Militaire Courant editie december 2023

NO. 22, DECEMBER 2023, €4
WWW.MILITAIRECOURANT.NL
MILITAIRE
COURANT
VLIEGER ‘TORCH’
C130 HERCULES
DIRECT IN CONTACT MET DE MENSEN DIE HULP NODIG HEBBEN P6
LCU Landingsvaartuig,
Triangular Group en Peter van Uhm
DEFENSIE

2 – MILITAIRE COURANT
Veteraan Raymond van der Wee:
‘Tijdens de missie heb ik mij op
weinig momenten echt onveilig
gevoeld. Op de compound zit je
in een soort oase. Ook tijdens
het transport kreeg ik maar
weinig mee van wat er vooraan
gebeurde want ik reed met
mijn viertonner altijd midden
in het konvooi. Toch waren er
momenten dat we van dichtbij
geconfronteerd werden met de
gevolgen van het geweld.’

DECEMBER 2023 – 3
DAF YA 4442
DEFENSIE

4 – MILITAIRE COURANT
REDACTIONEEL
Boeiende verhalen!
Zo op de valreep van het nieuwe
jaar komt de Militaire Courant
nog een keer uit! We hebben ons
best gedaan er weer een mooie
editie van te maken.
We gingen op bezoek in Eindhoven bij
‘Torch’, sinds zijn 21e vlieger bij de Luchtmacht,
eerst met helikopters, daarna het
C130 Hercules vrachtvliegtuig. We gingen
ook naar Nijmegen om met oud-commandant
der strijdkrachten Peter van Uhm een
gesprek te hebben over leiderschap, naar
aanleiding van zijn boek Notities van een
generaal. Met Renaldo Ishaak gaan we diep
in op de ondersteuning die hij, met companen,
biedt aan veteranen die kampen met
mentale problemen – en hij vertelt heel
openhartig wat hem daartoe aanzette.
KORT NIEUWS
Een gesprek van een heel andere inslag is
dat met Marlin van Hal, die leiding geeft
aan de Triangular Group. Dit bedrijf traint
militairen en civilisten, en is recent vooral
bekend geworden dankzij het programma
Kamp van Koningsbrugge.
We hebben een boeiend verhaal van Raymond
van der Wee, die zijn liefde voor de
DAF viertonner na zijn diensttijd in daden
omzette, en nu een eigen viertonner rijdt,
die hij inzet tijdens veteranen-events.
Heel bijzonder is toch wel ons gesprek met
Allan van der Ree: die mailde ons met de
vraag of wij eens aandacht konden besteden
aan zijn museum. Maar natuurlijk, wanneer
kunnen we langskomen? Nou, dat museum
staat dus op… Curaçao! Via een Zoommeeting
hadden we een leuk gesprek en schetsen
we een beeld van een museum dat een
zowel in Nederland als op Curaçao vergeten
stukje Tweede Wereldoorlog belicht.
Columnist Marc Bentinck neemt ons mee in
zijn visie op de recente strubbelingen in het
Midden-Oosten, en geeft een scherpe analyse
van wat er aan de hand is, en waar de
oplossing gezocht moet worden.
Gaaf is onze factsheet van deze keer, waar
we een landingsvaartuig in beeld brengen
dat verrassende diensten uitvoert voor de
marine.
En voor wie werkt bij Defensie, of daar een
baan bij ambieert: lees ook eens goed wat
de nieuwe CAO voor je inhoudt!
Antal Giesbers
Hoofdredacteur Militaire Courant
Koninklijke Marine
escorteert Russische
schepen
De Koninklijke Marine heeft
onlangs een Russisch vlootverband
geëscorteerd op de
Noordzee. Dat gebeurde met
het luchtverdedigings- en commandofregat
Zr.Ms. De Ruyter
en een NH90-maritieme
gevechtshelikopter.
Het ging om de Stoiky, een fregat
van de Sterequshichy-klasse,
een onderzeeboot van de Kilo IIklasse
en een begeleidende sleper
genaamd Sergey Balk. De Russische
schepen zijn waarschijnlijk
onderweg naar de Middellandse
Zee. Het drietal voer de zogeheten
Nederlandse Exclusieve Economische
Zone binnen via het noorden.
Na de passage namen andere
NAVO-partners de escorte over.

DECEMBER 2023 – 5
INHOUD
Apaches na upgrade
terug in Nederland
Thuisfront in
de watten gelegd
Schmink voor de kinderen, een
beautycorner voor de (jong)
volwassenen en een optreden van
zanger Wolter Kroes: de Thuisfrontcontactdag
We@Home had
ook dit jaar weer voor ieder wat
wils. Twee keer per jaar wordt
het thuisfront van uitgezonden
militairen en leden van de Nationale
Politie in de watten gelegd.
Locatie was afgelopen weekend
evenementencomplex Hart van
De eerste twee gemoderniseerde
Apaches AH64E (Echo) zijn
na een flinke upgrade in de Verenigde
Staten terug in Nederland.
De gevechtshelikopters kwamen
rond het middaguur met een militair
C-17 transportvliegtuig aan op
Vliegbasis Woensdrecht. Na deze
Apaches komen er tot medio 2025
nog 18 exemplaren terug.
De Apache Echo is sinds 1997 veelvuldig
wereldwijd ingezet, en na
tussentijds noodzakelijk onderhoud
en upgrades, was nu een
grote modernisering noodzakelijk
opdat de Apache operationeel
relevant blijft. De ‘Echo’ beschikt
onder meer over nieuwe radarsystemen,
sensoren, en radio- en
navigatiesystemen. Andere snufjes
zijn moderne composieten
rotorbladen en een verhoogd
motorvermogen.
Op Logistiek Centrum Woensdrecht
worden de Apaches in
vliegbare conditie gebracht. Na
een aantal testvluchten vliegen de
Apaches over een aantal maanden
naar het Defensie Helikopter Commando
op Vliegbasis Gilze-Rijen.
Holland in Nijkerk. De allerjongsten
konden langs bij de kerstman
en zijn elfen. Wie daar minder
trek in had, kon losgaan in de
Technozone. Die was volledig in
winterstijl ingericht. Met zo’n
700 bezoekers was de contactdag
goed bezocht. Plaatsvervangend
Commandant der Strijdkrachten
(P-CDS) vice admiraal Boudewijn
Boots was blij dat de Thuisfrontdag
ook nu weer veel aanmeldingen
had. “Dat laat duidelijk de
steun van het thuisfront aan de
uitgezonden militairen en leden
van de Nationale Politie zien.”
Inhoud
C-130-vlieger ‘Torch’ 6
Actuele missies 10
Veteraan Raymond van der Wee 12
Nieuwe CAO Defensie 14
Mijn functie: wachtcommandant DBBO 16
Factsheet LCU Landingsvaartuig 18
Renaldo Ishaak en het KNAK-moment 20
In bedrijf: Triangular Group 23
Museum: Battle Station Blaauw 27
Column Marc Bentinck 31
Prijsvraag en colofon 35
Boeken
Interview Peter van Uhm over
Notities van een generaal 32

6 – MILITAIRE COURANT
C130-vlieger ‘Torch’:
‘Wij zijn in direct contact met
de mensen die hulp nodig hebben’
Squadron 366 vliegt met het C130 Hercules vrachtvliegtuig. En soms betekent dat inderdaad lekker
rustig van A naar B vliegen. Maar vaak is het werk veel diverser, en kan het een grote impact op je hebben,
zegt majoor Torch: ‘Mensen denken bij Defensie gauw aan: schietend voorwaarts en oorlog voeren,
maar onze grootste inzet zijn humanitaire operaties.’
Torch is vlieger op een C-130
Hercules transportvliegtuig
van het 336 squadron, met
als basis Eindhoven. Zijn call sign
is Torch “omdat ik vroeger nogal
eens wat in de fik stak, zelfs mijzelf
”, lacht hij.
Torch is voor het squadron verantwoordelijk
voor de lange- en
kortetermijn-planning. En daarbij
dus ook nog actief vlieger.
‘Mijn passie voor vliegen begon
met modelbouw’, vertelt hij. ‘Toen
ik zestien was, nam mijn vader,
die zweefvlieger was, mij mee naar
een opleiding tot privé-vlieger in
Breda. Toen ik daarvoor slaagde
was ik met 17 jaar de jongste vlieger
in Nederland. Na school vond
ik die hobby toch wel zo leuk dat
ik me aanmeldde bij de luchtmacht,
maar de psycholoog vond
mij aan de jonge kant. Dus ging ik
bij de KLM in opleiding voor verkeersvlieger.
Eenmaal 21 wilde de
luchtmacht me graag hebben en
heb ik daar voor gekozen.’
In welk vliegtuig ben je begonnen?
‘Nou, voor de F16 was ik met 1,92
meter te lang, dus ben ik helikopters
gaan vliegen. Ik vloog
met de Alouette en daarna met
de Cougar bij 300 squadron in
Gilze Rijen. Maar tien jaar geleden
vertelde de staatsecretaris dat
over driem maanden de Cougar
wegbezuinigd zou worden. Tja,
wat dan? Ik wilde geen staffunctie,
dus ben ik overgeschakeld op
de Hercules, dat men zag als een
vliegtuig ‘voor oudere mensen’.
Dat was toen ook zo, maar we zijn
bij veel meer acties betrokken en
vinden ook jongere vliegers het
zeer uitdagend werk.
‘Torch’
‘Tussendoor heb ik ook allerlei
staffuncties verricht bij het
NASOC, het National Air and
Space Opera tions Centre en het
European Air Transport Command.
Met 59 jaar ben ik nu een
van de laatste Mohikanen die nog
steeds operationeel rondvliegt.’
‘Nou, voor de F16
was ik met 1,92
meter te lang, dus
ben ik helikopters
gaan vliegen.’
Hoe is dat, een Hercules vliegen?
‘De C-130 Hercules is een oud
vliegtuig dat redelijk gemoderniseerd
is, geënt op tactisch opereren.
Wij kunnen met dit vliegtuig
veel meer dan ander transportvliegtuigen,
zoals op het strand
landen, of onverharde banen: wij
komen op plekken waar ander
vliegtuigen niet zo makkelijk
komen.
‘Dat komt omdat we voor het formaat
vliegtuig vier sterke motoren
hebben, propellers die door een
jet-motor worden aangedreven en
50.000 pond vracht meenemen.
Jet-motoren zijn wat gevoeliger
voor vervuiling, maar omdat de
motoren extra hoog boven de
grond hangen, kun je landen op
terrein dat heel stoffig is, of met
hoog gras.
‘Aan de ene kant vliegen wij
gewoon vrachten van A naar B, net
als airlines: op grote hoogte en via
internationale luchtvaartroutes.
Maar je kunt ook heel laag vliegen,
parachutisten droppen of het
Container Delivery System gebruiken.
Dat doen we bij inzet heel
dicht bij vijandelijke eenheden
of gebied waar het niet zo veilig
is. Daar is ons vliegtuig voor uitgerust:
we hebben chaff en flares
tegen vijandelijke raketten, plus
elektronische middelen om de vijand
te kunnen storen.’
En als je echt aangevallen wordt?
‘Je schakelt dan wel een knopje
om. Bij instandhoudingsvluchten,
waar je mensen bevoorraadt die
in strijdgebied gelegerd zijn, dan
land je meestal ’s avonds laat, met
de lampen uit en je night vision
goggles op. Het normale glijpad
voor een landing is 3 graden, maar
wij maken daar dan 8-10 graden
van. Met de motoren bijna stationair
glijden we dan stil en in het
donker naar beneden.
‘Maar zoals ik zei: je voelt je als

DECEMBER 2023 – 7
HERCULES
Het C130 Hercules vrachtvliegtuig in actie.
DEFENSIE

8 – MILITAIRE COURANT
vlieger in een Hercules redelijk
veilig, we hebben een kevlar beveiliging
rondom de cockpit, en zelfs
als motoren uitvallen, kunnen
we doorvliegen. We kunnen zelfs
puur op de jet-motoren nog doorgaan.
Dus het is een vrij stevig
vliegtuig dat niet zomaar uit de
lucht te halen is.’
Hoe gevarieerd is jullie inzet?
‘Soms is het rustig van A naar B
vliegen, zoals naar Jordanië of
Bagdad. Maar we werden ook pasgeleden
ingezet in Soedan, waar
een burgeroorlog woedt en waar
we Nederlandse paspoorthouders
weg moesten halen. Kijk, dat doet
de KLM niet, wij kunnen wat meer
hebben. Maar je kunt je wel voorstellen
dat je dan terdege voorbereid
bent. Want je weet wel hoe
het vliegveld eruitziet, maar wat
zijn de omstandigheden? Gaat de
vijand op je schieten? We bekijken
welke mogelijkheden de vijand
‘Het is een vrij
stevig vliegtuig dat
niet zomaar uit de
lucht te halen is.’
heeft om ons aan te vallen. En
maken we zelf en met de staf de
afweging of het het waard is om
daar een crew en een C130 voor in
te zetten.’
Vlieg je met een vast team?
‘Ons basisteam bestaat uit minimaal
vier mensen: twee vliegers,
een flight engineer en een loadmaster
met, afhankelijk van de
hoeveelheid te vervoeren mensen
of cargo, nog een loadmaster.
Gaan we ver weg, en blijven we
ergens overnachten, dan gaat er
nog een team van vier technische
mensen mee. En als we aan
de grond staan, dan zijn we heel
kwetsbaar, dus dan gaat er meestal
een security team mee die ons en
het vliegtuig beveiligt. Meestal
zijn er ook commando’s, mariniers
of een eenheid van de luchtmobiele
brigade aan boord die de
missie verder op de grond uitwerken.
Want als je civilisten ophaalt,
dan kunnen die niet zomaar naar
het vliegtuig rennen en instappen:
het aircraft security team moet ze
opvangen en aan boord krijgen.
Dat gebeurt in heel verschillende
scenario’s, van oorlog en burgeroorlog
tot een aardbeving. Toen
we in Turkije gingen helpen, werden
onze vliegtuigen in feite een
grote ambulance, met achterin
zo’n 15 mensen medisch personeel.
‘Het mooie is dat, al zijn de
omstandigheden soms verschrikkelijk,
je wel direct in contact
komt met de mensen die hulp
nodig hebben. Mensen denken
bij Defensie gauw aan: schietend
voorwaarts en oorlog voeren, maar

DECEMBER 2023 – 9
HERCULES
DEFENSIE
onze grootste inzet zijn dit soort
humanitaire operaties.’
Welke missie heeft op jou de grootste
indruk gemaakt?
‘Dat is toen we de stoffelijke overschotten
van de slachtoffers van
de MH17-ramp van Charkov in
Oekraïne moesten terugvliegen
naar Eindhoven om ze daar met
de familie te herenigen. Dat waren
twee, drie vluchten per week. Echt
indrukwekkend, want je hebt te
maken met 1500 mensen in rouw,
en de overweldiging van dat verdriet
komt echt wel bij je binnen.
De eerste keer was de koning
erbij, daarna was er altijd wel een
hoogwaardigheidsbekleder van de
overheid of van uit het buitenland
erbij.’
Jouw leven klinkt heel avontuurlijk.
Maar zou je het ook anderen
aanraden?
‘Jazeker! En ik moet zeggen: ik
‘Je ontmoet mensen
van de koning tot
iemand die gewond
is geraakt.’
heb hem echt niet gepusht, maar
mijn zoon werd wel aangevuurd
door mijn verhalen, dus die zit
nou bij de luchtmobiele brigade.
Het klinkt allemaal cliché, maar je
werkt in een echt team: je bent er
voor elkaar, want je moet als team
gezamenlijk een opdracht uitvoeren
die niet makkelijk is. Dat
kan alleen als je met elkaar kunt
opschieten, goed samen getraind
hebt en van elkaar op aan kunt.
Als iemand in ons team iets verkeerd
doet, dan kan ons dat allemaal
het leven kosten.
‘Ik vind het ook mooi dat je zoveel
verschillende mensen ontmoet, je
komt in aanraking met de culturen
van de wereld, en je ontmoet
mensen van de koning tot iemand
die bij een natuurramp gewond
is geraakt. Soms is het emotioneel,
daar moet je mee om kunnen
gaan. Je kunt wel een stoere piloot
zijn, maar je merkt wel dat dit
soort dingen impact hebben. Vaak
een positieve impact, maar Defensie
heeft veel stappen gemaakt om
je te ondersteunen mocht je iets
traumatisch meemaken.
We zijn er niet alleen om te schieten.
Wij dragen zorg voor veiligheid,
in de eerste plaats voor
Nederland, maar uiteindelijk voor
de hele wereld. Dat is onze belangrijkste
taak. Mensen beseffen vaak
niet wat Defensie doet voor de BV
Nederland.
Ik durf wel te zeggen dat de avonturen,
de opleiding, de opdrachten
en de uitzending, en vooral de
saamhorigheid veel intenser zijn
dan bij welke andere werkgever
dan ook!’

10 – MILITAIRE COURANT
BOSNIË EN HERZEGOVINA
(EUFOR ALTHEA)
De European Force (EUFOR
Althea) zet zich in voor de
politieke en sociale stabiliteit
in Bosnië en Herzegovina.
Nederland draagt bij
met een infanteriecompagnie
van 150 mariniers om de
veiligheid te waarborgen en
de capaciteit van de strijdkrachten
daar te verbeteren.
De Nederlandse mariniers
maken deel uit van een
bataljon van ongeveer 500
militairen uit verschillende
landen. Het bataljon
kan vanuit Camp Butmir in
Sarajevo ingezet worden in
heel Bosnië en Herzegovina.
LITOUWEN (eFP)
Defensie levert een bijdrage
aan de versterkte militaire
aanwezigheid van de NAVO
in Litouwen, de zogeheten
enhanced Forward Presence.
Het gaat om 270 militairen
voor een multinationale
battle group. Het bataljon
waarvan Nederland deel uitmaakt,
staat onder Duitse
leiding en is gestationeerd
in Rukla. Het is een van de
‘geruststellende maatregelen’
voor de Oost-Europese
bondgenoten.
MALI (EUTM EN MINUSMA)
De Europese Unie is in Mali
aanwezig met de trainingsmissie
EUTM.
Nederland draagt met maximaal
6 militairen bij aan de
EU-trainingsmissie in Mali
(EUTM Mali). Die traint
Malinese strijdkrachten en
adviseert om de zogeheten
G5-troepenmacht operationeel
te maken. Deze G5
bestaat uit Mali, Burkina
Faso, Mauritanië, Niger,
Tsjaad. Ook levert Nederland
maximaal 15 functionarissen
voor de civiele missies van
de EU in de Sahel (EUCAP
Sahel). Die zijn gericht op
versterking van de binnenlandse
veiligheidssectoren
in Mali en Niger. Voor de
VN-missie Minusma draagt
Nederland bij met maximaal
10 functionarissen van
politie en Koninklijke Marechaussee,
en 2 tot 3 militaire
stafofficieren.
KOSOVO (EULEX)
EULEX is een missie van de
Europese Unie. De missie
bevordert de stabiliteit in
Kosovo, door het bestuurlijk
apparaat, politie, justitie en
douane te ondersteunen. In
totaal maken 2.000 mensen
uit verschillende EU-landen
deel uit van deze missie.
Nederland heeft ongeveer
15 militairen voor EULEX
in Kosovo, het merendeel
marechaussees. De Nederlandse
bijdrage bestaat ook
nog uit personeel van de
politie en uit specialisten
van de ministeries van Buitenlandse
Zaken en Justitie
en Veiligheid.
Afrika (GPOI)
In Togo dragen 4 Nederlandse
militairen bij aan de
Amerikaans geleide trainingsmissie
Global Peace
Operations Initiative (GPOI).
Het programma vergroot
de capaciteiten van 25 Afrikaanse
landen door instructie
en training. Zodat deze
in Afrika vredesmissies
kunnen uitvoeren (met een
mandaat van de Verenigde
Naties en de Afrikaanse
Unie).
Terwijl u dit leest, zetten militairen zich in verschillende delen
van de wereld in voor vrede en veiligheid. Op korte termijn
ten behoeve van de lokale bevolking, maar op lange termijn
draagt globale stabiliteit ook bij aan veiligheid in Nederland.

DECEMBER 2023 – 11
NEDERLANDSE MISSIES
OOSTFLANK NAVO: eFP en AP
Defensie levert een bijdrage
aan de versterkte militaire
aanwezigheid van de NAVO
in Roemenië, de zogeheten
enhanced Forward
Presence. Het gaat om 120
militairen voor een multinationale
battlegroup. Het
bataljon waarvan Nederland
deel uitmaakt staat
onder Franse leiding en
is gestationeerd in Cincu.
Het gaat om 270 militairen
voor een multinationale
battlegroup. Het bataljon
waarvan Nederland
deel uitmaakt staat onder
Duitse leiding en is gestationeerd
in Rukla. Nederland
bewaakt met gevechtsvliegtuigen
het luchtruim
van de oostflank van het
NAVO-gebied. Ze doet dat
afwisselend met 16 andere
NAVO-bondgenoten onder
de naam Air Policing (AP).
LIBANON, SYRIË EN ISRAËL
(UNTSO)
De United Nations Truce
Supervision Organization
(UNTSO) observeert de afgesproken
bestandslijnen tussen
Libanon, Syrië en Israël.
UNTSO opereert in hetzelfde
gebied als UNDOF (United
Nations Disengagement
Observer Force). En in Zuid-
Libanon in het zelfde gebied
als UNIFIL (United Nations
International Force In Lebanon).
Nederland levert 12
militairen aan deze missie.
IRAK (CBMI)
Nederland helpt met adviseurs
lokale strijdkrachten
mee om de slagkracht van
terreurorganisatie ISIS te
breken.
STRAAT VAN HORMUZ
(EMASOH)
Met enkele stafofficieren
draagt Nederland bij aan de
missie EMASOH (Europeanled
Maritime Awareness
in the Strait of Hormuz).
Nederland neemt deel aan
EMASOH voor het internationale
recht op vrije doorvaart
en doortocht door de
Straat van Hormuz. Met
deelname aan EMASOH
bevordert Nederland de
internationale rechtsorde.
BAHREIN (CMF)
Bij Combined Maritime Forces
(CMF) werken marines
uit 34 verschillende landen
samen. CMF heeft een
hoofdkwartier in Bahrein.
Het opereert met 4 Coalition
Task Forces in de Perzische
Golf, Golf van Oman, Arabische
Zee, Golf van Aden,
Rode Zee en West-Indische
Oceaan. De doelen: het
bestrijden terrorisme en
bewaken veiligheid op zee
(CTF150); het bestrijden van
piraterij (CTF 151); het bewaken
van de veiligheid in de
Perzische Golf (CTF 152); en
het versterken van de maritieme
veiligheid (CFT 153).
ISRAËL (USSC)
Nederland draagt met
5 militairen bij aan de missie
United States Security
Coordinator (USSC) in Jeruzalem
en Ramallah. USSC
richt zich op het professionaliseren
van de Palestijnse
veiligheidssector. De missie
verbetert het functioneren
van de veiligheidsdiensten
en de Presidentiële
Garde van de Palestijnse
Autoriteit en probeert bij
te dragen aan de levensvatbaarheid
van een stabiele
Palestijnse staat.
SOMALIË (VPD)
Marineschepen vergroten de
veiligheid langs de scheepvaartroutes
door de Golf
van Aden en de Hoorn van
Afrika bij Somalië. Zij verstoren
en ontmoedigen hiermee
zeerovers. Het aantal
gekaapte schepen is sinds
2012 sterk gedaald. Bestrijding
van piraterij blijft
nodig. Defensie stuurt in
sommige gevallen militaire
beveiligingsteams mee op
Nederlandse zeetransporten.
BRON: DEFENSIE

12 – MILITAIRE COURANT
De DAF YA 4442 is een symbool
voor generaties veteranen
De DAF YA 4442 viertonner loopt als een rode draad door het leven van Raymond van der Wee. Het was
liefde op het eerste gezicht in de opleiding voor dienstplichtigen. ‘Ik kon lezen en schrijven met dat ding.’
Ruim 30 jaar later heeft hij zijn eigen UN- viertonner, richtte een stichting op, en schreef er een boek over.
Naam
Missies
Raymond van der Wee
UNPROFOR 1993-1994, 1 (NL/BE)
VN Transportbataljon, Joegoslavië
Via een omweg belandde
Raymond in mei 1993 bij
Defensie. ‘Na het behalen van
mijn gymnasiumdiploma ben ik
biologie gaan studeren in Wageningen.
In die jaren zat ik bij wijze
van spreken meer in het café dan
in de schoolbanken met als gevolg
dat ik de studie moest verlaten
zonder propedeuse. Kort daarop
lag er een brief van de ministerie
van Defensie op de mat: “je moet
je dienstplicht nog vervullen”. Bij
de keuring had ik al aangegeven
dat ik wel een VN-dienst wilde
draaien. Ik had geen zin om twaalf
maanden schoenen te poetsen. In
augustus 1993 vertrok ik met het
1 (NL/BE) VN Transportbataljon
naar het voormalige Joegoslavië.
‘Tijdens de missie heb ik mij op
weinig momenten echt onveilig
gevoeld. Op de compound zit je
in een soort oase. Ook tijdens het
transport kreeg ik maar weinig
mee van wat er vooraan gebeurde
want ik reed met mijn viertonner
altijd midden in het konvooi.
Toch waren er momenten dat
we van dichtbij geconfronteerd
werden met de gevolgen van het
geweld. Eind oktober 1993 werd
een peloton van het Transportbataljon
zwaar onder vuur genomen
vanuit een hinderlaag. Negen
jongens raakten gewond, waarvan
enkelen zwaargewond. We
hebben toen een aantal weken
stilgelegen omdat onze veiligheid
niet meer gegarandeerd kon
worden. Dat was wel een reality
check. We waren er dan wel niet
om te vechten, er kon je altijd iets
overkomen.’
Hvala, hvala
‘Dat frustreerde enorm, want
ondanks het gevaar wil je doorgaan
met je werk. Je bent er niet
om uit je neus te peuteren. Er
is hulp nodig. We vervoerden
vaak meel, maar in de winter ook
brandhout, kacheltjes en dekens.
Met de viertonners kwamen we
in de kleinste dorpjes, die soms
al maanden geen noodhulp hadden
gehad. In een van die dorpjes
kwam er een oud vrouwtje naar
me toe en pakte mijn hand vast.

DECEMBER 2023 – 13
VETERANEN
Eerst dacht ik “wat moet dat mens
van me?”. Vervolgens zei ze met
waterige ogen “Hvala, Hvala”, wat
dank je wel betekent in het Kroatisch.
Dat blijft me voor altijd bij.’
Eigen viertonner
Zijn eerste ontmoeting met de
viertonner herinnert Raymond
zich nog goed. ‘Een paar maanden
voor ik op moest komen had ik
mijn B-rijbewijs gehaald en kreeg
in de opleiding meteen een viertonner
onder mijn kont. Dan voel
je je meteen een hele Piet. Tijdens
mijn missie heb ik enorm veel respect
voor dat voertuig gekregen.
Het heeft me nooit in de steek
gelaten. Ik kon lezen en schrijven
met dat ding.
‘Na de missie heb ik altijd in mijn
achterhoofd gehouden om zelf een
viertonner aan te schaffen. Vanaf
2000 ben ik actief op zoek gegaan
via de veilingdienst van de Dienst
Domeinen. Na een aantal keren
te zijn overboden, was het in 2015
eindelijk raak. Ondanks dat ik het
voertuig niet van tevoren had kunnen
bekijken, bleek het gelukkig
in een redelijk goede staat te zijn.
Zelfs na jaren stilstand kreeg ik
de motor nog diezelfde dag aan
de praat. Een jaar later heb ik hem
zelf wit gespoten en een witte huif
laten namaken. Ik had nog nooit
gespoten, dus na een aantal jaar
begon de verf alweer los te laten.
Een professionele spuitbeurt loopt
echter al snel in de papieren.’
‘Het was gewoon
mijn hobby. Daar
hoef ik niet voor
betaald te worden.’
Stichting
Sinds een jaar of tien is Raymond
actief bezig met zijn veteranenstatus.
‘In 2017 bestond het Transportbataljon
25 jaar. Ik heb toen
geholpen met het organiseren
van de reünie en het regelen van
voertuigen, waaronder mijn eigen
UN-viertonner. In die tijd wilden
steeds meer veteranen mij geld
schenken voor het onderhoud.
Ik voelde me daar best ongemakkelijk
bij, want het was gewoon
mijn hobby. Daar hoef ik niet voor
betaald te worden. Ik heb toen de
Stichting UN-viertonner in het
leven geroepen, zodat ik op een
transparante manier donaties
kan ontvangen en met de viertonner
veteranenbijeenkomsten kan
bezoeken. Uiteindelijk heeft dit
geresulteerd in de publicatie van
een boek over de viertonner. Met
Op missie in het voormalig Joegoslavië.
de donaties, de opbrengsten van
het boek en wat eigen geld heb ik
een professionele spuitbeurt kunnen
financieren. Toen was de cirkel
rond.’
Verbindingsmiddel
De VN-viertonner van Raymond
vormt een belangrijk verbindingsmiddel
voor de veteranenvereniging
Veteranen 1 (NL/BE) VN
Transportbataljon. ‘Bij reünies van
de vereniging probeer ik zo veel
mogelijk veteranen de gelegenheid
te geven om een rondje te rijden.
Maar ook heb ik met de viertonner
twee keer een uitvaart ondersteund.
De laatste keer was van
een maat van mij, die ook lid was
van het Transportbataljon. Ik heb
toen de kist naar het crematorium
gereden, met zijn zoon naast me.
Op zo’n moment komen de kernwaardes
van de vereniging terug
in mijn viertonner: Verbinden,
Herdenken en Zorgen.
Tijdens de Nederlandse Veteranendag
2014 liep ik voor het eerst
mee in het defilé met het detachement
van de vereniging. Er werd
mij op het hart gedrukt om in het
midden van het detachement te
gaan lopen. Mocht het te veel worden,
dan heb je altijd je maten aan
beide zijden. In eerste instantie
dacht ik: “hoezo te veel?”. Maar
het was zó indrukwekkend. Hordes
mensen die voor je klappen,
de koning die je groet. Toen we
terugkeerden op het Malieveld
moest ik er echt van bijkomen.
Als ik er nu over spreek, word ik
weer emotioneel.’
Meer lezen? www.veteranendag.nl

Nieuwe STRIPVERHALEN over D-DAY en andere oorlogen
INCLUSIEF
DOSSIER
INCLUSIEF
DOSSIER
GRILLIGE GESCHIEDENIS 1 | HC | 64 PAG. | ISBN 978-94-6484-082-7 | E25,95
NORMANDIË JUNI’44 5 | HC | 64 PAG. | ISBN 978-94-6484-093-3 | E19,95
INCLUSIEF
DOSSIER
INCLUSIEF
DOSSIER
NORMANDIË JUNI’44 6 | HC | 64 PAG. | ISBN 978-94-6484-095-7 | E19,95
WWW.SILVESTERSTRIPS.COM
voor strips sinds 1991
WAR MACHINES 6 | HC | 56 PAG. | ISBN 978-94-6484-079-7 | E25,95
2023-12 4 strips adv Militaire Courant.indd 1 12/12/2023 11:23

DECEMBER 2023 – 15
WERKEN BIJ DEFENSIE
Nieuwe CAO
maakt Defensiewerk
aantrekkelijker
Defensie heeft een groot personeelstekort, en doet er alles aan om
het werken in het leger aantrekkelijker te maken. goed dus om te
weten dat in de nieuwe CAO een aantal dingen is aangescherpt ten
gunste van zowel Defensiemedewerkers als burgerpersoneel…
In een sterk veranderende
wereld, waarin de instabiliteit
en onveiligheid toenemen, is de
krijgsmacht voor Nederland van
groot belang. Deze onzekere veiligheidsvooruitzichten
maken dat
Defensie sterker moet worden en
zich daarom wil blijven profileren
als een aantrekkelijk werkgever.
Daarnaast laten de ontwikkelingen
in de wereld ook de economie
niet onberoerd.
In de onderhandelingen over een
nieuwe CAO hebben de sociale
partners zich dan ook gericht
op het meest urgente onderwerp:
inkomensontwikkeling
voor al het Defensiepersoneel,
waarbij extra aandacht wordt
besteed aan de positie van burgerpersoneel
en de positie van
Defensiepersoneel in buitenland.
Daarnaast hebben sociale partners
maatregelen getroffen om
voorzieningen en aanspraken
beter te laten aansluiten op het
Ook het burgerpersoneel
krijgt in
2024 een loonsverhoging
van 7%.
hedendaagse militaire optreden.
De vakbonden binnen het Sectoroverleg
Defensie (SOD) hebben
onlangs een baanbrekend onderhandelaarsakkoord
bereikt voor
een nieuwe cao Defensie. Defensiemedewerkers
krijgen per 1
januari 2024 een loonsverhoging
van 7%. Ook krijgt iedereen die
op 1 januari 2024 in dienst is een
eenmalige uitkering van € 1.500
bruto. Verder worden de schalen
1 t/m 6 aangepast voor snellere
salarisgroei en er komen extra treden
bij de schalen 8 t/m 16 en twee
extra treden bij schaal 9. Tot slot
stijgt ook de reiskostenvergoeding
naar 21 cent per kilometer en voor
dienstreizen naar 22 cent. Dat zijn
Defensie en de vakbonden vrijdag
3 november overeengekomen.
Burgers
Er zijn speciale maatregelen
genomen om de beloning van
burgermedewerkers aanzienlijk
te verhogen. Zoals een verhoging
van de inkomenstoeslag die permanent
onderdeel wordt van het
maandsalaris. Ook het burgerpersoneel
krijgt een loonsverhoging
van 7%, naast een extra uitkering
van €1.500 bruto. Verder zijn er
verbeterde arbeidsvoorwaarden
die de positie van burgermedewerkers
versterken. De nieuwe
afspraken doen meer recht aan de
werkzaamheden van het burgerpersoneel
en sluiten meer aan op
de beloningspositie in de wereld
om ons heen. Deze afspraken
komen net op tijd voor het aflopen
van het huidige akkoord.
De vakbonden leggen nu eerst het
nieuwe arbeidsvoorwaardenpakket
voor aan hun leden. Als de
leden ermee instemmen, dan is
het pakket op 12 december definitief.
Defensiemedewerkers die lid
zijn van een vakbond, kunnen een
stem uitbrengen.
Het akkoord heeft een looptijd van 1 januari
2024 tot en met 31 december 2024.
Defensiepersoneel dat tussen 1 januari
2023 en 1 januari 2024 uit dienst is getreden of
met pensioen is gegaan, ontvangt de eenmalige
uitkering naar rato van de periode dat zij
in 2023 in daadwerkelijke dienst waren dan wel
vanuit wachtgeld-, UKW- en FLO- uitkering met
pensioen zijn gegaan. Reservisten die tussen 1
januari 2023 en 1 januari 2024, met aanspraak op
bezoldiging, in daadwerkelijke dienst zijn opgeroepen
ontvangen de uitkering naar rato van de
gewerkte uren.
Het genoemde bedrag geldt bij een aanstelling
van 38 uur per week. Medewerkers met een aanstellingsvorm
van minder dan 38 uur ontvangen
een uitkering naar rato van de deeltijdfactor.
Voor mensen met meerdere aanstellingsvormen
en/of uitkeringen geldt dat zij maximaal € 1500
bruto per persoon ontvangen.

16 – MILITAIRE COURANT
Wachtcommandant DBBO
Defensie biedt een grote verscheidenheid aan functies. Deze keer in de schijnwerpers: de werkzaam heden
van een wachtcommandant bij de Defensie Bewaking en Beveiligingsorganisatie (DBBO).
Wie
Wat
Waar
Patrick van der Meijs
Wachtcommandant bij
DBBO
Vliegbasis Gilze-Rijen
De DBBO valt niet direct onder
een van de vier krijgsmachtonderdelen,
maar onder het
Defensie Ondersteuningscommando
(DOSCO). DOSCO verricht
ondersteunende taken voor heel
Defensie en zorgt voor bijvoorbeeld
oefenterreinen, onderwijs,
gezondheidszorg en personeelsdiensten,
maar ook de beveiliging.
De DBBO bestaat uit 1700 medewerkers
en beschermt diverse
locaties in Nederland én het Caribisch
gebied.
Wat houdt deze organisatie in?
‘Het primaire proces van de DBBO
is het verzorgen van de fysieke
beveiliging van de te beschermen
belangen (TBB) van de defensieonderdelen
binnen het Koninkrijk
der Nederlanden en het Caribisch
gebied. Denk aan de helikopters,
gevechtsvliegtuigen of wapenkamers.
Dit doet de DBBO, door
een combinatie van gewapende
interventie, patrouillegang en toegangscontrole
met gemotiveerde,
vakkundige en gekwalificeerde
burger- en militaire medewerkers.
De DBBO is een bewapende
organisatie van Defensie die 24/7
aan het werk is.’
Taken
‘Ik ben wachtcommandant van
een groep met twaalf collega’s, die
beveiligers en hondengeleiders
zijn. Zelf ben ik verantwoordelijk
voor de wachtdienst en tijdens
deze wachtdienst coördineer ik
de toegangscontrole, interventie
(het reageren op alarmeringen)
en de patrouilles. Hierbij moet je
denken aan het maken van roosters,
waarin staat wat elk uur van
de wachtdienst gedaan wordt.
Hiervoor deel ik de mensen van
mijn groep in. Wie gaat op welk
tijdstip de toegangscontrole doen
en wie gaat wanneer op patrouille
in de verschillende gebieden op de
vliegbasis?
‘Daarnaast is een van mijn taken
het afhandelen van alarmeringen
die wij binnenkrijgen via
ons bewakingssysteem. Ik haal
de gebouwen van het alarm en
aan het einde van de dag zet ik ze
weer op het alarm als ze afgesloten
worden. Ook maak ik dienstroosters,
en de sleutels van de
verschillende gebouwen worden
bij mij opgehaald. Daarnaast zijn
wij dienstverlenend. Het komt
dus ook regelmatig voor dat we
personen moeten begeleiden of
deuren moeten openen voor onze
defensiecollega’s.’
Opleiding
‘Ik was zeventien toen mijn opleiding
bij de Koninklijke Luchtmacht
begon. Ik had mezelf
aangemeld om bij de Grondverdediging
te komen, oftewel
Luchtmachtbewaking. Dit was in
Woensdrecht bij de Koninklijke
Militaire School Luchtmacht. Mijn
opleiding duurde zes maanden en
daarna kon ik op vliegbasis Gilze-
Rijen beginnen.
‘In 2018 liep mijn contract af en
kon ik direct overstappen als burgerambtenaar
bij de DBBO. De
DBBO is in 2013 opgericht en sinds
die tijd bewaakt deze organisatie
alle defensiecomplexen in binnenen
buitenland. Van 2018 tot halverwege
2019 was ik bewaker bij de
DBBO en daarna ben ik wachtcommandant
geworden.
‘De DBBO heeft een eigen opleidingscentrum.
Als je nieuw bent,
krijg je een opleiding van zes
weken. Hierin doe je wapenkennis
op en train je je schietvaardigheid,
leer je EHBO, zelfverdediging (les
met de wapenstok en handboeien)
en rechts- en wetskennis. Hierdoor
weten we wat onze bevoegdheden
zijn met betrekking tot
iemand aanhouden of het gebruiken
van geweld. Alle praktijk- en
theorielessen worden herhaald in
trainingen, dat gebeurt acht keer
per jaar.’
Bijzondere baan
‘Het bijzondere is dat we als enige
beveiligingsbedrijf bewapend
rondlopen. Elke dag is anders!
We weten bij de aanvang van de
dienst niet wat er die dag gaat
gebeuren. Mijn functie is leuk
omdat je altijd bezig bent met
mensen: van het inwerken van
nieuwe collega’s tot het aansturen
van collega’s. Ik heb een positieve
werkinstelling, wat ik uitstraal
naar mijn team. Al achttien
jaar heb ik ervaring in deze organisatie,
dus ik heb veel kennis en
ik weet waar ik over praat. Ik ben
zeer geordend, duidelijk en goed
georganiseerd.
‘Het meest bijzondere wat ik in
mijn jarenlange ervaring op vliegbasis
Gilze-Rijen bij de beveiliging
heb meegemaakt, is de MH17-
ramp. Het onderzoek hiernaar
heeft op de vliegbasis plaatsgevonden.
Op de dag dat de wrakstukken
van de MH17 op de basis
binnen werden gebracht had ik
dienst. Er moest een speciaal,
extra groot schuifhek voor opengemaakt
worden om de vrachtwagens
met de wrakstukken op
de basis te kunnen krijgen. De
schade van de inslag van de raket
was zeer duidelijk te zien op de
wrakstukken. Dit maakte erg veel
indruk op mij. Daarnaast was de
hele weg richting de basis afgesloten,
het stond er vol met journalisten
en camera’s. Dit was heftig
om te zien!
‘Wij hebben de gehele periode dat
de MH17 werd gereconstrueerd de
beveiliging verzorgd. Toen het
vliegtuig geheel gereconstrueerd
was hebben wij dit ook gezien.
Het zien van het vliegtuig in deze
staat maakte heel veel indruk.’
‘Mijn functie’ is mede mogelijk gemaakt door
Noventas verzekeringen.

DECEMBER 2023 – 17
MIJN FUNCTIE
Wachtcommandant Patrick van der Meijs
DEFENSIE

18 – MILITAIRE COURANT
LCU-landingsvaartuig
Het Landing Craft Utility (LCU) Mark II is het grootste landingsvaartuig
van de marine. Het is vooral bestemd voor het vervoer
van (zwaar) materieel vanaf de amfibische transportschepen naar
een strand en terug. Het kan ook personeel vervoeren.
Met de komst van het amfibisch
transportschip Rotterdam
in 1998 ontstond de
behoefte aan de huidige landingsvaartuigen.
Tot 2005 was de Mark
I in gebruik. In 2005 en 2006 zijn
deze vaartuigen gemoderniseerd
tot de Mark II, mede door ze met 9
meter te verlengen. De LCU’s kunnen
hierdoor 20 ton meer meevoeren,
maar ook is de diepgang
verminderd. Hierdoor kunnen ze
verder op het strand landen.
De Rotterdam kan 2 LCU- en 3
LCVP-landingsvaartuigen in zijn
interne dok meevoeren. De Johan
de Witt 2 LCU’s en 4 LCVP’s.
Roll-on-roll-off
De LCU is gebaseerd op het ROROprincipe
(roll-on-roll-off ). Dat
betekent dat een voertuig het vaartuig
aan de ene kant oprijdt en er
aan de andere kant af kan rijden.
Het staat dus altijd met de neus de
goed kant op.
De LCU-vaartuigen worden vanaf
2023 gemoderniseerd en krijgen
dan een midlife update. Na de
modernisering hebben de LCU’s
nieuwe apparatuur en extra functionaliteiten.
Ook wordt het aantal
personeel uitgebreid. De modernisering
duurt naar verwachting
zo’n 3 jaar.
SPECIFICATIES
gewicht
255 ton
belading 65 ton
maximaal gewicht
op de klep 65 ton
capaciteit 3 trucks, 2 pantservoertuigen,
1 beach
armoured recovery
vehicle, of 130 volledig
bepakte mariniers
bemanning 5
lengte
36,30 meter
breedte
6,85 meter
hoogte
8,5 meter
diepgang achter 1,4 meter
diepgang voor 0,85 meter
bewapening 2 x Browning M2-zwaar
machinegeweer
aantal 5
in gebruik bij Koninklijke Marine,
Korps Mariniers
De rubriek ‘Factsheet’ is mede mogelijk gemaakt
door Noventas verzekeringen.‘Factsheet’

DECEMBER 2023 – 19
FACTSHEET
LCU-landingsvaartuig
DEFENSIE

20 – MILITAIRE COURANT
KNAK:
‘Praat er over, je bent niet alleen’
Robin Imthorn en Renaldo Ishaak zijn het gezicht van KNAK, een initiatief dat onder meer militairen
wil helpen bij mentale problemen. Beiden ondervonden die problemen aan den lijve, en zetten hun
ervaring nu in om hun collega’s bij te staan. “Iedereen heeft wel eens een knak-moment. Dan ben je
niet gebroken, maar je kunt wel hulp gebruiken.”
Renaldo Ishaak: die achternaam
nam hij aan zodra hij
daar de kans toe kreeg: hij
wilde niet langer geassocieerd
worden met zijn biologische
vader.
‘Mijn vader had coffeeshops, en
ik stond daar als klein kind soms
zakjes met drugs te vullen. Dit
bracht ook situaties met zich mee
waar ik vaak achterom moest
kijken. Gaandeweg werd mijn
contact met hem steeds minder
en uiteindelijk verdween hij naar
Venezuela. Mijn moeder kreeg na
de scheiding een nieuwe vriend,
helaas was hij zeer gewelddadig;
ik moest vaak tussenbeide komen
om haar en mijn jongere broertje
te beschermen. Dat heeft ook mijn
carrière bepaald: ik ben eigenlijk
mijn hele leven een hulpverlener
gebleven.’
Ishaak wilde als kleine jongen al
bij de politie, maar dat liep toch
een beetje anders.
‘Ik was zestien toen ik me bij een
voorlichting meldde, ik was te
jong en er was geen vergrijzing,
dus ik moest maar weer komen
solliciteren als ik 20-21 was. Tja,
wat ga je dan doen? Een jongen op
school vertelde over een nieuwe
opleiding Vrede en Veiligheid. Ik
ben deze opleiding gaan volgen en
leerde zo de Marechaussee kennen,
voor mij een ideale combinatie
tussen het zijn van militair en het
Politiewerk. Op 23 juni 2003 startte
ik met de opleiding in Apeldoorn
en werd medio juni 2004 geplaatst
bij de Algemene Politiedienst op
Schiphol. Voor mij was het cirkeltje
toen rond, want daar doe je
toch politiewerk.’
Hoe beviel dat werk? En wanneer
begon je te merken dat er ook een
donkere kant aan zat?
‘Ik weet nog heel goed dat ik de
eerste keer iemand moest reanimeren.
Ik kwam net van de opleiding
en wist exact wat ik moest
doen, mijn collega wist het even
niet meer. Als er wat groots
gebeurde, dan was Renaldo is
erbij. Zoals bij de aanslag tijdens
Koninginnedag, die me uiteindelijk
nekte. Na 7-8 jaar bij de politiedienst
ging ik naar de Integrale
Beroepsvaardigheid Trainingen als
instructeur. De scheuren in mijn
leven werden zichtbaar toen ik een
6 weekse training volgde waarbij
de focus lag op trainen onder
stress. De coach en de psychologen
zagen toen bepaalde gedragingen
waarop ze concludeerden: het
gaat niet goed met Renaldo.’
Merkte je dat zelf ook?
‘Nee, ik had ‘t zelf niet door.
Mijn toenmalige vriendin zei op
een bepaald moment: ‘Ik wil de
Renaldo van 5 jaar geleden terug.’
Ze zei ook dat ik mezelf altijd op
de laatste plaats zette. Dat maakte
ook duidelijk dat ik iedereen kon
beschermen behalve mijzelf. Toen
kwam de diagnose Post Traumatisch
Stress Stoornis (PTSS), en
viel ik in een diep gat: alle onverwerkte
trauma’s kregen een duistere
kant. Het heeft lang geduurd
voordat ik daar weer uit was.’
Hoe is KNAK ontstaan?
‘Ik kreeg veel aandacht voor het
boek dat ik schreef, First Responder,
met name op social media
kwamen honderden lotgenoten
met mij in contact om hun verhaal
te delen. In die periode werd ik
gevraagd om mee te werken aan
een filmpje waarin wij zeggen dat
je niet alleen bent. Hier leerde ik
Robin Imthorn kennen, hij ging 5
dagen achter elkaar, 5 marathons
hardlopen om aandacht te vragen
voor mentale gezondheid. Hij, ik
en combat fotograaf Hille Hillinga
kwamen met het idee om
een platform te starten waarin
we aandacht geven voor mentale
ongezondheid. Dit omdat wij veel
bezig waren met het bespreekbaar
maken van deze problematiek op
onze eigen socials. Daar is KNAK
uitgekomen, vanuit de gedachte
dat iedereen wel eens een knakmomentje
heeft.
‘We hadden het over een Instagram-pagina,
en op een zaterdagochtend
heb ik die gewoon
gemaakt, ik belde ze op: “We zijn
live, dit zijn de inloggegevens,
let’s go!”
‘In het begin vonden een aantal
mensen binnen de Defensiestaf
het lastig wat wij deden, het leek
wel alsof de vuile was werd buiten
gehangen. Maar als snel zagen zij
hoe wij kwetsbare verhalen gingen
delen en het absoluut niet
de negatieve lading zou hebben.
Al snel zaten wij aan tafel met de
minister en de staatssecretaris
van Defensie. Hier kwamen mooie
gesprekken uit.
‘De staatssecretaris heeft KNAK
toen in de Defensienota laten zetten,
met de opdracht: “maak er
iets moois van”. Op 21 november
2021 ging de Instagram-pagina
de lucht in, op blue monday,
16 januari 2022, gingen we officieel
live middels een officieel
bericht van de commandant der
strijdkrachten’
‘Onze opdracht is het creëren van
een platform. Omdat wij makkelijk
te benaderen zijn via social
media praten we vooral met jonge
militairen. We hebben inmiddels
meer dan 1500 mensen gesproken
met mentale klachten. Dat is soms
echt wel aanpoten. KNAK is een
fulltime-job, Wij zijn druk bezig
om dit platform te borgen binnen
de organisatie, zijn veelvuldig

DECEMBER 2023 – 21
ACTUEEL
Renaldo Ishaak
Robin Imthorn
‘Mensen met
mentale klachten
hebben die niet
alleen tijdens
werktijden.’
aanwezig bij events of organiseren
deze events maar ook hebben wij
dagelijks contact met mensen met
mentale klachten en hun thuisfront.
Deze gesprekken zijn vaak
in de avond of de weekenden,
want dan komen vaak de demonen
naar boven en niet tijdens
het werk, als je bijvoorbeeld jouw
uniform aan heb.’
Er zijn allerlei professionele instanties
voor mentale gezondheid. Wat
maakt jullie platform anders?
‘Wij zijn geen professionals
maar ervaringsdeskundigen. Veel
mensen benaderen ons omdat zij
het gevoel hebben dat wij luisteren,
geen oordeel hebben en
vooral herkennen op bepaalde
emoties / gevoelens. Dat is ook
onze kracht, verbinden op het
gevoel. Wij weten uit ervaring:
je wilt niet terug naar die traumatische
herinneringen. Het
gaat erom dat iemand zich slecht
voelt of machteloos, de controle
kwijt is, verdrietig of boos is. We
hebben vijftien ambassadeurs
die ervaring hebben met verschillende
problematiek, zoals
burn-out, schuldgevoel, gokproblematiek,
cocaïnegebruik. Wij
helpen mensen zoals zij geholpen
wilden worden.’
Heb je het gevoel dat KNAK een
succes is?
‘Ja, zeker. Als je ziet hoe ongelooflijk
veel wij per dag benaderd
worden, hoe vaak we worden
gevraagd om lezingen te geven,
hoeveel aandacht er is in de
media. En ik heb nog nooit een
lezing gegeven waarbij er geen
mensen emotioneel werden
de klas uitliepen of naderhand
contact zochten om hun verhaal
te delen. Men is zich bewust
van de problematiek, men kent
KNAK, het speelt en leeft. Er is in
twee jaar tijd zoveel gebeurd, de
prachtigste dingen. Dat betekent
dat we echt iets goeds doen, en
daar ben ik hartstikke trots op.
‘We zijn nu in gesprek met politie,
brandweer en de ambulancediensten,
om te kijken of we daar
ook de verbinding mee kunnen
maken. We willen naar één
landingspagina van waaruit je
dan doorgeloodst wordt naar alle
informatie van de dienst waar je
bij hoort. We focussen ons ook
op educatie en preventie. Wat
we bijvoorbeeld veel doen is het
geven van een lezing en vervolgens
nemen de professionals de
les over en gaan zij met de klas
aan de slag met bijvoorbeeld een
mentale kracht training.
‘Ook willen we ons platform
verbinden met alle professionals.
Het zou ideaal zijn als iemand
met mentale problemen alleen
maar naar KNAK hoeft te gaan.
Daar kan hij zijn verhaal kwijt,
maar wordt hij ook doorverwezen
naar alle hulp die hij nodig
heeft.’
Wanneer is KNAK echt geslaagd?
‘Als platformen als KNAK kunnen
stoppen. Als het zo normaal
wordt dat je, als je bijvoorbeeld
ruzie met je partner hebt gehad,
op het werk even een momentje
op de achtergrond kunt vragen.
Als je dat durft, dan kun je die
volgende stap ook zetten.’
Meer weten? www.knakmoment.nl

22 – MILITAIRE COURANT
De commandant
als opdrachtgever
Militairen die door burgers worden opgeleid: dat klinkt bijzonder, maar is inmiddels heel
gewoon in de Nederlandse Krijgsmacht. De Militaire Courant ging op bezoek bij Marlin van Hal
van Triangular Group (TGA), de organisatie die de opleidingen verzorgt.
Hi Marlin, Triangular Group is in
2014 gestart. Sindsdien is er
veel gebeurd. Kun je daar wat
over vertellen?
‘Ja, het is heel hard gegaan. Bij
Triangular Group Academy werken
450 mensen die opleidingen
verzorgen voor Defensie, politie
en andere organisaties in het veiligheidsdomein.
Maar we zijn in
2014 gestart als Triangular Group
Intelligence (TGI) een inlichtingenbedrijf.
Dat bestaat nog steeds
en is actief voor bedrijven en overheidsorganisaties,
voor bedrijven
en overheidsorganisaties. We doen
onder andere onderzoeken naar
de risico’s op ondermijning zoals
drugshandel in bijvoorbeeld zeehavens.
Maar ook market entry
support voor organisaties in uitdagende
regio’s zoals bijvoorbeeld
het ondersteunen van een groot
internationaal bedrijf in Oekraïne
het afgelopen jaar. Dat doen we
zowel nationaal als internationaal.
‘We hebben ook Het Triangular
Group Leadership Centre (TGLC),
waaronder we trainingen en coaching
verzorgen. Dat groeit heel
hard, mede dankzij bekendheid
via het tv-programma Kamp van
Koningsbrugge. Zij richten zich
op teambuilding en leiderschapsontwikkeling,
vooral voor grote
bedrijven. Maar we gaan wel uit
van onze eigen visie, daar doen we
geen concessies in.’
Waarom leidt Defensie eigenlijk niet
zelf zijn mensen op? Je wilt toch dat
militairen militairen opleiden?
‘Nee, je wilt een zo sterk mogelijke
krijgsmacht. En dat iedere belastingeuro
zo goed mogelijk wordt
besteed en, zo veel mogelijk veiligheid
oplevert. Er zit heel veel
waarde in de opleidingen die militairen
in de loop der jaren hebben
gevolgd, en daar komen nog de
vele oefeningen en vaak ook uitzendingen
bij. Daar is heel veel in
geïnvesteerd. Er is geen werkgever
die zoveel investeert in zijn medewerkers
als defensie.
‘Maar op enig moment komt een
militair in een levensfase waarin
hij geen militair meer kan of wil
zijn. Ze willen niet meer op oefening
of ergens ver weg van huis
geplaatst worden – of wat voor
reden dan ook die ze hebben om
de krijgsmacht te verlaten. Als
zo’n militair weggaat, dan is ook
meteen al zijn waarde weg. En dat
is zonde. Dus je moet een manier
vinden om die ‘restwaarde’ eruit
te halen. Voor Defensie zelf is dat
heel lastig, want dat is een hele
grote organisatie. TGA is echter
heel flexibel: wij kunnen die ervaren
militairen helpen om toch
nog een bijdrage te leveren aan
het opleiden van personeel voor
Defensie. En die militair hoeft zich
dan alleen maar te richten op bijvoorbeeld
de taak van instructeur,
– niet op al die andere dingen die
bij het beroep van militair horen,
Kamp van Koningsbrugge
zoals oefeningen en uitzendingen.
Kortom, dit is heel efficiënt! Onze
mensen zijn gewoon veel goedkoper
om in te zetten.’
Jullie mogen ook schietopleidingen
verzorgen. Best bijzonder. Hoe is dat
dan georganiseerd?
‘Onze instructeurs zijn hybride.
Ze zijn allemaal reservist, ze hebben
een veiligheidsonderzoek
gehad. Ze hebben hierdoor ook
een militaire rechtspositie en
mogen dus met wapens werken.
Mijn collega’s die voor Defensie
werken, hebben ook een unieke
positie in de krijgsmacht: de commandant
is niet hun leidinggevende,
maar onze opdrachtgever.’
‘Toen we jullie benaderden,
vroegen we of we Ray Klaasens
konden spreken, want dat is
een bekende naam dankzij het
televisie programma Kamp van
Koningsbrugge.
Is die bekendheid nu een zegen of een
vloek voor TGA?
‘Het programma is heel informatief
voor mensen die de krijgsmacht
nog niet kennen. Hierdoor

DECEMBER 2023 – 23
IN BEDRIJF
is er meer draagvlak voor Defensie
gekomen, want we geven echt een
kijkje in de keuken. Mensen zien
dat heel veel vooroordelen niet
klopten. Het programma geeft
daarnaast en mooie balans tussen
de harde en de zachte kant
van het beroep. We horen ook van
militairen dat als ze thuis met
hun partner voor de tv zitten, het
programma ook helpt om meer
inzicht te geven in het werk wat
ze doen. Daarnaast vinden mijn
collega’s het ook heel leuk om aan
het programma bij te dragen: het
is heel hard werken, maar het is
ook een soort teambuilding! Tot
slot heeft het ook geholpen met de
naamsbekendheid van ons bedrijf.’
Triangular Group, waar komt die
naam vandaan?
‘Dat is ooit bedacht door onze
oprichters Ray Klaassens en Onno
van Boven. Triangular betekent
‘driehoekig’, en de driehoek is de
meest krachtige geometrische
figuur: het maak niet uit van welke
kant je er druk op uitoefent, het
blijft staan. Het is een ook term uit
de scheepvaart om vanuit verschillende
perspectieven te kijken naar
de navigatie. Ook dat is natuurlijk
heel toepasselijk voor ons bedrijf.’
Hoe ben jijzelf eigenlijk bij TGA
terecht gekomen?
‘Het had weinig gescheeld of ik
was ook bij Defensie gaan werken.
Ik was al ingeschreven voor een
officiersopleiding op de Koninklijke
Militaire Academie. Maar ik
had een topsportcarrière en die
heb ik voorrang gegeven. Ik zat in
de nationale selectie van de atletiek,
reisde de hele wereld over, ik
richtte mij vooral op de 5 kilometer.
Op mijn top was ik zesde van
Europa, en ik heb met een team
waarin ook Olympisch kampioen
Sifan Hassan zat een bronzen
medaille gehaald op een Europees
kampioenschap.
‘Maar al vrij snel was ik het leven
als topsporter zat: ik wilde er
alles voor doen, maar niks voor
laten. Dus toen heb ik er een baantje
bij gezocht, als afleiding. Ik
ging werken op de receptie van
een grote fitnessketen. Maar na
een maand mocht ik de verkoop
gaan doen, twee jaar later was ik
verantwoordelijk voor de marketing
en uiteindelijk verving ik de
directeur toen hij langdurig ziek
werd en het bedrijf verliet. Heel
veel geleerd, enorme groei, grote
problemen ook. Superinteressante
achtbaan.
‘Na 9,5 jaar werd het bedrijf verkocht.
Toen ben ik lijstjes gaan
maken: waar ben ik goed in en
wat wil ik? Ondernemerschap,
zingeving, dat vond ik belangrijk.
En iets met Defensie of politie. Ik
heb toen heel veel bedrijven in dit
domein aangeschreven en mijn
brief met bedrijfsplan kwam ook
bij Ray en Onno terecht. En er was
meteen een klik! Het was heel ontspannen,
heel echt en authentiek.
Goed luisteren, geen show opvoeren.
Het voelde heel goed, hier
wilde ik werken!’
Je bent in 2019 begonnen bij TGA.
Er is in die vier jaar heel veel
gebeurd, lijkt me.
‘Ja, bizar, echt een roller-coaster.
TGA was benaderd door Defensie
om in het kader van de adaptieve
krijgsmacht mee te werken aan
nieuwe manieren om het personeelsbeleid
in te vullen. Dit zorgde
uiteindelijk voor een aanvraag om
acht instructeurs te leveren voor
DOSCO/het DGOTC (Defensie
Gezondheids Opleidings en Training
Centrum). Die acht instruc-

POOLSE STRIJDERS OVER
DE HONDSRUG
‘Poolse strijders over de Hondsrug’ is een eerbetoon aan de
dappere mannen en vrouwen die hun leven waagden in de strijd
tegen de onderdrukkers. Het onthult de intense strijd, de
ontberingen en de triomfen van de Poolse soldaten terwijl ze
vechten voor vrijheid en gerechtigheid in een verwoest Europa.
9789023259930 | 160 pagina's | Verkoopprijs €25,00
Helmen Vol Verhalen
‘Helmen Vol Verhalen’ is een landelijk project waarin
veteranen worden gekoppeld aan kunstenaars, die het
persoonlijke missieverhaal van de veteraan vertalen in een
kunstwerk waarin de ‘helm’ als metafoor voor het militaire
beroep is verwerkt. In het boek ‘Helmen Vol Verhalen’ worden
de verhalen van de veteranen opgenomen en ook het verhaal
van de kunstenaar achter het werk. Het vertelt waarom en hoe
het kunstwerk tot stand is gekomen.
9789023259954| 372 pagina's | Verkoopprijs €25,00
Postbus 43
9400 AA Assen
(0592) 379 555
klantenservice@vangorcum.nl
www.vangorcum.nl

DECEMBER 2023 – 25
IN BEDRIJF
‘We horen ook
van militairen dat
ze thuis met hun
partner voor de tv
zitten.’
teurs zijn aan de slag gegaan en al
snel volgden er meer aanvragen.
Triangular Group was eigenlijk
een inlichtingenbedrijf, maar met
een goed netwerk en ondernemerschap
hebben we die uitdaging
gewoon opgepakt. Dat was geen
kwestie van strategie of zo, het
was hard werken en het waarmaken.
Net in die fase kwam ik langs
met mijn plan en zijn we gaan
praten.
‘Ik ben gestart op het gebied van
business development, nieuwe
klanten werven. Maar ik was ook
actief op het gebied van marketing,
strategie en organisatie. Bij
dat laatste, een organisatie begeleiden
bij groei, ligt vooral mijn
kracht. Door omstandigheden
kreeg ik er onverwacht ook nog
de operationele leiding bij. Tja,
en toen Ben ik algemeen directeur
geworden. Die rol, daar ben ik
langzaam ingegroeid.’
TGA groeit hard nu. Zijn jullie nu op
zoek naar mensen?
‘Ja, Er zitten echt heel veel mooie
opdrachten aan te komen dus ik
zou morgen honderd mensen aan
kunnen nemen. Daarbij is het
wel belangrijk dat we geen actief
dienende militairen werven. Ze
moeten minimaal een jaar weg
zijn bij Defensie. Dat zijn ook de
sollicitanten die we vooral krijgen:
veteranen die de dienst al een
tijdje uit zijn.’
Marlin van Hal
We hadden het al even over de ‘adaptieve
krijgsmacht’. Maar wat versta jij
daar nu eigenlijk onder?
‘Het gaat erom dat alles wat we
te bieden hebben vanuit heel het
land ingezet wordt om een zo
sterk mogelijke defensie te realiseren,
om te beschermen wat ons
dierbaar is. Dat zit in veel dingen,
bijvoorbeeld de infrastructuur,
samenwerking met grote bedrijven
en alle mensen in Nederland.
Dit zorgt ervoor dat je echt weerbaar
bent. Defensie onderneemt
daar hele goede stappen in, er is
echt een transformatie gaande. Bij
een adaptieve krijgsmacht gaat het
er ook om dat je dit organiseert
vóórdat je in een grootschalig conflict
terechtkomt. Neem logistiek:
dat is een heel belangrijk onderdeel,
waarbij samenwerking met
transportbedrijven cruciaal is. Dus
moet je daar nu al afspraken overmaken,
zodat je voorbereid bent.’
Je zei eerder dat je werk met betekenis
zocht. Heb je dat bij TGA
gevonden?
‘Ja. En ik merk aan mijzelf en
mijn collega’s dat ze graag een
steentje bijdragen aan de “essentiële”
veiligheid van Nederland.
Dat als puntje bij paaltje komt
– wat hopelijk nooit gaat gebeuren
– we alles gedaan hebben om onszelf
voor te bereiden. Ik ben er
trots op dat wij daar als TGA een
bijdrage aan leveren door de opleidingen
die we verzorgen. Want als
je naar de afgelopen duizend jaar
kijkt, dan denkt iedere generatie
die in vrede opgroeit dat de oorlog
achter hen ligt.’

Dit is onze tijd om te werken aan de
radarsystemen van de toekomst
‘Als je kijkt naar de wereld van vandaag, dan is
er een steeds grotere variëteit aan dreigingen,’
aldus Matijs Heiligers, senior scientist bij de
afdeling Radartechnologie van TNO. ‘Van
hypersonische doelen die met meer dan vijf
keer de geluidssnelheid op je afkomen tot hele
kleine onbemande bootjes dichtbij. Dat vraagt
om radarsystemen die adaptief zijn en snel
kunnen schakelen.’
Slimmere radarsystemen
Samen met zijn collega’s doet Matijs onderzoek
naar vernieuwende radarsystemen. Deze zullen
beter afgestemd zijn op de ontwikkelingen in
het wereldtoneel en bovendien gebruikmaken
van de nieuwste technologische innovaties. ‘In
de toekomst zullen er geen losse radarsystemen
zijn, maar een geïntegreerd geheel
van radar suites. Meerdere radars zullen
verbonden zijn met elkaar en zo bijdragen aan
het zo goed mogelijk waarnemen van de
omgeving.’
Bij de nieuwe radarsystemen gaat het niet
alleen om samenwerken en het uitwisselen van
informatie, ook zullen de systemen zich beter
kunnen aanpassen. ‘Bij TNO onderzoeken we
hoe radars steeds adaptiever kunnen worden.
Hierdoor wordt het voor de tegenstander
bijvoorbeeld lastiger om te voorspellen wanneer
en wat de volgende radaruitzending zal zijn. Een
groot voordeel daarbij is dat het moeilijker
wordt om de radar te misleiden met jamming,
waarbij gebruikgemaakt wordt van de eerder
uitgezonden radarsignalen. Tijdens dit soort
onderzoeken werken we vaak in NAVO verband
samen met internationale onderzoeksinstituten
en grote industriële partners.’
Technisch vernuft
Sinds zijn studie Lucht- en Ruimtevaarttechniek
aan de TU Delft, is Matijs gefascineerd door
radars en al het technische vernuft dat daarbij
komt kijken. ‘Radarsystemen zijn naar mijn idee
de meest complexe systemen die er zijn. Ze
moeten objecten kunnen detecteren op een
paar duizend kilometer, maar ook van dichtbij.
Er zitten antennes in die zomaar tien meter
groot kunnen zijn, maar ook chips van een paar
millimeter met daarin transistoren van kleiner
dan een micrometer. Het mooie van TNO is dat
we alle kennis in huis hebben om echt een
stempel te drukken op de ontwikkeling van
radarsystemen: in principe kunnen we namelijk
alles van een radarsysteem zelf maken. Daarbij
staan de mensen binnen TNO echt aan de top
binnen hun vakgebied. Samenwerken met de
allerbeste experts helpt mij enorm bij mijn werk
en het onderzoek.’
'Samenwerken met de
allerbeste experts helpt
mij enorm bij mijn werk
en het onderzoek'.
Over TNO
‘Een belangrijke taak die we hebben bij
TNO als onafhankelijk
onderzoeksorganisatie, is het geven
van advies aan Defensie en civiele
partijen. Zo adviseren we bijvoorbeeld
bij de aanschaf van nieuwe systemen,
aan welke eisen er voldaan moet
worden en na aanschaf doen we ook
vaak de testen van de systemen’.
Benieuwd naar wat TNO nog meer
doet?
Ga naar
www.tno.nl/nl/veilig.

DECEMBER 2023 – 27
INTERVIEW
Battle Station Blaauw:
Museum van de Tweede
Wereldoorlog… op Curaçao!
Midden tussen de huizen van resort Blaauwbaai op Curaçao ligt een museum dat is gewijd aan de Tweede
Wereldoorlog. Het is het geesteskind van Allan van der Ree, die al decennialang het eiland afstruinde en
er artefacten uit die tijd tegenkwam. Maar toen hij de overwoekerde bunkers aan de Blaauwbaai ontdekte,
werd een zwervende collectie vondsten opeens de basis voor een museum: Battle Station Blaauw.
Allan van der Ree
Van der Ree stamt van een
Groningse militair, die op
Curaçao bleef hangen en er
een gezin stichtte. “Omdat mijn
vader algemeen directeur was van
het gevangeniswezen op Curaçao,
vonden ze dat ik maar politie-agent
moest worden, maar dat
zag ik niet zitten. Ik ging werken
op het vliegveld, en sprak daar
een passagier die mij vroeg of
ik zijn beveiligingsbedrijf wilde
runnen. Ik heb dat bewakersbedrijf,
met allemaal oude nachtwakers
van zestig tot zeventig jaar
oud, enorm verjongd. Ik volgde
een securitytraining bij Wells
Fargo in Miami, Florida U.S.A. en
introduceerde de eerste gepantserde
auto’s op Curaçao voor
waarde transport. We hebben
nooit een incident gehad, maar
de verzekering wilde toch dat we
dat gewapend deden.’
Heb je zelf in dienst gezeten?
‘Nee, maar ik mocht wel in Nederland
een officiersopleiding volgen,
omdat de Antillen toen een eigen
defensieapparaat wilden opstarten,
de z.g. Antilliaanse Verdedigings
Garde. Dat ging niet door,
en toen belde een vriend mij dat
hij een plantage op Curaçao had
gekocht om er een luxueus resort
van te maken. Omdat daar veel van
zijn bouwmaterialen werden ont-

Speciale verzekeringen
voor jou als militair Speciaal Family
& Friends programma
Als militair kun je optimaal gebruik maken van het voordeel
dat Noventas op het gebied van verzekeringen biedt.
Noventas is de ideale partner voor jouw schadeverzekeringen;
militair, privé, beroep, bedrijf of als vereniging.
Ook voor veteranen
en reservisten
Verzekeringen Defensie
Het militaire beroep kent bijzondere risico’s. Noventas
kent als verzekeringsspecialist de militaire beroepsrisico’s
en heeft hierop een uitgebreid pakket verzekeringen
afgestemd. Het Defensie Aanvullings Plan (DAP) en
Defensie Ongevallen Plan (DOP) dekken deze beroepsrisico’s
af. PTSS en oorlogsrisico zijn in het DOP zelfs
meeverzekerd. Zonder poespas via Noventas te
regelen. Als Defensiemedewerker krijg je bij
Noventas bovendien KORTING op al jouw privé
schadeverzekeringen.
Verzekeringen Privé
De schadeverzekeringen die Noventas aanbiedt zijn
voor zowel militair­ als burgerpersoneel en hun
gezin als ook voor veteranen en reservisten en hun
gezin. Dus ook voor jou privé. Bovenop de collectiviteitskorting
ontvang je ook nog een pakketkorting.
Ook een eventuele zorgverzekering kun je gemakkelijk
via Noventas regelen.
Waarom Noventas
• Persoonlijk onafhankelijk
maatwerkadvies
• Pakketkorting op privéverzekeringen
• Geen abonnementskosten
• 24/7 bereikbaar
• Ook dekking bij missies
en bergingsopdracht
Vrijblijvende offerte?
• Bel +31(0)880 300 100 of
• Stuur een kopie van je polis
naar: info@noventas.nl of
• Vul het formulier in op
noventas.nl/particulier/
verzekeringscheck/ of
• Uniek in Nederland:
Ongevallenverzekering
met PTSS ­dekking
• Gratis uitzendcertificaat
• Snelle schadeafhandeling
• Gratis juridische
adviesdesk
• Extra korting voor
Veteranen
• Scan de QR code
VERZEKERINGEN
Winnaar VVP
Advies Award
(nichemarkt)
Noventas is partner
van Onbekende Helden
www.noventas.nl
0880 300 100
Postbus 200
5660 AE Geldrop

DECEMBER 2023 – 29
vreemd, en hij wilde weten hoe
hij die “gated community” kon
beschermen tegen illegale aanwezigheid
en verlies, vroeg hij mij
om een beveiligingsplan te maken.
‘Ik kende de Plantage Blaauw
– genoemd naar eigenaar Anno
Blaauw uit 1701 – goed, en ik wist
dat dit geen eenvoudige klus was.
In Amerika is een “gated community”
klein en overzichtelijk, hier
ging het om 226 hectare bosgebied.
Ik schreef een rapport, maar
besefte niet dat hij wilde dat ikzelf
die beveiliging zou gaan doen. Dat
is uiteindelijk erg goed gegaan, en
er staat nu een prachtig resort.’
Hoe ontstond daar uiteindelijk
een museum over de Tweede
Wereldoorlog?
‘Bij mijn verkenningen op het terrein,
dat daarvoor door het Amerikaanse
leger was gebruikt,
ontdekte ik betonnen objecten,
onder andere cirkelvormige,
met metalen ringen en
rails, en bunkers met soms dichtgelaste
stalen deuren en vloeren
voor houten barakken.
Allemaal overwoekerd, en ik
had eerst geen idee wat ‘t allemaal
was. Maar de laatste Amerikaanse
commandant van het
gebied zond me heel veel informatie
en foto’s toe. Toen werd
duidelijk dat het ging om een
artilleriecomplex van de Amerikaanse
252e Coastal Artillery uit
die tijd. Die Amerikaanse eenheid
had samen met U.S. ARMY Engineers
de bunkers gebouwd. Ze
leefden eerst in tenten – en niet
geloven, maar drie van die tenten
heb ik teruggevonden in het
magazijn van de plantage-eigenaar,
die er geen interesse in had.
Toen we ze opzetten, stonken ze
verschrikkelijk, maar er waren
bezoekers, veteranen, die die geur
herkenden.
‘De Amerikanen kwamen vooral
om de raffinaderij te beschermen.
Ze keken eerst of het achttiendeeeuwse
fort in het nabijgelegen St.
Michiel geschikt was, maar besloten
uiteindelijk om aan de Blaauwbaai
de stellingen te bouwen: 27
meter boven de zeespiegel, zodat
ze de haven van Willemstad én
de haven van Bullenbaai konden
beschermen. Dat kamp noemden
ze Camp Blaubaai.’
Waren er geen Nederlandse troepen
op het eiland gevestigd?
‘Jazeker. De Nederlanders hadden
al ruim voor de Amerikanen
drie kustbatterijen, met soms hele
grote 192mm-kanonnen, waarvan
de restanten nog steeds elders in
het landschap zichtbaar zijn, maar
helaas niet beschermd worden.’
Wat voor voorwerpen vond je?
‘Oude banden en velgen, zelfs de
carrosserieën van drie jeeps, waarvan
er een gerestaureerd wordt.
Daarnaast flessen, lepels, vorken,
messen, zonnebrillen en pijpen.
Er hebben zes Marmon-Herrington
tanks op Curaçao rondgereden.
Daarvan heb ik vier wielen
teruggevonden, en die gaan we
presenteren tegen het silhouet van
die tank.
‘Het leuke is: ik hoorde achteraf
dat een van de tankcommandanten
mijn oude buurman was!
Ik krijg intussen ook schenkingen
van mensen die het museum
bezoeken, waardoor langzaam
maar zeker een museum over
de Curaçaose geschiedenis van
de Tweede Wereldoorlog ontstond.
De objecten lagen midden
in het ontwikkelingsgebied
van het resort, dus we begonnen
delen ervan te beschermen, zoals
een van die cirkels met nabijgelegen
bunkers: allemaal bedoeld
voor 155mm kanonnen. Overigens
heeft de Nederlandse Explosieven
Opruimingsdienst daar goed
werk verricht om alles veilig te
maken. Ik werd beheerder van het
de intussen beschermde Tweede
Wereldoorlogmonumenten want
ik had er het meeste inzicht in.
‘Op 6 januari 2020 werd het
WWII Museum Curaçao officieel
geopend. Het museum is gevestigd
op de plek waar ooit de barak
voor de douches en de latrines
gehuisvest waren. We hebben die
nog teruggevonden, tot en met de
douchekoppen en bronzen kranen.
Dat is allemaal gerestaureerd.
Het gebouw zelf hebben we aan de
hand van foto’s exact nagebouwd
– met veel oud bouwmateriaal,
want we gebruikten zelfs oude
balken met teksten zoals ‘US Army
Engineers’ erop. Buiten hebben we
dan nog een van de vier circelvormige
betonnen kanonstellingen en
enkele munitiebunkers.’
‘Ik hoorde achteraf
dat een van de
tankcommandanten
mijn oude
buurman was!’
Ben je tevreden met wat hebt?
‘Ik heb het gevoel dat we net
begonnen zijn. Ik heb nog wel een
wensenlijst. Zo wil ik een Duitse
torpedo tentoonstellen. Want die
heeft hier de meeste slachtoffers
gemaakt. Ik heb ooit in Den Helder
gevraagd of we die van hen
mochten lenen, maar dat kon
niet. Ze zeiden wel dat wanneer ze
er weer een vinden, ze me op de
hoogte stellen.
‘Ik heb ooit een Duitse helm aangeboden
gekregen – heel verleidelijk,
maar er zijn geen Duitsers op
het eiland geweest. Alleen mogelijk
een zieke Duitse militair, die
door een lokale dokter behandeld
moet zijn geweest. Diens dochter
kwam me ooit nog een authentiek
Duits ridderkruis brengen, een
adelaarsinsigne, die op de mouw
had gezeten, en knopen van de
Kriegsmarine.
‘Soms krijgen we twee bezoekers
per dag, soms ook veertig.
Er komen Amerikanen, maar
meestal zijn het toch Nederlanders.
We zijn nu ook ‘s zondags
open, zodat mensen die
door de week werken makkelijk
een afspraak kunnen maken
voor zichzelf of hun ouders. Maar
iedereen komt wel op afspraak.
‘Ik ben heel tevreden, zelfs superblij
met wat we gedaan hebben.
De bevolking van Curaçao had
eigenlijk geen idee van de Tweede
Wereldoorlog; wij hebben de
geschiedenis tastbaar gemaakt.
Daarvoor ben ik zelfs geridderd.
Komend jaar denk ik dat we een
hele hoop van onze wensen kunnen
realiseren. Ik zie vaak dat
mensen in vitrines dingen tegenkomen
waar zij herinneringen
aan hebben. Soms is dat ontroerend
en soms moet ik weglopen
van het lachen. Er zitten
hele leuke verhalen tussen, die
ik, samen met al mijn historisch
onderzoek, mogelijk in een boek
ga verwerken…’

First Responder: de mens
achter het uniform
Renaldo Ishaak was als eerste ter plekke na
de aanslag op Koninginnedag. Hij betaalde
hiervoor een hoge prijs.
€ 20,95
Verkrijgbaar bij uw lokale boekhandel
of via www.uitgeverijkompas.nl
Het nieuwe boek van oud-militair Sander Aarts
In het heetst van de strijd leerde hij welke
zeven eigenschappen het verschil maken
wanneer het er écht op aankomt.
Leiderschap is geen aangeboren talent;
het is een keuze om de regie over je leven
te pakken door in de eerste plaats jezelf
te gaan leiden.
Nu in de (online) boekhandel en als e-book

COLUMN
DECEMBER 2023 – 31
Israël en het Westen
Wie herinnert zich nog de Suez-crisis? In
1956 viel Israël Egypte en de Gazastrook
binnen. Eén week later en in nauwe
afstemming met Israël bezetten Britse
en Franse troepen het Suezkanaal, in
reactie op de naasting door Egypte van de Brits-
Franse Suez Canal Company. De militair succesvolle
tripartite-interventie moest evenwel snel worden
teruggedraaid onder loodzware politieke en financiële
druk van de VS op het VK, Frankrijk en Israël. Het
feit dat zij vantevoren niet waren geïnformeerd over
de militaire interventie én de dreiging van de Sovjet-
Unie om West-Europa nucleair te bestoken, was voor
de Amerikanen voldoende reden om drie van hun
nauwste bondgenoten hardhandig tot de orde te roepen.
Het Amerikaanse optreden maakte een einde
aan de post-imperiale aanvechtingen van het VK en
Frankrijk. De daarmee veroorzaakte breuk liet het
transatlantisch bondgenootschap een
tijdlang getraumatiseerd achter.
Fast forward naar oktober 2023: strijders
van het terroristische Hamas vallen
vanuit de Gazastrook Israël binnen en
slachten daar binnen enkele uren circa
1200 Israëlische en andere burgers af.
Zijn recht op zelfverdediging uitoefenend,
voert Israël vervolgens vernietigende
lucht- en grondaanvallen uit op de
Gazastrook, gericht op algehele uitschakeling
van Hamas – met duizenden burgerslachtoffers
als gevolg. Dat laatste maakt weer een
mondiale golf van publieke verontwaardiging over
het Israëlisch optreden los, zich vertalend in felle
pro-Palestijnse demonstraties – uiteraard in de Arabische
wereld, maar óók in het Westen. Surfend op de
internationale sympathie voor de Palestijnen, pogen
Hamas/Iran met enig succes de opvatting salonfähig
te maken dat de Joodse staat een illegale Fremdkörper
in het Midden-Oosten is. Hun onmiddellijke winst is
het bevriezen van de door de VS bevorderde toenadering
tussen Israël en gematigde Arabische landen
(Abraham-akkoorden).
Een zichzelf verdedigend Israël moet zien niet in de
valstrik terecht te komen die Hamas en Iran gelegd
hebben. Terrorisme als methode valt immers niet
weg te bombarderen. Met elke nieuwe geweldscyclus
kan Israël de slag om de makkelijk manipuleerbare
wereldopinie verder verspelen.
Omdat Hamas nog altijd operationeel is, zal Israël
het verdere militaire slagen willen toebrengen.
Tegelijkertijd zal Israël zich wel moéten openstellen
voor een definitief staakt-het-vuren en de daaropvolgende
diplomatieke dynamiek - ingeluid door
opeenvolgende uitruilen van Israëlische gijzelaars en
Palestijnse gevangenen in het kader van steeds hernieuwde
gevechtspauzes. Alleen door mee te werken
aan een politieke oplossing kan Israël het internationaal
isolement voorkomen dat het nu riskeert met
zijn aanhoudend ruwe omgang met het humanitaire
oorlogsrecht, gevoegd bij zijn destructief optreden
op de Westelijke Jordaanoever.
Voor het Westen staat hier veel op het spel. Ook al
staat die al geruime tijd onder druk, de traditionele
verbondenheid tussen Israël en het Westen blijft
sterk en mag niet het kind zijn dat met het badwater
wordt weggegooid. Daarnaast blijft Israël geostrategisch
fungeren als onmisbaar Amerikaans/Westelijk
bruggenhoofd in een voor het Westen cruciale
regio. Een regio waar tegenwoordig vooral Iran, via
Hamas en Hezbollah en met opportunistische steun
van Rusland, datzelfde ‘Satanische’ Westen bestookt.
Daarom moet Amerikaanse militaire ondersteuning
van Israël óók neigbourhood bully Iran
en zijn proxies helpen afschrikken.
Het laten opstomen van Amerikaanse
vliegdekschepen in de oostelijke Middellandse
Zee (Hezbollah) en in de Perzische
Golf (Iran) lijkt de dreiging van een
driefronten-oorlog (Gaza, Zuid-Libanon,
Westelijke Jordaanoever) tot dusver te
beteugelen.
Instandhouding van zijn strategisch
partnerschap met de VS/Westen zal van
de Israëlische politiek vergen dat zij zich
herbezint op de soort samenleving die Israël wil zijn.
Immers, voor het Westen wordt een door een mix
van vergeldingsdrang en Joods-fundamentalisme
gedreven Israël van strategische partner eerder een
liability. Het Westen, de VS voorop, kan niet toestaan
door Israëlische existentiële obsessies te worden
meegesleept in een bredere, regionale oorlog met
alle onvoorspelbare gevolgen van dien. Evenals tijdens
de Suez-crisis destijds, moeten de VS hier een
exclusieve bondgenoot in het gareel houden/brengen
teneinde horizontale en/of verticale escalatie van het
conflict te voorkomen. Tot dusver lijkt dit te lukken,
mede dankzij het kundig opgebouwde krediet van
president Biden bij de Israëliërs. Israël wordt toegestaan
Hamas genoegzaam te decimeren, waarna het
onder druk van zijn Amerikaanse protector en met
inschakeling van de Europeanen en gematigde Arabische
landen naar de onderhandelingstafel zal worden
geloodst. Daar zal alles op alles moeten worden gezet
om op de puinhopen van Gaza en onder dwingend
internationaal toezicht een houdbare Israëlisch-
Palestijnse vrede te stichten.
MARC BENTINCK
Marc Bentinck is oud-diplomaat. Tussen 1983 en 2010 diende hij in de multilaterale veiligheidsdiplomatie, op welk terrein
hij tegenwoordig gastcolleges en -seminars geeft, in combinatie met internationale onderzoeksopdrachten.

32 – MILITAIRE COURANT
Oud-generaal Peter van Uhm:
‘Besef dat je kwetsbaar bent
en weet waar je zwaktes liggen’
Notities van een generaal is het tweede boek van oud-commandant der strijdkrachten Peter van Uhm,
dat hij maakte samen met Sander Koenen. In dit boek geeft hij aan de hand van een aantal stellingen
(hij noemt ze ‘kreten’) inzicht in hoe hij aankijkt tegen leiderschap, en ook menselijk fatsoen.
‘Na het eerste boek, Ik koos
het wapen, had ik niet
het idee dat we nog een
tweede moesten maken. Maar toen
ik, na mijn defensietijd, lezingen
gaf in het bedrijfsleven, zag ik
daar allemaal dingen die ik zelf
bedacht had, en die resoneerden:
de zaal begon het op te schrijven,
mensen vroegen me daarna: hoe
kan dat bij mij werken?
‘Een voorbeeld: ik geef soms lezingen
waar achter de bazen niemand
zit; er blijven een paar rijen leeg.
Dan vraag ik: ‘Wat is de grootste
valkuil van een organisatie?’ En
als ze dan even hebben nagedacht,
dan zeg ik: ‘het ego van de baas’.
En dan zie je de helft van de mensen
non-verbaal ja-knikken. Ik
besefte dat al die dingen die ik uit
mijn duim gezogen had, een veel
grotere reikwijdte hadden.
‘Dus ik begon dat op te schrijven,
en toen heb ik het aan mijn coauteur
Sander Koenen voorgelegd.
Die zei meteen: ‘dat herken ik
wel’. Een heleboel van deze kreten
zijn herkenbaar, en als je ze aan
ze meegeeft en je vertelt er het
verhaal bij, dan kunnen ze er ook
iets mee. Zo is het boek tot stand
gekomen.’
Je boek is open en laagdrempelig,
en je probeert heel redelijk en communicatief
te zijn, en iedereen in zijn
waarde te laten. Maar in de anekdotes
soms zoek je vaak de grenzen op,
de confrontatie, en je zet soms mensen
voor het blok. Herken je dat bij
jezelf?
‘Ja. Managers motiveren, leiders
ook, maar die inspireren vooral.
Dan heb je soms hard op inhoud
maar zacht op de persoon. Als
iemand een fout maakt, dan kan
ik daar verrekte duidelijk in zijn,
maar ik val iemand nooit publiekelijk
af. Ik heb ze wel eens een
keer achter de kast getrokken:
‘vriend, wat ben je nou aan ‘t
doen?’, maar altijd met de intentie
om die mensen beter te maken. Ik
ben er echter ook een fan van dat
mensen kritisch zijn. Maar zeg
het, want dan kun je het gesprek
aangaan.’
Soms heb je de grenzen overschreden.
Zoals toen in Libanon een soldaat,
tegen alle regels in, op een paar irritante
militieleden schoot. Hoe kijk je
daar op terug?
‘Dat was een goede korporaal,
een fantastische knul die daar in
zijn eentje met een paar soldaten
de tent moest runnen. Maar ja,
hij had wel de regels overtreden.
PETER VAN UHM SANDER KOENEN, NOTITIES VAN
EEN GENERAAL, VEERTIG LESSEN OVER LEVEN
EN LEIDERSCHAP, UITGEVERIJ ATLAS CONTACT,
216 PAGINA’S (€ 20,-)
Ik was toen 27 maar ik kon wel
nagaan wat er allemaal met die
jongen kon gebeuren. Dus ik
dacht: ik geef ‘m gewoon een straf.
Daarmee sneed ik mijn baas de
pas af, want je kunt niet twee keer
voor iets gestraft worden, dus die
was toen niet blij met mij. Ik deed
dat soort dingen naar beste eer en
geweten, al dacht ik later wel eens:
‘was dat nou wel echt nodig?’
Een van je ‘kreten’ is: ‘een goed leider
blijft altijd rustig’. Je verwijst
naar oud-premier De Jong die als
onderzeebootcommandant het goede
voorbeeld gaf.
‘Het is simpel: emoties horen bij
mensen, die mag je laten zien.
Sterker nog: je moet ermee leren
omgaan. Maar ze mogen niet je
besluiten bepalen. Als het spannend
wordt en jij blijft rustig, dan
blijft de hele tent rustig. Maar ga
jij als een dolle sprinten, dan rent
iedereen als een kip zonder kop
door de tent. Minister-president
De Jong was toen een heel klein
fragiel mannetje, maar van zijn
verhaal was ik diep onder de
indruk.’
Een interessante vind ik ook: ‘toon je
zwakte, dat kan je kracht zijn.’
‘Als je je emoties niet kwijt kunt,
dan gaat dat je beoordelingsvermogen
beïnvloeden. Ik kende een
commandant die op een missie
al in het eerste uur een soldaat
verloor. Ik belde hem op en vroeg
hoe het met hem ging. Maar hij
praatte alleen over zijn taken. Hij
had zijn emoties opgesloten, en
dat vind ik dus gevaarlijk. Ik ben
naar ‘m toegegaan, en binnen 5
minuten zat hij te huilen. Dat was
goed.

DECEMBER 2023 – 33
BOEKEN
Peter van Uhm
J. DE HAAS
‘Je moet beseffen dat je kwetsbaar
bent en weten waar je zwaktes liggen.
Die probeer je dan binnen je
organisatie af te dekken. Ik heb,
nadat mijn zoon Dennis in Afghanistan
was gesneuveld, best wel
nagedacht: beïnvloedt dit mijn
beslissingen? Dus ik heb mensen
bij me geroepen die een dossier
kregen van welke besluiten ik ging
nemen en waarom. Zij konden na
twee dagen zeggen of zij het daarmee
eens waren. Dat was een extra
zekering om mijn eigen potentiële
zwakte af te dekken. Helaas zie ik
dat veel CEO’s vinden dat ze alles
moeten weten. Onzin: als je het
niet weet, moet je dat gewoon zeggen.
Daag je mensen uit om mee
te denken, dan komen ze altijd
met ideeën.’
Je zoon Dennis komt een aantal keren
terug in je boek over leiderschap. Hoe
kijk je naar hem als leider?
‘Dat onze zoon een goed soldaat
was, daar was ik niet bang
‘Het ergste dat
je kan overkomen
is het besef dat je
er niet alles aan
gedaan hebt’
voor. Maar ik wist niet of hij een
goed leider zou zijn. Maar toen
hij gesneuveld was, vertelden
en schreven een aantal van zijn
jongens mij. En ze vertelden
hetzelfde verhaal. Dennis kwam
eens bij mij toen hij wist dat zijn
eenheid naar Afghanistan zou
gaan, en hij dacht niet dat hij zijn
jongens op tijd klaar kon stomen.
Ik zei hem toen: ‘Dennis, jij hebt
hiervoor gekozen, ga ervoor. Het
ergste dat je kan overkomen is
het besef dat je er niet alles aan
gedaan hebt’. Dus hij heeft ze van
hot naar her genomen, actie –
evalueren – overnieuw. Ze hebben
hem vervloekt. Maar toen ze een
schietoefening met scherp moesten
doen, bleek zijn clubje er het
beste uit te komen. Toen wist hij
dat ze op niveau waren. Hij is bij
zijn manschappen gaan zitten,
heeft ze verteld hoe goed het was
gegaan – en toen vroeg hij: ‘hoe
is ‘t met je moeder, die was toch
ziek?’ ‘Hé, moet jouw vriendin
binnenkort niet op HBO-examen?’
Dat was zijn manier om te
zeggen: ‘nou hebben we tijd voor
andere dingen’. Dat begrepen ze
en vanaf dat moment gingen ze
voor hun leider door het vuur.
Toen ik die verhalen hoorde en
las wist ik: ‘dat heeft hij goed
gedaan’.’
Je draagt het boek op aan je kleindochter
Nina.
‘Nina staat voor de hele jeugd. Ze
is twee, maar ik hoop dat ze het
later met plezier leest. Het was
ook mijn manier om aan te geven:
dit boek is voor iedereen.’

VACATURE
ENGINEER ILS
THE ROLE: As an Engineer ILS, you will be
responsible for projects related to the ILS scope
and services for the naval vessels of Damen
Naval. You will work on the project related to ILS.
With the aim of increasing the availability and
operational readiness against the lowest cost over
the entire life cycle of the ships.More info?
More info? http://Career.damen.com
-voor zij die ons beschermen-
Erkenning en waardering voor Nederlandse veteranen
VACATURES
VEEL BEDRIJVEN EN ORGANISATIES ONDERSCHRIJVEN DE BIJZONDERE
COMPETENTIES VAN VETERANEN, ZETTEN ZICH ACTIEF IN VOOR DE SPECIFIEKE
VETERAAN EN WILLEN GRAAG EEN VETERAAN ALS COLLEGA OPNEMEN IN HUN
BEDRIJF. DEZE BEDRIJVEN MELDEN HUN VACATURES AAN BIJ STICHTING
ONBEKENDE HELDEN. WIJ PLAATSEN DE VACATURES OP ONZE SITE.
VETERANEN WORDEN VAN HARTE UITGENODIGD HIEROP TE SOLLICITEREN.
WORKSHOPS
ONBEKENDE HELDEN HELPT VETERANEN OM HUN STAP NAAR BUITEN ZO
GOED MOGELIJK TE LATEN VERLOPEN. HIERVOOR BIEDEN WE, IN
SAMENWERKING MET GESPECIALISEERDE COACHES, VERSCHILLENDE
WORKSHOPS EN TRAININGEN AAN. DEZE ZIJN OP HET GEBIED VAN
ZELFONTWIKKELING IN RELATIE TOT DE ARBEIDSMARKT, MINDFULNESS EN
BIJVOORBEELD SOLLICITEREN. VOOR ALLE WORKSHOPS GELDT DAT DE
VETERAAN HANDVATEN KRIJGT WAARMEE HIJ/ZIJ DIRECT AAN DE GANG KAN.
OOK INDIVIDUELE BEGELEIDING BEHOORT TOT DE MOGELIJKHEDEN.
VETERANENPAS-VOORDEEL
MEER DAN 550 ORGANISATIES UITEN HUN ERKENNING EN WAARDERING VOOR
VETERANEN DOOR VOORDEEL EN/OF KORTINGEN TE BIEDEN.
ABOUT US: Damen Naval offers you a career that is challenging, exciting
and fun in equal measure. The Naval division of the family-owned Damen
Shipyards Group is established in Vlissingen and in Schiedam. With over
1.000 professionals and a rich tradition of naval shipbuilding, with its
original roots stemming back more than 150 years. For more than 50 years
Damen Naval is the dedicated shipbuilder for the Royal Netherlands Navy.
Uw donatie is van harte welkom
Stichting Onbekende Helden heeft
de anbi-status en wordt gerund dor
vrijwilligers. Uw donatie is van harte
welkom.
ONBEKENDEHELDEN.NL | INFO@ONBEKENDEHELDEN.NL | 0880 300 150
Ik neem een abonnement
op de Militaire Courant:
€ 16,– voor vier nummers
NAAM
M/V
STRAAT
POSTCODE
LAND
E-MAIL
TELEFOON
IBAN NUMMER
BETALING
GEBOORTEDATUM
HANDTEKENING
BON
PLAATS
AUTOMATISCHE INCASSO
PER FACTUUR (+ 2,50 ADMINISTRATIEKOSTEN)
Stuur deze bon naar: Virtùmedia,
Huis ter Heideweg 13, 3705 MA Zeist
Ervaar de unieke geschiedenis van de vliegbasis Deelen
(vlakbij Arnhem) van de oprichting tot heden
In het museum is er bijzondere aandacht voor de opbouw van de
vliegbasis in de bezettingstijd, het verloop van de luchtoorlog in de jaren
1940-1945 en voor het militaire gebruik tijdens en na de oorlog.
• Foto’s en tekeningen van de bouw van de ’Fliegerhorst’ voor de Duitse
luchtmacht
• Wrakstukken van Duitse, Amerikaanse en Engelse oorlogsvliegtuigen
• Vliegerkleding en andere uniformstukken
• Een replica van de ‘vliegende bom’ V-1
• Restanten van de Canadese oorlogsdump uit 1945
• Plattegrond en foto’s van het na-oorlogse gebruik van de vliegbasis
door de Koninklijke Luchtmacht
Museum Deelen, Delenseweg 20, 6877 AE Deelen
• Openingstijden: zaterdag en zondag van 11.00 tot 17.00 uur, voor groepen op afspraak
• Entree volwassenenen € 7,50 en kinderen € 5,00 • Donateurs gratis • museumdeelen.nl

Musea die
de Militaire Courant
verspreiden
DECEMBER 2023 – 35
COLOFON
ECHOS Home in Harskamp,
Rotterdam, Havelte, Den
Helder, Schaarsbergen,
Ermelo, Oirschot
Amersfoort
Museum Nederlandse
Cavalerie
Amsterdam
Verzetsmuseum Plantage
Arnhem
Museum Bronbeek
Beek
Oorlogsmuseum
Eyewitness
Best
Museum Bevrijdende
Vleugels
Buren
Marechausseemuseum
Deelen
Museum Vliegbasis Deelen
Den Helder
Marinemuseum
Doorn
Museum Huis Doorn
Dordrecht
Museum 1940 – 1945
Driebergen-Rijsenburg
Museum Militaire Traditie
Groesbeek
Vrijheidsmuseum
Hooge Mierde
Museum De Bewogen
Jaren ’39-‘50
Huisduinen
Fort Kijkduin
IJmuiden
Bunker Museum
Kornwerderzand
Kazemattenmuseum
Leeuwarden
Fries Museum
Lekkerkerk
Museum De Vrijheid
Naarden
Nederlands
Vestingmuseum
Nieuwdorp
Bevrijdingsmuseum
Zeeland
Nijverdal
Memory Vrijheidsmuseum
Noordwijk
Museum Engelandvaarders
Ommen
Nationaal Tinnen Figuren
Museum
Oosterbeek
Airbornemuseum
Hartenstein
Overloon
Oorlogsmuseum Overloon
Rotterdam
Mariniersmuseum
Soesterberg
Nationaal Militair Museum
Vught
Geniemuseum
Zundert
Legerdump Zundert
Kijk voor een compleet overzicht op
www.militairecourant.nl.
Prijsvraag
Bij deze prijsvraag verloten we
een exemplaar van Notities van
een generaal van Peter van Uhm,
geschreven door Sander Koenen.
Notities van een generaal bevat
inspirerende levenslessen
voor je carrière en het persoonlijke
leven, van Nederlands
bekendste militair.
Op 17-jarige leeftijd koos Peter
van Uhm voor een carrière bij de
krijgsmacht. Veertig jaar later
zwaaide hij af als Nederlands
hoogste militair en baas van ruim
zestigduizend mensen. Al die
tijd droeg hij een notitieboekje
bij zich, waarin hij waardevolle
inzichten en ervaringen noteerde.
In dit boek deelt Van Uhm zijn
persoonlijke inzichten en lessen
in leiderschap. Lessen die bruikbaar
zijn binnen de krijgsmacht,
maar zeker ook daarbuiten. Over
vertrouwen en omgaan met kritiek.
Over moed, schuld en verantwoordelijkheid.
En over hoe ook jij
leiding kunt geven, al is het maar
aan je eigen gedrag.
Wil je kans maken op een exem-
Winnaar prijsvraag
PETER VAN UHM SANDER KOENEN, NOTITIES VAN
EEN GENERAAL, VEERTIG LESSEN OVER LEVEN
EN LEIDERSCHAP, UITGEVERIJ ATLAS CONTACT,
216 PAGINA’S (€ 20,-)
In de oktober-editie was de prijsvraag, naar
aanleiding van het boek Als vrede je missie is
van Mineke de Vries: ‘Na hoeveel jaar kreeg de
vader van Mineke de Vries eindelijk erkenning
in de vorm van een erepenning?’
Het antwoord: dat was na vijftig jaar.
Onder de inzenders van het juiste antwoord
is een exemplaar van Als vrede je missie is van
Mineke de Vries verloot. De winnaar is Arwin
Dubbeldam uit Amersfoort. Van harte gefeliciteerd!
plaar? Lees dan het artikel en
beantwoord dan de volgende
vraag:
In welk land overschreed de jonge
Peter van Uhm de grenzen?
Stuur uw antwoord, onder vermelding
van ‘Prijsvraag Militaire Courant’
naar info@militaire courant.nl.
Vergeet niet uw naam en adresgegevens
te vermelden.
MINEKE DE VRIES, ALS VREDE JE MISSIE IS. OVER DE PSYCHISCHE GEVOLGEN VAN
MILITAIRE UITZENDING, BATAVIA PUBLISHERS, 257 PAGINA’S (€ 19,95)
Contact
Militaire Courant
Virtùmedia
Huis ter Heideweg 13
3705 MA Zeist
info@militairecourant.nl
Redactie
redactie@militairecourant.nl
Abonnementen
4 nummers voor € 16,–
Vul de bon in of meld je aan
via www.militairecourant.nl
Overige vragen?
abo@militairecourant.nl
Advertenties
verkoop@militairecourant.nl
Online
www.militairecourant.nl
Twitter @militairecourant
Facebook @militairecourant
www.instagram.com/militairecourant
www.issuu.com/militairecourant
Oplage 20.000
Volgende nummer
De volgende Militaire Courant
verschijnt in maart 2024.
Hoofdredacteur Antal Giesbers
Redactiemedewerkers
Mirjam Mulder, Marc Bentinck,
Niels Roelen en Ruben ten Have
Vormgeving Titus Vegter
Uitgever Jan Louwers
De Militaire Courant informeert
een breed publiek over militaire
onderwerpen. De inhoud wordt
verzorgd door een onafhankelijke
redactie.
De Militaire Courant is mede
mogelijk gemaakt door Noventas
Verzekeringen

FIJ NE
DAGEN
VOOR
JOU
JULLIE
VAN
ONS
Het Nationaal Comité Veteranendag
wenst alle veteranen, hun
thuisfront en onze relaties
prettige kerstdagen, een gezellige
jaarwisseling en een goede
start van 2024. Op naar de 20e
Nederlandse Veteranendag
op 29 juni 2024.
Drs. Jaap Smit, voorzitter
Nationaal Comité Veteranendag
Founder
Organisatie
Hoofdpartner
Gastheer