MERINDADEAK Nafarroako Historiako Gaiak Bigarren ... - Navarra

AURKEZPENA
Nafarroako historiografiak autore asko eta onak izan ditu menderen
mende. Haietako batzuek ere, beren denbora hartako mugarriak,
gertaeren osotarako ikuspegia eman nahi izan zuten: Bianako Printzea
XV. mendean, Pedro Agramonteko edo Moret eta Ales—n XVII eta
XVIII. mendean; eta JosŽ Mar’a Lacarra XX.ean. Beste batzuek gure historiaren
arlo jakin batera mugatu zuten beren ikerlana. Asko dira eta askotarikoak.
Hala guztiz ere, XX. mendeko bigarren erdira arte, eskolatzearen
hazkuntza eta tirada handiak hasi arte, eskuarki instituzio kultural edo
ekonomikoek bultzatuta, ez dugu izan dibulgaziozko historia orokorrik.
Haietako lehenbizikoa, nahiz eta berariaz Erdi Arokoa izan, Historia
Pol’tica del Reino de Navarra desde los Or’genes a la Incorporaci—n a Castilla
da, 3 liburukitan, handik urte batzuetara manual bihurtzekoa.
Azkenekoa, berriz, Nafarroako Gobernuak lagundutako Historia de Navarra
delakoa, 5 liburukitan, eta Diario de Navarrak argitaratu duen Historia
Ilustrada de Navarra bi liburukitan. Bitarte horretan beste historia
batzuk izan dira, meritu handikoak haiek ere baina zientziaren edo dibulgazioaren
ikuspegitik interes gutxiagokoak.
Irakurleek, beraz, unibertsitate ikasle nahiz historizale soil, bazituzten
hainbat testu Nafarroako Historian trebatzen hasteko, eta testuok,
irizpide banarekin idatziak baziren ere, aski ongi asetzen zituzten irakurle
trebatu eta saiatu horien premiak.
13