txangoakIspaster: herri-arkitektuaren museo biziaAixe<strong>de</strong>r haize-errotaren inguruko ibilbi<strong>de</strong>aNerea Garay16Ibilbi<strong>de</strong> hau Ispaster udalerrian egingodugu oso-osorik. Udaletxeko plazatikabiatuta, udalerriko hainbat elementubaliotsu oinez bisitatzera gonbidatzengaitu. Bi<strong>de</strong>an, eraikuntza bereziak ez ezik,haraneko ezaugarri geomorfologikobereziak ere azter daitezke, hala nola Eaeta Lekeitio herrien arteko kostal<strong>de</strong>maldatsua eta labar nahiz hondartzaarrokatsuak.Ibilbi<strong>de</strong>a Elejal<strong>de</strong> auzoan hasten da, udaletxearenaurrean bertan. Eraikin apal hori boluntarioenospitale gisa erabili zuten In<strong>de</strong>pen<strong>de</strong>ntzia Gerran eta,tropa frantsesek su eman ziotenez gero, 1817eanberreraiki egin zuten.Earako errepi<strong>de</strong>a hartu eta eskuinetara jokodugu. Auzo-bi<strong>de</strong> batek Larrinaga auzora eramangogaitu, eta bertan Arana dorrea nabarmentzen da. Klasizismokoetxetzar ikusgarri hori Zamora Jacinto Aranainkisidore eta apezpikuaren jaiotetxea izan zen. Eraikinarenal<strong>de</strong>rik ikusgarriena 1700. urtekoa da.Hortik hurbil dagoen bi<strong>de</strong> batetik igoko gara.Bi<strong>de</strong>aren tartetxo hori pinudi, eukalipto, gaztainondoeta haritzen artean igarotzen da. Jaistean, Ispaster-Lekeitio errepi<strong>de</strong>ra helduko gara. Ispaster herrirantzjoango gara, eta handik 300 metrora errepi<strong>de</strong>a gurutzatukodugu, Aizpe auzora heltzeko. Han, Kaltzada baserrianabarmentzen da. Bi fasetan eraikitako baserrizaharra da. Bere berezitasun nagusia laboreak gor<strong>de</strong>tzekogelara kanpoal<strong>de</strong>tik igotzen <strong>de</strong>n harmaila da.Aurrerago, XVI. men<strong>de</strong>ko baserri multzo bat aurkitukodugu. Aizpe-aurrekoa da zaharrena, eta interesgarriena,leiho zorrotz bat eta gezi-leiho batdauzkalako oraindik. Hartxintxarrezko bi<strong>de</strong> batetikjarraitu eta, luze gabe, mendiko laugune batean hertsikibildutako baserri multzo bat aurkituko dugu:Gallete auzoa. Baserri horien artean Atxaurre da zaharrena.Hiru gezi-leiho urratu dituen harrizko horma ikaragarribat dauka atzeko al<strong>de</strong>an.Eskuinetara jiratu, Gernika-Lekeitio errepi<strong>de</strong>agurutzatu, eta aldapan gora joango gara Aixe<strong>de</strong>r errotaraheldu arte. Arkitektura soilik gor<strong>de</strong>tzen duenerrota da. Bizialdi laburra izan zuen: 1723. urteko lehorteakinguru horretako erreketako errotak geraraziSan MartinbaselizaISPASTERArana dorreaELEJALDESantiagobaselizaGalleteAixe<strong>de</strong>r errotaLarrinagaAtxatzekoaAtxaurrekoaAxperdikoaAxpe-aurrekoaondoren eraiki zuten, eta 1751. urtean erabiltzeari utzizioten. Gelditu ostean, hegalak <strong>de</strong>smuntatu, makineriasaldu, eta barrual<strong>de</strong>a etxebizitza txiki bat egiteko egokituzuten. Horrela iraun du gaur arte. 1990. urteanhaize-errotaren kanpoal<strong>de</strong>a berritu zuten, Javier Aresoarkitektoaren zuzendaritzapean.Bertan, Ispasterrera jaisten hasiko gara, SanMartin ermitaren ondotik pasatu eta gero. Eraikin horikapera bakartia da. XV. men<strong>de</strong>aren bukaeran edo XVI.men<strong>de</strong>aren hasieran eraiki zuten, estilo gotikoan.Gernikara doan errepi<strong>de</strong>a gurutzatu eta gero,Erkiaga Erdikoa baserria aurkituko dugu, 1500. urteareninguruko basetxe gotiko tipikoa. Gure ibilbi<strong>de</strong>koazken muinora igo ostean, Santiago baseliza aurkitukodugu, horma gotiko sendoak dituen ermita.Aurrera jarraituz, Ispasterrera helduko garaberriro, Udaletxeko plazara hain zuzen ere. Gure ibilbi<strong>de</strong>arenamaiera da.Nola heldu: Gernikan BI-635 errepi<strong>de</strong>a hartu,Lekeitiorantz. Gero, Kortezubin,BI-2238 errepi<strong>de</strong>a hartu.Bizkaibus: A-3513 linea(Bilbo-Galdakaoko ospitalea-Lekeitio).Ibilbi<strong>de</strong>aren luzera: 5,2 kmZailtasuna: Txikia. Ez da behar prestakuntza fisiko berezirik,baina oinetako erosoak eramatea komeni da.Ibilbi<strong>de</strong> hau oinez zein bizikletaz egin daiteke.
GAURKOAa c t u a l“Gaurkoa” <strong>de</strong>ritzon atal honetan askotarikojakingarriak aurkituko dituzue: gure udalerrietakoingurumen arloko azken albisteak, informazio baliagarriak,zerbitzuak, bisitak. Horretaz gain, Internetensartu ahal izango zara, zure ingurumen-ezagupenakpraktikan jartzeko, hobetzeko eta haietaz gozatzeko.En “Gaurkoa/Actual” podrás encontrar lasúltimas noveda<strong>de</strong>s medioambientales <strong>de</strong> nuestrosmunicipios, acompañadas <strong>de</strong> informaciones útiles,servicios, visitas y propuestas interesantes. A<strong>de</strong>más,podrás entrar en Internet y poner en práctica tus conocimientosambientales, mejorarlos y disfrutar <strong>de</strong> ellos.❒ GURE UDALERRIETAKO ALBISTEAKNOVEDADES EN NUESTROS MUNICIPIOS❒ JARDUERAK / ACTIVIDADES– Exposición Félix Rodríguez <strong>de</strong> la Fuenteen el BBVA– Garbiki<strong>de</strong>aren Jaiaeta saridunen zerrenda!– Bizi-Arte: rutas guiadas en bicicletapor Bilbao– Bizkaiko Foru AldundiarenUdako jarduerak❒ CIBER@MBIENTE❒ ZERBITZUAK / SERVICIOSwww.bizkaia.netsuplemento <strong>de</strong> activida<strong>de</strong>s ambientales17