Wyd. specjalne/2011 - Regionalny Ośrodek Informacji Patentowej ...

Program konferencjiczwartek, 17 marca 2011 Hotel Novotel, ul. Marszałkowska 94/989.00 – 9.30 Rejestracja uczestników9.30 – 10.00 Otwarcie KonferencjiAlicja Adamczak, Prezes, Urząd Patentowy RP, Warszawa, PolskaLidia Adamska, Członek Zarządu, Giełda Papierów Wartościowych, Warszawa, PolskaBinying Wang, Zastępca Dyrektora Generalnego, Światowa Organizacja Własności Intelektualnej, Genewa, Szwajcaria10.00 – 10.30 Wystąpienia okolicznościoweWaldemar Pawlak, Wiceprezes Rady Ministrów, Minister Gospodarki, PolskaChristian Archambeau, Zastępca Prezesa, Urząd ds. Harmonizacji Rynku Wewnętrznego, Alicante, Hiszpania10.30 – 11.00 Wręczenie medali „WIPO Award for Innovative Enterprises“11.00 – 11.30 Przerwa kawowa11.30 – 13.00 Temat 1: Znaczenie wzornictwa w innowacyjnej gospodarceModerator: Ewa Okoń-HorodyńskaUczestnicy panelu: Mi-Young Han, Li Yuguang, Susanne Äs Sivborg, Zuzanna Skalska, Lena Ekelund,Zdzisław Sobierajski, Paulina Kordos, Paulina Tumiel13.00 – 14.00 Lunch14.00 – 15.30 Temat 2: Krajowe, regionalne i międzynarodowe strategie wykorzystania wzornictwaModerator: Ewa GołębiowskaUczestnicy panelu: Patrycja Zielińska, Beata Bochińska, Wojciech Lubawski, Ludmila Celisova,Pitaccolo Bartolomei, Marek Cecuła15.30 – 16.00 Przerwa kawowa16.00 – 17.45 Temat 3: Od wzoru do sukcesu w biznesieModerator: Józef MrozekUczestnicy panelu: Ewa Mańkiewicz-Cudny, Katarzyna Laskowska, Dawid Korzekwa, Marek Jankowski,Andrzej Tomasz Rudkiewicz, Jakub Rudkiewicz, Bartosz Piotrowski, Marcin Buszewski, Andrzej Śmiałek18.00 Koktajlpiątek, 18 marca 2011 Giełda Papierów Wartościowych w Warszawie, ul. Książęca 48.30 – 9.00 Recepcja9.00 – 10.30 Temat 4: Znaczenie wzornictwa w działalności firm i przedsiębiorstwModerator: Lidia AdamskaUczestnicy panelu: Ewa Czekała, Mariola Belina-Prażmowska, Iwona Wtorkowska, Joanna Szymańska-Bulska10.30 – 11.00 Przerwa kawowa11.00 – 12.30 Temat 5: Kobiety projektantki i ich rola w innowacyjnej gospodarceModerator: Wiktor JędrzejecUczestnicy panelu: Justyna Lauer, Marzena Wolińska, Alina Adamczak, Leszek Mellibruda,Irmina Aksamitowska-Szadkowska12.30 – 13.45 Lunch13.45 – 15.15 Temat 6: Jak promować i wdrażać wzornictwoModerator: Weronika RochackaUczestnicy panelu: Katarzyna Rzehak, Anna Pietrzyk-Simone, Marlena Misiurska-Marczak, Justyna Smolec15.15 – 15.45 Przerwa kawowa15.45 – 17.15 Temat 7: Ochrona prawna wzornictwaModerator: Alicja AdamczakUczestnicy panelu: Marie-Paule Rizo, Krystyna Szczepanowska-Kozłowska, Joanna Sieńczyło-Chlabicz,Edyta Demby-Siwek17.15 – 18.00 Podsumowanie dyskusji i wnioskiAlicja Adamczak, Lidia Adamska18.00 – 19.00 Koktajl

Spis treściCzym jest design? ............................... 2Znak rozpoznawczy – DESIGN ........... 6To nie jest lifting .................................. 11Tworzenie marki narodowej jestprocesem ....................................... 14Chopin i „jego” ustawa ........................ 17Jedyny taki Zamek w Polsce! ............. 20Przedstawiamy się: kwartalnik 2+3D .. 2310 lat stałej współpracy UniwersytetuArtystycznego w Poznaniuz przemysłem ................................. 24Prawa autorskie projektantówwe współpracy z firmamii instytucjami .................................. 31Jaki jest fiński design? ........................ 33Konieczność budowy strategiiochrony ........................................... 37Ochrona wzorów przemysłowychw prawie polskim a wymogidyrektywy 98/71/WE – protokółrozbieżności ................................... 40Nowość i indywidualny charakterwzoru przemysłowegojako przesłanki ochrony wzorówprzemysłowych – doktrynai orzecznictwo ................................. 44Brak indywidualnego charakterujako podstawa unieważnieniawzoru przemysłowego ................... 51Procedura dokonywania zgłoszeńwzorów przemysłowych ................. 57Jak przygotować zgłoszenie wzoruprzemysłowego .............................. 64Wokół wzorów w sprawachspornych ......................................... 71Design – sposób na rozwójCzym jest design?Ponieważ nie istnieje jedna ogólnie przyjętadefinicja designu termin ten staje sięcoraz bardziej wszechstronny i powszechniestosowany. W języku angielskim „design” oznaczanie tylko projektowanie czy proces kreowania,ale także wynik tego procesu. Polskimodpowiednikiem tego pojęcia jest wzornictwo,które często utożsamia się ze sztuką użytkową.W aspekcie gospodarczym design stanowijedną z ważniejszych faz tworzenia produktu,mającą duże znaczenie ekonomiczne orazoddziałującą na atrakcyjność i konkurencyjnośćdanego produktu. Design ma na celu określeniewartości formalnych produktu takich jak jego cechyzewnętrzne, spójność oraz funkcjonalność.Wzornictwo (design), zgodnie z definicją przyjętąprzez International Council of Societies of IndustrialDesign (ICSID),jest działalnością twórczą, mającą na celuuzyskanie określonych cech przedmiotów,procesów, usług oraz ich relacji w całościowychcyklach istnienia życia produktów lubusług. Wzornictwo jest głównym czynnikieminnowacyjnego humanizowania technologii,jak też kluczowym czynnikiem wymianykulturalnej i gospodarczej. Wzornictwo dążydo odkrywania i oceny powiązań strukturalnych,organizacyjnych, funkcjonalnych,ekspresyjnych i gospodarczychSektor kreatywnyWedług danych UNCTAD zawartychw Creative Economy Report 2008 sektordesignu jest najważniejszym wśród sektorówkreatywnych, gdyż generuje blisko50 proc. ich przychodów w gospodarceświatowej. Eksport wzornictwa na świecieosiąga $119,706 mln, podczas gdy eksportze wszystkich przemysłów kreatywnych wynosi$227,451 mln.Design posiada silne powiązania z działaniamiw sferze rynkowo-badawczej, decyzyjno-menedżerskiej,badawczo-projektowej (w tym B+R),wdrożeniowo-wytwórczej, logistyczno-rynkowejoraz promocyjno-reklamowej. Jest swoistymnośnikiem informacji pomiędzy tymi dziedzinami,zaś jego adresatami są praktycznie wszystkiesektory gospodarki. Dzięki wsparciu międzyinnymi sektorów B+R, sektor designu stwarzamożliwości tworzenia nowych produktów orazidei w instytucjach otoczenia biznesu.Rozwój sektorów kreatywnych, w tym sektoradesignu, przyczynił się do stopniowej przemianyi rozszerzenia pojęć innowacyjność i kreatywność.Kreatywność nie odnosi się już jedyniedo działalności kulturowej, w szczególnościartystycznej, ale stanowi podstawę i niezbędnyelement powstania każdej innowacji. Natomiasttermin innowacja przestał być zarezerwowanytylko dla produktów (głównie przemysłowych)oraz usług i jest także stosowany w odniesieniudo dóbr o dużym ładunku artystycznym.Coraz silniejsze oddziaływanie kreatywnościna procesy ekonomiczne dostrzegła KomisjaEuropejska traktując kreatywność jako kluczowyelement w procesie stymulowania innowacyjnościw krajach członkowskich.Design a innowacyjność i rozwójprzedsiębiorstwJedną z bardziej dostrzegalnych oraz docenianychgrup zawodowych przemysłu kreatywnegojest grupa projektantów. Działalność projektowaprzekłada się w bezpośredni sposób na sukceskomercyjny wielu wytwórców. Według badańBEDA (The Bureau of European Design Associations)ponad 447 tys. Projektantóww Europie generuje roczny przychód przekraczający36 mld €.Zastosowanie designu w procesie produkcyjnymjest innowacją samą w sobie.Odgrywając główna rolę w procesie projektowaniaoraz powstawania produktu, designma realny wpływ na wzrost innowacyjnościprzedsiębiorstw. Design może w znacznymstopniu zwiększyć wartość rynkową produktua poprzez wpływ na sposób produkcji wyrobutakże wydajność procesu produkcyjnego,a w konsekwencji dochodowość. Zwiększenienakładów na działania innowacyjne w tym pro-2 • KWARTALNIK URZĘDU PATENTOWEGO RP Wydanie specjalne

jektowe, prowadzi do rozwoju przedsiębiorstwa,oraz umocnienia jego pozycji rynkowej poprzezwprowadzenie nowatorskich lub unowocześnionychproduktów.Przedsiębiorstwa inwestujące w design osiągająwyższe zyski w krótszym czasie. Blisko 80proc. firm stosujących wzornictwo odnotowałowzrost sprzedaży od 20 do 40 proc. Poprawiłasię także ich efektywność dzięki oszczędnościomw zakresie materiałów, magazynowaniaoraz transportu. Współpraca z projektantamipoprawia pozycję przedsiębiorstwa na rynku,gdyż szacuje się, iż jego udział w rynku rośnieo ok. 6,3 proc. Przykładem jest Nowa Zelandiagdzie 67 proc. eksporterów uznało design jakokluczowy czynnik sukcesu gospodarczegoi w przypadku 80 proc. badanych firm, wzornictwozwiększyło wartość firmy.Analiza wskaźników korelacji liniowej Pearsonadla krajów członkowskich UE wykazała, iż większośćwskaźników opisujących kreatywnośći design jest pozytywnie i wysoko skorelowanychz miernikami opisującymi innowacyjnośćw Europejskim Rankingu Innowacyjności a tymsamym z syntetycznym wskaźnikiem innowacyjności.Oznacza to, iż kraje, które osiągająlepsze wyniki w kreatywności i wzornictwie,mogą poszczycić się także lepszymi rezultatamiw dziedzinie innowacji.Design Creativity and Innovation: A ScoreboardApproach jest jednym z badań w którympodjęto próby pomiaru kreatywności orazdesignu na poziomie krajowym. Osiągnięciakrajów pod względem kreatywności oraz designuzbadano za pomocą wskaźników cząstkowych,dających początek wskaźnikom złożonym,które to wykorzystano do zbadania związkuz osiągnięciami w zakresie innowacyjności opisanejdanymi z European Innovation Scoreboard– EIS (Europejski Ranking Innowacyjności).Wskaźniki utworzyły model łączącykreatywność, design i innowacyjność.Pierwszy element tego modelu tzw. klimatkreatywny uzależniony jest od systemu edukacji,gotowości ludzi do wyrażania swoichpomysłów oraz otwartości społeczeństwana kulturę innych krajów. W klimacie sprzyjającymkreatywności powstają nowe idee,co z kolei przyczynia się do umacnianiasektora kreatywnego, wyższego poziomukreatywności w badaniach i rozwoju, a takżewiększej aktywności w zakresie wzornictwa.Tzw. klimat kreatywny ma bezpośredni wpływna szerzenie działań kreatywnych, w tym projektowych.Współdziałanie sektora kreatywnegoz sektorem B+R owocuje rozwojem działańtwórczych, powstawaniem nowych produktów,a tym samym wzrostem konkurencyjnościw sferze wzornictwa. Stosowanie oraz rozwójdesignu prowadzi do wzrostu innowacyjności,co pociąga za sobą zwiększenie liczby jednostekinnowacyjnych, wzrost wyników ekonomicznychoraz nakładów środków finansowychna wspieranie innowacji.Co z gospodarką?W gospodarce opartej na wiedzy designpostrzegany jest jako jeden z nowoczesnychstymulatorów rozwoju. Udowodnićmożna, że wykorzystanie ogromnego potencjaługospodarczego, jakim jest sektor designumoże przyczynić się do rozwoju państw słabiejrozwiniętych i zwiększyć innowacyjnośći konkurencyjność gospodarki tych krajów orazposzczególnych regionów.Nie jest przypadkiem, że miejsca w pierwszejdziesiątce pod względem konkurencyjnościi rozwoju gospodarki zajmują państwa przodującew wykorzystywaniu wzornictwa przemysłowego,takie jak Wielka Brytania ($43.401 PKBper capita) - europejski lider pod względemliczebności projektantów (185 tys.) oraz przychodówz przemysłów kreatywnych(16 700 mln €), Niemcy ($44.519 PKB percapita) czy Włochy ($38.455 PKB per capita).Ponadto takie kraje, jak Finlandia, Irlandia, Hiszpania,Dania i Wielka Brytania mają rozwiniętekrajowe polityki wzornictwa i zainwestowaływ design jako środek do produkcji unikalnychi globalnie konkurencyjnych produktów i usługczyniąc go motorem wzrostu krajowej konkurencyjności.Aby jednak w pełni móc korzystaćz potencjału, jakim jest design, należy rozpocząćod szerzenia wiedzy oraz świadomości na tematzakresu wpływu tego sektora na gospodarkę.Badania w skali europejskiej pozwalają stwierdzić,że obroty sektora branż kreatywnychw 2003 roku przekroczyły 654 mld euro, zaśudział tego sektora w PKB Unii Europejskiej wyniósł2,6 proc. i jego tempo wzrostu było wyższeniż w pozostałych sektorach gospodarki. Łącznyprzyrost wartości dodanej tego sektora w latach1999-2003 wyniósł 19,7 proc. W 2004 rokuw sektorze branż kreatywnych w Europie pracowałonie mniej niż 5,8 mln osób, co stanowiło3,1 proc. ogólnej liczby zatrudnionych.Z naszego podwórkaSzacunki The Bureau of European Design Associations(BEDA) wskazują, iż w Polsce pracujeokoło 6 tysięcy projektantów różnych specjalności,a obroty przemysłu kreatywnego wynosząw przybliżeniu 57 mln €, co stanowi zaledwie0,02 proc. PKB.W Polsce świadomość znaczenia działalnościprojektantów oraz designu jako czynnika w tworzeniuinnowacji produktowych i procesowychrośnie, ale jest wciąż niewystarczająca. Polskajednak przejawia duży potencjał projektowy,o czym świadczą osiągnięcia polskich projektantówna arenie międzynarodowej.Według danych Głównego Urzędu Statystycznego(GUS) pod koniec II kwartału 2010 r.w Polsce działało łącznie 6187 podmiotówzwiązanych z designem. Liczba tych podmiotówwykazuje duże zróżnicowanie terytorialne, któreuwarunkowane jest głównie poziomem rozwojugospodarczego poszczególnych województw.Najwięcej podmiotów działa na terenie województwaMazowieckiego (1477), zaś na kolejnychmiejscach plasują się województwa: Wielkopolskie(627), Małopolskie (560) oraz Śląskie(522) [dane GUS pozyskane 9.07.2010 roku].O niskiej pozycji Polski w stosunku do innychkrajów europejskich donosi badanie Design,Creativity and Innovation: A Scoreboard Approach.Średni indeks DCI dla 27 krajów UniiEuropejskiej wyniósł 0,485. Polska, podobniejak inne kraje, które wstąpiły do Wspólnotyw ostatnim dziesięcioleciu, osiągnęływyniki poniżej średniej unijnej. Polska zajęłajedną z ostatnich pozycji osiągając indeksDCI zaledwie na poziomie 0,233, czyli poniżejpołowy średniej unijnej. Indeks niższyod Polski uzyskała tylko Bułgaria i Rumunia.Na drugim biegunie rankingu znajdują się wysokorozwinięte kraje Europy Zachodniej, wśródktórych przoduje Dania (0,788), Szwecja (0,751)i Holandia (0,731). W krajach tych tradycje stosowaniawzornictwa są dłuższe, co przekładasię na znacznie wyższy poziom rozwoju sektoradesign.Czy warto inwestować?Polski sektor designu wymaga wielu nakładów,także finansowych, aby zmniejszyć dystansw stosunku do rozwoju sektorów kreatywnychw krajach bardziej rozwiniętych. Pożądanei wręcz niezbędne są wszelkiego rodzaju narzę-Wydanie specjalne KWARTALNIK URZĘDU PATENTOWEGO RP • 3

Design Creativity and Innovation: A ScoreboardApproach is one of the studies attemptingto measure creativity and design on the nationallevel. Country achievements in terms of creativityand design were measured by means of partialindicators, providing basis for detailed indicators,used in turn to study the relation with achievementsin innovation, described by the European InnovationScoreboard (EIS) data.The indicators formed the model combining creativity,design and innovation. The first elementof the model, the so called “creative climate”,depends on the system of education, people’sinclination for expressing their ideas and socialopenness to the culture of other countries. Thepro-innovation climate involves the productionof new ideas, which in turn contributes to enhancementof the creative sector, higher creativity levelin research and development, as well as increasedinitiative in the field of design. The creative climatedirectly affects the spreading of creative measures,including the design ones. Cooperation of the creativeand the R&D sectors results in developmentof creative measures and of new products,and thus in the increase of competitivenessin the field of design. Design application and developmentresult in the increase of innovation, whichcauses increase of the number of innovative units,economic results and financial outlays on innovationsupport.What about the economy?Knowledge-based economy recognizes designas one of the modern development incentives.It can be proved that the use of vast economicpotential of the design sector may contributeto the development of lagging countries and increaseinnovation and economy competitivenessof these countries and the respective regions.It is no coincidence that countries playing a leadingrole in the application of industrial design areamong the top ten in terms of competitivenessand economic development. These countriesinclude Great Britain (with 43,401 US dollars GDPper capita) – European leader in terms of the numberof designers (185 thousand) and revenueson creative industries (16,700 million Euros),Germany (with 44,519 US dollar GDP per capita)and Italy (with 38,455 US dollars GDP per capita).Moreover, countries like Finland, Ireland, Spain,Denmark and Great Britain have implemented comprehensivenational design policies and investedin design as a means of production of uniqueand globally competitive products and services,thus making it a driving force behind the increaseof state competitiveness. Yet to be able to fully usethe potential of design, one should begin with disseminatingknowledge and awareness of the scopeof impact of this sector on the economy.Europe-wide research allows for the conclusionthat the turnover of creative businesses sectorin 2003 exceeded 654 billion Euros and the shareof this sector in the EU GDP was 2.6 percent,while its rate of increase was higher than in othersectors of economy. Added value of this sectorincreased altogether by 19.7 percent between1999 and 2003. There were no less than 5.8 millionpersons employed in the creative businesses sectorin Europe in 2004, which correspondsto 3.1 percent of total workforce.Our own home turfAccording to the estimations of the Bureauof European Design Associations (BEDA), Polandemploys approximately 6 thousand designersof various specialties and the turnover of the creativeindustry is about 57 million Euros, i.e. only0.02 percent of GDP.The awareness of significance of what designersdo and of design as a factor of creating productand process innovation has increased in Poland,yet it is insufficient. Still, Poland demonstrates highdesign potential, which is reflected by worldwideachievements of Polish designers.Data of the Central Statistical Office (CSO) demonstratethat the total of 6,187 design-related businesseswere active in Poland at the end of secondquarter of 2010. The number of these businessesvaries from region to region, which can be attributablemainly to the level of economic developmentof the respective voivodeships. MazowieckieVoivodeship has the largest number of such businesses(1477) and is followed by Wielkopolskie(627), Małopolskie (560) and Śląskie Voivodeship(522) [CSO data for 09.07.2010].Low position of Poland, as compared to otherEuropean states, is reported by the study entitledDesign, Creativity and Innovation: A ScoreboardApproach. The average DCI index for the27 EU Member States was 0.485. The resultsof Poland, similarly to results of other countriesacceding the Community in the last decade,are below the EU average. Poland occupiesone of the lowest positions, with the DCI indexat only 0.233, i.e. below the middle of the EUaverage. Only the indices of Bulgaria and Romaniaare lower than that of Poland. The oppositeranking positions are occupied by highlydeveloped Western European states, with Denmark(0.788), Sweden (0.751) and the Netherlands(0.731) on leading positions. The said countrieshave used design for a longer time, which translatesinto considerably higher level of developmentof the design sector.Is it desirable to invest?The Polish design sector requires considerable outlays,including financial ones, in order to decreasethe distance from development of creative sectorsof the more developed states. Any kind of toolssupporting and promoting the development of thissector are desirable and even necessary. Followingthe example of the majority of European states,Poland sets up Design Centres primarily aimed atactive promotion and use of potential of designersand artists in order to stimulate regional economicdevelopment. The Centres also target at educatingthe society and increasing awareness of industrialand economic significance of the design sector.The mostly recognized Centres include Instituteof Industrial Design and the Silesian Castle of Artand Enterprise in Cieszyn. Unfortunately, despitethe development of new initiatives, the numberof design promoting units is insufficient.Support for the design sector creates opportunitiesof increasing the significance of Polish design,improving competitiveness and innovation of bothPolish enterprises and the whole economy, as wellas of introducing a coordinated design developmentstrategy.The development of this sector would contributeto the increase of quantity of innovative products,and thus of the very patents. This in turn wouldfacilitate investment development for the Polisheconomy and influx of foreign investors, and wouldassist in developing a modern image of the Polisheconomy.Paulina TumielBibliography:Bocheńska B., Palczewska I., Diagnoza stanu wzornictwa,Report ordered by the Ministry of Culture and NationalHeritage; one of the Reports on Culture, InstytutWzornictwa Przemysłowego, Warsaw 2008.Bocheńska B., Palczewska I., Putkiewicz A.,Analiza aplikacji wzornictwa przemysłowego w polskichprzedsiębiorstwach, Instytut WzornictwaPrzemysłowego, Warsaw 2007.Economy of Culture in Europe, DG Education and Culture,European Commission, Brussels 2006.Hollanders H., van Cruysen A., Design, Creativity and Innovation:A Scoreboard Approach, Pro Inno Europe InnoMetrics, 2009.Mackiewicz M., Michorowska B., Śliwka A., Analizapotrzeb i rozwoju sektorów kreatywnych, ECORYSResearch and Consulting, Warsaw 2009.Concise Statistical Yearbook 2010, Central StatisticalOffice, Warsaw 2010.Wydanie specjalne KWARTALNIK URZĘDU PATENTOWEGO RP • 5

WIPO Award for Innovative EnterprisesZnak rozpoznawczy– DESIGNRozmowa z Beatą Bochińską,Prezesem Instytutu Wzornictwa Przemysłowego S.A.– Czy zdaniem Pani Prezes, w polskiej gospodarce,która od ponad 20 lat przechodzigłębokie zmiany systemowe i strukturalne,mamy dostateczną świadomość znaczeniawzornictwa dla rozwoju gospodarczego?– Polskie firmy mają coraz większą świadomośćznaczenia wzornictwa dla rozwoju gospodarczego.Wiedzą już, jakie możliwości dajewspółpraca z projektantem. Każdy producentprzecież chce, by jego produkt i usługa byłykupowane, a klienci wybierają – w określonejkategorii cenowej – produkty i usługi lepiejzaprojektowane i nie chodzi tutaj tylko o wyglądzewnętrzny i opakowanie. Wzornictwoto przecież nie tylko wygląd czy funkcjonalność,to także niskie koszty i wysoka efektywnośćprodukcji, dystrybucji lub serwisu,Jedna z licznych wystaw w IWP– ta prezentowała szwedzki designto także projektowanie zadowolenia i lojalnościużytkownika. Ale o tym wie już znacznie mniejfirm, a jeszcze mniej ma kompetencje i zasoby,by w ten sposób wzornictwo wykorzystać.Firmy nie potrafią jeszcze profesjonalnie zarządzaćprocesem wzornictwa. Nie wiedzą, jaknapisać brief, mają problemy we współpracyze studiami zewnętrznymi. Projekt bywa wybieranyprzez dyrektora marketingu lub prezesa,którzy kierują się własnym poczuciem estetykioraz lekceważą uwarunkowania i potrzebyzmieniającego się rynku. Wielu przedsiębiorcówjest dopiero na początku drogi i powinno zacząćod drobnych kroków: pozyskania wiedzy– gdzie i jak szukać projektanta, co i jak u niegozamawiać, jak ocenić koszty, które wiążą sięz wprowadzeniem produktu do sprzedaży.Wzornictwo przemysłowe jest jedną z najtańszychmetod wprowadzania innowacyjnościw produktach. Trzeba tylko mieć zaplanowanyproces współpracy z projektantami i stworzyćsystem, który będzie umiał ich wykorzystać.W Polsce przemysł kreatywny generuje tylko1% PKB, rośnie z szybkością 6% roczniei zatrudnia 230 tys. osób. Mamy więc w tymobszarze spory potencjał rozwojowy. Strategiainwestowania we wzornictwo jest jednymz priorytetów Programu Operacyjnego InnowacyjnaGospodarka z łączną kwotą dofinansowaniana poziomie powyżej miliarda eurodo 2013 roku.– Czy można pozytywnie oceniać dokonaniapolskiego designu, jego potencjał, a przedewszystkim wzajemne relacje wzornictwai przemysłu w ostatnich latach?– Tak, dowodzą tego wyniki badania300 krajowych firm, przeprowadzone przezIWP na zlecenie Ministerstwa Gospodarkiw 2007 r. Większość firm (60%) uważa wzornictwoza skuteczne narzędzie konkurencjirynkowej. Zdecydowana większość (80%)jest zdania, że inwestycje we wzornictwoopłacają się, a jedna czwarta wskazuje nawet,że cena dobrze zaprojektowanego produktumoże wzrosnąć od 20 do 40%. Aż dla 76%przedsiębiorców wzornictwo jest kluczowe dlarozwoju firmy, zaś 60% twierdzi, że stosowaniewzornictwa oznacza poprawę satysfakcji konsumentai poprawę wizerunku firmy.Powyższe badania wskazują, iż wzornictwonie ogranicza się już tylko do stylizacji wygląduprzedmiotu, ale obejmuje także całość zagadnieńzwiązanych z funkcjonalnością, eksploatacją,a także kosztem produkcji, transportui utylizacji po zakończeniu użytkowania.O tym, że inwestycja we wzornictwo opłacasię, świadczy też coraz więcej przykładówpolskich marek, z powodzeniem konkurującychzarówno na lokalnym, jak i globalnym rynku.– Jakie przykłady polskiego designu i jegorealizacje w przemyśle są szczególnymdowodem na to, że dobre wzornictwo rzeczywiściejest nie tylko opłacalne, ale budujemarkę i prestiż firmy, w istotny sposób kształtujejego pozycję na rynku?6 • KWARTALNIK URZĘDU PATENTOWEGO RP Wydanie specjalne

WIPO Award for Innovative Enterprises– Dobrym przykładem polskiego designu i jegorealizacji w polskim przemyśle jest firma PRO-FIm, która współpracuje na stałe z pięciomaprojektantami wzornictwa. Dzięki temu jej własnewzory wyróżnia dobre wyczucie harmoniipomiędzy funkcjonalnością, ergonomią i estetykąproduktu. Proponowane rozwiązania,oszczędne materiałowo, wpisują się w światowetrendy wzornicze w zakresie projektowaniamebli biurowych. Firma ta stale inwestujew infrastrukturę i zaplecze projektowe, laboratoryjne,co pozwala jej sprostać wymaganiomzewnętrznych kontrahentów. Jednym z jej ostatnichsukcesów jest mPOSITION – krzesłodo pracy z komputerem w pozycji siedzącoleżącej,wspólne dzieło z InstytutemWzornictwa Przemysłowego (koncepcjai wyniki badań ergonomicznych)oraz wyłonionym w konkursieStudiem 1:1 (projekt) zaprezentowanepodczas światowych finałów największegona świecie konkursu technologicznegoImagine Cup 2010, który miałmiejsce w lipcu 2010 r. w Warszawie.Nowoczesny mebel zapewnia optymalnewarunki do wielogodzinnej pracy w pozycjiułatwiającej koncentrację, w dowolnymmiejscu – w biurze, w domu, w przestrzenipublicznej. Jest to nie tylko innowacyjnyprodukt, zaprojektowany zgodnie z najnowszymibadaniami ergonomicznymi,ale przede wszystkim nowa filozofia pracy.Innym, dobrym przykładem mogą być ubiegłorocznifinaliści konkursu Dobry Wzór, organizowanegoprzez IWP od 1993 r. Zelmer – znanyPrezes Beata Bochińska podczas dyskusjina wernisażu „Wartość dodana”Wystawa w IWP(luty 2011)pod tytułem„One Euro Design”producent i eksporter artykułów AGD – utrzymujerelacje z około 30 firmami projektowymi,przy czym każdego roku współpracujez 12 studiami projektowymi. Firma ma dobrzezdefiniowany proces rozwoju nowego produktu,a każdy projekt powstaje w oparciu o ścisłewytyczne opracowane wewnątrz firmy (briefprojektowy). Efektem tych starań jest międzyinnymi nagrodzona w konkursie sokowirówka.Dbałość o design jest znakiem rozpoznawczymfirmy Meble Vox, należącej do czołówkiproducentów i eksporterów mebli w Polsce.Kolekcja mebli multisensorycznych Meejest projektem przemyślanym pod każdymwzględem: bezpieczeństwa, ergonomii, funkcjonalnościi potrzeb użytkowników – zarównodzieci, jak i rodziców. Meble, obok swoich podstawowychfunkcji, pełnią też rolę zabawek,wzbogacają środowisko i otoczenie dziecka,stymulują rozwój jego funkcji poznawczychi psychomotorycznych.Znaczenie dobrego wzornictwa dla umocnieniapozycji rynkowej doceniają także dystrybutorzy.Leroy Merlin, jedna z największych globalnychsieci handlowych oferujących materiały budowlane,artykuły wykończeniowe i dekoracyjne,podjęła współpracę z Instytutem WzornictwaPrzemysłowego, projektantami oraz kilkudziesięciomaproducentami pragnącymi wdrożyćkilkaset swoich produktów przy fachowymwsparciu doradców i projektantów.– Jak scharakteryzowałaby Pani rolę InstytutuWzornictwa Przemysłowego firmyrynkowej (posiadającego status jednostkinaukowej i centrum badawczo-rozwojowego)w naszej gospodarce dziś, gdy priorytetemstaje się dążenie do innowacyjnej gospodarki,którą nie sposób wyobrazić sobie bez dobregowzornictwa, o czym świadczy przykładnajlepiej rozwiniętych gospodarek świata?– IWP ma już ponad sześćdziesięcioletniedoświadczenie w dziedzinie upowszechnianiawzornictwa i rozwoju nowego produktu,a jego rola zmieniała się wraz z przemianamizachodzącymi w gospodarce, a nawet, powiedziałabym,wyprzedzała te zmiany. Naszymcelem jest upowszechnienie zastosowaniawzornictwa przemysłowego we wszystkichetapach życia produktu i pobudzenieprzemysłu kreatywnego do generowaniaznacznie większego niż obecnie wkładuw PKB. Instytut Wzornictwa Przemysłowegojest jedyną w kraju firmą o statusie jednostkinaukowej systemowo zajmującą się wzornictwem.Działalność Instytutu ukierunkowanana poszerzenie wiedzy w zakresie kreowaniai wdrażania innowacji produktowej, przy wykorzystaniuprofesjonalnego designu, mieścisię w priorytetach rządowych programówzwiązanych z włączeniem się Polski w budowanieglobalnej gospodarki opartej na wiedzy(GOW) oraz z działaniami wspierającymiinnowacyjność w polskich przedsiębiorstwach.Koncentrujemy się na trzech głównych obszarach:promocji i upowszechnianiu wzornictwa,badaniach i rozwoju oraz edukacji.Instytut jest strategicznym doradcą przedsiębiorstw,administracji publicznej i projektantóww zakresie rozwoju wzornictwa,jego zastosowań i podnoszenia efektywnościrynkowej; metodyki wprowadzanianowych produktów wzorniczych na rynek;audytu produktów i procesu zarządzaniawzornictwem; tworzenia strategii rozwojuprzedsiębiorstw, organizacji i instytucji,miast i regionów w obszarze biznesów kre-Wydanie specjalne KWARTALNIK URZĘDU PATENTOWEGO RP • 7

WIPO Award for Innovative Enterprisesatywnych. Pośredniczy i ułatwia współpracępomiędzy projektantami i przedsiębiorstwami,prowadzi badania w obszarze wzornictwa,w tym ergonomii i rozwoju nowego produktu;organizuje krajowe i międzynarodowe wystawy,konferencje, konkursy i wydarzenia promującewzornictwo, dostarcza fachowej wiedzy (własnabiblioteka w tym on-line).– Jakie zadania realizuje Instytut jako wiodącainstytucja polskiego wzornictwa, jakiedziałania podejmuje, żeby proces pozyskiwaniadobrego designu przez polskie przedsiębiorstwa,w tym małe i średnie, stał siębardziej efektywny, a z drugiej strony– żeby zarówno wśród nich, jak i kadrymenedżerskiej, a także naszych elit politycznych,gospodarczych, rosła świadomośćznaczenia designu dla rozwoju gospodarczego,innowacyjności produkcji oraz wyższegostandardu i jakości życia?– Od wielu lat doradzamy firmom, jak wykorzystaćdesign dla ulepszenia produktów, poprawypozycji konkurencyjnej na rynku i budowaniamarki. Poza indywidualnymi projektami dlanaszych klientów, w 2008 r. uruchomiliśmyjeden z większych w skali światowej programówdoradczych zarządzania wzornictwemZSZ – „Zaprojektuj Swój Zysk” finansowanyze środków unijnych. Jego celemjest wprowadzenie podstawowych kompetencjiw obszarze inwestycji we wzornictwow 550 polskich firmach. Program dostarczaspecjalistycznej wiedzy, metodologii i praktycznychrozwiązań, dzięki którym przedsiębiorstwai projektanci dowiadują się, jak skutecznietworzyć innowacyjne wzorniczo produkty i zarządzaćwprowadzaniem ich na rynek. Budujemyjednocześnie sieć współpracy z ośrodkamii instytucjami gospodarczymi, akademickimi,inkubatorami przedsiębiorczości, ośrodkamitransferu technologii, parkami naukowo-technologicznymioraz organizacjami międzynarodowymi,tworząc trwałe otoczenie biznesowewspierające innowacje w przedsiębiorstwachpoprzez wzornictwo.Od 1993 r. organizujemy prestiżowy konkursDobry Wzór pod patronatem MinisterstwaGospodarki. Jest to coroczny programmonitorowania wzornictwa produktów na polskimrynku, który od 2009 r. obejmujerównież wzornictwo usług oraz e-usług.Wystawa prac laureatów w naszej siedzibieprzy ul. Świętojerskiej, odwiedzana tłumnieprzez publiczność, spełnia też rolę edukacyjną,której znaczenia dla kształtowania dobregosmaku konsumentów i producentów w oparciuo prezentowane wzorce, nie można przecenić.Podobnie jest w trakcie Gdynia Design Daysczyli międzynarodowego programurealizowanego z samorządem Gdyni, popularyzującegodesign krajów nadbałtyckich. Tutajswoje miejsce odnajdzie projektant, przedsiębiorca,mieszkaniec Trójmiasta oraz turysta.Formuła wydarzenia to: wystawy, prezentacje,warsztaty projektowania dla dzieci i młodzieży,warsztaty dla młodych projektantów i dlaprzedsiębiorców. Przedsiębiorcy mają możliwośćspotkania z projektantami, a designerzykontakt z odbiorcą – adresatem ich twórczości.Swoje szczególne miejsce mają początkującyprojektanci, a doświadczone studia dzieląsię swoją wiedzą i doświadczeniem.Dla młodych, przedsiębiorczych projektantówwzornictwa przemysłowego, gotowych podjąćSiedziba IWPw WarszawieZdjęcie:Jakub Kozikprofesjonalną współpracę z przedsiębiorcami,realizujemy od 2008 r. program stypendialnyYoung Design pod patronatem MinisterstwaKultury i Dziedzictwa Narodowego. BiznesowaKapituła ocenia w tym unikalnym Konkursiepotencjał rynkowy młodych projektantówi to jemu przyznaje nagrodę a nie projektowi.Główną nagrodą w konkursie jest stypendiumim. prof. Wandy Telakowskiejw wysokości 20 tys. złotych oraz m.in.staż w prestiżowym studiu projektowymi szkolenia podnoszące kwalifikacjezawodowe.Współdziałamy z firmą Microsoft Polska orazMinisterstwem Gospodarki przy organizacjikonkursu Imagine Cup, którego finał światowyodbył się w ubiegłym roku w Polsce, co jestnaszym wielkim sukcesem. Jest to największymiędzynarodowy konkurs dla studentówzwiązany z nowymi technologiami, tworzącyniepowtarzalną kombinację kreatywnościmłodych programistów i wartości dodanej, jakąjest design.Od października 2008 r. wspólnie z SGHprowadzimy podyplomowe studium z zakresudesign management, „Projektowanie wzorniczew zarządzaniu rozwojem nowego produktu”dla absolwentów kierunków ekonomicznychi wzorniczych zamierzających specjalizowaćsię w zawodzie managera produktu w przedsiębiorstwach.Ten kierunek kształcenia dotychczasnie istniał, a jak wynika z przeprowadzonychprzez IWP w 2007 r. badań aplikacjiwzornictwa w polskich przedsiębiorstwach,pojawia się wyraźna potrzeba wykształceniaspecjalistów w dziedzinie zarządzania nowymproduktem wzorniczym. W tym roku uruchomiliśmyplatformę e-learningową, która pozwolina wykształcenie świadomych potencjałuwzornictwa szefów produktów w polskichfirmach. Platforma dostępna jest na portaluwww.zsz.com.pl wystarczy z niej skorzystać.Poprzez takie – między innymi – działaniatworzymy podatny grunt dla zakorzenieniasię wzornictwa przemysłowego w naszejgospodarce, aby było lokomotywą jej rozwoju,jak to jest w innych krajach.Rozmawiała: Anna SzymańskaZdjęcia: IWP8 • KWARTALNIK URZĘDU PATENTOWEGO RP Wydanie specjalne

WIPO Award for Innovative EnterprisesIdentification – DESIGNInterview with Beata Bochińska,President of the Instituteof Industrial Design Co. Ltd.– Do you think that we are sufficiently awareof how important design is to the economicdevelopment, taking into account that Polisheconomy has been undergoing major systemicand structural transformations for morethan 20 years?– Polish companies are more and more awareof the importance of design to the economicdevelopment. They already know what kindsof opportunities arise from the co-operation witha designer. After all, every producer wants hisproducts and services to be purchased and customerschoose the products and services, withina certain price limit, which are best designed,and it is not only the external appearanceand packaging that counts. Design is more thanjust appearance or functionality. It is also lowcost and high efficiency of production, distributionor service, as well as designing satisfactionand loyalty of users. However, a considerably fewcompanies are aware of this and still fewer havethe competence and resources to use designin that way.Companies cannot yet professionally managethe design process. They do not know howto write a brief and they find the co-operationwith external studios troublesome. Projects areoften chosen by the marketing director or a presidentwhose decisions are governed by their ownsense of beauty and who disregard the conditionsand needs of a changing market. Manyentrepreneurs are only at the beginning of theirway and should start with small steps – theyshould gain knowledge of where and how to lookfor a designer, what and how to order, and howto estimate the costs related to the product’slaunching.Industrial design is one of the cheapest methodsof introducing innovativeness to products.It is only necessary to plan the co-operationprocess with designers and to develop a systemin which it will be possible to use their skills.Creative industry in Poland generates only1 percent of GDP. It grows by 6 percent annuallyand employs 230 thousand persons. Therefore,there is a considerable development potentialin this area. The strategy of investing in designis one of the priorities of the Operational ProgrammeInnovative Economy. The subsidieswithin this programme amount to more than onebillion Euros up to 2013.– Can we positively assess the achievementsof the Polish design, its potential and, mostof all, the interactions between the designand industry in the recent years?– Yes, we can. It is proved by the results of a surveycommissioned by the Ministry of Economyand carried out in 2007 by the Institute of IndustrialDesign on 300 Polish companies. Mostcompanies (60 percent) consider design to bean effective tool of market competition. The vastmajority of the sample (80 percent) believes thatinvesting in design is profitable and one fourthof the sample even points out that the priceof a well-designed product can increase by20 to 40 percent. For as many as 76 percentof entrepreneurs design is crucial for the company’sdevelopment, whereas 60 percent of themclaim that using design translates into higherconsumer satisfaction and improved imageof the company.The abovementioned survey shows that designis no longer limited solely to the stylisationof the object’s appearance but it also encompassesall the issues concerning the functionality,exploitation, as well as cost of production,transport and recycling once the product’s usageis ended.The fact that investing in design is profitable canbe proved also by a growing number of Polishbrands, successfully competing on both Polishand global markets.– Could you give us some examplesof the Polish design and its industrial implementationwhich particularly prove that gooddesign is not only profitable but also buildsthe company’s reputation and prestige,and substantially influences its positionon the market?– A good example of the Polish design and its implementationin the Polish industry is the PROFImcompany co-operating permanently with fivedesigners. Its own designs are characterisedby good harmony between the product’s functionality,ergonomics and aesthetics. Its proposedsolutions, marked by economical usage of materials,follow the global design trends in the fieldof the office furniture design. The companyconstantly invests in its infrastructure, as wellas the design and laboratory facilities, whichallows it to satisfy the requirements of externalclients. One of its recent achievements is mPOSI-TION – a computer chair on which the personis partly sitting and partly lying. It was createdjointly by the Institute of Industrial Design (conceptand results of ergonomic studies) and Studio 1:1which won a competition (project). The chair waspresented during the world finals of the world’sbiggest technological competition Imagine Cup2010, held in July 2010 in Warsaw. This modernpiece of furniture assures optimal conditionsfor working for many hours in a position facilitatingconcentration in any place – in the office, at homeor in the public space. It is not only an innovativeproduct, designed according to the latest ergonomicstudies, but above all a new philosophyof working.Another good example can be the finalistsof the last year Good Design competition, whichhas been organised by the Institute of IndustrialDesign since 1993. Zelmer – a well-known producerand exporter of household goods – hasbusiness relations with about 30 design companies,and co-operates each year with 12 designstudios. The company has a well defined newproduct development process and each projectis developed according to the company’s strictinternal guidelines (project brief). These effortsresulted in creating, among others, the juiceextractor that was awarded in the competition.Great attention to design characterises the MebleVox company, one of the leading Polish furnitureproducers and exporters. The Mee multisensoryfurniture collection is a well-thought-out projectas far as the security, ergonomics, functionalityand the needs of the users, both childrenand adults, are concerned. The furniture, apartfrom its basic functions, serves also as toys,enriches the child’s environment and surroundingand stimulates the development of its cognitiveand psychomotor functions.Also distributors appreciate the fact that gooddesign is important to strengthening one’s positionon the market. Leroy Merlin, one of the biggestglobal retail chains offering building materials,as well as finishing and decorative articles,has started to co-operate with the Instituteof Industrial Design, designers and several dozenproducers wishing to implement their severalhundred products with professional support fromadvisors and designers.– How would you describe the role of the Instituteof Industrial Design, a market company(having the status of a scientific unitWydanie specjalne KWARTALNIK URZĘDU PATENTOWEGO RP • 9

WIPO Award for Innovative Enterprisesand a research and development centre),in our today’s economy when the priorityis striving for the innovative economy, whichis hard to achieve without good design asshown by the example of the best-developedworld economies?– The Institute of Industrial Design has sixtyyearexperience in popularising design and newproduct developments. Its role was changingalong with the transformations in the economyand I would even say that it was ahead of thosechanges. Our goal is to popularise industrialdesign application at all stagesof the product’s life cycle and to stimulatecreative industry to generate a much highercontribution to GDP. The Institute of IndustrialDesign is the only company in Polandhaving the status of a scientific unit statutorilydealing with design. The activity of the Institute,targeted at broadening the knowledge in the fieldof creating and implementing product innovationswith the use of professional design is in line withgovernmental priorities of the programmes concerningthe involvement of Poland in the developmentof the global knowledge-based economy(KBE) and the actions supporting innovativenessin Polish enterprises. We concentrate on threemain issues: design promotion and popularisation,research and development, and education.The Institute is a strategic advisor to enterprises,public administration authoritiesand designers in the field of design development,its applications and increasingmarket efficiency; methodology of placingnew design products on the market;auditing design products and the designmanagement process; creating the developmentstrategies for enterprises, organisationsand institutions, towns and regionsin the field of creative business. It acts asan intermediary and facilitates the co-operationbetween designers and enterprises, conductsresearch in the area of design, including ergonomicsand new product development;organises national and international exhibitions,conferences, competitions and events promotingdesign, and provides professional knowledge(has its own library, including on-line library).– What tasks are carried out by the Instituteas a leading institution of the Polish design?What actions are taken by the Institute in orderto make the process of acquiring gooddesign by Polish enterprises, including smalland medium-sized ones, more efficient? Onthe other hand, what is done to increaseamong these enterprises and their managementstaff, as well as among our politicaland economic elites the awareness of the importanceof design to the economic development,production innovativeness and higherstandard and quality of living?– For many years we have been advisingcompanies on how to use design to improveproducts, enhance the company’s competitiveposition on the market and create the company’sgood reputation. Apart from individualprojects for our clients, in 2008 we started oneof the biggest design management advisoryprogrammes in the world entitled DYP – “DesignYour Profit” financed by the EU funds. Its goalis to introduce in 550 Polish companies basiccompetence in the area of investing in design.The programme provides specialist knowledge,methodology and practical solutions, thanksto which enterprises and designers learn howto create efficiently innovative design productsand manage their marketing. At the same time,we are building a co-operation network witheconomic centres and institutions, universities,business incubators, technology transfer centres,science and technology parks and internationalorganisations, forming a durable businessenvironment supporting innovation in enterprisesthrough design.Since 1993 we have been organising the prestigiousGood Design competition under the auspicesof the Ministry of Economy. It is anannual programme of monitoring product designon the Polish market, encompassing since 2009also service and e-service design. The exhibitionof awarded works in our seat in ŚwiętojerskaStreet in Warsaw, visited by a huge audience,has also an educative role. Its significancefor creating good taste of consumers and producerson the basis of the presented standardscannot be overestimated. A similar functionis served by the Gdynia Design Days, whichis an international programme implementedtogether with the local self-government of Gdyniaand popularising the Baltic States’ design. Thisis the right place for the designers, entrepreneurs,Tri-City residents and tourists. This eventincludes exhibitions, presentations, designworkshops for children and youth and workshopsfor young designers and entrepreneurs.Entrepreneurs have an opportunity to meetthe designers and the designers have contactwith the customers – addressees of their work.Special attention is paid to beginner designers,whereas experienced studios share their knowledgeand experience.Since 2008 under the auspices of the Ministryof Culture and National Heritage we have beenconducting the scholarship programme YoungDesign for young, resourceful industrial designersready to start professional co-operation with entrepreneurs.In this unique Competition the BusinessAward Committee assesses the marketpotential of the young designers and the awardis granted to this potential and not the projects.The main prize in the competition is the ProfessorWanda Telakowska scholarship amountingto 20 thousand zlotys and, among others, a traineeshipin a prestigious design studio and trainingsraising professional qualifications.We co-operate with the Microsoft Poland companyand the Ministry of Economy on the organisationof the Imagine Cup competition, whose lastyear final was held in Poland. We consider it ourhuge success since it is the biggest internationalcompetition for students related to new technologies,creating a unique combination of youngprogrammers’ creativity and the added valuein the form of design.Since October 2008, together with the WarsawSchool of Economics, we have been conductingpostgraduate studies in design managemententitled “Product design in new productdevelopment management”. These studiesare addressed at the graduates of the studiesin economics and design planning who wishto become product managers in enterprises. Thiswas the first study of this kind in Poland and asappears from the survey on design applicationin Polish enterprises conducted by the Instituteof Industrial Design in 2007, there was a clearneed to educate specialists in the field of newdesign product management. This year we haveintroduced an e-learning platform which willmake it possible to educate product managersin Polish companies who will be aware of the designpotential. The platform is available at www.zsz.com.pl ready to be used.By means of these kinds of activitieswe create favourable conditions for the industrialdesign to become deeply ingrainedin our economy, so that it becomesthe driving force behind its development,as it is the case in other countries.Interview conducted by:Anna Szymańska10 • KWARTALNIK URZĘDU PATENTOWEGO RP Wydanie specjalne

WIPO Award for Innovative EnterprisesTo nie jestliftingRozmowa z Wojciechem Lubawskim Prezydentem KielcNie ulega wątpliwości – Kielce zmieniają szaty i twarz : reprezentacyjny deptakmiasta ul. Sienkiewicza, Aleja Sław, świeżo odremontowany pasaż spacerowohandlowyz pięknym Placem Artystów, nowe muzea, do tego – prężne KieleckieCentrum Kultury, Baza Zbożowa czyli kolejny ośrodek kultury, powstające DesignCentrum, Kielecki Park Technologiczny współpracujący z Instytutem WzornictwaPrzemysłowego, coraz bardziej znaczące na polskiej mapie targowejTargi Kielce S.A., w tym Targi Mody i Wzornictwa „Kielce Street Fashion”, porozumienieinstytucji i uczelni kieleckich na rzecz rozwoju działalności wzorniczejw Kielcach…Na zdjęciu Prezydent m. KielceW. LubawskiTo tylko niektóre z przykładów na to, że widoczne tzw. gołym okiem zmiany w Kielcach nie są zwykłym „liftingiem”, ale dowodemświadczącym o istotnej zmianie podejścia, nowej filozofii zarządzania i rządzenia miastem.Z inicjatywy Pana powstała nie tylko Aleja Sław, ale przede wszystkim – moim zdaniem – podstawa wszelkich działań służącychzmianie wizerunku miasta – „Lokalny program rewitalizacji obszarów miejskich, poprzemysłowych i powojskowychw mieście Kielce”. To z pewnością będzie proces, choć już widoczne efekty są zaskakujące i bardzo… optymistyczne.– Panie Prezydencie, dlaczego zdecydowałPan o tym, że Kielce muszą „zmienić twarz”?– We współczesnym świecie globalizacji tylkocoś, co będzie wyjątkowe będzie nas wyróżniałona tle innych. Daje szansę na sukcesi rozwój.Parking CentrumWedług badań opinia o Kielcach w Polscenie jest jednoznacznie pozytywna. Składa sięna to wiele czynników zarówno historycznychjak i aktualnych, które w wielu statystykachcywilizacyjnych lokują Kielce w dole tabeli. Jeżelichcemy tę opinię zmienić, musimy w zdecydowanysposób postawić na te wartości,które dadzą nam szansę na zmianę wizerunku.W perspektywie czasu przełoży się to równieżna mentalność, sposób myślenia i życia mieszkańcówmiasta.– Czy Pana zdaniem design, w szerokimjego rozumieniu, jest tym sposobem czy teżnarzędziem, który uruchomia też pewneprocesy społeczne i ekonomiczne, a nawetintegracyjne, bo wpływając na kondycjęekonomiczną miasta, regionu, działa takżei na lokalną społeczność. Wyzwala w ludziachdobre emocje, to, co jest w nichnajbardziej wartościowe, co powoduje,że stają się dumni z tego, że mieszkają, żyjąw mieście, regionie, który jest miejscem„do życia” a nie do „przeżycia”, bardziej sięz nim identyfikują. W efekcie łatwiej chybarozwiązywać różne problemy lokalnych społeczności.– Rozwój gospodarczy jest najbardziej pożądanymprzez społeczeństwa. Jest taki obszartego rozwoju, który nie jest uciążliwy i nie stwarzatylu cywilizacyjnych problemów. To jestwłaśnie wzornictwo przemysłowe. Kierunekbardzo przyszłościowy, dający satysfakcjęi będący wyzwaniem dla ludzi biznesu i sztuki.Działania nasze idą w kilku kierunkach równolegle.I tak:1. politycznym – zarówno miasto Kielcejak i Zarząd Województwa Świętokrzyskiego„Wzornictwo przemysłowe” przyjęło za jedenz głównych kierunków działania.2. edukacyjnym – nasze dwie publiczneuczelnie zadeklarowały udział w rozwoju „design”poprzez kształcenie kierunkowe.Wydanie specjalne KWARTALNIK URZĘDU PATENTOWEGO RP • 11

WIPO Award for Innovative EnterprisesIt is not a liftingInterview with the President of KielceWojciech LubawskiThere is no doubt that city of Kielce is changing itsimage: representative pedestrian zone of SienkiewiczStreet, the Walk of Fame, recently renovatedshopping arcade with the beautiful Artists Square,new museums and, on top of this, actively workingKielce Centre of Culture, Baza Zbożowa – whichis another cultural centre, emerging Design Centre,Kielce Technology Park cooperating with the Instituteof Industrial Design, and more and moresignificant in Poland – Targi Kielce S. A., includingFashion and Design Fair “Kielce Street Fashion”,the agreement of institutions and universitiesof Kielce for the development of design in Kielce…Those are only some of the examples showingthat the changes that can be spotted with the nakedeye are not just a “lifting” but a proof of a significantchange in the approach and of a newphilosophy of managing and governing the city.You have initiated not only the creation of the Walkof Fame but also the implementation of “Local programmeof regeneration of urban, post-industrialand post-military areas in the city of Kielce” which,in my opinion, creates the basis for any activitiesaiming at changing the image of the city. Thisprocess will certainly last for some time althoughthe already visible effects are surprising and very…optimistic.– Mr President, why did you decide that cityof Kielce has to “change its face”?– In the contemporary globalised world onlyuniqueness can differentiate us from others, givingus the opportunity to develop and achieve a success.According to surveys, the opinion about Kielceis not explicitly positive. This is due to a numberof both historic and current factors which placeKielce in many civilisation statistics at the bottomof the tables. If we want to change that opinion,we have to decisively go for those values whichwill make it possible for us to change our image.In the future it will also translate into the changeof mentality, way of thinking and living of ourtown’s residents.– Do you think that design, in a broad sense,is the way or the tool that can initiate certainsocial, economic and even integration processessince it influences not only the economiccondition of the town and region butalso of the local community? It triggers positiveemotions in people, their most valuablepart thanks to which they become proud of livingin the town and region which is a place“to live” and not just “to survive”. They identifythemselves more with it. Consequently, itis probably easier to solve various problemsof local communities.– The economic development is what is mostdesired by the societies. There is an area of thatdevelopment which is not troublesome and doesnot pose so many civilisation problems. That areais industrial design. This is a very promising directionand a source of satisfaction and a challengefor businessmen and artists.Our activities are going simultaneously in severaldirections, namely:1. The political direction – both Kielceand the Board of the Świętokrzyskie Voivodeshiphave taken the “Industrial Design” as oneof the main directions of their activity.2. The educational direction – our two public universitieshave declared their intention to participatein the “design” development by offering studiesin this field.•z The University has created new “Design” studiesat the Faculty of Art.•z The Kielce University of Technology promotesurban design within the “Architectural” studies.•z At the private Kielce School of Trade there arestudies on “Industrial design”.•z The public Fine Arts High School in Kielcealso declares it is active in this area.In the “Baza Zbożowa” (Cereal Base) centre(a place integrating nongovernmental organisationsand associations dealing with art) thereare: “School of firing porcelain”, “Fashion designstudios” and “Computer graphics studios”. The artistsworking in the centre say they are also goingto install glass melting furnaces.3. The business direction – a new project for nearly90 million zlotys is being carried-out in Kielce,namely the Kielce Technology Park and BusinessIncubator. The Laboratory of Design complementsthe offer of the Kielce Technology Park whichis the right place for both start-up companies aswell as companies at the development stage.4. The exhibition direction – this year the KielceDesign Centre is going to be put into operation– a modern design centre in a renovated historicbuilding of the Former Prison Complex. It is goingto be an international institution promoting designand aiming at stimulating creativity and innovationin its theoretical and practical application. TheCentre wants to attract the best Polish and foreigndesigners and students in order to contribute,through joint activities, a new look at the currentdesign and its dynamic growth.The rapidly developing Kielce Trade Fairs planalso to organise since 2012 cyclic industrial designfairs.– Which of the following do you consider vitalwhen it comes to introducing changes – programmeof such alterations, support of institutions,milieus and particular people indispensablefor their implementation, social approvalor, maybe, it’s all about … money? Whencoming up with so ambitious a plan of totallynew image of Kielce - because ambitious itis – has a question of funding ever crossedyour mind?– We bear it in mind that this is an investment.Then, if everything goes according to our plan,the ROI will be very high.“Design Cluster” to be established jointlywith the Kielce Technology Park, Universityand the cultural institutions in Kielce is scheduled.The whole undertaking is eligible for UE funding,under European Regional Development Fund orOperational Programme - Innovative Economy.As for the social approval of our activities- to put itbluntly- it’s more than reassuring. All local mediakeep on promulgating the information about ourprojects, which is generally perceived promisingin the context of Kielce development by its dwellers.Take for example the bewildering successof OFE Fashion Event, which attracts more than300 fashion lovers on an annual basis.– Programme of Kielce revitalization reliesheavily on the role of design. Would you agreethat the former will not only create new imageof Kielce but also make it as innovative,modern and by no means less appealingthan Warsaw or Cracow? Do you think thatin a foreseeable future Kielce will be ableto offer economic and cultural infrastructureboth satisfying and inspiring to its inhabitantsand guests?– Design has the potential of making Kielce sosuccessful that both Warsaw and Cracow willhave no choice but to envy us. Dynamic and successfulcentre of design in Poland is bound to createa whole spectrum of opportunities for the nationalindustry. It is we who can set the trendsin the field of product design. Today , commercialsuccess depends heavily on the design of products.Needless to say, if you want to achievesuccess, then come to Kielce!– Thank you for the interview and lots of success!Interviewer: Anna SzymańskaWydanie specjalne KWARTALNIK URZĘDU PATENTOWEGO RP • 13

Marki renomowane a narodowy brandingTworzeniemarki narodowejjest procesemSilna marka kraju niesie za sobą niezliczonekorzyści zarówno społeczne, jak i gospodarczedla jego mieszkańców. Fakt, że niektóre krajeczerpią korzyści z tego, jak są postrzegane,mobilizuje pozostałe państwa do budowaniai umacniania swoich marek. Branding narodowyjest właśnie procesem tworzenia silnejmarki narodowej. Polega on na promowaniukraju po to, aby stworzyć czytelny, pozytywnywizerunek państwa zarówno w oczach jegomieszkańców, jak i za granicą.Niewątpliwie budowaniewizerunku państwajest procesem żmudnym.Zniechęcający może być fakt, że nie zawszema się wpływ na czynniki, które przekładająsię na postrzeganiu kraju. Aby odnieść sukcesw budowaniu marki narodowej, konieczna jestjednak długofalowa strategia rządowa, obejmującam.in. tworzenie warunków prawnychprzyjaznych rozwojowi przedsiębiorstw, promowaniewysokich standardów jakościowych,jak również promowanie zrzeszania się przedsiębiorcówdla tworzenia wspólnego, silniejoddziałującego, wizerunku.Dostrzegając wyzwania, które stoją przed krajamirozwijającymi się, Światowa OrganizacjaWłasności Intelektualnej (WIPO) podjęła pracęnad sporządzeniem raportu z badania na tematrozwoju brandingu narodowego w krajachEuropy Środkowo-Wschodniej i Azji. Celemtego badania jest opracowanie najskuteczniejszychmetod kreowania marki narodowejw tym regionie.Niewątpliwie proponowana strategia brandingunarodowego prowadzonego w oparciu o oznaczeniageograficzne i znaki towarowe sprawdziłasię już na Zachodzie. Aby taka strategiamogła przynieść efekty i u nas, konieczne jestjednak istnienie w kraju silnych, renomowanychmarek zdolnych do wytworzenia pozytywnegoprzekazu w oderwaniu od towarów i usług,z którymi marki te są związane. Niezwykleważna jest więc promocja własności przemysłowejwśród przedsiębiorców. Szczególniepomocna w tym kontekście może okazać siędziałalność organizacji wspierających własnośćprzemysłową wśród małych i średnich przedsiębiorstw.Konieczne jest bowiem zarównobudowanie świadomości potencjalnej wartościprzedmiotów własności przemysłowej, jakrównież pomoc finansowo-organizacyjna w zakresiekształtowania wizerunku tworzonychmarek.Silna marka narodowa zbudowanajest zwykle w oparciu o jakieś konkretnedobro,cechę danego kraju, która może rzeczywiścieprzyciągnąć odbiorców i na stałe utrwalićsię w ich świadomości w kontekście danegokraju. Na początku tworzenia wizerunku krajunależy więc ocenić, co może być szczególnieinteresującego w tym konkretnym państwie,co może przyciągnąć odbiorców i odróżnićkraj od innych. W założeniu bowiem już samanazwa danego państwa powinna kojarzyć sięjakąś pozytywną cechą, jak np. Szwajcariaz precyzją, pewnością i dokładnością. Powiedzenie„chodzić jak w szwajcarskim zegarku”uświadamia nam jak dużą rolę w postrzeganiukraju pełni suma pozytywnych skojarzeń związanychz markami konkretnych prywatnychpodmiotów.Kształtowanie marki państwa rządzisię w pewnym zakresie tymisamymi regułami, co kształtowaniekażdej innej marki.Nie należy więc zapominać o określeniu docelowejgrupy odbiorów. Tak jak w przypadkukażdego rodzaju promocji, dla osiągnięcianajlepszych rezultatów w brandingu narodowymważne jest ustalenie, kogo chcemyprzyciągnąć oraz jakie ta grupa odbiorców maoczekiwania i potrzeby. Należy przeprowadzićbadania rynku, ocenić poziom konkurencji,sporządzić plan promocji. Pomocne może byćrównież utworzenie narodowego znaku towarowego.Może być to zupełnie nowe oznaczenielub może odwoływać się ono do kształtówi kolorów kojarzonych już z danym państwem.Przykładem takich znaków mogą być np.:Podobną funkcję mogą również spełniać flagipaństw – szczególnie te najbardziej charakterystyczne– takie, jak szwajcarska. Ważne jest,żeby zachęcać przedsiębiorców do używaniaswoich znaków towarowych wspólnie ze znakaminarodowymi. W szczególności odnosi14 • KWARTALNIK URZĘDU PATENTOWEGO RP Wydanie specjalne

się to do producentów już rozpoznawalnychna świecie oraz tych dobrze się zapowiadających.Dobrym przykładem takiego współdziałaniajest Szwajcaria np.:Siła reklamowa znakówrenomowanychoderwana jest od towarów czy usług, którebyły nimi pierwotnie oznaczane. Takie znakisą zdolne do promowania krajów, samebowiem generują pozytywne skojarzenia. Tepozytywne skojarzenia związane z danym produktemczy usługą z czasem mogą natomiastw świadomości odbiorców zostać przeniesionena znak narodowy, który samodzielnie uzyskaznaczącą wartość w oczach odbiorców.Szczególnie dużo uwagi kształtowaniu markinarodowej poświęca Szwajcaria. Badaniadowiodły, że znaczny procent konsumentówjest w stanie zapłacić więcej za produkt tylkodlatego, że jest on szwajcarski. Z tej przyczynyw tym kraju powstaje regulacja prawna, któranakazuje, aby wszystkie towary opatrywaneoznaczeniem „Swiss made” lub podobnymmiały odpowiedni procent rzeczywistegoszwajcarskiego pochodzenia. Procent ten różnisię w zależności od tego, czy chodzi o produktynaturalne, naturalne przetworzone, czy teżprzemysłowe. Waha się jednak w granicach60 – 80 proc. Nie będzie to pierwsza tego typuregulacja w Szwajcarii. Od lat bowiem obowiązujerozporządzenie, które szczegółowo określawarunki nakładania napisu „Swiss made”na szwajcarskie zegarki.Trzeba jednak zapracować na to, aby samopochodzenie produktu z danego państwaświadczyło o jego atrakcyjności. Z pewnościąprocesowi tworzenia marki narodowej sprzyjapromocja kraju przez globalnie renomowanemarki, rozpoznawalne oznaczenia geograficzne,czy też działania związków producentówzmierzające do stworzenia pozytywnegowizerunku towarów z określonego źródłapochodzenia. Z czasem samo pochodzeniestaje się najlepszą reklamą towarów i usług.Przekonać się o tym można na przykładachszwajcarskich banków, zegarków czy włoskichbutów.Budowanie marki narodowej jest procesemdługotrwałym, który jednak z czasem zapewniawymierne korzyści. Dobrym przykłademna to, jak przedsiębiorcy korzystają z wypracowanegoprzez innych wizerunku miejscapochodzenia, jest kampania reklamowa bankuNordea. Reklama ta odwołuje się do pozytywnychskojarzeń, które odbiorcy mają ze Skandynawiątj. prostoty, praktyczności i nowoczesności.Na tym przykładzie wyraźnie widać,Szwajcarię za świadomość tego stanu rzeczyi za wprowadzenie regulacji prawnych ustanawiającychwarunki legalnego wskazywaniaszwajcarskiego pochodzenia towarów.Na gruncie przepisów obowiązujących w naszymkraju, Konwencja Paryska o ochroniewłasności przemysłowej oraz Ustawa Prawowłasności przemysłowej wydają się stwarzaćczęściową możliwość kontroli,„My w Skandynawii lubimy proste rozwiązania.Jeżeli jeździmy autem to Vo…wolno jeździmy, bo mandaty są wysokie.Jeżeli używamy komórek to No…noooo… wiadomo jakich.Meble kupujemy w I…i skręcamy je sobie w domu.Jeśli chodzi o bankto wybór jest jeszcze prostszy – Nordea Bank”czy podmioty prywatnewłaściwie kształtują wizeruneknaszego kraju.Regulacje te uzależniają bowiem możliwośćkorzystania z nazwy państwa i jego barww znakach towarowych od zezwolenia włażemarki uznane na rynku budują wizerunekmiejsca, z którego pochodzą.Prawo własności przemysłowejmoże wnieść znaczący wkładw budowanie marki narodowej.Dostarcza ono bowiem instrumentów prawnych,które zapewniają szeroką ochronęmarkom renomowanym. Nie bez znaczenia jestrównież możliwość ochrony znaków wspólnychi wspólnych znaków gwarancyjnych. Instytucjete mogą bowiem okazać się bardzo przydatnedla różnego rodzaju zrzeszeń producenckich,które wspólnymi nakładami kształtują wizerunekróżnych branż.Na koniec należy jednak podkreślić, że na wizerunekkraju wpływają nie tylko pozytywnewrażenia pozostawiane w świadomości odbiorówprzez dobre, krajowe towary, czy usługi.Niemniej silne zapisuje się bowiem w pamięciprzekaz negatywny. Należy więc docenićściwego organu. Problem ze stosowaniemtej regulacji polega jednak na tym, że brakjest organu powołanego do udzielania takichzezwoleń. W efekcie zgodnie z brzmieniemprzepisów naszej ustawy znaki zawierającem.in. nazwę lub skrót nazwy naszego krajunie powinny być rejestrowane. Praktyka jednakpokazuje, że zgłaszającym niejednokrotnieudaje się uzyskać prawa ochronnena znaki zawierające nazwę Polska, pomimobraku odpowiedniej zgody. Taki stan rzeczymoże pozbawić władze naszego kraju rzeczywistejkontroli nad kształtowaniem sięmarki narodowej. De lege ferenda należywnioskować, aby wspomniana luka prawna,jak najszybciej została wyeliminowana. Należyrozważyć, czy i jak w tym zakresie możnaby było wykorzystać sprawdzone regulacjezagraniczne.Marta ChylińskaWydanie specjalne KWARTALNIK URZĘDU PATENTOWEGO RP • 15

vertising campaign of Nordea Bank serves asa good example of the way entrepreneurs usethe already existing image of a place of origin.The advertisement triggers positive associationswith Scandinavia among customers, i.e. simplicity,practicality and modernity. The exampleclearly shows that reputable brands enhancethe image of the place of origin.Industrial property law may significantlycontribute to national branding.It provides legal instruments ensuring extensiveprotection of reputable brands. Possibility to protectcollective marks and collective guaranteemarks is equally important, since these institutionsmay turn out particularly useful to variousproducer associations who influence the imageof individual businesses in a common effort.Finally, it should be pointed out that the imageof a state is not only affected by positive associationsin the minds of customers with high-qualitynational goods and services but also by negativemessages. For that reason, Switzerland shouldbe appreciated for realising that and for introducinglegal provisions setting the conditions for legalindication of Swiss origin of goods.As for provisions in force in Poland, the ParisConvention for the Protection of IndustrialProperty and the Industrial Property Law seem,to some extent, to make it possible to monitorwhether private entities properly developthe national brand of our country.The above provisions refer to a competentauthority of a given country for the decisionsconcerning the possibility of the use of the nameand colours of the state in trademarks. However,there is a problem in applying these provisions asthere are no competent authority with the powerto issue such decisions. Consequently, pursuantto the provisions of the Industrial PropertyLaw, trademarks containing, inter alia, the nameor abbreviated name of Poland shall not beregistered. In practice, however, applicants oftenobtain protection for trademarks containingthe name of Poland, despite the lack of adequatedecision. Such a situation may deprive the Polishauthorities of actual control over national branding.De lege ferenda, elimination of the aforementionedlegal loophole should be promptlysuggested. It should also be considered whetherand to what extent the successful foreign provisionscould be applied.Marta ChylińskaChopinMural na warszawskiej Tamcei „jego” ustawaDo Urzędu Patentowego RP trafiło dotąd blisko 100 zgłoszeńzawierających w treści wizerunek lub nazwisko Chopina.W przypadku zgłoszeń „chopinowskich” znaków towarowychUP RP wymaga przedstawienia zgody Narodowego InstytutuFryderyka ChopinaRok 2010 stanowił istotną datę dla kulturypolskiej z uwagi na przypadającądwusetną rocznicę urodzin Fryderyka Chopina.Praktycznie codziennie środki masowego przekazudonosiły o wydarzeniach poświęconychWielkiemu Polskiemu Kompozytorowi. Możnawspomnieć niektóre z nich.W centrum Warszawy, na Tamce, powstałydwa ponad trzystumetrowe malowidła ścienne(murale) poświęcone Chopinowi, przygotowaneprzez polskich artystów. W dniach od 22 lutegodo 1 marca 2010 roku (dwie oficjalne datyurodzin kompozytora) odbył się najdłuższydotychczas na świecie koncert chopinowski.Szczególną oprawę zyskał coroczny 6. MiędzynarodowyFestiwal Muzyczny „Chopin i jegoEuropa”. Istotnym momentem w trakcie obchodówbyło otwarcie w Warszawie Muzeum im.Fryderyka Chopina, jednej z najnowocześniejszychplacówek muzealnych w Europie.Rok chopinowski został dostrzeżony takżena świecie. Znany wokalista Bobby McFerrinprzygotował specjalny program opartyna repertuarze składającym się z utworówChopina. W Szanghaju, podczas wystawyEXPO, zaprezentowany został spektakl Rockloves Chopin (Rock kocha Chopina), widowi-sko w wykonaniu najznamienitszych polskichmuzyków z oprawą baletową i multimedialną,przedstawiające postać Chopina w klasycznej,jazzowej i rockowej oprawie.Znak towarowy – Chopin?Z uwagi na miniony rok warto wspomniećo związkach Chopina z Urzędem PatentowymRP. Wynikają one z ustawy o ochroniedziedzictwa Fryderyka Chopina przyjętejprzez Sejm blisko dekadę temu. Przyczynyprzyjęcia tej regulacji były szeroko komen-Wydanie specjalne KWARTALNIK URZĘDU PATENTOWEGO RP • 17

towane w prasie podczas prac nad ustawąi niedługo po jej uchwaleniu. Zadecydowałasprawa udzielenia producentowi napojówalkoholowych przez Towarzystwo im. FryderykaChopina (TIFC) zgody na uzyskanieprawa wyłącznego do znaku towarowegozawierającego w treści nazwisko kompozytora.Trzeba zaznaczyć, że ustawa „chopinowska”jest aktem prawnym szczególnego rodzajunie znajdującym odpowiednika w Europiei prawdopodobnie na świecie.Założeniem ustawy było stworzenie mechanizmów,które z jednej strony zapewniłybymaterialne zabezpieczenie i promocjęspuścizny kulturowej po Wielkim Polskim Kompozytorze,a równolegle pozwoliłyby państwueliminować deprecjonujące Chopina przypadkiużycia w obrocie symboli z nim związanych.Na podstawie art. 1 ustawy „chopinowskiej”utwory Fryderyka Chopina i przedmiotyz nim związane zostały określone jako dobroogólnonarodowe podlegające szczególnejochronie. Przepis ten stanowi dalej, że nazwiskoWielkiego Polskiego Kompozytora i jegowizerunek są chronione odpowiednio na zasadachdotyczących dóbr osobistych. Ustawodawcazastrzegł, że ochrona przedmiotowychdóbr osobistych następuje w przypadkachkorzystania z nich w sposób przynoszącyujmę. Utworzony został Narodowy InstytutFryderyka Chopina (NIFC), który jest instytucjąściśle powiązaną ze strukturami państwowymi(nadzór nad nim sprawuje minister właściwydo spraw kultury i ochrony dziedzictwanarodowego). NIFC, na mocy porozumieniazawartego z ministrem, wykonuje obowiązkiwymienione w ustawie, czyli dba między innymio to, żeby dobra ogólnonarodowe – nazwiskoi wizerunek Chopina – były odpowiedniochronione.Nazwisko i wizerunek kompozytorasą powszechnie znane, a jego utworykojarzone z wyrafinowaną muzyką klasyczną,preludiami, walcami i mazurkami. Tym samymstanowią wręcz idealny materiał dla stworzeniamocnego i rozpoznawalnego znaku towarowego.Nie dziwi zatem fakt, że przedsiębiorcyw Polsce decydują się na sygnowanie swoichtowarów lub usług oznaczeniami zawierającymiw treści nazwisko lub wizerunek Chopina.Mając na uwadze zabezpieczenie swoichpraw dokonują często zgłoszeń takich znakówtowarowych do Urzędu Patentowego RP(dotychczas do UP RP trafiło blisko 100 takichzgłoszeń). Z rejestru znaków towarowychprowadzonego przez polski Urząd Patentowywynika, że chronione są „chopinowskie” znakitowarowe przeznaczone do oznaczania międzyinnymi napojów alkoholowych, czekoladyi wyrobów czekoladowych, wody kolońskiej,toaletowej lub zapachowej, papieru, czasopismi książek, a także usług reklamowych orazorganizowania konkursów pianistycznych.Przykład zarejestrowanegoznaku towarowegoUPRP i OHIM a NIFCWejście w życie ustawy o ochronie dziedzictwaFryderyka Chopina wymogło na UrzędziePatentowym RP stworzenie odpowiedniejpraktyki zapewniającej wypełnienie postanowieńustawy. Obecnie kwestia dotyczy zasadniczozgłoszeń znaków towarowych, jednaknie można wykluczyć, że w przyszłości pojawiąsię także zgłoszenia wzorów przemysłowychzdobionych nazwiskiem lub wizerunkiemChopina.W przypadku zgłoszeń „chopinowskich”znaków towarowych UP RP wymaga przestawieniazgody Narodowego Instytutu FryderykaChopina. Jej brak powoduje wydanie decyzjinegatywnej. Czasami NIFC odmawia udzieleniatakiej zgody, czego przykładem było odrzuceniewniosku producenta krawatów, którynazwiskiem Chopina chciał oznaczać swojewyroby. Instytut argumentował, że za życiakompozytora w powszechnym użyciu nie stosowanokrawatów. Innym razem brak zgodymoże wynikać z zaniedbania zgłaszającego.Tym samym NIFC współdecyduje niejakoo udzieleniu prawa ochronnego na znak towarowy.Ochrona przewidziana na gruncie przedmiotowejustawy i praktyka Urzędu PatentowegoRP jest zasadna. Wzmacnia ona bowiempozycję UP RP wobec zgłaszających znakitowarowe zawierające w treści nazwisko lubwizerunek Chopina. Można hipotetyczniebowiem wyobrazić sobie próbę zgłoszeniaznaku towarowego stanowiącego nazwiskolub wizerunek kompozytora i przeznaczonegodo oznaczania papieru toaletowego. W takimprzypadku istnieje wysokie prawdopodobieństwo,że NIFC nie wyda zgody, a tym samymUrząd Patentowy RP, zgodnie z praktyką i obowiązującymiprzepisami, odmówi udzieleniaprawa wyłącznego.Niepokojący może być fakt, że UrządHarmonizacji Rynku Wewnętrznego(OHIM) nie wymaga zgody NIFC. Ustawao ochronie dziedzictwa Fryderyka Chopinaobowiązuje co prawda na terytorium Polski,jednak odpowiednia interpretacja przepisówunijnych daje podstawę, ażeby OHIM przyjąłpraktykę analogiczną do praktyki UP RP.Pozostaje mieć nadzieję, że eksperci Urzęduw Alicante nie dopuszczą do rejestracji ewentualnegozgłoszenia wspólnotowego znakutowarowego zawierającego w treści nazwiskolub wizerunek Chopina i przeznaczonegodo sygnowania papieru toaletowego. Takiprzykład może wydawać się absurdalny, jednakobserwując występujące trendy, takiegoscenariusza nie można wykluczyć (o przypadkuudzielenia wyłączności na znak towarowyprzedstawiający postać i nazwisko NapoleonaBonaparte dla oznaczania papieru toaletowegow ubiegłym roku informowała w fachowymczasopiśmie M. Kilimiris, rzecznik patentowyz Grecji).Michał Kruk(w niniejszym artykule zostały wykorzystane fragmentytekstu „W 200. rocznicę urodzin Wielkiego PolskiegoKompozytora o ochronie jego dóbr osobistych”autorstwa M. Kruka opublikowanego w miesięczniku„Palestra”)18 • KWARTALNIK URZĘDU PATENTOWEGO RP Wydanie specjalne

CHOPIN AND HIS “LAW”So far almost 100 applications have been filedbefore the Patent Office of the Republic of Poland,with the name or image of Chopin. In caseof the ‘Chopin’ containing trademarks, the PatentOffice of the Republic of Poland requires the consentof the Fryderyk Chopin Institute.The year 2010 was an important date for the Polishculture due to the two hundredth anniversaryof the birth of Fryderyk Chopin. Nearly every day,mass-media in Poland informed of the events devotedto the great Polish composer. Some of themwill be mentioned below.In the centre of Warsaw, in Tamka, two muralsof more than 300 metres devoted to Chopin appeared,which were prepared by Polish artists.From February, 22 till March, 1, on the two officialdates of Chopin’s birthday, the longest in the worldChopin’s concert was held. A special setting wasadded to the annual International Musical Festival“Chopin and his Europe”. An important event wasthe opening of the Museum of Fryderyk Chopinin Warsaw, which is one of the most modern institutionsof this kind in Europe.The Chopin Year was also taken noteof in the world. The famous vocalist Bobby McFerrinprepared a special program based on the repertoiremade of Chopin’s works. In Shanghai, during the exhibitionof EXPO, a performance entitled “RockLoves Chopin” by most outstanding Polish artistswas shown. The performance had a spectacularballet and multimedia setting presenting a figureof Chopin in a classical, jazz and rock convention.(podpis pod zdjęciem)Mural in Tamka in WarsawTrade-mark – Chopin?In view of the previous year it is worth mentioningthe connections of Chopin with the Patent Officeof the Republic of Poland. They come from the lawon the protection of Fryderyk Chopin’s heritage,which was adopted by the Polish Parliament almostten years ago. The reasons behind its adoptionwere widely commented on in the press whilethe legislative work was in progress and shortly afterthe law was passed. It all started with the consentgiven by the Fryderyk Chopin Society to a producerof alcoholic drinks concerning obtaining anexclusive right to a trade-mark containing the nameof Chopin. It is worth mentioning that the ‘ChopinLaw’ is of specific nature, probably without precedentin Europe and in the world.The ‘Chopin Law’ aimed at the creation of mechanismsthat would, on the one hand, ensure safetyand promotion of cultural heritage of the great Polishcomposer, and, on the other would allow the stateto eliminate the cases when the name of Chopinis depreciated by the use of symbols connectedwith him in business transactions.On the basis of Article 1 of the ‘Chopin Law’,the works of Chopin and the objects connected withhim have been named under ‘national goods subjectto special protection’. The provision stipulatesfurther that the name of the great Polish composeras well as his representation are protected respectivelyon the basis of the rules for the protectionof personal goods. The legislator also stipulatedthat the protection of the abovementioned personalgoods takes place in the cases when they aremade use of in a discrediting way. The FryderykChopin Society was established as an institutionclosely connected with the state structures (itis supervised by the Minister of Culture and NationalHeritage). The Fryderyk Chopin Society, on the basisof the agreement concluded with the Minister,performs the duties provided for in the law, i.e.is concerned with the proper protection of nationalgoods – the name and representation of FryderykChopin.The name and representation of the composer arewidely known and his works are associated withsophisticated classical music, preludes, waltzes,and mazurkas. Thus, they are an ideal materialfor creating a strong and recognizable trade-mark.There is no wonder that entrepreneurs in Polanddecide to mark their products or services withthe indications containing the name or representationof Chopin.With a view to safeguard their rights they often applyfor registration of such trade-marks to the PatentOffice of the Republic of Poland. It follows fromthe Trademark Register kept by the Polish PatentOffice that under protection are ‘Chopin’ trademarksused to identify, among others, alcoholicdrinks, chocolate and confectionery, cologne water,toilet water or perfumed water, paper, magazinesand books, as well as advertising services and organizationof piano competitions.Example of a registered trade-markUPRP, NIFC and OHIMEntering into force of the law on the protectionof Fryderyk Chopin’s heritage made the PatentOffice of the Republic of Poland work out suitablepractice for implementing the provisions of the law.Currently, the issue concerns basically trade-markapplications, however, it is not out of the questionthat in the future there will appear applicationsfor industrial design registrations, with the nameof representation of Chopin.In case of ‘Chopin’ trade-marks, the Patent Officeof the Republic of Poland requires the consentof the Fryderyk Chopin Institute. The lack of itsconsent results in the negative decision. There areinstances when the Institute refuses its consent as,for example, in the case of a producer of necktieswho wanted to mark their products with the nameof Chopin. The Institute argued that in the timeof Chopin neckties were not commonly used.On another occasion the lack of its consent canbe the result of an applicant’s negligence. Thus,the Fryderyk Chopin Institute in some way codecidesin the process of granting protection rightsfor a trade-mark.The protection provided by the abovementionedlaw and the practice of the Patent Office is justified.It definitely reinforces the position of the PatentOffice against the applicants of trade-markscontaining the name of representation of Chopin.One could hypothetically think of a situation whensomeone wants to register a trade-mark containingthe name or representation of the composerand intended for identifying toilet paper. In sucha case, there is a high probability that the Institutewill not give its consent, and the Patent Officeof the Republic of Poland, according to its practiceand binding provisions, will refuse the grant of exclusiveright.It is rather worrying that the Office for Harmonizationin the Internal Market (OHIM) does not requirethe consent of the Fryderyk Chopin Institute. Thelaw on the protection of Fryderyk Chopin’s heritageis binding in the territory of Poland, however,a proper interpretation of EU regulations providesthe grounds for applying the practice of the PolishPatent Office by the OHIM in that respect. Itis to be hoped that the examiners of the Officein Alicante will not allow a registration of a Communitytrademark with the name or representationof Chopin, intended for marking toilet paper. Suchan example may seem absurd, however taking noteof certain modern trends, the above scenario cannotbe excluded (a case of granting an exclusiveright for a trade-mark including a representationand the name of Napoleon Bonaparte for identifyingtoilet paper last year was recorded by M.Kilimiris, patent attorney from Greece in a specialistmagazine).Michał Kruk(fragments from: “W 200 rocznicę urodzin Wielkiego PolskiegoKompozytora – o ochronie jego dóbr osobistych”published in a monthly Palestra were used in the article)Wydanie specjalne KWARTALNIK URZĘDU PATENTOWEGO RP • 19

WIPO Award for Innovative EnterprisesJedyny taki Zamekw Polsce!Prezentuje Ewa Gołębiowska, Dyrektor Zamku CieszynJest takie miejsce na mapie Polski, gdzieznajdziesz najstarsze zabytki i najnowszydesign.W niewielkim, podzielonym granicą Cieszynie,od 2005 roku działa Śląski Zamek Sztukii Przedsiębiorczości, obecnie ZAMEKCIESZYN.Ta, zdaniem projektantów i dziennikarzy, najciekawszaw Polsce instytucja promująca wzornictwo,powstała i rozwija się dzięki wsparciumiasta i zaangażowaniu władz województwaśląskiego. Niebagatelną rolę w rozwoju Zamkuodgrywają środki unijne, ale w nie mniejszymstopniu, prawdziwie kobiecy upór i konsekwencjadziałania.Szerokie pole aktywności, od promocji wzornictwa,wspierania rozwoju innowacyjnychprzedsiębiorstw po ochronę ginących zawodówprzyciąga wielu gości, którzy o każdejporze roku znajdą tu coś ciekawego.Design przez cały rokCoroczne symboliczne urodziny Zamku zachęcajądo spędzenia w Cieszynie zimowegoweekendu, spotkania polskich projektantówi obejrzenia ich najnowszych projektów. Wiosnato czas na „Babski dizajn”, który trochęprzewrotnie rozkwita z okazji Dnia Kobiet.Warto śledzić kolejne edycje konkursu „ŚląskaRzecz” (Silesian Icon), który prezentuje najciekawsześląskie wdrożenia wzornictwa przemysłowegoi grafiki użytkowej.Warto również obserwować, jak Śląskie z regionuciężkiego przemysłu i jeszcze cięższejpracy zmienia się w region kreatywnychprzemysłów i jakie nadzieje wiąże się tutajz designem. Nie bez powodu transformacjiŚląska towarzyszy hasło „pozytywna energia“.Ten sam entuzjazm i konsekwencja działaniarozwinęły pierwszą zamkową wystawę „Dizajnuw przestrzeni publicznej” w niemalżeruch społeczny, który wiąże obywateli, lokalnesamorządy z architektami,urbanistamii projektantami. Najciekawszeobiektyz kolejnych wystawmożna na Zamkuoglądać przez całyrok, a w kolejnychseminariach i warsztatachbierze udziałcoraz bardziej świadomai rosnąca ilośćuczestników z całejPolski.Fragment wystawy„Babski dizajn”Nie tylko wystawyMimo że jesteśmy dumni z opinii, że Zamekjest „najlepszym miejscem na oglądanie designuw Polsce”, powtarzamy: Zamek to nie tylkowystawy!Zabytkowy Zamek pomaga zmieniać rzeczywistośći budować przyszłość firm orazprojektantów, oferuje dostęp do najnowszejwiedzy, dobrych praktyk, służy doświadczeniem,doradztwem i kontaktami. Pomagamyfirmom w znalezieniu projektantów i kooperantów,w wejściu na nowe rynki, organizujemyprofesjonalne szkolenia dla firm i projektantów,zwłaszcza wdrażających nowe produkty i usługi,wysyłamy na międzynarodowe warsztatyi konferencje. Nasz Klub Przedsiębiorcówpomaga rozwijać się lokalnym firmom.Coraz częściej z warsztatów i seminariówkorzysta także administracja publiczna i samorządylokalne, które przekonujemy do stosowaniametod design thinking w projektowaniuusług publicznych.Chlubimy się międzynarodowymi warsztatamii wystawami, zwłaszcza poświęconymitypografii. Udało się nam m.in. zorganizowaćwystawy i warsztaty mistrzów szwajcarskiejszkoły projektowania, do Cieszyna corazczęściej przyjeżdżają i dzielą się wiedzą takżeprofesorowie uczelni amerykańskich.Przy okazji pobytu na Zamku warto skorzystaćz czytelni Instytutu Projektowania dla Wszyst-20 • KWARTALNIK URZĘDU PATENTOWEGO RP Wydanie specjalne

WIPO Award for Innovative EnterprisesZapraszamy przez cały rokDo 31 marca:„Najlepsze projekty dyplomowe” – coroczna wystawa najciekawszychdyplomów wydziałów projektowych, tym razem wzbogaconao dyplomy z Czech i Słowacji.„The Spirit of Poland” wystawa polskich grup projektowychprezentowana na Tokyo Designers Week 2010Od 14 lutego do 13 marca „Babski Dizajn. Waga ciężka”.Od 23 marca do 25 kwietnia „Akademia Dźwięków Ziemi” wystawaprojektu naukowo-badawczego Instytutu Sztuki UŚOd 13 kwietnia do 22 maja „Niech się plecie” wystawa fotograficznant. wikliniarstwa w Polsce29 maja Dzień Dziecka na ZamkuOd 6 czerwca do 31 lipca „Śląska Rzecz 2010” wystawa laureatówkonkursu na najlepsze wdrożenia designu na Śląsku16-18 września Skarby z cieszyńskiej Trówły – wyjątkowe spotkaniesztuki współczesnej i designu z folklorem i tradycjąOd 12 października do 4 grudnia Dizajn w przestrzeni publicznej.Partycypacja11 grudnia – Zaprojektuj świętakich im. Prof. Michała Ozmina, gromadzącejarchiwum Europejskiego Instytutu Projektowaniadla Wszystkich (EIDD) oraz pokaźny zbiórksiążek i magazynów o designie.Szczegóły: www.zamekcieszyn.plNie bójmy się marzeń i pisaniaprojektówDzisiejszy kształt Zamek zawdzięcza odwadze,by nie tylko marzyć, ale pragmatycznie wcielaćmarzenia w życie.Jako dyrektorka Zamku muszę mieć głowęw chmurach, ale nogi na ziemi. Dzięki skończeniuklasy matematyczno-fizycznej i... polonistykiumiem przekonywać do swoich wizji,ale i liczyć. Zamek uważany jest więc równieżza wzorcową instytucję pod względem wykorzystaniafunduszy unijnych.Zaczęło się od inwestycji dofinansowanejz funduszu Phare, która umożliwiławyremontowanie częsci Zamku i wybudowanieod podstaw służacej głównie przedsiębiorcomtzw. „Oranżerii“. Potem zdobyte środki unijnepozwalały na realizację kluczowych projektów,realizowanych samodzielnie lub systemowozurzędem Marszałkowskim WojewództwaŚląskiego i partnerami. Do naszych najlepszychprojektów należą: „Śląska sieć na rzeczwzornictwa“ (projekt uzyskał tytuły „Najlepszejinwestycji w człowieka” oraz „Lidera wdrażaniaRegionalnych Strategii Innowacji”), RegionalnaSieć Promocji i Transferu Technologii, RevitaSilesia poświęcona problemom rewitalizacjiczy Design Silesia – promujący design jakonarzędzie zmiany firmy i regionu.Zamek wykorzystuje również fundusze przeznaczonena współpracę zagraniczną, dziękiczemu możemy zachowywać i promowaćregionalne dziedzictwo kulturowe, czy uczestniczyćw sieci międzynarodowych centrówdizajnu (projekt SEE Interreg IV C).Lokalizacja, czyli jak z peryferiizmienić się w… stolicę (dizajnu)W budowaniu atrakcyjności miejsca pomogłanam również lokalizacja – wśród atrakcyjnychzabytków, w dodatku nad samą polsko – cze-Symbol Zamku Cieszynską granicą. Bezpośredni dotyk tradycji i historii,jaki czuje się na Wzgórzu Zamkowym, jestdla nas zobowiązaniem. Zdajemy sobie sprawęz siły spotkania tradycji i designu.Z perspektywy Warszawy, Cieszyn możewydawać się końcem świata. Jednak już z perspektywyWarszawy, Pragi, Wiednia, Bratysławyi Budapesztu, Cieszyn staje się… centrum,do którego w dodatku bardzo łatwo dojechać.Design i turystyka kulturowa, poziomusług i oferowanej wiedzy przyciągająwięc nie tylko Cieszyniaków i gości całej Polski,ale po prostu Europejczyków. O ich miłe wrażeniadba również Kawiarnia Presso, z jedynąw Polsce „żywą” galerią designu „Design alive”,gościnne pokoje i codziennie otwarta InformacjaTurystyczna, w której oprócz wydawnictwturystycznych można kupić całkiem designerskiepamiątki. Wszystkiemu ”patronuje” różowyjelonek- najchętniej fotografowany niekoronowanysymbol Zamku.Warto przyjechać!Warto więc przyjechać do Cieszyna, żeby zobaczyćwyjątkowy dialog historii i przyszłości.Na historycznym Wzgórzu Zamkowym zabytkipamiętające czasy cieszyńskich Piastów „rozmawiają”z najnowszym designem, a przysłuchująsię temu coraz mniej zaskoczeni turyści.Zdjęcia: Zamek CieszynWydanie specjalne KWARTALNIK URZĘDU PATENTOWEGO RP • 21

WIPO Award for Innovative EnterprisesThe only such castlein Poland!Presented by EWA GOŁĘBIOWSKA,Director of the Castle in CieszynThere is a place on the map of Poland where youcan find the oldest historic monuments and the latestdesign.In a small town of Cieszyn that is dividedby the Polish-Czech border it has been possiblesince 2005 to visit the Silesian Castleof Art and Enterprise, currently know as Castlein Cieszyn.Designers and journalists have found this Castlethe most interesting institution promoting designin Poland. It was established and currently developswith the support of town and the SilesiaVoivodeship authorities. Moreover, the significantrole in its development is played by the EU funds,as well as the stubbornness of stakeholdersand consistency of undertaken actions.The Castle implements wide scope of activities,starting from promoting design and supportingthe development of innovative enterprises and endingat the protection of disappearing professions.Therefore, it attracts numerous visitors who canfind here something interesting at every seasonof the year.All year long design...The symbolic annual celebration of the Castle’s‘birthday’ provides an occasion to spend a winterweekend in Cieszyn where you can meet Polishdesigners and see their latest projects. Springis a season of ‘Women Design’ which is perverselyblooming around the Women’s Day. In addition, itis worth following successive editions of the SilesianIcon competition which is presenting the mostinteresting examples of Silesian implementationof industrial and graphic design.Moreover, it is interesting to observe the plansregarding design and the transformation of Silesiafrom the region of heavy industry and hard workinto area of creative industries. Hence, thereis a genuine reason for ascribing a motto of ‘positiveenergy’ to this transformation. Such enthusiasmand consistency of actions contributed to turningof the first castle exhibition devoted to ‘Designin Public Space’ into a social movement integratingcitizens and local self-government authoritieswith architects, town-planners and designers. Themost interesting exhibits of successive exhibitionscan be admired at the Castle for the whole yearand the new seminars and workshops attract growingnumber of more and more aware participantsfrom the whole country.Not only exhibitionsAlthough we are proud that the Castle is perceivedas ‘the best place to watch design in Poland’we want to reiterate: the Castle cannot be associatedonly with exhibitions!This historic fortress helps to change the realityand to create the future of businesses and designers,provides access to the latest knowledgeand good practices, offers consultancy, advicebased on experience and contact details of variousentities. We assist companies with findingdesigners and co-operators and with entering intonew markets. Moreover, we organise professionalworkshops addressed at companies and designers,especially those implementing new productsand services and we designate participants to internationalworkshops and conferences. Our EntrepreneursClub helps the local firms to develop.Our workshops and seminars are more and moreoften attended by representatives of public administrationand local self-government authorities whoare encouraged to use the ‘design thinking’ methodwhile designing the public services.We are proud of international workshops and exhibitions,especially those devoted to typography.You are invited the whole year longIn addition, we managed to organise exhibitionsand workshops held by masters of Swiss schoolof design. Cieszyn is also more and more oftenvisited by professors from American Universitieswho eagerly share their knowledge with us.While visiting the Castle it is worth steppingby a reading room of the Michał Ozmin Designfor All Institute containing the archive of the Designfor All Europe (EIDD) and impressive collectionof books and magazines about design.Don’t be scared of dreams...or writing projectsThe current form of the Castle is the result of courageapplied not only while dreaming but also whilepragmatically making that dreams come true.As a Director of the Castle I need to daydreambut at the same time keep both my feet firmlyon the ground. Due to the fact that in secondaryschool I attended a class with the focus on mathematicsand physics and afterwards I obtaineda degree in Polish philology I am good at bothcounting and achieving support for my visions.Therefore, the Castle is also considered a modelinstitution within the sphere of the useof EU funds.Such use started from the investment co-financedfrom Phare programme and enabling the renovationof a part of the Castle and building fromscratch the so called ‘Orangery’ used usuallyby entrepreneurs. Later the EU funds facilitatedTill 31 March:‘The best diploma projects’ – annual exhibition of the most interesting projects from faculties ofdesign, enriched by the exhibits from Czech Republic and Slovakia.‘The Spirit of Poland’ – an exhibition of the Polish design teams presenting their projects atTokyo Designers Week 2010.From 14 February till 13 March: ‘Women Design. Heavyweight’.From 23 March till 25 April: ‘Academy of the Sounds of the Earth’ – presentation of the researchproject from the Institute of Art, Silesian University.From 13 April till 22 May: ‘Let it weave’ – exhibition of photographs on wicker industry in Poland.On 29 May: a Children’s Day at the Castle.From 6 June till 31 July: ‘Silesian Thing 2010’ – exhibition of laureates of the competition for thebest implementation of design in Silesia.16-18 September: ‘Treasures from a Painted Cieszyn Chest’ – unique meeting of modern art anddesign with folklore and tradition.From 12 October till 4 December: ‘Design in Public Space’. Participation.On 11 December: ‘Design Your Own Christmas’.More details: www.zamekcieszyn.pl22 • KWARTALNIK URZĘDU PATENTOWEGO RP Wydanie specjalne

WIPO Award for Innovative Enterprisesthe realisation of key projects implemented eitherby the Castle itself or in cooperation with the MarshallsOffice of Silesian Voivodeship and withother partners. Our best projects include: SilesianDesign Network (which obtained a title ‘The bestinvestment in a men’ and ‘Leader in implementingregional innovative strategies’), Regional Networkof Promotion and Transfer of Technologies,Revita Silesia dedicated to the issue of revitalizationand Design Silesia promoting design asa tool introducing a change to companiesand a region.The Castle is also using the funds allocated to internationalcooperation which enables preservationand promotion of regional cultural heritage, aswell as participation in the network of internationaldesign centres (project SEE Interreg IV C).Location – how to change fromthe outskirts into a capital city(of design)The factor contributing to the attractivenessof the Castle was also its localisation, i.e. presenceof interesting historic monuments in the neighbourhoodand the vicinity of Polish-Czech border. Theheritage of the Castle Hill shaped by traditionand history puts on us a particular obligationand we are aware of the significance of connectingthe tradition with design.If we take Warsaw for a point of reference, Cieszynmay seem to be at the end of the world, but actuallyfor Warsaw, Prague, Vienna, Bratislava and BudapestCieszyn becomes a centre, which is easyto reach.Therefore, design, cultural tourism, the level of providedservices and information attract not onlyresidents of Cieszyn and visitors from all Poland butin general citizens of Europe. The nice atmosphereof this place is ensured also by the Presso Cafethat has the only in Poland ‘Design alive’ gallery,guest rooms and all week open Tourist Informationoffering tourist publications and souvenirs connectedwith design. The ‘patron’ of all this is a pink fawnwhich is a most eagerly photographed uncrownedsymbol of the Castle.Przedstawiamy się:Pierwsza część kwartalnika, poświeconajest zagadnieniom grafiki użytkowej(2D). Prezentujemy wybrane: plakaty, znakigraficzne, kroje pisma, typografię, opakowania,opracowania wizualnej identyfikacji firm, równieżwybrane elementy reklamy. W każdymnumerze przedstawiamy portfolio wybranegoprojektanta – uznanego grafika, obiecującegodebiutanta, lub twórcy wzbudzającego kontrowersje.Odnotowujemy konkursy, przeglądy,wystawy, przede wszystkim polskie, ale równieżze świata, szczególnie z Europy Środkowej.Nie pomijamy zagadnień teoretycznychi odniesień do zjawisk, które przeszły do historii,a mogą stać się inspiracją dla współczesnych.kwartalnik2+3Ddrugiej części zamieszczamy publikacjedotyczące produktów (3D) – zarównoz zakresu wzornictwa przemysłowego,jak i wyrobów krótkoseryjnych, a niekiedy takżeunikatów. Swoją uwagę skupiamy nie tylkona produktach codziennego użytku, ale równieżna rzadziej podejmowanej problematyceprojektowania przestrzeni publicznej, środkówprodukcji i miejsc pracy, wspomagania osóbstarszych i niepełnosprawnych. Podobnie jakw pierwszej części prezentujemy portfolia, praceteoretyczne, wyniki konkursów i zapoznajemyz historią dizajnu zwracając szczególnauwagę na naszą własną przeszłość.Trzecia grupa tematyczna to zagadnieniainterdyscyplinarne (+). Każdy zawód,a szczególnie projektowanie czerpie z doświadczeńszeregu innych dyscyplin. Poruszamyzagadnienia pojawiające się na stykuprojektowania i psychologii, socjologii, etnologii,prawa, ale również sztuki i wszystkich tychspecjalności, które wyposażają ten zawódw narzędzia pracy. Tu również prezentujemynowości wydawnicze, zarówno książkowe, jaki internetowe.It is worth to visit!It is worth then to come to Cieszyn and admirethe unique dialogue between history and future.At the top of the historic Castle Hill monumentsthat still remember the times of a royal familyof Piastowie ‘talk’ with the latest design and theirconversation is listened to by the less and lesssurprised tourists.WŹródło: strona internetowawww.2plus3d.plWydanie specjalne KWARTALNIK URZĘDU PATENTOWEGO RP • 23

WIPO Awa r dfor InnovativeEnterprises2+3D grafika plusprodukt | PolishDesign QuarterlyThe first part of the magazine is devoted toapplied graphics (2D). We present selectedposters, graphic symbols, typefaces, typography,packaging, company visual identitystrategies, as well as certain elements ofadvertising. Every issue features the portfolioof a selected designer: either a recognizedprofessional, a promising debutante,or someone who is raising a controversy.We make note of competitions, reviewsand exhibitions, mainly in Poland, but alsoin the world at large, with a particular focuson Central Europe. We also make room fortheoretical articles and those on the phenomenawhich have formed the history ofdesign, and which might serve as inspirationfor contemporary designers.The second part is reserved for 3D productsfrom both industrial design and limitedseries projects (and sometimes even oneoffs).We concentrate on not only everydayuseobjects, but also on more seldomaddressed design problems, such as thoseof public space, production and workplaceconditions, and assistance for the elderlyand disabled. As in the first part, we presentportfolios, theoretical work, competitionresults, and design history (with particularfocus on our own past).The third subject group is interdisciplinaryissues (+). Every profession, and especiallydesign, draws from a range of other disciplines.We feature issues which are found atthe crossroads of design and psychology,sociology, ethnology, law, as well as art andthose specialties which give this occupationits tools. This is also a space for presentingnew publications, both print and web-based.Połączenie nauki i biznesu10 lat stałej współpracyUniwersytetuArtystycznegow Poznaniuz przemysłemPrezentuje twórczyni Programu Edukacyjno-Projektowego,prof. UAP dr hab. Katarzyna LaskowskaInicjatywa prowadzenia wspólnychprojektów nauki i biznesuwyszła ze strony Wydziału Architektury i WzornictwaUA w Poznaniu (do 07.2010 ASP w Poznaniu)i została przyjęta pozytywnie, choćpoczątkowo jako nowa forma edukacji przyszłychpartnerów projektowych oraz promocjapoprzez prowadzone projekty z renomowanąAkademią.Kolejne lata, zdobyte doświadczeniadoprowadziły do współpracy rozszerzonejo projekty rynkowe i komercjalizacji wynikówbadań.Aktywnie współpracujemy, dążymy do pozytywnychwyników i osiągamy je w znacznymProf. UAP dr hab. Katarzyna Laskowskastopniu podczas dziesięciu lat realizacjiProgramu Edukacyjno-Projektowego – PE-P(2001-2011).Pracownia współpracowała z 22 producentami,program realizowało 97 studentów WydziałuArchitektury i Wzornictwa UAP, opracowano146 niezależnych projektów, z których 34 zostałowykonanych w formie prototypów przezfabryki mebli, 2 projekty zostały wdrożonedo produkcji przez NOTI (rodzina siedzisk FLAI,proj. Małgorzata Bronikowska, 6 PE-P, produkcjaNoti, rodzina siedzisk COMFEE, proj. AnnaHrecka, 6 PE-P, produkcja Noti), a dwa kolejnesą w trakcie wdrożenia przez MIKOMAX (rodzinystolików HONEYCOMB i ONYKS, proj.Marta Szczepańska, 9 PE-P).Opracowała autorski program współpracy z przemysłem PE-P,realizowany od 2001 roku.Prowadzi Pracownię Programów Edukacyjnych i Współpracyz Przemysłem w UA w Poznaniu.Profesor wizytujący: ITESM-CCM, Meksyk Miasto 2004,Uniwersytet Centro disenio-cine-television,Meksyk Miasto 2006, 2009.Zajmuje się projektowaniem mebli, wnętrz, wystawiennictwem,organizacją wystaw, promocją dizajnu, prowadzimiędzynarodowe warsztaty projektowe.katlaskowska@gmail.com www.pep.asp.poznan.pl24 • KWARTALNIK URZĘDU PATENTOWEGO RP Wydanie specjalne

EFEKTY PE-P•z Bezpośrednia praca z partnerem biznesowym•z Praca w zespole interdyscyplinarnym•z Budowanie świadomości rynkowej, biznesowej studentów•z Doświadczenie w procesie tworzenia nowego produktu (PRNP)•z Przedsiębiorcy uczą studentów•z Komercjalizacja projektów – wdrożenia do produkcji•z Przyspieszenie rozwoju gospodarczego regionu•z 95% absolwentów Programu PE-P pracuje w zawodzieNasi partnerzy to czołowi polscyproducenci.Aktywnie uczestniczą w kształceniu i współtworząkreatywne środowisko prowadzącedo wdrożeń.Od 2001 roku współdziałamy z producentamimebli: BALMA, BLACK RED WHITE, MebleVOX, ATLAS meble kuchenne, PROFIm, ABCformy siedzenia, BRW, NOTI, MBH, MIKOMAX,PROFAP, PAGEDoraz z producentami materiałów stosowanychw seryjnej produkcji: Schattdecor (wewszystkich dotychczasowych edycjach PE-P),Kronospan, Blum, Kronopol, Kronoplus, Hettich,FORBO, SIRO, Ridex, Egger. Poza wymienionymifirmami kluczowymi, przystępującymido kolejnych edycji PE-P, nawiązujemy współpracęz licznymi producentami, dystrybutoramimateriałów, wspierającymi nasze działaniapoprzez szkolenia studentów i udostępnianiemateriałów stosowanych w prototypach mebli(Kronoerg, Agromax, Hranipex).Również Międzynarodowe Targi Poznańskie(MTP) nieustannie towarzyszą PE-P, umożliwiającszeroką promocję, poprzez udostępnienieprzestrzeni ekspozycyjnej podczas targówbranżowych, a od kilku lat również DepartamentGospodarki UMWW oraz firma MelińskiMunith włączyły się w promocję i współorganizacjęprogramu.Wszystkie uczestniczące w PE-P przedsiębiorstwai instytucje stworzyły nowąplatformę, dającą możliwości łączeniai współpracy środowiska akademickiego,projektantów z przemysłem. Wspólnie uruchomiliśmyjęzyk komunikacji i silne więzi porozumienia.Kolejne edycje programu odbywają sięcorocznie przez ostatnie dziesięć lat. Dziesiątaedycja PE-P jest w trakcie realizacji, a jej wynikibędą prezentowane na wystawie specjalnejw ramach arena DESIGN 2011 na MTP w Poznaniu.Powtarzalność jest niewątpliwie potwierdzeniemsensu prowadzenia programu, a tymbardziej kolejne projekty będące wynikiemPE-P wprowadzane do produkcji.Tak to się zaczęłoPE-P został powołany w 2001 roku.Pragnąc stworzyć nowe perspektywy dlastudentów i pracowników Wydziału Architekturyi Wzornictwa UA w Poznaniu, opracowałam– wspomina prof. Katarzyna Laskowska– dlaWydziału AiW program nowej formy kształceniaprojektowego, połączenia nauki z biznesem.Byłam przekonana o konieczności wejściaw układ bezpośrednio z przemysłem, producentami,zewnętrznymi instytucjami wokółbiznesowymi.Jedynie w zderzeniu z realnymprzedsiębiorstwem, po części zleceniodawcą,klientem można było „symulować” cały procesbudowania nowego produktu, od ideido wdrożenia, czy co najmniej produkcyjnychprototypów. Pracując w uczelni o tak silnejtradycji projektowania mebli („poznańska szkołamebla”), w tradycyjnym zagłębiu meblarstwapolskiego, oczywistym był wybór tej branży.Powołanie programu łączącego naukę z przemysłempostrzegałam wówczas, jako jedynąszansę realnego zmierzenia się z produkcjąmasową na etapie studiów, przygotowaniastudentów do podjęcia pracy i zaistnienia grupmłodych projektantów, w trzeciej potędzeprodukującej meble w skali świata.W tamtym czasie była to również niepowtarzalnaszansa na wdrożenie potencjału tkwiącegow młodych adeptach wydziału projektowegobezpośrednio u samych zainteresowanych –producentów.I tak od 2001 roku w ramach Wydziału Architekturyi Wzornictwa UAP prowadzę programwdrażający współpracę z szeroko rozumianymprzemysłem meblarskim.IdeaIdeą Programu Edukacyjno-Projektowego(PE-P) jest stworzenie środowiska sprzyjającegozainteresowanym stronom: inwestorom,instytucjom gospodarczym, studentom oraznaukowcom – dydaktykom.Program tworzy platformę, w ramach którejprzygotowuje się studentów do współpracyz odbiorcą – przemysłem, opracowuje sięwzory użytkowe odpowiadające na potrzebyspołeczne, inicjuje się kontaktyRodzina siedzisk FLAI wdrożonych do produkcji przez NOTI,proj. Małgorzata Bronikowska, 6 PE-P, produkcja Noti od 2007 r.Wydanie specjalne KWARTALNIK URZĘDU PATENTOWEGO RP • 25

iznesowe, prowadzące do wdrożenia orazróżnych form zatrudnienia absolwentówi naukowców.Bezpośrednia współpraca z producentamiumożliwia studentom zdobycie wiedzy w zakresiezłożonego procesu tworzenia nowegoproduktu, w którym projektant jest jednymz ogniw twórczych jego powstawania, ściślewspółpracującym z całym zespołem specjalistów.Program stanowi uzupełnienie i poszerza metodyakademickiego kształcenia o nauczanieprojektowania przemysłowego uwarunkowanegorynkowo. Program jest również narzędziemw opracowywaniu projektów rynkowych, wdrażanychdo produkcji przez naszych partnerów.Kooperacja, która leży u podstaw tego programuopiera się na precyzyjnie określonychi przyjętych przez wszystkie strony zasadach(umowa wielostronna, kosztorys oraz całorocznyharmonogram, który organizuje poszczególneetapy współpracy). Każdego roku opracowujemyzałożenia projektowe oraz przebiegszkoleń i prezentacji dotyczących specyfikiprodukcji każdej z fabryk.Podstawowe ryzykapodejmowanej współpracy to ograniczonyczas, ograniczone finanse (PE-P finansowanyw przewadze przez partnerów biznesowych),zmiany na rynku, kryzys gospodarczy (w ciągu10 lat branża meblowa przeszła dwa poważnekryzysy).Każda kolejna edycja zaczyna się w październikua kończy w czerwcu. To dziewięć miesięcyintensywnej pracy zespołu zbudowanegoz grupy studentów, profesorów, przedstawicieliwspółpracujących firm i instytucji. Często,po zakończeniu edycji programu, pracesą kontynuowane, prowadząc do rozbudowaniaoferty i wdrożenia do produkcji, lub poprzezpraktyki poszerzają doświadczenie i prowadządo zatrudnienia.Praca w zespolePraca w ramach PE-P to praca w zespoleinterdyscyplinarnym składającym się ze specjalistówmarketingu, technologii, działówwdrożeń i sprzedaży, to studenci, dyplomancii dydaktycy UAP.Również studenci pracują nad projektamigrupowo.Przez ostatnie lata pracowali ze mną asystenci:Joanna Brooks, Przemysław Pstrokoński,Aleksandra Adamczyk i od 2010 roku DorotaJanuszek.Program PE-P w praktyceHarmonogram PE-P wyznacza następującepo sobie, kolejne etapy pracy indywidualneji zespołowej, spotkań, konsultacji oraz szeregudziałań grupowych prowadzących do sfinalizowaniaprojektów i ich szerokiej promocji.Podejmowane obszary projektowew ramach dziesięciu lat programuPE-Pto systemy – programy mebli do przestrzenipublicznych i prywatnych, stanowiska komputerowe,systemy mebli dziecięcych, sztaplowanesiedziska konferencyjne, miejsce pracyarchitekta, systemy mebli młodzieżowych,Rodzina siedziskCOMFEEwdrożonychdo produkcji przezNOTI, proj. AnnaHrecka, 6 PE-P,produkcja Notiod 2007 r.kuchnia minimum do wnętrz publicznych,kuchnia uniwersalna, meble apteczne, siedziskobiurowe, jadalnia, system frontów meblowych,siedziska systemowe do przestrzenipublicznych.Podczas pierwszego etapu procesu projektowegoprecyzyjnie określamy zakres, celi plan projektowy, przeznaczając konkretneprojekty szczegółowo wybranym odbiorcom,miejscom – przestrzeniom; precyzując sposóboddziaływania, zakres funkcji. Powstają pierwszekoncepcje, następuje selekcja i rozwinięciewariantowe, kolejne weryfikacje, dalsze warianty,modele w skali 1:10, rysunki w skali 1:1.Publiczna prezentacja projektówi obrady jury w połowie grudnia zamykająpierwszy etap pracy grupowej lub indywidualnejstudentów nad projektami. Projekty przedstawianesą w formie prezentacji multimedialnej,drukowanych plansz oraz makiet. Jurydokonujące oceny prezentowanych projektówskłada się z przedstawicieli firm – partnerówprogramu, producentów, projektantów i dydaktykówUAP.Na tym etapie następuje wybór projektów, nadktórymi od tej pory pracują zespoły studentówi pracowników UAP, technologów i przedstawicielifirm produkujących materiały.Następuje szczegółowe opracowanie wybranychprojektów, wybór i pełne zestawieniemateriałów i akcesoriów niezbędnych do wykonaniaprototypów, zamówienie materiałów,wykonanie pełnej dokumentacji technicznejprojektów. Ten etap to nieustanne dostosowywanieprojektów do wymogów produkcyjnych,ekonomicznych, rynkowych poprzez modelowaniewirtualne kolejnych wariantów.W kolejnym etapie modelowane są przez producentówpierwsze przedprototypy, przeprowadzanesą próby i wykonana jest seria próbnanowego wyrobu (rodzina siedzisk, systemmebli jadalnianych, rodzina stolików).Równolegle zespół Pracowni pracuje nadpromocją procesu i wyników współpracy.Przeprowadzana jest sesja fotograficzna dokumentującapowstałe prototypy, projektowanesą zaproszenia na wystawę i folder dokumentującyproces i wyniki współpracy oraz wszystkichpartnerów programu. Projektowana jestwystawa specjalna na targach branżowych,podczas której następuje finalna prezentacjaprojektów, kontakt z producentami i mediami.26 • KWARTALNIK URZĘDU PATENTOWEGO RP Wydanie specjalne

Każda z edycji PE-P kończy się podsumowującąwystawą na targach MEBLE w Poznaniu,a od 2007 roku w ramach arena DESIGNna Międzynarodowych Targach w Poznaniu.Wielopoziomowa promocjaUpowszechnianie informacji o współpracy naukii biznesu w ramach UAP pozwala zapoznaćkolejnych partnerów z potencjałem uczelni,prezentując wymierne korzyści dla obu stron.Prezentujemy namacalne efekty biznesowe(wdrożone nowatorskie projekty przynoszącezyski ekonomiczne, przykład rodzina siedziskFLAY i COMFEE, producent NOTI), jak równieżmożliwość udziału biznesu w procesie edukacjiprzyszłych polskich projektantów.Partnerzy biznesowi:NOTI / Profap / Paged // Schattdecor / Ridex // FORBO / EGGERZapraszamy na wystawęarena DESIGN 2011w Poznaniuwww.pep.asp.poznan.plObchody 10 lat współpracy UEP z przemysłemw ramach programu PE-P otworzyłaKonferencja i warsztaty PROJEKT / PROCES /PRODUKT (18-19.11.2010). Była również pierwszymz serii wydarzeń organizowanych z okazji60-lecia istnienia kierunku Architektura Wnętrzoraz 40-lecia Wzornictwa na UAP. Kolejnymważnym wydarzeniem było nadanie tytułuDOKTORAT HONORIS CAUSA światowejsławy projektantowi Rossowi Lovegrove’owi(26.11.2010).Rodzina stolikówONYKS (w trakciewdrożenia przezMIKOMAX), proj.Marta Szczepańska,9 PE-P, wdrażaneprzez MIKOMAXw 2011 r.Konferencje i warsztaty PPP zorganizowałyUAP i Urząd Marszałkowski WojewództwaWielkopolskiego.Z prelekcjami wystąpili wykładowcy z UAP,ASP w Gdańsku, UEP i UAM, przedstawicielefirm odnoszących sukcesy na rynku meblarskim(Noti, Mikomax, Meble Vox), doświadczeniprojektanci i absolwenci UAP, a takżespecjaliści PR (Profundo, MTP).Podczas konferencji Rektor UAPprof. zw. Marcin Berdyszak przedstawił planyrozwoju UAP, który po rozbudowie przekształcisię w zaawansowaną placówkę edukacyjnąz centrum badawczym. Dotychczasowa baza,którą stanowią przede wszystkim dydaktycy,ale też zaplecze sprzętowe, będzie stopniowoposzerzana. To pozwoli szerzej odpowiedziećzapotrzebowaniu biznesu dwojako, poprzezoferowanie wyników przeprowadzonych badańi pracę nad projektami z firmami, które zgłaszajątakie zapotrzebowanie, konsekwentnie rozwijającpraktyki pracy z biznesem Wydziału AiW.Program elastycznyDziesięć lat współpracy z przemysłem, tworzeniaprogramu są nieustannym badaniemi poszukiwaniem lepszych aplikacji programu.Program jest pomyślany i wprowadzany w życiejako struktura elastyczna, modyfikowalnaw zależności od sytuacji i potrzeb, opartana precyzyjnie określonych zasadach. Celei potrzeby uczestników PRNP w ramach PE-Próżnią się, co przy zrozumieniu i akceptacjiwzbogaca prowadzone projekty.Producenci uczestnictwo w programiepostrzegają jako działanie pozytywniewpływające na wizerunek oraz rozpoznawalnośćmarki, promocję poprzez pracęz uczelnią. Współpraca daje możliwośćpozyskania nowych wzorów rynkowych,nowego podejścia do projektowania („od-młodzenie i odświeżenie”), umożliwia nawiązaniekontaktów z młodymi talentami,przyszłymi usługodawcami (rola projektantaz perspektywy producenta w PWNP to usługodawca).Dodatkowo program umożliwia przeprowadzenieszkoleń i praktyk dedykowanych grupiestudentów, zaprezentowanie produktów, potencjałutechnologicznego. Dla wielu partnerówczęść szkoleniowa jest priorytetem, umożliwiadodarcie do relatywnie dużej grupy przyszłychprojektantów na etapie studiów, tworzącrelacje pomiędzy przyszłymi partnerami biznesowymi.Gro partnerów ocenia wspólną pracę,jako rozwojową w podejściu do projektowania,stymulującą kreatywność w rozwiązywaniutrudnych problemów pojawiających się w trakcieprocesu.W ocenie studentów bardzo ważna jestmożliwość przejścia pełnego procesu wdrożeniowego,w którym mogą wykorzystaćwiedzę akademicką i nauczyć się praktycznychumiejętności (pracy w zespole, podziałuobowiązków, reagowania na pojawiające sięproblemy i sytuacje krytyczne). Kluczowa dlawielu jest możliwość zrealizowania prototypuoraz zaistnienia jako projektanta (pierwszedoświadczenie).Oczywistą wartością dla wszystkich uczestnikówprogramu (nauka i biznes) jest pozyskanieaktualnej wiedzy materiałowej, techniczneji rynkowej oraz zdobywanie umiejętności pracyw zespole.Warto wdrożyć kolejne elementy wspieraniaprzedsiębiorczości studentów UAP, m. in.poprzez rozbudowany system staży podczasstudiów. Może to zaowocować zarówno znacznymwzrostem gospodarczym (kształceniepraktyczne oparte o rynkowe i społecznepotrzeby) oraz zachowaniem w Polsce wysokowykwalifikowanych absolwentów państwowychuczelni.Wydanie specjalne KWARTALNIK URZĘDU PATENTOWEGO RP • 27

Combining science and business10 years of continuous cooperationof the University of Arts in Poznańand the industryPresented by the author of the Educational and Project-Oriented Program (PE-P Program),Prof. of Poznań University of Arts, dr hab. Katarzyna LaskowskaThe initiative of implementing joint scienceand business projectswas introduced by the Faculty of Architectureand Design, Poznań University of Arts, UAP(Academy of Fine Arts in Poznań by July 2010),and gained positive recognition, though initiallyit constituted a new form of education for futureproject partners and promotion through projectsimplemented in conjunction with a prestigiousUniversity.Lessons learnt within the subsequent yearseffected cooperation broadened by projectsof commercialisation of research resultsand market projects.Within the 10 years of implementation of the Educationaland Project-Oriented Program - PE-P(2001-2011) we have offered active cooperation,aimed at positive results and achieved themto a considerable extent.The Studio has cooperated with 22 producers,the Program has been implementedby 97 students of the Department of Architectureand Design, UAP, 146 independent projectshave been developed, out of which 34 haveserved as prototypes developed by furniturefactories, 2 projects were implemented in productionby NOTI (family of seats FLAI, designedby Małgorzata Bronikowska, 6 PE-P, producedby Noti, family of seats COMFEE, designedby Anna Hrecka, 6 PE-P, produced by Noti),and two others are currently being implementedby MIKOMAX (family of tables HONEYCOMBand ONYKS, designed by Marta Szczepańska,9 PE-P).Our partners include leading Polishproducers.They have actively participated in educationand have contributed to shaping the creativeenvironment provoking implementations.Since 2001, we have cooperated with furnitureproducers: BALMA, BLACK RED WHITE, FurnitureVOX, ATLAS kitchen furniture, PROFIm,ABC formy siedzenia, BRW, NOTI, MBH, MIKO-MAX, PROFAP, PAGED and producers of materialsused for mass production: Schattdecor (underall PE-P editions to date), Kronospan, Blum,Kronopol, Kronoplus, Hettich, FORBO, SIRO,Ridex, Egger. Apart from the above mentionedkey companies acceding to the subsequent editionsof PE-P, we have initiated cooperation withnumerous producers and materials distributorssupporting our actions through student trainingsand by providing materials used in furnitureprototypes (Kronoerg, Agromax, Hranipex).Poznań International Fair (PIF) has also continuouslyaccompanied PE-P, allowing for widepromotion by providing exhibition area duringtrade fairs. For several years Economy Departmentof the Marshal’s Office of the WielkopolskieProf. UAP dr hab. Katarzyna LaskowskaKatarzyna Laskowska developed the original Program PE-P of cooperation with the industry,implemented since 2001.She has been managing the Studio of Educational Programs and Cooperation with Industry, atPoznań University of Arts.Visiting Professor: ITESM-CCM, Mexico City 2004, University Centro disenio-cine-television,Mexico City 2006, 2009.She has been involved in furniture, interior design, the art of exhibition and exhibition arrangement,design promotion, she has delivered international design workshops.katlaskowska@gmail.com www.pep.asp.poznan.plVoivodeship and Meliński Munith company haveparticipated in Program promotion and co-delivery.All the companies and institutions participatingin PE-P created a new platform,which allows for connection and cooperationof the academic and designing circlesand the industry. We have jointly introducedthe language of communication and strong connections.The subsequent editions of the Programhave been launched for the last 10 years.The 10 th edition of PE-P is being implementedand its result will be presented during a specialexhibition of arena DESIGN 2011, Poznań InternationalFair.Recurrence, all the more the subsequent projectsresulting from PE-P introduced into production,undisputedly certifies the significanceof implementing the Program.That’s how it startedPE-P was launched in 2001. In my desireto offer new perspectives to students and staffof the Faculty of Architecture and Design, UAP,I developed a Program of new form of designeducation, combining science and businessfor the Faculty – recalls Prof. KatarzynaLaskowska.- I knew it was necessary to establish relationsdirectly with the industry, producers, externalbusiness-related institutions. Only in dealingwith the real entrepreneur, partially an employerand customer, can the whole process of buildinga new product be simulated, starting fromthe idea of implementation or at least of productionprototypes. As I was employed by a schoolof such a strong tradition of furniture designing(“Poznań school of furniture”), in the traditionalPolish furniture-making region, it was obviousfor me to choose this business.At the time, I felt that launching a Programto combine science and industry was the onlychance to actually have a go at mass productionat school, to prepare students for seekingjobs and to bring to light a group of youngdesigners in the third furniture producing powerin the world.In those days, it was also a one and onlychance to implement the potential of younggraduates of the Faculty of Design directly atthe interested parties, i.e. the producers.Consequently, since 2001, I have managedthe Program of cooperation with the widelyunderstoodfurniture industry at the Facultyof Architecture and Design, UAP.28 • KWARTALNIK URZĘDU PATENTOWEGO RP Wydanie specjalne

IdeaThe idea behind the Educational and Project-Oriented Program (PE-P) is to establish anenvironment to support the interested parties:investors, economic institutions, students and researchers– academics.The Program is a platform preparing studentsfor cooperation with the consumer– the industry; utility models are developedto meet the social needs; business contactsare established to allow for implementationand for various forms of employmentof graduates and researchers.Direct cooperation with producers makes it possiblefor students to gain knowledge in the complexprocess of creating a new product, in whichthe designer, closely cooperating with a teamof specialists, is one of the creative links.The Program complements and broadensthe methods of academic education with teachingof industrial design determined by the market.The Program is also a tool of developmentof market designs, implemented in productionby our partners.It is based on cooperation involving preciselydetermined rules accepted by each party (multilateralagreement, cost estimate and annualschedule governing the respective stages of cooperation).Project principles as well as courseof trainings and presentations on the specificityof production of each factory are drawn up everyyear.Key risksof cooperation involve limited time, limited funds(PE-P is in majority financed by business partners),market developments, economic crisis(the furniture business experienced two seriouscrises in 10 years).Every subsequent edition starts in Octoberand ends in June. This is a period of ninemonths of intensive work of the team of students,professors, representatives of cooperatingcompanies and institutions. Works are oftencontinued once a given edition has ended, thusresulting in offer extension and implementationin production or in broadening experienceand finding jobs.TeamworkWork under PE-P means work in an interdisciplinaryteam of experts in marketing, technology,implementation and sales divisions, students,diplomats and academics of Poznań Universityof Arts.Students form groups to work on projects.For the last few years I have worked with the followingassistants: Joanna Brooks, PrzemysławPstrokoński, Aleksandra Adamczyk and DorotaJanuszek (since 2010).PE-P Program in practiceThe PE-P schedule outlines the subsequentstages of individual and team work, meetings,consultations and an array of group actions withthe aim to conclude projects and to promotethem extensively.Direct work with a business partnerWork in an interdisciplinary teamBuilding market and business awarenessof studentsExperience in new products creation process(NPCP)Entrepreneurs teaching studentsProjects commercialisation – implementationin productionAccelerating economic growth of the region95% of PE-P Program graduates workin their fieldsProject areas covered within the 10 yearsof PE-P Programconstitute systems – Programs of furniturefor public and private spaces, computer workstations,children’s furniture systems, stackableconference seats, architects’ workstations, youthfurniture systems, minimum kitchens for publicinteriors, universal kitchens, chemist’s furniture,office seats, dining room furniture, furniture frontssystems, stackable seats for public spaces.The first stage of the process features precisedetermination of the scope, aim and projectplan, as well as aiming specific projects atthoroughly selected customers, places, spacesand specifying the impact and range of functions.Initial concepts are formulated, selectionis carried out, variants are developed, subsequentverifications are provided, further variantsare presented, followed by models on a scaleof 1:10 and drawings on a scale of 1:1.Public presentation of projectsand deliberations of the jury in mid-Decemberconclude the first stage of group or individualwork of students on the projects. The projectsare delivered in form of multimedia presentations,printed boards and models. Jury evaluatingthe projects is made up from representativesof companies – partners to the Program,producers, designers and teaching staffof the University.This stage features the selection of projects,which are from now on taken over by teamsof students and staff of the University,technologists and representatives of producersof materials.Selected projects are developed in detail, materialsand accessories necessary to build prototypesare selected and thoroughly arranged,materials are ordered and complete technicaldocumentation of projects is drawn up. Thisstage equals continuous adjustment of projectsto production, economic and market requirementsby means of virtual modelling of consecutivevariants.The next stage features modelling of the firstpre-prototypes by producers, carrying out initialtests and creating a sample batch of the newproduct (family of seats, dining room furnituresystem, family of tables).Simultaneously, the Studio team is involvedin the promotion of the process and resultsof cooperation. A photo session demonstratingthe prototypes is done, invitations to the exhibitionand brochure presenting the process,results of cooperation and all partnersto the Program are designed. A special exhibitionis worked out to take place during trade fairsand to present the final projects, contact the producersand the media. Each edition of PE-Pis concluded by exhibition during the MEBLEFurniture Fair in Poznań, and since 2007also the arena DESIGN 2011 of Poznań InternationalFair.Multi-layered promotionDissemination of information on cooperationbetween science and business at PoznańUniversity of Arts allows for familiarising newpartners with the University potential by presentingnotable benefits for both parties. We presenttangible business outcomes (implemented innovativeprojects producing economic profits, e.g.FLAY and COMFEE family of seats producedby NOTI) and the possibility of business participationin educating the future Polish designers.The celebration of the 10th anniversaryof cooperation of the University and the industryunder PE-P was opened by PRO-JEKT / PROCES / PRODUKT Conferenceand Workshop (18-19.11.2010). It was also the firstof a series of events celebrating the 60 th an-Wydanie specjalne KWARTALNIK URZĘDU PATENTOWEGO RP • 29

niversary of launching the Interior Design Facultyand the 40 th anniversary of Design at the University.Conferring the title of DOCTOR HONORISCAUSA to Ross Lovegrove, designer of worldrenown, was another significant event (26.11.2010).The University and Marshal’s Officeof the Wielkopolskie Voivodeship delivered PPPconferences and workshops.Lectures were given by the teachers of the University,of Academy of Fine Arts in Gdańsk,Poznań University of Economics and AdamMickiewicz University in Poznań, representativesof companies successful on the furniture market(Noti, Mikomax, Furniture Vox), experienceddesigners and University graduates as well asPR experts (Profundo, MTP).The Conference featured the speech by prof. zw.Marcin Berdyszak, President of UAP, presentingthe development plans of the University, whichwill be extended to transform into an advancededucational unit with a research centre. Thecurrent base primarily made up from the teachingstaff and equipment will be gradually extended.This will allow a wider response to businessdemands by offering the results of researchon the one hand, and by working on projectswith companies presenting such demandson the other hand, consistently developingthe practices of work of the Faculty of Architectureand Design and business.Flexible ProgramTen years of Program development and cooperationwith the industry have equalled continuousresearch and search for better applicationsof the Program. It has been worked out and introducedas a flexible modifiable structure,depending on the situation and needs, basedon precisely set rules. Objectives and needsof NPCP participants under PE-P have varied,which enhances the projects implemented whenunderstanding and acceptance are at play.10 PE-P UAPBusiness partners:NOTI / Profap / Paged // Schattdecor / Ridex / FORBO // EGGERVisit the 10 PE-P exhibition:arena DESIGN 2011 in Poznańwww.pep.asp.poznan.plProducers perceive participation in the Programas action affecting the image and recognitionof a brand in a positive way, promotionthrough cooperation with a school.Cooperation facilitates acquiring new marketdesigns, new attitude to designing (“rejuvenateand renew”), establishing contacts withyoung talents and future service provides(from the perspective of a producer, the designer’srole under NPCP is that of a serviceprovider).In addition, the Program facilitates the deliveryof trainings and traineeships for a groupof students, presentation of products and technologicalpotential. The training part is a priorityfor many partners. It allows for reachinga relatively large group of future designers whilethey are at the University, by establishing relationsbetween the future business partners. Themajority of partners recognise cooperation asconstructive as far as designing is concerned,since it stimulates creativity in terms of providingsolutions to difficult problems throughoutthe process.Students claim that it is crucial to be ableto go through the whole implementation process,in which they can use their academic knowledgeand acquire practical skills (teamwork, divisionof responsibilities, reacting to problems and crises).Many students find that the possibilityto create a prototype and become known asa designer (first experience) is of key importance.Gaining topical knowledge of materials, technologyand market as well as acquiring teamworkskills are obvious values for all the Programparticipants (science and business).Further elements of UAP students’ entrepreneurshipsupport are worth implementing, inter alia,by means of an elaborate students traineeshipsystem. This may result in significant economicgrowth (education practically based on marketand social needs) and keeping in Poland highlyqualified graduates of state universities.PhotosImplemented in production by NOTI- family of seats, designed by Małgorzata Bronikowska,6 PE-P, produced by Noti since 2007- family of seats COMFEE, designed by AnnaHrecka, 6 PE-P, produced by Noti since 2007- family of tables ONYKS, designed by MartaSzczepańska, 9 PE-P, implemented by MIKO-MAX in 2011Moim zdaniemJak prawo chroni twórcówNa początek przyjrzyjmy się, jak sprawa ochronypraw autorskich twórców wygląda w teorii. OtóżUstawa o prawie autorskim i prawach pokrewnych(Dz. U. 1994 Nr 24 poz. 83) w art. 1 określam.in. takie przedmioty prawa autorskiego,jak utwory plastyczne oraz utwory wzornictwaprzemysłowego. Te właśnie kategorie dotycząrezultatów pracy projektantów grafiki użytkowej,o których będzie tu mowa.Ochrona prawna twórcy każdego utworuma dwa wymiary: osobisty i majątkowy.Nie chciałbym zbyt szczegółowo zajmowaćsię tu autorskimi prawami osobistymi, które,jako niezbywalne, nie są zwykle przedmiotemsporów. Znacznie więcej kontrowersji wzbudzająnatomiast autorskie prawa majątkowe, którychrespektowanie wiąże się z ponoszeniem realnychkosztów. Spójrzmy zatem na art. 17ww. ustawy, który mówi: „Jeżeli ustawa nie stanowiinaczej, twórcy przysługuje wyłączneprawo do korzystania z utworu i rozporządzanianim na wszystkich polach eksploatacji orazdo wynagrodzenia za korzystanie z utworu”.Ustawodawca zabezpiecza w ten jednoznacznysposób materialny interes twórcy. Rzeczywistośćprawna to jednak tylko jedna stronamedalu.… a jaka jest rzeczywistośćPraktyka jednak bardzo często odbiega od ustawowychwytycznych. Podczas współpracyz różnego rodzaju firmami i instytucjami projektantbywa narażony na większe lub mniejszenadużycia z ich strony. Należy tu rozróżnić dwiesytuacje: projektowania dla dużych korporacjio ugruntowanej pozycji na rynku oraz dla niewielkich,rozwijających się firm lokalnych.W pierwszym przypadku projektant znajduje sięw dużo lepszym położeniu. Wpływa na to szeregczynników. Przede wszystkim menadżerowiedużych firm najczęściej zdają sobie sprawęze znaczenia profesjonalnie wykonanej identyfikacjiwizualnej oraz wszelkich innych elementówgraficznych istotnych dla funkcjonowaniafirmy. Wiedzą, że spójny wizerunek dodajewiarygodności i wpływa na lojalność finalnegoklienta, a zatem generuje realny zysk. A jeślimają świadomość wartości dobrego projektu,jest dla nich oczywiste również prawo twórcydo otrzymania wynagrodzenia za jego wykonanie.Jak każda usługa, także i projektowanie30 • KWARTALNIK URZĘDU PATENTOWEGO RP Wydanie specjalne

Prawa autorskieprojektantów we współpracyz firmami i instytucjamiDr Dawid Korzekwa,Prezes Stowarzyszenia Twórców Grafiki Użytkowejma swoją cenę. A im lepiej jest wykonana, tymjej wartość jest większa. Stworzenie np. w pełniprofesjonalnego systemu identyfikacji wizualnejwymaga przecież nie tylko talentu i kreatywności,ale także ogromnej wiedzy i umiejętności.Ponadto, duże firmy i korporacje, nie respektującautorskich praw majątkowych twórcy narażająsię na spadek wiarygodności w przypadku,gdyby projektant zdecydował się na dochodzenieswoich praw na drodze sądowej, a sprawadodatkowo zostałaby nagłośniona. Zbyt wielemają zatem do stracenia, aby ignorować prawatwórcy.W znacznie gorszej sytuacji jest projektantwykonujący zlecenia od niewielkich, rozwijającychsię firm lokalnych. Ich właściciele z jednejstrony nie są świadomi wagi i znaczenia firmowegosystemu identyfikacji wizualnej, a z drugiejchcieliby maksymalnie obniżyć koszty, jakiepochłoną tego typu usługi. Czyli głównym kryteriumwyboru wykonawcy jest w znakomitejwiększości cena, a nie jakość.Taka praktyka jednak świadczy o krótkowzrocznejpolityce właścicieli małych firm, gdyż tanio,ale źle wykonane logo będzie negatywnieświadczyło o firmie przez cały okres jej działania,o ile właściciel nie zdecyduje się w późniejszymczasie na kosztowny i skomplikowanyzwykle proces rebrandingu, a więc w rezultaciezapłaci dwa razy za to samo. Bardzo częstozdarza się tak, że wynagrodzenie za wykonaniezlecenia jest zupełnie nieproporcjonalne do koniecznychdo jego realizacji umiejętności i wiedzy.Doświadczony projektant na takie zlecenienie zwróciłby zapewne uwagi, ale człowiek,który zaczyna karierę w branży projektowejstaje przed dylematem: albo wykonać pracęza nieadekwatne wynagrodzenie i powiększyćswój dorobek, albo zrezygnować i nie zdobyćkolejnej pozycji do portfolio. Działania tego typuistnieją, ale są stosunkowo najmniej krzywdzącedla twórcy.Zdarzają się bowiem znacznie mniej uczciwepraktyki, takie jak przeciąganie w nieskończonośćterminu zapłaty za wykonany projekt,wypłata jedynie części ustalonego wynagrodzenialub w ogóle odmowa uiszczenia należności.Nieuczciwy zleceniodawca liczy zazwyczajna to, że projektantowi nie będzie się opłacałopoświęcać sił i środków na długotrwały processądowy i zaniecha dochodzenia swoich praw.Inną, równie nieuczciwą, praktyką stosowanąprzez firmy jest organizacja swego rodzajukonkursu. Zwracają się one wówczas – bezpośredniolub np. poprzez ogłoszenia w branżowychportalach – do projektantów ze zleceniemprzygotowania propozycji logo dla danej firmy.Spośród nadesłanych projektów mają wybraćten najbardziej dla nich atrakcyjny. Scenariuszemogą być różne: albo rzeczywiście jeden projektzostaje wybrany, a z jego twórcą podpisuje sięumowę (w takim wypadku pozostali projektancipoświęcili swój czas i umiejętności całkowicieza darmo) albo też konkurs pozostaje nierozstrzygnięty,a zleceniodawca otrzymał darmoweprojekty, z których jednego używa, np. po niewielkiejmodyfikacji. Zatem utwór (w rozumieniuustawy) został wykonany, ale twórca nie odnosiz tego tytułu żadnych wymiernych korzyści.Również instytucje publiczne często nie respektująautorskich praw majątkowych twórcówgrafiki, proponując im udział w bezpłatnychkonkursach na różnego typu projekty, czegoprzykładem mogą być np. niedawne działaniaMuzeum Narodowego w Warszawie, którezaprosiło projektantów do przesyłania projektówwstępnych ekspozycji i katalogu wystawy„Chcemy być nowocześni! Styl lat 1955-1968w kolekcji Ośrodka Wzornictwa Muzeum Narodowegow Warszawie”. Tego typu praktyki stojąw sprzeczności ze standardami międzynarodowymi.Jako STGU staramy się walczyć z takimidziałaniami, gdyż uważamy je za nieetyczne– pozbawiają bowiem projektanta wynagrodzenianależnego za najbardziej kreatywny etapprocesu projektowego, jakim jest sporządzenieprojektu wstępnego. Prowadzi to nieuchronniedo spadku jakości ważnych i prestiżowychprojektów, gdyż uznani twórcy nie będą sięangażować w projekty, które nie przynoszą imsatysfakcji finansowej.Dobre praktykiAle istnieją również pozytywne wzorce - takieformy konkursu, które nie zakładają nieetycznychpraktyk wobec twórcy. Jest to konkursskładający się z dwóch etapów. W pierwszymjurorzy analizują portfolio nadesłane przezuczestników, aby wybrać spośród nich najbardziejinteresujące oferty. Ich autorów następniezaprasza się do kolejnego etapu, za udziałw którym przewiduje się określoną kwotęwynagrodzenia, niezależnie od ostatecznegorozstrzygnięcia. W ten sposób projektancinie mają poczucia, iż wykonali pracę nieodpłatnie.Takie postępowanie wydaje się uczciwei godne polecenia. Konkurs na takich zasadachprzeprowadziło swego czasu CentrumSztuki Współczesnej Znaki Czasu w Toruniubądź Sinfonia Varsovia.Dr Dawid KorzekwaZdjęcie: Daniel OgulewiczWydanie specjalne KWARTALNIK URZĘDU PATENTOWEGO RP • 31

IN MY BOOKCOPYRIGHTs OF DESIGNERSIN COOPERATION WITHCOMPANIESAND INSTITUTIONSDr Dawid KorzekwaPresident of the Association of AppliedGraphic Designers (Stowarzyszenie TwórcówGrafiki Użytkowej – STGU)How does the law protect creatorsFirst of all, let us examine how the protectionof copyright looks in theory. Article 1 of the Acton Copyright and Neighbouring Rights (Journalof Laws 1994, No 24, item 83) mentions, interalia, such subject matter of copyright as threedimensionalartistic works and industrial designs.Precisely these categories relate to the results ofwork of applied graphic designers in question.Legal protection of authors of any work has twodimensions: personal and economic. I wouldn’tlike to go too deep into detail about author’spersonal rights, which, being untransferrable,usually are not subject to disputes. Far greatercontroversy is provoked by author’s economicrights, the recognition of which involves realcosts. Let us therefore study Article 17 of theabovementioned Act, which provides that “Unlessotherwise provided in the law, the creatorshall have the exclusive right to use the workand subject it to all forms of exploitation, andalso the right to remuneration in exchange forthe use of the work”.The legislator explicitly safeguards the economicinterest of the creator. Legal reality is, however,only one side of the coin.… in realityHowever, practice very often differs from legal requirements.A designer cooperating with variouscompanies and institutions is sometimes subjectto greater or smaller abuses on the part of thesecompanies and institutions. This relates to twosituations: designing for large well-establishedcorporations and for small, developing localcompanies.In the first case, the designer is in much betterposition. A number of factors are at play. First ofall, large company managers for the most partrealise the significance of professionally developedvisual identification and any other graphicalelements significant for the operation of the company.They are aware that a coherent image addscredibility and affects loyalty of the final customer,thus generating real profit. As they are aware ofthe value of a good project, the right of the creatorto remuneration for its development is equally obviousto them. A project has its price, as any otherservice. And the better it is, the greater value ithas. For instance, development of a fully professionalsystem of visual identification requires notonly talent and creativity but also profound knowledgeand skills. What is more, large companiesand corporations who fail to respect author’seconomic rights risk the decrease of credibility ifthe designer decides to pursue his rights in court,and additionally the case is publicised. They havefar too much to lose to ignore the creator’s rights.Designers who take commissions from small,developing local companies are in a far worsesituation. On the one hand, owners of suchcompanies are unaware of the significanceand relevance of the company system of visualidentification; and on the other hand, they wish todecrease the costs of such services to the minimum.This means that price, and not quality, istheir main criterion in the choice of the designerin the majority of cases.However, this practice exhibits a short-sightedpolicy of owners of small companies, as cheapyet bad quality logo will reflect badly on thecompany for its whole duration as long as theowner doesn’t decide later in favour of a usuallycostly and complicated process of rebranding,and thus the company pays twice for the sameproduct. Frequently, remuneration for performingthe commission is completely disproportionateto the necessary skills and knowledge of thedesigner. An experienced designer would probablypay no attention to this kind of commissionbut somebody at the outset of his career in thedesign business confronts the following dilemma:should I work for disproportionate remunerationand extend my achievements or refuse anddeprive myself of additional piece in my portfolio.These situations occur but are considerably leastharmful to the creator.For much less fair practices do occur, e.g. endlesslystretching the due date of payment forthe project, paying only a part of remunerationagreed on or paying no remuneration at all.Dishonest employers usually hope that it won’tbe worthwhile for the designer to devote energyand resources to a lengthy lawsuit and that hewill abandon the pursuit of his rights. Announcementof a kind of a contract award procedureis another equally unfair practice employed bythe companies. These companies announce acommission to designers, directly or e.g. throughdedicated portals, to prepare a sample logo ofa given company. The companies are then toselect the most attractive project from those sentby designers. The scenarios may vary: eitherone project is indeed selected and a contract issigned with its creator (in such a case other designersdevoted their time and skills completelyfree of charge), or the procedure remains unsettledand the employer acquires free projectsand uses one of them, having introduced slightmodifications for instance. Consequently, thework (within the meaning of the Act) has beencreated but the creator gains no notable benefitson that account.Similarly, public institutions frequently fail torespect author’s economic rights of graphicdesigners by offering them participation in freecompetitions for various types of projects, forinstance the recent initiative of the National Museumin Warsaw, in which designers were invitedto send preliminary projects of expositions andcatalogue of the exhibition “We want to be modern!Polish Design 1955–1968 from the Collectionof Design Center of the National Museum inWarsaw”. Practices of this kind are contradictoryto international standards. As STGU, we try tofight such actions, as we consider them unethicalsince they deprive the designer of remunerationdue for the most creative stage of the designingprocess, i.e. development of the preliminary project.This leads to inevitable decrease of quality ofimportant and prestigious projects, since recognisedcreators will not engage in projects whichgive them no financial satisfaction.Good practicesPositive examples are yet present, i.e. such formsof competitions that do not base on unethicalpractices regarding creators. Such competitionsconsist of two stages. In the first stage, the juryanalyses portfolios sent by participants andselects the most interesting offers. Their authorsare then invited to participate in the secondstage, where remuneration is provided for, irrespectiveof the final result. In this way the designersare prevented from the feeling thatthey work for free. This practice seems tobe fair and recommendable. A competitionbased on the abovementioned rules wasonce carried out by the Centre of ContemporaryArt “Znaki Czasu” in Toruń and bySinfonia Varsovia.Dr Dawid Korzekwa32 • KWARTALNIK URZĘDU PATENTOWEGO RP Wydanie specjalne

W opinii Andrzeja Tomasza RudkiewiczaJAKI JESTFIŃSKIDESIGN?Mieszkając od 25 lat w Finlandii żyłemcodziennym życiem tego kraju. Pracowałemprzez 13 lat jako projektant w jednejz największych firm skandynawskichED-design poznając fiński sposób projektowaniaod kuchni.Od 11 lat pracuję z moją polską firmą dla krajowegoprzemysłu korzystając z moich zagranicznychdoświadczeń.W Polsce coraz wyrażniej zdajemy sobiesprawę, że design powinien być jednym z podstawowychskładników innowacyjności i cywilizacyjnegorozwoju naszego kraju.Uważam, że wzornictwo może być podstawąrewolucyjnego skoku jaki Polska powinna wykonaćaby uporządkować i lepiej zorganizowaćnasze środowisko. Nasze otoczenie powinnobyć bezpieczne, wygodne i estetyczne. Drogądo budowy naszej materialnej kultury, i narzędziemdziałania powinien być nowoczesnyi nowatorski design.Wzornictwo nie jest niezależnym abstrakcyjnymtworem. Mówimy o wzornictwienarodowym z Włoch, Japonii, Niemiecczy Anglii. Te różne style czy szkoły różnią sięwyraźnie, będąc wynikiem specjalnego charakterukraju.Andrzej Tomasz Rudkiewicz, projektant wzornictwaprzemysłowego, mianowany w 2008 roku przez IWP Designerem Roku,mieszka od 1986 roku w Finlandii. Od 1988 należy do StowarzyszeniaProjektantów Fińskich ORNAMO.Pracował jako designer od 1986 do 1999 roku w fińskiej firmieprojektowej ED-design. W 1994 roku założył razem z bratem Jakubemw Warszawie wzorniczą firmę projektową NC.ART. Razem ze swojąfirmą projektował design tramwajów, autobusów, AGD, elektronikii sprzętu oświetleniowego. Firma NC.ART specjalizuje się w stosowaniunowoczesnych metod trójwymiarowego projektowania komputerowegoi realizacji z użyciem numerycznych metod wdrażania projektów.Przykładem sukcesu i wartym naśladowaniawzorem może być design Skandynawii.Lotniska, dworce, miasta i uporządkowanykrajobraz oraz przedmioty codziennego użytkuto rezultat zintegrowanego działania tych nielicznychpopulacji z Północy. Życie w surowychwarunkach i konieczność ich opanowaniato geneza designu skandynawskiego. Wszystkotam jest celowe – uważnie zaprojektowane.Finowie są naturalną częścią Skandynawii,a jednak stworzyli własną, oryginalnądrogę. Również w designie.Nie ma kultury materialnej bez tradycji i kultury.Warto prześledzić na czym opiera sięspecyficzna fińska kultura materialna i wartośćwzornictwa.Mała niewiele ponad 5 milionowa populacjafińska zajmuje teren większy o około 10%od terytorium Polski.Specyficzne warunki – ciężkie ciemne zimy,długie dnie letnie i krajobraz skał, morza i jeziorto tło w jakim rozwija się ich kultura.Prowincjonalne ale autonomiczne w przeszłościpołożenie jako prowincji Królestwa Szwecjii zdecydowane upieranie się przy prawiedo samodzielnego decydowania o sobie w ImperiumRosji to historyczna i polityczna tradycjaFinlandii.W tych warunkach powstała kultura materialna,która wyróżnia się i którą wysoko cenić trzebaod pierwszego kontaktu. Tadeusz Kościuszko,jadąc przez Finlandię w 1798 roku w drodzedo Ameryki opisał w dziennikach niezwykłykraj Finów. Uderzył go porządek i czystośćubogiego i skromnie żyjącego narodu.Jest wiele składników działań społeczeństwa,które w wyniku dały specjalne cechy i wpłynęłyna estetykę i całość kultury fińskiej, tworzącw obecnych czasach uznaną przez świat mocnąmiędzynarodową markę.Johan Wilhelm Snellman, myśliciel i filozof romantyzmustworzył Finom filozoficzne kierunkispołecznego działania. Nauczał, że będącmałym narodem, tylko uporem, pracą i przezedukację można osiągać znaczenie na świecie.Finlandia stała się niezależnym krajem po I wojnieświatowej. Jak wiele innych młodychrepublik w Europie powstawał kraj, w którympodstawowe znaczenie miały równe prawa,rozwój edukacji, kultury i chęć zajęcia miejscaw świecie. Pomimo różnych zmian w najnowszejhistorii Finlandia do dziś nieprzerwaniesamodzielnie buduje swoją państwową strukturę.czasie ostatniej wojny pomimo ostatecznejkapitulacji fiński naród odniósłWmoralne, narodowe zwycięstwo nad ZwiązkiemRadzieckim. Rosyjski zwycięzca ostateczniedocenił twardą i upartą postawę Finów w kolejnychfazach wojny. W skali czasu pełnepoświęcenia ustępstwa Finów w rokowaniachpo wojnie, stały się sukcesem i przyniosłyszansę dla rozwoju gospodarczego. Amerykańskiplan Marshala i ogromny rynek zbytuWydanie specjalne KWARTALNIK URZĘDU PATENTOWEGO RP • 33

Związku Radzieckiego przyniosły stabilnyrozwój nowoczesnej gospodarki drugiej połowyXX wieku. Po wojnie umiejętna międzynarodowagra polityczna dała niezależność.Nowe czasy to likwidacja biurokracji i uporządkowaniea przede wszystkim uproszczeniedziałania instytucji państwowych w Finlandiiw latach 60-tych.Odbywa się też dalszy świadomy rozwój edukacjii badań naukowych w kraju i chęć zdobyciauznania na świecie.Finowie mają przekonanie o dobrym kierunkurozwoju państwa, zajmują pozytywną i konstruktywnąpostawę w życiu politycznym,gospodarczym i kulturalnym.Poważnykryzys ekonomiczny po upadkuZwiązku Radzieckiego wykorzystanyzostał do radykalnych zmian. Z tradycyjnie łatwegorynku ZSRR fińska gospodarka zostaław sposób metodyczny przestawiona na najbardziejwymagające i konkurencyjne rynki globalne.Głównymi działaniami był skokowy rozwójedukacji, intensyfikacja badań naukowych,polityka promocji innowacji w gospodarce orazekspansja eksportowa. Zamierzenia w tychkierunkach były z dyscypliną realizowane przezpaństwo i przemysł oraz przez indywidualnychobywateli. Rezultatem jest czołowa pozycjawśród najbardziej nowoczesnych i innowacyjnychgospodarek świata.Miejsce Finlandii wśród krajów najlepiejrozwiniętych jest przedmiotemnarodowej dumy.Flaga fińska umieszczanaz pietyzmem na przeznaczonychjej miejscachto symbol tej dumy i społecznejpewności siebie.Mówiąco fińskim designiemożna zacząć od flagi narodowej.Jest zaprojektowanym symbolem graficznymw skandynawskiej formule, tak jak flagiSzwecji, Danii, Norwegii i Islandii. Wciąganana maszt przed domem fińskim traktowana jestz najwyższym szacunkiem. O zmierzchu zdejmowana.I tylko w Noc Świętojańską powiewaprzez 24 godziny. Maszt flagi jest dobrzezaprojektowany. Sama flaga w zdefiniowanychkolorach, gatunku i wymiarze. Wykonana z najlepszychjakościowo materiałów. Wszystkoco dotyczy flagi i otaczającego ceremoniałutraktowane jest z absolutną powagą.Dla designu jako narodowego symbolu Finma uczucia podobne jak dla swojego krajui flagi narodowej. Połączenie funkcji, symbolikii obowiązku.Można zostać projektantem zdając na studiaa zdany egzamin jest jednocześnie możliwościąrozpoczęcia niezależnego dorosłego życiai opuszczenia domu rodzinnego. Państwowestypendia dają wszystkim równe szansekształcenia w kraju i w dobrych warunkachna uczelniach zagranicznych.Poczucie wartości sztuki użytkowejpojawiło się w Finlandii wyrażnie w drugiejpołowie XIX wieku. W 1875 roku powstajeFińska szkoła Sztuki Stosowanej. Specjalnawartość produktów fińskich znajduje uznaniena świecie. Eliel Saarinen, autor głównegodworca kolejowego w Helsinkach, większośćkariery zawodowej spędza projektując w USA.Alvar Aalto tworzy od lat dwudziestych do połowyXX wieku nowatorskie budowle i rewolucyjnetechnologicznie wyroby uznane na świecie.Fińscy projektanci są sławni na świecie,fińscy producenci tworzą intratne przedsięwzięciaoparte na designie i z poparciempaństwa budują marki fińskiego wzornictwa.Stworzona w 1935 roku przez Alvara Aaltoi grupę przedsiębiorców firma ARTEK jest75 letnim przykładem sukcesu i możliwościtrwania przedsięwzięcia opartego na designie.Nowoczesny design to czasypo II wojnie. Polityka promowaniaatrakcyjnychwzorniczo produktówi marekjest konse-kwentną polityką kraju i okazuje się rentownyminteresem.•z Meble Alvara Aalto, produkty firmy ARTEK,wyginane z warstw forniru zestawy używanesą od dziesięcioleci jako wyposażenie placówekzagranicznych.•z Marimekko – firma sprzedająca tkaninyi ubrania, tworzy prosty styl, którego koloryi wzory graficzne – stają się podstawą poczuciaestetyki fińskiej.•z Harri Korhonen i jego firma INNO tworzyawangardowe, funkcjonalne meble biurowe.•z Eero Arnio i jego plastikowe fotele, są naśladowanymna świecie standardem a okrągłenowatorskie fotele jego autorstwa grały rolefuturystycznych elementów wnętrz w filmachKubricka.•z Antti Nurmesniemi, to porcelana, szkło,naczynia kuchenne, architektura.•z Tapio Wirkkala – projektuje i wykonujewyroby szklane.•z Kaj Franck.•z Harri Koskinen.•z firmy ARTEK, ITTALA, HACKMANN,PENTIK, AARIKKA.To uznane marki światoweDesign służy urządzeniu codziennegożycia. W dużym i najmniejszym wymiarzesłuży społeczeństwu. Dobrze marketingowanyjest nowoczesnym środkiem ekspansjimiędzynarodowej i opłacalnym interesem dlakraju. W taki sposób widzi rolę wzornictwaprojektant. Wzory są skromne i funkcjonalne.Ceniona jest specyficzna synteza i prostotaformy.Ostatnie lata przyniosły rozwój designunajnowszej generacji. Innowacyjnego opartegona najnowszych technologiach. Widaćto we wzornictwie produktów takich koncernówjak NOKIA, NESTE, ORAS, MARTELAczy VALTRA.34 • KWARTALNIK URZĘDU PATENTOWEGO RP Wydanie specjalne

Specjalne cechy wzorów tych koncernówprojektowane są w wieloosobowych zespołachbadań i rozwoju. Te interdyscyplinarne, wielonarodowegrupy specjalistów działają globalnieale realizują pomysły tworzone w fińskichcentrach koncernów. Nieważne jak duży i międzynarodowyjest koncern fiński – pomysłyi zasady realizacji przychodzą z fińskiej centrali.Liderem nowatorskich technik ostatnich lat byływ Finlandii dwa duże biura projektowe, ED-design– firma z trzydziestoletnią tradycją i grupamłodych projektantów PROVOKE.ED-design projektuje wszystko – meble,telefony komórkowe, sprzęt medyczny, sprzętsportowy, pojazdy, traktory. Główny rozwójtej wieloosobowej firmy nastąpił w w latachdziewięćdziesiątych. Rewolucyjny okres modernizacjii innowacyjności w kraju pozwolił tejgrupie zainwestować w najnowsze komputerowemetody projektowania i modelowania.Z doświadczonej firmy ED-design wyodrębniłasię nowa, młoda grupa, firma PROVOKE.Cechą najważniejszą obu przedsiębiorstw jestosobiste zaangażowanie projektantów w najtrudniejszeproblemy techniczne i panowanienad złożonymi narzędziami pracy – programamikomputerowymi i metodami prezentacji– wizualizacji i prototypowania.Dla fińskiego projektanta obowiązkiem jest stawianiesobie najwyższych wymagań i poczucieodpowiedzialności.Nic dziwnego, że zaprojektowane w Finlandiiatrakcyjne wyroby to wiodące oryginalne wzorceglobalne.Tekst i zdjęcia:Andrzej Tomasz RudkiewiczNa zdjęciachprzykłady fińskiego designuIn my viewFINNISH DESIGN – WHATIS IT LIKE?For 25 years in Finland I have lived my dailylife there. I worked for 13 years as a designerin one of the largest Scandinavian companiesED-design, learning the Finnish way of designingfrom the inside. For 11 years I have worked withmy Polish company for home industry using myforeign experiences.Here in Poland we become more and moreaware of the fact that design should become oneof the key elements of innovation and economicdevelopment of our country.In my opinion, design can be the basis for a leapforward that Poland should take in order to betterarrange and organize our environment.Our surroundings should be safe, comfortableand attractive. A modern and innovative designshould be the way to creating our material cultureand our operational tool.Design is not an independent and abstractcreation. We talk about the national design fromItaly, Japan, Germany or England. Those differentstyles or schools vary distinctly as they are a reflectionof an individual character of a country.Scandinavian design is often cited as an exampleof success and a model for imitation. Airports,railway stations, cities, an orderly landscapeas well as objects of daily use are the resultof an integrated cooperation of the populationof the North.In my view, living in tough conditions and the necessityto master them lies at the basis of Scandinaviandesign. Everything is for a purpose there– designed cautiously.A bit of historyThe Finnish people are a natural part of Scandinavia,yet they managed to create their own,unique way, also in design. There is no materialculture without tradition and culture. Therefore itis worth studying the basis for the specific Finnishmaterial culture and its design value.A small, slightly over 5 million population of Finnsoccupies the territory of about 10 percentbigger than the territory of Poland. Specificconditions – hard, dark winters, long summerdays, and a landscape of rocks, sea and lakesis the background for the development of theirculture. Provincial but autonomous in the past asa province of the Swedish kingdom, as well asfirmly determined in its right to decide by itselfof their own matters when part of the RussianEmpire – these are features of the Finnish historicaland political tradition. Such conditionswere natural environment for a material culturewhich stands out and which should be appreciatedfrom the start. Tadeusz Kościuszko whenpassing through Finland in 1798 on his wayto America, described the unusual land of Finnsin his diary. He was amazed by order and cleannessof that poor and modest nation.There are many elements of the actions of the society,which resulted in specific features and influencedthe aesthetics of the Finnish cultureand their culture in general so as to create in ourtime a worldly recognised and strong internationalbrand. Johan Wilhelm Snellman, a thinkerand philosopher of Romanticism gave the Finnsthe philosophical basis and directions for socialactivity. He taught that a small nation can onlyachieve a success and importance in the worldthrough stamina, hard work and education.Finland became an independent country afterWorld War I. As in case of other young republicin Europe, for Finland the priorities at that timewere equal rights, development of education, cultureand a desire to make its name in the world.In spite of various changes in its latest historyFinland is still building its state structure allby itself.During the World War II, despite the final capitulation,the Finnish nation gained a moral victory overthe Soviet Union. The Russian winner eventuallyappreciated the tough and relentless attitudeAndrzej Tomasz Rudkiewicz Industrial designer, in 2008 he won “The Designerof the Year” from IWP. He has lived in Finland since 1986. Since 1988 he has been a memberof the Association of Finnish Designers ORNAMO.He worked from 1986 to 1999 in a Finnish design company ED-design. In 1994, together with hisbrother Jakub, he set up an industrial design company NC.ART in Warsaw. In cooperation withit he made the design of trams, buses, household appliances, electronic and lighting equipment.The company specializes in applying advanced methods of 3D design and realizations withthe use of numerical methods of project implementations.Wydanie specjalne KWARTALNIK URZĘDU PATENTOWEGO RP • 35

of the Finns in the subsequent stages of the war.The full of devotion Finnish concessions madeduring the post-war negotiations turned out a successand brought a chance for economic development.The American Marshall Plan and a hugesale market of the Soviet Union ensured stabledevelopment of the modern economy of the secondhalf of the 20 th century. After the war, skilfulpolitical moves at the international arena gavethe Finns independence.In our timeModern times brought about elimination of bureaucracyand reorganization and above allstreamlining the functioning of state institutionsin Finland in the sixties. Further developmentof education and R&D, as well as a continuouseffort to make its name can be observed in thatcountry. The Finns are convinced about the rightdirection their reforms have taken. They assumea positive stance and a constructive attitudein their political, economic and cultural lives.A serious economic crisis following the fallof the Soviet Union was an occasion for radicalchanges. The Finnish economy was shifted fromthe traditionally easy USSR’s market into the mostdemanding and competitive global markets.Among the main measures were a rapid growthof education, focusing on research, policy of promotionof innovation in economy, as well as exportexpansion. These objectives were achievedin close cooperation of the state institutions,industry and citizens. The result, however, is impressive– a leading position among the mostadvanced and innovative economies in the world.The Finnish people take pride in the position theircountry gained internationally. The Finnish flagplaced proudly in appropriate places is a manifestationand symbol of the pride and social selfconfidence of the nation.National designDiscussion on the Finnish design can be openedwith the subject of the national flag. It is a graphicsymbol designed according to the Scandinavianformula, similar to Swedish, Danish, Norwegianand Icelandic flags. It is a combination of functions,symbolism and duties. The Finnish flag,hoisted in front of a typical Finnish house,is treated with highest respect. It is taken downat dusk. Only at Midsummer’s Night it is putup for 24 hours. The mast of the flag is welldesigned. The colours, type and size of the flagare precisely specified. The flag is made fromthe highest quality fabric. Everything that is connectedwith the flag and its ceremonial is treatedwith absolute dignity. The feelings of a Finntowards the national design are similar to thosetowards his country and national flag.One can become a designer in Finland afterpassing entrance exams for a university. Moreover,a success in the exams opens a possibilityof beginning an independent life as adultand leaving family home. The state sponsoredscholarships ensure for each student equalchances of studying in Finland as well as studyingin good conditions in foreign universities.The appreciation of functional art began to appearclearly in Finland in the second halfof the 19th century. In 1875 a Finnish Schoolof Applied Art was established. A special valueof Finnish products begins to be recognizedin the world. Eliel Saarinen, the author of the mainrailway station in Helsinki, spent the major partof his professional carrier working as a designerin the USA. Alvar Aalto created his huge innovativeconstructions and revolutionary, widely recognizedproducts, between the twenties and the fiftiesof the last century. ARTEK Company, createdin 1935 by Alvar Aalto and a group of entrepreneursis a model example of success and possibilitiesof the enterprise based on design.Finnish designers are world famous, Finnishproducers set up successful enterprises basedon design and create brands of the Finnishdesign with the support of the state.The modern design – after the World WarII – means a policy of promoting the productsand brands with attractive design. It is a continuousstate policy which turns out to be highlyprofitable. The following are some examplesof world famous brands:•z Alvaro Aalto furniture, products by ARTEK.Made of veneer layers, they have been usedfor many decades as furnishings in foreignbranches of the company.•z Marimekko – textile and clothing designcompany, is characterized by a simple style, itscolours and graphic design are the essenceof the Finnish aesthetics.•z Harri Korhonen and his INNO company createsavant-garde functional office furniture.•z Eero Arnio and his plastic arm-chairs becamecommonly followed standard; his roundinnovative arm-chairs played a role of futuristicinterior elements in films of Kubrick.•z Antti Nurmesniemi – famous for glass, kitchenware,china, architecture•z Tapio Wirkkala – designs and manufacturesglass products•z Kaj Franck•z Harri Koskinen•z ARTEK, ITTALA, HACKMANN, PENTIK,AARIKKA CompaniesDesign – who is it for?Design serves the needs of daily life. It triesto meet the needs of the society. When “marketed”well, it is a modern method of internationalexpansion and a profitable businessfor the country. This is how the role of designis perceived by a designer. Designs are modestand functional. Specific synthesis as well assimplicity of form is appreciated.The recent years brought the developmentof the design of the latest generation, whichis innovative and based on most advancedtechnologies. Is can be easily observedin the design of the products of such companiesas NOKIA, NESTE, ORAS, MARTELA or VAL-TRA. The specific features of their design areworked out by multi-person R&D teams. Theseinterdisciplinary, multi-national groups of expertswork globally though they implement their ideasin the Finnish centres of these companies. Irrespectiveof the size and number of nationalitiesinvolved in the Finnish company – the ideasand implementation rules come from the Finnishhead office.The leader of innovative technologies of the latestyears in Finland were two big design offices: EDdesign,a company with a 30-year-old tradition,and a group of young designers PROVOKE.ED-design – makes designs of everything – furniture,mobile phones, medical equipment, sportsequipment, vehicles, tractors. Its rapid developmenttook place in the ninetiesof the last century. The revolutionary periodof modernization and innovation in Finlandenabled the company to invest in the mostadvanced computer methods of designingand modelling.A new, young group of designers PROVOKEwas separated from the experienced ED-design.The most important feature of both enterprisesis personal engagement of designers in the mostchallenging technical problems and control overcomplicated work tools – computer programsand presentation methods – visualisationand prototyping.My Finnish experiences of many yearsand the work in Finland made me realize thatfor a Finnish designer facing most difficultchallenges as well as a sense of responsibilityis a must. That is why attractive products designedin Finland become leading and originalmodel examples recognised in the world.36 • KWARTALNIK URZĘDU PATENTOWEGO RP Wydanie specjalne

Wzory przemysłowe – własność przemysłowa i prawo autorskieKonieczność budowystrategii ochronyProf. Krystyna Szczepanowska-Kozłowska, Uniwersytet WarszawskiPrzyzwyczailiśmy się do tego,że otaczający nas świat oceniamyw kategoriach estetycznych, poszukującprzedmiotów, które sprawiają nam wizualnąprzyjemność. Na niektóre być możenie zwracamy baczniejszej uwagi, przyjmującjako pewien standardowy elementna przykład naszej „biurowej” rzeczywistościstojący na naszym biurku telefonw określonym kształcie, kolorze, spełniającyróżne funkcje. Jednakże, gdy kupujemynowy telefon komórkowy, to chcemy,by był on nie tylko nowoczesny, spełniałwiele funkcji, ale również by po prostu byłładny. Można powiedzieć, że naturalnąchęcią człowieka jest to, by korzystaniez przedmiotów zaspakajało nie tylkonasze potrzeby użytkowe, ale również„cieszyło oko”.Znaczenie wygląduW zasadzie nie ma takich przedmiotów,które otaczają współczesnego człowieka,w przypadku których można byłobyuznać, iż ich wygląd zewnętrzny jest bezznaczenia. Z przyczyn oczywistych konstatacjata dotyczy tylko tych przedmiotów,gdzie ingerencja człowieka w ich wyglądw ogóle jest możliwa. Są to więcwytwory człowieka, których wygląd zależyod tego, co osoba, która je projektujeuznaje za istotne. Projektant wyposażaje w cechy estetyczne bądź funkcjonalne,by sprostać oczekiwaniom odbiorców,konsumentów.Z pewnością znaczenie wyglądu możebyć różne dla ostatecznego wyboru, jakiegosię dokonuje. Zależy to oczywiścieprzede wszystkim od rodzaju wytworu,z jakim mamy do czynienia. I chociażdla niektórych decydującym czynnikiemwyboru może być funkcjonalność czy innewalory użytkowe, to jednak nie wydajesię, by wygląd w ogóle nie miał znaczeniarównież w tych wypadkach. To sprawia,że wygląd przedmiotu staje się ważnyminstrumentem dla kreowania przewagikonkurencyjnej, a w konsekwencji rynkowegosukcesu.Prawo z rejestracji wzoru przemysłowegojest jednym z prawnych instrumentów,służących osiągnięciu takiego celu, zapewniającuprawnionemu wyłącznośćna posługiwanie się w obrocie określonymwzorem. Można zadać sobie retoryczneraczej pytanie, czy samochód Ferrari byłbymarzeniem tak wielu, gdyby jego charakterystycznasylwetka była powielonaprzez wielu producentów samochodów?Ochrona niedocenianaPrawo z rejestracji wzoru można uzyskaćw Urzędzie Patentowym RzeczypospolitejPolskiej bądź poprzez rejestracjęw Urzędzie do spraw Harmonizacji RynkuWewnętrznego.W zależności, czy mamy do czynieniaz wzorem przemysłowym, któregoochronę regulują przepisy ustawy o prawowłasności przemysłowej, czy wzoremwspólnotowym, dla którego podstawęprawną stanowi Rozporządzenie o wzorzewspólnotowym, wyłączność posługiwaniasię zastrzeżonym wzorem rozciąga sięna terytorium Polski lub terytorium UniiEuropejskiej.Podobnie, jak inne prawa własnościprzemysłowej, również prawo z rejestracjiwzoru przemysłowego zapewnia uprawnionemuwyłączność, na którą składająsię możliwość zakazania przez uprawnionegoosobom trzecim wytwarzania, oferowania,wprowadzania do obrotu, importu,eksportu lub używania wytworu, w którymwzór jest zawarty bądź zastosowany, lubskładowania takiego wytworu dla takichcelów. Zarejestrowanie wzoru przemysłowego,pozwala zatem podmiotowi legitymującemusię prawem z rejestracji wystąpićz roszczeniami przeciwko każdemupodmiotowi, który bezprawnie wkraczaw zastrzeżoną wyłączność. Niezależnieod powyższego przepisy Rozporządzeniao wzorze wspólnotowym umożliwiają równieżuzyskanie na terenie Unii Europejskiejprawa do wzoru niezarejestrowanego.Jednakże obserwacja obrotu gospodarczegociągle uprawnia do postawieniatezy, iż ochrona ta jest niedoceniana.Z jednej strony w wielu przypadkach,w których ochrona wzoru zdaje się najlepszymrozwiązaniem, podmioty rozpoczynajątrudną batalię o rejestrację przestrzennychznaków towarowych, z drugiejWydanie specjalne KWARTALNIK URZĘDU PATENTOWEGO RP • 37

zaś strony w ogóle nie ubiegają się o takąochronę licząc, iż wyłączność zapewniim prawo chroniące uczciwą konkurencjębądź przepisy prawa autorskiego.Właściwa forma ochronyTrzeba jednak pamiętać, że ochrona formywytworu jako znaku towarowego czy jakoutworu w oparciu o ustawę o prawieautorskim i prawach pokrewnych nie przyniesietożsamych rezultatów z tymi, którewiążą się z uzyskaniem prawa z rejestracjiwzoru. Teoretycznie prawo ochronnena znak towarowy może dawać ochronęnieograniczoną w czasie, jednakże w wieluprzypadkach forma wytworu nie będziemiała zdolności rejestracyjnej z uwagina istniejące wyłączenia od rejestracji,warunkowane ochroną interesuogólnego. Z kolei ochronaw oparciu o prawoautorskie, chociażrównież nieporównywalniedłuższa,niż ta wynikającaz prawa z rejestracji,wiązała siębędzie z koniecznościąwykazania przezosobę żądającą ochronyprzysługiwania autorskichpraw majątkowych na odpowiednimpolu eksploatacji.Oczywiście, iż również ochrona wynikającaz prawa z rejestracji nie jest pozbawionacech, które mogą rzutować na atrakcyjnośćtej formy ochrony. Do takich należyz pewnością, większa, niż w przypadkuinnych praw własności przemysłowej,niepewność, co do trwałości uzyskanegoprawa. Wiąże się to przede wszystkichz odmienną, od innych praw własnościprzemysłowej, procedurą rejestracji tegoprawa, której jedynie formalny charakterpowoduje, iż zdolność rejestracyjna takiegowytworu jest praktycznie dopieroweryfikowana w przypadku zaistnieniasporu, co do naruszenia. Chociaż uzyskaliśmyprawo z rejestracji, to wobec brakubadania zdolności rejestracyjnej wzoruprzez Urząd Patentowy, może się okazać,że ochrona nie zostanie nam udzielonaprzez sąd orzekający o naruszeniu bądźnasze prawo zostanie unieważnione.Jednakże, ta swoista niedogodność, jestrównież ogromną zaletą tej ochrony, gdyżpozwala na szybkie uzyskanie prawawyłącznego. W przypadku wzorów przemysłowych,rejestrowanych przez UrządPatentowy Rzeczypospolitej Polskiejczas oczekiwania na uzyskanie prawaochronnego wynosi średnio 4 miesiące.Dla porównania warto wskazać, iż czaspotrzebny na uzyskanie prawa wspólnotowegoto okres średnio 45 dni. W przypadkurejestracji znaków towarowych czaspomiędzy zgłoszeniem znaku towarowegodo rejestracji a uzyskaniem ochronyto okres średnio 1,5 roku w przypadkupraw udzielanych przez Urząd PatentowyRzeczypospolitej Polskiej i 26 tygodniw przypadku wspólnotowego znaku towarowego.Korzystanie z prawa do wzoruniezarejestrowanego w ogóle nie wymagapodjęcia kroków przed żadnym urzędem.Oczywiście wybór właściwej formy ochronymusi przede wszystkim uwzględniaćfaktyczne potrzeby i oczekiwania podmiotu,a także funkcje, jakie uzyskanaochrona ma spełniać. Dlatego też krótszaw czasie ochrona będzie z pewnościąwystarczająca dla tych wytworów, którychwygląd w większym stopniu uwarunkowanyjest, przemijającymi ze swej natury,trendami mody. Wydaje się zatem, iż czastrwania ochrony raczej rzadko będziestanowił wystarczający argument dla rezygnacjiz prawa z rejestracji wzoru na rzecznp. prawa autorskiego w przypadkuwytwórców towarów, którzy konkurująprzede wszystkim atrakcyjnym wyglądemzewnętrznym przedmiotów, spełniającychróżnorakie ludzkie potrzeby.Świadomy wybór korzyściW każdym przypadku ważne staje sięopracowanie właściwej strategii ochrony,tak aby korzystając z dostępnych instytucjiprawnych stworzyć optymalne narzędziabudowania rynkowego sukcesu. Znaczeniewzornictwa w naszym codziennymżyciu powinno również skłaniać do poszukiwaniawłaściwych instrumentówjego ochrony. Dlatego konieczne jestbudowanie właściwych strategii ochrony,uwzględniających oczekiwaniai priorytety podmiotu, który zamierzakorzystać z danego wzoru.Dokonany przez przedsiębiorcęwybór pomiędzyuzyskaniem prawaz rejestracji a ochronąw oparciu o prawo autorskieczy zaniechaniemubiegania się o ochronę,by skorzystać z prawado wzoru niezarejestrowanego,nie może być wynikiem niedopatrzeniaczy przypadku, lecz powinienbyć świadomym wyboremkorzyści, jakie każda z tych formochrony niesie. Konieczne stajesię zwrócenie uwagi, że możliwość dokonaniaświadomego wyboru uzależnionajest również od powzięcia odpowiednichkroków, we właściwym czasie.Możliwość uzyskania ochrony poprzez rejestrację,tak jak w przypadku wszystkichpraw własności przemysłowej, uzależnionajest od zgłoszenia w odpowiednimczasie. W przypadku wzorów przemysłowychograniczenia w uzyskaniu ochronywiążą się z publicznym ujawnieniem danegowzoru. Odrębna, aczkolwiek niezwykławażna kwestia, pojawiającą się w kontekściebudowania strategii ochrony wiąże sięrównież z koniecznością stworzenia odpowiednichprocedur przez podmioty, którezamierzają korzystać z ochrony, w tymtakże między innymi procedur zachowaniapoufności.38 • KWARTALNIK URZĘDU PATENTOWEGO RP Wydanie specjalne

Industrial designs – industrialproperty and copyrightsThe Need To DevelopA Protection StrategyWe already got used to perceivingthe world which surrounds us usingaesthetic categories, looking for objectswhich give us a visual pleasure. Perhapswe do not pay any special attentionto some of them, just accepting for examplea telephone on our desk, having certainshapes, colours and different functionalitiesas a standard element of our “office” realm.However, when we buy a new mobilephone, we want it to be not only a stateof-the-artmulti-functional device but justa nice object as well. We could concludethat humans naturally strive for usingobjects which not only satisfy our needsfor usability but also delight our eyes.The importance of physicalappearanceIn principle, in the modern world there areno such objects around where we couldargue that their appearance is absolutelyunimportant. Due to obvious reasons suchstatement applies only to the objectswhose appearance might be affectedand shaped by our human intervention.So these are the works, the appearanceof which depends on what is consideredimportant by their designer. The designerequips them with aesthetic or functionalproperties in order to respond to humans’expectations.For sure the importance of physical appearancefor a final selection made mayvary. Surely that depends on the typeof work we deal with. And though for somefunctionality or other usability propertiesmay constitute a decisive selection factor,it does not seem reasonable to argue thatthe appearance does not affect selectionsmade also in those cases. Thus the appearanceof an object becomes an importantinstrument allowing to create a competitiveadvantage, and as a consequenceto succeed in the market.An industrial design registration right is oneof legal instruments aimed at reachingthe objective by providing its holder withan exclusive right to use a certain designin business activity. We might ask a ratherrhetorical question whether Ferrari wouldbe a dream of so many if its characteristicsilhouette were copied by numerous carmanufacturers?Protection underestimatedDesign registration rights may be obtainedfrom the Patent Office of the Republicof Poland or through a registrationin the Office of Harmonisation in the InternalMarket.Depending on whether we deal withan industrial design whose protectionis regulated by provisions of the IndustrialProperty Law or a Community designfor which the legal basis is the CommunityDesign Regulation, the exclusiverights to use such registered design applyin the territory of Poland or in the territoryof the European Union.Just like other industrial property rights,industrial design registration rights providetheir holder with certain exclusive rightsincluding the right to prevent third partiesfrom manufacturing, marketing, importing,exporting or using any work in whichthe design is incorporated or used or fromstoring such work for those purposes. Sothe registration of industrial design givesany entity who is a beneficiary of the registrationrights a claim against any other partywhich unlawfully breaches the exclusivityreserved. Notwithstanding the foregoing,provisions of the Community Design Regulationentitle to obtain unregistered designrights within the area of the EuropeanUnion.However, a review of business practicesstill authorises to argue that such protectionis underestimated. On one hand in manycases where the design protection seemsto be the best solution, enterprises begindifficult battles to register spatial trademarks,on the other hand they do not applyat all for such protection expecting that theirexclusivity will be guaranteed by fair competitionprotection laws or copyrights laws.A proper form of protectionHowever, we should not forget that protectionof a form of work as a trademark oras a work defined in the Act on Copyrightsand Related Rights will not bring equivalentresults to the ones which may be obtainedwhen being granted design registrationrights. Theoretically, a trademark protectionright may entitle to a protection whichis unlimited in time, however in many casesthe form of a work will not be registrabledue to existing registration exclusionsrequired by public interest considerations.Meanwhile a copyright-based protection,though incomparably longer than the oneresulting from registration rights,will require from an applicant for protectionto prove that author’s economic rights in respectivefields of use are actually vestedin him/her.Obviously the protection based onregistration rights is not free of certainfeatures which might affect popularityof such form of protection. They surelyinclude a higher uncertainty, as comparedto other industrial property rights, as to timelimits of any obtained rights. First of all,it is a consequence of a different, than itis the case for all other industrial propertyrights, procedure for registration of suchrights, the result of which is that registrabilityof such work may be verified in practiceonly in a court dispute for an alleged violationthereof. Although we obtained registrationrights, then due to the lack of anyverification of registrability of the designby the Patent Office it may turn out thatthe protection is not granted by a courtjudging the case for an alleged violationor our right is invalidated.However, that specific disadvantage constitutesalso a great advantage of that formof protection as it allows to quickly obtainexclusive rights. In the case of industrialdesigns registered through the Patent Officeof the Republic of Poland a respectivewaiting time for a protection right amountsto 4 months. For the sake of comparisonit should be noted that the time requiredto obtain the community right is 45 days.As far as the registration of trademarksis concerned, timeframes between applyingfor registration of a trademark and obtainingthe protection is average 1,5 year for rightsgranted by the Patent Office of the Republicof Poland and 26 weeks for communitytrademarks. Exercising rights for unregistereddesigns does not require any stepsto be undertaken before any authorities.Of course any proper form of protection selectedmust take into account actual needsWydanie specjalne KWARTALNIK URZĘDU PATENTOWEGO RP • 39

1. W przepisach polskich została przejętasiatka pojęciowa dyrektywy 98/71/WEzasadniczo bez zmian. Zawarte w art. 102p.w.p. definicje pojęć kluczowych dla ochronyprawnej wzornictwa przemysłowego odpowiadajądefinicjom zawartym w art. 1 dyrektywynr 98/71/WE i w razie wątpliwości powinnybyć interpretowane w zgodności z regulacjąwspólnotową. Choć p.w.p. posługuje się pojęciem„wzór przemysłowy” 3 , jednak ta różnicaterminologiczna nie ma znaczenia dla zakresutego pojęcia, które pokrywa się z pojęciem„wzoru” definiowanym w dyrektywie. Określeniu„przemysłowy” nie można przypisywać znaczeniazawężającego przedmiot ochrony do postaandexpectations of the beneficiary as wellas functions such protection should satisfy.Therefore, a protection shorter in timewill be for sure sufficient for the productsthe appearance of which is mostly dependenton fashion trends which passand change by their very nature. So itseems that the duration of protection rarelyconstitutes a sufficient argument to giveup design registration rights and opt for examplefor copyrights in the case of manufacturersof goods who compete mainlyby an attractive appearance of their products,satisfying different human needs.Educated selection of advantagesIn any case it becomes necessary to developa proper protection strategy in orderto create optimal tools contributing to ourmarket success using all available legalinstitutions. The importance of designsin our everyday life should also make ussearch for adequate instruments for theirprotection. Therefore, it is indispensableto develop proper protection strategiesconsidering expectations and prioritiesof the entity which intends to use suchdesign.Thus any selection made by the entrepreneursbetween obtaining registration rightsand copyright-based protection or refrainingfrom applying for protection in order to useunregistered design rights should not bethe result of negligence or a random decisionbut should be an educated selectionof advantages brought by each of thoseforms of protection. However, it should benoted that a possibility to make an educatedselection depends also on undertakingappropriate steps at appropriate times.The possibility to obtain registration rights,just like it is the case for all industrial propertyrights, depends on a timely submissionof the application in question. For industrialdesigns, restrictions as to the protectionobtained are associated with a publicdisclosure of a given design. A separate,though extremely important issue,in the context of developing the protectionstrategy is the need to adopt appropriateprocedures by the entities who intendto use such protection, including but notlimited to, confidentiality procedures.Prof. KrystynaSzczepanowska-KozłowskaOchronawzorówprzemysłowychw prawie polskim a wymogi dyrektywy98/71/WE – protokół rozbieżnościdr Anna Tischner,Instytut Prawa Własności Intelektualnej Uniwersytet JagiellońskiRegulacja prawna ochrony wzorówprzemysłowych zawarta w art. 102-119p.w.p. stanowi rezultat harmonizacjiprawa polskiego z wymogami dyrektywy98/71/WE Parlamentu Europejskiego i Radyz dnia 13.10.1998 r. w sprawie prawnej ochronywzorów 1 . Ustawa nowelizacyjna z 6.06.2002 r.o zmianie ustawy – Prawo własności przemysłowejdostosowująca przepisy Prawa własnościprzemysłowej do wymogów tego aktuwspólnotowego weszła w życie 18.10.2002 r. 2W istotnej części regulacja ochrony wzornictwaprzemysłowego w p.w.p. odpowiadawymogom unijnym, jednakże kilka istotnychkwestii zostało uregulowanych w prawiepolskim w sposób odmienny a nawetewidentnie sprzeczny z nimi, co może miećistotne znaczenie w praktyce stosowaniaprawa.ci produktów wytworzonych jedynie w sposóbprzemysłowy, gdyż byłoby to sprzeczne z postanowieniamiart. 102 ust. 2 p.w.p.2. Choć w dyrektywie 98/71/WE nie rozstrzygniętojednoznacznie relacji międzyzakresem pojęcia wzór oraz wyłącznościpłynącej z jego rejestracji a produktem/produktami, w których wykorzystywany jestchroniony wzór (tj. czy pojęcie wzoru przemysłowegoogranicza się do konkretnego produktuucieleśniającego wzór, czy też obejmujeabstrakcyjną formę, która możemieć zastosowanie do wieluproduktów), w prawie polskimwątpliwości tewydaje się rozwiewaćart. 105ust. 5 p.w.p. 4W myśl tego przepisu prawo z rejestracji wzoruprzemysłowego ogranicza się do wyrobówtego rodzaju, dla których nastąpiło zgłoszenie,co istotnie ogranicza zakres wyłącznościpłynącej z rejestracji i jest kontrowersyjne40 • KWARTALNIK URZĘDU PATENTOWEGO RP Wydanie specjalne

z punktu widzenia potrzeb współczesnegowzornictwa przemysłowego oraz unijnej liniiorzecznictwa w tym zakresie.3. W art. 102 ust. 2 p.w.p. zdefiniowano pojęcie„wytworu”, które stanowi odpowiednikpojęcia “produkt” stosowanego w dyrektywie98/71/WE (art. 1 b). Mimo różnic terminologicznychzakres tych pojęć jest identyczny,choć pojęcie „wytworu” językowo wydaje sięcelniejsze, gdyż nie powoduje ograniczeniaznaczenia jedynie do przedmiotów wytwarzanychna skalę produkcyjną, przemysłową.4. Rozbieżności między prawem polskima regulacją unijną zauważalne są natomiastw definicji „wytworu złożonego” oraz zasadochrony części składowych tego wytworu.Konstrukcja tej definicji w art. 102 ust. 3 p.w.p.odbiega od wymogów przewidzianych w art.3 ust. 3 dyrektywy 98/71/WE, gdyż wyodrębnionaw niej została dodatkowa kategoriawytworu w postaci części składowej, któramoże być przedmiotem samodzielnego obrotu,co stanowi nieprawidłowe wdrożenie postanowieńdyrektywy 98/71/WE 5 .5. W rezultacie implementacji dyrektywy98/71/WE dotychczasowe przesłanki ochronywzorów przemysłowych, tj. nowość i oryginalność,zostały zastąpione ujednoliconymina obszarze całej UE przesłankami „nowości”i „indywidualnego charakteru”. Niestety rozumienietych przesłanek na gruncie p.w.p.odbiega nieco od ich unijnego pierwowzoru.W definiującym pojęcie udostępnienia publicznegowzoru przemysłowego art. 103ust. 2 p.w.p. brak geograficznego zawężenia,iż chodzi o potencjalny stan wiedzy specjalistówz danej branży działających w UniiEuropejskiej (w tekście dyrektywy: na obszarzeWspólnoty), które znalazło się w art. 6 dyrektywynr 98/71/WE. Przyjęta w prawie polskimkoncepcja skutkuje znacznym rozszerzeniemzbioru wzorów uwzględnianych przy ocenieprzesłanek ochrony wzorów przemysłowych,co w praktyce może skutkować łatwością unieważnianiawzorów zarejestrowanych w Polscez powołaniem na ich wcześniejsze publiczneudostępnienie gdziekolwiek na świecie nawetwówczas, gdy wzory nie mogły być znanekręgom specjalistów działających w Polscea także na obszarze Unii Europejskiej.6. Wskutek harmonizacji prawa polskiegoz wymogami unijnymi, dodana została regulacjatzw. ulgi w nowości (ang. grace period,fr. delai de grâce), umożliwiająca testowaniena rynku produktów według wzoru przed ostatecznądecyzją o zgłoszeniu wzoru do rejestracji.W myśl art. 103 ust. 3 p.w.p. udostępnieniepubliczne przez projektanta lub jego następcówprawnych, bądź udostępnienie przez osobętrzecią z nadużyciem prawa w okresie 12miesięcy poprzedzających datę dokonaniazgłoszenia wzoru przemysłowego do rejestracjinie stanowi przeszkody w ocenie nowościwzoru przemysłowego. W art. 6 ust. 2 dyrektywyjednakże wyraźnie wskazano, że ujawnieniawzoru przemysłowego, określone w tym przepisie,nie są brane pod uwagę dla oceny zarównonowości jak i indywidualnego charakteru wzoru.Mimo innej konstrukcji przepisów ustawy p.w.p.(tj. uregulowania problematyki tzw. „grace period”w artykule poświęconym nowości wzoruprzemysłowego, bez rozszerzenia jego stosowaniado przypadków oceny indywidualnegocharakteru wzoru), ich interpretacja powinnabyć zgodna z brzmieniem dyrektywy. Byłobybowiem pozbawione sensu ograniczanie działaniatej instytucji jedynie do oceny przesłankinowości, gdyż ze względu na specyfikę przesłanekzdolności rejestracyjnej wzorów przemysłowych,które pozostają w ścisłych związkach,w praktyce skutek, jaki ma być osiągniętyz jej pomocą, byłby unicestwiony.7. Regulacja dotycząca zakresu i treściprawa z rejestracji wzoru przemysłowego(art. 105 p.w.p.) jest wzorowana na postanowieniachart. 9 i 12 dyrektywy 98/71/WE(z wyjątkiem szczególnej regulacji zawartejw art. 105 ust. 5 p.w.p., o której była mowaw pkt. 3 powyżej). W art. 12 ust. 1 zd. 2 dyrektywy98/71/WE katalog czynności, które mogąbyć traktowane jako korzystanie ze wzorunie jest zamknięty. Natomiast w będącej jej niedokładnymodpowiednikiem regulacji zawartejw art. 105 ust. 3 p.w.p. obejmującej katalogdziałań, których uprawniony może zabronić,zabrakło zwrotu „w szczególności” wskazującegona przykładowy charakter wymienionychpostaci korzystania.8. Postanowienia art. 13 dyrektywy, dotycząceograniczeń treści prawa z rejestracjiwzoru, mają swój niedoskonały odpowiednikw art. 115 pkt 1 p.w.p., który różni się brzmieniemod unijnego wzorca. W dyrektywiemowa o użytku prywatnym i niekomercyjnym(w koniunkcji) jako nieobjętym treścią prawa,natomiast w ustawie o korzystaniu z wzorudo użytku osobistego lub niezwiązanegoz działalnością gospodarczą (w alternatywie),co istotnie zmienia zakres ograniczenia. Dodatkowo,ograniczenie ze względu na tzw. przywilejkomunikacyjny w art. 13 ust. 2 dyrektywy98/71/WE odnoszące się jedynie do statkówi samolotów, zostało rozszerzone przez polskiegoustawodawcę w art. 115 p.w.p.4-6 p.w.p. na środki transportu lądowego.9. Choć w dyrektywie nie znalazło sięjednak postanowienie dotyczące ograniczeniaprawa z rejestracji wzoru w odniesieniudo korzystania z wzoru części składowychstosowanych w naprawach produktu złożonego(ang. must-match), w art. 14 dyrektywyprzyjęto rozwiązanie o charakterze statusquo plus (ang. freeze plus albo standstillplus), dopuszczające ewentualne nowelizacjeprzepisów wewnętrznych jedynie w kierunkuliberalizacji ochrony takich części (poprzezwprowadzenie tzw. klauzuli napraw). Ustawodawcapolski zdecydował się na taki krok,wprowadzając ustawą z 29.06.2007 r. zmieniającąustawę – Prawo własności przemysłowej6 tzw. klauzulę napraw (art. 106 1 p.w.p.) 7 .W rezultacie tej nowelizacji ochrona z tytułuprawa z rejestracji wzoru przemysłowegonie przysługuje wytworowi, który stanowiczęść składową wytworu złożonego, używanądo naprawy tego wytworu w taki sposób,by przywrócić mu jego wygląd początkowy.Osoby trzecie mogą korzystać z takiego wytworupoprzez jego wytwarzanie, oferowanie,wprowadzanie do obrotu, import, eksport lubużywanie wytworu, w którym wzór jest zawartybądź zastosowany, lub poprzez składowanietakiego wytworu dla takich celów 8 .10. Choć zamieszczony w art. 11 dyrektywykatalog podstaw odmowy rejestracji (przeszkódrejestracji) oraz przesłanek stwierdzenianieważności (unieważnienia) rejestracji wzoruma charakter zamknięty, w prawie polskim brakregulacji, która enumeratywnie wymieniałabypodstawy stwierdzenia nieważności wzorówprzemysłowych. Zgodnie z art. 89 p.w.p. stosowanymodpowiednio do unieważnienia prawaz rejestracji wzoru przemysłowego w zw. z art.117 ust. 1 p.w.p. unieważnienie tego prawamoże nastąpić w przypadku, gdy zostaniewykazane, że nie zostały spełnione ustawoweWydanie specjalne KWARTALNIK URZĘDU PATENTOWEGO RP • 41

warunki wymagane do uzyskania wzoru przemysłowego.Unieważnienie może być orzeczonerównież wówczas, gdy wykorzystywaniewzoru narusza prawa osobiste lub majątkoweosób trzecich (art. 117 ust. 2 p.w.p.). Przyjętaw prawie polskim technika legislacyjna regulacjitego zagadnienia pozostaje w sprzecznościz wymogami dyrektywy nr 98/71/WE, tj. z art.11 i pkt 21 preambuły dyrektywy, w którymwskazuje się, że przeszkody rejestracji wzoróworaz podstawy stwierdzenia nieważności musząbyć wyczerpująco (enumeratywnie) wymienione.W grupie względnych podstaw odmowyrejestracji lub jej unieważnienia znalazły sięprzypadki, gdy we wzorze wykorzystane są bezzgody uprawnionego oznaczenia niepodlegającemonopolizacji, określone w art. 6ter Konwencjiparyskiej. Regulacja zawarta w 131 ust.2 pkt 2-5 p.w.p. stosowanym do wzorów przemysłowychw zw. z art. 106 ust. 2 p.w.p. wykazujeistotne różnice w porównaniu z brzmieniemart. 6ter Konwencji paryskiej.11. W art. 11 ust. 7 dyrektywy przewidzianodopuszczalność „uzdrowienia” rejestracjiwzoru, częściowego unieważnienia wzoru lubczęściowego zrzeczenia się wzoru. W prawiepolskim brakuje wyraźnej regulacji tego zagadnienia,choć nie ma przeszkód by w ramachobowiązujących przepisów przeprowadzaćto swoiste „uzdrowienie” rejestracji wzoru przemysłowego.12. Kwestia ostatnia, ale nie mniej istotnaod poruszonych, odnosi się do regulacji szczególnejzbiegu ochrony prawnoautorskieji ochrony prawem z rejestracji wzoru przemysłowegow prawie polskim w art. 116 p.w.p.W myśl tego przepisu ochrona autorskichpraw majątkowych do utworu wzornictwaprzemysłowego nie ma zastosowania do wytworówwytworzonych według wzoru przemysłowegoi wprowadzonych do obrotu po wygaśnięciuprawa z rejestracji udzielonegona taki wzór (a więc wskutek upływu 25-letniegookresu ochrony wzoru lub nieopłaceniaochrony za kolejny 5-letni okres ochrony).Tymczasem, w myśl art. 17 dyrektywy98/71/WE zasadę stanowi kumulacja ochronyszczególnej wzorów z ochroną w prawie autorskim.Regulacja zawarta w art. 116 p.w.p.jest sprzeczna z tym postanowieniem 9 , a takżez art. 1 dyrektywy 2006/116/WE ParlamentuEuropejskiego i Rady z dnia 12 grudnia2006 r. w sprawie czasu ochrony prawaautorskiego i niektórych praw pokrewnych 10dotyczącym minimalnego okresu ochronyautorskich praw majątkowych przez 70 latod śmierci twórcy oraz art. 2 i 4 dyrektywy2001/29/WE Parlamentu Europejskiego i Radyz dnia 22 maja 2001 r. w sprawie harmonizacjiniektórych aspektów praw autorskich i pokrewnychw społeczeństwie informacyjnym 11a także art. 7 ust. 4 Konwencji Berneńskiejdotyczącym minimalnego 25-cio letniegoczasu ochrony autorskich praw majątkowychz wymogami prawa wspólnotowego.Niestety tylko niektóre ze wskazanychpowyżej rozbieżności mogą być zniwelowanew ramach tzw. pro – wspólnotowejwykładni przepisów krajowych. Większośćwymaga pilnej interwencji ustawodawcypolskiego, który powinien usunąć te elementarneusterki drogą nowelizacji ustawy.Ilustracja na str. 40 – Ewa Engler,fragment plakatu UP RP1 Dz. Urz. UE L 1998.289.28. Należy jednak zwrócićuwagę na bardzo niską jakość językową polskiejwersji dyrektywy.2 Dz. U. Nr 108 poz. 945.3 Kategoria wzorów przemysłowych została wprowadzonado prawa polskiego dopiero w ustawie Prawowłasności przemysłowej. Wcześniej, na gruncie rozporządzeniaRady Ministrów z 29.01.1963 r. w sprawieochrony wzorów zdobniczych (Dz.U. nr 8, poz. 45),chroniona była kategoria wzorów zdobniczych, któremiały realizować cele estetyczne.4 Por. jednak art. 36 ust. 6 rozporządzenia Nr 6/2002o wzorze wspólnotowym, w którym zawarto stanowcząregulację, iż wskazanie produktów, w którychwzór ma być ucieleśniony nie ma wpływu na zakresochrony prawem z rejestracji wzoru.5 Na temat zob. K. Szczepanowska-Kozłowska, Pojęciewzoru przemysłowego – między funkcjonalnościąa estetyką, PPH 2010, nr 3, s. 13. Autorka trafniepostuluje usunięcie art. 102 ust. 3 pkt 3) P.w.p. jakoniezgodnego z dyrektywą nr 98/71/WE.6 Dz. U. Nr 136, poz. 958.7 Por. art. 115 pkt 7 p.w.p., dopuszczający odtwarzanieczęści składowych wytworu złożonego w ramachindywidualnie wykonywanych napraw, który obowiązywałrównież przed nowelizacją z 2007 r.8 Klauzula napraw przewidziana w art. 106 1 p.w.p.znajduje zastosowanie również do wzorów przemysłowychzarejestrowanych w Polsce w dniu wejściaw życie nowelizacji tj. 1.11.2007 r.9 Por. wyrok Trybunału Sprawiedliwości UEz 27.01.2011 r. w sprawie C-168/09.10 Dz. Urz. L 372/12 z 27.12.2006.11 Dz. Urz. L 167/10 z 22.6.2001.Industrial designsprotection in Polishlegislation in the lightof Directive 98/71/EC– records of divergencesDr. Anna Tischner, Intellectual Property LawInstitute Jagiellonian UniversityLegal regulation regarding the protectionof industrial designs, provided for in Articles102-119 of Industrial Property Law, resultsfrom the harmonisation of the Polish lawwith the requirements of Directive 98/71/ECof the European Parliament and of the Councilof 13 October 1998 on the legal protectionof designs 1 . Act of 6 June 2002 amendingthe Industrial Property Law, adapting the provisionsof Industrial Property Law to the requirementsof this Community act, entered into forceon 18 October 2002. 2Significant part of the provisions on industrialdesigns protection in the IndustrialProperty Law complies with the EU provisions;however, several important issuesin the Polish law are regulated differentlyfrom the EU provisions, and some arein obvious conflict with them, which maybe of significance for the way the law is applied.1. Polish provisions apply the conceptualframework of Directive 98/71/EC in a broadlyunchanged form. Definitions of terms centralto legal protection of industrial designs, providedin Article 102 of Industrial Property Law, correspondto definitions provided in Article 1 of Directive98/71/EC and in cases of doubt shouldbe interpreted in accordance with the Communityprovision. Although the Industrial PropertyLaw applies the term “wzór przemysłowy”(industrial design) 3 , the terminological differenceis insignificant to the scope of this term, whichcorresponds to the term “design” as definedin the Directive. The meaning of an attribute“industrial” cannot be regarded as narrowingdown the object of protection to industriallymanufactured products only, as it would bein conflict with the provisions of Article 102 (2)of Industrial Property Law.2. Even though Directive 98/71/EC failsto clearly demonstrate the relation betweenthe scope of the term design and exclusive-42 • KWARTALNIK URZĘDU PATENTOWEGO RP Wydanie specjalne

ness resulting from its registration as comparedto product(s) using a protected design(i.e. whether the term industrial design is limitedto a specific product embodying the design orcovers the abstract form applicable to variousproducts), Article 105 (5) of Industrial PropertyLaw seems to dispel such doubts. 4Pursuant to this provision, the right conferredby the registration of industrial design shall belimited to products for which the applicationwas filed, which considerably limits the scopeof exclusiveness resulting from the registrationand arouses controversy from the point of viewof the needs of modern industrial design as wellas EU jurisdiction in that respect.3. Article 102 (2) of Industrial Property Lawdefines the term “wytwór” (item) – equivalentof the term “product” applied in Directive98/71/EC (Article 1 (b)). Despite the terminologicaldifferences, the scope of these termsis identical, though “wytwór” (item) seems moreaccurate in linguistic terms as it does not limitthe meaning solely to products manufacturedon industrial scale.4. Divergences between the Polish and EUlaws can, however, be noted in the definitionof “wytwór złożony” (complex product)and the rules of protection of componentparts of such a product. The wording of thisdefinition in Article 102 (3) of Industrial PropertyLaw differs from the requirements set out in Article3 (3) of Directive 98/71/EC, as it singles outadditional category of product in form of a componentpart which may, by itself, be subjectof commercialisation, which constitutes aninappropriate implementation of the provisionsof Directive 98/71/EC 5 .5. As a result of implementation of Directive98/71/EC, the former conditions for the protectionof industrial designs, i.e. noveltyand originality, were replaced by harmonizedthroughout the whole of the EU conditionsof “novelty” and “individual character”. Unfortunately,the understanding of these conditionspresented in the Industrial Property Law differsin some way from the EU original. Article 103 (2)of Industrial Property Law, which definesthe notion of making the industrial designavailable to the public, lacks geographic specification,that is, that the potential level of expertiseamong specialists from a given sector whooperate within the European Union (in the Directive:within the Community), is referred to, whichis provided for in Article 6 of Directive 98/71/EC.The concept adopted in the Polish law resultsin considerable extension of the group of designsadmitted for examination of the conditionsfor the protection of industrial designs, whichin practice may result in easy invalidation of designsregistered in Poland, citing their previouspublic disclosure wherever in the world, evenif the designs could not be known to specialistsoperating in Poland and within the EuropeanUnion.6. Harmonisation of Polish law and EU requirementsresulted in adding the grace period(French: delai de grâce), allowing for modelbasedtests of products on the market, beforea final decision on filing the design applicationis made. Pursuant to Article 103 (3) of IndustrialProperty Law, disclosure by the designer, hissuccessor in title or a third person as a consequenceof an abuse of law during the 12-monthperiod preceding the filing of the industrialdesign application, shall not present obstacleto assessment of novelty of industrial designs.However, Article 6 (2) of the Directive explicitlydemonstrates that disclosure of the industrialdesign specified in this provision shall notbe taken into consideration for the purposeof assessing novelty and individual characterof designs. Despite different constructionof the provisions of Industrial Property Law (i.e.provisions regarding “grace period” in the Articleon the novelty of an industrial design, where itshall not apply to cases of assessment of individualcharacter of designs), their interpretationshould comply with the wording of the Directive.It would be pointless to limit the applicationof ‘grace period’ solely to assessmentof the condition of novelty, since due to specialcharacter of the conditions of registrability of industrialdesigns, which are closely interrelated,the expected result would, in practice, havebeen lost.7. The provision concerning the scopeand contents of the right in registrationof an industrial design (Article 105 of IndustrialProperty Law) is based on the provisionsof Article 9 and 12 of Directive 98/71/EC (exceptfor the special provision provided for in Article105 (5) of Industrial Property Law, referredto in point 3 above). As regards Article 12 (1),second sentence, of Directive 98/71/EC,the list of activities which may be consideredas the use of the design is open-ended.However, the corresponding (in some way)provision of Article 105 (3) of Industrial PropertyLaw, which contains the list of activitiesthe holder may prohibit lacks the expression “wszczególności” (in particular) indicating the opencharacter of list of the forms of use.8. The provisions of Article 13 of the Directive,regarding the limitation of the rights conferredby the design right have their imperfect reflectionin Article 115 (1) of Industrial Property Law,which differs in wording from its EU model.The Directive refers to acts done privatelyand for non-commercial purposes (in conjunction)as not covered by the right, whereasthe Industrial Property Law refers to privateor for non-commercial purposes (as alternatives),which significantly changes the scopeof the limitation. In addition, for the reasonof the so-called communication privilege,the limitation, solely relating to ships and aircraftsin Article 13 (2) of Directive98/71/EC, in Article 115 (4)-(6) of IndustrialProperty Law was extended by the Polish legislatorto cover also means of land transport.9. Although the Directive does not containthe provision regarding the limitation of designright in respect of the use of the designof a component part used for the purposeof repair of a complex product (must-match),Article 14 of the Directive adopted a freezeplus/standstill plus solution, allowing possibleamendments of internal provisions onlyif the purpose is to liberalise the protectionof such parts (by introducing a repair clause).The Polish legislator decided to take that stepby introducing the repair clause (Article 106 1of Industrial Property Law) 6 through the amendmentof 29 June 2007 of the Industrial PropertyLaw. Pursuant to this amendment, protectionconferred by the registration of a designshall not exist for a product which constitutesa component part of a complex product usedfor the purpose of repair of the complex productso as to restore its original appearance. Thirdparties shall be permitted to use this productin a form of making, offering, putting on the market,importing, exporting or using of the productin which the design is incorporated or to whichit is applied, or stocking such product for thosepurposes 7 .10. Although, contained in Article 11 of the Directive,list of the grounds for refusing registration(obstacles to registration) and conditionsfor invalidation of registration of the designis exhaustive, the Polish law lacks provisionswhich would enumerate all the grounds for declaringindustrial designs invalid. Pursuantto Article 89 of Industrial Property Law, usedaccordingly in cases of invalidation of the rightconferred by the design right in relation to Article117 (1) of Industrial Property Law, the rightmay be invalidated when it is demonstrated thatWydanie specjalne KWARTALNIK URZĘDU PATENTOWEGO RP • 43

the statutory conditions for granting the rightin registration for an industrial design have notbeen fulfilled. The right may also be declaredinvalid when exploitation of the design infringesthird parties’ personal or economic rights(Article 117 (2) of Industrial Property Law). Thelegislative technique used in the Polish lawto regulate this issue contradicts the requirementsof Directive 98/71/EC, i.e. Article 11and Recital 21 of the Preamble to the Directive,demonstrating that obstacles to the registrationof designs and grounds for declaring invaliditymust be exhaustively enumerated. The groupof relative grounds for refusing or invalidationof the registration contains cases where designsuse, without authorisation, indications which arenot subject to monopolization, specified in Article6ter of the Paris Convention. The provisionsof Article 131 (2) (2)-(5) of Industrial PropertyLaw, applicable to industrial designs in relationto Article 106 (2) of the same act, demonstratesignificant divergences from the provision of Article6ter of the Paris Convention.11. Article 11 (7) of the Directive providesfor the possibility to ‘restore’ the design registration,to partially invalidate the design and to partiallydisclaim the design right. The Polish lawfails to clearly regulate this matter, though thereare no obstacles to introduce this special ‘restoration’of registration of industrial designs aspart of the provisions in force.12. The last but not least issue refersto the special provision of coincidence of protectionunder the copyright law and underthe right in registration for an industrial designin the Polish law in Article 116 of IndustrialProperty Law.Pursuant to this provision, the protection of author’seconomic rights in a work of industrialdesign shall not apply to products manufacturedby means of an industrial design and puton the market after the lapse of the right in registrationfor such a design (i.e. due to the lapseof the 25-year term of protection of the designor failing to pay the fee for the subsequent5-year term of protection). Meanwhile, pursuantto Article 17 of Directive 98/71/EC, cumulationof special protection of designs and protectionunder the copyright law is the rule. Theprovision of Article 116 of Industrial PropertyLaw is contradictory to that provision 8 , aswell as to Article 1 of Directive 2006/116/ECof the European Parliament and of the Councilof 12 December 2006 on the term of protectionof copyright and certain related rights 9 regardingthe minimum term of protection of author’seconomic rights for 70 years after the deathof the author and to Articles 2 and 4 of Directive2001/29/EC of the European Parliamentand of the Council of 22 May 2001 on the harmonisationof certain aspects of copyrightand related rights in the information society 10 ,as well as to Article 7 (4) of the Berne Conventionregarding the minimum 25-year term of protectionof author’s economic rights and the requirementsof Community legislation.Unfortunately, only certain divergencesindicated above may be eliminated as partof the Community conforming interpretationof national law. The majority of themrequires intervention of the Polish legislatorwith the aim of removing the fundamentaldefects by way of amendment to the Law.Dr. Anna Tischner1 OJ EU L 1998.289.28. Very low language qualityof the Polish version of the Directive should be bornein mind, however.2 Dz.U. No 108, item 945.3 The category of industrial designs was introduced intoPolish law only by the Industrial Property Law. Previously,the category of ornamental designs for aestheticpurposes was protected by the Regulation of the Councilof Ministers of 29 January, 1963 on the protectionof ornamental designs (Journal of Laws, No 8,text 45).4 Cf. however, Article 36 (6) of the Regulation No6/2002 on Community designs, containing explicitprovision that demonstration of products which areto embody the design does not affect the scopeof protection arising from the registration of the design.5 Cf. K. Szczepanowska-Kozłowska, Pojęcie wzoruprzemysłowego – między funkcjonalnością a estetyką,PPH 2010, No 3, p. 13. The author aptly callsfor the deletion of Article 102 (3) (3) of IndustrialProperty Law as it is noncompliant with Directive98/71/EC.6 Dz. U. Nr 136, poz. 958.7 Cf. Article 115 Subparagraph 7 of Industrial PropertyLaw, allowing for reproduction of component partsof a complex product, as part of execution, on anindividual order, of repairs, in force also beforethe amendment of 2007.8 The repair clause provided for in Article 1061 of IndustrialProperty Law also applies to industrial designsregistered in Poland on the day of entry into forceof the amended act, i.e. 1.11.2007.9 Cf. judgment of the Court of Justice of 27.01.2011in Case C-168/09.10 OJ L 372/1, 27.12.2006.11 OJ L 167/10, 22.6.2001.Zgodnie z ustawą Prawo własnościprzemysłowej (dalej u.p.w.p.) „wzoremprzemysłowym” jest „nowa i posiadającaindywidualny charakter postać wytworu lubjego część nadana mu w szczególnościprzez cechy linii, konturów, kształtów, kolorystykę,strukturę lub materiał wytworu orazjego ornamentację” (art. 102 ust. 1 u.p.w.p.).Wzór, by mógł skorzystać z ochrony, musibyć wzorem nowym i posiadać indywidualnycharakter.NowośćPierwszy z wymogów to wymógnowości, który musi być spełnionyprzez każdy wzór, niezależnieod tego, czy jest to wzór zarejestrowany,czy też nie, a także niezależnieod tego,czy ubiegamysię o ochronęna szczebluwspólnotowym,czy tylkow Polsce.Wzór przemysłowyuważasię za nowy,jeżeli przeddatą, wedługktórej oznaczasię pierwszeństwodo uzyskania prawa z rejestracji, identycznywzór nie został udostępniony publicznieprzez stosowanie, wystawienie lub ujawnieniew inny sposób. (art. 103 ust. 1 u.p.w.p.).Jak wynika z powyższego, ocena nowościwzoru przemysłowego wymaga uwzględnieniadwóch czynników: wcześniejszego udostępnieniapublicznego wzoru oraz ustaleniaróżnicy między dwoma wzorami.Udostępnienie publiczneWzór przemysłowy uważa się za udostępnionypublicznie, jeżeli był wcześniej:1) stosowany,2) wystawiony,3) lub ujawniony w inny sposób, ale tylkow przypadku, gdy wzór mógł dotrzeć44 • KWARTALNIK URZĘDU PATENTOWEGO RP Wydanie specjalne

Nowość i indywidualny charakterwzoru przemysłowegojako przesłanki ochrony wzorówprzemysłowych – doktryna i orzecznictwoPorównywanie wzorówNowym jest wzór wcześniej nieujawniony,a także wzór niemającyidentycznego poprzednika. Przez wzóridentyczny należy rozumieć każdywzór, który jest taki sam jak wzórwcześniej udostępniony lub różnisię od wzoru udostępnionegonieistotnymi szczegółami (takstanowisko zajął równieżWojewódzki Sąd Administracyjnyw wyroku z dnia 4 lipca2007 r. w sprawie VI SA/Wa652/07). Ocena „nowości”dokonywana jest w odniedoosób zajmujących się zawodowo dziedziną,której wzór dotyczy.Ustawa Prawo własności przemysłowejnie wskazuje czy chodzi o specjalistówz branży działających na terytorium UniiEuropejskiej czy na szerszym terytorium.W związku z brakiem takiego doprecyzowaniaco do terytorium ocena przesłankinowości powinna odbywać się na poziomieświatowym.Jednakże przedstawiciele doktryny w tejkwestii są podzieleni np. prof. M. Poźniak-Niedzielskauważa, że w przypadkuwzorów „nie możemy mówić o nowościo charakterze absolutnym, gdyż podlegaona trzem ograniczeniom. Nowość wzoruniweczy bowiem tylko wzór identyczny lubprawie identyczny, który został uprzedniorozpowszechniony i jest znany w zainteresowanychśrodowiskach działającychw określonej dziedzinie Unii Europejskiej.”(M. Poźniak-Niedzielska „Ochrona wzorówprzemysłowych w prawie europejskim”EPS Nr 1, 2007 r.).Natomiast A. Wojciechowska („Wzory przemysłowe-warunkiuzyskania prawa z rejestracjiw świetle ustawy – Prawo własnościprzemysłowej oraz regulacji wspólnotowej”R.Pr. 2004, Nr 3) jest zdania, że weryfikacjakryterium nowości powinna odbywać sięna poziomie światowym a nie tylko ograniczaćsię do terytorium Wspólnoty Europejskiej.Koncepcję pośrednią w tym zakresieprzyjmuje J. Kępiński, w którego oceniekryterium nowości znajduje się pomiędzykryterium nowości absolutnej, a kryteriumnowości ograniczonej tylko do terytoriumUnii Europejskiej i państw Europejskiej Stre-fy Ekonomicznej. W jego ocenie możliwajest sytuacja, że jakiś wzór może być znanyw wyspecjalizowanym środowisku, choć zostałupubliczniony poza Europą. (J. Kępiński„Wzór przemysłowy i jego ochrona w prawiepolskim i wspólnotowym” Warszawa 2010 r.)Natomiast zgodnie z orzecznictwem „każdysposób ujawnienia wzoru zdobniczego(obecnie wzoru przemysłowego-przypisautorów) przez podanie do publicznej wiadomościw Polsce i na świecie jest odpowiedni,o ile dla znawcy przedmiotu ujawniadostateczne dane niezbędne do stosowaniatego wzoru. Możliwość zapoznania sięze wzorem musi mieć charakter rzeczywisty,a nie potencjalny (prawdopodobny)”(wyr. WSA w Warszawie z 17.03.2006 r.,VI SA/Wa 2257/05 niepubl. cyt. za A. Kisielewicz(red.) „Własność przemysłowa.Orzecznictwo sądów administracyjnych”,Warszawa 2007). W celu zniweczeniaprzymiotu nowości wystarczy stworzeniemożliwości zaznajomienia się ze wzoremi nie jest istotne, czy i jak szerokie gronoosób rzeczywiście zaznajomiło się z tą informacją(tak WSA w Warszawie w wyr. z dnia29.03.2007 r. VI SA/Wa 118/07, niepubl. cyt.za A. Tischner „Prawo własności przemysłowej.Komentarz.”red. P. Kostańskiego,Warszawa2010). W świetlepowyższegooczywistymjest,że „wcześniejszeudzielenieprawaochronnego bądź ogłoszenie o zgłoszeniuformy przestrzennej jako znaku towarowegopowoduje utratę cechy nowości, która jestprzesłanką ochrony wzorów (wyr. WSAw Warszawie z 24.03.2006 r., VI SA/Wa2339/05, niepubl. cyt. za A. Tischner „Prawowłasności przemysłowej. Komentarz.”red. P. Kostańskiego, Warszawa 2010).Pomimo, że wzór został udostępniony publicznienie jest wyłączona możliwość udzieleniana niego prawa z rejestracji, jeżeli:1) został ujawniony osobie trzeciej, któraw sposób wyraźny lub dorozumiany byłazobowiązana do zachowania poufności(np. osoby zobowiązane do zachowaniatajemnicy zawodowej);2) został ujawniony w okresie 12 miesięcypoprzedzających datę według, której oznaczasię pierwszeństwo do uzyskania prawaz rejestracji, jeżeli ujawnienie nastąpiło:a) przez twórcę, jego następcę prawnegolub, za zgodą uprawnionego, przez osobętrzecią,b) w wyniku nadużycia popełnionego wobectwórcy lub jego następcy prawnego.Podstawowym celem ustanowienia dodatkowego12-miesięcznego terminu tzw. okresułaski (grace period) było umożliwienieprojektantowi lub innemu uprawnionemudo wzoru przemysłowego testowaniena rynku produktów według wzoru przedostateczną decyzją o zgłoszeniu wzorudo rejestracji.Wydanie specjalne KWARTALNIK URZĘDU PATENTOWEGO RP • 45

sieniu do tych cech wzoru przemysłowego,które są widoczne na ilustracji zamieszczonejw dokumentacji zgłoszeniowej. W tokubadania nowości wzoru uwzględnianesą tylko te cechy, które są dostrzegalnew graficznymprzedstawieniu wzoru.W literaturzeprzyjmuje się,że porównywaniewzorów należyzacząć od ocenyistotności danejcechy dlaostatecznegowyglądu wzoru.Tylko bowiem różnicecech istotnychpozwalają uznać,że porównywane wzory nie są identyczne(tak m.in. prof. K. Szczepanowska-Kozłowska„Zdolność rejestracyjna wzoruw prawie Unii Europejskiej”, PPH 2005,Nr 3). Natomiast zdaniem M. Poźniak-Niedzielskiej(„Wzory zdobnicze i ich ochrona”Warszawa 1978) wzór nie jest nowy, jeżeliposiada w stosunku do poprzednika tylkodrugorzędne różnice. Natomiast zgodniez orzecznictwem „niewielkie różnice występującemiędzy spornymi wzorami przemysłowymi,nadające wzorowi zgłoszonemudo rejestracji cechę nowości, nie przesądzająautomatycznie o jego oryginalności”(wyr. WSA w Warszawie z 21.02.2006 r.VI SA/Wa 1073/05, niepubl. cyt. za A.Tischner „Prawo własności przemysłowej.Komentarz.” red. P. Kostańskiego, Warszawa2010).Indywidualny charakterObok „nowości” przesłanką ochronywzorów przemysłowych jest przesłanka„indywidualnego charakteru”.Zgodnie z art. 104 ust. 1 u.p.w.p. wzórprzemysłowy odznacza się indywidualnymcharakterem, jeżeli ogólne wrażenie, jakiewywołuje na zorientowanym użytkowniku,różni się od ogólnego wrażenia wywołanegona nim przez wzór publicznie udostępnionyprzed datą, według której oznaczasię pierwszeństwo. Wzór musi różnić sięod już istniejących wzorów wywołującychpodobne wrażenie.Z tezą, że badany wzór nie musi różnićsię od każdego istniejącego wzoru, leczod wzorów tego samego produktu lubproduktów w tym samym sektorze przemysłowymzgadzają się liczni przedstawicieledoktryny np. J. Kępiński„Wzór przemysłowy…”, E. Nowińska„Prawo własności przemysłowej.Przepisy i omówienie” E. Nowińska,U. Promińska, M. du Vall.Warszawa 2003). W ich ocenietest indywidualnego charakterupowinno się przeprowadzaćtylko w odniesieniu do jakiegośrynku produktów. Jakpodkreśla J. Kępiński zgodnieze wskazówkami zamieszonymiw pkt 13 preambuły Dyrektywanr 98/71/WE w sprawie prawnej ochronywzorów przemysłowych z dnia 13 października1998 r.) należy wziąć pod uwagęcharakter produktu, do którego stosuje sięwzór lub do którego został on włączonyoraz sektor przemysłu, do którego należy.Na przykład znany wzór dekoracyjny zastosowanyna sztućcach może budzićzupełnie odmienne wrażenie jako elementdekoracyjny kuchni. (J. Kępiński „Wzór przemysłowy….”).Natomiast w ocenieM. Poźniak-Niedzielskiej indywidualnycharakter to wypadkowa różnych elementów,które przesądzają o pewnej „inności”przedmiotu ukształtowanego według wzoru.(M. Poźniak-Niedzielska, Glosa do wyrokuSN z 23.10.2007 r., IICSK 303/07, OSP2009, Nr 6, poz. 66). Zgodniez art. 105 ust. 4 u.p.w.p. ocenyczy zakwestionowany wzórwywołuje odmienne wrażeniena zorientowanym użytkowniku,dokonuje się przezpryzmat wrażenia ogólnego,tzn. odnoszącego siędo wzoru jako całości,a nie jego poszczególnychcech. Chodzi zatemo ogólne wrażenie, ogólnyefekt, ogólne odczucie,jakie wywołuje wzór zakwestionowanyi wzór zarejestrowany – czy jestto wrażenie różne, czy takie samo. To ogólnewrażenie jest wywołane łącznie przezwszystkie cechy wzoru widoczne w czasiezwykłego używania przedmiotu (wyrok SNw wyroku z dnia 23 października 2007 r.w sprawie II CSK 302/07,OSNC 2008 nr 2,poz. 52). Ponadto zgodnie z orzecznictwemdopuszczalna jest „rejestracja wzoru przemysłowego,który stanowi kombinację cechznanych już wcześniej wzorów, jeżeli ogólnewrażenie, jakie wywiera ten wzór, różni sięod wrażenia wywieranego przez porównywanewzory” (wyr. WSA w Warszawiez 29.03.2007 r., VI SA/Wa 1716/06, ONSAi WSA 2009, Nr 1 poz. 13).Zorientowany użytkownikOceny indywidualnego charakteru wzorudokonuje się przez pryzmat zorientowanegoużytkownika. Pojęcia zorientowanego użytkownikanie należy utożsamiać z modelemprzeciętnego konsumenta – odpowiedniopoinformowanego, dostatecznie uważnegoi rozsądnego – wykształconym w orzecznictwiedotyczącym przede wszystkim znakówtowarowych. Zorientowanemu użytkownikowiprzypisuje się wyższy niżu przeciętnego konsumenta poziomzdolność postrzegania istniejącychróżnic.Zdaniem M. Poźniak-Niedzielskiej zorientowanyużytkownik jest bardziej przenikliwyi ma lepszą znajomość przedmiotu niż zwykłyużytkownik. Nie jest to sam twórca aniprzeciętny odbiorca, ani znawca w określonejdziedzinie lecz osoba, która tkwi „pomiędzynimi”. Od zorientowanego użytkownikawymaga się określonych kwalifikacji,zatem nie może nimbyć nabywca (konsument)lecz osoba, która używaprzedmiotu i posługuje sięnim jako znawca.Niekoniecznie musi byćfinalny użytkownik(M. Poźniak-Niedzielska„Ochrona wzorówprzemysłowych w prawieeuropejskim” EuropejskiPrzegląd Sądowy 1/2007).Natomiast zdaniem A. Tischner(A. Tischner „Prawo własnościprzemysłowej. Komentarz.” red. P. Kostańskiego,Warszawa 2010) pod pojęciem„zorientowanego użytkownika rozumiećmożna użytkownika określonych produktówlub osobę mającą orientację w określonym46 • KWARTALNIK URZĘDU PATENTOWEGO RP Wydanie specjalne

sektorze, do którego należąprodukty obejmującewzór, w szczególnościświadomość aktualnegostanu wzornictwaw określonejdziedzinie produkcji.Orientacja użytkownikamoże wynikaćz długotrwałego,stałego używaniaokreślonych produktów.Inny poglądprezentuje K. Szczepanowska-Kozłowska(„Zdolność rejestracyjnawzoru w prawie Unii Europejskiej, PPH nr 3z 2005 r.), która ogranicza krąg zorientowanychużytkowników do ostatecznegokonsumenta, dla którego przeznaczony jestprodukt. Sąd Najwyższy w wyroku z dnia23 października 2007 r. w sprawie II CSK302/07 dokonał wykładni pojęcia „zorientowanyużytkownik” podkreślając, że powinnabyć ona dokonana przy uwzględnieniudorobku orzecznictwa Unii Europejskiejw sprawach o unieważnienie wspólnotowychwzorów przemysłowych i w sprawacho ochronę uprawnień z rejestracji wzorówprzemysłowych. Wykładnia językowa przedmiotowegopojęcia w ocenie Sądu Najwyższegowskazuje, że chodzi o osobę dobrzepoinformowaną, mającą dobre rozeznaniei wiadomości w danej dziedzinie, korzystającąz określonych przedmiotów lub grupyprzedmiotów. Pojęcie to nie ma charakteruabstrakcyjnego, lecz odnosi się do konkretnejgrupy przedmiotów porównywanych,do której należy przedmiot zarejestrowanyjako wzór przemysłowy oraz przedmiotzakwestionowany. (…)W literaturze i orzecznictwie unijnym przeważastanowisko, że jest to osoba używającaw sposób stały danych przedmiotów,mająca na ich temat więcej wiadomościpraktycznych lub teoretycznych niż przeciętnyużytkownik i mająca większą od niegozdolność spostrzegania cech charakterystycznychdanego przedmiotu. Tak więc„zorientowany użytkownik” to osoba zorientowanapraktycznie lub teoretycznie takżew stanie wzornictwa w danej dziedziniei zdolna odróżnić występujące wzory”. Podobniedefiniuje „zorientowanego użytkownika”Wojewódzki Sąd Administracyjny,który wskazał, że „zorientowanymużytkownikiem” listew przypodłogowychnie jest osoba, która patrzyna listwy po ich zamontowaniu. Jestto osoba, która poszukuje listwy,ogląda ją w sklepie „z wierzchui od spodu, bierze ją do ręki,patrzy z bliska, bada elementywzdłużne „frontowe” i „tunele”na kable mieszczące się z tyłu.”(wyrok WSA w Warszawiez dnia 10 października 2007r., VI SA/Wa 1116/07). Orzecznictwopolskiego WspólnotowegoSądu Znaków Towarowych i WzorówPrzemysłowych skłania się do koncepcji„zorientowanego użytkownika” przedstawionejprzez M. Poźniak-Niedzielską. Sądten w wyroku z dnia 8 października 2007 r.w sprawie XXII GWwp 2/05. uznał, że zorientowanyużytkownik, to „doświadczonypracownik sklepu z materiałami budowlanymilub firmy remontowo-budowlanej. Takaosoba zna dobrze ofertę rynkową, potrafizaproponować klientowi produkt wykonanywedług wzoru odpowiadającego jego gustomi oczekiwaniom (co do wyglądu).” Tensam Sąd w innym wyroku też przychylił siędo powyższej tezy uznając, że „zorientowanymużytkownikiem długopisów reklamowychbyłaby osoba, która zajmuje się:•z dystrybucją tego rodzaju towarów i znadobrze ofertę rynkową, potrafi dokonaćporównania i wyboru produktu wykonanegowedług wzoru odpowiadającego gustomi oczekiwaniom (co do wyglądu) końcowegoużytkownika,•z promocją, reklamą w przedsiębiorstwie,zna rynek i ma doświadczenie w wyborzeproduktów, które w najbardziejefektywny sposóbumożliwią realizację celówzwiązanych z popularyzacjąznakutowarowego, firmylub innego oznaczeniaużywanegodla prowadzonej działalnościgospodarczej.”(SWZTiWP wyrok z dnia17 marca 2008 r. w sprawieXXII GWwp 1/07).Zakres swobody twórczejZgodnie z obowiązującymi przepisamiprzy ocenie indywidualnegocharakteru wzoru przemysłowegobierze się pod uwagę zakres swobodytwórczej przy opracowywaniuwzoru. Przepis ten wyraża zasadę,że im bardziej jest ograniczona wolnośćprojektanta w rozwoju wzoru,tym większą wagę powinno sięprzywiązywać do małych różnic lubzmian. Tym samym można spodziewaćsię, że zorientowany użytkownik będzieprzywiązywał większą wagę do szczegółów.W doktrynie wskazuje się, że „wyznacznikamiswobody twórczej są z reguły charakteri przeznaczenie wytworu, do którego wzórsię odnosi, a także lokalne lub krajowereguły obyczajowe i kryteria estetyczne(…) – dotyczy to np. dopuszczalności użyciajakiegoś koloru, form geometrycznych, wizerunkupostaci itp. (M. Poźniak-Niedzielska„Prawo własności przemysłowej…”) Zakresswobody twórczej jest również ograniczonycechami funkcjonalnymi, konstrukcyjnymi,użytkowymi przedmiotu, jak i wcześniejszymwzornictwem oraz zasadami bezpieczeństwa(K. Wernicka „Nowość i indywidualnycharakter wzoru przemysłowego w praktyceUrzędu ds. Harmonizacji Rynku Wewnętrznego,EPS, sierpień 2008).Zgodnie z orzecznictwem Sądu Najwyższego„zakres swobody twórczejjest zdeterminowany przez cechyfunkcjonalne przedmiotu oraz przezwcześniejsze wzornictwo. W przypadkuwzorów, które muszą uwzględniaćprzede wszystkim wymogi funkcjonalneprzedmiotu, zakres swobody twórczej jestmniejszy, niż w przypadku wzorów,w których przeważają założeniaestetyczne. Tam, gdzie zakresswobody twórczej jest większy,różnice między wzoramipowinny być łatwiej zauważalne,niż w przypadkuwąskiego zakresu tejswobody. Zorientowanyużytkownik musi mieć wiadomośćw tym przedmiocie,wystarczające do ocenyzakresu swobody twórczej,i umieć zauważyć nawet stosun-Wydanie specjalne KWARTALNIK URZĘDU PATENTOWEGO RP • 47

kowo małe różnice, istotne w przypadkuwzorów o niewielkiej swobodzie twórczej”(wyrok SN z dnia 23 października 2007 r.w sprawie II CSK 302/07).Test „swobodytwórczej przyopracowywaniuwzoru” oznacza,że gdy są małemożliwościdokonaniazmian, wtedyrelatywnie,w celuustaleniaindywidualnegocharakteru,wymaganeróżnice są małe,i odwrotnie – jeżeli swoboda twórcza jestwiększa, to wymagane są większe różnice,aby określić indywidualny charakter.(J. Kępiński „Wzór przemysłowy ….) Na tematmałego zakresu swobody twórczejw przypadku produktów użytkowych (listwprzypodłogowych) wypowiedział się SądApelacyjny w Warszawie w wyroku z dnia10.10.2007 r. w sprawie VI SA/Wa 116/07„gdy wygląd produktu jest ściśle związanyz jego cechami użytkowymi zakres swobodytwórczej jest mały. Tam zaś, gdziesą małe możliwości dokonania zmian,relatywnie małe różnice będą wymaganew celu ustalenia indywidualnego charakteruwzoru”.Podsumowując:pojęcia nowościi indywidualnego charakteruto dwie podstawowe przesłankiochrony wzoru przemysłowego. Sąto terminy bardzo ogólne co oznacza,że ustawodawca dopuścił możliwośćich szerokiej interpretacji. Jakwynika z powyższego tekstu w wykładniprzedmiotowych pojęć dużą rolę odgrywazarówno doktryna, jak i orzecznictwo polskiei wspólnotowe, które zapewne będziecoraz bogatsze w tym zakresie ze względuna ogromne zainteresowanie wzornictwemprzemysłowym.Małgorzata BarankiewiczEdyta Demby-SiwekNovelty and individual characterof industrial designsas conditions for the protection of industrial designs – legalliterature and case-lawPursuant to the Industrial Property Law Act(hereinafter referred to as the IPLA), “anynew and having individual character appearanceof the whole or a part of a productresulting from the features of, in particular,the lines, colours, shape, texture or materialsof the product and its ornamentation, shallconstitute an industrial design” (Article 102 (1)of IPLA). For the design to be granted protection,it must be new and must have individualcharacter.NoveltyThe first requirement concerns novelty. It mustbe met by any design, irrespective of the factwhether or not it has been registered or whetherprotection is sought on the Community levelor only in Poland.The industrial design is considered new whenidentical design has not been made availableto the public by use, display or any otherform of disclosure before the date accordingto which priority to obtain a right in registrationis determined (Article 103 (1) of IPLA). Accordingly,two factors should be taken into accountwhen assessing novelty of the industrialdesign: whether the design has been madeavailable to the public and what the differenceis between the two designs.Making available to the publicIndustrial design shall be considered to bemade available to the public, if it has previouslybeen:1) used,2) displayed,3) or disclosed in any other way, but only ifit could have become known to the circlesspecialised in the sector to which the designbelongs.The Industrial Property Law Act fails to explainwhether the circles mean specialistsin the sector operating within the EuropeanUnion or on a wider territory. Due to the lackof such explanation regarding the territory, assessmentof the precondition of novelty shouldcover the global level.However, representatives of this legal approachhave different views on this matter,e.g. Prof. M. Poźniak-Niedzielska maintainsthat „novelty cannot be considered in absoluteterms as it is subject to three limitations.Novelty of a design only thwarts the identicalor nearly identical design which has previouslybeen disclosed and is known to the interestedcircles operating in a specific sector,in the European Union.”(M. Poźniak-Niedzielska“Ochrona wzorów przemysłowych w prawieeuropejskim” EPS No 1, 2007).Meanwhile, A. Wojciechowska (“Wzoryprzemysłowe-warunki uzyskania prawaz rejestracji w świetle ustawy – Prawowłasności przemysłowej oraz regulacji wspólnotowej”R.Pr. 2004, No 3) is of the opinionthat the novelty criterion should be verifiedon the global level and not be limited to the territoryof the European Community. J. Kępińskiprefers the approach to this issue accordingto which the novelty criterion occupies a positionbetween the absolute novelty criterionand the novelty criterion limited to the territoryof the European Union and member statesof the European Economic Area. He maintainsthat it is possible for a design to be knownto a specialised circle even though it has notbeen made available to the public outsideEurope (J. Kępiński “Wzór przemysłowy i jegoochrona w prawie polskim i wspólnotowym”Warsaw 2010).On the other hand, case-law reveals that“any manner of making the ornamental design(currently: industrial design – authors’note) available to the public in Polandand in the world is appropriate inasmuch as itreveals to the specialist in the field sufficientdata necessary to use the design. The possibilityto acquaint oneself with the designmust be real and not potential (probable)”(judgement of the Voivodeship AdministrativeCourt in Warsaw of 17.03.2006, VI SA/Wa2257/05, unedited quotation in A. Kisielewicz(ed.) “Własność przemysłowa. Orzecznictwosądów administracyjnych, Warsaw 2007).The attribute of novelty may be thwartedmerely by creating an opportunity of gettingacquainted with the design, while it is insignificantwhether or not and how large circlegained such information (also in a judgementof the Voivodeship Administrative Court48 • KWARTALNIK URZĘDU PATENTOWEGO RP Wydanie specjalne

in Warsaw of 29.03.2007, VI SA/Wa 118/07,unedited quotation in A. Tischner “Prawowłasności przemysłowej. Komentarz.” ed. P.Kostański, Warsaw 2010). In light of the aboveconsiderations, it is obvious that “earliergrant of the right in protection or publicationof the application for a spatial form as a trademarkresults in the loss of novelty feature,i.e. precondition of protection of a design(judgement of the Voivodeship AdministrativeCourt in Warsaw of 24.03.2006 r., VI SA/Wa2339/05, unedited quotation in A. Tischner“Prawo własności przemysłowej. Komentarz.”ed. P. Kostański, Warsaw 2010).Even if the design was made availableto the public, it is still possible to grantit the right in registration when:1) it has been disclosed to a third partyexplicitly or implicitly obliged to maintain confidentiality(e.g. persons obliged to maintainprofessional secrecy);2) it has been disclosed within 12 monthsbefore the date according to which priorityto obtain a right in registration is determined,if the disclosure:a) was made by the designer, his successorin title or a third person with the consentof a right holder,b) was a consequence of an abuse towardsthe designer or his successor in title.The main reason behind setting the additional12-month term, the so-called grace period,was to allow the designer or other holderof the industrial design right to conduct modelbasedtests of products on the market beforea final decision on filing the design applicationfor registration is made.Comparison of the designsA design is new if it has not been disclosedand if it has no identical predecessor. Identicaldesign shall be any design identical to a designpreviously made available or any design differingfrom the available design in insignificantdetails (this approach was also adoptedby the Voivodeship Administrative Court, in itsjudgement of 4 July 2007, in Case VI SA/Wa 652/07). “Novelty” assessment is madein relation to features of the industrial designwhich are visible on the illustration presentedin the documents making up the application.Examination of the design’s novelty is basedonly on those features which are visibleon the graphic presentation of the design.It is maintained in literature that determiningthe importance of a given feature for the finalimage of the design should be a starting pointfor the comparison of various designs. Lackof identicalness of the designs compared canbe demonstrated only through differences betweenthe essential features (inter alia, in Prof.K. Szczepanowska-Kozłowska “Zdolnośćrejestracyjna wzoru w prawie Unii Europejskiej”,PPH 2005, No 3). Meanwhile, M. Poźniak-Niedzielska (“Wzory zdobnicze i ich ochrona”,Warsaw 1978) maintains that a design is notnew when the differences between this designand its predecessor are minor. However,pursuant to the case-law “small differencesbetween the disputable industrial designs, attributingthe feature of novelty to the industrialdesign filed, do not automatically make it original(judgement of the Voivodeship AdministrativeCourt in Warsaw of 21.02.2006 r. VI SA/Wa 1073/05, unedited quotation in A. Tischner“Prawo własności przemysłowej. Komentarz.”ed. P. Kostański, Warsaw 2010).Individual character“Novelty” is not the only condition of protectionof industrial designs. Another one is “individualcharacter”. Pursuant to Article 104 (1) of IPLA,an industrial design shall be consideredto have individual character, if the overallimpression it produces on the informed userdiffers from the overall impression producedon such a user by any design which has beenmade available before the date accordingto which the priority is determined. The designmust differ from the already existing designsthat produce a similar impression.The assumption that the design in questiondoes not have to differ from any existing designbut from designs of the same product(s)in the same industrial sector is advocatedby numerous representatives of the legal approach,e.g. J. Kępiński “Wzór przemysłowy…”,E. Nowińska “Prawo własnościprzemysłowej. Przepisy i omówienie”E.Nowińska, U. Promińska, M. duVall. Warsaw2003). In their opinion, individual charactershould be tested solely with respect to a certainproduct market. According to J. Kępiński,pursuant to the guidelines of Recital 13of the Preamble of the Directive 98/71/ECof 13 October 1998 on the legal protectionof designs of 13 October 1998, the natureof the product to which the design is appliedor in which it is incorporated, and the industrialsector to which it belongs should be takeninto consideration. For example, a well-knownornamental design used on cutlery may givecompletely different impression as a decorativeelement of the kitchen (J. Kępiński “Wzórprzemysłowy….”). On the other hand, M.Poźniak-Niedzielska claims that individualcharacter is the outcome of various elementsdetermining certain distinctiveness of a modelbaseditem. (M.Poźniak-Niedzielska, glossto the judgement of the Supreme Courtof 23.10.2007, IICSK 303/07, OSP 2009, No 6,item 66). Pursuant to Article 105 (4) of IPLA,assessment of whether the questioned designproduces a different impression on the informeduser is based on the overall impressionwhich relates to the design as a whole and notits respective parts. It is therefore a matterof overall impression, overall effect, overallfeeling produced by the questioned designand the registered design – whether the impressionvaries or is identical. This overallimpression is produced by the sum of the featuresof the design visible during normaluse of the item (judgement of the SupremeCourt of 23 October 2007 in Case II CSK302/07,OSNC 2008 no 2, item 52). In addition,according to case-law, “registration of anindustrial design combining features of the previouslyknown designs, if overall impressionproduced by this design differs from impressionproduced by the designs compared”is acceptable (judgement of the VoivodeshipAdministrative Court in Warsaw of 29.03.2007,VI SA/Wa 1716/06, ONSA and WSA 2009,No 1, item 13).Informed userIndividual character is assessed from the perspectiveof the informed user. The notionof the informed user should not be equatedwith the model of an average consumer– properly informed, sufficiently attentiveand wise – possessing knowledge of the caselawconcerning mainly industrial designs. Itis believed that in comparison with the averageconsumer the informed user has a higher thanaverage level of ability to notice differences.M. Poźniak-Niedzielska maintains that the informeduser is more insightful and skilledin a certain area than the average user. He/she is neither the creator or average recipientnor the expert in a given field – he/sheis an “insider”. The informed user is requiredto possess specific qualifications. Therefore,this cannot be a purchaser (consumer) butsomebody using the item and utilising it likean expert. It does not necessarily have to bea final user (M. Poźniak-Niedzielska “OchronaWydanie specjalne KWARTALNIK URZĘDU PATENTOWEGO RP • 49

wzorów przemysłowych w prawie europejskim”Europejski Przegląd Sądowy 1/2007).Meanwhile, A. Tischner (A. Tischner “Prawowłasności przemysłowej. Komentarz.” ed.P. Kostański, Warsaw 2010) maintains that“an informed user may be a user of specificproducts or somebody knowing a specificsector covering products to which the designbelongs, in particular a user aware of the currentdevelopments of design in specific fieldof production.” User’s knowledge may resultfrom long-term constant use of specificproducts. K. Szczepanowska-Kozłowska(“Zdolność rejestracyjna wzoru w prawie UniiEuropejskiej, PPH no 3 of 2005) is of a differentopinion. She limits the scope of a termof informed users to final consumers for whomthe product is intended. In the judgmentof 23 October 2007, in Case II CSK 302/07,the Supreme Court adopted an interpretationof the notion of “informed user” demonstratingthat it should take into account the EuropeanUnion case-law acquis in cases regardinginvalidation of industrial designs and in casesof protection of rights in registration of industrialdesigns. The Supreme Court maintained thatliteral interpretation of the notion in question“demonstrates that a well-informed personis a user having good insight in and knowledgeof a given area, using specific items or a groupof items”. The notion is not abstract but refersto a specific group of items subject to comparison,to which the item registered as industrialdesign and the question item belong. (…)The opinion that informed user is a personusing given items permanently, having morepractical or theoretical information regardingthe items than the average user and havinggreater ability to notice the distinctive featuresof a given item than the average user, prevailsin the EU literature and case-law. Consequently,the “informed user” is a person with practicalor theoretical knowledge of the developmentsof design in a given area and with the abilityto distinguish the designs”. The VoivodeshipAdministrative Court defined the “informeduser” in a similar way and demonstrated thata person looking at skirting boards oncethey have been sealed is not the “informeduser” of skirting boards. The informed useris the person seeking the skirting board, lookingat it in a shop “from the top, from the bottom,holding it, taking a close look, studyingthe “front” longitudal elements and “tunnels”for cables at the back”. (judgementof the Voivodeship Administrative Court in Warsawof 10 October 2007, VI SA/Wa 1116/07).Case-law of the Polish Court for the CommunityTrade Marks and Community Designssupports the concept of the “informed user”as presented by M. Poźniak-Niedzielska. Inthe judgement of 8 October 2007, in CaseXXII GWwp 2/05, the Court found that the informeduser is the experienced employeeof a shop with building materials or a repairand construction company. Such a personis well-informed on the market offer and canrecommend a product manufactured in compliancewith a model satisfying the client’s tasteand expectations (relating to its appearance).”In a different judgement, the said Court concurredwith the above mentioned assumptionthat the “informed user of a promotional penwould be somebody involved in:– distribution of goods of this kind, familiar withthe market offer, able to compare and selectthe product manufactured in compliance withthe model satisfying the taste and expectations(relating to its appearance) of the final user,– promotion and advertising in a company,with the knowledge of the market and experiencein the selection of products facilitatingthe most effective implementation of objectivesrelating to promotion of the trademark, tradename or another mark used for the purposesof business activity”. (judgement of the Courtfor the Community Trade Marks and CommunityDesigns of 17 March 2008, in Case XXIIGWwp 1/07).Scope of creative freedomPursuant to the provisions in force, assessmentof individual character of an industrialdesign takes into account the scope of creativefreedom accompanying the developmentof a design. This provision expresses the rulethat the more the freedom of a designer developingthe design is limited, the greater attentionshould be paid to minor differences or modifications.Thus the informed user may be expectedto pay greater attention to details. Legalliterature demonstrates that “creative freedomis usually determined by the character and purposeof a product to which the design pertains,as well as local or national social conventionsand aesthetic criteria (...) – which for examplerelates to conditions of use of a given colour,geometric form, image, character, etc.(M. Poźniak-Niedzielska “Prawo własnościprzemysłowej…”). The scope of creative freedomis also limited by functional, constructionaland practical features of an item, as well asprevious design and regulations on safety(K. Wernicka “Nowość i indywidualny charakterwzoru przemysłowego w praktyce Urzęduds. Harmonizacji Rynku Wewnętrznego, EPS,August 2008).Pursuant to the case-law of the SupremeCourt, “the scope of creative freedom is determinedby the functional features of the itemand by previous design”. When designs haveto involve mainly the functional requirementsof the item, the scope of creative freedomis narrower than for designs predominatedby aesthetic conditions. When the scopeof creative freedom is wider, the differencesbetween the designs should be easier to observethan when the scope of this freedomis narrower. An informed user must beinformed in this area sufficiently enough to assessthe scope of creative freedom and mustbe able to notice even the relatively minor differences,which are yet significant in the caseof designs with little creative freedom” (judgementof the Supreme Court of 23 October2007 in Case II CSK 302/07).The test of “creative freedom accompanyingthe development of a design” means thatwhen there is slim possibility of introducingmodifications, relatively small differencesare required to assess individual character;and on the contrary, when creative freedomis greater, the differences required to assessthe individual character are greater. (J. Kępiński“Wzór przemysłowy….”). The issue of a narrowscope of creative freedom connected withthe functional products (skirting boards) wascommented by the Court of Appeal in Warsaw,in its judgement of 10.10.2007, in Case VISA/Wa 116/07: “when a product’s appearanceclosely relates to its functional features,the scope of creative freedom is narrow.However, when possibilities to introduce modificationsare minor, relatively small differencesare required to assess individual characterof a design”.To sum up, the notions of novelty and individualcharacter are two basic conditionsof protection of industrial designs. These termsare very general, which means that the legislatorprovided the possibility for their broad interpretation.Bearing in mind the above considerations,interpretation of the notions in questionis largely affected by legal literature and Polishand Community case-law, which will probablybecome increasingly extensive in this regarddue to great interest in industrial design.Małgorzata BarankiewiczEdyta Demby-Siwek50 • KWARTALNIK URZĘDU PATENTOWEGO RP Wydanie specjalne

Brak indywidualnego charakterujako podstawa unieważnieniawzoru przemysłowegoProf. nadzw. dr hab. Joanna Sieńczyło-Chlabicz,Wydział Prawa Uniwersytetu w Białymstoku1. Brak indywidualnegocharakteru wzoru przemysłowegoPrzesłanka indywidualnego charakteru wzoruwywołuje w doktrynie i w praktyce orzeczniczejzarówno sądów polskich, jak i UrzęduHarmonizacji Rynku Wewnętrznego (OHIM)szereg kontrowersji dotyczących niejasnościi odmiennych interpretacji wielu pojęć,a w szczególności tzw. „ogólnego wrażenia”,zakresu swobody twórczej oraz pojęcia tzw.zorientowanego użytkownika. Analiza tychzagadnień jest szczególnie istotna, gdyż wedługdanych Wydziału Unieważnień OHIMw około 80 proc. spraw rozstrzyganychw latach 2003-2009 jako podstawę unieważnieniawskazywano brak nowości lubindywidualnego charakteru wzoru 1 .Przesłanka indywidualnego charakteru – wywodzącasię z niemieckiej praktyki orzeczniczej– została wprowadzona do polskiegoprawa ustawą z dnia 6 czerwca 2002 r.o zmianie ustawy – Prawo własności przemysłowej2 , mającą zbliżyć ustawodawstwo polskiedo unijnego. Przesłanka indywidualnegocharakteru została zdefiniowana w art. 104ust. 1 p.w.p., który stanowi, że wzór odznaczasię indywidualnym charakterem, jeżeli ogólnewrażenie, jakie wywołuje na zorientowanymużytkowniku, różni się od ogólnego wrażeniawywołanego na nim przez wzór publicznieudostępniony przed datą, według której oznaczasię pierwszeństwo.Analogicznie, w świetle art. 5 dyrektywy to,czy wzór ma indywidualny charakter zależyod różnicy w ogólnym wrażeniu, jakiewywołuje on u zorientowanego użytkownikaw porównaniu z wcześniejszym wzorem.W tekście dyrektywy, tak jak w ustawiep.w.p., nie określono jak duża różnica musizachodzić w ogólnym wrażeniu, by możnabyło uznać, że wzór ma indywidualny charakter.Odmienne rozwiązanie zawarte byłow projekcie dyrektywy, gdzie użyto sformułowania„różni się znacząco” (differs significantly),co wskazywało na zamiar ustanowieniawysokiego poziomu umożliwiającego ochronęwzoru. Rezygnacja ze wskazania stopniaróżnicy pomiędzy wzorami, nie oznacza,że obniżono wymagania, gdyż w pkt 13 preambułydyrektywy postanowiono, że ocenatego, czy wzór odznacza się indywidualnymcharakterem powinna opierać się na tym,czy ogólne wrażenie, jakie wzór wywierana zorientowanym użytkowniku wyraźnieróżni się od wrażenia, jakie wywołuje u niegoistniejąca całość wzoru. Brak jednolitościrozwiązań w tekście dyrektywy i w preambulewywołuje trudności interpretacyjnew praktyce 3 .W zasadzie panuje zgodność w orzecznictwiesądów polskich, że przy ocenie indywidualnegocharakteru wzoru bierze siępod uwagę: 1) kryterium swobody twórcyprzy opracowywaniu wzoru oraz2) kryterium różnicy ogólnego wrażenia 4 .W prawie unijnym wskazuje się na trzeciekryterium, mianowicie kryteriumnatury, charakteru produktu, do któregoodnosi się wzór lub do którego zostałwłączony, w szczególności sektor przemysłu,do którego należy. Nie przewidujego polski ustawodawca, zaś wymóg takizostał zawarty w punkcie 13 preambułydyrektywy 5 . Wydaje się, że znaczenie tychelementów powinno być brane pod uwagęprzy ocenie spełnienia kryterium swobodytwórczej.Przy ustalaniu, czy warunek posiadaniaprzez postać wytworu oryginalnego charakteru(art. 104 p.w.p.) jest spełniony, należydokonać porównania z wcześniej ujawnionymiwzorami wcześniejszymi. Inaczej jednak, niżprzy ustaleniu cechy nowości, dokonującoceny nie należy się koncentrować na różnicymiędzy konkretnymi właściwościami porównywanychwzorów. Zasadnicze znaczenie maw tym przypadku fakt, że porównywanewzory muszą wywoływać na użytkownikuodmienne ogólne wrażenie, a zatem różnicemiędzy wzorami weryfikowane są z poziomuogólnego wrażenia, jakie wywołujewzór. Tak stwierdził m. in. WSA w Warszawiew wyroku z 7 maja 2007 r. 6 .Analiza różnic występujących pomiędzybadaniem nowości i indywidualnegocharakteru wzoru była przedmiotem rozważańIzby Odwoławczej OHIM w decyzjiz 22 listopada 2006 r. w sprawie Daka ResearchInc. przeciwko Ampel 24 Vertriebs-GmbH & Co. KG 7 . Izba stwierdziła, że testdotyczący nowości ma charakter obiektywny,polegający na ustaleniu czy wzórwcześniejszy i wzór sporny są identyczne.Zasadniczy problem interpretacyjny dotyczypojęcia „nieistotne różnice”.Natomiast test odnoszący się do oceny indywidualnegocharakteru wzoru ma zdecydowaniebardziej charakter subiektywny,gdyż organ orzekający musi wziąć poduwagę ogólne wrażenie, które wywierawzór na zorientowanym użytkowniku,uwzględniając zarazem zakres swobodytwórczej przy opracowywaniu wzoru.Oznacza to, że im mniejszy jest zakres tejswobody spowodowany ograniczeniami technicznymi,to nawet niewielkie różnice w po-Wydanie specjalne KWARTALNIK URZĘDU PATENTOWEGO RP • 51

ównaniu ze wzorem wcześniejszym mogąbyć uznane za wystarczające dla spełnieniawymogu indywidualnego charakteru 8 .Stopień, w jakim nowy wzór powinien odróżniaćsię od wcześniejszych był przedmiotemdyskusji w ramach prac przygotowawczychdo wprowadzenia dyrektywy. Pierwotnapropozycja Komisji zawierała stwierdzenie,że wzory powinny różnić się znacząco (differssignificantly), jednak ten próg zostałobniżony poprzez wykreślenie z projektusłowa znacząco, co miało na celu obniżeniewarunków ochrony i jednocześnie zmniejszeniejej zakresu. Pomimo tej zmiany w pkt.13 preambuły ustawodawca wspólnotowypozostawił sformułowanie, zgodnie z którymwzory powinny różnić się wyraźnie (clearly).Jednakże w treści art. 5 ust. 1 dyrektywynie ma wskazania stopnia, dlatego wobecbraku spójności preambuły z treściądyrektywy, jednoznaczna interpretacjanapotyka trudności.Celem wprowadzenia przesłanki indywidualnegocharakteru było postawienie wyższegoprogu w stosunku do nowości. W trakciebadania nowości dokonuje się bowiem ocenyewentualnych nieistotnych różnic, co sprawia,że kolejna przesłanka, tj. indywidualny charakter,powinna opierać się na analizie istotniejszychodrębności. Z uwagi na powyższe,należy przyjąć, że różnice pomiędzy wzoramipowinny być znaczące (considerable) w odniesieniudo danej kategorii wzorów.Przy ocenie ogólnego wrażenia – w świetledecyzji Wydziału Unieważnień OHIM– poinformowany użytkownik powinienprzywiązywać mniejszą wagę do cech,które mają charakter funkcjonalny. 9 Komisjaw projekcie rozporządzenia – odnoszącsię do przesłanki indywidualnego charakteru– podkreśliła, że istnieje większe prawdopodobieństwo,że wzory w znacznym stopniufunkcjonalne, gdzie zakres swobody twórczejprojektanta jest ograniczony, są bardziej podobneniż w przypadku wzorówprzy tworzeniu,których projektant korzysta z niczym nieograniczonejswobody twórczej. Wymaga jednakpodkreślenia, że w praktyce dla zorientowanegoużytkownika, który nie jest ekspertem,niełatwym zadaniem będzie zidentyfikowanietego rodzaju cech wzoru.Zakres swobody twórczej stanowi okolicznośćtowarzyszącą opracowywaniu wzoruprzemysłowego, której ustawodawcanadaje szczególne znaczenie poprzezobligatoryjne uwzględnienie jej podczasoceny indywidualnego charakteru wzoruprzemysłowego (art. 104 ust. 2 p.w.p.,art. 5 ust. 2 dyrektywy).Stopień swobody określa dostępność dlatwórcy środków, jakimi może on wpływaćna postać wytworu. Celem tej przesłankijest ułatwienie oceny stopnia odróżniania sięwzoru przemysłowego od wcześniejszychwzorów, co wyraża się w jego indywidualnymcharakterze. Im mniejsza swoboda twórcza,tym mniejsze różnice mogą stanowićo ochronie wzoru przemysłowego, a imwiększa swoboda twórcza, tym wzór mocniejpowinien odróżniać się od wzorówwcześniejszych. Zatem, zawsze decydującajest różnica pomiędzy najbardziej podobnymiwzorami oceniana proporcjonalnie w stosunkudo ograniczeń swobody twórczej.2. Model tzw. zorientowanegoużytkownika jako podmiotudokonującego ocenyindywidualnego charakteruwzoruDla oceny posiadania przez wzór indywidualnegocharakteru przyjęto – zarówno w prawiepolskim (art. 104 p.w.p.), jak i wspólnotowym(art. 6 rozporz. nr 6/2002) – wzorzec zorientowanegoużytkownika (informed user,informierten Benuzer). Zorientowanyużytkownik należy do jednegoze wzorców (modeli)personalnych – obok znawcy w prawie patentowymoraz przeciętnego odbiorcy w prawieznaków towarowych – wykorzystywanychdo oceny przesłanek ochrony dóbr własnościprzemysłowej. Rozważenia wymaga interpretacjapojęcia „zorientowany użytkownik”, tzn.ustalenia czy to pojęcie odnosi się do kręguspecjalistów z danego sektora przemysłu,którego dotyczy wzór czy do projektantówwzoru, zwykłych użytkowników określonychproduktów czy do osób mających orientacjęw określonym sektorze, do którego należąprodukty obejmujące wzór.Analiza orzecznictwa sądów administracyjnychprowadzi do wniosku, że zorientowanyużytkownik, to:•z osoba, która w sposób stały używa danegoproduktu; przed zakupem produktu uważniego ogląda, bada jego budowę i funkcjonalnośćoraz zwraca uwagę na detale; nie jestto ani przeciętny fachowiec ani przeciętnykonsument – wyrok NSA z 7 maja 2008 r.,sygn. akt I GSK 232/08;•z nie jest to użytkownik przeciętny, aniznawca w danej dziedzinie – wyrok WSAz 10 października 2007 r., sygn. akt VI SA/Wa1116/07.W świetle decyzji Wydziału Unieważnień i IzbyOdwoławczej OHIM zorientowanym użytkownikiemmoże być:•z użytkownik finalny produktu, w którymwzór został zastosowany – którym nie jestani projektant wzoru ani jego producent– decyzja Izby Odwoławczej OHIM52 • KWARTALNIK URZĘDU PATENTOWEGO RP Wydanie specjalne

z 3 grudnia 2007 r. w sprawie ”SIPEMS.R.L. in Liquidazione v Magic DreamsS.R.L., Case R0241/2007-3;•z nabywca produktu będący jego stałymużytkownikiem:– dziecko, jak i osoba dorosła, np. w przypadkuspraw dotyczących unieważnieniawzoru lalek – decyzja Wydziału UnieważnieńOHIM z 20 grudnia 2005 r. w sprawieAktiebolaget Design Rubens v Bäcklund,ICD 461; decyzja Izby Odwoławczej OHIMz 8 października 2007 r. w sprawie HondaGiken Kogyo Kabushiki Kaisha v KwangYang Motor Co. Ltd, Case R1337/2006-3;– dziecko, które używa produktu, w którymwzór został zastosowany – decyzja IzbyOdwoławczej OHIM z 25 stycznia 2008 r.w sprawie Ferrari S.P.A. v Dansk SupermarkedA/S, Case R0084/2007-3;– właściciel psa jako nabywca produktu –w przypadku spraw dotyczących unieważnieniawzoru wspólnotowego na produktyspożywcze dla psów – decyzja Izby OdwoławczejOHIM z 25 stycznia 2008 r. w sprawieMars UK Limited v Paragon ProductsBV, Case R 1391/2006-3;– kobieta jako nabywca produktu, która jestnie tylko zorientowana w najnowszychtrendach dotyczących wyglądu danegoproduktu, np. butów, ale również potrafiwskazać różnice pomiędzy różnymi fasonamibutów oraz ograniczenia spowodowanekształtem i funkcją obuwia – decyzja IzbyOdwoławczej OHIM z 5 maja 2008 r.w sprawie Alfiere S.P.A. v Santiago PonsQuintana S.A., Case R0884/2007-3;•z producent produktu, w którym wzórzostał zastosowany, np. producenci kosmetyków– decyzja Izby OdwoławczejOHIM z 9 listopada 2007 r. w sprawieD. Aniceto Canmasas Puigbo v DB DesignGmbH, Case R0104/2007-3;•z dyrektor ds. marketingu w spółce,która wytwarza produkty, w których wzórzostał zastosowany – decyzja Izby OdwoławczejOHIM z 27 października 2006 r.,w sprawie PEPSICO INC. v GROUPOPROMER MON-GRAPHIC,Case R 1001/2005.Podsumowując, zorientowany użytkownikto osoba, która używa w sposób stały danegoproduktu, posiada na temat tego produktuwięcej wiadomości praktycznych i teoretycznychniż przeciętny użytkownik i ma większąod niego zdolność postrzegania cech charakterystycznychdla danego przedmiotu.Pojęcie „zorientowany użytkownik” mieścisię pomiędzy znawcą danej dziedzinya przeciętnym konsumentem. Użytkownikstaje się zorientowanym na tej podstawie,że zapoznaje się z katalogami w branży, którejdotyczy wzór, udaje się w tym celu do specjalistycznychsklepów, uzyskuje informacjeprzez Internet itd. Zorientowanym użytkownikiemmoże być więc w szczególności:•z nabywca produktu i świadomy jego użytkownik,przy czym w zależności od naturyproduktu może być to dziecko lub osobadorosła;•z osoba pełniąca funkcje kierowniczew branży, do której należy wzór.Prof. Joanna Sieńczyło-Chlabicz1 Comparative Statistics (15/04/2009), dokumentWydziału Unieważnień Wzorów Wspólnotowychw Urzędzie Harmonizacji Rynku Wewnętrznego(OHIM) w Alicante.2 Dz. U. z 2002 r., Nr 108 poz. 945.3 A. Wojciechowska, Zdolność rejestracyjna wzoruprzemysłowego w świetle dyrektywy z 13 października1998 r. o ochronie prawnej wzorów przemysłowych,PWiOWI 2002 r., z. 80, s. 277-278.4 Zob. m. in. wyrok NSA z 7 maja 2008 r., sygn. aktVI S.A./WA 498/09, www.orzeczenia.nsa.gov.pl.5 Trzecie kryterium wskazał w orzecznictwie m. in. WSAw Warszawie w wyroku z 10 czerwca 2009 r., sygn.akt VI S.A./WA 498/09, www.orzeczenia.nsa.gov.pl.6 Sygn. akt VI SA/Wa 117/07,www.orzeczenia.nsa.gov.pl.7 Case R 196/2006-3, http://oami.europa.eu//LegalDocs/BoA/2006/en/R0196_2006-3.pdf.8 J. Sieńczyło-Chlabicz, Unieważnienie wzoru wspólnotowego(w:) M. Poźniak-Niedzielska, J. Sieńczyło-Chlabicz, Europejskie prawo wzorów przemysłowych,Warszawa: Wolters Kluwer Polska 2010, s. 117 i n.9 Zob. decyzje Wydziału Unieważnień OHIM: decyzjaz 3.06.2004 r. dotycząca zarejestrowanego wzoruwspólnotowego 000018148-0001 (zgłaszający:Miguel Soriano Sola) oraz z 14.06.2004 r. dotyczącazarejestrowanego wzoru wspólnotowego000022454-0001/2 (zgłaszający: José MallentCastello).The Lack of IndividualCharacter AsA Ground ForInvalidation OfIndustrial DesignProf. Joanna Sieńczyło-ChlabiczLaw Faculty at the University of Bialystok1. The lack of individual characterof industrial designA prerequisite for individual characterof industrial design brings to the doctrineas well as to the judicial decision practiceof both Polish courts and the OHIMa range of controversies concerningthe lack of clarity and interpretationaldivergences in case of many concepts,particularly of the so-called “overall impression”,the scope of creative freedom,and the so-called “informed user”. Theanalysis of those concepts is especiallyvital as according to the statisticsof the OHIM Cancellation Department,in about 80% of the cases examinedin the years 2003 – 2009 the lack of individualcharacter of the design was citedas the ground for invalidation 1 .A prerequisite for individual character –originating from the German judicialdecision practice – was introducedto the Polish law through the Actof 6 June, 2002 amending the IndustrialProperty Law with the aim of harmonizationof the Polish legislation withthe EU law. A prerequisite for individualcharacter was defined in Article 104, item1 of Industrial Property Law 2 (IPL) whichprovides that a design is consideredto have individual character if the overallimpression it produces on the informeduser differs from the overall impressionproduced on such a user by any designwhich has been made publicly availablebefore the date according to whichpriority is determined. Similarly, in viewof Article 5 of the directive, whethera design is having individual characteror not depends on a distinction in anoverall impression the design makeson an informed user when contrasting itWydanie specjalne KWARTALNIK URZĘDU PATENTOWEGO RP • 53

Wystawy / ExhibitionsWzornictwo w innowacyjnej gospodarce– wystawy towarzyszące konferencjiGdy design… kobiece ma imięIV Międzynarodowej Konferencji „Innowacyjność i kreatywność kobiet na rzecz rozwoju gospodarczego– wzornictwo w innowacyjnej gospodarce”, która odbędzie się z inicjatywy Urzędu PatentowegoRP w dniach 17-18 marca w Warszawie, towarzyszyć będą wystawy wzornictwa.Z prośbą o współpracę przy organizacji wystaw zwróciliśmy się zarówno do twórców indywidualnychjak i instytucji promujących polskie wzornictwo. Propozycja spotkała się z życzliwym odzewem,dzięki czemu prezentowane wystawy będą niezwykle różnorodne i z pewnością bardzo ciekawe. Wezmąw nich udział zarówno znane, doświadczone firmy designerskie, jak i dopiero zaczynające pasjonującąkarierę w dziedzinie designu „wschodzące” gwiazdki polskiego wzornictwa.Chcielibyśmy zwrócić uwagę na międzynarodowe akcenty części wystawowej. Wdzięczni jesteśmyPani Lenie Ekelund – jednej z projektantek Volvo YCC (samochodu zaprojektowanego przez kobiety),która przybywa do nas ze Szwecji, aby wziąć osobiście udział w konferencji i opowiedzieć, w czymtkwi wyjątkowość i wrażliwość kobiet – designerek, jakie wartości wnoszą do nowoczesnego designuw dziedzinach do niedawna zastrzeżonych dla mężczyzn czyli właśnie, np. motoryzacji.Również cieszy nas bardzo obecność wśród wystawców japońskiej firmy Muji – klasyki japońskiegominimalistycznego wzornictwa, obecnej od niedawna także w Polsce. Zamek Cieszyn zaprezentujenam prawdziwy „babski dizajn” w wydaniu zarówno krajowym jak i zagranicznym, udowadniającnam, że wysokiej klasy wzornictwo wcale nie musi powstawać w wielkich aglomeracjach, że „chciećto móc”… Kilkoro z naszych prelegentów, a właściwie prelegentek, jest też bohaterami filmu „Dizajnerki”udostępnionego nam dzięki uprzejmości Domo TV.Zapraszamy serdecznie do obejrzeniawszystkich wystaw towarzyszących konferencji.Design in Innovative Economy- Exhibitions accompanying the ConferenceWhen design… has a female natureDesign exhibitions will accompany the 4th international Conference “Innovation and Creativity of Women for EconomicDevelopment - Design in Innovative Economy” which will be held on 17-18 March 2011 in Warsaw, on the initiative of thePatent Office of the Republic of Poland. We turned with a request for cooperation in organization of the exhibition to bothindividual creators and institutions which promote Polish design. Our appeal was well answered and that is why the exhibitionswill be rich in their variety and undoubtedly very interesting. The participation in the exhibition will be shared amongwell-known design companies, as well as just starting their career ‘emerging’stars of Polish design.We would like to turn your attention to international aspects of the exhibitions. We are obliged to Ms Lena Ekelund – oneof the designers of Volvo YCC (a car designed by women), who is coming from Sweden to take an active part in the Conferenceand to tell us about the uniqueness and sensitivity of women designers, and what values they bring to modern designin the fields which were so far reserved for men, such as for example, in motorization. We are also delighted to host amongother exhibitors the Japanese company Muji – classics of Japanese minimalist design, since recently present in Poland aswell. Zamek Cieszyn will show us a real “babski dizajn” in both domestic and foreign form and will prove that a high standarddesign is not necessarily created in big urban complexes, and that “where there’s a will, there’s a way”… Several of ourspeakers, in fact women speakers are characters in the movie “Dizajnerki” made available to us by courtesy of Domo TV.We would like to invite you to seeall the exhibitions accompanying the Conference.

with an overall impression made by anearlier design. In the directive, similarly asin the text of IPL, it is not specified howbig a distinction in the overall impressionmust be to consider an industrial designto have individual character. A differentapproach was applied in the draftof the directive, where the wording “differssignificantly” was used, which signalledthe intention of setting a high levelof distinction as a condition for claimingindividual character. However, deletionof the specification of the level of the distinctionbetween the designs does notmean reduction of the requirements, asrecital 13 of the preamble to the directiveprovides that the assessment asto whether a design is having an individualcharacter should be based on whetherthe overall impression that a designmakes on an informed user is clearlyin contract with an impression whichis made by the whole of the design.The lack of uniformity in the approachin the text of the directive and in the preamblebrings about interpretational difficultiesin the practice 3 .In principle, judicial decisions of the Polishcourts are in agreement as to whatcriteria should be taken intoconsideration for the assessmentof the individual character of the design.They are the following: 1) criterionof the author’s freedom while workingon the design and 2) criterion of the distinctionin the overall impression 4 . Inthe EU law there is one more criterionwhich points at the nature, characterof a product related to the design, orof industry sector related to it. That criterion,however, is not mentioned in the PolishIPL though it is referred to in recital13 of the preamble to the directive 5 . Itseems that significance of those elementsshould not be left out in the assessmentof the criterion of the author’screative freedom.While deciding whether the conditionof having an individual character is met(Article 104 IPL) a comparison with earlierdisclosed designs should be made.Unlike in case of deciding on the novelty,when making an assessment we shouldnot concentrate on the distinction betweenparticular features of the designswhich are compared. The crucial issueis that the designs should makeon the user a different overall impression,thus an indication is just the overall impressionwhich is gauged. That is preciselywhat was argued in the judgmentof the District Administrative Court of 7May, 2007 6 .The analysis of the distinction betweenan assessment of novelty and individualcharacter of the design was the subjectof consideration of the Board of Appealof the OHIM in its decision of 22 November2006 in the case Daka ResearchInc v Ampel 24Vertriebs-GmbH & Co.KG 7 . The Board stated that the noveltytest is of impartial nature and it is aboutdeciding whether the earlier designand the design in dispute are identical.The main interpretational difficulty liesin the concept “insignificant differences”.However, the individual character testis of more subjective nature as the adjudicativebody should take into considerationthe overall impression a designmakes on an informed user as well asthe author’s creative freedom. It meansthat the less is the freedom due to technicallimitations the less distinction in comparisonwith the earlier design is sufficientin order to meet the requirement of anindividual character 8 .The level of the distinction betweena new design and earlier ones wasthe subject of the discussions leadingto preparatory work for implementationof the directive. The original proposalof the Commission assumed thatthe designs should differ significantly,however later on the word ‘significantly’was deleted, which aimed at loweringthe requirements for protection and atthe same time reducing its scope.In spite of that change, the wordingof recital 13 of the preamble accordingto which the designs should differ clearlywas maintained. However, Article 5of the directive does not indicate the levelof the distinction, and that is why, in viewof the lack of consistency betweenthe preamble and the text of the directive,one explicit interpretation is hardly possible.The idea behind introduction of a prerequisitefor individual character was to seta higher level in comparison with the novelty.During the novelty test, an assessmentof possible insignificant differencesis also made, and that fact influencesan assessment of another condition, i.e.of an individual character, as it shouldfocus on more significant differences. Inview of the above, it should be assumedthat the differences between designsmust be considerable in referenceto a given category of designs.Assessing an overall impression –in the light of the decision of the CancellationDepartment of the OHIM – aninformed user should pay less attentionto the features of functional nature 9 . TheCommission in the draft of the regulation– referring to a prerequisite for individualcharacter – stressed that there is moreprobability that designs of a more functionalnature, where the author’s creativefreedom is limited, are more similar thanin the case of the designs in the creationof which the author enjoys more freedom.It is however, worth emphasizing thatin practice, for an informed user whois not an expert, it is not an easy taskto identify the abovementioned featuresof the design.The scope of the creative freedom is anaspect of the creation of an industrialdesign, which is given special importanceby making it a criterion of the assessmentof an individual character of anindustrial design (Article 104, item 2of IPL, Article 5, item 2 of the directive).The level of the author’s freedom definesthe availability of the means with whichhe can influence the appearance of hiscreation. The idea behind that criterionis making the assessment of the distinctionbetween new and earlier designseasier. The less is the creative freedom,the less distinction is sufficient for obtainingthe protection of an industrial design,and the more is the freedom, the biggershould be the distinction betweennew and earlier designs. In conclusion,the distinction between the mostsimilar designs assessed in the relationto the limitations of the author’s freedomis always a decisive factor.Wydanie specjalne KWARTALNIK URZĘDU PATENTOWEGO RP • 55

2. A model of the so-called informeduser who makes an assessment of anindividual character of the design.A model of the so-called informed userhas been accepted for the assessmentof having an individual characterof the design, both in the Polish law(Article 104 of IPL) as well as in the EUlaw (Article 6 of the regulation no.6/2002). An informed user belongsto one of the personal models besidean expert in the patent law, and an averagerecipient in the law of trademarks.These models are used for an assessmentof the conditions for the protectionof industrial property assets. The interpretationof the concept of an ‘informeduser’ calls for analysis in order to decidewhether it refers to a group of specialistsof an industry sector relevant for the design,or to the authors of the design orordinary users of given products, or personswho have certain knowledge aboutthe sector relevant for the product bearingthe design.The analysis of the judicial decisionsof the administrative courts leads usto a conclusion that an informed user is:•z a person who regularly usesthe product; who before purchasingthe product looks at it carefully, paysattention to its construction and functionalityand details; it is neither an averageexpert nor an average consumer – judgementof the Supreme AdministrativeCourt of 7 May 2008, ref. no. sygn. aktI GSK 232/08;•z not an average user, nor an experton the subject – judgment of the DistrictAdministrative Court of 10 October, 2007,ref. no. sygn. akt VI SA/Wa 1116/07.According to a decision of the CancellationDepartment and of the Board of Appealof OHIM, an informed user can be:•z The final user of the product bearingthe design – who is neither the authorof the design nor its producer – decisionof the Board of Appeal of OHIM of 3 December2007 in the case ”SIPEM S.R.L.in Liquidazione v Magic Dreams S.R.L.,Case R0241/2007-3;•z Purchaser of the product who is alsoits regular user:– A child as well as an adult,for ex. in cases concerning invalidationof the design of dolls – decisionof the Cancellation Department of OHIMof 20 December 2005 in the case AktiebolagetDesign Rubens v Bäcklund,ICD 461; decision of the Board of Appealof OHIM of 8 October 2007 in the caseHonda Giken Kogyo Kabushiki Kaishav Kwang Yang Motor Co. Ltd, CaseR1337/2006-3;– A child who makes use of the productbearing the design – decisionof the Board of Appeal of OHIM of 25January 2008 in the case Ferrari S.P.A.v Dansk Supermarked A/S, CaseR0084/2007-3;– An owner of a dog, who is a purchaserof the product - in cases concerninginvalidation of a Community designfor dog foodstuffs – decision of the Boardof Appeal of OHIM of 25 January 2008in the case Mars UK Limited v ParagonProducts BV, Case R 1391/2006-3;– A woman as a purchaser of the product,who is not only well informed aboutthe latest trends in the style of the product,e.g. of shoes, but also can indicatedifferences between various typesof shoes and limitation related to shapeand functions of shoes – decisionof the Board of Appeal of OHIM of 5 May2008 in the case Alfiere S.P.A.v Santiago Pons Quintana S.A., CaseR0884/2007-3;•z A producer of the product bearingthe design, e.g. producers of cosmetics –decision of the Board of Appeal of OHIMof 9 November 2007 in the case D.Aniceto Canmasas Puigbo v DB DesignGmbH, Case R0104/2007-3;•z Marketing Director of a companywhich manufactures the products bearingthe design - decision of the Boardof Appeal of OHIM of 27 October 2006in the case PEPSICO INC. v GROUPOPROMER MON-GRAPHIC, Case R1001/2005.To recapitulate briefly, an informeduser is a person who makes useof a product on a regular basis, hasmore detailed practical and theoreticalinformation on the product than an averageuser and has a better perceptionof the characteristics of the product.The concept of ‘informed user’ is placedbetween an expert on the subject and anaverage consumer. A user becomes aninformed user after he gets acquaintedwith the trade catalogues relevantfor the design, consults the specialistshops, searches for information of the Internet,etc. An informed user can be,in particular:•z A purchaser of the productand a conscious user, dependingon the nature of the product it can bea child or an adult;•z A person in the managerial positionin the trade the design belongs to.Prof. Joanna Sieńczyło-Chlabicz1 Comparative Statistics (15/04/2009), dokumentof the Cancellation Departmentof the OHIM in Alicante.2 Journal of Laws 2002, No. 108, text 945.3 A. Wojciechowska, Zdolność rejestracyjnawzoru przemysłowego w świetle dyrektywyz 13 października 1998 r. o ochronie prawnejwzorów przemysłowych, PWiOWI 2002., z.80, s. 277-278.4 See, Inter alia, judgment of the Suprem AdministrativeCourt of 7 May, 2008, sygn. akt VIS.A./WA 498/09, www.orzeczenia.nsa.gov.pl5 The third criterion was mentioned by the SupremeAdministrative Court in its judgmentof 10 June, 2009 sygn. akt VI S.A./WA498/09, www.orzeczenia.nsa.gov.pl.6 Sygn. akt VI SA/Wa 117/07,www.orzeczenia.nsa.gov.pl7 Case R 196/2006-3, http://oami.europa.eu/LegalDocs/BoA/2006/en/R0196_2006-3.pdf.8 J. Sieńczyło-Chlabicz, Unieważnienie wzoruwspólnotowego (w:) M. Poźniak-Niedzielska,J. Sieńczyło-Chlabicz, Europejskie prawowzorów przemysłowych, Warszawa: WoltersKluwer Polska 2010, s. 117 i n.9 See decisions of the Cancellation Departmentof OHIM: decision of 3 June 2004 concerninga registered Community trademark000018148-0001 (applicant: Miguel SorianoSola) and of 14 June 2004 concerning registeredCommunity trademark 000022454-0001/2 (applicant: José Mallent Castello).56 • KWARTALNIK URZĘDU PATENTOWEGO RP Wydanie specjalne

Procedura dokonywania zgłoszeńwzorów przemysłowychZgodnie z ustawą prawo własnościprzemysłowej z dnia 30 czerwca2000 r. (Dz.U. 2001 Nr 49, poz. 508) wzoremprzemysłowym jest nowa i posiadająca indywidualnycharakter postać wytworu lub jegoczęści, nadana mu w szczególności przezcechy linii, konturów, kształtów, kolorystykę,strukturę lub materiał wytworu oraz przezjego ornamentację. Oznacza to, że wzórprzemysłowy dotyczy wyłącznie wygląduzewnętrznego wytworu. Cechy techniczneczy użytkowe zawarte bądź zastosowanewe wzorze nie mają żadnego wpływu na jegozdolność rejestrową.Wzory przemysłowe odnoszą się do różnorodnychproduktów. Śmiało można powiedzieć,że wzory przemysłowe otaczają nas w każdymaspekcie życia w domu, w pracy, w sklepieczy w klubie sportowym.Często korzystając z różnych przedmiotównie zdajemy sobie sprawy, że jest to właśniewzór przemysłowy, który powstał dzięki ludzkiejkreatywnoścI.Wzorem przemysłowym mogą być między innymi:artykuły spożywcze elementy odzieży i pasmanterii materiały tekstylne ozdobyale równieżgryzabawkioznaczenia materiały biurowe artykuły toaletoweWydanie specjalne KWARTALNIK URZĘDU PATENTOWEGO RP • 57

Wystawy / ExhibitionsZamek Cieszyn. „Babski dizajn – waga ciężka”Kolejna wystawa Zamku poświęcona kobietom projektantkom. W tym roku pokazano prace z dziedzin uznawanychw Polsce za typowo męskie, takich jak: sport, medycyna, środki transportu, plakat czy typografia. Wśród prezentowanychrzeczy znajdują się zarówno prace projektantek będących na początku swojej drogi zawodowej, jak równieżbardzo doświadczonych dizajnerek. Niektóre z nich są wolnymi strzelcami, prowadzą własne studia projektowe, innepracują w interdyscyplinarnych zespołach projektowych dużych firm. Wszystkie współpracują z przemysłem. Szczególnie warto zwrócić uwagę na:– walizkowe sztuczne serce projektu Pauliny Kordos (proj. dla firmy Perfect Sobierajski),– pierwsza maska dla kobiet spawaczek projektu Nicoli Chamberlain ze szwedzkiego studia Ergonomidesign.ZAMEK CIESZYN. “Babski dizajn – heavy weight”Another exhibition of Zamek Cieszyn devoted to women designers. This year, exhibits came from the fields which are still considered as typicallymale, such as: sport, medicine, means of transport, poster or typography. Among the exhibits there are both the works of women designersat the start of their career as well as rather experienced designers. Some of them work freelance, run their own design studios, others work ininterdisciplinary teams of designers for big companies. They all cooperate with the industry. It is worth mentioning in particular:– Artificial heart designed by Paulina Kordos (made for Perfect Sobierajski company),– First mask for women welders designed by Nicola Chamberlain from a Swedish studio Ergonomidesign.Muji. Przeszłość, teraźniejszość, przyszłośćWartości, kultura, minimalizm, ekologia. Japoński styl życia.MUJI narodziło się w Japonii w 1980 roku. Jest kwintesencją japońskiego stylu życia, kultury, wartości, stosunku do świata,w którym liczy się jakość, a nie marka, funkcja, a nie opakowanie, prostota, a nie dekoracje. Od 30 lat MUJI przekonuje nas,że mniej znaczy więcej. MUJI jest skrótem japońskiego określenia „Mujirushi” (bez marki) „Ryohin” (wysoka jakość). PrzedmiotyMUJI są więc anonimowe. Poza opakowaniem i metką cenową, nie zawierają żadnej informacji, która pozwalałabyna zidentyfikowanie marki.Przedmioty MUJI są proste, o neutralnej kolorystyce, a jednocześnie wyrafinowane. Praktyczne, funkcjonalne, uniwersalne i odpowiednie na każdąokazję i co ważne mają przystępne ceny. Prostota MUJI bierze się nie tylko z minimalizmu stylistycznego, lecz także z dobrowolnego zobowiązaniado używania materiałów wielokrotnego użytku i efektywnych metod wytwarzania.W marcu 2010 został otwarty pierwszy sklep MUJI w Polsce, w Warszawie. Jest to pierwszy sklep MUJI w Europie Środkowo-Wschodniej.MUJI. The past, The present, The futureValue, culture, minimalism, ecology. Japanese lifestyleMuji was created in Japan in 1980. It is the essence of the Japanese lifestyle, culture, values, attitude to the world, in which quality is whatcounts, and not brand, in which function and not packaging is important, simplicity and not decoration. For 30 years now Muji has convincedus that less means more. The name ‘Muji’ comes from the Japanese words ‘Mujirushi’ (brandless) ‘Ryohin’ (high quality). Consequently, theproducts of Muji are nameless. Apart from a packaging and price tag they do not contain any information on the brand.Products of Muji are simple in style, have neutral colours, yet at the same time they are sophisticated, practical, multi-functional and suitable forvarious occasions. What is also important, their prices are attractive. The simplicity of Muji derives not only from minimalist style but also fromtheir voluntary obligation to employ multiple use materials and efficient production methods.In march 2010, the first Muji shop was opened in Warsaw. It is the first Muji shop to be opened in the Central-Eastern Europe.Happy Barok. MebleHappy Barok to nowa marka oryginalnych mebli tapicerowanych w stylu new design.Wszystkie kolekcje wyróżnia odważna forma i kolorystyka oraz bardzo szlachetne tkaniny,głównie aksamit i plusz.Projektantki Happy Barok (Katarzyna Jasyk & Magdalena Jasyk) czerpią inspiracje z różnychepok, głównie form barokowych. W swoich projektach łączą klasykę z awangardową kolorystyką,a stylowe wykończenia i detale z nowoczesna i prostą formą.HAPPY BAROQUE. FURNITUREHappy Baroque is a new brand of original upholstered furniture in the style of new design.All the products are characterized by bold colours and forms as well as high quality materials, mainly velvet and plush.The designers of Happy Baroque (Katarzyna Jasyk & Magdalena Jasyk) get their inspiration from various historical epochs, mainly from baroque.In their creations they combine the classic style with avant-garde colours, stylish trimming and details with a modern and simple form.

Zdarza się, że jeden przedmiot łączyw sobie cechy dwóch lub więcej przedmiotówochrony.Przykładem takiego przedmiotu może byćtelefon– sama idea działania telefonu komórkowegokwalifikuje się do ochrony jako wynalazek,natomiast estetyka, kształt ewentualna ornamentacjai inne elementy wyglądu zewnętrznegotelefonu to cechy właściwe dla wzorówprzemysłowych.Dzięki zgłoszeniudo Urzędu Patentowegowzoru przemysłowegoskutecznie chronimy indywidualny charakternaszego wytworu oraz zapobiegamynieuczciwej konkurencji.Szczególną uwagę do ochrony własnychwytworów powinni przykładać producencilub inne podmioty których wzory przemysłowesą rozpoznawalne i cieszą się na rynkupewną renomą. Uzyskanie prawa z rejestracjidaje bowiem wyłączne prawo posługiwaniasię danym wzorem uprawnionemu co zabezpieczaprzed wprowadzaniem na rynekkopii jego produktu przez nieuprawnionepodmioty.Zgłoszenie uważa się za dokonane w dniu,w którym wpłynęło ono do Urzędu Patentowegoz zachowaniem formy pisemnej równieżza pomocą telefaksu lub w postaci elektronicznej.W przypadku przesłania zgłoszenia telefaksemoryginał zgłoszenia należy dostarczyćw terminie 30 dni od daty nadania (liczy siędata wpływu oryginału do Urzędu!). Termin tennie podlega przywróceniu.Jeżeli zgłoszenie przesłane telefaksemjest nieczytelne lub nie jest tożsame z dostarczonymoryginałem, za datę zgłoszeniauznaje się dzień, w którym został dostarczonyoryginał.Zgłoszenie w postaci elektronicznej może byćdokonane jedynie przy użyciu oprogramowaniai w formatach używanych przezUrząd Patentowy. Dokumenty w postaci elektronicznejmuszą zostać opatrzone bezpiecznympodpisem elektronicznym weryfikowanymprzy pomocy ważnego kwalifikowanegocertyfikatu w rozumieniu ustawy z dnia18 września 2001 r. o podpisie elektronicznym(Dz. U. Nr 130, poz. 1450 z późniejszymizmianami).Zgłoszenia wzoru przemysłowego można dokonaćosobiście lub za pośrednictwem pełnomocnika.Zgodnie z art. 236 ust. 1 i 2 ustawypwp pełnomocnikiem strony w postępowaniuprzed Urzędem Patentowym w sprawachzwiązanych z dokonywaniem i rozpatrywaniemzgłoszeń oraz utrzymywaniemochrony wzorów przemysłowych może byćtylko rzecznik patentowy, a w przypadkuosoby fizycznej z zastrzeżeniem ust. 3ww. ustawy może być również współuprawniony,a także rodzice, małżonek, rodzeństwolub zstępni strony oraz osoby pozostająceze stroną w stosunku przysposobienia. Osobyniemające miejsca zamieszkania lub siedzibyna obszarze Rzeczypospolitej Polskiej mogąprzed Urzędem Patentowym działać tylkoza pośrednictwem rzecznika patentowego.(art. 236 ust. 3 pwp).Pełnomocnictwo powinno być udzielonena piśmie i dołączone do akt przy dokonywaniupierwszej czynności prawnej (tj. dokonaniuzgłoszenia). Aby pełnomocnictwo byłouznane za skuteczne przed Urzędem Patentowymmusi dotyczyć przedmiotowego zgłoszeniai być udzielone oraz podpisane przezZgłaszającego. W przypadku, gdy zgłaszającyjest osobą fizyczną dokument pełnomocnictwapowinien być podpisany przezzgłaszającego (zgłaszających), a w sytuacjigdy zgłaszający jest osobą prawną przezosoby upoważnione do jego reprezentowaniazgodnie z dokumentem regulującym sposóbreprezentacji.W związku z powyższym dokumentpełnomocnictwa powinien być podpisanyprzez:•z zgłaszającego (zgłaszających), w przypadku,gdy zgłaszający jest osobą fizyczną,•z osoby upoważnione do reprezentowaniazgłaszającego zgodnie z dokumentem regulującymsposób reprezentacji, gdy zgłaszającymjest osoba prawna.Postępowanie przed UrzędemPatentowymw celu uzyskania prawa z rejestracji przebiegawieloetapowo.Po założeniu akt i nadaniu numeru zgłoszeniusprawa trafia do Departamentu Zgłoszeń,który bada dokumentację pod względemformalnoprawnym, a następnie zostaje onaprzekazana do Departamentu Badań ZnakówTowarowych, w którym zapada decyzja merytorycznao udzieleniu lub odmowie udzieleniaprawa z rejestracji.Dokonując zgłoszeniawzoru przemysłowego należy:1. Wypełnić formularz podaniao udzielenie prawa z rejestracji na wzórprzemysłowy, który można‐ pobrać ze stronyinternetowej Urzędu, jak również w InformacjiOgólnej.Aby zgłoszeniu mogła zostać nadana datatj. by zgłoszenie zostało uznane za dokonanedokumentacja złożona w Urzędzie powinnazawierać:•z podanie zawierające co najmniej oznaczeniezgłaszającego, określenie przedmiotuzgłoszenia oraz wniosek o udzielenie prawaz rejestracji;•z ilustrację wzoru przemysłowego;•z opis wyjaśniający ilustrację wzoru przemysłowego.Jeżeli Urząd stwierdzi że zgłoszenie nie zawieraktóregoś w ww. dokumentów wydapostanowienie wzywające do usunięcia tegobraku a za datę zgłoszenia uzna datę wpływuostatniego z dokumentów.2. Wnieść opłatę jednorazowąza zgłoszenie na konto Urzędu Patentowego.Wydanie specjalne KWARTALNIK URZĘDU PATENTOWEGO RP • 59

3. Przesłać lub doręczyć osobiściewypełnioną dokumentacjęzgłoszeniową do Urzędu Patentowego RP.Pozostałe elementy dokumentacji mogą byćuzupełnione na dalszym etapie postępowania,co jednak jest niekorzystne dla zgłaszającegoz uwagi na wydłużenie się procedury rejestracyjnej.Formularz podaniao uzyskanie prawa z rejestracjiwzoru przemysłowego,poza ww. elementami zawiera:1. numer identyfikacji podatkowej NIP, a takżePESEL albo numer identyfikacyjny REGON,o ile zgłaszający je posiada,2. nazwisko i imię oraz adres pełnomocnika,jeżeli zgłaszający działa przez pełnomocnika,3. nazwę organu administracji rządowej lubpaństwowej jednostki organizacyjnej nieposiadającejosobowości prawnej, gdy zgłoszeniejest dokonane przez ten organ lub jednostkęw imieniu Skarbu Państwa,4. wniosek o udzielenie prawa z rejestracji,5. nazwisko i imię oraz adres twórcy wzoruprzemysłowego,6. wskazanie podstawy do uzyskania prawaz rejestracji, jeżeli zgłaszający nie jest twórcąwzoru przemysłowego,7. spis załączonych dokumentów,8. podpis zgłaszającego lub pełnomocnika,jeżeli zgłaszający działa przez pełnomocnika.Formularz podania powinienzawierać również:1. oświadczenie zgłaszającego, że chceskorzystać z uprzedniego pierwszeństwa,jeżeli ubiega się o przyznanie tego pierwszeństwa,wskazujące co najmniej datę i krajdokonania zgłoszenia za granicą lub nazwę,miejsce i kraj wystawy oraz datę wystawieniawzoru przemysłowego na wystawie,2. wskazanie osoby upoważnionej do odbiorukorespondencji, jeżeli jest kilku zgłaszającychi nie działają oni przez wspólnegopełnomocnika.Najczęściej występującymibłędami w dokumentacjizgłoszeniowej na etapie badaniaformalnoprawnego są:1. Błędne wskazanie numerów identyfikacyjnych:•z jeżeli prawo udzielane jest na osobę fizyczną– wskazać należy NIP i Pesel•z jeżeli na osobę prawną – wskazać należyNIP i Regon•zjeżeli osoba fizyczna prowadzi działalnośćgospodarczą – wskazać należy NIP, Pesel lubRegon2. Brak twórcy w podaniuSamo wskazanie zgłaszającego jest niewystarczające.Nawet jeśli zgłaszający i twórcato ta sama osoba, należy oddzielnie wskazaćzgłaszającego a oddzielnie twórcę w przeznaczonychdo tego punktach podania.3. Błędne pojęcie twórcyTwórcą może być jedynie osoba fizycznanp. Jan Kowalski. Częstym błędem jest wskazywaniejako twórcy osoby prawnej np. XYSpółka z o.o. lub przedsiębiorstwa prowadzonegoprzez osobę fizyczną np. PPHU JaninaKowalska.4. Niewskazanie adresu twórcyNależy wskazać pełny adres twórcy tj. imię,nazwisko, nazwę i numer ulicy (lokal), kodpocztowy oraz miasto.5. Podstawa prawaOkreślenie podstawy prawa do prawa z rejestracjiw podaniu także jest bolączką zgłaszających.Podstawa prawa to nic innego, jak wskazanie,w jaki sposób zgłaszający uzyskał prawodo prawa z rejestracji od twórcy. Co do zasadybowiem prawo z rejestracji przysługuje twórcy.Jest jednak możliwość, że twórca przekażew określony przepisami sposób swe prawado wzoru innemu podmiotowi np. osobieprawnej. Należy pamiętać, że twórca pomimoprzekazania swego prawa do wzoru pozostajenadal twórcą, a więc powinien zostaćuwzględniony w punkcie podania do tegoprzeznaczonym. Przy wskazywaniu podstawyprawa w zgłoszeniu wzoru przemysłowego należyposługiwać się następującymi przepisamiustawy prawo własności przemysłowej: art. 11,art. 12 oraz 20 i 21 dobierając je do sytuacjifaktycznej.Każdy z powyższych przepisów należy dostosowaćw zależności od danej sytuacji i tak:art. 11 ust 1 pwpzastosujemy w przypadku gdy twórca jestrównocześnie zgłaszającym;art. 11 ust. 2 pwpzastosujemy w przypadku gdy jest kilkuwspółtwórców, którzy są jednocześnie zgłaszającymi;art. 11 ust 3 pwpzastosujemy w przypadku gdy prawo do prawaz rejestracji przysługuje pracodawcy lubzamawiającemu których z twórcą łączy stosunekpracy lub realizacja innej umowy (zlecenie,o dzieło);art. 11 ust. 4 pwpzastosujemy w przypadku gdy dwóch przedsiębiorcówzawarło między sobą umowę,z której wynika jakiemu podmiotowi będzieprzysługiwać prawo do zgłoszenia;Przykład: w umowie o pracę dotyczącą zaprojektowaniawzoru zawartą pomiędzy spółkąX a np. szkołą wyższą lub uczelnią możnazastrzec, że prawo z rejestracji na wzór przemysłowystanowiący wynik realizacji umowybędzie przysługiwać zamawiającemu, czylispółce X.art. 11 ust 5 pwpjest to przypadek tzw. umowy o udzieleniepomocy; zastosujemy w przypadku gdy twórcadokonał wzoru przy pomocy przedsiębiorcyw ramach umowy, w której strony ustaliły,że przedsiębiorcy przysługuje prawo do tegowzoru w całości lub w części;art. 12 pwpprawo do uzyskania prawa z rejestracji wzoruprzemysłowego jest zbywalne i podlega dziedziczeniu,umowa o przeniesienie prawa wymaga,pod rygorem nieważności, zachowaniaformy pisemnej;art. 20 pwptwórca wzoru przemysłowego uprawnionydo prawa z rejestracji może przenieść to prawonieodpłatnie lub za uzgodnioną zapłatąna rzecz przedsiębiorcy albo przekazać muwzór przemysłowy do korzystania.art. 21 pwpw przypadku przekazania wzoru przemysłowegodo korzystania zgodnie z art. 20,z dniem jego przedstawienia na piśmienastępuje przejście na przedsiębiorcę prawa60 • KWARTALNIK URZĘDU PATENTOWEGO RP Wydanie specjalne

do uzyskania prawa z rejestracji, pod warunkiemprzyjęcia wzoru przemysłowego przezprzedsiębiorcę do wykorzystania i zawiadomieniao tym twórcy w terminie 1 miesiąca,chyba że strony ustalą inny termin.Warto zwrócić uwagę że art. 20 pwp możebyć podany jako samodzielna podstawaprawa natomiast art. 21 pwp zawsze należywskazać z art. 20 pwp6. Załączniki do podaniaZałączniki do podania stanowią opis i ilustrację,które powinny być zamieszczone na oddzielnycharkuszach oraz dokument pełnomocnictwawraz z opłatą skarbową. Zarównoilustracje jak i opis należy załączyć do podaniaw trzech egzemplarzach. Należy pamiętać,że ilustracje muszą być podpisane przez Zgłaszającegolub pełnomocnika w miejscu umożliwiającymich pominięcie przy reprodukcji;7. PodpisWszystkie dokumenty w postępowaniu zgłoszeniowympowinny być podpisane zgodniez następującymi zasadami:•z w przypadku, gdy zgłaszający jest osobąfizyczną dokumenty powinny być podpisaneprzez Zgłaszającego (zgłaszających),•z gdy zgłaszającym jest osoba prawna,dokumenty powinny być podpisywane przezosoby upoważnione do reprezentowaniazgłaszającego zgodnie z dokumentem regulującymsposób reprezentacji•z w przypadku gdy jest ustanowiony pełnomocnikw sprawie, dokumenty powinny byćpodpisane przez pełnomocnikaWskazane jest, aby zgłaszający przed dokonaniemzgłoszenia zapoznał się z podstawowymiaktami prawnymi dotyczącymi wzorów przemysłowychm. in. ustawą z dnia 30 czerwca2000 r. – Prawo własności przemysłowej(Dz. U. z 2003r. Nr 119, poz. 1117 z późniejszymizmianami) oraz rozporządzeniem PrezesaRady Ministrów z dnia 30 stycznia 2002 r.w sprawie dokonywania i rozpatrywania zgłoszeńwzorów przemysłowych (Dz. U. Nr 40,poz. 358 oraz z 2005r. Nr 106, poz. 893).OpracowanieDepartament Zgłoszeń UP RP:Agnieszka IzdebskaIrmina KudrelikMałgorzata Pawłowska-KomarSylwia SzpakowskaProcedure of filing industrial designapplicationsAccording to the Industrial Property Law of 30 June2000 (Journal of Laws 2003, No 119, text 1117)an industrial design is any new and having individualcharacter appearance of the whole or a partof a product resulting from the features of, in particular,the lines, colours, shape, texture or materialsof the product and its ornamentation.It means that an industrial design concerns onlythe physical appearance of such a creation.Technical or functional features contained or usedin the design do not influence its registrability.Industrial designs refer to various products.It is rather obvious that industrial designs arearound us in every single aspect of our lives athome, at work, in the shop or in a sports club.When using various objects we often do not realisethat it is precisely an industrial design which wascreated thanks to human creativity.An industrial design can be, among others:•z Foodstuffs•z Items of clothes or haberdashery•z Textile materials•z Decorationsbut also•z Games•z Toys•z Indications•z Stationery•z Toilet articlesIt is sometimes the case that one product combinesthe features of two or more objects of protection.A good example of such a product can be a mobiletelephone. The very idea behind the functioningof a mobile telephone can be applied for protectionas an invention. However, the aesthetics, shape orornamentation and other elements of its appearanceare the features typical of industrial designs.Due to applying for registration of an industrialdesign to the Patent Officewe can effectively protect an individual characterof our product and prevent unfair competition.A special attention concerning the protectionof their own products should be paid by producersor other subjects whose industrial designsare recognizable and enjoy good reputationon the market. Obtaining a right in registrationgives an exclusive right of using a particular designto the holder of the right, which prevents any illegalcopy of the product from entering the market.The application is deemed filed on the day when itwas received by the Patent Office in a written form,also by means of fax or in an electronic form.In case of sending the application by fax, the originalof the application should be submitted within30 days from the day of its sending (the dateon which the application was received in the PatentOffice is decisive). The time-limit cannot beprolonged.If the application which was sent by fax is illegibleor is not identical to the original of the application,the date of receiving the application is the dateon which the original application was receivedby the Patent Office.Application in an electronic form can be filed onlyby means of the software and in the formats usedby the Patent Office. All electronic documents mustbe accompanied by a secure electronic signatureverified by means of a valid qualified certificate asprovided for in the Law of 18th September, 2001on Electronic Signature (Journal of Laws No 130,text 1450 with later amendments).An industrial design application can be filed personallyor by means of a representative. Accordingto Art 236, item 1 and 2 of the Industrial PropertyLaw, a representative of a party in the proceedingsbefore the Patent Office in the matters concerningfiling and processing applications, as well asmaintaining protection for industrial designs mayonly be a patent attorney, and in case of a naturalperson, with the exception of item 3 of the abovementionedlaw, may also be represented by a jointright holder, or parents, brothers, sisters, descendantsof the party or persons in the relation-byadoptionwith the party. Any persons not havingtheir domicile or seat in Poland may only act whenrepresented by a patent agent (Art. 235, item 3of the Industrial Property Law).The power of attorney should be given in a writtenform and should be attached to the files whenperforming the first legal action (such as filingthe application). In order for the power of attorneyto be legally binding, it must concern the applicationin question and be given and signed by the applicant.In case when the applicant is a naturalperson the power of attorney should be signedby the applicant (applicants), and when the applicantis a legal person by persons entitled to itsrepresentation according to the document definingthe method of representation.Wydanie specjalne KWARTALNIK URZĘDU PATENTOWEGO RP • 61

Wystawy / ExhibitionsVolvo Cars, Polska. Volvo YCC (Your Concept Car)YCC, to samochód koncepcyjny Volvo Car Corporation, pierwszy samochód, który został opracowany,zaplanowany i stworzony w całości zespół projektowy składający się z samych kobiet. W skład zespołuwchodziły Panie: Maria Widell Christiansen, Eva-Lisa Andersson, Elna Holmberg, Camilla Palmertz,Cynthia Charwick, Anna Rosén, Lena Ekelund, Tatiana Butovitsch Temm, Maria Uggla.Od czasu pierwszej prezentacji w Genewie w 2004 YCC otrzymał wiele nagród i wyróżnień i przyciągnąłwiększą uwagę, niż jakikolwiek inny samochód Volvo. YCC podziwiane jest za atrakcyjną stylistykęw połączeniu z nowymi, kreatywnymi rozwiązaniami w obszarach takich, jak przechowywanie, sterownośći łatwość w utrzymaniu.Projekt YCC w zamyśle miał być typowo skandynawski. Z zewnątrz miał więc on posiadać urok samochodusportowego – funkcjonalnego, użytecznego, a zarazem atrakcyjnego. Wnętrze miało być przestronne i pełne światła. Gama kolorówwykorzystana w YCC miała być jasna, a materiały ciepłe, tworzące domową atmosferę – laminowany dąb, szczotkowane aluminium formowanaskórzana tapicerka. YCC dawało również możliwość personalizacji samochodu, gdyż przewidziano wymienne obicia siedzeń, tak, aby klient mógłwybrać jeden z wielu kolorów, wzorów i materiałów.VOLVO CARS, POLAND. VOLVO YCC (YOUR CONCEPT CAR)YCC is a concept car of Volvo Car Corporation, the first car which was designed, planned and created by an all-women designers team. Theteam members were: Maria Widell Christiansen, Eva-Lisa Andersson, Elna Holmberg,Camilla Palmertz, Cynthia Charwick, Anna Rosén, LenaEkelund, Tatiana Butovitsch Temm, and Maria Uggla.Since its first exhibition in Geneva in 2004, YCC has been awarded many times and attracted more attention than any other Volvo car. YCCis much admired for its attractive style in combination with new and creative solutions in the areas such as storage, maintenance, functionalityand flexibility.Originally, YCC design was intended to be typically Scandinavian. From the outside, it was to have a sports look, be functional, practical andattractive. The inside of the car was to be spacious and full of light. The colours applied in YCC were to be bright, the materials warm, creatinghome-like atmosphere – laminated oak, leather upholstery. Besides, YCC gave a possibility of changing the covering of the seats so that thecustomer could choose among the variety of colours, patterns and materials.Fundacja Pro-Design.PL„Twarze Polskiego Designu”Współorganizatorzy: Instytut Polski w Pradze, ASP w Warszawie,Urząd Patentowy RP, Ambasada RP w Pradze i Fundacja Pro-Design.PLWspierająca i upowszechniająca polskie wzornictwo przemysłowe fundacja Pro-Design.PLzorganizowała wystawę, która była prezentowana oryginalnie między 15 września a 30 listopada2010 w Galerii Narodowej w Pradze. „Twarze Polskiego Wzornictwa” przedstawiająwyróżniających się, współczesnych polskich projektantów wzornictwa przemysłowego orazrealizowane przez nich projekty. Osiągnięcia polskiego designu pokazywane są przez pryzmat osób, które tworzą i uczestniczą w procesie realizacjitakich produktów jak pociągi, tramwaje, meble, artykuły gospodarstwa domowego, elektronika, oświetlenie, zabawki i innych.Na ekspozycji pokazano także aktualne prace studentów wydziałów wzornictwa z Krakowa, Warszawy, Poznania, Wrocławia, Koszalina, Łodzi.„Twarze polskiego designu” są jak błysk flesza – to krótki, prosty obraz struktury, w której świadome działania jednostek składają się na całość sztukitworzonej w Polsce.Pro-Design.PL. Foundation “Faces of Polish Design”Coorganizers: The Polish Institute in Prague, Academy of Fine Arts in Warsaw, Patent Office of the Republic of Poland, Polish Embassyin Prague and Pro-Design.PL FoundationPro-Design.PL Foundation which supports and promotes Polish industrial design is the author of an exhibition held from 15th September to30th November 2010 in the National Gallery in Prague. “Faces of Polish Design” presents interesting contemporary Polish industrial designersand their creations. The achievements of Polish design are displayed through people who create and participate in the process of creation ofsuch products as: trains, tramways, furniture, household appliances, electronic equipment, lighting, toys and others.The latest creations by students of the design faculties from Krakow, Warsaw, Poznań, Wrocław, Koszalin and Łódź were also presented at theexhibition. “Faces of Polish Design” are like flashlight beams – it is a short, simple image of a structure, in which creative activity of individualsconstitute the whole of art created in Poland.

Thus the document of the power of attorney shouldbe signed by :•z Applicant (applicants) – in case when the applicantis a natural person•z Persons entitled to representing the applicantaccording to the document defining the methodof representation, in case when the applicantis a legal person.Proceedings before the Patent OfficeIn order to obtain the right in registration is conductedin many stages.After a file has been made and an applicationnumber has been assigned, the application goesto the Receiving Department for formal examination,then it is transferred to the Trademark ExaminationDepartment, where the substantive decisionon the grant or refusal to grant the right in registrationis issued.In order to file an industrial design applicationit is necessary:1. Fill in the application form concerning the grantof a right in registration for an industrial design,which can be downloaded from the PatentOffice’s website or obtained at the InformationDesk of the Office.In order for the application to be given a date, iefor the application to be considered properly filedwith the Patent Office, it should contain:•z Application including at least indication of anapplicant, identification of the object of filingand a request for granting a right in registration;•z Illustration of the industrial design in question;•zdescription explaining the illustration of the in-dustrial design.If the Patent Office finds that an application lacksany of the abovementioned elements, it will issue aninvitation to provide the missing element. The dateof filing will be assigned on the day when the lastmissing document is received by the Patent Office.2. Make a single payment for the applicationdirectly to the bank account of the Patent Office.3. Send or deliver personally to the Patent Officeall the application documentation filed properly.The other elements of the documentation can becompleted at a later stage. However, it is unfavourablefor the applicant as it makes the registrationprocedure last longer.The application form concerning the rightin registration for an industrial design alsoincludes:1. Tax identification number (NIP), PESEL number,or REGON number, if the applicant has them.2. Name, surname and address of a representative,if the applicant acts through a representative3. Name of a state administration agency or stateorganizational entity which has no legal personality,if the filing is made through that agency or entityon behalf of the Treasury4. Request for granting the right in registration5. Name, surname, and address of the authorof the industrial design6. Indication of the grounds for obtaining the rightin registration, if the applicant is not the authorof the industrial design7. List of enclosed documents8. Signature of the applicant or representative,if the applicant acts through a representativeBesides, the application form should alsocontain:1. Declaration of the applicant that he/she wishesto enjoy the previous priority, if they apply for it,which indicates at least the date and the countrywhere the application was filed abroad, or the name,place and country of the exhibition and the dateof presenting the design at the exhibition2. Indicating a person entitled to receive correspondence,if there are several applicants and theydo not act through one representative.The most common mistakes that appearin the application documentation at the examinationas to form and substance level are:1. incorrect identification numbers:•z if the right is to be granted to natural person –NIP and PESEL numbers are required•z if the right is to be granted to legal person –NIP and REGON numbers are required•zif the natural person performs business activity– NIP, PESEL or REGON are required.2. No indication as to the authorThe indication of the applicant only is insufficient.Even if the applicant and the author are the sameperson, the applicant and the author should be indicatedseparately under the proper item in the applicationform.3. Wrong understanding of the authorThe author can only be a natural person, for exampleJan Kowalski. A common mistake is indicatinga legal person as the author.4. No mentioning of the address of the authorIt is required to mention the full address of the author,i.e. the name, surname, name and numberof the street, post-code and town.5. Legal grounds.Defining the legal grounds for the rightin registration for an industrial designis also a difficulty for applicants.The legal grounds gives us the informationas to the way the applicant obtained a rightto the right in registration from the author. Accordingto the rule, the author is entitled to the rightin registration. However, it is possible that the authortransfers, in the way defined in legal provisions,their rights to the design to another subject,such as legal person. One needs to have in mindthat the author, in spite of transferring their rightto the design, still remains the author, and so he/she should be mentioned under the proper headingin the application. When defining the legal groundsfor industrial design application, the following provisionsof the Industrial Property Law (IPL) should beapplied: Art.11, Art.12, Art. 20, and Art. 21 dependingon the facts of the case.Each of the following provisions should beapplied depending on the facts of the case.Art.11, item 1 (IPL)In case when the author is also the applicantArt. 11, item 2 (IPL)In case when there are several co-authors whoalso are applicantsArt. 11, item 3 (IPL)In case when the right to the right in registrationbelongs to the employer or an ordering party whoare connected with the author through employmentor through other contract (commission, contractto perform a specified task)Art. 11, item 4 (IPL)In case when two entrepreneurs concluded anagreement defining who is entitled to the right to fileapplication.Example: in a work contract concerning creatinga design concluded between company X and,for example, a university, it can be stipulated that,the right of registration of industrial design whichis the result of the fulfilment of the contract willbelong to the ordering party, that is, to company X.Art. 11, item 5 (IPL)This is the case of the so-called ‘agreement on providingassistance’;In case when the author created the design withthe assistance of entrepreneur in the frameworkof an agreement in which the parties agreed thatthe right to the design belongs in whole or in partto the entrepreneur.Art. 12 (IPL)The right to obtain the right in registration may beassigned or be a subject to succession; a contractfor the transfer of the abovementioned right requireswritten form, on pain of invalidity.Art. 20 (IPL)The author of industrial design, entitled to the rightin registration, may transfer that right free of chargeWydanie specjalne KWARTALNIK URZĘDU PATENTOWEGO RP • 63

or on paying an agreed fee in favour of an entrepreneuror may make the design available for exploitationby the entrepreneur.Art. 21 (IPL)In case of making the design available for exploitation,according to Art. 20 (IPL), the assignmentof the right to obtain the right in registrationto the entrepreneur shall, subject to its acceptancefor exploitation by the entrepreneur and notifyingthe author of that fact within one month from the reportday, be effective from a date on which suchindustrial design was reported to the entrepreneur,unless the parties have agreed on another time-limit.It is worth remembering that Art. 20 can serve asindependent legal grounds, however, Art. 21 canbe mentioned only in connection with Art. 20.6. Annexes to the applicationAnnexes to the application are: the descriptionand the illustration, which should be providedon separated sheets, as well as power of attorneytogether with the stamp duty. Both the illustrationsas well as the description should be attachedin three copies. The illustrations should be signedby the applicant or a representative.7. SignatureAll the documents in the filing procedures shouldbe signed, according to the following principles:•z when the applicant is a natural person,the documents should be signed by the applicant(applicants)•z when the applicant is a legal person, the documentsshould be signed by the persons entitledto representing the applicant, according to the documentdefining the method of representation.•z When a representative is establishedfor the case, the documents should be signedby the representative.It is advisable that the applicant prior to filingthe application get acquainted with the basic legalprovisions concerning industrial designs, such as,among others, the Industrial Property Lawof 30 June 2000 (Journal of Laws 2003, No119, text 1117 with later amendments), as well asthe regulation by Prime Minister of 30 January2002, concerning filing and processing industrialdesign applications (Journal of Laws No 40, text358 and of 2005, No 106, text 893).Prepared by:Receiving Department:Agnieszka Izdebska,Irmina Kudrelik, MałgorzataPawłowska-Komar, SylwiaSzpakowskaKrok po krokuJak przygotować zgłoszeniewzoru przemysłowegoDokumentacja zgłoszeniowa wzoru przemysłowego składasię z trzech niezależnych elementów: podania o udzielenieprawa z rejestracji wzoru przemysłowego, opisu oraz ilustracjiwzoru. Podanie składane jest w jednym egzemplarzu,opis oraz ilustracja wzoru w trzech egzemplarzach.PodanieJako podanie zaleca się wykorzystaniegotowego formularza podaniao udzielenie prawa z rejestracji wzoruprzemysłowego, który jest zamieszczonyna stronie internetowej UrzęduPatentowego w zakładce procedurakrajowa, formularze. Formularzdostępny jest w formacieDOC. oraz PDF.Podanie powinno zawierać:• z Dane zgłaszającego: nazwiskoi imię lub nazwę oraz adres, jego NIPi PESEL lub REGON w zależnościod tego, czy zgłaszającym jest osobafizyczna czy firma•z Tytuł wzoruTytuł powinien być nazwą rodzajowąproduktu, w którym wzór jest zawartybądź zastosowany. Nie należyPrzepisy odnoszące się bezpośrednio wzorów przemysłowychzebrane są w Dziale IV pt. „Wzory przemysłowe i prawaz rejestracji wzorów przemysłowych” ustawy z dnia 30 czerwca2000 r. Prawo własności przemysłowej (Dz. U. z 2003 r. Nr 119,poz. 1117 z późn. zm.) oraz w rozporządzeniu prezesa RadyMinistrów z dnia 30 stycznia 2002 r. w sprawie dokonywaniai rozpatrywania zgłoszeń wzorów przemysłowych (Dz. U. nr 40,poz. 358, z 2005 r. nr 106, poz. 893).Wzorem przemysłowym jest nowa i posiadająca indywidualnycharakter postać wytworu lub jego części, nadana muw szczególności przez cechy linii, konturów, kształtów,kolorystykę, strukturę lub materiał wytworu oraz przez jegoornamentację. Wytworem jest każdy przedmiot wytworzonyw sposób przemysłowy lub rzemieślniczy, obejmującyw szczególności opakowanie, symbole graficzne orazkroje pisma typograficznego, z wyłączeniem programówkomputerowych.64 • KWARTALNIK URZĘDU PATENTOWEGO RP Wydanie specjalne

w tytule umieszczać nazw własnych,bądź nazw handlowych.• z Dane twórcy: imię, nazwisko orazadres•z Podstawę prawa do prawaz rejestracji, jeśli zgłaszający nie jesttwórcą wzoru przemysłowegoW przypadku, gdy wzór został zaprojektowanyw ramach wykonywaniaobowiązków służbowych należywskazać art. 11 ust. 3 ustawy pwp.•z PodpisPodanie powinno być podpisaneprzez zgłaszającego (zgłaszających),lub pełnomocnika o ile został ustanowionyw sprawie.• z Spis załączonych dokumentów(należy uzupełnić zgodnie z formularzem)• z Dane pełnomocnika, jeżeli pełnomocnikzostał ustanowiony w sprawie:imię, nazwisko, adres,Pełnomocnikiem strony w postępowaniuprzed Urzędem Patentowymw sprawach związanych z dokonywaniemi rozpatrywaniem zgłoszeńwzorów przemysłowych może byćrzecznik patentowy, lub rodzice,małżonek, rodzeństwo lub zstępnistrony oraz osoby pozostająceze stroną w stosunku przysposobienia.Osoby niemające miejscazamieszkania, lub siedziby na terytoriumPolski powinny działać tylkoza pośrednictwem rzecznika patentowego.Podanie może obejmować także:•z Oświadczenie o korzystaniuz pierwszeństwa: należy wskazaćdatę wcześniejszego zgłoszenia, krajzgłoszenia oraz których odmian wzorupierwszeństwo dotyczy.Oświadczenie dotyczy przypadku,gdy wzór zgłoszono wcześniej(nie wcześniej niż 6 miesięcy przeddatą zgłoszenia w Urzędzie PatentowymRP) w urzędzie patentowymw innym państwie.Wskazanie osoby upoważnionejdo odbioru korespondencji: nazwiskoi imię lub nazwa oraz adresOpis wzoru przemysłowegoPrzepisy: Wymagania dotycząceopisu sprecyzowane są w art. 108ust.3 ustawy z dnia 30 czerwca2000 r. Prawo własności przemysłowej(Dz. U. z 2003 r. Nr 119,poz. 1117 z późn. zm.) oraz w §5rozporządzenia prezesa Rady Ministrówz dnia 30 stycznia 2002rw sprawie dokonywania i rozpatrywaniazgłoszeń wzorów przemysłowych(Dz. U. nr 40, poz. 358 orazDz. U. Nr 106, poz. 893) oraz w Załącznikunr 1 do tego rozporządzenia.Na wzór przemysłowy udziela się prawa z rejestracji.Wzorem przemysłowym może być chroniony wyłącznie wyglądzewnętrzny konkretnego wytworu/przedmiotu, w zakresie,w jakim jest on widoczny w trakcie jego zwykłego użytkowania.W ramach kategorii, jaką jest wzór przemysłowy ochronienie podlegają schematy przedmiotów lub sposoby ich tworzenia,plany i koncepcje, wzory dyktowane wyłącznie funkcjątechniczną.Nie udziela się prawa z rejestracji na wzory, którychwykorzystanie byłoby sprzeczne z porządkiem publicznymi dobrymi obyczajami, oraz takie, które zawierają, bez zgodywłaściwego podmiotu oznaczenia wymienione w art. 131 ust. 2pkt 2-4 ustawy (takie jak: nazwy lub skróty nazw państw, nazwylub herby polskich województw, miast lub miejscowości).Opis powinien wyjaśniać ilustracjęwzoru i doprecyzowywać oczekiwanyzakres ochrony.Opis powinien obejmowaćwe wskazanej kolejności następująceelementy:•z Tytuł (ten sam, który zostałwskazany w podaniu)Tytuł powinien być nazwą rodzajowąproduktu, w którym wzór jest zawartybądź zastosowany. Nie należy w tytuleumieszczać nazw własnych, bądźnazw handlowych.•z Przeznaczenie wzoru, należyprecyzyjnie opisać przeznaczeniewzoru w szczególności w przypadku,gdy nie wynika ono jednoznaczniez tytułu wzoru.•z Opis ilustracji – należy opisaćwszystkie rysunki i fotografiestanowiące ilustrację wzoru, tak,by nie było wątpliwości co przedstawiają.Przykładowo: na fig. 1 pokazanokrzesło w widoku z boku, na fig. 2pokazano w powiększeniu szczegół– fragment nogi krzesła oznaczonyliterą „A” z fig. 1, itd.•z Ponumerowany wykaz odmianwzoru – w przypadku, gdy zgłoszenieobejmuje kilka postaci wytworumających wspólne cechy istotne,należy wymienić, oznaczając kolejnyminumerami, wszystkie te postaciewytworu.Wykaz ten można połączyć z opisemilustracji, tak by nie powtarzać tych samychinformacji – przykładowo:wzór w odmianie pierwszej to krzesłopokazane na fig. 1, fig. 2 i fig. 3, gdziena fig. 1 pokazano krzesło w widokuz boku itd.Jednym zgłoszeniem mogą być objętejedynie postacie wytworu mającewspólne cechy istotne. Powinnyto być cechy dominujące wizualnienp. wspólny oryginalny kształt wytworów,lub jednakowy silnie dominującyornament przy zmiennym kształcie.Postacie wytworu objęte jednym zgłoszeniempowinny posiadać istotnecechy wspólne, bez względu na to,Wydanie specjalne KWARTALNIK URZĘDU PATENTOWEGO RP • 65

Wystawy / ExhibitionsUniwersytet Artystyczny w PoznaniuWydział Architektury i Wzornictwa„Proces Projekt Produkt”Wystawa prezentuje wdrożone do produkcji efekty pracy projektowej w ramach Programu Edukacyjno-Projektowego(PE-P) realizowanego od 2001 roku na Uniwersytecie Artystycznym w Poznaniupod opieką Prof. Katarzyny Laskowskiej.2011 rok jest rokiem obchodów 60-lecia istnienia kierunku Architektura Wnętrz, 40-lecia Wzornictwaoraz 10-lecia programu PE-P na UAP.Ideą PE-P jest stworzenie środowiska sprzyjającego wszystkim zainteresowanym stronom: inwestorom, instytucjom gospodarczym, studentomoraz naukowcom – dydaktykom. Program tworzy platformę, w ramach której przygotowuje się studentów do współpracy z odbiorcą – przemysłem,opracowuje się wzory użytkowe odpowiadające na potrzeby społeczne, inicjuje się kontakty biznesowe prowadzące do wdrożenia, oraz różnychform zatrudnienia absolwentów i naukowców.Przedstawiane projekty wdrożone do produkcji to:– rodzina siedzisk FLAI, proj. Małgorzata Bronikowska (wdrożona do produkcji przez NOTI),– rodzina stolików ONYKS, proj. Marta Szczepańska (w trakcie wdrożenia przez MIKOMAX, 9 PE-P).The University of Arts in PoznańFaculty of Architecture and Design“Process Design Product”The exhibition presents the results of the design work, implemented for production, and created within the framework of the Educational andDesign Program conducted since 2001 at the University of Arts in Poznań, under guidance of Prof. Katarzyna Laskowska. The year 2011 isthe year of the 60th anniversary of the Department of Interior Achitecture, the 40th anniversary of the Design and the 10th anniversary of theEducational and Design Program at the University.The idea behind the Educational and Design Program is creation of an environment friendly to all the stakeholders: investors, economy institutions,students and academics. The program aims to create a platform of cooperation between the students and the industry, and to createdesigns and utility models which can meet social needs. Besides, through the program various business contacts are initiated which then leadto implementation of the creations, and future employment of university graduates.The presented designs which have already been implemented for production are:– family of seats FLAI, by Malgorzata Bronikowska (implemented for production by NOTI)– family of little tables ONYKS, by Marta Szczepańska (in the process of implementation by MIKOMAS, 9 PE-P)Trzy Myszy. Zabawki z tekturyTrzy Myszy to mała rodzinna firma produkująca zabawki z doskonałej jakości pięciowarstwowejtektury, wyprodukowanej specjalnie na potrzeby firmy. Założyciele Trzech Myszy są absolwentamiWarszawskiej Akademii Sztuk Pięknych, dlatego szczególną wagę przykładają do estetycznejstrony oferowanych zabawek dla dzieci, których gusta jeszcze się kształtują. Wszystkiewyroby Trzech Myszy wynikają z prywatnych doświadczeń i zabaw projektantów z dziećmi.Tekturowe produkty Trzech Myszy nadają się do samodzielnego ozdabiania przez dzieci dającim możliwość rozwoju manualnego, artystycznego oraz tworzenia za każdym razem indywidualnych,niepowtarzalnych i oryginalnych zabawek. Konieczność pomocy ze strony rodzicówprzy składaniu tych zabawek buduje również wzajemne relacje między członkami rodziny. Tekturowydomek, znajdujący się w ofercie trzech Myszy zajął I miejsce w konkursie MuzeumZabawek w kategorii Projektanci wzorów wdrożonych do produkcji.Three mice. Cardboard toysThree mice is a small family-owned business manufacturing toys from high quality, five layer cardboard, produced specially for the needs of thatbusiness. The founders of Three Mice are graduates from the Academy of Fine Arts in Warsaw, and that is why they pay special attention tothe aesthetic aspect of their toys. They remember that the taste of the children for whom they design, are still being created. All the productsof Three Mice are the result of the designers’ private experiences and playing with children. The products of Three Mice are fit for individualdecoration by children thus providing a possibility for the development of manual and artistic skills in children. The parents’ assistance withfolding of the toys helps building the mutual relations between members of the family. The cardboard little house, which is on the offer of ThreeMice was awarded first prize in the competition in the Museum of Toys in the category of designs implemented for production.

czy zgłoszenie obejmuje odmianyjednego wytworu (np. krzesła), czy teżkomplet wytworów (np. kompletmebli). Jeżeli zgłoszenie obejmujeodmiany tego samego wytworu liczbaich nie może przekraczać dziesięciu.Ograniczenie to nie występujew przypadku zgłaszania kompletuwytworów. Kompletem jest zestawwytworów posiadających istotnecechy wspólne, wzajemnie się uzupełniającychi oferowanych na rynkuw całości. Zgłoszenie może obejmowaćwzór w odmianach (maksymalniedziesięciu) lub jeden kompletwytworów. Szerszą interpretacjęzagadnienia jednolitości zgłoszenia,wynikającą z postanowień art. 108ust. 4 i ust. 5, cytowanej powyżejustawy pwp, można znaleźćna stronie internetowej Urzędu,w zakładce Akty prawne, WytycznePrezesa UP RP.•z Cechy istotne wzoru przemysłowego– po tych słowach, na końcuopisu należy wymienić te cechy,które odróżniają zgłaszany wzórod znanych już wzorów i stanowiąpodstawę identyfikacji wzoru.Cechy istotne to cechy wybranespośród tych, które są widocznena ilustracji wzoru i któresą wymienione w definicji wzoru(art. 102 pwp) tzn. dotyczą cechlinii, konturów, kształtów, kolorystyki,struktury lub materiału wytworu lubornamentacji. Nie należy wskazywaćcech niewidocznych na ilustracjiwzoru np. dotyczących kolorystyki,czy materiału wytworu, jeżeli ilustracjęstanowią czarno-białe rysunki.Nie należy także wskazywać cechniewymienionych w definicji wzorunp. dotyczących technologii wytwarzania,cech funkcjonalnych, czy wymiarów.W przypadku, gdy zgłoszenie obejmujeodmiany wzoru należy najpierwwskazać cechy istotne dotyczącewszystkich odmianNie należy wymieniać cech typowychdla danych wytworów (np. prostopadłościennykształt w przypadkuszafek).Ilustracja wzoruprzemysłowegoPrzepisy: Formalne wymaganiadotyczące ilustracji wzoru przemysłowegosprecyzowane są w: §6i §7 rozporządzenia prezesa RadyMinistrów z dnia 30 stycznia 2002 r.w sprawie dokonywania i rozpatrywaniazgłoszeń wzorów przemysłowych(Dz. U. nr 40, poz. 358 orazDz. U. Nr 106, poz. 893) oraz w Załącznikunr 1 do tego rozporządzenia.Ilustrację wzoru przemysłowegomogą stanowić rysunki, wizualizacjekomputerowe, fotografie lub próbkimateriału włókienniczego.Wszystkie elementy stanowiące ilustrację:każdy rysunek (każdy rzut),odrębna wizualizacja komputerowa,fotografia, próbka powinny być ponumerowanei oznaczone kolejno fig.1,fig.2 itd. Strony ilustracji nie powinnyzawierać żadnego tekstu, jedynieoznaczenie numeracji figur i ewentualnie,jeżeli istnieje taka potrzeba,odnośniki, które powinny być opisanew opisie.Ilustracja wzoru powinna przedstawiaćprzedmiot wzoru z wyraźnymwskazaniem cech istotnych (cechyniepokazane na ilustracji nie podlegająochronie). Zgłaszający możeprzedstawić wzór w tylu ujęciach,ile uzna za konieczne do pełnegozobrazowania wzoru. Jeżeli przedmiotemzgłoszenia jest wzór dotyczącywytworu trójwymiarowego,niezbędne jest pokazanie wytworuw tylu widokach, by na podstawieilustracji i korzystając z wyjaśniającegoją opisu można było wzórodtworzyć.Jeżeli zgłoszenie obejmuje odmianywzoru, materiał ilustracyjny powinienobejmować ilustrację zbiorczą przedstawiającąwszystkie odmiany wzoruna jednym arkuszu. Ilustracja zbiorczamoże obejmować tylko po jednym,najbardziej reprezentatywnymwidoku każdej odmiany (nie musiobejmować wszystkich dołączonychilustracji).Wszystkie elementy stanowiąceilustrację wzoru (arkusze z rysunkami,fotografie oraz próbki) powinnybyć podpisane przez zgłaszającego(zgłaszających), lub pełnomocnika,w sposób umożliwiający pominięciepodpisu przy reprodukcji (najlepiejna odwrocie).Ilustracja wzoru powinna przedstawiaćprzedmiot wzoru na neutralnymtle (bez innych dodatkowych przedmiotów).OpłatyWysokość opłat określa rozporządzenieRady Ministrów z dnia 29 sierpnia2001 r. w sprawie opłat związanychz ochroną wynalazków, wzorówużytkowych, wzorów przemysłowych,znaków towarowych, oznaczeńgeograficznych i topografii układówscalonych (Dz. U. Nr 90, z poz. 1000z późn. zm.).Całkowity koszt związany z ochronąwzoru przez pięć lat wynosi 770 zł.Kwota ta jest pobierana w dwóchetapach:•z Opłata za zgłoszenie w wysokości300 zł powinna zostać uiszczonanajpóźniej w terminie jednego miesiącaod daty doręczenia wezwaniaUrzędu.•z Opłata za pierwszy pięcioletniokres ochronny, który wynosi 5 latod daty zgłoszenia wzoru oraz opłataza publikację, razem 470 zł powinnyzostać uiszczone w terminie trzechmiesięcy od daty doręczenia wezwaniaUrzędu.Powyższe wskazówki obejmują najważniejszeinformacje umożliwiająceprawidłowe przygotowanie dokumentacjizgłoszeniowej wzoru przemysłowego.W opracowaniu pominiętoniektóre szczegółowe zagadnieniadotyczące m.in. technicznych aspektówprzygotowywanych dokumentów(takich jak wielkość czcionki, marginesy,jakość ilustracji itp.), które możnaznaleźć w ww. przepisach.Przygotowała: Elżbieta DoboszWydanie specjalne KWARTALNIK URZĘDU PATENTOWEGO RP • 67

Step by stepHow to preparean industrial designapplication?Documentation making up the applicationfor an industrial design consistsof three individual elements: requestfor granting the right in registrationof the industrial design, descriptionand illustration of the design. The requestshall be filed in one copy, whereasthe description and illustration of the designin three copies.RequestIt is recommended to draw up the requeston the form of request for granting the rightin registration of the industrial design, providedon the website of the Patent Office,under Procedure before the PPO, forms.The form is available in DOC and PDFformat.The provisions directly relating to industrialdesigns are collected in Part4, “Industrial Designs and Rightsin Registration for Industrial Designs”of the Act of 30 June 2000 IndustrialProperty Law (Dz. U. of 2003, No 119,item 1117, as amended) and in the Ordinanceof the President of the Councilof Ministers of 30 January 2002on filing and processing industrialdesign applications (Dz. U. No 40,item 358, of 2005 No 106, item 893).Any new and having individualcharacter appearance of the wholeor a part of a product resulting fromthe features of, in particular, the lines,colours, shape, texture or materialsof the product and its ornamentation,shall constitute an industrial design.Any industrial or handicraft item, including,in particular, packaging, getup,graphic symbols and typographictypefaces, but excluding computerprograms, shall be considered to bea product.The request should contain:•z Indications concerning the applicant:surname and first name or nameand address, NIP and PESEL or REGION,depending on whether the applicantis a natural person or a company.•z Title of the design:The title should be the generic nameof the product in which the design is embodiedor applied. The title should notcontain proper nouns or trade names.• z Indications concerning the creator:first name, surname and address•z Legal basis for the right in registration,when the applicant is not the creatorof the industrial design.If the design has been made by a creatorin the course of his/her employment duties,Article 11 (3) of Industrial PropertyLaw shall be demonstrated.•z SignatureThe request should be signedby the applicant(s) or his/her proxy if oneis appointed for the procedure.• z List of annexed documents (to befilled in according to the form).•z Indications concerning the representative,if appointed for the procedure:first name, surname, addressIn proceedings before the Patent Officein matters relating to the filingand processing of applications of industrialdesigns only a patent agent orparents, spouse, siblings or descendantsof the party and persons in the relationby-adoptionwith the party may act asa representative of a party to a proceeding.Any persons not having their domicileor seat in Poland may only act whenrepresented by a patent agent.The request may also cover:• z Declaration of enjoying the priority:date of earlier filing, designated countryand forms of the industrial design to whichthe priority pertains.The declaration is made when the designhas earlier filing (no earlier than 6 monthsbefore the date on which the industrialdesign was filed at the Patent Officeof the Republic of Poland) in a patentoffice of another country.Designation of the person authorisedto receive correspondence: surnameand first name or name and addressDescription of an industrialdesignProvisions: Requirements concerningdescriptions specified in Article 108 (3)of the Act of 30 June 2000 Industrial PropertyLaw(Dz. U. of 2003 No 119, item 1117 asamended) and Article 5 of the Ordinanceof the President of the Council of Ministersof 30 January 2002 on filing and processingindustrial design applications(Dz.U. No 40, item 358 and Dz.U. No 106,item 893) as well as Annex 1 thereto.The description should explain the illustrationof the design and specify the scopeof protection sought.The description should cover the elementsbelow in the following order:• z Title (the same as demonstratedin the request)The title should be the generic nameof the product in which the design is embodiedor applied. The title should notcontain proper nouns or trade names.• z Intended purpose: intended purposeof the design should be precisely described,in particular if it does not explicitlyresult from the title of the design.• z Description of an illustration: eachdrawing and photograph constituting anillustration of the design should be describedto raise no doubts as to what theyillustrate.For example: Fig. 1 presents the sideof the chair; Fig. 2 presents the enlargeddetail – fragment of the chair leg markedwith the letter “A” of Fig. 1, etc.• z Numbered list of forms of the design –all forms of the product shall be listed by assigningsubsequent numbers, when the applicationcovers several forms of the designhaving common essential features.The list may be combined with the descriptionof illustration in order not to repeatthe same information – for example:the design in its first form is the chair presentedin Fig. 1, Fig. 2 and Fig. 3, whereFig. 1 presents the side of the chair, etc.One application may only cover formsof a product, having common essentialfeatures. The features should dominatein visual terms, e.g. common originalshape of products or identical stronglydominating ornament with irregular68 • KWARTALNIK URZĘDU PATENTOWEGO RP Wydanie specjalne

For an industrial design a rightin registration may be granted.Industrial design may only protectthe external appearance of a specificproduct/article to the extentas it is visible during normal use.Protection under the category of anindustrial design does not cover diagramspresenting articles or mannersof their creation, plans and concepts,designs solely dictated by their technicalfunctions.Rights in registration shall not begranted for designs whose exploitationwould be contrary to public orderor morality and for designs whichincorporate, without the authorisationissued by a competent authority,signs listed in Article 131 (2) (2)-(4)of the Act (e.g. name or abbreviatedname of the state, names or armorialbearings of Polish voivodships, townsor communities).shape. Forms of the product coveredby one application should have commonessential features irrespective of whetherthe application covers forms of one product(e.g. chair) or a set of products (e.g.set of furniture). When the applicationcovers forms of the same product, theirnumber cannot exceed 10. The limitationdoes not cover filing of sets of products.A set shall mean a collection of productshaving common essential features,complementing one another and offeredon the market in whole. The applicationmay cover a design in (maximum of 10)forms or one set of products. Widerinterpretation of the matter of uniformityof the application resulting from the provisionsof Article 108 (4) and (5) of the IndustrialProperty Law Act cited abovemay be found on the PPO’s website,under Akty prawne, Wytyczne PrezesaUPRP.•z Essential features of the industrialdesign – at the end of the description thesewords should be followed by the list of featureswhich distinguish the filed design fromother known designs and enable its identification.Essential features shall mean the featuresselected from those which are presentedon the illustration of the design and arelisted in the definition of a design (Article102 of Industrial Property Law), i.e. theyrelate to lines, colours, shape, texture ormaterials of the product and its ornamentation.Features not presented on the illustrationof the design, e.g. regarding colours ormaterial of the product, shall not be demonstratedwhen the illustration has the formof black and white drawings. Features notlisted in the definition of the design, e.g.regarding the manufacture technology,functional features or dimensions, shall notbe demonstrated either.When the application covers formsof the design, essential features relatingto all of the forms shall be presented first.Features typical of given products (e.g.cuboidal shape in the case of cupboards)shall not be demonstrated.Illustration of an industrialdesignProvisions: Formal requirements concerningthe illustration of the industrial designare specified in Article 6 and 7 of the Ordinanceof the President of the Councilof Ministers of 30 January 2002 on filingand processing industrial design applications(Dz.U. No 40, item 358 and Dz. U. No106, item 893) as well as Annex 1 thereto.Illustration of the industrial design mayconsist of drawings, computer visualisations,photographs or samples of textilefabrics.All elements forming the illustration: eachdrawing (each projection), separate computervisualisation, photograph, sampleshall be numbered and marked subsequentlyas Fig. 1, Fig. 2, etc. Illustrationpages shall not contain text, but only markingsof numbers of figures and, alternativelyif necessary, references, which shouldbe described in the description.Illustration of the design shall presentthe subject of the design with clear indicationof essential features (features not presentedon the illustration shall not be protected).The applicant may present the designfrom as many views as he/she seesfit for complete illustration of the design. Ifthe application concerns a design relatingto a three-dimensional product, the productshall be presented from as many viewsas necessary to enable the design to bereproduced on the basis of the illustrationsand the explanatory description.If the application covers forms of the design,the illustrative material shall covera collective illustration presenting all formsof the design on one sheet. The collectiveillustration may cover only one mostrepresentative view of each form (it is notrequired to demonstrate all the illustrationsprovided).Each element illustrating the design (sheetswith drawings, photographs and samples)shall be signed by the applicant(s) or representativein a manner enabling omissionof the signature for reproduction purposes(it is best to sign overleaf).Illustration of the design should presentthe subject of the design against a neutralbackground (without any additional objects).FeesThe amount of fees is specified in the Ordinanceof the President of the Councilof Ministers of 29 August 2001 on feesrelating to the protection of inventions, utilitymodels, industrial designs, trademarks,geographical indications and topographiesof integrated circuits (Dz.U. No 90, item1000, as amended).Total cost of industrial design protectionfor the period of 5 years is PLN 770. Thisamount is collected in two steps:•z Fee for the application, to the amountof PLN 300, shall be payable no later thanwithin one month from the date of deliveryof the invitation of the Office.•z Fee for the first 5-year period of protection,covering 5 years from the date of filingof the design application and fee for the publication,i.e. PLN 470 in total, shall be payablewithin three months from the date of deliveryof the invitation of the Office.The guidelines above cover the mostimportant information facilitating appropriatepreparation of documents makingup the application of the industrial design.The study omits certain detailed issuesrelating to, inter alia, technical aspectsof documents prepared (e.g. the sizeof font, margins, illustrations quality, etc.),which may be found in the provisions mentionedabove.Drawn up by Elżbieta DoboszWydanie specjalne KWARTALNIK URZĘDU PATENTOWEGO RP • 69

Wystawy / ExhibitionsGaleria Abonda. Barbara FandriKolekcja odzieży lnianejBarbara Fandri zaczęła swoją przygodę z lnem pod koniec lat 90. Razem ze swoim perfekcyjnym zespołem szwaczek,hafciarek i koronczarek tworzy piękne, ręcznie zdobione wyroby z lnu. Kolekcje artystki prezentowane były na licznychwystawach w kraju i zagranicą, a założona w przez nią galeria Abonda zdobyła w 2009 roku pierwszą nagrodęw Polsce – Global Innovator Award, za najbardziej innowacyjne wnętrze promujące wyroby rękodzieła artystycznego.Najnowsza kolekcja lnianych ubiorów Barbary Fandri zostanie zaprezentowana razem ze specjalnie zaprojektowanądo niej biżuterią z bursztynu, drzewa dryftowego, lnu i ceramiki.Abonda Gallery. Barbara FandriCollection of linen clothingBarbara Fandri began her adventure with linen at the end of the nineties. With her team of professional seamstresses and embroiderers shecreates beautifully hand-made linen products. Her collections were displayed at numerous exhibitions at home and abroad, and Abonda Galleryestablished by her was awarded in 2009 the first prize in Poland – Global Innovator Award for the most innovative interior which promotesartistic handicraft. The latest collection of linen clothing by Barbara Fandri will be presented together with the specially designed jewellery madeof amber, driftwood, linen and ceramics.Politechnika RadomskaAgnieszka Borkowska,Ewa Lubomirska„Odkrywamy Gaudiego”„Street step”Agnieszka i Ewa to studentki Politechniki Radomskiej. Uczą siępod okiem prof. Irminy Aksamitowskiej – Szadkowskiej na WydzialeMateriałoznawstwa, Technologii i Wzornictwa w katedrzeWzornictwa Obuwia i Odzieży. Dziewczyny zaprojektowały dwiekolekcje obuwia nagrodzone złotymi medalami na MiędzynarodowychTargach Obuwia i Wyrobów ze Skóry w Poznaniu.Kolekcja „Odkrywamy Gaudiego” Agnieszki Borkowskiej wykorzystuje bogatą kolorystykę charakterystyczną dla Katalońskiego architekta. Formynawiązują do niezwykłych wręcz baśniowych kształtów. Do łączenia elementów została wykorzystana metoda patchworku, będąca nawiązaniemdo mozaikowych zdobień z których słynął Gaudi. Ciekawym i nowatorskim detalem są również obcasy wykonane z materiału imitującego kamień.„Street Step” to kolekcja obuwia zaprojektowana przez Ewę Lubomirską. Obuwie zostało wykonane z naturalnych skór i wyprodukowane wyłączniez krajowych produktów.The Technical University of Radom. Agnieszka Borkowska, Ewa Lubomirska“Discovering Gaudi”“Street step”Agnieszka and Ewa are students of the Technical University of Radom. They study under guidance of Prof. Irmina Aksamitowska – Szadkowskain the Faculty of Materials Science and Technology and Design in the Department of Clothing and Shoes Design. They are the authors oftwo collections of shoes which were awarded gold medals at the International Shoe and Leather Products Fairs in Poznań.The collection “Discovering Gaudi” by Agnieszka Borkowska employs rich colours which are characteristic for the Catalan architect. The formsresemble unusual, almost fairy like shapes. The patchwork method as a reference to mosaic decorations, typical of Gaudi, was used for combiningelements. One of the unique detail are heels made of the imitation of stone.“Street Step” is a collection of shoes designed by Ewa Lubomirska. The shoes were made from real leather and exclusively domesticproducts.

Przegląd orzecznictwa w zakresie wzorów przemysłowychWokół wzoróww sprawach spornychPrzedstawia Bolesław Białkowicz, ekspert UP RPŻeby uzmysłowić, jakie problemy wynikająprzy rozpatrywania spraw spornycho unieważnienie prawa z rejestracji wzorówprzemysłowych, chciałbym przedstawić dwaprzykłady orzecznictwa Urzędu PatentowegoRP w tym zakresie.Pierwszy, dotyczy sytuacji, w której wprowadzenieniewielkich zmian w znanejpostaci wzoru przemysłowego nie zmieniaogólnego wrażenia, jakie wywieraon na zorientowanym użytkowniku oraz sytuacji,w której wyrok sądu powszechnegoprzesądza o naruszeniu praw osobistychlub majątkowych poprzez używanie danegowzoru przemysłowego.W omawianej sprawie sprzeciw do UP RPzostał złożony przez spółkę X z Kielc i dotyczyłdecyzji Urzędu o udzieleniu prawa z rejestracjiwzoru przemysłowego pt.: „Płytkaceramiczna z dekoracją LATO” nr Rp11 434.Wobec uznania sprzeciwu przez uprawnionegoza bezzasadny sprawa ta zostałaprzekazana do rozstrzygnięcia w trybie postępowaniaspornego.Za podstawę prawną swego żądania wnoszącysprzeciw podał przepisy art. 102, 104 i art.117 ust. 2 ustawy Prawo własności przemysłowej(dalej pwp) zarzucając, że przedmiotowywzór przemysłowy nie posiadał w dniujego zgłoszenia do rejestracji cech indywidualnegocharakteru (art. 104 pwp), a jegoużywanie narusza autorskie prawa majątkowewnoszącego sprzeciw (art. 117 ust. 2 pwp).Kielecka Spółka posiada bowiem wyłączneprawa autorskie do kompletnej kompozycjiwzoru płytek ceramicznych o nazwie handlowej„Almeria” przez nią produkowanej i wprowadzanejdo obrotu handlowego na ponaddwa lata przed datą pierwszeństwa spornegowzoru. Zdaniem wnoszącego sprzeciwsporny wzór stanowi naśladownictwo płytek„Almeria” z uwagi na wykorzystanie motywuroślinnego mniszka lekarskiego, motywupołączenia kilku motyli z tym motywem roślinnym,tła w postaci nierównomiernie rozłożonychowocków z pióropuszami, motywustylizowanego zarysu łodygi oraz proporcjimotyli i ich rozmieszczenia.Na poparcie swoich zarzutów wnoszącysprzeciw przedłożył m.in. prawomocny wyrokSądu Apelacyjnego, w którym Sąd uznał,że używanie spornego wzoru narusza autorskieprawa majątkowe wnoszącego sprzeciwdo kompozycji płytek „Almeria”, swój katalogoraz faktury VAT z 2004 r. obejmujące pozycję„Almeria beige”.Uprawniony podniósł, iż przedmiot spornegowzoru wywołuje na zorientowanym użytkowniku,którym jest osoba zawodowo nabywającapłytki bądź badająca rynek celem ich zakupu,odmienne wrażenie niż płytki „ALMERIA”ze względu na wyraźny „obraz” motyla (podczasgdy na płytkach „Almeria” występująćmy), inne rozmieszczenie pozostałych motylina płytce, oraz jej odmienną kolorystykęi fakturę, a więc cechuje się indywidualnymcharakterem. Ponadto, płytka według przedmiotowegowzoru jest samodzielnym utworemi nie narusza autorskich praw majątkowychwnoszącego sprzeciw do kompozycji płytek„Almeria”.Urząd zważył, iż każdy może wnieść umotywowanysprzeciw wobec prawomocnej decyzjiUrzędu Patentowego o udzieleniu prawaz rejestracji wzoru przemysłowego (art. 246ust. 1 pwp), a jeżeli uprawniony w odpowiedzina sprzeciw podniesie zarzut, że sprzeciwten jest bezzasadny, to sprawa zostaje przekazanado rozstrzygnięcia w postępowaniuspornym (art. 247 ust. 2 pwp).Zgodnie z przepisem art. 246 ust. 2 pwppodstawę sprzeciwu stanowią okoliczności,które uzasadniają unieważnienie prawa z rejestracji.Natomiast w myśl art. 255 ust. 1 pkt 9pwp sprawy o unieważnienie prawa z rejestracjina skutek złożonego sprzeciwu uznanegoza bezzasadny rozpatruje Urząd Patentowy RPw trybie postępowania spornego, przy czymKolegium rozstrzyga sprawy w trybie postępowaniaspornego w granicach wniosku i jestzwiązane podstawą prawną wskazaną przezwnioskodawcę. Abstrahując od powyższego,należy podkreślić, iż w przedmiotowej sprawiewzór przemysłowy pt.: „Płytka ceramicznaz dekoracją LATO” nr Rp11 434 został zgłoszo-Wydanie specjalne KWARTALNIK URZĘDU PATENTOWEGO RP • 71

ny do rejestracji w dniu 14 września 2006 r.,a więc do oceny ustawowych warunków wymaganychdo udzielenia ochrony na ten wzórprzemysłowy miała zastosowanie ustawa pwp.Zgodnie z brzmieniem art. 246 pwp sprzeciwjest powszechnym środkiem prawnymsłużącym każdej osobie, a więc nie wymagaod wnoszącego sprzeciw uzasadnieniajego interesu prawnego w sprawie.Definicja wzoru przemysłowego zawartaw art. 102 ust.1 powołanej ustawy pwpstanowi, iż „wzorem przemysłowym jestnowa i posiadająca indywidualny charakterpostać wytworu lub jego części, nadanamu w szczególności przez cechy linii,konturów, kształtów, kolorystykę, strukturęlub materiał wytworu oraz przez jego ornamentację”.Jak wynika z tej definicji, przedmiotemrejestracji wzorów przemysłowych są postacieich wytworów.Cechy istotne spornego wzoru przemysłowegowskazane w opisie załączonym do jegodokumentacji zgłoszeniowej obejmująumieszczenie na płytce ceramicznej lecącychkwiatów dmuchawca z prawej na lewąstronę, a na ich tle trzech motyli z gatunkuRusałka-Pokrzywnik, w określonych położeniach.Pod motylami znajduje się motywroślinny przypominający kształtem gałązkękopru włoskiego. Gałązka ta umieszczonajest z prawej strony płytki, a odpowiednioskierowane motyle są umieszczone nad niązaczynając od dołu do góry, od najmniejszegodo największego.Kolegium Orzekające na podstawie przedłożonychmateriałów dowodowych uznało,że przedmiotowy wzór przemysłowy nie spełniałwymogu indywidualnego charakteruw rozumieniu powołanych przepisówart. 104, gdyż ogólne wrażenie, jakie wywołujeon na zorientowanym użytkowniku nie różnisię od ogólnego wrażenia wywołanego na nimprzez wzór publicznie udostępniony przeddatą, według której oznacza się jego pierwszeństwo.Przeciwstawione materiały dowiodły, iż przeddatą, według której oznacza się pierwszeństwoprzedmiotowego wzoru przemysłowegozostały publicznie udostępnione ceramicznepłytki „ALMERIA”. Ponadto, chociaż kolordekoracji nie został umieszczony wśród cechistotnych spornego wzoru, to przedłożonykatalog ukazuje płytkę w kolorystyce identycznejz kolorystyką płytki przedstawionejna zdjęciu załączonym do dokumentacjizgłoszeniowej spornego wzoru. Cechy postaciowedekoracji umieszczonej na płytkach„ALMERIA”, zbieżne z istotnymi cechamiwzoru spornego, także obejmują umieszczeniena płytce ceramicznej lecących kwiatówdmuchawca z prawej na lewą stronę, na którychtle są podobnie usytuowane (dwa) motyle.Pod motylami znajduje się motyw roślinnyprzypominający kształtem gałązkę kopru włoskiego.Gałązka ta umieszczona jest z prawejstrony płytki, a motyle są umieszczone nadnią przy czym motyle są w podobnych pozycjach.Praktycznie identyczne są kolor tła,rodzaj i wielkość owoców motywu roślinnegooraz kierunek ich ułożenia.Wyżej wymienione cechy zbieżne z cechamispornego wzoru, składają się na taki samukład połączenia kilku motyli z motywemroślinnym w postaci stylizowanego zarysułodygi przypominającej kształtem gałązkękopru włoskiego oraz tła w postaci nierównomiernierozłożonych owocków z pióropuszami.W związku z powyższym, należy uznać,że całość obrazu płytki przesądza o tym,iż wrażenie, jakie wywołuje sporny wzórna zorientowanym użytkowniku nie różni sięod ogólnego wrażenia wywołanego na nimprzez płytki „Almeria”, a w szczególnościprzez płytkę oznaczoną „InsertoAlmeria Zefir 20x25”.Oceny ogólnego wrażenia, w myśl art. 104ust. 2 dokonano z uwzględnieniem zakresuswobody twórczej przy opracowywaniu wzoru.Zakres ten jest praktycznie nieograniczony,gdyż dekoracja na płytce ceramicznej nie musispełniać żadnych wymagań użytkowych.Na płytce można umieścić dowolny obraz.Szeroki zakres swobody twórczej zwiększawymagania dotyczące indywidualnego charakteruspornego wzoru.Oceny indywidualnego charakteru spornegowzoru dokonano przez pryzmat zorientowanegoużytkownika uznając, że w przypadkupłytki ceramicznej przeznaczonej do wykładaniajest nim osoba zawodowo nabywającapłytki bądź badająca rynek celem ich zakupu.Dla takiego użytkownika nie ma znaczenia,jak nazywają się poszczególne elementyzdobnicze, lecz ich postać. Dlatego sam fakt,że we wzorze spornym występują motyle,a w przeciwstawieniu są ćmy, a ponadto,że we wzorze spornym występuje motywgałązki kopru włoskiego, a w przeciwstawieniujest dmuchawiec, sam w sobienie może przesądzać o istnieniu indywidualnegocharakteru kwestionowanegorozwiązania. Decydujące znaczenie maocena całości i wrażenie jakie jest tegowynikiem.Zorientowany użytkownik może nie wiedzieć,że motyle to Rusałki – Pokrzywniki i utożsamićje z ćmą, w sytuacji gdy wizualnie są onepodobne, tym bardziej, że w porównywanychrozwiązaniach występują inne zbieżne elementy.Dlatego użytkownik taki może uznać,że gałązka kopru to dmuchawiec, w szczególności,gdy wokół tego motywu kopru zostałyzamieszczone owoce dmuchawca.Wykorzystywanie spornego wzoru naruszatakże autorskie prawa majątkowe wnoszącegosprzeciw w rozumieniu art. 117 ust. 2ustawy pwp, gdyż przesądza o tym prawomocnywyrok Sądu Apelacyjnego.Kolejny przykład dotyczy przypadku,w którym przedmiot wzoru jest niewidocznydla ostatecznego użytkownika przyzwykłym jego używaniu.Spółka z Oświęcimia wystąpiła do UrzęduPatentowego RP działającego w trybiepostępowania spornego z wnioskiem o unieważnienieprawa z rejestracji wzoru przemysłowegopt.: „Płyta izolacyjna” nr Rp6182.Swój interes prawny wnioskodawca wywodziłz faktu, że jest producentem styropianu i produktówstyropianowych, w tym także styropianuo cechach objętych spornym prawemz rejestracji, a więc sporne prawo prowadzido ograniczenia zagwarantowanej swobodydziałalności gospodarczej wnioskodawcy.Ponadto uprawniony wezwał wnioskodawcę72 • KWARTALNIK URZĘDU PATENTOWEGO RP Wydanie specjalne

do zaniechania naruszeń prawa z rejestracjispornego wzoru, usunięcia skutków naruszeń,zapłaty odszkodowania oraz złożeniaoświadczenia w prasie. Obecnie przedSądem Okręgowym w Krakowie toczy sięmiędzy stronami postępowanie z powództwauprawnionego o naruszanie praw z rejestracjispornego wzoru.W uzasadnieniu wniosku i na rozprawie wnioskodawcapodniósł, że przedmiotowy wzórnie może stanowić wzoru przemysłowegow rozumieniu art. 102 pwp, gdyż nie posiadaustalonej postaci będąc wynikiem przypadkowego,niepowtarzalnego i nieprzewidywalnegorozkładu kolorowych granul na skutekich mechanicznego mieszania w procesieprodukcyjnym, a w związku z tym nie nadajesię do ponownego odtworzenia w sposóbrzemieślniczy i przemysłowy.Ponad to wnioskodawca podniósł braknowości i indywidualnego charakteru spornegowzoru, co wynikało, zdaniem wnioskodawcy,zarówno z artykułu uprawnionegozamieszczonego we własnym kwartalnikujak i z Normy Branżowej z 1991 r.nr BN-91/6363 – 02 pt.: ”Tworzywa sztuczne.Płyty styropianowe”, która zaleca barwienieperełek styropianu na kolor różowy do czerwonegodla płyt styropianowych samogasnących,oraz z wprowadzenia na rynek,jako efekt przypadkowych wtrąceń w płytachzakładów wnioskodawcy (za granicą), a takżez wielu publikacji, w tym zagranicznych wzorówużytkowych.Uprawniony, podsumowując argumentacjęw postępowaniu, uznał zarzuty wnioskodawcyza bezzasadne. Podnosił, m.in. odmiennośćogólnego wrażenia, jakie wywierająna zorientowanym użytkowniku zarównoprodukty według przeciwstawionych wzorów(tureckiego i niemieckiego), których publikacjesą późniejsze od daty zgłoszenia przedmiotowegowzoru, jak i płyty „zabrudzone”,tj. z przypadkowymi wtrąceniami innegokoloru. Ponadto, większość odmian obuspornych wzorów jest barwna, w przeciwieństwiedo wzorów przeciwstawianych,poszczególne ich odmiany charakteryzująsię także określoną zawartością procentowąplamek. Uprawniony przedłożył dwa tomymateriałów obejmujących jego pozewsądowy przeciwko wnioskodawcy wrazze 112 załącznikami.Ponadto, przesłuchany został w charakterzestrony prezes zarządu spółki uprawnionego.Kolegium Orzekające zważyło, iż stosowniedo przepisów art. 89 ust. 1 w związku z art.117 ust.1 ustawy Prawo własności przemysłowejprawo z rejestracji wzoru przemysłowegomoże być unieważnione na wniosek każdejosoby, która ma w tym interes prawny, przyczym sprawy o unieważnienie prawa z rejestracjirozpatruje Urząd Patentowy RP w trybiepostępowania spornego.Kolegium Orzekające uznało, że wnioskodawcama interes prawny w domaganiu się unieważnieniaprawa z rejestracji spornego wzoruprzemysłowego, gdyż obie strony były w dziedzinieprodukcji styropianu konkurentami,a więc sporne prawo prowadzi do ograniczeniakonstytucyjnej swobody działalności gospodarczejwnioskodawcy, skonkretyzowanejw ustawie z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodziedziałalności gospodarczej. Ponadto uprawnionywezwał wnioskodawcę do zaniechanianaruszeń przedmiotowego prawa z rejestracji,usunięcia skutków naruszeń, zapłaty odszkodowaniaoraz złożenia oświadczenia w prasie.Zagwarantowanie pewności w sferze prowadzonejdziałalności gospodarczej, którą każdymoże wykonywać na zasadzie wolności i zgodnościz prawem w świetle art. 20 i 22 KonstytucjiRP – uzasadnia więc ten interes prawny.Art. 102 ust. 4 pwp stanowi, że w przypadkuwzoru stosowanego lub zawartego w częściskładowej wytworu złożonego, w rozumieniuust. 3 pkt. 1 tego przepisu, ocena nowościi indywidualnego charakteru dotyczy tylko jegowidocznych cech. W literaturze przedmiotuprzyjmuje się, że pojęcie postaci, o którejmowa w art. 102 ust. 1 ustawy Prawo własnościprzemysłowej, jest tożsame z wyglądemzewnętrznym nadawanym wytworom.Ważną wskazówkę interpretacyjną dająw tym względzie przepisy Unii Europejskiejw szczególności Dyrektywy98/71/WE Parlamentu Europejskiegoi Rady z dnia 13 października 1998 r.w sprawie prawnej ochrony wzorów, zgodniez którą przedmiotem ochrony wzorunie mogą być części, które są „niedostępnedla oka”. W doktrynie dostrzega sięróżnice brzmieniowe występujące międzyDyrektywą a ustawą Prawo własnościprzemysłowej w zakresie rozumieniaterminu „postać”, przyjmuje się jednak,że nie mają one charakteru merytorycznego,gdyż w obu aktach prawnych chodzio wizualnie dostrzegalne cechy całegoproduktu lub jego części, z wyjątkiemczęści składowych, które nie są wizualniepostrzegane „w toku zwykłego używaniaproduktu” („Prawo własności przemysłowej”Ewa Nowińska, Urszula Promińska,Michał du Vall, Wydawnictwo PrawniczeLexisNexis, Warszawa 2003, str. 88, 91).Także w orzecznictwie przyjmuje się,że przedmiotem ochrony jest postaćprzedmiotu, jego ogólny efekt wizualny(wyrok SN z dnia 10 lipca 2002 r. sygn. aktII CKN 969/00). Pogląd ten, wypracowanyjeszcze pod rządami poprzednio obowiązującegorozporządzenia Rady Ministrówz dnia 29 stycznia 1963 r. w sprawieochrony wzorów zdobniczych (Dz. U. nr 8,poz. 45), zachowuje w pełni aktualnośćw obecnym stanie prawnym.W związku z powyższym, zdaniem KolegiumOrzekającego, przedmiotem oceny w niniejszejsprawie mogą być tylko te cechy wzoru przemysłowego,które są widoczne na zewnątrzw toku zwykłego używania, czyli dostrzeganew trakcie tego używania zmysłem wzroku.Stanowisko to znajduje potwierdzenie w judykaturzesądów administracyjnych (WSA z dnia17.01.2007 r. sygn. akt VI SA/Wa 2058/06,WSA z dnia 9.03.2007 r. sygn. akt. VI SA/Wa2233/06, NSA z 20.11.2007 r. sygn. akt II GSK276/06).Przedmiotowy wzór obejmuje dziesięć odmianprostopadłościennej płyty izolacyjnejzasadniczo białej z plamkami o różnymkształcie, wielkości i różnym kolorze. Prezeszarządu uprawnionego zeznał m.in., że płytyprodukowane w jego firmie są stosowanejako termoizolator w budownictwie zgodniez rekomendacjami technicznymi znajdującymisię w aktach sprawy (i zgodnie z przeznaczeniemwskazanym przez tytuł „Płyta izolacyjna”i treść opisu zgłoszeniowego). Np. płyta takajest nakładana na ścianę, pokrywana szklanąsiatką i następnie na to jest nakładany tynk.W szczególności, z powyższego wyjaśnieniai ze wskazanych dokumentów (rekomendacjitechnicznych) wynika, że pojedyncza płytajest częścią składową wytworu złożonego,w postaci systemu ocieplenia, ściany, stropu,dachu, czy fundamentu, złożonego z wielupłyt izolacyjnych i warstw je pokrywających.Wydanie specjalne KWARTALNIK URZĘDU PATENTOWEGO RP • 73

Wystawy / ExhibitionsStowarzyszenie TwórcówGrafiki Użytkowej. „yes, we can”Stowarzyszenie Twórców Grafiki Użytkowej (STGU) swoimi działaniami stara sięprzyczynić się do powstania aktywnego środowiska, które stworzy wspólną płaszczyznędo wymiany myśli i doświadczeń, reprezentowania poglądów i koncepcji nad grafiką użytkową. Jedną z płaszczyzn, na których STGU podejmujeswoje inicjatywy, jest działalność wystawiennicza. Wystawa plakatów „Yes, we can” prezentuje w znakomitej większości prace polskich artystówzrealizowane na zlecenie, a nie wydrukowane jedynie na potrzeby wystawy. W pigułce obrazuje nam ona obecny stan ambicji polskich projektantów.Mnogość przedstawianych osób to zarazem różnorodność technik, pomysłów, interpretacji, symboli i form.The Association of Applied Graphic Designers. “YES, we can”The Association of Applied Graphic Designers (STGU) aims at creating an active environment which could act as a platform for the exchangeof thoughts, experiences, presentation of views and ideas concerning applied graphics. One of the areas in which STGU takes its initiativesis organization of exhibitions. The exhibitions of posters “Yes, we can” displays in the majority the works by Polish artists, which were createdon the commission of the exhibitor and not just presented at the exhibition. It presents as in a nutshell the current ambitions and aspirations ofPolish designers. A variety of presented authors is also a variety of techniques, concepts, interpretations, symbols and forms.Zofia Przybyło, Dominika BablokEco-mobile „Ziomik”Zofia Przybyło i Dominika Bablok to absolwentki Katowickiej Akademii Sztuk Pięknych, projektantkiform przemysłowych. Praca dyplomowa Zofii Przybyło była pierwszym grupowym dyplomemuczelni i od razu została nominowana do najlepszych dyplomowych projektów polskiuczelni wyższych. Obejmowała ona „Wyposażenia łazienki w mieszkalnictwie wielorodzinnym” i zrealizowana została we współpracy z firmą Roca.Dominika Bablok po powrocie ze stypendium w Bratysławie skupiła się na projektowaniu wnętrz oraz przedmiotów związanych z transportem,meblarstwem, urządzeniami służącymi niepełnosprawnym. Prezentowany na wystawie eco-mobile „Ziomik”– miejski, koncepcyjny samochód jednoosobowy,powstał we współpracy obu projektantek na jednym z warsztatów zorganizowanych przez Zamek Cieszyn.Zofia Przybyło, Dominika Bablok. Eco-mobile “Ziomik”Zofia Przybyło and Dominika Bablok are graduates from the Academy of Fine Arts in Katowice, industrial form designers. The diploma design ofZofia Przybyło was her the first group diploma in the Academy and was nominated for the best diploma designs of the Polish Academies. Thedesign concerned bathroom furnishings in multi-family housing and was prepared in cooperation with the company Roca. Dominika Bablok onreturning from internship in Bratislava concentrated on interior design as well as design of products related to transport, furniture and deviceswhich intended for the disabled persons.Eco-mobile “Ziomik” – an urban concept car for one person, which was presented at the exhibition, was designed in cooperation of bothwomen designers during one of the workshops organized by Zamek Cieszyn.Domo.tv. Projekcja filmu „Dizajnerki”Reżyseria: Jacek DużyńskiDokument „Dizajnerki” powstał ze względu na wyjątkowo dużą w Polsce, w porównaniu z innymi krajami, liczbę kobiet zajmujących się projektowaniemi wzornictwem. Przedstawia on sylwetki Polek związanych ze wzornictwem. Wśród bohaterek filmu są zarówno kobiety znajdujące się dopierona początku swojej drogi zawodowej, doświadczone projektantki i promotorki polskiego wzornictwa, jak również wybitne autorytety w tej dziedzinie.Obraz powstał równocześnie z książką Gian Luca Amadei „Discovering Women in Polish Design: Interviews & Conversations” – napisaną z inicjatywyAnny Pietrzyk-Simone w ramach POLSKA!YEAR przy współpracy z Instytutem Adama Mickiewicza.Domo TV zaprezentuje również fragmentu filmu pt „Historia Polskiego Wzornictwa”. Film będzie miał premierę we wrześniu.Domo.tv. “Dizajnerki” movie. Directed by: Jacek DużyńskiThe document movie was made in view of an exceptionally big group, in comparison with other countries, of women dealing with design andindustrial design in Poland. It presents the profiles of women connected with design. Among the characters are the women who just startedtheir professional career, as well as experienced designers, promoters of Polish design and outstanding authorities in the field. The movie wasmade simultaneously with the book by Gian Luca Amadei “Discovering Women in Polish Design: Interviews & Conversations” – written incooperation with the Adam Mickiewicz Institute.Domo.tv will also present a fragment of the movie “The History of Polish Design”. The film will have its premiere in September.Opracowała: Gabriela Rzepecka, DPI / Drawn up by: Gabriela Rzepecka DPI

Cały taki system ocieplenia, w przypadku jegostosowania na etapie konstrukcji budynku, jestumieszczany pomiędzy warstwami konstrukcji,na przykład między murowaną warstwąkonstrukcyjną i murowaną warstwą osłonową(która następnie jest tynkowana i malowana).A review of the case law of the Polish Patent Office concerningindustrial designsIndustrial designs in litigation casesTak więc w przedmiotowej sprawie mieliśmydo czynienia z wzorem stosowanym w częściskładowej (warstwie ocieplającej) wytworuzłożonego (systemu ocieplenia). W rozumieniuart. 102 ust. 3 pkt. 1 pwp i zgodnie z treściąprzepisu art. 102 ust. 4 pwp Urząd jest zobowiązanydo oceny nowości i indywidualnegocharakteru przedmiotowego wzoru przemysłowegojedynie w zakresie cech widocznychcałego tego wytworu złożonego, tj. w zakresiecech płyt izolacyjnych widocznych podczaszwykłego używania systemu ocieplenia,przez które rozumie się jego używanie przezużytkownika końcowego, z wyłączeniemkonserwacji, obsługi lub naprawy (art. 3 ust. 4powołanej dyrektywy 98/71/WE).Końcowy użytkownik przedmiotowej płytyizolacyjnej, wkomponowanej w system ociepleniabudynku, tj. administrator lub właściciel,ewentualnie lokator tego budynku nie mamożliwości wzrokowego postrzegania cech tejpłyty w trakcie zwykłego używania tego systemuocieplenia, tj. w trakcie zamieszkiwaniadanego budynku.W świetle powyższego, ponieważ żadnacecha przedmiotowej płyty izolacyjnej nie jestwidoczna w ukończonym systemie ocieplającympodczas zwykłego jego używania, jakozakrytej kolejnymi warstwami budowlanymi(np. warstwą zbrojoną siatką z włókna szklanego,warstwą gruntującą i warstwą elewacyjnąw postaci tynku), wskazana płyta izolacyjnanie może być przedmiotem wzoruprzemysłowego określonego w art. 102ust. 1 pwp i zarzut wnioskodawcy opartyna tej podstawie jest zasadny.Wobec powyższego Kolegium nie mogłodokonać oceny nowości i indywidualnegocharakteru przedmiotowego wzoru przemysłowegow świetle przeciwstawionych(i przedłożonych przez uprawnionego) materiałów.Ponadto, zbędne stało się rozstrzygnięciezasadności zarzutu, że przedmiotowy wzórnie może stanowić wzoru przemysłowegow rozumieniu art. 102 pwp, gdyż nie posiadaustalonej postaci.I would like to present two examples of the relevantPolish Patent Office case law in orderto illustrate what kind of problems can arisein litigation cases concerning invalidity of a rightin registration for an industrial design.The first example concerns a situation,where introduction of small changesin the known form of an industrial designdoes not change the overall impressionwhich it makes on an informed user,and a situation, where a ruling by a commoncourt decides on an infringement of personalor economic rights through the use of a givenindustrial design.In the discussed case, an opposition was filedwith the Patent Office by company X from Kielceconcerning the decision of the Office to granta right in registration for an industrial design“Ceramic plate with a decoration ‘LATO’ ” no.Rp-11 434. In view of the owner’s claim thatthe opposition was groundless, the case wastransferred to be decided within the litigationprocedure.The opposing party indicated Articles 102,104 and 117(2) of the Industrial Property Law(IPL) claiming that the said industrial design didnot have individual character (Article 104 IPL)on the date of its filing for protection, and its useinfringes author’s economic rights of the opposingcompany (Article 117 (2) IPL) .The Kielce company had exclusive author’s rightsto the complete composition of the ceramicplate model with a commercial name “Almeria”which had been manufactured by it and introducedon the market more than two yearsbefore the priority date of the design in question.In the opinion of the opposing company,the said design constitutes a copy of the plates“Almeria”, because of the use of the floral motifof a dandelion, the motif of the combinationof several butterflies with the same floral motif,the background in the form of unevenly arrangedfruit with a plume, the motif of stylized contourof a stalk and proportions of butterflies and theirpositioning.To support its arguments, the opposing partypresented, among others, legally valid rulingof the Court of Appeal, in which the Courtdecided that the use of the design in questioninfringed author’s economic rights of the opposingcompany to the composition of the plates“Almeria”, as well as their catalogue and VATinvoices from 2004 comprising the item “Almeriabeige”.The design owner argued, that the subjectof the litigation made on an informed user, i.e.a person professionally buying such plates orresearching the market in order to buy them,a different impression than plates “Almeria” dueto the clear “picture” of a butterfly (while in “Almeria”plates there are moths), different arrangementof the other butterflies on the plate, and its differentcolours and texture, so it was featured by itsindividual character. Besides, a plate accordingto the present design did not infringe author’seconomic rights of the opposing companyto the composition of the plates “Almeria”.The Office considered that, everybody can filejustified opposition against legally valid decisionof the Patent Office to grant a right in registrationfor an industrial design (Article 246(1) IPL), and ifthe proprietor in the answer to the oppositionraises an objection that the opposition is groundless,the case is transferred to be decided withinthe litigation procedure (Article 247(2) PWP).According to the rule of Article 246(2) IPL,the grounds for opposition are the circumstanceswhich justify invalidation of a right in registration.Whereas according to the Article 255(1)(9)IPL, cases concerning the invalidation of a rightin registration as a result of an opposition consideredgroundless are decided by the Patent Officeof the Republic of Poland within the litigationprocedure, wherein the Office shall settle casesin litigation procedure within the scope of the requestand shall be bound by the legal groundsindicated by the requesting party. Apart fromthe above, it should be stressed that, in the presentcase, the industrial design “Ceramic platewith a decoration ‘LATO’ ” (no. Rp-11 434) wasfiled for registration on 14 September 2006, sothe Industrial Property Law was used for the purposeof examination of the legal conditions necessaryto grant protection for the said design.Wydanie specjalne KWARTALNIK URZĘDU PATENTOWEGO RP • 75

According to the wording of Article 246 IPL anopposition is a common legal means serving anyperson, so it does not require from the opposingparty a justified legal interest in the case.A definition of an industrial design comprisedin Article 102(1) IPL states that, “any newand having individual character appearanceof the whole or a part of a product resulting fromthe features of, in particular, the lines, colours,shape, texture or materials of the product and itsornamentation, shall constitute an industrialdesign.”In the light of the said definition, the subjectof registrations of industrial designs are appearancesof their products.The essential features of the industrialdesign in question indicated in the descriptionattached to its application documents comprisedflowers of the blow-ball flying from the rightto the left side placed on a ceramic plate,and three butterflies of the species Painted-Tortoiseshell butterfly in the specific positions.Below the butterflies there is a floral motif resemblinga branch of a fennel. The branch is placedat the right side of the plate, and appropriatelydirected butterflies are placed above it startingfrom the bottom upwards, from the smallest oneto the largest.The Adjudicative Board of the Patent Office, afterinvestigating the evidence materials, decidedthat the industrial design in question did notmeet the requirement of an individual characterin the understanding of the cited Article 104 IPL,as the overall impression it made on an informeduser did not differ from the overall impressionmade on such user by the design which hadbeen made available before the date accordingto which its priority was determined.The juxtaposed evidence materials proved that,before the date according to which the priorityof the industrial design in question wasdetermined, ceramic plates “Almeria” had beenmade available to public. Besides, even thoughthe colour of the decoration has not been indicatedamong the essential features of the designin question, the presented catalogue showsa plate in the same colours as one in the pictureattached to the application of the design in question.The appearance features of the “Almeria”plates decoration similar to other essential featuresof the said design also comprise blow-ballflowers flying from the right side to the left sideof the plate, on the background of which thereare (two) butterflies, similarly situated. Belowthe butterflies, there is a floral motif resemblinga branch of fennel. The said branch is placedon the right hand side of the plate and above itthere are butterflies in the similar positions. Thecolour of the background, the type and the sizeof the floral motif fruit and their positioning arepractically identical.The above named features convergentto the ones of the design in question combineto form the same system of several butterflieswith a floral motif in the shape of stylised contourof a stem resembling a branch of fenneland a background in the form of unevenly arrangedfruit with plumes. Therefore, it should beconsidered, that the overall picture of the platedecides that the impression the design makeson an informed user does not differ fromthe overall impression made on the same userby the “Almeria” plates, in particular by the plate“Inserto Almeria Zefir 20x25”.The assessment of the overall impression,in the sense of Article 104(2) IPL has beencarried out taking into account the freedomof creation while inventing the design in question.The said freedom is practically unlimited,as a plate decoration does not have to meet anyfunctional demands. Any picture could be placedon a plate surface. Wide range of creation freedomincreased the demands as to the individualcharacter of the design in question.The assessment of the individual characterof the design in question has been carriedout from the perspective of an informed userconsidering that, in the case of a ceramic platedestined to be placed on a bathroom wall, itis a person professionally buying such plates ora person researching the market in order to purchasethem. Such user does not care aboutthe name of particular decorative elements butabout their appearance. Therefore, the fact thatthere are butterflies in the design in question,while in the other materials in question there aremoths, and further, that in the design in questionthere is a fennel branch motif while the otherdesign presented a blow-ball, cannot as suchprove the existence of an individual characterof the questioned solution. The decisive factoris the appearance of the whole pictureand the impression it makes.An informed user of plates does not haveto know that the butterflies are Painted-Tortoiseshellbutterflies and can identify them as moths,in the presence of other convergent elements.Such user can also confuse a branchof fennel with a blow-ball, particularly if there areelements like fruit of blow-ball situated aroundthis fennel motif.The use of the design in question also infringedauthor’s economic rights of the opposing companyin the understanding of Article 117(2) IPL,as was decided by the binding ruling of the Courtof Appeal.Another example concerns the case in whichthe subject of an industrial design is invisibleto the final user during its normal use.A company from Oświęcim approached the PatentOffice of the Republic of Poland acting in litigationprocedure with a request for invalidationof the right in registration for the industrial design“Isolation plate” (no. Rp-6182). The requestingparty derived its legal interest from the factthat he was a producer of foamed polystyreneand foamed polystyrene products, includingfoamed polystyrene having features comprisedby the right in registration in question, thusthe right in question causes the restrictionof his guaranteed freedom of business activity.Besides, the owner of the right at stake calledthe requesting party to desist from infringingthe right in registration for the design in question,remove the effects of the infringement, paythe damages and place the appropriate statementin the press. Presently, before the DistrictCourt in Cracow the proceedings are held betweenthe parties of the abovementioned case,initiated by the owner of the right and concerningthe infringement of the said right.In the grounds of the request and at the courttrial the requesting party raised that the designin question could not constitute an industrial designin the understanding of Article 102 IPL, as itdid not have the definite appearance being a resultof incidental, unrepeated and unpredictablearrangements of coloured pellets caused by theirmechanical mixing in the production process,so it is not suitable to be reproduced repeatedlyin a handicraft or industrial manner.Furthermore, the requesting party raised the lackof novelty and individual character of the designin question, which, in his opinion, followed bothfrom the article published by the owner in hisquarterly and from the Norma Branżowa (TradeStandard) from 1991 no. BN-91/6363-02 named“Tworzywa sztuczne. Płyty styropianowe”(“Plastics. Foamed Polystyrene Plates”), whichrecommends staining foamed polystyrene pelletsfor fire retardant foamed polystyrene platesrose to red, as well as from the introductionto the market as an effect of incidental intrusionsin the plates manufactured by the requestingparty’s plants (abroad), and also from manypublications including foreign utility models.76 • KWARTALNIK URZĘDU PATENTOWEGO RP Wydanie specjalne

The owner, summarising his arguments duringthe proceedings, considered objectionsof the requesting party groundless. He raised,among others, the different impression madeon an informed user both, by products accordingto the filed models (Turkish and German),published after the application date of the designin question and by “dirty” plates, i.e. plates withincidental intrusions of different colour. Besides,most variants of both designs in questionis colourful contrary to the designs filed, theirgiven variants are also characterised by the definedpercentage of spots. The owner also filedtwo volumes of materials comprising his civil suitagainst the requesting party together with112 attachments.Additionally, the Adjudicative Board heardthe president of the requesting party’s companyspeaking on behalf of his company.The Adjudicative Board considered that accordingto Article 89(1) in relation to Article 117(1) IPL,a right in registration for an industrial design canbe declared invalid at the request of any personhaving a legitimate interest therein, whereinthe cases concerning invalidation of rights in registrationare decided by the Patent Office in litigationprocedure.The Adjudicative Board confirmed that the requestingparty had a legal interest in the requestfor invalidation of the right in registrationfor the industrial design in question, as bothparties were competitors in the field of productionof foamed polystyrene plates, so the rightin question results in restricting the constitutionalfreedom of business activity of the requestingparty, specified in the Law of 2 July 2004on the freedom of business activity. Besides,the owner of the said right called the requestingparty to desist from infringing the right in registrationfor the design in question, remove the effectsof the infringement, pay the damages and placethe appropriate statement in the press. Therefore,the said legal interest was justified by safeguardingthe freedom of business activity whichany person can perform on the basis of freedomand rule of law, which is guaranteed in Articles20 and 22 of the Constitution of the Republicof Poland.Article 102(4) IPL states that in case of a designapplied to or incorporated in a product whichconstitutes a component part of a complexproduct within the meaning of paragraph (3)(1),assessment of novelty and individual charactershall only be made in consideration of its visiblefeatures. The literature on the subject hasadopted that the notion of “appearance” in Article102(1) IPL is identical with the external appearancegiven to a product.In that aspect, an important interpretation guidelineis given by the regulations of the EuropeanUnion, in particular the Directive 98/71 ECof the European Parliament and Council of 13 October1998 on legal protection of designs, accordingto which subject matter of a design cannotconstitute parts “inaccessible to the eye”. It is observedin the doctrine that there are differencesin understanding the term “appearance” betweenthe said Directive and the Industrial Property Law,however it is considered that the said differencesare not substantial, because in both legal acts itconcerns visually perceived parts of the wholeproduct or its parts, except components whichare not perceived visually “during normal useof the product” (see: “Industrial Property Law”by Ewa Nowinska, Urszula Prominska, Michal duVall, LexisNexis Publishing House, Warsaw 2003,pp. 88-91). It is also accepted in the case law thatthe subject matter of protection comprises the appearanceof the product, its general visual effect(Supreme Court ruling of 10 July 2002, caseno. II CKN 969/00). That opinion developedunder the previously binding Regulationof the Council of Ministers of 29 January 1963on the protection of ornamental designs (Journalof Law no. 8, item 45) is still compatible in presentlegal system.In the light of the above, in the opinion of the AdjudicativeBoard, the assessment of the subjectin the present case could comprise only suchfeatures of the industrial design, which werevisible during normal use, i.e. perceived duringsuch use by the sense of sight. Such positionwas confirmed in the Administrative Court judicature(WSA of 17.01.2007 ref. VI SA/Wa 2058/06,WSA of 9.03.2007 ref. VI SA/Wa 2233/06, NSAof 20.11.2007, ref. II GSK 276/06).The present design comprises ten variantsof a cuboidal isolation plate, basicallywhite with spots of different shape, sizeand colour. The president of the requestingparty’s company testified, among others, thatthe plates manufactured in his companyare used as thermo-isolators in constructionaccording to technical recommendations filedin the records of the proceedings (and accordingto the use indicated in the title “Isolation plate”and in the application description of the presentdesign). Such plate, for example, is placedon the wall, covered by the glass-nettingand covered with plaster.In particular, from the aforesaid explanationand from the indicated documents (technicalrecommendations) follows that a single plateis a component of a complex product, in the formof a wall, floor, roof or foundation warming system,comprising many isolation plates and layerscovering them. The whole such system, in caseof its application at the stage of building constructionis placed between constructional layers,form example between a brick constructionallayer and a brick covering layer (which is thenplastered and painted).Therefore, in the case discussed we deal witha design applied in a component part (warminglayer) of a complex product (warming system).Within the meaning of Article 102(3)(1) IPLand according to Article 102(4) IPL, the Officewas obliged to assess novelty and individualcharacter of the design in question, only in considerationof the visible features of the whole saidcomplex product, i.e. features of the isolationplates visible during normal use of the warmingsystem, the use being understood as excludingmaintenance, servicing or repair work. (alsoArticle 3(4) of the abovementioned Directive98/71EC).The final user of the said isolation plate, incorporatedinto a warming system of a building, i.e. anadministrator, owner, or tenant of such buildingdo not have any opportunity of visual perceptionof any features of this plate during normaluse of such warming system, i.e. in the processof populating of a given building.In the view of the above, because any featureof the said isolation plate is not visiblein the completed warming system during itsnormal use, as it is covered by furtherconstruction layers (e.g. a layer of the reinforcednetting from glass fibers, a grounding layerand an elevation layer in the form of plaster),the isolation plate in question cannot constitutethe subject matter of an industrial design definedin Article 102(1) IPL and the objection of the requestingparty based on this regulation is wellgrounded.Therefore, the Adjudicative Board couldnot assess novelty and individual characterof the industrial design in question after the examinationof the materials filed by both parties.Additionally, it has become redundant to decideon the objection that the design in question cannotconstitute an industrial design in the meaningof Article 102 IPL as it does not have an establishedappearance.Written and translatedby Boleslaw Bialkowicz.Wydanie specjalne KWARTALNIK URZĘDU PATENTOWEGO RP • 77

IV Międzynarodowa KonferencjaIV international conferenceOrganizers:Media Partners:Strategic Partners:The Conference is financed by the European RegionalDevelopment Found within the framework of the InnovativeEconomy Operational Programme.78 • KWARTALNIK URZĘDU PATENTOWEGO RP Wydanie specjalne

Innowacyjność i kreatywność kobiet na rzecz rozwoju gospodarczego„Wzornictwo w innowacyjnej gospodarce”Innovation and Creativity of Women for Economic Development“Design in Innovative Economy”Podczas konferencjiswoje wystawy zaprezentują:The following entities will organizeexhibitions during the Conference:Fundacja Pro-Design.PLZamek CieszynVolvo Auto PolskaMujiDorno TVGaleria AbondaHappy BarokTrzy MyszyStowarzyszenie Twórców Grafiki UżytkowejPolitechnika Radomska,Katedra Wzornictwa Obuwia i OdzieżyUniwersytet Artystyczny w Poznaniu,Wydział Architektury i WzornictwaZofia Przybyło i Dominika BablokFoundation Pro-Design.PLCastle in CieszynVolvo Auto PolskaMujiDomo TVGaleria AbondaHappy BarokTrzy MyszyAssociation of Applied Graphic DesignersTechnical University of Radom,Faculty of Fashion and DesignUniversity of Arts in Poznań,Faculty of Architecture and DesignZofia Przybyło and Dominika BablokWydanie specjalne KWARTALNIK URZĘDU PATENTOWEGO RP • 79

CONTENTSThe essence of design ........................ 4Identification – DESIGN ...................... 9It is not a lifting .................................... 13National branding is a process ........... 16Chopin and his “law” ........................... 19The only such castle in Poland! .......... 222+3D grafika plus produkt | PolishDesign Quarterly ............................ 2410 years of continuous cooperationof the University of Arts in Poznańand the industry ............................. 28Copyrights of designersin cooperation with companiesand institutions ............................... 32Finnish design – what is it like? ........... 35The Need To Develop A ProtectionStrategy .......................................... 39Industrial designs protectionin Polish legislation in the lightof Directive 98/71/EC – recordsof divergences ................................ 42Novelty and individual characterof industrial designs ....................... 48The Lack of Individual CharacterAs A Ground For InvalidationOf Industrial Design ........................ 53Procedure of filing industrial designapplications .................................... 61How to prepare an industrial designapplication? .................................... 68Industrial designs in litigation cases ... 75KWARTALNIK Wydanie SpecjalneWydawca:Urząd Patentowy RPAl. Niepodległości 188/192, 00-950 WarszawaTel. 22 579 00 00, Informacja 22 579 02 20, www.uprp.plPUBLIKACJA JEST DYSTRYBUOWANA BEZPŁATNIERedaguje Kolegium:Anna Szymańska – Redaktor Naczelny – sekretarz redakcji,e-mail: aszymanska@uprp.plAdam Taukert – Zastępca Redaktora Naczelnego,e-mail: ataukert@uprp.plOpracowanie graficzne numeru specjalnego:Urszula JurczakProjekt graficzny winiety:Karolina BadziochRysunki:Gabriela RzepeckaKorekta:ZespółDruk:Departament Wydawnictw UP RPWspółpraca:Wszystkie departamenty UP RPTłumaczenie:Ewa Lisowska(koordynacja, korekta całości)Katarzyna KarpińskaElżbieta BalcerowskaUrszula BołcunJolanta KurowskaUrszula PawilczRedakcja:22 579 02 00, 22 579 00 50, Fax 22 579 04 37Okładka:I i IV str. – plakat, Natalia Szymańska80 • KWARTALNIK URZĘDU PATENTOWEGO RP Wydanie specjalne

Programme of the ConferenceThursday, March 17, 2011 Hotel Novotel, ul. Marszałkowska 94/989.00 – 9.30 Registration of participants9.30 – 10.00 Opening CeremonyAlicja Adamaczak, President, Polish Patent Office, Warsaw, PolandLidia Adamska, Member of the Management Board, Warsaw Stock Exchange, Warsaw, PolandBinying Wang, Deputy Director General, World Intellectual Property Organization, Geneva, Switzerland10.00 – 10.30 Welcome address by:Waldemar Pawlak, Vice-President of the Council of Ministers, Minister of Economy, PolandChristian Archambeau, Vice-President, Office of Harmonization for the Internal Market, Alicante, Spain10.30 – 11.00 Ceremony of handing out ‘WIPO Award for Innovative Enterprises’11.00 – 11.30 Coffee break11.30 – 13.00 Topic 1: The Importance of Design in Innovative EconomyModerator: Ewa Okoń-HorodyńskaSpeakers: Mi-Young Han, Li Yuguang, Susanne Äs Sivborg, Zuzanna Skalska, Lena Ekelund, ZdzisławSobierajski, Paulina Kordos, Paulina Tumiel13.00 – 14.00 Lunch break14.00 – 15.30 Topic 2: National, Regional and International Strategies of Using DesignModerator: Ewa GołębiowskaSpeakers: Patrycja Zielińska, Beata Bochińska, Wojciech Lubawski, Ludmila Celisova,Pitaccolo Bartolomei, Marek Cecuła15.30 – 16.00 Coffee break16.00 – 17.45 Topic 3: From Design to Business SuccessModerator: Józef MrozekSpeakers: Ewa Mańkiewicz-Cudny, Katarzyna Laskowska, David Korzekwa, Marek Jankowski,Andrzej Tomasz Rudkiewicz, Jakub Rudkiewicz, Bartosz Piotrowski, Marcin Buszewski, Andrzej Śmiałek18.00 CocktailFriday, March 18, 2011 Warsaw Stock Exchange, ul. Książęca 48.30 – 9.00 Registration of participants9.00 – 10.30 Topic 4: The Importance of Design in Company ActivityModerator: Lidia AdamskaSpeakers: Ewa Czekała, Mariola Belina-Prażmowska, Iwona Wtorkowska, Joanna Szymańska-Bulska10.30 – 11.00 Coffee break11.00 – 12.30 Topic 5: Women Designers and Their Role in Innovative EconomyModerator: Wiktor JędrzejecSpeakers: Justyna Lauer, Marzena Wolińska, Alina Adamczak, Leszek Mellibruda,Irmina Aksamitowska-Szadkowska12.30 – 13.45 Lunch break13.45 – 15.15 Topic 6: How to Promote and Implement DesignModerator: Weronika RochackaSpeakers: Katarzyna Rzehak, Anna Pietrzyk-Simone, Marlena Misiurska-Marczak, Justyna Smolec15.15 – 15.45 Coffee break15.45 – 17-15 Topic 7: Legal Protection of DesignModerator: Alicja AdamaczakSpeakers: Marie-Paule Rizo, Krystyna Szczepanowska-Kozłowska, Joanna Sieńczyło-Chlabicz,Edyta Demby-Siwek17.15 – 18.00 Summary of the discussionsSpeakers: Alicja Adamczak, Lidia Adamska18.00 – 19.00 Cocktail

special editionMARCH 2011 ISSN 2081-5964UNIA EUROPEJSKAEUROPEJSKI FUNDUSZROZWOJU REGIONALNEGO