11.01.2015 Views

301114

301114

301114

SHOW MORE
SHOW LESS

Create successful ePaper yourself

Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.

nvMbr 30, 2014 - sPf 9<br />

aivnfÈ qoN bfad mjITIaf dI vfrI<br />

mfl mMqrI ibkrm isMG mjITIaf qy muwK<br />

pfrlImfnI skwqr aivnfÈ cMdr dy ivroDI iDr<br />

vwloN lgfqfr asqIPy mMgx `qy ÈRomxI akflI<br />

dl lIzriÈp BfvyN BfrI dbfa `c hY pr dl<br />

ajy 'AuzIko qy dyKo` dI nIqI `qy cwl irhf hY.<br />

ienHF dovF df nfm pMjfb ivwc 6000 dy isMQYitk<br />

zrwgË Gutfly ivwc boldf hY.<br />

aYnPorsmYNt zfierYktoryt (eIzI)<br />

aivnfÈ cMdr, jylHF bfry sfbkf mMqrI srvx<br />

isMG iPlOr qy Aus dy puwqr qoN puwC-pVqfl kr<br />

cuwikaf hY qy hux ieh ahuidEN lfhy zI[aYs[pI[<br />

jgdIÈ Bolf vwloN clfey jFdy rhy zrwg Gutfly<br />

ivwc Èfml lokF nfl kiQq sbMDF bfry jfnx<br />

leI mjITIaf qoN puwC-pVqfl leI Aus ƒ sMmn<br />

krn leI iqafrIaF kr irhf hY. sUqrF anusfr<br />

muwK mMqrI pRkfÈ isMG bfdl ƒ ies kys dI<br />

siQqI bfry dwisaf igaf. ies sMbMD ivc<br />

mjITIaf qy bfdl dI bMd kmry ivc mIitMg vI<br />

ho cuwkI hY. eIzI vwloN iPlOr qy Aus dy pirvfr dy<br />

kfrobfrI cuMnI lfl nfl sbMDF qy zrwg rYkyt<br />

bfry jFc ÈurU krn `qy mMqrI ƒ ies sfl meI<br />

`c ahudf Cwzx leI kih idwqf igaf sI. eIzI<br />

vwloN mjITIaf qoN Aus dIaF PrmF qy sMpqIaF dy<br />

2007-08 qoN bYNk KfiqaF dy vyrvy, rYkyt dy<br />

mulËmF nfl Aus df afhmo-sfhmxy hoxf jF<br />

ivwqI sOdy krnf vI puwCigwC `c Èfml hovygf.<br />

ieh mulËm minMdr isMG aOlK, jgjIq cfhl,<br />

aYnafrafeI sqjIq isMG swqf qy primMdr isMG<br />

ipMkI afid hn. irport anusfr eIzI vwloN<br />

sIpIaYs aivnfÈ cMdr, iPlOr qy Aus dy puwqr<br />

dfnvIr dI sMpqI dy vyrvy iekwTy kIqy jf<br />

rhy hn.<br />

Kihrf vwloN mjITIaf ƒ cuxOqI<br />

pMjfb kFgrs dy bulfry suKpfl isMG<br />

Kihrf ny mjITIaf ƒ ieh cuxOqI idMidaF ikhf<br />

ik jykr mjITIaf inrdoÈ hY qF mMqrI df ahudf<br />

Cwz ky inrpwK jFc ikAuN nhIN krvfAuNdf. AunHF<br />

mjITIaf vloN kIqy gey dfavy ƒ JuTlfAux leI<br />

keI qsvIrF vI mIzIaf ƒ idKfeIaF. AunHF<br />

mjITIaf ƒ suafl kridaF puwiCaf ik zrwg<br />

smwgilMg `c PVy gey ibwtU aOlK nfl mfmUlI<br />

jfx pihcfx sI jF Aus ƒ quhfzy vloN XUQ<br />

akflI dl df jnrl skwqr inXukq kIqf<br />

igaf sI jykr quhfzf Aus nfl jF zrwg<br />

mfPIaf nfl koeI sbMD nhIN qF ikAuN Auh quhfƒ<br />

lwzU Kuaf irhf hY aqy quhfzy nfl Aus dI ieMnI<br />

nyVqf ikAuN hY jgdIÈ Bolf dy nfl nfBf jyl<br />

ivc bMd hvflf ikMg gurmIq mncMdf dy korIar<br />

ipMkI goiel rfhIN 18 apRYl 2011 ƒ 70 lwK<br />

rupey pRfpq krn dy myry ielËfmF df qusIN koeI<br />

jvfb ikAuN nhIN idwqf kI qusIN sfry hI<br />

aYWn[afr[afeI ƒ gMnmYn, srkfrI gwzIaF afid<br />

vrgIaF vI[ afeI[ pI[ syvfvF muhweIaf<br />

krvfAuNdy ho ijvyN ik swqf qy ipMdI ƒ pMjfb PyrI<br />

dOrfn idwqIaF geIaF kI ieh swc hY ik swqf<br />

aqy ipMdI nvMbr 2009 ƒ quhfzy ivafh<br />

smfgmF ivc Èfml hoey sn AunHF ieh vI<br />

puwiCaf ik kI ieh swc hY ik ibwtU aOlK dy ipqf<br />

mfstr pRqfp isMG ny kYnyzIan zrwg smwglrF<br />

swqf aqy ipMdI nfl quhfzy irÈiqaF AuWpr mohr<br />

lgfeI hY<br />

bfjvf dy inÈfny `qy mjITIaf<br />

pMjfb pRdyÈ kFgrs dy pRDfn pRqfp<br />

isMG bfjvf ny zrwg rYkyt dy mfmly ivc<br />

ÈmUlIaq dy doÈF hyT kYbint mMqrI ibkrm<br />

isMG mjITIaf ƒ ibnF dyrI mMqrI mMzl ivcoN<br />

brKfsq krn dI mMg AuTfeI hY. AunHF ikhf ik<br />

ienPorsmYNt zfierYktoryt vloN mjITIaf ƒ<br />

sMmn jfrI krn dy mfmly ivc hoey Kulfsy qoN<br />

bfad kfrvfeI ËrUrI hY. AunHF ikhf ik hux ieh<br />

gwl spwÈt qOr `qy sfhmxy af geI hY ik<br />

ienPorsmYNt zfierYktoryt (eI[ zI[) zrwg<br />

mfmly ivc srvx isMG iPlOr aqy aivnfÈ<br />

cMdr afid ƒ sMmn jfrI krn qoN bfad suafljvfb<br />

leI mjITIaf ƒ vI sMmn jfrI krnf<br />

cfhuMdf sI pr bfdl pirvfr vloN kyNdr `qy pfey<br />

jf rhy dbfa kfrn ieh nhIN ho irhf hY.<br />

mnpRIq ny mjITIaf Gyiraf<br />

pIplË pfrtI afP pMjfb dy pRDfn<br />

mnpRIq isMG bfdl ny pMjfb dy mfl mMqrI<br />

ibkrm isMG mjITIaf ƒ mMqrI dy ahudy qoN<br />

htfAux dI mMg kIqI hY. AunHF ikhf ik nÈf<br />

qskrF vwloN qPqIÈ dOrfn mjITIaf df nF ley<br />

jfx qoN bfad hux nYiqkqf qy iensfP df qkfËf<br />

ieh hY ik inrpwK jFc leI rfh pwDrf krn<br />

vfsqy AunHF ƒ kYbint mMqrI dy ahudy qoN htf<br />

idwqf jfvy. AunHF ikhf ik ies kys ivwc igRPqfr<br />

kIqy gey Bolf qy hor ivakqIaF vwloN jFc eyjMsI<br />

kol idwqy gey iekbflIaf ibafnF ƒ kfƒn<br />

anusfr adflq ivwc gvfhI dy qOr `qy vriqaf<br />

jf skdf hY.<br />

akflI afgUaF vwloN bfjvy dI iKcfeI<br />

ÈRomxI akflI dl ny vI ivroDI iDr<br />

Kfs krky pMjfb kFgrs dy pRDfn pRqfp isMG<br />

bfjvf iÉlfÌ morcf KolH idwqf hY. pfrtI afgU<br />

avqfr isMG brfV aqy sfbkf izptI spIkr<br />

drbfrI lfl ny bfjvf `qy pMjfb srkfr vwloN<br />

ivwZI muihMm ƒ kmËor krn df svfl AuTfieaf<br />

aqy pMjfb kFgrs dy sfbkf pRDfn kYptn<br />

amirMdr isMG vwloN ilKy Aus pwqr df vI hvflf<br />

idwqf, ijs ivwc bfjvf pirvfr `qy doÈ lfey gey<br />

sn. AunHF ikhf ik sfbkf muwK mMqrI aqy lok<br />

sBf ivc kFgrs dy mOjUdf Aup-nyqf kYptn<br />

amirMdr isMG vwloN kFgrs pRDfn sRImqI sonIaf<br />

gFDI ƒ iek pwqr ilK ky pRqfp isMG bfjvf dI<br />

zrwg mfPIaf qy awqvfdI ipCokV vfly<br />

ivakqIaF nfl kiQq sFJ iBaflI df hvflf<br />

idMidaF Aus dy ikrdfr aqy nIaq `qy svfl<br />

AuTfey sn.<br />

mjITIaf ny idwqf spwÈtIkrn<br />

pMjfb dy mfl qy lok sMprk mMqrI<br />

ibkrm isMG mjITIaf ny ikhf hY ik ipCly<br />

qkrIbn 1 sfl qoN kuJ ivakqI afpxy inwjI<br />

svfrQF leI AunHF df nF Bolf smgilMg kFz ivc<br />

GsIt ky AunHF dI sfK ƒ Zfa lfAux `qy biËwd<br />

hn. pRvfsI BfrqIaF vloN AunHF dy ivafh ivc<br />

Èfml hox dy doÈF bfry itwpxI kridaF mjITIaf<br />

ny spwÈt kIqf ik AunHF dy ivafh mOky smfj dy<br />

vwK-vwK vrgF nfl sMbMiDq hËfrF ivakqI<br />

Èfml hoey sn.<br />

www.PunjabiDailyOnline.ca<br />

dunIaF `c sB qoN vwD Êulfm Bfrq ivc<br />

ieh bhuq vwzf XQfrQ hY ik dunIaF Br ivwc<br />

gulfmI dI igRÌq `c Psy lokF dI igxqI Bfrq<br />

ivwc sB qoN iËafdf hY. iek mnuwKI aiDkfr<br />

sMgTn vwloN 167 dysF ivwc kIqy aiDaYn dy<br />

afDfr `qy iqafr ivÈv dfsqf sUck aMk-2014<br />

dy muqfbk ies vyly dunIaF ivwc qkrIbn sfZy<br />

iqMn kroV lok aijhy hn, jo gulfmF vFg jIvn<br />

guËfr rhy hn. ienHF `coN qkrIbn zyZ kroV lok<br />

Bfrq ivwc rihMdy hn. ieh ikwzI Èrmnfk gwl<br />

hY ik rfjnIqk aËfdI imlx dy qkrIbn sfZy<br />

Cy dhfky bfad vI BfrqI avfm gulfmI df<br />

hMZfAux leI mjbUr hY. Ëfihr hY, bIqy dhfikaF<br />

dOrfn dilqF, pwCiVaF, ÊrIbF dy ivkfs leI<br />

kuJ Xqn kIqy gey, pr Auh<br />

kfÌI nhIN hn. nhIN qF<br />

gulfmI df jIvn hMZf rhy<br />

lokF dI bhu igxqI Bfrq ivwc nf huMdI.<br />

hflFik kfƒnI qOr `qy iksy ƒ dfs bxf<br />

ky rwKxf bhuq pihlF hI aprfD aYlfinaf jf<br />

cuwkf hY, pr asmfnqf qy anpVHqf dI dldl<br />

ivwc Psy lok afpxy kfƒnI aiDkfrF qoN jfxU nhIN<br />

hn. sUck aMk jfrI krn vflI sMsQf ny hflFik<br />

Aumr aqy ilMg dy afDfr `qy ÊulfmI Jwl rhy lokF<br />

df aMkVf pyÈ nhIN kIqf, pr inÈicq qOr `qy<br />

ienHF ivwc bwicaF dI igxqI sB qoN vDIk hovygI.<br />

ienHF ivwc pRmuwK qOr `qy AuhI bwcy Èfml hoxgy,<br />

ijnHF ƒ bfl smwgilMg `c Èfml aprfiDk<br />

igroh afpxf inÈfnf bxfAuNdy hn aqy dyh vpfr<br />

qoN lY ky hotlF aqy iewt BwiTaF `qy kMm krn aqy<br />

nÈIly pdfrQF dI smwgilMg krn `qy mjbUr<br />

krdy hn.<br />

sMXukq rfÈtr dI irport<br />

sMXukq rfÈtr sMG dI iewk irport<br />

ivwc ikhf igaf hY ik dunIaF Br ivwc qkrIbn<br />

pOxy iqMn kroV Êulfm hn. 1857 ivwc sMXukq<br />

rfÈtr sMmyln ÊulfmI dI crm sImf 'iksy `qy<br />

mflkfnf hwk jqfAux` ƒ mMndf hY. iPlhfl<br />

gulfmI dIaF ÈRyxIaF ivwc ËbrdsqI kMm<br />

krfAuxf, bMDUaf mËdUrI, sYks ÈoÈx, Gwt Aumr<br />

ivwc jF ËbrdsqI hox vfly ivafh aqy vMÈ<br />

anusfr dfsqf Èfml hY.<br />

amrIkf ivwc qkrIbn 60 dysF qoN<br />

ilaFdy gey kroVF lok Êulfm dy qOr `qy iËMdgI<br />

ibqfAux ƒ mjbUr hn. bRfËIl ivc vI lwKF<br />

gulfm hn. pwCmI XUrp ivwc vI gulfmF dI igxqI<br />

lwKF `c hY. iewk irport muqfbk sMn 2003 ivwc<br />

cfr lwK lok ÊYr-kfƒnI ZMg nfl ilaFdy gey<br />

sn. pwCmI aÌrIkf ivwc vI vwzI igxqI ivwc<br />

gulfm hn, ijnHF qoN bfgF aqy AudXogF ivwc kMm<br />

krvfieaf jFdf hY. sovIaq sMG dy ibKrfa qoN<br />

bfad rUs aqy pUrbI XUrp ivwc gulfmI pRQf ivwc<br />

ieËfPf hoieaf.<br />

pUrbI aPrIkf dy dys sUzfn ivwc<br />

gulfm pRQf ƒ srkfr dI mfnqf imlI hoeI hY.<br />

iewQy aOrqF qy bwicaF qoN mËdUrI krvfeI jFdI<br />

hY. XUgFzf ivwc srkfr ivroDI sMgTn aqy sUzfnI<br />

sYnf ivwc bwicaF dI ËbrdsqI BrqI kIqI jFdI<br />

hY. aÌrIkf qoN dUjy dysF ivwc ÊulfmF ƒ iljfx<br />

leI jhfËF df iesqymfl kIqf jFdf sI. AunHF ƒ<br />

keI idnF qwk BuwKy rwiKaf jFdf sI, qF jo Auh<br />

srIrk qy mfnisk rUp nfl burI qrHF tuwt jfx<br />

qy Bwjx dI koiÈÈ nf krn. ienHF ËulmF kfrn<br />

keI gulfmF dI mOq ho jFdI sI aqy keI smuMdr<br />

ivwc Cfl mfr ky mr jFdy sn. cIn qy brmf ivwc<br />

vI gulfmF dI hflq byhwd qrsXog hY. AunHF qoN<br />

ËbrdsqI kfrKfinaF qy KyqF ivwc kMm<br />

krvfieaf jFdf sI. ieMzonyÈIaf, QfeIlYNz,<br />

mlyÈIaf qy iPlIpINs ivwc aOrqF qoN vysvfivrqI<br />

krfeI jFdI hY. AunHF ƒ KfVI dysF `c vysvfivrqI<br />

leI vyicaf jFdf hY.<br />

dwKx eyÈIaf Éfs krky Bfrq,<br />

pfiksqfn qy nypfl ivwc ÊrIbI qoN qMg lok<br />

Êulfm bxn `qy mjbUr hoey. Bfrq ivwc vI bMDUaf<br />

mËdUrI dy qOr `qy Êulfm pRQf jfrI hY. hflFik<br />

srkfr ny 1975 ivwc rfÈtrpqI dy iewk hukm<br />

rfhIN bMDUaf mËdUr pRQf `qy pfbMdI lgf idwqI sI,<br />

pr ies dy bfvjUd islslf hfly vI jfrI hY. ieh<br />

kihxf Êlq nhIN hovygf ik AudXogIkrn kfrn<br />

ies ivwc vfDf hI hoieaf hY. srkfr vI ies gwl<br />

zf[ gurdrÈn isMG iZloˆ<br />

ƒ mMndI hY ik dys `c bMDUaf mËdUrI jfrI hY.<br />

Bfrq dy mËdUr qy ruËgfr mMqrfly dI sflfnf<br />

irport muqfbk dys ivwc 19 pRdyÈF qoN 31 mfrc<br />

2003 qwk dys Br ivwc do lwK 86 hËfr 612<br />

bMDUaf mËdUrF dI pCfx kIqI geI qy AunHF ƒ<br />

aËfd krvfieaf igaf. irport ivwc ieh vI<br />

dwisaf igaf ik 19 rfjF ƒ 68 kroV 68 lwK<br />

42 hËfr rupey dI kyNdrI shfieqf muhweIaf<br />

krvfeI geI, ijs ivwc sB qoN vwD shfieqf 16<br />

kroV 61 lwK 66 hËfr 96 rupey rfjsQfn ƒ<br />

idwqy gey. ies qoN bfad 15 kroV 78 lwK 18<br />

hËfr rupey krnftk aqy nON kroV iqMn lwK 34<br />

hËfr rupey AuVIsf ƒ muhweIaf krvfey gey. iesy<br />

smyN dOrfn sB qoN Gwt kyNdrI<br />

shfieqf AuWqrfKMz ƒ<br />

muhweIaf krvfeI geI. AuWqr<br />

pRdyÈ ƒ pMj lwK 80 hËfr rupey dI kyNdrI<br />

shfieqf idwqI geI. ies qoN ielfvf aruxfcl<br />

pRdyÈ, ibhfr, CwqIsgVH, idwlI, gujrfq,<br />

hirafxf, JfrKMz, krnftk, mwD pRdyÈ,<br />

mhfrfÈtr, mxIpur, AuVIsf, pMjfb, rfjsQfn,<br />

qfimlnfzU, AuWqr pRdyÈ ƒ pMj lwK 80 hËfr<br />

rupey dI kyNdrI shfieqf idwqI geI. ies qoN<br />

ielfvf aruxfcl pRdyÈ, ibhfr, CwqIsgVH,<br />

idwlI, gujrfq, hirafxf, JfrKMz, krnftk, mwD<br />

pRdyÈ, mhfrfÈtr, mxIpur, AuVIsf, pMjfb,<br />

rfjsQfn, qfimlnfzU, AuWqr pRdyÈ qy AuWqrfKMz<br />

ƒ 31 mfrc 2006 qwk bMDUaf bwicaF df<br />

srvyKx krfAux, muwlFkx aiDaYn krfAux aqy<br />

jfgrUkqf isrjx pRogrfmF leI cfr kroV 20<br />

lwK rupey dI rfÈI idwqI geI.<br />

Bfrq `c gulfmI dI hflq<br />

Bfrq ivwc sdIaF qoN iksfn ipMzF dy<br />

ÈfhUkfrF qoN Kfd, Kfd, bIj, rsfiexF aqy KyqI<br />

XMqrF afid leI krËf lYNdy rhy hn. ies krË<br />

dy bdly AunHF ƒ afpxy Gr aqy Kyq qwk igrvI<br />

rwKxy pYNdy hn. krËy qoN keI guxf rkm cukfAux<br />

qoN bfad vI jdoN AunHF df krËf nhIN Auqr skdf.<br />

iewQy qwk ik AunHF dy Gr aqy Kyq qwk ÈfhUkfrF<br />

kol cly jFdy hn. ies qoN bfad Auh vI ÈfhUkfrF<br />

dy bMDUaf bx ky rih jFdy hn.<br />

aYNtI slyvrI ieMtrnYÈnl muqfbk<br />

Bfrq dy ipMzF `c bMDUaf mËdUrI df islislf<br />

lgfqfr jfrI hY. lwKF purÈ, aOrqF qy bwcy bMDUaf<br />

mËdUrI krn leI mjbUr hn. pfiksqfn qy<br />

dwKx eyÈIaf dy hornF dysF ivwc vI iehI<br />

hflq hY.<br />

Bfrq ivwc aijhy ikMny BwTy qy hor<br />

AudXog DMdy hn, ijwQy mËdUrF ƒ bMDUaf mËdUr<br />

bxf ky AunHF qoN imhnq krvfeI jFdI hY qy<br />

mËdUrI vjoN nf-mfqr hI pYsy idwqy jFdy hn, ijs<br />

nfl AunHF ƒ do vkq vI pyt Br ky rotI nsIb<br />

nhIN huMdI. aÌsos dI gwl qF ieh hY ik sB kuJ<br />

jfxdy hoey vI pRÈfsn ies mfmly `c mUkdrÈk<br />

bixaf rihMdf hY, pr jdoN bMDUaf mukqI morcf<br />

ijvyN sMgTn mIzIaf rfhIN pRÈfsn `qy dbfa<br />

bxfAuNdy hn, qF aiDkfrIaF dI nINd tuwtdI hY qy<br />

kuJ QfvF `qy Cfpf mfr ky Auh rsm adfiegI kr<br />

lYNdy hn.<br />

gulfm pRQf dy iÉlfÌ dunIaF Br ivwc<br />

afvfËF bulMd hox lwgIaF. ies `qy 1807 ivwc<br />

ibRtyn ny dfs pRQf kfƒn qihq afpxy dys ivwc<br />

aÌrIkI gulfmF dI ÉrIdo-ÌroÉq `qy pfbMdI lgf<br />

idwqI. 1808 ivwc amrIkI kFgrs ny gulfmI `qy<br />

pfbMdI lgf idwqI. 1833 qwk ieh kfƒn pUry<br />

ibRitÈ sfmrfj ivwc lfgU kr idwqf. kihx ƒ qF<br />

Bfrq ivwc bMDUaf mËdUrI `qy pfbMdI lwg cuwkI<br />

hY, pr swcfeI ieh hY ik awj vI ieh amfnvI<br />

pRQf jfrI hY. vwDdy AudXogIkrn ny ies ƒ<br />

AuqÈfihq kIqf hY.<br />

sMXukq rfÈtr sMG aqy mnuwKI<br />

aiDkfr vrgy sMgTnF ƒ gulfm pRQf dy iÉlfÌ<br />

afpxI muihMm ƒ hor qyË krnf hovygf. nfl hI<br />

gulfmF ƒ mukq krfAux leI vI srkfrF `qy<br />

dbfa bxfAuxf pvygf. ies gwl `c koeI rfey<br />

nhIN hY ik vwK-vwK dysF ivwc anYiqk DMdy<br />

pRÈfsink aiDkfrIaF dI imlIBugq nfl hI huMdy<br />

hn, ies leI pRÈfsink ivvsQf ƒ vI druwsq<br />

krnf hovygf, qF ik ÊulfmI dy bMDn tuwt skx.

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!