TRAVELLIVE 04-2017

t≠Óng s˘ sinh s´i, r†t
nhi“u nh˜ng vπch kŒ lπ
mæt nh≠ bÀc thang, con
Æ≠Íng... truy“n t∂i vŒ Æãp
tı thÍi nguyn s¨ cÒa
Sapa. Ng≠Íi H’M´ng Î
H«u Thµo cho rªng Æ©y lµ
“quy”n s∏ch” lÌn nh†t cÒa tÊ tin Æ” lπi, Æ„ c„ th” lµ b∂n ÆÂ cÊ, cÚng c„
th” lµ cuËn s∏ch x≠a ghi lπi nh˜ng trÀn Æ∏nh ∏c li÷t tıng x∂y ra.
N•I GÖP Gö ߃T TRòI
ThÀt l∑ng ph› n’u bπn chÿ Æ’n Sapa nghÿ cuËi tu«n, vÈi v∑ Æ’n rÂi vÈi
v∑ v“. H∑y Î lπi vµi ngµy, sËng cÔng ng≠Íi d©n, c∂m nhÀn vŒ Æãp cˆa
ng‚ T©y Bæc, hfla vµo v®n h„a b∂n Æfia cÒa c∏c d©n tÈc anh em, nh∂y
Æi÷u mÛa cÒa ng≠Íi H’M´ng Hoa, kh∏m ph∏ hang ÆÈng lÌn vµ b› »n
nh†t Î T∂ Ph◊n, kho∏c ln bÈ trang phÙc r˘c rÏ Æ≠Óc thu tay sæc s∂o, vµ
th≠Îng th¯c b˜a ti÷c BBQ nh· gi˜a rıng th´ng ngÀp næng hÃ.
ßıng b· qua khu v˘c chÓ Æm vµo mÁi cuËi tu«n, trn bÀc thang nh· Î
g„c phË Sapa lµ xe thfit n≠Ìng th¨m n¯c mÚi, ngay ng∑ t≠ giao lÈ c„ c´
b∏n khoai Æ’n 12 giÍ khuya, khoai ch›n t≠¨m Æ«y mÀt, n„ng h´i hÊi, con
Æ≠Íng lÌn trµn ngÀp c∏c ti÷m c¨m b∏n gµ b∂n, lÓn cæp n∏ch, c∏ hÂi...,
Sapa kh´ng chÿ Æãp bÎi cung Æ≠Íng khÛc khu˚u, thˆa ruÈng bÀc thang,
hay thung lÚng mÍ s≠¨ng, Sapa hÌp hÂn ng≠Íi bÎi nh˜ng m„n ®n Æ∆c
s∂n, gi∂n dfi mµ lπi hÈi tÙ tinh tÛy cÒa c∂ Ɔt trÍi.
ßÛng nh≠ nh˜ng g◊ ng≠Íi ta th≠Íng k” nhau nghe v“ Sapa, n¨i Æ©y
chuy”n m◊nh theo th∏ng ngµy, khi th◊ nÎ rÈ gi˜a rıng hoa xu©n, khi th◊
ch◊m Ææm trong mµu th´ng xanh mÁi
khi hà tÌi, Æ” rÂi nhuÈm ∏nh vµng r˘c
rÏ cÒa lÛa vµ qu∂ ch›n vµo thu, vµ lπnh
træng vÌi gi„ Æ´ng mÔa tuy’t. MÔa nËi
ti’p mÔa, vÌi hµng loπt nh˜ng l‘ hÈi
ÆÈc Æ∏o cÒa c∏c d©n tÈc Kinh, H’M´ng,
Dao, Tµy, Gi∏y, Xµ Ph„ thÀt s˘ khi’n
Sapa lµ n¨i kh´ng th” b· qua khi Æ’n
th®m Vi÷t Nam.
TH§NG TIN TH£M:
Khi bπn Æ’n th®m c∏c b∂n lµng,
h∑y læng nghe h≠Ìng d…n vin vµ
ghi nhÌ mÈt sË Æi“u king k, tr∏nh
phπm c∏c tÀp tÙc ring cÒa c∏c
d©n tÈc.
ñ Kh´ng hu˝t s∏o trong nhµ ho∆c
trn xe kh∏ch, Æ∆c bi÷t khi xe Æang
Æi ln nÛi. H«u h’t m‰i ng≠Íi tin
rªng hu˝t s∏o c„ th” mÍi g‰i ma
qu˚, b∑o tË vµ nh˜ng Æi“u kh´ng
may mæn.
ñ Kh´ng chπm hay vÁ Æ«u trŒ nh·.
Nh˜ng ng≠Íi d©n tÈc tin rªng Æi“u
nµy c„ th” khi’n trŒ lπc m†t hÂn
v›a, hay Ëm Æau.
ñ Lu´n chÛ ˝ tr≠Ìc khi b≠Ìc vµo
mÈt ng´i nhµ nµo Æ„. N’u th†y
Î tr≠Ìc cˆa nhµ, Î Æ«u c«u thang
cæm ho∆c treo mÈt cµnh l∏ xanh,
mÈt cµnh gai ho∆c cæm mÈt t†m
phn Æan h◊nh mæt c∏o c„ buÈc
x≠¨ng hµm b, tr©u, bπn kh´ng
Æ≠Óc phäp vµo nhµ. ß©y lµ nh˜ng
d†u hi÷u th” hi÷n king k.
ñ Bµn thÍ lµ n¨i thing ling nh†t
trong nhµ. Tuy÷t ÆËi kh´ng chπm
vµo bµn thÍ, kh´ng Æ” ÆÂ Æπc c∏
nh©n Î Æ„, kh´ng quay l≠ng ho∆c
ngÒ h≠Ìng m∆t v“ ph›a bµn thÍ.
ñ ChÛ ˝ c∏ch Æ” giµy vµ n¨i ngÂi.
MÁi d©n tÈc thi”u sË Æ“u c„ nh˜ng
luÀt l÷ ng«m quy ≠Ìc v“ chÁ ngÂi.
V› dÙ, ng≠Íi Gi∏y vµ ng≠Íi Dao quy
Ænh chÁ ngÂi g«n bµn thÍ nh†t
dµnh cho nh˜ng ng≠Íi giµ Æ≠Óc
tr‰ng n”, nh˜ng v kh∏ch Æ∆c bi÷t,
tuy nhin ng≠Íi H’M´ng gi˜ chÁ
ngÂi nµy cho linh hÂn cÒa nh˜ng
ng≠Íi qu∏ cË trong gia Æ◊nh. Ng≠Íi
Th∏i, Tµy, M≠Íng Æ∆t hai chän nh·
Î v tr› ngÂi g«n cˆa sÊ Æ” linh hÂn
tÊ tin c„ th” quay v“ vµ chµo
kh∏ch. Bπn cÚng kh´ng nn ngÂi Î
nh˜ng v tr› nµy.
ñ ThÀn tr‰ng n’u bπn muËn
thm cÒi vµo b’p. Ng≠Íi d©n tÈc
H’M´ng vµ Dao kh´ng Æ≠a ng‰n
cÒi vµo tr≠Ìc, v◊ quan ni÷n sÓ con
g∏i gia chÒ sau nµy sœ sinh ng≠Óc.
B’p lˆa lµ n¨i thing ling.
TRAVELLIVE 107