Lekuona´tar Manuel J.. - Euskerazaintza

LEKUONA'TAR MANUEL JAUNAREN
OMENEZKO IDAZK-BIIDUMA
-II-
KARDABERAZ-BAZKUNA. 1977
Lenengo egunetik maixu
AGUIRRE, CECILIO
Apaiz izan naiz zuan mutillak LATINA ikasten asi bear zuan, lenengo
egunetik. Latiñaz gañera, bakoitzak bere Aberriko izkuntza: Españian
española, Frantzian frantzesa eta abar. Errialde guztietan olaxe
izaten zan; EuZKADI-n ez izanik (izan ezik).
Gure Aberriko Apaizgaitegian ez zan Euskararik erakusten, milla
bederatzireun eta amalau-garren urterarte: Urte ortan asi giñan Euskal
ikasketak egiten D. Manuel maixu gendula.
Ara gauzak nola izan ziran: Ordurako ba-ziran apaiz asko eta
apaizgai asko euskeraz "primeran" zekitenak, euren gisara eta gogo onez
ikasi zutenak. Baña Apaizgaitegiko zuzendariak ez zuten izan sekula
Euskera erakusteko asmorik: ez da burutik pasa ere: Eta Gotzaitegian
are gutxiago.
Eskerrak kanpotik "tiroka" asi zirala, seminarioan Euskara zergatik
ez zan erakusten galdezka. Emendik eta andik, egunero beti orixe
galdezka eta itaunka izparringi, astekari, aldizkari guztiak. Eta jakiña:
ixilduko ba'ziran, Euskal eskola bat jarri bearko zala eta jartzea erabaki
zuten.
Esandako urteko PAZKO EGUNA izan zan egun zoragarri txalogarri
ori. Seminarioko Erretorea etorri zan, klasetarako autetsitako aretora,
ikastaro berriari asiera ematera. Saiatzeko, bai, saiatzeko esan zigun, Euskera
ondo ikasten, gero ondo mintzatzeko: Gure apaiz-lanak, danak edo
geienak, euskeraz egin bearko genitula-ta. "Temoso" xamarra zan gure
Erretore ori: eta bere tema ori agertu zuan. Sasoi artan "euskara garbiaren"
arazo ori gal-gal irakiten zegoan. Eta auxe esan zigun: Or ba-
-dabiltza batzuk euskera berri bat sortu naiean: iñork ulertzen ez duan
euskera bat. Ori ez da euskera: Nik dakidan euskera nere amak erakutsi
zidana da; eta nik ulertzen ez dedan euskera, ez da euskera". Gure
ama gaxoak ezin erakutsi guri euskera aundirik; eurak ere ez zekiten-da.
Gure errietako kaleetan ere, erritar lagunen artean, ezin ikasi bear añako