MERINDADEAK Nafarroako Historiako Gaiak Bigarren ... - Navarra
MERINDADEAK Nafarroako Historiako Gaiak Bigarren ... - Navarra
MERINDADEAK Nafarroako Historiako Gaiak Bigarren ... - Navarra
You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
Historiaurretik erdi arora<br />
Komunikabideei esker, produkzioaren parte bat inguruko eskualdeetan<br />
merkaturatzen zen, eta bai urrutiko lurretan ere; eta halaber lujuzko<br />
eta modako produktuak ere iristen ziren inperioko beste<br />
lurraldeetatik. Harreman ekonomikoak Galiaraino eta Tarracoraino edo<br />
Cesaraugustaraino iristen ziren, eta batzuetan Italiaraino ere bai. Hiri<br />
nagusiek, Iru–ak kasu, merkatu banatzaile baten eginkizuna zuten; bertara<br />
iristen ziren salgaiak eta bertatik ateratzen ziren nekazari lurretara<br />
eta beste hiri batzuetara.<br />
3.7. Kristautzea<br />
Gainerako inperioan bezala, baskoi erromanizatuen panteoian<br />
(jainko multzoan alegia), jainko klasikoak zeuden, batetik (Jupiter, Marte,<br />
Mercurio, Juno, Minerva etab.), eta bestetik bertako beste batzuk, aurreko<br />
denboretatik zetozenak eta eskualde jakin batzuetara mugatutako<br />
gurtzapena zutenak.<br />
I. mendearen bigarren erdiaz geroztik erlijio berria hasten da zabaltzen<br />
Mediterranio ekialdetik eta Erromatik: kristautasuna. Baina oso<br />
luze jo zion halere kristautasunari lur hauetan errotzeak, botereguneetatik<br />
aski urruti baitzegoen eta ez baitzuen hiri handirik, kristauek zabalkuntzaren<br />
hasieran nahiago izaten zituzten bezalakorik.<br />
Tradizioak dioenez, santu bat, Saturnino, I. mendean bertan aritu<br />
omen zen lur hauetan predikatzen, eta bai beste ikasle batzuekin batera<br />
San Fermin fededundu ere, Iru–eko lehenbiziko apezpikua, Frantzian<br />
martiri hil zena. Baina pasadizo hori eta San Ferminen existentzia bera<br />
ere, badirudi geroagoko leiendak direla, lehenbiziko kristau haiek beren<br />
erlijioa predikatzeko zituzten zailtasunak ilustratzeko asmatuak.<br />
Kristauak III. mendean hasi ziren ikusgarri zabaltzen. Orduan lehenbiziko<br />
diozesa (apezpiku baten eskupeko barrutia) sortu zen Iru-<br />
–ean. IV. mendean kristautasuna inperioko erlijio ofiziala egiten da eta<br />
gainerako kultuak desagertzen hasten dira, lehenbizi hirietan eta ondoren<br />
nekazarien artean ere bai. Baina baliteke, Erromako inperioak V.<br />
mendearen bukaeran desagertzen delarik, artean ere bizirik egotea lehenagoko<br />
sinesmenetako batzuk.<br />
36
Change language