารกุงกุลาดําที่ใชเบทาอีนระดับตางๆ 

สวนประกอบวัตถุดิบ ระดับการใชเบทาอีน (%) 

(%) 0 0.75 1.5 

ปลายขาว 

3.0 

3.0 

3.0 

กากกุงปน 

10.0 

10.0 

10.0 

ปลาปน 

33.0 

33.0 

33.0 

กากถั่วเหลือง 

20.0 

20.0 

20.0 

แปงสาลี 

30.0 

30.0 

30.0 

โมโนแคลเซียมฟอสเฟต 

0.5 

0.5 

0.5 

เลซิทิน 

1.0 

1.0 

1.0 

สารเหนียว 

0.2 

0.2 

0.2 

สารกันหืน 

0.015 

0.015 

0.015 

สารกันเชื้อรา 

0.1 

0.1 

0.1 

วิตามินและพรีมิกซรวม 

2.0 

2.0 

2.0 

เบทาอีน 

0 

0.75 

1.5 

อาหารที่ผลิตไดนํามาวิเคราะหหาคุณคาโภชนาการทางเคมีเชน 

โปรตีนดวยวิธี Kjeldahl 

method เครื่องยอยรุน 

Foss Tecator รุน 

2020 และเครื่องกลั่น 

Foss Tecator รุน 

2200 ไขมันดวย 

วิธี Ether extraction แบบ Soxhlet ดวยเครื่องรุน 

Tecator 1043 ความชื้นดวยวิธี 

Drying method 

เถาดวย Muffle furnace เยื่อใยดวยเครื่อง 

Fibertec (AOAC., 2000) แคลเซียมฟอสฟอรัสและเกลือ 

ดวยวิธีไตเตรท (AOAC., 1990) พลังงานรวมดวยวิธี Bomb calory meter และ Nitrogen free extract 

(NFE) สามารถคํานวณไดโดย สมการตอไปนี้ 

%NFE = 100 – (%โปรตีน + %ไขมัน + %เถา + %เยื่อใย 

+ %ความชื้น) 

33

สวนพลังงานที่ยอยไดสามารถคํานวณโดยสมการ 

(NRC, 1983) ดังตอไปนี้ 

พลังงานที่ยอยได 

= (% โปรตีนx 4) + (%ไขมัน x 8.5) + (%คารโบไฮเดรต x 2.5) 


4 ผลวิเคราะหอาหารกุงกุลาดําทดลอง 

3 สูตร ที่ระดับการใชเบทาอีนตางๆ 

สวนประกอบของโภชนะ ระดับการใชเบทาอีน (%) 

(%) 0 0.75 1.5 

ความชื้น 

9.0 

9.0 

9.0 

โปรตีน 

38.0 

38.0 

38.0 

ไขมัน 

6.0 

6.0 

6.0 

เยื่อใย 

3.0 

3.0 

3.0 

เถา 

12.0 

12.0 

12.0 

แคลเซียม 

2.5 

2.5 

2.5 

ฟอสฟอรัส 

1.4 

1.4 

1.4 

เกลือ 

1.8 

1.8 

1.8 

Nitrogen free extract (%) 

32 

32 

32 

พลังงานรวม (cal/g) 

283 

283 

283 

สภาวะการทดลอง 

1. การเลี้ยง 

ใชกุงกุลาดําระยะ 

PL 15 เลี้ยงในตูกระจกขนาด 

24x18x18 นิ้ว 

เติมน้ําเค็ม 

20 พีพีทีที่ 

ระดับ 35 ซม. คิดเปนปริมาตร 73.5 ลิตร ปลอยลูกกุงที่อัตราปลอย 

240 ตัวตอตารางเมตร ตูละ 

70 

ตัว ทําการเลี้ยงเปนระยะเวลา 

2 เดือน โดยใหอาหารที่มีการผสมเบทาอีนที่ระดับ 

0, 0.75 และ 1.5% 

โดยในสัปดาหที่ 

1-6 กุงจะไดรับอาหารทดลองแตละสูตรตามที่กําหนดสวนในสัปดาหที่ 

7-8 ในชุด 

การทดลองที่ 

2 ,3 จะเปลี่ยนไปใหอาหารที่ไมมีเบทาอีนเปนสวนประกอบ 

เพื่อศึกษาผลตอบสนอง 

หลังการหยุดเบทาอีน 

34

2. การใหอาหาร 

ใหอาหารกุงที่ผสมตามสูตรอาหารทุกวัน 

สัปดาห 1-2 ของการเลี้ยง 

ใหอาหารวันละ 6 

มื้อ 

คือ เวลา 6.00 น. 9.00 น. 12.00 น. 15.00 น. 18.00 น. และ 22.00 น. สัปดาหที่ 

3-4 ใหอาหาร 4 

มื้อ 

คือ เวลา 8.00 น. 13.00 น. 16.00 น. และ 22.00 น. สัปดาหที่ 

5-6 ใหอาหาร 4 มื้อ 

คือ เวลา 

8.00 น. 13.00 น. 16.00 น. และ 22.00 น. สัปดาหที่ 

7-8 ใหอาหารไมมีเบทาอีน 3 มื้อ 

คือ เวลา 

8.00 น. 14.00 น. และ 21.00 น. อัตราการใหอาหาร 15% ของน้ําหนักตัวตอวัน 

บันทึกปริมาณ 

อาหารที่กินตลอดการทดลอง 

3. การจัดการคุณภาพน้ํา 

มีการใหออกซิเจนตลอดเวลาและถายเทน้ํา 

2 ครั้งตอสัปดาห 

ตรวจสอบคุณภาพน้ํา 

ระหวางการเลี้ยง 

ทุก 2 สัปดาห ทําการวิเคราะหคุณภาพน้ําตามวิธีดังนี้ 

การเก็บขอมูล 

- ปริมาณออกซิเจนที่ละลายน้ํา 

โดยใช DO meter รุน 

YSI Model 65 

- คาพีเอช โดยใช pH meter รุน 

YSI Model 65 

- ปริมาณแอมโมเนียทั้งหมดในน้ําดวยวิธี 

Koroleff’s Indophenol Blue Method 

- ปริมาณไนไตรทดวยวิธี Colorimetric Method 

- ปริมาณไนเตรตดวยวิธี Cadmium Reduction Method 

- ความเค็ม โดยใช Salinometer 

- อุณหภูมิของน้ําโดยใช 

Thermometer 

- ความเปนดางของน้ํา 

ดวยวิธี Titration Method 

- บีโอดี ( 5-Day BOD test) 

1. การศึกษาการเจริญเติบโตและปริมาณอาหารที่ไดรับ 

บันทึกขอมูลการเจริญเติบโตโดยชั่งนํ้าหนักกุงกอนเริ่มทําการทดลอง 

และทําการบันทึก 

การเปลี่ยนแปลงนํ้าหนักทุก 

2 สัปดาหระหวางทําการทดลอง โดยทําการชั่งนํ้าหนักรวมในแตละชุด 

35

การทดลอง รวมทั้งบันทึกปริมาณอาหารที่กินเพื่อศึกษา 

1.1 การเจริญเติบโตของกุง 

จากคาดังตอไปนี้ 

น้ําหนักเฉลี่ย 

,นํ้าหนักที่เพิ่มขึ้น 

(weight 

gain:WG) ,นํ้าหนักที่เพิ่มขึ้นตอตัวตอวัน 

(average daily gain:ADG) และอัตราการเจริญเติบโต 

จําเพาะ (specific growth rate:SGR) 

1.2 อัตรารอด (survival rate:SR) 

1.3 ปริมาณอาหารที่กิน 

จากคาดังตอไปนี้ 

อัตราการกินอาหารตอวัน (feed intake:FI) , 

เปอรเซ็นตอาหารที่กิน 

(percent feed intake:%FI) และอัตราการเปลี่ยนอาหารเปนเนื้อ 

(feed 

conversion ratio:FCR) 

2. การศึกษาความทนทานตอการเปลี่ยนแปลงความเค็มอยางเฉียบพลันของลูกกุงกุลาดําที่ 

ไดรับอาหารที่มีสวนผสมของเบทาอีนในระดับตาง 

ๆ กัน 

การศึกษาความทนทานความเครียด เมื่อมีการเปลี่ยนแปลงความเค็มโดยประเมินจาก 

อัตราการตาย เนื่องจากสภาพปกติในการเลี้ยงจะมีคาความเค็มอยูที่ระดับหนึ่ง 

การเปลี่ยนความเค็ม 

อยางกะทันหันอาจทําใหกุงไมสามารถปรับตัวไดทันเปนผลทําใหเกิดความเครียดจนเกิดการตายได 

2.1 การศึกษาผลของเบทาอีนตอความทนทานความเครียดจากการเปลี่ยนแปลงความเค็ม 

ของลูกกุง 

หลังจากไดรับอาหารที่มีสวนผสมของเบทาอีน 


0,15,30 และ45 วัน 


นําโหลแกวที่มีความจุ 

13 ลิตร ใสน้ําเค็มที่ไดผานการเจือจางใหมีความเค็มที่ 

0 และ 40 

ppt ในปริมาตร 6 ลิตร พรอมใหอากาศตลอดเวลา 

การดําเนินการทดลอง 

สุมกุงที่จํานวน 

10 ตัว/ซ้ํา 

ของแตละทรีทเมนตที่ระยะเวลาตามกําหนด 

ของการเลี้ยงมา 

ใสโหลแกวที่เตรียมไว 

36

ที่ระดับความเค็ม 

0 ppt และ 40 ppt ทําการบันทึกผลการทดลอง โดยการสังเกต 

พฤติกรรม และนับจํานวนลูกกุงที่ตายที่ระยะเวลา 

5,15,30,60,90,120,180 นาที และ6,12,24 ชั่วโมง 

แลวนําขอมูลไปเปรียบเทียบอัตราการตายในแตละชุดทดลอง 


ของลูกกุงเมื่อหยุดใหอาหารที่มีสวนผสมของเบทาอีน 

เปนระยะเวลา 15 วัน (หลังจากกุงกินอาหาร 

ผสมเบทาอีน 45 วัน แลวหยุดใหอาหารเปนระยะเวลา 15 วัน) 

ดําเนินการทดลองเชนเดียวกับขอ 2.1 ที่ความเค็ม 

0 และ 40 ppt 

3. การศึกษาความทนทานตอการเปลี่ยนแปลงอุณหภูมิอยางเฉียบพลันของของลูกกุง 

กุลาดําที่ไดรับอาหารที่มีสวนผสมของเบทาอีนในระดับตาง 

ๆ กัน 

การศึกษาความทนทานตอความเครียดโดยการเปลี่ยนแปลงอุณหภูมิ 

เนื่องจากสภาพ 

ปกติในการเลี้ยงจะมีคาอุณหภูมิเหมาะสมอยูที่ระดับหนึ่ง 

การเปลี่ยนอุณหภูมิอยางกะทันหันอาจทํา 

ใหกุงไมสามารถปรับตัวไดทันเปนผลทําใหเกิดความเครียดจนเกิดการตายได 

3.1 การศึกษาผลของเบทาอีนที่ตอความทนทานความเครียดจากการเปลี่ยนแปลงอุณหภูมิ 




0,15,30 และ45 วัน 



1.5 ลิตร ใสน้ําเค็มที่ไดผานการเจือจางใหมีความเค็มที่ 

20 ppt 

ในปริมาตร 1 ลิตร พรอมใหอากาศตลอดเวลา ในถังที่มีการปรับอุณหภูมิโดยใชน้ําแข็ง 

และ เครื่อง 

หลอเย็นชวยใหไดอุณหภูมิที่ 

15 O C และในถังที่มีการปรับอุณหภูมิโดยใชตัวทําความรอน 

ใหได 

อุณหภูมิที่ 

35 O C 

37




ของแตละทรีทเมนตตามระยะเวลาที่กําหนด 


ดําเนินการทดลอง นํามาใสโหลแกวที่เตรียมไว 

ที่อุณหภูมิ 

15 O C และ 35 O C ทําการบันทึกผลการทดลอง โดยการสังเกตพฤติกรรม 

และนับจํานวนลูกกุงที่ตายที่ระยะเวลา 

5,15,30,60,90,120,180 นาที และ6,12,24 ชั่วโมง 

ตามลําดับ 

แลวนําขอมูลไปเปรียบเทียบอัตราการตายในแตละชุดทดลอง 


ของลูกกุงเมื่อหยุดใหอาหารที่มีสวนผสมของเบทาอีน 

เปนระยะเวลา 15 วัน (หลังจากกุงกินอาหาร 

ผสมเบทาอีน 45 วัน แลวหยุดใหอาหารเปนระยะเวลา 15 วัน) 

ดําเนินการทดลองเชนเดียวกับขอ 3.1 ที่อุณหภูมิ 

15 O C และ 35 O C 

4. การศึกษาการเปลี่ยนแปลงระดับเอนไซมแคทาเลสในลูกกุงกุลาดําที่ใหอาหารที่มี 

สวนผสมของเบทาอีนในระดับตาง ๆ กันเมื่อมีการเปลี่ยนแปลงความเค็มอยางเฉียบพลัน 

การศึกษาปริมาณเอนไซมแคทาเลสซึ่งเปนเอนไซมที่กําจัดอนุมูลอิสระ 

H2O2ที่อาจเปน อัตราตอเซลล โดยพวกอนุมูลอิสระนี้สามารถที่จะเกิดไดมากในสภาวะที่มีความเครียด 

4.1 การศึกษาผลของเบทาอีนตอระดับเอนไซมแคทาเลสในลูกกุงหลังจากไดรับ 

ความเครียดหลังจากการเปลี่ยนแปลงความเค็ม 

(ลูกกุงไดรับอาหารที่มีสวนผสมของเบทาอีน 

ที่ 

ระยะเวลา 45 วัน) 



13 ลิตร ใสน้ําเค็ม 

40 ppt และ 20 ppt ในปริมาตร 6 ลิตร พรอม 

ใหอากาศตลอดเวลา 

38







ที่ระดับความเค็ม 

20 ppt และ 40 ppt ทําการสุมกุงไปทําการตรวจวิเคราะหปริมาณ 

เอนไซมแคทาเลสตามวิธีการของ Claiborne,1985 ที่ระยะเวลา 


แลวนําขอมูลไป 

เปรียบเทียบปริมาณเอมไซมในแตละชุดทดลอง 

การเตรียม PMS 

บดเนื้อเยื่อใน 

phosphate buffer (0.1M,pH 7.4) (KCl 1.17%) โดยใชเครื่อง 

homogenizer 

วิธีการวิเคราะหแคทาเลส (Claiborne, 1985) 

นํามา centrifuge ที่ 

10,000 rpm 30 นาที ที่ 

4 O C 

Post-mitochondrial supernatant (PMS) 

1.95 ml phosphate buffer (0.05 M pH 7)+1 ml H 2O 2 (0.019 M) และ 0.05 ml ของ 10% PMS 

วิธีการวิเคราะหปริมาณโปรตีน (Lowry,1951) 

วัดคาการดูดกลืนแสงที่ความยาวคลื่น 

240 nm 

PMS 1 ml+Alkali-copper solution 3 ml ตั้งทิ้งไว 

10 นาที 

เติม Folin Ciocalteau reagent 0.3 ml ตั้งทิ้งไว 

30 นาที 

วัดคาการดูดกลืนแสงที่ความยาวคลื่น 

750 nm 

39

การคํานวณปริมาณเอมไซม 

นําคาที่ไดไปคํานวณหาปริมาณโปรตีนจากกราฟมาตรฐาน 

specific activity (units/mg protein/min) = ( A 240 nm (1 min) × 1000)/43.6 × (mg of protein/ 

ml Reaction Mix) 

4.2 การศึกษาผลของเบทาอีนตอระดับเอนไซมแคทาเลสในลูกกุง 

หลังจากไดรับ 

ความเครียดจากการเปลี่ยนแปลงความเค็ม 

เมื่อหยุดใหอาหารที่มีสวนผสมของเบทาอีน 

เปน 

ระยะเวลา 15 วัน (หลังจากกุงกินอาหารผสมเบทาอีน 

45 วัน แลวหยุดใหอาหารเปนระยะเวลา 15 

วัน) 

ดําเนินการทดลองเชนเดียวกับขอ 4.1 

5. การศึกษาความเปนพิษเฉียบพลันของแอมโมเนียที่เวลา 


(LC50) ตอลูกกุง 

กุลาดําที่ไดรับอาหารผสมเบทาอีนในระดับตาง 

ๆ 

การประเมินความเปนพิษแบบเฉียบพลันของแอมโมเนีย (ในรูปสารประกอบ 

แอมโมเนียมคลอไรด) ที่ทําใหกุงทดลองตาย 

50 เปอรเซ็นต โดยการหาคา Median Lethal 

Concentration หรือ Lethal Concentration (LC50) ที่เวลา 


โดยวิธีชีววิเคราะหแบบนํ้านิ่ง 

(Static Bioassay) ของ American Public Health Association (APHA) (1992) 

5.1 การศึกษาความเปนพิษเฉียบพลันของแอมโมเนีย หลังจากไดรับอาหารที่มีสวนผสม 

ของเบทาอีน ที่ระยะเวลา 

45 วัน 


1. การเตรียมสารเคมี 

นําแอมโมเนียมคลอไรดมาชั่งทําเปนสารลายที่มีความเขมขน 

1,000 ppm ในน้ํากลั่นที่ 

ปราศจากแอมโมเนีย 

40

2. การเตรียมชุดทดลอง 


13 ลิตร ใสน้ําเค็ม 

20 ppt ที่ไดผานการผสมสารละลาย 

แอมโมเนียมคลอไรดที่เตรียมใหมีความเขมขนตาง 

ๆ ที่จะใชทดลอง 

เปนจํานวนโหลละ 6 ลิตร 

พรอมใหอากาศตลอดเวลา 







ทดลอง 2 ขั้นตอนดังนี้ 

1. การทดลองขั้นตน 

(preliminary test หรือ range finding test) เปนการทดลองเพื่อ 

หาระดับความเขมขนตํ่าสุดของแอมโมเนียที่ทําใหลูกกุงกุลาดําตาย 

100% และความเขมขนสูงสุดที่ 

ลูกกุงกุลาดํามีชีวิตรอด 

100% ภายในเวลา 24 ชั่วโมง 

โดยจัดระดับความเขมขนเปน 6 ระดับ แตละ 

ระดับมี 3 ซํ้า 

ทําการสังเกตลักษณะการตาย และบันทึกอัตราการตายที่ 


แลวนําขอมูลที่ได 

ไปจัดระดับความเขมขนที่เหมาะสมในการทดลองขั้นละเอียดตอไป 

2. การทดลองขั้นละเอียด 

(full-scale test) เปนการทดลองโดยจัดระดับความเขมขน 

ซึ่งอยูในชวงที่ลูกกุงตาย 

100% และมีชีวิตรอด 100% จากการทดลองในขอ 1. เพื่อหาระดับความ 

เขมขน ของแอมโมเนียที่ทําใหลูกกุงตาย 

50% ภายในเวลา 24 ชั่วโมง 

โดยนําผลการทดลองจากการ 

ทดลองขั้นตนมาจัดระดับความเขมขนแอมโมเนียใหมตามสัดสวนลอกการิทึม 

โดยแบงระดับความ 

เขมขนเปน 7 ระดับ และกลุ มควบคุมที่ไมเติมสารเคมี 

3. การวิเคราะหขอมูล นําขอมูลอัตราการตายสะสมของลูกกุงที่ 


วิเคราะห 

หาคา 24 hr-LC50 และคาฟงกชันความลาดเอียง (slope function) ที่ระดับความเชื่อมั่น 

95% ตามวิธี 

ของ Litchfield and Wilcoxon (1949) 

41

6. การศึกษาอัตราการใชออกซิเจนเมื่อมีการเปลี่ยนแปลงความเค็มอยางเฉียบพลัน 

ของลูก 


ที่ไดรับอาหารที่ผสมเบทาอีนในระดับตาง 

ๆ กัน 

การศึกษาผลของการเปลี่ยนแปลงความเค็มอยางเฉียบพลัน 

ซึ่งอาจจะทําใหลูกกุงเกิด 

ความเครียดโดยเมื่อเกิดความเครียดแลวจะทําใหอัตราเมทาบอลิซึมของรางกายสูงขึ้น 

ซึ่งสงผลให 

อัตราการหายใจมากขึ้นเพื่อนําออกซิเจนไปใชในกระบวนการเผาผลาญพลังงานในรางกาย 

6.1 การศึกษาผลของเบทาอีนตออัตราการใชออกซิเจนของลูกกุงหลังจากไดรับ 

อาหารที่มี 

สวนผสมของเบทาอีน ที่ระยะเวลา 

45 วัน 


นําขวดบีโอดีที่มีขนาด 

300 ซีซี ใสน้ําเค็มที่ 

40 ppt และ 20 ppt ซึ่งผานการใหอากาศใน 

น้ําจนอิ่มตัวดวยออกซิเจน 

แลวนําไปคํานวณหาปริมาณออกซิเจนดวยวิธี Azidemodification 

Method 


สุมกุงตามระยะเวลาที่กําหนดของแตละทรีทเมนต 

เปนจํานวน 5 ตัว/ซ้ํา 

แลวนําไปชั่ง 

น้ําหนักรวม 

โดยคัดเลือกกุงที่มีขนาดใกลเคียงกัน 

เพื่อขจัดปญหาจากน้ําหนักตัวที่ไมเทากันซึ่งจะมี 

ผลตออัตราการใชออกซิเจน เสร็จแลวนํามาใสขวดบีโอดี 

ที่ความเค็ม 

20 ppt และ 40 ppt ทําการวิเคราะหออกซิเจนที่ระยะเวลา 

1 ชั่วโมงครึ่ง 

ดวยวิธี Azidemodification Winker Method แลวนําขอมูลไปเปรียบเทียบอัตราการใชออกซิเจนใน 

แตละชุดทดลอง 

42

การวิเคราะหขอมูลทางสถิติ 

การวิเคราะหผลการทดลองของอาหารทั้ง 

3 สูตร โดยวิเคราะหความแปรปรวน (Analysis 

of variance : ANOVA) และเปรียบเทียบความแตกตางของคาเฉลี่ยโดยวิธี 

Duncan’ New Multiple 

Range Test ที่ระดับความเชื่อมั่น 

95% (อนันตชัย, 2542) 


5 แผนการวิจัย (Timetable) 

แผนการดําเนินการ 

1. จัดเตรียมสถานที่และอุปกรณ 

ในการเลี้ยง 

2. จัดเตรียมเครื่องมือในการทํา 

วิเคราะหตาง ๆ 

3. การเตรียมน้ําและตรวจสอบ 

คุณภาพน้ําเพื่อการเลี้ยงกุง 

4. อนุบาลลูกกุงกอนลงทดลอง 

5. ลงกุงทดลอง 

แลวดําเนินการ 

เลี้ยงเปนระยะเวลา 

2 เดือน 

6. นําขอมูลที่ไดไปวิเคราะห 

ทางสถิติ 

7. สรุปผลและวิจารณผล 

มีนาคม เมษายน พฤษภาคม มิถุนายน กรกฏาคม 

43

สถานที่ทําการทดลอง 

ภาควิชาเพาะเลี้ยงสัตวน้ํา 

คณะประมง มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร 

ระยะเวลาในการทดลอง 

มีนาคม 2548 – พฤษภาคม 2548 รวมระยะเวลาทดลอง 60 วัน 

44

ผลและวิจารณ 

1. การศึกษาการเจริญเติบโตและปริมาณอาหารที่ไดรับ 

1.1 การเจริญเติบโตและอัตรารอด 

จากการศึกษาที่ระยะเวลา 

2 สัปดาหพบวาคา น้ําหนักเฉลี่ย,น้ําหนักเพิ่ม,น้ําหนักเพิ่ม 

เฉลี่ยตอวัน,อัตราการเจริญเติบโตจําเพาะมีคาไมแตกตางกันทางสถิติ 

(p>0.05) โดยมีคาอยูในชวง 

0.027-0.036 กรัม/ตัว ,0.586-0.968 กรัม/ตัว ,0.0007-0.0012 กรัม/ตัว/วัน และ 0.032-0.052 

เปอรเซ็นต/วันตามลําดับ สวนคาอัตรารอดมีคาแตกตางกันทางสถิติ (p0.05) ที่ 

ระยะเวลา 4 สัปดาห มีคาอยูในชวง 

0.066-0.068 กรัม/ตัว ,2.888-2.992 กรัม/ตัว ,0.0017-0.0018 

กรัม/ตัว/วัน,0.048-0.049 เปอรเซ็นต/วัน และ 73.429-79.286 เปอรเซ็นตตามลําดับ ที่ระยะเวลา 

6 

สัปดาห มีคาอยูในชวง 

0.148-0.184 กรัม/ตัว ,7.703-9.841 กรัม/ตัว ,0.0038-0.0048 กรัม/ตัว/วัน 

,0.061-0.067 เปอรเซ็นต/วัน และ 77.381-80.952 เปอรเซ็นตตามลําดับ ดังตารางที่ 

6 

45


6 การเจริญเติบโตและอัตรารอดของกุงกุลาดําที่ไดรับอาหารผสมเบทาอีนที่ระดับตาง 

ๆ 

กัน (คาเฉลี่ย+ 

SD) 

การ 

ระดับเบทาอีนในอาหาร 

p-value 

เจริญเติบโต 0 % 0.75% 1.5% 

น้ําหนักเริ่มตน 

(กรัม/ตัว) 

2 สัปดาห 

0.017+0.003 - 



0.033+0.004 a 0.036+0.010 a 0.027+0.007 a 0.079 

น้ําหนักเพิ่ม 


0.968+0.257 a 1.120+0.583 a 0.586+0.280 a 0.083 


เฉลี่ยตอวัน 

(กรัม/ตัว/วัน) 

0.0012+0.0003 a 0.0009+0.0000 a 0.0007+0.0003 a 0.067 

อัตราการ 

เจริญเติบโต 

จําเพาะ 

(เปอรเซ็นต/ 

วัน) 

0.048+0.009 a 0.052+0.018 a 0.032+0.012 a 0.062 

อัตรารอด 

(เปอรเซ็นต) 

88.571+2.555 c 78.571+3.780 b 95.238+2.660 a 4 สัปดาห 

0.000 



0.066+0.014 a 0.068+0.013 a 0.066+0.016 a 0.973 



2.888+0.853 a 2.992+0.755 a 2.894+0.918 a 0.973 

หมายเหตุ a,b,c อักษรที่แตกตางกันในแนวนอนเดียวกันแสดงถึงความแตกตางอยางมีนัยสําคัญ 

ทางสถิติ (p


6 (ตอ) การเจริญเติบโตและอัตรารอดของกุงกุลาดําที่ไดรับอาหารผสมเบทาอีนที่ระดับ 


SD) 

การ 


p-value 



0 % 0.75% 1.5% 




0.0018+0.0005 a 0.0018+0.0004 a 0.0017+0.0005 a 0.971 





วัน) 

0.048+0.008 a 0.049+0.007 a 0.048+0.007 a 0.930 



73.429+5.402 a 77.619+6.303 a 79.286+10.488 a 6 สัปดาห 

0.474 



0.148+0.034 a 0.175+0.012 a 0.184+0.053 a 0.244 



7.703+2.026 a 9.275+0.681 a 9.841+3.107 a 0.244 

หมายเหตุ a,b,c อักษรที 

่แตกตางกันในแนวนอนเดียวกันแสดงถึงความแตกตางอยางมีนัยสําคัญ 



6 (ตอ) การเจริญเติบโตและอัตรารอดของกุงกุลาดําที่ไดรับอาหารผสมเบทาอีนที่ระดับ 


SD) 

การ 


p-value 



0 % 0.75% 1.5% 




0.0038+0.0010 a 0.0045+0.0003 a 0.0048+0.0015 a 0.249 





วัน) 

0.061+0.006 a 0.067+0.002 a 0.067+0.008 a 0.195 



80.952+10.562 a 77.381+10.078 a 79.762+15.344 a 0.877 


ทางสถิติ (p0.05) มีคาอยูในชวง 

0.317-0.385 กรัม/ตัว ,17.665-21.640 กรัม/ตัว ,0.0072-0.0088 กรัม/ตัว/วัน,0.070-0.074 เปอรเซ็นต/ 

วัน และ 67.000-77.250 เปอรเซ็นตตามลําดับ ดังตารางที่ 

7 

48


7 การเจริญเติบโตและอัตรารอดของกุงกุลาดําหลังจากหยุดอาหารผสมเบทาอีน 

เปน 

ระยะเวลา 15 วัน ในการเลี้ยง 


SD) 

การ ระดับเบทาอีนในอาหารที่ไดรับกอนการศึกษา 

p-value 

เจริญเติบโต 0 % 0.75% 1.5% 



0.317+0.032 a 0.320+0.065 a 0.385+0.037 a 0.187 



17.665+1.903 a 17.802+3.843 a 21.640+2.169 a 0.189 




0.0072+0.0008 a 0.0072+0.0016 a 0.0088+0.0009 a 0.189 





วัน) 

0.070+0.002 a 0.070+0.005 a 0.074+0.002 a 0.248 



77.250+8.578 a 68.250+10.532 a 67.000+23.516 a 0.590 




กรัม 

0.45 

0.4 

0.35 

0.3 

0.25 

0.2 

0.15 

0.1 

0.05 

0 

หยุดใหอาหารเสริมเบทาอีน 

0 2 4 6 8 

สัปดาห 


7 อัตราการเจริญเติบโตของกุงกุลาดําที่ไดรับอาหารผสมเบทาอีนระดับตาง 

ๆ 

100 

80 

60 


40 

20 

0 

ไมเสริมเบทาอีน เบทาอีน 0.75% เบทาอีน 1.5% 

ไมเสริมเบทาอีน 

เบทาอีน 0.75% 



8 อัตรารอดเมื่อสิ้นสุดการเลี้ยงของกุงกุลาดําที่ไดรับอาหารผสมเบทาอีนระดับตาง 

ๆ 

จากผลการศึกษาพบวาการเจริญเติบโต จะมีคาไมแตกตางกันระหวางชุดทดลอง โดย 

ในการศึกษาของ Penaflorida and Virtanen (1996) ที่ทําการเสริมเบทาอีนที่ระดับ 

0.5,1.5 และ 2.0 

% ในกุงกุลาดําระยะจูเวนไนล 

พบวาอัตรารอด ,อัตราการเจริญเติบโตจําเพาะ มีคาไมแตกตางกัน 

ทางสถิติ (p>0.05) แตน้ําหนักที่เพิ่มขึ้นมีคาแตกตางกันทางสถิติ 

(p

6-8 สัปดาหกุงจะมีอัตราการเจริญเติบโตสูงสุดดังภาพที่ 

7 กุงเมื่อสิ้นสุดการเลี้ยงจะมีอัตรารอดไม 

แตกตางกัน ดังภาพที่ 

8 

1.2 ประสิทธิภาพการใชประโยชนอาหาร 

จากการศึกษาประสิทธิภาพการใชประโยชนอาหารของกุงที่ไดรับอาหารผสมเบทาอีน 

0,0.75 และ 1.5% ที่ระยะเวลา 

2 สัปดาหซึ่งใหอาหารตอวัน 

0.180 กรัม และปริมาณอาหารสะสม 

ทั้งหมดเปน 

2.520 กรัม พบวาคาอัตราการกินอาหารตอวัน มีคาแตกตางกันทางสถิติ(p0.05) โดยมีคาอยูในชวง 

11.605-12.560 

เปอรเซ็นต/วัน และ3.176-4.991 ตามลําดับ ดังตารางที่ 

8 


4,6 สัปดาหซึ่งใหอาหารตอวัน 

0.300 และ0.720 กรัม 

ตามลําดับ และปริมาณอาหารสะสมทั้งหมดเปน 

6.720 และ16.800 กรัม ตามลําดับ พบวาคา อัตรา 

การกินอาหารตอวัน, อัตราการกินอาหาร และอัตราการเปลี่ยนอาหารเปนเนื้อมีคาไมแตกตางกันทาง 

สถิติ (p>0.05) ที่ระยะเวลา 

4 สัปดาหมีคาอยูในชวง 

0.0043-0.0046 กรัม/ตัว/วัน ,10.714-11.480 

เปอรเซ็นต/วัน และ 2.968-3.284 ตามลําดับ ที่ระยะเวลา 

6 สัปดาหมีคาอยูในชวง 

0.0086-0.0090 

กรัม/ตัว/วัน ,9.218-10.637 เปอรเซ็นต/วัน และ 2.065-2.465 ตามลําดับ ดังตารางที่ 

8 

51



ในกุงกุลาดําที่ไดรับอาหารผสมเบทาอีนที่ 

ระดับตาง ๆ กัน (คาเฉลี่ย+ 

SD) 

ประสิทธิภาพ 

การใช 

ประโยชน 

อาหาร 


ปริมาณอาหาร 

ที่ใหตอวัน 

(กรัม) 


สะสม (กรัม) 

อัตราการกิน 

อาหารตอวัน 





วัน) 


เปลี่ยนอาหาร 

เปนเนื้อ 

0 % 


0.75% 1.5% 

p-value 

0.180 0.180 0.180 - 

2.520 2.520 2.520 - 

0.0029+0.0000 b 0.0033+0.0001 a 0.0027+0.0000 c 0.000 

11.605+1.265 a 12.560+1.610 a 12.402+1.248 a 0.490 

3.176+1.192 a 3.905+1.760 a 4.991+1.980 a 0.205 





8 (ตอ) อาหารที่ใหและประสิทธิภาพของอาหาร 



SD) 

















วัน) 




0 % 


0.75% 1.5% 

p-value 

0.300 0.300 0.300 - 

6.720 6.720 6.720 - 

0.0046+0.0003 a 0.0044+0.0004 a 0.0043+0.0005 a 0.516 

11.480+1.475 a 10.714+2.168 a 10.840+2.415 a 0.817 

3.284+0.908 a 2.968+1.107 a 3.071+1.149 a 0.886 





8 (ตอ) อาหารที่ใหและประสิทธิภาพของอาหาร 



SD) 

















วัน) 




0 % 


0.75% 1.5% 

p-value 

0.720 0.720 0.720 - 

16.800 16.800 16.800 - 

0.0086+0.0012 a 0.0090+0.0011 a 0.0089+0.0017 a 0.899 

10.637+1.731 a 9.427+1.520 a 9.218+2.780 a 0.463 

2.465+0.520 a 2.087+0.398 a 2.065+0.777 a 0.435 



การเปลี่ยนอาหารเปนเนื้อมีคาไมแตกตางกันทางสถิติ 

(p>0.05) มีคาอยูในชวง 

0.0118-0.0147 กรัม/ 

ตัว/วัน ,7.128-8.273 เปอรเซ็นต/วัน และ 1.664-1.957 ตามลําดับ ดังตารางที่ 

9 



ในกุงกุลาดําหลังจากหยุดอาหารผสมเบทาอีน 

เปนเวลา 15 วัน(คาเฉลี่ย+ 

SD) 
















วัน) 




ระดับเบทาอีนในอาหารที่ไดรับกอนการศึกษา 

0 % 0.75% 1.5% 

p-value 

1.500 1.500 1.500 - 

37.800 37.800 37.800 - 

0.0118+0.0014 a 0.0134+0.0018 a 0.0147+0.0056 a 0.496 

7.128+1.415 a 8.273+2.292 a 7.488+3.467 a 0.794 

1.664+0.357 a 1.957+0.589 a 1.748+0.865 a 0.787 



อัตราการเปลี่ยน 

อาหารเปนเนื้อ 

2 

1.9 

1.8 

1.7 

1.6 

1.5 

ไมเสริมเบทาอีน เบทาอีน 0.75% เบทาอีน 1.5% 


9 อัตราการเปลี่ยนอาหารเปนเนื้อเมื่อสิ้นสุดการเลี้ยงของกุงกุลาดําที่ไดรับอาหาร 

ผสมเบทาอีนระดับตาง ๆ 

จากผลที่ไดจะเห็นไดวาที่คาตาง 

ๆ จะมีคาไมแตกตางกันระหวางชุดทดลอง กุงเมื่อ 

สิ้นสุดการเลี้ยงจะมีอัตราการเปลี่ยนอาหารเปนเนื้อไมแตกตางกัน 

โดยจะมีแนวโนมอัตราการ 

เปลี่ยนอาหารเปนเนื้อนอยที่สุดในชุดไมเสริมเบทาอีน 

ดังภาพที่ 

9 

2. การศึกษาความทนทานตอการเปลี่ยนแปลงความเค็มอยางเฉียบพลันของลูกกุงกุลาดําที่ไดรับ 

อาหารที่มีสวนผสมของเบทาอีนในระดับตาง 

ๆ กัน 





0,15,30 และ45 วัน (จาก 20 

พีพีทีเปน 40 พีพีที) 


0 สัปดาห (ยังไมไดรับอาหารทดลอง) พบวาหลังจากยายกุง 

ที่เลี้ยงที่ความเค็ม 

20 พีพีทีมานั้น 

ที่ระยะเวลาภายใน 

30 นาทีจะไมมีการตายเกิดขึ้น 

จนเมื่อเวลาผาน 

ไปที่ 

60 นาทีจะเริ่มมีอัตราการตายเกิดขึ้นที่ 

8.89+10.54 เปอรเซ็นต และจะเพิ่มขึ้นอยางรวดเร็วเปน 

24.44+15.09 เปอรเซ็นต จากนั้นจะคอยเพิ่มขึ้นจนถึงที่ระยะเวลา 

6 ชั่วโมงอัตราการตายจะคอยคงที่ 

จนถึงที่ 

24 ชั่วโมงจะมีอัตราการตายสูงสุดคือ 

52.22+14.81 เปอรเซ็นต ดังตารางที่ 

10 


2 สัปดาห พบวาหลังจากยายกุงที่เลี้ยงที่ความเค็ม 

20 พีพีทีมา 

นั้นภายในระยะเวลา 

15 นาที จะไมมีการตายของกุงเกิดขึ้น 


30 นาทีจะเริ่มมีการตายของ 

56

กุงเกิดขึ้นเล็กนอยในชุดควบคุม 

และชุดที่เสริมเบทาอีนที่ระดับ 

1.5 % ที่ระยะเวลา 

60 นาที จะเริ่มมี 

การตายเกิดขึ้นเล็กนอยในชุดที่เสริมเบทาอีน 

0.75% ที่ระยะเวลา 

30 ถึง 90 นาที จะมีไมมีความ 

แตกตางกันทางสถิติ (p>0.05) ของการตาย ที่ระยะเวลา 

120 และ 180 นาที การตายจะมีความ 

แตกตางทางสถิติ (p0.05) ดังตารางที่ 

10 






ระยะเวลา 60 นาทีจะเริ่มมีอัตราการตาย 

เกิดขึ้น 

ชวงระยะเวลา 60 นาทีถึง 24 ชั่วโมงอัตราการตายไมมีความแตกตางกันทางสถิติ 

(p>0.05) 


10 






ระยะเวลา 60 นาทีจะเริ่มมีอัตราการตาย 

เกิดขึ้น 

ในชุดควบคุม สวนชุดที่เสริมเบทาอีน 

0.75% จะเริ่มตายที่ระยะเวลา 

90 นาที สวนชุดที่ 

เสริมเบทาอีนจะไมมีการตายเกิดเลยทุกชวงเวลา โดยชวงระยะเวลา 60 นาที ถึง 180 อัตราการตาย 

ไมมีความแตกตางกันทางสถิติ (p>0.05) สวนที่ระยะเวลา 

6 ถึง 24 ชั่วโมง 

มีความแตกตางกันอยางมี 

นัยสําคัญทางสถิติระหวางชุดควบคุมกับชุดที่เสริมเบทาอีน 

1.5% โดยคาที่ไดชุดควบคุม,ชุดเสริม 

เบทาอีน 0.75% และชุดเสริมเบทาอีน 1.5% ที่ระยะเวลา 

6 ชั่วโมงมีคา 

11.67+ 11.69,3.33+5.16 และ 

0.00+0.00 เปอรเซ็นต ตามลําดับ ที่ระยะเวลา 

12,24 ชั่วโมงมีคา 

20.00+ 20.98,5.00+5.48 และ 

0.00+0.00 เปอรเซ็นต ตามลําดับ ดังตารางที่ 

10 

57



20 พีพีทีเปน 40 พีพีที อยางเฉียบพลัน 



SD) 

ระยะเวลา ระดับเบทาอีนในอาหาร 

p-value 

0% 0.75% 1.5% 


(ยังไมไดรับ 

อาหารทดลอง) 

5 นาที 0.00 - 

15 นาที 0.00 - 

30 นาที 0.00 - 

60 นาที 8.89+10.54 - 

90 นาที 24.44+15.09 - 

120 นาที 31.11+14.53 - 

180 นาที 36.67+15.00 - 


46.67+20.62 - 


50.00+16.58 - 



52.22+14.81 - 

5 นาที 0.00 0.00 0.00 - 

15 นาที 0.00 0.00 0.00 - 

30 นาที 1.67+4.08 a 0.00+0.00 a 1.67+4.08 a 0.616 

60 นาที 1.67+4.08 a 3.33+5.16 a 1.67+4.08 a 0.761 

90 นาที 1.67+4.08 a 5.00+5.48 a 6.67+5.16 a 0.236 

120 นาที 1.67+4.08 b 6.67+5.16 ab 13.33+8.17 a 0.015 




10 (ตอ) อัตราการตายเมื่อมีการเปลี่ยนแปลงความเค็มจาก 

20 พีพีทีเปน 40 พีพีที อยาง 

เฉียบพลันของกุงกุลาดําที่ไดรับเบทาอีนที่ระดับตาง 


SD) 

ระยะเวลา 


p-value 

0% 0.75% 1.5% 


180 นาที 6.67+5.16 b 8.33+7.53 ab 16.67+5.16 a 0.026 


18.33+13.29 a 18.33+9.83 a 23.33+8.17 a 0.651 


18.33+13.29 a 18.33+9.83 a 23.33+8.17 a 0.651 


30.00+10.95 a 30.00+6.33 a 36.67+12.11 a 4 สัปดาห 

0.439 

5 นาที 0.00 0.00 0.00 - 

15 นาที 0.00 0.00 0.00 - 

30 นาที 0.00 0.00 0.00 - 

60 นาที 1.67+4.08 a 0.00+0.00 a 0.00+0.00 a 0.391 

90 นาที 3.33+5.16 a 0.00+0.00 a 0.00+0.00 a 0.116 

120 นาที 3.33+5.16 a 1.67+4.08 a 5.00+8.37 a 0.651 

180 นาที 6.67+5.16 a 3.33+5.16 a 8.33+11.69 a 0.554 


8.33+7.53 a 6.67+5.16 a 8.33+11.69 a 0.927 


10.00+6.33 a 13.33+8.17 a 10.00+12.65 a 0.782 


15.00+8.37 a 13.33+8.17 a 11.67+13.29 a 6 สัปดาห 

0.854 

5 นาที 0.00 0.00 0.00 - 

15 นาที 0.00 0.00 0.00 - 

30 นาที 0.00 0.00 0.00 - 









SD) 



p-value 

0% 0.75% 1.5% 


60 นาที 3.33+8.17 a 0.00+0.00 a 0.00+0.00 a 0.391 

90 นาที 3.33+8.17 a 1.67+4.08 a 0.00+0.00 a 0.561 

120 นาที 3.33+8.17 a 1.67+4.08 a 0.00+0.00 a 0.561 

180 นาที 10.00+10.96 a 1.67+4.08 a 0.00+0.00 a 0.047 


11.67+11.69 a 3.33+5.16 ab 0.00+0.00 b 0.041 


20.00+20.98 a 5.00+5.48 ab 0.00+0.00 b 0.037 


20.00+20.98 a 5.00+5.48 ab 0.00+0.00 b 0.037 


ทางสถิติ (p0.05) ดัง 


11 

60



20 พีพีทีเปน 40 พีพีที อยางเฉียบพลัน 

ของกุงกุลาดํา 

หลังจากเปลี่ยนอาหารเปนไมมีสวนผสมของเบทาอีน 

เปนเวลา 15 วัน 


SD) 

ระยะเวลา ระดับเบทาอีนในอาหารที่ไดรับกอนการศึกษา 

p-value 

0% 0.75% 1.5% 

5 นาที 0.00+0.00 a 0.00+0.00 a 1.67+4.08 a 0.391 

15 นาที 0.00+0.00 a 0.00+0.00 a 3.33+5.16 a 0.116 

30 นาที 0.00+0.00 a 0.00+0.00 a 3.33+5.16 a 0.116 

60 นาที 0.00+0.00 a 0.00+0.00 a 3.33+5.16 a 0.116 

90 นาที 0.00+0.00 a 0.00+0.00 a 3.33+5.16 a 0.116 

120 นาที 0.00+0.00 a 1.67+4.08 a 5.00+8.37 a 0.290 

180 นาที 1.67+4.08 a 3.33+5.16 a 5.00+8.37 a 0.651 


3.33+5.16 a 3.33+5.16 a 8.33+11.69 a 0.472 


3.33+5.16 a 5.00+5.48 a 8.33+11.69 a 0.560 


5.00+5.48 a 5.00+5.48 a 8.33+11.69 a 0.718 



หยุดใหเบทาอีนที่ระยะเวลา 

8 สัปดาห จะทําใหอัตราการตายไมมีคาแตกตางกันระหวางชุดการ 

ทดลอง แสดงใหเห็นวาการใหเบทาอีนนั้นจะตองใหอยางตอเนื่อง 





0,15,30 และ45 วัน (จาก 20 

พีพีทีเปน 0 พีพีที) 



ที่เลี้ยงที่ความเค็ม 

20 พีพีทีมานั้น 



แตจะเริ่มตายที่ 

ระยะเวลา 30 นาที และตาย 100 % ที่ระยะเวลา 

60 นาที ดังตารางที่ 

12 




นั้น 



แตจะเริ่มตายที่ระยะเวลา 

15 นาที ในชุด 

ควบคุม สวนชุดที่เสริมเบทาอีน 

0.75% และ 1.5% จะเริ่มตายที่ระยะเวลา 

30 นาที ที่ระยะเวลา 

15 

และ 30 นาที อัตราการตายไมมีความแตกตางกันทางสถิติ ที่ระยะเวลา 

60 นาที อัตราการตายจะมี 

ความแตกตางทางสถิติ (p0.05) ที่ 

ระยะเวลา 120 นาทีอัตราการตายมีความแตกตางกันทางสถิติ (p0.05) ดังตารางที่ 

12 




นั้น 


5 นาทีจะไมมีการตายเกิดขึ้นในชุดที่เสริมเบทาอีน 

0.75% สวนชุดควบคุม 

และชุดที่เสริมเบทาอีน 

1.5% จะมีการตายเริ่มที่ 

5 นาทีแรก โดยที่ระยะเวลา 

5 นาทีถึง 60 นาทีอัตรา 

การตายไมมีความแตกตางกันทางสถิติ (p>0.05) ระยะเวลา 90 นาทีอัตราการตายจะมีความแตกตาง 

กันทางสถิติ (p

เปอรเซ็นต ตามลําดับ ระยะเวลา 120 นาทีถึง 24 ชั่วโมงอัตราการตายไมมีความแตกตางกันทางสถิติ 

(p>0.05) ดังตารางที่ 

12 




นั้น 


15 นาทีจะไมมีการตายเกิดขึ้นทุกชุดการทดลอง 


30 นาที จะเริ่ม 

มีอัตราการตายของชุดควบคุม และอัตราการตายมีความแตกตางกันทางสถิติ (p






SD) 



p-value 

0% 0.75% 1.5% 




90 นาที 100.00+0.00 - 

120 นาที 100.00+0.00 - 

180 นาที 100.00+0.00 - 


100.00+0.00 - 


100.00+0.00 - 



100.00+0.00 - 

5 นาที 0.00 0.00 0.00 - 

15 นาที 3.33+5.16 a 0.00+0.00 a 0.00+0.00 a 0.116 

30 นาที 8.33+7.53 a 3.33+5.16 a 3.33+5.16 a 0.286 

60 นาที 20.00+6.33 a 6.67+8.17 b 6.67+5.16 b 0.004 

90 นาที 36.67+10.33 a 23.33+5.16 a 30.00+10.96 a 0.072 

120 นาที 73.33+10.33 a 43.33+12.11 b 40.00+22.80 b 0.050 

180 นาที 80.00+10.96 a 75.00+18.71 a 75.00+24.29 a 0.869 


85.00+8.37 a 83.33+19.66 a 78.33+24.01 a 0.813 


86.67+10.33 a 85.00+19.75 a 78.33+24.01 a 0.727 


90.00+8.94 a 86.67+17.51 a 81.67+22.29 a 0.705 









SD) 



p-value 

0% 0.75% 1.5% 


5 นาที 1.67+4.08 a 0.00+0.00 a 1.67+4.08 a 0.616 

15 นาที 1.67+4.08 a 1.67+4.08 a 1.67+4.08 a 1.000 

30 นาที 10.00+8.94 a 6.67+8.17 a 8.33+11.69 a 0.840 

60 นาที 33.33+10.33 a 16.67+10.33 a 28.33+21.37 a 0.175 

90 นาที 55.00+10.49 a 38.33+14.72 ab 30.00+20.00 b 0.040 

120 นาที 66.67+10.33 a 46.67+20.66 a 38.33+24.83 a 0.064 

180 นาที 81.67+13.29 a 65.00+25.88 a 56.67+20.66 a 0.135 


90.00+10.96 a 75.00+28.81 a 70.00+27.57 a 0.346 


93.33+8.17 a 81.67+21.37 a 75.00+24.29 a 0.279 


93.33+10.33 a 83.33+22.51 a 76.67+22.51 a 6 สัปดาห 

0.349 

5 นาที 0.00 0.00 0.00 - 

15 นาที 0.00 0.00 0.00 - 

30 นาที 5.00+5.48 a 0.00+0.00 b 0.00+0.00 b 0.022 

60 นาที 13.33+12.11 a 13.33+12.11 a 5.00+8.37 a 0.344 

90 นาที 33.33+30.77 a 21.67+17.22 a 15.00+15.17 a 0.374 

120 นาที 38.33+27.14 a 31.68+14.72 a 23.33+21.60 a 0.505 

180 นาที 83.33+19.66 a 63.33+18.62 a 63.33+25.03 a 0.205 









SD) 



p-value 

0% 0.75% 1.5% 



100.00+0.00 a 93.33+12.11 a 86.67+15.07 a 0.152 


100.00+0.00 a 93.33+12.11 a 90.00+12.65 a 0.250 


100.00+0.00 a 93.33+12.11 a 93.33+12.11 a 0.424 


ทางสถิติ (p0.05) ดังตารางที่ 

13 

66




เฉียบพลันของกุงกุลาดํา 

หลังจากเปลี่ยนอาหารเปนไมมีสวนผสมของเบทาอีน 

เปน 

เวลา 15 วัน(คาเฉลี่ย+ 

SD) 


p-value 

0% 0.75% 1.5% 

5 นาที 0.00 0.00 0.00 - 

15 นาที 3.33+5.16 a 0.00+0.00 a 1.67+4.08 a 0.342 

30 นาที 8.33+7.53 a 8.33+4.08 a 6.67+5.16 a 0.848 

60 นาที 15.00+13.78 a 20.00+15.49 a 15.00+13.78 a 0.788 

90 นาที 25.00+20.74 a 26.67+18.62 a 20.00+14.14 a 0.804 

120 นาที 28.33+21.37 a 31.67+14.72 a 26.67+17.51 a 0.889 

180 นาที 56.67+24.22 a 55.00+17.61 a 55.00+16.43 a 0.986 


86.67+17.51 a 71.67+18.35 a 78.33+11.69 a 0.301 


88.33+18.35 a 76.67+23.38 a 83.33+15.06 a 0.585 


90.00+15.49 a 81.67+21.37 a 85.00+16.43 a 0.726 



ไอออน จะทําใหตัวพองและน้ําหนักตัวเพิ่มขึ้น 

ซึ่งจะทําใหการทํางานของกระบวนการเมตาบอลิซึม 

ผิดปกติ (Cattaert et al., 1994) หรือเกิดจากการเปลี่ยนแปลงของความเขมขนของสารละลาย 

ภายนอกที่มีความเจือจางกวาภายในรางกาย 

ซึ่งสัตวน้ําจะตอบสนองดวยการลดการแพรออกของ 

โซเดียมไอออน และคลอไรดไอออน ที่จะทําใหปริมาณไอออนในน้ําเลือด 

และคลอไรดไอออน 

ลดลง ทําใหสัตวน้ําตายได 

(Eddy, 1981; Chen and Lin, 1994) 

3. การศึกษาความทนทานตอการเปลี่ยนแปลงอุณหภูมิอยางเฉียบพลันของของลูกกุงกุลาดําที่ไดรับ 

อาหารที่มีสวนผสมของเบทาอีนในระดับตาง 

ๆ กัน 





0,15,30 และ45 วัน (อุณหภูมิ 

ปกติไปเปน 35 องศาเซสเซียส) 



ที่เลี้ยงที่อุณหภูมิปกติมานั้น 

ทุกระยะเวลาไมมีอัตราการตายของกุงเกิดขึ้น 


14 


2 สัปดาห พบวาหลังจากยายกุงที่เลี้ยงที่อุณหภูมิปกติมานั้น 

ชุดความคุมและชุดที่เสริมเบทาอีน 

0.75% จะไมมีอัตราการตายทุกชวงเวลา สวนชุดที่เสริมเบทาอีน 

1.5% จะมีอัตราการตายเกิดขึ้น ที่ระยะเวลา 

5 นาที หลังจากนั้นไมมีการตายเกิดเพิ่มขึ้น 

ทุก 

ระยะเวลาไมมีความแตกตางกันทางสถิติ (p>0.05) ดังตารางที่ 

14 



ระยะเวลา 5 ถึง 30 นาทีจะไมมีการตายเกิดขึ้นทุกชุดการทดลอง 


60 นาที จะเริ่มมีการ 

ตายของชุดที่เสริมเบทาอีน 

1.5% ที่ระยะเวลา 

90 นาทีจะเริ่มมีการตายของชุดควบคุม 

สวนชุดที่ 

เสริมเบทาอีนไมมีการตายเกิดขึ้นทุกชวงเวลา 


60 นาทีถึง 24 ชั่วโมงอัตราการตายไมมี 

ความแตกตางกันทางสถิติ (p>0.05) ดังตารางที่ 

14 



ระยะเวลา 5 ถึง 90 นาทีจะไมมีการตายเกิดขึ้นทุกชุดการทดลอง 


120 นาที จึงจะเริ่มมี 

68

การตายของทุกชุดการทดลอง ที่ระยะเวลา 

120 นาทีถึง 24 ชั่วโมงอัตราการตายไมมีความแตกตาง 

กันทางสถิติ (p>0.05) ดังตารางที่ 

14 


14 อัตราการตายเมื่อมีการเปลี่ยนแปลงความอุณหภูมิจากปกติเปน 

35 องศาเซสเซียส 



SD) 



p-value 

0% 0.75% 1.5% 




5 นาที 0.00 - 

15 นาที 0.00 - 

30 นาที 0.00 - 

60 นาที 0.00 - 

90 นาที 0.00 - 

120 นาที 0.00 - 

180 นาที 0.00 - 


0.00 - 


0.00 - 



0.00 - 

5 นาที 0.00+0.00 a 0.00+0.00 a 1.67+4.08 a 0.391 

15 นาที 0.00+0.00 a 0.00+0.00 a 1.67+4.08 a 0.391 

30 นาที 0.00+0.00 a 0.00+0.00 a 1.67+4.08 a 0.391 




14 (ตอ) อัตราการตายเมื่อมีการเปลี่ยนแปลงความอุณหภูมิจากปกติเปน 




SD) 



p-value 

0% 0.75% 1.5% 


60 นาที 0.00+0.00 a 0.00+0.00 a 1.67+4.08 a 0.391 

90 นาที 0.00+0.00 a 0.00+0.00 a 1.67+4.08 a 0.391 

120 นาที 0.00+0.00 a 0.00+0.00 a 1.67+4.08 a 0.391 

180 นาที 0.00+0.00 a 0.00+0.00 a 1.67+4.08 a 0.391 


0.00+0.00 a 0.00+0.00 a 1.67+4.08 a 0.391 


0.00+0.00 a 0.00+0.00 a 1.67+4.08 a 0.391 


0.00+0.00 a 0.00+0.00 a 1.67+4.08 a 4 สัปดาห 

0.391 

5 นาที 0.00 0.00 0.00 - 

15 นาที 0.00 0.00 0.00 - 

30 นาที 0.00 0.00 0.00 - 

60 นาที 0.00+0.00 a 0.00+0.00 a 1.67+4.08 a 0.391 

90 นาที 1.67+4.08 a 0.00+0.00 a 1.67+4.08 a 0.616 

120 นาที 1.67+4.08 a 0.00+0.00 a 1.67+4.08 a 0.616 

180 นาที 1.67+4.08 a 0.00+0.00 a 1.67+4.08 a 0.616 


1.67+4.08 a 0.00+0.00 a 1.67+4.08 a 0.616 


1.67+4.08 a 0.00+0.00 a 1.67+4.08 a 0.616 


1.67+4.08 a 0.00+0.00 a 1.67+4.08 a 0.616 









SD) 



p-value 

0% 0.75% 1.5% 


5 นาที 0.00 0.00 0.00 - 

15 นาที 0.00 0.00 0.00 - 

30 นาที 0.00 0.00 0.00 - 

60 นาที 0.00 0.00 0.00 - 

90 นาที 0.00 0.00 0.00 - 

120 นาที 3.33+5.16 a 1.67+4.08 a 3.33+5.16 a 0.791 

180 นาที 3.33+5.16 a 1.67+4.08 a 8.33+16.02 a 0.502 


6.67+8.16 a 3.33+8.17 a 8.33+16.02 a 0.746 


10.00+15.49 a 3.33+8.17 a 10.00+15.49 a 0.623 


18.33+18.35 a 10.00+12.65 a 20.00+22.80 a 0.612 


ทางสถิติ (p0.05) ดังตารางที่ 

15 

71




อยางเฉียบพลันของกุงกุลาดําหลังจากเปลี่ยนอาหารเปนไมมีสวนผสมของเบทาอีน 


SD) 


p-value 

0% 0.75% 1.5% 

5 นาที 0.00 0.00 0.00 - 

15 นาที 0.00 0.00 0.00 - 

30 นาที 0.00 0.00 0.00 - 

60 นาที 0.00 0.00 0.00 - 

90 นาที 0.00 0.00 0.00 - 

120 นาที 0.00 0.00 0.00 - 

180 นาที 3.33+5.77 a 0.00+0.00 a 0.00+0.00 a 0.422 


3.33+5.77 a 0.00+0.00 a 3.33+5.77 a 0.630 


3.33+5.77 a 0.00+0.00 a 6.67+5.77 a 

0.296 


3.33+5.77 a 0.00+0.00 a 6.67+5.77 a 

0.296 



จะสรางฮอรโมนเพื่อยับยั้งการสรางฮีโมไซยานิน 

มีผลทําใหกุงมีอาการออนเพลีย 

กินอาหารนอยลง 

(ประจวบ, 2537) 





0,15,30 และ45 วัน (อุณหภูมิ 

ปกติไปเปน 15 องศาเซสเซียส) 



ที่เลี้ยงที่อุณหภูมิปกติมานั้น 

ระยะเวลา 5 ถึง 6 ชั่วโมง 

จะไมมีการตายเกิดขึ้นทุกชุดการทดลอง 

ที่ 

ระยะเวลา 12 ชั่วโมง 

จึงจะเริ่มมีการตายของทุกชุดการทดลอง 


16 



ระยะเวลา 5 นาที จะไมมีการตายเกิดขึ้นทุกชุดการทดลอง 


15 นาที ชุดที่เสริมเบทาอีน 

1.5% จะมีการตายเกิดขึ้น 


180 นาทีชุดที่เสริมเบทาอีน 

0.75% จะเริ่มมีการตายเกิดขึ้น 

ที่ 

ระยะเวลา 6 ชั่วโมง 

ชุดควบคุม จะเริ่มมีการตายเกิดขึ้น 


15 นาทีถึง24 ชั่วโมงอัตราการ 

ตายไมมีความแตกตางกันทางสถิติ (p>0.05) ดังตารางที่ 

16 



ระยะเวลา 5 ถึง 180 นาที จะไมมีการตายเกิดขึ้นทุกชุดการทดลอง 



ชุดที่ 

เสริมเบทาอีน 0.75% จะมีการตายเกิดขึ้น 




สวนชุดที่เสริมเบทาอีน 

1.5% จะไมมีการตายเกิดขึ้นทุดชวงเวลา 



ถึง24 ชั่วโมง 

อัตราการตายไมมีความแตกตางกันทางสถิติ (p>0.05) ดังตารางที่ 

16 



ระยะเวลา 5 นาที จะไมมีการตายเกิดขึ้นทุกชุดการทดลอง 


15 นาที ชุดที่เสริมเบทาอีน 

0.75 และ 1.5 % จะมีการตายเกิดขึ้น 


30 นาที ชุดควบคุม จะเริ่มมีการตายเกิดขึ้น 

ที่ 

ระยะเวลา 15 นาที ถึง 24 ชั่วโมงอัตราการตายไมมีความแตกตางกันทางสถิติ 

(p>0.05) ดังตารางที่ 

16 

73






SD) 

ระยะเวลา ระดับเบทาอีนในอาหาร 

p-value 

0% 0.75% 1.5% 




5 นาที 0.00 - 

15 นาที 0.00 - 

30 นาที 0.00 - 

60 นาที 0.00 - 

90 นาที 0.00 - 

120 นาที 0.00 - 

180 นาที 0.00 - 


0.00 - 


6.67+11.18 - 


13.33+15.81 - 








SD) 



p-value 

0% 0.75% 1.5% 


5 นาที 0.00 0.00 0.00 - 

15 นาที 0.00+0.00 a 0.00+0.00 a 1.67+4.08 a 0.391 

30 นาที 0.00+0.00 a 0.00+0.00 a 1.67+4.08 a 0.391 

60 นาที 0.00+0.00 a 0.00+0.00 a 1.67+4.08 a 0.391 

90 นาที 0.00+0.00 a 0.00+0.00 a 1.67+4.08 a 0.391 

120 นาที 0.00+0.00 a 0.00+0.00 a 1.67+4.08 a 0.391 

180 นาที 0.00+0.00 a 1.67+4.08 a 1.67+4.08 a 0.616 


1.67+4.08 a 1.67+4.08 a 3.33+5.16 a 0.761 


1.67+4.08 a 1.67+4.08 a 3.33+5.16 a 0.761 


1.67+4.08 a 3.33+5.16 a 3.33+5.16 a 4 สัปดาห 

0.791 

5 นาที 0.00 0.00 0.00 - 

15 นาที 0.00 0.00 0.00 - 

30 นาที 0.00 0.00 0.00 - 

60 นาที 0.00 0.00 0.00 - 

90 นาที 0.00 0.00 0.00 - 

120 นาที 0.00 0.00 0.00 - 

180 นาที 0.00 0.00 0.00 - 


0.00+0.00 a 1.67+4.08 a 0.00+0.00 a 0.391 









SD) 



p-value 

0% 0.75% 1.5% 



1.67+4.08 a 1.67+4.08 a 0.00+0.00 a 0.616 


1.67+4.08 a 1.67+4.08 a 0.00+0.00 a 6 สัปดาห 

0.616 

5 นาที 0.00 0.00 0.00 - 

15 นาที 0.00+0.00 3.33+8.17 a 1.67+4.08 a 0.561 

30 นาที 1.67+4.08 a 3.33+8.17 a 1.67+4.08 a 0.848 

60 นาที 1.67+4.08 a 3.33+8.17 a 1.67+4.08 a 0.848 

90 นาที 1.67+4.08 a 3.33+8.17 a 3.33+8.17 a 0.896 

120 นาที 1.67+4.08 a 3.33+8.17 a 3.33+8.17 a 0.896 

180 นาที 1.67+4.08 a 10.00+16.73 a 8.33+20.41 a 0.622 


1.67+4.08 a 20.00+40.00 a 11.67+28.58 a 0.550 


1.67+4.08 a 20.00+40.00 a 15.00+36.74 a 0.591 


1.67+4.08 a 20.00+40.00 a 20.00+40.00 a 0.548 



เสริมเบทาอีน 0.75 จะมีการตายเกิดขึ้น 




สวนชุดเสริมเบทาอีน 1.5 % ไมมีการตายเกิดขึ้นทุกเวลา 


120 นาที ถึง 24 ชั่วโมงอัตรา 

การตายไมมีความแตกตางกันทางสถิติ (p>0.05) ดังตารางที่ 

17 




อยางเฉียบพลันของกุงกุลาดําหลังจากเปลี่ยนอาหารเปนไมมีสวนผสมของเบทาอีน 


SD) 


p-value 

0% 0.75% 1.5% 

5 นาที 0.00 0.00 0.00 - 

15 นาที 0.00 0.00 0.00 - 

30 นาที 0.00 0.00 0.00 - 

60 นาที 0.00 0.00 0.00 - 

90 นาที 0.00 0.00 0.00 - 

120 นาที 0.00+0.00 a 5.00+10.00 a 0.00+0.00 a 0.463 

180 นาที 0.00+0.00 a 5.00+10.00 a 0.00+0.00 a 0.463 


5.00+5.77 a 7.50+15.00 a 0.00+0.00 a 0.622 


5.00+5.77 a 7.50+15.00 a 0.00+0.00 a 0.622 


5.00+5.77 a 7.50+15.00 a 0.00+0.00 a 0.622 



4. การศึกษาการเปลี่ยนแปลงระดับเอนไซมแคทาเลสในลูกกุงกุลาดําที่ใหอาหารที่มีสวนผสมของ 

เบทาอีนในระดับตาง ๆ กันเมื่อมีการเปลี่ยนแปลงความเค็มอยางเฉียบพลัน 

4.1 การศึกษาผลของเบทาอีนตอระดับเอนไซมแคทาเลสในลูกกุงหลังจากไดรับ 

ความเครียดหลังจากการเปลี่ยนแปลงความเค็ม 

(ลูกกุงไดรับอาหารที่มีสวนผสมของเบทาอีน 

ที่ 

ระยะเวลา 45 วัน) 

จากการศึกษาปริมาณเอนไซมแคทาเลส พบวา ระดับความเค็ม 20 พีพีที คาปริมาณ 

เอนไซมแคทาเลสมีคาไมแตกตางกันทางสถิติ (p>0.05) ระดับความเค็ม 40 พีพีที คาปริมาณเอนไซม 

แคทาเลสมีคาแตกตางกันทางสถิติ (p


18 ปริมาณเอนไซมแคทาเลสหลังจากไดรับการเปลี่ยนแปลงความเค็มอยางเฉียบพลัน 




SD) 

ปริมาณเอนไซมแค 

ทาเลส (units/mg 

protein/min) 


p-value 

ความเค็ม 0% 0.75% 1.5% 

20 ppt 0.278+0.108 a 0.165+0.007 a 0.163+0.090 a 0.265 

40 ppt 0.737+0.206 a 0.130+0.030 b 0.440+0.272 ab 0.026 


ทางสถิติ (p0.05) ระดับความเค็ม 40 พีพีที คาปริมาณเอนไซม 

แคทาเลสมีคาแตกตางกันทางสถิติ (p

อุณหภูมิหรือความเค็มเปลี่ยนไปชวยทําใหเอนไซมภายในเซลลยังคงทํางานไดปกติ 

(Yancey et al., 

1982) โดยจากผลจะเห็นไดวากุงที่ไดรับเบทาอีนในระดับ 

1.5% จะมีปริมาณเอมไซมนอยสุด โดยมี 

คาแตกตางกันอยางมีนัยสําคัญกับชุดที่เสริมเบทาอีน 

0% และ เสริมเบทาอีน 0.75 % ซึ่งจะเห็นวาที่ 

ระดับเบทาอีน 1.5 % จะมีปริมาณเอนไซมต่ําสุด 

นาจะมาจากการที่หยุดใหเบทาอีนเปนระยะเวลา 

2 

สัปดาห แตการใหเบทาอีนในระดับที่มาก 

จะยังคงมีผลในการรักษาสมดุลไอออน 


19 ปริมาณเอนไซมแคทาเลสหลังจากไดรับการเปลี่ยนแปลงความเค็มอยางเฉียบพลัน 




SD) 

ปริมาณเอนไซมแค 

ทาเลส (units/mg 

protein/min) 


p-value 

ความเค็ม 0% 0.75% 1.5% 

20 ppt 0.175+0.053 a 0.247+0.125 a 0.120+0.061 a 0.233 

40 ppt 0.603+0.078 a 0.413+0.091 b 0.230+0.026 c 0.001 



พีพีเอ็ม จะเริ่มตั้งแตใสไปที่ระยะเวลาประมาณ 


จะมีอาการเหมือนกันใน 3 ชุดการทดลอง 

ตั้งแตเริ่มการทดลองโดยวายนํ้าอยางกระวนกระวายไปรอบ 

ๆ โหล และดีดตัวไปมาในนํ้า 

บางครั้ง 

จะดีดตัวขึ้นจากผิวนํ้าโดยกุ 

งเกือบทุกตัวจะพยายามวายขึ้นสูผิวนํ้าอยู 

ตลอดเวลา เมื่อเวลาผานไป 

กุงจะเริ่มวายนํ้าชาลง 

ความสามารถในการดีดตัวขึ้นสูผิวนํ้าลดลง 

จากนั้นกุ 

งจะจมตัวลงไปอยู นิ่ง 

ๆ 

ที่พื้นโหล 

และคอย ๆ ตายไปในที่สุด 

สวนกุ งในกลุ มที่ไดรับสารเคมีที่ความเขมขน 

48.87-65.92 

พีพีเอ็ม จะมีอาการเหมือนกันใน 3 ชุดการทดลอง สวนมากจะเริ่มตายที่ระยะเวลาประมาณ 


โดยเริ่มตนจะมีอาการปกติ 

วายนํ้าอยู 

บริเวณพื้นโหล 

มีบางตัวที่มีอาการเหมือนกุ 

งใน 

กลุมที่ไดรับสารเคมีที่ความเขมขน 

88.92-120 พีพีเอ็ม แตเมื่อเวลาผานไปกุ 

งบางสวนจะคลื่อนไหว 

นอยลง และตายลงอยางชา ๆ ลักษณะของกุงที่ตายคือกุ 

งที่ไมมีการตอบสนองเมื่อถูกเขี่ยดวยแทง 

แกว ตัวจะขุ นและเริ่มเปลี่ยนเปนสีชมพู 

สวนที่ไดรับสารเคมีที่ระดับ 

20.00-36.22 พีพีเอ็ม จะไม 

แสดงอาการใหเห็นแตจะเริ่มตายที่ระยะเวลาคอนขางชา 

คือ ประมาณ 12 ชั่วโมง 

เปนตนไป ซึ่ง 

การที่กุงตายในการทดลองนี้ก็นาจะมากจากวาแอมโมเนียมีผลตอสรีรวิทยาสัตวน้ําที่สําคัญ 

คือ 

เหงือกจะเพิ่มจํานวนเซลลและเชื่อมติดกัน 

ทําใหการแลกเปลี่ยนอากาศเปนไปไดยาก 

และ 

อิพิทีเลียม ของเซลลเหงือกถูกทําลาย เซลลมีการบวมน้ํามีผลทําใหผนังเซลลยอมใหน้ําผานมากขึ้น 

มีการหยุดชะงักของกระบวนการเมทาบอลิซึม ทําใหสัตวน้ําตายได 

(Lloyd and Orr, 1969) อัตรา 

การตายของกุ งกุลาดําวัยรุน 

ภายในระยะเวลา 24 ชั่วโมง 

ไดแสดงไวใน ตารางที่ 

20 

81


20 อัตราการตายของกุงกุลาดําที่ไดรับเบทาอีนที่ระดับตาง 

ๆ ในการทดลองหาคา LC50 ของสารแอมโมเนีย ภายในระยะเวลา 24 ชั่วโมง 

(10 ตัว/ซ้ํา) 

ความเขมขนของ 

การตายเฉลี่ยของกุง 

(ตัว) 

แอมโมเนีย 

0% 0.75% 1.5% 

(พีพีเอ็ม) ตัว เปอรเซ็นต ตัว เปอรเซ็นต ตัว เปอรเซ็นต 

0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 

20.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 

26.85 0.67 6.67 0.00 0.00 0.33 3.33 

36.22 1.33 13.33 0.67 6.67 1.00 10.00 

48.87 4.67 46.67 3.00 30.00 4.67 46.67 

65.92 7.00 70.00 7.00 70.00 8.00 80.00 

88.92 9.00 90.00 9.00 90.00 9.67 96.67 

120.00 10.00 100.00 9.67 96.67 10.00 100.00 

82

อัตราการตาย 

สะสม 


ตามมาตรา 

สวนโปรบิท 

ความเขมขนของแอมโมเนีย (ppm) ตามมาตราสวนลอการิทึม 


10 ความสัมพันธระหวางอัตราการตายสะสมและความเขนขมของแอมโมเนียในชุดไมเสริมเบทาอีน 

ที่ใชในการประเมินคา 

24 hr-LC50 ของกุงที่ระยะเวลา 

45 วัน 

83


สะสม 






11 ความสัมพันธระหวางอัตราการตายสะสมและความเขนขมของแอมโมเนียในชุดเสริมเบทาอีน 0.75% 



45 วัน 

84


สะสม 






12 ความสัมพันธระหวางอัตราการตายสะสมและความเขนขมของแอมโมเนียในชุดเสริมเบทาอีน 1.5% 



45 วัน 

85

เมื่อนําอัตราการตายของกุงในตารางที่ 

20 มาวิเคราะหหาคาความเขมขนของสาร 

แอมโมเนีย ที่ทําใหกุงกุลาดําวัยรุนตาย 

50 เปอรเซ็นต ภายในระยะเวลา 24 ชั่วโมง 

ตามวิธีของ 

Litchfield และ Wilcoxon (1949) โดยการนําคา X 2 ของเสนที่ลากบน 

Logarithmic probability paper 


10,11,12 ที่ไดจากการคํานวณมาเปรียบเทียบกับคา 

X 2 ที่เปดไดจากตาราง 

พบวา คา X 2 ที่ได 

จากการคํานวณมีคานอยกวาคา X 2 ที่เปดจากตาราง 

แสดงวา ขอมูลที่ 

plot ไดมีการกระจายของจุด 

เบี่ยงเบนไปจากเสนตรงที่ลาก 

เพื่อใชในการประเมินคา 

LC50 อยางไมมีนัยสําคัญทางสถิติ จึง 

สามารถใชเสนตรงมาประเมินคา LC50 ไดดังนี้ 

คา LC50 ของสารแอมโมเนีย สําหรับกุงกุลาดําวัยรุน 

ชุดควบคุมมีคาเทากับ 54.000 

(45.724-63.774) พีพีเอ็ม และคาฟงคชั่นความลาดเอียง 

(Slope function) ที่ระดับความเชื่อมั่น 

95% 

มีคาเทากับ 1.309 (1.200-1.427) ชุดเสริมเบทาอีน 0.75% มีคาเทากับ 60.000 (49.669-72.480) 

พีพีเอ็ม และคาฟงคชั่นความลาดเอียง 


95% มีคาเทากับ 1.357 

(1.216-1.514) ชุดเสริมเบทาอีน 1.5% มีคาเทากับ 48.000 (38.217-60.288) พีพีเอ็ม และคาฟงคชั่น 

ความลาดเอียง (Slope function) ที่ระดับความเชื่อมั่น 

95% มีคาเทากับ1.682 (1.342-2.108) ดังแสดง 

ในตารางที่ 

3 ซึ่งคา 

LC50 ที่ไดทุกชุดการทดลองมีคาอยูใกลเคียงกับ 

Chin and Chen (1987) ทําการ 

หาคา LC50ในกุงกุลาดําระยะโพสตลารวามีคา 52.11 พีพีเอ็ม ,ปกปอง (2543) โดยทําการเสริม 

HUFA ที่มีอัตราสวนของ 

EPA:DHA ในระดับ 1:1, 1:2 และ 1:5 ในกุงกุลาดําระยะโพสตลารวา 

พบวามีคา LC50 เทากับ 56.00, 53.00 และ 53.50 พีพีเอ็ม และ สมศักดิ์ 

(2540) ที่ทําการหาคา 

LC50 ในกุงกุลาดําระยะโพสตลารวา 

15 พบวามีคาเทากับ 53.50 พีพีเอ็ม โดยคาที่ไดจากการทดลองจะมี 

คาสูงสุดในชุดที่มีการเสริมเบทาอีนที่ระดับ 

0.75% ซึ่งหมายความวากุงชุดที่เสริมเบทาอีนระดับนี้ 

มีความทนทานตอพิษของแอมโมเนียไดดีที่สุด 

สวนชุดที่เสริมเบทาอีนที่ระดับ 

1.5% จะมีระดับ 

ความทนทานตอพิษของแอมโมเนียต่ํากวาชุดที่เสริมเบทาอีน 

0.75% ทั้งนี้อาจเนื่องมาจากกุงจะ 

สังเคราะหโปรตีนไดมากเพราะเบทาอีนเปนผูใหหมูเมธิลในการสรางเมทไธโอนีน 

และไปเปน 

โปรตีน ตามลําดับ ซึ่งจะยอยสลายออกมาเปนแอมโมเนียในรางกาย 

และขับออกซึ่งเมื่อรวมกับ 

แอมโมเนียในน้ําที่ได 

จากการเติมลงไปจะทํามีแอมโมเนียในปริมาณที่มากขึ้น 

ซึ่งจะทําใหเปนพิษ 

ตอตัวกุงในอัตราที่มากขึ้น 

86


21 คา LC50 และคาฟงคชั่นความลาดเอียง 


95% 

ภายในระยะเวลา 24 ชั่วโมง 

ของสารแอมโมเนีย สําหรับกุงกุลาดําที่ไดรับเบทาอีนที่ 

ระดับตาง ๆ 

ชุดการ 

ทดลอง 


0% 


0.75% 


1.5% 

x 2 ที่คํานวณไดของเสนที่ 

ลาก< x 2 คา 24 hrs- LC50 (ppm) 

จากตาราง(n=5) 

= 11.07 

3.343

ในรางกายจะใชไปเพื่อการดํารงชีวิตเพียงอยางเดียว 

โดยอยูกอนจุดที่เรียกวา 

ระดับออกซิเจนละลาย 

น้ําที่กอใหเกิดการตาย 

(incipient lethal level) สวนชุดเสริมเบทาอีนที่ระดับ 

0.75 และ1.5% จะยังมี 

อัตราการหายใจสูงกวาเนื่องจากมีเบทาอีนชวยปกปองรักษาสมดุลไอออน 


22 อัตราการใชออกซิเจนเมื่อเกิดการเปลี่ยนแปลงความเค็มอยางเฉียบพลันของกุงกุลาดํา 

ที่ไดรับเบทาอีนที่ระดับตาง 



SD) 

ความเค็ม 


p-value 

0% 0.75% 1.5% 

อัตราการใชออกซิเจน (มิลลิกรัม/กรัม/ชั่วโมง) 

20 พีพีที 1.22+0.18 a 1.16+0.15 a 1.33+0.27 a 0.567 

40 พีพีที 0.89+0.07 b 1.20+0.11 a 1.24+0.01 a 0.001 



สรุป 

ผลของเบทาอีนตอความทนทานความเครียดจากการเปลี่ยนแปลงความเค็ม, 

อุณหภูมิ และ 

ความเปนพิษเพียบพลันของแอมโมเนียในกุงกุลาดําวัยรุน 

ที่ 

3 ระดับ คือ 0, 0.75 และ 1.5 เปอรเซ็นต 

ของเบทาอีน โดยทําการทดลองกุงกุลาดําระยะวัยรุน 

ซึ่งแบงการทดลองเปน 

2 ชวง คือ ชวง 

ระยะเวลาในการเลี้ยง 

0-6 สัปดาห ใหอาหารที่มีสวนผสมของเบทาอีน 

และ ระยะเวลาในการเลี้ยง 

6-8 สัปดาห หยุดใหอาหารที่มีสวนผสมของเบทาอีน 

ผลที่ไดตอการเจริญเติบโตและประสิทธิภาพ 

ของอาหาร,อัตรารอด เมื่อไดรับการเปลี่ยนแปลงความเค็มอยางเฉียบพลัน,อุณหภูมิอยางเฉียบพลัน, 

ระดับเอนไซมแคทาเลสเมื่อมีการเปลี่ยนแปลงความเค็มอยางเฉียบพลัน 

,ความเปนพิษเฉียบพลัน 

ของแอมโมเนีย และ อัตราการใชออกซิเจนเมื่อมีการเปลี่ยนแปลงความเค็มอยางเฉียบพลัน 


1. การเสริมเบทาอีนในอาหารที่ระดับตาง 

ๆ ไมมีผลตอ น้ําหนักเพิ่ม,น้ําหนักเพิ 

่มเฉลี่ยตอ 

วัน,อัตราการเจริญเติบโตจําเพาะ,อัตรารอด,อัตราการการกินอาหารตอวัน, อัตราการกินอาหาร และ 

อัตราการเปลี่ยนอาหารเปนเนื้อ 


2,4,6,8 สัปดาห จะมีเฉพาะอัตรารอดที่ระยะเวลา 

2 

สัปดาห จะสูงสุดในชุดที่เสริมเบทาอีน 

1.5 เปอรเซ็นต 

2. การเสริมเบทาอีนที่ระดับตาง 

ๆ ตอการเปลี่ยนแปลงจากความเค็ม 

20 พีพีทีไปเปน 40 

พีพีที จะมีผลตออัตราการตายที่ระยะเวลา 

6 สัปดาหเทานั้น 

โดยจะมีผลในชวงเวลาหลังจากการ 

เปลี่ยนแปลงความเค็ม 

ในชวงระยะเวลา 6 ,12, 24 ชั่วโมง 

สวนการเปลี่ยนแปลงความเค็มจาก 

20 

พีพีทีไปเปน 0 พีพีที จะไมมีผลอยางชัดเจนเปนชวงเวลา 


ๆ ตอการเปลี่ยนแปลงจากอุณหภูมิปกติไปเปน 

35 องศา 

เซสเซียส และจากอุณหภูมิปกติไปเปน 15 องศาเซสเซียส ไมมีผลตออัตราการตายทุกสัปดาหในการ 

เลี้ยง 


ๆ ตอปริมาณเอนไซมแคทาเลสที่ระยะเวลา 


พบวา เบทาอีนที่ระดับ 

0.75 เปอรเซ็นตจะมีผลตอการลดปริมาณเอนไซมแคทาเลสไดดีที่สุด 

สวนที่ 

ระยะเวลา 8 สัปดาห เบทาอีนที่ระดับ 

1.5 เปอรเซ็นตจะมีผลตอการลดปริมาณเอนไซมแคทาเลส 

ไดดี่ที่สุด 


ๆ ตอความเปนพิษเฉียบพลันของแอมโมเนีย (LC50) จะมี 

คาดีที่สุดในชุดที่เสริมเบทาอีน 

0.75 เปอรเซ็นต 

89


ๆ ตออัตราการใชออกซิเจนเมื่อมีการเปลี่ยนแปลงความ 

เค็มอยางเฉียบพลัน ชุดที่เสริมเบทาอีน 

0.75,1.5 เปอรเซ็นต ที่ระดับความเค็ม 

40 พีพีที จะมีคา 

ใกลเคียงกับชุดที่ไมเสริมเบทาอีน 

0,0.75 และ 1.5 เปอรเซ็นต ที่ระดับความเค็ม 

20 พีพีที สวนชุดที่ 

เสริมเบทาอีนที่ระดับ 

0 เปอรเซ็นต จะมีคาอัตราการใชออกซิเจนต่ําที่สุด 

การเสริมเบทาอีนในระดับ 0.75 % เปนระดับที่เหมาะสมมีผลทําใหกุงกุลาดําวัยออนมีความ 

ทนทานความเครียดจากการเปลี่ยนแปลงความเค็ม 

เมื่อพิจารณาจากอัตราการตาย,ระดับเอนไซม 

แคทาเลส ,ความทนทานแอมโมเนีย และอัตราการใชออกซิเจน 

90

ขอเสนอแนะ 

1. ควรมีการศึกษาวัดพารามิเตอรอื่น 

ๆ ที่เปนตัวชี้ถึงความเครียดของสัตว 

เชน เอนไซมใน 

กลุมแอนติออกซิแดนทอื่น 

ๆ เชน ซุเปอรออกไซดดีสมิวเตส,คาดัชนีระบบภูมิคุมกัน 

เชน ปริมาณ 

เม็ดเลือดขาว,ปริมาณไกลโคเจนในตับ เปนตน 

2. ควรมีการศึกษาอัตราการใชออกซิเจน โดยทําใหระยะเวลาถี่มากขึ้น 

เพื่อจะไดนําไปทํา 

กราฟเพื่อบอกถึงอัตราเมทาบอลิซึมในแตละชวง 

รวมทั้งระดับออกซิเจนที่วิกฤต 

และที่กอใหเกิด 

การตายขึ้น 

91

เอกสารและสิ่งอางอิง 

โชติ สหกิจรุงเรือง. 

2533. ผลของการใชอาหารชนิดตาง ๆ ที่มีตอคุณสมบัติบางประการของ 

น้ําและอัตราของลูกกุงกุลาดํา 

(Penaeus monodon Fabricus). วิทยานิพนธปริญญา 

โท. มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร, กรุงเทพฯ. 

ทวี จินตธรรม. 2539. ปญหาการสงออกผลิตภัณฑกุงทะเล. 

วารสารการประมง 49 (6) : 557- 565. 

บรรจง เทียนสงรัศมี. 2521. หลักการเลี้ยงกุงทะเล. 

ภาควิชาวิทยาศาสตรทางทะเล, คณะประมง 

,มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร. 115 น. 

_____ . 2523. หลักการเลี้ยงกุงทะเล. 

มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร, กรุงเทพฯ. 164 น. 

_____. 2543. อดีต-อนาคตกุงไทย, 

น. 1-66. ใน เสวนาวิชาการเรื่องกุง. 

ภาควิชาวิทยาศาสตร 

ทางทะเล, คณะประมง, มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร, กรุงเทพฯ. 

บุญรัตน ประทุมชาติ. 2545. ความสําคัญของแรธาตุกับการเลี้ยงกุง. 

เอกสารเผยแพรทาง 

วิชาการ บริษัทซิสเคมอครีคัลเจอรรัล จํากัด, กรุงเทพฯ. 

ปกปอง อุมอยู. 

2543. ผลของกรดไขมันชนิดไมอิ่มตัว 

(กลุมโอเมกา 

3) ที่มีอัตราสวนของ 

กรด Eicosapentaenoic (EPA) และกรด Docosahexaenoic (DHA) ตางกัน ตอ 

ความเครียดและความตานทานโรคของกุงกุลาดํา 

(Peneaus monodon Fabricius) 

โดยการใหผานอารทีเมีย. วิทยานิพนธปริญญาโท. มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร, 

กรุงเทพฯ. 

มะลิ บุณยรัตผลิน. 2531. อาหารและการใหอาหารกุงกุลาดํา, 

น. 108-141. ใน การเพาะเลี้ยง 

กุงกุลาดํา. 

ภาควิชาวิทยาศาสตรทางทะเล, คณะประมง, มหาวิทยาลัยเกษตรศาตร, 

กรุงเทพฯ. 

92

มั่นสิน 

ตัณฑุลเวศน และไพพรรณ พรประภา. 2538. การจัดการคุณภาพน้ําและการบําบัดน้ํา 

เสียในบอเลี้ยงปลาและสัตวน้ําอื่น 

ๆ : เลม 1 การจัดการคุณภาพน้ํา. 

ภาควิชา 

วิศวกรรมสิ่งแวดลอม,คณะวิศวกรรมศาสตร,จุฬาลงกรณมหาวิทยาลัย,กรุงเทพฯ. 

319 น. 

วีรพงศ วุฒิพันธุชัย. 

2531. การเพาะเลี้ยงกุงกุลาดํา. 

ภาควิชาวาริชศาสตร คณะวิทยาศาสตร 

มหาวิทยาลัยศรีนครินทรวิโรฒ บางแสน, ชลบุรี. 23 น. 

วัลลภ คงเพิ่มพูน. 

2532. กุงกุลาดํา. 

โครงการหนังสือเกษตรชุมชน, กรุงเทพฯ. 135 น. 

สมศักดิ์ 

ระยัน. 2540. ผลของวิตามินซีตอความเครียดและการเจริญเติบโตของลูกกุง 

กุลาดํา. วิทยานิพนธปริญญาโท. มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร, กรุงเทพฯ. 

สุธีวัฒน สมสืบ, พิสมัย สมสืบ, มะลิ บุณยรัตผลิน และ อมรรัตน เสริมวัฒนากุล. 2539. การ 

ทดสอบปจจัยสภาพแวดลอมที่มีผลตอกุงกุลาดํา, 

น. 354-366. ใน รายงานการประชุมทาง 

วิชาการของมหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร ครั้งที่ 

35 สาขาประมง, กรุงเทพฯ. 

สุวิทย ชื่นสินธุ. 

2531. การเลี้ยงกุงแชบวยและกุงกุลาดํา. 

สํานักพิมพศูนยหนังสือเกษตร, 

กรุงเทพฯ. 63 น. 

อนันตชัย เขื่อนธรรม. 

2542. หลักการวางแผนการทดลอง . ภาควิชาสถิติ, คณะวิทยาศาสตร, 

มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร , กรุงเทพฯ . 348 น. 

อรพินท จินตสถาพร 2530. การใชออกซิเจนของกุงทะเลชนิดที่พบในนากุงธรรมชาติของ 

ประเทศไทย.วิทยานิพนธปริญญาโท, มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร, กรุงเทพฯ. 

Aebi, H. 1984 Catalase in vitro. Methods Enzymol. 105: 121-126. 

93

Ahmad, I., T. Hamid, M. Fatima, H.S. Chand, S.K. Jain, M. Athar and S. Raisuddin. 

2000. Induction of hepatic antioxidants in freshwater catfish (Channa punctuates 

Bloch) is a biomarker of paper mill effluent exposure. Biochem. Biophys. Acta 

1519, 37-48. 

Ainsworth, J. A., C. Dexiang and P. R. Waterstrat. 1991. High physiological concentrations of 

cortisol in vivo can initiate phagocyte suppression. J. Aquat. Anim. Health. 3:41-47. 

AOAC. 1990. Officail methods of analysis. 15 th ed ., Asscociation of official analytical 

chemist, Inc., Virginia . 1360 p. 

AOAC. 2000. Official Methods of Analysis of the Association of Official Analysis Chemists. 

17 th ed. Vol 1, Association of Official Analysis Chemists , Ch4, p1-54. 

Barja de Quiroga, G., M. Lopez-Torres and P.Gil. 1989a. Hypoxia decreases lung size 

of amphibian tafdpoles without changing GSH-peroxidases or tissue peroxidation. Comp. 

Biochem. Physiol. 92A, 581-588. 

Bellamy, D. and I. J. Chester 1961. Studies on Myxine glutinosa-1. The chemical composition of 

the tissues. Comp. Biochem. Physiol.,3, 175-183. 

Bouaricha, N., P.Thuet, M. Charmantier-Daures and J.P. Trilles 1991. Na–K ATPase and 

carbonic anhydrase activities in larvae, postlarvae and adults of the shrimp 

Penaeus japonicus (Decapoda, Penaeidae). Comp. Biochem. Physiol. 100A, 

433– 437. 

Carr, W. E. S. 1978. Chemoreception in the shrimp, Palaemonetes pugio: the role of amino acid 

and betaine in the elicitation of a feeding response by extracts Comp. Biochem. Physiol., 

61A,127-132. 

94

Cattaert, D.,A. Araque. W. Buno and F. Clarac. 1994. Mortor neurons of the crayfish walking 

system posses TEA + reavealed regenerative electrical properties. J. exp. Biol. 188:339- 

345. 

Chance, B., H. Sies and A. Boveris. 1979. Hydroperoxide metabolism in mammalian organs. 

Physiol. Rev. 59,527-605. 

Charmantier, G., C. Soyez, & Aquacop 1994. Effect of molt stage and hypoxia on 

osmoregulatory capacity in the peneid shrimp Penaeus vannamei. J. Exp. Mar. Biol. 

Ecol., 178, 233–246. 

Charmantier, G., M. Charmantier-Daures, N. Bouaricha, P. Thuet, D.E. Aiken, J.P. Trilles 

1988. Ontogeny of osmoregulation and salinity tolerance in two decapod 

crustaceans: Homarus americanus and Penaeus japonicus. Biol. Bull. 175, 102– 

110. 

Chen, J.C. and Lai, S.H., 1993. Effects of temperature and salinity on oxygen 

consumption and ammonia-N excretion of juvenile Penaeus japonicus Bate. J. 

Exp. Mar.Biol. Ecol., 165:161-170. 

Chen, J.C. and J. L. Lin. 1994. Osmolality and chloride concentration in the haemolymph 

of subadult Penaeus chinenesis subjected to different salinity levels. Aquaculture 

125 :167-174. 

Chen, J.C.,P.C. Liu and S.C. Lei. 1990. Toxicities of ammonia and nitrite of Penaeus 

monodon adolescents. Aquaculture 89: 127-137. 

Chin, T.C. and J.C. Chen. 1987. Acute toxicity of ammonia to larvae of the tiger prawn, 

Penaeus monodon. Aquaculture 66: 247-253. 

95

Colt, J. and D. Armstrong. 1979. Nitrogen Toxicity of fish, Crustaceans and Molluscs. 

Dept. Cilvil Eng., Univ. California, Davis. 30 p. 

Colt, J. and G. Tchobanoblous. 1976. Evaluation of the short-term toxicity of nitrogen compound 

to channel catfish, Ictalurus Punctatus. Aquaculture 8:209-224. 

Claiborne A: Catalase activity. In: Handbook of Methods for Oxygen Radical Research. 

Greenwald RA (ed). CRC Press Inc.,pp283-284, 1985. 

Dalla Via, G.J., 1986. Salinity response of the juvenile penaeid shrimp Penaeus 

Japonicus Ι. Oxygen consumption and estimation of productivity. Aquaculture, 

55:297-306. 

Eddy, F.B. 1981. Effect of stress on osmotic and ionic regulation in fish, pp. 77-102. In 

A.D. Pickering (ed.). Stress and fish. Academic Press, London. 

Eduardo, A.A.,P. L.Rodolfo,A. R. Edemar and B.C.D. Afonso. 2004. Effect of captivity 

and eyestalk ablation on antioxidant status of shrimps (Farfantepenaeus paulensis) 

Aquaculture 238:523-528. 

Elamparithy, R. 1995. Influence of selected additives on pellet quality and biogrowth 

parameters of Penaeid shrimp juveniles. MFSc thesis, Tanuvas, 75 pp. 

Ellsaesser, C.E. and L.W. Clem. 1986. Haematological and immunological changes in channel 

catfish stressed by hand ling and transport. J. Fish. Biol. 288:511-521. 

Ferraris, R.P., E.G. Parado-Estepa, E.G. De Jesus and J.M. Ladja. 1987. Osmotic and 

chloride regulation in the hemolymph of the tiger prawn Penaeus monodon 

during molting in various salinity. Mar. Biol., 95, 377–385. 

96

Filho, D.W.,1996. Fish antioxidant defenses-a comparative approach. Braz. J. Med. Biol. 

Res. 29,1735-1742. 

Filho, D.W.,C. Giulivi and A. Boveris. 1993. Antioxidant defenses in marine fish: Ι. Teleosts. 

Comp. Biochem. Physiol. 106C, 409-413. 

Florey, E. 1969. An Introduction to General and Comparative Animal Physiology. W.B. 

Saunders Company, Philadelphia. 713 p. 

Freeman, B.A. and J.D. Crapo. 1982. Biology of disease: free radicals and tissue injury. 

Lab Invest 47, 412-426. 

Frei, B., 1999. Molecular and biological mechanisms of antioxidant action. FASEB J. 13, 963- 

964. 

Goh, Y. and T. Tamura. 1980. Olfactory and gustatory responses to amino acids in two arine 

teleosts – red sea bream and mullet. Comp. Biochem. Physiol.,66C:217-224. 

Gower, D.B. 1984. Regulation of steroidogenesis, pp. 293-384. In H.L.J. Makin (ed.). 

Biochemistry of Steroid Hormones. Blackwell, Oxford. 

Houghton, G. and R.A. Matthews. 1986. Immunosuppression of carp (Cyprinus carpio L.) to 

icthyophthiriasis using the corticosteroid triaminolone acetonide. Vet. Immunol. 

Immunopathol. 12:413-419. 

Jasmine, G.I.,S.P. Pillai and S. Athithan. 1993. Effect of feeding stimulants on the 

biochemical composition and growth of Indian white prawn Penaeus indicus. In: From 

Discovery to Commercialization,Vol. 19 (Carrillo, M., Dahle, L., Morales, J., 

Sorgeloos, P., Svennevig, N. & Wyban, J. eds), p. 139. Oostende Beligium European- 

Aquaculture Society, Torremolinos, Spain. 

97

Jones, D.P., L. Eklow, H. Thor and S. Orrennius. 1981. Metabolism of hydrogenperoxide in 

isolated hepatocytes: Relative contributions of catalase and glutathione peroxidase in 

decomposition of endogenously generated H 2O 2.Arch. Biochem. Biophys. 210,505-516. 

Kungvankij, P., T. E. Chua, J. Pudadera, G. Corre, T. B. Tirno, I. O. Potestas, G. A. 

Taleon and J. N. Paw. 1986. Shrimp culture : pond design, operation and 

management. NACA Training Manual Series No. 2. Network of Aquaculture Centres in 

Asia. Bangkok, Thailand. 

Kutty, M.N., G. Muragapoopathy and T.S. Krishnan. 1971. Influence of Salinity and Temperature 

on the oxygen Consumption in Young Juveniles of the Indian Prawn, Penaeus indicus. 

Mar. Biol. (Ber.) 11:125-131. 

Lemaire, P.,A. Matthews, L. Forlin , D.R. Livingstone. 1994. Stimulation of oxyradical 

production of hepatic microsomes of flounder (Platichthys flesus) and perch 

(Perca fluvialis) by model and pollutant xenobiotic. Arch. Environ. Contam. 

Toxicol. 26, 191-200. 

Lignot, J.-H., J.-C. Cochard, C. Soyez, P. Lemaire and G.Charmantier. 1999. Haemolymph 

osmolality according to nutritional status,molting stage and body weight of Penaeus 

stylirostris. Aquaculture,170, 79–92. 

Liu, C.I. 1989. Shrimp diseases, prevention and treatment, pp. 64-74. In D.M. Akiyama 

(ed.). Proceedings of the Southeast Asia Shrimp Farm Management Workshop. 

American Soybean Association, Singapore. 

Litchfield, J.T. and F.W. Wilcoxon. 1949. A simplified method of evaluating of dose-effect 

experiments. J. Pharmacol. Exp. Ther. 96: 99-115. 

98

Lofts, B. 1956. The effects of salinity changes on the respiratory rate of the prawn 

Palemonetes varians (Leach). J. Exp. Biol. 33:730-736. 

Lowry, O.H., N.J. Rosenbrough, A.L. Farr and R.J. Randell. 1951. Protein measurement 

with the Folin phenol reagent. J. Biol. Chem. 193:265-275. 

Lloyd, R. and L.D. Orr. 1969. The diuretic response by rainbow trout to sub-lethal concentration 

of ammonia Water Res. 3:335-344. 

MacArthur, J.I. and T.C. Fletcher. 1985. Phagocytosis in fish, pp. 29-46. In M.J. Manning and 

M.F. Tatner (eds.). Fish Immonology. Academic Press, London. 

Mackie, A.M., J.W. Adron and P.T. Grant, 1980. Chemical nature of feeding stimulants for the 

Dover sole, Solea solea L. J. Fish Biol. 16, 701– 708. 

Mackie, A.M. and A.I. Mitchell. 1982. Further studies on the chemical control of feeding 

behavior in the Dover sole, Solea solea. Biochem. Phtsiol. 73A:89-93. 

Mackie, A.M. and A.I. Mitchell. 1983. Studies on the chemical nature of feeding stimulants for 

the juvenile European eel, Anguilla Anguilla (L.). J. Fish. Boil. 22:425-430. 

Mason, J.W. 1975. A historical view of the stress field. Part I. J. Human Stress 1:6-12. 

Marui, T., R.E. Evans, B. Zielinski and T.J. Hara. 1983. Gustatory responses of the rainbow trout 

(Salmo gairdneri) palate to amino acids and derivatives J. Comp. Physiol. 153:423-433. 

Mazeaud, M.M. and F. Mazeaud. 1981. Adrenergic response to stress in fish, pp. 49-75. 

In A.D. Pickering (ed.) Stress and fish. Academic Press Inc., London. 

99

Mazeaud, M.M., F. Mazeaud and E.M. Donaldson. 1977. Primary and secondary effect of stress 

in fish : some new data with a general review. Trans. Am. Fish. Soc. 160:201-202. 

Motoh, H. 1984. Biology and Ecology of Penaeus monodon Proceeding of the First 

International Conference on the Culture of Penaid Prawn shrimps. lloilo City, 

Philippines. 

Miller, A.L. 2003. The methionine-homocysteine cycle and as affects on cognitive disesses. 

Altern Med Rev 8:7-19. 

Nohl,H. and W. Jordan. 1980. The metabolic fate of mitochondrial hydrogen peroxide. Eur. J. 

Biochem. 111, 203-210. 

Newell, R.C. 1979. Biology of intertidal Animals. Marine Ecology Surveys Ltd, Faversham, 

Kent. 781 p. 

NRC. 1983. Nutrient requirement of warmwater fishes and shell fish. National academy 

press, Washington D.C. 102 p. 

Oruc, E.O., N. Uner. 2000. Combine effects of 2,4-D and azinphosmethyl on antioxidant enzymes 

and lipid peroxidation in liver of Oreochromis niloticus. Comp. Biochem. Physiol. 

127C, 291-296. 

Palace, V.P., T.A. Dick, S.B. Brown, C.L. Baron and J.F. Klaverkamp. 1996. Oxidative stress in 

Lake Sturgeon (Acipenser fulvescens) orally exposed to 2,3,7,8-tetrachlorodibenzofuran. 

Aquat. Toxicol. 35,79-92. 

Penaflorida, V. and E. Virtanen. 1996. Growth, survival and feed conversion of juvenile shrimp 

(Penaeus monodon) fed a betaine/aminoacid additive. Bamidegh, 48, 3–9. 

100

Pickering, A. D. 1981. Introduction : the concept of biological stress, pp. 1-9. In A.D. Pickering 

(ed.) Stress and Fish. Academic Press Inc., London. 

_____. 1989. Stress responses and disease resistance in formed fish, pp. 35-49. In Aqua Nor 

87, Conference 2 and 3, Trondheim, Norway. 

Pickering, A.D. and T.G. Pottinger. 1985. Cortisol can increase the susceptibility of brown trout, 

(Salmo trutta L.) to disease without reducing the white blood cell count. J. Fish Biol. 

27:611-619. 

Regnault, M., 1987. Nitrogen excretion in marine and freshwater crustacean. Biol. Rev.62, 1-24. 

Robertson, J.D. 1957. Osmotic and ionic regulation in aquatic invertebrate in Recent Advances 

in Invertebrate Physiology (ed. Scheer, B. T.), University of Oregon,Eugene, 229-246 

Ross, M.J. and E.J. Reith. 1985. Histology: A textbook and atlas. Harper and Row, New york. 

Ross, S.W., D.A. Dalton, S. Kramer and B.L. Christensen. 2001. Physiological (antioxidant) 

responses of estuarine fishes to variability in dissolved oxygen. Comp. Biochem. 

Physiol. 130C, 289-303. 

Rudeva, I.I., 1997. Blood antioxidant system of Black Sea elasmobranch and teleosts. Comp. 

Biochem. Physiol. 118C, 255-260. 

Rumsey, G.L., 1991. Choline-betaine requirements of rainbow trout. Aquaculture,95:105-116. 

Saunderson, C.L. and J. McKinley. 1990. Changes in body-weight. Composition and hepatic 

enzyme activities in response to dietary methionine, betaine and choline levels in growing 

chicks. British Journal of Nutrition, 63:339-349. 

101

Schwhn BC, Hatner D. Hohlfeld T. et al. Pharmacokinetics of oral bataine in healthy subjects and 

patients with homocystinuria. Br J Clin Pharmacol 2003:55:6-13. 

Schmidt-Nielson, K. 1941. Aktiv ionoptagales hos flodkreps of strandkrabbe In: The Physiology 

of Crustacea. 

_____. 1975. Animal Physiology : Adaptation and Environment. Cambridge University Press, 

London. 699 p. 

Selye, H. 1973. The evolution of the stress concept. Am. Sci. 61:692-699. 

Stave, J.W. and B.S. Robertson. 1985. Hydrocortisone suppresses the chemiluminescent 

response of stripped bass phagocytes. Dev. Comp. Immunol. 9:77-84. 

Stekol, J.A., P.T. Hsu, S. Weiss, and P. Smith. 1953. Labile methyl group and its synthesis de 

novo in relation to growth in chicks. Journal of Biological Chemistry, 203:763-773. 

Strange, R.J., C.B. Schreck and J.T. Golden. 1977. Corticoid stress responses to handling and 

tempera ture in salmonids. Trans. Am. Fish. Soc. 106:213-218. 

Vargas-Albores, F. and J.L. Ochoa. 1992. The variation of pH osmolality sodium and 

potassium concentrations in the haemolymph of sub-adult blue shrimp Penaeus 

stylirostris according to size. Comp. Biochem. Physiol., 102, 1–5. 

Virtanen, E., and R. Campbell. 1994. Reduzierung der Ruckenspeckdicke durch 

Einsaltz von Betaine bei Mastschweinen (Reduction of Backfat thickness through betaine 

supplementation of diets for fattening pigs). Handbuch der tierischen Verdlung. 

Verlag H. Kamlage, Osnabruek, Deutschland, 19: 145-150. 

102

Virtanen, E. and L. Rosi. 1995. Effect of betaine on methoinine requirement of broilers 

under various environmental conditions. Proc. Aust. Poult. Sci. Sym.,7:88-92. 

Virtanen, E. and A. Soivio. 1985. The patterns T3, T4,contisol and Na-K-ATP base during 

smoltification of hatchery-reared Samol salar and comparison with wild smolts. 

Aquaculture, 45:97-109. 

Virtanen, E.,R. Hole, J.W. Risink, K-E. Slinning and M. Junnila. 1994. Betaine/amino 

acid additive enhances the seawater performance of rainbow trout (Oncorhynchus mykiss) 

fed standard fish-meal-based diets. Aquaculture, 124: 219-222. Abstract only. 

Virtanen, E., M. Junnila and A. Soivio. 1989. Effect of Food containing betaine/amino 

acid additive on the osmotic adaptation of young Atlantic salmon, Samol salar L. 

Aquaculture, 83: 109-122. 

Virtanen, E., M. Junnila, K-E. Slinning and R. Hole. 1992. Betaine Suplementation of 

physiological condition and smoltification of salmon, Presented at the Cultivition of 

atlantic salmon Symposiom, 16-20 August 1992, Bergen,Norway, 20 pp. 

Wasbort, N., M.D. Krom, A. Gasith, and T. Samocha, 1989. Ammonia excretion of green 

tiger prawn Penaeus semisulcatus as a possible limit on the biomass density in shrimp 

ponds. The Israeli Journal of Aquaculture. Bamidgeh 41 (4): 159-164. 

Wickens, J.F. 1985. Ammonia production and oxidation during the culture of marine 

prawns and lobsters in labolatory recirculation systems. Aquacultural. 

Thuet, P., M. Charmantier-Daures, G. Charmantier G. 1988. Relation entre smoregulation 

et activites d’ATPase Na + -K+ et d’anhydrase carbonique chez larves et postlarves de 

Homarus gammarus (L.) (Crustacea: Decapoda).J. Exp. Mar. Biol. 

Ecol. 115, 249–261. 

103

Ting, Y.Y., 1970. Study on the oxygen consumption of grass shrimp, Penaeus monodon 

and sand shrimp, Metapenaeus monoceros. Bull. Taiwan Fish. Res. Inst., 

16:111-118. 

Yancey, P.H., 1992. Compatible and counteracting aspects of organic osmolytes in 

mammalian kidney cells in vivo and vitro, In: G.N. Somero, C.B. Osmond and Bolis, 

C.L. (eds): Water and Lift, pp 33-51, Springer – Verlag, Berlin/Heidelberg 

Zakharov, V.M. and G.M. Clarke. 1993. BIOTEST. A new integrated biological approach for 

assessing the condition of natural environments. Moscow Affliate of the International 

Biotest Foundation, Moscow, 58 p. 

104

ภาคผนวก 

105


1 อัตราการตายของกุ งกุลาดําที่ไดรับเบทาอีนที่ระดับตาง 

ๆ ในการทดลองหาคา 

LC50 ของสารแอมโมเนีย ภายในระยะเวลา 24 ชั่วโมง 

่ ่ ่ 

ความเขมขนของแอมโมเนีย (ppm) จํานวนกุงที่ตาย(ตัว) 

เปอรเซ็นต 

ซ้ําที 

1 ซ้ําที 


3 เฉลี่ย 

การตาย 

เบทาอีน 0% 

0.00 0 0 0 0.00 0.00 

20.00 0 0 0 0.00 0.00 

26.85 0 0 2 0.67 6.67 

36.22 0 0 4 1.33 13.33 

48.87 5 6 3 4.67 46.67 

65.92 9 8 4 7.00 70.00 

88.92 10 9 8 9.00 90.00 

120.00 


10 10 10 10.00 100.00 

0.00 0 0 0 0.00 0.00 

20.00 0 0 0 0.00 0.00 

26.85 0 0 0 0.00 0.00 

36.22 0 2 0 0.67 6.67 

48.87 3 3 3 3.00 30.00 

65.92 6 9 6 7.00 70.00 

88.92 9 9 9 9.00 90.00 

120.00 9 10 10 9.67 96.67 

106


1 (ตอ) อัตราการตายของกุ งกุลาดําที่ไดรับเบทาอีนที่ระดับตาง 

ๆ ในการทดลอง 

หาคา LC50 ของสารแอมโมเนีย ภายในระยะเวลา 24 ชั่วโมง 

่ ่ ่ 

ความเขมขนของแอมโมเนีย (ppm) จํานวนกุงที่ตาย(ตัว) 

เปอรเซ็นต 

ซ้ําที 



3 เฉลี่ย 

การตาย 


0.00 0 0 0 0.00 0.00 

20.00 0 0 0 0.00 0.00 

26.85 0 0 1 0.33 3.33 

36.22 0 0 3 1.00 10.00 

48.87 6 5 3 4.67 46.67 

65.92 9 6 9 8.00 80.00 

88.92 10 9 10 9.67 96.67 

120.00 10 10 10 10.00 100.00 

การหาคา LC50 ที่ระดับเบทาอีน 

0% 

การวิเคราะหขอมูลเพื่อหาคา 

LC50 ตามวิธีของ Litchfield and Wilcoxon (1949) สัญลักษณ ที่ใชมี 


K = จํานวนระดับความเขมขนที่ใช 

N = Degree of freedom ของคา X 2 ของเสนที่ลาก 

หาไดจาก n = K-2 

S = คาฟงกชั่นความลาดเอียง 

(Slope function) 

f LC50 = คาแฟคเตอรของ LC50 fs = คาแฟคเตอรของ S 

N = จํานวนสัตวทดลองที่ใชซึ่งอยู 

ระหวางคา LC16 และ LC84 R = อัตราสวนระหวางความเขมขนสูงสุดและความเขมขนตํ่าสุด 

A = คาที่ไดจากการคํานวณโดยใชคา 

S และ R 

สามารถคํานวณหาคา LC50 ไดโดยประเมินจากอัตราการตาย ระดับความเขมขน และคาที่ไดจาก 

เสนที่ลากบน 

Logarithmic probability paper ไดดังนี้ 

107



0% 

Concentration Dead/Test % Observed 

mortality (O) 

% Expected 

mortality (E) 

O-E X 2 = (O-E) 2 

E(100-E) 

20.00 0.00/10 0.00 0.00 0.00 0.0000 

26.85 0.67/10 6.67 1.20 5.47 0.2524 

36.22 1.33/10 13.33 12.00 1.33 0.0017 

48.87 4.67/10 46.67 44.00 2.67 0.0029 

65.92 7.00/10 70.00 72.00 2.00 0.0020 

88.92 9.00/10 90.00 95.50 5.50 0.0704 

120.00 10.00/10 100.00 99.50 0.50 0.0050 

Total 0.3340 

คา X 2 ที่คํานวณไดของเสนที่ลาก 

= (ΣX 2 × จํานวนสัตวทดลอง) / จํานวนระดับความเขมขน 

= (0.3340 × 70) / 7 = 3.343 

Degree of freedom , n = K-2 = 7-2 = 5 

คา X 2 ที่เปดจากตาราง 

เมื่อ 

n เทากับ 5 มีคา = 11.07 

จากการนําคา X 2 ของเสนที่ลากบน 

Logarithmic probability paper ที่ไดจากการคํานวณมา 

เปรียบเทียบกับคา X 2 ที่เปดไดจากตาราง 

พบวา คา X 2 ที่ไดจากการคํานวณ 

มีคานอยกวาคา X 2 ที่ 

เปดจากตาราง แสดงวา ขอมูลที่ 

plot ไดมีการกระจายของจุดเบี่ยงเบนไป 

จากเสนตรงที่ลากเพื่อใช 

ในการประเมินคา LC50 อยางไมมีนัยสําคัญทางสถิติ จึงสามารถใชเสนตรงมาประเมินคา LC50 ได 

และสามารถคํานวณคาตาง ๆ ไดดังนี้ 

คาความเขมขนบนเสนตรง ที 

่เปอรเซ็นตการตายเทากับ 16 50 และ 84 เปอรเซ็นต ไดคา 

LC 16 = 42.00 

LC 50 = 54.00 

LC 84 = 72.00 

108

S = [(LC84 / LC50) + (LC50 / LC16)] / 2 

= [(72.00 /54.00 ) + (54.00 /42.00 )] / 2 =1.309 


N = 20 

f LC 50 = S 2.77/ √ N = (1.309) 2.77/ √ 20 = 1.181 

ขีดจํากัดบนของ LC50 ที่ชวงความเชื่อมั่น 

95 % มีคาเทากับ 

ขีดจํากัดบนของคา LC50 = LC50 × f LC50 = 54.000 × 1.181 = 63.774 

ขีดจํากัดลางของคา LC50 = LC50 / f LC50 = 54.000 / 1.181 = 45.724 

ดังนั้นคา 

LC50 ที่ชวงความเชื่อมั่น 

95 % จึงมีคาเทากับ 54.00 (45.724-63.774) 

R = ความเขมขนสูงสุด / ความเขมขนตํ่าสุด 

= 120 / 20 = 6 

A = antilog 1.1 (log S) 2 / log R = antilog 1.1 (log 1.309) 2 / log 6 = 1.046 

fs = A 10(K-1) / K√ N = 1.046 10(7-1) / 7√ 20 = 1.090 

ขีดจํากัดบนของ S ที่ชวงความเชื่อมั่น 


ขีดจํากัดบนของคา S = S × fs = 1.309×1.090 = 1.427 

ขีดจํากัดลางของคา S = S / fs = 1.309/1.090 = 1.200 


S ที่ชวงความเชื่อมั่น 



0.75% 









109





S และ R 






0.75% 


mortality (O) 

% Expected 

mortality (E) 

O-E X 2 = (O-E) 2 

E(100-E) 

20.00 0.00/10 0.00 0.35 -0.35 0.0035 

26.85 0.00/10 0.00 1.40 -1.40 0.0142 

36.22 0.67/10 6.67 8.00 -1.33 0.0024 

48.87 3.00/10 30.00 28.00 2.00 0.0020 

65.92 7.00/10 70.00 60.00 10.00 0.0417 

88.92 9.00/10 90.00 87.00 3.00 0.0080 

120.00 9.67/10 96.67 96.50 0.17 0.0001 

Total 0.0718 



= (0.0718 × 70) / 7 = 0.7180 





110











คาความเขมขนบนเสนตรง ที่เปอรเซ็นตการตายเทากับ 

16 50 และ 84 เปอรเซ็นต ไดคา 

LC 16 = 44.50 

LC 50 = 60.00 

LC 84 = 82.00 

S = [(LC84 / LC50) + (LC50 / LC16)] / 2 

= [(82.00 /60.00 ) + (60.00 /44.50 )] / 2 = 1.357 


N = 20 

f LC 50 = S 2.77/ √ N = (1.357) 2.77/ √ 20 = 1.208 









= 120 / 20 = 6 


fs = A 10(K-1) / K√ N = 1.059 10(7-1) / 7√ 20 = 1.116 



111

ขีดจํากัดบนของคา S = S × f s = 1.357×1.116 = 1.514 

ขีดจํากัดลางของคา S = S / f s = 1.357/1.116 = 1.216 





1.5% 













S และ R 




112



1.5% 


mortality (O) 

% Expected 

mortality (E) 

O-E X 2 = (O-E) 2 

E(100-E) 

20.00 0.00/10 0.00 0.00 0.00 0.0000 

26.85 0.33/10 3.33 1.40 1.93 0.0270 

36.22 1.00/10 10.00 15.00 -5.00 0.0196 

48.87 4.67/10 46.67 48.00 -1.33 0.0007 

65.92 8.00/10 80.00 84.00 -4.00 0.0119 

88.92 9.67/10 96.67 98.40 -1.73 0.0190 

120.00 10.00/10 100.00 100.00 0.00 0.0000 

Total 0.0782 



= (0.0782 × 70) / 7 = 0.7822 















คาความเขมขนบนเสนตรง ที่เปอรเซ็นตการตายเทากับ 

16 50 และ 84 เปอรเซ็นต ไดคา 

LC 16 = 36.00 

LC 50 = 48.00 

113

LC 84 = 97.50 

S = [(LC84 / LC50) + (LC50 / LC16)] / 2 

= [( 97.50/48.00 ) + ( 48.00/36.00 )] /2 = 1.682 


N = 40 

f LC 50 = S 2.77/ √ N = (1.682) 2.77/ √ 40 = 1.256 









= 120 / 20 = 6 


fs = A 10(K-1) / K√ N = 1.181 10(7-1) / 7√ 40 = 1.253 



ขีดจํากัดบนของคา S = S × fs = 1.682×1.253 = 2.108 

ขีดจํากัดลางของคา S = S / fs = 1.682/ 1.253= 1.342 




114


5 คุณภาพน้ําในชุดไมเสริมเบทาอีน 

ที่ระยะทุก 


พารามิเตอร ระยะเวลา (สัปดาห) 

0 2 4 6 

ออกซิเจน 

mg/l 

6.79 6.92 7.02 6.86 

พีเอช 8.7 8.5 8.6 8.4 

อุณหภูมิ 

O 

C 

29 28 29 30 


ppt 

20 22 22 23 


mg/l 

0.30 1.51 1.61 1.31 

ไนไตรท 

mg/l 

0.01 0.15 0.22 0.17 

ไนเตรต 

mg/l 

0.18 0.46 0.48 0.37 

อัลคาไลน 

mg/l 

100 104 101 102 

บีโอดี 

mg/l 

1.51 2.55 3.24 2.20 

115






0 2 4 6 


mg/l 

7.01 6.85 6.98 6.77 

พีเอช 8.6 8.7 8.7 8.5 


O 

C 

28 29 29 29 


ppt 

20 21 22 22 


mg/l 

0.21 1.58 1.53 1.45 


mg/l 

0.02 0.21 0.30 0.16 


mg/l 

0.19 0.39 0.40 0.38 


mg/l 

101 105 101 99 


mg/l 

1.05 2.10 3.10 2.22 

116






0 2 4 6 


mg/l 

6.99 6.91 7.12 6.88 

พีเอช 8.6 8.4 8.3 8.5 


O 

C 

28 29 29 28 


ppt 

20 22 22 23 


mg/l 

0.21 1.61 1.40 1.30 


mg/l 

0.02 0.16 0.31 0.15 


mg/l 

0.19 0.45 0.43 0.38 


mg/l 

106 104 103 100 


mg/l 

1.21 2.06 3.10 2.20 

117

cache

Create successful ePaper yourself

Delete template?

Save as template?