Rumbling on performativity_Frits Simon

– bleek dat de aanwezigheid van een hofnar als niet-bedreigende bemiddelaar tussen
een veelheid van standpunten nuttig was. De kennismaking met de in de organisatieliteratuur
ook onderscheiden rol van bricoleur riep nieuwe vragen op. Op deze rol wordt
in hoofdstuk 7 teruggekomen.
Consensus over tegenspraak
De intensieve journalistieke en politieke aandacht voor gevallen van wanbestuur en
mismanagement bij o.m. enkele onderwijsinstellingen zette het thema van een hofnar
ook op de agenda van het College van Bestuur. Een benoeming van mij tot Corporate
Critical Friend werd overwogen, als een van de mogelijkheden om potentiële wantoestanden
te voorkomen. Om verschillende redenen werd hier van afgezien.
In het narratieve verslag (in hoofdstuk 6) wordt verhaald hoe zich een aantal discussies
ontspon rondom het idee van constructieve tegenspraak. Het bevorderen van constructieve
tegenspraak is een thema dat door het Ministerie van OCW op de agenda is
gezet in het kader van de preventie van mismanagement binnen het Hoger Onderwijs.
De discussies hierover speelden zich in en met het CvB af, al dan niet tesamen met een
denktank die ik daartoe had georganiseerd. Het bleek gemakkelijker met elkaar te
praten over de noodzaak van tegenspraak, dan daadwerkelijk met elkaar in tegenspraak
te communiceren. Hiërarchie, macht en strategie bleven in elk gesprek aanwezig.
In een verkenning van literatuur rondom macht bleek dat de benadering van
macht binnen de traditie van Critical Management Studies nogal eenzijdig en lineair
wordt benaderd, alsof het management de grote boosdoener is en telkens nieuwe
middelen vindt om zijn zin door te drijven. Uit de analyse en reflectie vanuit een complex
responsieve proces benadering kwam naar voren dat het management geen
monolithische entiteit is en evenzeer worstelde met de managementstijl die het
onderwijs met bijvoorbeeld prestatieafspraken wordt opgelegd. Dat worstelen gebeurt
voortdurend en een belangrijke conclusie binnen deze discussies was dat er
meer gelegenheid gevonden zou moeten worden om stil te zijn waar we ’eigenlijk’
mee bezig zijn.
Finale
De analyses en reflecties op de narratieve verslagen droegen bij tot het anders leren te
begrijpen van mijn dagelijkse praktijk. De ontwikkeling van het anders leren begrijpen
- verandering in denken – is zoals aangegeven onderdeel van de onderzoeksmethodologie.
De opgedane inzichten worden aan het einde (in hoofdstuk 7) samengebracht
met als doel te beschrijven wat er eigenlijk aan de orde is in mijn werk. Daarnaast
wordt er verantwoording afgelegd over het onderzoek en de gehanteerde methodologie.
In mijn onderzoek komt tevoorschijn dat er binnen de hogeschool op allerlei fronten
wordt geworsteld met wat ik in het begin van deze samenvatting betitelde als ‘performativity’.
De eenzijdige nadruk op efficiency als sturend beginsel is omstreden en geen
uitgemaakte zaak. Er blijkt bovendien dat het management geen monolithische
Nederlandse samenvatting | 229