You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
NO. 23, MAART <strong>2024</strong>, €4<br />
WWW.MILITAIRECOURANT.NL<br />
MILITAIRE<br />
COURANT<br />
DE BRUGGENBOUWERS<br />
VAN DEFENSIE<br />
105 BRUGCOMPAGNIE LOST ‘T OP, P5.<br />
Vfonds, Bevrijdende Vleugels<br />
en trainen met digitale handschoen<br />
DEFENSIE
2 – MILITAIRE COURANT<br />
REDACTIONEEL<br />
De tijd is nu<br />
Voor ieder van ons komt de<br />
militaire wereld dichterbij. Dat<br />
is te wijten aan wat heel mooi<br />
‘de geopolitieke situatie’ wordt<br />
genoemd: het feit dat door het<br />
oorlogsgeweld aan de grens van Europa<br />
en in het Midden-Oosten, plus de niet<br />
altijd erg sympathieke houding van enkele<br />
wereldleiders jegens ons en onze bondgenoten<br />
we ons meer bewust zijn van de dreiging<br />
van een oorlog dan in vele jaren ervoor.<br />
Dat vindt u terug in deze editie van de<br />
<strong>Militaire</strong> <strong>Courant</strong>: zowel vanuit de maatschappij<br />
als vanuit actief dienden militairen<br />
én veteraneninstanties bekijken we hoe<br />
we onze eigen wereld veilig kunnen houden,<br />
wat daarvoor nodig is, en wat daartoe<br />
gedaan wordt.<br />
KORT NIEUWS<br />
Lees over de 105 Brugcompagnie, dat bij<br />
Maastricht hielp bij een noodtoestand,<br />
maar ook betrokken bij een grootscheepse<br />
NAVO-oefening, of overste Roel die niet<br />
alleen de vliegtuigen onder zijn hoede,<br />
maar ook de BV Nederland beschermt. Lees<br />
de verhalen van het Veteraneninstituut en<br />
het Vfonds, die vanuit een focus op veteranen<br />
een actieve bijdrage leveren aan een<br />
gezonde(re) maatschappij. Maar lees ook de<br />
lessen van veteraan Dayrohn Wiesken.<br />
We kijken naar de toekomst, met een verhaal<br />
over de dreigingen in het Midden-<br />
Oosten en met de haarscherpe visie van<br />
onze columnist Marc Bentinck. En wat gaan<br />
robotica en virtual reality voor onze troepen<br />
betekenen?<br />
Maar we besteden ook aandacht aan de lessen<br />
die we kunnen leren uit het verleden.<br />
En daarbij staat dit jaar natuurlijk Market<br />
Garden centraal, de luchtlandings operatie<br />
die in 1944 een snel einde aan de oorlog<br />
moest maken.<br />
Het is goed te zien dat de rol van de militair,<br />
mede dankzij deze bewustwording, ook<br />
steeds beter gewaardeerd wordt – en Defensie<br />
hoopt ook, dat een nieuwe generatie<br />
opstaat die niet alleen bereid is, maar ook<br />
er enthousiast over is, om het groen (of<br />
blauwe, of witte, etc.) uniform aan te trekken.<br />
Wie zich geroepen voelt: no time like<br />
the present!<br />
Antal Giesbers<br />
Hoofdredacteur <strong>Militaire</strong> <strong>Courant</strong><br />
MIVD onthult<br />
Chinese spionage<br />
De <strong>Militaire</strong> Inlichtingen- en<br />
Veiligheidsdienst (MIVD) heeft<br />
Chinese cyberspionage in Nederland<br />
blootgelegd. De dienst ontdekte<br />
geavanceerde Chinese<br />
malware die dit mogelijk maakt.<br />
China gebruikt dit type malware<br />
voor spionage op computernetwerken.<br />
De MIVD trof de<br />
malware vorig jaar bij de krijgsmacht<br />
aan op een losstaand computernetwerk.<br />
Dit werd gebruikt<br />
voor ongerubriceerde Research<br />
and Development (R&D). Doordat<br />
dit systeem op zichzelf stond,<br />
leidde dit niet tot schade aan<br />
het netwerk van Defensie. “De<br />
MIVD kiest er voor het eerst voor<br />
om een technisch rapport over<br />
de werkwijze van Chinese hackers<br />
openbaar te maken. Het is<br />
belangrijk om dergelijke spionageactiviteiten<br />
van China te attribueren”,<br />
aldus minister Kajsa<br />
Ollongren van Defensie. “Zo verhogen<br />
we de internationale<br />
weerbaarheid tegen dit soort<br />
cyberspionage.” De MIVD houdt<br />
een Chinese staatsactor verantwoordelijk<br />
voor de spionage.
MAART <strong>2024</strong> – 3<br />
INHOUD<br />
Onderzoek geheime<br />
Defensie-organisatie<br />
Het Nederlands Instituut voor<br />
<strong>Militaire</strong> Historie (NIMH) gaat<br />
een historisch onderzoek uitvoeren<br />
naar de geheime Stay Behindorganisatie<br />
van Defensie. De leden<br />
daarvan hadden tot 1992 de taak<br />
om bij een vijandelijke invasie van<br />
Nederland verzetsactiviteiten uit<br />
te voeren. Nabestaanden krijgen<br />
door het onderzoek meer duidelijkheid<br />
over hun werkzaamheden<br />
van Stay Behind-medewerkers.<br />
De leden van Stay Behind hebben<br />
tot op de dag van vandaag een<br />
strikte geheimhoudingsplicht.<br />
Nieuwe nominaties<br />
Witte Anjer<br />
De Witte Anjer wordt ieder jaar<br />
door het Nationaal Comité<br />
Veteranendag uitgereikt aan<br />
een persoon die een bijzondere<br />
rol speelt in het leven van veteranen.<br />
En u heeft inspraak in<br />
aan wie de Witte Anjer dit jaar<br />
wordt uitgereikt. Tot 31 maart<br />
<strong>2024</strong> kunnen namelijk nominaties<br />
worden ingediend voor de<br />
Hun werk bracht veel spanningen<br />
met zich mee, ook voor familieleden.<br />
De kinderen en kleinkinderen<br />
van oud-medewerkers hebben zich<br />
verenigd in het Werkverband Stay<br />
Behind. Zij willen meer informatie<br />
over de rol van hun (groot)ouders.<br />
Het historisch onderzoek naar de<br />
Stay Behind-organisatie duurt<br />
drie jaar. De NIMH-onderzoekers<br />
krijgen toegang tot archieven met<br />
geheime informatie. Ook nemen<br />
ze interviews af met betrokkenen.<br />
Mensen die aanwijzingen hebben<br />
dat hun familieleden betrokken<br />
waren bij Stay Behind-organisatie,<br />
mogen tijdens de duur van het<br />
onderzoek contact opnemen met<br />
de onderzoekers.<br />
Witte Anjer Prijs <strong>2024</strong> via www.<br />
veteranendag.nl/de-witte-anjer/<br />
witte-anjer-prijs-<strong>2024</strong>/. Na de sluiting<br />
van de publieksronde op<br />
31 maart <strong>2024</strong> worden alle ingediende<br />
nominaties beoordeeld<br />
door een zorgvuldig gekozen jury<br />
onder leiding van mw. drs. Angelien<br />
Eijsink (bestuurslid bij het<br />
Nationaal Comité Veteranendag).<br />
De prijs zelf wordt op 13 juni uitgereikt<br />
door de voorzitter van het<br />
Nationaal Comité Veteranendag,<br />
drs Jaap Smit.<br />
Inhoud<br />
Kort nieuws 2<br />
105 Brugcompagnie lost ‘t op 5<br />
80 Jaar Market Garden 11<br />
Generaal Hoefsloot, veteraneninstituut 12<br />
Actuele missies 14<br />
Mijn functie: force protection 16<br />
Factsheet: Senseglove 18<br />
Toekomstige uitdagingen Midden-Oosten 20<br />
Film: Invasie 22<br />
Het verhaal van veteraan Dayrohn Wiesken 25<br />
In bedrijf: BSS, de transitie naar robotica 26<br />
Column Marc Bentinck 29<br />
Airborne experience Bevrijdende Vleugels 30<br />
De nieuwe visie van het Vfonds 32<br />
Boeken<br />
The walking soldier, Emiel Garstenveld 35<br />
Broersgedicht, Michiel J. Ris 36<br />
De moed om te leiden, Sander Aarts 37
20 jaar<br />
g<br />
Het Nationaal Comité Veteranendag<br />
wenst alle veteranen, hun<br />
thuisfront en onze relaties<br />
prettige kerstdagen, een gezellige<br />
jaarwisseling en een goede<br />
start van <strong>2024</strong>. Op naar de 20e<br />
Nederlandse Veteranendag<br />
op 29 juni <strong>2024</strong>.<br />
Drs. Jaap Smit, voorzitter<br />
Nationaal Comité Veteranendag<br />
NEDERLANDSE<br />
VETERANENDAG<br />
29 JUNI <strong>2024</strong><br />
Founder<br />
Organisatie<br />
Hoofdpartner<br />
Gastheer
MAART <strong>2024</strong> – 5<br />
GENIE<br />
105 Brugcompagnie: ‘We weten<br />
altijd wel een oplossing te vinden’<br />
105 Brugcompagnie zorgt ervoor dat legereenheden snel waterwegen over kunnen steken. Zij kunnen<br />
bruggen bouwen of een veer uitbrengen. De eenheid is gelegerd op het Engelense Gat in Den Bosch.<br />
105 Brugcompagnie kwam eind vorig jaar in het nieuws doordat het werd ingeschakeld bij een nijpende<br />
situatie aan de Maas in Limburg. En binnenkort leggen ze een brug bij Olst…<br />
Majoor Dennis Lourens is<br />
de commandant van 105<br />
Brugcompagnie. Hij ging<br />
na het VWO oorspronkelijk naar<br />
de KMA om vlieger te worden.<br />
‘Toen dat niet doorging, wilde ik<br />
naar de genie, maar ik had geen<br />
bouwkundige achtergrond. Ik<br />
diende in eerste instantie in twee<br />
functies als pelotonscommandant<br />
infanterie bij de Luchtmobiele<br />
Brigade; toen bleek er een tekort<br />
aan genisten, dus ik mocht met<br />
de cadetten mee civiele techniek<br />
studeren en kwam ik alsnog bij de<br />
genie. In 2014 ben ik als pelotonscommandant<br />
aangesteld bij de 105<br />
Brugcompagnie. Dat is de enige<br />
compagnie met pontonbruggen.<br />
Daarmee kunnen wij river crossing-operaties<br />
ondersteunen. Na<br />
diverse functies binnen de genie<br />
ben ik sinds 1 januari <strong>2024</strong> weer<br />
terug bij 105 Brugcompagnie als<br />
compagniecommandant.<br />
‘Ze noemen genisten wel de aannemers<br />
van Defensie, maar begrijp<br />
me goed, bij 105 Brugcompagnie<br />
geldt: je bent in eerste instantie<br />
militair, daarna ben je genist,<br />
daarna pontonnier, en daarna pas<br />
heb je een constructietaak. Als<br />
we met onze pontons meegaan
6 – MILITAIRE COURANT<br />
met een rivercrossing operatie,<br />
zijn we ook verantwoordelijk<br />
voor onze eigen nabij beveiliging.<br />
Dus dan draag je een scherfvest,<br />
helm en wapen. Maar als we een<br />
kampement bouwen, dan wordt<br />
de beveiliging door de infanterie<br />
geregeld zodat wij ons kunnen<br />
focussen op onze constructietaak<br />
maar onze wapens en scherfvesten<br />
liggen binnen handbereik zodat<br />
we in geval van nood mee kunnen<br />
vechten.’<br />
De 105 Brugcompagnie werd begin<br />
dit jaar bij Maastricht ingezet<br />
toen, vanwege een damdoorbraak,<br />
het hoogwater teruggedrongen<br />
moest worden. Ook had een losgeslagen<br />
woonboot de brug over de<br />
Maas zwaar beschadigd.<br />
‘Wij moesten de aannemer met al<br />
zijn zware machines naar de overkant<br />
van de rivier krijgen, zodat er<br />
een nooddam aangelegd kon worden<br />
vanaf twee zijden. We bleven<br />
ook na het uitbrengen van het veer<br />
nog aanwezig om in noodgevallen<br />
mensen weer terug te kunnen<br />
halen todat Rijkswaterstaat die<br />
taak over kon nemen. Daarnaast<br />
moesten Chinook-helikopters<br />
van de luchtmacht grote netten<br />
met stenen in de Maas storten<br />
om het gat in de bestaande dam<br />
te dichten. De hijskraan van 105<br />
Brugcompagnie assisteerde hierbij<br />
het team van de luchtmacht op<br />
de grond om de netladingen van<br />
de vrachtwagens in het open veld<br />
klaar te leggen om aangehaakt te<br />
worden door de helikopters. Dat<br />
zijn mooie opdrachten, waar je<br />
ziet welke bijdrage we ook aan de<br />
maatschappij leveren.’<br />
Olst: een mooie uitdaging<br />
‘Binnenkort hebben we een mooie<br />
uitdaging op het programma<br />
staan: op 10 april gaan we bij Olst<br />
een brug leggen in het kader van<br />
de grote NAVO-operatie Steadfast<br />
Defender. De 13e brigade van de<br />
landmacht neemt dan deel aan<br />
deze grootscheepse oefening,<br />
waar het voor een groot deel gaat<br />
om het snel verplaatsen van grote<br />
landmachteenheden over een<br />
lange afstand: van Nederland, via<br />
Duitsland en Polen naar Litouwen.<br />
De oefening gaat eigenlijk van<br />
start doordat wij op 10 april de<br />
pontonbrug bij Olst leggen. Daarbij<br />
wordt eerst een bruggenhoofd<br />
aan de overkant van de rivier<br />
gecreëerd. Dan checkt ons duikpeloton<br />
of de plek onderwater vrij<br />
van hindernissen is. Vervolgens<br />
zal het ondersteuningspeloton<br />
met graafmachines, bulldozers en<br />
onze mattenlegger de weg naar het<br />
water geschikt maken en de veer-
MAART <strong>2024</strong> – 7<br />
GENIE<br />
DEFENSIE<br />
stoep verbeteren. Dan brengen we<br />
eerst een veer uit met twee vlotten<br />
die zorgt ervoor dat de oversteek<br />
op gang komt. Als de situatie<br />
onder controle is, leggen we een<br />
brug door de vlotten aan elkaar<br />
te koppelen. 105 Brugcompagnie<br />
kan ook gebruik maken van vaste<br />
oeverbruggen: elke genist kan die<br />
met de hand bouwen, maar wij<br />
hebben een set die sneller met<br />
onze machines te bouwen is. De<br />
aanleg van dit type meer permanente<br />
“lines of communications”-<br />
brug doen we pas als de situatie<br />
onder controle is. Meestal laten<br />
we dat echter aan civiele partijen<br />
over.’<br />
Werken naar een eindresultaat<br />
‘Het bijzondere aan ons werk is<br />
dat je een zichtbaar eindresultaat<br />
hebt. Als infanterist ga je oefenen<br />
en dat is het; bij de genie bouw je<br />
‘Bij de genie bouw<br />
je iets, er is een<br />
eindresultaat waar<br />
je naar toewerkt’<br />
iets, er is een eindresultaat waar<br />
je naar toewerkt: een brug, een<br />
kampement, een verdedigingslinie.<br />
En hoe moeilijk het ook is: we<br />
weten altijd wel een oplossing te<br />
vinden. Ik vind het mooi hoe men<br />
bij Defensie samenwerkt, dat zie<br />
je niet in het burgerleven. Naast<br />
bruggen leggen hebben we bij 105<br />
Brugcompagnie ook constructietaken<br />
zoals het bouwen van<br />
kampen. Dat leidt tot een mooie<br />
afwisseling: de ene keer bouw je<br />
een kampement, de week erna sta<br />
je gecamoufleerd aan de waterkant<br />
om in een rivercrossing operatie<br />
de infanterie over te zetten.’<br />
‘Een genist verzint altijd een list’<br />
Tweede luitenant Nynke Hofstra<br />
is pelotonscommandant bij de 105<br />
Brugcompagnie. ‘Na mijn VWO<br />
en een jaar studie Bouwkunde<br />
wilde ik graag bij Defensie werken<br />
in een leidinggevende rol. Ik<br />
solliciteerde als officier bouwtechniek<br />
bij de genie, en na vijf<br />
jaar opleiding ben ik begonnen in<br />
deze functie. Ik werk graag samen<br />
met mensen: het mooie aan PC<br />
zijn daarbij is: je stuurt ze aan en<br />
zet samen je schouders eronder.<br />
Ik neem de opdracht aan, kleed<br />
de randvoorwaarden in en maak<br />
de planning en personeelsverdeling.<br />
Ik probeer vooral gebruik te<br />
maken van de specialisten in mijn<br />
peloton.<br />
‘Ik vind dat er best veel regelmaat
Speciale verzekeringen<br />
voor jou als militair Speciaal Family<br />
& Friends programma<br />
Als militair kun je optimaal gebruik maken van het voordeel<br />
dat Noventas op het gebied van verzekeringen biedt.<br />
Noventas is de ideale partner voor jouw schadeverzekeringen;<br />
militair, privé, beroep, bedrijf of als vereniging.<br />
Ook voor veteranen<br />
en reservisten<br />
Verzekeringen Defensie<br />
Het militaire beroep kent bijzondere risico’s. Noventas<br />
kent als verzekeringsspecialist de militaire beroepsrisico’s<br />
en heeft hierop een uitgebreid pakket verzekeringen<br />
afgestemd. Het Defensie Aanvullings Plan (DAP) en<br />
Defensie Ongevallen Plan (DOP) dekken deze beroepsrisico’s<br />
af. PTSS en oorlogsrisico zijn in het DOP zelfs<br />
meeverzekerd. Zonder poespas via Noventas te<br />
regelen. Als Defensiemedewerker krijg je bij<br />
Noventas bovendien KORTING op al jouw privé<br />
schadeverzekeringen.<br />
Verzekeringen Privé<br />
De schadeverzekeringen die Noventas aanbiedt zijn<br />
voor zowel militair als burgerpersoneel en hun<br />
gezin als ook voor veteranen en reservisten en hun<br />
gezin. Dus ook voor jou privé. Bovenop de collectiviteitskorting<br />
ontvang je ook nog een pakketkorting.<br />
Ook een eventuele zorgverzekering kun je gemakkelijk<br />
via Noventas regelen.<br />
Waarom Noventas<br />
• Persoonlijk onafhankelijk<br />
maatwerkadvies<br />
• Pakketkorting op privéverzekeringen<br />
• Geen abonnementskosten<br />
• 24/7 bereikbaar<br />
• Ook dekking bij missies<br />
en bergingsopdracht<br />
Vrijblijvende offerte?<br />
• Bel +31(0)880 300 100 of<br />
• Stuur een kopie van je polis<br />
naar: info@noventas.nl of<br />
• Vul het formulier in op<br />
noventas.nl/particulier/<br />
verzekeringscheck/ of<br />
• Uniek in Nederland:<br />
Ongevallenverzekering<br />
met PTSS dekking<br />
• Gratis uitzendcertificaat<br />
• Snelle schadeafhandeling<br />
• Gratis juridische<br />
adviesdesk<br />
• Extra korting voor<br />
Veteranen<br />
• Scan de QR code<br />
VERZEKERINGEN<br />
Winnaar VVP<br />
Advies Award<br />
(nichemarkt)<br />
Noventas is partner<br />
van Onbekende Helden<br />
www.noventas.nl<br />
0880 300 100<br />
Postbus 200<br />
5660 AE Geldrop
MAART <strong>2024</strong> – 9<br />
GENIE<br />
DEFENSIE<br />
zit in ons werk: je hebt ruim van te<br />
voren een jaarplan waar alle oefenweken<br />
in vastgelegd zijn. Je weet<br />
misschien pas een paar dagen<br />
van te voren wat en waar, maar ik<br />
weet wanneer ik weg ben en terugkom.<br />
Daartussen hebben we op<br />
de kazerne onze vaste werktijden,<br />
met vast drie keer in de week onze<br />
sportmomenten.’<br />
‘Een opdracht als die aan de Maas<br />
is wel onverwacht, dat klopt. Het<br />
viel midden in het kerstverlof,<br />
maar iedereen zei meteen ja toen<br />
ze gevraagd werden midden in de<br />
nacht om de volgende dag naar de<br />
kazerne te komen. Dat is ook wel<br />
een highlight hoor, waar ik veel<br />
motivatie uit haal. Want als wij<br />
een steentje aan de maatschappij<br />
kunnen bijdragen met iets waar<br />
wij goed in zijn, dan geeft dat wel<br />
een boost.<br />
‘Op 10 april leggen wij een brug<br />
‘Wij zijn een<br />
kleine eenheid:<br />
één compagnie<br />
op één kazerne’<br />
bij Olst. Elke opdracht is weer<br />
anders, want het terrein dicteert<br />
wat je doet. Elke rivier is uniek:<br />
de hellingshoek van de kade, hoe<br />
hoog het water staat, hoe snel het<br />
stroomt. En je moet ook kijken<br />
waar je mee te maken hebt in de<br />
directe omgeving van de rivier,<br />
waar wij onze verzamelgebieden<br />
moeten betrekken. Maar alles wat<br />
ik nodig heb om mijn opdracht uit<br />
te voeren, is een oogmerk, tijdstip<br />
en een coördinaat; de rest haal ik<br />
uit de kennis en kunde van mijn<br />
specialisten in het peloton.’<br />
Heb je het gevoel dat mensen goed<br />
weten wat jullie precies doen?<br />
‘Wij zijn een kleine eenheid: één<br />
compagnie op één kazerne. Weinig<br />
mensen weten wat wij doen. Bruggen<br />
leggen voor andere eenheden<br />
is wel de kern van ons werk, maar<br />
we leggen ook elk jaar bij Cuijk<br />
een pontonbrug voor de Vierdaagse,<br />
en we bouwen het kampement<br />
voor onze wandelaars. We<br />
doen ook constructie. Velen weten<br />
niet eens van ons bestaan, en wat<br />
wij doen. Maar binnen de Landmacht<br />
geldt: een genist verzint<br />
altijd een list. De jongens in mijn<br />
peloton zijn creatief en oplossingsgericht,<br />
en weten bijna alles<br />
wel op te lossen. Die mentaliteit<br />
zit er goed in. Ikzelf zit hier graag,<br />
en zie mezelf nog niet op een staffunctie<br />
zitten. Ik wil het liefst zo<br />
lang mogelijk dicht bij de jongens<br />
op de werkvloer blijven.’
NIEUW DRIELUIK over<br />
Japanse piloten<br />
tijdens de<br />
Tweede<br />
Wereldoorlog<br />
In april 1942, enkele maanden na de<br />
brutale aanval van de Japanse Keizerlijke<br />
Luchtmacht op Pearl Harbor, is de stemming<br />
onder de Japanse piloten nog steeds<br />
opperbest. In Lae, Nieuw-Guinea, voeren<br />
Daisuke en Kenji hun opdrachten uit met<br />
het puikje van de Japanse luchtmacht.<br />
Maar er breken moeilijkere tijden aan...<br />
EIND MAART <strong>2024</strong><br />
Verschijnt in hardcover<br />
en Collectors Edition<br />
Lees ook deze WO2-verhalen van Olivier Speltens<br />
WWW.SILVESTERSTRIPS.COM<br />
voor strips sinds 1991<br />
<strong>2024</strong>-02 Rei-Sen Pacific 1 adv <strong>Militaire</strong> <strong>Courant</strong>.indd 1 07/03/<strong>2024</strong> 08:20
MAART <strong>2024</strong> – 11<br />
ACTUEEL<br />
brug, over het Maas-Scheldekanaal<br />
net bezuiden de Nederlandse<br />
grens. Intussen landden<br />
de Amerikaanse 82 nd en 101 st Airborne<br />
Divisions bij de bruggen<br />
van Eindhoven, Veghel, Grave en<br />
Nijmegen, terwijl de Britse 1 st Airborne<br />
Division de brug bij Arnhem<br />
voor zijn rekening nam.<br />
Als het 30e Korps snel zou doorstoten<br />
langs de veroverde bruggen,<br />
kon het binnen enkele dagen<br />
in Arnhem zijn, maar dat plan<br />
ging op drie fronten fout. Zo wist<br />
het 30e Korps Eindhoven niet soepel<br />
te veroveren. De Amerikanen<br />
slaagden er niet meteen in om de<br />
Waalbrug bij Nijmegen te veroveren,<br />
en de Britten kregen alleen<br />
de noordzijde van de Rijnbrug<br />
in Arnhem in handen. De Duitse<br />
weerstand bleek vele malen groter<br />
dan verwacht, onder meer omdat<br />
sterke pantsertroepen juist in de<br />
streek waren aangekomen om te<br />
herstellen.<br />
Market Garden had ten doel<br />
om de Nederlandse rivieren<br />
over te steken en dan<br />
snel het Duitse industriële Ruhrgebied<br />
in te trekken. Zo konden<br />
de Duitse verdedigingslinies worden<br />
omzeild en werd de Duitse<br />
oorlogseconomie de genadeslag<br />
toegebracht. Market Garden<br />
bestond uit twee delen: ‘Market’<br />
omvatte de verovering van<br />
negen bruggen door Britse, Amerikaanse<br />
en ook Poolse luchtlandingstroepen;<br />
‘Garden’ was de<br />
taak van het Britse 30e Korps, dat<br />
met manschappen, voertuigen en<br />
materieel via die bruggen de weg<br />
7 september 1944: de eerste parachutist in Wijchen<br />
80 jaar Market Garden: ambitieus<br />
plan met dramatische afloop<br />
In de zomer van 1944, na het succes van de invasie in Normandië,<br />
trok de Duitse Wehrmacht zich in een recordtempo terug en leek de<br />
oorlog in Europa op zijn einde te lopen. Maar langs de Duitse grens<br />
werden nog harde gevechten verwacht. Er werd een ambitieus plan<br />
bedacht om snel het Duitse moederland in te kunnen trekken: operatie<br />
Market Garden. Dat is dit jaar tachtig jaar geleden.<br />
van de Belgische grens naar Arnhem<br />
moest veroveren. Op papier<br />
was het een gedurfd maar haalbaar<br />
plan, maar de praktijk bleek<br />
al snel anders.<br />
Op 17 september 1944 veroverden<br />
het Britse 30e Korps de eerste<br />
Op papier was het<br />
een gedurfd maar<br />
haalbaar plan,<br />
de praktijk bleek<br />
al snel anders<br />
BRON: WIGHENE<br />
Pas twee dagen later zat het de<br />
geallieerden eindelijk mee: nadat<br />
Eindhoven eindelijk was bevrijd,<br />
trok het 30e Korps de bruggen<br />
bij Son, Veghel en Grave over en<br />
bereikte de colonne Nijmegen.<br />
Maar pas de dag erna wisten Amerikaanse<br />
parachutisten via bootjes<br />
over de Waal de Nijmeegse brug<br />
te veroveren. Intussen werd de<br />
lange aanvoerroute vanaf de Belgische<br />
grens continu aangevallen,<br />
en veroverden de Duitsers de Rijnbrug.<br />
Op 25 september besloten de<br />
Britse parachutisten zich terug te<br />
trekken over de Rijn, waar inmiddels<br />
gelande Poolse troepen de<br />
aftocht dekten.<br />
Bijna alle bruggen waren veroverd,<br />
en de operatie vormde de basis<br />
voor de bevrijding van zuidelijk<br />
Nederland, maar zonder die brug<br />
bij Arnhem kon het 30e Korps<br />
Duitsland niet binnentrekken.<br />
Intussen was de helft van Nederland<br />
bevrijd, maar de andere helft<br />
voelde de wraak van de Duitsers,<br />
wat uiteindelijk leidde tot de<br />
Hongerwinter.<br />
Toch bleek de Nederlandse bevolking<br />
van meet af aan dankbaar<br />
voor de inzet van de geallieerden<br />
en wordt de operatie, ondanks dat<br />
hij uiteindelijk mislukte, nog elk<br />
jaar herdacht, en worden de veteranen<br />
op handen gedragen.
12 – MILITAIRE COURANT<br />
Nederlands Veteraneninstituut:<br />
‘Er komt steeds meer erkenning en<br />
waardering voor onze veteranen’<br />
Generaal Paul Hoefsloot is directeur van het Nederlands Veteraneninstituut. We spraken met hem<br />
voor de <strong>Militaire</strong> <strong>Courant</strong> podcast. Een samenvatting van het gesprek is nu hier te lezen.<br />
Generaal Hoefsloot, waar houdt<br />
het Nederlands Veteraneninstituut<br />
zich mee bezig?<br />
‘Er zijn in Nederland ongeveer<br />
honderdduizend veteranen, van<br />
jong tot oud’, begint Hoefsloot.<br />
‘Iemand die op zijn achttiende op<br />
een missie was, telt al als veteraan.<br />
Maar er zijn bijvoorbeeld<br />
ook nog Indiëveteranen. De eerste<br />
taak van het Nederlands Veteraneninstituut<br />
is het bevorderen<br />
van erkenning en waardering voor<br />
veteranen vanuit de maatschappij.<br />
Daarnaast doen we wetenschappelijk<br />
en historisch onderzoek<br />
naar hoe het met veteranen gaat<br />
en wat we daarvan kunnen leren,<br />
en we documenteren de verhalen<br />
van veteranen. De derde pijler is<br />
zorg voor veteranen. Dat gaat van<br />
een luisterend oor en nuldelijnsondersteuning<br />
tot gespecialiseerde<br />
zorg.’<br />
Leidt de actualiteit tot meer<br />
telefoontjes?<br />
‘Bepaalde gebeurtenissen en beelden<br />
uit het nieuws hebben wel dat<br />
effect ja. Het brengt vaak emoties<br />
met zich mee: “Nu gebeurt<br />
het weer. Hebben we dan niks<br />
geleerd?” Soms is het geven van<br />
aandacht dan voldoende: samen<br />
een kopje koffie drinken, even<br />
terugkijken en weer vooruitkijken.<br />
Vanwege Oekraïne is het wel<br />
enorm dichtbij gekomen. Oekraïne<br />
laat zien hoe kwetsbaar vrede<br />
en veiligheid zijn.’<br />
‘Door de fusie zijn zes partijen<br />
bij elkaar gevoegd: de toenmalige<br />
Stichting het Veteraneninstituut,<br />
Stichting De Basis voor maatschappelijk<br />
werk, de afdeling<br />
zorgcoördinatie van ABP/APG,<br />
de stichting Nederlandse Veteranendag,<br />
de coördinatie van de<br />
nuldelijnsondersteuning van het<br />
Veteranen Platform, en het programmabureau<br />
van het Landelijk<br />
Zorgsysteem voor Veteranen. Een<br />
fusie in coronatijd, je kunt wel<br />
nagaan wat dat betekent. Maar<br />
ik was onder de indruk van alle<br />
mensen die bij de fusie betrokken<br />
waren, ze hebben echt een passie<br />
voor hun werk en de veteranen.’<br />
Waar ligt jullie hoofdtaak?<br />
‘Als organisatie zetten we ons in<br />
voor het vergroten van de kennis,<br />
participatie en erkenning<br />
en waardering van veteranen.<br />
Dit doen we door Veteranen op<br />
veel laagdrempelige manieren de<br />
mogelijkheid te bieden om hun<br />
verhalen te delen. Bijvoorbeeld<br />
door lokale veteranendagen en<br />
de Nederlandse Veteranendag te<br />
ondersteunen en het programma<br />
“Veteraan in de klas” waarbij<br />
veteranen hun verhaal vertellen in<br />
klassen. Daarnaast kunnen Veteranen<br />
met al hun vragen terecht bij<br />
het Veteranenloket.’<br />
Er bestaat een hardnekkig beeld dat<br />
veel veteranen last hebben van hun<br />
ervaringen, wat zich uit in bijvoorbeeld<br />
het Post Traumatische Stress<br />
Syndroom (PTSS)…<br />
‘Dat komt omdat vooral veteranen<br />
met dat soort problemen veel aandacht<br />
krijgen in de media. Maar<br />
met 90 procent van alle veteranen<br />
gaat het goed. Een kleine 10<br />
procent klopt aan bij het veteranenloket<br />
voor een hulpvraag, vijf<br />
procent daarvan heeft hulp van<br />
een maatschappelijk werker nodig<br />
en slechts twee procent heeft echt<br />
hulp van de tweede- en derdelijnszorg<br />
nodig. Dit zijn gemiddelden,<br />
per missie verschilt dit uiteraard<br />
wel. Gemiddeld genomen gaat het<br />
hartstikke goed met onze veteranen,<br />
maar een klein deel heeft<br />
zorg nodig. Die proberen we zo<br />
goed mogelijk te ondersteunen.<br />
En ik denk dat we dat in Nederland<br />
heel goed doen.’<br />
Die jonge veteranen, vraagt dat om<br />
een andere aanpak?<br />
‘Zeker. De groep relatief oude<br />
veteranen vindt het fijn om bij<br />
elkaar te komen, met een biertje<br />
en eventueel een blauwe hap, maar<br />
de jongere groep is bezig met een<br />
eerste baan of is een gezin aan het<br />
stichten. Dus die mensen hebben<br />
andere behoeften. We willen met<br />
die groep in contact komen om te<br />
kijken wat zij dan wèl nodig hebben.<br />
We hebben een meerjarenplan<br />
gemaakt, daarin is dat een<br />
item. Via de jongere veteranen<br />
die we kennen en die een breed<br />
netwerk hebben proberen we
met deze doelgroep in contact te<br />
komen. Zo hopen we te laten zien<br />
wat we ze kunnen bieden. En als ze<br />
niks nodig hebben, dan is dat ook<br />
goed hè, het hóeft niet. Maar we<br />
zijn er ook voor hen!’<br />
Geeft de overheid zelf de veteraan<br />
voldoende erkenning?<br />
‘Als veteraan krijg je je veteranenpas<br />
en je veteranenspeldje.<br />
Dat is een blijk van erkenning en<br />
waardering. En dat kan voor jou<br />
als veteraan een speciaal moment<br />
zijn. Maar ik kan me ook voorstellen<br />
dat je, als je bezig bent een<br />
gezin te stichten, je het speldje<br />
netjes in de kast legt en doorgaat<br />
met de dingen die je moet doen.<br />
Ik was daar na mijn eerste uitzending<br />
in 1999 ook niet mee bezig.<br />
Ik kreeg m’n medailles en ging<br />
gewoon door met werken.’<br />
Een belangrijke manier om de erkenning<br />
van veteranen zichtbaar te<br />
maken is de jaarlijkse landelijke Veteranendag<br />
op het Malieveld in Den<br />
Haag. Wat is jullie rol daarin?<br />
‘De Nederlandse Veteranendag<br />
wordt georganiseerd door het<br />
Nationaal Comité Veteranendag.<br />
Wij als Nederlands Veteraneninstituut<br />
ondersteunen op organisatorisch<br />
vlak. Tijdens de Nederlandse<br />
Veteranendag op het Malieveld in<br />
Den Haag toont de maatschappij<br />
haar erkenning en waardering<br />
aan veteranen. Dit is een prachtig<br />
evenement. Overigens, naast het<br />
nationale evenement groeit het<br />
aan lokale initiatieven. Goed om te<br />
zien dat lokale overheden de veteranen<br />
ook omarmen.’<br />
Kunt u iets vertellen over “Veteraan<br />
in de klas?”<br />
‘Het Nationaal Comité Veteranendag<br />
was jaren terug de initiatiefnemer<br />
van “Veteraan voor de Klas”<br />
waarbij veteranen hun verhaal<br />
konden vertellen. We bieden dit<br />
aan vanaf de hoogste klassen van<br />
de lagere school tot aan de universiteit.<br />
Soms verzorgen we ook<br />
lessen waarbij dilemma’s worden<br />
voorgelegd. Een veteraan legt een<br />
situatie voor, ondersteund met<br />
beelden, met de vraag: wat zou jij<br />
doen in deze situatie? Het confronteert<br />
je met de gevolgen van je<br />
beslissing, en laat zien hoe lastig<br />
het soms is om besluit te nemen.<br />
‘We willen<br />
investeren in het<br />
begeleiden van<br />
veteranen die<br />
het burgerbedrijf<br />
ingaan’<br />
Maar ook: een militair moet<br />
onder druk en meestal in een split<br />
second zijn besluit nemen, terwijl<br />
je in de klas nog even met je buurman<br />
kunt overleggen.’<br />
Is het op bestaande gebeurtenissen<br />
gebaseerd?<br />
‘Een situatie die we schetsen – en<br />
die is echt gebeurd in de omgeving<br />
van Srebrenica – is dat je op<br />
patrouille bent met een moslimtolk,<br />
en Servische militairen houden<br />
je aan. En dan het dilemma:<br />
jullie mogen door, maar dan moet<br />
je wel die tolk inleveren. Wat ga<br />
je doen? Gelukkig zei de commandant<br />
destijds: “die tolk werkt<br />
bij mij en blijft bij mij”. Want hij<br />
wist wat er ging gebeuren als hij<br />
die tolk achterliet. Maar het had<br />
ook slecht met zijn patrouille af<br />
kunnen lopen. Dat leert je nadenken<br />
over de consequenties van je<br />
besluit.<br />
‘Een speciaal team staat daarbij<br />
garant voor de kwaliteit van die<br />
lessen – iedereen die les geeft,<br />
wordt goed getraind.’<br />
Wordt dit veel ingezet?<br />
‘Het loopt storm! Volgens mij hebben<br />
wij het afgelopen jaar ongeveer<br />
50.000 leerlingen bereikt, en<br />
het wordt steeds beter bekend bij<br />
scholen. Ook defensie wil hiermee<br />
aan de slag.<br />
‘We willen daarnaast samen met<br />
defensie investeren in het begeleiden<br />
van militairen en veteranen<br />
die het burgerbedrijf ingaan. Dat<br />
geldt ook voor veteranen waar<br />
misschien een krasje op zit, die<br />
het liefst naast andere veteranen<br />
willen werken. En er zijn bedrijven<br />
die heel graag veteranen willen<br />
hebben. Oud-militairen zijn<br />
erg gewild bij bedrijven, maar<br />
we moeten even zorgen dat ze op<br />
goede plek terechtkomen.’<br />
MAART <strong>2024</strong> – 13<br />
INTERVIEW<br />
Er worden allerlei veteraneninitiatieven<br />
buiten jullie om georganiseerd.<br />
Hoe gaan jullie hier mee om?<br />
‘Ik ben heel blij met initiatieven<br />
die ontstaan in de maatschappij.<br />
Zo zijn er initiatieven voor vrouwelijke<br />
veteranen, stichtingen om<br />
gezinnen bij elkaar te brengen. En<br />
laagdrempelige initiatieven, zoals<br />
groepen die samen gaan vissen, of<br />
die bij Waterloo opgravingen gaan<br />
doen. Dan gaat het niet alleen<br />
om die activiteit, maar vooral<br />
ook om het gesprek met elkaar,<br />
het delen van ervaringen. Ik denk<br />
dat dat goed is. Maar als het om<br />
zorg gaat, dan kun je het Veteranenloket<br />
bellen, dat is ingericht<br />
op professionele hulp. Wat wij in<br />
tweede- en derdelijns hulp aanbieden,<br />
zijn gecertificeerde therapieën<br />
waar we ook achter staan.<br />
Experimenteren met therapieën,<br />
daar ben ik minder voorstander<br />
van. Ik zou zeggen: als je last hebt<br />
van een trauma, bewandel dan de<br />
gebaande weg.’<br />
De vraag blijft: hoe is het gesteld met<br />
de erkenning?<br />
‘Ik vind dat dat best goed gaat. We<br />
krijgen uit onderzoek terug dat<br />
de erkenning en waardering toeneemt.<br />
Dat is deels denk ik dankzij<br />
alle initiatieven die er de afgelopen<br />
jaren zijn genomen, maar ook<br />
de missies, zoals in Afghanistan,<br />
en wat er nu in de wereld gebeurt,<br />
maakt dat veteranen beter gewaardeerd<br />
worden. Aan de andere<br />
kant zullen wij nooit een Amerika<br />
worden, waar mensen knippen en<br />
buigen als ze horen dat je veteraan<br />
bent. Dat past niet bij de Nederlandse<br />
cultuur. Plus: als je in de<br />
VS financiële problemen hebt, dan<br />
moet je terugvallen op particuliere<br />
initiatieven (“Charity”). In Nederland<br />
is dat vanuit de overheid<br />
geregeld.’<br />
Wil je het gesprek met generaal Hoefsloot<br />
helemaal beluisteren? Ga dan<br />
naar de <strong>Militaire</strong> <strong>Courant</strong> podcast.<br />
Ben je veteraan en wil je in contact<br />
komen met het Veteranenloket? Bel<br />
dan 088 334 00 00 of stuur een<br />
e-mail naar info@veteranenloket.nl.
14 – MILITAIRE COURANT<br />
BOSNIË EN HERZEGOVINA<br />
(EUFOR ALTHEA)<br />
De European Force (EUFOR<br />
Althea) zet zich in voor de<br />
politieke en sociale stabiliteit<br />
in Bosnië en Herzegovina.<br />
Nederland draagt bij<br />
met een infanteriecompagnie<br />
van 150 mariniers om de<br />
veiligheid te waarborgen en<br />
de capaciteit van de strijdkrachten<br />
daar te verbeteren.<br />
De Nederlandse mariniers<br />
maken deel uit van een<br />
bataljon van ongeveer 500<br />
militairen uit verschillende<br />
landen. Het bataljon<br />
kan vanuit Camp Butmir in<br />
Sarajevo ingezet worden in<br />
heel Bosnië en Herzegovina.<br />
LITOUWEN (eFP)<br />
Defensie levert een bijdrage<br />
aan de versterkte militaire<br />
aanwezigheid van de NAVO<br />
in Litouwen, de zogeheten<br />
enhanced Forward Presence.<br />
Het gaat om 270 militairen<br />
voor een multinationale<br />
battle group. Het bataljon<br />
waarvan Nederland deel uitmaakt,<br />
staat onder Duitse<br />
leiding en is gestationeerd<br />
in Rukla. Het is een van de<br />
‘geruststellende maatregelen’<br />
voor de Oost-Europese<br />
bondgenoten.<br />
MALI (EUTM EN MINUSMA)<br />
De Europese Unie is in Mali<br />
aanwezig met de trainingsmissie<br />
EUTM.<br />
Nederland draagt met maximaal<br />
6 militairen bij aan de<br />
EU-trainingsmissie in Mali<br />
(EUTM Mali). Die traint<br />
Malinese strijdkrachten en<br />
adviseert om de zogeheten<br />
G5-troepenmacht operationeel<br />
te maken. Deze G5<br />
bestaat uit Mali, Burkina<br />
Faso, Mauritanië, Niger,<br />
Tsjaad. Ook levert Nederland<br />
maximaal 15 functionarissen<br />
voor de civiele missies van<br />
de EU in de Sahel (EUCAP<br />
Sahel). Die zijn gericht op<br />
versterking van de binnenlandse<br />
veiligheidssectoren<br />
in Mali en Niger. Voor de<br />
VN-missie Minusma draagt<br />
Nederland bij met maximaal<br />
10 functionarissen van<br />
politie en Koninklijke Marechaussee,<br />
en 2 tot 3 militaire<br />
stafofficieren.<br />
Afrika (GPOI)<br />
In Togo dragen 4 Nederlandse<br />
militairen bij aan de<br />
Amerikaans geleide trainingsmissie<br />
Global Peace<br />
Operations Initiative (GPOI).<br />
Het programma vergroot<br />
de capaciteiten van 25 Afrikaanse<br />
landen door instructie<br />
en training. Zodat deze<br />
in Afrika vredesmissies<br />
kunnen uitvoeren (met een<br />
mandaat van de Verenigde<br />
Naties en de Afrikaanse<br />
Unie).<br />
Terwijl u dit leest, zetten militairen zich in verschillende delen<br />
van de wereld in voor vrede en veiligheid. Op korte termijn<br />
ten behoeve van de lokale bevolking, maar op lange termijn<br />
draagt globale stabiliteit ook bij aan veiligheid in Nederland.
MAART <strong>2024</strong> – 15<br />
NEDERLANDSE MISSIES<br />
OOSTFLANK NAVO: eFP en AP<br />
Defensie levert een bijdrage<br />
aan de versterkte militaire<br />
aanwezigheid van de NAVO<br />
in Roemenië, de zogeheten<br />
enhanced Forward<br />
Presence. Het gaat om 120<br />
militairen voor een multinationale<br />
battlegroup. Het<br />
bataljon waarvan Nederland<br />
deel uitmaakt staat<br />
onder Franse leiding en<br />
is gestationeerd in Cincu.<br />
Het gaat om 270 militairen<br />
voor een multinationale<br />
battlegroup. Het bataljon<br />
waarvan Nederland<br />
deel uitmaakt staat onder<br />
Duitse leiding en is gestationeerd<br />
in Rukla. Nederland<br />
bewaakt met gevechtsvliegtuigen<br />
het luchtruim<br />
van de oostflank van het<br />
NAVO-gebied. Ze doet dat<br />
afwisselend met 16 andere<br />
NAVO-bondgenoten onder<br />
de naam Air Policing (AP).<br />
LIBANON, SYRIË EN ISRAËL<br />
(UNTSO)<br />
De United Nations Truce<br />
Supervision Organization<br />
(UNTSO) observeert de afgesproken<br />
bestandslijnen tussen<br />
Libanon, Syrië en Israël.<br />
UNTSO opereert in hetzelfde<br />
gebied als UNDOF (United<br />
Nations Disengagement<br />
Observer Force). En in Zuid-<br />
Libanon in het zelfde gebied<br />
als UNIFIL (United Nations<br />
International Force In Lebanon).<br />
Nederland levert 12<br />
militairen aan deze missie.<br />
IRAK (CBMI)<br />
Nederland helpt met adviseurs<br />
lokale strijdkrachten<br />
mee om de slagkracht van<br />
terreurorganisatie ISIS<br />
te breken. Nederland zet<br />
adviseurs bij lokale strijdkrachten<br />
in om de terreurorganisatie<br />
ISIS te bestrijden.<br />
STRAAT VAN HORMUZ<br />
(EMASOH)<br />
Met enkele stafofficieren<br />
draagt Nederland bij aan de<br />
missie EMASOH (Europeanled<br />
Maritime Awareness<br />
in the Strait of Hormuz).<br />
Nederland neemt deel aan<br />
EMASOH voor het internationale<br />
recht op vrije doorvaart<br />
en doortocht door de<br />
Straat van Hormuz. Met<br />
deelname aan EMASOH<br />
bevordert Nederland de<br />
internationale rechtsorde.<br />
BAHREIN (CMF)<br />
Bij Combined Maritime Forces<br />
(CMF) werken marines<br />
uit 34 verschillende landen<br />
samen. CMF heeft een<br />
hoofdkwartier in Bahrein.<br />
Het opereert met 4 Coalition<br />
Task Forces in de Perzische<br />
Golf, Golf van Oman, Arabische<br />
Zee, Golf van Aden,<br />
Rode Zee en West-Indische<br />
Oceaan. De doelen: het<br />
bestrijden terrorisme en<br />
bewaken veiligheid op zee<br />
(CTF150); het bestrijden van<br />
piraterij (CTF 151); het bewaken<br />
van de veiligheid in de<br />
Perzische Golf (CTF 152); en<br />
het versterken van de maritieme<br />
veiligheid (CFT 153).<br />
ISRAËL (USSC)<br />
Nederland draagt met<br />
5 militairen bij aan de missie<br />
United States Security<br />
Coordinator (USSC) in Jeruzalem<br />
en Ramallah. USSC<br />
richt zich op het professionaliseren<br />
van de Palestijnse<br />
veiligheidssector. De missie<br />
verbetert het functioneren<br />
van de veiligheidsdiensten<br />
en de Presidentiële<br />
Garde van de Palestijnse<br />
Autoriteit en probeert bij<br />
te dragen aan de levensvatbaarheid<br />
van een stabiele<br />
Palestijnse staat.<br />
SOMALIË (VPD)<br />
Marineschepen vergroten de<br />
veiligheid langs de scheepvaartroutes<br />
door de Golf<br />
van Aden en de Hoorn van<br />
Afrika bij Somalië. Zij verstoren<br />
en ontmoedigen hiermee<br />
zeerovers. Het aantal<br />
gekaapte schepen is sinds<br />
2012 sterk gedaald. Bestrijding<br />
van piraterij blijft<br />
nodig. Defensie stuurt in<br />
sommige gevallen militaire<br />
beveiligingsteams mee op<br />
Nederlandse zeetransporten.<br />
BRON: DEFENSIE
16 – MILITAIRE COURANT<br />
Force Protection:<br />
‘Wij zijn de vinger in de dijk’<br />
Roel werkt bij de Luchtvaarttroepen, maar heeft een heel specifieke<br />
taak, die Force Protection heet: de bescherming van vliegtuigen van de<br />
Luchtmacht. ‘Alleen als dat ding vliegt, heb ik er niets mee te maken.’<br />
‘Ik was al vanaf mijn jeugd altijd<br />
buiten te vinden, en dat<br />
was ook bepalend voor mijn<br />
loopbaan. Ik studeerde op advies<br />
van mijn decaan wel Bestuurskunde,<br />
maar eigenlijk vond ik alleen<br />
het vak criminologie boeiend. Ik<br />
wilde een baan waar ik meer buiten<br />
kon zijn, fysiek actief en in<br />
contact met mensen – met af en<br />
toe wat bureauwerk, en een onderzoekskant.<br />
Ik meldde me bij de politie-academie,<br />
maar daar kwam<br />
ik uiteindelijk niet door de selectie<br />
heen. Nu had ik ook wel een<br />
band met defensie: van mijn moederskant<br />
waren er velen bij de marine,<br />
mijn opa was marinier geweest.<br />
Op mijn 26e besloot ik me<br />
bij de KMA aan te melden, en begon<br />
als infanterist: lekker met een<br />
rugzak op door het terrein banjeren.<br />
Ik kwam echter in aanraking<br />
met een paar cadetten van de<br />
Luchtmacht, en toen ik merkte dat<br />
die organisatie veel minder hiërarchisch<br />
was, dacht ik: “dit is het,<br />
daar moet ik zitten!” Dus op mijn<br />
28e begon ik bij de Luchtmacht.<br />
‘Ik ben nu overste, hoofd sectie<br />
Force Protection en vakoudste<br />
Luchtvaartroepen. Maritieme helikopters<br />
zijn ook van ons. Alles<br />
wat vliegt. De kleine drones daargelaten,<br />
maar verder: onze verantwoordelijkheid.<br />
Alleen wanneer ze<br />
vliegen, heb ik er niets mee te maken.<br />
Onze taak is echter niet zozeer<br />
bewaken, maar hoe je beveiligt.<br />
Het clichébeeld is dat wij<br />
met een geweer op de rug bij de<br />
poort staan of langs het hek lopen,<br />
maar ons werk is zoveel meer<br />
dan dat. Ik ben verantwoordelijk<br />
voor alle beschermende maatregelen,<br />
zowel proactief als reactief,<br />
‘Een incident op<br />
zijn tijd geeft richting<br />
aan het beleid’<br />
zodat wij hier veilig ons werk kunnen<br />
doen. Ik denk na over beschermende<br />
middelen, onze camouflagepakken<br />
en schoenen, chemische<br />
beschermingsmiddelen, de keuze<br />
van wapens en welke munitie:<br />
het gaat heel breed, want ik heb<br />
ook te maken met de brandweer,<br />
en ik ben contactpersoon voor het<br />
kenniscentrum van chemische<br />
beschermingsmiddelen.<br />
‘Door de geopolitieke situatie heb<br />
ik het wel een stuk drukker dan<br />
mijn voorgangers. Ik ben ook bezig<br />
met een plan voor de toekomst.<br />
Maar als de dreiging toeneemt,<br />
dan investeert Defensie<br />
eerst in offensief staal, dan komt<br />
de logistiek en pas daarna denkt<br />
men eraan dat dat ook nog beveiligd<br />
moet worden. Dat is best een<br />
struggle. Dat zien we overigens<br />
overal. De tijd van missies is ingewisseld<br />
voor denken over grootschalige<br />
conflicten. Dat vraagt<br />
meer ondersteuning en voorraden.<br />
Mentaal is het ook zwaarder.<br />
Ik vind dit werk echt leuk om<br />
te doen, maar nu de dreiging toeneemt,<br />
terwijl onze mogelijkheden<br />
beperkt blijven, dan is dat<br />
soms heel stressvol.’<br />
Ik zeg wel eens: een incident op<br />
zijn tijd geeft richting aan het beleid.<br />
Pas als er bijna iets misgaat,<br />
beseffen mensen hoe belangrijk<br />
ons werk is. Ik zie ons als de vinger<br />
in dijk: niemand weet waar we<br />
de wereld voor behoeden, totdat<br />
het misgaat. Het komt toch vrij regelmatig<br />
voor dat we dingen hebben<br />
ondervangen. En er zijn echt<br />
wel momenten geweest dat de<br />
luchtvaarttroepers niet alleen de<br />
Luchtmacht maar zelfs de Nederlandse<br />
samenleving hebben behoed<br />
voor vervelende dingen.’<br />
‘Mijn functie’ is mede mogelijk gemaakt<br />
door Noventas verzekeringen.
MAART <strong>2024</strong> – 17<br />
MIJN FUNCTIE<br />
DEFENSIE
18 – MILITAIRE COURANT<br />
Senseglove Nova<br />
De Senseglove Nova is misschien wel het meest innovatieve snufje<br />
van Defensie. Middels een test wil Defensie kijken of het in de<br />
toekomst met de bril en de handschoenen van Senseglove nieuwe<br />
cadetten kan opleiden.<br />
Met de Senseglove Nova komt<br />
de cadet in een virtuele<br />
werkelijkheid, een VR. In<br />
deze VR kan de cadet sleutelen<br />
aan bijvoorbeeld een satellietontvanger<br />
of pantserwielvoertuigen,<br />
waarvan er slechts weinigen zijn.<br />
Wanneer de VR-bril wordt opgezet<br />
en de handschoenen aangetrokken<br />
worden, kan de cadet alles<br />
zien, horen en voelen. Op de bril<br />
zijn namelijk vier camera’s aangebracht<br />
waardoor de cadet zich in<br />
de VR kan bewegen. Wanneer de<br />
cadet met een wijsvinger op een<br />
knopje drukt, voelt de cadet deze<br />
knop door de handschoenen ook<br />
alleen op zijn wijsvinger. Wanneer<br />
hij een boormachine gebruikt, dan<br />
voelt dit dankzij de vibraties van<br />
de handschoenen ook alsof hij een<br />
echte boormachine gebruikt. De<br />
cadet kan zich volledig vrij bewegen<br />
omdat de bril volledig draadloos<br />
is en op een batterij werkt.<br />
Met de Senseglove Nova hoopt<br />
de Landmacht cadetten beter op<br />
de realiteit voor te bereiden. Het<br />
project wordt groopts aangepakt:<br />
in 2035 moet zo ongeveer vijftig<br />
procent van de opleiding gebruik<br />
maken van VR.<br />
SPECIFICATIES<br />
Gewicht<br />
320 gram per<br />
handschoen<br />
Delen<br />
twee (alleen<br />
handschoenen)<br />
Kracht per vinger 20 Newton, equivalent<br />
aan ongeveer<br />
2 kilogram<br />
Kracht op handpalm 4,3 G<br />
Batterij<br />
3450mAh Lithium-Ion<br />
batterij<br />
Batterijduur 3 uur<br />
Land van oorsprong Nederland<br />
Grootte<br />
Small, Medium, Large<br />
In gebruik bij Koninklijke Landmacht<br />
(test)<br />
De rubriek ‘Factsheet’ is mede mogelijk gemaakt<br />
door Noventas verzekeringen.‘Factsheet’
Senseglove Nova<br />
MAART <strong>2024</strong> – 19<br />
FACTSHEET
20 – MILITAIRE COURANT<br />
Toekomstige<br />
uitdagingen in het<br />
Midden-Oosten<br />
Door het oplaaien van het geweld in het Midden-Oosten na de brute<br />
aanval van 7 oktober 2023 door Hamas op Israël zijn Nederland en<br />
Europa met nog een grote strategische uitdaging geconfronteerd.<br />
Door zijn ligging aan onze buitengrenzen en als vitale leverancier<br />
van olie en vloeibaar aardgas – een rol die na de Russische aanval<br />
op Oekraïne nog belangrijker is geworden – is stabiliteit in deze<br />
regio voor ons van levensbelang. We kunnen het ons simpelweg niet<br />
veroorloven deze dreiging te verwaarlozen.<br />
FREDERIK MERTENS<br />
Deze dreiging vraagt om handelen<br />
op korte en lange termijn.<br />
Eerst en vooral is het<br />
belangrijk om de VS te helpen verdere<br />
escalatie te voorkomen. Tegelijkertijd<br />
zullen we als Nederland<br />
en Europa onze zeestrijdkrachten<br />
voldoende moeten versterken om<br />
een leidende rol te kunnen spelen<br />
in het beveiligen van de zeeroutes<br />
rond Europa. Ook drukken de<br />
aanvallen van de Houthi-rebellen<br />
ons nog eens hard met onze neus<br />
op het feit dat ook onze schepen<br />
voldoende luchtafweerraketten<br />
moeten hebben om zich te kunnen<br />
verdedigen.<br />
Het voorkomen van verdere escalatie<br />
De eerste prioriteit moet liggen bij<br />
het voorkomen van verdere escalatie.<br />
Het nachtmerrie-scenario is<br />
een oorlog tussen Iran en de VS –<br />
mogelijk met deelname van Israël.<br />
Op zijn minst zou zo’n oorlog de<br />
hele Perzische Golf lamleggen, op<br />
zijn ergst is zelfs nucleaire escalatie<br />
niet ondenkbaar. De gevolgen<br />
voor Nederland en Europa zouden<br />
dramatisch zijn. Bij een grote<br />
oorlog in het Midden-Oosten zijn<br />
een hernieuwde energiecrisis en<br />
bijgaande inflatie onvermijdelijk.<br />
Ook moeten we in dat geval<br />
met vluchtelingen, aanslagen en<br />
de daardoor resulterende maatschappelijke<br />
polarisatie rekening<br />
houden.<br />
Praktisch gezien gaat het er nu<br />
vooral om de VS te steunen tegen<br />
de Houthi-rebellen met het openhouden<br />
van de Rode Zee. Dit<br />
betekent oorlogsschepen, want<br />
alleen door de schade, verliezen<br />
van en doden op vrachtschepen zo<br />
veel mogelijk te beperken kan de<br />
Biden-regering de roep om directe<br />
actie tegen Iran voldoende weerstaan.<br />
Dit wordt een verhaal van<br />
lange adem. Er is geen direct uitzicht<br />
op een einde van de Israël-<br />
Gaza oorlog en de Houthi-rebellen<br />
zullen zich niet makkelijk laten<br />
afschrikken. Daarom moeten we<br />
ook in beproefde oplossingen<br />
zoals het konvooieren van schepen<br />
gaan denken. De economische<br />
inefficiëntie hiervan weegt met<br />
gemak op tegen het omvaren rond<br />
Kaap de Goede Hoop en het zal<br />
oorlogsschepen beter in staat stellen<br />
vrachtschepen te beveiligen.<br />
Het beveiligen van de zeeroutes<br />
rond Europa<br />
De roep om schepen en de hoofdrol<br />
van de VS tonen ook jammerlijk<br />
aan hoe zwak de Europese<br />
zeestrijdkrachten zijn. In een regio<br />
die naast de deur ligt en die voor<br />
Europa economisch veel belangrijker<br />
is dan voor de VS – zij kunnen<br />
zonder olie en gas uit het Midden-<br />
Oosten – kunnen wij nauwelijks<br />
een Europese vuist maken en zijn<br />
we volledig van de VS afhankelijk<br />
om de handelsroutes te beveiligen.<br />
Europa moet maritiem op zijn<br />
eigen benen kunnen staan. De VS<br />
concentreren hun strijdkrachten<br />
alsmaar meer tegen het Chinese<br />
gevaar in de Stille Oceaan en dreigen<br />
zelf zo politiek instabiel te<br />
worden dat dit hun functioneren<br />
in de weg staat. Of we over drie<br />
of zeven jaar opnieuw op zulke<br />
uitgebreide Amerikaanse steun<br />
kunnen rekenen is maar de vraag.<br />
Dan moeten we het zelf kunnen<br />
De VS concentreren<br />
hun strijdkrachten<br />
alsmaar meer tegen<br />
het Chinese gevaar<br />
in de Stille Oceaan
MAART <strong>2024</strong> – 21<br />
HCSS<br />
doen. Zo kunnen we niet alleen<br />
onszelf beter beveiligen, maar<br />
kunnen we ook meer invloed uitoefenen<br />
in naburige regio’s. En<br />
niet minder belangrijk: zo zijn<br />
we een veel sterkere bondgenoot<br />
voor de VS, waardoor we ook in<br />
Washington meer gewicht in de<br />
schaal kunnen leggen.<br />
Het opbouwen van het raketarsenaal<br />
en productiecapaciteit in Europa<br />
De Houthi-aanvallen tonen ook<br />
aan hoe belangrijk het is voldoende<br />
militaire productiecapaciteit<br />
te hebben en specifiek<br />
hoe vitaal luchtafweerraketten<br />
zijn. Het beperkte beschikbare<br />
arsenaal was een van de redenen<br />
waarom voor aanvallen op<br />
Houthi-doelen in Jemen gekozen<br />
is – met alle risico’s op escalatie<br />
van dien. Dat dit al het geval<br />
is bij een beperkt conflict met<br />
een vierderangs actor is extreem<br />
zorgwekkend.<br />
Daarom moeten we onze eigen<br />
Europese raketproductie versterken.<br />
Alleen zo kunnen we er zeker<br />
van zijn dat we voldoende wapens<br />
hebben en dat die wapens voor<br />
ons beschikbaar zullen zijn in een<br />
oorlog. Het model om gezamenlijk<br />
Patriot-raketten te produceren, is<br />
een geschikte blauwdruk om mee<br />
verder te werken.<br />
Conclusie<br />
De crisis in het Midden-Oosten is<br />
na de Russische inval in Oekraïne<br />
van 2022 een nieuwe wake-up call<br />
voor Europa. De wereld is in korte<br />
tijd angstaanjagend veel gevaarlijker<br />
geworden en Europa zal mee<br />
moeten bewegen of zichzelf veroordelen<br />
tot irrelevantie op zijn<br />
best, en slachtoffer en buit op zijn<br />
ergst. Dit is een nare boodschap<br />
om te brengen, maar het is onze<br />
plicht niet om de onaangename<br />
waarheid heen te draaien.<br />
Gelukkig is het nog niet te laat.<br />
We kunnen als we nu gezamenlijk<br />
de hand aan de ploeg slaan<br />
een sterker en krachtiger Europa<br />
waarmaken waarmee we onze<br />
vrijheid en voorspoed kunnen<br />
beveiligen. Nederland heeft hier<br />
belang bij en draagt als middelgrote<br />
natie verantwoordelijkheid.<br />
Dit kost veel geld en kan en zal<br />
vermoedelijk ook grotere offers<br />
vragen. Maar alleen zo kunnen we<br />
stabiliteit, veiligheid en vrijheid<br />
verzekeren.
22 – MILITAIRE COURANT<br />
Filmcrew en marine werken nauw samen<br />
Invasie: ‘Er is nog nooit<br />
zo’n actiefilm gemaakt!’<br />
Na series als Mocro Maffia, Het Gouden Uur en Hoogvliegers hebben producent Errol Nayci en<br />
regisseur Bobby Boermans nu de actiefilm Invasie gemaakt. In die film worden Curaçao en Aruba<br />
aangevallen door een dictatoriaal buurland. Wanneer het conflict in snel tempo escaleert, moeten drie<br />
jonge mariniers het verschil zien te maken. Wij praatten met producent Errol Nayci en majoor Erwin<br />
Piwek, die het filmteam ondersteunde.<br />
Nayci is al van jongs af aan<br />
filmgek, zegt hij: ‘Als mijn<br />
moeder en zus weer eens gingen<br />
winkelen, dan stalden ze mij<br />
in de bioscoop en werd ik bevangen<br />
door de magie van cinema.<br />
Maar toen ik 12-13 jaar oud was,<br />
besefte ik dat je die films ook kon<br />
máken. Ik ben opgegroeid in de<br />
buurt van de vliegbasis Soesterberg<br />
en vond het machtig mooi<br />
om die vliegtuigen te zien. Na de<br />
Nederlandse Filmacademie ben ik<br />
als producent aan de slag gegaan.<br />
Ik heb eerder met regisseur Bobby<br />
Boermans de serie Hoogvliegers<br />
gemaakt, in samenwerking met de<br />
Luchtmacht. Dat was zo”n geweldige<br />
ervaring dat we erna ook met<br />
de andere krijgsmachtdelen verhalen<br />
wilden vertellen.<br />
Tijdens onze research stuitten we<br />
op een krantenbericht uit 2014<br />
over een diplomatiek conflict<br />
tussen Nederland en Venezuela.<br />
Daaruit ontstond het idee: wat als<br />
we daardoor in een soort Falklandachtige<br />
situatie zouden belanden?<br />
Een actiefilm als deze kun je<br />
eigenlijk niet zonder de medewerking<br />
van Defensie maken. Want<br />
het genre van actiethriller staat<br />
of valt met geloofwaardigheid.<br />
Bobby Boermans heeft bewezen<br />
dat hij een beeldtaal kan spreken<br />
die aantrekkelijk is voor jongeren.<br />
Maar de assets: de film Invasie<br />
is echt tot stand gekomen in<br />
samenwerking met Defensie, na<br />
persoonlijk akkoord van de toenmalige<br />
minister.’<br />
Projectteam<br />
Vanuit de marine was luitenantkolonel<br />
Eric Piwek verantwoordelijk<br />
voor de teams die de filmcrew<br />
ondersteunden. Piwek werd op<br />
zijn 23e pelotonscommandant,<br />
steeg in de rangen en werd uitgezonden<br />
naar Irak, Afghanistan<br />
en Mali. In 2022, toen de film op<br />
Curaçao, Aruba en Saba opgenomen<br />
werd, was hij hoofd van het<br />
Maritiem Hoofdkwartier in het<br />
Caribisch gebied.<br />
‘We hebben voor elk eiland een<br />
support team opgezet, waarboven<br />
een overkoepelend projectteam<br />
stond waarvan ik de projectleider<br />
was. Daarvoor heb ik wel wat<br />
extra meters moeten maken. We<br />
moesten het filmteam zo goed als<br />
mogelijk helpen met voorzieningen,<br />
advies, materieel en lokale<br />
bemiddeling, zònder dat dat ten<br />
koste ging van onze eigen gereedstelling<br />
en operationele taken.<br />
We konden natuurlijk niet het<br />
stationsschip van zijn counterdrugsoperaties<br />
halen voor een<br />
filmopname, maar we maakten<br />
gebruik van lacunes en synergie.<br />
Dus als er toch een schip met spullen<br />
naar Aruba ging, dan namen<br />
we de spullen van het filmteam<br />
mee.<br />
Ons projectteam van circa zeven<br />
mensen nam met de filmcrew de<br />
planning door: wanneer zijn de<br />
draaidagen en waar, welke eenheden<br />
zijn erbij betrokken, welk<br />
materieel is er nodig? We leverden<br />
onder andere een schip, mariniers,<br />
snelle kleine interceptievaartuigen<br />
en een onderzeeboot. Met dat projectteam<br />
zijn alle draaidagen op<br />
Curaçao ondersteund. Daarnaast<br />
was er een apart team op Aruba<br />
waar de opnames op de kazerne<br />
Savaneta werden gemaakt. Tot slot<br />
is een klein deel van het projectteam<br />
naar Saba gegaan voor opnames<br />
op Mount Scenery. Het was<br />
wel wat harder lopen voor ons,<br />
maar zeker de moeite waard en<br />
ook een hele leuke ervaring.’<br />
Op schema<br />
Hoe verliep die samenwerking met<br />
de filmwereld?<br />
‘Het verliep gestructureerd, iedere<br />
dag werd goed afgestemd. De<br />
filmploeg sliep op Curaçao en<br />
Aruba bij ons op de kazerne, en<br />
paste zich aan aan het ritme van<br />
het gedisciplineerde militaire<br />
leven, maar zij wisten dat ook te<br />
waarderen. De opnameleider zei<br />
later: “Het is ons nog nooit eerder<br />
gelukt om alle opnames op<br />
schema af te hebben.”<br />
We stonden ook stand-by voor<br />
militair advies.<br />
De acteurs hadden in Nederland<br />
al een basistraining van collega”s<br />
gehad, maar zij bleven heel leergierig,<br />
en wilden continu weten<br />
hoe zij iets het beste volgens onze<br />
skills en drills in beeld konden<br />
brengen. En ze wilden ook weten
MAART <strong>2024</strong> – 23<br />
ACTUEEL<br />
hoe wij met elkaar praten – want<br />
dat is anders dan hoe burgers met<br />
elkaar praten.’<br />
Belang<br />
‘Er is nog nooit eerder een speelfilm<br />
van deze omvang, op deze<br />
manier in Caribisch Nederland<br />
gemaakt’, zegt Nayci. ‘Dat alleen<br />
al – en de enorme diversiteit in de<br />
cast. Ik denk dat Invasie ook voor<br />
internationaal publiek interessant<br />
zou kunnen zijn. Het vijandige<br />
buurland moest fictief zijn maar<br />
dat staat de geloofwaardigheid<br />
niet in de weg, want het hele verhaal<br />
is pure fictie. Verder heeft de<br />
Marine ons volledige redactionele<br />
onafhankelijkheid gegund. We<br />
maken ook geen politieke film<br />
of een documentaire: het is een<br />
actiefilm. We werken samen om<br />
het allemaal zo realistisch mogelijk<br />
te maken. Dankzij de Marine<br />
kunnen we actiescenes maken<br />
met assets waar we anders nooit<br />
toegang toe zouden hebben, zoals<br />
schepen, locaties en manschappen.<br />
Een vereiste van de Marine<br />
was wel om het gebruik van hun<br />
assets en manschappen binnen<br />
hun bestaande oefenpatronen in<br />
te passen.’<br />
Ook de Marine had een belang om<br />
aan de film mee te werken, zegt<br />
Piwek: ‘Het geeft ons de kans om<br />
burgers een kijkje in onze keuken<br />
te bieden – meer concreet: hoe de<br />
Marine opereert in het Caribisch<br />
gebied. Dat helpt met ons imago<br />
‘Ik weet wel dat<br />
Hoogvliegers<br />
heeft geleid tot<br />
aantoonbaar meer<br />
aanmeldingen’<br />
en onze bekendheid. We hopen dat<br />
jonge mensen dit zien en enthousiast<br />
worden over het werk dat wij<br />
doen.’<br />
Ander publiek<br />
‘Nederlanders doen soms schamper<br />
over Defensie’, zegt Nayci. ‘Als<br />
er een straaljager overvliegt, dan<br />
gaan we bellen om te klagen. Dat<br />
vond en vind ik volkomen onterecht.<br />
Ik heb Defensie ook leren<br />
kennen als een ontzettend mooi<br />
bedrijf met toegewijde mensen.<br />
Maar ik heb ook gezien hoe<br />
moeilijk het is om dat allemaal<br />
draaiende te houden, en Defensie<br />
komt duizenden mensen tekort.<br />
Defensie heeft echt wel door dat<br />
er inmiddels andere manieren<br />
zijn om die doelgroep te bereiken.<br />
Zij krijgen via deze film toegang<br />
tot een publiek dat ze anders niet<br />
zo makkelijk kunnen bereiken. Ik<br />
weet wel dat Hoogvliegers heeft<br />
geleid tot aantoonbaar meer aanmeldingen.<br />
Voor mijzelf en Bobby<br />
is het belangrijk dat Defensie<br />
happy is met het eindresultaat.<br />
Want ik wil dit soort samenwerkingen<br />
voortzetten, juist ook voor<br />
het jonge publiek waar we dit<br />
voor maken. Ik wil dat als ze de<br />
bioscoop uitgaan niet alleen denken:<br />
“wat een toffe film was dat”,<br />
maar ook: “daar zou ik meer over<br />
willen weten”. De eerste reacties<br />
op de trailer zijn goed, het trendt<br />
op social media. En distributiemaatschappij<br />
StudioCanal heeft<br />
al een aantal internationale verkoopdeals<br />
kunnen sluiten.’<br />
Highlights<br />
Een highlight is ongetwijfeld<br />
het vuurgevecht op de marinierskazerne<br />
Savaneta. Het team<br />
op Aruba heeft er veel energie<br />
ingestoken om dat zo waarheidsgetrouw<br />
mogelijk te maken. En<br />
er zijn denk ik ook mooie scenes<br />
op Saba, van parachutistensprongen<br />
tot de afdaling van de<br />
Tafelberg.<br />
Wat ik mooi vind dat een filmteam,<br />
dat is samengesteld uit<br />
allemaal zelfstandige mensen, zo<br />
bij elkaar komt en enthousiast<br />
samensmelt tot een team.<br />
Ik ben heel benieuwd naar het<br />
resultaat. Wat ik in de trailer heb<br />
gezien, ziet er al erg goed uit. En<br />
ik figureer nog als Amerikaanse<br />
veiligheidsagent. Maar mijn kinderen<br />
denken echt niet dat ik nou<br />
bij de film zit, hoor!<br />
Invasie is in de Nederlandse bioscopen<br />
te zien vanaf donderdag 11 april.
Nederlands<br />
Veteraneninstituut<br />
huiskamer voor alle veteranen<br />
Het Nederlands Veteraneninstituut (NLVi) is er voor<br />
alle 100.800 veteranen in Nederland. Van de jongste<br />
veteraan die misschien nog maar 18 jaar is en nog<br />
lange tijd bij Defensie zal werken, tot de oudste generatie<br />
die al heel lang niet meer in actieve dienst is.<br />
Thuisbasis in Doorn<br />
Ons pand ligt in de bossen van Doorn en onze deuren<br />
staan open voor alle veteranen en hun thuisfront.<br />
Wij bieden dienstverlening aan op diverse vlakken,<br />
variërend van activiteiten die bijdragen aan erkenning<br />
en waardering tot het bieden van (mentale) begeleiding<br />
en ondersteuning.<br />
Veteranenloket<br />
Veteranen en hun thuisfront kunnen met een hulpvraag<br />
terecht bij het Veteranenloket van het NLVi. Het<br />
loket is er voor vragen op het gebied van psychische<br />
en lichamelijke klachten, materiële zaken (zoals pensioenen,<br />
uitkeringen, geneeskundige voorzieningen),<br />
hulp bij schulden of begeleiding naar nieuw werk.<br />
Onderzoek en kennisverspreiding<br />
Het NLVi heeft een Expertisecentrum waar onderzoek<br />
plaatsvindt. Hierdoor leren we de veteranenpopulatie<br />
steeds beter kennen. Met de kennis uit onze onderzoeken<br />
maken we het verschil door de erkenning,<br />
waardering en zorg voor veteranen zo goed mogelijk<br />
af te stemmen op hun ervaringen en behoeften.<br />
Veteranen vertellen<br />
Het NLVi helpt oorlogs en uitzendervaringen zichtbaar<br />
te maken in de maatschappij door verhalen<br />
van veteranen en hun thuisfront te verspreiden.<br />
Dat gebeurt onder andere via Checkpoint magazine,<br />
onze website, de interviewcollectie met bijna<br />
1.700 verhalen op www.veteranenvertellen.nl en<br />
een educatief programma voor leerlingen en<br />
studenten. Het delen van verhalen draagt bij aan<br />
de maatschappelijke erkenning en waardering<br />
van veteranen.<br />
Meer informatie<br />
Algemeen<br />
088 334 00 50<br />
info@nlveteraneninstituut.nl<br />
Veteranenloket<br />
088 334 00 00<br />
info@veteranenloket.nl<br />
www.nlveteraneninstituut.nl<br />
Voordeel voor veteranen<br />
De Veteranenpas en het draaginsigne veteranen<br />
zijn tekens van erkenning en waardering. Ze worden<br />
verstrekt via het Veteranenloket. Houders van de<br />
pas krijgen gratis ons magazine Checkpoint, treinkaartjes<br />
om veteranenevenementen te bezoeken<br />
en andere voordelen.
MAART <strong>2024</strong> – 25<br />
VETERANENVERHALEN INTERVIEW<br />
BEDRIJF<br />
‘No hard feelings,<br />
ik had hetzelfde gedaan’<br />
Dayrohn Wiesken werd in 2008<br />
uitgezonden naar Afghanistan.<br />
Ondanks eerdere missies<br />
maakt deze nog altijd de<br />
meeste indruk op Dayrohn én op<br />
iedereen die hij erover vertelt. De<br />
kras die hij in Afghanistan opliep<br />
toen hij een kameraad uit een<br />
kogelregen sleepte en vier collega’s<br />
verloor, blijkt al jaren een<br />
motivatie om de stem te zijn van<br />
zijn gevallen kameraden.<br />
Op 12 januari 2008 is Dayrohn<br />
samen met zijn Afghaanse collega’s<br />
bezig aan een vijfdaagse missie<br />
om een gebied vrij te maken<br />
van de Taliban. Ze nemen een<br />
zogenoemd ‘strong hold’ in, in een<br />
Afghaans huis. Wanneer Dayrohn<br />
samen met een Nederlandse collega,<br />
Marc van der Kuilen, op het<br />
dak staat om wacht te lopen, gaat<br />
het mis. ‘Mijn kameraad wordt<br />
geraakt. De kogels vliegen hem om<br />
de oren, maar de knop gaat om.<br />
We staan bekend om onze kameraadschap,<br />
dus ik sleep hem daar<br />
weg. Dat doet een militair, daar<br />
zijn we op getraind, onze mindset<br />
zegt: “We doen alles samen”. Misschien<br />
ga ik ook wel dood, maar ik<br />
twijfel niet, ik zou ook willen dat<br />
ik geholpen word.’<br />
Marc overleeft het maar twee<br />
andere militairen niet. Later blijkt<br />
dat de kogels afkomstig waren van<br />
Nederlandse militairen. Dayrohn<br />
wil niet dat zijn verloren kameraden<br />
vergeten worden: ‘Ik wil de<br />
stem van mijn verloren kameraden<br />
laten klinken.’ Uit die wens ontstaat<br />
zijn ambitie om veteranenverhalen<br />
in de maatschappij neer<br />
te leggen.<br />
‘Ik voel me veteraan op Veteranendag.<br />
Op die dag wordt geaccepteerd<br />
dat wij emotie mogen tonen.<br />
Dat is ónze dag, maar de rest van<br />
het jaar voel ik me geen veteraan.<br />
Als ik moet huilen in de trein,<br />
word ik gefilmd en niet getroost.<br />
Ik vraag niet om medelijden, maar<br />
om begrip. Op Veteranendag steunen<br />
we elkaar, maar daarbuiten sta<br />
je er alleen voor.’<br />
Dayrohn weet vanwege zijn<br />
PTSS ook dat het Malieveld, waar<br />
de Veteranendag plaatsvindt,<br />
een overprikkelende plek kan<br />
zijn. ‘Toch stimuleer ik veteranen<br />
die daar last van hebben om te<br />
komen. In mijn eigen ervaring was<br />
het ondanks de prikkels een gevoel<br />
van thuiskomen. Ik wil dat doorgeven<br />
en heb zo met twee onbekende<br />
veteranen afgesproken dat<br />
ze met me meegaan dit jaar. We<br />
moeten trots zijn. En tegelijkertijd<br />
hebben we het begrip van de<br />
maatschappij nodig om over deze<br />
drempel te gaan. Hoe meer veteranen,<br />
hoe meer vreugd.’<br />
De kers op de taart was toen Dayrohn<br />
in 2015 als ceremoniemeester<br />
in de Ridderzaal op de<br />
foto ging met koning Willem-<br />
Alexander. ‘Het was een bijzonder<br />
moment in mijn leven. Ik kom<br />
uit armoede, een criminele omgeving<br />
en dan sta je opeens naast de<br />
koning voor een foto. Ik ben daar<br />
super trots op.’<br />
www.veteranendag.nl
26 – MILITAIRE COURANT<br />
BSS Holland:<br />
‘De transitie van bemand<br />
naar onbemand is heel actueel’<br />
We zien het begin van een transformatie in de manier waarop er oorlog gevoerd wordt als gevolg van de<br />
introductie van robotica, AI en drones. Dat is precies waar BSS Holland zich in specialiseert en tevens een<br />
rol als deskundige vervult. Wij spraken met oprichter en directeur Robert Breedveld: ‘De rol van robotica<br />
ontwikkelt zich aan het front.’<br />
BSS werd in 2008 opgericht en<br />
focust zich op het leveren van<br />
geïntegreerde diensten en netwerken<br />
voor robotica in de lucht,<br />
op zee en op het land. Het doel<br />
is dat hiermee sneller, veiliger en<br />
effectiever beslissingen genomen<br />
kunnen worden die een tactisch<br />
voordeel opleveren voor “de man<br />
in het veld”. Want daar draait het<br />
allemaal om.<br />
Breedveld komt zelf uit de defensiewereld.<br />
‘Ik heb een affiniteit<br />
met technologie’, zegt hij, ‘maar<br />
ik besloot na mijn middelbare<br />
school niet aan de TU Delft te studeren<br />
maar die mentale uitdaging<br />
te combineren met een fysieke.<br />
Ik ging bij de mariniers, waar ik<br />
actief werd bij de speciale eenheden<br />
en uiteindelijk commandant<br />
werd van de kikvorsmaneenheid.<br />
Het was een fantastisch vak, maar<br />
na 15 jaar besloot ik te vertrekken<br />
en als zelfstandig ondernemer<br />
mijn kennis en ervaring toe te<br />
passen.<br />
Uiteindelijk hebben we ons volledig<br />
gericht op robotica, want de<br />
transitie van bemand naar onbemand<br />
is in de markt heel actueel.<br />
We begonnen met de verkoop van<br />
robots en drones, maar die opereren<br />
niet op zich: je werkt met<br />
data die je wilt opslaan, delen en<br />
verrijken. Daarvoor heb je een netwerk<br />
nodig waarmee je je “battle<br />
management” in beeld kunt brengen,<br />
zodat je uiteindelijk betere<br />
beslissingen kunt nemen.<br />
Wij waren de eersten in de markt<br />
die zo naar een breed portfolio<br />
keken, en we kregen uiteindelijk<br />
van Defensie de opdracht om een<br />
digitale catalogus samen te stellen<br />
van alles wat met drones te maken<br />
heeft. Inmiddels wordt dat in een<br />
bijna bol.com-achtige omgeving<br />
gezet wat bijdraagt aan een snellere<br />
en efficiëntere manier van<br />
werken.<br />
Dat heeft een enorme boost gegeven<br />
om verder te verdiepen én<br />
te verbreden in die technologie.<br />
Want je helpt de klant niet puur<br />
met het verkopen van een drone:<br />
je denkt mee in hoe ze dit echt<br />
kunnen integreren, koppelen aan<br />
een bestaand netwerk, radio”s en<br />
battle management systemen.’<br />
Wensen uit de praktijk<br />
‘We maken zelf niks, maar zijn wel<br />
steeds meer bezig met het ontwikkelen<br />
van totaaloplossingen<br />
‘Als militair kan<br />
ik natuurlijk goed<br />
met onze klanten<br />
meepraten’<br />
Robert Breedveld<br />
die helemaal klaar zijn om door<br />
Defensie ingezet te worden, op<br />
basis van de producten die we<br />
leveren. Als ex-militair kan ik<br />
natuurlijk goed met onze klanten<br />
meepraten, want ik weet hoe het<br />
werkt. Soms is dat een nadeel,<br />
want dan denkt men: die Breedveld<br />
komt uit een bepaalde hoek.<br />
Belangrijk is dat het ons niet om<br />
de verkoop gaat, maar om het<br />
meedenken: welke effecten probeer<br />
je te bereiken, en hoe kun je<br />
deze middelen daarvoor inzetten.<br />
Daar komen wensen uit de praktijk<br />
uit: wat kan bijdragen aan de<br />
missie? Op basis daarvan adviseren<br />
wij de juiste technologie,<br />
waarbij de klant het eerst kan uitproberen<br />
en dan pas overgaat tot<br />
aankoop.<br />
Omdat we een van de weinigen<br />
zijn die in deze niche opereren,<br />
fungeren we ook snel als kenniscentrum.<br />
Daarom worden we<br />
regelmatig bij experimenten van<br />
Defensie betrokken.’<br />
Concept development<br />
Hebben mensen een goed idee van wat<br />
ze met die nieuwe technieken kunnen?<br />
‘Niet echt. We zagen de drone<br />
voorheen feitelijk als een verrekijker<br />
in de lucht, maar we weten<br />
dankzij de oorlog in Oekraïne<br />
dat ze zoveel meer kunnen. De<br />
gebruikers moeten zich er op tactisch<br />
en strategisch niveau van<br />
bewust worden wat je ermee kunt<br />
doen en wat voor toegevoegde<br />
waarde het heeft, en hoe het het<br />
besluitvormingsproces en de<br />
effectiviteit beïnvloedt, dat moest<br />
helemaal geleerd worden. Het gaat<br />
erom robotica te integreren in de<br />
bestaande manier van werken: de<br />
fysieke integratie op een soldaat,
MAART <strong>2024</strong> – 27<br />
IN BEDRIJF<br />
‘De hoeveelheid<br />
systemen die<br />
momenteel gebruikt<br />
worden is extreem’<br />
in een voertuig of in het hoofdkwartier<br />
en ervoor zorgen dat de<br />
data op de juiste plek gebruikt<br />
kan worden. We proberen daar<br />
erg in mee te denken, zodat zowel<br />
de mensen die ermee werken als<br />
de commandanten zich ervan<br />
bewust zijn wat dit betekent. En<br />
dan niet alleen de mogelijkheden,<br />
maar ook: hoe moet je je tegen<br />
deze technologie beschermen<br />
en welke middelen kun je daarvoor<br />
gebruiken? Want je vijand<br />
maakt ook gebruik van dit soort<br />
middelen.’<br />
Is de oorlog in Oekraïne voor jullie<br />
niet feitelijk een test case voor deze<br />
nieuwe technieken?<br />
‘Ja, het is absoluut concept development<br />
aan het front. Dat is wat<br />
de Oekraïners continu doen: leren,<br />
uitproberen en dan aan het front<br />
testen met de nieuwe technologie,<br />
waarmee je mogelijkheden<br />
biedt in een strijd van twee gelijkwaardige<br />
opponenten die in een<br />
patstelling zitten. En dat je daar<br />
een rol in speelt, en in feite leert<br />
van de probleemsituatie van een<br />
ander, is moreel best lastig.’<br />
Veel impact van artificial intelligence<br />
‘De hoeveelheid systemen die<br />
momenteel gebruikt worden is<br />
extreem. Het is dus belangrijk<br />
dat je de oplossingen niet per<br />
product of doelstelling bedenkt,<br />
maar dat je standaarden ontwikkelt<br />
voor vliegende, varende én<br />
rijdende remote controlled systemen,<br />
die je moet aansturen met<br />
gestandaardiseerde software,<br />
hardware en radio’s. Als je standaardiseert<br />
heb je minder training<br />
nodig, wordt het makkelijker en<br />
herkenbaarder – en dat gaat dan<br />
ook in de kosten schelen. En de<br />
protocollen waarmee die systemen<br />
met elkaar praten zijn al erg<br />
vergelijkbaar: er zijn al protocollen<br />
waarmee je vliegende, varende<br />
en rijdende systemen op dezelfde<br />
manier kunt aansturen.<br />
Artificial Intelligence zal ook veel<br />
impact hebben op de technologische<br />
ontwikkelingen. Er wordt<br />
echt wel mee geëxperimenteerd,<br />
maar bij Defensie en Politie is de<br />
menselijke aanwezigheid nog erg<br />
belangrijk. Het blijft uitdagend,<br />
we doen er steeds meer mee en<br />
die technologie wordt ook steeds<br />
geavanceerder. Daarom blijven we<br />
trouwens ook altijd op zoek naar<br />
goedgekwalificeerd personeel om<br />
die uitdagingen aan te kunnen.’
Dit is onze tijd om te werken aan de<br />
radarsystemen van de toekomst<br />
‘Als je kijkt naar de wereld van vandaag, dan is<br />
er een steeds grotere variëteit aan dreigingen,’<br />
aldus Matijs Heiligers, senior scientist bij de<br />
afdeling Radartechnologie van TNO. ‘Van<br />
hypersonische doelen die met meer dan vijf<br />
keer de geluidssnelheid op je afkomen tot hele<br />
kleine onbemande bootjes dichtbij. Dat vraagt<br />
om radarsystemen die adaptief zijn en snel<br />
kunnen schakelen.’<br />
Slimmere radarsystemen<br />
Samen met zijn collega’s doet Matijs onderzoek<br />
naar vernieuwende radarsystemen. Deze zullen<br />
beter afgestemd zijn op de ontwikkelingen in<br />
het wereldtoneel en bovendien gebruikmaken<br />
van de nieuwste technologische innovaties. ‘In<br />
de toekomst zullen er geen losse radarsystemen<br />
zijn, maar een geïntegreerd geheel<br />
van radar suites. Meerdere radars zullen<br />
verbonden zijn met elkaar en zo bijdragen aan<br />
het zo goed mogelijk waarnemen van de<br />
omgeving.’<br />
Bij de nieuwe radarsystemen gaat het niet<br />
alleen om samenwerken en het uitwisselen van<br />
informatie, ook zullen de systemen zich beter<br />
kunnen aanpassen. ‘Bij TNO onderzoeken we<br />
hoe radars steeds adaptiever kunnen worden.<br />
Hierdoor wordt het voor de tegenstander<br />
bijvoorbeeld lastiger om te voorspellen wanneer<br />
en wat de volgende radaruitzending zal zijn. Een<br />
groot voordeel daarbij is dat het moeilijker<br />
wordt om de radar te misleiden met jamming,<br />
waarbij gebruikgemaakt wordt van de eerder<br />
uitgezonden radarsignalen. Tijdens dit soort<br />
onderzoeken werken we vaak in NAVO verband<br />
samen met internationale onderzoeksinstituten<br />
en grote industriële partners.’<br />
Technisch vernuft<br />
Sinds zijn studie Lucht- en Ruimtevaarttechniek<br />
aan de TU Delft, is Matijs gefascineerd door<br />
radars en al het technische vernuft dat daarbij<br />
komt kijken. ‘Radarsystemen zijn naar mijn idee<br />
de meest complexe systemen die er zijn. Ze<br />
moeten objecten kunnen detecteren op een<br />
paar duizend kilometer, maar ook van dichtbij.<br />
Er zitten antennes in die zomaar tien meter<br />
groot kunnen zijn, maar ook chips van een paar<br />
millimeter met daarin transistoren van kleiner<br />
dan een micrometer. Het mooie van TNO is dat<br />
we alle kennis in huis hebben om echt een<br />
stempel te drukken op de ontwikkeling van<br />
radarsystemen: in principe kunnen we namelijk<br />
alles van een radarsysteem zelf maken. Daarbij<br />
staan de mensen binnen TNO echt aan de top<br />
binnen hun vakgebied. Samenwerken met de<br />
allerbeste experts helpt mij enorm bij mijn werk<br />
en het onderzoek.’<br />
'Samenwerken met de<br />
allerbeste experts helpt<br />
mij enorm bij mijn werk<br />
en het onderzoek'.<br />
Over TNO<br />
‘Een belangrijke taak die we hebben bij<br />
TNO als onafhankelijk<br />
onderzoeksorganisatie, is het geven<br />
van advies aan Defensie en civiele<br />
partijen. Zo adviseren we bijvoorbeeld<br />
bij de aanschaf van nieuwe systemen,<br />
aan welke eisen er voldaan moet<br />
worden en na aanschaf doen we ook<br />
vaak de testen van de systemen’.<br />
Benieuwd naar wat TNO nog meer<br />
doet?<br />
Ga naar<br />
www.tno.nl/nl/veilig.
COLUMN<br />
MAART <strong>2024</strong> – 29<br />
‘Strategisch’ noch ‘autonoom’<br />
Het is 6 november <strong>2024</strong>. Na tot apparent winner<br />
van de Amerikaanse presidentsverkiezing<br />
te zijn verklaard, heeft Republikeinse<br />
president-elect Donald Trump zijn transition<br />
team dadelijk opdracht gegeven de controle<br />
over de federale regeringsorganen en<br />
-fondsen van de uitgaande Democratische president<br />
Joe Biden over te nemen. Het afgelopen anderhalf<br />
jaar heeft een inmiddels meer ervaren, maar vooral<br />
geradicaliseerde, Trump veel tijd besteed aan het<br />
rekruteren van een nieuwe, dit keer geheel aan hem<br />
toegewijde groep naaste adviseurs. Deze moeten<br />
sleutelposten binnen het federale regeringsapparaat<br />
naadloos zien over te nemen van hun Democratische<br />
voorgangers. Zodoende wil Trump op 20 januari 2025<br />
een vliegende start kunnen maken met het ‘uitmesten<br />
van Washington D.C.’ – inclusief de door hem<br />
beoogde wraakoefening op al diegenen<br />
die ‘tegen hem een heksenjacht voerden’.<br />
Intussen verkeren de Democraten in<br />
shock: zij bereiden zich voor op een ontmanteling<br />
van de Amerikaanse democratie<br />
zoals wij die kennen – te beginnen met<br />
de rechtsstaat en de ambtenarij – en op<br />
de willekeur, chaos en verdere politieke<br />
polarisatie die daarvoor in de plaats zullen<br />
komen.<br />
Niet minder in shock verkeren ook de<br />
Europeanen. Maandenlang verdrongen zij het perspectief<br />
van een Democratische nederlaag – óók<br />
omdat zij tegen Trumps kandidatuur natuurlijk<br />
niets konden uitrichten. Nu moeten zij zich schrap<br />
zien te zetten. Zij weten dat, daar waar zij tijdens<br />
Trumps eerste presidentschap al met weinig consideratie<br />
werden behandeld, zij nu nadrukkelijk zullen<br />
figureren op Trumps lange ‘afrekenlijst’. Niet<br />
uitgesloten wordt dat Trump zijn afzwering van het<br />
multilateralisme – America First – kracht zal willen<br />
bijzetten door de VS uit de NAVO terug te trekken<br />
en de EU systematisch te ondermijnen. Of het daadwerkelijk<br />
tot een Amerikaans vertrek uit de NAVO<br />
komt hangt af van het Amerikaanse Congres, dat<br />
akkoord zal moeten gaan met zo’n uitzinnige stap.<br />
Maar ook zonder zo’n akkoord kan Trump de bondgenootschappelijke<br />
afschrikking feitelijk al slopen,<br />
door zich af te zetten tegen de plechtige verbintenis<br />
tot onderlinge bijstand en door de veiligheid van de<br />
Europese NAVO-leden voortaan af te laten hangen<br />
van het ‘beschermingsgeld’ dat zij nationaal bereid<br />
zijn aan de VS te betalen. En door óók de overkoepelende,<br />
rules-based internationale liberale orde af te<br />
vallen, treft Trump de Europeanen opnieuw. Zíj zijn<br />
het vooral, méér dan grootmacht Amerika, die deze<br />
legitimerende orde nodig hebben om internationaal<br />
invloed te kunnen blijven uitoefenen.<br />
Hoe zal Europa zich kunnen handhaven in een<br />
multipolaire wereld die niet noodzakelijkerwijs<br />
Europa-vriendelijker is geworden? De Brusselse<br />
EU-bureaucratie die Europa als diplomatieke en veiligheidsactor<br />
internationaal zou moeten profileren,<br />
opereert onverminderd moeizaam. In het mondiale<br />
Zuiden stuit Europa op de nodige weerstanden van<br />
landen die niet (langer) onder de indruk zijn van<br />
westelijk ‘gemoraliseer’ – China en Rusland profiteren.<br />
Aan Europa’s oostgrens voeren de Oekraïners<br />
een bloedige overlevingsstrijd tegen Rusland waarbij<br />
niets minder dan de Europese veiligheidsordepost<br />
1989 op het spel staat. Europa staat Oekraïne<br />
met te weinig wapens en munitie bij, terwijl recent<br />
Oekraïens terreinverlies pijnlijk samenvalt met het<br />
tegenhouden door de Republikeinen van nog altijd<br />
onmisbare Amerikaanse materieelleveranties<br />
– een voorproef van hetgeen de<br />
Europeanen te wachten staat onder een<br />
teruggekeerde Trump? In het Midden-<br />
Oosten staat Europa aan de zijlijn. In de<br />
Afrikaanse Sahel werd een lange Franse/<br />
Europese aanwezigheid binnen luttele<br />
maanden met Russische steun opgerold.<br />
Vanuit deze regio dreigt massamigratie<br />
naar Europa op gang te komen, veelal<br />
gefaciliteerd door nieuwe, antiwesterse<br />
militaire regimes in Mali, Burkina Faso en Niger.<br />
En: zijn de Europeanen nog in staat en bereid, al<br />
dan niet in NAVO-kader, tot territoriale verdediging<br />
– kunnen zij een Russische aanval in het Balticum<br />
wel afschrikken of afslaan? De al langer bestaande<br />
zorgen hierover krijgen eindelijk publieke aandacht,<br />
maar leiden nog geenszins tot noodzakelijke grootschalige<br />
mobilisering van mensen, geld en middelen.<br />
Brusselse pogingen om wegbezuinigde Europese<br />
defensie-industrieën nieuw leven in te blazen zullen<br />
weinig effect sorteren zolang de urgente, nationale<br />
wederopbouw van Europa’s krijgsmachten uitblijft<br />
en de Europese economieën en samenlevingen niet<br />
oorlogsbestendiger worden gemaakt. Wanneer brengt<br />
onze landmacht minimaal weer een volwaardig legerkorps<br />
in het veld??<br />
Het is 6 november <strong>2024</strong> en de veel gehoorde roep<br />
om ‘Europese strategische autonomie’ lijkt opeens<br />
behoorlijk dystopisch uit te pakken. In plaats van<br />
een strategische mindset mentale afhankelijkheid,<br />
in plaats van autonomie verlatingsangst: dát vooruitzicht<br />
wordt de Europeanen vanaf januari a.s.<br />
onbarmhartig opgedrongen door hun welwillende<br />
transatlantische steun en toeverlaat van weleer.<br />
MARC BENTINCK<br />
Marc Bentinck is oud-diplomaat. Tussen 1983 en 2010 diende hij in de multilaterale veiligheidsdiplomatie, op welk terrein<br />
hij tegenwoordig gastcolleges en -seminars geeft, in combinatie met internationale onderzoeksopdrachten.
30 – MILITAIRE COURANT<br />
MUSEUM<br />
Bevrijdende Vleugels,<br />
op de route van Market Garden<br />
In de bossen tussen Son en Best, vlak bij het Joe Mann monument, is Bevrijdende Vleugels gevestigd.<br />
Het is de eerste stap op onze weg langs oorlogs- en bevrijdingsmusea, in het voetspoor van operatie<br />
Market Garden (september 1944). Bevrijdende Vleugels blijkt vooral een persoonlijk museum, dat<br />
ervaringen vooropstelt.<br />
Op een voormalig militair<br />
terrein werd 28 jaar geleden<br />
een militaire collectie<br />
gehuisvest, die kwam overwaaien<br />
uit Veghel: Bevrijdende Vleugels,<br />
in oorsprong de privécollectie van<br />
Jan Driessen.<br />
Bevrijdende Vleugels vertelt het<br />
heftige verhaal van – onder meer<br />
– de bevrijding van Zuid-Nederland<br />
aan het einde van de Tweede<br />
Wereldoorlog. Bijzonder is dat<br />
Bevrijdende Vleugels ook nog eens<br />
precies in het gebied ligt waar op<br />
17 september 1944 de luchtlandingen<br />
plaatsvonden. Bevrijdende<br />
Vleugels heeft een bijzondere collectie<br />
inclusief rupsvoertuigen,<br />
vliegtuigen, diorama”s, foto”s en<br />
wapentuig dat daadwerkelijk is<br />
gebruikt tijdens Operatie Market<br />
Garden. In de verschillende<br />
hallen worden de bezetting, de<br />
onderdrukking en de uiteindelijke<br />
bevrijding uitvoerig belicht.<br />
‘Tijdens de veertigjarige herdenking<br />
van Operatie Market Garden,<br />
in 1984, organiseerde Jan Driessen<br />
een tijdelijke tentoonstelling van<br />
zijn privécollectie militaria uit<br />
– vooral – de Tweede Wereldoorlog’,<br />
vertelt directeur Mark van<br />
Pelt. ‘Die tentoonstelling bleek zo<br />
succesvol dat zijn collectie in een<br />
museum in Veghel werd ondergebracht.<br />
Omdat de collectie in de<br />
loop der jaren steeds verder werd<br />
uitgebreid, kwam Driessen op den<br />
duur ruimte tekort. Staatsecretaris<br />
van defensie Meiling gaf hem 1996<br />
de gelegenheid de collectie op een<br />
voormalig mobilisatiecomplex
MAART <strong>2024</strong> – 31<br />
in Best ter vestigen. Een jaar later<br />
werd Bevrijdende Vleugels heropend<br />
op de nieuwe locatie, in<br />
aanwezigheid van Prins Bernhard.’<br />
Van Pelt is sinds acht jaar de directeur<br />
van het museum; hij nam het<br />
stokje over van zijn vader Roland,<br />
die collectie en locatie in 2009 van<br />
Driessen overnam. Er vond toen<br />
ook een grote renovatie plaats.<br />
‘Mijn vader is nog wel bij het<br />
museum betrokken, maar aan de<br />
zijlijn’, zegt Van Pelt. ‘Ikzelf had<br />
eerst geen bijzondere affiniteit<br />
met militaire historie, maar ik zag<br />
wel, vanuit mijn achtergrond in<br />
communicatie en marketing, dat<br />
het een update nodig had. Het was<br />
zichtbaar een privécollectie, met<br />
weinig focus. Zo hadden we een<br />
collectie Russische voertuigen, en<br />
was er een hal voor materieel over<br />
de luchtoorlog. Ik vond dat we ons<br />
moesten focussen, dat je één goed<br />
verhaal moest vertellen waarmee<br />
je indruk maakt – en die focus lag,<br />
gezien wat er hier in de directe<br />
omgeving heeft plaatsgevonden,<br />
voor de hand: dat was operatie<br />
Market Garden.’<br />
Bijzondere verhalen<br />
Onder zijn leiding werd bijna alles<br />
onder die noemer geordend, en<br />
werd afscheid genomen van materieel<br />
dat daar weinig of niets mee<br />
van doen had.<br />
‘We benaderen Market Garden<br />
heel breed’, zegt Van Pelt. ‘Zo laten<br />
we niet alleen een collectie zien<br />
van materieel dat ook echt tijdens<br />
Market Garden ingezet is, maar we<br />
vertellen ook de verhalen van de<br />
operatie. Het zijn de verhalen die<br />
er juist zo’n persoonlijke beleving<br />
van maken.’<br />
Hij wijst erop dat de collectie<br />
sowieso een opfrisser nodig had:<br />
‘Het museum waar ik binnenstapte<br />
had nog handgeschilderde<br />
bordjes, de hangers waren in<br />
een bruine kleur geverfd, en de<br />
beschrijvingen bij de objecten was<br />
ellenlang. Dat hebben we meteen<br />
aangepakt, met meer aandacht<br />
voor de beleving van de objecten<br />
in plaats van een gedetailleerd verhaal.<br />
Je loopt ook niet meer rond<br />
langs hekken en muurtjes waar<br />
je niets langs mag, nee, je staat er<br />
midden in.’<br />
Leuk uitje voor de hele familie<br />
Een ander aspect van Bevrijdende<br />
Vleugels is de nadruk die er ligt<br />
op allerlei activiteiten en evenementen,<br />
zegt Van Pelt. ‘Het gaat<br />
van kinderfeestjes en teambuilding<br />
met de Expeditie Airborne<br />
tot rondritten langs locaties en<br />
schoolexcursies. Bevrijdende Vleugels<br />
is bedoeld voor iedereen, en<br />
dus organiseren we allerlei activiteiten<br />
en events die voor een breed<br />
‘Het zijn de<br />
verhalen die er juist<br />
zo’n persoonlijke<br />
beleving van maken.’<br />
publiek toegankelijk zijn. In mijn<br />
optiek moet ook oma denken: “dat<br />
is een leuk uitje voor de familie”,<br />
snap je? Die activiteiten zijn heel<br />
populair en die voeren we deels<br />
uit in samenwerking met andere<br />
partijen die op ons terrein gevestigd<br />
zijn.’<br />
Airborne experience<br />
Beleven: dat is het kernwoord<br />
voor Bevrijdende Vleugels. ‘Dat is<br />
ook de reden dat we al heel snel<br />
het woord “museum” hebben<br />
laten vallen’, zegt Van Pelt. ‘Bij een<br />
museum heb je toch een beetje<br />
een “statische” associatie, met de<br />
nadruk op kijken, lezen en horen.<br />
Hier gaan we voor de ervaring: je<br />
beleeft het mee en kunt je afvragen:<br />
hoe zou ik in die omstandigheden<br />
reageren?<br />
Sinds een jaar noemen we het<br />
zelfs de airborne experience van<br />
Brabant: dit is zo indrukwekkend,<br />
dat mag je best een experience<br />
noemen. Het is meer dan kijken en<br />
luisteren, het is beleven.’<br />
Bevrijdende Vleugels: agenda <strong>2024</strong><br />
24 MAART<br />
Kids special: Super<br />
Survival<br />
Een echte survivalbaas<br />
leert je alle trucs over<br />
onder andere camouflage,<br />
een noodbivak<br />
bouwen en zelf een<br />
vuurtje maken! Hoe<br />
vind jij de weg terug in<br />
een bos of gebied wat<br />
je niet kent? Op deze<br />
dag leer jij ook kompas<br />
lezen.<br />
21 APRIL<br />
WO2 Modelbouwdag<br />
Verdeeld over vier hangars<br />
laten zowel zelfstandige<br />
bouwers als<br />
modelbouwclubs hun<br />
bijzondere werken zien.<br />
Van grootformaat RC<br />
tanks tot diorama’s tot<br />
vliegtuigen en boten, je<br />
vind het deze dag allemaal.<br />
Deze dag voor en<br />
door modelbouwfans<br />
staat in het teken van<br />
WW2.<br />
4 EN 5 MEI<br />
Buitengewoon Bevrijd<br />
Loop door verschillende<br />
scenes en herbeleef<br />
de geschiedenis op<br />
unieke wijze. Tijdens<br />
de looproute kom je<br />
door verschillende base<br />
camps en militaire<br />
posten. Kom oog in<br />
oog te staan met echte<br />
paratroopers, bezoek<br />
het veldhospitaal en<br />
duik de loopgraven in.<br />
30 JUNI<br />
Wings & Wheels<br />
Bevrijdende Vleugels<br />
opent de poorten<br />
van het park voor de<br />
prachtigste en meeste<br />
bijzondere klassiekers<br />
en WW2 voertuigen.<br />
Ben jij helemaal gek<br />
van oude auto”s en<br />
WW2 voertuigen? kom<br />
dan zeker een bezoek<br />
brengen!<br />
14 EN 15 SEPTEMBER<br />
Remember September<br />
Ieder jaar weer een<br />
uniek evenement voor<br />
jong & oud. Dit jaar<br />
met een nog breder<br />
programma en, wegens<br />
succes, een nog grotere<br />
militariamarkt.<br />
Meer weten? Ga naar:<br />
bevrijdendevleugels.nl
32 – MILITAIRE COURANT<br />
Vfonds:<br />
‘Wij maken de beste ideeën van<br />
andere organisaties mogelijk’<br />
Vfonds heeft een nieuwe directeur. Van een organisatie die lootjes verkocht om geld voor de zorg voor<br />
veteranen binnen te halen, is Vfonds uitgegroeid tot een financier van heel diverse activiteiten die<br />
bijdragen aan vrijheid, democratie en de erkenning en waardering van veteranen.<br />
Marieke van Schijndel is<br />
sinds november 2023 directeur<br />
van Vfonds. Daarvoor<br />
was ze veertien jaar directeur van<br />
Museum Catharijneconvent in<br />
Utrecht. ‘Recht tegenover mijn<br />
ouderlijk huis in Heeswijk staat<br />
een vrijheidsmonument voor<br />
OperMarket Garden, dus ik ben<br />
me er tijdens mijn jeugd elke dag<br />
bewust van geweest dat die dappere<br />
jonge Amerikanen – en elders<br />
Britten en Polen – naar beneden<br />
kwamen om voor onze vrijheid te<br />
vechten.’<br />
Van Schijndel noemt haar rol bij<br />
het Vfonds ‘een logische stap,<br />
want in deze functie komen eerdere<br />
ervaringen en interesses<br />
samen: ‘ik was adjunct-directeur<br />
van het Mondriaan Fonds en<br />
heb jaren lang projecten gefinancierd,<br />
en als directeur van<br />
Museum Catharijneconvent heb<br />
ik niet alleen heel veel fondsaanvragen<br />
gedaan en ging het<br />
altijd over religieuze vrijheid.<br />
Het is een rijke nieuwe wereld<br />
waar ik bij Vfonds in terecht<br />
Mieke van Schijndel<br />
ben gekomen, met veel gedreven<br />
mensen die hun werk doen ten<br />
dienste van vrijheid en democratie.<br />
We werken met overtuiging<br />
aan de publieke waardering en<br />
erkenning van veteranen. Zij zijn<br />
immers opgestaan voor onze<br />
vrijheid. Die focus op veteranen<br />
komt omdat Vfonds na de Tweede<br />
Wereldoorlog is ontstaan dankzij<br />
verzetsstrijder en veteraan<br />
Bib van Lanschot. Hij ging langs<br />
de deur met luciferdoosjes om<br />
geld op te halen om veteranen<br />
te ondersteunen. Uit het verkopen<br />
van lootjes is uiteindelijk de<br />
BankGiroloterij voortgekomen<br />
– dat heet nu de VriendenLoterij.<br />
Vfonds wordt nog steeds gefinancierd<br />
uit loterijopbrengsten,<br />
waaronder de Postcode Loterij.’<br />
Omdat de zorg voor veteranen<br />
grotendeels is overgenomen door<br />
Defensie, is het werkveld van<br />
Vfonds in de loop der tijd breder<br />
geworden, zegt Van Schijndel: ‘We<br />
ondersteunen allerlei activiteiten<br />
ter bevordering van vrijheid, vrede<br />
en democratie. Daarbij zijn wij in<br />
het bijzonder geïnteresseerd in<br />
projecten die de koppeling maken<br />
met nu. We kiezen altijd voor de<br />
nuance, de meerstemmigheid,<br />
historische feiten en context. Het<br />
is heel eenvoudig om tegenover<br />
elkaar te staan, maar veel interessanter<br />
om met elkaar in gesprek<br />
te gaan.<br />
Het is zelfs voor mij persoonlijk<br />
een motivatie geweest om<br />
Nieuwe huisstijl, nieuwe uitstraling<br />
Het was tijd voor een<br />
nieuwe uitstraling<br />
en logo.<br />
‘Onze missie is, vanuit<br />
lessen uit oorlog en<br />
gewelddadig conflict,<br />
bijdragen aan een<br />
vreedzame samenleving<br />
en een democratische<br />
rechtstaat. In de<br />
oude logo refereerden<br />
we alleen aan vrede,<br />
en niet aan vrijheid<br />
en democratie. Onze<br />
nieuwe huisstijl past<br />
meer bij onze missie..<br />
We willen Nederland<br />
in beweging brengen<br />
voor vrijheid en democratie.<br />
Die beweging zie<br />
je terug in onze nieuwe<br />
visuele identiteit.’<br />
De naam Vfonds<br />
behouden we, want die<br />
V is heel krachtig: het<br />
verwijst naar victory<br />
aan het eind van de<br />
Tweede Wereldoorlog,<br />
maar staat ook voor<br />
veteranen, vrijheid en<br />
en natuurlijk vrede.<br />
Daarnaast is het kleurenpalet<br />
uitgebreid:<br />
voorheen voerden we<br />
alleen rood, wit en<br />
blauw. We hebben daar<br />
nu andere kleuren<br />
aan toegevoegd. Met<br />
de nieuwe uitstraling<br />
willen we een jongere<br />
doelgroep aanspreken.
MAART <strong>2024</strong> – 33<br />
VFONDS<br />
‘We hadden<br />
voorheen toch te<br />
maken met een vrij<br />
zware organisatie’<br />
hier directeur te worden. Want<br />
ik ben opgegroeid rond de val<br />
van de Berlijnse Muur. En we<br />
dachten allemaal: nu wordt de<br />
wereld democratisch. Helaas is<br />
dat niet zo.<br />
We ondersteunen uiteraard<br />
ook activiteiten van veteranen,<br />
zoals bijeenkomsten en reünies,<br />
gericht op regio”s, leeftijdscategorieën<br />
of bepaalde uitzendingen.<br />
Want samenkomen en delen is<br />
belangrijk.<br />
In het kader van tachtig jaar<br />
bevrijding werken we nu ook<br />
samen met de provincie Zeeland.<br />
Dat lustrumjaar start in september,<br />
met de herdenking van<br />
operatie Market Garden. Ook<br />
Noord-Brabant viert de bevrijding<br />
groots, en andere provincies zullen<br />
dat ook doen.’<br />
Wijzigingen in organisatie<br />
Vrij recent is ook de structuur<br />
van Vfonds veranderd: strakker,<br />
sneller en meer transparant. We<br />
hadden voorheen toch te maken<br />
met een vrij zware organisatie,<br />
met een Raad van Toezicht én een<br />
driekoppige Raad van Bestuur. Dat<br />
is nu vereenvoudigd tot een Raad<br />
van Toezicht, ik als directeur/<br />
bestuurder en dan de organisatie<br />
die het werk doet. Nu willen we<br />
ook de aanvraagprocedures vereenvoudigen.<br />
We gaan nog meer<br />
vanuit vertrouwen financieren.<br />
Het beleidsplan 2021-2025 is en<br />
blijft ons uitgangspunt, waarbij<br />
we gezien de huidige geopolitieke<br />
situatie ook veel actuele projecten<br />
financieren.<br />
‘Niet alleen Vfonds bestaat uit<br />
mensen die allen gedreven zijn, je<br />
ziet dat ook zoveel bij de projecten<br />
die we ondersteunen. Neem<br />
het Veteranen Search Team, dat<br />
de politie helpt met het vinden<br />
van vermiste personen. Dat zijn<br />
2.600 mensen verenigd rond dit<br />
onderwerp. Het is een voorrecht<br />
om met dat soort organisaties te<br />
werken.’<br />
Heeft het Vfonds voldoende bekendheid<br />
in onze maatschappij?<br />
‘Wel bij de organisaties die ons<br />
nodig hebben, en daar gaat het<br />
om: wij zijn echt een intermediaire<br />
organisatie die de beste<br />
ideeën van andere organisaties<br />
mogelijk maakt, die organisaties<br />
aan elkaar verbindt en ze kan wijzen<br />
op een andere, vergelijkbaar<br />
initiatief.’
VACATURE<br />
ENGINEER ILS<br />
THE ROLE: For this interim role Damen Naval<br />
is looking for a Technical Author/ Engineer<br />
Integrated Logistics Support (ILS) who can start<br />
on a temporary basis. As a Technical Author/<br />
Engineer Integrated Logistics Support (ILS), you<br />
will be responsible for projects related to the ILS<br />
scope and services for the naval vessels of Damen<br />
Naval. More info?<br />
More info? http://Career.damen.com<br />
www.uitgeverijkompas.nl<br />
ABOUT US: Damen Naval offers you a career that is challenging, exciting<br />
and fun in equal measure. The Naval division of the family-owned Damen<br />
Shipyards Group is established in Vlissingen and in Schiedam. With over<br />
1.000 professionals and a rich tradition of naval shipbuilding, with its<br />
original roots stemming back more than 150 years. For more than 50 years<br />
Damen Naval is the dedicated shipbuilder for the Royal Netherlands Navy.<br />
<strong>Militaire</strong> <strong>Courant</strong> partners:<br />
Verschijnt op 15 maart:<br />
ULTIEME UITDAGING<br />
Over de commando-opleiding, gewone<br />
jongens, ongewone prestaties en vooral<br />
doorzettingsvermogen.<br />
Door thriller en fantasy auteur Rolf Österberg.<br />
Datum podcast volgt medio maart!
MAART <strong>2024</strong> – 35<br />
BOEKEN<br />
The Walking Soldier<br />
In het boek The Walking Soldier maken Emiel, Danny en voor een gedeelte Govert een wandelreis dwars<br />
door Madagaskar. Een reis van 700 kilometer van de oostkust naar de westkust.<br />
Het boek The Walking Soldier<br />
is op 13 januari <strong>2024</strong> uitgekomen<br />
en is geschreven<br />
door Emiel Garstenveld. Het boek<br />
gaat over de tocht van Emiel,<br />
zijn goede vriend Danny en de<br />
Youtuber Govert Sweep en hun<br />
voorbereiding en reis dwars door<br />
Madagaskar. Van westkust naar<br />
oostkust, van oceaan tot oceaan.<br />
Een tocht van ruim 700 kilometer.<br />
Volgens Emiel Garstenveld begint<br />
het verhaal van The Walking Soldier<br />
bij een wandeltocht vanaf de<br />
Pegasusbrug in Normandië naar<br />
de John Frostbrug in Arnhem. Dit<br />
is nog de makkelijkste. Ook vertelt<br />
hij over zijn wandelingen langs de<br />
Birmaspoorweg in Myanmar en<br />
Thailand en zijn wandeling door<br />
Zambia.<br />
Terwijl de voorbereiding in Malta<br />
redelijk soepel verloopt zonder<br />
grote problemen. In Noorwegen<br />
lopen Danny en Emiel tegen een<br />
probleem aan: Emiels enkel klapt<br />
dubbel waar hij de gehele reis<br />
door Madagaskar last van zal hebben.<br />
Ook wanneer Emiel, Danny<br />
en Govert in de hoofdstad van<br />
Madagaskar, Antananarivo, aankomen<br />
is er een tegenslag. De tas<br />
van Danny zat niet in het vliegtuig<br />
waardoor het drietal drie dagen in<br />
EMIEL GARSTENVELD, THE WALKING SOLDIER, UIT-<br />
GEVERIJ KOMPAS, 188 PAGINA’S (€ 22,95)<br />
Antananarivo vastzit.<br />
Na een tocht van twee weken<br />
waarin het drietal vooral bekeken<br />
wordt als kermisattractie, nemen<br />
Emiel en Danny afscheid van<br />
Govert, die alleen het eerste deel<br />
zou meelopen. Het tweede deel<br />
van de reis zou veel gevaarlijker<br />
zou zijn dan het eerste. In dit deel<br />
wordt het tweetal onder schot<br />
gehouden door dorpsbewoners<br />
die hen later verzorgen en zelfs<br />
escorteren, een slechte gids en tot<br />
overmaat van ramp bijna verraden<br />
worden door hun drager. Een<br />
tocht van uitersten waarin ook<br />
het uiterste van de mannen wordt<br />
gevraagd.<br />
Wanneer je het boek leest voel je<br />
de passie, het vuur en de emotie<br />
die Emiel beleeft en ook in zijn<br />
boek legt. Je voelt met alles met<br />
hem mee, alsof je eigen voeten<br />
pijn doen van het lopen. Hierdoor<br />
wordt het een meeslepend verhaal<br />
waarin er altijd actie is. Je gaat<br />
bijna fysiek voor hem juichen, ook<br />
De lezer wordt<br />
meegenomen<br />
in een verhaal<br />
van uitersten.<br />
als je geen wandelfanaat bent.<br />
Emiel maakt veel verwijzingen<br />
naar de skills die hij heeft geleerd<br />
bij defensie. Zoals wanneer hij<br />
Danny introduceert. Wanneer hij<br />
dit iets minder vaak en opvallend<br />
zou doen, zou dit veel beter bij het<br />
boek passen.<br />
Het boek is er een van uitersten en<br />
vooral van tegenslagen. Een boek<br />
waarin passie en emoties worden<br />
geuit en je deze ook kunt voelen.<br />
Maar na zo veel tegenslagen<br />
valt een ding wel te concluderen:<br />
die plaquette op de poort van de<br />
Generaal Spoor kazerne in Ermelo<br />
had gelijk. Wat sterk is uit innerlijke<br />
overtuiging, faalt nooit.
36 – MILITAIRE COURANT<br />
BOEKEN<br />
Schoonheid uit ellendige<br />
omstandigheden<br />
Dat gebeurt niet vaak: de bespreking van een dichtbundel in de <strong>Militaire</strong> <strong>Courant</strong>. Maar soms is daar<br />
aanleiding toe. Die aanleiding is de achtergrond van de dichtbundel van Michiel J. Ris, Broersgedicht.<br />
Want gaat over de juxtapositie tussen twee broers: de een dichter, de ander marinier.<br />
Gelukkig zij<br />
Het lijkt alsof er geen grotere<br />
tegenstelling mogelijk is. Het<br />
beeld althans dat wij hebben<br />
van een dichter en een militair<br />
lijkt diametraal tegenovergesteld<br />
te zijn. maar het is wel de realiteit<br />
van Michiel J. Ris, die als jonge<br />
dichter zijn broer naar ‘de oorlog’<br />
ziet gaan, en erover schrijft wat<br />
dat voor impact heeft op hem en<br />
de mensen om hem heen. Hij heeft<br />
het niet alleen over de emotionele<br />
impact, maar ook de effecten die<br />
het heeft op zijn kijk op het leven<br />
en zijn dichterschap.<br />
In deze bundel onderzoekt Ris de<br />
relatie tussen hem en zijn broer,<br />
die uitgezonden is. De ik-persoon<br />
in de gedichten zoekt naar zingeving<br />
en liefde, maar wordt<br />
geconfronteerd met homofobie en<br />
ziet de voortekenen van een leven<br />
in eindeloze sleur. Maar hoe moet<br />
hij tegelijkertijd omgaan met de<br />
onzekerheid over zijn broer, de<br />
berichtgeving over de oorlog en de<br />
rol van zijn broer in een oorlogssituatie?<br />
Ris kiest uiteindelijk voor<br />
de broederliefde, die hij in deze<br />
bundel vormgeeft én veiligstelt in<br />
zijn gedichten.<br />
Stilistisch haakt Ris erg aan bij<br />
de klassieken: hij refereert veel<br />
aan de antieke poëzie, en gebruikt<br />
Oudgriekse dichtvormen en<br />
motieven. Niet alleen ontmoet<br />
daarmee het moderne het klassieke,<br />
maar het maakt zijn gedichten<br />
ook heel leesbaar. Dat zal een<br />
dichter niet altijd als een compliment<br />
opvatten, maar gezien de<br />
materie is dat wel de juiste keus<br />
geweest. Want de omstandigheden<br />
waarin de gedichten tot stand<br />
kwamen, zijn zeker geen dagelijkse<br />
praktijk voor iedereen.<br />
ook vanwege merites die buiten<br />
het literaire liggen. En Ris geeft in<br />
zijn gedichten een buitengewoon<br />
goed en vooral ook caleidoscopisch<br />
beeld van waar het thuisfront<br />
mee te kampen heeft als een<br />
dierbare uitgezonden wordt. In<br />
die zin doet Ris iets wat met het<br />
puur vertellen van een verhalen,<br />
of het delen van een ervaring, niet<br />
kan: hij schept schoonheid uit<br />
soms ellendige omstandigheden,<br />
en heft die boven de ervaring uit<br />
– als een offerande aan de klassieke<br />
goden. En ook dat is heel<br />
waardevol.<br />
De omstandigheden<br />
waarin de<br />
gedichten tot stand<br />
kwamen, zijn geen<br />
dagelijkse praktijk<br />
Laten we duidelijk zijn: dit<br />
medium behandelt militaire<br />
zaken, niet literaire, en dus benaderen<br />
we een dichtbundel juist<br />
MICHIEL J. RIS, BROERSGEDICHT, UITGEVERIJ HET-<br />
MOET, 52 PAGINA’S (€ 19,50)
MAART <strong>2024</strong> – 37<br />
BOEKEN<br />
De moed om te leiden<br />
Sander Aarts is bekend als instructeur in de populaire serie Special Forces VIPS, maar diende daarvoor<br />
zestien jaar lang bij de Special Forces, en werd benoemd tot ridder in de orde van Oranje-Nassau met<br />
zwaarden. Na zijn eervol ontslag in 2017 startte hij de Unbreakable Academy op. Na twee eerdere boeken<br />
verschijnt nu De moed om te leiden, waarin Aarts zeven lessen en inzichten over leiderschap bundelt.<br />
boeken lopen synchroon<br />
met mijn eigen<br />
‘Mijn<br />
ontwikkeling’:, zegt<br />
Aarts. ‘Ik begon in Niet te breken<br />
met schrijven over mijn opleiding<br />
bij Defensie, mijn missies en wat<br />
ik daarvan geleerd heb. Ik schreef<br />
over leiderschap en teamontwikkeling,<br />
maar ook dat ik met mijzelf<br />
geconfronteerd werd en hoe ik<br />
daarmee aan de slag ben gegaan.<br />
Toen kwam Missie Mindset, waarin<br />
ik dieper inging op de dingen die<br />
ik heb geleerd bij Defensie, maar<br />
ook het leven nadat ik uit dienst<br />
was getreden en mijn eigen bedrijf<br />
begon. Nu ben ik meer gaan<br />
inzoomen op wat leiderschap<br />
voor mijzelf betekent. Ik merkte<br />
namelijk dat leiderschap bij mij<br />
een ander beeld oproept dan men<br />
gewend is.’<br />
‘Ik heb zeven thema’s geïdentificeerd<br />
om over leiderschap te Ik<br />
kwam mooie dingen tegen, maar<br />
ook minder mooie: de heftigheid,<br />
de PTSS, de waakzaamheid en de<br />
operaties waar je last van kunt<br />
hebben. Ik heb ook moeten leren<br />
omgaan met soms verschrikkelijke<br />
dingen uit het verleden die bij me<br />
bovenkwamen, maar die ik niet<br />
SANDER AARTS, DE MOED OM TE LEIDEN, UITGEVE-<br />
RIJ BOEKERIJ, 288 PAGINA’S (€ 22,99)<br />
teveel had gedeeld met mijn gezin.<br />
Toen ik dat wel deed, had dat wel<br />
impact. Ik moest opeens tegen<br />
mijn vrouw zeggen: ik ben niet<br />
eerlijk geweest over wat er toen<br />
is gebeurd. Daar moest ik mee<br />
dealen, en mijn gezin ook. Maar<br />
ik wist dat als ik dat niet deed en<br />
het bleef wegstoppen, dan gaat<br />
het mis. Ik hoop dat, door erover<br />
te schrijven, ik mensen kan helpen<br />
het niet weg te stoppen. Gelukkig<br />
krijg ik terug dat mensen zich erin<br />
herkennen, en dat het hen helpt.<br />
‘Maar leiderschap kent ook zachtere<br />
kanten. Zo kan ik ook over<br />
leiderschap en liefde schrijven.<br />
Ik weet namelijk: ik heb gewoon<br />
fijne mensen om me heen nodig.<br />
Dat geldt ook voor mijn bedrijf:<br />
ik wil samen iets creëren, dat we<br />
het samen laten groeien. De mensen<br />
die dicht bij mij staan, zijn de<br />
mensen die mij inspireren. Dat<br />
zijn soms mensen die in lastige<br />
omstandigheden toch sterk blijken<br />
te zijn, zoals mijn broer. De<br />
boeken van collega’s inspireren<br />
me minder: die hebben meestal<br />
toch al dezelfde kijk op het leven<br />
als ik. Ik zie wel vaak op social<br />
media figuren die rigoureus laten<br />
zien hoe je succesvol kunt leven.<br />
Razend populair, maar ik denk:<br />
‘Ik hoop niet dat<br />
ik in mijn boek het<br />
beeld neerzet dat<br />
het bij mij altijd rust<br />
en kalmte is’<br />
die geven je het gevoel dat je niet<br />
goed genoeg bent, zodat je bang<br />
wordt dat het bij jou mislukt. Dus<br />
zeg ik in het boek: maak kleine<br />
stappen. Ik hoop niet dat ik in<br />
mijn boek het beeld neerzet dat<br />
het bij mij altijd rust en kalmte is.<br />
Integendeel: er is afgelopen jaar<br />
veel gebeurd.<br />
‘Leiderschap is vaak onbewust:<br />
veel mensen die leiding denken te<br />
geven, worden onbewust geleid<br />
door shit uit het leven. En achter<br />
een gezamenlijk doel zit vaak<br />
de agenda van enkele mensen.<br />
Maar leiderschap moet puur zijn:<br />
geen egostrijd, geen verborgen<br />
agenda’s. Het gaat er dus om dat<br />
je mensen dichter bij zichzelf en<br />
hun gevoel brengt. Daartoe heb<br />
je openheid nodig, zelfacceptatie.<br />
Geef het een naam: liefde, compassie<br />
– of leiderschap.’
GRATIS BIJBEL<br />
speciale krijgsmachtseditie<br />
Keuze uit vijf<br />
verschillende<br />
omslagen!<br />
(0345) 61 01 55 www.gbs.nl<br />
Deze uitdeelbijbel in de<br />
Statenvertaling is gratis aan<br />
te vragen via jhaalboom@gbs.nl<br />
Formaat: 9 x 13 cm.<br />
Geplastificeerde soepele kaft<br />
-voor zij die ons beschermen-<br />
Erkenning en waardering voor Nederlandse veteranen<br />
VACATURES<br />
Veel bedrijven en organisaties onderschrijven de Ongekende<br />
Krachten van veteranen, zetten zich actief in voor de specifieke<br />
veteraan en willen graag een Veteraan als collega opnemen in<br />
hun bedrijf. Deze bedrijven melden hun vacatures aan bij<br />
Stichting Onbekende Helden. Wij plaatsen de vacatures op onze<br />
site. Veteranen worden van harte uitgenodigd hierop te<br />
solliciteren.<br />
WORKSHOPS<br />
Samenwerken met de <strong>Militaire</strong> <strong>Courant</strong>!<br />
Tips of suggesties voor de redactie?<br />
Stuur een bericht naar redactie@militairecourant.nl<br />
Wil je adverteren en/of samenwerken?<br />
Stuur een bericht naar info@militairecourant.nl<br />
Wil je militair nieuws via de mail ontvangen?<br />
Geef je op voor de nieuwsbrief via www.militairecourant.nl<br />
Onbekende Helden helpt veteranen om hun stap naar buiten zo<br />
goed mogelijk te laten verlopen. Hiervoor bieden we, in<br />
samenwerking met gespecialiseerde coaches, verschillende<br />
workshops en trainingen aan. Deze zijn op het gebied van<br />
zelfontwikkeling in relatie tot de arbeidsmarkt, mindfulness en<br />
bijvoorbeeld solliciteren. Voor alle workshops geldt dat de<br />
veteraan handvaten krijgt waarmee hij/zij direct aan de gang<br />
kan. Ook individuele begeleiding behoort tot de mogelijkheden.<br />
VETERANENPAS-VOORDEEL<br />
Meer dan 550 organisaties uiten hun erkenning en waardering<br />
voor veteranen door voordeel en/of kortingen te bieden.<br />
Uw donatie is van harte welkom<br />
Stichting Onbekende Helden heeft de<br />
anbi-status en wordt gerund door<br />
vrijwilligers. Uw donatie is van harte<br />
welkom.<br />
ONBEKENDEHELDEN.NL | INFO@ONBEKENDEHELDEN.NL | 0880 300 150<br />
Ik neem een abonnement<br />
op de <strong>Militaire</strong> <strong>Courant</strong>:<br />
€ 16,– voor vier nummers<br />
NAAM<br />
M/V<br />
STRAAT<br />
POSTCODE<br />
LAND<br />
E-MAIL<br />
TELEFOON<br />
IBAN NUMMER<br />
BETALING<br />
GEBOORTEDATUM<br />
HANDTEKENING<br />
BON<br />
PLAATS<br />
AUTOMATISCHE INCASSO<br />
PER FACTUUR (+ 2,50 ADMINISTRATIEKOSTEN)<br />
Stuur deze bon naar: Virtùmedia,<br />
Huis ter Heideweg 13, 3705 MA Zeist<br />
Ervaar de unieke geschiedenis van de vliegbasis Deelen<br />
(vlakbij Arnhem) van de oprichting tot heden<br />
In het museum is er bijzondere aandacht voor de opbouw van de<br />
vliegbasis in de bezettingstijd, het verloop van de luchtoorlog in de jaren<br />
1940-1945 en voor het militaire gebruik tijdens en na de oorlog.<br />
• Foto’s en tekeningen van de bouw van de ’Fliegerhorst’ voor de Duitse<br />
luchtmacht<br />
• Wrakstukken van Duitse, Amerikaanse en Engelse oorlogsvliegtuigen<br />
• Vliegerkleding en andere uniformstukken<br />
• Een replica van de ‘vliegende bom’ V-1<br />
• Restanten van de Canadese oorlogsdump uit 1945<br />
• Plattegrond en foto’s van het na-oorlogse gebruik van de vliegbasis<br />
door de Koninklijke Luchtmacht<br />
Museum Deelen, Delenseweg 20, 6877 AE Deelen<br />
• Openingstijden: zaterdag en zondag van 11.00 tot 17.00 uur, voor groepen op afspraak<br />
• Entree volwassenenen € 7,50 en kinderen € 5,00 • Donateurs gratis • museumdeelen.nl
Musea die<br />
de <strong>Militaire</strong> <strong>Courant</strong><br />
verspreiden<br />
MAART <strong>2024</strong> – 39<br />
COLOFON<br />
ECHOS Home in Harskamp,<br />
Rotterdam, Havelte, Den<br />
Helder, Schaarsbergen,<br />
Ermelo, Oirschot<br />
Amersfoort<br />
Museum Nederlandse<br />
Cavalerie<br />
Amsterdam<br />
Verzetsmuseum Plantage<br />
Arnhem<br />
Museum Bronbeek<br />
Beek<br />
Oorlogsmuseum<br />
Eyewitness<br />
Best<br />
Museum Bevrijdende<br />
Vleugels<br />
Buren<br />
Marechausseemuseum<br />
Deelen<br />
Museum Vliegbasis Deelen<br />
Den Helder<br />
Marinemuseum<br />
Doorn<br />
Museum Huis Doorn<br />
Dordrecht<br />
Museum 1940 – 1945<br />
Driebergen-Rijsenburg<br />
Museum <strong>Militaire</strong> Traditie<br />
Groesbeek<br />
Vrijheidsmuseum<br />
Hooge Mierde<br />
Museum De Bewogen<br />
Jaren ’39-‘50<br />
Huisduinen<br />
Fort Kijkduin<br />
IJmuiden<br />
Bunker Museum<br />
Kornwerderzand<br />
Kazemattenmuseum<br />
Leeuwarden<br />
Fries Museum<br />
Lekkerkerk<br />
Museum De Vrijheid<br />
Naarden<br />
Nederlands<br />
Vestingmuseum<br />
Nieuwdorp<br />
Bevrijdingsmuseum<br />
Zeeland<br />
Nijverdal<br />
Memory Vrijheidsmuseum<br />
Noordwijk<br />
Museum Engelandvaarders<br />
Ommen<br />
Nationaal Tinnen Figuren<br />
Museum<br />
Oosterbeek<br />
Airbornemuseum<br />
Hartenstein<br />
Overloon<br />
Oorlogsmuseum Overloon<br />
Rotterdam<br />
Mariniersmuseum<br />
Soesterberg<br />
Nationaal Militair Museum<br />
Vught<br />
Geniemuseum<br />
Zundert<br />
Legerdump Zundert<br />
Kijk voor een compleet overzicht op<br />
www.militairecourant.nl.<br />
Prijsvraag<br />
Bij deze prijsvraag verloten we<br />
een exemplaar van De moed om<br />
te leiden van Sander Aarts.<br />
Sander Aarts is bekend als<br />
instructeur in de populaire<br />
serie Special Forces VIPS, maar<br />
diende daarvoor zestien jaar lang<br />
bij de Special Forces, en werd<br />
benoemd tot ridder in de orde van<br />
Oranje-Nassau met zwaarden. Na<br />
zijn eervol ontslag in 2017 startte<br />
hij de Unbreakable Academy op.<br />
Na twee eerdere boeken verschijnt<br />
nu De moed om te leiden, waarin<br />
Aarts zeven lessen en inzichten<br />
over leiderschap bundelt.<br />
Wil je kans maken op een exemplaar?<br />
Lees dan het artikel en<br />
beantwoord dan de volgende<br />
vraag:<br />
Aan wie moest Sander Aarts bekennen<br />
dat hij niet eerlijk was geweest?<br />
Winnaar prijsvraag<br />
In de oktober-editie was de prijsvraag, naar<br />
aanleiding van het boek Notities van een<br />
generaal: ‘In welk land overschreed de jonge<br />
Peter van Uhm de grenzen?’<br />
Het antwoord: Dat was in Libanon.<br />
Onder de inzenders van het juiste antwoord<br />
is een exemplaar van Notities van een generaal<br />
van Peter van Uhm verloot.<br />
De winnaar is Petra van Essen uit Kalmthout (België).<br />
Van harte gefeliciteerd!<br />
SANDER AARTS, DE MOED OM TE LEIDEN, UITGEVE-<br />
RIJ BOEKERIJ, 288 PAGINA’S (€ 22,99)<br />
Stuur uw antwoord, onder vermelding<br />
van ‘Prijsvraag <strong>Militaire</strong> <strong>Courant</strong>’<br />
naar info@militaire courant.nl.<br />
Vergeet niet uw naam en adresgegevens<br />
te vermelden.<br />
PETER VAN UHM SANDER KOENEN, NOTITIES VAN EEN GENERAAL, VEERTIG LESSEN<br />
OVER LEVEN EN LEIDERSCHAP, UITGEVERIJ ATLAS CONTACT, 216 PAGINA’S (€ 20)<br />
Contact<br />
<strong>Militaire</strong> <strong>Courant</strong><br />
Virtùmedia<br />
Huis ter Heideweg 13<br />
3705 MA Zeist<br />
info@militairecourant.nl<br />
Redactie<br />
redactie@militairecourant.nl<br />
Abonnementen<br />
4 nummers voor € 16,–<br />
Vul de bon in of meld je aan<br />
via www.militairecourant.nl<br />
Overige vragen?<br />
abo@militairecourant.nl<br />
Advertenties<br />
verkoop@militairecourant.nl<br />
Online<br />
www.militairecourant.nl<br />
Twitter @militairecourant<br />
Facebook @militairecourant<br />
www.instagram.com/militairecourant<br />
www.issuu.com/militairecourant<br />
Oplage 20.000<br />
Volgende nummer<br />
De volgende <strong>Militaire</strong> <strong>Courant</strong><br />
verschijnt in juni <strong>2024</strong>.<br />
Hoofdredacteur Antal Giesbers<br />
Redactiemedewerkers<br />
Marc Bentinck, Niels Roelen,<br />
Ruben ten Have en Aron Verjans<br />
Vormgeving Titus Vegter<br />
Uitgever Jan Louwers<br />
De <strong>Militaire</strong> <strong>Courant</strong> informeert<br />
een breed publiek over militaire<br />
onderwerpen. De inhoud wordt<br />
verzorgd door een onafhankelijke<br />
redactie.<br />
De <strong>Militaire</strong> <strong>Courant</strong> is mede<br />
mogelijk gemaakt door Noventas<br />
Verzekeringen
Change language