CDJA Interuptie 1 2018

Gemeenteraadsverkiezingen
Terugblik herindelingsverkiezingen
Tekst Simon Remijn Beeld Dirk Hol
In deze Interruptie wordt volop vooruitgeblikt
op 21 maart 2018, dé dag van de gemeenteraadsverkiezingen.
Maar deze editie biedt ons
ook een mogelijkheid om terug te blikken op
de herindelingsverkiezingen van 22 november.
Deze vonden plaats in 14 gemeenten, die tot 6
kerngemeenten zijn overgegaan. De resultaten
waren over het algemeen positief te noemen,
al is dat ook te danken aan het feit dat het
CDA in de heringedeelde gemeenten sowieso
prominent vertegenwoordigd is. In Leeuwarden
daalde het CDA wel met één zetel, maar
tegelijkertijd bleef het CDA de grootste in
Súdwest-Fryslân en Waadhoeke, en groeiden
we naar 7 zetels in gemeente Zevenaar.
In de overige gemeenten zegevierden
vooral lokale partijen.
Stad en platteland
De trend kan als volgt beschreven worden:
het CDA floreert in plattelandsgemeenten. Dit
komt door haar natuurlijke verbinding met de
regio, raadsleden die diep in de maatschappij
geworteld zijn en een sterk wij-gevoel. Maar
tegelijkertijd kent het CDA moeilijkheden in
de steden. De stedeling legt vaak meer nadruk
op duurzaamheid, begeeft zich vaker in de
anonimiteit en heeft bovenal vaak een progressievere
waardeoriëntatie dan mensen buiten
de stad.
Een missie voor de steden dus. De christendemocratie
heeft hier wel antwoorden op. Het
was Hamilcar Knops die het als volgt stelde in
zijn bijdrage aan Christen Democratische
Verkenningen (editie 1-2010):
“Juist in de stad, met haar diversiteit en dynamiek,
komt christendemocratische politiek tot
haar recht. (...) Steden hebben behoefte aan
een overheid die niet zichzelf en de eigen
blauwdrukken centraal stelt, maar de mensen,
hun ambities en betrokkenheid. Christendemocraten
horen zich daarvoor in te zetten.” Een
positieve toekomstvisie, maar wel één waar het
CDA zich echt voor moet inzetten. Het speerpunt
van een brede volkspartij komt alleen tot
haar recht wanneer de leden zowel binnen als
buiten de steden geworteld zijn.
Herindelingen
Waar er in 1900 nog 1121 gemeenten waren, zijn
er nu nog maar 380. Deze decentralisatie, die
is ingezet door Lubbers I, was o.a. bedoeld om
gemeenten meer bestuurskracht en verantwoordelijkheden
te geven. Vroeger was het
gebruikelijk om van bovenaf aan te sturen op
gemeentelijke herindelingen met als tegemoetkoming
om extra voorzieningen te leveren. Deze
manier van top-down herindelen veranderde
onder het kabinet-Balkenende I, waarbij het
voorstel tot herindeling vanuit de gemeente zelf
moest komen. Wanneer het voorstel vanuit de
provincie kwam zou moeten worden nagegaan
of het voorstel écht kon rekenen op lokaal
draagvlak. Sinds 2012 is het zo dat pogingen
tot herindeling getoetst worden aan 5 criteria,
te weten: draagvlak, interne samenhang,
bestuurskracht, evenwichtige regionale verhoudingen
en duurzaamheid. Het blijft belangrijk
om deze peilers in de gaten te houden. →
“Het speerpunt
van een brede
volkspartij komt
alleen tot haar recht
wanneer de leden
zowel binnen als
buiten de steden
geworteld zijn”
GEMEENTERAADSVERKIEZINGEN
—
5