LATÍN II - La Columna Lactaria

76. Eodem fere tempore P. Crassus, cum in Aquitaniam pervenisset, quae pars, ut ante dictum est,
et regionum latitudine et multitudine hominum ex tertia parte Galliae est aestimanda, cum
intellegeret in iis locis sibi bellum gerendum ubi paucis ante annis L. Valerius Praeconinus,
exercitu pulso, interfectus esset, atque unde L. Manlius proconsul, impedimentis amissis,
profugisset, non mediocrem sibi diligentiam adhibendam intellegebat.
77. Itaque, re frumentaria provisa, auxiliis equitatuque comparato, multis praeterea viris fortibus
Tolosa et Narbone, quae sunt civitates Galliae provinciae finitimae his regionibus, nominatim
evocatis, in Sotiatum fines exercitum introduxit.
78. Cuius adventu cognito, Sotiates, magnis copiis coactis equitatuque, quo plurimum valebant, in
itinere agmen nostrum adorti, primum equestre proelium commiserunt, deinde, equitatu suo
pulso atque insequentibus nostris, subito pedestres copias, quas in convalle in insidiis
conlocaverant, ostenderunt. Hi, nostros disiectos adorti, proelium renovarunt.
79. Caesar, impedimentis in proximum collem deductis, duabus legionibus preasidio relictis,
secutus hostes, quantum diei tempus est passum, circiter tribus milibus hostium ex novissimo
agmine interfectis, altero die ad Alesiam castra fecit.
80. Quibus rebus cognitis ex perfugis et captivis, Caesar haec genera munitionis instituit. Fossam
pedum XX derectis lateribus duxit, ut eius fossae solum tantundem pateret quantum summae
fossae labra distarent; reliquas omnes munitiones ab ea fossa pedes quadringentos reduxit, [id]
hoc consilio, quoniam tantum esset necessario spatium complexus, nec facile totum opus corona
militum cingeretur, ne de improviso aut noctu ad munitiones hostium multitudo advolaret, aut
interdiu tela in nostros, operi destinatos, conicere possent.
81. Ipsum erat oppidum Alesia in colle summo, admodum edito loco, ut, nisi obsidione, expugnari
non posse videretur. Cuius collis radices duo duabus ex partibus flumina subluebant. Ante id
oppidum planities circiter milia passuum III in longitudinem patebat.
82. Reliquis ex omnibus partibus colles, mediocri interiecto spatio, pari altitudinis fastigio,
oppidum cingebant. Sub muro quae pars collis ad orientem solem spectabat, hunc omnem
locum copiae Gallorum compleverant fossamque et materiam in altitudinem sex pedum
praeduxerant.
83. Eius munitionis quae ab Romanis instituebatur circuitus X milia passuum tenebat. Castra
opportunis locis erant posita ibique castella XXIII facta; quibus in castellis interdiu stationes
ponebantur, ne qua subito eruptio fieret; haec eadem noctu excubitoribus ac firmis praesidiis
tenebantur.
84. His rebus perfectis, regiones secutus quam potuit aequissimas pro loci natura, XIV milia
passuum complexus, pares eiusdem generis munitiones, diversas ab his, contra exteriorem
hostem perfecit, ut ne magna quidem multitudine, si ita accidat eius discessu, munitionum
praesidia circumfundi possent, aut cum periculo ex castris egredi cogatur; dierum triginta
pabulum frumentumque habere omnes convectum iubet.
Departamento de Latín. 2012-2013
83