Lekuona´tar Manuel J.. - Euskerazaintza

TXANTXETAN TXARRANTXETAJN 45
Zer esan zuten... Esanak baño elkarri egin zioten begirada esankorrak
indar geiago izango zuan noski; beintzat naiz batek, naiz besteak
beren egunetan egin zuten lorik gozoena egin zuten gau artan.
Baña Satanas'ek ez du siestarik egiten, eta gazte aien erabakia etzuan
onartu, bieri zion espa edo gorroto ikaragarria, biek baiziran egundaño
menderatu etzituanak.—Ez arraio, esan zuan —nik porrakatuko dizkit
zuen asmoak— eta ekin zion lanari.
Lenbiziko Manix Indianoari adierazi zion bere alabaren asmoa,
bere alaba errian zan neskatxik ederrena ta aberatsena, basetxeko mutil
kankallu batekin ezkontzera zijoan; a zer apaingarria eraman bear zuan
jauregira; gañera Agurtxo'k erriko mutillik aberatsenak berari begira
zeuzkan, eta etzan egoki, beartsu, basetxeko usaidun batekin ezkontzea.
Satanas beti gezurretan ba'dabil ere, ori egia zion, erriko mutillik
aberatsenak ez ezik, ogei legua inguruko aberatsik aberatsenak pozik ezkonduko
ziran Agurtxo'kin berak nai izan ezkero, naiz eta onek errial
bat ez izan. Ain eder, on, ta maitagarri zan Agurtxo.
Bere aitari ori jakitean biotza zikoiztu zitzaion; Agurtxo'ri etzion
naigaberik eman nai, eta ixilik, Agurtxo oartu gabe azpijanak egiteko
asmoak artu zituan; ortarako Satanas'ek berak asmatuko etzuana bururatu
zitzaion.
Bein batez Mikel'i bere etxera etortzeko deia egin zion. Mikel gauza
txarrik bururatu gabe aurkertu zan, eta onela mintzatu zitzaion Indianoa.
—Begira Mikel... Bazekiat mutil pizkorra ta indartsua aizena, ta
ire bear nauk. Beste batzuen artean balio aundiko zama bat zeukat ekarri
bearra; nere kontrabandistak pizkorrak izan arren eznauk oso piatzen,
eta iregañ uzten dit lan ori. Loraillaren amabostean nere beste mutillakin
batera joan adi, eta beti aurretik ibilli; Brutus jarraika asiko
balitz aurrekoak errezago iges egin al izateko. Ta entzuri akiak ondo,
ikusten duk Erriberane'ko jauregia ... Auxe galdu naiago nikek zama
ori galtzea baño.
—Egon lasai esan zion Mikel'ek, ez izan bildurrik zama etorriko
da.—Sari ona itxaren dezakek (esan zuan Indianoak).—Mikel'ek bere artean,.
Agurtxo bezelakorik.
Etzan egun egokia nakazarientzat kontrabandoan ibiltzeko, Isidro
deuna, nekazarien zaindari eguna zalako; orregatik, gurutzeko ostatuan
berebiziko billera egiten zuten basetxetarrak; urte guzian egiten zuten