Y Naturiaethwr

gweddill Prydain yn cefnu ar y farchnad
rydd fyd-eang. Yn yr un modd nid oes
disgwyl i ffermwyr orfod anwybyddu
datblygiadau technolegol arloesol. Tra bo
ffermwyr â’r awydd i wneud elw, bydd
gennym bob amser rai sydd a’u bryd ar
fabwysiadu’r dechnoleg ddiweddaraf er
mwyn cynyddu allbwn, gostwng costau a
hwyluso bywyd yn gyffredinol. Yn yr un
modd, tra bod gennym ddefnyddwyr sy’n
dymuno dewis y bwyd rhataf mewn byd lle
mae cludiant rhyngwladol yn hwylus a
rhesymol, byddwn yn parhau i weithredu o
fewn masnach fyd-eang.
Os yw’r dadleuon hyn yn wir, yna mae’n
annhebyg iawn y gwelwn amaethyddiaeth a
chefn gwlad yn dychwelyd i’r cyfnod cyn y
saithdegau.. O ganlyniad mae cynlluniau
amaeth-amgylchedd megis Tir Gofal yn
debygol o ysgwyddo llawer iawn o’r
cyfrifoldeb i hybu cadwraeth
amgylcheddol. Dros y degawd diwethaf
mae cynlluniau amaeth-amgylchedd wedi
cynyddu mewn pwysigrwydd yng ngolwg
cadwraethwyr yn ogystal â ffermwyr sy’n
ddibynnol ar y cymorth ariannol. Er na
sefydlwyd y cynllun cyntaf tan 1988, mae’r
amser a’r egni gwleidyddol a fuddsoddwyd
yn y cynlluniau yn golygu bod hyd yn oed
ystyried cefn gwlad hebddynt yn
ymddangos yn rhyfedd a phechadurus.
Mae’n ddiddorol er hynny i orfodi’n
hunain i feddwl am gefn gwlad rhywbryd
yn y dyfodol heb y cynlluniau hyn. Nid
oes amheuaeth na ddaw’r cyfnod o
ddibyniaeth ar gynlluniau megis Tir
Cymen, Tir Gofal a Thir Cynnal i ben
rhyw dro, oherwydd mae hanes yn dangos
yn eglur nad oes yr un polisi yn parhau am
byth. Anodd yw rhagweld beth fydd union
achos tranc cynlluniau amaeth-amgylchedd
yn y dyfodol, ond gall fod yn gysylltiedig â
newid mewn agweddau gwleidyddol a
chymdeithasol tuag atynt, neu o bosibl
sylweddoli eu bod yn methu â chyflawni eu
hamcanion am gost resymol. Beth fydd y
camau nesaf pan ddigwydd hyn?
Mae’n bryd yn ein barn ni i
gadwraethwyr ddechrau meddwl am hyn.
Un opsiwn y dylid ei ystyried yw caniatáu
colledion bioamrywiaeth mewn rhai
ardaloedd ehangach o gefn gwlad, yn
arbennig lle mae ffermio dwys yn fwyaf
amlwg, wrth ddynodi tiroedd eraill mwy
pwrpasol yn warchodfeydd natur i’w rheoli
gan ganllawiau llymach. Byddai tir felly yn
cael ei ddefnyddio’n benodol ar gyfer un ai
cadwraeth neu ar gyfer ffermio, yn hytrach
na cheisio cyfuno’r ddau fel sy’n digwydd
nawr. Opsiwn arall a ragwelwn yn y
dyfodol yw’r cyfleoedd i sefydliadau
anllywodraethol (a’r Llywodraeth ei hun)
brynu tir er mwyn ei reoli er budd byd
natur yn unig. Tra bo’r syniadau hyn yn
ymddangos yn rhyfedd i chi yn awr,
ystyriwch beth fyddai ymateb ffermwr o’r
flwyddyn 1905 i’r syniad o dalu amaethwyr
am beidio â thyfu cnydau - sef un o
bolisïau presennol yr Undeb Ewropeaidd o
dan y cynllun neilldir!
Amaethu:....ddoe
...heddiw
35