Pgb toen en straks - Per Saldo

wantrouwenWantrouwen over de juiste besteding van hetpgb. We merken het als budgethouders en alsvereniging zeer regelmatig. Waar komt dit hardnekkigeverschijnsel vandaan? Is wantrouwen eenalgemeen menselijke eigenschap of valt wantrouwente verklaren vanuit onze cultuur? We vroegenhet aan een specialist, Paul Schnabel, directeurvan het Sociaal en Cultureel Planbureau.Tekst: Martha Vlastuin - Fotografie: Peter DamenNederland, het kleine landje, waar al eeuwenlangveel mensen op weinig aarde het hoofdboven water proberen te houden. Het land waar iedereeneen eigen mening heeft en zijn standpunt mag uiten.Over politiek, godsdienst, kunst én over de gezondheidszorg,de AWBZ, het pgb. De mening van 125.000 budgethoudersdie erg tevreden zijn over de regeling, horenwe niet zo vaak. De mening dat er getwijfeld wordt aande juiste besteding van het pgb, horen we veel vaker. Devoorzitter van Per Saldo, Frans Oostrik, gaat samen met PaulSchnabel, directeur van het Sociaal en Cultureel Planbureauop zoek naar de achtergronden en mogelijke oorzaken.Zijn wij een land van mopperaars. Komt daar ons wantrouwenvandaan?“Waar wij Nederlanders toe geneigd zijn is te denkendat onze problemen groter zijn dan die van anderen. Onszicht op de werkelijkheid is nog wel eens vertroebeld.Wij denken nog altijd dat wij het vroegst ter wereld metpensioen gaan. Dat is niet zo. Dat een arbeidsongeschiktheidsvoorzieningzoals de WAO alleen bij ons bestaat.Dat is ook niet zo. Te vaak krijgen mensen in de mediaof via de politiek te horen dat iets weer een typischNederlands probleem is. Dat elders dezelfde problemenspelen wordt nauwelijks beseft. Mensen weten dus vaakniet hoe het echt is, maar uiteraard hebben ze wel overaleen mening over. Die is meestal kritisch en dus wordt erook snel gemopperd zonder dat men precies weet watde werkelijke stand van zaken is. Volgens mij is dat nietiets typisch Nederlands, maar komt het bij alle volkerenvoor. Samen mopperen of klagen over iets levert tenslotteook iets op: het schept een band, je bent samentegen iets anders. Dat gevoel van sociale cohesie vindenmensen fijn.”‘Waar doen ze het van?’ is zo’n puur Hollandse uitspraak.Waar is de argwaan die we hebben ten opzichte van bijvoorbeeldonze eigen buren aan toe te schrijven?“Bij de toekenning van sociale voorzieningen, die wemet z’n allen betalen, ligt een grote gevoeligheid. Ikheb het dan over alle voorzieningen waar in de toekenningruimte is voor discussie of interpretatie. Dat geldtbijvoorbeeld niet voor de AOW. Die krijg je op grond vanje 65-jarige leeftijd. Daar valt niet mee te sjoemelen.Kinderbijslag wordt ook objectief toegekend. Socialevoorzieningen die geen keiharde criteria van toelatingkennen zoals de bijstand, ziektewet, werkloosheidswet,en die daardoor gevoelig zijn voor oneigenlijk gebruik,kunnen wantrouwen oproepen. Mensen vermoeden danal gauw dat er misbruik van wordt gemaakt en eisenstrenge controle op de rechtmatigheid. Met het pgb isdit hetzelfde: het is een regeling waar je misbruik vanzou kunnen maken en dan ontstaat er gemakkelijk wantrouwen.”Moet je laten zien dat het rechtmatig is wat budgethouderskrijgen?“Het is altijd belangrijk om dat te doen. Het is goed omtransparant te zijn en te laten zien hoe gemeenschapsgeldbesteed wordt. Aan draagvlak voor het pgb ontbreekthet niet. Het pgb is een voorziening die door degebruikers hoog wordt gewaardeerd. Ik denk echter datde mening van mensen die bezorgd zijn over de kans opmisbruik niet direct veranderen. Dat zal pas gebeurenals ze zelf in een situatie terechtkomen waarin ze dezevoorziening zelf nodig hebben. Pas dan beseffen ze wathet betekent, maar ook dan blijft de kans bestaan datze nog steeds denken dat anderen er wel misbruik vanzullen maken. Daar hoeft een vereniging als de uwe zichnatuurlijk niet bij neer te leggen. Ik zou u aanraden uwactieve rol in het transparant houden van zowel het verkrijgenvan het pgb, als van de controle op het gebruikvan het pgb volledig te blijven benutten.”Is er echt geen enkele mogelijkheid om de mening tocheen draai te geven?“Dan moeten we natuurlijk eerst heel goed weten hoehet nu echt staat met dat wantrouwen. Ik weet dat niet.Komt het veel voor? Verdwijnt het politieke draagvlak?Dat is niet mijn indruk. Zelf zou ik het belangrijk vindente weten of er bij de instanties die betrokken zijn bij detoekenning van een pgb het gevoel bestaat dat er echtsprake is van oneigenlijk gebruik of misbruik. Als dat zois, moeten de alarmbellen echt gaan rinkelen. Opnieuw,als je wantrouwen wilt voorkomen of tegen gaan, laatdan zien waar mensen het pgb aan besteden. Geef fou-eigenwijsextra - 201033>>