23.08.2013 Views

Documento completo en formato .pdf (500Kb) - Cepal

Documento completo en formato .pdf (500Kb) - Cepal

Documento completo en formato .pdf (500Kb) - Cepal

SHOW MORE
SHOW LESS

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.

CEPAL - Serie Políticas sociales N o 140 Evolución de la desnutrición crónica infantil y su distribución socioeconómica...<br />

Cuadro 1<br />

PAÍSES SELECCIONADOS DE AMÉRICA LATINA Y EL CARIBE: PREVALENCIA DE LA<br />

DESNUTRICIÓN CRÓNICA SEGÚN VARIABLES, 1994-2005<br />

Variables<br />

Bolivia Colombia R. Dominicana Guatemala Haití Nicaragua Perú<br />

1994 2003 1995 2005 1996 2002 1996 2002 1994 2005 1997 2001 1996 2004<br />

Promedio nacional 26.8% 24.1% 14.8% 11.5% 10.8% 8.9% 49.7% 46.1% 32.0% 23.1% 24.6% 20.0% 25.8% 24.3%<br />

Regiones<br />

Región 0 31.7% 29.4% 16.4% 12.2% 6.5% 8.7% 33.5% 27.8% 17.0% 15.9% 14.9% 7.5% 10.6% 8.0%<br />

Región 1 17.1% 15.0% 15.1% 13.8% 14.3% 11.7% 55.3% 56.3% 37.4% 26.5% 23.6% 15.9% 25.3% 17.7%<br />

Región 2 28.2% 25.4% 13.5% 10.6% 6.8% 7.5% 44.0% 49.4% 34.5% 27.2% 31.7% 27.4% 34.4% 36.2%<br />

Región 3 - - 13.3% 9.7% 14.6% 7.0% 44.8% 45.0% - - 28.5% 27.7% 32.9% 21.0%<br />

Región 4 - - 16.6% 11.3% 18.4% 12.8% 45.8% 45.6% - - - - - -<br />

Región 5 - - - - 11.6% 9.1% 59.5% 54.6% - - - - - -<br />

Región 6 - - - - 20.4% 10.5% 69.7% 69.0% - - - - - -<br />

Región 7 - - - - 11.8% 6.5% - - - - - - - -<br />

Area<br />

Rural 34.8% 33.0% 18.9% 16.7% 15.3% 10.9% 56.5% 54.5% 36.4% 27.3% 31.1% 28.8% 40.4% 40.0%<br />

Urbana 19.7% 17.5% 12.4% 9.0% 7.4% 7.8% 35.2% 31.8% 23.6% 14.8% 18.8% 11.3% 16.2% 9.3%<br />

Riqueza<br />

Quintil 1 40.9% 38.0% 23.6% 19.5% 21.3% 15.6% 64.3% 66.3% 45.2% 32.6% 37.8% 34.9% 45.6% 47.6%<br />

Quintil 2 33.2% 31.1% 16.5% 12.4% 10.4% 9.8% 61.5% 59.7% 34.7% 31.0% 28.7% 25.7% 30.5% 33.5%<br />

Quintil 3 23.4% 18.5% 13.2% 9.8% 7.9% 7.6% 53.4% 53.7% 37.8% 25.4% 22.2% 15.9% 18.8% 14.4%<br />

Quintil 4 18.9% 14.3% 7.4% 6.2% 5.7% 5.4% 33.6% 27.5% 25.3% 15.4% 12.9% 8.0% 10.1% 4.4%<br />

Quintil 5 7.1% 7.1% 6.0% 2.8% 2.5% 2.9% 11.9% 7.6% 11.2% 4.6% 8.5% 4.5% 5.1% 4.8%<br />

Educación madre<br />

Sin educación 43.2% 38.5% 25.6% 26.7% 23.4% 14.9% 63.3% 63.8% 39.0% 33.5% 37.4% 35.7% 50.8% 54.3%<br />

Primaria incompleta/completa 30.0% 30.2% 18.6% 15.0% 13.8% 12.0% 46.2% 43.1% 28.4% 22.1% 26.1% 20.7% 32.7% 39.1%<br />

Secundaria incompleta/completa 15.0% 13.3% 7.5% 8.0% 6.7% 7.0% 14.2% 12.7% 16.1% 8.7% 11.3% 8.2% 12.7% 13.7%<br />

Terciaria incompleta/completa 6.8% 9.6% 6.8% 3.9% 1.6% 3.2% 8.1% 1.7% 0.0% 2.6% 5.2% 4.3% 4.9% 3.4%<br />

Situación laboral de la madre<br />

No trabaja 22.8% 21.4% 14.9% 14.5% 12.7% 10.4% 52.6% 48.5% 30.6% 21.4% 25.9% 22.4% 24.0% 13.9%<br />

Trabajo calificado 16.2% 21.4% 9.6% 4.9% 3.6% 6.3% 36.6% 35.9% 14.7% 5.6% 16.3% 8.2% 7.0% 7.6%<br />

Trabajo no calificado 31.8% 26.4% 15.8% 11.6% 10.0% 7.0% 43.9% 42.3% 34.6% 25.7% 24.5% 19.3% 29.3% 32.1%<br />

Educación pareja<br />

Sin educación 38.5% 31.7% 19.4% 16.3% 21.4% 13.6% 61.8% 59.9% 36.9% 33.4% 34.4% 30.2% 49.4% 45.3%<br />

Primaria incompleta/completa 31.9% 32.5% 17.7% 14.8% 15.3% 12.0% 52.3% 51.4% 35.8% 27.0% 25.9% 22.1% 37.1% 39.7%<br />

Secundaria incompleta/completa 22.4% 16.3% 8.7% 7.8% 7.2% 6.9% 18.1% 17.3% 16.0% 11.2% 15.8% 9.7% 17.5% 19.6%<br />

Terciaria incompleta/completa 9.1% 10.5% 6.7% 3.9% 2.1% 2.8% 13.4% 4.2% 16.1% 5.8% 10.3% 4.4% 8.6% 7.1%<br />

Sexo<br />

Masculino 26.6% 25.7% 15.8% 12.2% 12.0% 10.1% 50.3% 47.3% 33.1% 24.0% 26.1% 20.2% 26.4% 26.4%<br />

Fem<strong>en</strong>ino 26.9% 22.4% 13.7% 10.8% 9.4% 7.6% 49.0% 45.1% 30.9% 22.2% 23.2% 19.9% 25.1% 22.2%<br />

Ord<strong>en</strong> de nacimi<strong>en</strong>to<br />

Primer niño 18.9% 17.0% 10.7% 7.8% 6.0% 6.5% 39.8% 36.7% 29.7% 17.3% 17.6% 14.9% 15.9% 16.5%<br />

Segundo niño 19.7% 22.9% 13.3% 10.9% 10.2% 8.0% 39.6% 35.4% 26.5% 18.6% 20.9% 15.8% 21.3% 17.5%<br />

Tercer niño 24.4% 21.9% 16.3% 11.7% 10.5% 8.7% 47.2% 44.2% 30.5% 21.6% 23.5% 17.4% 22.3% 21.7%<br />

Cuarto o posterior niño 35.0% 30.2% 21.5% 19.4% 18.0% 13.7% 59.2% 56.7% 35.6% 29.7% 32.2% 29.0% 38.1% 41.0%<br />

Edad<br />

M<strong>en</strong>or a 12 meses 11.0% 9.5% 6.0% 6.0% 6.3% 5.3% 22.5% 21.1% 10.0% 11.2% 9.1% 6.3% 10.2% 7.1%<br />

Entre 12 y 24 meses 38.1% 32.5% 16.8% 16.6% 14.8% 11.6% 57.2% 53.1% 31.5% 30.3% 29.7% 21.9% 31.5% 29.0%<br />

Mayor a 24 meses 31.4% 29.1% 17.1% 11.7% 10.8% 9.0% 57.2% 51.7% 40.4% 24.7% 28.1% 23.7% 28.8% 28.9%<br />

At<strong>en</strong>ción profesional <strong>en</strong> el parto<br />

Sin at<strong>en</strong>ción profesional <strong>en</strong> el parto 37.0% 36.8% 26.7% 19.5% 24.6% 18.3% 62.0% 60.2% 36.5% 30.1% 34.2% 35.4% 42.0% 45.2%<br />

Con at<strong>en</strong>ción profesional <strong>en</strong> el parto 16.4% 17.1% 12.6% 10.7% 10.2% 8.6% 46.8% 43.6% 26.8% 17.6% 19.8% 18.4% 14.0% 15.5%<br />

Fu<strong>en</strong>te: Elaboración propia <strong>en</strong> base a DHS.<br />

En todos los casos la desnutrición crónica es más alta <strong>en</strong> los hogares rurales que <strong>en</strong> los<br />

urbanos. Aunque varía de país <strong>en</strong> país, no es infrecu<strong>en</strong>te <strong>en</strong>contrar tasas de desnutrición dos<br />

(e.g. Bolivia, Colombia, Haití, Nicaragua) y hasta cuatro veces superiores (e.g. Perú) <strong>en</strong>tre los<br />

primeros versus los segundos (cuadro 1).<br />

En todos los casos, además, las tasas de desnutrición se increm<strong>en</strong>tan conforme se reduce<br />

el quintil de “riqueza” a la cual pert<strong>en</strong>ece el hogar y cuanto m<strong>en</strong>or sea la educación materna o<br />

de la pareja. Por su parte, la relación <strong>en</strong>tre desnutrición y situación laboral de la madre es m<strong>en</strong>os<br />

clara. En algunos países (e.g. Colombia, República Dominicana, Guatemala, Nicaragua) las<br />

mayores tasas de desnutrición crónica se verifican <strong>en</strong>tre niños cuyas madres no ti<strong>en</strong><strong>en</strong> trabajo<br />

remunerado. Pero <strong>en</strong> otros (e.g. Bolivia, Haití, Perú) las mayores tasas se <strong>en</strong>cu<strong>en</strong>tran <strong>en</strong>tre niños<br />

cuyas madres pose<strong>en</strong> trabajo no calificado, posiblem<strong>en</strong>te debido a que <strong>en</strong> estos países dichos<br />

trabajos pose<strong>en</strong> un ingreso muy bajo y los niños no ti<strong>en</strong><strong>en</strong> una bu<strong>en</strong>a ingesta nutricional debido<br />

a los bajos ingresos o a que no recib<strong>en</strong> un cuidado adecuado.<br />

En cuanto a las variables biomédicas, <strong>en</strong> casi todos los casos los niños varones pose<strong>en</strong><br />

tasas de desnutrición mayores que las mujeres, la desnutrición ti<strong>en</strong>de a aum<strong>en</strong>tar <strong>en</strong>tre los niños<br />

que son terceros o posteriores <strong>en</strong> cuanto al ord<strong>en</strong> de nacimi<strong>en</strong>to, y es muy superior <strong>en</strong>tre niños<br />

24

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!